Nr (13) 6/2013
Pismo o tematyce przedszkolnej skierowane do nauczycieli przedszkolnych i rodziców
SCENARIUSZE ZAJĘĆ: • Grudzień z wierszami, • Holenderski dzień w przedszkolu, • Dzień Terenów Górskich, • Czy telewizja jest fajna?, • Muzykę klasyczną można pokazać i namalować.
Pyza na polskich dróżkach Muzyka - szansa na wychowanie Szczęśliwego człowieka - metodA E.E. Gordona
Wie˛cej informacji znajdziesz na www.freblówka.pl
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
1
Szanowni Państwo,
Najnowszy numer „Freblówki”, który oddajemy w Państwa ręce to zarazem kolejny, jak i ostatni numer w tym roku. Oczywiście w następnym roku również będziemy do Państwa trafiać. Dziękujemy, że jesteście Państwo z nami i jak zawsze zapraszamy do współpracy. W najnowszym numerze znajdziecie Państwo scenariusz zajęć m.in. związany z Dniem telewizji dla dzieci przypadający 13 grudnia. Zajęcia te pozwolą dzieciom poznać wady i zalety oglądania telewizji, ale pozwolą również wyrazić słowem i gestem ich opinie na temat ulubionych programów. W dniu 11 grudnia przypada Dzień terenów górskich w związku z czym przygotowaliśmy scenariusz zajęć dotyczący zarówno krajobrazu górskiego, jak i bezpiecznego zachowania się w górach. Wśród scenariuszy znajdziecie Państwo pomysł na holenderski dzień w przedszkolu oraz scenariusz z wykorzystaniem muzyki klasycznej. Nie zabraknie wierszy na grudniowe dni, a w kwestii teoretycznej zachęcamy do przeczytania artykułu o roli muzyki w życiu dziecka. Kulturalnie-teatralnie spektakl „Pyza na polskich dróżkach.”
Na te święta co nadchodzą, Życzę Państwu ciepła i miłości. Niech ludzie nie zawodzą i niech uśmiech w Państwa sercu zawsze gości. Wesołych Świąt!!!
Redaktor naczelna
Julianna Jachacy
Wydawca (adres redakcji ): Grupa Wydawnicza GABI, Warszawa ul. Krasnobrodzka 19/25 03-214 Warszawa R e d a k t o r n a c z e l n a: Julianna Jachacy julianna@freblowka.com.pl Projekt i skład: G.W. GABI www.gabi4net.pl Czytaj nas tak że na: www.freblówka.pl Zapraszamy do e-księgarni: www.e-bibliofil.pl okładka: http://zoomwalls.com
2
http://pl.forwallpaper.com
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Dzień Terenów Górskich. Bezpieczne zachowanie na stoku
Scenariusz przygotowany na Dzień terenów górskich przypadający 11 grudnia Opracowanie Julianna Jachacy
Cele: Zapoznanie z krajobrazem górskim, poznanie zwierząt i roślin terenów górskich; umiejętność wskazania terenów górskich na mapie Polski; zapoznanie z prawidłowym zachowaniem w górach; umiejętność nazwania części garderoby i wyposażenia turysty wybierającego się na wspinaczkę w góry; rozwój umiejętności manualnych i ruchowych. Metody: Pogadanka, zabawa ruchowa, burza mózgów, zabawa plastyczna Pomoce dydaktyczne: Mapa Polski, obrazki z roślinami i zwierzętami występującymi w górach, tablica korkowa lub inna, kartki z napisami złego i dobrego zachowania w górach, farby, biały arkusz papieru.
Pr zebieg z a jęć: 1. Przywitanie dzieci i nawiązanie do Dnia terenów górskich. 2. Pogadanka o górach Dzieci siadają w kole razem z nauczycielem i wspólnie wypowiadają skojarzenia związane z górami. Podczas pogadanki nauczyciel tłumaczy dzieciom pojęcia np. juhas, baca, hala, oscypek itp. Prowadzący pokazuje dzieciom polskie góry na mapie Polski, opowiada o cechach charakterystycznych naszych gór. 3. Co to za zwierzę i roślina Nauczyciel przygotowuje dla dzieci obrazki z roślinami (np. modrzew, sasanka alpejska, krokus) i zwierzętami (np. kozica górska, świstak, niedźwiedź brunatny) charakterystycznymi dla terenów górskich. Rozkłada je w kręgu, wymawia nazwę zwierzęcia lub rośliny i opisuje cechy. Zadaniem dzieci jest wskazanie odpowiedniego obrazka.
winny się zachować podczas pobytu w górach i przyswojeniu pojęcia i numeru GOPR. 5. Na wspinaczce w górach Dzieci stoją na środku sali i ruchem pokazują ubierającego się na wyprawę górską turystę np. zakładamy kurtki przeciwdeszczowe, buty, plecak itd.). Podczas tego zadania dzieci poznają przedmioty, które należy zabrać wybierając się na wycieczkę w góry w sezonie letnim lub zimowym. Następnie maszerują w rytm muzyki. Kiedy muzyka ucichnie naśladują ruchem wspinanie się na skały po linie. Maszerują dalej, a następnie naśladują ruchem zjazd w dół ze skały na linie. 6. Krajobraz górski – zabawa plastyczna Dzieci malują za pomocą farb na białych arkuszach papieru krajobrazy związane z górami.
4. Prawda czy fałsz Nauczyciel przygotowuje na tablicy korkowej dwie rubryki z napisem prawda i fałsz oraz kartki z napisami złego i dobrego zachowania w górach (np. podczas zagrożenia lawinowego idziemy na wycieczkę w góry, na stoku narciarskim jeździmy w kasku itp.) Dzieci losują kartki, mówią, czy to prawda, czy fałsz i przyczepiają w odpowiedniej rubryce. Zadanie służy do wyjaśnienia dzieciom, jak po-
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
3
Grudzień z wierszami Poezja odgrywa bardzo ważną rolę w życiu dziecka. Oprócz tego, że dostarcza różnych emocji i wzbogaca życie uczuciowe, to dostarcza wzruszeń. Dzięki poezji dzieci uczą się odkrywać świat, kształtują i rozwijają swoją wyobraźnię.„...Rytm w wierszach pobudza wrażliwość słuchową dziecka, koncentruje jego uwagę na najistotniejszych momentach fabularnych, przynosi nowe pojęcia, których nazwy pomnażają wiedzę o języku i bawią tak jak nowe zabawki. Gra słów ułatwia ich zapamiętanie i niepostrzeżenie wzbogaca słownictwo dziecka. Dziecko bawi się słowem, a przez tę zabawę uczy się języka ojczystego”1. Warto czytać w domu, w podróży, w przedszkolu, bo nie ważne gdzie, a ważne aby dziecko przeżywało utwór, komentowało i wyrażało swoje uczucia na jego temat. Należy pamiętać, aby od najmłodszych lat stwarzać dzieciom sytuacje, w których będą mogły obcować z książkami. Poezja dobrana do wieku dziecka pozwala rozwijać postawy twórcze, wrażliwość estetyczną, wzbudza wyrażanie ekspresji poprzez słowa i plastykę. Zapamiętywanie teksów sprzyja rozwojowi mowy, wzbogaca zasób pojęć i słów.
Wiedząc, jak ważną rolę odgrywa poezja w życiu dzieci przedstawiamy kilka propozycji wierszy na grudniowe dni. Wiersze można wykorzystać podczas zajęć z dziećmi. Do wiersza „Choinka Hani” Henryka Jasiczka dołączamy choinkę, aby dzieci słuchając utworu namalowały na niej ozdoby zgodnie z jego treścią.
1 Brzechwa J., O poezji dla dzieci, Warszawa 1982, s. 38-39.
4
„Malarz mróz” Henryk Jasiczek Był pewien malarz, co malował latem białe, czerwone i różowe kwiaty. Jesienią, gdy zwiędły astry i goździki, utrwalał na płótnie złote słoneczniki. A zimą, gdy ogień w piecu zaszeleścił, wtedy mróz na szybie srebrne róże kreślił.
„Choinka Hani” Henryk Jasiczek
„Dwa zajączki” Henryk Jasiczek Narzekały dwa zajączki: ach, jak żal nam naszej łączki, wonna była i zielona, teraz można z głodu skonać. Mróz w nos szczypie, śniegu tyle, nagie drzewa i badyle. Uciekajmy z tego kraju, gdzie zającom jeść nie dają! Na to rzecze zającowa: – Teraz zima, a więc pora, kiedy ptaki i zające muszą wiązać koniec z końcem. Trudno, trudno… i ja sama też nie jadłam już od rana, ale w domu warto zostać, bo po zimie przyjdzie wiosna. Wiersz można wykorzystać do przeprowadzenia zajęć o pomaganiu zwierzętom w zimie.
Stoi choinka zielona w świecidełka przystrojona. Na gałązkach wiszą bombki, gwiazdki, ptaszki, kwiaty, trąbki, piłki, motyle i misie to wszystko błyszczy i skrzy się. A w łóżeczku Hania śpi o choince słodko śni. Gwiazdki migocą, ptaszki świergocą, kwiatki łaskoczą, trąbki noc złocą, piłki mecz grają, motyle fruwają. A co misie-żartownisie? Tyle ciastek już schrupały, że z choinki pospadały, teraz leżą, ledwo dyszą, nic nie widzą, nic nie słyszą…
„Wigilia” Wilhelm Przeczek Pełno świateł na choince, śnieg cichutko leci z nieba, mróz na szybach wiersze pisze, anioł głośno zaczął śpiewać. Jabłuszka na drzewku wiszą, noc ubrała płaszcz z gwiazdami, wśród uśmiechów – świeczek migot. Dzielimy się opłatkami, z orzechów łuskamy radość. Każdy w dobro chce uwierzyć, pastorałki rozbrzmiewają, zasiadamy do wieczerzy. Bielą się okryły święta. Wigilię tę zapamiętasz. Hej, kolęda, kolęda.
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Holenderski dzień w przedszkolu
Opracowanie: Julianna Jachacy
Cele zadania: Poznanie flagi, hymnu, stolicy Holandii, zapoznanie z cechami i przedmiotami charakterystycznymi dla Holandii, umiejętność wskazania, gdzie znajduje się Holandia na mapie Europy. Cele operacyjne: Dziecko: -- wskazuje Holandię na mapie Europy, wie, jak nazywa się stolica poznanego kraju, -- rozpoznaje wybrane zabytki Holandii, -- zna charakterystyczne cechy Holandii, -- rozwija sprawność manualną, ruchową. Metoda: Rozmowa, zabawa plastyczna, ruchowa. Pomoce dydaktyczne: mapa Europy, flaga i herb holenderski, białe, styropianowe, jednorazowe kubki do herbaty, kolorowe arkusze papieru, klej, nożyczki, pinezki, korek po winie. Pr zebieg z a jęć: 1. Przywitanie dzieci. Nawiązanie do tematu. 2. Holandia to piękny kraj Nauczyciel pokazuje dzieciom, gdzie leży Holandia, pokazuje flagę i herb tego kraju. Opowiada z czego znana jest Holandia (np. z wiatraków, sera, chodaków, tulipanów, rowerów). Na obrazkach pokazuje charakterystyczne budowle holenderskie.
6
3. Ruch to zdrowie. Wycieczka rowerowa W związku z tym, że Holandia znana jest rowerów jedziemy na wycieczkę rowerową. Nauczyciel kładzie się z dziećmi na plecach (najlepiej na matach lub dywanie) i nogami naśladuje ruch jadącego roweru. Tempo jazdy zależy od nauczyciela. 4. Zajęcia plastyczne – wykonanie wiatraków Wiatrak z kubka do kawy: Do wykonania zadania potrzebne będą: białe, styropianowe, jednorazowe kubki do herbaty, kolorowe arkusze papieru, klej, nożyczki, pinezki, korek po winie. Wykonanie: kubek obracamy do góry dnem, następnie z kolorowego papieru wykonujemy wiatrak (z papieru wycinamy bardzo dokładnie kwadrat, a następnie składamy go na pół w poprzek, tak aby połączyć ze sobą przeciwległe wierzchołki. Rozkładamy papier i składamy go na pół z drugiej strony. Na rozłożonym papierze powinniśmy mieć znak X. kolejny krok to nacięcie linii nożyczkami do połowy środka kwadratu. Wolne rogi ciągniemy do środka kwadratu i przebijamy pinezką, a następnie wbijamy wszystko w środek.) Wiatrak wbijamy w kubek (górną część) i od środka wbijamy kawałek korka od wina, tak aby wiatrak nam nie wypadał. Po wykonaniu góry wiatraka wycinamy prostokąty (drzwi i schody) i przyklejamy na środku kubka.
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
7
8
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Czy telewizja jest fajna?
Scenariusz przygotowany na Dzień telewizji dla dzieci
przypadający 13 grudnia.
Opracowanie Julianna Jachacy
Cele: Zapoznanie z negatywnymi i pozytywnymi skutkami oddziaływania telewizji, poznanie pojęć związanych z telewizją, dziecko potrafi wypowiadać się na dany temat, umie określić, jakie programy są dla niego wartościowe, umiejętność współpracy w grupie. Metody: Pogadanka, zabawa ruchowa, zabawa plastyczna. Pomoce dydaktyczne: Obrazki lub przedmioty związane z telewizją, kredki, białe arkusze papieru, tablica. Pr zebieg z a jęć: 1. Przywitanie dzieci i wprowadzenie do zajęć. 2. Pogadanka na temat telewizji Nauczyciel prowadzi z dziećmi dyskusję pytając, czy telewizja jest jednym z najważniejszych źródeł informacji?, czy telewizja może uczyć? jakie programy można oglądać w telewizji, jakie programy dzieci lubią najbardziej? itp. 3. Zapoznanie z pojęciami związanymi z telewizją. Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel umieszcza w nim przedmioty lub obrazki związane z telewizją( np. kamera, mikrofon, ekran). Dzieci zapoznają się z nimi i nazywają przedmioty, które znają. Nauczyciel w miarę potrzeby pomaga dzieciom. Opowiada również o pojęciach, których nie można pokazać (np. informacja, wiadomości, reklama) i o zawodach związanych z telewizją np. dziennikarz, operator kamery, prezenter). 4. Kalambury Dziecko pokazuje, opisuje lub maluje na tablicy (sposób zależy od możliwości dziecka) swoją ulubioną bajkę, postać z bajki, a reszta grupy zgaduje. Przed pokazaniem lub malowaniem dziecko powinno powiedzieć kategorie np. bajka, postać z bajki.
5. Moja postać z bajki Dzieci malują kredkami wymyśloną przez siebie postać z bajki. 6. Zakończenie zajęć. Prezentacja prac.
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
9
ą n z c sy ać a l az ć k ę ę ok ać aj k y p w z z a z Muożn alo ius m namnar i ce –s Op
r
o ac
wa
ni
e
l Ju
ia
a nn
c Ja
Cele: umiejętność wypowiadania się na temat cech muzyki poważnej, poznanie kompozytorów muzyki klasycznej, umiejętność czucia muzyki i wyrażania jej poprzez ruch i obraz, rozwijanie wyobraźni, zdolności manualnych. Metody: Pogadanka, zabawa ruchowa i plastyczna. Pomoce dydaktyczne: Sprzęt do odtworzenia muzyki, utwory „Sonata księżycowa” Beethovena, „Marsz turecki” Mozarta i „Etiuda rewolucyjna” Chopina, kartki papieru i kredki.
Przebieg za jęć: 1. Przywitanie dzieci. 2. Beethoven, Chopin, Mozart – pogadanka Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat muzyki klasycznej. Pyta, czy znają kompozytorów muzyki klasycznej. Nawiązuje do Beethovena, Chopina, Mozarta. 3. W rytm muzyki poważnej Osoba prowadząca odtwarza dzieciom trzy utwory: „Sonatę księżycową” Beethovena, „Marsz turecki” Mozarta i „Etiudę rewolucyjną” Chopina. Dzieci poruszają się w rytm utworu. Następnie wypowiadają się na ich temat np. czy im się podobały, czy były szybkie, czy wolne itp. 4. Malowanie muzyki poważnej Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki papieru i kredki. Dzieci dzielą poziomo kartkę na trzy części za pomocą kredki. Osoba prowadząca odtwarza po kolei wyżej wspomniane utwory, a dzieci zamykają oczy i wsłuchują się w nie. Po wysłuchaniu każdego utworu malują to, z czym kojarzy się im dany utwór, to co widziały słuchając muzyki. 5. Zakończenie zajęć.
10
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
ha
cy
Pyz a na
To propozycja dla tych naj-naj-najmłodszych. Tytułowa Pyza zabierze dzieciaki na ścieżki, gdzie sama stawia pierwsze kroki i gdzie nasi „tyci-widzowie” mają szansę spotkać bogaty podwórkowy zwierzyniec. Każde spotkanie ze zwierzakiem to jednocześnie spotkanie z ludową piosenką i z polskim folklorem. Wszystko w formie zabawy teatralnej, teatru interaktywnego, w którym nasi naj-naj-młodsi widzowie i ich rodzice, siedzący wraz z aktorami na scenie mogą wpływać (dosłownie!!!) na przebieg i tempo spektaklu. To, czy uda się nam pogłaskać wszystkie spotkane przez Pyzę zwierzaki zależy od Was! Opiekę muzyczną i patronat honorowy nad spektaklem objął Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. T. Sygietyńskiego. Spektakl dla widzów od 0 do 3 lat i ich rodziców. Wszyscy widzowie, duzi i mali siedzą wraz z aktorami na scenie. Przed wejściem na scenę wszyscy zdejmują buty. Po spektaklu widzowie mają możliwość robienia zdjęć na scenie.
ch
a
polskich dróż k Scenariusz i reż.: Daniel Arbaczewski
Opracowanie muzyczne i przygotowanie wokalne: Bożena Chrobak Scenografia: Dariusz Panas Ruch Sceniczny: Urszula Pietrzak Występują: Wioletta Tomica Urszula Pietrzak Bogusław Byrski Daniel Arbaczewski Źródło: Teatr. H.Ch. Andersena www.teatrandersena.pl
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
11
Muzyka - szansa na wychowanie szczęśliwego człowieka Umu z y k alnianie metodą E.E. Gordona
Profesor Edwin Elias Gordon (University of Carolina w stanie Kolumbia) to muzyk jazzowy, pedagog, psycholog muzyki. Wg teorii Edwina E. Gordona poprzez zabawę i odpowiednią stymulację uczymy myślenia muzycznego. Profesor E. E. Gordon twierdzi, że najważniejszym okresem dla uczenia się (i to nie tylko muzyki) jest czas od pierwszych chwil po urodzeniu. Wówczas dzieci przyswajają język muzyki podobnie jak mowę – przez słuchanie, powtarzanie, zabawę dźwiękami. Pomoże mu to obudzić w nim muzyczną wrażliwość na długo przed tym, nim nauczyciele rozpoczną tradycyjną naukę nutek. W bardzo wielu szkołach - muzyki uczy się od końca. Uczniowie próbują nauczyć się zapisu czegoś, czego zupełnie nie rozumieją i prawdopodobnie nigdy nie wykorzystają. Uczą się nazw nut, ale nie uczą się muzykowania - śpiewania i grania. Tymczasem powinni najpierw dużo słuchać śpiewanej przez innych muzyki, a później sami „mówić” w języku muzyki - swobodnie śpiewać i tworzyć własne melodie. Dalej,
12
wg Gordona, Po słuchaniu przychodzi czas na jej wykonywanie i „komponowanie”. Ostatnim etapem jest nauka gry na instrumentach i wprowadzenie do zapisu nutowego. Metoda jest nowatorska, została jednak poparta badaniami empirycznymi. Na jej podstawie pracuje wiele liczących się ośrodków, kształcących kolejne pokolenia uczniów. Metoda ta zakłada duży udział muzyki i zabawy w wychowaniu dziecka. Gordon odwrotnie niż w tradycyjnym kształceniu muzycznym nie narzuca dziecku gotowych schematów. Ważnym elementem jest tworzenie przestrzeni dla własnych improwizacji oraz pobudzanie dziecka do kreowania i wyrażanie swoich emocji. Proces wstępnej audiacji, według Edwina E. Gordona, składa się z kilku stadiów: 1) Akulturacja (od narodzin do 2-4. roku życia): ͵͵ Absorpcja - dziecko wsłuchuje się w dźwięki i „gromadzi je”, ͵͵ Reakcje przypadkowe - dziecko reaguje na słyszane dźwięki, ale w sposób nieskoordy-
nowany i nieadekwatny, ͵͵ Reakcje celowe - dziecko próbuje odnosić swoje reakcje do słyszanych dźwięków 2) Imitacja (od 2-4. roku życia do 3-5. roku życia): ͵͵ Pozbywanie się egocentryzmu - dziecko odkrywa, że jego paplanina nie pasuje do „otoczenia”, ͵͵ Przełamanie kodu - dziecko zaczyna naśladować dźwięki otoczenia (głównie motywy tonalne i rytmiczne), 3) Asymilacja (od 3-5. roku życia do 4-6. roku życia): ͵͵ Samoobserwacja - dziecko zaczyna zauważać brak koordynacji pomiędzy śpiewem, ruchem i oddychaniem, ͵͵ Koordynacja - dziecko potrafi skoordynować śpiew z ruchem i oddychaniem. Uważa się, że już kobieta w ciąży powinna słuchać relaksacyjnej lub klasycznej muzyki, gdyż sprawia tym przyjemność maluchowi. Przyszła mama, dzięki muzyce może się zrelaksować, zasnąć, ma lepszy humor i więcej energii. Liczy się
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
różnorodność, bo każdy rodzaj muzyki ma swoje walory i pokazuje dziecku inny świat dźwiękowy. Noworodki potrafią rozpoznać muzykę, której matka słuchała w czasie ciąży i ożywiają się albo uspakajają i zapadają w sen pod wpływem ulubionej piosenki. Niestety żadne badania nie potwierdzają tezy, iż słuchanie muzyki w okresie życia płodowego może mieć pozytywny wpływ na inteligencję dziecka. Możemy jedynie przypuszczać, że im większa stymulacja dźwiękowo-muzyczna w okresie prenatalnym, tym lepiej rozwinięty układ nerwowy i łatwiejszy rozwój językowy dziecka. Nie poddajmy więc naszego nienarodzonego dziecka zbyt dużej presji, bo w późniejszym okresie życia narazimy je na konieczność zmierzenia się z wygórowanymi oczekiwaniami rodziców. Największy rozwój zdolności muzycznych przypada na okres od około 20 tygodnia ciąży do 18 miesiąca życia. Ważne jest, aby zacząć umuzykalnianie możliwie najwcześniej. Im bogatsze w stymulację dźwiękowo-muzyczną i językową będzie środowisko dziecka, tym bardziej układ nerwowy będzie dostosowany do odbioru, transmisji i przetwarzania takich bodźców po przyjściu na świat. Każde dziecko jest indywidualnością i tak należy traktować jego rozwój, nie tylko muzyczny już od samego początku. Nie powinniśmy postrzegać rozwoju swojego dziecka przez pryzmat innych dzieci, niestety jest zjawisko jednak często spotykane. Ważną rolę w edukacji muzycznej E.E. Gordona pełnią rodzice. To oni wprowadzają dziecko w świat muzyki i oni najlepiej odpowiadają na indywidualne potrzeby swojego dziecka. To rodzic jest wzorem dla swojego dziecka. I nie musi sam być uzdolniony muzycznie. Wyznajmy zasadę: „nie ważne jak rodzic śpiewa i gra, ważne, że śpiewa i gra”. Śpiewajmy naszym dzieciom, niezależnie od tego, czy potrafimy, czy może, pamiętając komentarze “pani od muzyki” w szkole, zaniechaliśmy tego “procederu” już wiele lat temu. Wczesne wychowanie muzyczne dla dziecka jest kapitałem, który będzie procentował przez całe życie, a moment od narodzin do 3 roku życia jest najbardziej znaczącym momentem w rozwoju muzycznym. Muzyka daje możliwość przygotowania dzieci do pełniejszego odczuwania i zrozumienia muzyki oraz czerpania radości z życia. To, czego dziecko uczy się
podczas pierwszych lat życia, ułatwia późniejszą naukę, zwłaszcza języków obcych i matematyki. Muzyka pomoże dziecku w radzeniu sobie z emocjami, uczy je umiejętności wyciszenia i relaksacji. Dziecko do 1 roku życia odróżnia dźwięki muzyczne od nie muzycznych. Nigdy później tak nie słucha. Do 18 miesiąca życia spontanicznie śpiewa, w tym czasie równolegle z rozwojem muzycznym rozwija mowę. Najwcześniejsze przejawy zbliżania się do muzycznych zachowań obserwujemy ok. 2 roku życia. Niezwykle istotne jest to, by odpowiednio wcześnie zadbać o rozwój kompetencji muzycznych dziecka. W pierwszych latach uwaga dźwiękowa dziecka skierowana jest przede wszystkim na głos. Jest to oczywiste, ponieważ wtedy poprzez słuchanie mowy dziecko uczy się języka. Dlatego tak ważne jest śpiewanie. Długo jest to śpiewanie dla dziecka, które stopniowo przeradza się w śpiewanie z dzieckiem. A to jest najważniejsze. Nagrania muzyki instrumentalnej to nie wszystko. Dostarczajmy dzieciom jak najbogatszego środowiska dźwiękowego poprzez śpiewanie w różnorodnych skalach. Bardzo pomocne mogą być grupowe zajęcia umuzykalniające w obecności rodzica. Pozwalajmy maluszkom najpierw tylko słuchać, potem „gaworzyć” muzycznie, aby następnie uczyły się pojedynczych słów – kilku - dźwiękowych motywów. Śpiewajmy melodie i rytmizujmy na neutralnych sylabach - bo wiemy, że malutkie dzieci uczą się intensywnie języka mówionego, który ma swój rytm i melodię różną od tej nadanej przez muzykę. Małe dzieci, słyszą język w piosenkach są zdezorientowane i nie skupiają się na muzyce. Edukacja przedprzedszkolna daje szansę dziecku na
(Gordon E.E., 1997, s.7). Ogromną rolę w teorii Gordona pełni także ruch. Jest on jednym z najważniejszych elementów rozwoju człowieka. To dzięki niemu dziecko uzyskuje świadomość swojego ciała (napięcia i rozluźnienia mięśni) i przejmuje nad nim kontrolę. Ruchy już u dwumiesięcznego płodu pobudzają komórki nerwowe do rozwoju. Po przyjściu na świat dziecko od pierwszych godzin życia i przez następne kilka lat stymuluje mózg przez ruch, tworząc podstawy sprawnego uczenia się. Ludzie potrzebują ruchu w każdym wieku, ale w okresie od urodzenia do sześciu, siedmiu lat powinno być jak najwięcej stymulacji ruchowej. Według Edwina E. Gordona „ćwiczenia ruchowe są (…) próbą ilustrowania własnego poczucia rytmu w prostym geście i ruchu w odniesieniu do słuchanej muzyki, ale w pewnym sensie także wyrażania prawdy o sobie”(Zwolińska, A., 2004). Ruszamy się do rytmu i tańczymy, bo to uczy nasze dzieci poczucia pulsu, który jest tak ważny w muzyce.
„Dziecko uczy się muzyki w taki sam sposób jak języka”
(E. E. Gordon)
kontakt z innymi maluchami i daje możliwość obserwowania i wspomagania dziecka w nabywaniu kompetencji społecznych. Pozwala stosunkowo wcześnie zdiagnozować zdolności muzyczno-ruchowe dziecka. Dzięki muzyce dziecko „znajduje wgląd w siebie i w innych oraz w samo życie i, co być może najważniejsze, muzyka umożliwia mu rozwój i utrwala wyobraźnię”
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Aneta Juchimiuk
13
Czy wiesz, gdzie mieszka lama? Czy wiesz, jak nazywają się mieszkańcy Arktyki? Czy wiesz, co to jest jurta? Czy grałeś kiedyś na kiju deszczowym? Czy wiesz, dlaczego domy w Ghanie są okrągłe? A czy wiesz, że tego wszystkiego możesz dowiedzieć się, wyruszając w podróż dookoła świata, która trwa niespełna sześćdziesiąt minut?
Zima wśród lam, kaktusów i palm
Dwa hektary powierzchni, a zmieścił się cały świat. Wielkoformatowa mapa z kostki brukowej, a wokół niej osady, pochodzące z różnych stron świata: wioska afrykańska, indiańskie tipi, andyjska chata i slumsy, igloo i jurta mongolska, a niedaleko stoi papuaski dom na palach. Taki widok można spotkać przy ulicy Tynieckiej w Krakowie, a dokładnie w Parku Edukacji Globalnej – Wioski Świata. To miejsce, które przez dwanaście miesięcy w roku jest otwarte dla grup szkolnych i przedszkolnych, jak i dla indywidualnych turystów, którzy – odwiedzając wszystkie zakątki parku – mogą zobaczyć, dotknąć oraz poczuć miejsca i życie ludzi z odległych miejsc na ziemi. Każdy z domków jest wyposażony eksponatami, przywiezionymi z krajów misyjnych, takimi jak stroje tradycyjne, mundurki szkolne, podręczniki szkolne, instrumenty czy akcesoria codziennego użytku. Wszystko po to, by odwiedzający mogli zabrać pełny obraz różnorodności, jaką niosą za sobą społeczeństwa i kultury świata. Spacer po Wioskach Świata dla chętnych może się nieco przedłużyć, a to za sprawą zajęć, na które zaproszeni są uczniowie szkół podstawowych czy przedszkoli. Organizowane są również warsztaty rodzinne dla dzieci i ich rodziców, a wszystko po to, by w atrakcyjny i kreatywny sposób poznać swoich rówieśników na innym kontynencie. Poznać problemy i wyzwania ich codzienności, w grach symulacyjnych i zabawach poczuć i poznać, czym zajmują się na co dzień. Park prowadzony jest przez Salezjański Wolontariat Misyjny MŁODZI ŚWIATU, którego celem jest wspieranie działalności misyjnej. Wolontariusze powracający z krajów Afryki, Ameryki Południowej i Azji prowadząc warsztaty, przekazują swoje doświadczenie i wiedzę, angażując uczestników w przygotowany program warsztatów. Wiesz już, gdzie znajdziesz odpowiedzi na pytania o lamę, jurtę czy ghańską wioskę? Krakowskie Wioski Świata czekają, by wyruszyć w najdalszą, a zarazem najkrótszą podroż dookoła świata. Więcej informacji na www.wioskiswiata.org Agnieszka Mazur wioskiswiata.org
14
Freblówka nr (13) 6/2013 * pismo nauczycieli przedszkolnych i rodziców * więcej wiadomości na www.freblówka.pl
Autor rysunków: Jakub Kuźma
Tylko do użytku dzieci kolorowanka 24 stronna.indd 4
:-). Wszelkie prawa do ilustracji i znaku zastrzeżone przez
G.W. GABI, właściciela portalu: www.freblówka.pl
2011-06-14 10:01:42