6 ZEEBOERDERIJ
FOKUS-ONLINE.BE
Colruyt broedt op mosselen van Belgische bodem Op zo’n vijf kilometer voor de kust van Nieuwpoort start Colruyt Group de allereerste zeeboerderij van ons land. Tegen 2023 zouden de eerste mosselen van Belgische bodem onder het huismerk Boni in de rekken moeten liggen.
Toekomstplan Colruyt Group verwacht tegen de zomer van 2023 zo’n 200 ton mosselen op te halen. “Wat nog heel weinig is, als je weet dat in ons land jaarlijks bijna 30.000 ton mosselen worden geconsumeerd”, aldus Theys. “In de herfst zullen we de boeien leggen en tegen het einde van volgend jaar zullen we zo’n vijftig lijnen hebben uitgezet in een gebied van 1 km². We plannen in totaal maximaal 600 lijnen te plaatsen over een gebied van 5 km² met een verwachte oogst van meer dan 2.000 ton. Elke lijn ligt hopelijk tot twintig jaar in het water.”
Tegenstanders De zeeboerderij heeft ook tegenstanders. Zo diende Climaxi, een vereniging rond participatief burgerschap, bezwaar in omdat ze vrezen voor oneerlijke concurrentie. Ze vragen zich af wat de impact zal zijn op kleine kustvisserij. “We hebben alle partijen al uitgenodigd voor een gesprek en dat zullen we ook in de toekomst blijven doen”, klinkt het bij Colruyt.
D
e Noordzee lijkt een rustige en beheersbare watermassa, maar kenners weten dat de stromingen bijzonder heftig kunnen zijn. Dat is ook de reden waarom 90% van onze mosselen uit kalme, Nederlandse wateren komt. “Onze Noordzee is uitzonderlijk krachtig. Golfhoogte, stroming, windsnelheid, golftype, getijden zijn elementen die de moeilijkheid bepalen. Rond de Westdiepzone, ons onderzoeksterrein, zijn al golven gemeten tot 6 meter hoogte”, schetst Jeroen Theys, managing director bij Smart Technics, een start-up binnen Colruyt Group die het project aanstuurt. De voorbije jaren verzamelde Colruyt dan ook een groep innovatieve experten rond zich, zoals MULTI. engineering en de Universiteit Gent. Een commercieel haalbare oplossing viel dit jaar uit de bus. “Concreet gaat het over kweekstructuren die onder water aan sterk verankerde touwen worden bevestigd, waarbij het geheel opgespannen wordt door boeien en mee kan bewegen met de zeestroming. De oogst wordt gerealiseerd door een aangepaste boot die in staat is om de juiste handelingen op een veilige manier uit te voeren op zee”, legt Theys uit. Duurzaamheid wordt een belangrijke pijler in dit project. Mosselen zijn op zich al duurzaam, ze voeden zich met bestanddelen die natuurlijk in zee aanwezig zijn, en zijn met hun hoog eiwitgehalte een goede vleesvervanger, maar ook de kweek zal gebeuren met respect voor de biodiversiteit. “De kweek van mosselen, oesters en zeewier in open zee is een extractieve
De kweek van mosselen, oesters en zeewier in open zee is een extractieve vorm van aquacultuur, waarbij er geen voedingsstoffen aan het ecosysteem worden toegevoegd. — Jeroen Theys, managing director bij Smart Technics
vorm van aquacultuur, waarbij er geen voedingsstoffen aan het ecosysteem worden toegevoegd”, legt Theys uit. “Het is een kweekvorm die de biodiversiteit verhoogt en kan dienen als schuilplaats voor het mariene leven. De kweek wordt gerealiseerd door de longline- of ‘hangcultuur’-technologie, die minimale tot geen bodemberoering veroorzaakt.” Om in de zomer van 2023 een eerste oogst in de rekken te leggen, bundelt Colruyt Group de krachten met een heleboel Belgische partners
zoals GEOxyz, een West-Vlaams onderwaterdatabedrijf, koordenfabrikant EXSIL, milieuspecialist IMDC en Vincotte. De Blauwe Cluster, een onafhankelijke partner die Vlaamse bedrijven ondersteunt bij duurzame economische activiteiten op zee, werd betrokken bij het vooronderzoek. “Er lopen gelijkaardige projecten in binnen- en buitenland, zoals Wier&Wind, maar de meeste van die projecten lopen nog en het uiteindelijke succes moeten we nog afwachten, maar het ziet er veelbelovend uit”, vertelt Bart Hillewaert.
Grootschalige aquacultuur vind je op dit moment wel al in Azië, waar ze de gecontesteerde pangasius kweken, maar dan spreek je over een heel andere productieomgeving. “Daar wordt op gigantische schaal gekweekt, zonder de controlemechanismen die we in ons land kennen. Hier is het bijzonder moeilijk om een dergelijk project op te starten”, weet Hillewaert. “Alle economische activiteiten op zee vallen onder federale bevoegdheid en zijn strikt gereguleerd. Colruyt moest niet alleen een gebruiksvergunning, maar ook een milieuvergunning bemachtigen. Bovendien valt de financiële ondersteuning bijna volledig weg zodra je de overstap maakt van de onderzoeksfase naar de commerciële uitwerking.” De Blauwe Cluster merkt op dat er heel wat maatregelen worden genomen om duurzaamheid te waarborgen en de impact op de biodiversiteit te beperken. “Maar het volledige plaatje zullen we pas op lange termijn kennen. Vergelijk het met de windmolens op zee. Die moeten op termijn weer afgebroken worden, maar de funderingen blijken een gunstige plaats te zijn voor visjes en planten. In het geval van de zeeboerderij zullen er af en toe mosselen van de touwen loskomen en op de zeebodem belanden. Die kunnen mogelijk een voedingsbodem creëren voor nieuw leven onder water, maar uitsluitsel daarover hebben we nog niet. De zeeboerderij en haar omgeving worden in elk geval uitgebreid gemonitord.” Door Sophie Pycke
