Interview: Cohousing

Misschien komt het door het prachtige herfstweer, maar het cohousingproject in Vinderhoute doet een beetje denken aan een vakantiedomein. Centraal staat het ‘paviljoen’, dat is het gemeenschappelijke gebouw. Hier bevinden zich een grote keuken en eetzaal, maar ook een lounge met TV, logeerkamers, werkruimtes en een wasruimte. Daarrond liggen woningen met elk een klein tuintje. Het domein is zoveel mogelijk autovrij, waardoor kinderen er veilig kunnen spelen op het wijkplein of in de grote gemeenschappelijke tuin. Alex Braeckman (65) en Veerle Quartier (66) wonen hier samen met 18 andere gezinnen. Toen ze 10 jaar geleden hun woning verkochten om in dit project te stappen, was dat een heel bewuste keuze. Alex: “Eigenlijk waren wij 40 jaar geleden al op zoek naar een formule om samen te wonen met andere gezinnen. Dat heette toen ‘Centraal Wonen’ en kwam van Nederland. Maar we vonden niet de gepaste plek of de juiste mensen. En dan kwamen de kinderen, de carrière, een huis in een verkaveling … het treintje was vertrokken. Tot we op dit project stuiten in 2009.” Veerle: “De kinderen waren het huis al uit, en wij waren op zoek naar een andere woning. Een idee was om een appartement te kopen in Gent, tot ik dit foldertje vond in de bibliotheek. We maakten het hele bouwproces mee, dachten mee na, leerden de andere bewoners goed kennen. Zo waren we eigenlijk al een hechte groep voor we er woonden.” Waarom wilden jullie in dit project stappen? Alex: “Het idee achter cohousing is ‘klein wonen en luxe delen’ en dat sprak ons aan. Wij hebben een grote tuin, een sauna, een plonsvijver, een ecologische

Alex Braeckman: “Elke bewoner is zich heel bewust van waar wij wonen”le petit paradis

Samenwonen met andere gezinnen komt vijver, maar allemaal gemeensteeds meer voor. In 2018 telde vzw schappelijk. Als ik naar de koers wil kijken, en dat stoort Veerle,

Samenhuizen 133 woongemeenschappen dan zet ik me in de lounge in het in Vlaanderen en Brussel. Cohousing is paviljoen.” één van de meest populaire vormen. Veerle: “Eén van de belangrijkste Ieder gezin heeft een eigen huis en privacy, redenen was ook dat we meer maar deelt ook een aantal ruimtes. contact wilden met mensen. Wij zijn altijd heel geëngageerd Hoe werkt dat precies? geweest in de jeugdbeweging, de fanfare … Voor cohousing moet We vinden het je een groepsmens zijn. Het is geen plek voor individualisten. interessant om Iedereen heeft hier zijn privacy en die wordt ook echt gerespecons leven te teerd. Maar het is voor een deel delen met een wel een groepsgebeuren.” andere generatie. Alex: “We genieten ook erg van de kinderen om ons heen. In 11 huizen van de 19 zijn er nog lagere schoolkinderen. Al dat leven rond ons vinden we plezant. We vinden het interessant om samen te leven met een andere generatie.”

60 mensen die samenwonen, dat moet wel gepaard gaan met heel wat afspraken. Hoe loopt dat? Veerle: “Er bestaat inderdaad een ‘boek’ met al onze afspraken in. Die zijn niet op 1 avond gemaakt, maar doorheen de jaren. De afspraken worden regelmatig aangepast aan de realiteit, zoals aan corona.”

Alex: “Eén keer per maand is er een algemene vergadering. Daar is van elke woonunit iemand aanwezig. De vergadering wordt voorbereid door verschillende teams die verantwoordelijk zijn voor een deel van het woonproject. Zo heb je team tuin, technisch team, team sociaal, financieel team … Op de vergadering worden voorstellen gedaan, die pas worden uitgevoerd als iedereen akkoord is. Dat kan soms lang duren, over de vijver met plonsbad hebben we wel 8 à 9 maanden gediscussieerd voor we allemaal akkoord waren.”

Veerle: “Een ander belangrijk instrument is het elektronisch platform. Hierop staat onze agenda van activiteiten, de verslagen van de algemene vergaderingen maar ook recepten, foto’s …”

In het paviljoen is onder meer een wasruimte, want jullie hebben geen eigen wasmachine. Hoe doen 19 gezinnen samen de was? Veerle: “We hebben in het begin kunnen kiezen of we een eigen wasmachine wilden. De meerderheid, en wij ook, kozen voor een gemeenschappelijke machine. In het paviljoen is een wasruimte met 2 wasmachines en 1 droogkast. Als je aankomt met je was, stop je die in een vrije machine en zet je een streepje, dat dient voor de afrekening. Is er een machine klaar, dan maak je die leeg. Aan de droogkast ligt meestal een rijtje was te wachten.” (lacht)

Alex: “Er is geen collectieve plaats om de was buiten te hangen. Dat is ook niet de bedoeling. Wapperende was in privétuintjes proberen we te vermijden. Veerle en ik hangen onze was te drogen op zolder. Onze huizen zijn allemaal lage energiewoningen, met zonnepanelen, warmtepompen, balansventilatie en driedubbel glas. Door die balansventilatie is er heel wat luchtverplaatsing in huis, wat ervoor zorgt dat was snel droogt.”

Hoe wordt het samen eten georganiseerd? Alex: “We proberen 1 à 2 keer per week ’s avonds samen te eten. Gisteren hebben Veerle Het gemeenschappelijk paviljoen met wijkplein

Iedereen heeft zijn privacy, maar cohousing is voor een deel een groepsgebeuren

en ik stoofperen met puree en varkenshaasje gemaakt voor de groep. We hebben dat begin vorige week aangekondigd. Mensen kunnen inschrijven, gisteren waren we met 44. Wij doen de boodschappen en noteren de kosten. Die worden gedeeld onder de ingeschreven bewoners. Het is de bedoeling dat de kostprijs lager is dan 5 euro per persoon. Er is geen beurtrol of vaste dag voor het koken, het gebeurt gewoon op eigen initiatief.”

Is het al gebeurd dat gezinnen terug verhuizen? Alex: “Dat gebeurde al 1 keer. Er wordt dan met de groep naar nieuwe kandidaat bewoners gezocht. We bekijken eerst of ze binnen de groep passen en of ze de juiste ingesteldheid hebben om in een dergelijk project te wonen.”

Welke zijn de favoriete plekjes van de bewoners binnen het domein? Alex: “Er zijn er meerdere. De bankjes op het wijkplein of het terras aan het paviljoen, daar is het leuk om te praten. Aan de ‘groene hoorn’, dat is het grasveld met de ecologische vijver, plonsbad en sauna, is een zitcirkel met vuurschaal. Ook daar kan je rustig zitten genieten.”

Alex en Veerle hebben duidelijk hun paradijs gevonden. En als ik er zo rondloop, begrijp ik het ook wel. Zoveel groen en rust, dit is zeker een mooie plek om je kinderen te laten opgroeien of om je pensioen te beleven. Maar je moet er wel iets voor terug doen. En of dat iets voor jou is, dat moet ieder voor zich beslissen.

Sarah Van Humbeeck