S -INFO
IN DE BAN VAN DWANG Ook jij kent wel iemand met gewoontes die een tikkeltje bizar zijn. Steevast meermaals checken of de deur op slot is. Of pas kunnen vertrekken na een vaste controleronde door het huis. Of meer dan gemiddeld je handen wassen per dag. Onschuldig, tot blijkt dat die ‘gewoontes’ je leven beheersen en er sprake is van dwanghandelingen. In het centrum voor Obsessieve Compulsieve Stoornissen (OCS) van het UZ Gent spraken we met psychiater Hannelore Tandt en ex-patiënt Annelies Deswarte, vandaag aan de slag als ervaringswerker op de afdeling. We vragen hen wat OCS – vroeger ook bekend als dwangneurose – precies is.
VAST IN EEN SPIRAAL “Natuurlijk hebben veel mensen vaste gewoontes of bepaalde routines. We hebben allemaal weleens rare gedachten zoals ‘stel dat ik nu op de sporen stap’ of ‘stel dat ik nu mijn stuur omsla’. Dat is volstrekt normaal”, legt dokter Tandt uit. “Het wordt pas problematisch als je geen plezier meer beleeft aan je gewoontes, als ze stress veroorzaken en ze je leven overheersen. Of als je blijft doormalen op zo’n ‘vreemde’ gedachte, in plaats van ze luchtig te laten passeren.” Mensen met OCS zitten vast in een spiraal van opdringerige gedachten of obsessies, die ze proberen op te vangen met bepaalde dwanghandelingen. “Wanneer dwanggedachten en -handelingen meer dan 1 uur per dag in beslag nemen, is er een probleem”, verduidelijkt dokter Tandt.
Ervaringswerker Annelies Deswarte (links) en psychiater Hannelore Tandt (rechts)
“Bij een gemiddelde persoon met OCS nemen de gedachten 6 uur en de handelingen 4,6 uur per dag in beslag. Dat heeft een enorme impact op je levenskwaliteit.”
GEEN LEVEN MEER Annelies Deswarte (32) meldde zich 8 jaar geleden aan voor een opname in het OCS-centrum van het UZ Gent. Haar smetvrees had zulke proporties aangenomen dat het niet meer leefbaar was. “Op het eind kon ik niet meer naar buiten en niks meer aanraken zonder dat ik uren moest douchen”, getuigt ze. “Liet ik mijn washandje vallen in de douche, dan moest mijn moeder het oprapen. Want ik mocht niets van de grond oppakken. Mijn handen waren helemaal rauw van het vele wassen en toch overgoot ik ze tientallen keren per dag met pure alcohol. De gedachte om vuil te zijn, was sterker dan de pijn die ik voelde.” “Mijn leven bestond enkel nog uit mijn obsessieve gedachten. Ik besefte dat ik me moest laten
30
