Vizine juli - oktober - december 2020

Wie maakt in Vlaanderen het lijstje?

SOMS BLIJF JE BETER NIET IN JE KOT

Dossier racisme:

”De gevolgen van racisme moeten gezien worden als gezondheidsprobleem” - Ama Kissi oktober  november  december verschijnt 4x per jaar

De wereld is niet kleurenblind Tijdens de voorbije maanden won de Black Lives Matter-beweging sterk aan kracht. In de VS en het Verenigd Koninkrijk, maar ook in België. Vooral jongeren stelden terecht vragen bij ons koloniale verleden en het – vaak onbewust of verdoken – racisme in onze samenleving. Daarbij werd Leopold II soms letterlijk van zijn sokkel gehaald. Wat vroeger heel normaal leek, is plots veel minder evident.

Vorig jaar noteerde Unia een recordaantal racismeklachten. Hatespeech is verantwoordelijk voor meer dan de helft van de dossiers. Volgens de Vlaamse Migratie en Integratiemonitor vindt 4 op de 10 dat er hier te veel personen van buitenlandse origine wonen. Ruim 3 op de 10 Vlamingen zien migranten als een bedreiging voor onze cultuur en gebruiken. Mensen van buiten de EU zijn oververtegenwoordigd in precaire jobs én in de werkloosheidsstatistieken. Discriminatie op de huurmarkt is schering en inslag. Je afkomst bepaalt dus nog steeds je kansen. De wereld is helaas niet kleurenblind.

Nu Sinterklaas stilaan nadert, barst de Zwarte Pietdiscussie weer los. In deze Vizine belichten we de ontstaansgeschiedenis van Sints trouwe metgezel. En die is niet altijd even fraai. Queen Nikkolah steekt die traditie in een nieuw, positief kleedje. Een geslaagde update met een minder bittere nasmaak.

Blootstelling aan discriminatie heeft een zware mentale en fysieke impact. Doctor Ama Kissi wil daarom dat we racisme zien als een gezondheidsprobleem. Zelf doet ze onderzoek naar discriminatie in de psychiatrische pijnzorg. Want geen enkele sector is volledig vrij van vooroordelen. Ondanks de vooruitgang moeten we nog een hele weg afleggen. En route!

Karin Jiroflée voorzitter VIVA-SVV

facebook.com/vivasvv.be www.viva-svv.be viva.svv

2

oktober  november  december

In dit nummer 02 Edito: De wereld is niet kleurenblind 04 Dossier racisme: Sinterklaas kapoentje,

gooi geen racisme in mijn schoentje 06 Dossier racisme: Zij komt, zij komt ... Queen Nikkolah 08 Dossier racisme: Ama Kissi - “De gevolgen van racisme

moeten gezien worden als gezondheidsprobleem” 10 Interview: Wie maakt in Vlaanderen het lijstje?

14 De (on)gewoonste week 16 Maak je eigen duurzame verzorgingsproducten 18 Soms blijf je beter niet in je kot 20 Herfstwandelingen 21 Vrijwilligers: Een wereldreis in Brugge 22 Recept: Pizza met pompoen

04

14

18

Vizine: Magazine van VIVA-SVV vzw Nummer 75: Jaargang 20 Contact: Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel, 02 515 04 10 e-mail: info@viva-svv.be V.U.: Lilith Roggemans Redactie: Lien Willaert, Ann Dewalque, Karla Celis, Chaima Rabhi, Katrien Sergeant, Karin Jiroflée Coördinatie en eindredactie: Sarah Brancart Vormgeving en illustraties: Kevin Hensels Druk: Bredero Graphics RPR: Brussel Ondernemingsnummer: 0412 830 713

Vizine

3

DOSSIER RACISME

Sinterklaas kapoentje,

gooi geen racisme in mijn schoentje

4

oktober  november  december

Elk jaar opnieuw wordt dezelfde discussie gevoerd: moeten we Zwarte Piet behouden of aanpassen? Wij denken dat het tijd is om de Sinterklaastraditie inclusief te maken naar alle kinderen. We gingen op zoek naar de oorsprong van Zwarte Piet, en spoiler alert: het Sinterklaasfeest werd eeuwen langer zónder dan met Piet gevierd.

Het verhaal van Zwarte Piet kunnen we niet vertellen zonder het ook over Sinterklaas te hebben. In tegenstelling tot Zwarte Piet, heeft Sint-Nicolaas echt bestaan. Hij was bisschop van Myra (een stad in het huidige Turkije) in de 4de eeuw. Na zijn dood werd hij heilig verklaard, omdat er tal van wonderen aan de man werden toegeschreven. Eén daarvan is dat hij 3 vermoorde studenten terug tot leven had gewekt. De legendes die er over hem de ronde deden, maakten dat hij uitgroeide tot de beschermheilige van zeevaarders, ongetrouwde maagden, verliefden en kinderen.

In onze streken werd Sint-Nicolaas na verloop van tijd vooral geëerd in zijn rol als beschermheilige van kinderen. Vanaf de 14de eeuw zijn er sporen te vinden van feesten op 6 december (de sterfdatum van Sint-Nicolaas) zoals we die nu kennen: kinderen zetten ’s avonds hun schoen, die ’s ochtends opeens gevuld is met snoepgoed en fruit. Ook toen al werd verteld dat de Sint ’s nachts met zijn paard over de daken reed, en door de schoorsteen keek of de kinderen braaf waren geweest.

Pas vanaf het begin van de 19de eeuw komt de Sint soms op huisbezoek. Meestal kwam hij alleen, en hij was een veel angstaanjagender figuur dan nu. Zijn komst werd met rammelende kettingen aangekondigd, en hij sprak de kinderen streng toe voordat er iets uitgedeeld werd. Als de Sint niet alleen kwam, werd hij vergezeld door een soort gemaskerde ‘duivel’, die de strenge en enge rol overnam.

Die slechte figuur zou gebaseerd zijn op de moordenaar van de studenten, die de Sint overwonnen had. Hij diende als tegenpool om het ‘goede’ van Sint-Nicolaas te benadrukken. De restanten van deze duivelfiguur zijn nog terug te vinden in andere landen en streken. In Oostenrijk bijvoorbeeld wordt Sinterklaas vergezeld door Krampus, in Wallonië door Père Fouettard.

De oorsprong van Zwarte Piet zoals we die nu kennen, is terug te brengen tot 1 specifiek kinderboek. De Nederlander Jan Schenkman schreef in 1850 het boekje ‘Sint Nikolaas en zijn knecht’. Daarin werd Sinterklaas voor het eerst afgebeeld met een ‘knechtje, dat zwart is van kleur’. Die knecht leek nog in niets op de duivelsfiguur die in andere streken Sinterklaas vergezelde. De knecht van Schenkman heeft een donkere huidskleur, en draagt kledij die gangbaar was voor zwarte pages uit de 16de eeuw. Pages waren (vaak tot slaaf gemaakte) zwarte jongens die als knecht binnenshuis werkten voor rijke Nederlandse gezinnen. Ze werden rijkelijk en ‘mooi’ aangekleed, omdat ze werden gezien als een statussymbool voor rijke kooplieden en adellijken.

De huidskleur en kledij van de knecht zijn geen toeval. In Schenkman’s tijd waren bijna alle zwarte mensen op Nederlands grondgebied tot slaaf gemaakt. Vanaf 1630 handelde de West-Indische Compagnie in slaven die dwangarbeid verrichtten op plantages in de ‘Nieuwe Wereld’. De slavenhandel werd officieel in 1814 afge-

schaft, maar ging in de praktijk tot 1860 door. In 1863 werd slavernij op papier afgeschaft, maar toch duurde het nog 10 jaar voor er in de praktijk sprake was van vrijheid voor de gevangen Afrikanen.

Om slavernij te kunnen ‘rechtvaardigen’ werd er een negatief en racistisch beeld van zwarte mensen geschetst: ze werden gereduceerd tot dom, kinderlijk, onderontwikkeld en afhankelijk (van een witte meester). Uit deze uiterst racistische context is Zwarte Piet geboren. Zwarte Piet met zijn gebroken taal, domme streken, en vroegere roe, diende (en dient) als tegenpool om de wijsheid en goedaardigheid van Sint-Nicolaas in de verf te zetten.

Misschien denk je nu: ‘Maar het zijn nu toch gewoon witte mensen die zich verkleden, dat is toch niet hetzelfde als zwarte mensen knecht laten spelen?’ Ook dat verkleden is helaas niet onschuldig.

Het idee van witte mensen die zich zwart schminken en dan grappen en grollen uithalen, komt van ‘minstrel shows’. Deze shows ontstonden in Amerika en werden vooral populair na de afschaffing van de slavernij. Witte mensen hadden geen slaven meer die ze konden verplichten om als nar of entertainer op te treden. Dus schminkten ze zich zwart, en deden ze alsof er wél nog een zwarte slaaf op het podium stond om mee te lachen. Die shows bleven niet enkel in Amerika, maar kwamen ook naar Europa. Vanuit die traditie is Zwarte Piet zo kwetsend: witte mensen die zich zwart schminken om de onnozelaar uit te hangen is niet onschuldig. Het stamt af van witte mensen die niet konden verkroppen dat er geen slaven meer waren om mee te lachen, en zich dus maar als hun verkleedden.

Zwarte Piet is daarom zoveel meer dan een vrolijke figuur van een kinderfeest. Zeker omdat in de rest van de samenleving zwarte mensen nog pijnlijk ondergerepresenteerd zijn. Als je als kind in een witte omgeving opgroeit, geen of heel weinig zwarte mensen in de media ziet, behalve in november en december als een grappige, karikaturale sprookjesfiguur, laat dat zijn sporen na. Of je dat nu wil of niet, je zal dan onbewust een zwarte of donkere huidskleur gaan associëren met die racistische stereotypen zoals een beetje dom, klunzig, altijd de helper maar nooit de baas. Die kinderen groeien uiteindelijk op, en hun onbewuste stereotypen nemen ze als volwassene mee wanneer ze moeten beslissen wie ze aannemen voor een job, aan wie ze hun stem toevertrouwen, en welke mensen hun capabel en betrouwbaar lijken en welke niet. Die effecten beperken zich niet tot witte kinderen, ook zwarte kindjes kunnen die stereotypen internaliseren en zo een negatief zelfbeeld ontwikkelen (nog los van het pesten dat voor sommige zwarte kinderen toeneemt rond Sinterklaas).

Met de aanpassing van Zwarte Piet naar Roetpiet, Blauwe Miet of Groene Piet zullen we racisme niet oplossen. Daar is betere representatie en op nog vele andere vlakken structurele verandering voor nodig. Maar het is alvast een waardevolle stap in de goede richting om onze kinderen niet te bombarderen met stereotypen over mensen met een donkere huidskleur. Zo wordt Sinterklaas een feest waar alle kinderen met evenveel plezier van kunnen genieten.

Bronnen: Stichting Nederland Wordt Beter, Sinterklaasje kom maar binnen zonder knecht; Lulu Helder en Scotty Gravenberch (red.), Het laatste wat ik nog wil zeggen over racisme; Dalilla Hermans.

Vizine

5

Zij komt, zij komt … © insta

gram q

Queen © instagram

6

ueen.n

ikkolah

olah queen.nikk

Nikkolah

oktober  november  december

Culturele tradities evolueren doorheen de tijd. Denk maar aan de manier waarop het concept van lentefeest stilaan het christelijke communiefeest inhaalt als overgangsritueel naar volwassenheid. Of hoe Halloween terug naar Europa kwam overgewaaid, nadat de voorloper ervan (‘All Hallow’s Eve – Allerheiligen) eerst door Ierse settlers naar de VS was meegebracht. Tegelijk zien we ook volledig nieuwe gebruiken ontstaan: waar vroeger de geboorte van een baby gevierd werd met kraambezoek en het doopsel, is de ‘babyborrel’ nu volledig ingeburgerd als hoogtepunt van de feestvreugde om de komst van een kleine spruit.

Tijden veranderen dus, ook voor cultureel erfgoed. En waar dat voor sommige mensen gepaard gaat met een ervaring van verlies, betekent het uiteindelijk in de meeste gevallen gewoon: meer plezier voor iedereen.

Nu het besef stilaan groeit dat ook het Sinterklaasfeest aan een update toe is, beginnen een aantal leuke, meer hedendaagse alternatieven op te poppen. Dat gebeurt vooral met het oog op een inclusiever verhaal, zonder bittere koloniale nasmaak. Terwijl Nederland bijvoorbeeld nu een zwarte ‘Sint-Mauritius’ heeft, kunnen wij in ons eigenste Belgenlandje sinds enkele jaren met veel trots en blijdschap uitkijken naar de komst van … Queen Nikkolah!

Een feest voor álle kinderen …

Het begon allemaal in 2017 met een idee van performance artivist (artiest-activist) Laura Nsengiyumva. De jonge Brusselse met Rwandese roots voelde zich nooit blij bij de aankomst van de Sint en Zwarte Piet – in Franstalig België bekend als de gemene ‘Père Fouettard’. Meer nog: die angstaanjagende figuur zorgde er voor dat ze als kind op een bepaald moment zwarte mannen met gevaar ging associëren, en ze werd tijdens de Sinterklaasperiode soms zelfs bang voor haar eigen vader. Al heel vroeg verlangde Laura daarom naar een meer inclusieve benadering van het Sintfeest.

Jaren later besliste ze, als bijna-dertiger en intussen artistiek onderzoeker aan het KASK in Gent, om deze traditie - een

kindervriend die geschenkjes en lekkers uitdeelt in december – radicaal te gaan herinterpreteren. Om er een feestperiode van te maken waar álle kinderen van kunnen meegenieten, riep ze een nieuwe mythische winterfiguur in het leven: ze belichaamt Queen Nikkolah, een vrouwelijke, zwarte evenknie voor de traditionele Sinterklaas. Met dat alter ego kaart ze sindsdien enerzijds op speelse manier de problematische figuur van Zwarte Piet aan, en probeert ze anderzijds een positief tegengewicht te bieden aan de kwalijke effecten van de huidige traditie op de verbeelding van kinderen.

Ondanks de duidelijke verschillen herkennen nagenoeg alle kinderen in Queen Nikkolah meteen een Sint-achtig personage. Ze draagt een elegant rood kostuum met gouden accenten, een lange cape, een staf en een heel bijzondere hoge mijter, gemaakt uit vlechtjes en kralen. Laura’s haar, waar ze vroeger als kind vaak om werd gepest, vormt op die manier nu een symbool van autoriteit en wijsheid, zoals een baard dat nog vaak doet bij oudere witte mannen. De prachtige vlechtenmijter levert in die zin dus ook kritiek op de manier waarop macht in onze samenleving als bijna vanzelfsprekend en nogal gratuit wordt toegedicht aan een bepaalde groep mensen op basis van hun gender, huidskleur en leeftijd. … een moment van reflectie voor ouders De kinderen zijn alvast grote fan: ze krijgen cadeautjes, snoep en mandarijnen, en gaan vol bewondering en met pretlichtjes in de ogen bij Queen Nikkolah op de schoot voor een foto. De meesten staan er niet lang bij stil dat dit wel een heel speciale ‘Sint’ is, en sommigen uiten zelfs dat ze ervan dromen om ‘later als ze groot zijn’ te worden zoals zij. Maar de kindjes zijn zeker niet de enige doelgroep van Laura’s artivisme. Door de oude traditie letterlijk in een nieuw jasje te steken, creëert de komst van Queen Nikkolah vooral ook een reflectiemoment voor (witte) ouders, door de westerse koloniale denkpatronen achter de Sint-en-Pietentraditie bloot te leggen. De oudere generatie zit vaker met een interne tweestrijd: blijven ze hangen in een soort van nostalgie naar de herin-

neringen aan hun eigen jeugd, of beslissen ze hun kinderen (ook) iets nieuws mee te geven? Want Queen Nikkolah stelt niet alleen de grenzen van gender en ras in dit culturele gebruik in vraag; ze schotelt de maatschappij ook meteen een eigentijds alternatief voor. Ze biedt zo een blik op een andere, meer inclusieve en dynamische toekomst voor ons erfgoed dat we met z’n allen kunnen delen.

In elk geval is de maatschappelijke verandering ingezet: de generatie die nu opgroeit in ons land is diverser dan ooit, en veel van onze kinderen en jongeren hebben vandaag hun blik al volop op de wereld gericht. Laat ons hopen dat ze allemaal tot flinke, en ook soms wat rebelse wereldburgers zullen opgroeien.

En intussen is het artistieke concept van Laura een heuse beweging geworden, met meerdere Queen Nikkolahs die, als de gezondheidssituatie het toelaat, ook dit jaar in november en december hun opwachting zullen maken op evenementen voor kinderen én hun ouders. Hou dus vooral je oren en ogen goed open, want wie weet komt deze bijzondere dame wel bij jou in de buurt langs. En dan krijg je vast wat lekkers, of je nu zoet bent geweest of niet.

Laura Nsengiyumva is als artistiek onderzoeker verbonden aan KASK & CONSERVATORIUM School of Arts Gent en Howest.

Queen Nikkolah maakt deel uit van haar onderzoeksproject “Shaping the presence of the African Diaspora in Belgium. Inclusive city-making tools.” dat wordt gefinancierd door het Onderzoeksfonds Kunsten van HOGENT. queen_nikkolah queen.nikkolah

Vizine

7

Ama

Kissi

“De gevolgen van racisme moeten gezien worden als gezondheidsprobleem” Racisme komt voor in heel wat lagen van de maatschappij en de gezondheidszorg vormt geen uitzondering. Ama Kissi is doctor in de psychologie. Momenteel doet ze onderzoek aan de universiteit van Gent naar raciale discriminatie binnen de pediatrische pijnzorg.

Raciale discriminatie in de gezondheidszorg Je doet onderzoek naar de raciale discriminatie binnen de gezondheidszorg, kan je daar wat meer over vertellen?

“Ik wil vooral uitzoeken waarom zwarte mensen en meer specifiek zwarte kinderen gediscrimineerd worden in de pijnzorg. Een voorbeeld van dergelijke discriminatie is bijvoorbeeld dat, in tegenstelling tot witte mensen, zwarte mensen minder pijnmedicatie krijgen terwijl ze aangeven dat ze pijn hebben of dat ze een minder geschikte pijnbehandeling krijgen. Dit onderzoek is geïnspireerd door Amerikaanse bevinden. Wat betreft raciale discriminatie in de pijnzorg in België is weinig geweten.”

Is uit Amerikaans onderzoek al gebleken welke mogelijke mechanismen achter die raciale discriminatie zitten?

“Vooroordelen zouden mee kunnen spelen. Uit onderzoek blijkt dat vooral witte hulpverleners overtuigd zijn dat zwarte mensen beter tegen pijn kunnen. Ook empathie kwam naar voren als mogelijke factor. Meer specifiek wordt verondersteld dat witte hulpverleners minder empathie hebben voor het lijden van zwarte mensen. Dat kan ervoor zorgen dat ze een minder goede behandeling krijgen. Dit zijn enkele factoren die onderzocht werden bij volwassenen. Momenteel is echter nog niet duidelijk of deze factoren ook gelden voor zwarte kinderen.”

Kort geleden bracht Malone Mukwende, een student geneeskunde aan de universiteit van Londen, een boek uit over hoe bepaalde ziektebeelden zich vertonen op een donkerdere huidskleur. Is dit iets soortgelijks?

“Ja, eigenlijk wel. Het verschil is alleen dat het hier gaat over de diagnose terwijl de onderzoeken waar ik eerder over sprak zich focussen op de behandeling. Dus als je een juiste behandeling wil geven moet je een juiste diagnose gesteld hebben. We zien dat pijn bij zwarte in vergelijking met witte mensen vaak onderschat wordt. Het achterliggend probleem lijkt wel op elkaar.

Wanneer er onvoldoende kennis is over bepaalde huidziektes op donkerdere huidtypes, en over de perceptie van pijn bij zwarte mensen, bestaat de kans dat patiënten een diagnose mislopen of een verkeerde diagnose krijgen. Het gevolg hiervan is dan dat er geen of een verkeerde behandeling wordt opgestart.

8

oktober  november  december

Mentale kwetsbaarheden Er heerst nog altijd een taboe bij bepaalde culturele groepen over mentale kwetsbaarheden. Hoe kan dit verholpen worden?

“Daar is een veelzijdige aanpak voor nodig. Ik denk dat op grote schaal invloedrijke mensen binnen bepaalde gemeenschappen een rol kunnen spelen. Die kunnen ervoor zorgen dat er minder taboe is rond de mentale gezondheid van de mens. Het is ook geweten dat gedrag observeren het gedrag van de andere beïnvloedt. Wanneer iemand informatie krijgt of gewoon het gedrag observeert van iemand waar hij of zij naar opkijkt dat dat al wat teweeg kan brengen. Dat is niet iets dat van de ene dag op de andere verandert, maar ik denk wel dat we een mooie evolutie kunnen maken. De jongere generatie is meer gekend met het onderhouden van zijn mentale gezondheid en met het naar hulp zoeken.”

Psychologen kunnen foute diagnoses stellen of behandelingen voorstellen. Hoe denk je dat dit kan opgelost worden?

“Ik denk dat het al begint bij de opleiding. Mensen worden daar klaargestoomd om in de hulpverleningssector te werken. Ik vind dat het culturele aspect meer aan bod moet komen, in álle vakken. Ik ben geen voorstander van een losstaand vak dat zich richt op cultuur-sensitieve therapie en dat in andere vakken niets van dit aspect voorkomt. In heel wat onderzoeken zijn de proefpersonen vaak witte Westerse mensen.”

“Het is belangrijk dat ook andere onderzoeken met andere populaties aan bod komen. Dan kan je je de vraag stellen of de criteria die gehanteerd worden voor bijvoorbeeld depressie gegeneraliseerd kunnen worden naar niet-witte Westerse mensen. Ik betwijfel dat. Verder zou er niet alleen meer aandacht gevestigd moeten worden op het mentale aspect maar ook het fysieke zou aanbod moeten komen. Zo is geweten dat in sommige gevallen niet-Westerse groepen anders over hun fysieke gezondheid (bv. pijn) communiceren.”

“Het is belangrijk dat je als startende psycholoog je patiënt in zijn gehele context bekijkt. Je kan niet aan een patiënt vragen om

geen rekening meer te houden met familieleden of mensen uit de directe omgeving als die persoon uit een collectieve gemeenschap komt. Je moet dan als psycholoog op zoek gaan naar een manier zodat de patiënt aan zichzelf kan werken en je ook rekening houdt met de culturele context.”

Racisme is de laatste tijd een heel actueel thema en dat zorgt ervoor dat slachtoffers van racisme na een tijd mentaal uitgeput zijn. Wat is jouw advies voor hen?

“Het is inderdaad een heel actueel thema en we krijgen vaak het gevoel dat we er steeds mee bezig moeten zijn. Dat we steeds op de hoogte moeten zijn en onze mening daarover moeten uiten. Het is

oké om dat eens aan je voorbij te laten gaan wanneer je voelt dat je er geen energie voor hebt. Je kan dan gewoon hopen dat het werk van activisten en mensen die een beleidsfunctie hebben tot echte veranderingen leidt.”

“Het mag ons ook niet verwonderen dat een constante blootstelling aan racisme voor gezondheidsproblemen zorgt. Ik vind dus ook dat dit moet gezien worden als gezondheidsprobleem. Het heeft zowel een impact op mentaal als op fysiek vlak. We mogen ook niet vergeten hoe veerkrachtig mensen van kleur zijn. We slagen erin om onszelf te ontplooien en doelen te bereiken in omgevingen die het ons niet gemakkelijk maken. Los van wat mensen doormaken komt dit er bovenop en dat wordt vaak onderschat.”

Lien Willaert, Ann Dewalque en Chaima Rabhi Vizine

9

INTERVIEW

arbeid Emotionele Wie maakt in Vlaanderen het lijstje?

Wat is emotionele arbeid?

Het gaat bij emotionele arbeid niet over de concrete dagelijkse taakjes en wie ze uitvoert. Nee, het gaat erom wie eraan denkt, wie er zich de eindverantwoordelijke voelt.

Het is de (onzichtbare) olie die de machine laat draaien, die ervoor zorgt dat iedereen in het gezin heeft wat ie moet hebben, die het netwerk van familie en vrienden onderhoudt. Het winkellijstje opstellen, niet vergeten te bellen voor de verjaardag van een ouder, niet alleen taakjes uitvoeren maar ook weten waarom ze uitgevoerd moeten worden: al deze tandwieltjes van het raderwerk moeten gesmeerd lopen opdat het gezinsleven zou draaien. Als er eentje hapert, heeft de hele machine er last van. Het is ervoor zorgen dat ieder wiel olie krijgt vóór het begint te piepen, het is het denkwerk achter de to-dolijstjes.

10

oktober  november  december

“Uit onderzoek blijkt dat lesbische koppels taken veel meer samen doen dan homoof heterokoppels. In homokoppels worden de taken tussen de partners verdeeld, en dan is er meestal een klein verschil tussen de partners, maar er is niet zo’n groot verschil als bij heterokoppels. Dat is niet onlogisch, want er zitten geen stereotiepe rollen in de weg (ook al zijn die rollen in veel heterokoppels onbewust).”

“Mannen doen over het algemeen zo’n 6-tal uur meer betaald werk, en vrouwen een 7-tal uur meer kinderzorg en huishoudelijk werk. Als je dus alle arbeid optelt, betaald en onbetaald, dan is er geen groot verschil maar doen vrouwen toch net iets meer arbeid in het algemeen. Het verschil tussen mannen en vrouwen is wel veel groter bij mensen die kinderen hebben. We zien dat jongere koppels alles wel redelijk gelijk verdelen, totdat ze kinderen krijgen.”

Franne Mullens

Misschien zag je onze enquête ‘Wie maakt bij jou het lijstje?’ al voorbij komen. Dit najaar zetten we in op de verdeling van emotionele arbeid in huishoudens. We polsten dus al naar jullie ervaringen, maar we zijn ook benieuwd naar hoe de rest van Vlaanderen het doet. Daarom spraken we met Franne Mullens, onderzoeker bij TOR onderzoeksgroep (zij onderzoeken tijdsbesteding) aan de Vrije Universiteit Brussel en bestuurslid van feministische denktank Furia.

Hoeveel tijd besteden de Vlaamse huishoudens aan emotionele arbeid?

“Emotionele arbeid is moeilijk in uren te vatten, omdat het iets is dat zich in je hoofd afspeelt. Je aandeel emotionele arbeid hangt deels wel samen met hoeveel huishoudelijk werk je doet. Vrouwen doen over het algemeen meer huishoudelijk werk en kinderzorg, dus waarschijnlijk ook meer emotionele arbeid. We zien doorheen de jaren wel dat mannen meer zijn gaan opnemen, zeker bij hoger opgeleide koppels. Het kleiner genderverschil nu is echter ook te wijten aan het feit dat vrouwen minder huishoudelijk werk zijn gaan doen, de standaarden op vlak van huishouden zijn verlaagd.”

Hoe komt dat, dat die shift er komt zodra er kinderen zijn?

“Het is moeilijk om allebei 40 uur te blijven werken en een kind op te voeden.

Zeker omdat crèches en scholen vroeg sluiten. Het speelt natuurlijk ook mee dat moeders 3 maanden moederschapsverlof krijgen en vaders maar 10 dagen. Moeders zorgen dus sowieso al een lange tijd bijna alleen voor het kind. Ik denk dat het zou helpen als vaders langer verlof krijgen, eventueel zelfs 3 maanden apart zodat zij ook leren om het helemaal alleen te doen.”

“Ik denk wel dat er veel mannen zijn die meer tijd met hun kinderen willen doorbrengen, maar zij worden nog altijd afgestraft op hun werk als ze minder gaan werken. Daar zit nog heel veel ongelijkheid. In sommige jobs worden vaders zelfs scheef bekeken als ze hun volledige 10 dagen vaderschapsverlof opnemen. Waar zijn we dan mee bezig?”

“Het is ook vreemd dat scholen zo vroeg gedaan zijn. Dat is nog altijd vanuit het idee dat er iemand thuis is om de kinderen op te halen. Ook crèches sluiten vaak om halfzes, als je een eindje moet pendelen dan geraak je daar sowieso niet op tijd.

Ik vind het raar dat onze samenleving iedereen pusht om meer te werken, maar de systemen voor kinderopvang daar niet op aanpast.”

Wat kan er zorgen voor een betere verdeling?

“Als we al de verantwoordelijkheden rond een taak verdelen, dan zal dat tot gevolg hebben dat we die mentale last ook zullen delen. Als het jouw taak is om boodschappen te doen, dan moet je álles rond die taak doen. Ook opvoeding is heel belangrijk: we moeten niet alleen aan meisjes leren dat ze evenveel kunnen als jongens, maar ook jongens leren om zorgzamer te zijn.”

“Eigenlijk is het vooral een maatschappelijk probleem. De samenleving heeft het altijd over betaalde arbeid alsof die onbetaalde arbeid niet bestaat. In de jaren 50 was het kostwinnersmodel overheersend: de man ging uit werken en de vrouw zorgde thuis voor de kinderen en het huishouden. Die man zelf werkte wel langer dan nu, gemiddeld 50 uur per week, maar op gezinsniveau werd er dus 50 uur betaalde arbeid verricht. Vandaag is een tweeverdienersmodel de standaard, dus op gezinsniveau ligt de betaalde arbeid veel hoger dan 50 uur, zelfs als een van de twee partners deeltijds werkt. Die man van vroeger werkte wel lang, maar kon thuiskomen en moest niets meer doen. Nu moeten al die dingen wel nog gebeuren.”

“Zeker in kinderzorg kruipt heel veel tijd.

Het zijn vooral de moeders die erop aangesproken worden als hun kind het niet goed doet. Moeders gaan zich in het algemeen ook veel sneller slecht voelen en zich afvragen of ze wel een goede moeder zijn. Dat gebeurt op verschillende vlakken: ze voelen zich geen goede moeder, maar misschien ook geen goede werknemer omdat ze niet hun volledige tijd aan hun werkgever kunnen geven. En het is niet omdat dat vaker bij moeders voorkomt, dat er niet ook vaders zijn die met die zaken worstelen.”

“Eigenlijk wordt er nu op alle vlakken te veel verwacht. Sorry, maar je kan niet alles doen.

Je kan niet een keigoede carrière hebben, én constant gaan sporten om een fit lichaam te hebben, én al je vrienden zien, én je huishouden doen, én kinderen krijgen én 100 keer op vakantie gaan om de hele wereld te zien én dat allemaal op Instagram showen.

Dat is gewoon onmogelijk met de 24 uur op een dag die je hebt. Dat zorgt voor heel veel mentale last, zeker als die emotionele arbeid daar nog eens bijkomt.”

Vizine

11

Heb je er een idee van wat voor mensen de ideale balans zou zijn tussen vrije tijd en (on)betaalde arbeid?

“Daarvoor zouden we sowieso collectief minder moeten gaan werken, denk ik.

Daar is wel draagvlak voor, maar heel weinig mensen geloven dat het mogelijk is. Er zijn nog heel veel jobs en sectoren waarin verwacht wordt dat je overuren maakt, anders kun je niet doorgroeien. Dat is bullshit natuurlijk. Vrouwen gaan vaak minder werken als ze kinderen krijgen om de combinatie rond te krijgen, maar door die mindset van lange uren zullen ze minder kansen krijgen op de arbeidsmarkt.

Dus ik snap dat mensen individueel niet minder willen gaan werken, want je krijgt minder loon en minder kansen.”

minder zouden werken, omdat we toch op hetzelfde productiviteitsniveau zouden blijven. Onze maatschappij wil echter niet op hetzelfde niveau blijven, maar groeien.

Maar het is niet omdat we economisch rijker worden, dat de mensen gelukkiger zijn en er minder ongelijkheid is, integendeel. Dus ik vind dat we heel goed moeten nadenken: wat zijn de prioriteiten in onze samenleving?”

“Als we daarentegen collectief die arbeidsduur per week gaan verminderen, dan maakt dat die combinatie tussen betaalde en onbetaalde arbeid handiger. Dan maak je het ook mogelijk voor vrouwen die nu niet voltijds kunnen werken, om dat dan wel te doen. En zo ook van de voordelen van voltijds werk te genieten, qua loon en pensioen enzovoort. Economisch gezien is het ook niet per se nodig dat wij nog zoveel werken. In de jaren ’30 was er een econoom die had voorspeld dat we in de 21ste eeuw nog maar 15 uur per week zouden werken. Hij zat helemaal juist over de stijging van de productiviteit door technologie. Hij ging ervan uit dat we

We organiseren ook een interactieve lezing met Rika Ponnet over dit onderwerp. Meer info vind je op www.viva-svv.be.

12

oktober  november  december

Meer weten?

Hou onze website en sociale media in de gaten voor tips & tricks. Vanaf 11 november kan je daar ook de resultaten van onze enquête vinden.

Ann Dewalque

Vizine

13

MAATSCHAPPIJ

Wij organiseren: De (On)Gewoonste Week Al een aantal jaren zetten wij ons in voor een goed doel tijdens De Warmste Week, de actie op radiozender Studio Brussel tijdens de kerstperiode. Dit jaar organiseren wij, in het kader daarvan, van 6 tot 13 december ‘De (On)gewoonste Week’ ten voordele van het Netwerk Iedereen Verdient Vakantie, en meer bepaald hun Rap op Stap-kantoren. Dat zijn laagdrempelige reis- en activiteitenbemiddelingskantoren voor mensen met een beperkt budget.

Uit je kot met Rap Op Stap Zoals we met z’n allen al enkele maanden ondervinden, is altijd ‘in je kot’ moeten zitten en niet veel buitenshuis kunnen doen niet fijn.

Toch is dat voor een aantal onder ons al veel langer een realiteit.

Mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie kunnen sowieso niet gemakkelijk aan de dagelijkse sleur ontsnappen. Zo kan maar liefst 1 Vlaming op de 5 zich geen vakantie veroorloven. Kinderen zijn daar vaak de dupe van: bijna 22% van alle kinderen kan niet met vakantie. Ook mensen met een beperking hebben minder toegang tot reizen of uitstapjes door de hogere financiële kost.

Op sociale media worden we constant gebombardeerd met beelden van het ogenschijnlijk boeiende en spannende leven van anderen.

Het is niet moeilijk te bedenken dat dat een negatieve invloed heeft op het mentaal welzijn van mensen, en al zeker voor kwetsbare gezinnen die zich dat soort vakanties, weekendjes weg of etentjes op restaurant niet kunnen permitteren.

14

oktober  november  december

Het Netwerk Iedereen Vakantie en Rap Op Stap proberen daar iets aan te veranderen.De Rap op Stap- kantoren lijken wat op kleine, lokale reisbureaus, waar mensen met een laag inkomen, een kleine uitkering, een verhoogde tegemoetkoming of mensen in schuldbemiddeling terecht kunnen.

Vakanties en daguitstappen, maar ook sport- en cultuuractiviteiten kunnen er geboekt worden met een fikse korting. De medewerkers, vaak vrijwilligers, helpen daarnaast ook met het samenstellen van een budget en het uitzoeken van geschikt vervoer. Dat doen ze op een gemoedelijke manier, zodat iedereen al helemaal in vakantiesfeer kan komen. Je hoeft geen lid te zijn en je hoeft geen afspraak te maken: je stapt er gewoon binnen.

Intussen telt elke provincie in Vlaanderen tientallen kantoren, in totaal zijn er al bijna 90! Meer dan 150.000 vakantiegangers genieten hierdoor ieder jaar van een daguitstap of een vakantie.

We willen dit geweldige initiatief ondersteunen, en zo voor een aantal gezinnen een tof uitje mogelijk maken. De opbrengst van onze actie voor De Warmste Week gaat daarom dit jaar naar het iedereen-verdient-vakantiefonds van Rap op Stap. Niet voor niets is dit fonds ontstaan in 2020, want het richt zich op de meest kwetsbare mensen en gezinnen uit onze samenleving. Zij hadden het tijdens de lockdown vaak extra moeilijk en verdienen meer dan ooit even een break en wat ademruimte. Het fonds kan met 7,5 euro al iemand blij maken met een dagje naar de zoo, voor 40 euro kan een kindje mee op kamp en voor 100 euro kunnen ze een ouder en kind een weekendje weg cadeau doen.

Zin om hieraan bij te dragen?

Dat kan en wel op verschillende manieren!

Zoals de voorbije jaren is er enerzijds een maak- en verkoopactie, waarbij de groepen en vrijwilligers van VIVA-SVV zich van hun meest creatieve kant laten zien. Dit jaar kozen we voor een set van 5 (on)gewone kerstkaartjes met een grappige DIY-twist!

Hou zeker onze website en sociale media in de gaten, want we laten je snel via die weg weten waar je de kaarten kan helpen ‘maken’, of hoe je de afgewerkte setjes kaarten zelf kunt aankopen om naar je vrienden en familie op te sturen.

Anderzijds zullen zowel de VIVA-SVV-groepen en vrijwilligers, àls de medewerkers allerlei op het eerste gezicht heel normale, maar toch echt bijzondere activiteiten organiseren om geld op te halen. Denk aan een (On)gewone Quiz, een (On)gewoon Diner, een (On)gewone fotozoektocht, en een (On)gewone Spelletjesavond. Maar ook heel ‘gewone’ dingen als samen strijken, kersttruien pimpen en brieven schrijven worden leuk en een tikkeltje anders als je ze samen en op een ongewone locatie organiseert!

De (On)gewoonste Week met al deze activiteiten gaat door van 6 tot 13 december. In die week willen we vooral de boodschap brengen dat gewone bezigheden ook deel uitmaken van het dagelijkse leven en ons blij en gelukkig kunnen maken. We overspoelen Facebook, Instagram en consoorten met onze ‘doodgewone’ taferelen, als tegengewicht voor de stroom aan, vaak in scène gezette, ideaalbeelden. En het zal buitengewoon plezant zijn!

Ook voor meer informatie hierover willen we je graag doorverwijzen naar onze website en sociale media. Als de gezondheidssituatie in ons land weer wijzigt, vind je daar alle laatste updates en mogelijkheden om eventueel ook vanop afstand mee te doen.

Zo hopen we aan dit vreemde jaar toch een heel mooi en positief einde te breien, en veel mensen in 2021 op een welverdiende en deugddoende vakantie te kunnen sturen. Want iedereen verdient dat!

Lien Willaert Vizine

15

DO IT YOURSELF

Maak je eigen duurzame verzorgingsproducten Gezichtsmasker 1 Ingrediënten • 1el gemalen havermout • 1el kokosolie • 1el honing

Meng de ingrediënten door elkaar en breng het masker aan op een gereinigd gezicht. Laat 20 minuten inwerken en spoel grondig met lauw water.

Mening: dit masker was het niet voor mij. De textuur is niet zoals die hoort te zijn en door het vette van de kokosolie loopt het masker van je gezicht.

Het zorgt evenwel voor een zachte huid.

Volgende keer laat ik het masker misschien een nachtje wellen in de koelkast.

Gezichtsmasker 2 Ingrediënten • 1 avocado • ½ banaan • 1 el olijfolie

Prak de avocado en banaan fijn of mix het geheel, meng met de olijfolie.

Breng ook dit masker aan op een gereinigd gezicht en laat 20 minuten inwerken, masseer in en spoel na met lauw water.

Mening: absoluut mijn favoriet. Masker voelt meteen koel aan bij het aanbrengen, ruikt lekker fruitig. De huid voelt nadien zacht aan zonder vettig te zijn.

Bodyscrub Ingrediënten • 1el kokosolie • 2 el suiker • etherische olie

16

oktober  november  december

Meng alle ingrediënten en breng aan op een droge huid. Vervolgens afspoelen met lauw water.

Mening: dit werkt heel goed, maar vraagt nadien wel om een douche. De huid voelt zijdezacht aan, doet wat een scrub moet doen en doordat je zelf je geurtje kiest heb je een product dat heerlijk ruikt. Voor herhaling vatbaar!

Lippenbalsem Ingrediënten • 9 gr. jojoba-olie • 5 gr. bijenwas • 3 gr. shea boter • 10 druppels etherische olie van mandarijn, sinaasappel of munt • 2 capsule vitamine E

Jojoba en sheaboter beschermen de huid tegen vochtverlies en maken de huid zijdezacht. Verwarm au bain marie de jojoba-olie, bijenwas en de sheaboter. Als alles is opgelost, haal je de pot van het vuur, prik de vitamine E-capsules open en voeg de olie toe aan de gesmolten massa. Hier komen ook nog de druppels etherische olie bij. Werk snel want de olie stolt vlug.

Mening: heel vette lippenbalsem zorgt voor een goede hydratatie. Ideaal bij droge lippen tijdens koud en guur weer.

Hydraterende lotion Ingrediënten • 15 g kokosolie • 15 g sheaboter/ karitéboter • 15 g bijenwas • 1 capsule vitamine E • 10 druppels etherische olie naar keuze

Kokosolie en sheaboter beschermen de huid tegen vochtverlies en maken de huid glad en zijdezacht. Samen zorgen zij voor een natuurlijke SPF 5.

Verwarm au bain marie de kokosolie, bijenwas en de sheaboter. Als alles is opgelost, haal je de pot van het vuur, prik je de vitamine E-capsules open en voeg je de olie toe aan de gesmolten massa. Hier komen ook nog de druppels etherische olie bij. Werk snel want de olie stolt vlug.

Mening: dit is voor mij geen lotion. Het is een heel vette crème die echt niet kan aangebracht worden na het douchen, je huid glimt er helemaal van en blijft vet. Vochtinbrengend is hij zeker, dus ik denk dat ik deze verder gebruik als handcrème.

Bron: www.durantia.be

Katrien Sergeant Vizine

17

MAATSCHAPPIJ

18

oktober  november  december

Soms

blijf je beter in je

niet

kot

De coronacrisis maakt niet alleen slachtoffers door de ziekte zelf, maar ook op een ander manier. Thuis blijven kan voor velen extra bescherming zijn, maar voor mensen in een geweldsituatie is het levensgevaarlijk. De cijfers liegen er niet om: hulplijn 1712 liet weten dat hulpvragen aan hun verdubbelden sinds de lockdown in maart. Sinds hun oprichting hebben ze nog nooit zoveel oproepen ontvangen. Als je weet dat 1 op de 5 vrouwen in de EU voor de coronacrisis al met geweld te maken kregen, en er elke week iemand stierf aan de gevolgen van partnergeweld, is die stijging dubbel zo zorgwekkend.

Dit zijn beangstigende cijfers en hulpverleners gaan ervan uit dat het nog maar het topje van de ijsberg is. Hulporganisaties geven aan dat de vragen die binnenkomen, veel acuter zijn. Mensen wachten tot het allerlaatste moment om hulp in te roepen.

Partnergeweld gaat vaak samen met erg controlerend gedrag (dat gedrag op zich is al een vorm van geweld). Door nu veel meer samen te zitten (of gezeten te hebben), wordt het voor sommige slachtoffers onmogelijk om hulp te vragen, omdat hun partner hen voortdurend in de gaten houdt.

Als je op elkaars lip leeft, kunnen eerdere spanningen en conflicten die onder het oppervlak borrelden escaleren. In de lockdown werden therapieën voor geweldplegers tijdelijk stopgezet. Mensen konden niet meer naar hun hobby’s of vrienden om af te koelen. Dat maakte ook dat velen hun sociaal netwerk kleiner werd en er minder sociale controle was. Anderen, zoals een huisdokter, kinderopvang, leerkrachten, collega’s, die in normale omstandigheden verdachte situaties konden signaleren vielen weg. Daar kwam vaak nog een extra portie stress en angst bovenop. Denk aan angst voor de ziekte en financiële stress door (technische) werkloosheid. Al die elementen vormen een gevaarlijke cocktail die ervoor kunnen zorgen dat de bom barst.

Hoe herken je partnergeweld?

Sluit je ogen niet voor de problemen rondom je. Ook nu blijft het belangrijk om op je omgeving te letten. Hoor je wel érg veel

geruzie of geschreeuw bij de buren? Vraag dan eens voorzichtig (zonder partner in de buurt) of alles oké is. Zelfs al antwoorden mensen van wel, vertel hen dat ze steeds bij jou terecht kunnen mocht er iets zijn, ondanks een eventuele lockdown.

Hou ook een oogje in het zeil bij je vrienden.

Willen ze om vage redenen niet meer buitenkomen, moeten ze het ‘eerst even vragen’ voor ze met je kunnen afspreken, merk je dat de partner steeds meeluistert met jullie gesprekken (en dat je vriend(in) zich daar niet comfortabel bij voelt)? Dat kan betekenen dat er iets niet pluis is.

Als je iets vermoedt, is het belangrijk niet meteen beschuldigingen te uiten of te zeggen dat de persoon de partner moet verlaten.

Het is mogelijk dat de partner die berichten leest, en dat uitwerkt op het slachtoffer. Het slachtoffer is zelf misschien nog niet klaar om actie te ondernemen, en zal afgeschrikt worden en niets meer tegen je vertellen. Hou het bij jezelf: zeg dat je je zorgen maakt, dat er professionele hulp beschikbaar is indien nodig (1712), en dat jij altijd klaarstaat. De eerste stap van hulp vragen is heel belangrijk, als er dan een luisterend oor klaarstaat kan dat een wereld van verschil betekenen.

Onderzoek toonde aan dat slachtoffers gemiddeld pas na 35 (!) incidenten aangifte doen. Begripvol en geduldig blijven is voor de omgeving vaak de grootste uitdaging.

Partnergeweld blijvend aanpakken Dit artikel is zeker niet het eerste dat ver-

scheen over partnergeweld tijdens de coronacrisis. Die extra aandacht voor het thema is goed, maar moet nu omgezet worden in blijvende ondersteuning. Hulporganisaties hebben te weinig middelen, vluchthuizen lopen vol. Er waren in deze crisis tijdelijk hotels vrijgemaakt om slachtoffers op te vangen. Dat is fantastisch, maar waar kunnen de slachtoffers naartoe nu de hotels terug open zijn?

De coronacrisis bracht aan het licht dat hulporganisaties meer steun en meer plaatsen nodig hebben. Wij vragen om dat na deze crisis niet te vergeten, en niet zomaar terug te keren naar business as usual. Na corona is het tijd om terug werk te maken van solidariteit, op álle vlakken.

Laat zien dat jij mee opkomt tegen partnergeweld, en teken op 25 november met wit krijt een lint op je stoep.

Neem er een foto van, en deel die op sociale media onder #STOPkrijt.

Zoals het krijt, willen we geweld laten tot het verdwijnt.

Ann Dewalque Vizine

19

NATUURTIPS

Herfstwandelingen Limburg

Nationaal Park Hoge Kempen beslaat 5700 hectare en ligt verspreid over 6 districten; Dilsen-Stokkem, Zutendaal, Maasmechelen, Lanaken, As en Genk. Dit park is bovendien het grootste bos van Vlaanderen en daarom vind je hier grote naaldboombossen en heides.

Er werden meer dan 7000 plant- en diersoorten geteld. De struikheide heeft in dit jaargetijde prachtige paarse bloemen. De voormalige grindhoeves, getuigen van de vroegere mijnontginning, zijn getransformeerd in prachtige meren. Omdat het park redelijk vlak is, loont het zich naar de 100 meter hoge uitkijkpunten te gaan en je te laten overweldigen door het uitzicht. Door de uitgestrektheid van dit gebied vind je er een groot aantal wandelingen, waaronder ook een blotevoetenpad. Het is zelfs mogelijk om een hele dag op stap te gaan met een ranger. Bovendien vind je er vogelkijkhutten, 6 speelzones en bestaat er zelfs een mogelijkheid om te kamperen in een tipi.

Oost-Vlaanderen

Nergens in Vlaanderen vind je zoveel wintereiken als in het Buggenhoutbos, de eikels van de wintereik worden opgevangen in grote netten die in de herfst door boomkwekers op de grond worden gelegd. Ook paddenstoelen zijn rijkelijk aanwezig in dit seizoen.

Daarnaast vind je er een arboretum met 50 aangelegde bomen en struiksoorten. De Hollebeek kronkelt doorheen het bos. Via het blauwe wandeltraject dat start tegenover de 500 jarige boskapel kom je ook door het jongere gedeelte van het Buggenhoutbos. Langs het wandelpad kom je verschillende boomsoorten tegen. Bij elke boomsoort staat een naambordje met een QR-code voor meer achtergrondinformatie. Even verderop kom je aan de schuilhut. Gallowayrunderen grazen er in het afgesloten gedeelte. Het is de perfecte bestemming voor ontspanning en sport, voor groot en klein. Er is immers ook een speelzone van 10ha, de Konijnenberg. Bovendien is het in Buggenhoutbos toegestaan om te picknicken, dus hopen op prachtig nazomerweer.

West-Vlaanderen

Wijendalebos in Torhout is een 180 hectare groot domein, nauw verbonden met het waterkasteel. In de herfst vind je in het bos meer dan 500 soorten paddenstoelen. Daarnaast is het bos heel belangrijk voor vleermuizen en vogels, ook de ree wordt hier gespot. De helft van het bos is publiek toegankelijk. De andere helft is bosreservaat en voorbehouden aan de talrijke planten en dieren die er in alle rust kunnen gedijen. Er zijn verschillende bewegwijzerde wandelpaden met routes van 2,6 km (educatieve bosleerpad om alles te ontdekken over fauna en flora) tot 14 km. Bovendien is er een speelzone, een picknickplaats en een schuilhut.

Antwerpen

Een bezoek aan de Kalmthoutse Heide, tussen Essen en Kalmthout, is een ontdekkingstocht. Je wandelt er rond het Stappersven door bos, duin en natte heide. In de herfst vind je er de zwarte jeneverbes. Daarnaast is de heide een overwinterplaats voor ganzen, eenden en kleine zwanen. Er zijn 3 bewegwijzerde wandelpaden(5 km, 6,8 km en 7,5 km). Een absolute aanrader is wandelpad ‘Duin’ (7,5 km, start vanaf bezoekerscentrum De Vroente). Deze route brengt je naar het hart van het stiltegebied. In 2020 werd, door Natuurpunt, een nieuwe 11 meter hoge uitkijktoren geopend vanwaar je een prachtig zicht hebt op het natuurgebied. Laarzen of stevig schoeisel zijn aangeraden bij regenweer. Via Troovie.nl kan je ook Nina en Nino’s natuurgame downloaden voor de kinderen.

Antwerpen

De Grote Getevallei, op de voormalige spoorwegbrug, is een van de grootste open valleien in Vlaanderen. Je loopt er langs talloze akkers en weiden, afgeboord met populieren. Bovendien vind je er fruitgaarden met een overvloed aan appels en peren.

Ideaal voor kinderen want er is een avonturenpad met spectaculaire hangbrug. In het speelbos kan er geklauterd worden als een eikelmuis en een belevingsboomgaard. Hier kan je nog de zeldzame kamsalamander zien, waarvoor 30 poelen werden aangelegd. In deze streek is hij beter bekend als Getedraak en geldt hij als symbool voor natuurherstel. Er zijn 4 bewegwijzerde wandelroutes (3 km, 3,2 km, 7,5 km en 13 km). Laarzen zijn een must bij regenweer.

Bron: www.natuurpunt.be, www.natuurenbos.be

20 oktober  november  december

Katrien Sergeant

VRIJWILLIGERS

Een

wereldreis in

Brugge Beryl Otien richtte een loopclubje op om vrouwen te motiveren om te starten met lopen.

Waarom ben je gestart als vrijwilliger bij VIVA-SVV? “Ik ben begonnen als vrijwilliger om vrouwen te stimuleren om te bewegen. Vooral vrouwen die zich niet kunnen motiveren om zelf te gaan lopen. Zelf loop ik graag dus was het ook niet moeilijk om hiermee te starten.”

“Ik deed al eerder vrijwilligerswerk bij FMDO (Federatie van Mondiale Democratische Organisaties), meer bepaald bij Talkpoint.

Het loopgroepje is eigenlijk ontstaan dankzij de samenwerking tussen FMDO, Talkpoint, Vormingplus, Ladies running center en VIVA-SVV.”

“Ik ben ervan overtuigd dat het beter is om te werken en geld te verdienen, maar als je veel hebt meegemaakt, dan zakt de moed wel in je schoenen. Nu doe ik tenminste iets met heel mijn hart. Het loopgroepje is heel divers. Vrouwen uit Mexico, uit België noem maar op. We lopen samen, we drinken achteraf samen iets maar we leven vooral samen. Iedereen voelt zich goed in het groepje en dat geeft mij voldoening.”

Hoe zou jij anderen overtuigen om vrijwilliger te worden?

“Ik zou het een goed idee vinden om nieuwkomers meteen bij aankomst te informeren over vrijwilligerswerk. Ik vind dat een mooie manier om te integreren, maar vaak weten ze niet wat er allemaal te doen is. Aan motivatie is er geen gebrek, maar je moet hen bewust maken van het aanbod. Het zou bijvoorbeeld handig zijn als er een platform beschikbaar is waar alles te vinden is. Ik wil hen een warm welkom bieden want net op die momenten heb je iemand nodig die je de hand reikt.”

Wil jij graag samen lopen en mensen ontmoeten in Brugge?

Info en inschrijvingen bij Beryl op: otienberyl1741@yahoo.com of via Facebook ‘Talkpoint’.

“Vrouwen met een migratie-achtergrond zijn vaak moeilijker te bereiken. [ … ] Ik wil hen bijbrengen dat sporten hand in hand kan gaan met integreren. Ze leren Nederlands spreken en leggen sociale contacten tijdens de activiteit.”

“Het loopgroepje Start to run, start to meet staat open voor een breed publiek. Ik zoek ook echt naar mensen met een migratie-achtergrond. Het Rode Kruis is een vaste partner waarmee ik samenwerk. Veel vluchtelingen komen in contact met het Rode Kruis en daar zoeken medewerkers naar een nuttige bezigheid voor hen. Op die manier komen ze vaak bij mij terecht.”

Is je doelpubliek makkelijk bereikbaar?

“Vrouwen met een migratie-achtergrond zijn vaak moeilijker te bereiken. Hun prioriteiten liggen vaak anders. Zij zijn bezig met het zoeken naar werk, proberen hun gezin te onderhouden en de taal te leren. Ik wil hen bijbrengen dat sporten hand in hand kan gaan met integreren. Ze leren Nederlands spreken en leggen sociale contacten tijdens de activiteit.”

Wat geeft je voldoening?

“Ik heb al wat werkervaringen achter de rug maar daarbij botste ik vaak op racisme. Nu ik vrijwilligerswerk doe, kom ik diversere mensen tegen en voel ik me beter. Ik doe iets dat mensen appreciëren.”

Chaima Rabhi Vizine

21

RECEPT RECEPT

Piz za

met pompoen Stappen • Verwarm de oven op 180°C. • Snij de courgette in snippers en de pompoen in kleine blokjes. Hoe fijner alles gesneden is, hoe sneller gaar ook. Snipper de ui fijn.

• Meng de pompoen door de honing en breng op smaak met peper, zout en rozemarijn.

• Smeer één vierde van de yoghurt op elke pizzabodem. Verdeel daarover de pompoen, courgette en ui. Brokkel de geitenkaas over de groenten. Breng op smaak met peper en een beetje zout.

Ingrediënten (4 personen) • pizzadeeg: 1 • pompoen • courgette: 0.25 • ui: 0.5 • geitenkaas: 50 g (zachte) • rucola: 25 g

• Zet de pizza een klein halfuur in de oven tot de pizzabodem goudbruin is en de groenten zacht.

• yoghurt: 2 eetlepel

• Werk af met de rucola.

• rozemarijn

• honing: 0.5 eetlepel • peper

Op zoek naar meer lekkere en eenvoudige recepten?

Surf naar www.lekkernormaal.be.

• zout

Tip!

• Ook lekker met wat geroosterde pijnboompitten!

• Zelf pizzadeeg maken is heel eenvoudig. Je hebt enkel tijd nodig om het te laten rijzen.

22 oktober  november  december

In april 2022 mag VIVA-SVV 100 kaarsjes uitblazen!

Dat we een groot feest zullen organiseren naar aanleiding van deze bijzondere verjaardag, is zeker. En dat daar het decennialange engagement van onze groepen en vrijwilligers uitgebreid gevierd zal worden, ook. Want, hoewel we stevig met ons voeten in het nu staan en de blik op de toekomst richten, kunnen we dat nooit doen zonder onze basis, ons rijke verleden, te (er)kennen en te eren.

Met het oog op de voorbereidingen voor het grote feest willen we nu de allermooiste herinneringen, foto’s en verhalen verzamelen.

En waar beter dan bij onze vrijwilligers, het levende geheugen van onze organisatie? Dus, ben jij ooit met jouw SVV- of VIVASVV-groep op straat gekomen om te protesteren? Hebben jullie acties georganiseerd voor meer vrouwenrechten en gendergelijkheid? Organiseerden jullie andere activiteiten waar jullie vrouwen met elkaar in contact brachten en zo sterker maakten? Of ken je iemand die hierover kan vertellen? Duik dan in je archieven, en laat het ons weten!

Elke soort bijdrage telt, of het nu handgeschreven memoires zijn, uitgeprinte foto’s of mondelinge verhalen: we vinden wel een manier om ze tot bij ons te krijgen. Neem contact op met het regionaal secretariaat als je hier graag aan mee wilt werken, of als je materiaal liggen hebt.

We kijken er heel erg naar uit om de VIVA-verhalen te mogen horen!

DOMEIN WESTHOEK • 2 nachten met uitgebreid ontbijtbuffet • Volpension: lunch - dagschotel • Diner - koud en warm buffet • Gratis gebruik minigolf

Blijf fit-promo 2020 va

naf € 186 p.p.*

Domein Westhoek nodigt je uit voor een heerlijk verblijf aan zee met het gezin of onder vrienden.

Herfstpromotie kamer à 50% - 242 p.p.* 30 okt - 11 nov. 2020

• 4 nachten met ontbijtbuffet • Halfpension

Wij bieden u 91 moderne kamers en 36 appartementen die uitgerust zijn met alle modern comfort. *standaardkamer= geen supplement single

Domein Westhoek vzw

Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke Tel 058 22 41 00 - Fax 058 22 41 99 info@domein-westhoek.be www.domein-westhoek.be

Vizine 23

KUCH! KUCH!

Doktersbriefje al terugbetaald?

Check je ziekenfondsdossier op onze nieuwe website. www.bondmoyson.be

www.devoorzorg.be