Gelderse Kerken verhuist van Arnhem naar Hoog-Keppel

Gelderse Kerken is eigenaar van de Dorpskerk in Hoog­Keppel en besloot begin 2022 om zich als stichting definitief met een kantoor te vestigen in de Keppelse monumentale kerk. Om dat mogelijk te maken, staat er komend voorjaar een grote interne verbouwing gepland. Een gesprek over het hoe en waarom met algemeen secretaris Arjen Woudenberg.

‘De uitstraling van een monumentale kerk vind ik prachtig. Maar nog indrukwekkender vind ik alle verhalen over het monument; 500 jaar geleden liepen er hier in de kerk ook mensen rond. Wat deden ze hier? Wat waren hun gedachtes?’, vertelt Arjen Woudenberg terwijl hij door de Dorpskerk in Hoog­Keppel loopt. De geboren Aaltenaar heeft een eigen uitgeverij in Zutphen en nam enkele jaren geleden met enkele andere ondernemers in zijn woonplaats het initiatief om de jaarlijkse tentoonstelling World Press Photo in de Walburgiskerk te organiseren. ‘Als je in Zutphen een locatie zoekt voor een groot evenement kom je al snel uit bij de Walburgiskerk, die wordt beschouwd als een van de tien grootste en mooiste kerken van

Nederland. De eerste tentoonstelling daar was direct een succes met ruim 10.000 bezoekers.’

Liefde voor monumenten

Tijdens de organisatie van de tweede tentoonstelling werd de Walburgiskerk overgedragen aan Gelderse Kerken en werd er lokaal een stichting opgericht om activiteiten in de kerk te organiseren. ‘Ik werd gevraagd om plaats te nemen in het bestuur van die stichting. Dat vond ik eervol en heb ik drie jaar gedaan. Mijn belangstelling en liefde voor monumenten is in die tijd verder gegroeid’, vertelt Arjen over die periode. In zijn werk voor de stichting om activiteiten in de Walburgiskerk te organiseren, had hij veel contact met Gelderse Kerken, eigenaar van de Zutphense kapittelkerk, en werd hij vervolgens gevraagd voor de functie van algemeen secretaris van stichting Gelderse Kerken. Een rol die hij sinds januari 2021 vervult en waarin hij verantwoordelijk is voor de uitvoering van het beleid dat door het bestuur wordt gemaakt.

Bruisende ontmoetingsplek

Zowel qua gebouw als qua ligging biedt de Dorpskerk in Hoog­Keppel de mogelijkheden die wij zoeken, zegt Arjen Woudenberg. Foto’s: Wim van Hof, 2022

Over zijn motivatie voor deze functie is hij stellig: ‘De organisatie van World Press Photo heeft mij duidelijk gemaakt dat je juist zo’n grote tentoonstelling in een monumentale omgeving moet laten zien. Dat heeft absoluut meerwaarde. In de Walburgiskerk hebben we ook diners en wijnproeverijen georganiseerd. Natuurlijk kun je dat ook in een restaurant doen, maar op zo’n bijzondere locatie bereik je ook een doelgroep die nog nooit eerder in de kerk is geweest. Met dit soort activiteiten behouden we deze monumenten voor de toekomst.’

Gelderse Kerken is al jaren gevestigd in Kasteel Zypendaal in Arnhem, dat in eigendom is van Geldersch Landschap & Kasteelen. Door de recent verkregen POM­status van Gelderse Kerken – POM staat voor Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud – voelde de eigenaar van achttien Gelderse kerkgebouwen en drie torens de noodzaak om de dagelijkse organisatie verder te professionaliseren. ‘Dat betekent meer medewerkers in dienst en daar was in Zypendaal geen ruimte voor. We moesten op zoek naar een nieuwe locatie voor ons kantoor’, vertelt

Arjen. Om kennis te maken met het eigen vastgoed, stelde hij het bestuur voor afwisselend te vergaderen in de achttien kerken. ‘De ene kerk leende zich daar beter voor dan de andere, maar zo leerde ik ze allemaal goed kennen. Dit is dé oplossing bedacht ik toen: we houden kantoor in één van onze kerken. Dat past precies bij wat we willen uitdragen; kerken zijn bruisende ontmoetingsplekken en geschikt voor uiteenlopende activiteiten, dan moeten we zelf laten zien dat je er prima kunt werken.’

Verdiepingsvloer

De uiteindelijke kerk die zou dienen als kantoor moest niet al te groot zijn en centraal in Gelderland liggen. ‘Dan kom je al snel op de Dorpskerk in Hoog­Keppel uit. Zowel qua gebouw als qua ligging biedt deze kerk de mogelijkheden die wij zoeken; een monument ingebed in een monumentale omgeving, de eeuwenoude begraafplaats eromheen.

Mensen die hier voor het eerst komen, zijn verbaasd over de kerk. Het is echt een prachtige plek die mensen aan het denken zet’, ervaart Arjen. Om de verhuizing van de dagelijkse organisatie mogelijk te maken, staat er komend voorjaar een verbouwing gepland. ‘De Dorpskerk heeft nu geen eigen toilet en keuken. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van het iets verderop gelegen Kerkhuis. Die voorzieningen gaan we straks hier in de kerk regelen. Daarnaast wordt de verwarming vernieuwd en maken we in de consistorie een verdiepingsvloer met daarop de bureaus van de drie medewerkers van Gelderse Kerken die er een groot deel van de week werken. Met zo’n entresol maken we goed gebruik van de hoogte van het pand zonder de multifunctionele functie te beperken’, legt de algemeen secretaris uit. De Plaatselijke Commissie van de Dorpskerk was direct enthousiast over het idee en sprak zelf de wens uit om de akoestiek in de kerk te verbeteren. Die aanpassing wordt daarom meegenomen in de verbouwing.

Lokale actie

De financiering van de verbouwing wordt grotendeels geregeld via subsidies van provincies, gemeenten en fondsen. ‘Maar de kerk heeft ook een duidelijke lokale functie, die we hiermee vergroten. Daarom houden we in het voorjaar ook een lokale actie om via de dorpsgemeenschap de financiering rond te krijgen. Daarnaast wordt de Dorpskerk ook een soort informatiecentrum voor belangstellenden, want in deze tijd met een toenemend aantal kerksluitingen geeft Gelderse Kerken steeds vaker advies en begeleiding over herbestemming. Verder lijkt het me leuk om periodiek met de donateurs van Gelderse Kerken een borrel hier in de kerk te organiseren op onze eigen nieuwe plek’, zegt Arjen tot slot.