12
ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ
12.02.2020
Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου: Kαναδάς ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
Μ
ε το παρόν κείμενο ολοκληρώνεται η περιήγησή μας στις σχολικές αίθουσες των οποίων οι μαθητές ξεχωρίζουν σε απόδοση, όπως αποδεικνύεται από τα αποτελέσματα του διεθνούς προγράμματος PISA. Μέσα από το βιβλίο της Lucy Crehan Φυτώρια ευφυΐας. Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου φτάσαμε μέχρι την Ιαπωνία, τη Φινλανδία, τη Σιγκαπούρη και τη Σαγκάη και το ταξίδι μας τελειώνει στον Καναδά. Ποικιλομοφία, κοινές προσεγγίσεις, μαθησιακή υποστήριξη Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό έχει δηλώσει πως η δύναμη της χώρας του είναι η ποιλικομορφία· πράγματι ο ένας στους πέντε κατοίκους του έχει γεννηθεί κάπου αλλού, κυρίως στην Ασία ή στην Ευρώπη, γεγονός που θεωρείται «ευκαιρία και πρόκληση» και μεγάλο πλεονέκτημα για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτόν, κατανοούν άλλες κουλτούρες και προετοιμάζονται να επιλύουν παγκόσμια προβλήματα και να συναλλάσσο-
νται με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Καναδάς αποτελείται από δέκα επαρχίες και τρία αραιοκατοικημένα ομοσπονδιακά εδάφη στον Βορρά. Το καθένα από αυτά έχει το δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, άρα ουσιαστικά η χώρα έχει 13 ξεχωριστά εκπαιδευτικά συστήματα. Στο PISA συμμετέχουν τα 10 εξ αυτών και έχουν όλα κοινές προσεγγίσεις για την ενιαία εκπαίδευση και παρόμοια σχολικά εγχειρίδια. Επιπλέον, σε όλες τις επαρχίες υπάρχουν συνδικαλιστικές ενώσεις εκπαιδευτικών, οι παιδαγωγικές σπουδές είναι βασισμένες σε ένα κοινό μοντέλο και ακολουθούν όλες παρόμοια τακτική και στην αξιολόγηση και στις εξετάσεις. Τα σχολεία είναι ομαδοποιημένα σε «οικογένειες», υπό μια σχολική επιτροπή, στην οποία υπάγονται και οι γενικοί σχολικοί επόπτες, συνήθως πρώην διευθυντές σχολείων. Αν ένα σχολείο δεν έχει καλά αποτελέσματα στις (ανεπίσημες, κατευθυντήριες) εξετάσεις της επαρχίας, ο γενικός επόπτης θα συζητήσει με τον διευθυντή, θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν πού οφείλεται η αποτυχία, θα σχεδιάσουν μαζί τα επόμενα βήματα και θα έρθουν σε επαφή με άλλα σχολεία της «οικογένειας», με καλύτερα αποτελέσματα, για να μάθουν από αυτά. Επίσης, διευθυντές από διαφορετικά σχολεία πραγματοποιούν τακτικές
συναντήσεις για να συζητούν τις στρατηγικές τους. Τα παραπάνω συνδιαμορφώνουν ένα σύστημα στο πλαίσιο του οποίου τα παιδιά που δεν καταφέρνουν να φτάσουν σε ένα βασικό επίπεδο στην κατανόηση κειμένου, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες είναι πολύ λιγότερα από τον διεθνή μέσο όρο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η σύνδεση οικογενειακού υποβάθρου και PISA είναι αδύναμη. Αυτό εξηγείται μάλλον από το γεγονός ότι ο Καναδάς έχει ένα εξαιρετικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και ελάχιστους φτωχούς πολίτες. Ακόμα, υπάρχει σχεδόν εξατομικευμένη φροντίδα για τον κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση. Τα παιδιά πηγαίνουν συνήθως κατευθείαν στο νηπιαγωγείο στα πέντε τους χρόνια (πολλοί θεωρούν ότι στο κομμάτι αυτό ο Καναδάς πρέπει να βελτιωθεί) και τα μαθήματα εκεί είναι άκρως διασκεδαστικά και παιχνιδιάρικα, μολονότι περιλαμβάνουν και ασκήσεις προανάγνωσης και προγραφής. Όταν τα παιδιά ξεκινούν, στα έξι τους χρόνια, τη φοίτηση στο δημοτικό, οι πόροι των σχολείων της κάθε επαρχίας είναι σχεδόν οι ίδιοι και όλες οι εκπαιδευτικές μονάδες, ακόμα και στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, είναι άριστα εξοπλισμένες. Οι δάσκαλοι αφιερώνουν επιπλέον χρόνο στα παιδιά