ΤΕΥΧΟΣ 14-ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ Λ O ΓΩ ΤΕΧΝΩΝ ΤΕΥΧΟΣ 14

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΒΙΒΛΙΑ ΑΡΘΡΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ MUSIC-THEATER-ART

ΜΗΝΙΑΙΟ

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΕΧΝΩΝ

Συνεργάτες τεύχους Αλέξανδρος Δαμουλιάνος Ζωή Τσούρα Αγάπη Ντόκα Ηλίας Τσιάρας Βίκυ Δελλή Αναστασία Νεραϊδόνη Ποτίτσα Πιερρουτσάκου Χρήστος Διαμαντόπουλος Χρίστος Ρ. Τσιαήλης Βίκυ Ζηλιασκοπούλου Eλισάβετ Κόλλια Αγγελική Δαφτσίδου Γιώργος Πανόπουλος Νεφέλη Πόπη Ζάνη Αναστάσιος Τριανταφύλλου Ελένη Φυντανή Δημήτρης Μπονόβας Νάγια Γούγου Μητροπούλου Χριστίνα Πολυχρονιάδου Γιώργος Σανιδάς Σοφία Αθανασοπούλου Αργύρης Χριστομάγνος Νεκταρία Μαρκάκη Μαρία Μακροβασίλη Νένα Μπούρα Παντελής Μαυρομμάτης Νάντια Κίσκα Ευγενία Κορτσάρη Σοφία Σαμιώτη Μαρία Γραμμένου Jim Vene

info@thematofylakes.gr

ΜΗΝΙΑΙΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ Διανέμεται δωρεάν στο διαδίκτυο. Ιδιοκτησία του site thematofylakes.gr Οι απόψεις των συντακτών των δημοσιευμάτων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις των Θεματοφυλάκων Λόγω Τεχνών. Συντακτική ομάδα Νεκταρία Πουλτσίδη Χαρά Δελλή Αγγελίνα Παπαθανασίου Μαργαρίτα Κατσίπη Παναγιώτα Γκουτζουρέλα

Το καλοκαίρι μπήκε για τα καλά και εμείς εδώ. Παρέα μαζί σας, να δούμε, να ακούσουμε, να μυρίσουμε, να γευτούμε το καλοκαίρι. Ευχόμαστε μακρινές βουτιές από τη δύσκολη πραγματικότητα. σύντομες αποδράσεις από τα προβλήματα και μαγικές στιγμές με τους αγαπημένους μας και φυσικά με τους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών!

Π Ε Ρ Ι Ε Χ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΑΡΘΡΑ Μία Δεκαετία Εξωτερίκευσης της Λογοτεχνίας στη Μεγαλόνησο της Κύπρου Η αξία της ανάγνωσης, άρθρο 5ο Ποιοι συγγραφείς έχουν χαρακτηρίσει τα παιδικά μας χρόνια; Άντε καλέ που μου θες κι έρωτες! Πόσο αθώα ήταν τα πρώτα παραμύθια; Η αξία της ανάγνωσης, άρθρο 6ο Η αξία της ανάγνωσης, άρθρο 7ο Οι Ήρωες με τα Κολάν - Η Διαφορετικότητα μέσα από τη ματιά των comics Κοινωνικά ράκη

37 53 55 77 95 104 144 158

16 26 46 58 84 100 112 128 135 147 163 170 178

Βαγγέλης Χρόνης Γιώργος Παναγιωτάκης Ματίνα Δαραβάνη Τριανταφυλλιά Κωνσταντινίδου Μελίνα Τούντα Κατερίνα Δροσινού Ευδοξία Γραμμένου Μυρτώ Μαραγκού Programmed to Rock (PTR) Ιωάννα Μπαμπέτα Πέτρος Μπένος Μαρία Στεφάνου Ελένη Γεωργοστάθη

168 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΔΟΤΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥ

AGENDA ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΗΜΑΣΤΑΝ ΕΚΕΙ!

08 Εκδόσεις Βακχικόν ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΛΕΞΕΙΣ

Παραμυθένιος Κήπος 33 Το αναπόφευκτο της μοναξιάς στα Ιωάννινα 52 "2ος ΝόμοΠαρουσίαση 65 «12 Γυναίκες»ς" στον Πειραιά 66 Στην παρουσίαση του Πέρα από τις σκιές 69 Gameathlon 2018 81 Η Αμαλία στην Κατερίνη 126 37o Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης 186

119 Πώς γράφτηκε άραγε «Το Αγκάθινο Στέμμα»;

Χ Ο Μ Ε Ν Α ΒΙΒΛΙΟΑΠΟΨΕΙΣ 35 36 44 45 50 51 54 64 70

76 80 82 83 93 107 117 118 122 124 125 127 134 141 142 143 153

Ίσως την επόμενη φορά - Κωνσταντίνος Τζαμιώτης Απαγωγή σε δημοπρασία - Angela Marsons Τυφλά ψάρια - Δημήτρης Σίμος Ο εξόριστος αριστοκράτης - Sarah MacLean Η γλυκιά ενόρμηση του έρωτα - Ματίνα Δαραβάνη Ο ανδαλουσιανός φίλος - Alexander Soderberg Ο Στόχος (Ημερολόγιο) - Παναγιώτης Δεληγιάννης Άγριος Δούναβης - Τριανταφυλλιά Κωνσταντινίδου Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου - Gena Showalter (Άγρια νύχτα, Άγριο Φιλί, Άγρια Απόλαυση, Άγριος Ψίθυρος, Άγρια Αγάπη, Άγριο ψέμα) Σκοτεινή Έλξη (Άγγελος τιμωρός) - Gena Showalter Οργή και Ομίχλη - Sarah Maas Με τις δεκαεφτά συλλαβές του είναι... - Αθηνά Μελή Το ζευγάρι της διπλανής πόρτας - Shari Lapena Αθέατη απειλή - Μελίνα Τούντα Σειρά Άγγελοι - Lauren Kate Ξόρκι - Ευδοξία Γραμμένου Angel eyes 2-Το μονοπάτι - Λίλα Κίσσα Φραγκομίχαλου Ακροβάτες του χρόνου - Πολυχρόνης Κουτσάκης Στον Οίκο του Σκουληκιού - George Martin Μαγ(ειρ)ικές ιστορίες - Χρυσούλα Διπλάρη Κυνηγός - Μυρτώ Μαραγκού Τα κορίτσια πίσω από τη χαραμάδα - Βάσω Ζαφειροπούλου Όταν το πάθος κυριαρχεί - Lindsey Johanna Περί θησαυρών και θησαυροθηρίας - Γιάννης Μπαϊμπάκης Οι δρόμοι της καταιγίδας (τριλογία) - Άννα Γαλανού Ο μπρούντζινος καβαλάρης (τριλογία) - Paullina Simons

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΑΠΟΨΕΙΣ 154 Ο Επιζών - Chuck Palahniuk 155 Outlander: Παγιδευμένη στο Χρόνο & Οι Φλόγες της Εξέγερσης - Diana Gabaldon 156 Εγώ, ο Σίμος Σιμεών - Γιάννης Ξανθούλης 157 Μυρωδιά από σανίδι - Κώστας Κρομμύδας 176 Λουλούδια της Ευτυχίας - Μαρία Στεφάνου 185 Το δάκρυ της Μάντισσας - Γιώτα Γουβέλη 189 Λουλούδι - Elizabeth Craft & Shea Olsen 190 Middlesex - Jeffrey Eugenides 191 Χωρίς Χάρτη - Νεκταρία Μαρκάκη 192 Η Σμύρνη της φωτιάς και του έρωτα - Νατάσα Γκουτζικίδου

ΒΙΒΛΙΟΑΠΟΨΕΙΣ - ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Το μυστικό καταφύγιο - Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης Όταν ήρθαν για εμένα - Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης Human Νet - Κατερίνα Ζωντανού Τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί - Ingrid Chabbert Το Αόρατο αγόρι - Trudy Cudwig Πού ανήκω επιτέλους; - Χρυσούλα Μελισσά-Χαλικιοπούλου Οι μικροί εξερευνητές και τα πλάσματα της φαντασίας - Τσακίρη Φυλλιώ Ένας φίλος για το φεγγάρι - Κατερίνα Δροσινού Το αηδόνι και η μελωδία της αγάπης - Λαμπρινίδης Αντώνης Η άπληστη χελώνα - Σοφία Μαντουβάλου Το Αγγελάκι που έλαμψε ξανά - Άγγελος Ραυτόπουλος Τα "π", τα "φ", τα πώς και τα γιατί - Μαριάννα Αβούρη Το όνειρο της Μανταλένας - Ιωάννα Μπαμπέτα Παραμύθια με καρπούζι - Ιωάννα Μπαμπέτα Τελικά θα γράψουμε τεστ; - Ελένη Γεωργοστάθη Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας - Χρήστος Μπουλώτης

30 31 67 68 79 94 98 99 105 106 123 133 145 146 177 188

Οι Εκδόσεις Βακχικόν έχουν πλούσια δράση στα ελληνικά δρώμενα. Με τις προσεγμένςς εκδόσεις τους. Το ραδιόφωνο. Το μηνιαίο περιοδικό. Ας γνωρίσουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από την πολυποίκιλη και δημιουργική δράση μέσα από ένα άρθρο το οποίο φιλοξενείται στο site τους και τη συνέντευξη που πολύ ευγενικά μας παραχώρησαν.

Ο Νέστορας Πουλάκος και ο Στράτος Προύσαλης (συν ο Νίκος Μπίνος), άνθρωποι με αναζητήσεις και καλλιτεχνική φύση δημιούργησαν το 2011, μεσούσης της κρίσης, το Vakxikon.gr, τον πρώτο εκδοτικό οίκο με αποκλειστική δραστηριότητα στο Ίντερνετ. Την ίδια εποχή, από τις σελίδες της ΣΧΕΔΙΑΣ φωτογράφιζαν τον κόσμο ή έγραφαν γι’ αυτόν. Το Vakxikon.gr, μια ψηφιακή πλατφόρμα πολιτισμού που περιλαμβάνει web radio, τρίμηνο λογοτεχνικό περιοδικό και κυρίως, υπέροχες εκδόσεις πεζού και ποιητικού λόγου απέκτησε πριν από λίγες ημέρες «αναλογική» έδρα, εκεί στο κέντρο της Αθήνας, στη Φωλιά του Βιβλίου, στην οδό Ασκληπιού. Δυο βήματα μετά την Πολιτεία, ένα βήμα αριστερά από τον Σάκκουλα, σε απόσταση αναπνοής από τη Νεφέλη και το Λιβάνη. Στην οδό Ασκληπιού 17, υπάρχει πλέον ένα μικρό βιβλιοπωλείο με μεγάλες προσδοκίες: να διατηρήσει τον ψηφιακό χαρακτήρα του οίκου, να μπορεί δηλαδή κάποιος να περιηγηθεί στα e-books του και παράλληλα ένας άλλος, «κλασικός» αναγνώστης, να δύναται ξεφυλλίσει και να αγοράσει τα ίδια βιβλία σε συμβατική μορφή, στο τυπωμένο χαρτί δηλαδή. Ο Νέστορας μας είπε: «Ωραία η “δόξα” και οι πρωτιές αλλά δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στους ανθρώπους που επιλέγουν την κλασική ανάγνωση. Ήδη από το 2012, το Vakxikon.gr βγάζει όλα του τα βιβλία και σε συμβατική μορφή».

Τι σημαίνουν όλα αυτά στο βιβλιοπωλείο Vakxikon.gr: Μπαίνεις σε ένα μικρό χώρο με σαφή και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά βιβλιοπωλείου - αναγνωστηρίου και ακούς το web radio του Vakxikon.gr. Αν κάνεις κέφι, με τo τάμπλετ και τις εφαρμογές που διατίθενται στο μικρό εντευκτήριο, ξεφυλλίζεις την τρίμηνη πολιτιστική του επιθεώρηση, που ήδη μετρά 27 τεύχη, ή τα βιβλία του οίκου. Διατίθενται ακόμη και prepaid cards για αγορά μέσω Ίντερνετ από τα e-shops, του μυθιστορήματος, του διηγήματος, της νουβέλας, της ποιητικής συλλογής ή του θεατρικού που σε ενδιαφέρει. Αν πάλι είσαι ο κλασικός τύπος που αγαπάς το χαρτί και την κουλτούρα της ανάγνωσης αυτού του τύπου, κανένα πρόβλημα. Αγοράζεις τη διπλή έκδοση «Άγιος Μανουήλ ο Μάρτυρας/ Η θεία Τούλα» του Μιγέλ ντε Ουναμούνο ή την ανθολογία ερωτικής ποίησης (από Σαπφώ έως Σαίξπηρ) «Δύστηνος έγκειμαι πόθω», σε μετάφραση και επιμέλεια Γιώργου Μπλάνα και τις παίρνεις σπίτι σου ή τις ξεφυλλίζεις επί τόπου με καλή παρέα. Κάθε μήνα οι άνθρωποι του Vakxikon.gr εμπλουτίζουν τις εκδόσεις, ψηφιακές και αναλογικές με νέα βιβλία ποίησης, πεζογραφίας, θεάτρου, δοκιμίου. Φυσικά υπάρχει χώρος για τα πιτσιρίκια, καθώς το Vakxikon.gr εκδίδει και παιδικά βιβλία. Ο Νέστορας είπε: «Δεν αποστρεφόμαστε την παράδοση κι ας ξέρουμε πολύ καλά ότι το μέλλον είναι το Ίντερνετ. Θα είμαστε εδώ και θα το ζήσουμε μαζί με όλους τους αναγνώστες μας, κλασικούς και μη». Ελεωνόρα Ορφανίδου *Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο τχ. 20 του μηναίου περιοδικού Σχεδία (Νοέμβριος 2014).

Ποια ιστορία κρύβεται πίσω από την ίδρυση του εκδοτικού σας οίκου; Κάνατε όνειρα για την πορεία σας; Τι συναισθήματα σας έχει αφήσει όλο αυτό το ταξίδι ως σήμερα; Όλα ξεκίνησαν από το blog βακχικόν και το περιοδικό vakxikon.gr. Επομένως η ίδρυση του εκδοτικού οίκου πριν 6 χρόνια ήρθε ως φυσικό επακόλουθο. Κι εννοείται πώς κάναμε και κάνουμε όνειρο για το μέλλον. Κάποια έχουν βγει κι άλλα τα αναμένουμε. Τα συναισθήματά μας είναι πάντα αισιόδοξα και αρκούντως δημιουργικά. Προωθείται η φιλαναγνωσία σε όσους ασχολούνται με τις εκδόσεις; Ποια στοιχεία είναι απαραίτητα για την επιτυχία του κάθε εκδοτικού; Η φιλαναγνωσία είναι απαραίτητο συστατικό για όλους εμάς που ασχολούμαστε με τις εκδόσεις, αλλιώς θα κάναμε άλλη εργασία. Τα στοιχεία που χρειάζονται για μια σωστή πορεία ενός εκδοτικού –και ευελπιστούμε στην επιτυχία- είναι η τίμια δουλειά, οι καλές επιλογές τίτλων και η συνέπεια των πράξεων και των λόγων μας. Πέρα από τα βιβλία σας, ποιων εκδόσεων τα βιβλία θα βρει κάποιος στη βιβλιοθήκη σας; Πόσο βελτιώνει την καλή εκδοτική λειτουργία ο υγιής ανταγωνισμός; Επειδή είμαστε πάνω απ’ όλα αναγνώστες, αλλά και λόγω του περιοδικού μας,

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ όλοι ανεξαιρέτως οι εκδοτικοί έχουν θέση στη βιβλιοθήκη. Κάποιοι εξ αυτών είναι και φίλοι μας άλλωστε. Ο ανταγωνισμός είναι πάντοτε επιθυμητός, πολλές φορές ακόμη κι ο αθέμιτος καθότι αντικατοπτρίζει την εικόνα που υπάρχει γύρω μας και πρέπει αν την ξέρουμε. Ξεχωρίζετε κάποια συνεργασία που σας άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις; Ποια η σχέση σας με τους καταξιωμένους, αλλά και τους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς; Το περυσινό best-seller μας, η συλλογή διηγημάτων της Κατερίνας Κονιδάρη «Λουτρό οξυτοκίνης» μας άφησε και μια ωραία φιλία. Οι σχέσεις μας με όλους τους συγγραφείς μας είναι πάντοτε όμορφες και δημιουργικές, αλλά όπως και σε όλων των ειδών τις σχέσεις υπάρχουν και δυσάρεστες στιγμές, δυστυχώς. Με ποια ευχή στο αναγνωστικό σας κοινό και τους φίλους του blog των Θεματοφυλάκων Λόγω Τεχνών θέλετε να κλείσουμε; Λογοτεχνία με άποψη σημαίνει βιβλίο με άποψη και αναγνώστης με άποψη. Αυτό ευχόμαστε να υπάρχει στο χώρο του βιβλίου.

Μας το ζητήσατε και το κάνουμε! Μετά από αιτήματα αρκετών δημιουργών, ο Εκδοτικός οίκος Γράφημα και οι Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών ανακοινώνουν την παράταση του χρόνου υποβολής των συμμετοχών, στο λογοτεχνικό διαγωνισμό με θέμα ''Χωρίς Οξυγόνο'' Νέα καταληκτική ημερομηνία υποβολής συμμετοχών ορίζεται η 31η Ιουλίου. Προλαβαίνετε! Τολμήστε το!

Πληροφορίες εδώ!

O Αλέξανδρος μαζί με τον Βαγγέλη Χρόνη

Αλέξανδρος Δαμουλιάνος

Οι συγγραφείς, πόσο μάλλον οι ποιητές, που υπερασπίζονται με την πένα τους την εξ αίματος Λογοτεχνία, εκείνη που απαιτεί το αίμα σου αντί για μελάνι ώστε να γράψεις, είναι σαν όλα τα πράγματα που αξίζουν πραγματικά σ’ αυτό τον κόσμο, ελάχιστοι μα υπαρκτοί. Η μοίρα με ευλόγησε με το να γνωρίσω έναν τέτοιο άνθρωπο και δημιουργό. Ο κύριος Βαγγέλης Χρόνης είναι καμωμένος ολόκληρος από την φωνή κάθε λέξης που ‘χει γεννήσει η Ελλάδα, δηλαδή η Γλώσσα μας. Ένας γνήσιος κληρονόμος της θεοπλάστης αισθαντικότητας του Μεγάλου Αλεξανδρινού. Μια από τις χιλιάδες συζητήσεις μας, με αφορμή την έκδοση της νέας του συλλογής «Το αρχαίο κεραμίδι» Εκδ. Καστανιώτη 2018, θέλησα να μοιραστώ μαζί σας, την οποία κάποιοι ίσως χαρακτηρίσουν “φιλική”, άλλοι μπορεί να την πουν κάπως “φιλοσοφική”, για μένα πάντως, το δίχως άλλο, είναι διδακτική, και το ίδιο ευελπιστώ για όποιον επιλέξει να γίνει κοινωνός της.

Βαγγγέλης Χρόνης: Ένας ποιητής που πατά γερά στο παρόν αλλά φωτίζεται από το φως της παλατινής ανθολγίας.

Κύριε Χρόνη, θέλω καταρχήν να σας ευχαριστήσω ολόψυχα για τον χρόνο που αφιερώσατε για να κάνουμε αυτή την κουβέντα που είμαι βέβαιος πως πολλοί θα βρουν, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσα. Λοιπόν θα ήθελα να ξεκινήσουμε λίγο ανάποδα, επομένως η πρώτη μου ερώτηση δεν θα αφορά την έκδοση των καινούργιων σας ποιημάτων. «Ο σύμμαχος χρόνος» Εκδ. Στοχαστής 1999, Νέοι στον Άδη, 2005-Νέοι στον Άδη / Youth in Hades, Εκδ. Καστανιώτης 2008 [Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών], Ένα χωνάκι θλίψη, Εκδ. Καστανιώτης 2010, Η ευθύνη του Μαΐου, Εκδ. Καστανιώτης 2014, Ένα χωνάκι θλίψη / A cornet of sorrow, Εκδ. Καστανιώτης 2016, Τα αγάλματα και οι ψυχές, Εκδ. Καστανιώτης 2016. Οι συμμαχίες με τον χρόνο, η κάθε είδους νιότη εναντίον του εκάστοτε θανάτου, οι ακαταδίκαστες ευθύνες των εποχών όσο αφορά τα πάθη του ανθρώπου, η θλίψη που χωρά στο άπειρο μα και σε ένα χωνάκι, η θέληση για κίνηση των αγαλματοποιημένων στιγμών του παρελθόντος μας. Πιστεύετε πως όλα αυτά είναι ζητή-

ματα που παραμένουν “ατακτοποίητα” εντός μας για όλη μας την ζωή, και αν ναι, για ποιο λόγο; B.X.: Εγώ σ’ ευχαριστώ, Αλέξανδρε, που μας δίδεται άλλη μία ευκαιρία να βρεθούμε και να συζητήσουμε, μια και καταλαβαίνουμε καλά ένας τον άλλο ύστερα από τόσα χρόνια γνωριμίας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την έκδοση της ποιητικής συλλογής «Μεταξύ δεύτερης και τρίτης σταύρωσης» Έκδοσης του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου το 2009 και τις πολλές άλλες συναντήσεις που είχαμε έκτοτε. Σε ό, τι αφορά το ερώτημά σου και τον όρο «ατακτοποίητα» ζητήματα που χρησιμοποιείς, ναι, πιστεύω πως όλα αυτά τα ζητήματα τα κουβαλάμε μαζί μας σ’ όλη την διάρκεια της ζωής μας, όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι. Ούτως ή άλλως η ζωή μας είναι μεγάλη και μέγιστη, άσχετα αν αιωρούμαστε σαν μία κουκίδα μέσα στο απέραντο σύμπαν που μας περιβάλλει. Μέρος του σύμπαντος εξ άλλου δεν είμαστε και εμείς; Τα ατακτοποίητα ζητήματα πιστεύω πως διαφέρουν σε μέγεθος από άνθρωπο σε άνθρωπο συνειδητά ή και ασυνείδητα. Ακόμη κι εάν η ζωή μας ήταν εκατό φορές μεγαλύτερη πάντα θα απουσίαζε κάτι και πάντα θα υπήρχε ένα έλλειμμα σε ό, τι αφορά όχι μόνον την γνώση αλλά ακόμη και την πίστη ή μη πίστη για το επέκεινα. Είναι θέμα κουλτούρας γενικής και προσωπικής. Στο τέλος αποχωρούμε ανικανοποίητοι και ημιμαθείς. Είναι γλυκιά η ζωή όσο διαρκεί, και αυτή η ημιμάθεια ίσως να μας

κάνει καλό μια και μας αναγκάζει ν’ αποζητούμε μεγαλύτερη γνώση. Οι εκκρεμότητες που αφήνουμε πίσω μας είναι πάρα πολλές αλλά είναι πλέον αργά να τις συνειδητοποιήσουμε. Θα θεωρούσα πάντως κάποιον πολύ τυχερό αν κατάφερνε να φύγει «τακτοποιημένος». Η ελπίδα είναι όντως αυτό που φαίνεται, ένας φίλος που μας στηρίζει στα δύσκολα, ή μήπως είναι μια πλάνη πλασμένη από τον ίδιο μας τον εαυτό η οποία μας εγκαταλείπει όταν συγκρούεται με την πραγματικότητα, και εν τέλει ανάμεσα στο, ας πούμε, δίπολο Πίστης και Ελπίδας, εσείς τι επιλέγετε; B.X.: Η ελπίδα μπορεί να παραπλανά αλλά δεν είναι πλάνη. Είναι ένα απαραίτητο συστατικό για την σκέψη μας δίχως την οποία θα αφηνόμασταν στην μοίρα μας ή θα οδηγούμασταν στο χείλος ενός γκρεμού για ένα σάλτο μορτάλε. Η πίστη συμπεριλαμβάνει την ελπίδα γιατί χωρίς πίστη δεν μπορούμε να ελπίζουμε. Είναι κάτι σαν δίδυμα αδέλφια. Αν την πλάνη την εννοείς σαν παραμύθι πλασμένο για να μας ξεγελά και να κάνει την ζωή μας καλλίτερη, τότε ναι, συμφωνώ μαζί σου απόλυτα. Το παραμύθι το χρειαζόμαστε απαραιτήτως ακόμη κι αν γνωρίζουμε πως είναι ψέμα. «Μίλα μου αγαπούλα μου, παραμύθι πούλα μου» γράφει ο Νίκος Γκάτσος στο τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου "Μπουρνοβαλιά". Βλέπεις, υπάρχουν και

ψέματα που κάνουν καλό!! Ο φίλος που μας στηρίζει, όπως με ρωτάς, δεν είναι κι αυτός παρά ένα μέρος της μεγάλης πραγματικότητας που αντιμετωπίζουμε; Ο φίλος δεν είναι μόνον για τις δυσκολίες μας αλλά και για τις χαρές μας. Αναπόφευκτα και τα δύο αυτά στοιχεία τα ζούμε από το πρωί μέχρι το βράδυ και σ’ όλη την διάρκεια της ζωής μας, όσο τουλάχιστον μας επιτρέπει το μυαλό μας να το σκεπτόμαστε.

πηλός ψημένος. Έτσι δεν είναι; Ένα υλικό, δηλαδή, γήινο και μακροχρόνιο. Ένα υλικό που ο άνθρωπος το χρησιμοποιεί από την έναρξη της ύπαρξής του. Ένα υλικό που όπως μας έμαθαν στα Θρησκευτικά είναι η πρώτη ύλη από την οποία δημιουργήθηκε ο πρώτος άνθρωπος. Στο ποίημα αυτό προσπάθησα να προσδώσω την διαχρονική μορφή του υλικού και για αυτό συνδέω τον αρχαίο κόσμο με τον σύγχρονο.

Πάμε τώρα στην νέα σας ποιητική συλλογή. Τι συμβολίζει για την πένα σας το αρχαίο κεραμίδι;

Παρ’ όλα αυτά όμως, ο άνθρωπος έκανε και «κακή χρήση» του κεραμιδιού. Στο ποίημα αυτό προσδίδω μία πολιτική χροιά, επιθυμώντας να τονίσω πως τίποτε δεν άλλαξε στην πολιτική από την περίοδο των εξοστρακισμών - δικαίων ή αδίκων - έως σήμερα, καταλήγοντας στο περιεχόμενο των σημερινών ψηφοδελτίων.

B.X.: Το αρχαίο κεραμίδι είναι ο τίτλος ενός από τα σαράντα τέσσερα ποιήματα που συμπεριλαμβάνει η νέα συλλογή. Το κεραμίδι κατ’ αρχάς δεν είναι τίποτε άλλο παρά

«Τώρα συζητάμε για την δικαιοσύνη των ψηφοδελτίων και των περιεχόμενων τους». Γιατί ο κόσμος εξόρισε τις αξίες που τον έχτισαν; B.X.: Γιατί αυτός είναι ο κόσμος, Αλέξανδρε. Το περιεχόμενο του ψηφοδελτίου έχει σχέση με την ποιότητα∙ μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Σπουδαία υπόθεση το δίκιο και η δικαιοσύνη. Ανοίγουμε ένα μεγάλο κεφάλαιο που άρχισε από την εποχή που συντάχτηκαν οι πρώτοι νόμοι από τον Σόλωνα από τα τέλη του πέμπτου αιώνα π.Χ. Τι να πούμε και για τους άγραφους νόμους που είναι άλλο ένα σπουδαίο θέμα; Ο κόσμος εξόρισε τις αξίες που τον έχτισαν γιατί δεν τους βόλευαν. Ό, τι δεν βολεύει πρέπει να καταστραφεί, να εξαφανιστεί και να εξοριστεί. Αυτή είναι δυστυχώς η κοινωνία μας η οποία συνεχίζει το τροπάρι της διαμέσου των αιώνων, άλλοτε με καταστροφικές συνέπειες και άλλοτε με λιγότερο καταστροφικές. Στο ερώτημά σου διακρίνω και τις έννοιες της αχαριστίας και της αγνωμοσύνης. Ναι, δυστυχώς, και αυτές συμπεριλαμβάνονται στην ανθρώπινη φύση. Μην ξεχνάμε όμως και τις σωστές στιγμές της ιστορίας. Και με τα λάθη του τα πολλά ο άνθρωπος κατάφερε να δημιουργήσει. Ανοίγουμε άλλο ένα μεγάλο κεφάλαιο. «Η γνώση των θρησκευτικών δεν είναι γνώρισμα όλων». Εμείς έχουμε ξεχάσει τον Θεό ή ο Θεός εμάς; B.X.: Ο στίχος στον οποίο αναφέρεσαι αφορά το ποίημα «Δίχως επίγνωση» που έχει να κάνει με όσους δεν αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεων τους και δεν έχουν επίγνωση των

ημερών. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων συμπεριφέρεται και πράττει σαν να μην έχει ποτέ διδαχτεί τα Θρησκευτικά. Βρίσκονται δηλαδή εκτός κάθε είδους ηθικής και γενικά κάθε είδους αξιών. Στο ερώτημά σου αυτό δυσκολεύομαι να απαντήσω με σαφήνεια γιατί πράγματι δεν μπορώ πω με ευκολία πως μας ξέχασε ή μας εγκατέλειψε ο Θεός. Μπορώ όμως να πω με σιγουριά πως εμείς, οι θνητοί εννοώ, έχουμε ξεχάσει τον Θεό. Έχουμε ξεχάσει τον Θεό γιατί μας έχουν αναγκάσει να απομακρυνθούμε από κάθε πίστη και ως εκ τούτου από κάθε ελπίδα για ένα καλλίτερο αύριο. Είναι απαραίτητο για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη να έχει τον δικό της Θεό. Τον Θεό εκείνο τον Παντοκράτορα, τον ποιητή του ουρανού και της γης. Τον Θεό δημιουργό. Τον Θεό που θα μας ενθαρρύνει να ονειρευόμαστε. Οι λέξεις ελπίδα και όνειρο είναι συνώνυμες και οδηγούν στο καλό. Ακούσαμε ποτέ για κάποιον που οι ελπίδες και τα όνειρά του να είναι κακά; Υπάρχει εξ άλλου προσευχή που να μην επικαλείται το καλό ή την θετική έκβαση; Μέσα από τους στίχους σας ο αναγνώστης απολαμβάνει μια λυρική περιήγηση στο μεγαλείο της Αρχαιότητας. Το σήμερα, και το χθες που αναβιώνει στην ποίηση σας, κατά την άποψη σας, πού και γιατί διαφοροποιούνται όσον αφορά την πνευματικότητα; B.X.: Το σήμερα είναι μία συνέχεια του χθες, και αναφερόμενος στον αρχαίο κόσμο αυτό ακριβώς επιθυμώ να επισημάνω.

Σ’ ένα βαθμό ίσως με επηρεάζει η αρχαιολατρεία που με χαρακτηρίζει. Τι αν και μεσολάβησαν περίπου δύο χιλιετίες; Υπάρχει μία συνέχεια στην γλώσσα και στην σκέψη. Η ελληνική σκέψη είναι χαρακτηριστικά ιδιαίτερη και αναγνωρίσιμη και η πνευματικότητα δεν περιορίζεται και δεν διαφοροποιείται. Υπήρχε, υπάρχει και θα εξακολουθεί να υπάρχει. Απλά κάποιοι περίοδοι της ιστορίας ξεχώρισαν σε τομείς της τέχνης και της επιστήμης περισσότερο από κάποιες άλλες. Αλίμονο αν σταματούσε η διαδικασία της σκέψης για τον πολιτισμό. Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι θα πρέπει να αναγνωρίσουμε όλες τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο που αφορούν τέχνες, γράμματα και επιστήμες. Αν εμείς στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε μεγάλη κρίση δεν συμβαίνει το ίδιο με τον υπόλοιπο κόσμο. Ας μην μιλήσουμε για πολιτικές. Ο πολιτικός πολιτισμός καταντά σχεδόν ανύπαρκτος και αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Είναι κρίμα που από την στιγμή που δημιουργήθηκε ο κόσμος ποτέ δεν σταμάτησαν οι πόλεμοι. Όλο για ειρήνη μιλάμε και μόνον ειρήνη δεν υπάρχει. Ντρέπεται πλέον κανείς να μιλήσει για πολιτισμό. Ο σύγχρονος κόσμος προσφέρει εμπνεύσεις; B.X.: Οι εμπνεύσεις σίγουρα προσφέρονται αλλά τις περισσότερες φορές είναι στηριγμένες σε πάθη και δυστυχίες. Η ανθρώπινη σκέψη είναι πάντοτε παραγωγική. Μην ξεχνάμε ποτέ και το μεγαλείο της φύσης, που μας προσφέρεται απλόχερα και που αν δεν είναι πηγή έμπνευσης τότε αλλοίμονο. Εμείς

οι Έλληνες μάλιστα θα πρέπει να αισθανόμαστε ιδιαίτερα τυχεροί που ζούμε σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Όσο υπάρχουμε κουβαλάμε μαζί μας κι όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα από τα οποία εξ άλλου προέρχονται και οι εμπνεύσεις εν γένει. Σε μια πραγματικότητα που κάποιες φορές δείχνει να ξεχνά κι η ίδια τον εαυτό της, η Ποίηση είναι σε θέση να βρει και να ακολουθήσει τα χνάρια του ένδοξου παρελθόντος της ή είναι αυτοδικασμένη σε μία εσωστρέφεια η οποία της στερεί το δικαίωμα να δίνει όραμα σε ένα κοινό που η σχέση του με το Βιβλίο γενικότερα έχει κλονιστεί εξαιτίας ίσως της παρακ-

μάζουσας εποχής μας; Σε ένα σύμπαν γεμάτο από ατέλειες, η Ποίηση, με τα δικά της ελαττώματα, μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της «εσωτερικής» κοινωνίας του κάθε ανθρώπου, και κατ’ επέκταση και στης εξωτερικής; B.X.: Η ποίηση δεν είναι κάτι το αναγκαίο και ούτε πρέπει να ακολουθεί τα χνάρια του ένδοξου παρελθόντος. Να διδάσκεται βεβαίως από το παρελθόν είναι απαραίτητο. Δεν μπορείς να αγνοείς τον Όμηρο, τους κλασσικούς, τους βυζαντινούς και θρησκευτικούς ύμνους, την δημοτική και την σύγχρονη ποίηση. Η ποίηση δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο, όπως έχω ξαναπεί, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην

βελτίωσή του. Η παρακμάζουσα εποχή έχεις δίκιο πως κλόνισε το κοινό όσον αφορά την επαφή του με την ποίηση αλλά θέλω να πιστεύω πως μπόρα είναι και θα περάσει. Οι ποιητές υπάρχουν, αρκεί να επιδιώξει το κοινό να τους βρει. Κι έχουμε εξαιρετικούς ποιητές σήμερα. Πάντως αν κάποιος διαβάσει τον αριθμό βιβλίων αναγνωρισμένων ποιητών που διακινούνται σε ετήσια βάση, θα απογοητευτεί. Το σύμπαν έχει τους δικούς του κανόνες και είναι ανεξάντλητο κι ανεξερεύνητο, όπως και ανεξερεύνητο θα παραμένει για δισεκατομμύρια χρόνια. Στον δικό μας κόσμο, τον εν σοφία πλασμένο, βεβαίως υπάρχουν κι αδικίες κι ατέλειες. Η εσωτερική ή εξωτερική κοινωνία του κάθε ανθρώπου, όπως εσύ το τοποθετείς, ναι, σ΄ ένα βαθμό είναι δυνατόν να βοηθηθεί από την ποίηση εφ’ όσον κάποιος μέσα σ’ αυτή ανακαλύψει στοιχεία που θα του επιτρέψουν να ψάξει τον εαυτό του. Όπως σου είπα πριν λίγο, η ποίηση δεν σώζει τον κόσμο αλλά μπορεί να τον βοηθήσει να βελτιωθεί. Ό, τι αφορά τα ελαττώματα της ποίησης, καλλίτερα να το συζητήσουμε μια άλλη φορά και ας αρκεστούμε στο «ουδείς αναμάρτητος». Την λέξη «σ’ αγαπώ» κάποια χείλη φοβούνται να την πουν και κάποια αυτιά να την ακούσουν. Γιατί; B.X.: Έχω την αντίληψη πως η λέξη χρησιμοποιείται, κακώς, με περισσότερη ευκολία σήμερα.

Οι εμπνεύσεις σίγουρα προσφέρονται αλλά τις περισσότερες φορές είναι στηριγμένες σε πάθη και δυστυχίες. Η ανθρώπινη σκέψη είναι πάντοτε παραγωγική. Έχετε φοβηθεί ποτέ τις Λέξεις; Σας έχει προδώσει κάποια στιγμή η πένα σας ώστε να φανερώσει περισσότερα από όσα ίσως θα θέλατε; B.X.: Όχι, δεν έχω φοβηθεί τις λέξεις γιατί προσπαθώ να λέω τα πράγματα με το όνομά τους. Κάποιες λέξεις είναι σκληρές και πονάνε, αλλά κι ο πόνος κάποια στιγμή συνηθίζεται. Δυσκολεύομαι κάποιες φορές στην εξεύρεση της κατάλληλης λέξης αλλά ευτυχώς το ελληνικό λεξιλόγιο είναι πλουσιότατο και όλο και κάποια αντικαταστάτρια λέξη θα προκύψει στο τέλος. Αν με έχει προδώσει η πένα αυτό δεν μπορώ να το πω, γιατί η πένα καταγράφει, ως εργαλείο, το αποτέλεσμα της συνεργασίας του μυαλού και των συναισθημάτων. Εσύ, ως αναγνώστης και ποιητής, είσαι εκείνος που θα μπορέσεις να δώσεις την απάντηση.

Σε αυτό το σημείο θέλω να σας ευχαριστήσω από καρδιάς για την άκρως τιμητική και ελπιδοφόρα παρουσία σας στους «Θεματοφύλακες λόγω τεχνών». Σας εύχομαι ολόψυχα καλοτάξιδη η νέα σας ποιητική συλλογή. Θα σας παρακαλέσω, απευθυνόμενος σε όσους γίνουν κοινωνοί των όσων είπατε στην κουβέντα μας αυτή, να πείτε οτιδήποτε θαρρείτε πως θα προσφέρει ελπίδα ή πίστη.

B.X.: Εγώ σ’ ευχαριστώ πολύ, Αλέξανδρε, και περιμένω σύντομα το νέο σου βιβλίο. Δεν σου κρύβω, αυτό το ξενύχτι μού άρεσε πολύ και ελπίζω της νύχτας τα καμώματα να μην τα δει η μέρα και γελά. Στους αναγνώστες θέλω να πω να είναι καλά και να

Το παραμύθι το χρειαζόμαστε απαραιτήτως ακόμη κι αν γνωρίζουμε πως είναι ψέμα. μην πτοούνται. Θα γυρίσει ο καιρός και κάποια στιγμή θα γελάσουν τα χείλη μας. Σαν λαός έχουμε περάσει τα πάνδεινα και πάντα τα καταφέρναμε. Γιατί να μην επαναληφθεί το ίδιο; Ας διαβάζουμε και λίγο ποίηση. Δεν βλάπτει. Σας ευχαριστώ θερμά.

Ν ΤΟΚΟΛΛΑ Ω

Ω

Ν ΤΑΜΣΑΛΠ

ΗΧΣΕΛ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ

Παπαθανασίου Αγγελίνα

Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Προέρχεστε από το χώρο της τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Σας κέρδισε η αρθρογραφία και η συγγραφή. Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με το μαγικό κόσμο της συγγραφής;

Για να γίνει αυτό, βέβαια, θα πρέπει πρώτα να ξεβολευτεί ο συγγραφέας του. Να αφήσει πίσω του τις ευκολίες και τις μανιέρες και να αποτινάξει τα διάφορα στερεότυπα. Στο δεύτερο ερώτημα, νομίζω ότι το παιδί-αναγνώστης, αναζητά ό,τι και ο ενήλικας: Την απόλαυση της ανάγνωσης.

Γ.Π.: Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία χρονολογείται από την εποχή που ήμουν παιδί. Πέρα από αυτό, όμως, πιστεύω ότι ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία ή αλλιώς η σκηνοθεσία και η συγγραφή έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Οπότε η μετάβαση μού φαίνεται απόλυτα φυσιολογική.

Κυρίαρχα συστατικά των βιβλίων σας η φαντασία, το μυστήριο και το χιούμορ. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα όμως σκοτώνει τη φαντασία των παιδιών. Σας βρίσκει σύμφωνο η συγκεκριμένη άποψη;

Τα βιβλία σας είναι ιδιαίτερα αγαπητά στα παιδιά και στους έφηβους. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού παιδικού βιβλίου; Τι αναζητά το παιδί – αναγνώστης σε ένα βιβλίο για να το αγαπήσει; Γ.Π.: Πολλά μπορούμε να πούμε πάνω σε αυτό το θέμα. Θα διαλέξω ένα που, κατά τη γνώμη μου, είναι βασικό. Το καλό βιβλίο δεν χαϊδεύει τα αυτιά του αναγνώστη. Αντίθετα προσπαθεί σε κάθε σελίδα να τον ξεβολέψει και να του δείξει καινούρια μονοπάτια.

Γ.Π.: Ίσως να μην το έθετα με τόσο απόλυτο τρόπο. Αλλά ναι, σε γενικές γραμμές συμφωνώ. Ευτυχώς, υπάρχουν ακόμη εκπαιδευτικοί που αντιστέκονται και προσπαθούν, φτιάχνοντας οάσεις δημιουργικότητας μέσα στα σχολεία. Ως γονέας, να υποθέσω ότι πηγή έμπνευσης για τις ιστορίες σας αποτελούν τα παιδιά σας; Είναι και οι πρώτοι αναγνώστες των κειμένων σας, πριν αυτά διαβούν την πόρτα του εκδοτικού; Γ.Π.: Ναι, οι κόρες μου συγκαταλέγονται στις πηγές της έμπνευσής μου. Επίσης πάντα διαβάζουν τα

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η

βιβλία μου πρώτες. Ακούω με προσοχή τις παρατηρήσεις τους, ενώ μερικές φορές με βοηθούν και πριν την ολοκλήρωση του βιβλίου. Στο στάδιο της έρευνας, για παράδειγμα.

όλους –αυτό ισχύει άλλωστε και με τους πραγματικούς συγγενείς μας. Όμως τους συμπονώ, τους σκέφτομαι και είναι κομμάτι της ύπαρξής μου.

Οι ήρωες των βιβλίων σας, διαθέτουν στοιχεία του δικού σας χαρακτήρα; Υπάρχει κάποιο από τα βιβλία σας, που το έχετε αγαπήσει περισσότερο ή κάποιον ήρωα;

Σίγουρα περιμένουμε το τρίτο βιβλίο της σειράς «Λέσχη αλλόκοτων πλασμάτων», αλλά υπάρχουν αυτή τη περίοδο νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά και περιμένουν υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;

Γ.Π.: Το σίγουρο είναι πως έπειτα από την ολοκλήρωση του βιβλίου, είναι πια κάτι σαν συγγενείς μου. Δεν ξέρω αν τους αγαπώ

Γ.Π.: Πάντα υπάρχουν στο μυαλό μου ανοιχτά λογοτεχνικά μέτωπα. Και ήρωες που γεννιούνται και μεγαλώνουν αργά

μέχρι να είναι έτοιμοι να απογαλακτιστούν και να βγουν στην επιφάνεια. Διαβάζοντας ξένους συγγραφείς παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, διαπιστώνω ότι οι Έλληνες συγγραφείς δεν είναι τολμηροί ως προς τη θεματολογία τους. Ενώ αντίθετα οι ξένοι καταπιάνονται με δύσκολα θέματα που αφορούν στους σημερινούς νέους και είναι στη καθημερινότητά τους. Αυτό οφείλεται στο ότι το αναγνωστικό κοινό ενδεχομένως αντιδράσει αρνητικά και ίσως δεν υπάρχουν οι αναμενόμενες πωλήσεις; Γ.Π.: Πιστεύω ότι το ποσοστό των Ελλήνων συγγραφέων που τολμούν και καταπιάνονται με δύσκολα θέματα, δεν υπολείπεται σημαντικά από εκείνο των ξένων συναδέλφων τους. Επίσης, υπάρχουν εκδοτικοί οίκοι που επενδύουν σε τέτοια βιβλία. Όμως η ενασχόληση με ένα τολμηρό θέμα δεν αρκεί από μόνη της. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΊΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ …ΑΘΛΗΜΑ. Διαβάζουν ή όχι τα παιδιά και οι νέοι σήμερα; Τι μπορούμε να κάνουμε να τους φέρουμε πιο κοντά στο βιβλίο; Γ.Π.: Να διαβάζουμε και εμείς. Να ανταλλάσσουμε βιβλία, να επισκεπτόμαστε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες και να δημιουργούμε οικοσυστήματα φιλαναγνωσίας γύρω μας. Τα παιδιά που μεγαλώνουν

Το καλό βιβλίο δεν χαϊδεύει τα αυτιά του αναγνώστη. Αντίθετα προσπαθεί σε κάθε σελίδα να τον ξεβολέψει και να του δείξει καινούρια μονοπάτια.

σε ένα τέτοιο περιβάλλον, αργά ή γρήγορα θα αγαπήσουν το βιβλίο. Και αν το «κόλπο» δεν πιάσει, τουλάχιστον θα έχουμε κάνει καλό στον εαυτό μας. Εσείς βρίσκεται χρόνο για διάβασμα μέσα στο τρέξιμο της ημέρας; Ποιοι είναι οι συγγραφείς που προτιμάτε; Γ.Π.: Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ξεκινώ και τελειώνω τη μέρα μου διαβάζοντας. Συχνά διαβάζω και μέσα στη μέρα, καθώς αυτό είναι μέρος της δουλειάς μου. Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς είναι πολλοί. Τις τελευταίες μέρες, για παράδειγμα, ξαναδιάβασα κάποιες σελίδες από βιβλία του Ναμπόκοφ, για τις ανάγκες ενός άρθρου και θυμήθηκα πόσο πολύ μου αρέσει η γραφή του. Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας; Γ.Π.: Τι άλλο; Να διαβάζουν, να δοκιμάζουν καινούρια πράγματα και να ξεβολεύονται.

Βίκυ Δελλή Αν κάποιος μου ζητούσε να του προτείνω ένα εφηβικό βιβλίο διαφορετικό από όλα τα άλλα, τότε θα του πρότεινα «Το μυστικό καταφύγιο» του Γιώργου Παναγιωτάκη που κυκλοφορεί απ' τις Εκδόσεις Πατάκη. «Το μυστικό καταφύγιο» απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 9 ετών και άνω, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορούν να το διαβάσουν και ενήλικες. Κι εδώ βρίσκεται η επιτυχία αυτού του άκρως ενδιαφέροντος βιβλίου, καταφέρνει να συναρπάσει ακόμη κι έναν ενήλικα! Ο Γιώργος Παναγιωτάκης, στο πρώτο βιβλίο της σειράς Λέσχη Αλλόκοτων Πλασμάτων, πλάθει περίτεχνα τους χαρακτήρες και την πλοκή του ιστορίας μας και μέσα από ένα δυναμικό ξεκίνημα καταιγιστικής δράσης, κατορθώνει να αιχμαλωτίσει διπλά το ενδιαφέρον μας: από τη μια κάνοντάς μας να θέλουμε να μάθουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια, από την άλλη χτίζοντας τις προσωπικότητες των κεντρικών ηρώων, δίνοντάς μας στοιχεία για το παρελθόν τους και συστήνοντάς μας με το χώρο που διαδραματίζεται η ιστορία μας. Γραμμένο με περίτεχνο τρόπο και με καταιγιστικό ρυθμό, ο αναγνώστης θα αγα-

Κάποιες ιστορίες ξεκινούν εντυπωσιακά. Με μια φανταχτερή τελετή, ας πούμε. Ή μ’ έναν φλεγόμενο μετεωρίτη που πέφτει σ’ ένα καταπράσινο λιβάδι, δίπλα σε κάτι αμέριμνες αγελάδες. Τούτη εδώ η ιστορία, αντίθετα, ξεκινά μ’ ένα απλό χτύπημα σε μια κοινή πόρτα. πήσει τους πρωταγωνιστές του βιβλίου, οι οποίοι μέσα από την αναζήτηση θα γνωρίσουν τον πραγματικό τους εαυτό. Αν τα παιδιά σας είναι λάτρεις των περίεργων ιστοριών, γεμάτων φαντασία και ήρωες με ειδικές ικανότητες, τότε αυτή η σειρά βιβλίων είναι η κατάλληλη. Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!

Παναγιώτα Γκουτζουρέλα

Μπου! Σας τρόμαξα; Χα! Γιατί αυτό θα είναι το μοναδικό τρομακτικό που θα διαβάσετε εδώ για τη Λέσχη των Αλλόκοτων Πλασμάτων και για το Όταν ήρθαν για εμένα! Η απολαυστική συνέχεια του Μυστικού καταφυγίου. Ένα έπος στη διαφορετικότητα και στα αλλόκοτα. Τα... καλά αλλόκοτα γιατί για τα κακά θα σας μιλήσω παρακάτω. Υπάρχουν αρκετοί... αλλόκοτοι. Ζουν ανάμεσά μας. Είναι τρομακτικοί; Μπα... δε θα το έλεγα. Πόσο φοβερό/κουλ/υπέροχο/μαγευτικό είναι να έχεις πτερύγιο δελφινιού στην πλάτη σου, κεραίες ή αυτάκια γάτας στο κεφάλι σου, να κάνεις συζητήσεις επιπέδου με φυτά, να τραντάζεις τη γη στις σεισμικές δονήσεις επειδή κλαις, να αλλάζεις τα καιρικά φαινόμενα, να είσαι αόρατος; Εμείς οι φυσιολογικοί/νορμάλ/οι κανονικοί ντε!, εμείς είμαστε οι επικίνδυνοι που δεν κατανοούμε το μεγαλείο των ιδιόμορφων και ξεχωριστών χαρισμάτων μερικών ανθρώπων... Γι' αυτό και τα παιδιά με τα ιδιαίτερα χαρίσματα αναγκάστηκαν να πάνε σε ένα ιδιαίτερο σχολείο. Ευτυχώς ο Δαρείος Μεγαβάζος είναι ατσίδας και προλαβαίνει να πάρει τα ξεχωριστά αυτά παιδιά στο σχολείο της Μήδειας Κρακατόα όπου λαμβάνει χώρα η ιστορία μας. Ένα σχολείο με ''περίεργους'' μαθητές, εξίσου ''περίεργους'' καθηγητές και ακόμη πιο περίεργες ιστορίες.

Η ζωή κυλά... φυσιολογικά για την παρέα που γνωρίσαμε στο πρώτο βιβλίο της σειράς, όχι όμως για πολύ. Πολλά συμβαίνουν! Ένα πολιτικό κόμμα, με αρχηγό... περίεργο, βάλλεται εναντίον τους. Η καθηγήτριά τους, Ζορζέτ Ποτεπιά, πείθει την παρέα να συμμετάσχει σε εικαστική έκθεση. Έρωτες ανθίζουν. Φιλίες αναπτύσσονται. Το αντίπαλο σχολείο τους δημιουργεί προβλήματα. Ένας πρώην μαθητής απαγάγει μαθήτρια! Και υπάρχει επιπλέον το προσφυγικό ζήτημα. Αν γεννιέσαι διαφορετικός από αυτό που προστάζει η κοινωνία ως φυσιολογικό και αποδεκτό, τι κάνεις;

Αναστασία Νεραϊδόνη

Ο Ιούνιος άνοιξε πολύ όμορφα με το υπέροχο φεστιβάλ «Παραμυθένιος Κήπος» που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στις 3 Ιουνίου στον Πύργο Βασιλίσσης στο Ίλιον. Θέλησα λοιπόν να μοιραστώ την εκπληκτική αυτή εμπειρία μαζί σας! Αρχικά να πω συγχαρητήρια στην διοργανώτρια, την Μαριλένα Μέξη, εικονογράφο και υπεύθυνη του online fantasy περιοδικού Will o' Wisps που είχε αυτό το όνειρο εδώ και πολύ καιρό και κατάφερε να μας παρασύρει κι εμάς σε έναν ονειρικό κόσμο. Όλοι οι συντελεστές της ομάδας Will o' Wisps εργαζόντουσαν για πολλούς μήνες μαζί με πολλούς εθελοντές για να αποδώσουν αυτό το καταπληκτικό αποτέλεσμα και μέρος των εσόδων διατέθηκε στο φιλανθρωπικό ίδρυμα Κάνε μια Ευχή-Make a Wish.

Στον κεντρικό κήπο με τις Μουριές μας υποδέχτηκε το χάρτινο φόρεμα της Νεράιδας των παραμυθιών που δημιούργησαν οι εικαστικοί Νεφέλη Εκάτη Κατσαρού και Δέσποινα Μανώλαρου. Αφού περιεργαστή-καμε τις χρωματιστές κολοκύθες τους προχωρήσαμε στα ενδότερα όπου μας κέρασαν χωνάκι με ζαχαρωτά. Η ομάδα του Face & Body painting Greece μεταμόρφωσε τους επισκέπτες σε πλάσματα του φανταστικού και ύστερα μπλεχτή-καμε στο παιχνίδι χαμένου θησαυρού που συντόνιζε η ομάδα Dihonea LARP. Ξεναγηθήκαμε στα μαγευτικά αναγνώσματα των Εκδόσεων Πηγή-I write και στα κόμικ των 121 words. Στη συνέχεια ένα αηδόνι, ονόματι Κατερίνα Παπασωτηρίου, μας τράβηξε στην σκηνή για να ακούσουμε «το τα-ξίδι του Βάρδου» απ' τον συγγραφέα και αφηγητή Γιώργο Χατζηκυριάκο. Φυσικά ένα σωρό άλλοι αφηγητές που ακολούθησαν όπως η Έυη Γερόκωστα, η Δήμητρα Μπενίση, η ομάδα αφήγησης «Μυθοσκορπίσματα» και ο υπέροχος Ανδρέας Μιχαηλίδης, μας συνεπήραν! Η χορωδία Fantasy Choir τραγούδησαν κομμάτια από τις ταινίες Harry Potter, ενώ η ομάδα Dihonea LARP μας έδειξε μεσαιωνικούς χορούς και μάχη με σπαθιά. Τα μουσικά συγκροτήματα Noriana και Iernis παρέθεσαν live κέλτικης μουσικής

μίλησε για την αξία του Φανταστικού σε έναν κόσμο που έχει ξεχάσει να ονειρεύεται. Την βραδιά έκλεισε η μαγευτική Λαμπρινή Γιώτη αφηγούμενη παραμύθι μαζί με Ιρλανδικά, Σκωτσέζικα και Σουηδικά τραγούδια. Δεν θέλαμε να φύγουμε με τίποτα!

όταν εμείς χωθήκαμε στην κλειστή αίθουσα να ακούσουμε τον Ελευθέριο Κεραμίδα και την Ευθυμία Δεσποτάκη να λένε για τα παραμύθια απ' το στόμα της γιαγιάς στην άκρη της πένας. Ακολούθησε ο σύλλογος φίλων Τόλκιν «the Prancing Pony» με παραμύθια για μεγάλα παιδιά και ο Κώστας Κρασώνης με το workshop: Πλάθοντας έναν χαρακτήρα του Φανταστικού.

Τα τελευταία τρία χρόνια τουλάχιστον πραγματοποιούνται πολλά φεστιβάλ που έχουν να κάνουν με το παραμύθι κι αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα βέβαια. Το διαφορετικό με το φεστιβάλ του Παραμυθένιου Κήπου ήταν ότι κατάφερε να συνδυάσει καλλιτέχνες από διαφορετικούς τομείς ούτως ώστε οι μικροί επισκέπτες να περιπλανηθούν στον κόσμο της αφήγησης, της μουσικής, των εικαστικών, της συγγραφής και των παιχνιδιών ρόλου (LARP).

Η Ραλλού Σκουλούδη απ' το Art Circus είχε αναλάβει να δείξει στα παιδιά φανταστικές χειροτεχνίες και η Φιλιώ Γαβριηλίδου μας

Εύχομαι αυτό να είναι η αρχή για μπόλικα υπαίθρια φεστιβάλ ανάλογης μαγείας στο κοντινό μέλλον!

Χρήστος Διαμαντόπουλος ποιος είναι. Θαμπώθηκαν, ερωτεύτηκαν, έφτιαξαν όνειρα, αλλά εξαιτίας μιας παρεξήγησης δεν κατάφεραν να συνυπάρξουν, αφήνοντας την τύχη να αποφασίσει για την ίδια τους την αδυναμία. Άνθρωποι με περιορισμένα περιθώρια αλλαγής, που αφήνουν τα πάντα ανοιχτά σαν ενδεχόμενο, πιστεύοντας ότι «ίσως την επόμενη φορά» ερωτευτούν πραγματικά, «ίσως την επόμενη φορά» νιώσουν, «ίσως την επόμενη φορά» αποδειχτούν άλλοι, λιγότερο λίγοι... ΕΜΜΟΝΗ ΣΤΗ ΜΟΝΑΧΙΚΟΤΗΤΑ; Πώς μπορείς να συνυπάρξεις με τον άλλο, όταν σχεδόν δεν μπορείς να συνυπάρξεις με τον ίδιο σου τον εαυτό; Μέσα από την γνωριμία του Πέτρου και της Βασιλικής βλέπουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην σχέση τους, τον τρόπο σκέψεως του ενός και του άλλου για τα ίδια πράγματα, τον φόβο να ερωτευτούν μη τυχόν και χάσουν τον εαυτό τους και με αποτέλεσμα να επιλέγουν την μοναχικότητα. Πολύ καλό και κατανοητό. Πέτρος και Βασιλική Συναντήθηκαν στο μετρό. Εκείνη διάβαζε το βιβλίο του. Εκείνος δεν της αποκάλυψε ποιος

ΑΛΗΘΙΝΗ ΓΟΗΤΕΙΑ Η ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ; Μυστικά, επιθέσεις, άμυνες, πανικοί, τεχνάσματα και δικαιολογίες, παρεξηγήσεις, αδυναμία συμβατότητας... Βουτηγμένα σε πάθος και πόθο! ΔΙΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΕΡΩΤΑ Ή ΕΠΙΦΥΛΛΑΣΟΜΕΘΑ;;;

Χαρά Δελλή Η επιθεωρήτρια Κιμ κι η ομάδα της στο βιβλίο αυτό επιχειρούν να διαχειριστούν κάτι άσχημα πρωτότυπο. Δύο εννιάχρονες κολλητές φίλες έχουν πέσει θύματα απαγωγής. Οι γονείς τους, επίσης φίλοι μεταξύ τους, μοιράζονται από κοινού την αγωνία και τον φόβο για το μέλλον της υπόθεσης. Κι ενώ όλα δείχνουν πως οι δυο οικογένειες έχουν ενωθεί ακόμα περισσότερο ενάντια στο ίδιο μέτωπο, μια αναπάντεχη εξέλιξη ανατρέπει τα πάντα. Οι απαγωγείς τούς ενημερώνουν πως μόνο το ένα κορίτσι θα επιστρέψει ζωντανό· εκείνο που οι γονείς του θα προσφέρουν το μεγαλύτερο ποσό, προκειμένου να το πάρουν πίσω! ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΟΛΟΓΕΊΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ;;; Η Κιμ αγνόησε τη φρίκη στα πρόσωπά τους. Έπρεπε να γνωρίζουν την αλήθεια και δυστυχώς δεν μπορούσε να τους τη σερβίρει με τσάι και συμπάθεια.

παιδιών φέρνει στη μνήμη της αναμνήσεις της δικής της δύσκολης παιδικής ηλικίας.

Ενδιαφέρον και δύσκολο το θέμα του βιβλίου. Πόσο μάλλον που εδώ έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια διπλή απαγωγή και Σαν αρρωστημένο αστείο ακούγεται στην επι- μάλιστα δυο φίλων. Καμία φιλία δεν αντέκεφαλή -κατόπιν αιτήματος της μιας μαμάςχει τη συνειδητοποίηση πως είσαι πρόθυΚιμ η δημοπρασία δύο αθώων κοριτσιών. Η μος να προσφέρεις τα πάντα -ακόμα και Κιμ και η Κάρεν ήταν μαζί στα δύσκολα χρό- τη ζωή οποιουδήποτε άλλου- για να σωνια του ορφανοτροφείου και των αναδόχων θεί το παιδί σου. Ο όρος ένας και τρομαοικογενειών. Έτσι, η επίμονη και με αυξημένο κτικός. Όποιοι γονείς θέλουν να φέρουν το αίσθημα του δικαίου Κιμ αποφασίζει να πίσω την κόρη τους, καλούνται σε σκληρή κάνει τα αδύνατα δυνατά ώστε να επιστρέμονομαχία με τους άλλοτε φίλους τους. ψουν και οι δυο στα σπίτια τους, παλεύοντας Μοιραία σύγκρουση αντιπάλων με έναν για άλλη μια φορά με τους προσωπικούς της νικητή... καθώς η απόγνωση κι ο φόβος δαίμονες , αφού η σκέψη των δύο έγκλειστων έχουν φριχτές επιπτώσεις στον άνθρωπο.

Μία Δεκαετία Εξωτερίκευσης της Λογοτεχνίας στη Μεγαλόνησο της Κύπρου Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Κι όμως, όσο κι αν ωρυόμαστε, το διαδίκτυο βοηθά τη Λογοτεχνία. Έχω δει να ωθεί φίλους στο να παρευρεθούν σε διάφορα φεστιβάλ βιβλίου και σε παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, ή παραστάσεις συγγραφέων που σε κανονικές συνθήκες δεν θα το έκαναν ή δεν θα γνώριζαν. Τώρα με όλη τη μαζική και εύκολη, 24ωρη αυτή ενημέρωση, πολύ περισσότερος κόσμος γνωρίζει για τα λογοτεχνικά δρώμενα και η αριθμητική παρουσία επισκεπτών είναι μεγαλύτερη. Αυτό πιθανόν να έχει ωθήσει και την άνθιση των λογοτεχνικών εκδηλώσεων. Όχι, δεν με βρίσκετε σε στάση άμυνας απέναντι σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία ή επίθεση προς τα social media, ούτε ακούω τον παλμό των συντηρητικών του χώρου,

που βεβαίως υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν. Ο παλμός των συντηρητικών είναι ηρεμότερος τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει μια γενικότερη αποδοχή, ή, αν θες, παραδοχή. Όλοι πια χρησιμοποιούν το κοινωνικό δίκτυο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο για να προωθήσουν τη δουλειά τους, είτε αναρτώντας οι ίδιοι, είτε μέσω άλλων, κυρίως οργανωμένων ομάδων, για να μη φαίνονται οι ίδιοι οι καλλιτέχνες, για να είναι αποσπασμένοι. Απόμακροι, παρόντες δε. Γιατί είναι ανάγκη. Ή, αν θες, επιβεβλημένο αδιέξοδο. Τα social media (θα μου επιτρέψετε τον όρο αγγλιστί, καθώς η ελληνική απόδοση δεν είναι ακριβής) είναι πια η λεωφόρος, ενώ το φυλλάδιο, η πρόσκληση και το μέιλ είναι παράλληλοι, στενότεροι δρόμοι. Δυστυχώς. Αλλά και ευτυχώς. Αυτή η νέα συνθήκη δεν είναι απαραίτητα κακή, σίγουρα δεν είναι και

η καλύτερη, αλλά έχει – σίγουρα – δώσει ένεση στα λογοτεχνικά δρώμενα. Δεν θα απαντηθεί, βέβαια, το αρχαϊκό, τετριμμένο ερώτημα τύπου «η έξαρση της λογοτεχνίας βρήκε διέξοδο στα social media ή αυτά έχουν δημιουργήσει την ευκολία εξωτερίκευσης;» στο άρθρο αυτό. Απλά θα παρουσιαστεί ο όγκος της έξαρσης. Είναι παράδοξη έως και οξύμωρη η αναλογία αυτή, αλλά στην Κύπρο πριν από την ευρεία χρήση των social media (facebook, twitter, Instagram και blogs), υπήρχε παρασάγγας λιγότερη εξωτερίκευση της λογοτεχνίας για εμάς που είμαστε κάπως μεγαλύτεροι, ενώ τώρα διαπιστώνεται τοις πάσι ένας σχετικός "αναβρασμός".Βασικά, και προσπαθώντας να είμαι επιεικής,

ήταν "νέκρα" πριν από δύο δεκαετίες, όπως λέμε στην Κοινή Κυπριακή σε ό, τι αφορά στα λογοτεχνικά δρώμενα (εν μέρει επιφυλάσσομαι, καθώς πρέπει να γίνει έρευνα και να δοθούν ερωτηματολόγια και να καταγραφούν και μετρηθούν ποιοτικά και ποσοτικά οι προσωπικές μαρτυρίες των διοργανωτών τέτοιων εκδηλώσεων στο παρελθόν). Πάντως, ως γενική ομολογία, το μόνο που αναγνώριζε ο κόσμος της Κύπρου ως "λογοτεχνικό" πριν από μια εικοσαετία, ήταν οι αραιές παρουσιάσεις ορισμένων συγγραφέων που κατάφερναν να φέρουν τη γραφή τους στο χαρτί, και ήταν πολύ μικρός ο αριθμός και η συχνότητα των παρουσιάσεων, καθώς δεν ήτο της "μόδας".

Όλοι πια χρησιμοποιούν το κοινωνικό δίκτυο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο για να προωθήσουν τη δουλειά τους, Τέτοιο ήταν το Θέατρο, το οποίο βεβαίως ανέκαθεν τραβάει τη μερίδα του λέοντος του φιλοθεάμονος κοινού με λογοτεχνικές αναζητήσεις. Ούτε αυτό δεν είναι κακό, καλό είναι, αλλά η λογοτεχνία δε σταματάει στο Θέατρο. Αγαπάω το θέατρο, και γράφω θέατρο και ονειρεύομαι μια μέρα να μου ανεβάσουν κι εμένα μια θεατρική παράσταση, και αν δεν είναι από τον ΘΟΚ, (που τα τελευταία χρόνια καλεί Κύπριους Θεατρικούς συγγραφείς σε open call με δέλεαρ να τους παίξουν ένα έργο του, αλλά ποτέ δεν επιλέγεται κανένα έργο Κύπριου μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία αυτή, συγκρίνοντάς τα πιθανόν με τους κλασσικούς του είδους), ας είναι τουλάχι-

στον από τον ιδιωτικό τομέα, μιλώντας και γνωρίζοντας τον κόσμο του Θεάτρου μέσα από τα social media. Που και εκεί τα πράγματα είναι δύσκολα, πάλι προτιμούνται τα «δοκιμασμένα», διάσημα έργα της παγκόσμιας θεατρικής σκηνής. Μακάρι να διοργανώνονταν σύγχρονα «Διονύσια» αλλά δεν το βλέπω. Το Play και το Θέατρο Ένα δοκιμάζουν, όμως το «αναλόγιο» δεν είναι θέατρο σε ολοκληρωμένη μορφή. Πάντως αυτό που βιώνω έντονα τα τελευταία χρόνια, προσωπικά, είναι ότι εκεί έξω υπάρχουν κι άλλες, πολλές, ίσως αναρίθμητες εκφάνσεις της λογοτεχνίας, έξω από το βιβλίο, έξω από τη θεατρική σκηνή.

Υπάρχουν ποιητικές βραδιές, παρουσιάσεις βιβλίων με διαδραστικότητα, βραδιές με ανοικτό βήμα για όποιον θέλει να διαβάσει μια ιστορία που έγραψε, υπάρχουν πλέον και βραδιές που αφηγείσαι μια απομνημονευμένη ιστορία χωρίς να κρατάς χαρτιά, υπάρχει τα τελευταία δύο χρόνια και poetry slam. Ξενόφερτη κουλτούρα; Καθόλου. Πρώτοι οι Αρχαίοι Έλληνες έφεραν τους διαγωνισμούς ποίησης, με τα Δελφικά και τα Πύθια, ακόμη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου η ποίηση και η λυρική αφήγηση είχαν πάντα την τιμητική τους. Στην εποχή μας, στο μικρό μας νησί, ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες (διαδίκτυο, τηλεόραση, παρακολούθηση ποδοσφαιρικών αγώνων, μεταμεσονύχτια ζωή), διαφαίνεται πανηγυρικά ότι η τελευταία δεκαετία μπορεί να περηφανεύεται για πρώτη φορά και για άνθιση της Λογοτεχνίας έξω από το τυπωμένο, σελιδωμένο χαρτί, (χωρίς να το υποτιμώ, όσοι με γνωρίζετε καλά, ξέρετε ότι το προτιμώ αλλά δυστυχώς ο συγγραφέας πρέπει να ελίσσεται) σε διάφορους και εναλλακτικούς χώρους, όπως σε καφετέριες όπου πλέον γίνονται οργανωμένες βραδιές ανάγνωσης με πρωτοβουλίες ενεργών σε οργανωτικό επίπεδο συγγραφέων και οργανισμών, όπως η Μαρία Ιωάννου, ο Παντελής Μάκης, η Μαρίνα Σαβεριάδου, η Μαρία Στυλιανού, η Στέλλα και Κατερίνα Βοσκαρίδου, ο οργανισμός «Ιδεόγραμμα» το ίδρυμα «Άρτος». για να ονομάσω μερικούς, αλλά και το νέο trend, το ξενόφερτο αλλά καλοδεχούμενο δρώμενο των open mic nights (και δεν θα υποπέσω στο τετριμμένο να το συγκρίνω με τα κυπριακά «τσιαττιστά»,

χωρίς να τα υποτιμώ, απλά άκουσα τη σύγκριση και θύμωσα, όσοι έρθετε να μας ακούσετε θα γνωρίσετε πόσο βαθύς και πολυδιάστατος είναι αυτός ο καινούριος, υποσχόμενος κόσμος) με πρωτοβουλία ομάδων όπως το Write Cy και Tree of Life και συγγραφέων-διοργανωτών, όπως ο Max Sheridan, ο James Mackay, η Soulla AK, ή με εκδηλώσεις της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, ή ιδιωτικές πρωτοβουλίες Πανεπιστημίων. Και βέβαια, να μην ξεχνάμε την άνθιση και των εργαστηρίων δημιουργικής γραφής με πρωτεργάτη το Anna Lynn Foundation πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια, και καθηγητές όπως ο Spurgeon Thompson, Paul Stewart και πάλι η Μαρία Ιωάννου με το καθιερωμένο Σαρδάμ, και πρωτοβουλίες της Μαριλένας Ζακγχέος, ή του Write Cy ή της Γιώτας Δημητρίου και άλλων εργαστηρίων που πλέον άρχισαν να εμφανίζονται σε όλες τις πόλεις της Κύπρου.

τα πρώτα «shares» και τα «retweet» και η ενημέρωση των εντός-της-ομάδας φίλων, το γεγονός (event) διαδικτυώνεται με δυνατότητα να φτάσει ως εικόνα με διαδραστικό -χειριστικό τρόπο όπου πρέπει να δείξεις το ενδιαφέρον σου, είτε λογαριάζεις να πας είτε όχι, πατώντας κουμπιά όπως "like", "interested", "going". Το ζητούμενο δεν είναι αν πήγες τελικά, αλλά το ότι ενημερώθηκες. Από εκεί και πέρα, alia iacta est (ο κύβος ερρίφθη), είναι επιλογή σου αν θα πας. Και μια "εναλλακτική" μαγεία του facebook ειδικότερα, είναι ότι όταν πατάς το κομβίον "going", έστω και αν ψεύδεσαι, και δεν λογάριαζες να πας, εκείνη τη μαγική στιγμή που το πάτησες, θα το δούνε οι φίλοι σου, θα θεωρήσουν ότι θα πας, θα παρασυρθούν να πάνε και ας μη σε βρούνε εκεί, θα το δούνε και αυτοί που σε αντιπαθούν, και θα επιλέξουν να μην πάνε, όλα παίζουν. Κοινωνικό κουτσομπολιό, πάντα όμως με ορίζοντα και δικαιολογία τη Λογοτεχνία, αγιάζοντας τη διάθεση.

Και πού διαφημίζει κυρίως πλέον την ατζέντα του όλος αυτός ο λογοτεχνικός κόσμος; Χωρίς, φυσικά, να αποκλείονται εφημερίδες, λογοτεχνικά περιοδικά και φυλλάδια από την εικόνα, τα social media πλέον είναι ο βασικός διακλαδωτής της πληροφορίας. Εδώ θα έρθει να αναρτηθεί το Δελτίο Τύπου ή το φυλλάδιο όπως ακριβώς θα διανεμηθεί έξω, ή η συνέντευξη στην τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Εδώ είναι η υψηλή τηλεθέαση, καθώς τα λογοτεχνικά κοινωνικά δίκτυα πλέον έχουν μεταμορφωθεί σε «σελίδες» και γκρουπ, και μόλις αρχίζουν

Το θέμα του παρόντος άρθρου, παρ’ όλα αυτά, είναι ότι τα social media βοηθούν και δεν υπονομεύουν την εξωτερίκευση της λογοτεχνίας. Με απλές αλγοριθμικές διαδικασίες, μεγεθύνει τον αντίκτυπο της πληροφορίας και της ενημέρωσης προσκομίζοντάς την στην προσωπική οθόνη του χρήστη με τον πιο ανώδυνο και ευκολοχώνευτο τρόπο. Πολλοί συντηρητικοί ή και επικριτές υποστηρίζουν ότι η ίδια η συνθήκη αυτή, που δίνει την ευκαιρία στον φίλο της λογοτεχνίας να δείξει το ενδιαφέρον του για ένα λογοτεχνικό δρώμενο που

πρόκειται να γίνει, του δίνει και το άλλοθι για να μη σηκωθεί να πάει. Για την τεμπελιά αυτή μπορούμε να βρούμε και δεκάδες άλλα αίτια, ίσως και βαθύτερα. Το θέμα είναι ότι παλιά το ευρύ κοινό δεν γνώριζε καν. Εξ ου και η έξαρση, καθώς η σωστή ενημέρωση πάντα έφερνε κόσμο στα κοινωνικά δρώμενα. Όπως έχει αναφερθεί στην αρχή του άρθρου, το αν είναι η χρήση του κοινωνικού δικτύου που οδήγησε σε αυτή την κινητικότητα της λογοτεχνίας έξω σε πραγματικό χρόνο τα τελευταία δέκα χρόνια ή αν είναι η φυσική εξέλιξη και δεν έχει σχέση με τις ευκαιρίες ενημέρωσης που δίνει το διαδίκτυο, είναι μια ερώτηση που θα απαντήσουν οι ειδικοί. Για το ερώτημα δε περί της άνθισης της λογοτεχνίας και της εξωτερίκευσής της σε αναλογία με το διαδίκτυο και κυρίως το facebook, αδυνατώ να απαντήσω, είναι πιο πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να έχουν επηρεάσει. Μπορεί να είναι ενίσχυση και εκστρατεία από το Υπουργείο Παιδείας. Μπορεί να είναι προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί πάλι να είναι ένα κύμα νέων που γράφουν ή που σπούδασαν λογοτεχνία και συντονίστηκαν σε ένα επίπεδο που δεν

μπορεί προς το παρόν να εξηγήσει η κοινωνική επιστήμη. Μπορεί επίσης να είναι η παγκοσμιοποίηση και η πληθώρα των καθηγητών από ξένες χώρες που αποφάσισαν ότι θέλουν να δούνε στα pub του νησιού ό,τι για δεκαετίες ζούσανε στις χώρες τους. Ίσως να το έκανε ένας και να ακολούθησαν δεκάδες άλλοι αλλοδαποί καθηγητές στο νησί. Μπορεί και ημεδαποί που έφεραν εμπειρίες από το εξωτερικό. Ίσως να είναι ο εμπνευσμένος πρόεδρος μιας λογοτεχνικής ένωσης που έκανε τις πρώτες κινήσεις και δημιούργησε το κύμα. Ίσως να είναι έμπνευση των ιδιωτικών πανεπιστημίων και των ιθυνόντων αυτών. Ίσως και συνέργεια όλων αυτών των μονάδων. Ένα είναι σίγουρο: νέοι και παλαιότεροι συγγραφείς πλέον, γνωστοί και άγνωστοι, έχουν βήμα και για να δείξουν δουλειά τους δωρεάν στο κοινό, και για να προετοιμάσουν τους απαιτητικούς αναγνώστες για μια καινούρια τους δουλειά, ή για το έργο τους γενικά, αλλά και να σπάσουν το φράγμα της παλαιότερης ή και πιο επιτυχημένης (για διάφορους λόγους) κάστας συγγραφέων που θεωρούσαν και εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μόνο εκείνοι κατείχαν τη γλώσσα και την ικανότητα γραφής - που πιστεύ-

πιστεύουν ότι οι νεότεροι ή οι πιο άσημοι δεν μπορούν να γράφουν. Ένα βήμα και για τους παλαιότερους απομονωμένους συγγραφείς και ποιητές που πάντα ένοιωθαν αποκομμένοι από το προσκήνιο των λογοτεχνικών δρώμενων της Κύπρου, είτε λόγω δικής τους δειλίας, είτε λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης, αφού η λογοτεχνία ενίοτε είχε την τάση μιας εσωστρέφειας με τη μέθοδο του αποκλεισμού και της πόλωσης των σχολών γραφής (βλέπε αδήλωτος ανταγωνισμός σύγχρονων συγγραφέων, οι οποίοι εν γένει θεωρούν – ο καθένας για τον εαυτό του - ότι κατέχουν και ίσως τελικά όντως να κατέχουν τα πιο "άγρια" και επαναστατικά μυαλά και τις πιο αλανιάρες ψυχές). Υπάρχει και η αντίθετη άποψη. Ότι η υπερβολική ελευθερία και ευκολία δημιουργίας εκδηλώ-σεων και διαφήμισής τους πλέον, έχει «ρίξει τον πήχη» της ποιότητας. Θα διαφωνήσω, αλλά σε άλλο άρθρο. Δεν θέλω να κατηγορώ το είδος μου, πιστεύω ότι αυτές οι τάσεις είναι ατοπήματα του παρελθόντος και ότι στις μέρες μας τέτοια φαινόμενα έχουν εξαλειφθεί και ότι όλοι οι συγγραφείς ζούμε αγαπημένοι. Όλοι, όχι κατά ομάδες, ναι, αυτό εννοώ, ότι έτσι ζούμε πλέον οι συγγραφείς. Ότι το κοινωνικό δίκτυο μας ενώνει όλους και δεν δημιουργεί ομάδες πόλωσης και αποκλεισμού, αλλά ομόκεντρους ή τεμνόμενους κύκλους. Ίσως και εφαπτόμενους. Όχι όμως ανεξάρτητους. Οι ανεξάρτητοι κύκλοι κρατούν τη λογοτεχνία στεγανή μεν, στεγνή δε. Είναι, βεβαίως, και εκείνοι χρήσιμοι, για τις παλιές

σχολές γραφής, αλλά πλέον στη Λογοτεχνία όλα επιτρέπονται και όλα κρίνονται. Όλα είναι εδώ. Ο καθένας πλέον μπορεί να παρευρεθεί σε ψηφιακό ή πραγματικό χώρο και να συνευρεθεί με άτομα που ανήκουν στον χώρο και δημιουργούν όλα αυτά τα κοινωνικά δίκτυα με λογοτεχνικές αναζητήσεις. Δίκτυα τα οποία μπορεί ο καθένας να προσεγγίσει μέσω του βασιλιά των social media, το facebook- κυρίως - και λιγότερο με τα υπόλοιπα. Να προσεγγίσει για να γνωρίσει συγγραφείς και κριτικούς λογοτεχνίας, αλλά και αναγνώστες, ή ο ίδιος να δείξει τη δουλειά του και να δει αντιδράσεις, ή να ενημερώσει για τυχόν παρουσιάσεις που θα έχει για μια καινούρια του δουλειά.

ΤΑ SOCIAL MEDIA ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΙ ΤΟΝ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΛΟ. ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΦΕΡΕΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ. ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΜΑΚΡΥΝΕΙ ΤΑ ΧΕΡΙΑ. ΤΟ ΒΗΜΑ ΔΙΝΕΙ ΚΙΝΗΤΡΟ ΣΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΜΠΝΕΥΣΗ.

Χωρίς τα social media και τη διαδραστικότητά τους, όπου μπορεί ο φίλος της Λογοτεχνίας να ενημερώνεται άμεσα για όλα τα σχετικά δρώμενα, υπάρχει βεβαίως πάντα η δυνατότητα να ψάχνει κανείς στις εφημερίδες και τα περιοδικά ή τις αφίσες έξω, ή να λαμβάνει στο e-mail ενημέρωση από τους λογοτεχνικούς χώρους που ήδη έχει επιλέξει αφήνοντας την ηλεκτρονική του διεύθυνση. Με τη στενή για τα σημερινά δεδομένα δίοδο αυτή, όμως, η ενημέρωση είναι περιορισμένη, οι επιλογές λιγότερες και ο χρόνος και ο χώρος καθόλου ψηφιακός, εντελώς πραγματικός, με όλους τους περιορισμούς που συνεπάγεται αυτή η μορφή ενημέρωσης. Και στο κάτω-κάτω, όλα καταλήγουν στη λεωφόρο του κοινω-

νικού δικτύου. Για όλες τις εκδηλώσεις. Και αναφέρονται σε όλους. Σε όλα τα γούστα, σε όλες τις ηλικίες. Η διαδικτυακή ενημέρωση για τη λογοτεχνία κινείται σε τεμνόμενους, έγχρωμους κύκλους χωρίς αναθυμιάσεις στην τριβή... Μια δεκαετία που βασίστηκε στην εξωστρέφεια για να ενισχύσει την ανάγκη για γραφή κι όχι να την υπονομεύσει. Η ποιότητα γραφής δεν θα κριθεί από τον τρόπο προώθησής της. Αλλά η γνώση της ύπαρξης της γραφής και από το ευρύτερο κοινό μπορεί να ενισχύσει την εξάπλωσή της, κόντρα στις τάσεις των καιρών.

Eλισάβετ Κόλλια κάποιοι θέλουν να παραμείνουν άγνωστοι με όποιο κόστος. Η διαφθορά στην αστυνομία και την πολιτική τα κύρια χαρακτηριστικά του βιβλίου, καθώς και η διαστροφή κάποιων υψηλά ιστάμενων προσώπων.

Μετά το βραβευμένο του μυθιστόρημα Τα βατράχια, ο Δημήτρης Σίμος επιστρέφει με την δεύτερη υπόθεση του αστυνόμου Καπετάνου και Τυφλά ψάρια (Σκοτεινά Νερά #2) σε ακόμα πιο σκοτεινά νερά. Στο πρώτο του βιβλίο, ο συγγραφέας μας συστήνει τον ήρωά του σε κάποια άσχημη στιγμή της ζωής του, σε προσωπικό αλλά και σε επαγγελματικό επίπεδο. Ενώ βρίσκεται σε διαθεσιμότητα και υποχρεωτική άδεια, ένα γεγονός τον επαναφέρει στη δράση. Το πτώμα μιας έφηβης κοπέλας τον μπλέκει σε ένα κουβάρι που εμπλέκονται πολλοί και

Χαλκίδα 2010 To ποτάμι φουσκώνει. Τα βατράχια ετοιμάζονται για το τραγούδι τους. Μια δεκατετράχρονη μαθήτρια ανασύρεται νεκρή από τα παγωμένα νερά του Ευβοϊκού. Η υπόθεση επαναφέρει τον αστυνόμο Χρήστο Καπετάνο στη δράση, κάνοντας τη σύλληψη του δολοφόνου να φαντάζει ως η μόνη ευκαιρία για τη λύτρωση.Χρόνια θαμμένα μυστικά και απόκρυφες ιστορίες μιας μικρής κοινωνίας παραμένουν στο σκοτάδι μέχρι την ώρα της αποκάλυψης. Αλιβέρι 1984 Δημήτρης και Αμαρυλλίς. Δυο αδέρφια χωρίς δεσμό αίματος να τους συνδέει. Ένας κήπος γεμάτος λάσπη. Η μετάβαση μιας οικογένειας από την ευημερία στη φτώχια. Πώς ένα ένοχο μυστικό θα χωρίσει αλλά και θα ενώσει τις ψυχές τους; Δύο σκοτεινές ιστορίες, ένα αναπάντεχο τέλος.

Νεκταρία Γ. Πουλτσίδη ''Ο εξόριστος αριστοκράτης'' πρόκειται για ένα ρομαντικό βιβλίο, το πρώτο της αισθηματικής σειράς ''Γοητευτικοί τυχοδιώκτες'' της Sarah MacLean από την σειρά Elxis των εκδόσεων Διόπτρα. Μιας συγγραφέως φανατικής υπέρμαχου της ρομαντικής λογοτεχνίας. Γενικώς παρατηρώ πως η μεσαιωνική εποχή έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς. Τα ρομαντικά βιβλία εποχής πάντα αποτελούσαν πόλο έλξης για μένα. Αυτή τη φορά αποφάσισα να ταξιδέψω στις πρώτες δεκαετίες της Αγγλίας του 1800. Τότε που οι αριστοκράτες είχαν αναγάγει το φλερτ σ' ένα παιχνίδι εφευρετικότητας, ευφυίας και ευστροφίας. Ο δρόμος προς την κατάκτηση ενός τίτλου γης ή ακόμη και μιας τρανταχτής περιουσίας δεν γινόταν μόνο μέσω εμπορικών συμφωνιών κάποιων οικογενειών αλλά και μέσα από την τέχνη του φλερτ. Σ' αυτήν την περιπέτεια συναντάμε μια εικοσιοχτάχρονη αριστοκράτισσα, την μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας Μάρμπερι. Η νεαρή Πενέλοπε ζει απομονωμένη στην εξοχή, μακριά από τα κουτσομπολιά και στιγματισμένη από έναν διαλυμένο αρραβώνα. Η διαρκής γκρίνια της μητέρας της, οι προτάσεις γάμου μιας σειράς μνηστήρων για την απόκτηση της περιουσίας της και η ταμπέλα της γεροντοκόρης, έχουν πλήξει την αυτοεκτίμησή της. Η συνεχής

ρίψη κατηγοριών πως εκείνη ευθύνεται για τη διάλυση του αρραβώνα της με τον Δούκα του Λίτον και το σκάνδαλο που ακολουθεί τις μικρότερες αδερφές της, οδηγεί τον πατέρα της σε μία απόφαση απελπισίας. Προσθέτει στην ήδη μεγάλη της προίκα, ένα κομμάτι γης που ανήκει σε κάποιον άλλον. Μήπως όμως πίσω από αυτή του την κίνηση κρύβεται κάτι άλλο, εξίσου σημαντικό; Θα απολαύσετε ένα καλογραμμένο, ρομαντικό μυθιστόρημα με τους δύο πρωταγωνιστές να διασταυρώνουν τα λόγια τους και η κόντρα τους να πυροδοτείται από μπαρούτι και σπίθες έρωτα. Η συγγραφέας μας ξεναγεί στο Λονδίνο με φόντο τη νυχτερινή ζωή του και την χαρτοπαικτική λέσχη του ''Έκπτωτου Αγγέλου''.

σε κάθε ηλικία βιώνεις τον έρωτα διαφορετικά και αποδίδεις αντίστοιχα ξεχωριστή ένταση και νόημα σε αυτόν

Μ

α Δ α ατίν

η ν ά ραβ

Αγγελική Δαφτσίδου

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η

Διαβάζοντας το βιογραφικό σας, βλέπουμε πως είναι η πρώτη συγγραφική σας απόπειρα. Πώς προέκυψε η ποίηση;

Μ.Δ.: Σαφώς είναι κάτι που εμπειρικά κατακτάται, αλλά το σίγουρο είναι ότι σε κάθε ηλικία βιώνεις τον έρωτα διαφορετικά και αποδίδεις αντίστοιχα ξεχωριστή ένταση και νόημα σε αυτόν. Από τη μία Μ.Δ.: Από μικρό παιδί θυμάμαι πως το λοιπόν η ζωηρή νεαρή ηλικία είναι έμφυόνειρό μου ήταν να γίνω συγγραφέας. τα επιρρεπής στον εξιδανικευμένο έρωτα Αλλά ποτέ δεν φαντάστηκα πως θα γί- κι από την άλλη οι περίοδοι της σταδιανω ποιήτρια. Ξεκίνησα να διαβάζω συ- κής ωριμότητας κάνουν τον άνθρωπο ν’ γκεκριμένα ερωτική ποίηση όταν ήμουν ανακαλύπτει καινούριες πτυχές του έρωφοιτήτρια και αυτό με ενέπνευσε ν’ αρ- τα που ενστερνίζονται την αγάπη, τον χίσω ν’ αποτυπώνω και τα δικά μου σεβασμό και την ασφάλεια να έχεις κάσυναισθήματα με τον ίδιο τρόπο. Τόσο ποιον δίπλα σου στην υπόλοιπη ζωή απλά και καθόλου επιτηδευμένα. Συσου. ναισθήματα προερχόμενα απ' την καρδιά μου. Ποιος είναι ο ρόλος της ποίησης στη ζωή σας; Η έκθεση των πιο μύχιων σκέψεών σας στο αναγνωστικό κοινό ήταν Μ.Δ.: Είναι ένα κομμάτι του εαυτού μου. κάτι που σας άγχωσε; Είναι ένα μέσο εκτόνωσης, ένας τρόπος εξωτερίκευσης του εσωτερικού μου κόΜ.Δ.: Όχι, δεν ένιωσα άγχος, αλλά τιμή σμου. Αυτού που δεν μπορώ σε κανέναν που άνθρωποι άγνωστοι για μένα, θα ν’ αποκαλύψω χωρίς να κριθώ. Ένας μπορούσαν να μπουν μέσα στη ψυχή τρόπος διαφυγής απ’ τα προ-βλήματα μου. Ν’ αναβιώσουν όσα έζησα και να της καθημερινότητας και λύτρωσης, αφού αισθανθούν κι οι ίδιοι πώς είναι να είόταν γράφω, είμαι Υπό την επήρεια συσαι ερωτευμένος. ναισθηματικής φόρτισης. Όμως μετά, ηρεμώ και νιώθω ανακουφισμένη. Το νεαρό της ηλικίας βοηθάει στην πολύπλευρη απόδοση της φύσης Διαβάζετε ποίηση και αν ναι, ποιος του έρωτα ή είναι κάτι που εμπειριποιητής μιλάει περισσότερο στην κά κατακτάται; ψυχή σας;

Μ.Δ.: Ναι, διαβάζω χρόνια ποίηση και έχω αδυναμία περισσότερο σε ξένους ερωτικούς ποιητές. Μερικοί από αυτούς είναι ο Pablo Neruda, ο Yeats και ο Federico Garcia Lorca. Εκείνος όμως που λατρεύω είναι ο Cummings, καθώς δεν έχω συναντήσει άλλον ποιητή που να εκφράζεται τόσο θαρραλέα, με τόσο πάθος και δράση, χωρίς να υποκρύπτει τίποτα, για κάθε συναισθηματική και σεξουαλική πτυχή του απόλυτου έρωτα. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στην πραγματικότητα. Γράφοντας ποίηση, οι στιχουργικοί κανόνες και τα λογοτεχνικά ρεύματα σας επηρέασαν; Μ.Δ.: Όχι, γιατί σαν νεαρή σε ηλικία, δεν γνωρίζω πολλά από κανόνες και ρεύματα. Το μόνο που έκανα και συνεχίζω να κάνω,

είναι να είμαι αυθόρμητη και αυτοδίδακτη. Ωστόσο νομίζω ότι θα μπορούσα να ενταχθώ στον ρομαντισμό, γιατί τα ποιήματά μου είναι αρκετά ελεύθερα, εμπεριέχουν έντονη ευαισθησία και περιγράφουν τον έρωτα βασισμένο στο συναίσθημα και όχι στη λογική. Οπότε ο ελεύθερος στίχος και κατ’ επέκταση η ελευθεριότητα στη γραφή είναι πιο κοντά σε εσάς; Μ.Δ.: Ναι, γιατί τη στιγμή που έχω έμπνευση δεν αντιλαμβάνομαι τα γράμματα και τις λέξεις μου. Βρίσκομαι συνήθως σε μία κατάσταση ή πολύ δυνατής συγκίνησης, ή πολύ δυνατής ευτυχίας. Τόσης που τα μάτια μου θολώνουν και το μυαλό μου κατεβάζει ασύστολα ανοργάνωτες σκέψεις. Οργανώνει σύνολα από προτάσεις και

φράσεις που δεν έχουν κανέναν ειρμό. Τα καταγράφω σ’ ένα χαρτί εκείνη τη στιγμή απλώς μονάχα για να αποδεσμεύσω τον εαυτό μου απ’ την ανάγκη μου να συνέλθω. Κι έπειτα, όταν όλο αυτό έχει περάσει, ρίχνοντας μια ματιά στο χαρτί, συνειδητοποιώ πως αυτό που έγραψα είναι ένα ποίημα. Η ποιητική σας συλλογή είναι αφιερωμένη στον έρωτα. Είναι ο έρωτας το αλατοπίπερο της ζωής; Μ.Δ.: Ναι, φυσικά. Ο έρωτας ο αληθινός, μας κάνει να βλέπουμε διαφορετικά τα πράγματα γύρω μας. Πιο όμορφα, πιο ζωντανά, μας δίνει ακόμα και τη διάθεση ν’ αλλάξουμε τον κόσμο. Πιστεύουμε πως είμαστε δυνατοί, πως μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα και τίποτα δεν μας σταματά, γιατί είναι πολύτιμο, σε ένα αχανές σύμπαν, να έχεις βρει τον άνθρωπό σου. Τον άνθρωπο που θα σε κάνει να είσαι πραγματικά ευτυχισμένη. Μέχρι τώρα το συγγραφικό σας ταξίδι ήταν όπως το περιμένατε; Μ.Δ.: Η αλήθεια είναι πως αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες μέχρι τώρα, καθώς η ποίηση για την εποχή μας είναι παρεξηγημένη και ο κόσμος προτιμά άλλου είδους βιβλία. Όμως έχω συλλέξει επίσης εμπειρίες και στιγμές που θα μου μείνουν αξέχαστες, όπως και λόγια κάποιων αναγνωστών που με συγκίνησαν. Τι θα περιμένουμε από σας στο μέλλον; Μια πορεία στην ποίηση ή σκέφτεστε και κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος; Μ.Δ.: Το έχω προσπαθήσει, αλλά μου είναι αδύνατον να στραφώ σε άλλο λογοτεχνικό είδος. Φαντάζομαι μία πορεία στην ποίηση όπως ξεκίνησα, εφόσον ήδη έχω έτοιμη τη δεύτερη ποιητική μου συλλογή που σκέφτομαι να εκδώσω, αν όλα πάνε καλά, τον επόμενο χρόνο.

Αγγελική Δαφτσίδου Η ποίηση της Ματίνας Δαραβάνη δεν είναι πρακτική, δεν πηγάζει από την καθημερινότητα του ανθρώπου, αλλά είναι άυλη, αφηρημένη …αγαπά, κουρελιάζεται, πονάει. Να κυριεύσουν τη λογική και το μυαλό σου, που θέλουν αμέτοχα να φύγουν μακριά από τις παρωπίδες τούτο του κόσμου. Είναι ένας κόσμος ονειρώδης, μα συνάμα τόσο υπαρκτός και η ποιήτρια είναι αυτή που καλείται να μας τον παρουσιάσει, να μας τον γνωρίσει και τελικά να μας μυήσει στα μυστικά του, μέσα από τα ποιήματά της.

Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις κάτι για το έργο κάποιου, αλλά ακόμα πιο δύσκολο να γράψεις για έναν ποιητή και το πόνημά του. Μια λογοτεχνική προσέγγιση ίσως να ήταν ορθότερη, αλλά προσωπικά πιστεύω πως άδικη την ουσία, τον πυρήνα των ποιημάτων καθαυτών. «Η γλυκιά ενόρμηση του έρωτα» είναι μια ποιητική συλλογή αφιερωμένη στον φτερωτό θεό, που περισσότερο απ’ όλους ορίζει και διαφεντεύει τις ζωές μας.

Ταξίδεψέ με κι άφησέ με ν’ αδημονώ τη γεύση από τα χείλη σου. Στους στίχους των ποιημάτων συμπυκνώνονται νοήματα που δεν είναι προφανή και στις λέξεις κρύβονται πολλά επίπεδα. Με έναν λόγο απλό, καθημερινό περιγράφει τους λόγους και τους τρόπους που ο καθένας αγαπά.

Γιώργος Πανόπουλος

Η αρχή μιας μεγάλης ιστορίας Ήταν 2013, στον απόηχο της τριλογίας Μιλένιουμ, και πριν καλά καλά κυκλοφορήσει ο Αλεξάντερ Σότερμπεργκ το πρώτο βιβλίο της τριλογίας του, ο ίδιος χαρακτηρίστηκε ως ο επόμενος Στινγκ Λάρσον. Πρώτη φορά ίσως, όχι μόνο γράφτηκαν τόσα για ένα βιβλίο, αλλά και έγιναν. Τα δικαιώματα της μετάφρασής του μα και τηλεοπτικής προβολής έπεσαν στο τραπέζι υψηλών διαπραγματεύσεων. Κατά την γνώμη μας ήταν αναμφισβήτητα το βιβλίο της εκείνης της χρονιάς.

TO ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΜΙΑΣ ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗ ΣΟΦΙ ΜΠΡΙΝΚΜΑΝ. Από την Σουηδία λοιπόν, μας ήρθε ένας αλλιώτικος φίλος, ένα διαφορετικό σκανδιναβικό νουάρ, μια ιστορία αγάπης που έμελε να εξελιχθεί στον θηλυκό νονό. Η Σοφί Μπρίγκμαν γοητεύεται από τον μυστηριώδη Χέκτορ Γκουσμάν, τον επικεφαλής ενός διεθνούς συνδικάτου εγκλήματος που έχει συνηθίσει να παίρνει αυτό που θέλει. Μια νοσοκόμα, που μεγαλώνει μόνη τον γιο της, πέφτει στα δίχτυα ενός μεγιστάνα του παράνομου πλούτου, την ώρα που έχει βάλει στόχο να εξολοθρεύσει όλους του τους αντιπάλους. Εν μέσω ρωσικής μαφίας, νοτιαμερικανικού εμπορίου ναρκωτικών και γερμανικών συμμοριών, γεννιέται ένας απροσδιόριστος

έρωτας. Η Σοφί βρίσκεται στο στόχαστρο όλων αλλά και της αστυνομίας. Ο Χέκτορ παλεύει να επιβληθεί και να επιβιώσει.

O SODERBERG ΣΑΝ ΝΑ ΠΑΊΖΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΏΣΤΗ. Το θαυμαστό σε αυτό το αστυνομικό θρίλερ είναι ότι πρόκειται για το πιο ανατρεπτικό θρίλερ. Η γρήγορη δράση καθηλώνει σε συνδυασμό με τα πιο επιτυχημένα ψυχογραφήματα και τα πολλά ηθικά διλήμματα. Στοχευμένες περιγραφές και αλλαγές σκηνικών, σαν να παρακολουθείς τηλεοπτική σειρά, συνθέτουν το μωσαϊκό ενός γκανστερικού μυθιστορήματος.

Το αναπόφευκτο της μοναξιάς στα Ιωάννινα Νεφέλη Πόπη Ζάνη Η βιβλιοπαρουσίαση της πρώτης ποιητικής συλλογής "Το αναπόφευκτο της μοναξιάς" του Γιάννη Ζαραμπούκα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 26 Μαΐου 2018 με επιτυχία στο Public Ιωαννίνων.Για το βιβλίο μίλησαν η φιλόλογος Ελένη Ρογκότη και ο ποιητής-συγγραφέας Άγγελος Μητσόπουλος. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή. "Το αναπόφευκτο της μοναξιάς" είναι μία ποιητική συλλογή, που απαρτίζεται από σύντομες ιστορίες στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονται οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι εκείνοι που βιώνουν το συναίσθημα της προδομένης αγάπης. Εκείνοι που έρχονται αντιμέτωποι με το σκληρό πρόσωπο του θανάτου και της απουσίας. Μα, κι εκείνοι που γεύονται τη μαγεία του έρωτα σε στιγμές που γρήγορα σώνονται. Κοινός παρανομαστής όλων, η μοναξιά. Το αναπότρεπτο αυτό συναίσθημα που έρπει ανάμεσα τους κι επιβιώνει ροκανίζοντας τις ψυχές τους.

Η αξία της ανάγνωσης, άρθρο 5 Γιώργος Σανιδάς

"Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΚΗΠΟΣ ΟΠΟΥ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΔΡΕΨΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ ΤΟΥ" Στις δημόσιες βιβλιοθήκες δεν βρισκόμαστε σε οποιοδήποτε ψυχρό κτίριο με άψυχα αντικείμενα. Κάθε μία αποτελεί μια μικρή Κιβωτό της γνώσης. Όλα τα βιβλία είναι ψυχές που θέλουν να μας μιλήσουν, να μας αφηγηθούν την ιστορία τους όσο ταπεινή κι αν είναι. Εμπεριέχουν ζωές, μνήμες, κόπο, πόνο, χαρά ανθρώπων. Εμείς ως αναγνώστες, καλούμαστε να τους δώσουμε πνοή. Ο Ρισάρ ντε Φουρνιβέλ είπε εύστοχα πως Το 331 π.Χ ιδρύθηκε η πλέον ξακουστή, πολυπολιτισμική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας από το διάδοχο του Μ. Αλεξάνδρου, Πτολεμαίο Α. Εκεί συγκεντρώθηκε η ως τότε μνήμη όλης της υφηλίου κι αξίζει να μνημονεύουμε τον περίφημο βιβλιοθηκάριο, Καλλίμαχο του Κυρηναίου που συνεισέφερε τα μέγιστα σ' αυτό το σκοπό. Ο ίδιος μάλιστα υπήρξε και λόγιος και προέτρεπε τους συγγραφείς να γράφουν λιτά κι απέριττα, έχοντας κατά νου τα πιο αναγνώσιμα βιβλία της εποχής. Η συγκέντρωση όμως κάπου της γνώσης, όπως γίνεται και στις βιβλιοθήκες, δεν σημαίνει και γνώση. Η γνώση απαιτεί ενδελεχή μελέτη πολλών πηγών, διασταύρωση των πληροφοριών, προσπάθεια, κριτική ικανότητα, δίψα,

θυσία, αγάπη για το διάβασμα. Για να φτάσεις στην κορυφή του πύργου της γνώσης ενός θέματος, χρειάζεται ν' ανέβεις τα σκαλιά που έβαλαν όλοι όσοι καταπιάστηκαν μ' αυτό. Οι βιβλιοθήκες και σήμερα παίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως γιατί η αγορά του βιβλίου προωθεί τα λεγόμενα 'εμπορικά' και το ποιοτικό-κλασσικό βιβλίο δεν υπάρχει, τουλάχιστον στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Αποτελούν επίσης χώρους μελέτης μα και ποικίλων δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη διαπαιδαγώγηση και στην επικοινωνία των ανθρώπων μέσω της ανταλλαγής αναγνωστικών εμπειριών. Το κακό όμως είναι πως οι δημόσιες βιβλιοθήκες στην Ελλάδα, προκειμένου να 'δείξουν έργο' οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι, ασχολούνται και με πολλές, άσχετες με το βιβλίο δραστηριότητες με αποτέλεσμα να γίνεται συχνά σ' αυτές, 'χάβρα ιουδαίων'. Σε κάθε περίπτωση, όπως έγραψε το 1942 και η Χιλιανή Allende, "ΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΑΠ' ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗ ΝΥΧΤΑ"!

Αναστασία Νεραϊδόνη

Το βιβλίο αυτό αποτελεί παράδειγμα για το πόσο σημαντικό είναι παράλληλα με την πλοκή να αναπτύσσονται σε σωστή βάση και οι χαρακτήρες. Θα σας εξηγήσω αμέσως τι εννοώ παραθέτοντας πρώτα αυτά που δεν μου άρεσαν και στη συνέχεια αυτά που μου άρεσαν και κάνουν τον Στόχο άξιο προς ανάγνωση (και μελέτη για συγγραφείς). ΘΡΙΛΕΡ ΣΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΚΤΗΜΑΤΑ

Ο Βίτο Πινιατέλι είναι ένας πολύ όμορφος άντρας, όπως περιγράφεται στο βιβλίο που έχει συνηθίσει να τον φλερτάρουν καθημερινά, τύπος του γυμναστηρίου που φοβάται την δέσμευση (άλλο ένα κλισέ). Το πραγματικό του όνομα είναι Βίκτωρας, καθώς γεννήθηκε από Ελληνίδα μάνα η οποία φυγαδεύτηκε στην Ιταλία μαζί με άλλους αριστερούς την περίοδο που η Χούντα κατέλυσε το δημοκρατικό πολίτευμα. Μεγάλωσε στην Ιταλία λοιπόν με τους γονείς του κι ενώ σπούδαζε κάτι άλλο του παρουσιάστηκε η ευκαιρία να δουλέψει ως ρεπόρτερ ενός ταξιδιωτικού περιοδικού. Αυτό λοιπόν και κάνει τα τελευταία πέντε χρόνια με μεγάλη ευχαρίστηση μαζί με την όμορφη συνεργάτη του Κάρλα. Μέχρι φυσικά που του ζητά το αφεντικό να μεταβεί στην χώρα καταγωγής του, την Ελλάδα με την καινούρια και μυστηριώδη Λάουρα Ρόσι. Αυτός λοιπόν ο πρωταγωνιστής που όλα του έχουν έρθει εύκολα στη ζωή του και το μόνο τραύμα που κουβαλά είναι ότι η μητέρα του σκοτώθηκε σ’ ένα άσχημο τροχαίο, ξαφνικά μπλέκει σε μια απίστευτη περιπέτεια και δρα εντελώς κόντρα στον ρόλο του.

Ποιοι συγγραφείς έχουν χαρακτηρίσει τα παιδικά μας χρόνια; Σοφία Αθανασοπούλου Όλοι όσοι διαβάζουμε λογοτεχνικά βιβλία από πολύ νεαρή ηλικία, έχουμε πιάσει στα χέρια μας έργα από ένα μεγάλο αριθμό συγγραφέων, από τους οποίους άλλοι ήταν πασίγνωστοι και άλλοι όχι τόσο. Κάποια από αυτά τα βιβλία τα αγαπήσαμε, ενώ άλλα μας πέρασαν αδιάφορα, ακόμη κι αν ακούγονταν από όλους θετικά σχόλια γι’ αυτά. Όσο για τους συγγραφείς, κάποιους τους γνωρίζαμε μόνο εμείς, αφού τυχαία ανακαλύψαμε τα βιβλία τους, ενώ άλλοι εκτιμούνταν τόσο πολύ από το ευρύ κοινό, με αποτέλεσμα να ακούμε τα ονόματά τους συνεχώς. Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι ένας από τους συγγραφείς που κάθε παιδί γνωρίζει, ακόμη και αυτά που δεν ασχολήθηκαν ποτέ με βιβλία ή παραμύθια. Οι ιστορίες του μας συνόδευαν από τα πρώτα σχολικά χρόνια, προσφέροντάς μας γέλιο και χαρά, ενώ κανένα παιδί δεν έχει σκεφτεί ποτέ ότι κάποιο από τα έργα του δεν του άρεσε. Έχει γράψει περίπου 150 βιβλία, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται μυθιστορήματα, παραμύθια, διηγήματα, θεατρικά έργα, κόμικς, αλφαβητάρια και εκπαιδευτικά βιβλία. Κάποια χαρακτηριστικά έργα του είναι η «Φρουτοπία», «Η ζωγραφιά της Χριστίνας», «Τα μαγικά μαξιλάρια», «Τα τρία μικρά λυκάκια», «Η Πουπού και η Καρλότα», «Τα 88 ντολμαδάκια», «Τα 33 ροζ ρουμπίνια» και πλήθος άλλων. Ο Ρόαλντ Νταλ ήταν άγγλος συγγραφέας, μεταγενέστερος από τους διάσημους κλασσικούς λογοτέχνες, τα έργα του οποίου όμως διαβάζονται από εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως και χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία και φαντασία. Ο ίδιος ο συγγραφέας είπε κάποτε ότι είναι πολύ δύσκολο για ένα συγγραφέα να κάνει τα παιδιά πρόθυμα να διαβάσουν τα βιβλία του, ενώ στο διπλανό δωμάτιο υπάρχει η τηλεόραση. Κάποια από τα

έργα του είναι «Ο Τσάρλυ και το εργοστάσιο σοκολάτας», «Ο Τσάρλυ και ο μεγάλος γυάλινος ανελκυστήρας», «Ματίλντα», «Ντάνυ, ο πρωταθλητής του κόσμου», «Οι μάγισσες», «Ο Τζίμης και το γιγαντοροδάκινο» και πολλά άλλα, ενώ αρκετά από αυτά έχουν γίνει και ταινίες. Ο γάλλος Ρενέ Γκοσινί, παρόλο που δεν έγραψε πλήθος λογοτεχνικών έργων όπως άλλοι συγγραφείς αυτής της λίστας, μας κρατούσε συντροφιά και μας έκανε να γελάμε με τις «Περιπέτειες του μικρού Νικόλα», τα κόμικς του Λούκι Λουκ και του Αστερίξ, έργα που κάθε παιδί έχει διαβάσει έστω και μία φορά. Ο Μαρκ Τουαίην ήταν ένας από τους γνωστότερους αμερικανούς συγγραφείς, ο οποίος έγραψε πλήθος έργων. Κάποια από αυτά που διαβάζονται από παιδιά είναι το βιβλίο «Πρίγκιπας και φτωχός», στο οποίο δύο παιδιά διαφορετικής κοινωνικής τάξης αλλά με ίδια εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλάζουν ρόλους μεταξύ τους (κάτι που περιγράφεται σε πολλά μεταγενέστερα έργα, κυρίως του κινηματογράφου), ενώ επίσης γνωστά είναι τα βιβλία «Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» και «Οι περιπέτειες του Χακλμπέρι Φιν». Ιδιαίτερα «Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται με όρεξη από ανθρώπους κάθε ηλικίας ξανά και ξανά. Ο Κάρολος Ντίκενς θεωρείται ένας από τους γνωστότερους άγγλους συγγραφείς και ο σπουδαιότερος της εποχής του και επινόησε ορισμένους από τους γνωστότερους διεθνώς φανταστικούς χαρακτήρες. Κάποια από τα γνωστότερα έργα του τα οποία διαβάζαμε από μικροί είναι «Οι περιπέτειες του Όλιβερ Τουίστ», «Χριστουγεννιάτικα κάλαντα» απ’ όπου μάθαμε όλοι για τα κατορθώματα του Εμπενίζερ Σκρουτζ, «Ιστορία δύο πόλεων» και πλήθος άλλων ιστοριών.

Η Πηνελόπη Δέλτα, ένα από τα γνωστότερα γυναικεία ονόματα της ελληνικής λογοτεχνίας, έγραψε μεγάλο αριθμό αξιοσημείωτων βιβλίων και στα παιδικά μας χρόνια μας κράτησε συντροφιά με το βιβλίο της «Τρελαντώνης», το οποίο ποτέ δεν βαριόμασταν να διαβάζουμε, καθώς και με τα βιβλία «Παραμύθι χωρίς όνομα» και «Μάγκας». Η Άλκη Ζέη είναι μεταγενέστερη από τους περισσότερους από τους συγγραφείς που αναφέρθηκαν προηγουμένως και είναι μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Τα έργα της έ-χουν μεταφραστεί σε περίπου 20 γλώσσες και τα διαβάζουμε από τότε που ήμασταν μαθητές δημοτικού. Τα πιο χαρακτηριστικά από αυτά είναι «Το καπλάνι της βιτρίνας», «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της», «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», «Ο ψεύτης παππούς» και πολλά άλλα.

Τριανταφυλλιά Κωνσταντινίδου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Βίκυ Ζηλιασκοπούλου

Κα Κωνσταντινίδου, ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που μας διαθέτετε. Το βι-βλίο «Άγριος Δούναβης» είναι το πρώ-το σας μυθιστόρημα για ενηλίκους. Πόσο εύκολο ήταν να το εκδώσετε; Πώς νιώσατε όταν το κρατήσατε τυπωμένο στα χέρια σας; T.K.: Καλησπέρα και σε σας! Ο δρόμος για την έκδοση του βιβλίου μου ήταν γεμάτος ανηφοριές, οι οποίες ωστόσο δεν με αποθάρρυναν. Εκείνο που μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω την αναζήτηση εκδοτικής στέγης, ήταν η επιθυμία μου να μοιραστώ τη χαρά της δημιουργίας και με άλλους ανθρώπους, οι οποίοι θα αναγνωρίσουν την προσπάθειά μου, που για μένα αποτελεί κατάθεση ψυχής, και θα αγαπήσουν τους ήρωές μου όσο και εγώ. Το μυθιστόρημά μου ''Άγριος Δούναβης'' επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ανάτυπο, σε νέα επιμέλεια και με καινούριο εξώφυλλο. Νιώθω σαν να έφερα στον κόσμο ένα παιδί! Χαρούμενη και συγκινημένη που το κρατάω επιτέλους στα χέρια μου!

βιβλίου και για ενηλίκους, θεωρείτε ότι είναι πιο εύκολο να γράψει κάποιος βιβλίο για παιδιά ή για ενηλίκους; Οι απαιτήσεις είναι ίδιες ή κάποιο από τα είδη είναι πιο απαιτητικό;

Έχετε γράψει πολλά παιδικά βιβλία, για τα περισσότερα από τα οποία έχετε βραβευτεί. Με την εμπειρία της συγγραφής

T.K.: Θεωρώ ότι η συγγραφή ενός βιβλίου για παιδιά, είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση από αυτή για ενήλικες.

Τα παιδιά είναι απαιτητικοί αναγνώστες και, λόγω του αυθορμητισμού της ηλικίας τους, και αυστηροί κριτές. Για αυτό, ο συγγραφέας οφείλει να τους αντιμετωπίζει με την ίδια ειλικρίνεια και τον ίδιο σεβασμό, που αντιμετωπίζει και έναν ενήλικα αναγνώστη. Εσείς ως παιδί διαβάζατε πολλά βιβλία; Ως ενήλικας; Υπάρχει κάποιο είδος λογοτεχνίας που να μπορείτε να πείτε ότι είναι το αγαπημένο σας; T.K.: Ως παιδί, ναι πράγματι, διάβαζα πολλά βιβλία. Ήμουν ένας μικρός βιβλιοφάγος! Ως ενήλικας πλέον, λιγότερα δυστυχώς! Και αυτό γιατί αναλίσκομαι στην καθημερινότητα, η οποία απορ-ροφάει μεγάλο μέρος της ενέργειάς μου. Επιπρόσθετα, η φυσική μου κατάσταση δεν μου επιτρέπει να απολαμβάνω τόσο συχνά, όσο θα ήθελα, τη χαρά της ανάγνωσης. Όσον αφορά τα λογοτεχνικά είδη, δεν τα ξεχωρίζω. Τα αγαπώ όλα εξίσου.

Μπορείτε να μας προτείνετε ένα βιβλίο που αγαπήσατε στα παιδικά ή εφηβικά σας χρόνια και ένα βιβλίο που σας δημιούργησε έντονα συναισθήματα στην ενήλικη ζωή σας; T.K.: ''Στα μυστικά του βάλτου'' της Πηνελόπης Δέλτα, για παιδιά και εφήβους. Εκείνο που μου τράβηξε την προσοχή, είναι το γεγονός ότι το βιβλίο αναφέρεται στην ιδιαίτερη πατρίδα μου την Πέλλα και την ευρύτερη περιοχή της, με τοποθεσίες οικείες όπως ο βάλτος, στοιχεία τα οποία συνέβαλαν στο να θέλω να διαβάσω το βιβλίο ξανά και ξανά.” Η ''Θεία Κωμωδία'' του Δάντη (Dante Alighieri), για ενήλικες. Ένα επικό έργο του Μεσαίωνα, γεμάτο σύμβολα και συμβολισμούς στο οποίο ο ποιητής περιγράφει το φανταστικό του ταξίδι στον Άδη, με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. Στοιχεία τα οποία με εντυπωσίασαν τόσο πολύ, ώστε επέλεξα να χρησιμοποιήσω μια φράση από την Πύλη της

Το γράψιμο, δεν είναι μόνο μια σιωπηλή αφήγηση, αλλά επιπλέον ένας λεκτικός χείμαρρος που θέλει να ξεσπάσει, ένα παράπονο, ένας θρήνος, ένας σπαραγμός, μια δοκιμασία, μια κραυγή! Κολάσεως του μεγάλου αυτού ποιητή, στο μυθιστόρημά μου '' Άγριος Δούναβης'' προκειμένου να αποδώσω την ατμόσφαιρα της εποχής, στην οποία αναφέρεται το βιβλίο μου. Η συγγραφή σας βοηθά να ξεφεύγετε από τα προβλήματα της καθημερινότητας; Θα προτείνατε σε φίλους ή γνωστούς να καταγράφουν τις σκέψεις τους; Πιστεύετε ότι αυτό θα τους βοηθήσει να ξεπεράσουν δύσκολες καταστάσεις στη ζωή τους; Τ.Κ.: Θα πρότεινα να βρουν διεξόδους στη ζωή τους, μέσα από αθλητικές δραστηριότητες και δημιουργικές ασχολίες που τους ικανοποιούν και είναι σύμφωνες με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Πιστεύω ότι τόσο η συγγραφή ενός λογοτεχνικού έργου, όσο και η απλή καταγραφή σκέψεων, συναισθημάτων και αναμνήσεων σε ένα ημερολόγιο, λειτουργούν κατά κάποιον τρόπο

θεραπευτικά, ως καταπραϋντικό. Το γράψιμο, δεν είναι μόνο μια σιωπηλή αφήγηση, αλλά επιπλέον ένας λεκτικός χείμαρρος που θέλει να ξεσπάσει, ένα παράπονο, ένας θρήνος, ένας σπαραγμός, μια δοκιμασία, μια κραυγή! Στο μυθιστόρημα «Άγριος Δούναβης» επιλέξατε να τοποθετήσετε μεγάλο μέρος της πλοκής στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας, που φαντάζομαι ότι έπαιξε και σημαντικό ρόλο στην επιλογή του τίτλου του βιβλίου. Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που σας οδήγησε στην επιλογή του χώρου; T.K.: Επέλεξα τη Ρουμανία, διότι είναι μια μεγάλη και όμορφη χώρα, γεμάτη μαγεία, μυστήριο και φυσικές καλλονές που σε προκαλούν να τις εξερευνήσεις. Βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα και το ανάγλυφό της διαθέτει σχεδόν τα πάντα: βουνά, λίμνες, ποτάμια και κυρίως τον Δούναβη, ο οποίος μου προκάλεσε όχι μόνο θαυμασμό, αλλά και δέος, όταν τον αντίκρισα κάποτε για πρώτη φορά. Έτσι, το στοιχείο του νερού με τη διπλή σημασία, πηγή ζωής και όχι μόνο, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή μου. Τοποθετήσατε χρονικά το μυθιστόρημα στα τέλη της δεκαετίας του 1980 με αρχές του 1990. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η περίοδος εκτός από την πτώση του ανατολικού μπλοκ σηματοδότησε αλλαγές και στη χώρα μας όσον αφορά

τη μείωση των προκαταλήψεων και τον απεγκλωβισμό από τα στερεότυπα που επιβάλανε μέχρι τότε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Ήταν αυτός ο λόγος που επιλέξατε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή κάποιος άλλος; T.K.: Η χρονική εκείνη περίοδος, μεγάλης ιστορικής σημασίας, σίγουρα δεν με άφησε ανεπηρέαστη. Βέβαια, δεν είχα πολιτικό σκοπό, όταν συνέγραφα το βιβλίο μου ''Άγριος Δούναβης '', το οποίο είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με φόντο το Βουκουρέστι και το πέρασμά του από την μια εποχή στην άλλη. Εκείνο που επιχειρώ να δείξω μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μου, είναι ο φόβος του ανθρώπου για καθετί το διαφορετικό, που εντείνει την καχυποψία του και τον εμποδίζει να διακρίνει τα κοινά σημεία που μας ενώνουν με τους άλλους. Ο Στέφανος και η Δανάη καλούνται πολλές φορές να αντιμετωπίσουν αντιδράσεις δικών τους ανθρώπων (συγγενών ή φίλων) οι οποίες κάποιες φορές τους δημιουργούν σοβαρά προβλήματα, τους φέρνουν σε δύσκολη θέση και προκαλούν κίνδυνο για τη σχέση τους. Έχετε βρεθεί στη δύσκολη θέση να χρειαστεί να παλέψετε για να αντιμετωπίσετε προκαταλήψεις και στερεότυπα; Τι θα συμβουλεύατε νέα παιδιά που πιθανόν να αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα; T.K.: Η ζωή, όπως και η δική μου, είναι γεμάτη μάχες. Όλοι κάποια στιγμή θα χρεια-

χρειαστεί να παλέψουμε για κάτι. Είναι αναπόφευκτο! Σχετικά με το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, θα προτιμήσω να δώσω μια έμμεση απάντηση στα νέα παιδιά, μιας και δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές, παραθέτοντας μία φράση από τη μεγάλη μας ποιήτρια και συγγραφέα Αλκυόνη Παπαδάκη: ''Τα όνειρα συνήθως προδίδουν. Παραπλανούν. Καμιά φορά και σκοτώνουν. Όμως, δε γίνεται να ζεις χωρίς να ονειρεύεσαι. Δεν έχει νόημα. Δεν έχει ουσία. Να ονειρεύεσαι! Κοίτα μόνο να έχεις σταμπάρει καλά την έξοδο κινδύνου από τα όνειρά σου. Τότε σώζεσαι! ''.

Υπάρχει μέσα στο μυαλό σας η πλοκή και οι ήρωες για επόμενο μυθιστόρημα; Θα επιχειρούσατε να γράψετε κάτι διαφορετικόένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα για παράδειγμα; T.K.: Ναι, υπάρχει μια ιδέα με κεντρικό πρόσωπο έναν γυναικείο χαρακτήρα, όπου η ζωή της ηρωίδας περιστρέφεται γύρω από προβλήματα της εποχής, όπως η ενδοοικογενειακή βία, η ανέχεια, η κατάθλιψη. Εάν μου το επιτρέψουν οι φυσικές μου δυνάμεις, ίσως και να επιχειρήσω να γράψω κάτι διαφορετικό, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση της στιγμής, που θα με παρασύρει να πάρω μολύβι και χαρτί και να αρχίσω σιγά σιγά να γράφω. Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω για την ειλικρίνειά σας, θα θέλατε να ευχηθείτε κάτι στους αναγνώστες μας; T.K.: Σας ευχαριστώ και εγώ με τη σειρά μου για τις τόσο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σας , όπως επίσης για την τιμή και τη χαρά της λογοτεχνικής φιλοξενίας στην τόσο αξιόλογη ιστοσελίδα σας. Εύχομαι σε όλους καλό και δροσερό καλοκαίρι, με υγεία πάνω από όλα, και συντροφιά ένα καλό βιβλίο!

Βίκυ Ζηλιασκοπούλου που αναπόφευκτα προκύπτουν θα τους αναγκάσουν να ζήσουν χώρια; Ένα ζεστό απομεσήμερο του φθινοπώρου, ο Στεφάν και η Δανάη θα γνωριστούν τυχαία, στο κέντρο της ρουμανικής πρωτεύουσας. Τα βλέμματά τους θα διασταυρωθούν τόσο, όσο θα χρειαστεί ο φτερωτός θεός, ώστε να χτυπήσει την πόρτα της καρδιάς τους. Έτσι, θα ξεκινήσει μια ιστορία πλημμυρισμένη από έρωτα, πάθος, μουσική, όπου τα κύματα του Δουνάβεως θα φέρουν μαζί τους διλημματικές προκλήσεις, επιλογές και αναπόφευκτες συγκρούσεις!

Το βιβλίο Άγριος Δούναβης είναι ένα νεανικό (όχι εφηβικό) σύγχρονο μυθιστόρημα που περιγράφει τη ζωή δύο νέων ανθρώπων. Ο Στεφάν, Ρουμάνος, λάτρης της Ελλάδας και γνώστης της ελληνικής γλώσσας και η Δανάη, Ελληνίδα, απόφοιτη της ιατρικής που κάνει την ειδικότητά της στον τομέα της γηριατρικής- γεροντολογίας στο Βουκουρέστι. Ερωτεύονται παράφορα ο ένας τον άλλον και προσπαθούν να ζήσουν τον έρωτά τους, όμως είναι αυτό εφικτό; Ή μήπως οι κοινωνικές προκαταλήψεις και οι δυσκολίες

Μοιρασμένο ανάμεσα στο Βουκουρέστι και τη Θεσσαλονίκη, ένα καλογραμμένο βιβλίο με ήρωες ανθρώπινους, καθημερινούς, μια αγάπη που καλείται να επιβιώσει μέσα από τις καθημερινές δυσκολίες και να αντιμετωπίσει προκαταλήψεις και στερεότυπα. Η συγγραφέας μας έδωσε ένα βιβλίο ευανάγνωστο, όμορφο, με μηνύματα για τις σχέσεις και την αγάπη σε πολλές από τις μορφές της (αγάπη ερωτική, φιλική, γονική), χωρίς να καταφύγει σε υπερβολές.

"2ος Νόμος" στον Πειραιά Αργύρης Χριστομάγνος

Ο "2ος Νόμος" του Αργύρη Χριστομάγνου παρουσιάστηκε στον πολυχώρο Da Capitano του Πειραιά στις 20 Μαΐου και έτυχε αντάξιας αποδοχής. Καλύφθηκε απ' την Κοινωνική Εφημερίδα του Πειραιά και την Φωνή Των Πειραιωτών, παρουσία αρχισυντακτών. Η κόρη του εκλιπόντος μεγάλου καλλιτέχνη και ανθρώπου των γραμμάτων Κώστα Θεοφάνους, Χριστίνα, άξια συνεχίστρια, αγόρασε το βιβλίο και έθεσε τις εύστοχες παρατηρήσεις της. Ανταποκρινόμενος περισσότερο στις απορίες παλαιοτέρων αναγνωστών, ο Αργύρης Χριστομάγνος κάλυψε τις βασικές αρχές, τους άξονες της ποιητικής συλλογής. Ένα ιδιαίτερα μεγάλο ευχαριστώ στους Ελένη Κασαβελίδη, συγγραφέα, εικαστικό, ερευνήτρια και ραδιοφωνική παραγωγό, Σταύρο Κρητικό, εκδότη Andy's Publishers και Γιάννη Γκάνο, μουσικό και προπαιδευόμενο διευθυντή ορχήστρας που με την συμμετοχή τους στην παρουσίαση εξασφάλισαν ακόμα περισσότερο την επιτυχημένη έκβαση της εκδήλωσης.

Παρουσίαση: 12 Γυναίκες

Αγάπη Ντόκα

Την Πέμπτη 31 Μαΐου 2018, ο γνωστός δημοσιογράφος Κώστας Χαρδαβέλλας και ο γιος του Κωνσταντίνος, παρουσίασαν στον Ιανό Αριστοτέλους τον βιβλίο που έγραψαν από κοινού, με τίτλο «12 Γυναίκες», Εκδόσεις Ωκεανός. Μαζί τους η γνωστή στους Θεσσαλονικείς για την φωνή της δημοσιογράφος-μουσική παραγωγός και συγγραφέας Μαρία Στύλου και η επίσης δημοσιογράφος Μαρία Σαμολαδά. Όπως γράφει και στο οπισθόφυλλο, το βιβλίο κινείται γύρω από «δώδεκα γυναίκες, άγνωστες μεταξύ τους, που τις ενώνει ένα αόρατο νήμα: η ερωτική τους σχέση με τον διάσημο δημοσιογράφο Βάνια Βενιέρη. Έναν άντρα πλούσιο, επιτυχημένο, διαπλεκόμενο με την εξουσία, σκληρό και αδίστα-

κτο με τις γυναίκες,, που παίζει μαζί τους πουλώντας τους κάλπικα όνειρα, οργώνει τις ψυχές και τα κορμιά τους κι ύστερα τις πετάει σαν αποτσίγαρα. Μέχρι που φτάνει η στιγμή που οι αμαρτίες του παρελθόντος επιστρέφουν μεταμφιεσμένες σε Νέμεση, απειλώντας να τινάξουν στον αέρα το παρόν και το μέλλον του. Μία εβδομάδα είναι ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του για να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από τη μάσκα της εκδίκησης, πριν δει τη ζωή του να γίνεται στάχτη. Θα προλάβει;» Ο Κώστας Χαρδαβέλλας είπε ότι και με τον γιο του είχαν διαφορετική άποψη ως προς την έκβαση της ιστορίας, καθώς ο Κωνσταντίνος ήθελε κάτι πιο σκληρό και δραστικό, αλλά επικράτησε τελικά η ρεαλιστική άποψη του πατέρα.

Αγγελίνα Παπαθανασίου

φτάνει στη τάξη, ο Λεωνίδας, δέχεται στωικά τα πειράγματα του Ανδρέα. Ο Πέτρος τα βλέπει όλα, αφού κάθεται δίπλα στον νεοφερμένο μαθητή, αλλά δεν αντιδρά. Όλοι στη τάξη το ξέρουν, αλλά κανείς δεν κάνει τίποτα. Κάθε μέρα ο Λεωνίδας ανέχεται τα κόλπα του Ανδρέα. Μέχρι που μια μέρα, ο Πέτρος, παίζοντας ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, βρίσκει τη λύση για να βάλει ένα τέλος στο καθημερινό μαρτύριο του Λεωνίδα. Το εξηγεί και στα υπόλοιπα παιδιά και όλοι μαζί είναι έτοιμοι να δράσουν για να βοηθήσουν τον συμμαθητή τους. Μα όταν την επόμενη μέρα μπαίνουν στη Μια ευφάνταστη και έξυπνη ιστορία για το τάξη, μαθαίνουν ότι ο Λεωνίδας έφυγε από σχολικό εκφοβισμό, δημιούργησε με τη πένα το σχολείο και δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ της η συγγραφέας Κατερίνα Ζωντανού. πια. Πώς θα αισθανθεί ο Πέτρος που δεν πρόλαβε να υλοποιήσει το σχέδιο του; ΜήΜπορεί να δημιουργηθεί ένα ανθρώπινο δίχτυ πως όμως τελικά τίποτα δεν πήγε χαμένο; προστασίας απέναντι σε κάθε είδους τέρατος που απειλεί τους ανθρώπους; Αν λοιπόν θέλετε να μάθετε κι εσείς για το Human Net, όπως ονομάζει ο ήρωας του Ο ήρωας του βιβλίου, ο Πέτρος, είναι ένα παι- βιβλίο το σχέδιο δράσης κατά των «τεράδί που έχει υποστεί σχολικό εκφοβισμό και των», δεν έχετε παρά να διαβάσετε την γελοιοποίηση από τον συμμαθητή του, τον δυνατή αυτή ιστορία που μπορεί να γίνει Ανδρέα. Όταν ένας καινούριος μαθητής το έναυσμα για αλλαγές προς το καλύτερο.

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Τη Γαλλίδα συγγραφέα Σαμπέρ, και τον Ισπανό εικονογράφο Γκουρίντι, σίγουρα θα τους έχετε ακούσει από το νέο του βιβλίο «5 μύγες και μια τρομπέτα» που κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις Εκδόσεις Μικρή Σελήνη. Θα σας παρουσιάσω ένα άλλο εξαιρετικό βιβλίο τους, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη με τίτλο «Τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί». Απευθύνεται σε παιδιά από 4 ετών. Είμαι όμως σίγουρη ότι θα το απολαύσουν αναγνώστες μεγαλύτερης ηλικίας και φυσικά ενήλικες. Η μετάφραση του κειμένου έγινε από τη συγγραφέα Μαρία Παπαγιάννη. Το βιβλίο αναφέρεται στην αγνή αγάπη της παιδικής ηλικίας. Όλοι γνωρίζουμε πως αυτό το δυνατό συναίσθημα μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν βρίσκεται. Ένα μικρό αγόρι λοιπόν, ερωτεύεται τη Φωτεινή, μια συμμαθήτριά του. Για χάρη της, δεν διστάζει να «τσαλακωθεί», να γελοιοποιηθεί, προκειμένου να της δείξει αυτό που αισθάνεται. Θέλει να την κερδίσει. Θα τα καταφέρει άραγε;

Μέχρι που ένα πρωί αποφασίζω Να μεταμφιεστώ σε πουλί, Με υπέροχο φτέρωμα. Ένα από αυτά που βλέπει Κανείς στο δάσος

Το κείμενο μικρό και απλά. Φανταστείτε το Στη διάρκεια του καλοκαιριού! σαν ένα μεγάλο ποίημα. Η εικονογράφηση ασπρόμαυρη και λιτή. Ένα βιβλίο τρυφερό και Αισθάνομαι όμορφα γεμάτο αγάπη. Ένα κείμενο που θα μας θυΜες στο κοστούμι μου μίσει τι συμβαίνει στη καρδιά μας, όταν φωλιάζει η αγνή αγάπη. Σας το συνιστώ ανεπιφύλαΚαι τόσο ζεστά. κτα.

Πέρα από τις σκιές Νεκταρία Μαρκάκη Στις 30/5 έγινε η παρουσίαση του νέου βιβλίου της Έλενας Αντωνίου με τίτλο “Πέρα από τις σκιές” που κυκλοφορεί από την Silk (Bell Books). Στην παρουσίαση βρέθηκαν φίλοι αναγνώστες αλλά και συγγραφείς της Έλενας, όπου άκουσαν τη συγγραφέα και την δημοσιογράφο Λίνα Παπαδάκη να μιλάνε για τον θερμοαίμο Ιταλό Ραφαέλλο, τη δυναμική Ελληνίδα Ελβίρα, αλλά και για το πάθος και τον έρωτα που τους καθοδήγησαν σε μία επεισοδιακή γνωριμία και σε μία σχέση που έμοιαζε να είναι καταδικασμένη από το παρελθόν και χωρίς να έχει μέλλον. Η Έλενα συνομίλησε με όσους παραβρέθηκαν και δίνει ραντεβού με τους υπολοίπους, στην περιοδεία που ξεκίνησε από την 1η Ιούνη μ’ εκείνη να βρίσκεται στο βιβλιοπωλείο του Hondos Center στην Ομόνοια για αρκετές ώρες.

Dark Moon Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου Eλισάβετ Κόλλια

Η Άγρια νύχτα είναι το πρώτο μέρος μιας μακράς σειράς που επικεντρώνεται σε δύο κεντρικούς ήρωες. Το δεύτερο βιβλίο της σειράς και πρώτο της σειράς Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου λοιπόν, με τίτλο Άγρια νύχτα (The Darkest Night) αφορά τον Μάντοξ. Ο αθάνατος πολεμιστής που ευθύνεται για τον θάνατο της Πανδώρας και είναι ξενιστής του δαίμονα της Βίας. Ο δαίμονάς του καταλαμβάνει πολλές φορές τα ηνία και σκορπά τον όλεθρο χωρίς να μπορεί ο Μάντοξ να αντιδράσει. Γι' αυτό το λόγο αυτός και οι φίλοι του έχουν φτιάξει ένα απόρθητο κάστρο στη Βουδαπέστη και δεν βγαίνουν από αυτό παρά μόνο σε μεγάλη ανάγκη. Υπάρχει όμως και μια ομάδα, οι Κυνηγοί, που τους καταδιώκουν και θέλουν να τους σκοτώσουν για να σώσουν την ανθρωπότητα από τους δαίμονες και τις συμφορές που σκορπίζουν. Ο Μάντοξ (Βία), ο Λούσιεν (Θάνατος), ο Ρέγιες (Πόνος), ο Έρον (Οργή), ο Πάρις (Ακολασία) και ο Τόριν (Αρρώστια) μένουν μαζί τους τελευταίους αιώνες, έχοντας χωριστεί από τους υπόλοιπους Άρχοντες μετά τον θάνατο ένος συμπολεμιστή τους, του Μπέιντεν (Δυσπιστία). Οι Θεοί καταράστηκαν τον Μάντοξ να πεθαίνει κάθε βράδυ τα μεσάνυχτα με το σπαθί και τον τρόπο που σκότωσε την Πανδώρα από το χέρι του Ρέγιες και ο Λούσιεν μεταφέρει την ψυχή του στον Άδη που υποφέρει μέχρι να αναστηθεί το πρωί. Ένα βράδυ, λίγη ώρα πριν το προκαθορισμένο ραντεβού με τον θάνατο, αναγκάζεται να βγει έξω από το Κάστρο να πολεμήσει κάποιους Κυνηγούς που κατάφεραν να πλησιάσουν. Ξαφνικά εμφανίζεται μπροστά του μια γυναίκα. Δύσπιστος απέναντί της την αποφεύγει αλλά εκείνη τον ακολουθεί και αναγκάζεται να την πάρει στο Κάστρο. Η Άσλιν είναι μια άβγαλτη κοπέλα, δυναμική κι ευαίσθητη, με ένα χάρισμα-κατάρα. Ακούει τα λόγια όλων των ανθρώπων γύρω της ακόμα κι εκείνα που έχουν προηγηθεί. Αρκεί να βρεθεί σε μέρος που βρίσκονταν άνθρωποι. Θέλοντας να ζητήσει τη βοήθεια τους για να γλιτώσει, βρίσκεται μπροστά στην αναπαράσταση θανάτου του Μάντοξ και φυλακισμένη τους.

Στο δεύτερο βιβλίο, Άγριο Φιλί, της σειράς Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου γνωρίζουμε καλύτερα τον Λούσιεν. Επειδή εκείνος είχε ανοίξει το κουτί της Πανδώρας επωμίστηκε και το δαίμονα του Θανάτου. Ήταν υποχρεωμένος να συνοδεύει τις ψυχές στην τελευταία τους κατοικία, είτε αυτή ήταν η Κόλαση είτε ο Παράδεισος. Η αντίσταση του έφερνε μια αγωνία τόσο έντονη που την έτρεμαν ακόμα και οι θεοί. Απαλλαγμένος πλέον από την κατάρα να κουβαλάει κάθε βράδυ την ψυχή του φίλου του στα καζάνια της κόλασης, κοιτάζει τη ζωή με άλλο μάτι. Πληγωμένος ανεπανόρθωτα χάνοντας την αγαπημένη του καθώς ήταν υποχρεωμένος να πάρει την ψυχή της ο ίδιος, σημάδεψε τον εαυτό του με μολυσμένη λεπίδα για να μην ξαναγιατρευτεί όντας αθάαυτή η πανέμορφη γυναίκα να νιώθει κάτι νατος. περισσότερο γι' αυτόν. Το πρώτο τους φιλί έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα, καθώς Με τον τρόπο αυτό ήθελε να προστατέψει οι φίλοι του πιστεύουν ότι είναι δόλωμα την καρδιά του από πρόσθετο πόνο καθώς για να τους καταστρέψουν οι Κυνηγοί και πίστευε ότι καμιά δεν θα του ρίξει δεύτερη ο Κρόνος ζητάει από τον Λούσιεν το πτώματιά. Αλλά έκανε λάθος... Η Άνια, θεά της Αναρχίας, έχοντας ζήσει ολόκληρους αιώνες μα της σε δίσκο! χωρίς ποτέ να νιώσει ηδονή γοητεύεται από Μέσα σε όλα αυτά έχουν να ψάξουν για τον σημαδεμένο πολεμιστή. Το πάθος που τεχνουργήματα που θα τους οδηγήσουν νιώθει γι' αυτόν την κάνει να τον ακολουθεί στο κουτί της Πανδώρας, να αποφύγουν νοερά, ψάχνοντας την ευκαιρία να παρουσιΚυνηγούς που τα ψάχνουν επίσης και να αστεί μπροστά του. Όταν η ευκαιρία παρουξεφύγουν από τις παράλογες απαιτήσεις σιάζεται νιώθει απέραντη ευτυχία. του Κρόνου, Βασιλιά των Τιτάνων. Η Άνια προσφέρεται να τους βοηθήσει για να Η εμφάνισή της όμως δεν φέρνει την αντίδραση που περίμενε. Ο Λούσιεν έχοντας είναι κοντά στον Λούσιεν. Η καθημερινή τους επαφή τους φέρνει πολύ κοντά και μάθει να προκαλεί την αποστροφή στις το πάθος φουντώνει. γυναίκες, δεν μπορεί να πιστέψει ότι μπορεί

Στο τρίτο βιβλίο της σειράς Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου σειρά έχει ο Ρέγιες που είναι ο ξενιστής του Πόνου. Έχοντας κι εκείνος γλιτώσει από την κατάρα που τον ανάγκαζε να σκοτώνει τον φίλο του Μάντοξ, κάθε μεσάνυχτα νιώθει επιτέλους λυτρωμένος. Έχοντας κατευνάσει τον Δαίμονά του με το να αυτοτραυματίζεται, η μόνη του έγνοια είναι η Ντανίκα. Αφού αντιμετώπισε τον Έρον, που του έχει δοθεί εντολή να σκοτώσει εκείνη και την οικογένειά της, τον φυλακίζει κάπου για να γλιτώσει πρώτον τη ζωή εκείνης και δεύτερον τον φίλο του από τον πόνο και την αγωνία ότι πήρε αθώες ζωές. Η αγωνία των άλλων Αρχόντων για την τύχη του φίλου τους, καθώς Κυνηγοί τους καταδιώκουν με σκοπό να τους φυλακίσουν και τελικά να τους αφανίσουν, τον αναγκάζει να διαπραγματευτεί με τον Λούσιεν το μέρος που είναι κρυμμένος ο Έρον για την Ντανίκα. Νιώθει έναν δεσμό να τον συνδέει μαζί της και όσο κι αν ξέρει ότι είναι αδύνατο να είναι μαζί, δεν μπορεί να μείνει μακριά της. Η Ντανίκα κρύβεται νιώθοντας τρομαγμένη αφού απειλείται η ζωή της και η ζωή της οικογένειάς της, μέχρι που πέφτει στα χέρια Κυνηγών. Εκείνοι προσπαθούν να την πάρουν με το

μέρος τους και να την κάνουν δόλωμα. Βρίσκεται διχασμένη ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω της. Ο Ρέγιες τη σώζει και εκείνη νιώθει ασφάλεια κοντά του. Τα συναισθήματα και των δύο δυναμώνουν και η έλξη τους φέρνει πολύ κοντά. Ο φόβος του Ρέγιες μήπως την επηρεάσει ο Δαίμονάς του, τον κρατάει σε απόσταση, αλλά για πόσο; Είναι το πάθος πιο δυνατό από τον φόβο και τα πρέπει; Έχοντας στα χέρια τους το πρώτο τεχνούργημα, συνεχίζουν τις έρευνες για την ανακάλυψη και των υπολοίπων! Οι ανατροπές και οι αποκαλύψεις πολλές. Τα περιθώρια στενεύουν και ο αγώνας για επιβίωση θα είναι επικίνδυνος με πολλές παγίδες.

Στο τέταρτο βιβλίο της σειράς Οι Άρχοντες του Κάτω Κόσμου γνωρίζουμε τον Σαβίν. Ο Αθάνατος Σαβίν έχει καταληφθεί από τον δαίμονα της Αμφιβολίας. Η ζωή του δεν ήταν καθόλου εύκολη καθώς κάθε θνητή που ερχόταν σε επαφή μαζί του αυτοκτονούσε. Μετά το χαμό της γυναίκας που αγάπησε, αποφάσισε να απέχει από τους θνητούς καθώς μόνο πόνο του προσέφεραν. Η Γκουέν είναι Άρπυια που την φυλάκισαν οι Κυνηγοί και την είχαν φυλακισμένη για ένα χρόνο. Νιώθει απίστευτη ντροπή καθώς εκείνοι κακοποιούν άλλες γυναίκες μπροστά της ενώ εκείνη τη φοβούνται και μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να την αγγίξουν. Μέχρι τη στιγμή που αντικρίζει τον Σαβίν! Νιώθει έντονο φόβο στη θωριά των Αρχόντων, αν και καταλαβαίνει στο τέλος ότι δεν κινδυνεύει από αυτούς! Άρπυιά της και δεν καταλαβαίνει τι κάνει όταν εκείνη αναλαμβάνει τα ηνία. Ελευθερώνοντας οι Άρχοντες τις μυθικές Ο φόβος την κάνει διστακτική και ο Σαβίν αναγυναίκες που οι Κυνηγοί κρατούσαν και λαμβάνει να της μάθει να μάχεται. Η συνεχής χρησιμοποιούσαν ως αναπαραγωγικές επαφή τους γεννά το πάθος, ο Δαίμονας της μηχανές, ήρθε και η ώρα της Γκουέν. Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να σκοτώ- αμφιβολίας γοητεύεται από την Γκουέν και ο Σαβίν αν και φοβάται, αφήνεται! σει τον επικεφαλή των Κυνηγών που ευθυνόταν για όλα τα δεινά που πέρασαν στα χέρια τους. Ο μοναδικός που κατάφε- Ξέροντας ότι μόνο πόνο θα νιώσει στο τέλος, προσπαθεί όσο μπορεί να ζήσει την κάθε στιρε να την ηρεμήσει ήταν ο Σαβίν. Γιατί γμή. Η Γκουέν από την άλλη δεν έχει γνωρίσει άραγε ηρεμεί την Άρπυιά της; Ο Σαβίν προσπαθεί να την πείσει να τον βοηθήσει κανέναν σαν κι αυτόν. Άγριος πολεμιστής χωρίς έλεος από τη μια και ήρεμος και τρυφερός στον πόλεμο με τους Κυνηγούς αλλά από την άλλη. Αποφασίζει να γευτεί λοιπόν εκείνη θέλει να ζήσει μια ήρεμη ζωή. Η όσα της προσφέρει μέχρι τη στιγμή που συβοήθεια της θα είναι καθοριστικής σημαμπεραίνει ότι δεν μπορεί να ζήσει μακριά του. σίας αλλά δεν μπορεί να ελέγξει την

Ο Έρον διακατέχεται από τον Δαίμονα της οργής. Είναι πολύ δύσκολο για εκείνον να συγκρατηθεί δίπλα σε ανθρώπους που έχουν διαπράξει βαριά αμαρτήματα, καθώς η Οργή θέλει να αναλάβει δράση και να τους σκοτώσει. Αφού γλίτωσε από τη δίψα για αίμα που του είχε επιβάλει ο Κρόνος, η ζωή του έχει ηρεμήσει έχοντας στο πλευρό του τη Λεγεωνάριο, δαίμονα που το έσκασε από την κόλαση για να είναι μαζί του. Τον τελευταίο καιρό νιώθει μια οντότητα να τον παρακολουθεί αλλά δεν γνωρίζει αν είναι φιλική ή εχθρική! Ξαφνικά ένα βράδυ ενώ βρίσκεται στην ταράτσα του Κάστρου με τον Πάρη, εμφανίζεται μια γυναίκα να προσπαθεί να ανέβει τον λόφο πληγωμένη, φωνάζοντας το όνομά του. Χωρίς να το καταλάβει, κάτι τον τραβάει κοντά της. Πετάει λοιπόν και την φέρνει στο Κάστρο. Πιστεύοντας πως είναι δόλωμα των Κυνηγών, την ανακρίνει αλλά πείθεται για την αθωότητά της. Η Ολίβια ήταν Άγγελος που ορίστηκε να σκοτώσει τον Έρον γιατί ελευθέρωσε τη Λεγεωνάριο από την Κόλαση. Στην πορεία όμως γοητεύτηκε από εκείνον και δεν μπόρεσε να το κάνει. Έτσι λοιπόν έγινε έκπτωτη και ρίχτηκε στην Κόλαση όπου την βασάνισαν και της έκοψαν τα φτερά. Η μόνη της λαχτάρα είναι να τον γνωρίσει και να γίνει κομμάτι της ζωής του. Να ζήσει πλάι του όσα έβλεπε τους υπόλοιπους ανθρώπους από ψηλά να κάνουν. Ο Έρον όμως τη θεωρεί μπελά και όσο κι αν τον γοητεύει θέλει να τη διώξει, καθώς

Ο Έρον όμως τη θεωρεί μπελά και όσο κι αν τον γοητεύει θέλει να τη διώξει, καθώς δεν μπορεί να συνυπάρξει με τη Λεγεωνάριο.

Στο προηγούμενο βιβλίο, ενώ ο Γκίντεον, ο ξενιστής του Δαίμονα του Ψεύδους, προσπαθεί να συνέλθει από τα βασανιστήρια που υπέστει στα χέρια των Κυνηγών, μαθαίνει από την Πορφύρα που είναι ξενιστής του Δαίμονα των Εφιαλτών ότι είναι παντρεμένοι και ότι την παράτησε και έφυγε μετά το άνοιγμα του Κουτιού της Πανδώρας και την ελευθέρωση των δαιμόνων. Ο Γκίντεον λοιπόν στο έκτο βιβλίο της σειράς προσπαθεί να εκμαιεύσει την αλήθεια από την Πορφύρα καθώς δεν θυμάται τίποτα από όσα του είπε. Εκείνος ζητά λεπτομέρειες κι εκείνη αρνείται. Τον μισεί για την απόρριψη και τον πόνο που ένιωσε όλα αυτά τα χρόνια της εγκατάλειψης. Εκείνος

σκέφτεται ότι ο μόνος τρόπος να τα καταφέρει είναι να την ξεμοναχιάσει σε κάποιο μέρος που επιθυμούσε να πάνε μαζί. Αν και κανένας δεν το βρίσκει συνετό, δεν καταφέρνουν να του αλλάξουν γνώμη. Τελικά, καταφέρνει να μάθει κάποια πράγματα που τον πληγώνουν πολύ και καταλαβαίνει πλέον γιατί τον μισεί η Πορφύρα. Τώρα που την έχει μπροστά του αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να την ξέχασε!! Ο πόθος του γι' αυτήν τον τρελαίνει, παρόλο που και αυτή δεν φαίνεται αδιάφορη! Παράλληλα, ο Έρον αποφασίζει να επισκεφτεί την Κόλαση για να σώσει τη Λεγεωνάριο με τη βοήθεια του Αμούν και του Γουίλιαμ. Εκεί θα τα βρουν πολύ δύσκολα, καθώς ο Εωσφόρος είναι πολύ θυμωμένος μαζί του γιατί του κατέστρεψε τα σχέδια να έρθει στον Πάνω Κόσμο μέσα από το σώμα της Λεγεωνάριου. Κι εκεί που θα νομίζουν ότι όλα έχουν χαθεί, έρχεται η ανατροπή και η βοήθεια εξ ουρανού! Ενώ αυτοί οι τέσσερις πολεμιστές λείπουν από το Κάστρο, αυτοί που έχουν μείνει δέχονται επίθεση από τη Θεά Ρέα που είναι ξενιστής της Διαμάχης και αρχηγός των κυνηγών με τον Γκέιλεν για να κλέψουν τα τεχνουργήματα. Έτσι οι πολεμιστές χωρίζονται παίρνοντας τα μαζί τους για να τους μπερδέψουν. Θα καταφέρει η αγάπη να βγει νικήτρια και αυτή τη φορά; Πόσο δυνατούς θα τους κάνει αυτή η δοκιμασία; Τι θα χρειαστεί να θυσιάσουν;

Ελισάβετ Κόλλια Μπιάνκα και βλέποντας τον τρόπο ζωής, της αποφασίζει να την απαγάγει και να της διδάξει τον σωστό τρόπο ζωής. Δεν παραδέχεται στον εαυτό του ότι έχει γοητευτεί από εκείνη όμως κι αυτό γιατί του συμβαίνει πρώτη φορά και δεν αναγνωρίζει το συναίσθημα αυτό. Την οδηγεί στο ουράνιο διαμέρισμά του και δεν της επιτρέπει να φύγει! Νιώθοντας να απειλείται από την ίδια και τη σεξουαλικότητά της, την αφήνει μόνη στο σπίτι του για αρκετές μέρες.

Όταν δημιουργείς έναν φανταστικό κόσμο και χρησιμοποιείς πολλά πρόσωπα και τοποθεσίες χρειάζεται κάποιες φορές να κάνεις εκτενείς αναφορές σε συμπληρωματικά πρόσωπα που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ροή της κύριας ιστορίας. Η συγγραφέας Gena Showalter έχει γράψει κάποια διηγήματα και τους έχει δώσει μισούς αριθμούς (γράφτηκαν μεταξύ των βασικών ιστοριών) για να μας γνωρίσει κάποιους ήρωες που δεν έχουν βασικό ρόλο στην ιστορία, αλλά είναι εξίσου σημαντικοί. Η ιστορία αυτή είναι του Λίσαντερ. Ένας από τους Επτά Ανώτερους Αγγέλους μετά την Μία Αληθινή Θεότητα και της Μπιάνκα, Άρπυια και αδελφή της Γκουέν που ερωτεύτηκε ο Σαβίν. Έχει τον αριθμό 4,5. Ο Λίσαντερ παρακολουθώντας την

Επιστρέφοντας την βρίσκει σε άσχημη κατάσταση, σχεδόν ετοιμοθάνατη, καθώς οι Άρπυιες τρώνε και πίνουν μόνο ό, τι έχουν κλέψει. Οι Άρπυιες είναι καταραμένες να τρέφονται μόνο με κλεμμένη τροφή, αλλιώς αρρωσταίνουν άσχημα και μπορεί να πεθάνουν. Ο Λίσαντερ νιώθει άσχημα και αποφασίζει να της δώσει κάποιες ελευθερίες. Η Μπιάνκα από την άλλη θέλοντας να τον εκδικηθεί αποφασίζει να τον σαγηνεύσει και να τον παρασύρει στις ηδονές της σάρκας. Όταν αντιλαμβάνεται ότι ο Άγγελος είναι παρθένος κάνει τα αδύνατα δυνατά για να τον προκαλέσει μιας και αντιλαμβάνεται ότι μόνο αδιάφορη δεν του είναι. Ακόμα και εκείνος όμως είναι αδύνατο να αντισταθεί στη θέα της επιδερμίδας της που λάμπει!! Ο πόθος και των δύο τους τυφλώνει!

Άντε καλέ που μου θες κι έρωτες! Αγάπη Ντόκα Παρατηρητής των πάντων, ας μοιραστώ μαζί σας μια ιστορία καθημερινής τρέλας... Καλοκαιράκι γαρ! Ποιος είναι πάλι τούτος; Από φωτό σκίζει! Λίγο μεγαλούτσικος μοιάζει, αλλά οκέι, ας μην τον απορρίψουμε τον άνθρωπο πριν τον δοκιμάσουμε. Εξάλλου, στην ηλικία θα κολλήσουμε; Μπορεί ο άνθρωπος να έχει κάτι να μας διδάξει. Κάτι μπορεί να μάθουμε για τη ζωή. Ωραίο ντύσιμο, στητό κορμί, ούτε κοιλιές ούτε πατσές (εκ του πατσά), τζινάκι, κολλαριστό πουκαμισάκι, καλοσιδερωμένο σακάκι, σκούρο γυαλάκι, εξαιρετίκ! Κόκκινα καστόρ παπούτσια; Πού πα’, ρε βλάχο; Για να δούμε πληροφορίες: δεν έχει χρονολογία γέννησης, ύποπτο, ύποπτο! 10 Αυγούστου; Λέων. Μμμ… Καλά… Εγωισμός και έπαρση στο φουλ! Α, μάλιστα: ιδιοκτήτης φροντιστηριακού οργανισμού. Χρήμα δηλαδή. Μας έπεισες! Παντρεμένος-ανύπαντρος, δε λέει. Σιγά μην έλεγε! Συντοπίτης. Κατάλαβα… Για να δω χρονολόγιο. Α, η φάτσα του και μόνον αυτή, σε διάφορα μέρη, εντός, εκτός και επί τα αυτά. Φιγουρατζής. Κάτι καλημέρες, κάτι άρθρα για πολιτική και ποδόσφαιρο και μάθηση, ευρύ πνεύμα, φτού σου, παλλικάρι μου! Αποδοχή και βλέπουμε. «Καλημέρα, Μαρία. Σ’ ευχαριστώ για την αποδοχή». (μπλιαξ, τυπικούρα) «Καλημέρα, Γιώργο. Σ’ ευχαριστώ για το αίτημα». (μπλιαξ και για μένα) «Είσαι πολί ωρέα γυναίκα» (μα καλά; Με το καλημέρα σας;; Δεν θα τα πάμε καλά). «Σ’ ευχαριστώ». (τυπικότατη, δεν μπορείς να πεις;) «Οραία μάτια έχης». (συνεχίζει ο τύπος)

«Σ’ ευχαριστώ». (συνεχίζω κι εγώ) «Κάτι τέτειες γυνέκες σαν εσένα μ αρέσουν». (σώωωπα!) «Δεν νομίζω να μου έκανες αίτημα για να μου πεις αυτά». (προσπαθώ να σώσω την κατάσταση) «Αφού είσε ωρέα, να μη στο πω;» (δεν σώζεται η κατάσταση) «Σ’ ευχαρίστησα». (ξανά τυπική, μπας και το καταλάβει) «Μόνο αυτό;» (δεν το κατάλαβε) «Τι άλλο;» (σαν τι;) «Εγώ δε σ αρέσω;» (Λέων είπαμε) «Δεν μου αρέσει να μου κάνουν αίτημα και να μου την πέφτουν». (διευκρίνιση) «Τι σ αρέση;» (το προφιτερόλ) «Να με σέβονται». «Μα σε σέβωμε!» «Το είδα». «Θες να δεις κι άλλα;» (τι λέει ο τύπος;;) «Νομίζω δεν κατάλαβες. Αν σου αρέσει να κάνεις αίτημα φιλίας για να την πέφτεις σε γυναίκες, δεν είμαι εγώ αυτή που θα δεχτεί κάτι τέτοιο». «Με παρεξύγεισες». (σοβαρά;;) «Δεν νομίζω». «Να βγούμε για καφέ να σου απωδοίξω ότι κάνης λάθως;» (τα βλέπω τα λάθη, τα βλέπω, έχεις και φροντιστηριακό οργανισμό, τρομάρα σου!) «Δεν χρειάζομαι αποδείξεις». «Εσύ χάνης». (μα πόσο γκάου είναι ο άνρθωπος;;) «Όχι, ‘φίλε’ μου! Εσύ μόλις έχασες! Αυτά να πας να τα κάνεις εκεί που σε παίρνει! Στις τσουλάρες που συναναστρέφεσαι! Γιατί σίγουρα με τέτοιες κάνεις παρέα!» «Τι είπες, μωρί; Τσούλα είσε και φέναισε!» Και με διέγραψε. Πικράθηκα, έπεσα στα πατώματα και έκτοτε δεν ξανασηκώθηκα, αφήστε που το φέρω βαρέως γιατί ένας τέτοιος καλός κυριούλης με διάλεξε για φίλη κι εγώ η άτιμη τον παρεξήγησα, που να με κεράσει έναν καφέ ήθελε και να κάνουμε κουβεντούλα, που ο καημένος πολλές μοναξιές θα είχε, που είχε και χρήμα μπόλικο κι εγώ το περιφρόνησα, που θα με είχε βασίλισσα θα με είχε! Δεν περνάνε κάτι μήνες, ξανά αίτημα! Μα καλά, δεν θυμάται πού τον φτύνουν; Κι επειδή τον λυπήθηκα τον άνθρωπο με τα υπέροχα κόκκινα καστόρ παπούτσια, με το κυριλέ ντυσιματάκι και την φάτσα που συμπαθείς μέχρι να αντιπαθήσεις το φέρσιμο, για να μην ξαναγίνει ρεζίλι, τον μπλόκαρα! Και το φέρω βαρέως, ψέματα να πω;

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Ο Τομ είναι σχεδόν αόρατος για τους συμμαθητές του. Δεν παίζουν μαζί του στα διαλείμματα, δεν τον καλούν στα πάρτι τους. Εκείνος, όταν νιώθει μοναξιά, ζωγραφίζει. Μέχρι που μια μέρα έρχεται στο σχολείο ένας νέος συμμαθητής και τότε όλα αλλάζουν για τον Τομ.

Σίγουρα όλοι μας, σε κάποια περίοδο της σχολικής μας ζωής, συναντήσαμε στη τάξη κάποιο «αόρατο» αγόρι ή κορίτσι. Αναφέρομαι στα παιδιά που είναι εσωστρεφή, περισσότερο δειλά ίσως από κάποια άλλα, κάθονται συνήθως μόνα τους στο θρανίο και δεν ανήκουν σε κάποια παρέα. Με τα «αόρατα» παιδιά ασχολείται και η συγγραφέας Trudy Cudwig στο βιβλίο της «Το αόρατο αγόρι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη σε εικονογράφηση Patrice Barton. Απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5+.

Μια όμορφη και τρυφερή ιστορία για όλα αυτά τα παιδιά που βιώνουν τη μοναξιά στο σχολείο, όταν για τους υπόλοιπους συμμαθητές τους, απλά δεν υπάρχουν. Για τα παιδιά που αγνοούνται συνειδητά ή ασυνείδητα από τους συμμαθητές τους. Η συγγραφέας πετυχαίνει μέσα από την όμορφη ιστορία της να κάνει τα αόρατα παιδιά να αισθανθούν καλύτερα και να γίνουν πλέον ορατά. ΦΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ Σ' ΕΚΤΙΜΟΥΝ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΜΑΣ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΩΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ...

Νεκταρία Γ. Πουλτσίδη

Όταν έφτασα στην τελευταία σελίδα του βιβλίου, η αίσθηση ότι άφηνα πίσω μου αγαπημένους χαρακτήρες που με μάγεψαν, άφησε μια νότα μελαγχολίας στην ψυχή μου. Δεν περίμενα να κολλήσω τόσο πολύ ... Κυριολεκτικά το λάτρεψα! Βλέπετε πόσο ενθουσιασμένη είμαι; Σε σύγκριση με το πρώτο βιβλίο της σειράς, το δεύτερο μέρος Οργή και Ομίχλη είναι απείρως, ασύγκριτα καλύτερο! Φυσικά οι προτιμήσεις από αναγνώστη σε αναγνώστη διαφέρουν. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το πρώτο μέρος του βιβλίου Αγκάθια και Τριαντάφυλλα με άφησε με μία ενόχληση, για κάποιο λόγο εξαρχής δεν συμπάθησα τον Τάμλιν. Ήλπιζα όταν ξεκίνησα να

διαβάζω το δεύτερος μέρος να μην αναγκαστώ να ανεχτώ την συντροφιά του. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες συναντάμε το γνωστό πια ζευγάρι Τάμλιν -Φέιρα να ετοιμάζονται για να ενώσουν τα δεσμά τους. Κι ενώ η Φέιρα κατακλύζεται από καθημερινούς εφιάλτες, αγωνίζεται να ξεπεράσει την φρίκη που βίωσε στα χέρια της Αμαράνθας, αντί ο Τάμλιν να σταθεί στο πλευρό της, εκείνος της φέρεται σαν μια εύθραυστη κούκλα, πνίγοντας την με την υπερπροστατευτικότητά του. Πολύ κτητικός, εγώ είμαι και θα κάνεις ό,τι διατάζω, την επιδεικνύει σαν μια άβουλη γυναίκα, σαν ένα παιχνιδάκι ένα ακόμη βραβείο στην συλλογή του. Υπήρξαν στιγμές που ήθελα να του ρίξω μια μπουνιά. Νευρίασα με την Φέιρα, που τον δικαιολογούσε προβάλλοντας χλιαρά σθεναρή αντίσταση. Αυτή θα ήταν η ζωή της από εδώ και πέρα; Μια ζωή δέσμια στα ''πρέπει'' που της επέβαλλαν και τους ''ατελείωτους κανόνες'' της αυλής του Τάμλιν. Αναγκασμένη να υποκρίνεται, να προσποιείται, να χαμογελά ψεύτικα διατηρώντας ένα ''χαρούμενο'' προσωπείο ενώ μέσα της μαραζώνει και παλεύει ολομόναχη με τους προσωπικούς της δαίμονες; Κάπου εκεί επαναστάτησα! Ήθελα να μεταφερθώ μέσα στην ιστορία να την πιάσω από το χέρι και να εξαφανιστούμε μακριά από την Πρίθιαν. ΣΥΜΒΑΔΙΖΟΥΝ Η ΑΓΑΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ;

Ένα από τα μεγαλύτερα events για gaming, τεχνολογία και e-sports.

διοργάνωση του Gameathlon με εξέπληξε ευχάριστα. Σε συνεργασία των Cowboy TV και IGN Νάντια Κίσκα Greece, ήταν η καλύτερη διοργάνωση που έχω επισκεφτεί μέχρι σήμερα. Είχαν προνο22 τουρνουά, χρηματικά έπαθλα που αγγί- ήσει αρκετά ώστε να κατεβάσουν την gaξαν τα 1.500 ευρώ, πάνω από 20.000 ανα- ming area και το stage στο κατώτερο διάζωψυκτικά fanta & sprite στα #RFRSH points. μα και να βάλουν 4 μεγάλες οθόνες στην οροφή του χώρου ώστε να μπορείς να έχεις Η έκθεση Grow Games Expo 2018 με σκο- εικόνα του stage ακόμα και εάν δεν ήσουν πό να αναδείξει το δημιουργικό έργο της στον χώρο των θεατών. χώρας, ήταν επίσης εκεί, μυώντας τους επι- Το artist alley ήταν σε έναν μεγάλο και ευρύσκέπτες στην ελληνική κοινότητα ανάπτυξης χωρο χώρο κάνοντας τα ψώνια μου (rip μιvideo gaming Youtubers, Influencers & Pro σθός...) πραγματικά απόλαυση. Για άτομο Gamers ανέβηκαν στο 360o stage και έβα- με αγοραφοβία και κλειστοφοβία, οι κοινωνιλαν φωτιά στο Tae Kwon Do. κές εκηλώσεις καταλαβαίνετε πως είναι άΕπισκέφτηκα το event μόνο την Κυριακή, θλος αλλά η ανάγκη μου για τέχνη, manga καθώς ήθελα να παρακολουθήσω τον διακαι cosplay είναι μεγαλύτερη! γωνισμό cosplay και να κάνω τα ψώνια μου Το 360o stage ήταν ό, τι καλύτερο σαν στο artist’s alley με την ησυχία μου. θεατής! Είτε βρισκόσουν στα διαζώματα, Έχοντας επισκεφτεί το Tae Kwon Do ξανά, είτε στο gaming area, είτε στο artist alley η στο Athen’s Tattoo Convention, ήμουν οπτική ήταν εξαιρετική και το κλίμα ακόμα αρκετά εξοικειωμένη με τον χώρο, αλλά η καλύτερο!

Μαρία Μακροβασίλη Τα χαϊκού (俳句) αντικατοπτρίζουν ένα βασικό κανόνα: 17 συλλαβές που απλώνονται σε τρεις στίχους με την εξής μορφή, 5-7-5 συλλαβές σε κάθε στίχο αντίστοιχα, ή σε τρεις στίχους για έμφαση, χωρισμένες με κενά. Πρωτοεμφανίστηκε (μετά από παραλλαγές άλλων ειδών) στην Ιαπωνία τον 16ο αιώνα και υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 20ου αιώνα.

Τετάρτη βράδυ και καταπιάστηκα μ’ ένα ταξίδι μακρινό κάπου στην Ανατολή, σ’ ένα νησί ονόματι Ιαπωνία. Κι όμως, το ταξίδι μου είχε γεύση από Ελλάδα... Δε χρειάστηκα να πάρω μαζί μου πολλά, μοναχά Τις Δεκαεφτά Συλλαβές του Είναι, τη συλλογή χαϊκού της Αθηνάς Μελή, και βρέθηκα κάπου εκεί, ανάμεσα σε Άπω Ανατολή κι Ελλάδα. Τι είναι, όμως, τα χαϊκού; Ίσως, σ’ αυτό το σημείο θα έπρεπε να ανατρέξουμε στην ίδια την παράδοση για να κατανοήσουμε το έργο της ποιήτριας.

Πρέπει να ομολογήσω πως δεν ήταν τα δέκα χαϊκού που έφεραν το άρωμα ανατολής στο δωμάτιό μου, αλλά η επιλογή της εικονογράφησης. Βασισμένη σε έργα Ιαπώνων καλλιτεχνών η εικονογράφηση απέδωσε εξαίσια τη λιτότητα αυτή της μορφής ποίησης. Γιατί αν τα χαϊκού βασίζονται στην οικονομία των λέξεων, μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Δύναμη επίδρασης κι αλληλεπίδρασης, λέξεις και εικόνες της ιαπωνικής παράδοσης που, όμως, αγγίζουν την καθημερινότητά μας. Γιατί τα θέματα της κυρίας Μελή είναι ποικίλα. Από εικόνες μέχρι συναισθήματα, από τον έρωτα στο χωρισμό, από την απελπισία στην ελπίδα.

Χαρά Δελλή

Η Shari Lapena μας χάρισε το τρίτο της βιβλίο, ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα, σε μετάφραση Καίτης Αλεξανδρή, γεμάτο σοκαριστικές ανατροπές, μυστικά και ψέματα. Με ρεαλιστικό τρόπο μας παρουσιάζει την ιστορία ενός ζευγαριού που μόλις πριν από έξι μήνες απέκτησαν την κορούλα τους και αποφασίζουν να πάνε για φαγητό στο διπλανό τους διαμέρισμα, (ξέρετε, οι πρώτες δειλές και σύντομες έξοδοι μετά το μωρό…) αφήνοντας, με προτροπή των γειτόνων τους, μόνο του το μωρό που κοιμάται. Ανά τακτά διαστήματα, πηγαινοέρχονται εναλλάξ για να βεβαιωθούν πως όλα βαίνουν καλώς, ενώ έχουν μαζί τους και μόνιτορ ενδοεπικοινωνίας με το μωρό. Θα μου πείτε, δεν διακρίνετε καμία ένταση ως εδώ (μόνο απερισκεψία!)…

σπίτι και ένα όμορφο μωρό, την μικρή Κόρα. Αλλά μια νύχτα, όταν βρίσκονται δίπλα, σε ένα δείπνο, γίνεται τρομερό έγκληΣτον τελευταίο έλεγχο όμως, κοντά στα μεσά- μα. Η υπόνοια επικεντρώνεται άμεσα στους ίδιους. Αλλά η αλήθεια είναι μια πιο νυχτα, βρίσκουν μια άδεια κούνια! Και τότε αρχίζει ο πανικός και η ασφυξία… Ένστολοι περίπλοκη ιστορία. και ντετέκτιβ γεμίζουν άμεσα το σπίτι τους με σκοπό να στρατοπεδεύσουν εκεί μέχρι να Αυτό που ακολουθεί είναι η καταστροφική βρεθεί το μωρό, την ώρα που το ζευγάρι νεύρωση μιας οικογένειας -μια ψυχρή ιστορία εξαπάτησης, διπλωματικότητας και πνίγεται στην απόγνωση και στην επίρριψη απιστίας που εγγυημένα θα σας κρατήευθυνών. σουν με κομμένη την ανάσα, σε αγωνία και εγρήγορση μέχρι την τελική συγκλονι-στική Ίσως το καλύτερα σχεδιασμένο ψυχολογικό συστροφή. θρίλερ της χρονιάς… Όχι τυχαία παγκόσμιο Ένα παιδί έχει απαχθεί ενώ οι γονείς του best seller σε 25 χώρες έκδοσης. είναι δίπλα. Τι έπεται; Μόνο το χάος! Ποιος θα μπορούσε να είναι πίσω απ΄ όλο Η Ανν και ο Mάρκο Κόντι μοιάζουν να τα αυτό και γιατί; έχουν όλα -μια σχέση αγάπης, ένα υπέροχο

Μελίνα Τούντα

Συνέντευξη Ελισάβετ Κόλλια

Είστε μια εργαζόμενη μητέρα. Πού βρίσκετε χρόνο για τη συγγραφή; Ποιες ώρες της ημέρας σας βολεύει περισσότερο να γράφετε; Και η ανάγνωση έργων συναδέλφων σας ή η έρευνα για τα βιβλία σας, βρίσκουν χώρο στην καθημερινότητά σας; Μ.Τ.: Είμαι εργαζόμενη μητέρα με τη διαφορά ότι τα παιδιά μου είναι μεγάλα και έχουν τις δικές τους οικογένειες με αποτέλεσμα να είμαι πλέον μια εργαζόμενη γιαγιά τεσσάρων εγγονιών. Η συγγραφή για μένα αποτελεί πνευματική ανάγκη, η οποία αν δε βρει διέξοδο τη χρονική στιγμή που θέλει, μετατρέπεται σε ψυχική πίεση και δε με αφήνει να ησυχάσω. Κάθε φορά που βρίσκομαι σε διαδικασία συγγραφής υπάρχουν φορές που γράφω σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και ειδικά όσον αφορά τα σαββατοκύριακα. Δεν έχω συγκεκριμένες προτιμήσεις στο ωράριό μου την εποχή που βρίσκομαι στα μαγικά μονοπάτια της φαντασίας, απλώς δεν είναι πάντα εύκολη η μετάβασή μου από το φανταστικό κόσμο στον αληθινό, ειδικά όταν γράφω στα κενά που μου δημιουργούνται στο χώρο της εργασίας μου. Μου αρέσει πολύ να διαβάζω έργα άλλων συγγρα-

φέων και η καλύτερη εποχή για μένα να τους απολαύσω είναι η περίοδος των καλοκαιρινών διακοπών. Η διάρκεια συγγραφής ή έρευνας που πολλές ιστορίες που γράφω την απαιτούν, είναι για μένα και η πιο συναρπαστική. Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε το γράψιμο και ποια ήταν η αφορμή που σας ώθησε στην συγγραφή; Υπάρχει κάποιο μυθιστόρημα που έχετε γράψει και δεν θα θέλατε να εκδώσετε ή δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα να εκδοθεί; Μ.Τ.: Ξεκίνησα από την παιδική μου ηλικία να γράφω ιστορίες μόνο που τότε δεν καταλάβαινα αυτήν την εσωτερική μου ανάγκη, ούτε επίσης και την τάση που είχα να κλείνομαι στον εαυτό μου και να πλάθω με το μυαλό μου ιστορίες, τις οποίες προσπαθούσα και να στοιχειοθετήσω. Από την εφηβική μέχρι και την ενήλικη ζωή μου πίστευα πως δεν ήταν και τόσο φυσιολογική(!) αυτού του είδους η πνευματική μου απομόνωση. Μέχρι τη στιγμή που μπήκε στο σπίτι ο υπολογιστής. Κάθισα μπροστά στην οθόνη του και εντελώς αυθόρμητα το μυαλό μου άρχισε να συνθέτει πρόσωπα και καταστάσεις. Έτσι γεννήθηκε το

πρώτο μου πνευματικό παιδί που αρχικά δεν ξεπερνούσε τις εξήντα σελίδες. Ήμουν όμως πολύ ευτυχής γιατί για μένα ήταν πολλά από το τίποτα που είχα όλα αυτά τα χρόνια. Ένα άλλο γεγονός που με έκανε πολύ χαρούμενη ήταν ότι από την ανάγκη μου να γράψω έγινα αυτοδίδακτη στην πληκτρολόγηση. Στη συνέχεια χρησιμοποίησα αυτές τις εξήντα σελίδες ως σκελετό στην ιστορία που πραγματευόταν το πρώτο μου βιβλίο και αρκετούς μήνες αργότερα ολοκλήρωσα το μυθιστόρημα με τον τίτλο «Ζητείται μια δεύτερη ευκαιρία» που κυκλοφόρησε το 2005 από τις εκδόσεις Βασιλείου. Μέχρι να τυπωθεί είχα ήδη ολοκληρώσει το δεύτερο με τον τίτλο «Το πεντάγραμμο του πάθους» το οποίο κυκλοφόρησε αρκετά χρόνια αργότερα ήτοι το 2009 κι ενώ είχα ολοκληρώσει και το τρίτο πόνημά μου με τον τίτλο «Μια αγάπη δυο ζωές» που κυκλοφόρησε το 2010 από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ακολούθησε το «Έτσι κι αλλιώς… καλημέρα» το 2012 από τις ίδιες εκδόσεις ενώ από τις εκδόσεις Πνοή κυκλοφόρησε το 2017 «Η αγάπη ΔΕΝ πονάει» και φέτος «Η Αθέατη Απειλή» Το εκπληκτικό για μένα ήταν ότι μετά την ολοκλήρωση του πρώτου βιβλίου μου δε βυθίστηκα ξανά σε πνευματική απομόνωση όπου δημιουργούσα ιστορίες με μοναδικό ταξιδιώτη εμένα την ίδια. Είναι πολύ σημαντικό για μένα που με τα βιβλία μου έχω αποκτήσει πλέον συνταξιδιώτες!!!

τέσσερα βιβλία μου.

Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει έτοιμο μυθιστόρημα που δεν έχει εκδοθεί ή που θεωρώ ότι δεν έχει έρθει η ώρα του να εκδοθεί, αλλά έχω ήδη προγραμματίσει τα επόμενα

Γιατί στα περισσότερα βιβλία σας θίγετε τις οικογενειακές σχέσεις; Ποιο είναι το «ισχυρό» φύλο, κατά τη γνώμη σας;

Έχετε γράψει 6 βιβλία μέχρι στιγμής. Υπάρχει κάποιο που αγαπάτε περισσότερο και γιατί; Θεωρείτε πως σας έχουν επηρεάσει οι αγαπημένοι σας Καζαντζάκης, Σαμαράκης και η Εύα Ομηρόλη; Μ.Τ.: Μέχρι στιγμής έχω αποκτήσει έξι πνευματικά παιδιά και οδεύω στην ολοκλήρωση του έβδομου. Ως πνευματική τους μητέρα δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο από αυτά και να πω ότι μου αρέσει περισσότερο ή ότι το αγαπάω πιο πολύ από τα υπόλοιπα. Όμως ως μητέρα που ξεχωρίζει τις χάρες που έχει το κάθε της παιδί έτσι και εγώ ξεχωρίζω ανάμεσά τους τα πλεονεκτήματα του κάθε ένα από αυτά. Ο Καζαντζάκης και ο Σαμαράκης με έχουν επηρεάσει, όσον αφορά την ανθρώπινη οντότητά μου. Η Εύα Ομηρόλη με την εξαιρετική πένα της έχει αποτελέσει για μένα πηγή έμπνευσης, είτε συμφωνώ, είτε διαφωνώ μαζί της και χαρακτηριστικά στο βιβλίο μου με τον τίτλο «Μια αγάπη δυο ζωές». Όμως είναι και πολλοί άλλοι αγαπημένοι μου συγγραφείς που είμαι φανατική αναγνώστριά τους.

Μ.Τ.: Η ισχύς ενός ανθρώπου δεν έχει σχέση με το φύλο του αλλά με τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Κι εδώ θεωρώ πολύ σημαντικό τον ρόλο των γονιών στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών. Οι καιροί έχουν αλλάξει αλλά δεν ξέρω κατά πόσο έχει αλλάξει η νοοτροπία διαπαιδαγώγησης των παιδιών ανάλογα με το φύλο τους. Μεγάλο ζητούμενο το πώς θα πρέπει να εκπαιδεύεται κάθε παιδί μέχρι την ώρα που θα ανοίξει τα φτερά του για να πάρει τη λεωφόρο του δικού του μέλλοντος. Οι γονείς και οι δάσκαλοι έχουν ολοκληρωτικά την ευθύνη του αποτελέσματος. Τι είναι αυτό που δίνει το έναυσμα στον συγγραφέα να γράψει ένα βιβλίο και τι ήταν αυτό που ώθησε εσάς να γράψετε την «Αθέατη απειλή»; Γενικά, υπάρχουν στιγμές που στερεύει η έμπνευση και πώς αντιδράτε σ'αυτό; Μ.Τ.: Όσον αφορά εμένα, έναυσμα αποτε-

λεί η πνευματική μου ανάγκη να δημιουργήσει ιστορίες και να πλάσει ήρωες και καταστάσεις που στη συνέχεια θα με παρασύρουν στον μαγικό κόσμο της συγγραφής. Μετά την ολοκλήρωση του πέμπτου βιβλίου μου «Η αγάπη ΔΕΝ πονάει» η ψυχολογική πίεση στην οποία είχα υποβάλλει άθελά μου τον εαυτό μου να μπω στον ψυχισμό της ηρωίδας μου και μάλιστα σε μη αποδεκτές καταστάσεις λόγω του χαρακτήρα μου, αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω ένα μυθιστόρημα το οποίο να στηρίζεται εξολοκλήρου σε μυθοπλασία. Έτσι γεννήθηκε η «Αθέατη Απειλή», το ερωτικό θρίλερ με τις αστυνομικές προεκτάσεις όπου κι εγώ ακόμα μπερδευόμουν με την πολυπλοκότητα αυτής της ιστορίας, το αποτέλεσμα της οποίας με μάγεψε και με συνεπήρε ταυτόχρονα. Στιγμές που σταματάει η έμπνευσή μου μέχρι στιγμής δεν έχω βιώσει. Απλώς υπάρχουν στιγμές που νιώθω κούραση μετά από πολύωρη συγγραφή. Σε αυτήν την περίπτωση σημειώνω αυτά

που έχω στο μυαλό μου για να μην τα ξεχάσω και συνεχίζω την επόμενη ημέρα. Υπάρχει κάποιος από το άμεσο περιβάλλον σας που διαβάζει πρώτος/η το βιβλίο σας πριν το παραδώσετε στον εκδότη σας; Πόσο καιρό σας παίρνει να γράψετε ένα βιβλίο; Μ.Τ.: Πάντα. Ακόμα και κατά την περίοδο της συγγραφής οι δικοί μου άνθρωποι διαβάζουν ανά κεφάλαιο την ιστορία που γράφω και συζητάω μαζί τους την εξέλιξή της, καθώς και τα πιθανά της σενάρια. Μου αρέσει να κάνω βόλτες ακόμα και γύρω-γύρω στο σαλόνι και να συζητώ με πρόσωπο της οικογένειάς μου, που εκείνη τη στιγμή βρίσκεται μαζί μου, αυτά που σκέφτομαι να γίνουν παρακάτω. Δεν ανταλλάσσω απόψεις απλώς, αυτός ο διάλογος με βοηθάει να βρω την πιο πρωτότυπη - για τα δικά μου δεδομένα - εξέλιξη της ιστορίας. Το πρώτο μου μυθιστόρημα το ολοκλήρωσα σε δυο χρόνια σε σπαστά διαστήματα. Το δεύτερο σε ένα και τα υπόλοιπα πάνω κάτω σε δυο μήνες. Απλώς όταν το χρονικό διάστημα της συγγραφής κρατάει τόσο λίγο χρόνο σημαίνει ότι γράφω καθημερινά πολλές ώρες. Πολλές φορές μετατρέπω τη νύχτα σε μέρα επειδή δεν μου φτάνουν οι ώρες και είναι τόσο μεγάλη η έξαρσή μου που δεν με απασχολεί ακόμα κι αν ξεκουραστώ έστω δυο ώρες. Είναι μαγευτικό για μένα να βρίσκομαι στον κόσμο της φαντασίας μου όπου οι

ήρωές μου με οδηγούν κάθε φορά σε ένα μαγικό ταξίδι. Τα προαισθήματά σας για τα πνευματικά σας παιδιά βγαίνουν; Επηρεάζεστε από τα συναισθήματά σας; Κι αν ναι, έχετε μετανιώσει ποτέ; Μ.Τ.: Κάθε φορά που ολοκληρώνω ένα καινούργιο βιβλίο το στέλνω στους αναγνώστες μου με όλη μου την αγάπη που είναι ισάξια

της αγάπης που νιώθω γι' αυτό. Θεωρώ πως δεν διαθέτω μεγάλο αναγνωστικό κοινό γιατί δεν έχω μέχρι στιγμής την τύχη ή δε μου έχει δοθεί ακόμα η ευκαιρία να γνωριστώ με χιλιάδες αναγνώστες. Είναι το όνειρό μου να φτάσουν τα βιβλία μου σε πολλά χέρια γιατί στόχος μου είναι να κάνω τους αναγνώστες μου να περάσουν καλά μέσα από τις σελίδες του κάθε βιβλίου μου και είμαι ευτυχής που μέχρι στιγμής από τους αναγνώστες που με γνωρίζουν έχω εισπράξει την αποδοχή τους και τα συναισθήματά τους που ποθώ. Όσον αφορά τα προαισθήματα για τα πνευματικά μου παιδιά είναι πάντα αισιόδοξα και πιστεύω στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε ότι τα δικά μου πνευματικά μου παιδιά έχουν εισπράξει άπλετη αγάπη από τους αναγνώστες που τα έχουν κρατήσει στα χέρια τους. Και στην υποθετική ερώτηση αν έχω μετανιώσει, πιστεύω πως ακόμα κι αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο το δεδικασμένο δεν μπορώ να το αλλάξω. Λόγω της αισιοδοξίας και της «τελειομανίας» που διαθέτω πεισμώνω και πάω γι' άλλα, καλύτερα! Είναι εύκολο να περνάτε μηνύματα ανθρωπιάς και αγάπης στα βιβλία σας, αλλά και ο αναγνώστης να περνάει καλά διαβάζοντάς τα; Προτιμάτε τα “happy end”; Πώς αισθάνεστε όταν οι ανησυχίες σας και οι προβληματισμοί σας μετουσιώνονται σε λέξεις; Υπάρχει ακόμα άγχος, μετά από τόσα βιβλία, ώστε η συναισθηματική φόρτιση κατά τη συγγραφή να γίνει αποδεκτή από το

αναγνωστικό κοινό; Μ.Τ.: Πιστεύω ότι αυτό είναι και το χαρακτηριστικό του τρόπου γραφής μου. Γράφω ιστορίες με πολλά μηνύματα, έχοντας ως στόχο να κάνω τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τους ήρωες, να τους αγαπήσει και να περάσει εξαιρετικά μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μου που κρατάει στα χέρια του. Γράφω με πολλή αγάπη τα βιβλία μου και θέλω να τη μοιραστώ με ανθρώπους που θα αγγίξουν τις ευαίσθητες χορδές της ψυχής τους. Όσο και να με οδηγούν οι ήρωές μου στην εξέλιξη της ιστορίας είναι αδύνατον ακόμα και άθελά μου να μην μπουν στην υπόθεση στοιχεία του χαρακτήρα μου. Είμαι ένας χαρούμενος και αισιόδοξος άνθρωπος που αντιμετωπίζω τις δυσκολίες της ζωής με χαμόγελο και με μια γερή δόση χιούμορ που λειτουργεί για την ψυχολογία μου σαν αλεξίπτωτο σε κάθε πτώση μου. Με αυτόν τον τρόπο αντιστέκομαι και υπερισχύω των ηρώων μου στην περίπτωση που θέλουν ένα διαφορετικό τέλος. Αισθάνομαι μεγάλη ευθύνη να καταφέρω να αποδώσω στο χαρτί κάθε ανησυχία ή προβληματισμό, από τους οποίους θα βγαίνει και κάποια λύση. Πιστεύω πως κάθε πρόβλημά μας λύνεται με πολλούς τρόπους γιατί έχει πάνω από μια λύση και αυτό μου «βγαίνει» σε κάθε συγγραφική μου προσπάθεια. Σε όλη τη διάρκεια της συγγραφής διακατέχομαι από την πρώτη φάση της συναισθηματικής φόρτισης να το ολοκληρώσω και αυτός είναι και ο λόγος

που γράφω ασταμάτητα. Η δεύτερη φάση αρχίζει μόλις γράψω τη λέξη τέλος. Λατρεύω τα βιβλία μου και θα ήθελα να είχα τη δυνατότητα να τα μοιραστώ με χιλιάδες αναγνώστες, καθώς έχω την πεποίθηση ότι θα ταξιδέψουν σε θέση VIP μέσα από τις σελίδες τους. Στηρίζεστε στην αγάπη και στην ασφάλεια σαν άνθρωπος; Η αγάπη νικά την ματαιοδοξία; Ο έρωτας κερδίζει την καριέρα; Θεωρείτε ότι ο έρωτας είναι τυφλός; Κάνει δηλαδή τον άλλο ανίκανο να δει το αληθινό ποιόν αυτού που αγαπάει και του συγχωρεί τα πάντα; Στον έρωτα όλα δικαιολογούνται; Μ.Τ.: Μου είναι αδύνατον να λειτουργήσω ως άνθρωπος αν χάσω την αγάπη που περίτεχνα έχει τυλίξει γύρω μου ο επί χρόνια σύντροφός μου. Θεωρώ τον εαυτό μου, σε αυτόν τον τομέα της ζωής μου, πολύ τυχερό καθώς ούτε μια φορά στη ζωή μου δεν ένιωσα το συναίσθημα της ανασφάλειας να με απειλεί, έστω και από μακριά! Όποιος αγαπάει πραγματικά δεν πάσχει από ματαιοδοξία. Δεν θεωρώ πως ο έρωτας μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος μιας καριέρας. Ο άνθρωπος μπορεί όλα να τα διαχειριστεί. Αγάπη σημαίνει μοιράζομαι τα πάντα μαζί του. Έρωτας σημαίνει εσύ κι εγώ μαζί. Καριέρα σημαίνει είμαι μόνος/η και προσπαθώ να διακριθώ στον επαγγελματικό μου χώρο. Ο έρωτας είναι τυφλός, μόνο αν δεν ξέρουμε καλά αυτόν που αγαπάμε. Πολλές

φορές ερωτευόμαστε με το μυαλό μας και αυτό ακριβώς συνέβη στη συγκεκριμένη ηρωίδα της Αθέατης Απειλής που αφορά αυτή την ερώτηση. Κι όταν δεν βλέπεις αυτόν που νομίζεις ότι αγαπάς και δε ζεις μαζί του, λογικό είναι να τον βλέπεις όχι όπως είναι, αλλά όπως θα ήθελες να είναι(!)... Πιστεύω ακράδαντα ότι όταν υπάρχουν παιδιά ο έρωτας δεν δικαιολογεί καμία συμπεριφορά. Το θέμα του βιβλίου σας είναι ιδιαίτερο και δυστυχώς πραγματικότητα. Πόσο έντονο θεωρείτε το μητρικό ένστικτο και τελικά, το έχουν όλες οι μητέρες ή λίγες ξεχωριστές; Κάνουν λάθη οι γονείς όταν ωθούν τα παιδιά τους στο να εκπληρώσουν τα δικά τους όνειρα; Είναι πραγματικά τόσο μεγάλη η ανάγκη του ανθρώπου για κοινωνική καταξίωση; Μ.Τ.: Η μητρική αγάπη είναι η μεγαλύτερη αγάπη του κόσμου γιατί ποτέ δε ζητάει ανταλλάγματα. Το μητρικό ένστικτο είναι αλάθητο. Η ψυχολογία όμως μιας μητέρας η οποία έχει κρύψει την αλήθεια από το παιδί της, την κάνει ανίκανη να αντιμετωπίσει την εξέλιξη των καταστάσεων με αποτέλεσμα να κάνει λάθη πιθανόν και άθελά της. Απλώς η συγκεκριμένη ηρωίδα βολευόταν ψυχολογικά, πιστεύοντας ότι δε θα χρειαζόταν ποτέ να φανεί η πραγματική διάσταση όσων είχε αποκρύψει από το παιδί της. Θεωρώ απαράδεκτο για ένα γονέα να πιέζει το παιδί του να εκπληρώσει τα δικά του όνειρα. Με αυτόν τον τρόπο αποπροσανατο-

λίζει τους στόχους του παιδιού του και μπορεί να το μετατρέψει σε ένα δυστυχισμένο ενήλικα. Η κοινωνική καταξίωση δεν πρέπει να είναι ανάγκη στον άνθρωπο, αλλά θα πρέπει να είναι στόχος και στάση της ζωής του. Η απληστία και η αδιαλλαξία έχουν τόση δύναμη να χαράζουν νέες ρότες στις πορείες των ανθρώπων; Ποια είναι η σχέση της Μελίνας, ξέχωρα απ’ την συγγραφική της ιδιότητα, με τα κρυμμένα μυστικά, τις συνεχείς ανατροπές και τις καθηλωτικές αποκαλύψεις; Μ.Τ.: Ο άνθρωπος που τον διακατέχει η απληστία δεν μπορεί να διαχειριστεί την πλεονεξία με αποτέλεσμα να γίνεται αδιάλλακτος. Έχει την πεποίθηση ότι σαν άλλος θεός μπορεί να επέμβει και να αλλάξει ρότα στην πορεία ζωής άλλων ανθρώπων. Με ρώτησαν αναγνώστες αν τον συγκεκριμένο ήρωα τον αντιπάθησα όπως εκείνοι. Απάντησα ότι μου ήταν πραγματικά αδύνατον να καταλάβω τα λάθη του γιατί γράφοντας γι αυτόν είχα γίνει εγώ εκείνος. Κατά συνέπεια δεν μπορούσα να αντιπαθήσω τον ίδιο μου τον εαυτό(!). Στο βιβλίο Αθέατη Απειλή που επέλεξα την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του κάθε ήρωα που εμπλεκόταν σε αυτήν την ιστορία πέρασα εξαιρετικά. Σε κάθε κεφάλαιο άλλαζα προσωπικότητα, τρόπο σκέψης κι έκανα ακόμα αλλαγή στόχων και πορεία ζωής. Έζησα με όλο μου το

είναι αυτό το ερωτικό θρίλερ με τις αστυνομικές προεκτάσεις και όταν έφτασα στο τέλος ένιωσα στο πετσί μου την ικανοποίηση με την αποκατάσταση της αλήθειας. Στη ζωή μου δεν έχω να κρύψω κάτι γιατί δεν υπάρχουν ίντριγκες, κρυμμένα μυστικά και πάθη. Επιπλέον απεχθάνομαι κάθε είδους ψέματα και δε δέχομαι ούτε τον όρο «κατά συνθήκη ψεύδη». Από τι απειλούνται οι άνθρωποι στην κοινωνία που ζούμε κι από τι πασχίζουν να ξεφύγουν; Μ.Τ.: Θεωρώ από πολλά. Όμως για πολλούς από εμάς, το άγχος αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην πορεία της ζωής μας. Ένας άνθρωπος που διακατέχεται από ψυχραιμία υλοποιεί πολλά σχέδια σε αντίθεση με εκείνον που εξαιτίας του άγχους του αδυνατεί ακόμα και να σκεφτεί. Κλείνοντας κι αφού μοιραστείτε μαζί μας ένα όνειρό σας που περιμένετε να πραγματοποιηθεί στο άμεσο μέλλον, θα δώσετε μια ευχή στο αναγνωστικό μας κοινό; Μ.Τ.: Όνειρό μου είναι να αποκτήσω ακόμα περισσότερους αναγνώστες από αυτούς που ήδη με γνωρίζουν και η μοναδική ευχή που δίνω σε όλους τους ανθρώπους αυτού του πλανήτη είναι να έχουμε όλοι Υγεία!!! Όλα τα άλλα λύνονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Ευχαριστώ πολύ. Καλή και δημιουργική συνέχεια. Μ.Τ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή και τη δυνατότητα που μου δόθηκε μέσω αυτής της συνέντευξης στους Θεματοφύλακες Λόγω Τέχνης να επικοινωνήσω με περισσότερους αναγνώστες.

Eλισάβετ Κόλλια

Πρώτη φορά διαβάζω βιβλίο της κυρίας Τούντα και μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις! Ο τίτλος, το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο ιντριγκάρουν τον αναγνώστη και τον προκαλούν να ξεκινήσει το διάβασμα!! Ένα μεγάλο μπράβο στις Εκδόσεις Πνοή για την υπέροχη δουλειά που έκαναν! Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο βοηθάει στο να γίνεις μέρος του βιβλίου, να νιώσεις όπως οι ήρωες και να τους καταλάβεις καλύτερα. Το συγκεκριμένο όμως έχει μια ιδιαιτερότητα που δεν έχω ξανασυναντήσει και με εξέπληξε

ευχάριστα!! Την αφήγηση δεν την κάνει ένα πρόσωπο, αλλά όλοι οι ήρωες αφηγούνται την ιστορία. Χωρίς να χάνει πουθενά, νιώθεις απόλυτα όλα τα συναισθήματα που εκφράζει ο καθένας. Η ιστορία κυλάει αβίαστα και γνωρίζουμε καλύτερα τους ήρωες και το ποιόν τους. Η ιστορία ξεκινάει με την Εβελίνα, μια νεαρή δικηγόρο που εξιστορεί τη ζωή της μέχρι το σήμερα. Για την φίλη της, Αμαλία που νιώθει σαν αδελφή της και πώς συμβάλει στη γνωριμία της με τον Νικόλα, τον άντρα που θα συνταράξει το είναι της και θα καταλάβει την καρδιά της. Ο έρωτάς τους κεραυνοβόλος. Όλα μοιάζουν ονειρικά μέχρι που ξαφνικά όλα ανατρέπονται. Ο χωρισμός των δύο νέων πληγώνει την Εβελίνα βαθιά. Ένα επτασφράγιστο μυστικό που για χρόνια ήταν κρυμμένο έρχεται στην επιφάνεια. Η αποκάλυψη της αλήθειας πληγώνει ακόμα περισσότερο την Εβελίνα. Οι ανατροπές όμως δεν σταματούν. Οι συνεχείς αποκαλύψεις έρχονται να αλλάξουν πολλά δεδομένα. Ο πόνος ,η απώλεια, ο χωρισμός, το ψέμα, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η παράνοια, η απληστία, οι εγκληματικές ενέργειες και η άγνοια. Οι ήρωές μας ένα μπλεγμένο κουβάρι που χρειάζεται πολύ αγώνα, τόλμη και αποφασιστικότητα για να ξεμπλεχτούν.

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Η Χρυσούλα Μελισσά-Χαλικιοπούλου, με την ιδιότητα της ψυχολόγου, έγραψε ένα βιβλίο εφηβικό που αποπνέει αισιοδοξία. Η ηρωίδα της, ένα κορίτσι έγχρωμο, υιοθετείται από ένα ζευγάρι Ελλήνων. Βιώνει τον ρατσισμό στο σχολικό και κοινωνικό της περιβάλλον. Οι συζητήσεις με τα μέλη της οικογένειάς της αλλά κυρίως η αγάπη που λαμβάνει από αυτά, την βοηθούν να αντιμετωπίζει με δύναμη όλα τα αρνητικά και κοροϊδευτικά σχόλια που ακούει καθημερινά. Ακόμα και τον Βασίλη, τον συμμαθητή της που της κάνει τη ζωή δύσκολη στο σχολείο, με τον τρόπο της καταφέρνει να τον κερδίσει και να γίνει η καλύτερή του φίλη. Οι σκέψεις και η συμπεριφορά των παιδιών αλλάζουν μέσα από διάφορες εμπειρίες, με σταθερά την οικογένειά τους. ΤΕΛΙΚΟΣ ΝΙΚΗΤΗΣ Η ΑΓΑΠΗ Στο βιβλίο παρακολουθούμε τη πορεία ζωής της Αννέτας, της ηρωίδας της συγγραφέως, από το δημοτικό μέχρι και την ενηλικίωσή της. Βλέπουμε τη σχέση της με την οικογένειά της, τους συμμαθητές της, τους καθηγητές της. Μαθαίνουμε τις σκέψεις της, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς της.

Τα κοινωνικά θέματα που θίγονται στο βιβλίο πολλά και δύσκολα. Είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο όμως που δημιουργεί μόνο αισιοδοξία στο αναγνωστικό κοινό. Σίγουρα πολλοί έφηβοι αναγνώστες θα αναγνωρίσουν κοινά προβλήματα με τους ήρωες του βιβλίου και θα ταυτιστούν απόλυτα μαζί τους. ΤΡΥΦΕΡΟ ΑΛΛΑ ΑΛΗΘΙΝΟ Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, υπάρχουν ερωτήσεις που δίνουν αφορμή για συζήτηση μεταξύ παιδιών, καθηγητών και γονέων. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 12+.

Νένα Μπούρα Μια φορά κι έναν καιρό... δεν ήταν ρομαντικές πριγκίπισσες, ευγενικοί πρίγκιπες, νεράιδες με χρυσόσκονη και φτερά ροζ, ούτε στρογγυλές κολοκύθες-άμαξες. Τα πρώτα παραμύθια που μεγάλωσαν γενιές και γενιές, ουδεμία σχέση είχαν με τα «γλυκανάλατα» παραμύθια που μάθαμε στην πορεία της ζωής μας. Ήταν γεμάτα από πράγματα που δύσκολα ψιθυρίζει κάποιος στα παιδιά. Ήταν γεμάτα σεξ και βία. Θα το διαπιστώσει κάποιος διαβάζοντας τις πρώτες εκδόσεις των αδελφών Γκριμ, του Περώ, του Άντερσεν καθώς και τις λαϊκές ελληνικές αφηγήσεις περασμένων ετών. Και αυτό; Οι παραμυθάδες αυτοί, περιδιαβαίνοντας τα χωριά της Ευρώπης, τα γεμάτα δεισιδαιμονίες, μύθους και σκοταδισμό, συνέλεξαν παραμύθια με ανατριχιαστικές εικόνες που απευθύνονταν σε ενήλικες. Αργότερα βλέποντας την απήχηση που είχαν, τα ξανάγραψαν πιο ωραιοποιημένα έτσι ώστε να διαβάζονται κι από παιδιά. Και τα ελληνικά παραμύθια δεν στερούνται τίποτα από αυτά τα πρώτα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, αφού διάχυτες είναι οι εικόνες του σεξ, της βίας και του κανιβαλισμού μέσα τους.

Να λοιπόν παρακάτω μερικές αρχικές εκδοχές των γνωστών μας παραμυθιών: Όλοι ξέρουμε την Κοκκινοσκουφίτσα σαν το κοριτσάκι με την κόκκινη κάπα και το κόκκινο σκουφάκι, που εξαιτίας της ευκολοπιστίας της πέφτει θύμα του Κακού Λύκου. Όμως, στο παραμύθι του Περώ (η αρχική εκδοχή ανήκει στους αδελφούς Γκριμ), το κοριτσάκι είναι λίγο μεγαλύτερη νεαρή που μάλιστα, όταν φτάνει στο σπίτι της γιαγιάς, ξαπλώνει μαζί με το Λύκο και στο τέλος την τρώει. Γεμάτο συμβολισμούς αυτό το παραμύθι, καθώς το κόκκινο χρώμα παραπέμπει στο αίμα ή στην παρθενιά, αλλά δεν είναι τυχαίο που οι Γάλλοι λένε «Elle avait vu le loup», όταν μια κοπέλα χάνει την παρθενιά της, δηλαδή «είδε τον λύκο». Στην ιστορία της Σταχτοπούτας το ρόλο του προστάτη της ηρωίδας, τον έχει ένα περιστέρι. Το φρικιαστικό κομμάτι της ιστορίας είναι εκεί που το πριγκιπόπουλο έρχεται στο σπίτι της Σταχτοπούτας για να βρει σε ποια ανήκει το γοβάκι. Οι θετές αδελφές λοιπόν αρχίζουν να πετσοκόβουν δάχτυλα και φτέρνες για να καταφέρουν να χωρέσει το πόδι τους. Ο πρίγκιπας ξεγελιέται αρχικά, αλλά το περιστέρι, του αποκαλύπτει την πλεκτάνη, προτρέποντάς τον να δει τα γεμάτα αίματα πόδια τους. Τελικά, η κάτοχος του «γοβακίου» ανακαλύπτεται και ο πρίγκιπας την παντρεύεται. Στη γαμήλια τελετή που οι αδελφές είναι παράνυφοι, το περιστέρι τους ξεριζώνει τα μάτια και έτσι τιμωρούνται. Στην ελληνική εκδοχή της Σταχτοπούτας, οι αδελφές τρώνε τη μητέρα τους αφού έχουν βάλει ένα στοίχημα, εκτός από τη μικρότερη. Αυτή μαζεύει τα κόκαλα της μάνας της, η οποία την βοηθάει να παντρευτεί τον πρίγκιπα. Στην πασίγνωστη Χιονάτη το κακό το προκαλεί η μητέρα της, η οποία ζήτησε από τον ξυλοκόπο να φέρει την καρδιά και το συκώτι του κοριτσιού για να τα φάει. Ο ξυλοκόπος αντ’ αυτού φέρνει την καρδιά μιας κατσίκας και έτσι η Χιονάτη σώζεται. Όταν θα δαγκώσει το δηλητηριασμένο μήλο, δε θα συνέλθει από το φιλί του πρίγκιπα. Ο πρίγκιπας την πήρε μαζί του μες στο φέρετρο, κι εκείνη ξύπνησε όταν ο φρουρός την ταρακούνησε κατά λάθος, με αποτέλεσμα να ξεκολλήσει το μήλο. Τέλος, στο γάμο τους, αναγκάζουν τη μαμά

της να χορέψει μέσα σε σιδερένια-πυρωμένα παπούτσια. Πώς σας φαίνεται αυτή η ιστορία; Είναι γιατί δεν έχετε διαβάσει την πρώτη εκδοχή της ωραίας κοιμωμένης, όπου σίγουρα θα γινόταν σήμερα μιας πρώτης τάξεως ταινία – θρίλερ. Η ωραία Κοιμωμένη λοιπόν ενώ δεν είχε τις αισθήσεις της, βιάζεται από έναν παντρεμένο βασιλιά και ξυπνάει με δυο δίδυμα παιδιά. Στη συνέχεια, ο βιαστής επιστρέφει και υπόσχεται να στείλει συνοδεία για να πάρει αυτήν και τα παιδιά της, ξεχνώντας να της αναφέρει ότι είναι παντρεμένος. Όταν έφτασαν στο παλάτι, η γυναίκα του βασιλιά προσπαθεί να τους σκοτώσει όλους. Διατάζει το μάγειρά της να της φτιάξει για βραδινό το κορίτσι. Εκείνος για να το σώσει αντικαθιστά στο πιάτο ένα κατσικάκι. Όταν ζητά για βραδινό το μικρό αγόρι, ο μάγειρας κάνει το ίδιο κόλπο. Ομοίως και όταν ζητήσει να φάει τη νεαρή κοπέλα. Όταν η γυναίκα του βασιλιά αντιλαμβάνεται το παιχνίδι που έχει παιχτεί πίσω από την πλάτη της, ετοιμάζει ένα καζάνι με οχιές και άλλα δηλητηριώδη ζώα για να τιμωρήσει τον μάγειρα. Στο τέλος, η ωραία Κοιμωμένη, παντρεύεται τον βιαστή βασιλιά και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Η μικρή Γοργόνα του Άντερσεν αρχικά δεν είχε το happy end που ξέρουμε από την ταινία του Disney. H μικρή γοργόνα, ανταλλάσσει τη φωνή και τα μαλλιά της για να γίνει άνθρωπος. Η γλώσσα της γοργόνας είναι κομμένη και τα πόδια της ματώνουν συνεχώς, υποφέροντας από φρικτούς πόνους, αφού σε κάθε βήμα της νιώθει σαν να πατάει σε σπαθιά. Όταν ο πρίγκιπας αποφασίζει να παντρευτεί μια άλλη γυναίκα, η μικρή γοργόνα έχει δυο επιλογές: Ή να σκοτώσει τον πρίγκιπα που αγαπά για να στάξει το αίμα του στα πόδια της ώστε να αποκτήσει ξανά ουρά και να ξαναγίνει γοργόνα. Επειδή δεν μπορούσε να σκοτώσει τον αγαπημένο της, αυτοκτονεί πέφτοντας στον ωκεανό. Αυτά και άλλα πολλά υπάρχουν στα παραμύθια εκείνων των εποχών. Ανατριχιαστικά παραμύθια χωρίς happy end. ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΡΟΔΙΝΑ;

Αναστασία Νεραϊδόνη Και όλο αυτό το «πάντρεμα» γίνεται με έναν τρόπο πολύ διακριτικό, ώστε να μην χάνεται η μαγεία στα μάτια μικρών και μεγάλων. Μετά από μια εβδομάδα που το αγόρασε λοιπόν κι αφού χαλαρώσαμε το σ/κ, πήραμε το tablet μας και κατεβάσαμε την εφαρμογή με τον ίδιο τίτλο δωρεάν από το Google Play Store. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη επίσης στο Itunes και κάνει εκτός από Android συσκευές, και Iphone ή Ipad συσκευές. Ο μικρός Γιάννης λοιπόν, που δεν έχει πάρει με καλό μάτι το διάβασμα βιβλίων όπως πολλά αγοράκια στην ηλικία του, ξετρελάθηκε. Το ολοκλήρωσε μέσα σε ένα απόγευμα! Στο φεστιβάλ του Παραμυθένιου κήπου βρε- Μου είπε λοιπόν χαρακτηριστικά: θήκαμε με τον μικρό πρίγκιπα Γιάννη ετών εννιά, ο οποίος διάλεξε το βιβλίο «Οι μικροί «Μου έδωσε να καταλάβω την μυθολογία εξερευνητές και τα πλάσματα της φαντασίας» που κάνουμε στο μάθημα της Ιστορίας, με απ’ το περίπτερο των Εκδόσεων I-write και τον πιο διασκεδαστικό τρόπο!» θέλησε να μοιραστεί την εμπειρία του μαζί μας. Το παρόν βιβλίο εκμεταλλεύεται τη σύγχρονη τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας, η οποία είναι ικανή να παντρέψει τρισδιάστατα μοντέλα, κίνηση και ήχους με ένα κλασικό βιβλίο κάνοντάς το να… ζωντανέψει με μαγικό τρόπο μπροστά στα μάτια μας!

Αγγελίνα Παπαθανασίου Το φεγγάρι αισθάνεται μοναξιά στον ουρανό. Θέλει να βρει φίλους. Επειδή όμως κανείς δεν θα ανέβει στoν ουρανό, αποφασίζει να κατέβει εκείνος προς τη γη, μήπως και κάνει πιο εύκολα φίλους για να μην αισθάνεται μοναξιά. Όμως δεν γίνονται όλα όπως τα έχει ονειρευτεί. Θα καταφέρει τελικά να κάνει φίλους; Η συγγραφέας Κατερίνα Δροσινού έγραψε ένα όμορφο παραμύθι που αναφέρεται στη φιλία, στη διαφορετικότητα και στην πραγματοποίηση των ονείρων. Ένα όμορφο κείμενο που συνδυάζεται υπέροχα με πανέμορφη εικονογράφηση και παρασύρει τους μικρούς αναγνώστες σε ένα μαγικό αναγνωστικό ταξίδι.

AΣ ΖΉΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ...

Είσαι μοναδικό μικρό μου φεγγάρι, μην ψάχνεις όμοιο σου, γιατί δεν θα βρεις. Είναι όμως τόσο όμορφο να διαφέρεις σε ένα κόσμο που όλοι είναι ίδιοι. Και να θυμάσαι πως πάντα όλοι θαυμάζουν αυτόν που ξεχωρίζει!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αγγελίνα Παπαθανασίου

Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη που παραχωρείτε στο site μας. Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το δεύτερο παιδικό βιβλίο σας από τις εκδόσεις Αιγαίο με τίτλο «Ένας φίλος για το φεγγάρι». Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για το συγκεκριμένο βιβλίο; Κ.Δ.: Το βιβλίο αυτό ήταν μια ιδέα της μικρής μου κόρης Στεφανίας. Εκείνη ξεκίνησε την ιστορία και εγώ την ολοκλήρωσα. Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί εξαιρετικά από την Άννα Καρνή. Μιλήστε μας για τη συνεργασία σας. Παίζει σημαντικό ρόλο η εικονογράφηση σε ένα παιδικό βιβλίο; Κ.Δ.: Θα σας πως μία σύντομη ιστορία. Στο πρώτο βιβλίο ήμουν καλεσμένη σε ένα νηπιαγωγείο για να διαβάσω το παραμυθάκι μου στα παιδιά. Εκεί λοιπόν η δασκάλα με ενημέρωσε πως το παραμύθι υπήρχε στην βιβλιοθήκη και μάλιστα ένα από τα παιδάκια το είχε δανειστεί, όπως και πολλά άλλα παραμύθια. Όταν λοιπόν γνώρισα αυτόν τον μικρό "μπόμπιρα" (Ιβάν) μου είπε πως δεν το διάβασε ούτε το δικό μου, ούτε και κάποιο άλλο απ’ όσα είχε δανειστεί. Μου είπε κατά λέξη: “Κυρία δεν ξέρει

κανείς στο σπίτι μου να διαβάζει, ούτε και εγώ, το παίρνω μόνο και βλέπω μόνο τις εικόνες’’. Γυρνώντας λοιπόν στο σπίτι, ήμουν τόσο φορτισμένη που έγραψα το επόμενο παραμύθι με τίτλο "Το παραμύθι που μιλούσε" και είναι αφιερωμένο στον μικρό Ιβάν. Πιστεύω πως η εικονογράφηση είναι πολύ σημαντική και νιώθω πολύ τυχερή που συνάντησα την Άννα και για δεύτερη φορά συνεργάζομαι μαζί της. Το βιβλίο σας παρουσιάστηκε στη Διεθνή έκθεση βιβλίου στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε κάποια βιβλιοπωλεία. Ποια είναι η μέχρι τώρα ανταπόκριση των μικρών αναγνωστών; Υπάρχουν σκέψεις να γίνουν παρουσιάσεις και σε πόλεις εκτός Θεσσαλονίκης; Κ.Δ.: Κάθε φορά που βρίσκομαι ανάμεσα στα παιδιά νιώθω και εγώ παιδί. Είναι για μένα κάτι τόσο μαγικό! Ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά είναι ό, τι πιο αληθινό σε αυτόν τον κόσμο. Στην ΔΕΘ μάλιστα, μου έκανε εντύπωση που συμμετείχαν και μεγαλύτερα παιδιά τα οποία συμμετείχαν με ενθουσιασμό. Έχω κάνει παρουσιάσεις εκτός Θεσσαλονίκης και θα συνεχίσω να κάνω με μεγάλη μου χαρά.

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2017, κυκλοφόρησε το πρώτο σας βιβλίο από τις εκδόσεις Αιγαίο με τίτλο «Άραγε υπάρχει Αι Βασίλης;». Τα έσοδα των πωλήσεων διατέθηκαν για την ενίσχυση της οργάνωσης «Άρσις». Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για την απόφασή σας να στηρίξετε την οργάνωση; Κ.Δ.: Το πρώτο μου βιβλίο κυκλοφόρησε το 2016. Είμαι κάτοικος Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης, όπου και στεγάζεται ο ξενώνας. Είχα λοιπόν μια επαφή με αυτά τα παιδιά και είναι τρομερό πόση ανάγκη έχουν να νιώσουν την αγάπη και την αποδοχή. Μακάρι να μπορούσα να περιγράψω αυτό που έβλεπα στα ματάκια τους κάθε φορά που τους προσέφερα κάτι. Κάτι που για τα δικά μας παιδιά φαίνεται ίσως ασήμαντο. Όπως καταλαβαίνετε, η απόφασή μου να δοθούν τα χρήματα εκεί δεν ήθελε και πολλή σκέψη.

Πηγή έμπνευσης των βιβλίων σας είναι τα παιδιά σας; Είναι και οι πρώτοι αναγνώστες των κειμένων σας πριν αυτά διαβούν την πόρτα του εκδοτικού; Κ.Δ.: Όσο οι κόρες μου ήταν μικρές και δεν ήξεραν ακόμη να διαβάζουν, το βράδυ έπαιρνα ένα παραμύθι στα χέρια μου και έπλαθα μια δική μου ιστορία. Προσπαθούσα να την κάνω να μοιάζει με αυτό που έβλεπαν στο βιβλίο. Όταν λοιπόν τελείωνα, περίμενα να ακούσω την γνώμη τους. Όταν έμαθαν λοιπόν να διαβάζουν, τότε άρχισα και εγώ να γράφω τα δικά μου παραμύθια. Είναι οι πρώτοι αναγνώστες και φυσικά η έμπνευσή μου.

Πόσο εύκολο είναι για έναν νέο συγγραφέα να δει τα κείμενά του να εκδίδονται; Τι θα συμβουλεύατε νέους συγγραφείς που ενδεχομένως αισθάνονται απογοήτευση λόγω των απορρίψεων που έχουν δεχτεί; Κ.Δ.: Δεν είναι καθόλου εύκολο σήμερα, όμως είναι σημαντικό να βρεις ανθρώπους που έχουν την ίδια λαχτάρα με σένα. Εγώ αυτό το βρήκα στις Εκδόσεις Αιγαίο και στο πρόσωπο του κυρίου Χρήστου Βάρφη που με βοήθησε σε όλο αυτό. Χρειάζεται υπομονή και θέληση. Συγγραφέας γεννιέται κανείς ή γίνεται με διάβασμα, σεμινάρια δημιουργικής γραφής; Κ.Δ.: Η συγγραφή για μένα είναι τρόπος έκφρασης. Το πρώτο μου ποίημα το έγραψα σε ηλικία 12 ετών. Νομίζω πως αυτό το έχεις μέσα σου. Τα σεμινάρια σου δείχνουν τον τρόπο. Παρακολούθησα σεμινάρια συγγραφικής τέχνης τέσσερα χρόνια και πραγματικά με βοήθησαν πολύ. Η Αθήνα είναι φέτος παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου. Είστε αισιόδοξη για το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα; Κ.Δ.: Πιστεύω πως υπάρχουν εξαιρετικοί Έλληνες συγγραφείς, αλλά και εξαιρετικοί αναγνώστες. Βλέπω επίσης να δημιουργούνται λέσχες ανάγνωσης βιβλίου και αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Πιστεύω στη δύναμη του βιβλίου. Πάντα πίστευα και

Διαβάστε παραμύθια στα παιδιά, το παραμύθι είναι ο μόνος τρόπος για να πεις την αλήθεια σε ένα παιδί. πάντα θα πιστεύω. Μπορεί να κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο σας, αλλά υπάρχει κάποιος νέος ήρωας ή ηρωίδα που σας βασανίζει γλυκά και περιμένει υπομονετικά να πάρει σάρκα και οστά; Κ.Δ.: Το επόμενο, όπως προανέφερα, θα είναι το παραμύθι για τον μικρό Ιβάν. Είναι ήδη ολοκληρωμένο και ανυπομονώ να το διαβάσω εγώ η ίδια στον ήρωα μου, ο οποίος με ενέπνευσε. Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες του site μας; Κ.Δ.: Θέλω να ευχαριστήσω θερμά εσάς που δίνετε την ευκαιρία να γνωρίσει ο κόσμος νέους συγγραφείς. Θέλω να πως το εξής: «Διαβάστε παραμύθια στα παιδιά, το παραμύθι είναι ο μόνος τρόπος για να πεις την αλήθεια σε ένα παιδί». Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε και σας εύχομαι καλή δημιουργική συνέχεια.

Γιώργος Σανιδάς

Για να κατανοήσει κανείς τη δύναμη της ανάγνωσης, αρκεί ν' ανατρέξει στα ολοκληρωτικά καθεστώτα όπου, ακόμα και σήμερα, υπάρχουν απαγορευμένα βιβλία.

Οι δικτατορίες όλων των εποχών γνωρίζουν καλά πως είναι ευκολότερο να εξουσιάζεις και να ποδηγετείς ένα αμόρφωτο πλήθος, γι' αυτό απαιτούν κάθε ανάγνωση να είναι ελεγμένη κι εγκεκριμένη απ' το καθεστώς. Ο Κρίστιαν Χάινρικ Χάινε είπε πως όποιοι καίνε βιβλία μπορούν να κάψουν κι ανθρώπους! Κι ο Φρόιντ τόνισε ειρωνικά: "Τι πρόοδος! Τον Μεσαίωνα θα με καίγανε στην πυρά. Τώρα καίνε τα βιβλία μου!". "Υπάρχει όμως και χειρότερο από το κάψιμο των βι-βλίων: να μη τα διαβάζουμε", είπε ο Μπράντμπερι και τα είπε όλα! "Τα βιβλία", έγραψε ο Βολταίρος, "διαλύουν την άγνοια, το φρουρό και θεματοφύλακα όλων των αστυνομευμένων κρατών.". Σήμερα η ρήση ισχύει αυτούσια βάζοντας τη λέξη 'ανάγνωση' στη θέση της λέξης 'βιβλία'. Ο θρησκευτικός φοντομενταλισμός επίσης, εκκολάπτει και εκδηλώνει ανάλογες συμπεριφορές. Θυμίζω τον μουσουλμανικό με

τους 'καταραμένους ποιητές' και τα τελευταία τραγικά γεγονότα στο Παρίσι όπου σκοτώθηκαν βάναυσα οι σκιτσογράφοι που σατίριζαν τον Μωάμεθ. Οι θρησκείες πάντως γνώριζαν ανέκαθεν την αξία της ανάγνωσης και της γραφής γι' αυτό και Κοράνι σημαίνει ανάγνωση και Βίβλος γραφή. Φυσικά και στα λεγόμενα δημοκρατικά καθεστώτα, ευημερεί η προσπάθεια χειραγώγησης των μαζών μέσω της κατευθυνόμενης πληροφορίας. Έτσι πετυχαίνει τους στόχους της η παγκοσμιοποίηση και το παιδί της: ο καταναλωτισμός. Τα πάντα, συνεπώς και η γνώση, φιλτράρονται μέσα απ' το φακό της εμπορευματοποίησης και της διατήρησης της εξουσίας των λίγων ισχυρών. Το κακό στις υποτιθέμενες δημοκρατίες, ξεκίνησε απ' τη κυρίαρχη δύναμη του πλανήτη, τις ΗΠΑ. Ο Άντονι Κόμστοκ το 1872, ίδρυσε την Εταιρεία για την Καταπολέμηση της Ανηθικότητας, το πρώτο δηλαδή όργανο λογοκρισίας και χιλιάδες τίτλοι βιβλίων κατέληξαν στην πυρά, ενώ οι συγγραφείς τους διώχτηκαν ισοβίως. Συνεπώς η βιβλιομαχία μπορεί ν' ανθίσει παντού, αν βρει γόνιμο έδαφος και τέτοιο δημιουργούν οι ανυποψίαστοι άνθρωποι, ακόμα και αν είναι αναγνώστες!

Αγγελίνα Παπαθανασίου

χημένες. Συναντά προσβολές και απορρίψεις. Δεν το βάζει κάτω και συνεχίζει τις προσπάθειες και πέρα από το δάσος. Μα και πάλι αποτυγχάνει. Τότε μια σοφή κουκουβάγια του λέει: «Καθένας έχει τη δική του ξεχωριστή αξία. Μα πρέπει να κοπιάσει για να τη βρει. Μόνο τότε μπορούμε όλοι μαζί να ζούμε ευτυχισμένοι».

Πριν λίγες μέρες, ένα ακόμα εξαιρετικό βιβλίο κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Σαΐτης. Πρόκειται για το βιβλίο του συγγραφέα και εκπαιδευτικού Αντώνη Λαμπρινίδη, με τίτλο «Το αηδόνι και η μελωδία της αγάπης». Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά από 8+, ενώ η πανέμορφη εικονογράφηση είναι της Νίκης Λεωνίδου. Ένα μικρό αηδόνι προσπαθεί να κάνει φίλους ανάμεσα στα πουλιά που ζουν στο δάσος. Είναι μικρό και μόνο του και ζηλεύει τα άλλα πουλιά που έχουν φίλους. Κάνει αρκετές προσπάθειες αλλά είναι όλες τους αποτυ-

Θα καταφέρει άραγε το μικρό αηδόνι να βρει τη δική του αξία; Θα συναντήσει την ευτυχία; Μια όμορφη και τρυφερή ιστορία με ποιητική γραφή. Ένα βιβλίο πλημμυρισμένο με όμορφες εικόνες. Δύσκολα συναντά κανείς συχνά τέτοια βιβλία. Καλογραμμένο, γεμάτο μηνύματα για μικρούς και μεγάλους αναγνώστες. Ένα υπέροχο ταξίδι αυτογνωσίας μέσα από ένα πραγματικά λογοτεχνικό βιβλίο.

Αγγελίνα Παπαθανασίου Μια διασκεδαστική και σοφή ιστορία για την απληστία, το χάρισμα της απλότητας και το δώρο της φιλίας για παιδιά 4 ετών και άνω.

Το έμμετρο παραμύθι της συγγραφέως Σοφίας Μαντουβάλου «Η άπληστη χελώνα», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλέντης, σε εικονογράφηση της Κέλλυ Ματαθία Κόβο. Ο λαγός και η χελώνα ζούσαν σε έναν όμορφο αγρό. Η χελώνα όμως, βαρέθηκε την ήσυχη ζωή εκεί. Αφήνει το καβούκι της και φεύγει για την μεγάλη πολιτεία, να φτιάξει ένα μεγάλο και τρανό σπιτικό που όλα τα ζώα στον αγρό θα το ζήλευαν. Σαν επιστρέφει με το νέο της σπίτι, προσφέρει δώρο στο λαγό από την πόλη, μα εκείνος δεν το δέχεται. Του αρέσει έτσι όπως ζει απλά και με λίγα. Μόνο η χελώνα μας δεν ικανοποιείται με τίποτα και συνεχώς θέλει όλο και περισσότερα. Αποφασίζει να κάνει ταξίδια, να γνωρίσει όλο το κόσμο. Θα βρει τελικά ένα μέρος που να της αρέσει για να φτιάξει το σπίτι της;

Ένα όμορφο παραμύθι, που σκοπό έχει να δείξει στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους, ότι η ευτυχία και η χαρά βρίσκονται στα απλά πράγματα. Όσα υλικά αγαθά και να αποκτήσει κάποιος στη ζωή του, δεν σημαίνει ότι θα του προσφέρουν ευτυχία και χαρά. Άλλες αξίες πιο σημαντικές και συχνά ξεχασμένες είναι αυτές που κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Αυτές τις αξίες, η συγγραφέας τις παρουσιάζει στα παιδιά για να γνωρίσουν την πραγματική ευτυχία.

Ελισάβετ Κόλλια

Την πρώτη μέρα της εκεί γνωρίζει κάποια παιδιά. Ένα από αυτά είναι η παράξενη Αριάν, η οποία αναλαμβάνει να την βοηθήσει. Το βλέμμα της όμως πέφτει σε έναν νεαρό, τον Ντάνιελ, και κολλάει εκεί. Η ΑΡΧΗ ΕΝΟΣ ΕΡΩΤΑ ΠΟΥ ΚΑΘΗΛΩΝΕΙ

Η σειρά Άγγελοι αποτελείται από έξι βιβλία. Η βασική ιστορία είναι τέσσερα βιβλία και τα υπόλοιπα δύο συμπληρώνουν τυχόν κενά της ιστορίας.

Η έλξη που νιώθει γι' αυτόν την τρομάζει και η απόρριψή του την πληγώνει. Ζηλεύει κάθε κοπέλα που τον πλησιάζει, όπως τη γλυκιά Γκάμπι και την κακιά Μόλυ. Ένας ακόμα νεαρός έρχεται να ταράξει τη ζωή της. Ο Καμ οποίος την διεκδικεί επίμονα! Κάθε φορά όμως που βρίσκεται κοντά στον Ντάνιελ, ξεχνά όλα τα υπόλοιπα και το μόνο που θέλει είναι να χαθεί στην αγκαλιά του. Το σχολείο την ψυχοπλακώνει, η μοναξιά την πληγώνει με μόνο φωτεινό σημείο τη γνωριμία της με την Πεν.

Στο πρώτο βιβλίο της σειράς γνωρίζουμε τη Λους. Ένα κορίτσι που οδηγείται στο αναμορφωτήριο Σουόρντ εντ Κρος κατηγορούμενη για το θάνατο του φίλου της Τρέβορ μπροστά στα μάτια της υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ενώ επιμένει στην αθωότητά της, κανένας δεν την πιστεύει, ούτε καν οι γονείς της.

Ενώ κάποιες αποκαλύψεις έρχονται στο φως, η ζωή της Λους κινδυνεύει! Τι κρύβει πραγματικά ο Ντάνιελ; Πόσο δυνατή είναι η αγάπη τους και πόσο θα αντέξει; Ποιος ο ρόλος της Γκάμπυ, της Αριάν, του Ρόλαντ, της Μόλυ και του Καμ; Ποια θα είναι η απόφαση της Λους και τι θα την ωθήσει να την πάρει; Η συνέχεια στο δεύτερο βιβλίο...

Στο δεύτερο βιβλίο τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα για την Λους. Μετά τα τραγικά γεγονότα που προκάλεσαν τον θάνατο της Πέν και τις λιγοστές αποκαλύψεις που της έκανε ο Ντάνιελ, η Λους φυγαδεύεται σε ένα άλλο σχολείο. Στο Σόρλαϊν εκτός από ανθρώπους φοιτούν και Νεφιλίμ, απόγονοι Έκπτωτων Αγγέλων και ανθρώπων. Ο Ντάνιελ την αφήνει εκεί χωρίς εξηγήσεις και την ορκίζει να μην απομακρυνθεί από το σχολείο γιατί απειλείται η ζωή της. Η απόγνωση για όλα τα μυστικά σε συνδιασμό με τον άδικο χαμό της φίλης της, καθώς και ο προσωρινός χωρισμός της με τον Ντάνιελ, την διακατέχουν και την πονάνε!! Το κενό που άφησε πίσω του, πάνω που έγιναν ζευγάρι, είναι μεγάλο. Κάθε του φιλί την στέλνει στον Παράδεισο και η απουσία του στην Κόλαση!! Οι εχθροί της πολλαπλασιάζονται και δεν γνωρίζει τον λόγο και το ποιόν τους. Εκεί γνωρίζει πολλούς Νεφιλίμ αλλά δένεται περισσότερο με τη Σέλμπι και τον Μάιλς. Παρ' όλα αυτά της λείπουν οι γονείς της, η κολλητή της, η προηγούμενη ζωή της και φυσικά ο Ντάνιελ. Εκεί, με τη βοήθεια του Μάιλς και της Σέλμπι, ανακαλύπτει πως οι σκιές είναι προάγγελοι γεγονότων του παρελθόντος και αυτοί που σε πλησιάζουν σε αφορούν. Οι Δάσκαλοι στο σχολείο είναι μία Άγγελος και ένας Δαίμονας που τους μαθαίνουν κάποια σημαντικά πράγματα για τους προάγγελους και πώς να τους φανούν χρήσιμοι.

Γιατί ο Ντάνιελ συμμάχησε με τον Καμ αφού είναι εχθροί; Μήπως είναι απλά οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος; Γιατί πρέπει εκείνη πάντα να θυσιάζεται; Γιατί όλοι ζητούν τον θάνατό της; Γιατί θέλουν να αποτρέψουν την ένωσή της με τον Ντάνιελ; Τι ρόλο παίζει το παρελθόν και πόσες απαντήσεις μπορεί να βρει σε αυτό; Όταν όλα γύρω της απειλούνται από κατάρρευση, η απόφαση που θα πάρει θα είναι καθοριστική για το μέλλον της!!! Μέχρι που θα φτάσει για να μάθει την αλήθεια; Αυτό που μου έμεινε έντονα από αυτό το βιβλίο είναι οι κινηματογραφικές περιγραφές των στιγμών που η Λους καλούσε τους προάγγελους και τους "έπλαθε" για να τους κάνει πύλες του παρελθόντος, καθώς και των στιγμών που ο Ντάνιελ άνοιγε τα φτερά του και πετούσε στον ουρανό...

να εντοπίσουν τη Λους αφού ακόμα η ζωή της είναι σε κίνδυνο. Ο Ντάνιελ λοιπόν φτάνει πάντα αφού έχει φύγει η Λους και σε κάθε ζωή που επισκέφτεται θυμάται τον πόνο και την δυστυχία που βίωνε κάθε φορά που την έχανε μέχρι να γίνει η επόμενη μετενσάρκωση.

Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις η Λους νιώθει προδομένη. Πιστεύει ότι της έχουν πει ψέμματα. Αμφιβάλλει για την αγάπη του Ντάνιελ και πιστεύει ότι είναι μαζί της δεμένος λόγω της κατάρας. Γι' αυτό το λόγο αποφασίζει να κάνει ταξίδια στο κοινό παρελθόν τους και να ζήσει από κοντά την αγάπη τους στο χρόνο. Θέλει να ανακαλύψει πώς λύνεται η κατάρα και αν η αγάπη τους είναι αληθινή. Μοναδικός συνοδοιπόρος της ο Μπιλ. Ένα περίεργο πλάσμα που βρήκε μέσα στους προάγγελους. Ο Μπιλ τη βοηθάει σε κάθε της ζωή να συναντήσει τον εαυτό της και τον Ντάνιελ για να ανακαλύψει την αλήθεια γύρω από την αγάπη τους. Παράλληλα όμως και όλοι οι υπόλοιποι έχουν βγει στο κατόπι για

Η Λους βλέποντας τον εαυτό της στο παρελθόν αναρωτιόταν πώς μπορούσε να εμπνέει αγάπη στον Ντάνιελ σε κάποιες συγκεκριμένες ζωές. Έβλεπε την απόγνωση στο πρόσωπό του κάθε φορά που ένιωθε ότι πλησίαζε η ώρα που θα τη χάσει και την γεμάτη πόνο αντίδραση του όταν έμενε μόνος. Πείστηκε για το μέγεθος της αγάπης του Ντάνιελ. Κατάλαβε επιτέλους ότι αυτό που τους δένει είναι κάτι πολύ δυνατό και όσο παίρνουν τα χρόνια δυναμώνει περισσότερο. Οι ψυχές τους είναι αδελφές και δεν επιβιώνει η μία χωρίς την άλλη!! Θα κριθεί να πάρει σοβαρές αποφάσεις που θα επηρεάσουν τη ζωή όλων των εμπλεκομένων. Ο Μπιλ προσπαθεί να τη βοηθήσει στην απόφασή της αλλά κατά πόσο θέλει το καλό της; Ποιος είναι ο Μπιλ και ποιος ο ρόλος του στην ιστορία; Ένα βιβλίο γεμάτο συναισθήματα, δοσμένα με γλαφυρές περιγραφές. Η αγάπη αναβλύζει κάθε φορά που έρχονται σε επαφή! Ένας δυνατός έρωτας που άντεξε στην αιωνιότητα!! Θα καταφέρει τελικά να επιβιώσει; Ή θα καταφέρουν οι εχθροί τους να τους χωρίσουν για πάντα; Αγωνιώ να μάθω τη συνέχεια αυτής της μεγάλης αγάπης, εσείς;

Στο τέταρτο βιβλίο η μάχη που θα κρίνει τα πάντα είναι προ των πυλών. Ο Ντάνιελ, η Λους, ο Καμ, η Γκάμπυ, η Αριάν, ο Ρόλαντ, η Μόλυ και η Άναμπελ έχουν 9 μέρες να σταματήσουν τον Λούσιφερ από το να καταστρέψει τον κόσμο όπως τον ξέρουν. Το χρονικό όριο είναι μικρό και δεν έχουν περιθώριο λάθους ή καθυστέρησης. Η αποστολή τους είναι τα εντοπίσουν τρία αντικείμενα που ο συνδυασμός τους θα καταστρέψει τα σχέδια του Λούσιφερ. Έχοντας στα χέρια τους το βιβλίο που είχε γράψει ο Ντάνιελ κάποιους αιώνες πίσω, τους βοηθάει να βρουν τις τοποθεσίες και τα μέρη που είναι κρυμμένα. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα γιατί οι εχθροί τους είναι πίσω τους και είναι πολλοί. Το Κλιμάκιο που αποτελείται από αιώνιους απλούς ανθρώπους, που απλά πήραν χάρη να γίνουν αθάνατοι μετά την Πτώση των Αγγέλων, προσπαθεί να τους σταθεί εμπόδιο. Αποφασίζουν να χωριστούν για να βρουν τα αντικείμενα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ο Ντάνιελ με τη Λους πάνε στη Βενετία, ο Ρόλαντ με την Αριάν και την Άναμπελ στη Βιέννη και ο Καμ με τη Γκάμπυ και τη Μόλυ στην Αβινιόν. Στη Βενετία ενώ καταφέρνουν να το βρουν, κάτι συμβαίνει και πιστεύουν ότι όλα τελείωσαν. Κι όμως απλά βρήκαν έναν απαραίτητο σύμμαχο. Οι Απόκληροι, που το μόνο που θέλουν είναι η επιστροφή τους στον Παράδεισο, τίθενται υπέρ του σκοπού τους.

...Όταν ο λόγος ύπαρξης του Κλιμακίου δεν είναι πια σημαντικός, τα αντίποινα για όλες τις πράξεις τους θα είναι ανελέητα. Θα προλάβουν να φτάσουν έγκαιρα για να σταματήσουν τον Λούσιφερ; Ποιος είναι τελικά ο Άγγελος από τον οποίο εξαρτάται η ισορροπία μεταξύ Παραδείσου και Κόλασης; Τελικά είναι ο Ντάνιελ η αδελφή ψυχή της Λους ή κάποιος άλλος; Όταν έρθει η ώρα της τελικής επιλογής, ποιον θα διαλέξει; Θα βγει η αγάπη νικήτρια ή θα θυσιαστεί στο βωμό της εξουσίας; Η ιστορία μπορεί να τελειώνει εδώ, αλλά σίγουρα θα θέλαμε να ζήσουμε κάποιες στιγμές του αγαπημένου μας ζευγαριού όπως εξιστορείται στο βιβλίο Έρωτας, καθώς και το τι έγινε τελικά με τον πληγωμένο μας Καμ για τον οποίο μιλάει το πέμπτο βιβλίο.

Ε υ δ ο ξ ί α Γ ρ α μ μ έ ν ο υ

Αναστασία Νεραϊδόνη

Με την Ευδοξία Γραμμένου γνωριστήκαμε στο φεστιβάλ Όψεις του Φανταστικού το 2015 που είχαν διοργανώσει οι εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές. Η Ευδοξία είχε κάνει την ανθολόγηση της πρώτης συλλογής παραμυθιών που είχα την ευτυχία να συμμετέχω κι ουσιαστικά ήταν ο πρώτος άνθρωπος που γνώρισα στον εκδοτικό χώρο του Φανταστικού. Μια γλυκιά, χαμηλών τόνων, γοητευτική κοπέλα που όταν διαβάζεις τα συναρπαστικά διηγήματα τρόμου της δεν πιστεύεις πώς να γράψει τόσο σκοτεινά ένα τόσο νεραϊδένιο πλάσμα. Αλλά έχουμε μάθει απ’ την λαογραφία μας ότι οι νεράιδες είναι και σκοτεινές, σωστά; Κι η Ευδοξία μας αποκαλύπτει αυτή της την πτυχή μέσα απ’ τα ποιήματα της. Ας πάμε να την γνωρίσουμε λοιπόν!

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η

Έχεις σπουδάσει βιβλιοθηκονομία, άλλο ένα κοινό που έχουμε και γράφεις από πολύ νεαρή ηλικία. Ποια ήταν η στιγμή που συνειδητοποίησες ότι είσαι ερωτευμένη με τον χώρο του βιβλίου και πρόκειται να ασχοληθείς με αυτόν; Ευδ.Γρ.: Από μικρή ηλικία αγαπούσα τα βιβλία, ήταν για μένα το μέσο φανταστικών ταξιδιών, μιας διαφορετικής καθημερινότητας. Στο δημοτικό έγραψα την πρώτη νουβέλα μου με τίτλο «Η σκοτεινή σιγή της νύχτας», ένας τίτλος που δόθηκε μετά σε ποίημα του πρώτου μου βιβλίου «Σκιές σε σκοτεινά όνειρα πάθους». Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία μεγάλωνε, ώσπου στα δεκαέξι μου, και καθώς βρισκόμουν στη βιβλιοθήκη του σχολείου μου, συνειδητοποίησα και αποφάσισα ότι έπρεπε να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη βιβλιοθηκονομία, γιατί αυτό θα μου εξασφάλιζε ένα μέλλον που, τουλάχιστον, θα με έκανε να νιώθω όμορφα. Έχουμε γνωρίσει τη γραφή σου μέσα από παραμύθια και διηγήματα τρόμου. Το πρώτο σου βιβλίο «Σκιές σε σκοτεινά όνειρα πάθους» ήταν ποιητική συλλογή και τώρα το δεύτερο «Ξόρκι» είναι ένα μακρήγορο ποίημα. Γιατί ποίηση, λοιπόν; Τι σημαίνει για σένα; Ευδ.Γρ.: Ποτέ δεν επιδίωξα να γράψω ποίηση, έβγαινε από μέσα μου απολύτως φυσικά. Ό,τι ιστορία προσπαθούσα να γράψω είχε ποιητικό λόγο, μερικές φορές έβγαινε στο χαρτί με ομοιοκαταληξίες, και γενικά όλα έμοιαζαν με μεγάλα ποιήματα που έκρυβαν ιστορίες. Η ποίηση είναι τρόπος έκφρασης, η οποία –για αυτόν που γράφει τουλάχιστον– είναι ο πιο βαθύς και

πιο αληθινός τρόπος για να εξωτερικεύσει όσα νιώθει. Επιπλέον, η ποίηση του φανταστικού έχει έναν ακόμη πιο μαγικό τρόπο που σου δίνει τη δυνατότητα να «καθαρίσεις» την ψυχή σου στο χαρτί μέσα από λέξεις φαντασίας, χωρίς να δώσεις στον αναγνώστη ολόκληρο τον εαυτό σου. Γιατί στον χώρο του φανταστικού όλα επιτρέπονται και όλα μοιάζουν εντάξει. Θέματα που θίγει η ποίησή σου είναι ο ανεκπλήρωτος έρωτας και το πάθος της ανθρώπινης ψυχής. Θεωρείς ότι είναι θέματα που στην επέλαση της ψηφιακής εποχής τα θάβουμε, ενώ πρέπει να μιλήσουμε γι’ αυτά; Ευδ.Γρ.: Νομίζω πως πάντα θα μιλάμε γι’ αυτά, είναι βαθύτατη ανάγκη κάθε ανθρώπου. Όταν υπάρχουν δυνατά συναισθήματα, όσο κι αν θέλει κάποιος να τα κρύψει, δεν μπορεί. Πάντα υπάρχει η επιθυμία εξωτερίκευσης συναισθημάτων, απλώς, ίσως, πλέον να υπάρχει περισσότερος φόβος ως προς την κατ’ ιδίαν επαφή και η προτίμηση μιας έμμεσης επικοινωνίας μέσω της τεχνολογίας. Ποιοι είναι οι ποιητές που σε έχουν εμπνεύσει και γιατί; Ευδ.Γρ.: Μου αρέσει ο Πόε, οι σκοτεινές και μερικές φορές παράλογες σκέψεις που βγαίνουν απ’ τα ποιήματά του. Απ’ την άλλη αγαπώ τον Σαχτούρη, με τη σοβαρότητα και τους συμβολισμούς του.

Είσαι της άποψης ότι οι γραφιάδες της γενιάς μας ασχολούμαστε λιγότερο με την ποίηση λόγω περιθωριοποίησής της; Και τι πρέπει να κάνουμε για ν’ αλλάξει αυτό; Ευδ.Γρ.: Πιστεύω πως δεν ασχολούμαστε λιγότερο. Υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται πάρα πολύ, ίσως όμως δεν φαινόμαστε λόγω της περιθωριοποίησης της ποίησης, όπως την αντιλαμβάνονται οι υπόλοιποι. Εάν μία μόνο φορά καθόταν ο καθένας μας και έγραφε σε ένα κομμάτι χαρτί τα πιο κρυφά του συναισθήματα, που δεν τολμά να πει με λόγια, πιστεύω πως τότε, έστω και λίγο, κάθε ένας θα καταλάβαινε ποια είναι η αξία της ποίησης. Αυτό φυσικά είναι προσωπική μου άποψη. Τι αποτελεί έμπνευση για σένα; Ποια είναι τα πράγματα ή γεγονότα που πιάνει το μάτι σου και λες «ω, πρέπει οπωσδήποτε να γράψω γι’ αυτό»; Ευδ.Γρ.: Είναι μόνο έντονα συναισθήματα, αυτά με ωθούν να γράψω. Όπως είπαμε και παραπάνω, η ποίηση για μένα είναι τρόπος έκφρασης και εξωτερίκευσης συναισθημάτων. Ένα συναίσθημα μπορεί να προκύψει από διάφορα γεγονότα, όπως και ένα γεγονός μπορεί να σου δημιουργήσει ποικίλα περίεργα συναισθήματα. Το κλειδί είναι αυτό που νιώθω. Από τα καταπληκτικά εξώφυλλα και των δύο βιβλίων σου διακρίνω μια έλξη προς τον κόσμο των ξωτικών και της

μαγείας. Έχεις συμμετοχή στην επιλογή και πόσο σημαντικό θεωρείς ότι είναι το εξώφυλλο να συμφωνεί με το περιεχόμενο; Ευδ.Γρ.: Είναι όντως πανέμορφα και ευχαριστώ για την αναφορά αυτή. Η επιλογή είναι αποκλειστικά δική μου, σε συνεργασία φυσικά με τις Εκδόσεις Συμπαντικές Δια-δρομές. Θέλουμε από κοινού να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Το εξώφυλλο είναι πολύ σημαντικό, γιατί είναι η πρώτη εικόνα. Το πρώτο πράγμα που βλέπει το μάτι, να το πούμε πιο απλά. Είναι η εικόνα του βιβλίου, η εικόνα του περιεχόμενου του όπως είναι στο μυαλό του συγγραφέα, οπότε σίγουρα ένα εξώφυλλο θα πρέπει να συμφωνεί εκατό τις εκατό με το περιεχόμενο και με αυτό που θέλει ο συγγραφέας να δείξει.

Ετοιμάζεις κάποιο επόμενο συγγραφικό βήμα; Ευδ.Γρ.: Τον τελευταίο χρόνο, λόγω περιορισμένου χρόνου, προσπαθώ να τελειώσω το βιβλίο μου με τίτλο «Άκου τη σιωπή», το οποίο είναι συλλογή διηγημάτων κοινωνικού περιεχομένου και περιλαμβάνει αληθινές ιστορίες με θέμα την κακοποίηση των γυναικών, αλλά όχι μόνο. Είναι ένα θέμα σκοτεινό και λεπτό, και προσπαθώ με τον κατάλληλο τρόπο να το προσεγγίσω και να μεταφερθεί στους αναγνώστες όσο πιο ομαλά γίνεται. Ελπίζω μέχρι τον χειμώνα να καταφέρω πια να το ολοκληρώσω.

Ποτέ δεν επιδίωξα να γράψω ποίηση, έβγαινε από μέσα μου απολύτως φυσικά. Ό,τι ιστορία προσπαθούσα να γράψω είχε ποιητικό λόγο, μερικές φορές έβγαινε στο χαρτί με ομοιοκαταληξίες, και γενικά όλα έμοιαζαν με μεγάλα ποιήματα που έκρυβαν ιστορίες.

Ποια είναι η ευχή σου για το μέλλον της λογοτεχνίας του Φανταστικού;

καθένας θα πρέπει να αφήνει το δικό του λιθαράκι μόνο με την αξία του.

Ευδ.Γρ.: Η Λογοτεχνία του Φανταστικού στην Ελλάδα έχει λαμπρό μέλλον, μα θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε πως ο χώρος χρόνο με το χρόνο μεγαλώνει και ο Ευδ.Γρ.: Σας ευχαριστώ κι εγώ πολύ.

Σ’ ευχαριστώ για τον χρόνο σου Ευδοξία μου κι εύχομαι το «Ξόρκι» να μαγέψει τους αναγνώστες όπως επίσης και να συναντούμε όλο και περισσότερους ποιητές σαν εσένα!

Αναστασία Νεραϊδόνη

Η Ευδοξία Γραμμένου λοιπόν είναι μια συγγραφέας που με θάρρος και κόντρα σε αυτό το ρεύμα «αμηχανίας κι απαξίωσης», εξέθεσε το εσώτερο είναι της σε ένα ιδιαίτερο μικρό θησαυρό που λέγεται «Ξόρκι». Να πω αρχικά συγχαρητήρια στην ομάδα που επιμελήθηκε το εξώφυλλο κι ας προχωρήσουμε τώρα στα ενδότερα. Ναι, θα περίμενα μια συλλογή ποιημάτων για να χορτάσω την γραφή της Ευδοξίας Γραμμένου. Το περιεχόμενο είναι ένα εκτενές ποίημα που παρεμβάλλεται από σαγηνευτικά σκοτεινές εικόνες ζωγράφων όπως του Wetherbee και του Whymper.

Ναι, δεν είναι μια εύκολη ποιητική ανάγνωση. Θα έλεγα ότι έχει μια αισθητική της ποίησης του Baudelaire και του Rimbaud. Αυτούς οι οποίοι κάποτε αποκαλέστηκαν «καταραμένοι» γιατί εξέφραζαν την έλξη προς το απύθμενο σκοτάδι των ανθρώπινων συναισθημάτων. Και παρότι είναι άκομψο κι αδόκιμο να συγκρίνουμε έργα ποιητών ακριβώς για τον λόγο που ανέφερα πιο πάνω, κάνω την σύγκριση γιατί ακριβώς το ίδιο εκφράζει και η Ευδοξία Γραμμένου στο «Ξόρκι» της. Και γι’ αυτό είναι ένα ιδιαίτερο ανάγνωσμα που μπορείτε να χαρίσετε σε ανθρώπους που έχουν στιγματίσει την ζωή σας. Ακόμα καλύτερα σε εφήβους που ευτυχώς έχουν δημιουργήσει ένα δικό τους ρεύμα εξερεύνησης της ποίησης και ανάμιξη του παλιού με το καινούριο, αντίθετο απ’ το προαναφερθέν ρεύμα απαξίωσης των ενηλίκων. Το Ξόρκι όπως και κάθε άλλο ποιητικό ανάγνωσμα θα προσφέρει σε κάθε αναγνώστη διαφορετικό και μοναδικό νόημα μόνο για κείνον. Κι αυτό είναι η συγκλονιστική μαγεία της ποίησης. Κάποιοι στίχοι μπορεί να μην αρέσουν γιατί άνοιξαν παραθυράκια της ψυχής που δεν θέλουμε να αντικρίσουμε ακόμα ή μας θύμισαν πληγές που είχαμε θάψει πριν επουλωθούν. Όμως αυτή δεν είναι η δουλειά της ποίησης; Η θεραπεία;

Νάντια Κίσκα

Μαγικά μέρη, μαγικές εικόνες, μαγική γλώσσα. Η Λίλα Κίσσα-Φραγκομίχαλου στην συνέχεια της ιστορίας της Αμόρια, καταφέρνει αυτό που λίγοι συγγραφείς έχουν καταφέρει πριν απο εκείνη. Να κλιμακώσει την ένταση και να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη εως την τελευταία σελίδα. Βιβλία-κτήνη, όπως αποκαλώ εγώ εκείνα με παραπάνω από 500+ σελίδες, και όμως δεν μπορώ να πω ότι έκανε κοιλιά πουθενά. Ήταν γρήγορο, άμεσο και αυτή η γλώσσα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας... Την αγαπώ. Εμπλουτίζει το λεξιλόγιο μου, πέρα από την φαντασία μου. Μαγεύει, πορώνει και σε κάνει να βλαστημάς που ο Οκτώβρης αργεί για το επόμενο. Η Αμόρια στο δεύτερο βιβλίο της σειράς μας ξανασυστήνεται σαν νεαρή γυναίκα με επιθυμίες, ευαισθησίες και πάνω από όλα ανθρωπιά. Οι φύλακές της υποκύπτουν στα θέλω και τις ανάγκες της αλλά πάνω από όλα, υποκύπτουν στις ίδιες τις επιθυμίες τους. Η συγγραφέας μας μυεί στην σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης, στις ανάγκες της σάρκας και στους σκοτεινούς πόθους του μυαλού. Γνωρίζουμε νέους χαρακτήρες με σκοτεινά μυστικά και επιθυμίες, ενώ την ίδια στιγμή

το κουβάρι του παρελθόντος των πρωταγωνιστών ξετυλίγεται αφήνοντάς μας με κομμένη την ανάσα. Νέα μέρη γεμάτα μυστήριο, μύθοι και γεγονότα του παρελθόντος που θα καθορίσουν το μέλλον της Αμόρια και ο απαγορευμένος έρωτας που μεγαλώνει μέρα με την μέρα συνθέτουν ένα από τα πιο δυνατά μυθιστορήματα που είχα την τύχη να υπάρξω αναγνώστης. Το βιβλίο ανήκει στη σειρά “Angel Eyes”, που αποτελεί το πρώτο και μοναδικό εικονογραφημένο μυθιστόρημα φανταστικής λογοτεχνίας αυτής της έκτασης στα ελληνικά. Η πλοκή βασίζεται στον ομώνυμο ονειρόκοσμο που εμπνεύστηκε η συγγραφέας-εικονογράφος και εκτυλίσσεται ταυτόχρονα στη φυσική και στην αστρική διάσταση, με χαρακτήρες τόσο ανθρώπινους όσο και αλλόκοσμους. Περιέχει 75 αυθεντικές εικόνες που σχεδίασε η ίδια δημιουργός με επιρροή από την ιαπωνική manga/anime τεχνοτροπία, καθώς επίσης και παράρτημα fanart.

Θεόφιλος Γιαννόπουλος

Πώς γράφτηκε άραγε «Το Αγκάθινο Στέμμα»; Σε αυτό μα και σε άλλα ενδιαφέροντα ερωτήματα που συνοδεύουν «Το Αγκάθινο Στέμμα», μας ξεναγεί με τις απαντήσεις του ο ίδιος ο δημιουργός του βιβλίου, Θεόφιλος Γιαννόπουλος…

Ένα από τα συχνότερα ερωτήματα που μου κάνουν συχνά φίλοι αναγνώστες, είναι και αυτό που υπάρχει ως τίτλος του άρθρου: Πώς γράφτηκε άραγε Το Αγκάθινο Στέμμα; Αφορά φυσικά ένα θέμα το οποίο αρέσει σε κάθε συγγραφέα να αναλύει, μιας και το να περιπλανιέται σε όσα προηγήθηκαν ώστε να γεννηθεί το πνευματικό του παιδί, θα έχει πάντα την δική του όμορφη σημασία και λογοτεχνική μαγεία...

Αρχικά, ας γνωριστούμε καλύτερα και ας ψάξουμε την κύρια αιτία της δημιουργίας αυτού του έργου (και κάθε νέας γραφής μου) στον χαρακτήρα μου: Εκεί, όπου μια από τις παράξενες συνήθειές μου από μικρό παιδί, ήταν το να συλλέγω από περιοδικά και ε-φημερίδες κάθε παράξενη, ανεξήγητη, μυστηριώδη είδηση που συναντούσα και περνούσε συνήθως απαρατήρητη. (Παρεμπίπτοντος, ποτέ δεν σταμάτησα να εμπλουτίζω αυτή τη συλλογή μου. Γεγονός που σημαίνει πως στη βιβλιοθήκη μου θα βρείτε από μυθιστορήματα, συλλογές ποιημάτων, μελέτες και εγκυκλοπαίδειες, μέχρι και αυτά τα σπιράλ, με τα χρωματιστά εξώφυλλα και τις ημερομηνίες καταχώρησής τους….) Μια εμμονή μου, που μπορεί και να θυμίζει σε κάποιους αναγνώστες του Αγκάθινου Στέμματος, κάτι και από την προσωπικότητα του βυζαντινολόγου Κωνσταντίνου της ιστορίας μας… Σε αυτήν την προσωπική μου συλλογή λοιπόν, μπορεί κάποιος να συναντήσει διάφορα γεγονότα. Όπως ιστορικές ανακαλύψεις (πχ. η εύρεση παράξενων υπόγειων κρυψώ-νων με πολύτιμους θησαυρούς, ενός αρχαίου ή βυζαντινού τάφου ή ακόμη και μιας ολόκληρης χαμένης πόλης), μα και παράξενων συμβάντων (όπως το ότι κλάπηκε από το Χ μουσείο ένα κειμήλιο το οποίο ακόμη δεν είχε διασαφηνιστεί η πρακτικότητά του ή το τι σήμαιναν τα όσα υπήρχαν χαραγμένα πάνω του σε άγνωστη γλώσσα…) Ειδήσεις δηλαδή, που από μόνες τους δημιουργούν ένα γοητευτικό πάζλ, που στα δικά μου μάτια τα κομμάτια του έδειχναν ικανά να δημιουργήσουν μια εκρηκτική ιστορία! Συνδετικός κρίκος όλων αυτών των ψηφίδων αλήθειας, ήταν και συνεχίζει από πάντα να είναι η ονειροπόλησή μου στους κόσμους της φαντασίας. Ενός κόσμου που επέμενα να τον εξερευνώ από πολύ μικρή ηλικία. Μάλιστα στο Δημοτικό έγραψα μια έκθεση, την οποία θα μπορούσα κάλλιστα να χαρακτηρίσω και ως μια πρώτη προσπάθεια για διήγημα που περιείχε μέσα του στοιχεία της περιπέτειας, του μυστηρίου και των απόκοσμων περιπλανήσεων! Μα ας γυρίσουμε στο παρόν… Για να φτάσουμε όμως από εκείνες τις μικρές ιστορίες που σκάλιζα στο χαρτί μέχρι τα μυθιστορήματα του σήμερα, ακολούθησε αρκετή προσωπική προσπάθεια ώστε με τον καιρό η γραφή μου να γίνεται ολοένα πιο γλαφυρή και άμεση για τον αναγνώστη. Όσοι φίλοι αγαπούν την ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων, έχουν αποκτήσει πιστεύω

μια εικόνα για το πόσο δύσκολο είναι να πάρει μορφή ένα σοβαρό έργο που βαδίζει σε αληθοφανή μονοπάτια. Γιατί για να βγει ένα πραγματικά συναρπαστικό αποτέλεσμα, χρειάζεται η πένα του δημιουργού να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες. Εκείνες δηλαδή που να περιέχουν ένα ενδιαφέρον ιστορικό πλαίσιο, απολαυστικούς χαρακτήρες κι αναπάντεχες, -μα πάντα δικαιολογημένες-, ανατροπές. Ωραία. Βάλτε λοιπόν στην παραπάνω εξίσωση και την εκάστοτε ιδιοτροπία του λογοτέχνη (π.χ. στο τρόπο απόδοσης της φαντασίας του στο χαρτί, στην μεθοδολογία της έρευνάς του κ.τ.λ.). Χαρακτηριστικά που τον κάνουν ,-αθόρυβα κάποιες φορές-, να διαφέρει από τις γραφές των ομότεχνων. Η δική μου επιμονή στέκει στο γεγονός ότι επιδιώκω σε ό, τι καταγράφω να είναι πάντα διασταυρωμένο, άρτιο και αποδεκτό ιστορικά - επιστημονικά. Εν ολίγοις, είμαι ένας άρρωστος τελειομανής, που συνταιριάζει πάντοτε η φαντασία του είναι η προέκταση της αλήθειας. (Και άραγε, πόσες φορές ξενύχτησα ερευνώντας για κάτι που στα μάτια του αναγνώστη περνά για 4-5 δευτερόλεπτα σε μία πρόταση,-όπως μια χρονολογία σχετικά με το θάνατο του Χ ιστορικού προσώπου-, βασανιζόμενος γιατί κάθε πηγή που συναντούσα ανέφερε και κάτι διαφορετικό;) Ευτυχώς, στην πάροδο των χρόνων διαπίστωσα πως δεν είμαι ο μόνος στο χώρο του βιβλίου που έχει αυτές τις ιδιοτροπίες, αφού συνάντησα πλήθος ακόμη συγγραφέων και ποιητών και όχι μόνο. Σε μια πρόσφατη συζήτηση που είχα με μία έμπειρη υπάλληλο βιβλιοπωλείου της Θεσσαλονίκης, μου εξομολογήθηκε ότι θεωρεί δεδομένο πως αν δεν είναι όλα τους επιμελώς τακτοποιημένα στα ράφια και στη ζωή της, αρρωσταίνει. Γιατί σε κάποιους, -περισσότερο απ’ όλους, αυτό πιστεύω ότι συμβαίνει στους βιβλιόφιλους!-, η καθημερινότητά τους είναι συνδεδεμένη με τον τρόπο ζωής που είχε εκφράσει και ο Αργεντινός συγγραφέας Χόρχε Λουίς Μπόρχες όταν έλεγε πως «Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης». Μα κάπου εδώ νιώθω πως ήδη μακρηγόρησα στην πρώτη μας γνωριμία και χαθήκαμε σε πολλά σταυροδρόμια σκέψεων και αναμνήσεων! (Μα προσωπικά δεν απορώ, μιας και αυτό είναι ένα ζωηρό χαρακτηριστικό που το κατέχει πάνω απ' όλους τους ήρωες του Αγκάθινου Στέμματος, η Αλεξάνδρα, που τόσο λατρεύω!) Στο επόμενο άρθρο μας λοιπόν, θα επεκταθώ και σε άλλα θέματα. Όπως την συναρπαστική διαδικασία της έρευνας, τις επιτόπιες επισκέψεις και τα απρόβλεπτα ευρήματα που κάποιες φορές άλλαζαν ακόμη και την ροή της ιστορίας που είχε γραφτεί στο χαρτί! Θα ανταμώσουμε ξανά λοιπόν σύντομα. Όμορφα αναγνωστικά ταξίδια σας εύχομαι φίλοι μου!

Παναγιώτα Γκουτζουρέλα Μας αφηγούνται την ιστορία ενός άλλου ζευγαριού, του Λεώ (παππού του Λεωνίδα) και της Ειρήνης.

Σας αρέσουν τα παραμύθια; Οι Ακροβάτες του χρόνου αυτό ακριβώς είναι. Ένα παραμύθι για ενήλικες που δίνει απαντήσεις στο πώς οι μεγάλοι έρωτες δεν πεθαίνουν, πώς καθημερινοί άνθρωποι επηρεάζουν τον ρου της ιστορίας και πώς ο θάνατος δεν είναι αναγκαστικά το τέλος. Τικ τακ... Ο Λεωνίδας και η Αφροδίτη ζουν τον δικό τους έρωτα. Ένα σύγχρονο ζευγάρι εφήβων, απολαυστικό με τις κόντρες του και τους μικροκαβγάδες του αλλά και συνειδητοποιημένο ως προς τον έρωτά του. Φυσικά και έχουν προβλήματα με τους γονείς τους!

1933. Ο Λεώ ανακαλύπτει πως μπορεί να πετάει. Και επίσης αποφασίζει να γλεντήσει και με τον φίλο του ταξιδεύουν στη Θεσσαλονίκη για να περάσουν καλά ξοδεύοντας τα λεφτά του Λεωνίδα που έτυχε να είναι πάμπλουτος. Την ίδια εποχή η πανέμορφη και πάμπτωχη Ειρήνη φεύγει από το χωριό της και αναζητά την τύχη της στην ίδια πόλη, κρύβοντας από όλους την υπεράνθρωπη δύναμή της. Γνωρίζονται. Ερωτεύονται. Οι δρόμοι τους χωρίζουν. Μετά από χρόνια συναντιούνται και πάλι και από τότε είναι αχώριστοι. Ένας έρωτας που ακροβατεί στο χρόνο. Το βιβλίο μιλάει για έναν έρωτα χωρίς όρια και για αγάπες που δεν σβήνουν. Μαθαίνουμε πως ένας άνθρωπος είναι ικανός να αλλάξει την πορεία των γεγονότων και ας μην είναι ο πρωταγωνιστής αυτών. Και επίσης, ο θάνατος, αυτός που όλοι φοβόμαστε, είναι σχετικός... Και όλα αυτά μέσα από απίστευτες ιστορίες, ξεκαρδιστικά γεγονότα και γλυκόπικρες αλήθειες για τη ζωή.

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Όσα προβλήματα κι αν αντιμετωπίζει κάποιος, αν τα μοιραστεί με καλούς φίλους. μπορεί να πάψουν να είναι προβλήματα. Για το τέλος επέλεξα μια φράση από το βιβλίο που ξεχώρισα:

Όταν τα μάτια κοιτούν με αγάπη και το μυαλό σκέφτεται συνετά, Ένα μικρό αγγελάκι είναι στεναχωρημένο γιατί το φωτοστέφανο που έχει πάνω από το κεφάλι του δεν λάμπει πια. Στο δρόμο του συναντά μια πεταλούδα, ένα σπουργίτι και μια πυγολαμπίδα, που ακούγοντας το πρόβλημά του σπεύδουν να το βοηθήσουν. Θα καταφέρει να γίνει και πάλι χαρούμενο το Αγγελάκι; Θα λάμψει ξανά το φωτοστέφανό του; Πρόκειται για ένα έμμετρο παραμύθι που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5+. Πολλά είναι τα μηνύματα που περνά έμμεσα ο συγγραφέας του βιβλίου. Η φιλία και η συνεργασία είναι δυο έννοιες που οι μικροί αναγνώστες θα γνωρίσουν διαβάζοντας το παραμύθι.

όλα παίρνουν το δρόμο τους έτσι απλά και μαγικά Το βιβλίο «Το Αγγελάκι που έλαμψε ξανά» του συγγραφέα Άγγελου Ραυτόπουλου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βookberries σε εικονογράφηση της Χριστίνας Μπιλμπίλη.

Νεκταρία Γ. Πουλτσίδη Την ημέρα που άρχισε ο Χορός του Ήλιου ήταν η ημέρα που άλλαξε για πάντα την μοίρα του Άνελιν. Εκείνη την ημέρα, κατά την διάρκεια του Χορού και μπροστά στην κοπέλα που αγαπούσε, εμφανίστηκε ο Κρεατοκου-βαλητής προσβάλλοντάς τον μπροστά στους φίλους του αλλά και την κοπέλα που του άρεσε. Αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση για την προσβολή που δέχτηκε δεν φαντάζεται σε τι περιπέτειες θα μπλεχτεί αυτός και οι φίλοι του.

O πασίγνωστος συγγραφέας των best seller Game Of Thrones, George R.R. Martin έγραψε και το βιβλίο Στον Οίκο του Σκουληκιού που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρόκειται για ένα βιβλίο μικρό με σκληρό εξώφυλλο. Συγκαταλέγεται στην επιστημονική φαντασία (sci-fi). Οι Γιάγκα-λα- χάι είναι ένας λαός που ζεις κρυμμένος πολλά μέτρα από την επιφάνεια της γης. O Άνελιν ανήκει στο λαό των Ανθρωποσκώληκων. ΤΑΞΊΔΙ ΣΤΑ ΠΈΡΑΤΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΊΑ, ΒΟΥΤΏΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΆΔΙ ΚΑΙ ΣΤΑ ΘΑΝΆΣΙΜΑ ΜΥΣΤΙΚΆ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΜΉ...

Χωρίς να έχει υπολογίσει τη δύναμη του Κρεατοκουβαλητή και πολύ σίγουρος για τον εαυτό του, ξεγελιέται και πιάνεται αιχμάλωτος του. Από μια εύνοια της τύχης καταφέρνει να γλιτώσει από τη μοίρα του θανάτου. Τρέχοντας να ξεφύγει από τον διώκτη του, θα έρθει αντιμέτωπος με τους Χθόνιους. Πλάσματα που ζουν στο σκοτάδι και αιώνιοι εχθροί του λαού του. Όμως είναι όντως εχθροί; Κι αν η απειλή δεν προέρχεται από κείνους αλλά από κάποιον πιο επικίνδυνο εχθρό; Θα καταφέρει νικήσει, να επιβιώσει και να βγει ζωντανός ώστε να ανακαλύψει καλά κρυμμένα μυστικά του λαού του;

Aναστασία Νεραϊδόνη Ωραιότατο ταξίδι σε μαγειρικές γεύσεις, συναισθήματα και μέρη της Ελλάδας! Θα βρείτε δεκατρείς ιστορίες νοσταλγικές, γλυκόπικρες, άλλοτε εκρηκτικές και πιπεράτες. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο στα διηγήματα της κυρίας Διπλάρη είναι ο τρόπος που αναλύει την σχέση φαγητού με την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Σας παραθέτω ένα απόσπασμα για να καταλάβετε. Από κει κι έπειτα, άρχισε η περίοδος μπεσαμέλ: κάλυψη-κάλυψη-κάλυψη! Οι σάλτσες δεν είναι μόνο για νοστιμιά αλλά και για κάλυψη. Καλύπτουν τα κενά ή εμπλουτίζουν τη γεύση. Επίσης, κρατάνε μαζί και τα υλικά. Να, πάρτε για παράδειγμα το παστίτσιο. Μακαρόνια. Κιμάς. Δυο διαφορετικά πράγματα. Μαζί αλλά και χώρια. Κι έρχεται από πάνω τους να σταθεί όμορφα όμορφα η μπεσαμέλ! Τα καλύπτει και χώνεται στα κενά. Τα κρατάει ενωμένα. Δεν μπορούν πια να είναι χωριστά κιμάς και μακαρόνια! Τα δένει. Τα κάνει παστίτσιο! Έτσι έγινε και μ’ αυτούς. Πάνω που ο χρόνος άρχισε τα κόλπα του μαζί τους και με τη σχέση τους, πάνω που οι ιδιαιτερότητες του καθενός πήγαν να πάρουν το πάνω χέρι, η αίσθηση της οικογένειας κάλυψε τα κενά που άρχισαν να διακρίνονται στον ορίζοντά τους. Ήταν τότε που άρχισε να τη φωνάζει βασίλισσα της κατσαρόλας!

Πέρασα απ’ όλα τα συναισθηματικά στάδια διαβάζοντας αυτό το βιβλίο. Θύμωσα, απόρησα με τη νοοτροπία μας να πληγώνουμε ο ένας τον άλλο τακτικά, στεναχωρήθηκα και έκλαψα, μετά όμως συγκινήθηκα και χάρηκα. Όπως το τραπέζι της ζωής τα έχει όλα, κάψιμο και τσούξιμο απ’ τα πιπέρια, ξινίλα απ’ τα λεμόνια που συνεχώς μας χτυπάνε κατακέφαλα, νόστιμα και χορτάτα γεύματα, γλυκόπικρα επιδόρπια αλλά και καφέ για να χωνέψεις και να φιλοσοφείς, έτσι κι οι Μαγειρικές ιστορίες τα διαθέτουν όλα.

Ευγενία Κορτσάρη

Η Αμαλία στην Κατερίνη

To βράδυ της περασμένης Παρασκευής 8 Ιουνίου 2018 υποδεχθήκαμε με χαρά στο βιβλιοπωλείο «Μάτι» της Κατερίνης τον συγγραφέα των επιτυχιών Σπύρο Πετρουλάκη για την παρουσίαση του τελευταίου του μυθιστορήματος «ΑΜΑΛΙΑ». Σε εγκάρδιο κλίμα, ανάμεσα σε φίλους και αναγνώστες -και με τις καθιερωμένες ρακέςμετά το χαιρετισμό του Σάββα Προβατίδη, την εκδήλωση παρουσίασε η Μαρία Χατζάκη (δασκάλα), ενώ για το βιβλίο μίλησε η Μαρία Τσιώνη (δημοσιογράφος). Αποσπάσματα παραστατικά ανέγνωσε η Ιωάννα Φλουρή (καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας).

Ενδιάμεσα γνωστά μουσικά διαλείμματα ακούστηκαν από μουσικούς που ανήκουν στο Μουσικό Εργαστήρι Ολύμπου του κυρίου Πατρή, που κατέπληξαν το ακροατήριο. Ο ταλαντούχος συγγραφέας συνέγραψε ένα μοντέρνο κοινωνικό μυθιστόρημα, με αστυνομική πλοκή, που ξάφνιασε και μάλλον τράνταξε τους αναγνώστες του, αφού χαρακτηρίζεται ως το πιο δυνατό του βιβλίο! Προεργασία για το θέμα είχε κάνει πριν δύο (2) χρόνια, όπως μας είπε ο ίδιος και η συγγραφή του πήρε μόλις είκοσι (20) ημέρες. Μίλησε φιλικά, όντας ανάμεσα σε φίλους και αναφέρθηκε στους ήρωές του -τόσο για την «ΑΜΑΛΙΑ» τιμώντας μια θεία του που έκανε καφεμαντεία, όσο και για την «Εξομολόγηση» που αναφερόταν στη ιστορία της γιαγιάς του και πόσο ήθελε να ήταν ο Μανούσος από την «Παναγιά της φωτιάς». Η βραδιά έκλεισε επίσης ευχάριστα για όλους, δοκιμάζοντας τα κρασιά του κτήματος ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ.

Νάντια Κίσκα Καταλάβαινα ότι είχε περισσότερα να δώσει, ότι είχε μια πολυπλοκότητα που εγώ αδυνατούσα να αντιληφθώ βαθύτερα και αυτό με στεναχώρησε λίγο, αλλά δεν τα παράτησα. Συνέχισα παρά το γεγονός ότι δεν καταλάβαινα πολλά και η πλοκή κινούνταν υπερβολικά γρήγορα και χανόμουν ανάμεσα στις λέξεις ώσπου φτάνω στο φινάλε… Ήταν καλογραμμένο απλά όχι για το δικό μου επίπεδο… Και όμως…

Κάτι το αινιγματικό εξώφυλλο, κάτι η πολλά υποσχόμενη περίληψη και ο «κυνηγός» πέρασε στα χέρια μου. Ήταν βιαστικό βιβλίο. Το μικρότερο του είδους του και με 165 σελίδες εγώ θα το κατηγοριοποιούσα στις νουβέλες και όχι στα μυθιστορήματα. Είχε πολλά κενά, μου άφησε πολλές απορίες και μερικά σημεία χρειάστηκε να τα διαβάσω ξανά και ξανά ώσπου να βγάλω νόημα. Ήταν δύσκολο, τουλάχιστον για το δικό μου νοητικό επίπεδο.

5 σελίδες πριν το τέλος η δεσποινίς Μαραγκού κατάφερε να ανατρέψει όλη την άποψή μου για το βιβλίο της. Κατάλαβα από την αρχή ότι ήταν ένα ιδιαίτερο βιβλίο, λίγο περίεργο για τα γούστα μου, λίγο απότομο, λίγο γρήγορο. Όλα όμως εξυπηρετούν τον σκοπό τους. Δεν κατάλαβα για πότε έτρεξαν δάκρυα στα μάγουλα μου, ούτε πότε ξεκίνησα να τρέμω από την ένταση των τελευταίων λέξεων της συγγραφέως. Το βιβλίο με άγγιξε βαθιά. Γέμισε κομμάτια της ψυχής μου με μια ελπίδα για το αύριο. Μια αγάπη που δεν γνωρίζει σύνορα και σύμπαντα. Μια αγάπη που ξεπερνά τον χωροχρόνο, την φύση και τα κοινωνικά πρότυπα. Γιατί στο τέλος η κυρία Μαραγκού έχει γράψει ένα βιβλίο για τον έρωτα. Τον καταδικασμένο, απελπισμένο έρωτα που υπερβαίνει τα πάντα.

Mυρτώ Mαραγκού

Νάντια Κίσκα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο «κυνηγός» δεν είναι μια συμβατική ιστορία. Εγώ εάν θα έπρεπε να το κατηγοριοποιήσω, θα το έβαζα στα βιβλία αυτογνωσίας. Εσείς σε ποια κατηγορία θα κατατάσσατε το βιβλίο σας; Μ.Μ.: Ο «Κυνηγός» έχει πολλά στοιχεία. Φαντασίας, ψυχολογίας, φιλοσοφίας, αυτογνωσίας… Λόγω αυτών των στοιχείων, δεν θα έβαζα το βιβλίο μου σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία. Εξάλλου, αυτό που με εκπλήσσει και με συναρπάζει από την κυκλοφορία του μέχρι και σήμερα είναι το γεγονός πως ο κάθε αναγνώστης δημιουργεί ένα δικό του, διαφορετικό νόημα. Κι εγώ ανυπομονώ πάντα να το ακούσω! Η ιστορία σας αφήνει πάρα πολλά κενά όσον αφορά το παρελθόν της πρωταγωνίστριας. Ήταν σκόπιμο; Μ.Μ.: Δεν μπορώ να πω με σιγουριά αν ήταν σκόπιμο. Σίγουρα η ιστορία με οδήγησε από μόνη της έτσι, από την αρχή μέχρι το τέλος. Η ηρωίδα μου δεν γνώριζε το παρελθόν της και ήθελα να δημιουργηθούν και στους αναγνώστες τα ίδια συναισθήματα άγνοιας, κενού και απόγνωσης που βίωνε και εκείνη.

Επιπλέον, για μένα, το κέντρο της ιστορίας δεν βρίσκεται απαραίτητα στο παρελθόν της, καθώς δεν έχει πάντα σημασία από πού ερχόμαστε. Το πιο σημαντικό είναι ο δρόμος που θα ακολουθήσουμε και που θα μας οδηγήσει προς τον εαυτό μας και το κλείσιμο των πληγών μας. Η περίληψή σας, αποπροσανατολίζει τον αναγνώστη από αυτό που πραγματικά θα διαβάσει. Ολοένα και περισσότεροι συγγραφείς το κάνουν αυτό. Τι θέλετε να επιτύχετε με αυτό; Μ.Μ.: Η περίληψή μου ξετυλίγει, με λίγα λόγια, το κουβάρι της ιστορίας μέχρι να φτάσει στην κυρίως πλοκή. Φυσικά δεν θα αποκάλυπτα στον αναγνώστη τη μυστηριώδη ταυτότητα της Σκιάς ή το νόημα του βιβλίου, γιατί έτσι θα χαλούσα την περιέργεια και τη δίψα για ανακάλυψη του αναγνώστη, δεν νομίζετε; Τι σας δίνει έμπνευση; Ποια ανάγκη σας έσπρωξε στην συγγραφή του «κυνηγού»; Μ.Μ.: Εμπνέομαι κυρίως από τα άτομα που έχω γύρω μου, τις ανθρώπινες σχέσεις και τα συναισθήματα. Όταν

ξεκίνησα να γράφω αυτή την ιστορία, περνούσα μια περίεργη φάση στη ζωή μου. Μια φάση από την οποία περνάμε σχεδόν όλοι κάποια στιγμή στη ζωή. Και αυτή είναι να μάθουμε ποιοι είμαστε, ποιοι θέλουμε να γίνουμε και πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό. Όλα αυτά τα ερωτήματα στα οποία δεν έβρισκα λύση, αυτή η ανάγκη να κατανοήσω τον κόσμο, με ώθησαν να βάλω τις σκέψεις μου στο «χαρτί» και να κοιτάξω βαθιά μέσα μου. Ποιο θα είναι το επόμενο συγγραφικό σας βήμα; Να περιμένουμε κάποιο βιβλίο μέσα στο 2018; Θα κινηθείτε πάλι στην λογοτεχνία του φανταστικού; Μ.Μ.: Το επόμενο συγγραφικό μου βήμα ολοκληρώνεται σύντομα και αναμένω την κυκλοφορία του μέσα στο έτος. Αυτή τη φορά, θα αποχαιρετήσουμε για λίγο τη βοήθεια της αλληγορίας και του φανταστικού και θα γράψουμε την πραγματικότητα όπως είναι. Παρ’ όλα αυτά, το νέο μου

βιβλίο θα κινηθεί ξανά γύρω από την αγαπημένη μου συνεργασία φιλοσοφίας-ψυχολογίας. Η ιστορία εξελίσσεται υπερβολικά γρήγορα και μετατρέπεται απότομα σε φανταστική νουβέλα. Ποιος ήταν ο στόχος σας με την τόσο απότομη μετάβαση; Μ.Μ.: Προσωπικά, όταν διαβάζω ένα βιβλίο, προτιμώ να μπαίνω σχεδόν αμέσως στο νόημα, δίχως κουραστικές ή και περιττές λεπτομέρειες που δεν βοηθούν στην πλοκή και μπορεί να αποπροσανατολίσουν τον αναγνώστη. Και αυτό ακριβώς κάνω και όταν γράφω. Στα μάτια μου, η μετάβαση από το ένα μέρος στο άλλο, από το ένα συναίσθημα στο άλλο, γίνεται αργά και βασανιστικά αλλά ταυτόχρονα και όσο γρήγορα χρειάζεται για να βιώσει κάποιος την αλληλουχία των συναισθημάτων. Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας 5 αγαπημένα βιβλία, τα οποία θα συνιστού-

σατε και στους αναγνώστες σας. Μ.Μ.: Επειδή, γενικά, τα αναγνωστικά μου ενδιαφέροντα ποικίλουν ανάλογα με την εποχή, τα βιβλία που θα σας πω ανήκουν σε διαφορετικά είδη. Για τους λάτρεις του φανταστικού, προτείνω το Neverwhere του Neil Gaiman και τη σειρά Chrestomanci της Diana Wynne Jones, τη Jane Eyre της Charlotte Brontë για πιο κλασικά γούστα, το Rosencrantz and Guildenstern are dead του Tom Stoppard για κάτι πιο θεατρικό, και τον Αιγύπτιο του Mika Waltari για μια ιστορική περιπέτεια. Θα ήθελα πολύ να αναφέρω και κάποιο βιβλίο στη σφαίρα της φιλοσοφίας-ψυχολογίας αλλά η λίστα είναι πολύ μεγάλη Παρόλο που η ιστορία σας ανήκει στην κατηγορία του μυθιστορήματος, εγώ θα το χαρακτήριζα νουβέλα λόγω της περιορισμένης έκτασής του. Δεν θυμάμαι να έχω ξαναπιάσει τόσο μικρό βιβλίο αυτού του είδους και ήταν για εμένα μια ευχάριστη αλλαγή αλλά και έκπληξη. Γιατί επιλέξατε τόσο λίγη έκταση, δεδομένου ότι η ιστορία είχε ακόμα πολλά να δώσει; Μ.Μ.: Πιστεύω ότι, όπως πολλοί άλλοι συγγραφείς θα έχουν πει, η ιστορία σε διαλέγει. Συνήθως, σου έρχεται μια πρώτη ιδέα στο μυαλό και, αν σου αρέσει, αρχίζει και σε πηγαίνει μόνη της σε μονοπάτια ανεξερεύνητα, σε ταξίδια αναπάντεχα. Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί έχει τύχει να μου πουν ότι θα ήθελαν το βιβλίο να είναι πιο μεγάλο.

Και αυτό γιατί δεν χόρταιναν τη διαδρομή. Ίσως, ένα κομμάτι μου να ήθελε να συμπληρωθούν και άλλες σελίδες, όμως η ιστορία θέλησε να τελειώσει κατ’ αυτόν τον τρόπο κι εγώ προχώρησα στην καινούργια μου συγγραφική περιπέτεια.

Μέσα από το βιβλίο σας εγώ πήρα ένα πολύ σημαντικό μάθημα. Ότι ο έρωτας δεν λογαριάζει διαστάσεις, φύσεις και πεπρωμένα. Ότι ο έρωτας δεν έχει όρια. Ήταν ένα από τα μηνύματα που θέλατε να περάσετε στον αναγνώστη; Μ.Μ.: Όπως σας είπα και πιο πάνω, στο τέλος προκύπτουν πολλά νοήματα και μηνύματα. Μηνύματα που μέχρι και εγώ, όταν ξαναδιαβάζω πια το βιβλίο, δεν είχα ανακαλύψει προηγουμένως. Και είναι ω-

Για μένα, δεν υφίσταται καταδικασμένος έρωτας αλλά άνθρωποι που συναντάμε για να μας δώσουν συναισθήματα και εμπειρίες για μια στιγμή στην πορεία της ζωής μας. Και αυτή η στιγμή δεν θα είναι ποτέ καταδικασμένη. ραίο να ξαναδιαβάζεις τα ίδια βιβλία σε άλλες περιόδους, γιατί βρίσκεις κι άλλα, κι άλλα… Χαίρομαι ειλικρινά που πήρατε αυτό το σημαντικό μάθημα και χαίρομαι που μου «χαρίσατε» κι άλλο ένα μήνυμα για την ιστορία μου. Πιστεύετε ότι ο καταδικασμένος έρωτας αποτελεί την πιο ρομαντική μορφή συναισθήματος; Μ.Μ.: Υπάρχουν πολλές ρομαντικές μορφές συναισθήματος εκεί έξω, διαφορετικές για τον καθένα. Για μένα, δεν υφίσταται καταδικασμένος έρωτας αλλά άνθρωποι που συναντάμε για να μας δώσουν συναισθήματα και εμπειρίες για μια στιγμή στην πορεία της ζωής μας. Και αυτή η στιγμή δεν θα είναι ποτέ καταδικασμένη. Εξάλλου… «Η ύπαρξή μου δεν σου ανήκει. Η ύπαρξή σου δεν μου ανήκει. Όμως υπάρχει ένα ξεχωριστό μέρος όπου μπορείς να μείνεις όσο θες. Λέγεται καρδιά».

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Έτσι όταν στα χέρια μου ήρθε το βιβλίο της Μαριάννας Αβούρη «Τα π, τα φ, τα πως και τα γιατί» από τις εκδόσεις Βακχικόν με παιδικά ποιήματα, η χαρά μου ήταν μεγάλη. Η Μαριάννα Αβούρη έχει ασχοληθεί με το ελληνικό και ξένο στίχο. Γράφει στίχους για παιδιά και για μεγάλους. Τραγούδια της έχουν ερμηνευτεί από σπουδαίους τραγουδιστές.

Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία έρχονται σε επαφή με τον έμμετρο λόγο. Τα νανουρίσματα στη βρεφική ηλικία, τα ποιήματα που μαθαίνουν στο σχολείο για τις Εθνικές γιορτές. Η ποίηση με ομοιοκαταληξία είναι ιδιαίτερα αγαπητή στα παιδιά γιατί τα βοηθά να μαθαίνουν διάφορα με εύκολο και διασκεδαστικό τρόπο. Δυστυχώς, δεν εκδίδονται τακτικά βιβλία με παιδική ποίηση. Περισσότερα είναι τα βιβλία με πεζό λόγο.

Το βιβλίο της χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα έχει τίτλο «Η ζωή….. είναι παραμύθι». Περιλαμβάνει ποιήματα με χιούμορ και οι ήρωες των ποιημάτων της προέρχονται από το ζωικό βασίλειο. Η δεύτερη ενότητα με τίτλο «Η ζωή …. είναι φαντασία» περιλαμβάνει ποιήματα που εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών αλλά και ποιήματα πιο τρυφερά και με περισσότερο λυρισμό. Στην τελευταία και πιο μικρή ενότητα με τίτλο «Η ζωή είναι… πώς και γιατί», η Μαριάννα Αβούρη, προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στις απορίες των μικρών παιδιών για τον κόσμο. Στο τέλος του βιβλίού υπάρχει και ένα γλωσσάριο που βοηθά τα παιδιά να μάθουν την έννοια κάποιων λέξεων που ίσως δεν γνώριζαν όταν διάβασαν τα ποιήματα.

Ποτίτσα Πιερρουτσάκου Η κυρία Ζαφειροπούλου καταπιάνεται με ένα πολύ δύσκολο θέμα στο βιβλίο της «Τα κορίτσια πίσω από τη χαραμάδα». Αφορά τη ζωή των παιδιών στα ορφανοτροφεία και την εκμετάλλευση που υπάρχει πιθανότητα να υποστούν ποικιλοτρόπως. ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΠΑΙΔΙΑ... Βασισμένη σε αληθινή ιστορία, η ζωή ενός μικρού κοριτσιού, της Μαρίνας, μας προβληματίζει, μας στενοχωρεί, μας ταρακουνάει. Μας θυμίζει τις τραυματικές εμπειρίες που μπορούν να σημειωθούν στην ψυχούλα ενός παιδιού που στερήθηκε τους γονείς του από ατυχία ή από κακία, που δεν γνωρίζει την αγκαλιά της μάνας και το χάδι της ή την στοργική προστασία του πατέρα... ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΔΡΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ Ο τρόπος που μεγαλώνει, τα συναισθήματα που επιμελώς μαθαίνει να κρύβει, η αίσθηση της φυλακής γύρω της μα παράλληλα και η άρνησή της να ζήσει αλλού – γιατί έτσι έχει μάθει– με «έπνιξαν» πραγματικά. Σαν μάνα που είμαι, ήθελα να της φωνάξω, να της πω τι έπρεπε να κάνει, να την πάρω απ’ το χέρι και να την οδηγήσω έξω από αυτό το κολαστήριο με το όνομα «ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ». Μέχρι ενός σημείου λοιπόν συμμετείχα στην καθημε-

ρινότητα και στο μεγάλωμά της.. Ξαφνικά, είδα τις εξελίξεις να περνούν με ταχύτητα από μπροστά μου και κατάλαβα πολύ εύκολα την συνέχεια και το τέλος της ιστορίας. Προσωπική μου άποψη είναι πως θεωρώ υπερβολικά κάποια στοιχεία, όπως η ταυτότητα του πατέρα της ή η μεταθανάτια επιθυμία συγγενικού της προσώπου… Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένα παιδάκι σε ίδρυμα και το συγγενικό αυτό πρόσωπο να βοηθάει μετά θάνατον... Επίσης, είναι αδιανόητο να δέχεται την βοήθεια αυτή και να παραμένει στο ίδρυμα να βασανίζεται επειδή δεν ξέρει τι να κάνει.

Οι Programmed to Rock (PTR) δημιουργήθηκαν το 2010 στην πόλη των Ιωαννίνων. Από το ξεκίνημα τους η αποδοχή από τον κόσμο της πόλης των Ιωαννίνων ήταν μεγάλη, το οποίο δικαιολογεί την σταθερή εβδομαδιαία παρουσία τους για 5 χρόνια σε χώρους της πόλης όπου παρουσίαζαν τις μουσικές παραστάσεις τους. Η ιδιαιτερότητα στα live των Programmed to Rock είναι ότι συνδυάζουν την θεατρικότητα, το χιούμορ και τη διαδραστικότητα με την ενεργή συμμετοχή του κοινού συνδέοντας τις ιστορίες τους με τις ιδιαίτερες διασκευές τους σε γνωστά ή άγνωστα κομμάτια από την παράδοση μέχρι την pop και το rock. Μετράνε πάρα πολλές εμφανίσεις ανά την Ελλάδα από το 2010 εως σήμερα.

Κώστας Μπασδάνης Μπάσο, φωνή, αφήγηση Τάσος Μουσπούλης Τύμπανα, φωνητικά Δημήτρης 'James' Μπασδάνης Κιθάρα, φωνητικά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Δημήτρης Μπονόβας

Θεατρικότητα, χιούμορ και εξαιρετική μουσική ψυχαγωγία μέσα από πανέμορφες και ενδιαφέρουσες διασκευές. Αυτοί είναι οι Programmed to Rock. Ένα ακόμα εξαιρετικό συγκρότημα από μια πόλη γεμάτη με ταλέντα, τα Ιωάννινα.

Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσετε την πορεία σας; P.t.R.: Οι PTR δημιουργήθηκαν στην αρχή και για πολλά χρόνια, περίπου τα 4-5 πρώτα χρόνια, ως ένα συγκρότημα για σεζόν σε μαγαζί το οποίο όμως είχε εναλλασσόμενα project όπως αφιερώματα σε ταινίες, θεατρικά κείμενα με το κοινό, stand up στιγμές αλλά και ένα μουσικό project στο οποίο βγάζαμε “γούστα” πειράζοντας γνωστά κομμάτια της ροκ ή της παραδοσιακής μας μουσικής σε ένα πολύ έντονα προσωπικό στυλ. Τι είναι αυτό που σας ωθεί να γράφετε μουσική; P.t.R.: Η αλήθεια είναι οτι, αν και σαν μονάδες είμαστε πολύ παραγωγικοί στη δημιουργία μουσικής, με τους PTR δεν έχουμε γράψει δικά μας κομμάτια. Παρ’ όλα

αυτά οι διασκευές που κάνουμε προσπαθούμε να είναι “μουσικά” πειραγμένες και αλλοιωμένες έτσι ώστε να εκφράζεται μέσα από αυτές ο ήχος μας αλλά και η προσωπiκότητα του καθενός μας. Οπότε με βάση αυτό, μπορούμε να πούμε οτι η ώθηση στο να γράψει κάποιος, άρα και εμεις, μπορεί να είναι διάφορα πράγματα, από μία εμπειρία που έχει ζήσει, μια στιγμή, ένας ήχος, μια επιρροή... οτιδήποτε! Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα μουσικό να καταφέρει να εκφράσει αυτό που νιώθει μέσα από τις νότες; P.t.R.: Αν δούμε τη μουσική ως μία ακόμα γλώσσα, τότε είναι εύκολο αν ξέρεις να τη μιλάς και να τη χειρίζεσαι. Το πιο δύσκολο κομμάτι στην έκφραση είναι να βρεις την μουσικότητα του στίχου ή της μελωδικής ιστορίας που θες να εκφράσεις. Το ένα πρέπει να δεθεί με το άλλο σαν θεμέλιο

και στην πορεία να το στολίσεις με μουσικά σχήματα, ιδέες και γενικά ενορχήστρωση για να μπορέσεις να παρουσιάσεις ένα πιο ολοκληρωμένο έργο. Ποια τα ακούσματά σας; P.t.R.: Διάφορα και πολλά, από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις, ελληνική παράδοση, ρεμπέτικο, λαϊκό, έντεχνο, funk, punk, classic rock, pink floyd, μέχρι τους Socrates, τον Θανάση Παπακωνσταντίνου ως τους Porcupine Tree. Είμαστε τυχεροί γιατί και οι τρεις έχουμε “ανοιχτά” αυτιά και ορίζοντες. Πιστεύετε ότι υπάρχουν είδη ή η μουσική είναι μία και ενιαία; Εννοώ, γράφετε μόνο ροκ ή “παίζετε” και με άλλους ήχους; P.t.R.: Η μουσική είναι και πρέπει να είναι μία. Δεν χρειάζεται ταμπέλες στα είδη της. Για εμάς υπάρχει μόνο ένας διαχωρισμός: Καλή και Κακή μουσική. Ζείτε και δημιουργείτε σε μια μικρή πόλη. Υπάρχουν ευκαιρίες πιστεύετε για νέους καλλιτέχνες στα Ιωάννινα ή η Αθήνα είναι μονόδρομος; P.t.R.: Ζούμε σε 3 διαφορετικές πόλεις, Ιωάννινα, Βόλο και Θεσσαλονίκη, τα τελευταία χρόνια. Έχουμε την τύχη να βρισκόμαστε και ταξιδεύουμε πολύ όμως. Από την εμπειρία μας, δεν πιστεύουμε οτι η Αθήνα είναι μονόδρομος, πλέον στην εποχή

μας η πληροφορία μεταδίδεται γρήγορα, οπότε ευκαιρίες μπορείς να βρεις όπου και να είσαι. Είναι εφικτό στην Ελλάδα της κρίσης, που όλο και περισσότερος κόσμος στρέφεται προς τις εύκολες μορφές διασκέδασης, να ασχολείται κάποιος με τη ροκ μουσική; P.t.R.: Το θέμα είναι να κάνεις την μουσική που αγαπάς χωρίς να μεταβάλλεσαι ανάλογα με τα “θέλω” εταιριών και κόσμου. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις και βάζεις τον εαυτό σου αυτό βγαίνει και στους θεατές. Να σημειώσουμε εδώ ότι λόγω της κρίσης βλέπουμε όλο και περισσότερη δημιουργία και φρέσκες ιδέες χωρίς περιορισμούς και συνεχή επανάληψη. Ο τομέας της μουσικής στη χώρα μας πλέον βαίνει καλώς ή όχι; Ποια η γνώμη σας και γιατί; P.t.R.: Είναι φανερό ότι η δισκογραφία όπως ήταν γνωστή είναι σε φθίνουσα πορεία, αν δεν έχει φτάσει στο μηδέν δηλαδή. Αλλά, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, υπάρχουν αξιόλογες δουλειές και κατά βάση ανεξάρτητες παραγωγές όλα αυτά τα χρόνια. Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι – στη μουσική βιομηχανία - τι θα ήταν αυτό;

P.t.R.: Στην Ελλάδα; Την ίδια τη μουσική Βιομηχανία! (χαχαχα)

ετοιμάζουμε και από το ερχόμενο Φθινόπωρο λέμε να ξαναπάρουμε τους δρόμους!

Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον; Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε και σας ευχόμαστε P.t.R.: Μέσα στο καλοκαίρι σχεδιάζουμε να ολόψυχα κάθε επιτυχία στο έργο σας!!! μπούμε στο studio για μία νέα δουλειά που

Νεκταρία Γ. Πουλτσίδη κάτι ραγίζει μέσα του. Μια ματιά ήταν αρκετή για να αλλάξει όλη την ζωή του. Και ο Ράστιμπον κάνει την ανατροπή! Με την μικρή Αλάνα στην αγκαλιά του καταφεύγει στο Λονδίνο με νέο όνομα και ταυτότητα. Μεγαλώνει την κοπέλα με αντισυμβατικές μεθόδους. Η Αλάνα αναθρέφεται από τον 'θείο' της να είναι ανεξάρτητη, λαμβάνει την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση, ακονίζει το πνεύμα και γυμνάζει το σώμα της, ενώ παράλληλα την μυεί και στη σωστή χρήση των όπλων.

ΠΟΙΟΣ ΔΕ ΛΑΤΡΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥΣ ΗΡΩΕΣ; Η ιστορία ξεκινά με την σχεδιασμένη δολοφονία του βασιλικού βρέφους, μοναδικής απόγονου και μελλοντικής βασίλισσας ενός μικρού κρατιδίου στην Ευρώπη, την Λουμπίνια. Ο άνθρωπος που επιλέγεται για αυτή την δουλειά, θέλοντας να αποσυρθεί στο ζενίθ της καριέρας του, αναλαμβάνει την υπόθεση πιστεύοντας πως θα την φέρει εις πέρας. Δεν υπολόγιζε τη φωνή της συνειδήσεως που παρέμεινε θαμμένη ως την στιγμή που η μικρή πριγκίπισσα τον κοιτάζει και

Η Νο1 μπεστ σέλερ συγγραφέας στις λίστες των New York Times Johanna Lindsey ξεδιπλώνει μια καταπληκτική περιπέτεια στην Ευρώπη του 19ου αιώνα, όπου μια χαμένη πριγκίπισσα ανακαλύπτει ένα βασίλειο το οποίο της είναι γραφτό να κληρονομήσει – και ένα πάθος έτοιμο να κυριαρχήσει στην καρδιά της.

ΕΡΩΤΑΣ ΚΙ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ!

Χρήστος Διαμαντόπουλος

Ξεκίνησαν το ταξίδι τους προς το Κιλκίς, το οποίο πέρασαν αφήνοντάς το στα δεξιά και πήγαν στο χωριό Θοδωράκι, όπου σταμάτησαν σε ένα πρόχειρο κτίσμα από ξερολιθιά. […] από εκεί η πορεία τους είχε συνεχείς ανόδους και καθόδους. Όταν του έλυσαν τα μάτια αντίκρισε ένα άγριο τοπίο με βραχώδεις λόφους να εκτείνονται σε μεγάλη έκταση και από κάτω τους υπήρχε βαθιά χαράδρα. Άναψαν δύο λάμπες ασετιλίνης και Σ' αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας μας ενημερώνει για τα πάντα γύρω από τους θησαυρούς (χάρτες, τρόπους εύρεσης, εργαλεία, νομοθεσία). Για θρύλους και γύρω από αυτούς. Για τοποθεσίες που βρέθηκαν και αν υπάρχουν αποτελέσματα της έρευνας. Πολλοί εξαπατήθηκαν από επιτήδειους με πλαστούς χάρτες και ψεύτικες πληροφορίες. Ένα ταξίδι 150 χρόνων με πολύ ενδιαφέρον. Τα πάντα περί θησαυρών και θησαυροθηρίας καθώς και σχετικές δημοσιεύσεις του Τύπου από το 1849 έως και το 2000.

ο τρίτος της παρέας μετακίνησε κάποιους ογκόλιθους, φανερώνοντας το άνοιγμα μιας στοάς. […] Προσπέρασαν διάφορα σκεπασμένα πηγάδια και πλαϊνά ανοίγματα που οδηγούσαν σε άλλες στοές και μπήκαν σε μια στοά η οποία είχε υποστεί κατάρρευση και την είχαν ανοίξει μερικώς. Ανθρώπινοι σκελετοί και κρανία βρίσκονταν παντού σκορπισμένα. […]

Ποτίτσα Πιερρουτσάκου Ε! ναι λοιπόν, η Ρούσσα, η πανέμορφη Κρητικιά αρχοντοπούλα με είχε πάρει μαζί της στο καράβι όταν εξορίστηκε από τους Ενετούς, ήμουν μαζί της όταν συνάντησε την σκλαβιά, την πείνα, την ατελείωτη κούραση, τα σκλαβοπάζαρα, την δουλεία, την αρρώστια, ήμουν εκεί όταν κόντεψε να πεθάνει και…ήμουν εκεί όταν την έσωσε ο όμορφος Σεκίρ, ο άντρας που σημάδεψε την ζωή της, ο άντρας που λάτρεψε και την λάτρεψε!!! Μία πολύ όμορφη ιστορία αγάπης με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό (για εμένα έχει πολύ σημασία αυτό) τον σεβασμό που δείχνει ο Σεκίρ στην αγαπημένη του. Όλη αυτή η αγάπη ανθίζει την ώρα που η σκληρότητα των Ενετών στην Κρήτη είναι απίστευτη, ενώ το νησί παράλληλα εποφθαλμιούν

και οι Οθωμανοί. Ο λαός στην Κρήτη υποφέρει, τίποτα δεν είναι όπως παλιά και είναι τότε που η Ρούσσα παίρνει την απόφαση να επιστρέψει στην πατρίδα της μαζί με τον Σεκίρ και τον γιο τους, τον Ιωάννη. Είναι άραγε σωστή αυτή η απόφαση ή θα είναι το ξεκίνημα της ολικής καταστροφής της οικογένειάς της;;; Σεκίρ – Ρούσσα – Ιωάννης – Αριάδνη (η κόρη που απέκτησαν), τέσσερα τα βασικά πρόσωπα της ιστορίας μας, όσα και τα μέλη της φαμίλιας. Τι γίνεται στην ζωή του καθενός από αυτούς;; Πόσο σκληρά μπορεί να τιμωρηθεί ένας άνθρωπος και πόσο εκδικητικός μπορεί να γίνει;;

Η αξία της ανάγνωσης, άρθρο 7ο Γιώργος Σανιδάς

Η

σιωπηλή-ιδιωτική ανάγνωση, μόλις μετά τον 11ο μ.Χ αιώνα αρχίζει να θεωρείται κάπως αποδεκτή. Και τότε όμως, την κατηγορούσαν οι περισσότεροι, γιατί 'υποδαύλιζε την ονειροπόληση' κι ότι ενείχε την 'αμαρτία της οκνηρίας'. Έτσι η απευθείας επικοινωνία του αναγνώστη με το βιβλίο, χωρίς την παρουσία μαρτύρων, ήταν εξαιρετικά καχύποπτη, καθώς μπορούσε να καταλήξει στην αμφισβήτηση της κυρίαρχης ιδεολογίας. Όλα αυτά, αν και στη βάση τους σωστά, ήταν απαγορευμένα στις ταραγμένες εποχές της αμάθειας και του περιορισμού της ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων και των λαών, ιδιαίτερα στα σκοτεινά χρόνια του μεσαίωνα. Ακόμα και στη δημοκρατική Ελλάδα, η τέχνη της ρητορικής κάλυπτε το κενό της ιδιωτικής ανάγνωσης. Ο μέγιστος των φιλοσόφων Σωκράτης, δίδασκε ότι το κείμενο που διαβάζεται δεν είναι τίποτε άλλο από λέξεις, στις οποίες το σημείο και η σημασία αλληλοκαλύπτονται με εξωφρενική ακρίβεια. Συνεπώς η ερμηνεία, η κατάρριψη των επιχειρημάτων του συγγραφέα, οι συμβολικές και αλληγορικές έννοιες κλπ, που πηγάζουν από το κείμενο, είναι δουλειά όχι οποιουδήποτε αναγνώστη, αλλά του προικισμένου και μορφωμένου ρήτορα. Ο ρήτορας λοιπόν όρθιος, με πρόσθετα εργαλεία τα μάτια, τα χέρια και γενικότερα αυτό που ονομάζουμε 'γλώσσα του σώματος', ερχόταν να δώσει πνοή στα κείμενα και να μεταφέρει στον ακροατή όλα όσα, κατά τη γνώμη του, κρύβουν. Το νόημα δηλαδή ενός κειμένου, έπαιρνε τελικά διαστάσεις που εξαρτιόνταν απ' την ικανότητα και τους σκοπούς του ενός: του ρήτορα και όχι απ' την κρίση του αναγνώστη. Ανάμεσα στον τελευταίο και το βιβλίο, παρεμβαλλόταν ο 'φωτισμένος' ρήτορας και ο αναγνώστης δεν μπορούσε να αξιολογήσει το βιβλίο, παρά μόνο αυτόν! Πριν μιλήσω για το αυτονόητο σήμερα της ιδιωτικής ανάγνωσης, θα αναφερθώ λίγο διεξοδικότερα στο επόμενο άρθρο, για την εξέλιξη της δημόσιας ανάγνωσης και τα μειονεκτήματά της.

Αγγελίνα Παπαθανασίου Η Μανταλένα λατρεύει τη θάλασσα και έχει ένα όνειρο: Να γίνει κάποτε καπετάνισσα. Ζει χρόνια στην αυλή του καπετάν-Νικόλα κι από εκεί, ατενίζει τη θάλασσα και ονειρεύεται! Έχοντας ακούσει από τον καπετάν-Νικόλα ότι τα πεφταστέρια κάνουν πραγματικότητα όλες τις ευχές, όταν βλέπει ένα πεφταστέρι, κάνει τη δική της ευχή για να γίνει πραγματικότητα το όνειρό της. Θα τα καταφέρει η Μανταλένα να γίνει κα-πετάνισσα που τόσο επιθυμεί;

Η ηρωίδα που έπλασε η συγγραφέας Ιωάννα Μπαμπέτα δεν είναι μια συνηθισμένη ηρωίδα. Είναι η Μανταλένα, μια αξιαγάπητη γαϊδούρα που εικονογραφήθηκε μοναδικά από τη Χρύσα Σπυρίδωνος. Αναφέρομαι στο βιβλίο «Το όνειρο της Μανταλένας» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Ανήκει στη σειρά ΔΙΑΒΑΖΩ ΙΣΤΟΡΙΕΣ και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 7+.

Ένα όμορφο και τρυφερό βιβλίο που μας μαθαίνει να μην χάνουμε το κουράγιο μας όσο μακριά κι αν φαίνεται η πραγματοποίηση του ονείρου μας. Γιατί εκεί, λίγο πριν τα παρατήσουμε μπορεί το όνειρό μας να πραγματοποιηθεί... Ένας άλλος λόγος που θα λατρέψουμε αυτό το βιβλίο είναι για τη μυρωδιά του καλοκαιριού που αναδύεται μέσα από τις σελίδες του. Η συγγραφέας πετυχαίνει με πολύ απλό τρόπο να μας παρασύρει σε ένα καλοκαιρινό ταξίδι που ακόμα κι αν υπάρχουν άνθρωποι που δεν συμπαθούν ιδιαίτερα αυτή την εποχή του χρόνου, διαβάζοντας το βιβλίο σίγουρα θα αλλάξουν γνώμη.

Αγγελίνα Παπαθανασίου Το εξώφυλλο του βιβλίου της Ιωάννας Μπαμπέτα «Παραμύθια με καρπούζι» από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε προδιαθέτει για ένα άκρως καλοκαιρινό βιβλίο γλυκό σαν το καρπούζι. Το υπέροχο αυτό εξώφυλλο, όπως και όλη η εικονογράφηση του βιβλίου οφείλεται στη Ντανιέλα Σταματιάδη. Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6+. Η ηρωίδα μας λατρεύει τη θάλασσα, το καρπούζι και τα παραμύθια της γιαγιάς. Κάθε καλοκαίρι μετά το κλείσιμο των σχολείων, πηγαίνει στο νησί όπου ζει η γιαγιά της. Περνάει το καλοκαίρι της με θάλασσα, καρπούζι, παραμύθια και με τον Λεωνίδα, τον φίλο της. Τι θα συμβεί όμως όταν η γιαγιά αφήσει το νησί της για να μείνει μόνιμα στον ουρανό, πάνω σε ένα σύννεφο; Πώς θα είναι το καλοκαίρι της ηρωίδας μας χωρίς την πιατέλα με το καρπούζι και τα παραμύθια της γιαγιάς; Μπορεί να γίνει ένα καλοκαίρι μαγικό; Κι όμως μπορεί. Ένα καλοκαίρι με θάλασσα, γλυκό καρπούζι και πολλά-πολλά παραμύθια. Μια τρυφερή ιστορία που μιλάει με τον πιο γλυκό τρόπο για την απώλεια. Δύσκολο θέμα, αλλά σίγουρα δεν μπορεί κανείς να αποφύγει μια τέτοια συζήτηση κάποια στιγμή. Η συγγραφέας έχει έναν δικό της, μοναδικό και αληθινό τρόπο, να μιλάει για τα πιο δύσκολα θέματα με μια γλύκα.

Συνήθως στη ζωή, όπως και στα παραμύθια ο χρόνος κυλά σαν νεράκι. Όμως αυτή τη φορά το καλοκαίρι άργησε να ξαναρθεί. Η σκάλα της γιαγιάς μεγάλωσε πιο πολύ. Τόσο που έφτασε ως τον ουρανό. Η γιαγιά με ένα μόνο «αχ» την ανέβηκε και κάθισε πάνω σε ένα σύννεφο. Μαλακό σαν την πολυθρόνα της με τα ξεθωριασμένα λουλούδια. Από εκεί θα λέει τώρα πια τις ιστορίες της στα αστέρια κι αυτά μαγεμένα θα πέφτουν στον ουρανό και θα πραγματοποιούν ευχές.

Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα, αν τα κυνηγήσουμε.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αγγελίνα Παπαθανασίου

Κυρία Μπαμπέτα και σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πρόσφατα, κυκλοφόρησαν δυο νέα βιβλία σας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο που μυρίζουν καλοκαίρι και μας ταξιδεύουν στα καλοκαίρια της παιδικής μας ηλικίας. «Το όνειρο της Μανταλένας» είναι ένα από τα δυο. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για τη συγκεκριμένη ιστορία; Ι.Μπ.: Έχω μια αδυναμία στα γαϊδουράκια. Επίσης αγαπούσα την ταινία Μανταλένα κι ήθελα να ονομάσω μια ηρωίδα μου έτσι. Μια ηρωίδα που αγαπά τη θάλασσα, θα μπορούσε να έχει καλύτερο όνομα; Ακούγοντας τη μουσική του Χατζιδάκι ολοκληρώθηκε σιγά-σιγά η ιστορία. Η κότα, η καρδερίνα και το παγόνι, άλλαξαν πολλές φορές μέχρι να πάρουν την τελική τους μορφή. Διασκέδασα γράφοντας αυτή την ιστορία κι ίσως γι’ αυτό την αγάπησα τόσο. Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα, αν τα κυνηγήσουμε. Ίσως βέβαια αυτή η πραγματικότητα να μην μοιάζει εντελώς με το όνειρο. Δεν πειράζει όμως. Έχει κι αυτό τη χάρη του. Στο δεύτερο βιβλίο σας «Παραμύθια με καρπούζι» αν και αναφέρεστε στην

«απώλεια», το βιβλίο αφήνει στους αναγνώστες μια γλύκα φτάνοντας στη τελευταία σελίδα. Μιλήστε μας λίγο για το βιβλίο και πώς το καταφέρατε αυτό; Ι.Μπ.: Αγαπώ αυτή την ιστορία για άλλους λόγους. Ήθελα να μιλήσω για την απώλεια αλλά και για όλα αυτά που μας δένουν με μια αόρατη κλωστή με τους ανθρώπους που αγαπάμε και που δεν είναι πια στη ζωή. Οι στιγμές που ζούμε μαζί τους, γίνονται αναμνήσεις κι είναι ο θησαυρός μας. Ανεκτίμητος θησαυρός. Κι όπως είπε η Κάρεν Μπλίξεν: «Όλες οι λύπες αντέχονται αν μπορείς να τις βάλεις σε μια ιστορία». Αυτό έκανα κι εγώ! Συνήθως τα βιβλία σας απευθύνονται σε παιδιά παιδικής ηλικίας. Υπάρχουν σκέψεις κάποια στιγμή να συστηθείτε και στο εφηβικό κοινό; Ι.Μπ.: Η αλήθεια είναι πως κάτι γράφω εδώ και αρκετό καιρό για μεγαλύτερα παιδιά. Για να δούμε αν θα καταφέρω ποτέ να το τελειώσω... Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Τα τελευταία χρόνια είστε εισηγήτρια σεμιναρίων για τη

συγγραφή παιδικού βιβλίου στον Πολυχώρο Μεταίχμιο. Πολλά ακούγονται για τα σεμινάρια γραφής. Ποια είναι η άποψή σας; Τελικά συγγραφέας γεννιέται κανείς ή γίνεται με κάποια βοήθεια; Ι.Μπ.: Τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής με βοήθησαν πολύ στο ξεκίνημά μου. Έβαλα τις σκέψεις μου σε τάξη, οργάνωσα το γράψιμο αλλά και το διάβασμά μου. Κι όταν πίστεψαν οι δάσκαλοί μου σε εμένα κατάφερα να πιστέψω κι εγώ.

Τώρα, λοιπόν, ως εισηγήτρια σεμιναρίων η ίδια, προσπαθώ να αφουγκραστώ τις εσωτερικές φωνές των μαθητών μου. Έχω μαθητές που γράφουν πολύ όμορφα από την αρχή κι άλλους που βελτιώνονται με τον καιρό. Σίγουρα χρειάζεται ταλέντο, όμως αυτό δεν αρκεί. Χρειάζεται πολλή δουλειά. Μάτια κι αυτιά ανοιχτά για να ακούσεις την εσωτερική σου φωνή. Νομίζω λοιπόν πως συγγραφέας γίνεσαι, δεν γεννιέσαι. Αλλά για να γίνεις πρέπει να αναγεννηθείς.

Κάθε μήνα προτείνετε παιδικά βιβλία, μέσα από τη στήλη σας στο KosVoice.gr και στην εφημερίδα ‘Ελληνική Γνώμη’ που κυκλοφορεί στο Καναδά. Διαβάζετε πολλά βιβλία. Υπάρχουν κάποια που τα ξεχωρίζετε και θα θέλατε να τα είχατε γράψει εσείς; Ι.Μπ.: Διαβάζω πολλά βιβλία. Αρκετά είναι αυτά που δεν μου αρέσουν αλλά όλο και κάποιο διαμαντάκι εμφανίζεται και με κάνει να ζηλεύω. Αυτό τον καιρό, έχω παθιαστεί με τον Fredrik Backman. Δεν είναι ακριβώς παιδικά τα βιβλία του. Όμως οι πρωταγωνιστές και οι δευτεραγωνιστές είναι παιδιά αλλά και ηλικιωμένοι, που μοιάζουν τόσο με τα παιδιά. Ο συγγραφέας δημιουργεί ήρωες αφοπλιστικούς. Διαβάζοντας ακροβατώ ανάμεσα στη χαρά και τη λύπη, τη συγκίνηση και το γέλιο. Ζηλεύω τον τρόπο που γράφει και θα ήθελα πολύ να τον γνωρίσω. Μπορεί να κυκλοφόρησαν πρόσφατα τα νέα σας βιβλία, αλλά ξέρω ότι συνεχώς κάτι γράφετε. Υπάρχει κάποιος ήρωας ή ηρωίδα αυτή τη περίοδο που σας βασανίζει γλυκά και περιμένει υπομονετικά να πάρει σάρκα και οστά; Ι.Μπ.: Υπάρχουν δύο ήρωες που με βασανίζουν αυτή την περίοδο. Όχι και τόσο γλυκά. Αργώ να κοιμηθώ τα βράδια γιατί προσπαθώ να σκεφτώ τη συνέχεια της ιστορίας. Τώρα που τελείωσαν οι παρουσιάσεις στα σχολεία, θα αφοσιωθώ και θα τους προσφέρω αγάπη και φροντίδα για να μπορέσουμε να γνωριστούμε λίγο καλύτερα.

Το έχω ανάγκη, αλλιώς δεν θα ηρεμήσω. Είστε Πρόεδρος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Ένας θεσμός που έχει προσφέρει πάρα πολλά στη παιδική λογοτεχνία για περισσότερο από εξήντα χρόνια μέσα από τον ετήσιο διαγωνισμό συγγραφής παιδικών βιβλίων. Σε λίγο καιρό, ως μέλος κριτικής επιτροπής, θα διαβάζετε κείμενα των συμμετεχόντων. Αυτή η διαδικασία σας δημιουργεί άγχος; Ι.Μπ.: Άγχος μου δημιουργεί η Προεδρία. Είναι πολλές οι φορές που αισθάνομαι ανεπαρκής. Προσπαθώ όμως να βρω τη δύναμη αλλά και τον χρόνο για να ανταποκριθώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε αυτό τον ρόλο. Όσο για τον διαγωνισμό, τον αγαπώ πολύ! Χαίρομαι όταν βλέπω τους φακέλους να στοιβάζονται στα γραφεία μας. Μπορώ να καταλάβω πόσα όνειρα κι ελπίδες κρύβονται εκεί μέσα. Άλλωστε δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που λάμβανα κι εγώ μέρος με ψευδώνυμο, καρδιοχτυπώντας και λαχταρώντας να χτυπήσει το τηλέφωνο και να μου πουν: "Καλησπέρα σας, σας τηλεφωνούμε από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά...". Χαίρομαι όταν διαβάζω όμορφα κείμενα και στεναχωριέμαι όταν βλέπω ιστορίες απαίδευτες, προχειρογραμμένες και παρωχημένες. Δεν είναι απλό να γράφεις για παιδιά. Είναι δύσκολο. Πολύ δύσκολο. Θέλει προσοχή. Κι αν δεν το καταλαβαίνει όποιος το επιχειρεί, καλύτερα να μην κάνει τον κόπο και να ασχοληθεί με κάτι άλλο.

Ήταν παιδικό σας όνειρο να γίνετε συγγραφέας, όπως έχετε πει σε προηγούμενες συνεντεύξεις σας. Τι συμβουλές θα δίνατε σε άτομα με το ίδιο όνειρο; Ι.Μπ.: Να το προσπαθήσουν. Να μη το βάλουν κάτω. Κι όταν λέω να το προσπαθήσουν, εννοώ να δουλέψουν. Να διαβάσουν, να γράψουν, να σβήσουν, να σκίσουν, να σκεφτούν. Δεν είναι εύκολο να δεις το βιβλίο σου στα ράφια των βιβλιοπωλείων αλλά δεν είναι και αδύνατο να συμβεί. Αρκεί η ιστορία να είναι αξιόλογη, ξεχωριστή. Να έχει κάτι να πει σε μικρούς και μεγάλους και τότε, σίγουρα, θα βρει τον δρόμο της. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας εκδίδονται πολλά βιβλία (παιδικά και ενηλίκων) μέσω αυτοέκδοσης. Σε κάποια από αυτά δεν έχει γίνει ούτε μια μικρή επιμέλεια, καθώς βλέπουμε βιβλία και με ορθογραφικά λάθη. Ποια είναι η γνώμη σας για την αυτοέκδοση; Ι.Μπ.: Όσον αφορά τις αυτοεκδόσεις είμαι σκεπτική για όλους τους παραπάνω λόγους που αναφέρατε. Και για έναν ακόμα, θεωρώ πως εκμεταλλεύονται τη λαχτάρα του συγγραφέα να δει την ιστορία του στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Το αποτέλεσμα είναι ο συγγραφέας να πληρώνει πολλά χρήματα και το βιβλίο να μην υπάρχει στα βιβλιοπωλεία γιατί η διανομή δεν είναι καλή ή μάλλον είναι ανύπαρκτη. Σίγουρα υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις. Εγώ πάντως στους μαθητές μου, προτείνω να τις απο-

φεύγουν και να στέλνουν τα κείμενα τους προς αξιολόγηση σε αξιόπιστους εκδοτικούς. Εκεί υπάρχει μια ολόκληρη ομάδα που ασχολείται με το κάθε βιβλίο ξεχωριστά. Που σκύβει από πάνω του με αγάπη, προσοχή και σεβασμό προς το αναγνωστικό κοινό. Υπάρχει πάντα χρόνος στη διάρκεια της ημέρας σας για ένα καλό βιβλίο; Ι.Μπ.: Και να μην υπάρχει θα βρω τον χρόνο. Λίγο όταν είμαι στο μετρό, λίγο όταν κάνω διάλειμμα για φαγητό, λίγο πριν κοιμηθώ. Και τελικά όλα αυτά τα «λίγο» αθροίζονται και γίνονται «πολύ». Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας; Ι.Μπ.: Να χαρούν τον ήλιο και τη θάλασσα αυτό το καλοκαίρι και να γευτούν δροσερό και γλυκό καρπούζι παρέα με τους ανθρώπους που αγαπούν. ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΤΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΑΘΟΣ! Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε. Σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδα τα βιβλία σας και είμαι σίγουρη ότι θα αγαπηθούν πολύ. Ι.Μπ.: Εγώ σας ευχαριστώ.

Ποτίτσα Πιερρουτσάκου

Μία υπέροχη τριλογία της Πωλλίνα Σίμονς, η οποία με έκανε να νιώσω πραγματικά δεμένη στην πολυθρόνα μου, ούτε μύγα δεν ήθελα να πετάει, ειδικά στον πρώτο τόμο... Τώρα τελευταία έχω διαβάσει πολλά ιστορικά βιβλία και έχω συγκλονιστεί με τις λεπτομέρειες που μαθαίνω. Δεν είχε τύχει όμως να ασχοληθώ ποτέ με το πώς επηρεάστηκε η Σοβιετική Ένωση κατά την διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου πόλεμου και από τους Γερμανούς αλλά και από τους ίδιους τους Σοβιετικούς. Ο μπρούντζινος καβαλάρης θα μείνει στο μυαλό μου καθώς

αποτελεί ένα πολύ δυνατό χαστούκι και προς τις δυο άκρες των πολιτικών φρονημάτων. Η τριλογία του Μπρούντζινου καβαλάρη, ειδικά ο πρώτος τόμος είναι εκπληκτική. Με παρέσυρε με το πάθος και τον έρωτα του ζευγαριού, με την ανθρώπινη δύναμη και τα όριά της, αλλά και με ακινητοποίησε, με άφησε βουβή μπροστά στα εγκλήματα πολέμου που περιγράφει, καθώς και με ιστορικά γεγονότα και λεπτομέρειες που εγώ αγνοούσα.

Παντελής Μαυρομμάτης Η πραγματική εικόνα του βιβλίου είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, ενώ ο Φροντιστής Μπράνσον μπορεί να είναι ο καθένας μας. Μια κοινωνία στην οποία άπαντες είναι αναλώσιμοι. Μια σαθρή κοινωνία η οποία θεοποιεί το χρήμα, εμπορευματοποιεί τη θρησκεία και στηρίζει με κάθε τρόπο καταστάσεις όπως είναι η παιδική δουλεία, η βιομηχανία του πορνό, η μαύρη αγορά της φαρμακοβιομηχανίας και η τρομολαγνεία. Βλέποντας τη να κείτεται στο πάτωμα... η πρώτη μου σκέψη ήταν: Άλλο ένα αντικείμενο για μάζεμα. Ένα ακόμη στοιχείο που τονίζει πολύ εύστοχα ο συγγραφέας είναι η απίστευτη εξάπλωση ανά την υφήλιο των θρησκειών, των παραθρησκειών και των αιρέσεΗ ιστορία ξεκινάει από το τέλος, για την ακρίων. Η προσήλωση που απαιτούν οι ιδρυβεια λίγο πριν το τέλος, με τον πρωταγωνιστή τές ή τα αρχηγικά στελέχη αυτών των ορΦροντιστή Μπράνσον, τελευταίο επιζώντα γανώσεων είναι τόσο μεγάλη, όσο και η μιας μυστηριώδους θρησκευτικής αίρεσης της επιβολή στα μέλη τους απίστευτα σκληοποίας τα μέλη αυτοκτόνησαν ομαδικώς, να ρών και απάνθρωπων κανόνων, με απειβρίσκεται μέσα στο αεροπλάνο που έχει μπει λές μέχρι και της ίδιας τους της ζωής για σε κατάσταση πτήσης με αυτόματο πιλότο. πιθανό παραστράτημα, αλλά και με υποΣτο αεροπλάνο δεν υπάρχει κανένας άλλος σχέσεις για επιβράβευση μετά θάνατον, παρά μόνο ο ίδιος ο οποίος και αναφέρει τα σε περίπτωση ολικής αφοσίωσης. Οι πεπεριστατικά που συνέβησαν μέχρι εκείνη τη ριορισμοί που μπαίνουν στην καθημεριστιγμή, και τα οποία έχουν στρέψει ολόκληρη νότητά σου άπαξ και αποτελέσεις μέλος την κοινή γνώμη εναντίον του, γνωρίζοντας ότι αυτής της μικροκοινωνίας είναι τόσο μετο μαύρο κουτί καταγράφει τα λεγόμενά του γάλοι, όπου σχεδόν απαγορεύεται να λίγο πριν τη μοιραία πτώση. κάνεις τα πάντα. Ακόμα και να ζεις…

Ζωή Τσούρα Στο τέλος του προηγούμενου βιβλίου, αφήσαμε την έγκυο Κλαιρ Ράνταλ να σαλπάρει μαζί με τον ταλαιπωρημένο Τζέιμι Φρέιζερ για τη Γαλλία και μία νέα ζωή. Στην αρχή του Παγιδευμένη στο Χρόνο τη συναντούμε στο 1968, χωρίς ιδέα του τι μεσολάβησε και, κυρίως, γιατί γύρισε πίσω στην εποχή της αφού είχε ξεκάθαρα αποφασίσει να ζήσει τη ζωή της με τον Τζέιμι, πίσω στον 18ο αιώνα. Η κόρη της, η Μπριάννα, την οποία έχει μεγαλώσει μαζί με τον Φρανκ, είναι πλέον είκοσι χρονών. Η Κλαιρ την παίρνει μαζί της σε ένα ταξίδι στα Χάιλαντς, για να ψάξει για απαντήσεις για τον Τζέιμι και για να της φανερώσει το μεγαλύτερό της μυστικό: ποιος είναι ο πραγματικός της πατέρας. Εκεί, μαζί με την Μπριάννα και τον Ρότζερ Γουέικφιλντ, έναν νεαρό

ιστορικό που τις βοηθάει στις έρευνές τους, η Κλαιρ με την διήγησή της μας μεταφέρει κι εμάς ξανά στο παρελθόν, για να γεμίσουμε τα κενά. Στο βιβλίο Οι Φλόγες της Εξέγερσης η Κλαιρ και ο Τζέιμι επιστρέφουν στη Σκωτία. Μην έχοντας μπορέσει να αποτρέψουν την επανάσταση, αφιερώνονται πλέον σε μία καινού-ρια αποστολή: να την κάνουν να πετύχει και να αλλάξουν την ιστορία - μία αποστολή που από την αρχή φαντάζει καταδικασμένη. Αυτό το κομμάτι της ιστορίας μου άρεσε πολύ περισσότερο. Συνολικά, είναι μία πραγματικά όμορφη και βαθιά ανθρώπινη ιστορία που αξίζει να ακολουθήσετε.

Αγγελική Δαφτσίδου Κάπως έτσι είναι χτισμένοι και οι ήρωες του βιβλίου. Βουτηγμένοι στις μικρότητες, το κουτσομπολιό και τη σάπια ηθική που είναι ταγμένοι να υπηρετούν. Το ταξίδι στο παρελθόν ξεκινά από τις πρώτες σελίδες και η πένα του συγγραφέα, ταυτόχρονα χιουμοριστική, ανατρεπτική και καυστική, καθηλώνει. Πίσω στο 1964, εκεί που εκτυλίσσεται η πλοκή του μυθιστορήματος, συναντάμε τον εντεκάχρονο Σίμο Σιμεών, τον νόθο γιο μιας γυναίκας σωματικά και ψυχικά άρρωστης, η οποία αφήνεται ολοκληρωτικά στις αδερφές της που ορίζουν και καθορίζουν τη μοίρα της. Ο Σίμος όμως από νωρίς συνειδητοποιεί πως δεν ανήκει σε εκείνον τον κόσμο. Γεννήθηκε για να ξεχωρίσει. Ονειρεύεται, σχεδιάζει, αγωνίζεται να αποδράσει και ταυτόχρονα παλεύει καθημερινά για να επιβιώσει στο ασφυκτικό περιβάλλον της οικογένειάς του, αλλά και της κοινότητας που τον περιβάλει. Η φιλομάθειά του, αλλά και η αστείΣτο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Εγώ, ο ρευτη φαντασία του είναι τα όπλα και η δύΣίμος Σιμεών», ο συγγραφέας μας μεταφέναμή του. ρει στη Χαλκόπολη, μια κωμόπολη μεταξύ Ένα ευρηματικό μυθιστόρημα με υποδειΣερρών, Δράμας και Καβάλας, η οποία γματική, καυστική γραφή, που κεντρίζει τη παρόλο που είναι ανύπαρκτη στον χάρτη, μνήμη του αναγνώστη και τον φέρνει αντιυπάρχει στη μνήμη όλων όσων γεννηθήμέτωπο με τα διαχρονικά κοινωνικά προκαμε και μεγαλώσαμε στην επαρχία. Τη βλήματα της χώρας μας. Για ακόμη μια φοβλέπουμε να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια ρά ο Γιάννης Ξανθούλης παραδίδει μαθήμας άχρωμη, μισοπεθαμένη, φορτωμένη με ματα ολοκληρωμένης και ουσιαστικής μυόλα τα στερεότυπα και τα κακώς κείμενα της θιστορηματικής γραφής χωρίς τυμπανοελληνικής επαρχίας, που είναι για γέλια και κρουσίες και φαμφάρες. Το συστήνω ανεπιγια κλάματα. φύλακτα!

Μαρία Γραμμένου Στην μαγευτική Αθήνα του 40, μια όμορφη και συγκινητική ιστορία αγάπης ξεκινά με την ιδιαίτερη γραφή του συγγραφέα. Δυο άνθρωποι που αγγίζουν την απόλυτη αγάπη στο θεατρικό σανίδι είναι οι ήρωες του μυθιστορήματός του, που με συνεπήραν μέσα από τις σελίδες του. Ο νεαρός Νικόλας μέσα από μια σειρά επεισοδιακών γεγονότων γνωρίζει τη Λυδία. Πρωταγωνιστούν σε παραστάσεις που γράφουν ιστορία στο ελληνικό θέατρο. Αγαπούν, μισούν, πονάνε, πληγώνονται παραμένοντας δέσμιοι ενός έρωτα γεννημένου στα καμαρίνια, τρεφόμενου από τη μυρωδιά του θεάτρου, από τη μυρωδιά του θεατρικού σανιδιού. ΑΓΑΠΗ, ΤΡΕΛΑ, ΠΑΘΟΣ, ΜΙΣΟΣ ΚΙ ΕΓΩΪΣΜΟΣ ΠΟΥ ΤΟΣΟ ΟΜΟΡΦΑ "ΓΡΑΦΟΥΝ" ΣΤΟ ΣΑΝΙΔΙ, ΔΥΝΑΜΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ;;; Πόση ματαιότητα κρύβεται πίσω από αυτά στα οποία καθημερινά δίνουμε μέγιστη βαρύτητα: χρήματα, δόξα, καριέρα, φήμη, εγωισμός! Παράλληλα, η γνωριμία του ηθοποιού με την νεαρή κοπέλα δημοσιογράφο που επιθυμεί να καταγράψει κρυφές πτυχές της ζωής του, προσδίδουν μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα στην σχέση του με αυτήν την κοπέλα.

Γνωρίζονται άραγε από το παρελθόν ή τυχαία συναντήθηκαν; Ποιο είναι το πρόσωπο που είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ τους; Η κοπέλα που συναντά θα ταυτιστεί μαζί τους; Ο Έρωτας τι ρόλο θα παίξει στην δική της ζωή; Τα βιώματα του πρωταγωνιστή και η εξιστόρηση των γεγονότων της ζωής του, τι συναισθήματα αφήνουν στον αναγνώστη; Το ερώτημα «πέφτει η αυλαία στον έρωτα» θα απαντηθεί στο τέλος;

Οι Ήρωες με τα Κολάν Η Διαφορετικότητα μέσα από τη ματιά των

comics Ηλίας Τσιάρας

Είμαστε πια στα μέσα Ιουνίου, του μήνα που, θεωρητικά τουλάχιστον, ξεκινά το καλοκαίρι. Αυτό που ίσως πολλοί να μη γνωρίζετε είναι πως ο Ιούνιος είναι επίσης ο μήνας κατά τον οποίο τιμάται παγκοσμίως η διαφορετικότητα. Σκέφτηκα λοιπόν πως θα ήταν καλή ιδέα να ρίξουμε μια ματιά στους υπερήρωες που πρεσβεύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ένα αναπόσπαστο αλλά δυστυχώς ακόμα και στις μέρες μας ελαφρώς παρεξηγημένο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης, την ετερότητα στη σεξουαλικότητα. Διότι η Τέχνη, σε όλες τις μορφές και εκφάνσεις της, οφείλει να αφυπνίζει τον άνθρωπο και να τον κάνει να βλέπει τα πράγματα με μια διαφορετική, πιο ευρεία ματιά.

Batwoman Πρώτη στη λίστα θα συναντήσουμε την πιο ηχηρή ίσως απάντηση των τελευταίων ετών απέναντι στον επίπλαστο καθωσπρεπισμό και τον κοινωνικοθρησκευτικό ρατσισμό. Ο λόγος για την Katherine Kane, περισσότερο γνωστή στις βρώμικες και πάντα επικίνδυνες γειτονιές του Gotham ως Batwoman. Πέρα από ομοφυλόφιλη εξασκεί την εβραϊκή θρησκεία, ένας σπάνιος συνδυασμός στον πολύχρωμο αλλά ταυτόχρονα συνήθως politically correct κόσμο των comics. Μικρή έπεσε θύμα απαγωγής μαζί με τη μητέρα και τη δίδυμη αδελφή της και ήταν η μοναδική που επέζησε από τα χέρια των τρομοκρατών. Θέλοντας να υπηρετήσει την πατρίδα της ως καλή Αμερικανίδα, κατατάχτηκε στην στρατιωτική

ακαδημία αλλά δυστυχώς όταν αποκαλύφθηκε η σχέση της με άλλη δόκιμη, αποβλήθηκε. Βρίσκοντας παρηγοριά στο ποτό, ξεκίνησε να ταξιδεύει τον κόσμο, προσπαθώντας να δει τι θα κάνει από εδώ και πέρα. Επιστρέφοντας τελικά στο Gotham, συνάντησε τον Batman στη διάρκεια μιας εγκληματικής επίθεσης από την οποία βγήκε αλώβητη χάρη στην εκπαίδευσή της και συνειδητοποίησε πως αυτό ήθελε να κάνει στη ζωή της. Μετά από εκτενή εξάσκηση με τον πατέρα της, φορά τη στολή της Batwoman και γίνεται ένα ακόμα ηρωικό μέλος της εκτεταμένης Νυχτεριδοοικογένειας.

Northstar Και συνεχίζουμε με τον πρώτο ίσως ομοφυλόφιλο υπερήρωα, τον πρώτο μεταλλαγμένο που δήλωσε δημόσια τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, τον Καναδό Jean-Paul Martin ή αν προτιμάτε Northstar. Ο Northstar είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας Alpha Flight, του καναδικού ισοδύναμου (λέμε τώρα) των Avengers. Αξίζει να σημειωθεί πως ο συγκεκριμένος μεταλλαγμένος είχε την τιμή να πρωταγωνιστεί σε δικό του κόμικ, αλλά και να ενταχθεί για ένα μικρό διάστημα στους σαφέστατα πιο δημοφιλείς XMen. Στο μεταλλαγμένο οπλοστάσιο του θα βρει κάνεις ενδιαφέροντα πράγματα,

όπως ικανότητα πτήσης, ταχύτητα σχεδόν ίση με αυτή του φωτός και τα πιο κλασικά, ενισχυμένη δύναμη, αντοχή και αντανακλαστικά. Επίσης, είναι εκπληκτικός σκιέρ (άσχετο, αλλά είναι κάτι κι αυτό). Πιο σχετικό με το θέμα μας, είναι παντρεμένος από το 2012 με τον αγαπημένο του Kyle Jinadu.

Catman Ήρθε η ώρα να ρίξουμε μια ματιά και στους bisexuals της παρέας, αρχίζοντας από έναν από τους αγαπημένους μου όχι και τόσο γνωστούς ήρωες, ή καλύτερα αντιήρωες. Αναφέρομαι στον Thomas Blake AKA Catman, έναν χαρακτήρα που πρωτοεμφανίστηκε ως ένας ακόμα από τους αμέτρητους άσημους εχθρούς του Batman. Τα τελευταία χρόνια όμως έχει αποκτήσει μια κάποια φήμη, κυρίως χάρη στη πολύ όμορφη σειρά Secret Six. Το πιο ενδιαφέρον ίσως στοιχείο της περσόνας του Catman είναι πως, αν και θεωρείται περισσότερο villain ή στην καλύτερη αντιήρωας, διακρίνεται για ένα παράταιρο αίσθημα τιμής σε βαθμό που τα υπόλοιπα μέλη των Secret Six θεωρούν πως φέρεται περισσότερο ως ήρωας παρά ως κακός.

Daken

Ο πιο νέος της λίστας, με ντεμπούτο το πολύ πρόσφατο 2007, ο Daken είναι ο γιος του Wolverine και της συγχωρεμένης του γυναίκας Itsu. Έχει παραπλήσιες δυνάμεις με του διάσημου πατέρα του, φουλ κομπλέ με δικά του νύχια, με τη διαφορά πως έχει δύο που ‘φυτρώνουν’ ανάμεσα στις φάλαγγες των δαχτύλων και ένα που βγαίνει από το εσωτερικού του καρπού. Ο Daken έχει ψηφιστεί ως ο 6ος πιο sexy άντρας χαρακτήρας comic, κι όχι άδικα καθώς, πέρα από τα όσα κληρονόμησε από τον μπαμπά του, μπορεί και ελέγχει τις φερομόνες που εκκρίνει ο οργανισμός του, με αποτέλεσμα να γίνεται ακαταμάχητος στο φλερτ κι όχι μόνο. Και πιστέψτε με, είναι κάτι που απολαμβάνει πολύ, τόσο απέναντι σε άντρες όσο και σε γυναίκες. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο και πολύπλοκο χαρακτήρα, κάτι που γίνεται εμφανές και από τον σκιώδη ρόλο που παίζει στα γεγονότα του πολύ ενδιαφέροντος story arc, Dark Reign, στο οποίο είναι μέλος των Dark Avengers του Osborn.

Apollo & Midnighter Φτάσαμε στους κορυφαίους εκπροσώπους της διαφορετικότητας, στο πιο γνωστό ομόφυλο ζευγάρι υπερηρώων. Αν φαντάζεστε κάτι σε στρας, ροζ μπουστάκια, θηλυπρεπείς κινήσεις και διάφορες άλλες άθλιες, εντελώς ανακριβείς λεπτομέρειες που δυστυχώς ακόμα και σήμερα συνήθως έρχονται στο μυαλό ορισμένων όταν ακούν τη λέξη gay, θα απογοητευτείτε οικτρά. Τα δημιουργήματα των Ellis και Hitch ανήκουν στο σύμπαν της Wildstorm, μιας ελαφρώς εναλλακτικής και πιο βίαιης θυγατρικής της DC. Πρόκειται για δύο προϊόντα βιογενετικής, μέλη της μυστικής και όχι και τόσο ηθικής ομάδας Stormwatch, κάτι σαν πράκτορες της CIA αλλά με υπερδυνάμεις. Οι δύο τους παντρεύτηκαν το 2002, με τον γάμο τους να σηματοδοτεί τον πρώτο στην ιστορία της 9ης Τέχνης. Τον επόμενο χρόνο, η σειρά The Authority στην οποία πρωταγωνιστούν τιμήθηκε στα βραβεία GLAAD, για την ορθή και ρεαλιστική παρουσίαση της μεταξύ τους σχέσης, μακριά από ευτελισμούς και θλιβερές καρικατούρες.

Iceman Εδώ τα πράγματα μπερδεύονται λιγάκι, καθώς επί της ουσίας μιλάμε για μια 'στροφή’ στον χαρακτήρα του συγκεκριμένου ήρωα, εννοώντας πως όταν πρωτο-εμφανίστηκε το 1963 ως ιδρυτικό μέλος των X-Men δεν ήταν ομοφυλόφιλος. Αυτό είναι κάτι που προστέθηκε πολύ αργότε-ρα, μόλις το 2015, και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στους fans που θεώρησαν την όλη προσέγγιση ανούσια και άκυρη. Το γεγονός πως αυτός ο Iceman είναι ένας έφηβος που ταξίδεψε στον χρόνο και αποκαλύπτει τον πραγματικό του ε-αυτό στον ενήλικο Bobby Drake (τον ίδιο δηλαδή), ο οποίος τόσα χρόνια έβγαινε με γυναίκες, αλλά από ό,τι του λέει ο πιτσιρίκος, καταπιεζόταν! Κάτι ξέρω και σιχαίνομαι τα ταξίδια στον χρόνο. Μόνο μπλεξίματα δημιουργούν.

Μέχρι την επόμενη φορά, μην ξεχνάτε να απολαμβάνετε τα comics του αγαπημένου σας ήρωα. Ποτέ δεν ξέρετε πότε θα τον πεθάνουν!

Πέτρος Μπένος

Δημήτρης Μπονόβας

Το βιβλίο του Πέτρου Μπένου με τίτλο «ΠΟΕΤΡΥ ΑΤ ΛΑΣΤ», η πρώτη του ποιητική συλλογή που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν, είναι ένα βιβλίο το οποίο ανήκει, κατά την άποψή μου, στην κατηγορία της βιωματικής – αν μπορούμε να την αποκαλέσουμε έτσι – ποίησης. Είναι ένα βιβλίο όπου κυρίαρχο ρόλο κρατεί η εσωτερική περιπλάνηση του δημιουργού και η ερμηνεία γεγονότων και καταστάσεων μέσα από το πρίσμα των δικών του εμπειριών και συναισθημάτων. Μια διαρκής προσπάθεια να κοιτάξει με καθαρό βλέμμα τον καθρέπτη, κάνοντας την αυτοκριτική του και ατενίζοντας πιο σίγουρα το μέλλον. Πέραν του βιβλίου, ένιωσα και μία μεγάλη χαρά διαβάζοντας το βιογραφικό του, γιατί είδα ένα άτομο δραστήριο, έναν πολυσχιδή καλλιτέχνη, που πέραν της κατάθεσης στο χαρτί, δίνει και στο σανίδι δείγματα του πολύ ενδιαφέροντος κόσμου του. Ας αφήσουμε όμως και τον ίδιο να μας μιλήσει για τον ε αυτό του και το έργο του.

Τι είναι εκείνο που σε ωθεί να γράφεις; Π.Μ.: Με ωθούν οι σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου. Όχι όμως όλες οι σκέψεις και όλα τα συναισθήματα, αλλά όλα αυτά που πιστεύω ότι θέλω να ειπωθούν με καλλιτεχνικό τρόπο επειδή θέλω να τα βλέπω έτσι. Συνήθως αυτά που δυσκολεύομαι, ή δεν θέλω ή αδιαφορώ να εκφράσω στην καθημερινότητα. Για μένα αυτά τα «κομμάτια» σκέψης και συναισθημάτων είναι τα πιο ενδιαφέροντα και θα θελα να τα μοιραστώ με τους άλλους. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσένα να καταφέρεις να “εκφράσεις” τη σκέψη σου; Π.Μ.: Στον γραπτό λόγο εκφράζομαι πολύ εύκολα διότι είμαι εγώ και οι σκέψεις μου, σχεδόν παίζω με τις σκέψεις και τα συναισθήματα μου αποτυπώνοντάς τα στο χαρτί με άνεση, χωρίς να με παρακολουθεί κανείς τις περισσότερες φορές. Τα ποιήματά μου «παρακολουθούνται» ή όχι, μετά, αλλά για μένα αυτή η προσπάθεια γραφής και παιγνιδιού έχει ήδη παρέλθει προ πολλού και αυτό είναι κάτι που με συναρπάζει απίστευτα. Επομένως το να εκφράζω την σκέψη μου στον γραπτό λόγο εκτός από κάτι φυσικό που είναι για μένα, με διασκεδάζει πολύ.

Ποιες οι επιρροές σου; Π.Μ.: Οι υπαρξιστές, η Αγία Γραφή, η αρχαία ελληνική μυθολογία, το αρχαίο ελληνικό δράμα, ο Έλιοτ. Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σου; Συναίσθημα ή λογική και γιατί;

Ποιο το μεγαλύτερο όνειρο σου, εν γένει ως καλλιτέχνης; Π.Μ.: Να γράφω βιβλία, και να παίζω θέατρο. Τα μεγαλύτερα όνειρά μου έχουν να κάνουν με τον έρωτα, κι ο έρωτας τροφοδοτεί την ενασχόλησή μου με την τέχνη. Το μεγαλύτερό μου όνειρο είναι να είμαι για πάντα ερωτευμένος.

Π.Μ.: Τα συναισθήματα κυριαρχούν στη συλλογή μου, ενδεδυμένα με φαντασία αλλά και λογική. Θεωρώ πως τα συναισθήματα είναι μια άλλη μορφή της λογικής, και το αντίστροφο, η άλλη όψη του ίδιο νομίσματος δηλαδή. Με αυτήν την ποιητική συλλογή ήθελα να καταδείξω, μιας και μου δίνετε την ευκαιρία, πως το συναίσθημα κι η λογική αλληλοσυμπληρώνονται και συνυπάρχουν.

Στην Ελλάδα του 2018, η τέχνη είναι αρκετή ώστε να βιοπορίζεται κάποιος;

Όταν πρέπει να υποδηθείς κάποιο ρόλο στο σανίδι, “φοράς” το χαρακτήρα του ή προσθέτεις και δικά σου στοιχεία;

Η ΤΕΧΝΗ ΟΠΩΣ ΚΑΙ Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΟΥΛΙ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ Ν' ΑΦΕΘΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΑΞΕΙ. ΑΝ ΠΝΙΓΕΙ -ΑΛΛΟ ΝΑ ΕΠΙΠΛΕΕΙ- ΣΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΧΑΝΕΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ. Η ΤΕΧΝΗ ΕΠΙΣΗΣ, ΘΕΛΕΙ ΠΟΛΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΙ ΕΠΙΜΟΝΗ

Π.Μ.: Τα δικά μου στοιχεία είναι τα εξωτερικά στοιχεία, και αν είναι κι αυτά, πάνω στο σανίδι. Προσπαθώ να «ακούσω» και να «αγκαλιάσω» τον ήρωα που θα υποδυθώ για να μπω στα παπούτσια του όσο καλύτερα γίνεται. Άλλοτε το καταφέρνω περισσότερο, άλλοτε λιγότερο. Αν χρειαστεί να προσδώσω και κάποια προσωπικά δικά μου στοιχεία, θα το κάνω χωρίς να χρειαστεί να παρεκκλίνω και πολύ απ τον ήρωα που θα υποδυθώ.

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Π.Μ.: Η Ελλάδα έτσι κι αλλιώς είναι μια μικρή αγορά. Συνήθως, αυτό που παρατηρώ, είναι πως οι καλλιτέχνες που ασχολούνται με την τέχνη τους και βγάζουν και λεφτά, είναι παθιασμένοι μ' αυτό που κάνουν. Συνήθως τα χρήματα έρχονται αργότερα.

Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι - στον καλλιτεχνικό τομέα - τι θα ήταν αυτό; Π.Μ.: Θα δημιουργούσα μια δραματική σχολή η οποία θα εκπαίδευε ηθοποιούς αποκλειστικά πάνω στο αρχαίο ελληνικό

Μ Π Ε Ν Ο Σ

δράμα, σε όλες τις εκφάνσεις του. Αν έπρεπε να δώσεις μια συμβουλή, σε κάποιον που τώρα κάνει τα πρώτα του βήματα, ποια θα ήταν; Π.Μ.: Να ακούει την καρδιά του και το μυαλό του, και να επιτρέπει στον εαυτό του να αποτυγχάνει. Τι να περιμένουμε από εσένα στο μέλλον; Π.Μ.: Σκέφτομαι πολλά, θέλω να τα υλοποιήσω. Σας ευχαριστώ πολύ. Πέτρο, σε ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας διέθεσες και σου ευχόμαστε ολόψυχα κάθε επιτυχία στο έργο σου!!!

Πετράστερος Το σύμπαν ανοίγει τη διάστασή του με το κλειδί των πολλών θανάτων μου… Η αντίστροφη δράση της ανθρωπότητας, απ’ την τεχνολογική κραυγή και στο τιτίβισμα του σκύλου στην άγρια πέτρα και στο ευλογημένο χώμα. Μήπως ξανανεβούμε στα δέντρα; Θα ’ναι μια συνειδητή επιστροφή με ραδιοσυχνότητες αστρόπετρων στα μηνύματα που θα φέρνουν οι πυγολαμπίδες πια.

Κοινωνικά ράκη Αγγελική Δαφτσίδου

Η ανθρωπότητα αγωνίστηκε για να μην μείνει μόνη της και να μην πορεύεται μοναχικά για πολύ καιρό. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι σχημάτισαν κοινωνίες όπου θα μπορούσαν να είναι μαζί. Κατάλαβαν από νωρίς πως το «μαζί» κτίζει, δημιουργεί, προχωράει. Από την άλλη πλευρά, εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι που έχουν εγκαταλειφθεί από την κοινωνία. Με άλλα λόγια, υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που είναι περιθωριοποιημένοι, που δεν γίνονται δεκτοί στην κοινωνία, που ζουν απόκληροι. Τα κοινωνικά ράκη. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι άνθρωποι; Είναι ορατοί στους υπόλοιπους ή κινούνται κάπου στις παρυφές του κόσμου μας; Άνεργοι, άστεγοι, ψυχικά ασθενείς, άτομα με αναπηρία (διανοητική και σωματική), χρήστες ουσιών, φυλακισμένοι, ομοφυλόφιλοι, οροθετικοί, αλλοεθνείς και ούτω καθεξής. Αντιλαμβανόμαστε γρήγορα πως ο κατάλογος της περιθωριοποίησης, του στιγματισμού και των κοινωνικών διακρίσεων είναι μακρύτερος από αυτόν που ίσως πιστεύαμε. Γιατί όμως; Είναι τόσο μεγάλη η έλλειψη ανοχής στην κοινωνία για όσους δεν συμβαδίζουν με τα γενικά χαρακτηριστικά που ορίζουμε, για όλους αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που θα τους επέτρεπαν να ενταχθούν στο σύνολο ή υπάρχουν και άλλοι περιορισμοί όπως οικονομικοί, ταξικοί, δυσκολίες στην πρόσβαση στην παιδεία και σε άλλα αγαθά που θα έκανα πιο εύκολη την εναρμόνισή τους με τους υπόλοιπους;

Ένας οροθετικός, για παράδειγμα ή ένας τρανσέξουαλ θα απέδιδε λιγότερο στην εργασία του, θα είχε λιγότερη ανάμειξη στα κοινά, θα προστάτευε λιγότερο το περιβάλλον στο οποίο ζει, θα ήταν λιγότερο ευχάριστος σε κοινωνικές συνευρέσεις, θα αγαπούσε λιγότερο τον συνάνθρωπο και την οικογένειά του από έναν ευυπόληπτο καθηγητή πανεπιστημίου; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Το ίδιο όμως ισχύει για όλους τους ανθρώπους, γιατί όλα τα παραπάνω σίγουρα δεν καθορίζονται από την κοινωνική μας θέση ή καλύτερα την ταμπέλα που μας φοράει η κοινωνία. Το σίγουρο είναι πως ο οροθετικός και ο τρανσέξουαλ πονάει, χαίρεται, δημιουργεί, ονειρεύεται, ζει ή καλύτερα οφείλει να ζει, όπως και οι υπόλοιποι. Από το δικό μου σημείο ορατότητας, δυστυχώς, δεν είμαι σε θέση να περιγράψω πώς αισθάνονται οι άνθρωπο που ζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο, να κατανοήσω τους αγώνες τους, τις εμπειρίες τους, τον δύσκολο βίο τους ενάντια σε ένα σύστημα που θέλει να τους εξαφανίσει, που προσπαθεί να τους κάνει αόρατους, αντί να τους βοηθήσει. Σε ένα σύστημα που δίχως ντροπή τους φτύνει στο περιθώριο και συνεχίζει αδιάκοπα να προσπαθεί να τους συντρίψει, να τους εξαλείψει ή να τους αναγκάσει να αφομοιωθούν μ’ αυτό που θεωρείτε κοινωνικά αποδεκτό, γιατί ντρέπεται, φοβάται ή δεν θέλει να εξαντλήσει πόρους και ενέργεια για να διασφαλίσει όχι μόνο την επιβίωση τους, αλλά το ίσο δικαίωμα στη ζωή. Ο Γκαίτε λέει: Όταν συμπεριφερόμαστε στους ανθρώπους όπως αυτοί είναι, τους κάνουμε χειρότερους. Όταν τους συμπεριφερόμαστε όπως θα μπορούσαν να είναι, τους βοηθούμε να γίνουν αυτό που είναι ικανοί να γίνουν. Αν ο καθένας ουσιαστικά άπλωνε το χέρι του σε έναν συνάνθρωπό του, που η ζωή δεν του φέρθηκε και τόσο καλά και τον τραβούσε στο κέντρο της προσοχής, φανταστείτε πόση διαφορά θα έκανα εκατομμύρια απλωμένα χέρια. Το σίγουρο είναι πως κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει. Από εκεί που ζούμε στην αλαζονεία που μας προσφέρει η θέση μας στην κοινωνία, μπορούν κάλλιστα αστάθμητοι παράγοντες να μας πετάξουν στο περιθώριο και να καταρρακώσουν τη ζωή μας.

Άνθρωποι

μονάχοι...

Μαρία Στεφάνου

Παναγιώτα Γκουτζουρέλα Γνώρισα τη Μαρία Στεφάνου πριν αρκετά χρόνια, διαδικτυακά, ως μέλος σε ένα πολύ αγαπημένο forum, όταν είχε εκδώσει το πρώτο της βιβλίο, Σιωπή στο Σκοτάδι. Έκτοτε παρακολουθώ την πορεία της, διαβάζω τα βιβλία της και χαίρομαι με τις επιτυχίες της. Είναι ένας

Σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη. Νέο μυθιστόρημα σε νέο εκδοτικό σπίτι. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία με τις Εκδόσεις Ωκεανίδα; Μ.Σ.: Καλησπέρα και σε εσάς και σας ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία. Ξέρετε, επειδή πιστεύω ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή και κάθε πράγμα γίνεται για κάποιο λόγο, βρέθηκε στον δρόμο μου η Αναστασία Κορινθίου που μου μίλησε για τη «Νίκη Εκδοτική» και την εκδότρια της Ωκεανίδας, τη Μαρία Καρβέλα. Μια και μόνη συνάντηση μαζί της ήταν αρκετή ώστε να δώσουμε τα χέρια και να ξεκινήσει αυτή η πολύ όμορφη συνεργασία. Τα Λουλούδια της Ευτυχίας πραγματεύονται ανθρώπινες σχέσεις. Περιγράφονται με ακρίβεια συναισθήματα όπως η μοναξιά, η θλίψη, ο πόνος αλλά και η αγάπη. Κάθε ηρωίδα του βιβλίου σας περιέχει και ένα κομμάτι της δική σας ψυχής;

άνθρωπος που αγαπάς για το ήθος, την ειλικρίνεια και τη σοβαρότητά της. Τη σέβομαι και την εκτιμώ. Η γραφή της μαγεύει. Έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών τη Μαρία Στεφάνου και χαίρομαι ιδιαιτέρως.

Μ.Σ.: Νομίζω πως όλοι οι ήρωες όλων των βιβλίων, περιέχουν έστω και στο ελάχιστο κάποιο κομμάτι της ψυχής του δημιουργού τους. Άλλωστε η κάθε ανθρώπινη ψυχή είναι πολυδιάστατη, ανεξάντλητη από συναισθήματα, επιθυμίες, όνειρα, προθέσεις και μυστικά. Γι’ αυτό και πολύ συχνά την παρομοιάζουμε με «άβυσσο». Η Λουίζα και οι συνεργάτες της εμπλέκονται ενεργά στις ζωές όσων ζητούν τη βοήθειά τους, ρισκάροντας μερικές φορές με ακραίες ή ριψοκίνδυνες ενέργειες θεωρώντας πως πράττουν σωστά. Αν εγώ ήμουν στη θέση μιας ηρωίδας που ζητούσε τη βοήθειά τους, δεν είμαι βέβαιη πως θα ήθελα να δρουν μυστικά πίσω από την πλάτη μου, ρυθμίζοντας τη ζωή μου. Δεν είναι παράτολμο να επεμβαίνει κανείς τόσο δραστικά στις ζωές άλλων ανθρώπων;

Μ.Σ.: Η ίδια η ζωή καθημερινά είναι ένα ατελείωτο ρίσκο δίχως καμιά εγγύηση για το αποτέλεσμα. Λίγο έως πολύ, όλοι είμαστε πιόνια πάνω σε μια σκακιέρα και με τις επιλογές μας, επηρεάζουμε το μέλλον μας, το ποιοι είμαστε. Όσον αφορά τη Λουίζα και τους συνεργάτες της, θα έλεγα ότι αν εγώ συναντούσα στη ζωή μου ανθρώπους που έχουν καταφέρει να αφήσουν στην άκρη τον εγωισμό τους και είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν άνευ όρων, δίχως κάποιο συμφέρον και να παρέχουν υπηρεσίες με ανιδιοτέλεια, προσωπικά θα τους εμπιστευόμουν. Ωστόσο, καταλαβαίνω τους ενδοιασμούς σας αφού στις μέρες μας έχουμε γίνει όλοι τόσο δειλοί που δεν τολμάμε καν να εμπιστευτούμε τον ίδιο μας τον εαυτό και να ζήσουμε αυτό το υπέροχο δώρο που μας προσφέρεται και λέγεται ζωή. Κάθε κεφάλαιο έχει την ονομασία ενός λουλουδιού και το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτού (συνοδευόμενο με ένα

όμορφο σκίτσο) προϊδεάζοντας έμμεσα στον αναγνώστη για το περιεχόμενο του κεφαλαίου. Θεωρείτε πως τα λουλούδια παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου; Προσωπικά εσείς, ξεχωρίζετε κάποιο λουλούδι και αν ναι, τι αναμνήσεις ή εικόνες σας φέρνει η μυρωδιά του; Μ.Σ.: Τα λουλούδια σε αυτό το βιβλίο πέρα από την υλική τους υπόσταση, συμβολίζουν τους ίδιους τους ανθρώπους. Φαντάζομαι πως θα είναι δύσκολο να μην αγαπά ένας άνθρωπος έστω και λίγο τα λουλούδια. Προσφέρουν ομορφιά και ευωδία. Εύκολα αλλάζει η διάθεση πάντα μ’ ένα μπουκέτο λουλούδια κι ας μην ξεχνάμε πως τα συναντάμε πολύ συχνά σε ευχάριστες αλλά και σε δυσάρεστες στιγμές. Το δικό μου αγαπημένο λουλούδι είναι το τριαντάφυλλο όχι γιατί μου φέρνει αναμνήσεις, αλλά επειδή με γοητεύει το όμορφο άνθος που έρχεται σε αντίθεση με το γεμάτο αγκάθια κοτσάνι του.

Όλοι οι άντρες στο βιβλίο σας είναι άνθρωποι που στέκονται με αξιοπρέπεια δίπλα στη σύντροφό τους και στηρίζουν τις αποφάσεις τους. Μελανό σημείο ο αδελφός της Όλγας στον οποίο δεν θέλω να σταθώ. Αυτός που με εντυπωσίασε είναι ο Τηλέμαχος. Έχει όλο το πακέτο του ερωτεύσιμου άντρα και η αγάπη, πατρική και ερωτική, είναι αυτή που τον μεταμορφώνει ολοκληρωτικά. Πιστεύετε πως η αγάπη είναι αρκετή για να αφήσει κάποιος πίσω του το παρελθόν και να αλλάξει τρόπο ζωής; Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή σας η αγάπη; Μ.Σ.: Με βάση όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν του Τηλέμαχου, αδυνατεί να εμπιστευτεί τους ανθρώπους. Το τείχος που έχει χτίσει ολόγυρα του, αρχίζει να γκρεμίζεται όταν συνειδητοποιεί πως η αθωότητα και η ανιδιοτέλεια υφίστανται ακόμα σε κάποιους ανθρώπους. Ναι, είναι δύσκολο να αλλάξουμε και να αναθεωρήσουμε, αλλά όχι απίθανο. Η αγάπη, η βαθιά, η αληθινή, η δίχως ανταλλάγματα αγάπη είναι σπάνια αλλά υπαρκτή. Σε αυτή πιστεύω ακράδαντα και φυσικά παίζει μεγάλο ρόλο στην δική μου ζωή. Η δική σας αγαπημένη ηρωίδα στα Λουλούδια της Ευτυχίας ποια είναι και γιατί; Και υπήρχε κάποια που σας δυσκόλεψε η απόδοσή της; Μ.Σ.: Ομολογώ πως μου είναι εύκολο να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Η αγαπημένη μου ηρωίδα σε αυτό το βιβλίο είναι η Λουίζα, γι’ αυτή και μόνο γι’ αυτή το έγραψα. Τη θαυμάζω για την ακεραιότητα, το ήθος και την αυταπάρνησή της

μας περισσότερο απ’ όλα, για το θάρρος που βρίσκει τελικά να αναγεννηθεί από τις στάχτες της. Και φυσικά είναι αυτή που με δυσκόλεψε περισσότερο απ’ όλους. Όμως την αγάπησα τόσο βαθιά και απόλυτα που κατάφερα να συμπορευτώ μαζί της και να τη νιώσω. Σε όλα τα βιβλία σας η κινητήριος δύναμη είναι η αγάπη. Η αγάπη για ζωή. ''Κερδίζουν'' πάντοτε η καλοσύνη, οι αγνές προθέσεις. Είναι αναγκαίο για εσάς να έχει ένα βιβλίο σας καλό τέλος ή απλά έχει τύχει μέχρι στιγμής; Μήπως ωραιοποιείτε την πραγματικότητα επιθυμώντας υποσυνείδητα έναν ιδεατό, υπέροχο κόσμο που η καλοσύνη πάντα θα κερδίζει το κακό; Μ.Σ.: Θα συμφωνήσω με το ότι η κινητήριος δύναμη που χαρακτηρίζει τα βιβλία μου είναι η αγάπη για τη ζωή, η μάχη μέχρι τέλους. Αναγκαία για εμένα είναι η ελπίδα και η αισιοδοξία. Αρνούμαι να δω το ποτήρι μισοάδειο, αυτό είναι όλο. Υπάρχουν πάντα επιλογές και λύσεις για όλα τα προβλήματα αρκεί να το θέλουμε. Τέλος, συνομιλείτε με μια γυναίκα που δηλώνει ονειροπόλα. Σαν ονειροπόλα που είμαι λοιπόν, πιστεύω σ’ έναν κόσμο όπου δεν κυριαρχεί ο φθόνος και ο εγωισμός, όπου οι άνθρωποι δεν έχουν καταπατήσει όλες τις αξίες τους και νοιάζονται

Η αγάπ η, η βα θιά, η η δίχως αληθινή ανταλλά , είναι σ γματα α πάνια γάπη αλλά υπ αυτή π αρκτή. ιστεύω Σε ακράδαν φυσικά τ α και παίζει μ ε γάλο ρό στην δι λο κή μου ζωή.

για το γενικότερο καλό κι όχι μόνο για το προσωπικό τους συμφέρον. Τώρα αν αυτός είναι ένας ιδεατός κόσμος, μάλλον έχω επηρεαστεί περισσότερο απ’ όσο θα περίμενε κανείς από το υπέροχο τραγούδι του John Lennon, το “Imagine”. Γνωρίζω την αγάπη σας για την υποκριτική και μάλιστα το έχετε εντάξει έντεχνα στη ζωή μιας δευτερεύουσας ηρωίδας, της Θεοφανίας Σαρρή. Πιστεύετε πως κάποιο από τα βιβλία σας θα μπορούσε να παιχτεί στο θέατρο ή στον κινηματογράφο; Κάτι που παρακολουθήσατε και ξεχωρίσατε προσφάτως; Μ.Σ.: Δεν νομίζω πως τα βιβλία μου θα μπορούσαν να παιχτούν στο θέατρο, ίσως κάποια από αυτά θα ήταν εφικτό να γίνουν τηλεοπτικές σειρές.

Τελευταία επισκέφτηκα αρκετές φορές τον πολυχώρο «Τρένο στο Ρουφ», όπου παρακολούθησα μια διάλεξη και μια μουσική παράσταση. Πρόκειται για έναν πολύ αξιόλογο, ιδιαίτερο χώρο από άποψη αισθητικής αλλά και τέχνης. Σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη, συγγραφέας. Πολλοί ρόλοι και όλοι απαιτητικοί. Πώς ανταπεξέρχεστε με επιτυχία; Τι συμβουλεύετε όποιον θέλει να τα τολμήσει όλα μαζί; Μ.Σ.: Δεν ξέρω αν ανταπεξέρχομαι σε όλους τους ρόλους με «επιτυχία». Αυτό που γνωρίζω είναι πως προτεραιότητά μου είναι πάντα η οικογένεια και κυρίως τα παιδιά μου. Όλα τα άλλα προσπαθώ να τα διαχειριστώ όσο το δυνατόν καλύτερα και η συγγραφή αν και τελευταία πια – για ευνόητους λόγους – κατέχει πολύ ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου και προσπαθώ τουλάχιστον να διατηρώ όσο το δυνατόν τους δεσμούς μου μαζί της. Δεν υπάρχουν συνταγές κατά τη γνώμη μου, άρα μου είναι κάπως δύσκολο να δώσω συμβουλές σε άλλους. Απλά πι-στεύω πως ότι αγαπάμε πραγματικά, βρίσκουμε τον χρόνο και τον χώρο να το κάνουμε. Οπότε ότι αγαπάτε, τολμήστε το και στηρίξτε το! Σας ευχαριστούμε για τον χρόνο σας. Θα μας πείτε τα μελλοντικά σας σχέδια και μια ευχή για το κοινό μας; Μ.Σ.: Εγώ σας ευχαριστώ για την όμορφη συνέντευξη. Αυτή την εποχή δεν κάνω μελλοντικά σχέδια όσον αφορά τη συγγραφή, αφήνω μόνα τους τα πράγματα να κυλήσουν κι εγώ ακολουθώ. Εύχομαι ολόψυχα σε όλο τον κόσμο να έχει υγεία στο σώμα και γαλήνη στην ψυχή.

Παναγιώτα Γκουτζουρέλα

μια μικρή γκαρσονιέρα. Εργάζεται σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο. Έχει πολεμήσει με τον καρκίνο και έχει βγει νικήτρια. Αυτή η μάχη όμως δεν την έχει αφήσει αλώβητη. Η Όλγα, στα τριάντα της, απομένει ουσιαστικά μόνη. Ο θάνατος της μητέρας με την οποία συζούσε, αλλάζει τα δεδομένα της ζωής της. Έχοντας τη θλίψη της απώλειας αλλά και την ελευθέρωση από τα δεσμά της καταναγκαστικής μητρικής φιγούρας, αφήνει τον εαυτό της να ζήσει μια έντονη αλλά και σύντομη ερωτική συνεύρεση με τον Σπύρο, έναν γείτονά της. Μένει έγκυος. Κοινός παρονομαστής στην εξίσωση των δύο αυτών γυναικών, η Λουίζα, η διευθύντρια των Λουλουδιών της Ευτυχίας. Μια Ποιος δε θέλει λίγη ευτυχία;... νέα γυναίκα που δεν ευτύχησε στη ζωή της Έτσι ξεκινάει η ιστορία μας. Ένα κορίτσι να και έθεσε ως στόχο να βοηθήσει άλλες γυπροσφέρει ένα γαρίφαλο και μια κάρτα στους ναίκες να βρουν την ευτυχία. περαστικούς. Ευαισθησία, καλοσύνη, αγάπη. Τα χαραΤο μυθιστόρημα εμπλέκει τρεις κτηριστικά του μυθιστορήματος της Μαρίας γυναίκες. Χριστίνα Όλγα - Λουίζα. Στεφάνου που αγγίζει δύσκολα θέματα με Κάθε μια έχει τη δική της ιστορία. τον πιο τρυφερό τρόπο. Κινηματογραφική ροή, ανθρώπινες ιστορίες που εκτυλίσσοΗ Χριστίνα, μεγαλωμένη σε ορφανοτροφείο, νται σπονδυλωτά και μια ακόρεστη επιθυστα είκοσι πέντε της, ζει μόνη της πλέον σε μία να μάθεις τη συνέχεια.

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Το διάβασμα είναι απόλαυση και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η συγγραφέας Ελένη Γεωργοστάθη. Το τελευταίο της βιβλίο είναι Α Π Ο Λ Α Υ Σ Τ Ι Κ Ο! Αναφέρομαι στο βιβλίο της «Τελικά θα γράψουμε τεστ;» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Η εικονογράφηση του βιβλίου είναι της Ναταλίας Καπατσούλια, με εξώφυλλο σχεδιασμένο από τον Παύλο Βατικιώτη. Ανήκει στη σειρά Βατόμουρο και απευθύνεται σε ηλικίες 7+.

Ο Βασίλης και ο Αργύρης μένουν σε διπλανά διαμερίσματα. Ο Αργύρης φέρνει ένα τάμπλετ που διαβάζει μυαλά! Το επινόησε ο αδελφός του που είναι εφευρέτης. Τα δυο παιδιά, αποφασίζουν να διαβάσουν το μυαλό της δασκάλας τους, της κυρίας Περσεφόνης, για να μάθουν αν την επόμενη μέρα θα γράψουν τεστ. Την κυρία Περσεφόνη όμως φαίνεται ότι δεν την απασχολεί το σχολείο. Χαμός στο μυαλό της. Άπλυτα ρούχα, μπουγάδες, μισοκομμένες σαλάτες, ένα μωράκι, ακρογυαλιές και ξαπλώστρες, κάτι μπλε τετράδια με εκθέσεις, λίστα με ψώνια, σούπερ μάρκετ, μέχρι και ληστεία εναντίον της... Ετοιμάζεται για ψώνια στο κοντινό σούπερ μάρκετ. Τα δυο αγόρια γνωρίζουν μια άλλη κυρία Περσεφόνη. Μια ηρωίδα με σούπερ δυνάμεις που τους παρασύρει σε μια περιπέτεια με χιούμορ, δράση και πολλή φαντασία. Νομίζω ότι οι δασκάλες που θα διαβάσουν το βιβλίο της συγγραφέως θα τη λατρέψουν για την ευκαιρία που τους δίνει να μεταμορφωθούν σε ηρωίδες με σούπερ δυνάμεις. Και ποιος δεν θα ήθελε να ζει μια τόσο συναρπαστική ζωή! Και φυσικά θα ήθελαν όλες να είχαν μαθητές σαν τον Βασίλη με τόσο δυνατή φαντασία. Είμαι σίγουροι ότι όσοι το διαβάσουν θα το απολαύσουν!

λένη Γεωργοστάθη E

Συνέντευξη Αγγελίνα Παπαθανασίου

Κυρία Γεωργοστάθη σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Ε.Γ.: Καλησπέρα κι από μένα. Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Με έμπνευση από το όνομα του ιστολογίου σας (Μια φορά κι έναν καιρό η μικρή Ελένη), θα σας ταξιδέψω πίσω στο χρόνο και θα σας ρωτήσω πώς ξεκίνησε η αγάπη σας για τα βιβλία. Ποια ήταν τα αγαπημένα σας; Σας είχε περάσει από το μυαλό να γίνετε συγγραφέας; Ε.Γ.: Πράγματι το όνομα του ιστολογίου μου παραπέμπει στη μακρινή εποχή που ήμουν παιδί και χαιρόμουν να διαβάζω βιβλία. Δεν είμαι σε θέση να προσδιορίσω με ακρίβεια τον χρόνο, με θυμάμαι πάντως να ξεφυλλίζω βιβλία ήδη από την προνηπιακή μου ηλικία και ευγνωμονώ τους γονείς μου που καλλιέργησαν από τόσο νωρίς –πράγμα όχι και τόσο αυτονόητο στην ελληνική επαρχία στα τέλη της δεκαετίας του ’70– την αγάπη μου γι’ αυτά. Μάλιστα, στο σχολείο που πήγαινα λειτουργούσε δανειστική βιβλιοθήκη και σε αυτή οφείλω πολλά από τα παιδικά διαβάσματά μου.

Ιδιαίτερα αγαπούσα τα έργα της Άστριντ Λίντγκρεν, του Έριχ Καίστνερ και τον Μικρό Νικόλα, βιβλία που με έκαναν να αισθανθώ από νωρίς ότι η ανάγνωση είναι πάνω απ’ όλα χαρά, απόλαυση, φαντασία, περιπέτεια, μια απρόβλεπτη διαδρομή μέσα στην πραγματικότητα. Στα παιδικά μου χρόνια ονειρευόμουν να γίνω αρχαιολόγος και να ανακαλύψω τη Χαμένη Ατλαντίδα. Η συγγραφή δε μου είχε περάσει από το μυαλό. Αν και, αναδρομικά κοιτώντας εκείνο το παιδικό όνειρο, νομίζω πως ήταν τόσο μυθιστορηματικό και στη σύλληψη και στον τρόπο που φανταζόμουν ότι θα υλοποιηθεί ώστε μέσα του θα μπορούσε να ανιχνεύσει κανείς μια λανθάνουσα ροπή προς τη μυθοπλασία. Τα παιδιά σας αποτελούν πηγή έμπνευσης για τις ιστορίες που γράφετε; Είναι ίσως και οι πρώτοι αναγνώστες των κειμένων σας πριν αυτά διαβούν την πόρτα του εκδοτικού; Ε.Γ.: Η παρουσία των παιδιών στη ζωή μας αποτελεί από μόνη της πηγή έμπνευσης. Δεν είναι μόνο ο τρόπος που εκφράζονται, τα ενδιαφέροντα και οι αγωνίες

τους αλλά και η εντελώς διαφορετική ματιά με την οποία βλέπουν τον κόσμο. Οπότε, φυσικά και δε θα μπορούσα να μη μοιράζομαι με τα παιδιά μου τα κείμενά μου πριν τα υποβάλω στον εκδότη μου και να ακούω με προσοχή τις παρατηρήσεις τους. Σε μία περίπτωση μάλιστα δε περιορίστηκαν στις παρατηρήσεις αλλά μου άσκησαν και πιέσεις. Ήταν όταν έγραφα το Χάθηκε η μπάλα κι αναγκάστηκα για ένα διάστημα να το αφήσω στην άκρη λόγω φόρτου εργασίας. Η μεγάλη μου κόρη, η οποία είχε διαβάσει τα κεφάλαια που είχα ήδη γράψει κι ανυπομονούσε να μάθει τη συνέχεια, με πίεζε σε καθημερινή βάση να στρωθώ να το τελειώσω: «Τι έγινε, μαμά; Έχουμε καινούργιο κεφάλαιο;» με ρωτούσε κάθε απόγευμα. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το τέταρτο βιβλίο σας από τις εκδόσεις Ψυχογιός με τίτλο «Τελικά θα γράψουμε τεστ;» σε εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια. Μια ιστορία έξυπνη, με χιούμορ και φαντασία. Πώς προέκυψε η συγκεκριμένη ιστορία; Ε.Γ.: Η συγκεκριμένη ιστορία στριφογυρνούσε πολύ καιρό στο μυαλό μου. Από την πρώτη στιγμή υπήρχαν οι δυο βασικοί χαρακτήρες, ο Βασίλης κι η περασμένης ηλικίας, μοναχική δασκάλα του. Υπήρχε και η κυρίαρχη ιδέα –το πόσο μπορεί να διαφέρουν οι βαθύτερες σκέψεις ενός ανθρώπου από την εικόνα που βγάζει προς τα έξω. Αλλά και η πρόθεση να δημιουργήσω μια ιστορία φαντασίας της διπλανής πόρτας, με χώρο δράσης το παιδικό δωμάτιο, την πολυκατοικία, το σούπερ μάρκετ, τη γειτονιά. Εκεί απ’ όπου, κατά τη γνώμη μου, ξεκινούν οι μεγαλύτερες περιπέτειες του μυαλού.

Όσον καιρό κι αν πλάθεται μέσα μου μια ιστορία πάντως, μου είναι αδύνατον να κάτσω να τη γράψω αν δεν τη δω πρώτα ολόκληρη, λυμένη σαν σταυρόλεξο ή σαν μαθηματική εξίσωση, στο μυαλό μου. Όταν, έπειτα από ζυμώσεις, αμφιβολίες, αναθεωρήσεις, προσθαφαιρέσεις, η συγκεκριμένη ιστορία αποφάσισε να αναδυθεί ολόκληρη μπροστά μου, άφησα στην άκρη ό, τι έκανα κι άρχισα να τη γράφω. Ο τίτλος του βιβλίου σας, μου δίνει την αφορμή για την επόμενη ερώτηση. Είναι τα παιδιά μας πιεσμένα και αγχωμένα στο σχολείο; Εκτός από το εκπαιδευτικό σύστημα, μήπως μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουμε και οι γονείς; Ε.Γ.: Η γενιά μας –και αναφέρομαι πρωτίστως στους γονείς– τείνει να δημιουργήσει παιδιά-ρομπότ. ΦΟΡΤΩΜΕΝΑ ΜΕ ΑΠΕΙΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΑΠΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ, ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΣΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΧΑΖΕΜΑ, ΣΤΗ ΒΑΡΕΜΑΡΑ. ΠΑΙΔΙΑ ΝΕΥΡΩΤΙΚΑ, ΑΓΧΩΜΕΝΑ, ΕΘΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ. Με τρομάζει η κυνική αντίληψη περί χρηστικής αξίας της γνώσης, η υποτίμηση, μην πω δαιμονοποίηση, της φαντασίας και της δημιουργικής ελευθερίας. Όπως κι η εναπόθεση προσωπικών ματαιώσεων, ονείρων, απωθημένων στις πλάτες των παιδιών μας. Από τις επισκέψεις σας στα σχολεία, ποια είναι η εικόνα που έχετε σχηματίσει;

Διαβάζουν τα παιδιά βιβλία; Τι ζητούν σε ένα βιβλίο; Ε.Γ.: Υπάρχουν παιδιά που διαβάζουν και παιδιά που δε διαβάζουν. Πολλές φορές μέσα σε μια τάξη καταλαβαίνεις διά γυμνού οφθαλμού από τις αντιδράσεις των μαθητών την αναγνωστική κουλτούρα της οικογένειάς τους και πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει αυτή στις αναγνωστικές συνήθειές τους. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν παιδιά που λαχταρούν να διαβάσουν παρότι οι αντικειμενικές συνθήκες στο περιβάλλον τους δεν το ευνοούν. Έχω συναντήσει τέτοιες περιπτώσεις σε μικρά, απομονωμένα χωριά στην ελληνική επαρχία. Εκεί ο ρόλος του σχολείου είναι καθοριστικός και η ανάγκη να εμπλουτιστούν οι σχολικές βιβλιοθήκες με αξιόλογα βιβλία επιτακτική. Τι ζητούν τα παιδιά από τα βιβλία; Αν κρίνω από αυτά που μου λένε στις κουβέντες μας, να μην είναι προβλέψιμα, να μη χαρακτηρίζονται από διδακτισμό και να μην τους θυμίζουν σχολικό εγχειρίδιο. Περιπέτεια θέλουν, δράση, χιούμορ και φαντασία. Να περνάνε καλά διαβάζοντας. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουμε γνωρίσει αξιόλογους νέους συγγραφείς και εικονογράφους. Έχω όμως την αίσθη-ση, ότι οι Έλληνες συγγραφείς δεν τολ-μούν ως προς τη θεματολογία. Επιλέγουν πιο «εύπεπτα» θέματα σε σχέση με ξέ-νους συγγραφείς που είναι πιο τολμηροί. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Ε.Γ.: Δε νομίζω πως είναι τόσο ζήτημα θεματολογίας, όσο διαχείρισής της. Ένα «βαρύ» θέμα μπορεί να ευτελιστεί αν η προσέγγισή του είναι επιπόλαιη, επιδερμική, σχηματική, τυποποιημένη και βρίθει διδαγμάτων. Αν η αρχή, η μέση και το τέλος είναι το «νόημα», η «κεντρική ιδέα», κι όχι μια καλοδουλεμένη κι ενδιαφέρουσα ιστορία. Η πληθώρα τίτλων στο ελληνικό παιδικό βιβλίο αναπόφευκτα μας φέρνει σε επαφή και με αρκετά τέτοια βιβλία, χωρίς πάντως να λείπουν οι συγγραφείς εκείνοι που με τόλμη και ευρηματικότητα αναδεικνύουν δύσκολα θέματα, χαρίζοντάς μας εξαιρετικά κείμενα. Δεν παραβλέπω, φυσικά, το γεγονός ότι υπάρχουν και ορισμένα

θέματα-ταμπού που, μολονότι έχουν θιγεί κατά κόρον από ξένους συγγραφείς, δύσκολα τα αγγίζουν Έλληνες ομότεχνοί τους. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα αν αυτό έχει να κάνει μόνο με ατολμία των ίδιων των δημιουργών, με εκδοτικές επιλογές ή και, συνολικότερα, με τα αργά αντανακλαστικά μιας κοινωνίας η οποία αρκετές φορές αντιμετωπίζει με επιφύλαξη, μην πω με φοβική διάθεση, το καινούργιο, το διαφορετικό, το ανοίκειο. Ένα άλλο φαινόμενο που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια είναι η κυκλοφορία πολλών βιβλίων μέσω της αυτοέκ-

δοσης. Δυστυχώς, πολλές φορές σε κάποια από αυτά τα βιβλία δεν έχει γίνει ούτε μια απλή επιμέλεια και υπάρχουν ορθογραφικά και συντακτικά λάθη. Είναι άλλη μια συνέπεια της οικονομικής κρίσης; Ε.Γ.: Σίγουρα η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τον εκδοτικό χώρο, οδηγώντας σε σημαντικές εκπτώσεις στην ποιότητα των βιβλίων, χωρίς πάντως αυτό να αποτελεί τον κανόνα. Από την άλλη, τα μεγέθη και οι ανάγκες της ελληνικής αγοράς βιβλίου αλλά και συγκεκριμένα κριτήρια που θέτει κάθε εκδότης καθιστούν αδύνατη την έκδοση όλων των χειρογράφων που υποβάλλονται στους εκδοτικούς οίκους. Κάπου εκεί προβάλλει ως εύκολη λύση η ιδέα της αυτοέκδοσης. Χωρίς να παραγνωρίζω το γεγονός ότι ορισμένα λογοτεχνικά είδη υποεκπροσωπούνται στην ελληνική εκδοτική παραγωγή ή τις μεμονωμένες περιπτώσεις βιβλίων που αρχικά απορρίφθηκαν και στη συνέχεια σημείωσαν επιτυχία, νομίζω πως η αυτοέκδοση ως λύση κρύβει παγίδες. Όχι μόνο επειδή ένα μη επαρκώς φροντισμένο βιβλίο δε θα ικανοποιήσει στο ελάχιστο τις προσδοκίες μας, αλλά και γιατί πολλές φορές η απόρριψη ενδέχεται, σε δεύτερο χρόνο ιδωμένη, να αποτελέσει την αφορμή για αυτοκριτική, δημιουργικό ξανακοίταγμα και βελτίωση της δουλειάς μας πριν προβούμε σε βεβιασμένες εκδοτικές επιλογές. Μπορεί να κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο σας βιβλίο, αλλά υπάρχει αυτή την

περίοδο κάποιος νέος ήρωας ή ηρωίδα που σας βασανίζει γλυκά και περιμένει να πάρει σάρκα και οστά; Ε.Γ.: Όπως έλεγα και πιο πάνω, οι ιστορίες συνήθως ζυμώνονται πολύ καιρό, ακόμα και χρόνια, στο μυαλό μου, οπότε μονίμως υπάρχουν κάποιοι ήρωες που με παιδεύουν. Αυτή την εποχή συγκατοικούν στο κεφάλι μου οι ήρωες δύο εντελώς διαφορετικών ιστοριών. Μέχρι πρότινος δεν ήμουν σίγουρη ποια από τις δυο θα έφτανε πρώτη στο τέρμα και θα άρχιζε να παίρνει σάρκα και οστά στον υπολογιστή. Τώρα νομίζω πως ξέρω, αν και ποτέ δεν είναι αργά για εκπλήξεις… Από το 2012 διατηρείτε το δικό σας ιστολόγιο και παρουσιάζετε παιδικά βιβλία που διαβάσατε και ξεχωρίσατε. Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε αυτό το blog; Εκτός από την ανάγνωση των βιβλίων που αποτελεί ψυχαγωγία για σας, τι άλλο σας ευχαριστεί και σας ξεκουράζει μετά από μια κουραστική μέρα; Ε.Γ.: Το μπλογκ δημιουργήθηκε από μια παρόρμηση: Ήθελα να μοιραστώ με ένα ευρύτερο κοινό τον ενθουσιασμό που ένιωθα διαβάζοντας βιβλία παρέα με τα παιδιά μου. Στην πορεία συνειδητοποίησα πως τα βιβλία για παιδιά με είχαν φέρει σε επαφή με πολύ ενδιαφέροντες εκφραστικούς κώδικες και νομίζω ότι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που με οδήγησαν να γράψω και η ίδια. Εκτός από τα βιβλία, αγαπάω πολύ τον κινηματογράφο, αν και πλέον τις περισσότε-

ρες ταινίες τις απολαμβάνω στη μικρή κι όχι στη μεγάλη οθόνη, λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων. Μέχρι στιγμής τα βιβλία σας απευθύνονται σε μικρής ηλικίας παιδιά. Σας έχει περάσει από το μυαλό η σκέψη να γράψετε για εφηβικό κοινό; Ε.Γ.: Αν πριν από δέκα χρόνια μού λέγατε ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα έγραφα βιβλία για παιδιά, μάλλον θα σας απαντούσα ότι μιλάτε για κάποια άλλη. Η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις, εμείς οι ίδιοι εκπλήσσουμε τον εαυτό μας με επιλογές που στο παρελθόν ίσως και να μας φάνταζαν απίθανες. Από αυτή την άποψη, όλα μπορεί να συμβούν, ακόμα κι αν μέχρι στιγμής δεν έχουν περάσει από το μυαλό μας. Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας; Ε.Γ.: Το καλοκαίρι το έχω συνδέσει με τα πιο όμορφα διαβάσματα της ζωής μου. Διαβάσματα όχι καταπιεστικά, αλλά συνώνυμα της ελευθερίας και της ξενοιασιάς που σηματοδοτεί για κάθε παιδί αυτή η εποχή του χρόνου. Θα προέτρεπα λοιπόν τους γονείς να αφήσουν τα παιδιά τους να απολαύσουν τώρα που οι περιορισμένες υποχρεώσεις τους τους το επιτρέπουν αυτούς τους μήνες χαράς και ανεξαρτησίας. Μακριά από ψυχαναγκαστικές επαναλήψεις κι υποχρεωτικές αναγνώσεις, μακριά από πατερναλιστικές λογικές και ταμπέλες του τύπου «θεω-

ρείται καλό». Σε ό, τι αφορά τις αναγνωστικές τους επιλογές, ας τους δώσουν την ευκαιρία να επιλέξουν μόνα τους τι και πώς θα διαβάσουν, όπως ακριβώς επιλέγουν κι οι ίδιοι τα δικά τους αναγνώσματα. Η ανάγνωση είναι πράξη ελευθερίας. Και συστηματικός, συνειδητός αναγνώστης γίνεσαι μόνο αν σου έχει δοθεί το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής. Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας. Σας εύχομαι καλή δημιουργική συνέχεια και πολλές καλές αναγνώσεις. Ε.Γ.: Εγώ σας ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Καλή επιτυχία σε ό, τι κάνετε!

Χρήστος Διαμαντόπουλος Λίγο πριν από το ξεκίνημα της καινούριας της ζωής, συναντά μια ηλικιωμένη μάντισσα που την προειδοποιεί για τον θανάσιμο κίνδυνο που παραμονεύει στον τόπο προορισμού της.

Η ιστορία εξελίσσεται στα χρόνια του Όθωνα όταν η Άννα, που έχει μεγαλώσει στο μεγαλοαστικό περιβάλλον της Αθήνας, μετά από κάποιο συναισθηματικό σοκ θα διοριστεί δασκάλα σε ένα χωριό στην Ρούμελη, στα μέσα του 19ου αιώνα. Εκεί έμελλε να συναντήσει το πεπρωμένο της… Η νεαρή Άννα ανήκει στην προνομιούχα τάξη της Αθήνας του Όθωνα. Η μητέρα της είναι Αγγλίδα αριστοκράτισσα και ζει μια ανέμελη και τρυφηλή ζωή στη βασιλική αυλή και στα κοσμικά σαλόνια.

Οι συνθήκες πάρα πολύ δύσκολες και διαφορετικές απ' ό, τι έχει ζήσει ως τότε. Τα έθιμα πολύ αυστηρά έως καταπιεστικά. Στο σπίτι που θα φιλοξενηθεί την υποδέχονται πολύ καλά, η θεία με τα δυο ανίψια της. Η εξέλιξη θα είναι τραγική, την είχε προειδοποιήσει άλλωστε μια ηλικιωμένη μάντισσα όταν πρωτοήρθε στο χωριό. Βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και η γραφή της κυρίας Γουβέλη είναι καταπληκτική. Η συγγραφέας αφηγείται με αριστοτεχνικό τρόπο μια θρυλική υπόθεση πάθους και φονικού, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα εκδίκασης στα μέσα του 19ου αιώνα στο Κακουργιοδικείο Μεσολλογγίου. Ιστορία ζωής. Νάσος και Γιώργης Άννα και Μαρίτσα

37o Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Απογευματόβραδο Τετάρτης, ημέρα παράτασης, ζέστη, άπνοια, κουνούπια, κόσμος πηγαινοέρχεται, άλλοι σταματάνε στους πάγκους των βιβλίων κι άλλοι βολτάρουν, ντριν-ντριν περνάνε ποδήλατα, τάκα-τούκα ακούγονται τα πέταλα του αλόγου από το λαντό, ένα παλικάρι τραγουδάει, ένα αεροπλάνο πετάει, τα καραβάκια μαζεύουν κόσμο για την βόλτα τους, μαλλί της γριάς χρωματιστό και μυρωδιά ψημένου καλαμποκιού.

Αγάπη Ντόκα

Κι αφήνεις το μούτρο μέσα στις σελίδες των βιβλίων να μυρίσεις χαρτί και μελάνι... Ευτυχώς που πήρε μία βδομάδα παράταση και μπορέσαμε να πάμε κι εμείς που όλο και κάτι τύχαινε, βλέπε μπόρες, βροχές και καταιγίδες! Και του χρόνου, λοιπόν, με καλύτερες καιρικές συνθήκες -ακούς ουρανέ;

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Όλοι όμως γύρω τους είχαν να λένε για αυτήν την τόσο αταίριαστη αγάπη. Το φεγγάρι που κοίταζε από ψηλά και έβλεπε πόσο δυνατή ήταν αυτή η αγάπη τους, σκέφτηκε να τους βοηθήσει δίνοντάς τους μια μαγική χρυσόσκονη για να τους κάνει όμοιους. Δυο άλογα ή δυο λεύκες. Για να μπορέσουν να χαρούν την αγάπη τους χωρίς εμπόδια. Θα δεχτούν να αλλάξουν για να μην είναι ένα αταίριαστο ζευγάρι; Να γίνει η αγάπη τους ταιριαστή και κανείς πια να μην τους σχολιάζει; Ένα όμορφο και τρυφερό παραμύθι για την δύναμη της αγάπης από τον συγγραΜια λεύκα ζούσε μονάχη της στο μεγάλο λιφέα Χρήστο Μπουλώτη σε εικονογράφηβάδι κι ήταν δυστυχισμένη γιατί δεν είχε φίση της Φωτεινής Στεφανίδη -δεκαεννέα λους, δεν είχε σε κάποιον να μιλήσει. Ώσπου ελληνικές και διεθνείς διακρίσεις στο χώρο όλα άλλαξαν όταν μια μέρα, ένα άσπρο άλογο της εικονογράφησης και του ex-libris-. Το παρέα με το αφεντικό του σταμάτησαν κοντά παραμύθι έχει τιμηθεί με το πρώτο Ευτης. ρωπαϊκό βραβείο νεανικής λογοτεχνίας, Pier Paolo Vergerio και όχι άδικα. Ο καβαλάρης έδεσε το άλογο στο κορμό της λεύκας και εκείνος άρχισε να δουλεύει στο Ένα παραμύθι με ποιητική γραφή που χωράφι δίπλα στο δέντρο. Το σκηνικό επασκοπό έχει να μιλήσει για την αγάπη. Για ναλήφθηκε κι άλλες φορές. Σιγά σιγά η Λεύτην όμορφη και αληθινή αγάπη που δεν κα, άρχισε να μιλά στο άλογο και δεν άργησε μπορεί να είναι ποτέ αταίριαστη μα πάντα να δημιουργηθεί μεταξύ τους μια αγάπη. ταιριαστή και ζηλευτή.

Παναγιώτα Γκουτζουρέλα μένη στους στόχους της αποφεύγοντας διασκεδάσεις, παρέες και φυσικά τα αγόρια. Όλα αλλάζουν όταν μια μέρα ανοίγει η πόρτα του ανθοπωλείου και ο πελάτης είναι ένας δεκαεννιάχρονος κούκλος με διαπεραστικό βλέμμα και απίστευτα αισθησιακή φωνή. Που, όπως ανακαλύπτει στην πορεία η Σάρλοτ, είναι ο Τέιτ Κόλλινς, ο πιο γνωστός τραγουδιστής της ποπ, παγκοσμίου φήμης και για τον οποίο όλα τα κορίτσια λιώνουν για ένα βλέμμα του και οι παπαράτσι δίνουν μάχη για μία φωτογραφία του. Φυσικά και δεν τον αναγνώρισε αμέσως. Επειδή ήταν αφοσιωμένη στα μαθήματά της και επειδή δεν διάβαζε κουτσομπολίστικα περιοδικά.

Στο προκείμενο βιβλίο η Σάρλοτ έχει κλείσει τα δεκαοχτώ. Πηγαίνει σχολείο και κάθε απόγευμα εργάζεται σε ανθοπωλείο ή κάνει προπαρασκευαστικές εργασίες στο τοπικό πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες που ζει, ευελπιστώντας να τη δεχτούν στο Στάνφορντ για να σπουδάσει ιατρική. Οι στόχοι της υψηλοί καθώς δε θέλει να ακολουθήσει τη μοίρα των γυναικών της οικογένειάς της, γιαγιά, μητέρα και μεγαλύτερη αδελφή. Όλες τους ερωτεύτηκαν μικρές, έγιναν μητέρες και εγκαταλήφθηκαν αμέσως από τους συντρόφους τους. Η Σάρλοτ είναι αποφασισμένη να αλλάξει αυτό το μοτίβο. Γι αυτό και είναι επικεντρω-

Ξεκινάει μια σχέση που περνάει από χίλια κύματα. Αρχικά γιατί η Σάρλοτ τον κατηγορεί που δεν της λέει εξαρχής ποιος είναι. Γιατί όταν την πάει στο πατρικό του σπίτι να γνωρίσει τους γονείς του, τη διώχνει ανήμερα Χριστουγέννων επειδή του ρίχτηκε με απώτερο σκοπό την... αποπλάνησή του. Γιατί η σχέση τους γίνεται γνωστή και ο Τέιτ, θέλοντας να την προστατέψει, την απομακρύνει από κοντά του. Γιατί, γιατί, γιατί,... οι χωρισμοί και οι επανενώσεις πολλές. Υπάρχει φυσικά λόγος για όλα αυτά.

Aγάπη Ντόκα

Η Ευφροσύνη γέννησε την Δεισδαιμόνα και τον Λέφτυ, οι οποίοι –αν και αδέλφια– έγιναν σύζυγοι και έφεραν στον κόσμο τον Μίλτον και την Ζο. Ο Μίλτον παντρεύτηκε την Τέσσι, ξαδέλφη των γονιών του και έκαναν τον Φαλιμέντο και την Καλλιόπη/ Καλ. Το Αντικείμενο –γυναικείο πρόσωπο, φίλη της Καλλιόπης, της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται πουθενά μέσα στην ιστορία– είναι αυτή που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή της Καλλιόπης και εξαιτίας της θα ξεκαθαρίσει την ταυτότητά της.

Από τις πρώτες γραμμές με συνεπήρε! Με γλώσσα απλή, διηγείται ιστορίες ανθρώπων και συγχρόνως μας τοποθετεί στον χρόνο με ιστορικά στοιχεία, που είναι όμως απλές αναφορές, ίσα να Είναι αδύνατον να περιγράψεις με λίγα λόγια κατανοούμε τι συνθήκες επικρατούν την την υπόθεση αυτού του βιβλίου! Χωρισμένο σε συγκεκριμένη εποχή και πώς διαμορφώτέσσερα βιβλία – το 4ο είναι συγκλονιστικό! – νονται οι κοινωνικές εξελίξεις που συντεκαι κάθε βιβλίο με αρκετά κεφάλαια, διηγείται λούνται σε όλα τα επίπεδα. την ιστορία τριών γενεών, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την πορεία των ανθρώπων Σε όλη την εξιστόρηση μεταβαίνει από το και πώς ένα διαφορετικό χρωμόσωμα ταξίδε- ένα άρθρο στο άλλο, από αρσενικό σε ψε μέσα στο χωροχρόνο για να καταλήξει να θηλυκό και τούμπαλιν, ανάλογα με την εκφραστεί σε έναν άνθρωπο: την Καλλιόπη, ηλικία στην οποία αναφέρεται: μέχρι τα 14 που στην πορεία της ζωής της θα ανακαλύψει είναι η Κάλλι. Μετά το κούρεμα των ότι είναι ερμαφρόδιτη, υπερισχύοντας η ανδρι- μαλλιών της, αλλάζει το άρθρο του γένους κή της πλευρά και ως εκ τούτου θα μεταμορκαι αναφέρεται πλέον στον εαυτό του ως φωθεί σε Καλ. άρρεν, ως Καλ.

Νάγια Γούγου Μητροπούλου

Το θέμα αφορά την Λέξι, η οποία έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που της έχει διδάξει ότι η επιτυχία και ο προγραμματισμός είναι τα μοναδικά πράγματα που έχουν αξία. Και κάπου εκεί, ξεπροβάλλει το τελείως αντίθετό της, ο καλύτερος της φίλος Μανού. Ένας άνθρωπος που λειτουργεί χωρίς όρια και με την ξεγνοιασιά ενός παιδιού. Η χημεία αυτών των δυο ανθρώπων είναι η επιβεβαίωση του κανόνα ότι «τα αντίθετα έλκονται». Η ερώτηση όμως είναι, τι κατάληξη θα έχει αυτό… Λοιπόν, αυτό θα το μάθετε όσοι διαβάσετε το βιβλίο.

Η Νεκταρία Μαρκάκη, χρησιμοποιεί εξαιρετικά επιδέξια την απλή γραφή. Δεν χρησιμοποιεί υπερβολικές εκφράσεις ή περίεργες λέξεις για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Διαπραγματεύεται –κατά την προσωπική μου άποψη– κάτι που όλο και συχνότερα συμβαίνει στα νέα παιδιά. Την αναζήτηση για την προσωπική ταυτότητα, μέσα από το κατεστημένο που το σύστημα της κοινωνίας μας επιβάλλει από την παιδική μας ηλικία ακόμα, μέσω των γονέων μας. Που φυσικά κι εκείνων τους το έχουν επιβάλλει πιο μπροστά οι δικοί τους. Προσεγγίζει το θέμα με μεγάλες δόσεις χιούμορ, ακόμα κι αν στα μάτια μας το εκάστοτε συμβάν φαντάζει πάρα πολύ σοβαρό. Μας δείχνει μια διαφορετική οπτική γωνία για το πώς να αντιμετωπίσουμε τα γεγονότα που συμβαίνουν στην ζωή μας. Και μέσα από την πλήρωση του στόχου της ηρωίδας – που είναι ένα ταξίδι – μαθαίνουμε ότι είναι καλό να αφηνόμαστε και να κυνηγάμε τα όνειρά μας ακόμα κι αν αυτό φαίνεται παράλογο, παράδοξο ή ακόμα και ανέφικτο! Μας δείχνει και ένα άλλο πρόσωπο της αγάπης. Εκείνο που ποτέ μας ίσως δεν είχαμε σκεφτεί ή δεν είχαμε φανταστεί ότι υπάρχει. Το μόνο σίγουρο είναι το ταξίδι με αυτό το βιβλίο, θα σας αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζατε μέχρι τώρα την ζωή και τα ίδια σας τα όνειρα…

Αγγελίνα Παπαθανασίου

Μια μέρα θα συναντήσει έναν φαντάρο που έχει επιστρέψει από το μέτωπο που σιγά – σιγά υποχωρεί. Θα του προσφέρει στέγη, δουλειά και τροφή. Εκείνος θα τους διηγηθεί όλα τα φρικτά είδαν τα μάτια του. Σιγά σιγά, ο νέος αυτός, ο Κωνσταντής θα ερωτευθεί την Κρίνα. Λίγο πριν ξεσπάσει ο μεγάλη καταστροφή της ορκίζεται αιώνια πίστη, αλλά δεν καταφέρνει να τηρήσει τον όρκο του. Από τη μια στιγμή στην άλλη βλέπει την καταστροφή να έρχεται, προσπαθεί να σώσει και να προστατεύσει όσους μπορεί από την οικογένεια που τον ευεργέτησε. Η Κρίνα όμως μέσα σε μια στιγμή χάνεται από το μάτια του. Κόσμος τρέχει να σωθεί, να μπει σε ένα καράβι και να φύγει μακριά από τη φωτιά και τον τρόμο που απλώνεται παντού.

Το βιβλίο είναι ακριβώς ό, τι περιγράφει ο τίτλος. Η συγγραφέας μας γνωρίζει την Σμύρνη λίγο πριν τη μεγάλη καταστροφή. Η Σουλτάνα βλέποντας άσχημα όνειρα που προμηνύουν την καταστροφή που έρχεται, ζητάει από την οικογένεια της να αφήσουν την Σμύρνη και να πάνε στην Ελλάδα. Κανείς δεν παίρνει στα σοβαρά τους φόβους της. Η κόρη της, η Πανωραία περιμένει το τέταρτο παιδί της, η κόρη της η Ανθούλα ετοιμάζεται να παντρευτεί, ενώ η πιο μικρή της κόρη, η Κρίνα, το μόνο που επιθυμεί είναι να φύγει από τη Σμύρνη και να ταξιδέψει σε όλο το κόσμο.

Θα καταφέρει η Σουλτάνα να βρεθεί με τα παιδιά της χρόνια μετά την καταστροφή; Θα συναντήσει και πάλι την αγαπημένη του Κρίνα ο Κωνσταντής; Μια όμορφη ιστορία που διαβάζεται απνευστί. Οι περιγραφές της συγγραφέως είναι τόσο ζωντανές που παρασύρουν τον αναγνώστη και τον κάνουν μέρος της ιστορίας. Η αφήγηση ρέει χωρίς να τον κουράζει καθόλου. Ένα βιβλίο που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι το τέλος.

Καλό καλοκαίρι!