#23
ΕΚΔΟΣΗ EDITION
T R AV E L STO R I E S
BACK TO DREAMING
ΔΩΡΕΑΝ ΤΕΥΧΟΣ / YOUR FREE COPY
#GREECE #CRETE #SUMMER #LIFESTYLE #HOLIDAYS
2021
EDITORIAL
Α
γαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι της ΑΝΕΚ LINES, με χαρά και αισιοδοξία σάς καλωσορίζουμε και φέτος στα πλοία μας! Η ANEK LINES απέδειξε ότι αντέχει στα δύσκολα. Με υψηλό αίσθημα ευθύνης, τιμά εμπράκτως τη βαθιά σχέση εμπιστοσύνης που έχει χτίσει όλα αυτά τα χρόνια με το επιβατικό κοινό και τους συνεργάτες της. Προσαρμόστηκε εγκαίρως στις πρωτόγνωρες συνθήκες τις οποίες βιώνει από τις αρχές του 2020 ολόκληρη η ανθρωπότητα, με την απόκτηση της διεθνώς αναγνωρισμένης πιστοποίησης Biosafety Trust από τον ιταλικό νηογνώμονα RINA, με την εφαρμογή αυστηρών πρωτοκόλλων καθαρισμού και απολύμανσης καθώς και με τη διασφάλιση της τήρησης των υγειονομικών μέτρων στα πλοία, τα πρακτορεία και τα γραφεία της, σύμφωνα πάντοτε με τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών. Παράλληλα, ήταν στρατηγική επιλογή της ΑΝΕΚ LINES να κρατήσει ζωντανή, χωρίς διακοπή όλο αυτό το διάστημα, τη σύνδεση της Κρήτης, των νησιών των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων με την ηπειρωτική χώρα, αλλά και τη σύνδεση της Ελλάδας με την Ιταλία. Επίσης, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συνέχισε με την ίδια αφοσίωση να υποστηρίζει αξιόλογες δράσεις αθλητισμού, εκπαίδευσης και πολιτισμού. Ασφαλώς, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, η ΑΝΕΚ LINES δεν θα μπορούσε να λησμονήσει ότι προέρχεται από την κοινωνία, ότι η ίδια η σύστασή της πριν από μισό αιώνα ήταν αποτέλεσμα της συλλογικής κινητοποίησης των Κρητικών και της προσπάθειάς τους να δώσουν σάρκα και οστά σε ένα μεγάλο όραμα. Η πανδημία μάς έδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι ο άνθρωπος, όσο και αν έχει υπερεκτιμήσει τις δυνάμεις και τα επιτεύγματά του, όσο και αν έχει πιστέψει ότι είναι πανίσχυρος, παραμένει ευάλωτος. Ας τη δούμε λοιπόν και ως μια αφορμή για αναστοχασμό. Να ξεχωρίσουμε το σημαντικό από το επουσιώδες, να εκτιμήσουμε το πνεύμα και τις άυλες αξίες του αρχέγονου Κρητικού Πολιτισμού, που μισό αιώνα τώρα αποτελούν οδηγό για την ΑΝΕΚ LINES, και να εμπνευστούμε από αυτές. Η ΑΝΕΚ LINES, η μοναδική αμιγώς ελληνική μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία, ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και, στο διαφαινόμενο ξεκίνημα μιας νέας εποχής δημιουργικότητας και ανάπτυξης, συνεχίζει να δίνει το δυναμικό της «παρών» στις ελληνικές θάλασσες και την Αδριατική!
Γεώργιος Κατσανεβάκης ΠΡΌΕΔΡΟΣ
D
ear friends of ANEK LINES, once again we welcome you aboard our ships, feeling happy and optimistic! ANEK LINES honors the long-lasting deep trust which exists between the company its passengers and its associates. It adjusted early to the unprecedented worldwide conditions since the beginning of 2020, obtaining the internationally recognized Biosafety Trust certification issued by the Italian classification society RINA, and it applies strict cleaning and disinfection protocols, ensuring the maintenance of proper sanitary measures in its ships, agencies, and offices, according to the instructions of the relevant authorities. During this time, ANEK strategically decided not to interrupt the connection of Crete, the Cyclades Islands, and the Dodecanese Islands with the Greek mainland, plus the connection of Greece with Italy. Within the scope of its corporate social responsibility, it continued to support outstanding athletic, educational and cultural activities. During the crisis, ANEK LINES did not forget its outset from the local society and that its founding, half a century ago, resulted from a collective mobilization of the Cretans who wished to realize a great dream. The pandemic showed that even though men overestimate their power and their achievements, believing that they are omnipotent, they are still vulnerable. So this is an opportunity for reflection: let’s distinguish the important from the trivial, appreciate the primeval Cretan Civilization’s spirit and intangible values which guide ANEK LINES during half a century, and be inspired by them. ANEK LINES, the unique pure Greek big shipping company, looks to the future with optimism and, as a new era of creativity and growth emerges, it continues to declare its dynamic presence in the Greek seas and in the Adriatic Sea!
Georgios Katsanevakis PRESIDENT
4 | ANEKORAMA 2021
ΓΙΑΛΙΣΚΑΡΙ, ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ / GIALISKARI, PALEOCHORA H απομονωμένη μικρή χερσόνησος κοντά στην έξοδο του φαραγγιού των Ανύδρων, ανατολικά της Παλαιόχωρας, δύο καταγάλανες παραλίες κατά μήκος των δύο πλευρών της με ψιλό βότσαλο και βαθιά νερά και, στο βάθος, η απεραντοσύνη του Λιβυκού. Ο υπέροχος Νότος των Χανίων με τη δική του, μοναδική νωχελική αύρα σε μια εικόνα. There are two beaches with deep blue waters and fine pebbles along the two sides of a small secluded peninsula near the exit of Anidri Gorge, east of Paleochora, facing the immense Libyan Sea. This is the wonderful South of Chania with its unique nonchalant aura.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Γιάννης Γιαννέλος
COVER PHOTO Giannis Giannelos
TABLE OF CONTENTS HIGHLIGHTS
20 22 24 26 30 34 36
DESIGN Με έμπνευση την Επανάσταση / Fashion and design brands celebrate the Greek War of Independence CULTURE Η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη είναι εδώ / The reopening of the renovated National Gallery TRIBUTE Dior in Athens / Ο παριζιάνικος οίκος εμπνέεται από την Ελλάδα FOCUS Back to the Village: Ένα project της ομάδας Greek Instagramers Events / A photography project about the beauty of the Greek countryside PREVIEW «Κομάντα & Δράκοι»: Η νέα σειρά του Θοδωρή Παπαδουλάκη γυρίζεται στα Χανιά / Cretan Dragons: A new TV series filmed in Chania TRAILS Θερινές ποδηλατάδες στο Ρέθυμνο / Bike friendly Rethymno BOOKS Τα βιβλία που θα γεμίσουν άμμο
130
44
Το περιοδικό της ANEK LINES ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. Κεντρικά γραφεία: Λεωφόρος Καραμανλή 148, 73100 Χανιά, Κρήτη τηλ.: 28210 24000 fax: 28210 36200 www.anek.gr e-mail: marketing@anek.gr Παραγωγή – Έκδοση: The Media Workshop ΜΕΠΕ Λεωφ. Κηφισίας 294 & Ναυαρίνου 27, 15232 Χαλάνδρι τηλ.: 216 1005190 email: info.tmworkshop@gmail.com Διευθύντρια Έκδοσης: Σοφία Κιντή Εμπορικός Διευθυντής: Νίκος Παπαβασιλείου Υπεύθυνη Διαφήμισης: Ευγενία Χατζοπούλου
A LIST
100 WINE & DINE Τα top της γαστρονομίας 112 SIPPING & SNACKING Έξοδος στην πόλη 124 SHOPPING SPREE Αγορές με στιλ 128 HOTEL LIVING Πού θα μείνουμε
Αρχισυντάκτρια: Μαργαρίτα Μιχελάκου Σχεδιασμός: You And I Συντακτική Oμάδα: Γιώργος Κουκουράκης Μαρία Aναστασιάδου Νίκος Μαστροπαύλος
38 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΝΑ Όχι πια σιωπηλή / Ancient Eleutherna speaks
GALLERY
44
ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ Tαξίδι στον χρόνο με ένα αποκλειστικό φωτογραφικό αφιέρωμα / METOCHIA OF CHANIA A fascinating travel in time
ROAD TRIP
74 V FOR VENETO Δεν είναι μόνο η Βενετία / Veneto is more than just Venice
20
TRAVEL
130 ΚΑΡΠΑΘΟΣ Το θεϊκό νησί / KARPATHOS The other Olympus
HISTORY
144 ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ 1821 Πρόσωπα και θρύλοι μιας «άγνωστης» επανάστασης / CRETAN 1821 Legends of an “unknown” revolt
ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΑΝΕΚ
150 Your favorite company’s news
6 | ANEKORAMA 2021
Διόρθωση Κειμένων: Αθηνά Καρατζογιάννη, Σοφία Κροκίδη Υπεύθυνος Μεταφράσεων: Αργύρης Αργυρόγλου Φωτογράφοι: Γιάννης Γιαννέλος, Γιώργος Καλφαμανώλης, Σπύρος Ζαχαράκης Φωτογραφικά Πρακτορεία: SHUTTERSTOCK, VISUAL HELLAS Εκτύπωση: Pressious-Αρβανιτίδης ΑΒΕΕ ANEK LINES’ ΜAGAZINE 148 K. Κaramanli Ave., 73100 Chania, Crete tel.: +30 28210 24000 fax: +30 28210 36200 www.anek.gr e-mail: marketing@anek.gr
Α Π Α ΓΟ Ρ Ε ΎΟ Ν ΤΑ Ι Η Α Ν Α Δ Η Μ Ο Σ Ί Ε Υ Σ Η , Η Α Ν Α Π Α Ρ Α ΓΩ Γ Ή Ή Η Μ Ε ΤΆ Δ Ο Σ Η Ό Λ Ο Υ Ή Μ Έ Ρ Ο Υ Σ Τ Ο Υ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι ΚΟ Ύ Χ Ω Ρ Ί Σ Τ Η Ν Έ Γ Γ Ρ Α Φ Η Ά Δ Ε Ι Α Τ Ο Υ Ε Κ Δ Ό Τ Η . Η A N E K L I N E S Δ Ε Ν Φ Ε Ρ Ε Ι Ε ΥΘ Υ Ν Η Γ Ι Α Τ Ι Σ Α Π Ό Ψ Ε Ι Σ Τ Ω Ν Σ Υ Ν ΤΑ Κ Τ Ώ Ν Τ Ο Υ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι ΚΟ Ύ Ό Π Ω Σ ΑΥ Τ Έ Σ Δ Ι ΑΤ Υ Π Ώ Ν Ο Ν ΤΑ Ι Σ ΤΑ Θ Έ Μ ΑΤΑ .
Τ Ο Τ Ε Ύ Χ Ο Σ Δ Ι Α Τ Ί Θ Ε ΤΑ Ι Δ Ω Ρ Ε Ά Ν / Y O U R F R E E C O P Y
CULTURE
74
lo fol
w
us
.gr line vel l o r u _tra ave :e l ok line _tr bo euro oline rave el e T c Fa itter: : eur line Trav . o Tw gram : Eur LINE L.T.D O e ta Ins uTub : EUR argo Yo edin g & C k in Lin hipp S
Ρέθυμνο, μοναδική εμπειρία όλο το χρόνο ΔHΜΟΣ ΡΕΘYΜΝΗΣ Λ. ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ 84 Τ: 28313 41301, 28310 21459 www.rethymno.guide tourism@rethymno.gr
Η πόλη που σμίγει τους ανθρώπους με τα όνειρα τους και την ιστορία με το σύγχρονο τρόπο ζωής. Περιηγηθείτε στη ρομαντική παλιά πόλη με τα πετρόκτιστα σοκάκια της, ανακαλύψτε τη γαστρονομία της πόλης μέσα από τα πολυάριθμα εστιατόρια με αυθεντικές κρητικές γεύ-
σεις, επισκεφθείτε τις τροπικές παραλίες που θα σας γοητεύσουν με την ομορφιά τους, περπατήστε σε φαράγγια και μονοπάτια στην ενδοχώρα. Η ιστορία, η παράδοση και η φύση συνυπάρχουν αρμονικά με πολυτελή ξενοδοχεία, boutique hotels και βίλες πάνω
στη θάλασσα μετατρέποντας τη διαμονή σας σ’ ένα απολαυστικό ταξίδι με αξέχαστες εικόνες, αξεπέραστες εμπειρίες και δυνατά συναισθήματα. Ζήστε τη μαγεία του Ρεθύμνου και απολαύστε φιλοξενία υψηλών προδιαγραφών!
www.rethymno.guide
Rethymno, unique experience all-year round MUNICIPALITY OF RETHYMNO L. KOUNTOURIOTI AVE. 84 Τ: 28313 41301, 28310 21459 www.rethymno.guide tourism@rethymno.gr
Explore a unique town with the rare combination of history and modernday luxury. Take a walk to the romantic old town with its winding stonepaved alleys full of intimate restaurants serving exquisite Cretan cuisine, master craftsmen shops and tropical beaches
with clear blue waters. Antiquities, adventure and nature surround the seaside hotels, many boutique hotels and luxury villas and taverns. Let Rethymno welcome you with warm hospitality, sophisticated services and local farm-to-table delicacies.
Οικισμός Καραβοστάσι, Δήμος Μονεμβασίας, Λακωνία, Tηλ: +30 27320 83410, Φαξ: +30 27320 83411 www.princesskyniskasuites.gr
ΠΡΙΓΚΙΠΙΚΉ ΔΙΑΜΟΝΉ ΣΤΟ ΚΑΡΑΒΟΣΤΆΣΙ Στην ευρύτερη περιοχή της Μονεμβασίας, στο Καραβοστάσι, το αμφιθεατρικά χτισμένο Princess Kyniska αποτελείται από 24 ευρύχωρες σουίτες. Με πανοραμική θέα στον κόλπο της Πλύτρας, το Princess Kyniska συνδυάζει τις σύγχρονες παροχές και ανέσεις με φόντο το πανέμορφο φυσικό τοπίο. Η πολυτέλεια των δωματίων, οι γαστρονομικές προτάσεις, ο απολαυστικός χώρος της πισίνας, αλλά και η χαλάρωση του spa, θα σας προσφέρουν την πριγκιπική διαμονή που ονειρεύεστε!!!
Παρόρι – Μυστράς, Σπάρτη Τηλ.: 27310-81888, Fax.: 27310-81880 e-mail: info@kyniskapalace.gr www.kyniskapalace.gr
ΟΙ ΑΙΣΘΉΣΕΙΣ ΖΩΝΤΑΝΕΎΟΥΝ ΣΤΟ ΜΥΣΤΡΆ Μία νέα πρόταση διαμονής που αφυπνίζει τις αισθήσεις γεννιέται στο Μυστρά τον Ιούνιο. Στους πρόποδες του επιβλητικού Ταΰγετου, με θέα την βυζαντινή καστροπολιτεία, το KyniskaPalace διαθέτει 32 πολυτελείς σουίτες. Η ενέργεια του τόπου θα σας ταξιδέψει σε μια άλλη εποχή, βγαλμένη από παραμύθι. Οι παροχές του νεόδμητου συγκροτήματος θα ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες. Ο Chef μας σας υπόσχεται μια ξεχωριστή γαστρονομική εμπειρία με μεσογειακές και τοπικές γεύσεις. Ο ελληνικός ήλιος θα σας συντροφεύσει στις εξωτερικές πισίνες, ενώ το ατμοσφαιρικό spa θα σας χαρίσει στιγμές απόλυτης χαλάρωσης και αναζωογόνησης.
ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ
ΡΕΝΑ ΡΩΣΣΗ-ΖΑΪΡΗ
ΧΡΥΣΗΙΔΑ ΔΗΜΟΥΛΙΔΟΥ
ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΟΡΕΜΑ
ΟΛΙΒΙΑ
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ ΝΑΝΟΥ
Το πράσινο φόρεμα φέρνει έρωτα αλλά και φωτιά… Για ποιον θα το φορέσει η Κοραλία;
Είναι άραγε η αγάπη το μόνο αληθινό μας ταξίδι; Ένα μυθιστόρημα που πλημμυρίζει τη λέξη «έρωτας» με φως.
Δίπλα σε κάθε θύμα, ένα ομοίωμα νάνου. Ποιος είναι ο επόμενος νάνος;
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 30.000 ANTITΥΠΑ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 40.000 ANTITΥΠΑ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 70.000 ANTITΥΠΑ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 40.000 ANTITΥΠΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ
ΡΑΓΙΑΣ. ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΝΥΧΤΕΣ 1821
Ένας έρωτας σφιχταγκαλιάζεται με τη φωτιά του ξεσηκωμού. «Θέλω να μην είμαι ραγιάς σε κανέναν. Ραγιάς σε τίποτα!»
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: ΟΠΡΑ ΓΟΥΙΝΦΡΙ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: 35.000 ANTITΥΠΑ
1.400.000 ANTITΥΠΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
BEST SELLER ΤΩΝ NEW YORK TIMES
ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
RICHARD OSMAN
ΣΑΡΑ ΠΙΡΣ
VICTORIA HISLOP
AMANDA GORMAN
Η ΛΕΣΧΗ ΦΟΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ
ΤΟ ΣΑΝΑΤΟΡΙΟ
MIA NYXTA TOY ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Ο ΛΟΦΟΣ ΠΟΥ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ
Μια ετερόκλητη παρέα. Ένας σοκαριστικός φόνος.
Δε θα θες να φύγεις… Ώσπου να είναι πολύ αργά!
Η ανέλπιστη συνέχεια του παγκόσμιου μπεστ σέλερ ΤΟ ΝΗΣΙ.
Γιατί πάντα υπάρχει φως, Αρκεί να είμαστε γενναίοι αρκετά για να το δούμε.
Αφέσου στο μαγικό ταξίδι των βιβλίων.
ΙΖΑΜΠΕΛ ΑΛΙΕΝΤΕ
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ
Ένα αυτοβιογραφικό αφήγημα για τη σχέση της συγγραφέως με το φεμινιστικό κίνημα.
ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΕΜΠΕΡΛΙΔΟΥ
ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
ΨΥΧΙΚΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗ
Πενήντα αντιπροσωπευτικά κείμενα του Μάρκες, όταν, ως μαχόμενος δημοσιογράφος, κυνηγούσε… σκάνδαλα.
Το βιβλίο που μας κινητοποιεί να κάνουμε restart με 60 + 1 δυναμωτικές ιδέες για να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.
ΝΕΟ
ΝΕΟ
ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
ΓΕΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ
BRIAN DUMAINE
BEZONOMICS. ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΑΜΑΖΟΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Η επίδραση της Amazon στη ζωή μας και στον χώρο των επιχειρήσεων.
© AGATHA CHRISTIE LIMITED. ALL RIGHTS RESERVED. THE AC MONOGRAM LOGO IS A TRADE MARK, AND AGATHA CHRISTIE, POIROT, MARPLE, TOMMY AND TUPPENCE, AND THE AGATHA CHRISTIE SIGNATURE ARE REGISTERED TRADE MARKS OF AGATHA CHRISTIE LIMITED IN THE UK AND ELSEWHERE. ALL RIGHTS RESERVED.
Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΟΥ Α ΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ
2 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
60 ΤΙΤΛΟΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ
10 ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ
Eλλάδα - Iταλία
Τα δρομολόγια ΕΛΛΑΔΑ - ΙΤΑΛΙΑ & ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΚΡΗΤΗ πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την SUPERFAST FERRIES και την BLUE STAR FERRIES The routes ITALy - GREEcE & PIRAEUS - cRETE are jointly operated with SUPERFAST FERRIES & BLUE STAR FERRIES
2021
Greece - Italy
Piraeus - Crete
Πειραιάς - Κρήτη
Aegean islands
Νησιά Αιγαίου
Tα ξιδεύουμε υπεύθυνα !
ME ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ WE TRAvEL RESPonSIBLy WITH BIoSAFETy TRUST cERTIFIcATIon MAnAGEMEnT SySTEM
#Τravelresponsibly ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΑΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ InFoRMATIon AnD BooKInG AT yoUR TRAvEL AGEnT oR THE cEnTRAL RESERvATIon DEPARTMEnT oF AnEK LInES THΛ. / TEL: 210 4197400
www.anek.gr
ΗIGH LIGHTS 2021 P H O T O BY C O S TA S KO K K I N O S @ T H I S I S N O TA N O T H E R A G E N C Y
NEWS | PEOPLE | EVENTS | LOCAL | TECH | ART | CULTURE | BOOKS
O κοσμηματοποιός Γιάννης Σεργάκης έστρεψε το βλέμμα στη φορεσιά των πολεμιστών του 1821 και μετέτρεψε την πτυχωτή λευκή φουστανέλα, που φοριέται ακόμη από την Προεδρική Φρουρά, σε διακοσμητικό αντικείμενο από πορσελάνη. / Jeweler Yannis Sergakis converted the white pleated fustanella of the warriors of 1821 into a decorative porcelain object.
YOUR SUMMER AGENDA
Η ΑΤΖΈΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΎ
Tι κάνουμε, τι βλέπουμε, τι απολαμβάνουμε το καλοκαίρι του 2021
2021 ANEKORAMA | 19
HIGH LIGHTS 2021
design
4 Πορσελάνινη φουστανέλα από τον κοσμηματοποιό Γιάννη Σεργάκη / Porcelain foustanella by Yiannis Sergakis 5 Ελευθερία και Liberty, δύο special edition Swatch x You / Special edition Swatch x You designs Eleftheria and Liberty
2
3
1
ΜΕ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Oίκοι μόδας και designers τιμούν τα 200 χρόνια από το 1821 με συλλεκτικές εκδόσεις. / Fashion and design brands celebrate the Greek War of Independence.
1 Χρυσό
δαχτυλίδι 1821 από τις Σφραγίδες Ελευθερίας του Ζολώτα / Gold 1821 ring from the Seals of Liberty series by Zolotas 2 Hermès μεταξωτό φουλάρι Ελευθερία / Hermès silk scarf Eleftheria 3 Τσάντα-φέσι από τον Marios Schwab για τη Zeus+Dione / Fesi leather clutch by Marios Schwab for Zeus+Dione
20 | ANEKORAMA 2021
Κ
αθώς οι Έλληνες γιορτάζουν δύο αιώνες από την Επανάσταση που τους χάρισε την ανεξαρτησία τους, οι designers ίσως για πρώτη φορά δεν αντλούν έμπνευση από τo αρχαιοελληνικό πρότυπο κάλλους, με την αισθητική που ισορροπεί πάνω στη γεωμετρία, αλλά αφήνουν να τους εμπνεύσουν η φλόγα της εξέγερσης, η ανυπακοή, ο ηρωισμός και η θυσία που γέννησαν το νεότερο ελληνικό κράτος. Η φουστανέλα γίνεται διακοσμητικό γλυπτό, το φέσι εμπνέει τσάντες, τα σύμβολα του Αγώνα γίνονται δαχτυλίδια-σφραγίδες και η δίψα για ελευθερία αποτυπώνεται σε
συλλεκτικά φουλάρια και ρολόγια. AS GREECE celebrates 200 years
of the revolution that granted it its independence, designers, surprisingly, are not inspired by the ancient Greek model of beauty with aesthetics poised on geometry but by the rebellion’s flame, the disobedience, the heroism and the sacrifice that gave birth to the new Greek State. The fustanella becomes a decorative sculpture, the fez influences handbag design, the symbols of the Rebellion become signet rings and the desire for freedom is depicted on special edition scarves and watches.
4
5
3 : Y I O R G O S K A P L A N I D I S . 4 : C O S TA S KO K K I N O S
L I B E R T Y & C R E AT I V I T Y
www.johnp-shop.com John p. @johnp_shop
culture
HIGH LIGHTS 2021
1
E Θ Ν Ι Κ Η Π Ι Ν Α ΚΟ Θ Η Κ Η
NATIONAL TREASURE
Η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη άνοιξε, μετά από δέκα χρόνια, σε ένα φωτεινό και εγκάρδιο κτίριο με εμπλουτισμένες τις συλλογές της. / The renovated National Gallery reopened in a well-lit, hospitable building with upgraded collections.
Ο
ι μορφές, σχεδόν φυσικού μεγέθους, συνθέτουν μια ολοζώντανη σύναξη, στην οποία σε προσκαλούν να συμμετάσχεις. Η «Λαϊκή αγορά» του Τέτση, με μήκος 12 μ., δεν είχε εκτεθεί πραγματικά έως τώρα, εξαιτίας του μεγέθους της. Όμως, το μνημειωδών διαστάσεων τρίπτυχο βρήκε τη θέση του στο φουαγιέ του ανακαινισμένου κτιρίου της Εθνικής Πινακοθήκης στην Αθήνα (Βασ. Κωνσταντίνου 50), να υποδέχεται τους επισκέπτες και να δηλώ-
22 | ANEKORAMA 2021
νει ότι, όπως μια λαϊκή αγορά είναι ανοιχτή σε όλους, έτσι και το μουσείο μάς περιμένει όλους. Οι Έλληνες έχουν βέβαια λατρέψει την Πινακοθήκη από το 1900, που άνοιξε, και την είχαν επιθυμήσει από το 2011, που παρέμενε κλειστή, για τη μεγαλεπήβολη ανακαίνισή της, που τελικά ολοκληρώθηκε εγκαίρως για την ιστορική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Σε αυτό το θησαυροφυλάκιο της νεότερης ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, σε 20.700 τ.μ. φιλο-
2
ξενούνται περισσότερα από 20.000 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και άλλων μορφών τέχνης, καλύπτοντας από τα μεταβυζαντινά χρόνια έως τις μέρες μας. Στον πρώτο όροφο μας περιμένουν έργα που σχετίζονται με τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, όπως «Η Ελλάς ευγνωμονούσα» του Βρυζάκη. Τον Οκτώβριο η αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων θα εγκαινιαστεί με τη μνημειώδη έκθεση «Η Τέχνη του πορτρέτου στις συλλογές του Λούβρου».
1 Παναγιώτης Τέτσης, «Λαïκή αγορά» / Panayiotis Tetsis, “Street Market”, 1979-1982 2 Ο χώρος του πωλητηρίου / The gift shop 3 Η ράμπα των επισκεπτών αποτέλεσε έμπνευση για το νέο σήμα της Πινακοθήκης / The visitors’ access ramp inspired the Gallery’s new logo
3
A L L P H O T O S BY T H E H E L L E N I C M I N I S T R Y O F C U LT U R E , E X C E P T N O 5 : S H U T T E R S T O C K
THE ALMOST LIFE-SIZED fig-
4
5
6
ures compose a lively crowd in which they invite the gallery’s visitors to participate. So far, Tetsis’ 12m-long “Street Market” had never been displayed due to its size, but the colossal triptych found its place at the renovated National Gallery’s foyer; it welcomes the visitors and declares that the museum awaits us like a street market, open to the people. Certainly the Greeks had adored the National Gallery (50 Vassileos Konstantinou St., Αthens) since its opening in 1900, and they had missed it since 2011 when it closed for its grandiose renovation which was completed in time for the historic anniversary of the Greek War of Independence on March 25th. More than 20,000 paint-
7
4 Θεόδωρος Βρυζάκης, «Η Ελλάς ευγνωμονούσα» / Theodoros Vryzakis, “Grateful Hellas”, 1858 5 Αλέκος Φασιανός, «Οι καβαλάρηδες της φωτιάς» / Alekos Fassianos, “Fire Riders”, 1982 6 Συμβολική αναπαράσταση της κοίτης του Ιλισού, υπόμνηση της πάλαι ποτέ παρουσίας του / A symbolic representation of Ilissos’ riverbed 7 Κωνσταντίνος Παρθένης, «Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου» / Konstantinos Parthenis, “The Apotheosis of Athanasios Diakos”, 1933
ings, sculptures, engravings and other artistic forms are hosted in the 20,700 sq.m. of this treasury of contemporary Greek artistic creations, dating from the meta-Byzantine years till now. On the first floor, there are works of art related to the 1821 War of Independence. In October, the periodic exhibitions’ hall will be inaugurated with the classic exhibition “The Art of Portraiture in the Louvre collections”.
2021 ANEKORAMA | 23
HIGH LIGHTS 2021
2
3
1
O Π Α Ρ Ι Ζ Ι Α Ν Ι ΚΟΣ Ο Ι ΚΟΣ Ε Π Ι Λ Ε Γ Ε Ι Ε Λ Λ Α Δ Α
DIOR IN ATHENS
Τ
ο 1951 η συλλογή υψηλής ραπτικής του Κριστιάν Ντιόρ φωτογραφήθηκε στην Ακρόπολη και το αποτέλεσμα συνιστά μία από τις εμβληματικές στιγμές της μόδας. Η σημερινή σχεδιάστρια του οίκου Dior, Μαρία Γκράτσια Κιούρι, αποφάσισε να επαναλάβει το εγχείρημα, πάνω στο οποίο βάσισε ολόκληρη τη συλλογή Cruise 2022. Η επίδειξη στο Παναθηναϊκό Στάδιο είχε λευκά φορέματα
με χρυσά αξεσουάρ σαν των αρχαίων Ελληνίδων, αλλά και λευκά κοστούμια σαν της Μάρλεν Ντίτριχ, athleisure με έμπνευση τον μετρ του σουρεαλισμού Τζόρτζιο ντε Κίρικο ή το σύμπαν του Αλέξανδρου Ιόλα και τη συλλογή του από βάζα που απεικόνιζαν παλαιστές. Μαζί με τα μοντέλα ήρθαν και οι μούσες του Dior, όπως η Κατρίν Ντενέβ, η Κάρα Ντελεβίν και η πρωταγωνίστρια του «Queen’s Gambit», Άνια Τέιλορ-Τζόι.
1 Το φινάλε / The show’s finale 2 Πανό γύρω από το Παναθηναϊκό Στάδιο / The set design 3 Eξελληνισμένοι διάλογοι του λευκού με το χρυσό / Hellenized gold dialogue with white 4 Η Άνια Τέιλορ-Τζόι με Dior / Anya TaylorJoy in Dior
tribute 24 | ANEKORAMA 2021
4
A SERIES OF PHOTOGRAPHS of one
of Monsieur Dior’s haute couture lines, taken near the Parthenon in 1951, was the inspiration for the Dior cruise 2022 collection which was staged in June in the Panathenaic stadium in the heart of the city dedicated to goddess Athena. Maria Grazia Chiuri created a collection inspired by pioneer of Surrealism Giorgio De Chirico, the universe of gallery owner Alexander Iolas and his collection of ancient Greek vases decorated with the intertwined bodies of wrestlers, but also the white suits worn by Marlene Dietrich. Athenians and international guests, like Catherine Deneuve and Cara Delevingne, marveled at the collection’s perfection.
DIOR.COM
Η συλλογή Cruise 22 παρουσιάστηκε στη χώρα που την ενέπνευσε. / Dior’s Cruise 22 collection was presented in the country which inspired it.
HIGH LIGHTS 2021 G R E E K I N S TA G R A M E R S
ΒΑCK TO THE VILLAGE
Ένα φωτογραφικό project αναδεικνύει την αναλλοίωτη μοναδικότητα της ελληνικής υπαίθρου. / Α photography project showcases the eternal beauty of the Greek countryside..
2
Ε
1
focus 26 | ANEKORAMA 2021
να αγόρι φορά γραβάτα και εξετάζει ένα παλιό, σκουριασμένο ποδήλατο στην αυλή ενός σπιτιού στα Καλυβάκια, 20 χλμ. από την Καρδίτσα. Οι 140 κάτοικοι του χωριού είναι Καραγκούνηδες, αγρότες οι οποίοι εμμένουν σε έναν τρόπο ζωής που χάνεται. Είναι μία από τις 270 φωτογραφίες που διακρίθηκαν ανάμεσα στις 4.500 που έστειλαν Έλληνες insta-φωτογράφοι στο κάλεσμα της ομάδας Greek Instagramers Events με θέμα #My_Greece: Villages. Παρουσιάζουν μια σχεδόν ανεξερεύνητη πλευρά της Ελλάδας. Υπέροχα τοπία, χωριάτικες αρχιτεκτονικές, όμορφες γειτονιές, εμβληματικές, φιλόξενες φυσιογνωμίες, ιδιαίτερα έθιμα, χρώματα και μοναδικά στιγμιότυπα παρασύρουν τον θεατή σε ένα νοσταλγικό ταξίδι συγκινήσεων και συναισθημάτων. Η ομάδα Greek Instagramers Events ιδρύθηκε το 2013, δημιουργώντας μια ανοιχτή φωτογραφική κοινότητα με χιλιάδες ερασιτέχνες, επαγγελματίες και social media φωτογράφους από όλη τη χώρα, με στόχο την ανάδειξη περιοχών μέσα από την τέχνη της φωτογραφίας και τα social media. Η έκθεση #My_Greece: Villages θα περιοδεύσει πανελλαδικά έως και το 2022, με πρώτο σταθμό την Αθήνα, αποτελώντας μέρος των δράσεων που συντονίζει η Επιτροπή «Ελλάδα 2021». Μέσα στη χρονιά θα κυκλοφορήσει και το ομώνυμο φωτογραφικό λεύκωμα από τις εκδόσεις BELL. Η ομάδα Greek Instagramers Events και οι φωτογράφοι προσφέρουν το ποσό που αντιστοιχεί στα πνευματικά τους δικαιώματα στο «Μαζί για το Παιδί».
3
4
5
270 PHOTOS that where distinguished among 4.500 entries by Greek Instagram photographers for the Greek Instagramers Events community project #My_ Greece: Villages portray an almost unexplored part of Greece with magnificent landscapes, village architecture, picturesque neighborhoods, characteristic welcoming faces, special customs, colors and other unique snapshots. The Greek Instagramers Events community was founded in 2013 creating an open photographic community which includes thou-
1 Γεώργιος Βέργαδος, Καλυβάκια
Καρδίτσας / G. Vergados, Karditsa 2 Νίκος Κάχρης, Βρύσες Χανίων / Ν. Kahris, Vrysses, Chania 3 Έλλη
Αγιαννίδη, Επισκοπειό Άνδρου / E. Agiannidi, Andros 4 Βαρσαμία Ζαγγογιάννη, Γοργοπόταμος Φθιώτιδας / V. Zangogianni, Gorgopotamos, Fthiotida 5 Κώστας Παπαγεωργίου, Ζαγοροχώρια / K. Papageorgiou, Zagorohoria 6 Κωνσταντίνος Κρίτσαλος, Σκύρος / K. Kritsalos, Skyros 6
2021 ANEKORAMA | 27
HIGH LIGHTS 2021
1
sands of amateur, professional and social media photographers nationwide aiming to promote various regions through the art of photography and the social media.The exhibition #My_Greece: Villages will travel all over the country till the end of 2022, starting from Athens, as part of the activities coordinated by the Greece 2021 Committee. A photographic album with the same name will be published by BELL Editions. The Greek Instagramers Events community and the photographers offer their intellectual property rights proceeds to the Together for Children group of charities.
4
1 Μάριος Μάζαρης, Νησί Ιωαννίνων / M. Mazaris, Ioannina 2 ΠολυξένηΜυλαίδη Στούμπου, Μπατσί Άνδρου / P.-M. Stoumbou, Andros 3 Βασίλης Μαντάς, Αμοργός / V. Mantas, Amorgos 4 Μιχαήλ Τσιράκης, Μανδράκια Μήλου / Μ. Tsirakis, Milos
Η ΑΝΕΚ LINES
στηρίζει το project #My_Greece: Villages ως Diamond Sponsor, συμβάλλοντας στην ανάδειξη των υπέροχων ταξιδιωτικών προορισμών της χώρας.
focus
ANEK LINES is a Diamond sponsor of the #My_Greece: Villages project promoting the destinations of Greece.
3
28 | ANEKORAMA 2021
5
2
6
5 Μάνος Γιακείμης, Καρράς Κιμώλου / M. Yakimis, Kimolos 6 Ευαγγελία Σωτηροπούλου, Λαύκος, Νότιο Πήλιο / E. Sotiropoulou, Pelion 7 Ελεντίνα Μανατάκη, Γαβαλοχώρι, Χανιά / Ε. Maniataki, Chania
7
HIGH LIGHTS 2021 C R E TA N D R A G O N S
ΚOMANTA & ΔΡΑΚΟΙ
2
Κάτι ανάμεσα σε Stranger Things και Goonies, μια νεανική περιπέτεια φαντασίας γυρίζεται στην Κρήτη. / A youthful fantasy adventure is filmed in Crete.
30 | ANEKORAMA 2021
Μια μεταφυσική ιστορία μυστηρίου, με φόντο το ελληνικό καλοκαίρι και το επιβλητικό τοπίο του Ακρωτηρίου Χανίων, είναι η νέα σειρά 13 επεισοδίων που έρχεται το φθινόπωρο στο Mega, της οποίας το σενάριο και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Θοδωρής Παπαδουλάκης, ο Κρητικός σκηνοθέτης με βάση τα Χανιά, που μας έχει δώσει τη σειρά που αγαπήθηκε όσο καμιά, «Το Νησί». «Η συγγραφή του σεναρίου ήταν ένα διασκεδαστικό ταξίδι πίσω στα νεανικά μου χρόνια» μας λέει. «Ήθελα πάντα να κάνω μια ιστορία που να ξεπερνάει μεν την πραγματικότητα, αλλά να παντρεύεται με το παρόν, με αυτό που συμβαίνει γύρω μας σήμερα. Μια ιστορία που θα με ταξίδευε σε έναν άχρονο τόπο όπου όλα μπορούν να συμβούν. Σε ένα περιβάλλον της Κρήτης που φέρνει σε western, με μια κινηματογράφηση που θυμίζει τις παλιές καλές περιπέτειες που βλέπαμε
τις Παρασκευές στη σκοτεινή μπορντοκόκκινη αίθουσα με μπόλικο ποπ κορν!» Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στα τέλη Μαΐου στην ευρύτερη περιοχή του Ακρωτηρίου, σε περιοχές όπως ο Παζινός και ο Σταυρός, το εμβληματικό μέρος όπου ο κινηματογραφικός Ζορμπάς χόρεψε το συρτάκι του. Ο Παπαδουλάκης εμπιστεύεται ένα ωραίο καστ από μικρούς και μεγάλους ηθο-
Ν Ι ΚΟ Σ ΚΟ Υ Σ Τ Ε Ν Η Σ / N I KO S KO U S T E N I S
Ο
Γιώργος, ένα χαρισματικό 10χρονο αγόρι, όταν χάνει τη μητέρα του, βλέπει τον κόσμο του να αλλάζει. Ο αστυνομικός πατέρας του παίρνει μετάθεση στο Kαλοχώρι της Κρήτης, με στόχο να περάσει περισσότερο ποιοτικό χρόνο σε ένα ήσυχο μέρος με τα παιδιά του, τον Γιώργο, τη 16χρονη Ναυσικά και τον 6χρονο Αλέξανδρο. Από το πρώτο κιόλας βράδυ στο νέο τους σπίτι, τα πιο τρομακτικά όνειρα του μικρού Γιώργου βγαίνουν αληθινά. Δεν θα τα αντιμετωπίσει μόνος, αφού γίνεται μέλος των «Κομάντο», μιας παρέας ντόπιων παιδιών. Μαζί αναλαμβάνουν να απελευθερώσουν ένα άλλο χαρισματικό αγόρι, τον Ντόντο, από τα δεσμά της συμμορίας των Δράκων και μαζί να δώσουν τέλος στη βεντέτα μεταξύ Δρακάκηδων και Καζάκηδων. Για να τα καταφέρουν, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη σκοτεινή δύναμη που σπέρνει διχόνοια στο χωριό κάθε εκατό χρόνια.
preview
1
Η ΑΝΕΚ LINES ως, μεγάλη χορηγός, «ταξιδεύει» την ποιοτική παρουσία του σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη στην ελληνική τηλεόραση και στη σειρά «Κομάντα και Δράκοι».
ΑΝΕΚ LINES
as great sponsor “takes on a trip” the qualitative presence of director Thodoris Papadoulakis in the Greek TV and his new series “Commandos and Dragons”.
3
WHEN A FATHER OF 3 CHILDREN,
10-year old Giorgos, 16-year old Nafsika, and 6-year old Alexandros, loses his wife, he requests to be transferred to Crete, aiming to spend more quality time with his children in a quiet village. However, during their first night in their new home, Giorgos’ scary dreams come true! Giorgos joins the “Commando”, a group of local children. They decide to free Dodos, an-
1 Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης δίνει οδηγίες / Thodoris Papadoulakis directs 2 Ο Αλέξανδρος υποδύεται τον Βενιαμίν της οικογένειας / Alexandros plays the youngest of the family 3 Η Αναστασία Τσιλιμπίου είναι η 16χρονη Ναυσικά / Anastasia Tsilibiou plays the role of Nafsika 4 Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Μάιο και θα ολοκληρωθούν στα μέσα Νοεμβρίου / The filmmaking began in late May and will be completed in November. 4
2021 ANEKORAMA | 31
2021
1
1 Τα Κομάντο: η Ζαχαρένια (Λουλού), ο Kωνσταντίνος (Σήφης), ο Γιώργος (Γιώργος) / The “Commandos” in action 2 O Bασίλης Μπισμπίκης υποδύεται τον χήρο πατέρα / Actor Vassilis Bisbikis plays the widower father 3 Ο Παπαδουλάκης οραματίστηκε ένα κρητικό western / The story reminds us of a good old western 4 Η Μαρίνα Καλογήρου υποδύεται την Ίριδα / Αctress Marina Kalogirou
2
3
4
32 | ANEKORAMA 2021
other charismatic boy, from the Dragons’ gang and end the vendetta between the Drakakis and Kazakis families. But first they must face the dark force that spreads discord in the village every 100 years. This new 13-episode metaphysical mystery adventure for MEGA TV is written and directed by Thodoris Papadoulakis, the director of the very popular series “The Island”. “The script reminds me of my youth”, he says. “I always wanted to film a story where strange things can happen. This one reminds of a good old western”. Filmmaking began in May in Akrotiri, Chania and the cast consists of young and older actors with whom Papadoulakis had worked in the past. Μany roles belong to Cretan actors, so that the local culture and dialect is correctly interpreted. In the new series, Papadoulakis used Marinos Athanasopoulos, the sound engineer of late renowned director Theododos Angelopoulos, and the music composer from “The Island”, Minos Matsas.
preview
ποιούς, με αρκετούς από τους οποίους έχει ξανασυνεργαστεί, όπως η Αναστασία Τσιλιμπίου, η οποία στο «Νησί» υποδυόταν τη μικρή Μαρία, η Μαρινέλλα Βλαχάκη, ο Δημήτρης Καλογεράκης, ο Βασίλης Μπισμπίκης. Mαζί τους, ο Γιάννης Ζουγανέλης, η Ελένη Φιλίνη, η Μαρίνα Καλογήρου και γκεστ ο Στέλιος Μάινας, ενώ αξιοποιείται το τοπικό δυναμικό από αξιόλογους Κρητικούς ηθοποιούς, που μπορούν να αποδώσουν και με μεγαλύτερη ευχέρεια την τοπική κουλτούρα και ντοπιολαλιά. Διεύθυνση φωτογραφίας κάνει ο Θωμάς Βαρβίας, σκηνογραφία ο Γιώργος Γεωργίου, κοστούμια η Νατάσσα Σαρρή, ηχοληψία ο Μαρίνος Αθανασόπουλος, ενώ τη μουσική επένδυση της σειράς έχει αναλάβει ο Μίνως Μάτσας, που έντυσε τόσο υπέροχα και το «Νησί».
HIGH LIGHTS 2021 B I K E F R I E N D LY R E T H Y M N O
ΘΕΡΙΝΕΣ ΠΟΔΗΛΑΤΑΔΕΣ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ Και επίσημα bike friendly η ιδανική πόλη για δίτροχες περιπέτειες. / Rethymno is officially a bike friendly city.
34 | ANEKORAMA 2021
οχής εκπλήσσουν: παραδοσιακά χωριά, αρχαιολογικοί χώροι και μοναστήρια (Αρχαία Ελεύθερνα, Αρκάδι), απέραντοι ελαιώνες, φαράγγια και σπήλαια προσφέρουν μοναδικές αποδράσεις ευεξίας και αναζωογόνησης. IN VIEW OF THE BENEFITS to the
people’s health and to the environment, and aiming to promote sustainability and alternative tourism, Rethymno obtained the “Bike Friendly” sign confirming that it is bike friendly for its inhabitants and visitors. Explore the charming Old Town with its unique architectural elements on a bike. Also, the natural beauty of the greater area that includes traditional villages, archaeological sites, monasteries, vast olive groves, gorges and caves offers unique well-being and leisure activities.
INFO ΤΟ ΔΊΚΤΥΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΌΜΩΝ
μέσα στο Ρέθυμνο φτάνει τα 14 χλμ., ενώ γύρω και έξω από την πόλη υπάρχουν ακόμη 22 ποδηλατικές διαδρομές. / RETHYMNO’S BIKE NETWORK is 14 km long, whereas 22 more bike routes exist around the city.
trails
Ε
να από τα καλά της πανδημίας ήταν η ανάδειξη της σημασίας του ποδηλάτου, που έγινε διέξοδος, φυσική και ψυχική. Αναγνωρίζοντας τα οφέλη του στη σωματική και πνευματική μας υγεία, αλλά και στο περιβάλλον, και στο πλαίσιο προώθησης της αειφόρου ανάπτυξης και του εναλλακτικού τουρισμού, το Ρέθυμνο απέκτησε το σήμα «Bike Friendly», ανήκει δηλαδή στο δίκτυο δήμων-προορισμών φιλικών προς την ποδηλασία για τους κατοίκους και τους επισκέπτες τους. Η γοητευτική Παλιά Πόλη με τα μοναδικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, που «παντρεύουν» τη Δύση με την Ανατολή και το παρελθόν με το παρόν, αποτελεί εμπειρία-έκπληξη για όσους θέλουν να την εξερευνήσουν με το ποδήλατο. Από την άλλη, η φυσική ομορφιά και οι εναλλαγές των τοπίων της ευρύτερης περι-
HIGH LIGHTS 2021 ΓΛΥΚΙΑ ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΑΕ Γιούνας Γιούνασον
ΈΝΤΕΚΑ ΔΑΧΤΥΛΊΔΙΑ Φιλ Τζάκσον
Ο
ς κόουτς των Chicago Ω Bulls και των LA Lakers, ο Φιλ Τζάκσον
ΨΥΧΟΓΙΟΣ
ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Βίκτορ δεν φτάνει που βούτηξε την κληρονομιά της νεαρής πρώην συζύγου του, της Γένι, άφησε και τον γιο του, τον Κέβιν, να πεθάνει στη σαβάνα της Κένυας. Δεν του περνάει από το μυαλό ότι ο Κέβιν μπορεί να σώθηκε, και μάλιστα να βρίσκεται πλέον στη Στοκχόλμη, όπου με τη Γένι σχεδιάζουν την εκδίκησή τους, που περιλαμβάνει μια κατσίκα, μερικά αντίγραφα πινάκων, κουτιά sex toys και ένα κιλό αλεύρι…
κέρδισε τα περισσότερα πρωταθλήματα στην ιστορία του NBA. Εδώ αποκαλύπτει πώς, με την ανθρωπιστική ψυχολογία και τη φιλοσοφία των αυτόχθονων Αμερικανών μέχρι τον ζεν διαλογισμό, ενέπνευσε παίκτες όπως ο Μάικλ Τζόρνταν, ο Σακίλ Ο’Νιλ και ο Κόμπι Μπράιαντ.
EY ZHN Λεωνίδας Γεωργιάδης ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Ο ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Κλερ Πούλι ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Ο
λοι λένε ψέματα στη ζωή τους. Τι θα γινόταν όμως αν μοιραζόμασταν την αλήθεια; Αυτό αναρωτιέται ο 79χρονος Λονδρέζος
εκκεντρικός ζωγράφος Τζούλιαν Τζεσόπ, που αποφασίζει να καταγράψει την αλήθεια για τη ζωή του σε ένα πράσινο σημειωματάριο και να το αφήσει στο καφέ της Μόνικα, στην οδό Φούλαμ. Αυτό θα αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων που το πιάνουν στα χέρια τους.
Τα βιβλία που θα επιστρέψουν στη βιβλιοθήκη μας γεμάτα άμμο.
ι Στωικοί έμειναν στην Ιστορία ως οι φιλόσοφοι που κατάφεραν να πετύχουν την «απάθεια», τη δυνατότητα δηλαδή να μην επηρεάζεται η κρίση τους από εξωτερικούς παράγοντες. Σε αυτό το βιβλίο, ο Λεωνίδας Γεωργιάδης, μαθηματικός και δάσκαλος της Φιλοσοφίας στην «Ελληνική Αγωγή», εξηγεί απλά και κατανοητά πώς ο καθένας μπορεί να ανακτήσει τη χαμένη του αυτοπεποίθηση και να φτάσει στην ευδαιμονία.
books
36 | ANEKORAMA 2021
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΉ ΤΗΣ ΠΗΝΕΛΌΠΗΣ Νοέλ Μπάξερ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Η
Ελληνοβρετανίδα Πένι, όπως η αρχέγονη Πηνελόπη της «Οδύσσειας», είναι δυναμικός και ανοιχτός άνθρωπος, καλόγν-ωμη και συνετή. Εκατό χρόνια μετά την Καταστροφή της Σμύρνης, πραγματοποιεί το πρώτο ταξίδι της στην προγονική Σμύρνη. Στο 8ήμερο ταξίδι της, που εξιστορείται μέρα με τη μέρα, με ενθουσιασμό ψάχνει να ανακαλύψει τι συνέβη τότε και να κατανοήσει τη μεγάλη και οδυνηρή απώλεια της γιαγιάς της, της Σμυρνιάς Πηνελόπης Σάρεϊ.-
Η ΑΠΟΛΑΥΣΗ
ΠΟΥ ΣΕ ΞΕΔΙΨΑ! Ταξίδεψε στη δροσιά απολαμβάνοντας, στο μαγικό κόσμο της ΕΨΑ, τη γεύση του Ελληνικού καλοκαιριού!
C U LT U R E ELEUTHERNA SPEAKS
ΑΡΧΑΊΑ
ΕΛΕΎΘΕΡΝΑ ΟΧΙ ΠΙΑ ΣΙΩΠΗΛΗ Μια σπουδαία έκδοση αποκρυπτογραφεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. / A great edition interprets one of the most important archaeological sites in Greece.
Ε
ίναι η αρχαία πόλη που εδώ και 36 χρόνια διεκδικεί με τους θησαυρούς που κρύβει στα σπλάχνα της να γράψει κεφάλαια του παρελθόντος της Κρήτης πέραν του μινωικού. Αφηγείται ιστορίες με γενναίους πολεμιστές και ισχυρές πριγκίπισσες, με σπουδαίες τεχνίτριες και κοσμοπολίτες εμπόρους, κι άλλες που μοιάζουν να έχουν ξεγλιστρήσει από τις ραψωδίες της Ιλιάδας, αλλά και καθημερινές, όπως του πιστού λαγωνικού που πέθανε και τάφηκε δίπλα στον νεαρό κύριο του. Είναι η Ελεύθερνα. Η πόλη που βρίσκεται στην καρδιά του νησιού, στη μέση περίπου της απόστασης από την Κυδωνία στην Κνωσό κι ακόμα στον δρόμο από τη Φαιστό και τη Γόρτυνα στα νότια έως τη βόρεια παραλία. Είναι η γη που σπάρθηκε με αλάτι από τους Βενετούς στα χρόνια του Μεσαίωνα για να πάψει να είναι εύφορη, ως αντίποινα στην επαναστατική δράση των Κρητών. Κίνηση χωρίς αντίκρισμα αφού ο πλούτος της έχει μείνει άφθαρτος κάτω από το χώμα κι αποκαλύπτεται από τα έμπειρα χέρια των αρχαιολόγων. Πλούτος που μαρτυρά την ανθρώπινη παρουσία από την 3η χιλιετία π.Χ., “εικονογραφεί” με λεπτομέρεια όσα περιγράφει ο Όμηρος στα έπη του για τις ταφικές πυρές και δείχνει τις ρίζες της ευρωπαϊκής Ιστορίας, καθώς πρώτη η Ελεύθερνα ίδρυσε μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη για τους νεκρούς της εκτός των συνόρων της. Κι είναι αυτός ο πλούτος στον οποίο είναι αφιερωμένος ο καλαίσθητος και πολυτελής τόμος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και της Lamda Development τον οποίο επιμελήθηκαν και φέτος οι εκδόσεις Ολκός υπό τον τίτλο «Eλεύθερνα». Τη μελέτη, η οποία έρχεται να προστεθεί στους ήδη 18 τόμους του εκδοτικού προγράμματος «Ο κύκλος των μουσείων» (επιστρέφει ύστερα από απουσία τεσσάρων ετών)
38 | ANEKORAMA 2021
ΝΙΚΟΣ ΧΡ. ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ / NIKOS CHR. STAMPOLIDIS
ELEUTHERNA IS THE ANCIENT CITY which, for the
last 36 years, intends to describe in detail Crete’s past history besides the Minoan era, based on this ancient city’s hidden treasures. It narrates stories about brave and fearless warriors and tough princesses, great craftswomen and wealthy cosmopolitan merchants; some of those stories seem to originate from Iliad’s rhapsodies, while others are more ordinary, like the story of the faithful hound which died from grief and was buried next to its young master. This is Eleutherna, an ancient city that existed in the heart of the island, approximately in the middle of the distance between Kydonia and Knossos, and also on the way from Phaistos and Gortyna in the south to the north coast. During the Middle Ages, the Venetians sowed this land with salt to make it barren, in order to punish the rebellions of the Cretans. However their awful act proved to be useless, since the wealth of this area remained intact underground and now it is revealed through the efforts of expert archaeologists. The wealth of Eleutherna proves a human presence since the third millennium B.C., it “depicts” in great detail everything that Homer describes in his epics about the burial fires, and it validates the roots of the European History, since Eleutherna was the first city which founded a monument to the Unknown Soldier to honor its citizens who died out of its borders. The elegant and sumptuous volume created by the John S. Latsis Public Benefit Foundation and Lamda Development under the title “Eleutherna” is devoted to the wealth described above. This research that will be added to the already published 18 volumes of the “Museums Cycle” publication program is signed by the Professor of Classic
© Α Ρ Χ Ε Ί Ο Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ή Ν . Χ Ρ. Σ ΤΑ Μ Π Ο Λ Ί Δ Η / A R C H I V E O F P R O F E S S O R N . C H R . S TA M P O L I D I S
ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ / MARIA ANASTASIADOU
Μαρμάρινο άγαλμα Σκύλλας. Παριστάνεται με γυναικείο κορμό και από τη μέση και κάτω με φολιδωτό σώμα ψαριού. Εκατέρωθεν του σώματος αποδίδονται δύο συμφυή σκυλιά. 1ος αι. π.Χ. /1ος αι. μ.Χ. / Marble statue of Skylla. Skylla is represented with a female torso and the scaly body of fish from the waist down. On either side of the body are two integral dogs. 1st ce. BC/1st ce. AD
2021 ANEKORAMA | 39
C U LT U R E
1 Χρυσές περίτμητες
ταινίες, επίρραπτες σε υφάσματα ή σε δερμάτινες ζώνες. 7ος αι. π.Χ. / Gold cutout strips that were sewn onto textiles or leather belts. 7th ce. BC 2 Πήλινος αρχαϊκός (;) πεσσός (ζάρι) / Clay Archaic (?) die 3 To Moυσείο / The Musuem
1
2
3
υπογράφει ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, έως τώρα διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και στο άμεσο μέλλον νέος γενικός διευθυντής τους Μουσείου Ακρόπολης, ανασκαφέας του χώρου από το 1985, Νίκος Σταμπολίδης (μαζί με τους Πέτρο Θέμελη ως το 2003 και Αθανάσιο Καλπαξή έως το 2009). Συνοδεύεται δε, από πρόλογο της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη. Η έκδοση δεν διατίθεται στο εμπόριο, αλλά είναι προσβάσιμη σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου στα ελληνικά και τα αγγλικά από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος latsis-foundation.org.
40 | ANEKORAMA 2021
4
Αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής της ιστορίας της Ελεύθερνας δεν είναι άλλος από το νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας. Ένας κόσμος νεκρών, που θα έπρεπε να είναι βυθισμένος στη σιωπή. Κι όμως η ανασκαφική σκαπάνη τον έχει μετατρέψει σε μέγα ραψωδό. Διότι στη νεκρόπολη των 1.300 τ.μ. στη δυτική πλαγιά του λόφου Πρινέ και κάτω από το τριπλό χάλκινο στέγαστρο που παραπέμπει στις χάλκινες ασπίδες που έκρουαν οι Κουρήτες για να προστατέψουν τον Δία, βρέθηκαν περίτεχνα κοσμήματα όπως το περιδέραιο από χρυσό και ορεία κρύσταλλο που μοναδικό ανάλογο του έχει βρεθεί στον λεγόμενο τάφο της πριγκίπισσας στη Σαλαμίνα
Πρώτη η Ελεύθερνα ίδρυσε μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη για τους νεκρούς της εκτός των συνόρων της
It may be said that, in a way, Apollo is still worshipped in Anafi.
6
Archaeology of the University of Crete, Nikos Stampolidis, so far the Director of the Museum of Cycladic Art in Athens and, in the near future, the new General Director of the Acropolis Museum; Stampolidis began to excavate this area in 1985 (assisted till 2003 by Petros Themelis, archaeologist and professor of the University of Crete and till 2009 by Athanasios Kalpaksis, archaeologist and professor of the University of Crete too). Also the volume contains an introduction by Lina Mendoni, Greek Minister of Culture and photos by Sokratis Mavrommatis, an expert photographer in archaeological photography. The volume is not commercially available, but it is accessible in the form of
7
4 Η προθήκη του τάφου των
5
«πριγκιπισσών-ιερειών» / The showcase of the tomb of the ‘princesses-priestesses’ 5 Tαφική πυρά αριστοκράτη πολεμιστή, 730-700 π.Χ. / The funeral pyre of an aristocratic warrior. 730-700 BC 6 Xρυσό μηνοειδές περίαπτο, 8ος-7ος αι. π.Χ. / Gold lunate pendant. 8th-7th ce. BC 7 Διακόσμηση σε πήλινη οινοχόη Πρώιμου Ρυθμού των Αιγάγρων, εισηγμένη ίσως από τη Μίλητο. Περίπου 660/650 π.Χ. / Decoration on clay wine jug of Early Wild Goat Style, imported perhaps from Miletos. Circa 660/650 BC
© Α Ρ Χ Ε Ί Ο Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ή Ν . Χ Ρ. Σ ΤΑ Μ Π Ο Λ Ί Δ Η / A R C H I V E O F P R O F E S S O R N . C H R . S TA M P O L I D I S
an electronic book, in the Greek and English language, at the Foundation’s webpage: latsis-foundation.org. Without question, the graveyard of Orthi Petra plays a prominent role in the history of Eleutherna. This is the world of the dead that should be totally silent and yet the excavating pickaxe of the archaeologists converted it to a loud bard. In the 1,300 sq.m. necropolis that is situated on the western slope of Priné Hill, under the triple copper cover that reminds of the copper shields struck by the Kourites to protect baby Zeus from Cronus, ornate jewels such as a necklace made of gold and rock crystal were discovered; a unique jewel comparable with it has been found in the so-called princess’ grave in Salamina, Cyprus. Also vases decorated with aquatic birds and legendary monsters that show the relation of Eleutherna with the Cyclades islands and the Eastern Mediterranean
2021 ANEKORAMA | 41
C U LT U R E
1 Πιθανώς τμήμα τείχους της πόλης /
Possibly part of a fortification wall 2 Πλάκα από ελεφαντόδοντο του 4ου
αι. μ.Χ., ίσως ο Αχιλλέας που σέρνει τον Έκτορα γύρω από την Τροία / Ivory plaque, 4th ce. AD. Perhaps Achilles dragging dead Hector around Troy 3 Χάλκινο ειδώλιο ταύρου / Bronze bull figurine 4 Το πρώτο μνημείο του «Αγνώστου Στρατιώτη», περίπου 670 π.Χ. / The earliest-known monument to the ‘unknown soldier’. Ca. 670 BC 5 Τεφροδόχα αγγεία και κτερίσματα στον τάφο Α1/Κ1 / Cinerary vases and grave goods in tomb A1Κ1
1
4
2
της Κύπρου. Αγγεία με υδρόβια πτηνά και μυθικά τέρατα που δείχνουν τις σχέσεις της Ελεύθερνας με τις Κυκλάδες και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. “Σκοτωμένα” όπλα (λυγισμένα, δηλαδή) ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά αλλά να παραμείνουν ως κτερίσματα. Όσο βεβαίως κι αν το απώτατο παρελθόν της Ελεύθερνας κερδίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη (αλλά και του επισκέπτη του μουσείου, του πρώτου άμεσα συνδεόμενου με αρχαιολογικό χώρο στην Κρήτη), δεν είναι και η μοναδική περίοδος από την οποία έχουν αποκαλυφθεί ίχνη στην ευρύτερη περιοχή της πόλης με τα ιερά και τις νεκροπόλεις της που καταλαμβάνουν συνολικό εμβαδόν περίπου 4 τ.χλμ. Γνώρισε άλλες δύο περιόδους ακμής: εκείνη των των ελληνορωμαϊκών και τέλος, των παλαιοχριστιανικών-πρωτοβυζαντινών χρόνων. Κι όπως όλα δείχνουν η ιστορία της πόλης που έζησε εποχές δόξας αλλά και λήθης έχει ακόμη πολλά να αποκαλύψει καθώς οι ανασκαφικές έρευνες είναι σε εξέλιξη και πιθανόν οι εκπλήξεις που κρύβονται κάτω από το χώμα πολλές.
42 | ANEKORAMA 2021
3
countries were discovered, plus “bent” weapons that could not be reused but they were maintained as funeral gifts. Of course, although Eleutherna’s remotest past captures the reader’s attention (but also the interest of the visitor of the first museum directly connected to an archaeological site in Crete) this is not the unique period whose traces have been revealed in the city’s greater area, including its sanctuaries and necropolises which occupy a total area of approximately 4 sq.km. In addition, the city enjoyed two more periods of prosperity: one during the Greco-Roman years and another, finally, during the Early Christian-Early Byzantine years. Apparently, the history of the city which lived periods of glory and oblivion too, still has a lot to reveal since the excavations continue and, probably, many more surprises will be discovered underground.
5
© Α Ρ Χ Ε Ί Ο Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ή Ν . Χ Ρ. Σ ΤΑ Μ Π Ο Λ Ί Δ Η / A R C H I V E O F P R O F E S S O R N . C H R . S TA M P O L I D I S
H εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε Android και iOS
44 | ANEKORAMA 2021
METOCHIA OF CHANIA
ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΩΝ ΧΑΝΊΩΝ
Μάρτυρες της ιστορικής διαδροµής της Κρήτης τους τελευταίους έξι αιώνες, τα µετόχια µάς καλούν να τα ανακαλύψουµε σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο. Με τον φακό του Γιάννη Γιαννέλου, βρεθήκαµε σε τρία από αυτά, στον κάµπο των Χανίων, που άνοιξαν τις πόρτες τους ειδικά για το ΑΝΕΚΟRAMA, καθώς δεν είναι επισκέψιµα. / During the last 6 centuries, metochia are silent witnesses of the history of Crete. Assisted by photographer Giannis Giannelos, we visited three of them in the plain of Chania; even though they are not open to visitors, they opened their gates to ANEKORAMA. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΟΥΡΑΚΗΣ / YIORGOS KOUKOURAKIS
2021 ANEKORAMA | 45
Μέσα στα ενετικά φέουδα και στα οθωμανικά τσιφλίκια, αμέτρητα μετόχια υπήρχαν διάσπαρτα σε ολόκληρο το νησί.
METOCHI ISICHAKI
01. ΜΕΤΟΧΙ ΗΣΥΧΑΚΗ
Α
τμοσφαιρικοί, γαλήνιοι αλλά και μυστηριώδεις, αποπνέουν έναν ρομαντισμό άλλης εποχής. Σήμερα σε ολόκληρη την Ευρώπη μετριούνται στα δάχτυλα, στην Ελλάδα υπάρχει μόνο ένας. Mόλις 7 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, στο περίφημο μετόχι Ησυχάκη στην περιοχή Νεροκούρου, λαβωμένος από τον αμείλικτο χρόνο, σαν επιμελώς κρυμμένο μυστικό αποκαλύπτεται ο μοναδικός σωζόμενος αναγεννησιακός κήπος. Δημιουργήθηκε την τελευταία περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη (τέλη 16ου-αρχές 17ου αιώνα) και εκτείνεται σε τρία διακριτά επίπεδα, που χωρίζονται με διαδρόμους, πρασιές και καλοσχεδιασμένες δεντροστοιχίες. Περιλάμβανε ανθόκηπο και οπωρώνα, με περίτεχνα σιντριβάνια, δεξαμενές και σκάλες, ενώ, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα, υπήρχε ένας ιδιωτικός κήπος (giardino segreto) με ψηλούς τοίχους και πισίνα. Και, παρότι το σύνηθες στην Ευρώπη ήταν οι αντίστοιχοι κήποι με την πάροδο των αιώνων να αλλάζουν χαρακτήρα, να γίνονται μπαρόκ και στη συνέχεια αγγλικού τύπου, στο μετόχι Ησυχάκη η αρχιτεκτονική διαμόρφωση του κήπου διατηρήθηκε αναλλοίωτη, γι’ αυτό και η μελέτη του συγκεντρώνει το ενδιαφέρον επιστημόνων και πανεπιστημίων από ολόκληρο τον κόσμο. Ο Μίνως Ησυχάκης, ένας από τους πλουσιότερους Κρητικούς της εποχής του, με τεράστια κτηματική περιουσία, ήταν δικηγόρος και πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή του νησιού ως επικεφαλής του κόμματος των συντηρητικών ή «καραβανάδων» κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, μετά τη Σύμβαση της Χαλέπας (1878). Αγόρασε το μετόχι, ένα από τα μεγαλύτερα στον κάμπο των Χανίων, το 1896 από τη μουσουλμανική οικογένεια Μελιγκουνάκη. Η αρχική έκταση ήταν αρκετά μεγαλύτερη, αλλά με την πάροδο των ετών αποσπάστηκαν τμήματα, τα
οποία αποτέλεσαν αυτόνομα μετόχια στη γύρω περιοχή. Εκείνα τα χρόνια μέρος του συγκροτήματος πυρπολήθηκε από πολιτικούς αντιπάλους του ιδιοκτήτη· τα σημάδια είναι ορατά σήμερα. Ένας λιθόστρωτος δρόμος οδηγεί στην υποβλητική είσοδο. Οι χουρμαδιές σε αυτό το σημείο είχαν φυτευτεί από τους Ενετούς. Στο εσωτερικό διατηρούνται άθικτα τα παλιά βοτσαλωτά δάπεδα· δεν υπάρχει πουθενά ίχνος τσιμέντου. Στον χώρο δεσπόζει το διώροφο κτίριο της υποδοχής, στο ισόγειο του οποίου εντυπωσιάζει το ελαιοτριβείο. Στο μετόχι οργανώνονταν τέια με συμμετοχή κοσμικών κυριών της εποχής, αλλά και βραδιές μετά μουσικής, πάντοτε με τη συμμετοχή εκλεκτής ορχήστρας. Οι καλεσμένοι φιλοξενούνταν σε συμμετρικά δωμάτια, όλα διέθεταν από μία πόρτα, ένα παράθυρο και ένα τζάκι, ενώ υπήρχαν και δύο κοινόχρηστες τουαλέτες. Ο Ησυχάκης συνήθιζε να μένει σε μια έπαυλη στον λόφο, ερειπωμένη σήμερα, απ’ όπου είχε την εποπτεία της εντυπωσιακής ιδιοκτησίας του. Το μετόχι είναι υποβλητικό, αφορμή για ένα μαγευτικό ταξίδι σε άλλες εποχές. Παντού υπάρχουν λεπτομέρειες που μαρτυρούν την ξεχωριστή αρχιτεκτονική του σπουδαιότητα. Στον κήπο, γνήσια αναγεννησιακή είναι η μεγάλη δεξαμενή, κοιλόκυρτης κάτοψης – παρόμοιες κρήνες υπάρχουν μόνο ελάχιστες στην Ιταλία. Φιλοξενούσε ψάρια μέχρι την Κατοχή, κατά την οποία –όπως λένε οι διηγήσεις– τα έφαγαν Ιταλοί στρατιώτες. Αλλά εξίσου σπάνιο αρχιτεκτόνημα είναι και η χαρακτηριστική πέτρινη κυματοειδής σκάλα που οδηγεί στον κήπο. Σήμερα το μετόχι είναι κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο και τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Αποτελεί ιδιωτική περιουσία απογόνων της οικογένειας Ησυχάκη και παράγει βιολογικά προϊόντα (αβοκάντο, ελαιόλαδο και μάνγκο).
Innumerable metochia were scattered in Crete since the Byzantine era and, later on, in the Venetian fiefs and the Ottoman estates. 46 | ANEKORAMA 2021
2021 ANEKORAMA | 47
Περπατώντας μέσα στον αναγεννησιακό κήπο, συναντάς αυτή την εντυπωσιακή δεξαμενή με την ιδιαίτερη κοιλόκυρτη κάτοψη. Είναι μία από τις ελάχιστες που υπάρχουν σε ολόκληρη την Ευρώπη. / In the Renaissance garden, there is an impressive cistern, one of the few in Europe, with a hollow and curved plan view.
48 | ANEKORAMA 2021
Το κτιριακό συγκρότημα του μετοχιού Ησυχάκη βρίσκεται στην καρδιά μιας ιδιοκτησίας που σήμερα ξεπερνάει τα 1.000 στρέμματα. Από ψηλά, διακρίνεται ο μοναδικός αναγεννησιακός κήπος, που εκτείνεται σε τρία επίπεδα. / Metochi Isichaki’s buildings are inside a property larger than 250 acres with a unique Renaissance garden in three well-defined levels.
2021 ANEKORAMA | 49
Από την ανοιχτή πόρτα μπορείς να ρίξεις μια ματιά στο εσωτερικό και να βρεθείς νοερά σε μια εποχή που το μετόχι έσφυζε από ζωή. / Look inside through the open door and visualize a time when the metochi was bustling with life.
50 | ANEKORAMA 2021
Οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες δίνουν τον τόνο. Οδηγός μας σε αυτό το ξεχωριστό ταξίδι, ο Δημήτρης Φατούρος, συνεχιστής μιας μεγάλης οικογενειακής παράδοσης. / The architectural details create a special ambience. Our guide in this unique trip is Dimitris Fatouros, who continues a long family tradition.
2021 ANEKORAMA | 51
IT IS SERENE, MYSTERIOUS, and romantic, with a nice ambience reminding of an older era. There are very few such gardens in Europe and in Greece only one. Just 7 kilometers far from Chania, in Nerokouros region, the renowned Metochi Isichaki contains a unique Renaissance garden. It was created during Crete’s latest Venetian Rule (end of the 16th-beginning of the 17th century), and it extends in three well-defined levels separated by passages, lawns and well-designed tree lines. It contained a flower garden and an orchard with elaborate fountains, water tanks and staircases, while, far from prying eyes, there was a private garden (giardino segreto) with high walls and a swimming pool. And, although in Europe such gardens usually changed their look with time, at first becoming baroque and, later, English type gardens, the architectural layout of Metochi Isichaki's garden remained unchanged, attracting the interest of scientists from all over the world. Minos Isichakis, one of the richest Cretans of his time, a lawyer with a huge land property, played an important role in the island’s political life since he was the leader of the conservative party during the last period of the Ottoman occupation of Crete, after the Chalepa Pact (1878). In 1896 he bought the metochi, one of the biggest in Chania plain, from the Meligounakis Muslim family. The initial property was much
bigger but, as time passed, certain parts were detached from it and became autonomous metochia. During that time, part of the building complex was burned by his political enemies and the scars are visible today. A cobbled road leads to the impressive entrance. The palm trees here had been planted by the Venetians. Inside, the old cobbled floors have been preserved; there is no cement at all. The two-story reception building dominates the area, with an impressive olive press in its ground floor. Metochi Isichaki organized teas which were attended by socialites of the time, and also music evenings, always with the participation of a selected orchestra. The guests stayed in symmetrical rooms, each with a door, a window and a fireplace; and they had access to two toilets of common use. Isichakis lived in a mansion on the hill, which today is dilapidated; from where he could oversee his property. The metochi is imposing, and many details demonstrate its unique architectural style. In the garden, there is a big genuine Renaissance cistern which contained fish until the Italian soldiers during the Second World War, ate them. The stone wavy staircase that leads to the garden is also a rare work of art. Today, this metochi is a preservable monument and a place of extreme natural beauty. Ιt belongs to the descendants of the Isyhaki family who produce organic products (avocados, olive oil and mangos).
52 | ANEKORAMA 2021
Απομεινάρια μιας άλλης εποχής, το ελαιοτριβείο –η φάμπρικα για τους ντόπιους–, πιθάρια και γεωργικά εργαλεία, μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τις αγροτικές δραστηριότητες που αναπτύσσονταν. / The olive press, storage jars and agricultural tools, remnants of a past era, provide important information about the farming activities of that time.
2021 ANEKORAMA | 53
Αρχιτεκτονικά παλίμψηστα, τα μετόχια κρατούν καλά κρυμμένα τα μυστικά τους και αναδεικνύουν ιδιαίτερα αρώματα και χρώματα της κρητικής γης.
METOCHI KALLITERAKI
02. ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑΚΗ
Σ
τα χρόνια των Ενετών ήταν τμήμα του τεράστιου Κόκκινου Μετοχιού. Στην Τουρκοκρατία, οπότε και κατασκευάστηκε το κτιριακό συγκρότημα, ο αγάς ιδιοκτήτης το έδωσε προίκα στην κόρη του. Στη συνέχεια πέρασε στα χέρια ενός πάμπλουτου Τουρκοκρητικού, ο οποίος δεν έμεινε ούτε ένα βράδυ εκεί. Τη δεκαετία του 1930 ο τελευταίος το πούλησε σε δύο αδέλφια, ενώ αργότερα σε αυτό φυτεύτηκαν μερικά από τα πρώτα αβοκάντο στην Ελλάδα. Το μετόχι Καλλιτεράκη αποκαλύπτει τη νεότερη ιστορία της Κρήτης. Το μετόχι βρίσκεται 3 χιλιόμετρα νότια της πόλης των Χανίων. Ο εύπορος Τουρκοκρητικός κτηματίας Βοσκάκης δεν κατοίκησε ποτέ σε αυτό, κάτι που δεν προκαλεί απορία, αν αναλογιστούμε ότι είχε στην ιδιοκτησία του και άλλα μετόχια σε διάφορα σημεία του νομού Χανίων και της υπόλοιπης Κρήτης. Επίσης, διέθετε περίπου 70 ακίνητα στον εμπορικό ιστό της πόλης των Χανίων. Πέρα από την τουρκική υπηκοότητα, ο Βοσκάκης διέθετε και ευρωπαϊκή, και γι’ αυτό το μετόχι δεν εντάχθηκε στον κατάλογο των ανταλλάξιμων κτημάτων το 1924. Μερικά χρόνια αργότερα, το αγόρασαν τα αδέλφια Νίκος και Μανούσος Καλλιτεράκης, οι οποίοι, μετά από χρόνια παραμονής στην Αμερική, θέλησαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Το κτιριακό συγκρότημα, σε σχήμα Π με εσωτερική βοτσαλωτή αυλή, κατασκευάστηκε στα χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης. Πέρα από την κύρια κατοικία και τους βοηθητικούς χώρους, υπήρχαν δέκα καταλύματα όπου διέμεναν οι εργάτες με τις οικογέ-
νειές τους. Στο αγρόκτημα υπήρχαν τρία πηγάδια για άρδευση –σώζονται τα δύο– και ένα μικρότερο για πόσιμο νερό. Σήμερα το μετόχι παραμένει στην ιδιοκτησία της οικογένειας που κατοικεί σε αυτό. Αποτελείται από μια ενιαία έκταση 270 στρεμμάτων, στην οποία καλλιεργούνται ελιές (κυρίως η ποικιλία «τσουνάτη»), εσπεριδοειδή και αβοκάντο. Στην Τουρκοκρατία κυριαρχούσε η καλλιέργεια της ελιάς, που κάλυπτε τα 2/3 της έκτασης του κτήματος. Τα δέντρα είχαν φυτευτεί από τους Ενετούς. Στα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε δυναμικά η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών, κυρίως μανταρινιών, με την πρωτοποριακή για την εποχή μέθοδο της πυκνής φύτευσης. Τα μανταρίνια είχαν τόσο μεγάλη αξία εκείνα τα χρόνια, που –για προστασία από επίδοξους εισβολείς– κατασκευάστηκε ένας μαντρότοιχος ύψους 4 μέτρων, περιβάλλοντας μια έκταση 35 στρεμμάτων, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα. Στα μέσα του 20ού αιώνα η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών επεκτάθηκε και άρχισαν να χρησιμοποιούνται μηχανικά μέσα. Τη δεκαετία του 1970 ξεκίνησε στο μετόχι μία από τις πρώτες σε ολόκληρη την Ελλάδα καλλιέργειες αβοκάντο, που σήμερα φτάνει τα 100 στρέμματα. Την τελευταία 25ετία πρώτα το αβοκάντο και στη συνέχεια όλες οι καλλιέργειες του αγροκτήματος εντάχθηκαν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιολογικής καλλιέργειας. Το αγρόκτημα μετέχει στον Συνεταιρισμό Παραγωγών Βιολογικών Προϊόντων Χανίων, ενώ τα πιστοποιημένα προϊόντα του φτάνουν στις αγορές της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Ευρώπης.
These fascinating architectural palimpsests keep their secrets well and highlight the special scents and colors of the Cretan land. 54 | ANEKORAMA 2021
2021 ANEKORAMA | 55
Ήδη από την Τουρκοκρατία στο κτήμα κυριαρχούσε η καλλιέργεια της ελιάς, ιδιαίτερα της ποικιλίας τσουνάτη. / The olive tree cultivation was dominant in the farm since the Ottoman occupation, especially the tsounati variety.
56 | ANEKORAMA 2021
Το κτιριακό συγκρότημα, σε σχήμα Π, από το 1937 είναι η κατοικία της οικογένειας Καλλιτεράκη. / Kalliterakis family lives in the Π-shaped building complex since 1937.
2021 ANEKORAMA | 57
Αριστερά: Αρχιτεκτονικά στοιχεία ιδιαίτερα, δείγματα μιας υψηλής αισθητικής. Δεξιά: Η θέα προς τον κάμπο των Χανίων και τα γειτονικά υψώματα είναι μαγευτική. / On the left: special architectural elements indicate high aesthetics. On the right: the view to the plain of Chania and the hills is superb.
58 | ANEKORAMA 2021
2021 ANEKORAMA | 59
Η ατμοσφαιρική βοτσαλωτή αυλή στο εσωτερικό του Π οδηγεί μέσα από τοξωτές πόρτες στις πτέρυγες του οικήματος, όπου, σε κάθε γωνιά, το χθες συνυπάρχει αρμονικά με το σήμερα. / The imposing inner pebbly courtyard leads through arched doors to the building’s wings, where past and present harmonically coexist.
60 | ANEKORAMA 2021
OUR NEW DRY ROSE SPARKLING WINE. www.winerymonsieurnicolas.gr Μεσενικόλας Καρδίτσας Ι 2441070871
DURING THE VENETIAN OCCUPATION OF CRETE, this metochi was a part of the huge Red Metochi, but during
the Ottoman occupation, the Turk owner gave it to his daughter as dowry. Later on, it was acquired by a very rich Cretan Turk, Voskakis, who never lived there since he owned more metochia in various sites of Chania Prefecture and in other parts of Crete; during the ’30s, he sold it to two brothers, Nikos and Manousos Kalliterakis; some of the first Greek avocados were grown in this property. Except for his Turkish nationality, Voskakis owned the European citizenship/nationality too so, for this reason, the metochi was not included in the 1924 list of exchangeable properties. The Kalliterakis brothers bought it from him when they decided to return to their homeland after living many years in America. The Π-shaped building was built during the Ottoman occupation of Crete and it has an inner pebbly courtyard. Except for the main house and auxiliary areas, there were ten living quarters where workers lived with their families. Three wells existed in the farm, used for irrigation – two of them are saved – plus a smaller one for potable water.
Ένας από τους σημερινούς ιδιοκτήτες, ο Γιώργος Καλλιτεράκης. Είναι γεωπόνος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικών Προϊόντων Χανίων. / One of the current owners, Mr. Giorgos Kalliterakis is an agronomist and President of the Cooperative of Organic Products Producers of Chania.
Today, the metochi is still a property of the Kalliterakis family, which lives in it. It consists of a uniform area of 270,000 sq.m. which contains olive trees (especially the tsounati variety), citrus trees and avocado trees. The olive tree cultivation was dominant during the Ottoman occupation and it covered two thirds of the farm’s land. The trees had been planted by the Venetians. At the end of the 19th century, the cultivation of citrus trees, especially tangerines, began using the method of high density planting, an innovative method at that time. Tangerines were so valuable then, that a 4-meter high stone fence was built to protect them from intruders, enclosing an area of 35,000 sq.m. In the middle of the 20th century, the cultivation of citrus trees was expanded and mechanical means began to be used. During the ’70s, avocado farming began in the metochi, one of the first in Greece, and today it occupies an area of 100,000 sq.m. During the last 25 years, first the avocado, and later the entire farm’s crops have been included in the European Organic Farming Program. The farm is a member of the Cooperative of organic product producers in Chania and its certified products are sold in mainland Greece and in various European markets.
62 | ANEKORAMA 2021
Τα μετόχια δεν είναι απομεινάρια του παρελθόντος, αρκετά εξελίσσονται σαν ζωντανοί οργανισμοί και παρακολουθούν τις ανάγκες τού σήμερα.
METOCHI KINDELI
03. ΜΕΤΟΧΙ ΚΙΝΔΕΛΗ
Ι
στορία που χάνεται στους αιώνες, κατοικία της ίδιας οικογένειας για περισσότερα από 100 χρόνια· ένα πρότυπο βιολογικό αγρόκτημα που, εκτός από φράουλες, παράγει μάνγκο, γκουάβες, τσιριμόγιες, λίτσι και άλλα εξωτικά φρούτα· ένας μαγευτικός βοτανικός κήπος, μια εντυπωσιακή βοτσαλωτή αυλή και τρεις καλαίσθητοι ξενώνες. Ζεστά χρώματα και ατμόσφαιρα που θυμίζουν ιταλική εξοχή. Δεν βρισκόμαστε στην Τοσκάνη, αλλά στην Κρήτη, μόλις 3 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, στο μετόχι Κινδελή. Το κεντρικό τμήμα της αγροικίας, κτισμένο κατά την όψιμη Ενετοκρατία, ήταν εξοχική κατοικία μιας ευκατάστατης οικογένειας, με πλούσιους κήπους και διάφορες καλλιέργειες. Στα χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης, οι νέοι ιδιοκτήτες του κτήματος, μια οικογένεια Τουρκοκρητικών, το μετέτρεψαν σε μετόχι. Τον τελευταίο αιώνα εδώ συναντήθηκαν η Κρήτη με την Κωνσταντινούπολη και το Αϊβαλί. Λίγα χρόνια πριν από την ένωση με την Ελλάδα, το μετόχι αγοράζεται από έναν Κρητικό έμπορο, ο οποίος κινείται δραστήρια μεταξύ του νησιού, της Αλεξάνδρειας και της Πόλης, όπου ερωτεύεται τη Βικτωρία. Μια καλλιεργημένη, δυναμική γυναίκα, ο πατέρας της οποίας ήταν γιατρός του σουλτάνου. Τον ακολουθεί στα Χανιά φέρνοντας μαζί της το πιάνο, τα βιβλία και τα ρούχα της. Το μετόχι αρχικά ήταν η εξοχική τους κατοικία. Τις επόμενες δεκαετίες η Βικτωρία είναι η αρχόντισσα του μετοχιού, ελέγχει τα πάντα, ενώ στον
ελεύθερό της χρόνο γράφει θεατρικά έργα. Η κόρη της παντρεύτηκε τον Μικρασιάτη πρόσφυγα από το Αϊβαλί Γιώργο Κινδελή. Ο γιος τους Μανώλης είναι εδώ και 40 χρόνια η ψυχή του μετοχιού, ενώ τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται ενεργά και η ανιψιά του, Δανάη, εκπρόσωπος της τέταρτης γενιάς της οικογένειας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησε η σταδιακή δημιουργία τριών ξενώνων στο ιστορικό κτίριο – συγκεκριμένα στο ισόγειο, όπου παλαιότερα βρισκόταν το ελαιοτριβείο, και σε μέρος του πρώτου ορόφου. Με προσεγμένη αισθητική, που σέβεται τον χαρακτήρα και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία της ενετικής και της οθωμανικής περιόδου, στη λογική μιας κρητικής εξοχικής κατοικίας. Την ίδια εποχή ήταν ένα από τα πρώτα αγροκτήματα στην Κρήτη που προσανατολίστηκαν στη βιολογική γεωργία – με ποικίλες καλλιέργειες και συνεχή προσπάθεια εγκλιματισμού νέων φυτών από διάφορα σημεία του πλανήτη στις ιδιαίτερες συνθήκες της κρητικής γης και στο μικροκλίμα της περιοχής. Σήμερα εδώ παράγονται περίπου 30 διαφορετικές ποικιλίες φρούτων, μεταξύ των οποίων και αρκετά υποτροπικά φυτά. Επίσης, εντυπωσιάζει ο βοτανικός κήπος όπου φυτά από ολόκληρο τον κόσμο συμβιώνουν αρμονικά. Στο αγρόκτημα εφαρμόζονται αειφόρες πρακτικές, με στόχο τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα και της χρήσης πλαστικού (κομποστοποίηση, αξιοποίηση φύλλων ελιάς για κοπριά, αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας κ.ά.).
Cretan metochia are not just remnants of the past; some of them have evolved like living organisms, adjusting to contemporary needs. 64 | ANEKORAMA 2021
2021 ANEKORAMA | 65
Σημείο αναφοράς του συγκροτήματος, η εσωτερική βοτσαλωτή αυλή με ρομαντικές γωνιές και νοσταλγική αύρα. / The inner pebbly courtyard with its romantic corners and nostalgic aura is the reference point of the building complex.
66 | ANEKORAMA 2021
Η αγροικία και τα μικρότερα κτίσματα συνθέτουν ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό σύνολο, με έντονη την παρουσία της ιστορίας του. / The farmhouse and the smaller buildings form an exceptional architectural unit where history is intensely present.
2021 ANEKORAMA | 67
THIS IS A MODEL ECOLOGICAL FARM that belongs to the same family for more than 100 years; except for
strawberries, it produces mangos, guavas, cherimoyas, litchis, and other exotic fruits. It has an enchanting botanic garden with an impressive pebbly courtyard and three elegant guesthouses. Its warm colors and graceful ambience remind of an Italian country house, although it is in Crete, only 3 km far from Chania. The farmhouse’s main section, built during the latest years of the Venetian occupation, was the country house of a rich family, with splendid gardens and various cultivations. During the Ottoman occupation, the farm’s new owners, a family of Cretan Turks converted it to a metochi. During the last century, before the union of Crete with Greece, the metochi was bought by a Cretan merchant who used to travel to Alexandria and Istanbul, where he fell in love with Victoria, a sophisticated energetic woman, whose father was the Sultan’s doctor. Victoria came to Crete with him and in the beginning, the metochi was their country house. For many years, Victoria was the metochi’s mistress; she controlled everything and wrote theatrical plays in her free time. Her daughter married a refugee from Asia Minor, George Kindelis. Their son Manolis has been the soul of the metochi for the last 40 years, while in recent
years his niece Danae is an active representative of the family’s fourth generation. In the mid-90s, the three guesthouses were gradually added to the historic main building, specifically, in the ground floor where the olive press existed, and partly on the first floor. The guesthouses were constructed respecting the aesthetics, the character, and the special architectural characteristics of the Venetian and Ottoman period that characterize this Cretan country house. At the same time, this was one of Crete’s first farmhouses which directed its activities towards the ecological farming with various cultivations and a constant effort to adapt new plants from various parts of the planet to the special conditions of the Cretan land and the region’s microclimate. Today, 30 different fruit varieties are produced here, including several subtropical plants. The botanic garden where plants from various parts of the world harmonically coexist is impressive. Sustainable practices are applied in the farm aiming to reduce the carbon footprint and the use of plastics (composting, use of olive tree leaves as manure, use of alternative energy sources etc.).
68 | ANEKORAMA 2021
Αριστερά: Ο γεωπόνος Μανώλης Κινδελής είναι η ψυχή του μετοχιού τα τελευταία 40 χρόνια. Δεξιά: Τα ζεστά χρώματα και το τοπίο θυμίζουν ιταλική ενδοχώρα. / On the left: During the last 40 years, agronomist Manolis Kindelis is in charge of the metochi. On the right: The landscape and the warm colors remind of Italian inland regions.
2021 ANEKORAMA | 69
Ο εγκλιματισμός εξωτικών φρούτων, όπως το μάνγκο, στις συνθήκες της Κρήτης ήταν ένα στοίχημα που κερδήθηκε. Στον βοτανικό κήπο συνυπάρχουν φυτά από όλο τον κόσμο. Ένα ειδυλλιακό περιβάλλον, ιδανικό για χαλάρωση. / The acclimatization of exotic fruits like the mango to the local conditions was successful. Plants from all over the world coexist in the botanic garden.
70 | ANEKORAMA 2021
Αριστερά: Η διαμόρφωση χώρων του κτιρίου σε ξενώνες έγινε με σεβασμό στα ενετικά και οθωμανικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Δεξιά: Περνώντας την κεντρική πύλη, αποκαλύπτεται ένας άλλος κόσμος. / On the left: The modern guesthouses respect the Venetian and Ottoman architectural elements. On the right: The main gate leads to another world.
72 | ANEKORAMA 2021
2021 ANEKORAMA | 73
FOR VENETO Η περιφέρεια του Bένετο δεν είναι μόνο η πρωτεύουσά της, Βενετία. Από τους Δολομίτες μέχρι την Αδριατική, τέσσερις επαρχίες προσφέρουν 34 λόγους να τις επισκεφτούμε. / The region of Veneto is not only Venice. Four regions, from the Dolomite Mountains till the Adriatic Sea, are worth visiting. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ / MARGARITA MICHELAKOU
74 | ANEKORAMA 2021
Η παραλία του Μαλτσέσινε στη λίμνη Γκάρντα / The beach on the lakefront in Malcesine
2021 ANEKORAMA | 75
R OA D T R I P
VENETO
Belluno
La ke Ga rd a
ΒΕΝΕΤΟ
Treviso Vicenza Verona Venice Padova
Rovigo
Kαστροπολιτείες με λιθόστρωτα σοκάκια και αναγεννησιακά εμβληματικά κτίρια, ναοί με μοναδικές νωπογραφίες, ιαματικές πηγές, κανάλια, ηφαιστειογενείς λόφοι, σπουδαίες οινοπαραγωγικές ζώνες και βορειοδυτική άκρη του η μεγαλύτερη λίμνη της Ιταλίας, η Γκάρντα «με τα κρυστάλλινα νερά», είναι το σκηνικό στην περιφέρεια του Βένετο, που εκτός από τη Βενετία μπορεί να καυχηθεί για 4 μεγάλες πόλεις που ονοματίζουν και τις επαρχίες τους: Τρεβίζο, Βιντσέντσα, Πάντοβα και Βερόνα. Ανάμεσά τους, 4.500 μεγαλοπρεπείς βίλες που φτιάχτηκαν είτε από τον Παλάντιο είτε από μιμητές του, κατασκευασμένες στην πιο ειρηνική στιγμή της Βενετικής Δημοκρατίας (Serenissima Repubblica di Venezia) για να δροσίσουν τους αριστοκράτες, να φιλοξενήσουν τον Ναπολέoντα και τους Αψβούργους, και να εξυμνηθούν από τον Γκαίτε και τον Βύρωνα.
76 | ANEKORAMA 2021
Except for the city of Venice, the stage set in the Veneto region includes 4 more great cities, from which their corresponding provinces are named; they are: Treviso, Vicenza, Padova, and Verona. If you visit those cities you will be astonished by their beauty; you will see and admire castle cities with cobblestone alleys and characteristic Renaissance edifices, churches with amazingly beautiful frescoes, mineral water springs, canals, volcanic hills, first-rate wine producing zones and, at the region’s northwestern edge, Lake Garda, Italy’s biggest lake with its crystal clear waters. The four cities contain 4,500 majestic villas, created either by Antonio Palladio or by his imitators, which were constructed during the most peaceful era of the Venetian Democracy (it was then called La Serenissima Repubblica di Venezia).
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ / REACHING VENETO Ταξιδέψτε με ΑΝΕΚ LINES στη Βενετία και από εκεί με τρένο Τrenitalia (π.χ. σταθμός Venezia Mestre-Padova, περίπου 20ʹ, από €5), λεωφορείο της FlixBus ή και αεροπλάνο. / Travel with ANEK LINES to Venice and from there to the provinces by Trenitalia, FlixBus or by air. Δρομολόγια ΑΝΕΚ LINES προς Βενετία, Ανκόνα και Μπάρι / ANEK LINES routes to Venice, Ancona, Bari: aneklines.gr
R OA D T R I P
TREVISO BY BICYCLE
Piazza dei Signori
TREVISO Το παραγνωρισμένο Τρεβίζο έχει ό,τι ζητάς από το Βένετο: μεσαιωνικές οχυρωμένες πόλεις, όμορφα κανάλια και εκκλησίες γεμάτες εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Και κάτι ακόμη: έλλειψη ορδών τουριστών. / Underestimated Treviso offers fortified medieval towns, picturesque canals, churches full of frescoes, and a lack of tourists hoards.
2 DUOMO
78 | ANEKORAMA 2021
1
Έξι γιγαντιαίες ρωμαϊκές κολόνες φυλάνε τον καθεδρικό του Τρεβίζο και τον πολυτιμότερο θησαυρό του: τον «Ευαγγελισμό» του Τιτσιάνο, που ανέτρεψε την κλασική εικονογραφία της σκηνής τοποθετώντας μπροστά και αριστερά τη Μαρία αντί για τον αρχάγγελο Γαβριήλ, ενώ σκανδάλισε την κοινή γνώμη του 1520 εμφανίζοντας τον χορηγό του έργου να μας κοιτά από το βάθος. Με μισό ευρώ φωτίζεις το έργο για λίγα λεπτά. Six giant Roman pillars guard Treviso’s cathedral and its most valuable treasure, Titian’s “Annunciation” which revolutionized the iconography of the scene since it shows the Virgin Mary οn the left instead of on the right, and the painting’s patron in the back.
Το ιστορικό κέντρο του Τρεβίζο μοιάζει φτιαγμένο για τους πεζούς, όμως γρήγορα αντιλαμβάνεσαι ότι ανήκει στους ποδηλάτες που περνάνε ξυστά δίπλα σου. Εκμεταλλευτείτε το δημοτικό bike sharing πρόγραμμα TVBike (€8/ημέρα) ή κατευθυνθείτε στο κατάστημα των ντόπιων ποδηλάτων Pinarello (Borgo Mazzini 9), αγαπημένων των πρωταθλητών του Giro d’Italia και του Tour de France, που ενοικιάζει ποδήλατα πόλης (€22-109/ημέρα). Και η ευρύτερη περιοχή προσφέρει 70-80 χλμ. διαδρομών, είτε πρόκειται για ανάβαση στο όρος Γκράπα (1.775 μ.) είτε για πικνίκ στις όχθες του Σίλε. Treviso’s historic center seems ideal for pedestrians, but actually it belongs to the bike riders who whizz by. Use the municipal bike-sharing program TVBike (€8/day), or rent a bike from Pinarello, the shop of the universally famous local bikes (Borgo Mazzini 9) favored by winners of the Giro d’ Italia and the Tour de France, which rents city bikes (€22-109/day). Many other routes exist in the region’s greater area.
3
5
Η πιο διάσημη από τις τρεις διακλαδώσεις του ποταμού Μποτενίγκα, που δίνουν στο Τρεβίζο την όψη «Μικρής Βενετίας», διασχίζει το ιστορικό του κέντρο με μια ειδυλλιακή διαδρομή ανάμεσα σε μεσαιωνικά και αναγεννησιακά κτίρια και κάτω από γέφυρες και κλαίουσες ιτιές. The most famous of Botteniga River’s three branches which make Treviso look like a “Small Venice”, crosses its historic center in an idyllic route among medieval and renaissance buildings, under bridges and willow trees.
VECIA HOSTARIA DAI NANETI Βρίσκεις το θρυλικό σποτ από το πλήθος που συγκεντρώνεται από τις 5.30 μ.μ. στο στενάκι Vicolo Broli, κοντά στην Piazza dei Signori, για να γευτεί στα όρθια ένα ποτήρι ντόπιο κρασί (ombra de vin, από €2), πανίνι με τυριά και αλλαντικά της επιλογής του ή ένα πλατό με πορκέτα, μορταδέλα, προσούτο και τυριά (γύρω στα €8). Μη διανοηθείτε να ζητήσετε Aperol spritz, σε αυτό το μπαρ που λειτουργεί από τον 10ο αιώνα, αρνούνται να το σερβίρουν. People gather at this legendary spot in the Vicolo Broli alley off Piazza dei Signori from 5.30 p.m. to savor a glass of local wine (ombra de vin, €2), panini with cheeses and cold cuts, or a plate of mortadella, prosciutto and cheeses (about €8). Don’t dare to order an Aperol Spritz in this bar which dates since the 10th century; they refuse to serve them.
Cloakroom Cocktail Lab
4
CANALE DEI BURANELLI
CLOAKROOM COCKTAIL LAB
Αυτός ο ναός του αλκοόλ στην Piazza Monte di Pietà θεωρείται από τα κορυφαία cocktail bars της Ιταλίας. Με επικεφαλής τον πολυβραβευμένο mixologist Σαμουέλε Αμπρόζι, προσφέρει πάνω από 320 τζιν, ασυνήθιστα αποστάγματα, δικά τους σιρόπια και bitters και «ηθικά» ποτά με τις αρχές της βιωσιμότητας. Αν μιλήσετε για λίγα λεπτά με τον μπάρμαν, θα αποφασίσει ποιο είναι το κοκτέιλ που ανταποκρίνεται στη διάθεσή σας. In Piazza Monte di Pieta there is a temple of alcohol, one of Italy’s most eminent cocktail bars. Headed by multi award-winner mixologist Samuele Ambrosi, the bar offers more than 320 gins, unusual spirits, their own syrups and bitters and “ethical” drinks based on sustainability principles. Talk to the barman and he will find out which cocktail suits your mood.
Gallerie Delle Prigioni
6
GALLERIE DELLE PRIGIONI Μια παλιά φυλακή των Αψβούργων μεταμορφώθηκε από τον Λουτσιάνο Μπενετόν σε εντυπωσιακό χώρο avantgarde τέχνης με δωρεάν είσοδο. Η βασική συλλογή, Ιmago Mundi, περιλαμβάνει πάνω από 25.000 έργα διαστάσεων 10x12 εκ., που ανέθεσε και συνέλεξε ο Μπενετόν από ανερχόμενους καλλιτέχνες στα ταξίδια του σ’ όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα μια μοναδική καλλιτεχνική γεωγραφία. Lucciano Benetton transformed an old Hapsburg prison into an impressive avant garde art venue with free of charge entrance. This cultural complex hosts the Imago Mundi collection that consists of works whose only restriction is their 10x12 cm format, which Mr. Benetton commissioned to rising artists during his travels around the world.
2021 ANEKORAMA | 79
7
GYPSOTHECA ANTONIO CANOVA
Για όσους θέλουν να γνωρίσουν τον σημαντικότερο εκπρόσωπο του νεοκλασικισμού στη γλυπτική, Aντόνιο Κανόβα, η γενέτειρά του, Ποσάνο, 35 χλμ. από το Τρεβίζο, φιλοξενεί το ομώνυμο μουσειακό συγκρότημα με δημοφιλέστερα εκθέματα τα γύψινα εκμαγεία των αριστουργημάτων που σκόρπισε σε όλο τον κόσμο με έμπνευση την κλασική αρχαιότητα, όπως τη σκανδαλώδη ημίγυμνη αδελφή του Ναπολέοντα, Παυλίνα Μποργκέζε. Those who wish to know Antonio Canova, the greatest representative of neoclassic sculpture, must visit his native town, Possagno, and the Gypsotheque with the same name which contains the original plaster cast models of his masterpieces, inspired by the classic antiquity.
80 | ANEKORAMA 2021
R OA D T R I P
8
VILLA CIPRIANI
VILLA CIPRIANI
Λίγα βήματα από το Άσολο, η πρώην εξοχική κατοικία ευγενών σε ταξιδεύει σε μια εποχή όπου η ζωή ήταν σταματημένη σε ένα συνεχές teatime. Το ξενοδοχείο έχει αποτελέσει προορισμό διακοπών για γαλαζοαίματους, σταρ και jetsetters, όπως η βασιλομήτωρ της Αγγλίας, ο Αλβέρτος του Μονακό, η Ντενέβ και ο Μαστρογιάνι, ο Όρσον Γουέλς, η Σάρον Στόουν και η Κιμ Μπέισιντζερ. Επίκεντρό του είναι οι φημισμένοι κήποι του, που αλλάζουν χρώμα και άρωμα με τις εποχές, εκτός από τον χειμώνα, όταν στο σκηνικό κυριαρχεί ο επιβλητικός λωτός μπροστά στη βεράντα. A little farther from Asolo, this former aristocratic country residence has been a holiday destination for noblemen, stars, and jetsetters, such as England’s Queen mother, Albert Prince of Monaco, and movie stars Catherine Deneuve, Marcello Mastroianni, Orson Welles, Sharon Stone, and Kim Basinger. Its famous gardens change colors and scents according to the season, but during the winter the impressive lotus dominates the scenery.
9 ASOLO
Το «μαργαριτάρι της επαρχίας του Τρεβίζο» είναι γνωστό και ως «η πόλη των εκατό οριζόντων» λόγω της περιμετρικής θέας του από την κορυφή ενός λόφου. Οχυρωμένο με ένα μεσαιωνικό κάστρο που λειτουργεί ως θέατρο, το Άσολο έχει αγαπηθεί από Ιταλούς και ξένους ποιητές και καλλιτέχνες, όπως ο Βρετανός δραματουργός Ρόμπερτ Μπράουνινγκ. Για κάποιες δεκαετίες του 15ου αιώνα ανήκε στην τελευταία βασίλισσα της Κύπρου, Αικατερίνη Κορνάρο. “The pearl of Treviso province” is also known as “the town with one hundred horizons” due to its panoramic view from the top of a hill. Fortified by a medieval castle which now functions as a theater, the town of Asolo has been adored by Italian and foreign poets and artists like the British playwright Robert Browning.
2021 ANEKORAMA | 81
12
R OA D T R I P
PROSECCO COL FONDO
10
VILLA DI MASER
Αισθητικός θρίαμβος της Αναγέννησης, η υπέροχη έπαυλη στην καρδιά της αμπελουργικής περιοχής του Άσολο είναι Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO καθώς αποτελεί συνάντηση κορυφής τριών ιερών τεράτων: του εμβληματικού αρχιτέκτονα Αντρέα Παλάντιο, του γλύπτη Αλεσάντρο Βιτόρια και του ζωγράφου Πάολο Βερονέζε, που τη γέμισε με πληθωρικές trompe l’oeil τοιχογραφίες. Το κρασί είχε πάντα κεντρικό ρόλο στη ζωή της βίλας –o Παλάντιο είχε σχεδιάσει χώρους για την παραγωγή του– αλλά οι τωρινοί ιδιοκτήτες έχουν απογειώσει τις επιδόσεις του κτήματος με πολυβραβευμένες ετικέτες που μπορείτε να δοκιμάσετε στο wine bar restaurant Dè Gusto δίπλα στη βίλα.
Αn aesthetic Renaissance jewel, which is located at Maser near Asolo, in the heart of the Montello and Colli Asolani wine region, Villa di Maser is a UNESCO World Cultural Heritage Site and a spot where three highly admired personalities meet: emblematic architect Antonio Palladio, sculptor Alessandro Vittoria and painter Paolo Veronese who filled it with prolific trompe l’oeil mural paintings of the Barbaro family and mythological heroes. Wine always played an important role in the life of the villa and the current owners have increased the estate’s output with award-winning labels which can be tasted at wine bar restaurant Dè Gusto next to the villa.
11
LA STRADA DEL PROSECCO
H ζώνη Conegliano Valdobbiadene, η δεύτερη του Τρεβίζο με status DOCG (ανώτατη ιταλική διάκριση) μαζί με αυτή του Asolo, υπήρξε η πρώτη οινική διαδρομή της Ιταλίας. Πλέον έχει μήκος 120 χλμ. που διασχίζουν υπέροχα τοπία σπαρμένα με αμπέλια και σπουδαία οινοποιεία (top το Casa Coste Piane). Italy’s older wine producing zone exists north of Treviso, in the area Conegliano Valdobbiadene with a length of 120 km and tens of wineries (most renowned: Bele Casel, Casa Coste Piane).
82 | ANEKORAMA 2021
Σημαίνει «prosecco με το ίζημά του» και είναι προϊόν φυσικής ζύμωσης σε φιάλη, όπως συνέβαινε εδώ και αιώνες στους λόφους του Άσολο. Σαφώς πιο ξηρό, ξινό και ρουστίκ από τη συμβατική διαυγή εκδοχή του, κάνει δυναμικό comeback χάρη στη νέα τάση στα οινοποιεία για επιστροφή σε φυσικούς οίνους, με την ελάχιστη παρέμβαση από τους αμπελώνες μέχρι το κελάρι. The name means “prosecco with its bottom” or “with sediment” and it’s an unfiltered, bottlefermented expression of prosecco that has been produced in and around the rolling hills of Asolo for centuries. Markedly yeastier, drier, and more savory than conventional versions of the wine, it’s having a comeback thanks to the growing trend of natural wines.
Για ποικιλία γεύσεων ΒΕΝΕΤΗ ΣΤΑ ΣΙΓΟΥΡΑ!
Λεωφ. Καραμανλή 97, Χανιά |
FournosVeneti |
fournosveneti
R OA D T R I P
14
VICENZA
Ολόκληρη η πόλη αποτελεί, μαζί με τις βίλες που σχεδίασε ο Αντρέα Παλάντιο, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. / The entire city, and the villas designed by Antonio Palladio constitute a UNESCO World Heritage Site.
13
PALAZZO LEONI MONTANARI
Το μπαρόκ κτίριο, στο οποίο αργότερα προστέθηκε νεοκλασικός γύψινος διάκοσμος, φιλοξενεί μία από τις σημαντικότερες συλλογές ρωσορθόδοξων εικόνων και ενετική τέχνη του 18ου αιώνα, όπως τα ομιχλώδη τοπία του Καναλέτο. Πολλοί βέβαια έρχονται για να δουν την εντυπωσιακή δίμετρη «Πτώση των επαναστατημένων αγγέλων», 60 αγγέλους και δαίμονες σκαλισμένους σε ένα συμπαγές κομμάτι μάρμαρο Carrara, αγκαλιασμένους σε μια αέναη μάχη. The baroque building, to which later on a neoclassic gypsum décor was added, hosts one of the most important collections of Russian Orthodox icons plus items of Venetian art of the 18th century, like Canaletto’s foggy landscapes. Still, many people come to admire the impressive 2m high “Fall of the rebel angels”, with 60 angels and demons carved from a simple piece of Carrara marble, perpetually fighting each other.
84 | ANEKORAMA 2021
Στην Piazza dei Signori, καρδιά του ιστορικού κέντρου, δεσπόζει η Basilica Palladiana. Πρόκειται για πρώην δικαστήρια γοτθικού ρυθμού, που ο Αντρέα Παλάντιο σε ηλικία 40 ετών μεταμόρφωσε σε αναγεννησιακό έμβλημα καλύπτοντας το κτίριο με αψιδωτούς εξώστες που φέρουν προπομπούς του «παλαντινού παραθύρου» και τοσκανικές και ιωνικές κολόνες. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακό κέντρο και φιλοξενεί και το Museo del Gioiello, το οποίο μαρτυρά τη μεγάλη ιστορία της πόλης στην επεξεργασία χρυσού, που ξεκινά το 600 π.Χ. με τις ονομαστές της πόρπες. Παρουσιάζει από επιτύμβιους σταυρούς του 7ου αι. έως ενδυματολογικά στολίδια του 1920 και σύγχρονες avant-garde δημιουργίες. In Piazza dei Signori, in the city’s historic center, looms Basilica Palladiana, a former courthouse of Gothic architectural style, which then 40-year old Antonio Palladio transformed into a Renaissance symbol covering the building with arched balconies that remind of the “Palladian window”, plus Tuscan and Ionic style columns. Today, it’s an exhibition center, which accommodates the Museo del Gioiello that displays the city’s gold processing history from 600 B.C., till ornaments of 1920 and contemporary avant-garde creations.
C O R O N A / G H I R L AN DA , C O S I M O V I N CI , M Y R S I N E , 2 0 1 1
PIAZZA DEI SIGNORΙ
DIDIER DESCOUENS (COMMONS.WIKIMEDIA.ORG)
R OA D T R I P
15
TEATRO OLIMPICO
Το τελευταίο έργο του Παλάντιο (ολοκληρώθηκε το 1585 από τον Βιντσέντζο Σκαμότσι) ήταν το πρώτο θέατρο με στέγη. Aποτελεί όνειρο ζωής για πολλούς ηθοποιούς το να σταθούν στη scaenae frons σκηνή του, η οποία διατηρεί το αρχικό σκηνικό, το παλαιότερο σωζόμενο, που με την προοπτική δίνει την ψευδαίσθηση ότι μπροστά μας απλώνεται ολόκληρη η πόλη. Palladio’s last work (completed in 1585 by Vincenzo Scamozzi) was the first roofed theater. Many actors would wish to stand on its stage that maintains its initial old stage set, creating the illusion that the city spreads in front of the spectators.
2021 ANEKORAMA | 85
BASSANO DEL GRAPPA
16
THE PALLADIAN VILLAS Όταν ένας εργοδότης έστειλε έναν νεαρό λιθοξόο από την Πάντοβα να μελετήσει τα ερείπια της αρχαίας Ρώμης, δεν ήξερε ότι δημιουργούσε τον αρχιτέκτονα που θα επαναπροσδιόριζε τον κλασικισμό και θα επηρέαζε τα πρότυπα αρχιτεκτονικής σε όλο τον Δυτικό Κόσμο. Ο Αντρέα Παλάντιο από το 1537 έως το 1580 σχεδίασε κτίρια, επαύλεις και ναούς που όρισαν το «παλαντιανό» στιλ, και πλέον η «Πόλη της Βιτσέντσα και οι παλαντιανές βίλες του Βένετο» αποτελούν μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Από αυτές τις 24 βίλες, θερινές κατοικίες επιφανών Ενετών που συχνά συνδύαζαν τη λειτουργία του αγροκτήματος, οι 16 βρίσκονται στην επαρχία της Βιτσέντσα. Τον μεγαλύτερο θαυμασμό συγκεντρώνει η σταυροειδής Villa Almerico Capra ή «Ροτόντα», στοιχεία της οποίας ενσωματώνονται ακόμη σε όλη την Ευρώπη. When a young stonemason from Padova was sent to study ancient Rome’s ruins, no one knew that he would become the architect who would redefine classicism and would influence the architectural standards of the Western World during many centuries. From 1537 till 1580, Antonio Palladio designed buildings, mansions, and churches which defined the “Palladian” style, while “the City of Vicenza and Veneto’s Palladian villas” constitute a UNESCO monument.16 of these 24 villas (or “palaces”), summer houses of eminent Venetians which often functioned as farms too, exist in the province of Vicenza. Most admired is the Villa Almerico, “La Rotonda”, elements of which are still copied all around Europe.
86 | ANEKORAMA 2021
17
Villa Rotonda
DAMINI MACELLERIA & AFFINI
Στο Αρτσινιάνο, 23 χλμ. από τη Βιτσέντσα, τους foodies περιμένει το μοναδικό στην Ευρώπη κρεοπωλείο-εστιατόριο με αστέρι Michelin. Οι αδελφοί Νταμίνι φτιάχνουν μαγικά πιάτα με πρώτες ύλες τα ξεχωριστά ιδιοσκευάσματά τους και premium κοπές από κορυφαίες ράτσες που σιτεύουν μόνοι τους, και τα σερβίρουν με ένα ποτήρι κρασί από τον ενημερωμένο κατάλογο. Δοκιμάστε φουά γκρα με σοκολάτα, ταρτάρ μόσχου με σος καρπούζι και οπωσδήποτε το τιραμισού. In Arzignano, 23 km far from Vicenza, foodies discover the only butcher’s shoprestaurant in Europe with a Michelin star. The Damini brothers serve delicious dishes, using their own raw materials plus premium cuts, matured by them. Try the foie gras with chocolate, beef tartar with watermelon sauce and, certainly, the tiramisu.
Η μεσαιωνική πόλη, με σήμα κατατεθέν την ξύλινη γέφυρα Ponte Vecchio από τον Παλάντιο, χρωστά το όνομά της στα βουνά Γκράπα που την πλαισιώνουν και την ταύτισή της με το παραδοσιακό απόσταγμα στον Μπορτόλο Ναρντίνι, ο οποίος το 1779 δημιούργησε εδώ την πρώτη γκράπα και το παλαιότερο αποστακτήριο-πωλητήριο της Ιταλίας – η Grapperia Nardini, στη μία άκρη της γέφυρας, συνεχίζει άθικτη σχεδόν την παράδοση μέχρι σήμερα. Η επόμενη σημαντική σελίδα στην ιστορία της γκράπα γράφτηκε 6 χλμ. νοτιότερα, στην κωμόπολη Rosà, από τον Βιτόριο Καποβίλα, τον «κάπο», που πριν από 35 χρόνια την αναβάθμισε σε premium spirit με διεθνή καριέρα. Θα τον βρείτε ακόμη πάνω από στοίβες φρούτα, επιλεγμένα ένα ένα, στην Distilleria Capovilla. The medieval city’s basic sight is the wooden Ponte Vecchio Bridge designed by the great Palladio. At one end of the bridge stands Grapperia Nardini, built by Bortolo Nardini in 1779, serving grappa from the adjoining distillery. This humble drink owes its international career especially to Vittorio Capovilla who, 35 years ago, upgraded it to a premium spirit. Υοu will find hime over piles of fruits in Distilleria Capovilla, just outside the city.
Vittorio Capovilla
L A R O T O N D A : O U T O F T H E B O O K “ L A R O T O N D A D I A N D R E A PA L L A D I O ” BY G I A N A N T O N I O G O L I N / P H O T O P R O P E R T Y O F T R A N Q U I L L O C O R T I A N A
18
R OA D T R I P
PADOVA
Mόλις μία ώρα από τη Βενετία, η αρχαιότερη πόλη της βόρειας Ιταλίας μοιάζει έτη φωτός μακριά της. Το δικό της σύμπαν αποτελείται από μεσαιωνικές αγορές, μουσολινικά κτίρια και φοιτητόκοσμο. / North Italy’s most ancient city with its medieval markets, Mussolini era buildings and a famous university, is just an hour away from Venice.
19
CAPPELLA DEGLI SCROVEGNI
Η ενετική εκδοχή της Καπέλα Σιστίνα φιλοξενεί την πιο ολοκληρωμένη σειρά τοιχογραφιών του Τζιότο, τις οποίες δημιούργησε στην πιο ώριμη περίοδό του (1305) και εικονογραφούν την ιστορία του Θεανθρώπου από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου έως την Ανάληψη. Οι επισκέπτες μπαίνουν ανά δέκα στον –εξωτερικά λιτό– ναό και μένουν στον χώρο 15 λεπτά. Capella Sistina’s Venetian version hosts the most complete series of frescoes executed by Giotto in his mature age which depict Jesus’ life from the Annunciation of the Virgin Mary till the Ascension of Christ. Visitors enter the church in groups of ten and stay in it only 15 minutes.
88 | ANEKORAMA 2021
20 PASTICCERIA BIASETTO
Ο Λουίτζι Μπιαζέτο, κριτής στο ριάλιτι «Qui sera le prochain grand pâtissier?», έγινε διάσημος όταν κέρδισε τον πρώτο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ζαχαροπλαστικής το 1997 με την τούρτα σοκολάτας Setteveli (επτά πέπλα) και έκτοτε το βιογραφικό του είναι σπαρμένο με διακρίσεις. O γεννημένος στο Βέλγιο σεφ ανέτρεξε στις ενετικές ρίζες του για να φτιάξει στην Pasticceria Biasetto (Via Facciolati 12) αριστουργήματα από ζάχαρη, με έμπνευση το φυσητό γυαλί του Βένετο, φημισμένα μακαρόν και γλυκά με ρομαντικά ονόματα, όπως Sole mio, Carezza ή Abbraccio di Venere. Luigi Biasetto won the first World Pastry Cup in 1997 with the Setteveli (7 veils) chocolate cake and, since then, his CV is full of successes. Born in Belgium, the chef returned to his Venetian roots to create in the Pasticceria Biasetto (Via Facciolati 12) sugar masterpieces inspired by Veneto’s blown glass, pastries with romantic names like Sole mio, Carezza or Abbraccio di Venere, and his famous macarons.
21
R OA D T R I P
CAFFÈ PEDROCCHI
PA L A Z Z O D E L L A R A G I O N E : B E R T H O L D W E R N E R , W I K I P E D I A / B E R T H O L D W E R N E R ( E N . W I K I P E D I A . O R G )
Ένα από τα ιστορικότερα καφέ της Ευρώπης, με έτος ίδρυσης το 1831, αποτελεί θεσμό της πόλης και σύμβολο της coffee culture –μέχρι το 1916 ήταν γνωστό ως «το καφέ χωρίς πόρτες» γιατί δεν έκλεινε ποτέ– συγκεντρώνοντας στις 12(!) αίθουσές του τον αφρό της φιλελεύθερης ελίτ, από τον Βύρωνα και τον Σταντάλ έως τη Γεωργία Σάνδη, τον Mαξίμ Γκόρκι και τον Ντάριο Φο. Στην κεντρική Sala Rossa υπάρχει ακόμη η αυθεντική μαρμάρινη μπάρα με τα έξι λιονταρίσια πόδια, ενώ ο καφές Pedrocchi με τη μυστική συνταγή είναι ένας καυτός εσπρέσο με κρύα κρέμα με γεύση μέντας και σκόνη κακάο, που σερβίρεται χωρίς κουταλάκι γιατί απαγορεύεται να τον ανακατέψεις.
Οne of Europe’s most historic cafés, which opened in 1831, is an institution of the city and a coffee culture symbol – until 1916 it was known as “the café with no doors” because it never closed. The liberal elite of the era, Lord Byron, Stendhal, George Sand, Maxim Gorky and Dario Fo frequented its 12 rooms(!). Ιn the central Red Room, you can still see the original marble counter with the six lion feet. Pedrocchi coffee, based on a secret recipe, is a very hot espresso with a mint flavored cold cream topping and a sprinkle of cocoa powder; it is served without a spoon because it is forbidden to stir it.
22
PALAZZO DELLA RAGIONE Ανάμεσα στις γραφικές δίδυμες πλατείες που φιλοξενούν την αγορά των λαχανικών (Piazza delle Erbe) και των φρούτων (Piazza dei Frutti), το επιβλητικό παλάτσο του 13ου αι., με τη στέγη που θυμίζει αντεστραμμένη καρίνα πλοίου, θεωρείται αριστούργημα της μεσαιωνικής αστικής αρχιτεκτονικής. Η αίθουσα Il Salòn στον 1ο όροφο είναι το βασικό αξιοθέατο τόσο για τις διαστάσεις της (81x27 μ.) όσο και για τις τοιχογραφίες που αποτυπώνουν τις αστρολογικές θεωρίες του Πιέτρο ντ’ Άμπανο και περιέχουν έναν από τους ελάχιστους ολοκληρωμένους ζωδιακούς κύκλους που έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα. Το τεράστιο ξύλινο άλογο του 15ου αι. στη δυτική άκρη της είναι αντίγραφο του μπρούτζινου Gattamelata του Ντονατέλο που στέκει στην Piazza del Santo, ενώ στην άλλη άκρη βρίσκεται μια σύγχρονη εκδοχή του εκκρεμούς του Φουκώ.
23
A gothic palazzo of 1218 stands between the twin squares which accommodate the vegetables market (Piazza delle Erbe) and the fruit market (Piazza dei Frutti), and hosts the courthouse. See “Il Salòn”, the big hall on the first floor, one of the biggest medieval rooms saved today; it is decorated with impressive mural paintings created by Giotto’s fans with Pietro d’Abano’s astrological theories, images which represent the months and the seasons, saints, animals and prominent local citizens. The huge wooden horse of the15th century, standing at the hall’s western edge, is a copy of the Gattamelata bronze statue by Renaissance artist Donatello which is located in the Piazza del Santo, whereas at the hall’s other edge there is a contemporary version of Foucault’s pendulum.
MUSEO ROSSIMODA DELLA CALZATURA
Στην έπαυλη της Villa Foscarini στο Στρα, που από τις αρχές των ’90s, ανήκει στην οικογένεια Rossi του γνωστού brand, εκτίθενται πάνω από 1.500 ζευγάρια πολυτελή γυναικεία υποδήματα, από αυθεντικά του 17ου αιώνα έως σύγχρονες δημιουργίες του Άντι Γουόρχολ και φυσικά τους μάρτυρες 60 ετών συνεργασίας της οικογένειας με οίκους όπως Dior, Gucci, Fendi, Kenzo και Yves Saint Laurent. The Rossimoda company museum, housed in Villa Foscarini Rossi at Stra, showcases over 1,500 pairs of women’s couture footwear from the 1700s until today.
2021 ANEKORAMA | 89
R OA D T R I P
24
Max Alajmo
Όταν ήταν 28 ετών, ο Μασιμιλιάνο Αλάιμο έγινε ο νεότερος σεφ που πήρε 3 αστέρια Michelin – και προηγουμένως ήταν ο νεότερος με 2, διαδεχόμενος τη μητέρα του στην κουζίνα του οικογενειακού εστιατορίου τους στο χωριό Ρουμπάνο, 10 χλμ. από την Πάντοβα. Πλέον, το Le Calandre έχει μόνιμη θέση στη λίστα των 50 Best και o Μαξ με τα αδέλφια του διαθέτουν τη δική τους σειρά προϊόντων και 13 εστιατόρια παντός τύπου σε Πάντοβα, Βενετία, Τρεβίζο, Παρίσι μέχρι το Μαρακές, ενώ η φήμη των εμβληματικών πιάτων του, όπως τα Almond Mozzarella, Cappuccino Murrina και Tiramisu in a Pipe, έχει αποκτήσει cult διαστάσεις.
25
PALAZZO BO Στους 8 αιώνες της ένδοξης ιστορίας του, από το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα έχουν περάσει μερικά από τα σπουδαιότερα και πιο ανήσυχα πνεύματα της Ιταλίας, ανάμεσά τους ο Κοπέρνικος, ο πατέρας της Ανατομίας Αντρέας Βεσάλιους, ενώ το 1678 η Έλενα Κορνάρο Πισκόπια έγινε η πρώτη γυναίκα απόφοιτος πανεπιστημίου στον κόσμο. Highlights της ξενάγησης είναι η αίθουσα Aula Magna, όπου ο Γαλιλαίος δίδασκε από το περίφημο podium που είχαν στήσει εδώ οι μαθητές του (πλέον βρίσκεται στη Sala dei Quaranta), γιατί το ακροατήριό του δεν χωρούσε στις άλλες αίθουσες, και το παλαιότερο θέατρο ανατομίας, με μόνιμη λειτουργία από το 1595 έως το 1872. Bo Palace is the historic seat of the University of Padova, an 8-century old institute attended by Copernicus, Andreas Vesalius who is considered the founder of modern anatomy, and Elena Cornaro Piscopia, the first woman to receive an academic degree in 1678. Its best-known rooms are the Aula Magna where Galileo Galilei taught and the world’s first permanent anatomical theatre.
90 | ANEKORAMA 2021
Teatro Anatomico
When he Almon d Mozzarella was just 28 years old, Max Alajmo became the youngest chef who earned 3 Michelin stars – before that, he was the youngest chef with 2 stars. Max succeeded his mother in the kitchen of the family’s restaurant and made his village, Rubano, internationally recognized by gourmands. His knowledge of Italian produce is second to none and leads to the creation of dishes like Almond Mozzarella, Cappuccino Murrina, a mosaic of colors and flavors, and the famous Tiramisu in a Pipe.
S O F I E D E L A U W / T H E W O R L D S 5 0 B E S T. C O M
LE CALANDRE
R OA D T R I P
26
BRENTA RIVIERA
Το αντίπαλο δέος στις βίλες του Παλάντιο στη Βιτσέντσα είναι εκείνες στις όχθες του ποταμού Μπρέντα, πάλαι ποτέ θέρετρα και σύμβολα status και πλούτου των ευγενών της Βενετίας. Ο καλύτερος τρόπος να τις δει κανείς είναι από το νερό, ακολουθώντας την ίδια διαδρομή που έκανε παλιά το καραβάκι Il Burchiello και αποθέωσαν ο Γκαίτε, ο Καζανόβα και o Μπάιρον. Οι πιστοποιημένες Burchiello Cruises συνεχίζουν την παράδοση πλέοντας στον Μπρέντα από Βενετία προς Πάντοβα ή αντίστροφα, με στάσεις στη Villa Pisani –τις «Βερσαλλίες του Βένετο»–, τη Villa Widmann, που συνεχίζει να φωτίζεται από κεριά σε πολλούς χώρους της, και τη Villa Foscari, που σχεδίασε ο Παλάντιο. The best way to admire the historic villas on the shores of the Brentac canal, where the Venetian nobilty used to spend the summer, is from the water. Burchiello Cruises travel from Venice to Padova and the other way round, with guided tours to the most famous mansions: Villa Pisani, known as the “Versailles of Veneto”, Villa Widmann, where many rooms are still lit by candles, and the Palladian Villa Foscari.
Il Burchiello
92 | ANEKORAMA 2021
27
Villa Pisani
ΕUGANEAN HILLS
Villa Emo Capodilista
Το πρώτο εθνικό πάρκο του Βένετο από το 1989 εκτείνεται σε 80 (από τους 100+) ηφαιστειογενείς λόφους νότια της Πάντοβα και κλείνει μέσα του οχυρωμένες πολιτείες, ομιχλώδεις αμπελώνες, πολυτελή spa hotels δίπλα σε ιαματικές πηγές που λειτουργούν από τους ρωμαϊκούς χρόνους και, φυσικά, ιστορικές επαύλεις που διατηρούν το μεγαλείο της μπουρζουά ζωής, όπως η Villa Barbarigo με τους διάσημους κήπους, το Catajo Castle στην Μπατάλια Τέρμε και η Villa Emo Capodilista, η οποία προσφέρεται για ενοικίαση! Since 1989, Veneto’s first national park south of Padova includes 80 volcanic hills, fortified cities, misty vineyards, luxurious spa hotels built next to thermal springs which date since the Roman era, and extravagant mansions like Villa dei Vescovi in Torreglia, Villa Barbarigo, famous for its allegorical garden, or Catajo Castle in Battaglia Terme, or Villa Emo Capodilista, available for exclusive rentals.
Θέλουμε να σε γνωρίζουμε από
ΠΑΝΤΑ
R OA D T R I P
VERONA
Έτοιμος να ερωτευτείς; Η πατρίδα του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας προσφέρει τέχνες, fine dining, οινοτουρισμό και τους πειρασμούς της λίμνης Γκάρντα σε απόσταση αναπνοής. / Are you ready to fall in love? The native town of Romeo and Juliet offers art, fine dining, wine tourism and beautiful Lake Garda.
28
29
ROMEO & JULIET
ARENA OPERA FESTIVAL
Πρόδρομος του Κολοσσαίου, με χωρητικότητα 30.000 θεατών, η Arena di Verona έχει φιλοξενήσει, στους 20 αιώνες της ιστορίας της, από ρωμαϊκές μονομαχίες μέχρι μεσαιωνικά και αναγεννησιακά θεάματα. Από το 1913 αποτελεί το σημαντικότερο ανοιχτό θέατρο όπερας στον κόσμο και πλέον έδρα του περίφημου Arena Opera Festival, με τις παραστάσεις-υπερπαραγωγές (φέτος μια καταπληκτική «Αΐντα»). Α forerunner of the Colosseum, the Arena di Verona hosts since 1913 opera performances, and it is now the stage of the renowned Arena Opera Festival which presents various super-productions (this year, an amazing “Aida”).
94 | ANEKORAMA 2021
Ο Σέξπιρ δεν είχε επισκεφτεί τη Βερόνα, όμως η πόλη ζει υπό τη σκιά των δύο καταδικασμένων ερωτευμένων του. Ρομαντικοί από όλο τον κόσμο συρρέουν για να θαυμάσουν το μπαλκόνι της Ιουλιέτας (χτίστηκε μόλις τον 20ό αιώνα), να αφήσουν ένα ραβασάκι στον τοίχο από κάτω του και να χαϊδέψουν το δεξί στήθος του αγάλματος της άτυχης κοπέλας, σε ένα ξόρκι για καλή τύχη στα ερωτικά. Τα τουρ σε περνούν και από τους γοτθικούς τάφους των Σκαλιτζέρι, που δεν έχουν σχέση αλλά είναι εντυπωσιακοί, ενώ από το 1948 το Shakespeare Festival φιλοξενεί το καλοκαίρι σημαντικές παραστάσεις στο ρωμαϊκό θέατρο. Verona lives in the shadow of the two illfated lovers. Romantics from all over the world flock here to admire Juliet’s balcony (which was built in the 20th century), leave a note on the wall under it, and caress the right breast of the unfortunate girl’s statue for good luck in their love stories. Local tours will take you to the impressive gothic graves of the Scala family. Every summer since 1948, Shakespeare Festival hosts important plays in the local Roman Theater.
30
TREVISO
GIARDINO GIUSTI
Διαμορφωμένος σε κλιμακωτά επίπεδα, ο μαγικός αναγεννησιακός κήπος που οραματίστηκε το 1580 για το παλάτσο του ο Αγκοστίνο Τζούστι συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία που ήταν στη μόδα τον 16ο αιώνα: γλάστρες με εσπεριδοειδή, αγάλματα με φιγούρες της μυθολογίας, σπηλιές, γκροτέσκα προσωπεία, λαβυρίνθους και μια μυστική σκάλα σκαμμένη στον βράχο που οδηγεί στο belvedere, με την ωραιότερη θέα της πόλης. This magical Renaissance garden offers everything that was in vogue in 1580: pots with citrus plants, statues of mythological figures, grottoes, grotesque masks, labyrinths, and a secret staircase that leads up to the belvedere with the finest view of Verona.
2021 ANEKORAMA | 95
R SA OA N TDOTRRI INPI
31 MONTE BALDO
Η οροσειρά που δεσπόζει πάνω από τις βορειοανατολικές ακτές της λίμνης Γκάρντα, με ύψος 2.218 μ., γνωστή και ως «ο βοτανικός κήπος της Ευρώπης», είναι σημείο εκκίνησης για mountain bikers, hikers και ανεμoπτεριστές που εκμεταλλεύονται τις θερμές ριπές αέρα που χαϊδεύουν τις πλαγιές. Φτάνεις με τελεφερίκ από τη γραφική πόλη Mαλτσέσινε, από όπου φεύγουν και δελφίνια για τα πολλά θέρετρα της λίμνης. The mountain range above the north eastern shores of Lake Garda, with a height of 2,218 m, is the starting point for mountain bikers, hikers, and paragliders who take advantage of the winds that caress its slopes. You reach it via the cable car from Malcesine.
96 | ANEKORAMA 2021
32
LO C AN DA S AN V I G I L I O : © B M K ( D E . W I K I P E D I A . O R G )
GARDALAND
Από τις 10 το πρωί έως τις 11 το βράδυ η ιταλική εκδοχή της Ντίσνεϊλαντ πάνω στη λίμνη Γκάρντα προσελκύει έως 3 εκατ. επισκέπτες την ημέρα, που απολαμβάνουν τις παραδοσιακές ατραξιόν ενός μεγάλου θεματικού πάρκου με roller coasters, αλλά και Legoland, σόου, αναβίωση γουέστερν και τμήμα αφιερωμένο στη θαλάσσια ζωή με ένα διαδραστικό ενυδρείο. From 10:00 a.m. till 11:00 p.m. every day, Disneyland’s Italian version on Lake Garda attracts up to 3 million visitors; all these people enjoy the variety of traditional activities of this big thematic park: the roller coasters, Legoland, various shows, the re-enactment of a western adventure, plus a section dedicated to marine life which includes an interactive aquarium.
33 LOCANDA SAN VIGILIO
Το γαλήνιο πανδοχείο στη χερσόνησο Πούντα Σαν Βιτζίλιο είναι η επιτομή της νοσταλγίας, καθώς έχει υπάρξει προορισμός για εκλεπτυσμένους ταξιδιώτες από τα 1500. Το κεντρικό κτίριο με τις οικογενειακές αντίκες θυμίζει περισσότερο σπίτι παρά ξενοδοχείο και έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν πολλούς επώνυμους (Ναπολέων, τσάρος Αλέξανδρος Βʹ, Tσόρτσιλ, πρίγκιπας Κάρολος, Λόρενς Ολίβιε και Βίβιαν Λι), ενώ ο ήχος από τα κύματα που χτυπούν το πέτρινο κτίριο του 16ου αιώνα είναι το ιδανικό σάουντρακ για μια βουτιά από την προβλήτα και ένα απεριτίβο στα τραπέζια γύρω από το λιμανάκι. Για τους περαστικούς υπάρχουν πάντα οι ξαπλώστρες της υπέροχης κοντινής παραλίας του Parco Baia delle Sirene. This serene inn on the Punta San Vigilio peninsula evokes strong nostalgic feelings as it has been a haven for travellers seeking tranquillity since the 1500s. The main building decorated with the family’s heirlooms reminds more of a house instead of a hotel and has attracted a long list of celebrities (Napoleon, Tsar Alexander II, Winston Churchill, Prince Charles, Lawrence Olivier and Vivi). The sound of the waves hitting the 16th century stone edifice is the ideal soundtrack for swimmers or those who wish to sip an aperitivo at the tables lining the harbour. Sun lovers can relax on the sun-loungers of picturesque Parco Baia delle Sirene beach nearby.
34
VILLA DELLA TORRE Το οινοποιείο που πήρε το όνομά του από το διαμαντάκι της Αναγέννησης που το φιλοξενεί συγκαταλέγεται στα ομορφότερα οινοποιεία-αξιοθέατα παγκοσμίως και είναι η απαραίτητη στάση στη σπάνια οινοτουριστική διαδρομή που προσφέρει η Βερόνα και καλύπτει ιστορικές ζώνες, όπως η Valpolicella (από το λατινικό Vallis Poli Cellae, κοιλάδα με τα πολλά κελάρια) με το διάσημο κόκκινο Amarone, η Soave με το ομώνυμο αναγεννημένο λευκό, η Lugana, η Bardolino και η Durello με το ομώνυμο «χοντρό σκληρό» σταφύλι. One of the best wineries-sights worldwide constitutes an obligatory stop in the unique wine tourism route offered by Verona; it covers historic zones like Velpolicella (which results from the Latin words Vallis Poli Cellae, i.e. the valley with many cellars) with the famous red Amarone wine, Soave with white wine with the same name, Lugana, Bardolino, and Durello. Villa della Torre
2021 ANEKORAMA | 97
To ταξίδι στην Kρήτη αρχίζει εδώ !
• ΧΑΝΙΑ • ΗΡΑΚΛΕΙΟ ta δρομολόγια ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΚΡΗΤΗ πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την blue star Ferries / the routes piraEUs - CrEtE are jointly operated with blue star Ferries
Kαθημερινές αναχωρήσεις από/προς ΠΕΙΡΑΙΑ
Wi-Fi
ONBOARD
Sea U online
The journey begins here !
Destination CRETE
Tα ξιδεύουμε υπεύθυνα !
ME ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ WE travEl rEsponsibly WitH biosaFEty trUst CErtiFiCation ManaGEMEnt systEM
Daily departures from Piraeus to CHANIA and HERAKLION
#Τravelresponsibly ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΑΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ inForMation anD booKinG at yoUr travEl aGEnt or tHE CEntral rEsErvation DEpartMEnt oF anEK linEs tHΛ. / tEl: 210 4197400
www.anek.gr
-list C H A N I A Οι καλύτερες προτάσεις για να δείτε, να ζήσετε και να γευτείτε ό,τι ωραιότερο έχει να προσφέρει η δυτικότερη πλευρά της Κρήτης. / Our top suggestions in order to see, experience, and savor the best in the westernmost side of Crete.
Liokályvo
2021 ANEKORAMA | 99
1 Salis 2 Blue Restaurant Chania 3 Αρζεντίνα / Argentina 4 O Μύλος του Κερατά /
Ο Μylos tou Kerata
2
1
Wine & Dine
4
ΤΑ TOP ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ Meat lovers
Σε μια πόλη κρητική και κοσμοπολίτισσα, η γεύση είναι μια μεγάλη περιπέτεια. / Flavor becomes a great adventure in a Cretan cosmopolitan city. 3
Wine excellence
Δεν είναι πολλά τα εστιατόρια που μπορούν να καυχηθούν ότι έχουν βαθμολογηθεί με άριστα για την κάβα τους από κορυφαία έντυπα, όπως το WFW (3 star Wine List 2020) και το Wine Spectator (Award of Excellence 2020), και το Salis στο Παλιό Λιμάνι είναι ένα από αυτά. Η τεράστια wine list περιλαμβάνει μεγάλα κρασιά από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο –με τα γαλλικά να έχουν την τιμητική τους– και οι σομελιέ κάνουν πολύτιμες προτάσεις για να συνοδεύσετε το στήθος πάπιας, το Black Angus ή το λαβράκι σε λαδόκολλα, όλα από τοπικές πρώτες ύλες. Not many restaurants can boast of a 3-star rating by the World of Fine Wine and a Wine Spectator Restaurant Award for their wine list, but Salis at the Venetian Port is one of them. Its extensive wine list includes all the big brands of the international scene – with French wines being at the centre of attention – and the sommeliers make useful suggestions concerning the wine that will accompany the duck breast, the Black Angus steak, or the sea bass cooked in parchment paper.
100 | ANEKORAMA 2021
Εστιατόρια-Προορισμοί / Destination dining Στην πολυβραβευμένη και ανεπητίδευτη Αρζεντίνα στο Κολυμπάρι, η ψαριά από το καΐκι μεταμορφώνεται από τον Γιώργο Καπενεκάκη στην πιο εμπνευσμένη θαλασσινή κουζίνα, ενώ στον Ντουνιά του Στέλιου Τριλυράκη, στη Δρακώνα Κεραμειών, όλα τα φαγητά μαγειρεύονται σε ξυλόφουρνους, παρασιές, ξυλόσομπες και γάστρες. Go to Argentina at Kolymbari, where Giorgos Kapenekakis uses fresh fish to create Cretan meta-traditional dishes, and to the highly acclaimed tavern Dounias at Drakona, Keramia, where all the dishes are cooked by traditional methods.
Στο εστιατόριο Blue με το προνομιακό location στην ακτογραμμή της Χαλέπας, που πολλοί έχουν ταυτίσει με τις θαλασσινές γεύσεις του, όπως η best seller σούπα 7 Seas, έχουν κάνει την υπόθεση «κρέας» επιστήμη, με προτάσεις που ξεκινούν από brisket και beef tataki και καταλήγουν στο απόλυτο πιάτο surf & turf: Black Angus rib-eye με αστακό. Visit Blue Restaurant Chania for lunch or dinner, in a privileged spot of the seashore and enjoy seafood but also meat-based dishes ranging from brisket and beef tataki to black angus rib eye with lobster.
All time classics
Η γαστρονομική σκηνή στα Χανιά βράζει, με νέα εστιατόρια υψηλών προδιαγραφών, όμως υπάρχουν θεσμοί που δεν χάνουν την αίγλη τους. Οπωσδήποτε θα περάσετε από τον Μύλο του Κερατά, στην παραμυθένια, δροσερή αυλή με τον παλιό νερόμυλο, για παραδοσιακές γεύσεις και σπιτικό παγωτό ή στον Λεβέντη για τη βραβευμένη φασολάδα με μακαρόνια και το χταπόδι με αβρωνιές. Many high quality restaurants have opened in Chania, but some old establishments don’t lose their glam, like Mylos tou Kerata with the old Venetian watermill in its courtyard, the traditional Cretan dishes and the homemade ice-cream, or Leventis tavern with the prizewinning bean soup with pasta and the octopus with wild asparagus.
K E Y P L AY E R S
Δημήτρης Μαλανδρένης / Dimitris Malandrenis CHEF-RESTAURATEUR
Όταν ο Χανιώτης Δημήτρης Μαλανδρένης βρέθηκε στο Μεξικό να σπουδάζει την αυθεντική παραδοσιακή κουζίνα των moles και των adobos, άρχισε να σκέφτεται τις γέφυρες που ενώνουν τον Ειρηνικό με το Κρητικό πέλαγος, τις αρχέγονες μνήμες που σπρώχνουν τους ανθρώπους μίλια μακριά να πασπαλίζουν κάτω από τον ήλιο πικάντικη ρίγανη πάνω σε μια ζουμερή ντομάτα. Επιστρέφοντας στα Χανιά, η γνώση και η εξερεύνηση μετουσιώθηκαν στην κουζίνα του Matzénta kuzina del sol σε πολυπολιτισμικές εμπειρίες με σπινθηροβόλα αρώματα, γεύσεις που ξαφνιάζουν και συγχρόνως είναι περίεργα οικείες στον ουρανίσκο: aguachile από ρεβίθια, ceviche μαριναρισμένο σε βότανα των βουνών της Κρήτης, κρέατα που σιγοψήνονται σε barbacoa φούρνο από ντόπιο πυρότουβλο 150 ετών, παντρεύοντας τη μινωική εποχή με τα λαϊκά μεξικάνικα mercados. Μαζί με τον σεφ Γρηγόρη Μαρινάκη ανακαλύπτουν συνεχώς νέους τρόπους να κρατήσουν τον ουρανίσκο μας σε ετοιμότητα για να δεχτεί
νέες προτάσεις που, στην ουσία, έρχονται από πολύ μακριά. Dimitris Malandrenis left Chania and went to Mexico to study the genuine traditional cuisine of mole sauce and adobo condiment; there, he contemplated the bridges that join the Pacific Ocean with the Cretan Sea, and the primeval memories that prompt people to eat similar dishes even though they live far away from each other. When he returned to Chania, he used his knowledge and skill to create a new restaurant, Matzénta kuzina del sol, offering multicultural experiences, delicious fragrances, and amazing flavors with, surprisingly, a familiar taste: chickpea aguachile, ceviche marinated in Cretan mountain herbs, meat braised in a barbacoa oven made of local firebricks 150 years old, a practice that combines the cooking methods of the Minoan era with those of the Mexican mercados. Working with chef Grigoris Marinakis, they constantly discover new ways to keep our gustative interest alert so that it is always ready to try new flavors, that in a way come from faraway times.
2021 ANEKORAMA | 101
TOP PICKS
Matzénta kuzina del sol DINING FUSION AT ITS BEST H γαστροταβέρνα που από πέρσι ταράζει τα νερά σε όλους τους γαστρονομικούς κύκλους της χώρας είναι ένας φωτεινός χώρος off the beaten path, με ζεστά χρώματα, και προσφέρει άμεση αποσυμπίεση από τις 6 μ.μ. Το à la carte μενού των 11 πιάτων αλλάζει με γνώμονα τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών, που φτάνουν στην κουζίνα από το βιολογικό μποστάνι του στις Μουρνιές, και περιέχει αριστουργήματα που συνδέουν την Οαχάκα με την Κρήτη: μαγιάτικο σε κρητικά μπανανόφυλλα, taco με κουρκούτι μπακαλιάρου, pico de gallo και καπνιστή σάλτσα μαγιονέζας, tostada με λαβράκι και χανιώτικο αβοκάντο, arroz a la tumbada με καλαμάρι, μύδια και αγιογαληνιώτικη κακαβιά, ροφό με γλυκοπατάτα, chicharrón ψαριού με σάλτσα πιπεριάς guajillo. Όλα τα λαχανικά είναι οργανικά, τα ψάρια αλιεύονται με ορθές πρακτικές από το Κρητικό πέλαγος και το κρέας είναι ελευθέρας βοσκής, από τα βουνά δίπλα στη θάλασσα στο Σφηνάρι – συχνά, δε, καταλήγουν να σιγοψήνονται σε φούρνο barbacoa. Συνοδεύονται από εμφιαλωμένα και μη κρασιά, αποκλειστικά από κρητικούς αμπελώνες, επιλεγμένες ετικέτες mezcal, τεκίλας και ρακής και 4 μαργαρίτες με φρέσκο χανιώτικο λάιμ. This gastro-tavern impresses the country’s gastronomic scene since last year. Its 11-dish à la carte menu changes according to the availability of raw materials supplied by its
own organic farm and contains delicacies that connect Mexico with Crete: yellowtail amberjack on local banana leaves, pico de gallo and smoked mayonnaise sauce, tostada with sea bass and local avocado, arroz a la tumbada with squid, mussels and fish soup, blackfish with sweet potato, fish chicharrón with guajillo pepper sauce. The vegetables are organic, the fish fresh from the Cretan Sea, and the meat from free-range animals is braised in a barbacoa oven. For drinks, Cretan wines, mezcal, tequila, raki, or Margarita cocktails are served. Ελύρου & Πολυρρηνίας 27, Χανιά / Εlirou & 27 Polirrinias St., Chania +30 697 240 6469 FB: Matzénta kuzina del sol
TOP PICKS
Periplous Seaside DINING NEW ENTRY
Ήρθε μαζί με το The Tanneries Hotel & Spa να προσφέρει δημιουργική κρητική κουζίνα, με οργανικές πρώτες ύλες από επιλεγμένα αγροκτήματα της Κρήτης, στο κινηματογραφικό σκηνικό που απολαμβάνει κανείς στα –πιο hot από ποτέ– Ταμπακαριά. Από την εμβληματική ανοιχτή Molteni
κουζίνα βγαίνουν πιάτα όπως κολοκύθι με ροδάκινο, φέτα και πέστο δυόσμου ή παπαρδέλες με μύδια, πετρόψαρα και γαρίδες. Μη χάσετε το ζυμωτό ψωμί και τα σπιτικά παγωτά και επιδόρπια, όλα δικής του παραγωγής. Μία από τις πιο ενημερωμένες wine lists του νησιού, με ποικιλίες από όλη την Ελλάδα, και εμπνευσμένα κοκτέιλ να συμπληρώνουν την υψηλής ποιότητας εμπειρία. It arrived together with The Tanneries Hotel & Spa, offering creative Cretan dishes prepared with organic ingredients from select Cretan farms at the popular Tabakaria quarter. Its open Molteni kitchen serves dishes like zucchini sauteed with peach, feta cheese and peppermint pesto, or papardelles with stone fishes and praws. Try their homemade bread, ice cream, and dessert, plus their up-to-date wine list and inspired cocktails. Βιβιλάκη 25, Ταμπακαριά / 25 Vivilaki St., Tabakaria, Chania +30 28210 43300 periplousrestaurant.gr
Blue Restaurant Chania
DINING SURF & TURF Ιδανικά τοποθητημένo σε ένα φυσικό μπαλκόνι με απέραντη θέα στο πέλαγος, είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Εδώ όλα, κρεατικά ή ψαρικά, ετοιμάζονται την ώρα της παραγγελίας, τίποτα δεν είναι έτοιμο. Dry aged κρέατα από τις πιο εκλεκτές ράτσες, όπως Black Angus και Wagyu, που σερβίρονται σε premium
κοπές (tomahawk, tagliata κ.ά.), και θησαυροί της θάλασσας από τον μοναδικό στην Κρήτη θάλαμο ξηρής ωρίμανσης για ψάρια, όπως τόνος bluefin, λαβράκι και σολομός, σε κοπές sashimi. Και μαζί μεσογειακά πιάτα, όπως καρπάτσιο χταποδιού ή κριθαράκι με μύδια, και αναβαθμισμένο street food, μπέργκερ και σάντουιτς με ribeye Black Angus steak, smoked brisket Black Angus κ.ά. Except for its beautiful sea view, Blue boasts of its superb raw materials: dry aged Black Angus and Wagyu fine meat, skillfully cut (tomahawk or tagliata style), sea treasures such as bluefin tuna, sea bass, or salmon cut in sashimi style, preserved in a dry aging chamber unique in Crete, plus Mediterranean dishes like octopus carpaccio, orzo with mussels, and upgraded “street food” (burgers, Rib eye Black Angus steak sandwiches etc.). Eλ. Βενιζέλου 142, Χανιά / 142 El. Venizelou St., Chania +30 28210 59198 bluerestaurantchania.com
ΘΑΛΑΣΣΙΝΌ ΑΓΈΡΙ ΨΑ Ρ Ο ΤΑ Β Ε Ρ Ν Α
THALASSINO AGERI F I S H TA V E R N
1 Tα Ταμπακαριά / Tabakaria area 2 Θαλασσινό Αγέρι / Thalassino Ageri 3 Periplous Seaside 4 Μon.Es 5 O Γκόρντον Ράμσεϊ με
τους ιδιοκτήτες του Παλλάς / Gordon Ramsey at Pallas restaurant
2
See you at Tabakaria
Στα κάποτε «σιωπηλά» Ταμπακαριά, εκεί όπου επί χρόνια το Θαλασσινό Αγέρι με το καρτποσταλικό σούρουπο και την εξαιρετική κουζίνα ήταν ο μόνος λόγος να βρεθούμε, νέα spots δίνουν ζωή στα αναπαλαιωμένα βυρσοδεψεία και στο νοσταλγικό σκηνικό. Ανάμεσά τους τις εντυπώσεις κλέβει το Periplous Seaside, με μενού που προτείνει μια μοντέρνα ματιά στην κρητική γαστρονομία. Στα must και οι σαλάτες με λαχανικά από το ιδιόκτητο μποστάνι. Chania’s abandoned tanneries get a new lease on life. For years, Thalassino Ageri fish tavern was the only reason to visit it, but now a new spot has opened: Periplous Seaside serves a modern version of Cretan cuisine accompanied by salads from its own vegetable garden. Both restaurants on the bizzare little port offer a a great sunset view.
1
3
Μυσταγωγία / Rite of initiation
Στο ισόγειο του ξενοδοχείου Monastery Estate Venetian Harbor, σε ένα υπέροχο βενετσιάνικο αρχοντικό του 16ου αι., το ultra stylish Mon.Es μετατρέπει το φαγητό σε μυσταγωγία. Είτε στο ατμοσφαιρικό αίθριο είτε στα τραπέζια στο ρομαντικό σοκάκι, σας περιμένει ένα μικρό αλλά περιεκτικό μενού με σφακιανό αρνί με κολοκύθι, πατάτες και σάλτσα ντομάτας με θυμάρι, ρίγανη και θυμαρίσιο μέλι, φρέσκο ψάρι με βραστά χόρτα και λαχανικά και μαρμελάδα λεμονιού, κριθαράκι με χταπόδι, μαρμελάδα ρόδι, ντομάτα και βότανα και η κρητική εκδοχή του τσιζκέικ με κρέμα ανθότυρου και μυζήθρα. In Monastery Estate Venetian Harbor Hotel’s ground floor, in a beautiful 16th century Venetian mansion, Mon.Es turns dining into a ritual. Savor its dishes in the atrium or at the tables in the romantic alley: lamb with zucchini, potatoes and tomato sauce with thyme, oregano and thyme honey, fresh fish with boiled greens, vegetables and lemon marmalade, orzo with octopus, pomegranate marmalade, tomato and herbs, and the “Cretan” cheesecake with anthotyro cream cheese and mizithra.
Speed dial this
Oι Χανιώτες αγάπησαν τόσο τη Θράκα, που με τα χρόνια η αλυσίδα επεκτείνεται μαζί με το μενού, το οποίο περιλαμβάνει γεύσεις Ιταλίας (πίτσα από ξυλόφουρνο,
106 | ANEKORAMA 2021
4
ζυμαρικά, ριζότο), ΗΠΑ (ζουμερά μπέργκερ Angus) και φυσικά Ελλάδας, με ψητογεύσεις, από παραδοσιακό σουβλάκι μέχρι ιδανικά ψημένα κρέατα και φρέσκο γύρο που παρασκευάζεται καθημερινά. Τώρα άλλο ένα κατάστημα Θράκα προστίθεται στο speed dial, στην πλατεία Ελευθερίας, δίπλα στα Δικαστήρια, ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της σύγχρονης πόλης των Χανίων. Thraka restaurant is so popular in Chania that it has expanded its menu to include Italian flavors (pizza baked in a wood oven, pasta, risotto), American (juicy Angus burgers) and, of course, Greek with souvlaki, perfectly grilled meat and freshly prepared gyros. Another Thraka shop has opened in Eleftheria Square, a very central spot of Chania.
Guest star
O Γκόρντον Ράμσεϊ κατέφτασε στα Χανιά στις αρχές Μαΐου με 45 άτομα να φροντίζουν κάθε λεπτομέρεια των γυρισμάτων του στη Γραμβούσα. Τις δύο μέρες που έμεινε στην πόλη, δοκίμασε την περίφημη χανιώτικη
5
μπουγάτσα και δείπνησε στο Παλλάς, στο Παλιό Λιμάνι, την άλλοτε κατοικία του Αλή πασά, με την ποιοτική μεσογειακή κουζίνα. Gordon Ramsey arrived in Chania in May with a team of 45 who took care of every detail during his filming in Gramvousa. He stayed two days, tried the renowned bougatsa of Chania, and savored tasty Mediterranean dishes at Pallas restaurant in the Old Port.
TOP PICKS
Έλα / Ela
DINING GREEK CUISINE Xτισμένο το 1650, επί Ενετοκρατίας, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για σαπουναριό, γεγονός που εξηγεί και τα διάφορα επίπεδα. Στη συνέχεια, άλλαξε χρήσεις – έγινε σχολείο, αποθήκη κρασιού, αποστακτήριο και, τελικά, καφενείο και εστιατόριο, το οποίο μέχρι την τελευταία πυρκαγιά, το 1988, λειτουργούσε σε τρεις ορόφους. Ο σημερινός ιδιοκτήτης και δημιουργός της ταβέρνας Έλα αναβίωσε όλη την παλαιά του ιστορία, στήνοντας ένα κινηματογραφικό σκηνικό, που βρίσκεται σε όλους τους διεθνείς τουριστικούς οδηγούς και πλέον επεκτείνεται στο πρόσφατα ανακαινισμένο κτίσμα ακριβώς απέναντι. Στην κουζίνα, μια δυνατή ομάδα τιμά την κρητική παράδοση μαζί με τις καλύτερες ετικέτες του κρητικού αμπελώνα, και όχι μόνο. Δοκιμάστε αυθεντικά κρητικά πιάτα, αλλά και τη δική τους πίτσα και δροσερές σαλάτες,
και κλείστε ραντεβού για την επόμενη χρονιά, αφού το Έλα θα γίνει το μόνιμο στέκι σας. Built in 1650, during Crete’s Venetian domination, this site, initially, was a soap factory, which explains its various levels. Later on, it became a school, wine cellar, distillery and, finally, a coffee shop and restaurant until it caught fire. When its current owners decided to convert it to tavern Ela, its old history came to life again, and now it figures in every international tourist guidebook. In the kitchen, an inspired team honors the Cretan food tradition accompanied by the best Cretan wines. Try the kalitsounia or Cretan gruyere with honey, drink raki and it is certain that Ela will become your regular haunt. Κονδυλάκη 47, Παλιό Λιμάνι, Χανιά / 47 Kondylaki St., Old Port, Chania +30 28210 74128, FB: tavernaela
2021 ANEKORAMA | 107
O Μύλος του Κερατά / O Mylos tou Kerata DINING ALL TIME CLASSIC
Kάθε επίσκεψη στα Χανιά περιλαμβάνει ένα «προσκύνημα» σε αυτό το πρώην χάνι στον κεντρικό δρόμο του Πλατανιά, με ντόπιους και ξένους να απολαμβάνουν αυθεντική κρητική κουζίνα, φτιαγμένη από έμπειρα χέρια, στα όμορφα τραπέζια του, κάτω από μουριές, λεμονιές και την αιωνόβια δάφνη.
TOP PICKS Σε ένα πλούσιο μενού θα βρείτε κλασικές κρητικές γεύσεις –καλιτσούνια, γαμοπίλαφο, xoχλιούς–, αλλά και πλήθος άλλων ορεκτικών, μαγειρευτών και πιάτων της ώρας, όλα με φρέσκες, ντόπιες πρώτες ύλες και κρητικό ελαιόλαδο. Μαζί, 120 επιλεγμένα κρασιά του ελληνικού αμπελώνα. Καθημερινά, από τις 6 μ.μ., σε έναν ολόδροσο κήπο με αρωματικά φυτά και αιωνόβια δέντρα, όπου το κυρίως θέμα είναι το φαγητό. Can you think of anything better than to sit at a table under mulberry and lemon trees and an age-old laurel and enjoy authentic Cretan cuisine? That’s what anyone who visits Chania does at least once as Mylos has a reputation all over Greece. In this cool – full of aromatic plants and age-old trees – garden food is the main issue and all dishes are prepared with fresh local produce and the renowned Cretan olive oil. Daily from 6 p.m. Πλατανιάς / Platanias +30 28210 68578 www.mylos-tou-kerata.gr
Μεσογειακό / Mesogiako
DINING MEDITERRANEAN DELIGHT Στο πιο γραφικό στενό της Παλιάς Πόλης, το Μεσογειακό ήταν πριν από δέκα χρόνια ένα από τα πρώτα στέκια που έδωσαν ζωή στη δημοφιλή σήμερα Σπλάντζια. Ο Μανώλης σερβίρει μεσογειακή κουζίνα –με έμφαση στα πιάτα ημέρας– στην υπέροχη αυλή με την μπουκαμβίλια. Δοκιμάστε ριζότο με θαλασσινά ή με μανιτάρια, κόντρα μοσχαρίσια, σκαλοπίνια με σος μαύρης τρούφας, «ρακοσυλλέκτες» (πικάντικο κρέας με σουσάμι), καγιανά με απάκι, «καλόγερο» της Νάξου (μοσχάρι με μελιτζάνες και πιπεριές στον φούρνο) και τα πεντανόστιμα θαλασσινά. Ten years ago, “Mesogiako” was one of the first haunts that livened up Splantzia, today’s trendy quarter of Chania. In its beautiful courtyard with the flourished bougainvillea, Mediterranean dishes are
served: risotto with seafood or mushrooms, sirloin steak, scaloppini with black truffle sauce, spicy meat with sesame, kagianas (eggs and tomatoes) with apaki (smoked pork meat), beef stew with eggplant and peppers, and delicious seafood. Χατζημιχάλη Νταλιάνη 36, Παλιά Πόλη / 36 Chatzimichali Daliani St., Old Town +30 28210 57992 www.mesogiako.com
-list
TOP PICKS
Argentina
DINING FISH RESTAURANT Σταθερό ραντεβού για ψαροφάγους με απαιτήσεις στο κουκλίστικο λιμανάκι του Κολυμπαρίου από το 1988. Ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά από τα ιδιόκτητα ιχθυοπωλεία, λαχανικά από το περιβόλι και τα καλύτερα ντόπια προϊόντα απογειώνουν το εξαιρετικό μενού με παραδοσιακές και αναπάντεχες εμπνεύσεις. Ανάμεσα στα κορυφαία πιάτα του σεφ Γιώργου Καπενεκάκη, ο ροφός γιουβέτσι και ο μπακαλιάρος με σταμναγκάθι σε σάλτσα μπιάνκο. Χωρίς επιτηδευμένες πολυτέλειες, η Αρζεντίνα προσθέτει κάθε χρόνο διακρίσεις στο παλμαρέ της (Βραβείο Ελληνικής Κουζίνας 2017, 2018, 2019 από τους Χρυσούς Σκούφους κ.ά.) και μας υποδέχεται στην πιο ταξιδιάρικη βεράντα πάνω από το πέλαγος.
This permanent meeting place of hard to please fish lovers is situated at the charming port of Kolymbari since 1988. Its excellent menu is based on very fresh fish and seafood from their own fish shops, vegetables from their garden, and on the best local products. Two of the outstanding dishes of chef Giorgos Kapenekakis are: blackfish with pasta,
Πορφύρα / Porfyra
DINING SEASIDE TAVERN Ένα «μπαλκόνι» πάνω από τη θάλασσα με θέα το ηλιοβασίλεμα, παρέα με τα χρώματα, τις γεύσεις και τις μυρωδιές που φτιάχνουν το ελληνικό καλοκαίρι είναι η Πορφύρα. Θα την ανακαλύψετε στην παραλία Νωπήγεια με
and cod with “stamnagathi” in bianco sauce. Every year, this no-frills restaurant adds new distinctions to its track record (2017-2018-2019 Greek Cuisine Award from the Golden Chef’s Hats etc.). Κολυμπάρι, Πλατανιάς / Kolympari, Platanias +30 28240 22243, +30 6976 978390 argentina.kolimpari@gmail.com FB: Argentina Ψαροταβερνα Κολυμπαρι
τα ρηχά, γαλήνια νερά της, μαζί με πολλούς θαμώνες, οι οποίοι σε αυτήν τη γωνιά του κόλπου της Κισσάμου βρήκαν το καταφύγιο που ονειρεύονταν τον χειμώνα. Απίθανο μπουρέκι και τσιγαριαστό ανάμεσα στα παραδοσιακά κρητικά πιάτα, πεντανόστιμα μαγειρευτά, ζουμερά ψητά της ώρας και, φυσικά, ολόφρεσκο ψάρι και
θαλασσινά σε λαχταριστές συνταγές κάθε μέρα. Σπεσιαλιτέ, τα καλαμαράκια και οι ψητές σαρδέλες στα κάρβουνα, που ιδανικά θα συνοδεύσετε με αρωματικό ούζο ή το γλυκόπιοτο σπιτικό κρασί τους, και σίγουρα θα ευχηθείτε να ξαναβρεθείτε σύντομα εδώ.
Porfyra, on Nopigia beach at Kissamos Bay, with its shallow, calm waters, reminds of a balcony above the sea with a view to the picturesque sunset, and all the colors, flavors, and scents of the Greek summer. Savor traditional Cretan dishes: patty and “tsigariasto” (lamb or goat meat sautéed), tasty stews, juicy grilled meat cooked to order, and very fresh fish and seafood. Their specialty is squid and sardines grilled on the charcoal grill, accompanied by aromatic ouzo or wine of their own production. Νωπήγεια Κισσάμου / Nopigia, Kissamos +30 28220 31078, +30 6993 069527
-list 1 Cabana Mare 2 Liokályvo 3 Kānva 4 Νερόμυλος / Neromylos
2
3
1 4
Sipping & Snacking ΕΞΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ Οι αγαπημένες μας στάσεις για καφέ, ποτό, γλυκό και σνακ. / Our favorite stops for coffee, drinks, pastries & street food.
Zen-ial
Σε μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, τα Φαλάσαρνα, στήθηκε από τους Βασίλη Κυρίτση και Νίκο Μπάκουλη –του βραβευμένου The Clumsies– και τον Xανιώτη Λευτέρη Μαρκάκη το all day Liokályvo, με το πιο zen καλοκαιρινό concept (και κατά 90% μη πλαστικά αναλώσιμα). Ανάμεσα σε φραγκόσυκα, αγριοθύμαρα, φοίνικες και πιθάρια, η φροντισμένη καντίνα σερβίρει στα sunbeds καφέ Wisecup, κοκτέιλ και ευρηματικά σνακ και στο εστιατόριο και τις καμπάνες πλήρες μενού με την επιμέλεια του σεφ Μανώλη Παπουτσάκη, γνωστού μας από το Χαρούπι στη Θεσσαλονίκη. All day Liokályvo was set up in one of the most picturesque beaches of the island, Falasarna. Its well kept canteen serves Wisecup coffee, cocktails, and imaginative combinations of street food and Cretan cuisine to the sunbeds and cabanas, while its restaurant offers an extensive menu with Cretan dishes. Liokalyvo cares: 90% of its disposable supplies are non plastic.
112 | ANEKORAMA 2021
Beach culture
H παραλιακή από την Αγία Μαρίνα έως τον Πλατανιά είναι η κρητική Venice Βeach, και εδώ δεσπόζουν δύο ιστορικά beach bar restaurants. Το Cabana Mare, με δέκα VIP καμπάνες με ιδιωτικό τζακούζι, καναπέδες δίπλα στην πισίνα και άνετες ξαπλώστρες στην παραλία, προσφέρει και κρητική δημιουργική κουζίνα, σούσι και premium ποτά. Λίγο πιο δυτικά, η φήμη του Νερόμυλου εδώ και 25 χρόνια έχει ταξιδέψει στις άκρες της Γης. Τα ομορφότερα κορίτσια και αγόρια των Χανίων γυρίζουν την πλάτη στη θάλασσα για να συγκεντρωθούν γύρω από την πισίνα με το ιδανικό σχήμα για socializing και να λιαστούν στις μοβ πολυθρόνες ή τα sunbeds, σχεδόν μέσα στο νερό, και να απολαύσουν κοκτέιλ υπό τους lounge ήχους του DJ. Two big beach bar restaurants dominate the Cretan Venice Beach, the seaside road which extends from Agia Marina to Platanias: Cabana Mare, which has 10 VIP cabanas, private Jacuzzis, sofas by the pool, and comfortable sunbeds at the beach, serves creative Cretan cuisine dishes, sushi
and premium drinks. Ιn Neromylos young boys and girls from Chania gather around the big pool to socialize and bask in the sun, lying on the armchairs or the sunbeds which almost touch the pool’s water; and savor special cocktails to the DJ’s lounge sounds.
Cocktails and more
Το νέο bar café Kānva παίρνει το όνομά του από τον καμβά, καθώς βρίσκεται στη γραφική αυλή της Πινακοθήκης Χανίων, ανάμεσα στα αρχαία ενετικά τείχη, στη Χάληδων. Ιδανικό για όλες τις ώρες, σερβίρει cocktails εμπνευσμένα από μικρές ιστορίες, γλυκές ή αλμυρές προτάσεις και finger food με ένα ποτήρι καλό κρασί. The new bar café Kānva stands in the picturesque courtyard of Chania Art Gallery, on Chalidon Street at the Venetian Walls. Come here to enjoy a cocktail or a glass of good wine accompanied by sweet or salty tidbits and delicious finger food.
Από την Αγία Μαρίνα έως τον Πλατανιά εκτείνεται η κρητική εκδοχή της Venice Βeach
TOP PICKS
Delizia Gelato Italiano ICE CREAM & SWEETS
Το ραντεβού για το νοστιμότερο χειροποίητο παγωτό των Χανίων, και μάλλον ολόκληρης της Κρήτης, είναι από φέτος σε 3 σημεία. Στο πασίγνωστο σημείο στην καρδιά της Παλιάς Πόλης, στην οδό Χάληδων, στο πολύχρωμο κατάστημα της πλατείας Μητροπόλεως που έχει επεκταθεί, αλλά και στη Σκαλίδη, σε έναν ολοκαίνουργιο χώρο στην καρδιά του εμπορικού κέντρου της πόλης, γεμάτο απολαυστικές γεύσεις. Ολόφρεσκο γάλα, φυσική σαντιγί, δικά τους σιρόπια, ντόπια βιολογικά φρούτα, αλλά και μακρινές πρώτες ύλες (βανίλια Ταϊτής, σοκολάτες Ελβετίας, Γαλλίας κ.ά.), ώστε να είναι οι καλύτερες, διαμόρφωσαν την ξεχωριστή ταυτότητα των καταστημάτων, που πλέον φιγουράρουν σε έγκυρους ταξιδιωτικούς οδηγούς και λίστες. Εκτός από τις δεκάδες γεύσεις σε μπάλες, λαχταριστά ξυλάκια και σάντουιτς παγωτού, θα βρείτε βάφλες, κρέπες, πάνκεϊκ, δροσερά σορμπέ, «παγωτένιο» εσπρέσο affogato και πλήθος πειρασμών που σας κάνουν θαμώνα από την πρώτη επίσκεψη.
Your appointment for the tastiest handmade ice-cream in Crete is in 3 spots: the well-known place of the Old Town on Chalidon St., the expanded multicolor shop on Mitropoleos Square, and a brand new shop on Skalidi St. Their recipes use fresh milk, natural whipped cream, in-house syrups, local organic fruits, and imported premium ingredients (Tahitian vanilla, Swiss and French chocolates etc.); the shops appear in authoritative travel guidebooks. Try the delicious ice cream bars and sandwiches, waffles, crepes, pancakes, cool sorbets, “ice cream” espresso (Affogato) and many other sweet temptations. Χάληδων 13, Παλιά Πόλη, Χανιά / 13 Chalidon St., Old Town, Chania Πλ. Μητροπόλεως, Χανιά / Mitropoleos Square, Chania, Σκαλίδη 13, Χανιά / 13 Skalidi St., Chania, +30 28210 54377 www.deliziagelatoitaliano.com 2021 ANEKORAMA | 113
TOP PICKS
Habit Coffee Co.
COFFEΕ WITH SUSTAINABILITY Το Habit είναι για τον εμπνευστή του «το σπίτι του καφέ». Η μετάφραση της προσωπικής του αγάπης γι’ αυτό το προϊόν που μας συνοδεύει από την πρώτη στιγμή της ημέρας. Η επιλογή των χρωμάτων (άσπρο-μαύρο), η τεχνογνωσία, η εξυπηρέτηση, ο χαρακτήρας του λογότυπου, το συνολικό design και η ατμόσφαιρα αντικατοπτρίζουν όλα του τα πιστεύω σχετικά με την παρασκευή και την κατανάλωση του καφέ, αλλά και την αφοσίωσή του στη βιωσιμότητα. «Η προσπάθεια που κάνουμε να απορρίψουμε το πλαστικό από την καθημερινότητα, η χρήση των επαναχρησιμοποιούμενων θερμός, τα βιοδιασπώμενα καλαμάκια είναι μια λογική στην οποία βαδίζουμε καιρό τώρα, και κάθε μέρα ψάχνουμε νέους τρόπους να την ενισχύσουμε» μας λέει. Το «σπίτι» αυτό μπορείς να το βρεις σε τρία σημεία στην πόλη των Χανίων (στο κέντρο, στη Χαλέπα και στα Λενταριανά), ενώ επόμενος στόχος είναι να φύγει το brand από τα όρια της πόλης.
Habit is “the home of coffee”. The choice of colors (black and white), the know-how, the service, the logo, the total design and ambience reflect its creator’s beliefs about the preparation and consumption of coffee, plus his devotion to sustainability. “Since a long time we try to discard plastics, use reusable thermos containers and biodegradable straws, and we constantly search for new ways to enhance those efforts”, he says. Habit exists in three spots of Chania: downtown, Chalepa, and Lentariana. Next step: move the brand outside the city. Παπαναστασίου 31, Λενταριανά / 31 Papanastasiou St., Lentariana, +30 28210 08187 / Xατζημιχάλη Γιάνναρη 28, Χανιά / 28 Ηatzimihali Giannari St., Chania Center +30 28210 23332 / Δαγκλή 15, Xαλέπα / 15 Dagli St., Chalepa, +30 28210 40007 Apple Store: Habit Coffee Co.
Π Α Λ Ι Ά ΕΘ ΝΙΚΉ Ο Δ Ό Σ ΚΙΣΣ Ά Μ ΟΥ ΧΑΝ Ί ΩΝ 183, ΠΛΑΤΑΝΙ ΆΣ, ΧΑΝΙ Ά | MYLOSCHANIA. COM
TOP PICKS
Μπουγάτσα Χανίων / Bougatsa Chanion
SNACKING LOCAL TREATS Κοντά στην Κεντρική Αγορά, σήμα κατατεθέν της πόλης, η οικογένεια Tωμαδάκη συνεχίζει –ήδη κατά δεύτερη γενιά– με μεράκι την παραγωγή της εκλεκτής χανιώτικης μπουγάτσας. Το προϊόν, 100% χειροποίητο, παράγεται και καταναλώνεται αυθημερόν. Παρασκευάζεται από άριστης ποιότητας κρητικά προϊόντα: μυζήθρα (πηχτόγαλο Χανίων Π.Ο.Π.), αλεύρι και ελαιόλαδο, σύμφωνα με τις επιταγές της αυθεντικής –από την περίοδο της Τουρκοκρατίας– συνταγής, τηρώντας την ίδια ακριβώς τεχνική που η παράδοση των τριών αιώνων επιβάλλει. Στο κατάστημα, που λειτουργεί από το 1987, συμπληρώνοντας τρεις δεκαετίες αδιάλειπτης παρουσίας, σεμνής ως προς τη φιλοξενία και δυναμικής ως προς την ποιότητα και την αυθεντικότητά της, οι υπεύθυνοι σας περιμένουν καθημερινά από τις 5.30 το πρωί, για να δοκιμάσετε και σίγουρα να απολαύσετε το σπουδαίο
αυτό προϊόν, όπως είχε κάνει και ο Anthony Bourdain στο τελευταίο του ταξίδι στην Κρήτη. Near the Main Market, trademark of the city of Chania, the second generation of Tomadakis family continues to produce the tasty Chania bougatsa, skillfully and loyal to tradition. The 100% handmade pastry is produced by fine Cretan ingredients: mizithra cheese (piktogalo of Chania, a Protected Designation of Origin cheese), flour and Cretan olive oil, according to a delicious genuine recipe –that dates since the period of Greece’s Turkish occupation– using exactly the same three century-old technique and, naturally, it is all consumed on the same day. This shop opened in 1987 and for three decades its polite, hospitable and dynamic staff awaits its habitués since 5.30 a.m. every morning, to enjoy this Αποκορώνου 37, Χανιά / delicious product, like Anthony Bourdain 37 Apokoronou St., Chania did during his last visit to Crete. +30 28210 43978
1 Σκέτη Γλύκα / Sketi Glyka 2 Άρωμα / Aroma 3 Delizia Gelato Italiano 4 Bohème 5 ΒΕΝΕΤΗ 1948 / VENETI 1948
2
3
1
Sugar cravings
Στο πανέμορφο café-ζαχαροπλαστείο Σκέτη Γλύκα ο pâtissier Κωνσταντίνος Ντάνος φτιάχνει καθημερινά μικρά αριστουργήματα από σοκολάτα Valrhona και βούτυρο αγελάδας: μπίτερ προφιτερόλ, τραγανή μηλόπιτα, εξαιρετικό γαλακτομπούρεκο κ.ά. At the beautiful café-patisserie Sketi Glyka, patissier Konstantinos Danos creates small miracles using Valrhona chocolate and cow butter: bitter profiterole, crunchy apple pie, delicious custard pastry (galaktoboureko) etc.
3600
Όποιος θέλει να βλέπει πανοραμικά τι συμβαίνει σε όλο το λιμάνι, το Άρωμα, με προνομιακή θέση δίπλα στο Γιαλί Τζαμισί, προσφέρει άπλετη θέα, αρωματικούς καφέδες, brunch, εξαιρετικά γλυκά, μεσογειακά πιάτα και ωραία ποτά. If you wish to enojy an unobstructed view of the entire port, Aroma occupies a privileged position next to Giali Tzamisi mosque. It serves aromatic coffee, brunch, delicious pastries, Mediterranean dishes and fine drinks.
Bohemianism
Στον μαγικό κήπο των παλιών ενετικών κελιών της μονής του Αγίου Φραγκίσκου στη Χάληδων, κάτω από έναν πλάτανο 400 ετών, βρίσκεται ένα από τα πιο ψαγμένα bar resto της χώρας. Στο Bohème τα πιάτα από οργανικά υλικά συνοδεύουν οι εμπνεύσεις του διεθνώς αναγνωρισμένου mixologist Μιχάλη Μποτωνάκη, ενώ το ιστορικό ντεκόρ συμπληρώνει στον
118 | ANEKORAMA 2021
4
εσωτερικό χώρο η οροφή από ράγες ενός γερμανικού σιδηροδρόμου του Μεσοπολέμου. One of Greece’s best bar restos is situated in an enchanting garden of the St. Francis convent on Chalidon St., under a 400-year old plane tree. The dishes at Bohème are prepared with organic ingredients and the drinks are inspirations of eminent mixologist Michalis Botonakis.
Νέες αφίξεις / New entries
Δύο από τα ποιοτικότερα brands της τοπικής εστίασης επεκτείνονται συνεχώς για να είναι δίπλα μας σε όλες τις διαδρομές μας στην πόλη. Το Delizia Gelato Italiano με τα κορυφαία παγωτά και όχι μόνο άνοιξε πρόσφατα τρίτο κατάστημα στη Σκαλίδη, ενώ το Habit μάς περιμένει πλέον και στη Χαλέπα (Δαγκλή 15), με την ίδια τεχνογνωσία και τον ecofriendly χαρακτήρα που έχουν κάνει τους Χανιώτες να λατρεύουν τον καφέ του. Two of the local best brands constantly expand, aiming to be present in various parts of the city. Delizia Gelato Italiano with its top quality ice-creams recently opened a third shop on Skalidi St., while Habit opened in Chalepa with the same knowhow which made the locals adore its coffee.
5
Cremeria Veneti Tο πρώτο premium ΒΕΝΕΤΗ 1948 στην Καραμανλή περιέχει το νέο concept της εταιρείας CREMERIA VENETI, που συνδυάζει το γαλακτοπωλείο, το ζαχαροπλαστείο και την gelateria με παραδοσιακές γεύσεις και προϊόντα από φρέσκο γάλα. The first premium Veneti 1948 shop includes CREMERIA VENETI, its new concept that combines a dairy shop with a patisserie and gelateria, offering traditional flavors and products based on fresh milk.
TOP PICKS
Οινοποιία Μανουσάκη / Manousakis Winery
EXPERIENCES WINE TASTING Η Οινοποιία Μανουσάκη παράγει βιολογικά κρασιά από το 1997 με μια απλή φιλοσοφία. Όσο πιο προσεκτικά και αγνά καλλιεργούνται τα αμπέλια, τόσο αναδεικνύεται η ποιότητα του χαρισματικού κρητικού αμπελώνα. Σαν η γη να ανταποδίδει τον σεβασμό, τοπικές και διεθνείς ποικιλίες συνδυάζονται με τα άγρια βότανα της περιοχής, προσφέροντας στο ποτήρι μια άγνωστη –σε πολλούς– πλευρά της Κρήτης. Κάθε μπουκάλι Νόστος κλείνει μέσα του τις καταπράσινες πεδιάδες και τον φυσικό πλούτο των Λευκών Ορέων. Ανακαλύψτε τα γοητευτικά μυστικά του οικογενειακού οινοποιείου με μια επίσκεψη κατόπιν συνεννόησης και περιηγηθείτε στους χώρους, γευτείτε τα κρασιά (Terroir, αλλά και Premium οινογευσίες) και απολαύστε παραδοσιακό φαγητό στο ατμοσφαιρικό μεζεδοπωλείο. The Manousakis Winery has been producing organic wine, under the brand name Nostos Wines, since 1997, based on a simple principle: great wines start in the vineyards. Local and international grape varieties reveal an unknown facet of Crete’s terroir. Make an appointment to visit this family run winery, savor the wines through either a Terroir or a Premium Tasting and enjoy local dishes in the new restaurant located in the tasting room. Βατόλακκος, Χανιά / Vatolakkos, Chania +30 28210 78787 www.manousakiswinery.com
2021 ANEKORAMA | 119
TOP PICKS Βενέτη 1948 / Veneti 1948
ΑLL DAY DELICACIES Τα καταστήματα Βενέτη είναι για τους Έλληνες το σημείο συνάντησης από τον πρώτο καφέ μέχρι το τελευταίο σνακ. Μόλις άνοιξε το πρώτο premium ΒΕΝΕΤΗ 1948 στην Κρήτη, που τα έχει όλα σε 1.000 τ.μ.: πολλαπλές πρωινές επιλογές, πλούσιες ποικιλίες καφέ, φρέσκους χυμούς, σάντουιτς και μεγάλη γκάμα προϊόντων αρτοποιίας. Μαζί, κορυφαίες δημιουργίες pâtisserie με την υπογραφή CRISTIANO V (παγωτά, τούρτες, τάρτες και μακαρόν), ενώ το γαλακτοπωλείο CREMERIA προσφέρει παραδοσιακές γεύσεις με κύριο συστατικό το φρέσκο γάλα. Το 3 στρεμμάτων οικόπεδο περιλαμβάνει παραγωγική μονάδα και παιδότοπο, για ξέγνοιαστες στιγμές απόλαυσης. The first premium Veneti Bakery in Crete (area: 1000 sq.m.) offers multiple breakfast options, a rich
coffee assortment, fresh juices and sandwiches, many bakery products and top patisserie creations by CRISTIANO V (ice cream, cakes, tarts, macarons, while its new dairy shop CREMERIA provides traditional flavors based on fresh milk. The shop includes a production unit and a children’s playground. Λεωφ. Καραμανλή 99, Σούδα, Χανιά / 99 Karamanli Ave., Souda, Chania +30 28210 26510
Καλιτσούνια Γιανναράκη / Kalitsounia Giannaraki SNACKING LOCAL TREATS
Μια απόλυτα παραδοσιακή οικοτεχνία, στην οποία καθημερινά παράγονται πεντανόστιμα καλιτσούνια, βασισμένα στις αυθεντικές κρητικές συνταγές και με υλικά αποκλειστικά από ντόπιους παραγωγούς. Για 20 και πλέον χρόνια, η οικογένεια Γιανναράκη φτιάχνει καλιτσούνια φουρνιστά ή τηγανητά, με διαφόρων ειδών γέμιση, όπως χόρτα ορεινά, τυρί μυζήθρα και ανθότυρο ή
μείγμα τοπικών τυριών – όλα χειροποίητα. Στο κατάστημά τους στο κέντρο της πόλης, στο κτίριο του Δημαρχείου, θα απολαύσετε επίσης κρεατότουρτες και μπουρέκι Χανίων, μαραθόπιτες στην πλάκα, ροφήματα από κρητικά βότανα και όλα τα είδη καφέ. This is a totally traditional cottage industry producing on a daily basis very tasty kalitsounia based on genuine Cretan recipes, prepared with ingredients exclusively sourced from local producers. For more than 20 years, Giannarakis family produces handmade baked or fried kalitsounia filled with mountain herbs, mizithra and anthotyro cheese, or a mixture of local cheeses. Savor meat pies and Chania boureki, fennel pies, beverages made from Cretan herbs, and all kinds of coffee. Κυδωνίας 29, Στοά Δημαρχείου, Χανιά / 29 Kydonias St., Town Hall Arcade, Chania +30 28210 93430
info@savoidakis.gr
www.savoidakis.gr
Follow us!
TOP PICKS
Ζαχαροπλαστείο Koντεκάκης / Κοntekakis Pastry Shop SNACKING SWEET TOOTH
Στον δρόμο για την Παλαιόχωρα και τη Σούγια, γίνεται η αναγκαία στάση στην πλατεία της όμορφης Κάντανου, για «προσκύνημα» στο ζαχαροπλαστείο Κοντεκάκης, που από το 1950 σερβίρει το καλύτερο γαλακτομπούρεκο της ζωής σας, από κατσικίσιο γάλα που συλλέγεται κάθε πρωί –και δικαίως του ανήκει το domain galaktoboureko.gr– και παραδοσιακή πάστα κρέμα, παραδοσιακή σοκολατίνα με ανθόνερο, λαχταριστά παγωτά, όλα φτιαγμένα από τους ίδιους, ακολουθώντας τις συνταγές των γιαγιάδων τους. Μαζί, παραδοσιακό κανταΐφι, μπακλαβάς και άλλες νοστιμιές σε γενναίες μερίδες και καλές τιμές, με κρητική φιλοξενία. Καθώς όλα είναι ολόφρεσκα, η ζήτηση είναι τέτοια, ώστε στο τέλος της ημέρας δεν έχει μείνει ούτε αμυγδαλωτό.
On the road to Paleochora and Sougia, stop in picturesque Kandanos and visit Kontekakis pastry shop in the village square; since 1950 this well-known pastry shop serves the best galaktoboureko (custard-filled pastry) you have ever tasted – and rightly owns the domain galaktoboureko.gr – plus traditional cream or chocolate pastry and delicious ice cream, all prepared according to old family recipes, using fresh goat milk collected every morning. In addition, you will find traditional kataifi, baklava, and other sweet delights in generous portions and reasonable prices; their service is excellent. Κάντανος, Χανιά / Kandanos, South Chania +30 28230 22182 www.galaktoboureko.gr
Όπως στη φύση! Pure nature!
Νικολακάκης Κωνσταντίνος • Βιοτεχνικό Πάρκο (ΒΙΟ.ΠΑ) Χανίων, 73100 Χανιά Κρήτης • Τηλ.: 28210 81285 Nikolakakis Konstantinos • Industrial Park (VIOPA) of Chania, GR 73100 Crete, Greece • Tel.: +3028210 81285 www.aroma-kritis.gr • e-mail: info@aroma-kritis.gr
1 Maiami 2 Salty Drop House 3 Canea gift shop 4 Σκαλιδάκης / Skalidakis 5 Tzompanakis
Blown Glass
Shopping Spree ΑΓΟΡΕΣ ΜΕ ΣΤΙΛ Tα ψώνια στα Χανιά θα έπρεπε να καταχωρηθούν ως ένα από τα αξιοθέατα της πόλης. / Shopping is one of the best things to do in Chania.
Το μπιστρό/στούντιο της Αλεξάνδρας Μανουσάκη σε ένα παλιό ξυλουργείο του ’50, στο Κουμ Καπί, γράφεται Maiami και όχι όπως η γνωστή πόλη. Ένα μέρος για να επικεντρωθείς στην τέχνη και το πνεύμα της δημιουργικότητας και να θαυμάσεις τα αφηρημένα κεραμικά της με δυνατά χρώματα και έντονες γραμμές, πιατέλες, βάζα, λάμπες και άλλα αντικείμενα που εκπέμπουν χαρά και με κάποιον τρόπο θυμίζουν πάντα το πού φτιάχτηκαν. Alexandra Manousakis’s bistro/studio is housed in an old carpenter’s workshop of the ’50s in Koum Kapi, and it is called Maiami not Miami. It is a place where people may come and concentrate on art and creativity, and admire the vivid colors of her beautiful abstract ceramics, platters, water jugs, vases, lamps, and other beautiful objects.
3
Από την Κρήτη με αγάπη / From Crete with love
Surf life
Στο Canea gift shop (Ζαμπελίου 45) εκπληρώνεται το όραμα για το ελληνικό σουβενίρ αλλιώς: με σημεία αναφοράς την κρητική λύρα και το skyline του λιμανιού, μια σειρά T-shirts, κούπες, πετσέτες θαλάσσης, notebooks και χειροποίητα δώρα ή χρηστικά αντικείμενα σε εξαιρετική σχέση ποιότηταςτιμής. Στην Καραϊσκάκη 13-15, η τρίτη γενιά Σκαλιδάκη προσφέρει όλων των ειδών τα μαχαίρια και εξηγεί τα πάντα για το «τσεμπερλίκι», τους «περμανέδες» και τη «μασιά». Θα βρείτε τεράστια ποικιλία από Brute De Forge, σαΐτες, γιαταγάνια, στιλέτα, κυνηγετικά, επιβίωσης, ιερατικές λόγχες, μαχαίρια σεφ κ.ά. In Canea gift shop (45 Zambeliou St.) you can admire Greek souvenirs with historic sites of Chania as reference points, Cretan lyres and the port’s skyline, a series of T-shirts, cups, beach towels, notebooks and other stylish handmade gifts. The third generation of the Skalidakis family offers on Karaiskaki St. 1315 a great variety of Brute De Forge knives, yataghans, daggers, hunting knives, survival knives, liturgical spears, chef knives etc.
124 | ANEKORAMA 2021
2
1
4
Το μέρος για να ακολουθήσετε τη φετινή μόδα του surf style, με τα χαβανέζικα χρώματα και prints, είναι το Salty Drop House (Καλλεργών & Σαρπηδώνος), όπου σας περιμένει μια σειρά από beachwear ρούχα και αξεσουάρ για άνδρες και γυναίκες και μαζί οι χειροποίητες σανίδες που κατασκευάζονται στο Μπαλί. Inspired by the sea, Salty Drop House offers beachwear and accessories for men and women, plus gear and handmade surfboards made in Bali.
Φυσητό ανακυκλωμένο γυαλί / Recycled hand-blown glass
Στο Κόκκινο Χωριό του Αποκόρωνα, ο Ανδρέας Τζομπανάκης δημιουργεί από το 1986 κομψοτεχνήματα από ανακυκλωμένα μπουκάλια. Κάθε μέρα κομμάτια γυαλιού, άμμος, μέταλλα και μεταλλικά οξείδια αναμειγνύονται στους 1500°C και όταν πια γίνουν μάζα oι τεχνίτες τα φυσούν με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο, για να μετατραπούν σε καράφες, ποτήρια και εντυπωσιακά φωτιστικά, καθένα μοναδικό και με τη σφραγίδα του sustainability.
5
Since 1986, Andreas Tzompanakis has created at Kokkino Chorio, in Apokoronas art from recycled glass bottles. Every day pieces of glass, sand and metal oxides are mixed at 1500°C and, when they become a glass mass, the glassworkers blow them into works of art, each one unique and sustainable.
5 : B E E T L E TOT T I
Maiami, not Miami
TOP PICKS
Monk Soul Living SHOPPING HOME DECO Για όποιον φτιάχνει σπιτικό ή θέλει να ανανεώσει τον χώρο του με μικρά έξυπνα τρικ, μόλις άνοιξε αυτό το ξεχωριστό κατάστημα σε έναν ανανεωμένο χώρο 450 τ.μ. Σε τρεις ορόφους θα βρείτε ολοκληρωμένες προτάσεις διακόσμησης, προσαρμοσμένες σε όλες τις τελευταίες τάσεις του home design –από boho chic έως country– και πολλές ιδέες για να προσαρμόσετε τη διακόσμηση στην προσωπική σας αισθητική. Μαζί, όλα όσα θα κάνουν το σπιτικό σας πιο φιλόξενο και όμορφο και τη ζωή σας πιο χαλαρή και εύκολη: μια μεγάλη γκάμα από αντικείμενα διακόσμησης επώνυμων brands, είδη για την κουζίνα και το μπάνιο, exclusive και limited εποχικές συλλογές, λευκά είδη υψηλής ποιότητας, αλλά και εκπληκτικές επιλογές δώρων για κάθε περίσταση, όπως γάμοι, γενέθλια, βαπτίσεις ή για νεογέννητα.
This unique shop just opened in a renovated area of 450 sq.m, ready to welcome all those who wish to equip or revive their home. In its three floors, there are complete decoration suggestions following the latest home design trends, from boho chic to country, plus many ideas that will help us adapt the décor to our personal aesthetics. There are many items which will make our home more beautiful and our life more comfortable: decoration items of well known brands, kitchen and bathroom items, exclusive and limited seasonal collections, high quality linen, and superb gifts for weddings, birthdays, christenings, and newborn babies. Μπονιαλή 26, Χανιά / 26 Boniali St., Chania +30 28218 21764 FB: Monk Soul Living Instagram: monk.soul.living
2021 ANEKORAMA | 125
TOP PICKS
Mπαλαντίνος / Baladinos
FOOD SHOPPING SAVORY CHEESES Από το ιστορικό χωριό Θέρισσο, η οικογένεια Μπαλαντίνου, από το 1928, έχει δημιουργήσει ιστορία στον χώρο της τυροκομίας. Η τέταρτη γενιά της αντεπεξέρχεται στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση με ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο στο Βαρύπετρο Χανίων, όμως πάντα με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση. Οι Κρητικοί αγαπούν ιδιαίτερα τα βραβευμένα τυριά και γιαούρτια Μπαλαντίνος (11 πανελλήνια βραβεία και ένα διεθνές) από 100% φρέσκο πρόβειο και γίδινο γάλα από επιλεγμένα ορεινά αγροκτήματα. Στο κεντρικό κατάστημα των Χανίων, το οποίο λειτουργεί στο ίδιο σημείο από τη δεκαετία του ’50.
Starting from the historic village Therissos, Baladinos family became famous in the cheese making sector since 1928. The family’s fourth generation covers the constantly increasing demand from an ultra modern factory in Varypetro, Chania, always fully respecting the local tradition. Cretans adore Baladinos family’s award-winning cheeses and yoghurts (11 Panhellenic awards plus an international award), which are made of 100% fresh lamb milk and goat milk procured from select mountain farms. Their products are offered from their main shop in Chania, which operates in this spot since the ’50s. Σκαλίδη 25, Χανιά +30 28210 95517 Εργοστάσιο: Βαρύπετρο Κυδωνίας, Χανιά +30 28210 32222 / 25 Skalidi St., Chania. Factory: Varypetro Kydonias, Chania www.balantinos.gr
Mια νέα οικογένεια / Α new family Το ιστορικό κτήμα της οινοποιίας Μπουτάρη Φανταξομέτοχο αυτοσυστήνεται εκ νέου, μετά την αναμπέλωσή του το 2015, με την ταυτότητα Scalarea Estate και μια νέα σειρά εξαιρετικών κρασιών. Το λαμπερό Scalarea Λευκό από Βιδιανό και Αθήρι, το Scalarea Ερυθρό, γνωστό με την παλιά του ονομασία ως «Σκαλάνι», ένα πολυβραβευμένο blend από Κοτσιφάλι και Syrah, και μαζί τους το Φανταξομέτοχο, με Ασύρτικο και Chardonnay, το οποίο διατηρεί την πρώτη, συμβολική ονομασία του κτήματος (σημαίνει «Το Μετόχι των Φαντασμάτων», από τότε που οι καλλιεργητές επινοούσαν τρόπους προκειμένου να προστατεύσουν τη σοδειά τους από εισβολείς). / The historic Boutari winery in Crete begins a new era. After an ambitious replanting project, the wines of the estate are redefined and relaunched as the Scalarea Estate wines: Scalarea White, Scalarea Red and Fantaxometocho (“The Phantom’s Estate”).
Βραβευμένες γεύσεις / Award-winning tastes
Στο κεντρικό κατάστημα Μπαλαντίνος, που λειτουργεί στο ίδιο σημείο πίσω από την Αγορά από τη δεκαετία του ’50, θα βρείτε τα βραβευμένα προϊόντα της εταιρείας, όπως κεφαλοτύρι, τυρομάλαμα, στάκα και στακοβούτυρο, καθώς και τα ΠΟΠ Γραβιέρα Κρήτης και Πηχτόγαλο Χανίων. Αt the Baladinos main shop which operates at the same spot in Chania since the ’50s, get their award-winning products, such as the kefalotyri and tyromalama cheeses, staka (butterfat), Cretan Gruyere, Pichtogalo cheese spread etc.
H πηγή / Τhe source Tο παραδοσιακό πρατήριο ΑΒΕΑ (Σκαλίδη 116) συγκεντρώνει όλα τα αγαπημένα προϊόντα ΑΒΕΑ, αλλά και επιλεγμένων τοπικών εταιρειών: μεγάλη ποικιλία εξαιρετικά παρθένων ελαιόλαδων, σαπούνια και φυσικά καλλυντικά με ελαιόλαδο, χυμοί κ.ά. At the traditional AVEA Deli Shop (116 Skalidi St.) except for AVEA products, one also finds products of select local companies.
Τανίνες / Tannins
Στο εμπορικό κέντρο ΟΛΕΑ στον Πλατανιά, η μοντέρνα κάβα Vinoteca del Mundo διοργανώνει οινογνωσίες, για να μάθουμε περισσότερα για τις 250 επιλεγμένες ετικέτες από τον ελληνικό και ξένο αμπελώνα που προσφέρει, μαζί με μεγάλη ποικιλία από οινοπνευματώδη και αποστάγματα και όλα τα delicatessen καλούδια που τα συνοδεύουν. Modern liquor store Vinoteca del Mundo in OLEA shopping center in Platanias, organizes wine tasting sessions to present its more than 250 select wine labels from Greek and foreign vineyards, plus a great variety of spirits and delicatessen.
-list
1 Villa Yasemi 2 Malmo Historic Hotel 3 The Tanneries Hotel & Spa 4 Domes Zeen 5,6 SanSal Boutique Hotel
1
2
City Hotel of the Year
3
Hotel living Η ΝΕΑ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ Η κρητική φιλοξενία στα καλύτερά της. / Crete’s warm embrace.
Τα παλιά βυρσοδεψεία / Τhe old tanneries
Στα Ταμπακαριά στη Χαλέπα, η άφιξη κάποιων ξενοδοχείων επιβεβαίωσε ότι αυτή είναι η ανερχόμενη hot γωνιά της πόλης. Το The Tanneries Hotel & Spa μετέτρεψε διατηρητέα παλιά βυρσοδεψεία του 19ου αιώνα σε 20 πολυτελείς σουίτες 40-104 τ.μ. για τους ταξιδιώτες που αναζητούν το νόημα των πραγμάτων. Έρχεται μαζί με υψηλού επιπέδου εστιατόριο και spa. Στο ίδιο μαγικό σημείο, η 3 δωματίων Villa Yasemi είναι το τελευταίο project της αλυσίδας Monastery Estate, που έχει κάνει εντύπωση με τις μονάδες της στο Παλιό Λιμάνι και τη Σούγια, και περικλείεται από τον αφρό της θάλασσας. New hotels at Tabakaria indicate that this is the town’s new hot spot. The Tanneries Hotel & Spa converted 19th century tanneries to 20 suites of 40-104 sq.m, plus a top quality spa and a restaurant. Ιn the same beautiful little port, Villa Yasemi belongs to the Monastery Estate chain, whose units at the Old Port and Sougia have made quite an impression.
128 | ANEKORAMA 2021
To SanSal Boutique Hotel άνοιξε τον Αύγουστο του 2020 στην Ακτή Κανάρη στα Χανιά και ήδη βραβεύτηκε από τον θεσμό Hotels of the Year. Έπαιξε ρόλο η θέση του κοντά στη θάλασσα (και τα 23 δωμάτια την κοιτούν), ο design σχεδιασμός, η πισίνα και το lounge στο rooftop. Για όσους, εκτός από την πολυτέλεια, ενδιαφέρονται και για την ιδιωτικότητα, η Deluxe σουίτα έχει δική της πισίνα. SanSal Boutique Hotel opened in August 2020 and has already won an award by the Hotels of the Year. It has superb design, 23 rooms, all with a view to the sea, a swimming pool and a lounge on the rooftop. If luxury isn’t enough, then privacy is the answer– the Deluxe suite has its own veranda with a private pool.
Bιβλιοφάγοι / Βοοk lovers
TOP PICKS
Η Μάλμειος Βιβλιοθήκη από το 1957 μέχρι το 1971 υπήρξε σημείο αναφοράς για τους Χανιώτες, που την ταύτιζαν με τη βενετσιάνικη αψίδα που περνά πάνω από την οδό Μάλμου. Από πάνω της, εκεί που βρισκόταν κάποτε η αίθουσα της βιβλιοθήκης, βρίσκεται πλέον ένα από τα επτά ψηλοτάβανα δωμάτια του νέου πολυτελούς Malmo Historic Hotel στο προσεκτικά αναπαλαιωμένο κτίριο. Το παρελθόν του μαρτυρούν το βενετσιάνικο τζάκι και το οικόσημο με την επιγραφή «Μη λησμονείς ότι είσαι άνθρωπος». Τhe building which housed the Malmo Library from 1957 till 1971 has been carefully restored and accommodates the Malmo Historic Hotel and its 7 high-ceilinged rooms. Admire the Venetian fireplace and the coat of arms with the inscription “Do not forget that you are human”.
4
Ευ ζην / Τhe art of living well
Ποιος περιμένει να βρει μια όαση τροπικής βλάστησης, μπανανόδεντρων και φοινίκων με άπλετη θέα στη θάλασσα στις παρυφές της πόλης των Χανίων; Στο Domes Zeen Chania, η φιλοσοφία του slow living συναντά την πολυτέλεια ενός μέλους της Luxury Collection Resort, μόλις λίγα τετράγωνα από το κέντρο μιας σύγχρονης πόλης. Λέγεται ευ ζην ή και Haute Living. At Domes Zeen Chania the slow living philosophy meets the sumptuousness of a Luxury Collection Resort member, in an oasis of tropical vegetation, banana, and palm trees. on the outskirts of Chania. This is called Ef Zeen and/or Haute Living.
5
6
Casa Arokaria
TRANQUIL COTTAGE Η ανακαινισμένη αγροικία βρίσκεται σε ένα δάσος στις Βουκολιές, μόλις 20 χλμ. από τα Χανιά. Χτισμένη στη σκιά μιας αροκάριας, απολαμβάνει πανοραμική θέα σε έναν κάμπο με ελιές και πορτοκαλιές, αποτελώντας ησυχαστήριο για ολιστική χαλάρωση από κάθε ίχνος στρες. Συγχρόνως, απέχει λίγα λεπτά από όμορφες παραλίες και η θέση της την κάνει ιδανική αφετηρία για εξορμήσεις στη Δυτική Κρήτη. Διαθέτει όλες τις σύγχρονες ανέσεις –και ποδήλατο για υπέροχες βόλτες στην εξοχή–, ενώ οι οικοδεσπότες είναι συνεχιστές της περίφημης κρητικής φιλοξενίας.
This fine old, restored stone farmhouse is situated in one of the most beautiful parts of western Crete. It overlooks a hillside of olive and orange trees offering an enchanting panorama. Casa Arokaria offers you wonderful hospitality and carefree relaxation in the shades of the magnificent ancient Arokaria tree. Situated on a tranquil hillside with wonderful views of the surrounding countryside, approximately 20 km from the picturesque town of Chania.the location is situated a few minutes away from several beaches and living areas. It is also an ideal base for those wishing to make excursions. Νέο Χωριό Κυδωνίας, Βουκολιές / Neo Horio Kydonias, Voukolies +30 694 1677490 casaarokaria.com
2021 ANEKORAMA | 129
K A R P A T H O S : T H E O T H E R O LY M P U S
ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΘΕΪΚΗ ΝΗΣΟΣ Άφησε το θαυματουργό αγέρι του καλοκαιριού –μπονέντη το λένε εδώ, στο τέρμα της Άγονης Γραμμής, και το δοξολογούν με πάθος στα φημισμένα γλέντια τους– να σε συνεπάρει σε ένα ιδιαίτερο ταξίδι στην άκρη του Αιγαίου. / Let the unique summer breeze – locally called Bonendis – carry you to an exceptional destination. ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ / NIKOS G. MASTROPAVLOS
130 | ANEKORAMA 2021
THIS IS A REMOTE VOYAGE, not only due to the actu-
al number of miles, but especially because it leads to a dissociation from the usual and obvious things. Karpathos, more actively and vividly from any other place, maintains and balances the two vital components of the contemporary travel experiences: tradition and cosmopolitan life. The modern diversity of colors of the daring yachtsmen who arrive in the island from many foreign countries and boldly go out in the strait between Kasos and Karpathos to meet the incoming ships is totally compatible with the dazzling colors of the traditional dresses of the women of Olympos who insist to wear them not only during the important days of their lives, or in feasts and fetes, but also in their everyday life. From all the ships which cross the Aegean Sea, ANEK LINES’ Prevelis follows the primeval course used by the Minoan ships during the first eastward travels of those representatives of the earliest European civilization: first, the islands of Kasos, Karpathos, and Rhodes, and from there the Eastern Mediterranean shores, Asia Minor, Phoenicia and Egypt. The ship’s course prompts us to relive, mentally, those travels and the ambience of the legendary Minoan naval supremacy that led to exotic and unusual discoveries and adventures. In Karpathos the sea and nature are all-powerful; the land is sizeable and rich, with forests and a lot of water,
S I M E P H OTO
M
ακρινή διαδρομή, όχι μόνο σε απόλυτο αριθμό μιλίων πλεύσης, αλλά κυρίως σε αποστασιοποίηση από τα συνήθη και προφανή. Γιατί η Κάρπαθος, πιο ζωντανά και παραστατικά από οπουδήποτε αλλού, συντηρεί και ισορροπεί τις δύο ζωτικές συνιστώσες της σύγχρονης ταξιδιωτικής εμπειρίας: την παράδοση και τον κοσμοπολιτισμό. Η μοντέρνα πολυχρωμία των τολμηρών ιστιοπλόων από κάθε γωνιά της Γης, που βγαίνουν στο μπουγάζι μεταξύ Κάσου και Καρπάθου για να προϋπαντήσουν το πλοίο που φτάνει, είναι απολύτως συμβατή με τα εκτυφλωτικά χρώματα της παραδοσιακής ενδυμασίας των γυναικών της Ολύμπου, που επιμένουν να τη φορούν όχι μόνο τις... ακριβές ημέρες, γιορτές και γλέντια, αλλά και στην καθημερινή ζωή. Το «Πρέβελης» έχει το προνόμιο απ’ όλα τα πλοία που ταξιδεύουν στο Αιγαίο να ακολουθεί την αρχέγονη ρότα που κρατούσαν τα μινωικά καράβια στο παρθενικό ταξίδι του πρώτου ευρωπαϊκού πολιτισμού προς ανατολάς: Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο, και από εκεί στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου, Μικράς Ασίας, Φοινίκης και Αιγύπτου. Μας υποβάλλει να ζήσουμε ξανά, νοερά, το ταξίδι τους και την ατμόσφαιρα της θρυλικής μινωικής θαλασσοκρατορίας, που έχει να κάνει με την περιπέτεια της ανακάλυψης του εξωτικού. Στην Κάρπαθο, η θάλασσα και οι «γαλάζιες» σκέψεις είναι παντοδύναμες, αν και μιλάμε για μεγάλη
Στα Πηγάδια, την πρωτεύουσα του νησιού, μια βάρκα στέκει ως μνημείο να θυμίζει το πάλαι ποτέ επίκεντρο της Καρπάθου, το αρχαίο Ποτίδαιον / The boat installation in Pigadia reminds us of Potideon, the ancient name given to the island's capital
2021 ANEKORAMA | 131
T R AV E L
1 Πηγάδια / Pigadia 2 Παιχνίδια γύρω
από την Όλυμπο / Childrens games around Olympos 3 Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στην Όλυμπο / The fete of August 15 in Olympos 4 & 5 Η Όλυμπος, απλωμένη στις κορυφές του Προφήτη Ηλία / Olympos spreads on Profitis Ilias’ summit
2
και πλούσια στεριά, με δάση και νερά, που κορυφώνεται σε μία από τις ψηλότερες κορυφές του Αιγαίου, την Καλή Λίμνη (1.215 μ.), που χωρίζει το νησί σε πάνω και κάτω μεριά. Αλλά ακόμη και από εκεί, από το οροπέδιο της Λάστου, το εκπληκτικό είναι πάλι η θέα του Καρπάθιου πελάγους από τη μεριά του πολύνησου της Κάσου μέχρι τις κορυφογραμμές της Κρήτης, που αχνοσχεδιάζονται στον ορίζοντα. Village Hopping Όλοι οι δρόμοι στην Κάρπαθο αρχίζουν από τα Πηγάδια, πρωτεύουσα και θαλασσινή πύλη εισόδου του νησιού που σφύζει από ζωή, και καταλήγουν αργά ή γρήγορα στην Όλυμπο, ένα μικρό θαύμα –μπορεί και αναγέννηση ή και επανάσταση– της παράδοσης στους μοντέρνους καιρούς. Δεν είναι μόνο η θέα του οικισμού, με φόντο τα θεόρατα βουνά και τις σειρές των ανεμόμυλων να κυματίζουν στη λοφογραμμή, αλλά κυρίως η φιλοσοφία για τη ζωή, που σεργιανά στα στενά σοκάκια και στα ξέφωτα προς το πέλαγος, που την έχουν κάνει πόλο έλξης για διεθνή ντοκιμαντέρ και κορυφαίους φωτογράφους, όπως ο Κωνσταντίνος Μάνος και ο Κουντέλκα. Μοιάζουν όλα αυτά με σκηνοθετημένη τουριστική ατραξιόν, όποιος όμως ζήσει έστω και μία φορά την έναρξη του φαντασμαγορικού γλεντιού τον Δεκαπενταύγουστο, με τα βυζαντινά τραγούδια της τάβλας, τα συρματικά και τον πάνω χορό, θα καταλάβει ότι όσα για τους επισκέπτες μοιάζουν εξωτικά, για τους κατοίκους της κλειστής και δυσπρόσιτης μέχρι πρόσφατα κοινωνίας της Ολύμπου, όπου ο ηλεκτρισμός και ο δρόμος έφτασαν μόλις στα τέλη της δεκαετίας του ’70, είναι ιερά και όσια. Κι ακόμη περισσότερα θα καταλάβει όταν πάει με τα πόδια ή με το καραβάκι από το Διαφάνι, επίνειο της Ολύμπου, στο πανηγύρι του Άη Γιάννη στη Βρουκούντα, στις 28-29 Αυγούστου, και ζήσει το γλέντι όλο το βράδυ, ανάμεσα στους λαξευτούς τάφους της αρχαίας πόλης. Από τα χωριά της νότιας ζώνης ξεχωρίζουν οι Μενετές, 8 χλμ. από τα Πηγάδια, με το μεσαιωνικό παρελθόν, δαιδαλώδη δρομάκια με πολύχρωμα σπίτια και την εντυπω-
132 | ANEKORAMA 2021
1
3
σιακή εικόνα της Παναγίας του Βράχου στην άκρη του γκρεμού, όπου τον Δεκαπενταύγουστο ξεσπά μεγάλο πανηγύρι. Από εδώ ο δρόμος οδηγεί δυτικά στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Αρκάσας, με bonus τα δύο σημαντικά ιστορικά μνημεία στη χερσόνησό της, την αρχαία Ακρόπολη του Παλαιοχωρίου και την παλαιοχριστιανική βασιλική με τα έξοχα ψηφιδωτά δαπέδου του 5ου αι., και στο ψαροχώρι Φοινίκι με το λιμανάκι-καταφύγιο των ψαράδων που τροφοδοτούν τις δημοφιλείς ταβέρνες του. Επιστρέφοντας στην ενδοχώρα, θα συναντήσετε τις Πυλές, περιτριγυρισμένες από περιβόλια και με πανοραμική θέα στο δειλινό, το «υπερνεφέλες» Όθος, το πιο ορεινό χωριό –σε υψόμετρο 510 μ.– που συχνά χάνεται στα σύννεφα, και το εστέτ Απέρι, την παλιά πρωτεύουσα με τα ανακαινισμένα καρπαθίτικα αρχοντικά των μεταναστών της που επιστρέφουν εδώ κάθε καλοκαίρι. Τα χωριά-αξιοθέατα συμπληρώνουν, λίγο βορειότερα, τα Σπόα, ένα «μπαλκόνι» στο πιο στενό σημείο του νησιού που βλέπει δύο θάλασσες ή, όπως λένε οι ντόπιοι, τις δύο καλύτερες ώρες του Καρπάθιου πε-
H Όλυμπος είναι ένα μικρό θαύμα –μπορεί και αναγέννηση ή και επανάσταση– της παράδοσης στους μοντέρνους καιρούς.
5
Olympos is a small miracle, a revival, a revolution of tradition in contemporary times.
plus one of the Aegean Sea’s highest summits, Kali Limni (1,215 m) that splits the island to an upper and a lower part. Still, even from there, from Lastos Plateau, the view of the Carpathian Sea spreading from Kasos till Crete’s ridges, which are faintly seen in the horizon, is superb.
Village hopping
4
1 : O R E A K A R PAT H O S . 2 , 5 : S H U T T E R S T O C K . 3 , 4 : N I KO S G M A S T R O PAV L O S / E U D E M O N I A . G R
All roads and routes in Karpathos begin from Pigadia, the entrance to the island from the sea, which is lively with hotels for all budgets, restaurants and bars. Menetes, 8 km far from Pigadia, with its medieval architecture and the impressive icon of the Virgin Mary of the Rocks on the edge of a cliff, probably is the most picturesque settlement of the island; every year, a great fete is organized here on August 15. From this site, one can reach the beaches of the shore towards Arkasa where the sun sets and modern life is gently entangled with the past since ruins of ancient temples and Early Christian basilicas are scattered everywhere. After the fishermen’s village Finiki, and the beaches which welcome the waves of the Carpathian Sea, turn back towards Pyles, a village in the interior of the island and Othos a mountain village which often is hidden by the clouds. After Volada, one of the island’s most beautiful villages, you will reach Spoa, a settlement on a balcony above Agios Nikolaos beach and then you will meet pretty Mesochori village on the western coast where a famous fete takes place on September 7 to honor Virgin Mary Vryssiani. Still all the roads lead to Olympos, a miracle of tradition in modern times. The view of the settlement with the mountains and the turning windmills in the background is enchanting, but also its lively alleys and clearings that lead to the sea are very charming. The whole set reminds of a staged tourist attraction, however we must remember that electricity was installed here only during the ’70s. Anyone who experiences the fantastic fete on August 15 with the Byzantine songs, the traditional “Syrmatika” songs and the dances, will understand the locals’ truly sacred beliefs.
2021 ANEKORAMA | 133
1
1 Το εκκλησάκι του Χριστού στην
ανατολική πλευρά της Ολύμπου / Chapel in Olympos 2 Οι Μενετές, ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και πληθυσμό χωριά του νησιού / Menetes village 3 Γλυπτό γυναίκας με παραδοσιακή φορεσιά (του Βασίλη Χατζηβασίλη) στο Διαφάνι / Statue of a woman dressed with traditional costume at Diafani 2
Οι παραλίες Με 100 καταμετρημένες παραλίες και μια ξεχωριστή έκπληξη σε κάθε της στροφή, η ακτογραμμή της Καρπάθου είναι μια αδιάκοπη εναλλαγή εμπειριών και καταστάσεων. Η εξερεύνησή της ξεκινά τυπικά από το αρχικό λίκνο των διακοπών στο νησί, την Αμμοοπή, μια πολυάνθρωπη διαδοχή 7 αμμουδερών γαλαζοπράσινων όρμων κοντά στα Πηγάδια, που υποδέχτηκαν τα πρώτα ξενοδοχεία και εξοχικά – αν και κάποιοι, μαζί με τα εξωτικά τους ονόματα, όπως π.χ. «του Πουλιού το Ποτάμι», συνεχίζουν να διατηρούν κάτι από τη μοναχική γοητεία τους. Αμέσως μετά, στον δρόμο προς το αεροδρόμιο, ο Αφιάρτης είναι η αφετηρία της επικράτειας των ιστιοπόρων που φτάνει μέχρι κάτω τον Αγριλαοπόταμο στη νότια ακτή του νησιού. Η περιοχή δικαιολογεί με το παραπάνω τον χαρακτηρισμό «Ανεμόεσσα», που ακολουθεί από τα αρχαία χρόνια την Κάρπαθο, συγκεντρώνοντας από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο windsurfers από όλον τον κόσμο (εδώ διοργανώθηκε δύο φορές παγκόσμιο πρωτάθλημα ταχύτητας ISWC). Κάποτε οι αυτόχθονες ονόμαζαν
134 | ANEKORAMA 2021
The beaches
Karpathos’ coastline boasts of 100 beaches which constantly offer new images and original experiences to their visitors. In Ammoopi, under Pigadia Bay, begins a crowded summer settlement consisting of hotels and summer houses in a series of sandy and pebbly bays; some of them are isolated but very charming and have exotic names. They are definitely worth visiting. Afiartis’ area certainly justifies the name “Anemoessa” (windy island) which was given to Karpathos since the antiquity. From May to October those beaches gather windsurfers from all over the world, and the ISWC (the International Speed Windsurfing Championship) took place here twice. The beaches that the locals used to call by Greek names in the past (Makri Gialo, Nikolaki Pounta, Valia), now bear new cosmopolitan names depending on the skill level that the windsurfers must possess: Chicken Bay (for beginners), Gun Bay (for the middle level), or Devil’s Bay (for very experienced and professional windsurfers). Windsurfing is not for everybody, especially in such difficult conditions, but we recommend to you to visit those places in order to enjoy the spectacle and the comradeship developed among the sport’s lovers.
ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΕ Το καρπάθικο γλέντι με λύρες, λαούτα και τσαμπούνες –συνολικά των πάνω και των κάτω χωριών και ξεχωριστά της Ολύμπου– έχει εγγραφεί στον εθνικό κατάλογο της UNESCO ως μνημείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που αξίζει να διατηρηθεί. ΤΗΕ FETES People sing and dance in the Carpathian feasts – organized by the upper and lower villages together and by Olympos separately – to the sound of lyres, lutes, and bagpipes. Such colorful events have been recorded in UNESCO’s national Intangible Cultural Heritage List as a monument of intangible heritage that is worth saving.
1 , 3 : S H U T T E R S T O C K . 2 : O R E A K A R PAT H O S
λάγους, ανατολή και δύση, και το Μεσοχώρι, χτισμένο αμφιθεατρικά στην κόψη ενός γκρεμού, με φημισμένο ηλιοβασίλεμα.
3
T R AV E L
1 Σκάλα προς μυστική σπηλιά / Way to a secret cove 2 Τα Άπελλα / Apella beach 3 Οι παραλίες στον Λευκό έχουν θέα στο νησάκι Σώκαστρο / The beaches at Lefkos
1
2
αυτές τις παραλίες Νικολάκη Πούντα, Βαλιά και Μακρύ Γιαλό. Τώρα οι φυλές των σέρφερ τούς έδωσαν τα δικά τους κοσμοπολίτικα ονόματα, Chicken Bay, Gun Bay και Devil’s Bay, αναλόγως του skill level που απαιτούν, ενώ ο πολύχρωμος χορός των ιστίων τους στις κορυφές των κυμάτων έχει γίνει μόνιμη ατραξιόν του τοπίου. Ειδικά στο ειδυλλιακό σκηνικό του Αγριλαοπόταμου, όταν ανοίγονται στο πέλαγος και κάνουν τις τελευταίες φιγούρες, με φόντο την Κάσο και το Στρογγύλι, μέσα στα χρώματα του ηλιοβασιλέματος, το θέαμα είναι πραγματικά μαγικό. Ακόμη κι αν δεν είστε φαν του σπορ, αξίζει να τις επισκεφτείτε, για να ζήσετε την ενέργεια και τη συντρο-
136 | ANEKORAMA 2021
3
φικότητα της ατμόσφαιρας ή, ακόμη καλύτερα, να συμμετάσχετε σε κάποιο από τα τακτικά ραντεβού τους, όπως το μπάρμπεκιου πάρτι, που γίνεται κάθε Κυριακή στην Devil’s Bay. Παραμένοντας στα νότια, τρεις ακόμη παραλίες διεκδικούν την προσοχή: του Μιχαλιού ο Κήπος, με τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς βράχων, ο ερημικός Ψωράρης, πίσω από την περίφραξη του αεροδρομίου, και λίγο ανατολικότερα –στον Αφιάρτη– ο Διακόφτης, με τη διπλή παραλία που θυμίζει Καραϊβική και την υπέροχη θέα στο νοτιότερο ακρωτήρι της Καρπάθου, τον Καστέλλο. Για τις δύο παραλίες-σταρ, πρέπει να πάρετε τον δρόμο βόρεια από τα Πηγάδια που
ΟΜΗΡΙΚΕΣ ΦΙΛΙΕΣ Στις ενάλιες βραχοσπηλιές της νότιας Καρπάθου βρίσκουν καταφύγιο οι απειλούμενες μεσογειακές φώκιες Monachus monachus, γνωστές ήδη από την εποχή του Ομήρου. / The threatened species of the Mediterranean seal Monachusmonachus, which was already known since Homer’s era, takes refuge in the rocky marine caves of South Karpathos.
1 : C O U R T N E Y H A L L / U S N P L A S H . 3 , 6 : S H U T T E R S TO C K
4
5
4 O Mακρύς Γιαλός
στον Αφιάρτη, παράδεισος για τους σέρφερ / Surfers’ paradise in Makris Gialos 5 Κυρά Παναγιά / Kyra Panagia 6 Φοινίκι / The beach at Finiki
6
4 : N I KO S G M A S T R O PAV L O S / E U D E M O N I A . G R . 5 : Κ A R PAT H O S . G R
Watch them especially in idyllic Agrilaopotamos beach as they execute their last moves while the sun touches the sea in Crete’s direction. Every Sunday, at 8 p.m., there is a barbeque party at the ION Club Karpathos in Devil’s Bay. A little farther, behind the airport’s fence, there are more sandy beaches with emerald green waters and the scent of a rare forest of low cedar trees: one of the beaches, called “Tou Michaliou o Kipos”, has impressive rock formations; then, there is isolated Psoraris beach, and Diakoftis with the golden sand and picturesque view to Kastello, Karpathos’ southern cape. If you start to move from Pigadia towards the north on a steep path, always in the protected from the wind and the sun eastern side of the island, you will see rocks laden with pine trees. There are at least two junctions that lead down to Kyra Panagia Bay, the most photographed beach of Karpathos.
2021 ANEKORAMA | 137
T R AV E L
2
1
3
EXCITING ΑCTIVITIES
1 Το νησάκι Σαρία έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 / Saria 2 H παραλία Διακόφτης / Diakoftis beach 3 Το φαράγγι του ποταμού
3
Έντη στη Σαρία / Edi gorge at Saria 4 Η φημισμένη παραλία Παλάτια στη Σαρία / Famous Palatia beach at Saria
Και βoυνό και θάλασσα
DIVING In Pigadia, Karpathos Diving Center takes you to rocky Kastellia, Fokias boulders, the pirates’ cave in Achata, or the wrecked Italian ship in Diakoftis. divingkarpathos.gr HIKING 60 paths, more than 200 km long; many of which pass through traditional villages. App Store: Karpathian Paths app ROCK CLIMBING Routes close to the sea: Kyra Panagia, Apella and Flaskia Gorge.
138 | ANEKORAMA 2021
οδηγεί στην ανατολική απάνεμη ακτή. Με χρυσαφένια αμμουδιά και προστατευμένος από κατακόρυφους βράχους, φορτωμένους με πεύκα που κατεβαίνουν μέχρι την ακρογιαλιά, ο όρμος της Κυράς Παναγιάς είναι η πιο πολυφωτογραφημένη παραλία του νησιού. Ακόμη πιο διάσημη αυτή στα Άπελλα, με εξωτική άμμο και κρυστάλλινα τιρκουάζ νερά που βαθαίνουν απότομα, έχει βραβευθεί ως η ωραιότερη παραλία της Μεσογείου. Τα καραβάκια από τα Πηγάδια για το Διαφάνι προσφέρουν βουτιές και στις δύο απρόσιτες από στεριάς παραλίες της ανατολικής πλευράς, τον Κάτω Λάκκο και το Χάι. Βορειότερα, οι χωματόδρομοι γύρω από την Όλυμπο και το Διαφάνι βγάζουν σε απίθανες, σχεδόν ερημικές βοτσαλωτές παραλίες: τον υπέροχο Άγιο Μηνά, το Φορόκλι με τα μαύρα βότσαλα, του Παπά Μηνά, που οι ντόπιοι αποκαλούν και Θαλασσόδεντρα (ή Θαλασσόπουντα, από το ομώνυμο ακρωτήρι), και την ήσυχη Βανάντα. Στην άλλη πλευρά, τη δυτική, από τον Λευκό, επίνειο της περιοχής γύρω από το Μεσοχώρι, ξεκινούν διαδοχικές αμμώδεις παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά, ενώ η Αρκάσα, γνωστή ως η «Χαβάη της Καρπάθου», είναι ιδανική για bodysurfing στα συνεχή κύματα με θέα την Κάσο. Προαπαιτούμενο, για να ολοκληρωθεί το παζλ, η μονοήμερη εκδρομή με καραβάκι από το Διαφάνι στο ακατοίκητο νησάκι
4
This is a beach with golden sand and turquoise waters protected by vertical rocks and pine trees that almost reach the water. And of course, there is the star of the island’s beaches, Apella, with yellow sand and crystal clear waters that suddenly become deep, which has been awarded a prize as the most beautiful beach in the Mediterranean Sea. Small boats sail from Pigadia to Diafani, a fishermen’s village with an oblong pebbly beach, allowing their passengers to swim in two beaches, inaccessible from the land’s side, Kato Lakkos and Hai. The dirt roads around Olympos and Diafani lead to other beautiful deserted pebbly beaches: Agios Minas, Forokli, Papa Minas, and Vananda. Small boats leave Diafani to Saria islet that once was joined to Karpathos and now it is just 150 m far from its northern tip.
1 , 3 , 4 : S H U T T E R S T O C K . 2 : Κ A R PAT H O S . G R
ΚΑΤΑΔΥΣΕΙΣ Το Karpathos Diving Center, στα Πηγάδια, σας καθοδηγεί στα βραχώδη Καστέλλια, στους ογκόλιθους του Φωκιά, στη σπηλιά «των πειρατών» στην Αχάτα ή στο ναυαγισμένο ιταλικό πλοίο στον Διακόφτη. divingkarpathos.gr HIKING 60 μονοπάτια, που ξεπερνούν τα 200 χλμ., με πολλά μέσα από παραδοσιακά χωριά. Κarpathian Paths app ANAΡΡΙΧΗΣΗ Οι διαδρομές είναι πολύ κοντά στη θάλασσα (Κυρά Παναγιά, Άπελλα και κυρίως στο φαράγγι της Φλασκιάς, πίσω από την παραλία Άδεια), για μια αποζημιωτική βουτιά μετά.
Νοέλ Μπάξερ
Clare Pooley
Έναν αιώνα μετά την Καταστροφή, το ταξίδι επιστροφής μιας γυναίκας που αναζητά το παρελθόν και τον εαυτό της επιφυλάσσει πολλές αποκαλύψεις.
Ένα πράσινο σημειωματάριο ενώνει έξι αγνώστους και τους οδηγεί σε απροσδόκητες φιλίες και αγάπες.
Η επιστροφή της Πηνελόπης
Το πράσινο σημειωματάριο
Douglas Stuart
Δημήτρης Σίμος
Ashley Audrain
Jane Harper
BΡΑΒΕΙΟ BOOKER 2020
Η νέα περιπέτεια του αστυνόμου Καπετάνου θα σας βυθίσει στα σκοτεινά νερά μιας θάλασσας προδοσίας και μίσους.
Μητέρα. Κόρη. Άγγελος… Τέρας; Ένα θρίλερ γροθιά που θα μας φέρει αντιμέτωπους με τους χειρότερους φόβους μας.
Ακόμα και τα βαθύτερα μυστικά βγαίνουν στην επιφάνεια. Η Jane Harper κάνει πάλι το θαύμα της.
Σάγκι Μπέιν
Μια εποχή που σκοτώνει κάθε όνειρο, μια μητέρα που βυθίζεται στην κόλαση και ένας γιος με μια εκπληκτική ικανότητα να αγαπά.
Ο θάνατος του Οδυσσέα
Κ Υ Κ Λ Ο Φ Ο Ρ Ο Υ Ν
Το ένστικτο
Κ Α Ι
Σ Ε
Αυτοί που επέζησαν
E B O O K Nέοι τίτλοι
KET
POC
Μικρά, οικονομικά, συναρπαστικά!
T R AV E L 1 & 2 Mακαρούνες, πριν και μετά,
και λαχανοντολμάδες στην Ωραία Κάρπαθο στα Πηγάδια / Makarounes sun drying and served at Orea Karpathos in Pigadia
1
Σαρία, που κάποτε ήταν ενωμένο με την Κάρπαθο και πλέον μόνο 150 μ. θάλασσας το χωρίζουν από τη βόρεια άκρη της. Στον μοναχικό αυτόν παράδεισο με τη σπάνια άγρια ομορφιά διασώζονται ερείπια του αρχαίου οικισμού Νίσυρος, όμως κεντρικά αξιοθέατα είναι η φημισμένη παρθένα παραλία Παλάτια, με τα γαλαζοπράσινα νερά ανάμεσα στα θεόρατα γλυπτά των βράχων της Αλιμούντας, και το εντυπωσιακό φαράγγι του Έντη – η σαραντάλεπτη πεζοπορία του ξεκινά από το παρεκκλήσι της Αγίας Σοφίας. Wine & Dine Η παραδοσιακή κουζίνα της Καρπάθου κορυφώνεται φυσικά στην Όλυμπο, η οποία αποτελεί και ζωντανό μουσείο της διατροφικής αυτάρκειας των άκρων του Αιγαίου. Φανταστείτε ότι δεν υπάρχει ακόμη δημόσιος φούρνος και το κάθε σπιτικό βγάζει το δικό του ψωμί, κουλούρες και πίτες με μυζήθρα ή λαχανόπιτες από τους παραδοσιακούς φούρνους, που καίνε με φρύγανα και ξύλα. Στον Μύλο, το εμβληματικό εστιατόριο του χωριού, στεγασμένο στον τελευταίο εν ενεργεία ανεμόμυλο, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Η κυρία Σοφία φουρνίζει δίπλα στα τραπέζια του τα φαγητά της, από το κλασικό βυζάντι (ολόκληρο γεμιστό αρνί) μέχρι μουσακά, ντολμάδες και κολοκυθοανθούς γεμιστούς, ενώ ο κύριος Βασίλης μπορεί να βγάλει το φρένο του μύλου και να αλέσει το αλεύρι που θα ζυμωθεί ταχυδακτυλουργικά για τις πε-
140 | ANEKORAMA 2021
3
4
3 Το εστιατόριο Μύλος στην Όλυμπο ψήνει στον 300 ετών φούρνο του / Mylos restaurant in Olympos 4 Καρπάθικη λύρα από τον Γιώργο Κωστέτσο / Lyre of Karpathos made by George Kostetsos 5 Εσωτερικό σπιτιού στο Λαογραφικό Μουσείο Όθου / Τypical Karpathian home, Folklore Museum in Othos 5
ρίφημες μακαρούνες – σερβίρονται «καμένες» με τσιγαρισμένο κρεμμύδι και πασπαλισμένες με ξερή μυζήθρα. Μια εξίσου αυθεντική εμπειρία προσφέρει στην Αυλώνα, 6 χλμ. από την Όλυμπο, η ταβέρνα του Λεντάκη, με όλες τις παραδοσιακές γεύσεις και βιολογικά λαχανικά από το μποστάνι των υπέροχων οικοδεσποτών, του Μιχάλη και της Άννας. Στις ταβέρνες-προορισμούς ανήκει δικαιωματικά και η Φωλιά της κυρίας Ανθούλας στα Σπόα. Σε στιλ εξελιγμένου παλιού καφενείου, αν και ψηλά πάνω από τη θάλασσα, έχει όλα τα καλά που της φέρνει το καΐκι της στον
Άγιο Νικόλαο, και φυσικά τις μένουλες, τη φημισμένη παστή σαρδέλα της Μιλάθας. Στα must του φαγητού στην ενδοχώρα, σημειώστε ακόμη το παραδοσιακό καφενείο Η Πέρδικα στις Μενετές, με κορυφαίες χοντροκομένες τηγανητές πατάτες, και το εστιατόριο Έλλοβος στον Άη Γιώργη στον Λευκό, για εξαιρετικές μακαρούνες και γίδα κοκκινιστή. Παραλιακά, επιβάλλεται μια στάση στις ψαροταβέρνες στο Φοινίκι, όπου το μενού της ημέρας συνδέεται απευθείας με τα αλιευτικά σκάφη. Ενδεικτικά, ο Μηνάς με τον «Κουρσάρο» φέρνει
1 , 2 : O R E A K A R PAT H O S . 4 , 5 : G E O R G E KO S T E T S O S / F L I C K R
2
6 Σκάροι «παπά γιαχνί» σε λάδι και ξίδι / Parrotfish ragout 7 Το καΐκι της ταβέρνας
Δελφίνι στο Φοινίκι / Delfini tavern’s caique 8 Ο κατασκευαστής στιβανιών Γιάννης
Πρεάρης / Boots’ manufacturer Giannis Prearis
6
7
3 , 6 , 8 : N I KO S G M A S T R O PAV L O S / E U D E M O N I A . G R
ARTIFACTS Στην Όλυμπο, ο Γιάννης Πρεάρης κατασκευάζει τα στιβάνια της παραδοσιακής ενδυµασίας και η Πόπη Παυλίδου ζωγραφίζει όμορφα κεραμικά πιάτα. Στο Όθος, ο Γιώργος Κωστέτσος σκαλίζει την αχλαδόσχημη τρίχορδη καρπάθικη λύρα. / In Olympos, Giannis Prearis makes boots for the traditional local costume and Popi Pavlidou paints beautiful ceramic plates. In Othos village, wood carver Giorgos Kostetsos makes the pear-shaped three-string Carpathian lyres.
8
On the west side of the island, successive sandy beaches with turquoise waters and ancient ruins begin from Lefkos village, whereas Arkasa, known as “Karpathos’ Hawaii”, is ideal for body surfing.
Wine & Dine
Karpathos’ genuine traditional cuisine reaches its peak in Olympos, constituting a genuine proof of the nutritional independence of the Aegean’s most remote islands. Here there is no professional bakery yet, so every family bakes its own bread, plus pies filled with mizithra cheese or cab-
bage pies, in traditional ovens heated by wood. In addition, at the local restaurant, Mylos, next to the last working windmill, they cook various dishes like the classic “Vyzanti” stuffed lamb, mousaka, stuffed vine leaves, and stuffed zucchini flowers in such an oven. The flour produced by the windmill is used to prepare Karpathos’ most representative dish, the famous makarounes, which are served with browned onions, sprinkled with dry mizithra cheese. At the waterfront in Pigadia, except for the traditional tavern Orea Karpathos, there is the Acropolis, serving European cuisine dishes, and since this year, the Life of Angel's with homey and vegan dishes. At En Plo you will get a good breakfast with huge pancakes and juicy blackberries, plus tasty burgers. Another remarkable dish in Pigadia is the UFO sandwich at Uno Pizzeria. All-day bar Anoi, an ideal place to watch the passersby, serves its own artisan drinks and bottled cocktails. At Mesochori, since 1996, the owner of Café Skopi writes down the names of all its guests and they carve their names on chairs, pergolas etc. In Arkasa, Kipos restaurant serves traditional Greek dishes using fine local ingredients such as organic goat meat. In Lefkos village, at Ellovos restaurant you will savor tasty makarounes, goat cooked in tomato sauce and other traditional Greek dishes. There is one more option at the beach, Ammos tavern. In Spoa, before you reach the road to
2021 ANEKORAMA | 141
T R AV E L 1 Εν Πλω / En Plo 2 Το UFO στην Uno
Pizzeria / UFO sandwich at Uno Pizzeria 3 Poseidon Blue / Poseidon Blue 4 Στo
Ανώι για artisan drinks / Anoi's artisan drinks 5 Η φιλοζωική δράση της Καρπάθου είναι έντονη / The island loves its cats
3
5
ΤΑΚΕ ME THERE
1
2
στο Δελφίνι τις μεγάλες σκορπίνες, που ο Νίκος μαγειρεύει στον φούρνο με πατάτες λεμονάτες, ή τους αστακούς για θεσπέσιες μακαρονάδες. Μια διαφορετική γαστρονομική πρόταση αποτελεί το εστιατόριο του Poseidon Blue Gastronomy Hotel στη Δαμάτρα, στον δρόμο προς το αεροδρόμιο, με τη σεφ Άντζελα Παπαβασιλείου να εμπλουτίζει εντέχνως τις συνταγές που της έχουν κληροδοτηθεί. Το ταρτάρ τόνου με κινόα, ταπιόκα και σχινόπρασο φαντάζει εξωτικό, αλλά τόνοι κολυμπούσαν πάντα στα νερά γύρω από την Κάρπαθο και οι άνθρωποι τους είχαν στο διαιτολόγιό τους από τη Νεολιθική εποχή – στην αρχή ωμούς, μόνο με αλάτι. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το χταπόδι στη σχάρα, που εδώ σερβίρεται με χούμους και σάλτσα πορτοκάλι, ή το σχαρευτό καλαμάρι, που αναδεικνύεται δημιουργικά με πίκλα, λεμόνι και λάδι άσπρης τρούφας. Στα Πηγάδια, οι επιλογές καλύπτουν όλη την γκάμα της εστίασης, από ευρω-
142 | ANEKORAMA 2021
4
παϊκή κουζίνα στο Ακρόπολις μέχρι μαμαδίστικα και vegan πιάτα στο The Life of Angels, σε λειτουργία από το 1921. Από τα παλιά καλά μαγαζιά της προκυμαίας, η Ωραία Κάρπαθος, με τη γιαγιά Σταματίνα στην κουζίνα, θεωρείται πλέον θεσμός. Την τοπική cult σπεσιαλιτέ UFO, κάτι σαν σκεπαστή πίτσα-σάντουιτς με κοτόπουλο και μαρουλοντομάτα, θα την απολαύσετε στην πρωτότυπη εκδοχή της στην pizzeria Uno που τη λάνσαρε, ενώ στο new age Εν Πλω θα βρείτε χορταστικό πρωινό με τεράστια πανκέικ και ζουμερά μπλακμπέρι, αλλά και ωραία μπέργκερ. Για ποτό, το all day bar Ανώι είναι η αδιαφιλονίκητη επιλογή, με δικά του artisan ποτά, εμφιαλωμένα κοκτέιλ και φοβερό χάζι στο πέρασμα.
Olympos, visit Folia, a sophisticated old café that serves fresh sea food brought by its own caique to Agios Nikolaos (Spoa’s small port) plus, of course, Milatha’s famous salted sardines. The island’s cuisine does not ignore the Carpathian Sea’s wealth. Don’t forget to taste the stewed parrotfish “papa giachni”, a tasty exotic fish of the southern sea. In Finiki, the fishermen’s port-haven, restaurants directly cooperate with the fishing boats. For example, “Koursaros” caique brings big scorpionfish to Delfini restaurant to be cooked with potatoes in lemon sauce, and lobsters to be served with spaghetti. On the other hand, Marina’s restaurant in Finiki offers genuine American breakfasts. At Poseidon Blue Gastronomy Hotel, in Damatria, you can savor tuna tartar with quinoa, tapioca and chives, grilled octopus with hummus and orange sauce, or grilled squid with pickles, lemon and white truffle oil.
5 : S H U T T E R S TO C K
Η ΑΝΕΚ με το πλοίο «Πρέβελης» συνδέει τον Πειραιά με την Κάρπαθο (Πηγάδια και Διαφάνι), μέσω του κυκλικού δρομολογίου Πειραιάς-Μήλος-ΣαντορίνηΑνάφη-Ηράκλειο-Σητεία-ΚάσοςΚάρπαθος-Διαφάνι ΚαρπάθουΧάλκη-Ρόδος. ΑΝΕΚ connects Piraeus with Karpathos (Pigadia & Diafani) through the route Piraeus-MilosSantorini-Anafi-Heraklion-SitiaKassos-Karpathos-DiafaniHalki-Rhodes. Κεντρικό τμήμα κρατήσεων / Reservations: +30 210 4197400, www.anek.gr
H I S T O RY
Φορεσιά Κρήτης του 19ου αι., Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. «Ένδυμα Ψυχής», Vangelis Kyris Anatoli Georgiev. Επιμέλεια: Αγγέλα Βιδάλη και Κωνσταντίνα Καλαϊτζή. Grooming: Βανέσσα Κουτσοποδιότου. Μοντέλο: Πάνος Γκόγκος. / Cretan costume of the 19th ce., National Historical Museum, “Raiment of the soul”, Vangelis Kyris - Anatoli Georgiev.
Τη λευτεριά ρωτήξανε «ποιας μάνας είσαι γέννα»; Κι είπε πως την εγέννησε το κρητικό το αίμα 144 | ANEKORAMA 2021
ΚΡΉΤΙΚΟ
1821 Γεγονότα, πρόσωπα και θρύλοι μιας «άγνωστης» επανάστασης. / Personalities, events and legends of an unknown revolt. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΟΥΡΑΚΗΣ / YIORGOS KOUKOURAKIS
Τ
ο 1821 η οθωμανική κατάκτηση της Κρήτης, που είχε διαδεχθεί την ενετική, συμπλήρωνε σχεδόν δύο αιώνες. Ο πληθυσμός του νησιού ήταν μοιρασμένος σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Μισό αιώνα νωρίτερα, το 1770, είχε καταπνιγεί η Επανάσταση του Δασκαλογιάννη στα Σφακιά και στο μεσοδιάστημα κυριαρχούσε η τρομοκρατία των γενίτσαρων, που στρέφονταν αδιακρίτως κατά χριστιανών και μουσουλμάνων. Παρακινημένοι από το ξέσπασμα της Επανάστασης στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά, στην εκκλησία της Παναγίας Θυμιανής στα Σφακιά οι συγκεντρωμένοι οπλαρχηγοί και πρόκριτοι επισφράγισαν την απόφαση να ξεκινήσουν τον αγώνα, παρότι οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές: οι χριστιανοί διέθεταν ελάχιστα όπλα και πολεμοφόδια, οι δυνατότητες επικοινωνίας με την ηπειρωτική Ελλάδα ήταν περιορισμένες και στο νησί υπήρχαν ισχυρές δυνάμεις οθωμανικού στρατού. Σύντομα η επανάσταση γενικεύτηκε σε ολόκληρο σχεδόν το νησί. Οι σημαντικές επιτυχίες των επαναστατών στην Πελοπόννησο θορύβησαν τον σουλτάνο, που ζήτησε τη βοήθεια των Αιγυπτίων. Μέχρι την άνοιξη του 1824 κάθε εστία αντίστασης είχε κατασταλεί. Τον επόμενο χρόνο άναψε και πάλι η φλόγα του αγώνα. Κρητικοί, που είχαν καταφύγει στην Πελοπόννησο, επέστρεψαν και κατέλαβαν το φρούριο στη νησίδα Γραμβούσα. Σταδιακά, ιδιαίτερα μετά το 1827, η επαναστατική δράση επεκτάθηκε και πάλι σε ολόκληρη την Κρήτη. Το 1830 οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) δεν συμπεριέλαβαν την Κρήτη στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Από εκείνη τη στιγμή το νησί είναι ένα ηφαίστειο που βράζει. Το σύνθημα «Ένωσις ή Θάνατος» κυριαρχεί. Ξεσπάει μία επανάσταση ανά δεκαετία. Με βαρύ τίμημα αίματος και συγκλονιστικά ορόσημα, όπως το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου (1866). Τελικά, με πρωθυπουργό της Ελλάδας τον Κρητικό Ελευθέριο Βενιζέλο, το νησί ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό το 1913.
DUE TO ITS STRATEGIC position in the Mediterra-
nean, Crete always was a “coveted bride” for the mighty of every era. The Ottoman conquerors succeeded the Venetians and occupied Crete for two and a half centuries. In 1821, Crete’s Christians possessed few weapons and ammunition, communication with continental Greece was limited and large forces of Ottoman soldiers were stationed in the island. At that time, Crete’s population was divided between Christians and Muslims. Prompted by the Revolution in mainland Greece, the local chieftains and elders gathered in the church of Virgin Mary Thymiani in Sfakia and decided to begin the local revolt. Half a century earlier, in 1770, Daskalogiannis’ Revolt in Sfakia was drowned in blood and, since then, the Janissaries terrorized the population, including the Muslims. Soon the revolt spread in almost the entire island. The rebels’ successes alarmed the Sultan who asked the assistance of the Egyptians. Until 1824, every resistance had been suppressed. Next year, the flame of the revolt flared up again. Cretans who had fled to Peloponnesos returned and seized the fortress of Gramvousa islet. Especially after 1827, the revolution gradually spread in the entire island. In 1830, the Great Powers (Great Britain, France and Russia) did not include Crete in the newly founded Greek State. Since then, the island reminded of an active volcano which often erupted. The battle cry “Union or Death” inspired the Cretans and revolts erupted very often, almost one in each decade, with many deaths, infinite sacrifices, and sensational heroic acts like the holocaust of Arkadi Monastery (1866). In 1913, after the end of the Balkan Wars, the coveted Union was realized, thanks to Cretan Prime Minister of Greece Eleftherios Venizelos.
2021 ANEKORAMA | 145
H I S T O RY Δροσουλίτες Όσοι τους έχουν δει λένε ότι μοιάζουν με φιγούρες ιππέων και πολεμιστών που κινούνται προς το Φραγκοκάστελλο, στα Σφακιά. Ακολουθούν πάντα την ίδια διαδρομή, εμφανίζονται την ίδια εποχή –τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου–, την ίδια ώρα – με την πρωινή δροσούλα, γι’ αυτό οι ντόπιοι τούς ονόμασαν Δροσουλίτες. Ο θρύλος μιλάει για τους πολεμιστές που επιστρέφουν στα χώματα όπου θυσιάστηκαν, για τα ηρωικά παλικάρια, από ένα σώμα 600 Ηπειρωτών με επικεφαλής τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, που αντιμετώπισαν τον Μάιο του 1828 πολλαπλάσια δύναμη Τούρκων, 8.000 άντρες, υπό τον Μουσταφά Ναϊλή πασά. Η επιστημονική προσέγγιση αποδίδει το φαινόμενο σε αντικατοπτρισμό ή οφθαλμαπάτη από την εξάτμιση της πρωινής δροσιάς, οπότε και δημιουργείται μια ελαφρά ομίχλη. Κάποιοι το ερμηνεύουν μεταφυσικά. Σε κάθε περίπτωση, όσοι το έχουν παρατηρήσει περιγράφουν ένα πολύ έντονο φαινόμενο. Λέγεται μάλιστα ότι κατά τον Βʹ Παγκόσμιο πόλεμο γερμανική περίπολος άνοιξε πυρ, πιστεύοντας ότι βρέθηκε απέναντί σε σώμα ανταρτών. Ροδάνθη η Κριτσωτοπούλα Στη μάχη του Μεραμπέλλου στο Λασίθι, στην τοποθεσία Κουτάραντος, κοντά στην αρχαία πόλη Λατώ, τον Ιανουάριο του 1823 τραυματίστηκε θανάσιμα ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του ξακουστού οπλαρχηγού καπετάν Μανώλη Καζάνη. Ήταν ο ηρωικός Σπανομανώλης, δηλαδή ο Μανώλης που δεν είχε γένια. Όλοι οι αγωνιστές άρχισαν να θρηνούν το παλικάρι. Σύντομα αποκαλύφθηκε η πραγματική ταυτότητα του Μανώλη: ήταν η πανέμορφη Ροδάνθη από την Κριτσά στο Λασίθι, η κόρη του πρωτόπαπα του χωριού. Μπροστά στα μάτια της οι Τούρκοι είχαν σφάξει τη μάνα της, γιατί ήθελε να προστατεύσει τη Ροδάνθη, καθώς ο πασάς της περιοχής την είχε ερωτευτεί και είχε στείλει ανθρώπους του να την πάρουν διά της βίας για να την κάνει γυναίκα του. Η Κριτσωτοπούλα αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή της στον αγώνα εναντίον των κατακτητών. Πριν σκοτωθεί, είχε σκοτώσει τον φονιά της μητέρας της, Ομέρ πασά. Θρύλος ή πραγματικότητα, η ιστορία της Ροδάνθης πέρασε από στόμα σε στόμα και έγινε ευρύτερα γνωστή στις αρχές του 20ού αιώνα από ένα έμμετρο έργο του Κρητικού ποιητή Διαλλινομιχάλη. Ιωσήφ Βαλέστ (Βαλέστρας) Ο πατέρας του ήταν Γάλλος έμπορος με καταγωγή από την Κορσική, που είχε ριζώσει στα Χανιά. Ο Ιωσήφ γεννήθηκε και
146 | ANEKORAMA 2021
Drosoulites
Those who have seen them, say that they look like horsemen and warriors moving towards Frangokastello near Sfakia. Every year, they appear around the end of May or beginning of June with the morning dew, and they always follow the same route; the locals call them Drosoulites. Their legend refers to a unit of 600 men from Ipiros led by Chatzimichalis Dalianis who, in May 1828, fought an incredibly valliant battle against a much larger army of 8,000 Turks. A scientific approach attributes this phenomenon to a mirage or an optical illusion caused by the evaporation of the morning dew which creates a light mist. Others tend to favor a more metaphysical interpretation. Anyway, those who have seen it say that it’s a very intense phenomenon, so intense that during the Second World War a German patrol opened fire believing that it faced a unit of local guerillas. Joseph Balestra
Ο θρύλος μιλάει για τους πολεμιστές που επιστρέφουν στα χώματα όπου θυσιάστηκαν. μεγάλωσε στην Κρήτη και μιλούσε άπταιστα ελληνικά. Υπηρέτησε στις στρατιές του Ναπολέοντα ως λοχαγός και ταγματάρχης και επιστρέφοντας στα Χανιά εργάστηκε στο κατάστημα του πατέρα του. Μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης του ’21, με εντολή του Δημητρίου Υψηλάντη, ο Βαλέστ συγκρότησε σώμα τακτικού στρατού από εθελοντές, Έλληνες και φιλέλληνες, που φορούσαν μαύρες στολές, γι’ αυτό έμειναν γνωστοί ως «μαυροφόροι», και ο ίδιος ονομάστηκε χιλίαρχος. Το σώμα πολέμησε ηρωικά σε διάφορες μάχες και πέτυχε να αποκρούσει τουρκική απόβαση στα παράλια της Καλαμάτας. Τον Μάρτιο του 1822 ο Βαλέστ αποβιβάστηκε στο Λουτρό των Σφακίων. Συμμετείχε σε διάφορες νικηφόρες μάχες και σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς επεδίωκε να καταλάβει το Ρέθυμνο. Όμως τον Απρίλιο επικράτησαν σε μάχη έξω από την πόλη οι Τούρκοι, που τον αιχμαλώτισαν και τον αποκεφάλισαν. Έστειλαν μάλιστα το κεφάλι του στον Καπουδάν πασά, που ήταν ο επικεφαλής της αποτυχημένης απόβασης στην Καλαμάτα και βρισκόταν στη Χίο, αρχηγός αυτήν τη φορά του στόλου που έκαψε το νησί.
Rodanthi from Kritsa village
In January 1823, during the battle of Merabello, in Lasithi, one of Captain Manolis Kazanis’ best warriors was mortally wounded. He was called Spanomanolis, i.e. Manolis with no beard. His fellow fighters mourned him, but soon his true identity was revealed: actually Manolis was beautiful Rodanthi, the daughter of Kritsa village’s priest. Her mother had been slain by the Turks when she tried to protect Rodanthi from local pasha who fell in love with her and sent his men to kidnap her. The girl devoted her life to the fight against the tyrants and, before she died, she killed her mother’s murderer, Omer Pasha. Whether it’s true or not, her story became widely known in the beginning of the 20th century from a poem of Cretan poet Diallinomichalis.
Joseph Balestra
His father was a French merchant from Corsica who lived in Chania. Joseph Baleste (or Balestra) was born and raised in Crete. He had served in Napoleon’s army as major and in 1821, Dimitrios Ipsilantis asked him to form an army corps of Greek and philhellene volunteers, which fought heroically in various battles and prevented the landing of the Turks on the shore of Kalamata. In March 1822, Baleste landed in Loutra, Sfakia. Together with other captains, he tried to seize Rethymno but the Turks prevailed and captured him. They cut off his head and sent it to Kapoudan Pasha, leader of the failed Kalamata landing.
Κρητικός Αγωνιστής, έργο του Αλεξάντρ-Μαρί Κολίν, 1827, και σπανιότατο κρητικό γιαταγάνι του 1796, 65 εκ., με χρυσές καλλιγραφίες στη λάμα (και στις δύο όψεις), λαβή από ορείχαλκο, θηκάρι από μασίφ ασήμι με κάστρα, πολιτείες, τρόπαια, πλοία, μυθικά όντα και άνθη. Και τα δύο ανήκουν στη συλλογή Τίνας & Μιχάλη Κρασάκη που θα εκτεθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων το φθινόπωρο. / Cretan Fighter by Alexandre-Marie Colin, 1827, and a very rare Cretan yataghan of 1796 made from solid silver with castles, states, trophies, ships, mythical creatures, and flowers. Both belong to the collection of Tina & Michalis Krasakis that will be exhibited in the Municipal Art Gallery of Chania in autumn.
2021 ANEKORAMA | 147
Their legend refers to a unit of 600 men who, in May 1828, fought an incredibly valliant battle against a much larger army of 8,000 Turks.
Αντωνούσα Καμπουροπούλα Ήταν μια καλλονή. Είχε παντρευτεί δύο φορές, αλλά υπέγραφε –σκανδαλωδώς για την εποχή– με το πατρικό της: Αντωνούσα, κόρη του Καμπουράκη, Καμπουροπούλα. Ο πρώτος της άντρας, φημισμένος πολεμιστής από οικογένεια αγωνιστών, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, σκοτώθηκε σε μια μάχη. Κυνηγημένη, βγήκε στα βουνά και αργότερα έφτασε με το παιδί της, πρόσφυγας, όπως πολλοί άλλοι Κρητικοί, στη Σύρο. Εκεί παντρεύτηκε έναν Χιώτη πρόσφυγα. Βιοποριζόταν φτιάχνοντας κρητικά μαντίλια και δίδαξε την τέχνη της σε κορίτσια του νησιού. Ο βασιλιάς Όθωνας την τίμησε για την προσφορά της στη διάδοση της λαϊκής τέχνης. Αργότερα η Αντωνούσα δεν δίστασε να αγωνιστεί για την εκθρόνισή του. Ήταν απαρηγόρητη όταν έχασε τον μονάκριβο γιο της. Αυτό το συγκλονιστικό γεγονός φαίνεται ότι συνδέεται με την απόφασή της να μορφωθεί – σε μια εποχή που οι γυναίκες ήταν καταδικασμένες να μένουν αγράμματες. Στο κοσμοπολίτικο περιβάλλον της Σύρου η Αντωνούσα διευρύνει τους πνευματικούς της ορίζοντες, τη συνεπαίρνουν οι ιδέες του Διαφωτισμού για τα δικαιώματα των γυναικών και η Μεγάλη Ιδέα. Σε ηλικία 50 ετών εκδίδει τα «Ποιήματα τραγικά», μια περιγραφή γεγονότων του Κρητικού ’21 σε δεκαπεντασύλλαβο. Ήταν το πρώτο βιβλίο που κυκλοφόρησε στον ελληνικό χώρο επώνυμα από γυναίκα συγγραφέα. Ακολούθησαν και άλλα βιβλία εμπνευσμένα από την επανάσταση, πάντα σε έμμετρο λόγο. Σημαντικότερο θεωρείται το ηρωικό δράμα «Λάμπρω», που περιλαμβάνει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Κύκνειο άσμα, στα 85 της, «Η Έξοδος του Μεσολογγίου». Όλα αυτά τα χρόνια δεν σταμάτησε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες της Αθήνας και να γράφει επιστολές στους ισχυρούς της εποχής για τον μεγάλο της πόθο: την απελευθέρωση της Κρήτης. Πατρίς μου η αγάπη σου μου φέρνει αγρυπνίας, / και διά Σε κατήντησα να γράφω τραγωδίας / κι επιθυμώ το χώμα σου να έλθω να πατήσω / και ελευθέρα να σε δω και πλέον να μη ζήσω! – Αντωνούσα Καμπουροπούλα
148 | ANEKORAMA 2021
ΕΝΔΥΜΑ ΨΥΧΗΣ / RAIMENT OF THE SOUL Antonousa Kampouropoula
She was a beauty! She married twice, but maintained her maiden name. Her first husband, a renowned warrior with whom she had a son, died in a battle. Antonousa hid in the mountains and, later on, fled to Syros where she married a refugee from Chios. She earned her living making Cretan scarves, and taught her craft to the local girls. Although King Otto honored her for her effort to promote folk art, Antonousa fought to dethrone him. She was devastated when she lost her son, but this shocking event prompted her to get an education in an era when women were doomed to be illiterate. Antonousa was fascinated by the ideas of the Enlightenment on women’s rights and by the Greek Great Idea. When she was 50, she published the ”Tragic poems” which described the Cretan revolt of 1821, the first book published by a woman writer in Greece. Other books followed, inspired by the Revolution, always in verse. She wrote many articles in the Athenian newspapers and never stopped sending letters to influential persons asking them to intervene and free Crete.
Ενδυμασίες του 18ου και 19ου αι. του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου φωτογραφήθηκαν από τον Βαγγέλη Κύρη για πρώτη φορά φορεμένες από πρόσωπα του σήμερα. Ανάμεσά τους, η περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη και το μενεξεδί φόρεμα της κυρα-Φροσύνης. Κάποια πορτρέτα κεντήθηκαν από τον Anatoli Georgiev, που ανέδειξε την υψηλή αισθητική τους. Η έκθεση «Ένδυμα Ψυχής» ταξιδεύει στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη στην Ύδρα, στη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών Βικτώρια Γ. Καρέλια στην Καλαμάτα και στη Λευκωσία. / 120 traditional 18th and 19th century costumes from the National Historical Museum’ s collection were photographed by Vangelis Kyris worn by people of today. Selected portraits were then printed on canvas and embroidered by Anatoli Georgiev, highlighting the high aesthetics of the time. Εxhibition “Raiment of the soul” can be visited this summer in Hydra, Kalamata and Nicosia.
come, relax, enjoy Mέλος του ομίλου Part of the Group
Kισσάμου 55, Χανιά, Κρήτη 55 Κissamou St., Chania, Crete, Greece Τ: +30 28210 92872-5, F: +30 28210 92876 E: reservations@akali-hotel.gr
Tα ξιδεύουμε
υπεύθυνα !
#Τravelresponsibly
ME ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ
H/S/F OLYMPIC CHAMPION
Για την ANEK LINES, η διασφάλιση της υγείας των επιβατών και των εργαζομένων της, ήταν και παραμένει πρωταρχικός της στόχος. Η πιστοποίηση της ANEK LINES επιβεβαιώνει ότι κάθε πλοίο της εταιρείας συμμορφώνεται πλήρως με όλα τα απαιτούμενα μέτρα του προγράμματος κατά της εξάπλωσης του COVID-19. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ANEK LINES, σε συνεργασία με τις Αρμόδιες Αρχές, έχει ήδη αναπτύξει συγκεκριμένες διαδικασίες και έχει λάβει επιπλέον μέτρα, τόσο για τα πλοία της όσο και για τους σταθμούς / πρακτορεία της.
We travel responsibly WitH biosaFety trUst CertiFiCation ManaGeMent systeM F/B ASTERION II
ANEK LINES’ primary target is the constant protection of the health of its passengers and its employees. The certification of ANEK LINES confirms that every ship of the company is fully compliant with all the identified measures of the scheme against the spread of COVID-19. It is worth noting that ANEK LINES, in cooperation with the competent authorities, has also developed structured procedures and has taken additional measures regarding both its ships and its owned Agencies.
F/B ELYROS
F/B KYDON
F/B EL. VENIZELOS
F/B KRITI II
w w w.anek .gr
SeRVICeS* υπηρεσιεσ en πλω*
Ραντεβού στο πλοίο !
KAΦε ΜπΑρ CAFÉ – BAR A LA CARTe εσΤιΑΤΟριΟ A LA CARTe ReSTAURAnT SeLF SeRVICe εσΤιΑΤΟριΟ SeLF SeRVICe ReSTAURAnT CAMPInG εΝ πλω CAMPInG On BOARD πισιΝΑ SWIMMInG POOL ΚΑΤΑσΤηΜΑΤΑ εΝ πλω On BOARD SHOPS υπηρεσιεσ ΓιΑ ΑΤΟΜΑ Με ειΔιΚεσ ΑΝΑΓΚεσ SeRVICeS FOR PeOPLe WITH SPeCIAL neeDS ΤηλεΪΑΤριΚη TeLeMeDICIne SLOT MACHIneS ΚΑΤΟιΚιΔιΑ εΝ πλω PeTS On BOARD H/S/F HELLENIC SPIRIT
Wi-Fi
ONBOARD
Sea U online Wifi provided by
* Oι υπηρεσίες ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμες σε όλα τα πλοία. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.anek.gr
F/B PREVELIS
F/B KRITI I
ISO 9001:2015 ISO 22000:2015 ISO 14001:2015
* The services may not be available on all vessels. For more information please visit www.anek.gr
#B eSmar t
B o n u s
P r o g r a m
Γίνετε μέλος ! Kερδίστε εκπτώσεις, δωρεάν εισιτήρια, αποκλειστικά προνόμια και μοναδικές προσφορές από συνεργαζόμενες επιχειρήσεις. Ενημερωθείτε ενημερωθείτε στο www.aneksmart.gr
Become a Smart member ! Enjoy enjoy discounts, free tickets, exclusive privileges and unique offers from partner firms. Visit www.aneksmart.gr
www.anek.gr
ξ
Aπoλαύστε ένα μοναδικό τα ίδι γεύσεων στα εστιατόρια της ANEK LINES. Enjoy a unique trip of flavors at ANEK LINES’s onboard restaurants.
A LA CARTE RESTAURANT – SELF SERVICE RESTAURANT
Η εταιρεία μας! H Μοναδική Ναυτιλιακή εταιρεία στην ευρώπη, που χρησιμοποιεί, στα εστιατόρια των πλοίων της, Αποκλειστικά, ελληνικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο !
AneK LIneS The Unique Shipping Company in europe, which uses exclusively Greek extra Virgin Olive Oil in the restaurants of its ships!
Mobile Application Τώρα το ταξίδι σας γίνεται ακόμα πιο εύκολο ! Με τη νέα εφαρμογή “ΑΝΕΚ LINES” μέσα από τη smartphone συσκευή σας, μπορείτε εύκολα και άμεσα με την πιστωτική σας κάρτα να κάνετε online την κράτηση των εισιτηρίων σας και να ενημερωθείτε για: • τα δρομολόγια Εσωτερικού και Εξωτερικού • τις τιμές και προσφορές • το στόλο και τα xαρακτηριστικά των πλοίων • το λογαριασμό της κάρτας μέλους ANEK Smart Bonus Program (υπόλοιπο πόντων, ανάλυση κινήσεων) • τα Κεντρικά Πρακτορεία της ΑΝΕΚ LINES και τους Λιμενικούς Πράκτορες • τους Γενικούς Όρους ταξιδίου
Now you can enjoy the online services of ANEK LINES on your Smartphone. Download the “ΑΝΕΚ LINES” application and book your tickets fast & easy, using your credit card. Use the “ΑΝΕΚ LINES” application to get informed about: • Our International and Domestic Routes • Fares & Offers • Our Fleet specifications • The ANEK Smart Bonus Program (Account balance & transactions) • ANEK LINES offices & Premium Sales Agents • Terms & Conditions Το ταξίδι αρχίζει εδώ: www.anek.gr Αποκτήσετε ηλεκτρονικά τα ακτοπλοϊκά σας εισιτήρια. Απλά, γρήγορα και ανέπαφα.
Acquire your ferry tickets online by a contactless, easy and quick process. Your trip begins here: www.anek.gr
Σε μερικά μόνο βήματα από τον υπολογιστή, το tablet σας ή οποιαδήποτε smartphone συσκευή:
Take the following steps on your computer, tablet, or smartphone:
• Επισκεφθείτε το www.anek.gr • Κάντε κράτηση των εισιτηρίων σας για έναν από τους προορισμούς της ANEK LINES σε Κρήτη και Νησιά Αιγαίου • Επιβιβαστείτε στο πλοίο, με την επίδειξη του e-Ticket που θα λάβετε στο email σας σε ηλεκτρονική μορφή. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Κεντρικό Τμήμα Κρατήσεων της ANEK LINES στο booking@anek.gr ή στο τηλέφωνο 210 41 97 400 ή ενημερωθείτε στο www.anek.gr/e-ticket
• Visit www.anek.gr • Book your tickets to any ANEK LINES destination in Crete or the Aegean Islands. • Show the e-Ticket that you will receive in electronic form by e-mail, and board the ship. For more information, you may contact ANEK LINES’ Central Reservations Department at booking@anek.gr, call 210 41 97 400, or visit www.anek.gr/eticket and get the information you need.
K αταστήματα
εν πλω !
Κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας ή στους αγαπημένους σας.
Shops on board ! Make a gift to yourself or your loved ones.
Στα καταστήματα των πλοίων, θα βρείτε μεγάλη ποικιλία από επώνυμα προϊόντα. Ρούχα, αρώματα, καλλυντικά, ρολόγια, αξεσουάρ, παιχνίδια, Κρητικά προϊόντα, ακόμα και εκδόσεις βιβλίων από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους καθώς και μια μεγάλη ποικιλία από προϊόντα με το λογότυπο της εταιρείας. Η ΑΝΕΚ θέλοντας να ενισχύσει τους Κρήτες παραγωγούς, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας We do Local, δημιούργησε τη νέα σειρά προϊόντων «ΑEIΦΟΡΙΑ» με τα καλύτερα της Κρητικής γης, όπως κρασιά ελληνικών ποικιλιών, πολύτιμο ελαιόλαδο, σαπούνια ελαιολάδου, ιδιαίτερα αποστάγματα και άλλες νοστιμιές τα οποία θα βρείτε στα καταστήματα των πλοίων σε ασυναγώνιστες τιμές.
A ε ι φορ α
There is a great variety of renowned brands in ANEK LINES on board shops: clothes, perfumes, cosmetics, watches, accessories, toys, Cretan products, books of well known publishing companies, plus a great variety of products bearing the company’s logo. In an effort to support the Cretan producers, within the scope of the We do Local philosophy, ANEK created a new line of products named “Aeiforia” (Sustainability) which includes the top produce of the Cretan land, such as wines made from the best Greek grape varieties, precious olive oil, olive oil soaps, special extracts, and other delicacies which are available in ANEK on board shops at unique prices.
ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ… «Καπετάνιος της Χρονιάς» ο capt Απ. Αποστολάκης της ΑΝΕΚ LINES Ως ο κορυφαίος “Καπετάνιος της Χρονιάς” βραβεύτηκε ο capt Απόστολος Αποστολάκης της ΑΝΕΚ, από την «Lloyd's List” στα Greek Shipping Awards 2020», για την γενναία στάση που επέδειξε ως πλοίαρχος, την Άνοιξη του '20, όταν στο πλοίο «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» εντοπίστηκαν κρούσματα κορωνοϊού. Η ψυχραιμία & οι σωστές επιλογές του καπετάνιου, ο οποίος αν και είχε προσβληθεί από τον ιό, παρέμεινε στο πλοίο προκειμένου να ηγηθεί της όλης διαχείρισης, είχε ως αποτέλεσμα να μη χαθεί ούτε μία ανθρώπινη ζωή. Εκ μέρους όλης της ANEK θερμά συγχαρητήρια στον καπετάνιο μας, η στάση του οποίου μας γέμισε περηφάνια!
WE ARE PROUD OF OUR PEOPLE… ANEK LINES’ Captain Ap. Apostolakis is the “Seafarer of the Year” ANEK LINES’ Captain Apostolos Apostolakis won the “Seafarer of the Year” award at the prestigious “Lloyd’s List Greek Shipping Awards 2020” for his brave attitude during the spring of 2020, when several corona virus cases were spotted on his ship “EL. VENIZELOS”. As a result of the self-control & correct choices of the captain who had tested positive for the virus too, but remained on the ship and led the entire operation, no human life was lost. ANEK Company congratulates our captain whose actions made us very proud!
ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ H ANEK, τηρώντας όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα (Φωτό 1,2), μετέδωσε διαδικτυακά από το ΕΓ/ΟΓ “ΕΛΥΡΟΣ”, την εκδήλωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων (ΠΟΠΚΣ), επιβεβαιώνοντας ότι αυτό που κρατάει τους ανθρώπους κοντά, παρά τις αποστάσεις, είναι η παράδοση, η περηφάνια & η αγάπη για τον τόπο τους.
WE SUPPORT TRADITION Following all the required health protocols (photos 1,2) ANEK transmitted online from its passenger ship “ELYROS” the reception of the Pan-Hellenic Federation of Cretan Cultural Associations (POKPS) proving that tradition, pride, and love for their native land brings people closer, even though they come from distant locations.
1
2
news
Σαρίκα Άννα
Λαζόγκα Βασιλική
www.anek.gr
1
2 Λαζόγκα Βασιλική - Απτέρα Χανίων
3
4 5
Photo Credit: Νίκος κουςτέΝης
6
ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Αρωγός η ΑΝΕΚ στο “γεμάτο” Ελλάδα φωτογραφικό project “My Greece – Villages”, των Greek Instagramers (φωτό 1-2), στα θεατρικά δρώμενα του ΔΗΠΕΘΕΚ(φωτό 4), σε συναυλίες (φωτό 5) & κινηματογραφικές ταινίες όπως το Dolphin man (φωτό 3,7 ), σε τηλεοπτικά έργα όπως η νέα σειρά του Θ.Παπαδουλάκη “Κομμάντα και Δράκοι” (φωτό 6).
WE PROMOTE THE ARTS AND CULTURE ANEK sponsored the “full” of Greek sites photographic project “My Greece – Villages” by the Greek Instagramers (photos 1-2), the theatrical activities of Crete’s Municipal Regional Theater (photo 4), concerts (photo 5) and films like the Dolphin Man (photo 3, 7), and TV series such as Th. Papadoulakis’ new series “Commandos and Dragons” (photo 6).
Photo Credit: Νίκος Κουστένης
7
2
1
3
ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Η ΑΝΕΚ, με υπευθυνότητα στηρίζει στην πράξη τις νέες γενιές που αποτελούν το μέλλον του τόπου. Έτσι, ως σταθερός χορηγός νοιώθει περήφανη για την εξαιρετική πορεία της σπουδαίας ομάδας TUCER του Πολυτεχνείου Κρήτης, με τις διεθνείς διακρίσεις (φωτό 1). Επίσης, ως αρωγός επιβραβεύει, δια του Προέδρου της Γ. Κατσανεβάκη (φωτό 2), τους "άριστους" στην διαδικτυακή τελετή Απονομής Διπλωμάτων Μηχανικού του Πολυτεχνείου Κρήτης (φωτό 3)
WE SUPPORT THE TECHNICAL UNIVERSITY OF CRETE ANEK, responsibly and practically, supports the new generations which constitute our country’s future. As permanent sponsor, it feels proud of the excellent progress and international distinctions of the Technical University of Crete’s outstanding TUCER team (photo 1). ANEK’s President G. Katsanevakis (photo 2), as sponsor, awards prizes to top students during the Graduation Ceremony of the Technical University’s Engineers, which was transmitted online (photo 3).
4
ΜΕΡΙΜΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σταθερός χορηγός η ΑΝΕΚ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, της μεγαλύτερης περιβαλλοντικής έκθεσης της Μεσογείου, που τηρώντας τα υγειονομικά μέτρα, άνοιξε ξανά τις πύλες του ανακαινισμένο, εκσυγχρονισμένο και με νέες εκθεσιακές μονάδες, (φωτό 6-8). Παράλληλα, η ΑΝΕΚ και τα πλοία της είναι ενεργά μέλη της ΗELMEPA, της Ελληνικής Ένωσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος υποστηρίζοντας πλήρως το στόχο «Ασφαλή Πλοία σε Καθαρές Θάλασσες» (φωτό 5). Επίσης, προσφέρει δωρεάν στα παιδιά, «Το Θαλασσοπαρέακι», ένα έντυπο με πρωτότυπες ζωγραφιές & περιβαλλοντικό πρόσημο (φωτό 4).
WE CARE ABOUT THE ENVIRONMENT
6
TΡΙΚΑΛΗ, Μ. © ΜΦΙΚ
TΡΙΧΑΣ, Α. © ΜΦΙΚ
5
7
ΛΙΑΠΑΚΗΣ, Σ. © ΜΦΙΚ
ANEK, as permanent sponsor of the Natural History Museum of Crete, the biggest environmental exhibition in the Mediterranean Sea which opened again, renovated and updated with new exhibition items (photos 6-8), maintaining all the health protocols. At the same time, ANEK and its ships are active members of HELMEPA, the Hellenic Marine Environment Protection Association, fully supporting the goal “Safe Ships in Clean Seas” (photo 5). Also, ANEK offers to children, free of charge, “To Thalassopareaki”, a leaflet with environmental content and imaginative pictures (photo 4).
8
news
www.anek.gr
1
2
ΣΥΝΔΡΑΜΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Η ΑΝΕΚ LINES αντιλαμβανόμενη τις αυξημένες ανάγκες για αίμα που εντείνει η πανδημία, έγινε #miaomada με το Σύλ. λογο Εθελοντών Αιμοδοτών Ν. Χανίων «Άγιος Ιωάννης» και σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Χανίων, πραγματοποίησε Εθελοντικές Αιμοδοσίες συγκεντρώνοντας πολύτιμες μονάδες αίματος. Η αθρόα προσέλευση του κόσμου στην ΑΝΕΚ (φωτό 1), που τηρώντας τα προβλεπόμενα υγειονομικά μέτρα (αποστάσεις, μάσκες κλπ) επιβεβαίωσε ότι η "προσφορά είναι στο αίμα μας". (φωτό 2) Όρθιοι από αριστερά η Πρόεδρος των Εθελοντών Αιμοδοτών Δ. Ροδουσάκη, στο κέντρο η Επιμελήτρια Β Τμ. Αιμοδοσίας Νοσοκομείου Χανίων, Τζ. Μπουζαλά, και δεξιά ο Πρόεδρος της ΑΝΕΚ Γ. Κατσανεβάκης.
4
WE ASSIST PEOPLE Realizing the increased blood needs due to the pandemic, ANEK LINES became #miaomada (one team) with the Association of Volunteer Blood Donors of Chania Prefecture “Agios Ioannis” and organized voluntary blood donations with the cooperation of Chania General Hospital. The people’s great attendance (photo 1), respecting the required health protocols (social distancing, masks etc.) confirmed that “contribution is in our blood” (photo 2). The President of the Association of Volunteer Blood Donors, D. Rodousaki, stands on the left, Attending Physician B of the Blood Donation Unit at Chania General Hospital, J. Bouzala, stands in the center and G. Katsanevakis, ANEK Chairman stands on the right.
3 5
ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΑΝΕΚ, παρούσα στις ανάγκες συνανθρώπων μας, «συμπορεύεται» με τον «Ορίζοντα» (φωτό 3) & την ΕΛΕΠΑΠ (φωτό 4). Συμπλέει με τις δράσεις των Εθελοντών Φοιτητών της Ιατρικής Απόβασης (φωτό 5). Και με γνώμονα την αξία που έχει το “Ταξίδι της Γνώσης”, στήριξε την πρόσβαση μαθητών του Ν. Χανίων στην τηλεκπαίδευση δωρίζοντας τους tablets. Ο Δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης έχοντας παραλάβει tablets από την Άννα Νικολακάκη του Τμ. Χορηγιών της ΑΝΕΚ (φωτό 6).
WE SUPPORT THE SOCIETY
6
ANEK always tries to assist our needy fellowmen, so it “travels together” with “Horizon”, a Society of Voluntary Assistance and Support (photo 3), ELEPAP, the Hellenic Society for Disabled Children (photo 4), and the Scientific Society of Hellenic Medical Students, “Apovasis”. Respecting the value of knowledge, it supported the access of Chania Prefecture students to online learning by donating tablets to them. Platanias’ Mayor, Giannis Malandrakis, receives some tablets from Anna Nikolakaki of ANEK’s Donations Department (photo 6).
1
ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΜΕ ...”ΑΣΤΕΡΙΑ”
2
3
4
Υπερήφανη χορηγός η ΑΝΕΚ του πολυνίκη ΚΑΝΟΕ ΚΑΓΙΑΚ (Φωτό 1) & της ομάδας Υδατοσφαίρισης ΝΟΧ – ΑΝΕΚ LINES (φωτό 4). Χρυσή χορηγός του ποδηλατικού ομίλου ΤΑΛΩΣ – ANEK LINES (φωτό 3,6), συγχαίρει το σύλλογο, που εστέφθη για μία ακόμα χρονιά πρωταθλητής Ελλάδας. Τιμά ως σταθερός αρωγός τον αγώνα των πρωταθλητών του Γυμν. Συλ. “ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ”(φωτό 2) & συνεχίζει να “συμπλέει” με εκατοντάδες αθλητές, από όλα τα αγωνίσματα, σε ταξίδια νίκης. Παραμένοντας, παράλληλα, σταθερή χορηγός ποδοσφαιρικών σωματείων όπως η ΠΑΕ ΧΑΝΙΑ (φωτό 5) και η Τεχνική Κολύμβηση του ΝΟΧ (φωτό 7) με τις σπουδαίες επιτυχίες.
WE CARRY… “STARS” ANEK is the proud sponsor of the CANOE KAYAK multi-trophy winner (photo 1) & of CHANIA NAUTICAL CLUB (CNC) – ANEK LINES water polo team (photo 4). Golden sponsor of TALOS – ANEK LINES Cycling Club (photos 3, 6), it congratulates the club which won the Greek championship this year too. As its permanent sponsor, ANEK honors the achievements of EL. VENIZELOS SPORTS CLUB (photo 2) and continues “to sail together” with hundreds of athletes of various sports in victory trips. Also, it is a permanent sponsor of soccer clubs like PAE CHANIA (photo 5) and of the CNC Technical Swimming team (photo 7) which has achieved many victories.
5
6
7
www.anek.gr
news
ΣΥΜΠΛΕΟΥΜΕ ΜΕ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ WE TRAVEL WITH CHAMPIONS
2 1
ΓΥΜΝ. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΝΟΧ – ΤΑΛΩΣ ΑΝΕΚ LINES - Δ.ΞΕΝΟΣ 3
4
Η ΑΝΕΚ στηρίζει το αθλητικό ιδεώδες και τιμά ως μεγάλη χορηγός τον αγώνα του Διονύση Ξένου (φωτό 3), κορυφαίου Ευρωπαίου καρατέκα. Συμπαραστέκεται στην δύσκολη, όσο και υπέροχη, πορεία για την κορυφή των πρωταθλητών του ΤΑΛΩΣ- ΑΝΕΚ LINES, του ΝΟΧ και του ΓΥΜΝ. ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ. Και εύχεται στα δελφίνια των Χανίων Απόστολο Παπαστάμο (φωτό 1) και Άννα Ντουντουνάκη (Φωτό 5), στον ακούραστο ποδηλάτη Πολυχρόνη Τζωρτζάκη (φωτό 2), στον "άπιαστο" δρομέα Κωνσταντίνο Δουβαλίδη (Φωτό 7) και στους εύστοχους σφυροβόλους Χρήστο Φραντζεσκάκη (φωτό 4) και Μιχάλη Αναστασάκη (φωτό 6) καλοτάξιδη η πορεία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο, στις Πανευρωπαϊκές και Παγκόσμιες συμμετοχές τους. Καλοτάξιδος ο στόχος για την κορυφή!
EL. VENIZELOS SPORTS CLUB CHANIA NAUTICAL CLUB - TALOS ANEK LINES D. XENOS 5
6
ANEK supports the athletic ideal and, as a great sponsor, it honors the efforts of champion Dionisis Xenos (photo 3), the exceptional European karateka. It supports the difficult but admirable course towards the top of the champions of TALOS – ANEK LINES, CHANIA NAUTICAL CLUB and EL. VENIZELOS SPORTS CLUB. Also, it wishes good luck in their effort to reach the top to: Chania-based swimmers Apostolos Papastamos (photo 1) and Anna Doudounaki (photo 5), tireless road and track cyclist Polychronis Tzortzakis (photo 2), supreme hurdler Konstantinos Douvalidis (photo 7) and expert hammer throwers Christos Frantzeskakis (photo 4) and Michalis Anastasakis (photo 6). ANEK wishes them a successful participation in the Tokyo Olympic Games, as well as in PanEuropean competitions and World Athletic championships. 7
ΒΕΝΕΤΙΑ Venice
Mobile Application Κατεβάστε τώρα την εφαρμογή και απολαύστε τις online υπηρεσίες της ANEK LΙΝΕS από το κινητό σας ! Download now and enjoy the online services of ANEK LINES on your smart phone !
ANΚONA
Ancona
ITAλιΑ
ΑΔριΑΤιΚη ΘΑλΑσσΑ ADRIATIC SeA
ITALY
ελλΑΔΑ
MΠΑΡΙ Bari
GReeCe
Kέρκυρα Corfu
Hγουμενίτσα Igoumenitsa
ιΟΝιΟ πελΑΓΟσ IOnIAn SeA
ΑιΓΑιΟ πελΑΓΟσ AeGeAn SeA
Πειραιάς Πάτρα
Piraeus
Patras
Mήλος ΚΥΚΛΑΔΕΣ Τα δρομολόγια ΕΛΛΑΔΑ - ΙΤΑΛΙΑ & ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΚΡΗΤΗ πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Superfast Ferries και την Blue Star Ferries The routes ITALY - GREECE & PIRAEUS - CRETE are jointly operated with Superfast Ferries & Blue Star Ferries
Milos
Σαντορίνη Santorini
DODECANESE
Ανάφη Αnafi
Χάλκη Chalki
Διαφάνι
Χανιά Chania
Ηράκλειο
Ηeraklion
Σούδα
Souda ΚΡΗΤΗ
CRETE
Tα ξιδεύουμε
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
CYCLADES
Diafani
Ρόδος
Rhodes
Κάρπαθος Karpathos
Κάσος
Σητεία Kassos
Sitia
υπεύθυνα !
#Τravelresponsibly
Me πισΤΟπΟιηΜεΝΑ ΜεΤρΑ πρΟσΤΑσιΑσ ΚΑΤΑ Τησ εΞΑπλωσησ λΟιΜωΞεωΝ We TRAVeL ReSPOnSIBLY WITH BIOSAFeTY TRUST CeRTIFICATIOn MAnAGeMenT SYSTeM
www.anek.gr