Thermiek 2008 3

3-08

jaargang 4 5 • no v e m be r 2 0 0 8

twe e maand e l ijk s tijd schrif t van d e af d e l ing z we e f vl ie g e n van d e k onink l ijk e ne d e rl and se ve re nig ing voor lu chtvaart

thermiek

Nederlandse Zweefvliegdag 2008 Pagina 5 Pagina 8 WK Zweefvliegen 2008 Rieti en LĂźsse NK Kunstzweefvliegen 2008 Pagina 16 Pagina 22 Per waterzweefvliegtuig naar Amerika

A Adreswijzigingen Adreswijzigingen moeten worden doorgegeven aan de KNVvL in Den Haag,

wegwijzer

wanneer u lid bent met vermelding van het lidmaatschapsnummer.

Zie: Leden en abonnementenadministratie.

Afdeling Zweefvliegen KNVvL, Secretariaat Postbus 618

6800 AP Arnhem bezoekadres:

Papendallaan 50, 6816 VD Arnhem.

Telefonisch bereikbaar op

gratis, B-insigne € 6,

Cie. Wedstrijd en Selectie

KEI (KNVvL

Luchtvaartkaart

Behalve aan de OvV dienen

Thermiek

C-insigne € 6,

J.H. van der Linden

Examineringsinstituut)

The Netherlands

ongevallen en incidenten

Zweefvliegmagazine

Zilveren insigne € 8,

Buitenwalevest 11

Postbus 95327

ICAO, 1:500.000, 12e editie,

ook aan de Inspectie Ver-

Redacteur: Frits Snijder

Gouden insigne € 8,

3311 AD Dordrecht

2509 CH Den Haag

versie 2007,

keer en Waterstaat, Divisie

E: knvvlth@xs4all.nl

Echt gouden insigne:

T: (078) 613 64 11

T: 0900-luchtsport

gevouwen €17

Luchtvaart, gemeld te wor-

Overige contactgegevens

kosten op aanvraag.

E: haroldlinden@

(0900-5824877)

(+ €5 verzendkosten),

den. Zie hiervoor de AIC-B

zie Afdeling Zweefvliegen

Tegelijk met de aanmelding

kpn-officedsl.nl

www.brevet.aero

niet gevouwen €17

05/02, ‘Melden van lucht-

(+ E11 verzendkosten),

vaartvoorvallen aan de

De Thermiekbel

brevetkosten te worden

E

L

geplastificeerd €26

Minister van Verkeer en

Café Restaurant

voldaan, uitsluitend op

European Gliding Union

Luchtvaartpolitie

(+ €11 verzendkosten).

Waterstaat’. Deze AIC-B,

T: (026) 445 54 50

bovenstaand gironummer.

C. de Leeuw

Korps Landelijke Politie

Alle produkten ook digitaal

uitgegeven door de Lucht-

Openingstijden: vanaf

Duidelijk vermelden welk

Stockholmstraat 48

Diensten

verkrijgbaar op CD-Rom,

verkeersleiding Nederland,

1 maart tot 1 november

brevet en/of insigne.

7559 JR Hengelo

Postbus 75147

1e aanschaf €100,

afdeling AIS, is algemeen

elke dag geopend

T: (074) 277 09 05

1117 ZR Schiphol-Oost

abonnement €50.

van aard en daarom voor

vanaf 8.30 uur.

E: chdeleeuw@planet.nl

T: (020) 5 02 56 93

Plantijn Casparie

de zweefvlieger slechts

F: (020) 5 02 56 99

Postbus 43520

gedeeltelijk relevant.

van het brevet dienen de

C Clubsecretariaten en

T: (026) 351 45 15

F: (026) 351 04 46

E: knvvlsz@xs4all.nl

www.zweefportaal.nl

Hoofd Bureau Afdeling Zweefvliegen: B. Pelt

KNVvL, Bestuur

C. de Leeuw, voorzitter, Cie. Medische Zaken,

zie voorlaatste pagina

voor zweefvliegen

Landelijk coördinator

T: (070) 3 66 88 35

Air traffic incident-report

van deze Thermiek

Mw P. Dijkstra-Adriaansen

opleiding instructeur

F: (070) 3 66 78 41

Bij near-misses en andere

V&W Luchtvaart

Melis Blecklaan 61

Mw P. Dijkstra-Adriaansen

E: ria.scholtes@

voorvallen die het melden

Directie Luchtvaartbeleid

Commissies secretariaten

4634 VX Woensdrecht

p/a (zie adres Secretariaat

plantijncaspari.nl

waard zijn kunt u een air

Postbus 90771

Cie. ‘t Breukstukje

T: (0164) 61 35 29

Zweefvliegen)

Ir. T. Salverda

Kosten instructeursexamen:

A. v. Scheltemaplein 41

Theoretisch gedeelte € 16

2624 PG Delft

Internationale vertegen-

woordiging, Cie Luchtruimstructuur en Radiogebruik Stockholmstraat 48

traffic incident report form

2509 LT Den Haag

aanvragen bij en zenden

Bezoekadres:

Leden- en abonnementen

Onderzoeksraad voor

naar de Divisie Luchtvaart.

Plesmanweg 1-6

per ingeschreven vak.

administratie

Veiligheid Zie onder

T: (015) 261 67 32

Praktisch gedeelte € 57.

KNVvL-ledenadministratie

Ongevallenmelding.

E: t.salverda@hetnet.nl

Examenvragen te verkrijgen

Werkdagen: 9.00-16.00 uur

via internet. Vanaf 2e

Jozef Israëlsplein 8

Ongevallenmelding

vanwege mogelijke navraag

Cie. Instructie en

pagina op de site van ZVC

2596 AS Den Haag

De gezagvoerder, eigenaar

door landelijke media ook

Inspectie V&W

Veiligheid

Volkel: www.zvcvolkel.nl/

T: (070) 314 36 11

of exploitant van het lucht-

zo spoedig mogelijk bij

Divisie Luchtvaart

B.T. de Jong

examens

F: (070) 324 39 00

vaartuig dat betrokken is

Afdeling Zweefvliegen

Uitvoeringsdienst

E: leden@knvvl.nl

bij een voorval, de haven-

KNVvL (Secretariaat en

Postbus 575

E: chdeleeuw@planet.nl D.R. Corporaal

Financiën, Cie.

Instructie & Veiligheid,

Cie. Verzekeringszaken 9104 HX Damwoude T: (0511) 42 36 97

E: dirk.corporaal@home.nl B. Hiemstra

Cie. Wedstrijd & Selectie

Cie. Kunstzweefvliegen, Cie. Sportzaken, Subcie. Zweef-

vliegen, Landelijke website

T: (0516) 51 37 24

of (06) 524 83 190

E: benhiem@planet.nl H.J.W. van Leeuwen

Cie. Technische Zaken en Inspectie Instituut

T: (053) 461 42 15

E: hjw.van.leeuwen@wxs.nl

B

FAI Sportbrevet- en recordadministratie

voorzitter Bestuur, zie

2130 AN Hoofddorp

T: (023) 561 63 51

FAI

nummer vermelden bij

het luchtvaartterrein of de

onder A.), alsmede bij

T: (023) 566 30 00

E: bdj@iae.nl

Féderation Aéronautique

adreswijzigingen en ook

betrokken luchtverkeers-

KNVvL Algemeen Secre-

E: divisieluchtvaart@ivw.nl

Internationale (FAI)

bij betalingen. Contributies

dienst is verplicht het

tariaat (zie onder K).

I: www.divisieluchtvaart.nl

Cie. Kunstzweefvliegen

Avenue Mon Repos,

en sportlicenties op giro-

voorval te melden aan het

S.C. Miedema

CH-1005 Lausanne (CH)

nummer 68810 t.n.v.

centrale meldnummer van

R

loadable via website, onder:

Boterbloem 32

T: 0041 (0)4121 345 1070

KNVvL, Den Haag.

de Onderzoeksraad voor

Regiosecretariaten

uitvoering-formulieren.

6721 RC Bennekom

F: 0041 (0)4121 345 1077

Veiligheid (OvV).

Noord-Oost

Luchtvaartuigen,

T: (0318) 41 88 23

I: www.fai.org

N

T: (0800) 635 36 88

R. van der Veen

luchtvaartregister:

Stichting Nationaal

of (0800) MELDOVV

Asterstraat 415

9 - 17 uur, werkdagen

Zweefvliegcentrum Terlet

(24 uur per dag)

6708 DX Wageningen

T: (023) 566 31 17

Cie. Luchtruimstructuur

Zie voor FAI Sportbrevetten

Apeldoornseweg 203

Dit kan ook door tussen-

T: (0317) 42 87 25

Handhavingsdienst

en Radiogebruik

op www.zweefportaal.nl.

6816 SM Arnhem

komst van de Luchtvaart-

E: r.vanderveen@wrij.nl

Postbus 75788

H.J. Wijnbergen

Technici: zie voor formu-

Havenmeester:

politie van het Korps Lan-

Zuid

1118 ZX Schiphol-Centrum

Soetendaalseweg 89b

lieren voor examens,

B. van der Klein (bereikbaar

delijke Politie Diensten via

M. Verhagen

T: (020) 405 47 00

3036 EM Rotterdam

verlengen/aanvragen van

via administratie)

T: (020) 5 02 56 93

Wielingen 12

F: (020) 405 47 01

T: 06 10890425

bevoegdheden e.d. onder:

Administratie:

(continu bereikbaar).

5032 TM Tilburg

E: h.j.wijnbergen@lvnl.nl

Inspectie V&W.

G.H. Noordik

Zie AIC-B 12/07, ‘Richtlijnen

T: (013) 463 95 43

Verzekering casco De

T: (024) 641 44 96

voor het melden van

E: secr.regio-zuid@orange.nl

Luchtvaartonderlinge w.a.

E: adm.terlet@zonnet.nl

ernstige incidenten en

I: www.luchtruim.info

I

Zweefvliegen)

T: (0164) 61 35 29 Brevetkosten

Voor betalingen van brevetten, insignes en oorkondes

Brevetadministratie

€ 10, Zilveren brevet € 17, Gouden brevet € 17, Gouden + diamantenbrevet € 17, FAI 1000 km diploma:

2

iFly regeling 2009

4

Women Soaring Pilots

5

Nederlandse Zweefvliegdag

8

WK Zweefvliegen 2008

15

Zweefvliegkalender 2009

16

NK Kunstzweefvliegen 2008

18

Medische verklaringen

20

Vintage Glider Club Rally

22

Waterzweefvliegtuigen

25

Brevetten

26

Gedenkwaardig

27

Zweefvliegkalender

28

Breukstukje

30

Meld bliksemontlading

Halfjaarscontributies 2008 KNVvL Afdeling Zweefvliegen Vanaf 01-06-2008 KNVvL contributie Afdelingstoeslag Senior € 27,25 € 63,25 Junior € 17,75 € 40 Inschrijfgeld nieuw lid KNVvL € 12. Optie sportlicentie € 8.

De Afdeling Zweefvliegen rekent geen apart inschrijfgeld.

31

Secretariaten

Totaal € 90,50 € 57,75

Cursistenverzekering Clubs kunnen cursisten aanmelden die nog geen KNVvL-lid zijn. Verzekeringsduur: 4 aaneengesloten weken. Alleen geldig als per cursist vooraf (1) naam, adres en woonplaats + ingangsdatum zijn doorgegeven via fax 026 3510446 of e-mail knvvlsz@xs4all.nl en (2) € 35,- is overgeschreven op bankrekening 51.91.46.581 t.n.v. KNVvL Afd. Zweefvliegen te Arnhem, o.v.v. ‘Zweefvliegen cursistenverzekering, naam cursist en datum vliegkamp.

Algemeen telefoonnummer

Erratum Thermiek Op pag 46 vermeldt het jaaroverzicht 2007 van behaalde brevetten voor de ACvZ een totaal van 1. Dit moet zijn 11 brevetten, die in de specificatie ook wel genoemd staan.

S

voor informatie, aanmel-

luchtvaartuigen’.

Sportlicentie

ding en schademelding:

Verkrijgbaar bij de

T: (071) 519 10 02

Gebruik het algemene

leden- en abonnementen-

F: (071) 517 58 35

Hoofd: P. Jansen

alarmnummer 112 voor

administratie (voor adres

Alle correspondentie aan:

T: (053) 536 04 75

T: (026) 443 12 51

eventueel noodzakelijke,

zie leden- en abonnemen-

Antwoordnummer 642

M: (06) 218 728 55

F: (026) 443 16 05

directe assistentie van

tenadministratie)

7600 WB Almelo

E: hjwhuiskes@home.nl

E: sct@terlet.nl

ambulance, brandweer en

Colofon

Kopij: Artikelen en beeldmateriaal zijn welkom.

Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden

Cie. voor Sportzaken

Kwaliteitsinspecteur

I: www.terlet.nl

politie.

Sportmedische Instellingen

Verzekeringen Collectieve

‘Thermiek’ is een driemaandelijkse uitgave van de

Standaardomvang grote artikelen 1.000 woorden.

gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke

Subcie. zweefvliegen

P. de Rijk

Voor spoedgevallen

Locatie-overzicht

Wettelijke Aansprakelijk-

Afdeling Zweefvliegen van de Koninklijke Neder-

Aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder

toestemming van de uitgever. © All rights reserved.

Ir. K.P. Termaat

T: (0527) 61 36 10

T: (06) 222 37 555

Na de melding van een

onder ‘FSMI’ op www.

heid & Brand/storm

landse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK

enige opmaak). Van digitale foto’s het onbewerkte

No part of this magazine may be reproduced in any

Eernewoudeweg 26

R. Diepeveen

Openingstijden: ma t/m do

ongeval of ernstig incident

sportgeneeskunde.com

verzekering

40409050 ‘s-Gravenhage. NE ISSN 0040/6023

bronbestand uit de camera. Bestandgrootte 1 MB, liefst

form or by any means without prior permission from

6835 JG Arnhem

T: (0402) 53 31 05

van 8.00 tot 16.30 uur,

en soms bij incidenten

meer, vanwege de voor druk vereiste beeldkwaliteit.

the publisher.

T: (026) 327 24 61

J.H.L. Tromp

vr van 8.00 tot 14.30 uur

krijgt (krijgen) betrokkene(n)

Stichting Historisch

A.J. Driessen en Rappange

Adres: KNVvL Afdeling Zweefvliegen,

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden

E: kpt9@wxs.nl

T: (0297) 56 20 95

Inspectie Instituut

Mw M.C.J. Osinga-Meek, arts

Landelijk coördinator

Service Center Terlet

Prof. Eijkmanstraat 17

H.J.W. Huiskes

onderhoud en reparaties

7415 EK Deventer

Dorpergaarden 16

zweefvliegtuigen

T: (0570) 623139

7582 HV Losser

F: (0570) 625888 E: osinga98@daxis.nl

Schademelding/afhandeling

een vragenlijst toegestuurd.

Zweefvliegarchief

Verzekeringen BV

Postbus 618, 6800 AP Arnhem, T: (026) 351 45 15,

bijdragen te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen.

Jaarabonnement: Nederland € 20, Europa € 30, bui-

A.H. Voortman

NOTAM’s op Internet

Deze vragenlijst dient zo

W. Janssen Groesbeek

H. Zandstra

F: (026) 351 04 46, E: knvvlth@xs4all.nl

Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening

ten Europa € 35, incl. verzendkosten.

Cie. Technische Zaken

T: (0548) 61 81 94

o.a. via www.vnv-dalpa.nl

spoedig mogelijk en uiter-

Koninginneweg 21

T: (020) 531 23 73

Eindredactie en acquisitie: Frits Snijder

weer van redactie en uitgever, tenzij zij expliciet in func-

Abonneren door verschuldigde bedrag over

R.J.M. Kleijn

W.B. Oude Vrielink

of direct https://www.

lijk binnen 30 dagen te

1217 KR Hilversum

of (023) 537 85 08 (privé),

Vaste medewerkers: Ary Ceelen, Nell Dijkstra,

tie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet

te schrijven naar bankrekening 519146581 t.n.v.

Futenhorst 51

T: (0161) 22 27 48

notams.jcs.mil

worden geretourneerd naar:

T: (035) 621 76 76

mobiel 06 - 53 20 53 31

Ben Hiemstra, Charles de Leeuw, Sape Miedema,

geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen

KNVvL Afd. Zweefvliegen te Arnhem, o.v.v. naam

Teko Salverda, Anneke Wolthuis, Bruno Zijp.

jegens personen of instanties.

abonnee en volledige bezorgadres. Gebruik voor

5361 SE Grave

F: (020) 531 23 46.

Onderzoeksraad voor

T: (0486) 46 10 85

K

P

veiligheid (OvV),

T

M: 06 232 077 00

KNVvL Algemeen

Publicaties

Postbus 95404

Tarieven Inspectie V&W

E: rob.kleijn@wxs.nl

Secretariaat

VFR Gids Nederland,

2509 CK Den Haag

Aanvraag en verlenging

Jozef Israëlsplein 8

Wijzigingslijsten

T: (070) 333 70 00

Tarieven op website www.

Cie. Terreinen

2596 AS Den Haag

Abonn. 1e jaar (€ 170,

(tijdens kantooruren)

divisieluchtvaart.nl onder:

Vacature

T: (070) 314 36 00

vervolgabonnement € 65)

F: (070) 333 70 78

uitvoering-regelgeving.

F: (070) 324 39 00

AIC-B, Mededelingen aan

I: www.knvvl.nl

Nederlandse Luchtvarenden

Een ongeval of incident

Terlet

S.C. Gooszen

en Eigenaren van Lucht-

meld je in het buitenland

(zie Nationaal Zweefvlieg-

De Meente 6

vaartuigen

aan de onderzoeksautori-

Centrum Terlet)

3823 GR Amersfoort

Abonn. 1e jaar € 70,

teiten van het betreffende

T: (020) 594 98 36 (dag)

vervolgabonnement € 30)

land, eventueel via de

zweefvliegen te Arnhem.

B-brevet € 10, C-brevet

Wegwijzer

4

ongevallen met burger-

Cie. Medische Zaken

uitsluitend girorekening 28.24.34 t.n.v. KNVvL,

Waterzweefvliegtuigen • Pagina 22 Een weinig bekend hoofdstuk uit de geschiedenis vormen de waterzwevers. Er zijn daarvan maar weinig gebouwd en er is weinig over geschreven.

Toch waren daar ooit grote verwachtingen aan verbonden, zoals transatlantische zweefvluchten naar Amerika.

2

html formulieren down-

Formulieren

E: s.cmiedema@freeler.nl

Mw P. Dijkstra-Adriaansen

p/a (zie adres Secretariaat

F: (070) 351 60 69

meester of exploitant van

Livingstonestraat 35 7532 CJ Enschede

T: (070) 456 30 00

Meld ernstige voorvallen

Altijd lidmaatschaps-

Boereweide 28

8431 PM Oosterwolde

Perscontact

F

Korenbloem 12

WK Zweefvliegen 2008 Rieti en Lüsse • Pagina 8 Het WK-team in Lüsse kwam terug met Ronald Termaat als vice-wereldkampioen, Mark Leeuwenburgh als 3e in de 15m klasse en Francois Jeremiasse als 7e binnen de top-10 van de Open klasse. Het WK-team in Rieti was niet zo succesvol.

Het gemiddelde prestatieniveau ligt echter zo hoog, dat Nederland nu 5e staat in de wereldwijde IGC ranglijst.

2597 JG Den Haag

2135 KR Hoofddorp

7559 JR Hengelo

T: (074) 277 09 05

2504 AM Den Haag

O

Rondenburglaan 153

Thermiek verschijnt 4 keer per jaar.

Verkeer & Waterstaat

Examen secretariaat

Afdeling Zweefvliegen

In dit nummer

V

buitenlandse aeroclubs

werkdagen van 10 - 12 uur

thermiek 3-08

Cie. Verzekeringszaken

’s avonds tot 22 uur:

plaatselijke politie. Daar-

T/F: (033) 456 09 81

naast dien je het voorval

E: sibout.gooszen@planet.nl

aan de OvV te melden.

Foto voorpagina: Frouwke (l) en Maaike (r) Kuijpers, teamcaptains op WK 2008 in resp. Lüsse en Rieti.

Lees over zweefvliegkalender 2009 op pag. 15.

Foto: Frans Guise.

Sluitingsdatum kopij: 15 november 2008 thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

Aan dit nummer werkten verder mee:

betalingen uit het buitenland IBAN Code NL

Herman Aalderink, Petra Boon, Hans Cuppen,

Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft,

Hans Hansson, Frouwke Kuijpers, Maaike Kuijpers,

nemen redactie en uitgever aan dat ingezonden tekst-

Astrid van Lieshout, Desiree Mertens zur Borg,

en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Thermiek’ gepubli-

Advertenties: tarieven voor zakelijke advertenties zijn

Hugo Ording, Marja Osinga, Baer Selen.

ceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor

opvraagbaar op het redactieadres, zie boven. Leden

Vormgeving: Ineke Oerlemans

gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites

en aangesloten clubs kunnen annonces voor in de

Fotoredactie: Hans Boxem, Frans Guise,

van de KNVvL en de Afdeling Zweefvliegen in de KNVvL

rubriek ‘Bijprikkertjes’ schriftelijk opgeven bij de

Jeroen Kroon, Henk Tito.

‘Air Sports Mail‘..

redactie. De redactie behoudt zich het recht voor

Druk en verzending: Drukmotief, Apeldoorn

44ABNA0519146581, BIC Code ABNANL2A.

advertenties en annonces zonder opgaaf van reden te weigeren.

3

iFLY

wspa

WSPA komt met Seminar naar Europa!

18 tm 23 juli 2009, Lesce-Bled, Slowenië

W

omen Soaring Pilots Association (WSPA) houdt voor het eerst haar Seminar in Europa. Van 18 tm 23 juli op het alpiene vliegcentrum Lesce-Bled in Slowenië. WSPA heeft haar wortels in de VS. Ze bestaat sinds 1986 en is opgericht door zweefvliegpilotes die het jaar daarvoor in Reno, Nevada, voor het eerst een Women Soaring Seminar organiseerden. WSPAD vormt nu een afdeling van de Soaring Society of America. De Seminars voorzien in een behoefte. Ze bieden niet alleen interessante lezingen en excursies, maar er wordt vooral ook gevlogen en ze bieden vrouwen in deze sport een platform voor ‘nation-wide’ contact. Vanaf nu

dan ook world-wide. WSPA rekent in Slowenië in elk geval op veel Europese deelneemsters! Het programma gaat o.a. over luchtvaartgeneeskunde, Branko Brodnik komt zelf uitleg geven over See You en je kunt op bezoek bij Sloweense zweefvliegtuigbouwers. Most interesting of all: op Lesce-Bled bevind je je in de directe nabijheid van de Karawanken en de Sloweense Alpen.

Vanaf hier zijn overlandvluchten mogelijk via Oostenrijk naar Zuid-Duitsland en via Italië naar Zwitserland. Binnen de grenzen van Slowenië vormt een 500 km FAI driehoek de uitdaging. De locale club biedt zweefvliegtuigen en sleepcapaciteit, maar je kunt natuurlijk ook met een eigen kist komen. Op en nabij het veld zijn voldoende betaalbare eeten overnachtingsmogelijkheden.

nederlandse zweefvliegdag han s c u p p e n , vo o r z i t t e r o rg an i s at i e c o m m i t é

Plaats voor 80 jongeren in iFLY 2009

Meld je nu sn www.nzd.zwe el aan via efportaal.nl

Aanmelding tot 15 januari 2009

I

n 2009 kunnen in totaal 80 beginnende, jonge zweefvliegers gebruik maken van de iFLY sposnsorregeling. Zij krijgen daarmee de kans om een heel jaar te zweefvliegen voor de helft van de normale prijs. European Pilot Selection & Training (EPST) te Utrecht neemt 60 á 65 jongeren voor zijn rekening. De overigen worden bekostigd door de Afdeling Zweefvliegen. In aanmerking komen jongeren in de leeftijdsgroep van 14 t.m. 19 jaar (peildatum 1 maart 2009). Je moet wel een HAVOof VWO-opleiding volgen met tenminste Nederlands, Engels, wiskunde, natuurkunde in het vakkenpakket en je moet voldoen aan de medische voorwaarden voor de burgerluchtvaart. Gedetailleerde info en opgave via www. ifly.zweefportaal.nl

1

Zaterdag 8 november, Utrecht

Info over WSPA en binnenkort ook opgave voor Seminar 2009 op: www.womensoaring.org In Nederland is Petra Boon contactpersoon om met geïnteresseerden hier plannen te combineren. Mail: boonpboon@hotmail.com

Nederlandse Zweefvliegdag 2008 Nederlandse Zweefvliegdag 2008.

Honderd jaar geleden maakte een

’s Morgens:

genie-officier het allereerste

Nationale Vrouwenvliegdag 2009

Beleidsmakers in debat

zweefsprongetje in Nederland, vanaf een heuvel bij Soesterberg. Een mooi

Noteer in je agenda! Op 9 mei organiseert de Gooise Zweefvliegclub op vliegveld Hilversum de Nationale Vrouwenvliegdag 2009.

Meer informatie volgt.

WK Vrouwen 2001, Foto via Gill Spreckley

moment om niet ver daar vandaan, op de Uithof in Utrecht, de Nederlandse Zweefvliegdag te houden.

Je bent jong en je wilt wat!

Karel Kok, Thermiek Fotowedstrijd 2007.

Georganiseerd door de Gooise Zweefvliegclub, samen met de KNVvL Afdeling Zweefvliegen.

Advertentie

Nieuw EVO boekje Onlangs verscheen de derde druk van ‘Zweefvliegen Elementaire Vliegopleiding’.

De inhoud is herzien door Dirk Corporaal, die gebruik maakte van adviezen van veel instructeurs en van de Commissie Instructie en Veiligheid. Ontwerpstudio Jukkema BNO in Harlingen verzorgde de nieuwe vormgeving en de getekende illustraties.

Formaat 21 x 14,6 cm, 96 pagina’s.

4

1 Dag kan beginnen, Rob Millenaar, Thermiek Fotowedstrijd 2007.

2

Gevarieerd programma voor zweefvliegers, jong en oud Prijs € 6 p.st. bij losse bestelling. Prijs € 5 p.st. bij bestelling van 50 exemplaren tegelijk (handzaam in doos verpakt, totale prijs € 250). Bestellen door overmaking

van het verschuldigde bedrag op Postbank rek.nr. 17.96.18 t.n.v. KNVvL, Den Haag, o.v.v. bestelnummer 8300, het gewenste aantal en het bezorgadres.

Jules Kneepkens (l) bezocht vaker NZD. Vliegen met Bert de Wijs, organisator eerste NZD’s.

’s Ochtends, nadat onze afdelingsvoorzitter Charles de Leeuw, zijn ‘State of the Union’ heeft uitgesproken, wordt er in enkele plenaire voordrachten ingegaan op ontwikkelingen in regelgeving, nationaal en europees, die gevolgen hebben als o.a. luchtruimbeperkingen, transponderplicht en Natura 2000.

Daarvoor hebben we een sterk veld aan sprekers uitgenodigd, dat zich bij ons in het hol van de leeuw waagt: • Sander Schnitger, Directeur Operaties bij de Koninklijke Luchtmacht.

• Jules Kneepkens, Rulemaking Director van EASA. • Jaqueline Prins, Hoofd Afdeling Luchtverkeer van het Ministerie V&W en • Jasper Daams, General Manager Procedures bij LVNL.

Na enkele korte inleidingen gaan zij in discussie met elkaar en de zaal onder de bevlogen, maar strakke leiding van Anne Cor Groeneveld, ex-directeur Transavia en huidig voorzitter van de DDA (Dutch Dacota Association.)

Hij kent als geen ander de wegen én de valkuilen om een tak van (historische) luchtvaart te behouden voor het nageslacht.

2

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

5

Win een prijs met simulatorvliegen!

D

e hele dag staan de zweefvliegsimulator van de Britisch Gliding Association en een simulator van de Koninklijke Luchtmacht ter beschikking voor jong én oud. Draai op virtuele thermiek. De besten winnen een prijs.

Wie weet ben je getuige van de geboorte van een nieuwe VOC, de Virtuele Online Competition.

1

5

Club en vlootsamenstelling

’s Middags:

Parallelle workshops Vliegen en ouder worden Wij willen het onderwerp ‘Vliegen en ouder worden’ aansnijden en daarmee op de landelijke agenda zetten.

Wanneer is het tijd om het wat kalmer aan te doen, of er helemaal mee te stoppen? Een beladen onderwerp.

Begin er maar eens over aan de bar en je zult het zien. Dat is ook niet zo vreemd, omdat het gaat over beëindiging van een levenslange liefhebberij.

Die zaak moet niet gemedicaliseerd worden, al zitten er onmiskenbaar ook medische kanten aan. Antwoorden moeten we eerder zoeken in de juridische, wettelijke, emotionele, sociaalpsychologische en technische aspecten die er óók aan vast zitten. Zo complex dus, dat we niet de illusie hebben er in één uurtje uit te komen. Daarom wordt, nadat we in deel 1 al deze aspecten geschetst hebben, in het tweede uur doorgepakt met de vraag óf wij hier in Nederland een algemene richtlijn willen over hoe we hiermee omgaan. Daarmee kunnen we voorkomen dat de overheid ons weer met kostenverhogende regels opzadelt. En verenigingen, chef-instructeurs, syndicaatleden en uiteraard vliegers zelf, hoeven het wiel dan niet meer uit te vinden. In ‘moeilijke’ gevallen kunnen ze aan die richtlijnen refereren. En als we dat willen, hoe moet zo’n richtlijn er dan uit zien?

We komen met een voorstel.

6

Ook dit jaar weer: prijsuitreikingen OLC en Thermiek Fotowedstrijd.

2

3

Vinden en binden jonge zweefvliegers

Opleiden met Soaring Simulator

Jongeren zitten helemaal aan de andere kant van het levensspectrum. Hoe maak je die enthousiast voor de zweefvliegsport? Of is vergrijzing van de clubs ons onafwendbare lot? Willen jongens én meiden van tegenwoordig werkelijk geen brandweerman meer worden? Of piloot bij de luchtmacht of KLM? Misschien denken wij wel te star en vinden ze niet de peergroup binnen de club waar ze een sociale doellanding kunnen maken. Als dat zo is, waarom zijn sommige clubs dan zéér succesvol in het aantrekken van jonge guppen?

Kom het aanhoren! Misschien sluiten wij onvoldoende aan bij de leefwereld van jongeren, voor wie spanlak zoiets is als topasvet of botox voor ouder wordende zweefvliegers.

Ondertussen zitten jongeren massaal te gamen, aanschouwen de wereld door een computerscherm en simuleren aldus de werkelijkheid. Dat roept de vraag op hoe en wanneer wij eigenlijk eens zweefvliegsimulators gaan inzetten. Hoe zou de (capaciteit van) de opleiding eruit zien als we in de kerstvakantie de eerste DBO’ers al kunnen laten zien hoe ze snelheid en horizon kunnen vasthouden? Als het met een 777 of F16 kan, waarom dan niet met een 13, een 21 of een 1000? Antwoord: het kán. Gordon McDonalds, tot voor kort CFI op Lasham, waagt zich met de BGA soaring simulator op het continent om zijn ervaringen met zijn eerste simsolist te delen.

Markt en static show

N

aast debat en workshops ook markt en static show met nieuwste materiaal.

4

Aanmelden t/m 6 november via www. nzd.zweefportaal.nl.

Last minute beslissers betalen aan de zaal. thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

Dat roept weer de vraag op hoe onze geliefde sport en ons cluppie er over een aantal jaren uitzien. Staat er dan een batterij simulators op een rij, is ons veld geannexeerd door een projectontwikkelaar en het luchtruim erboven door Schiphol en Eindhoven European Airport? Of is er nog voldoende ruimte maar willen onze leden, altijd druk druk, alleen maar vliegen tussen 2 en 3 ’s middags. Gezellig een rondje om de kerk in een electrisch startende ULzwever met een club- of familielid náást zich. Misschien kennen we dan geen pure zweefvliegclubs meer en zien de statuten er dan heel anders uit.

En moeten er in de hangaar ook andere kisten staan dan alleen zwevers. Het aanbod is er of komt er.

1 Termiekbel, nieuwjaarsreceptie 2004.

2

Meld je nu snel aan!

NZD 2002.

Financieel bestuur verenigingen Wij zweefvliegers zijn goed in techniek.

Ook eerdere versies van de NZD kenden interessante bijdragen over techniek en vloot. Maar Bill Clinton zei ooit, toen hem gevraagd werd naar het geheim van zijn winnende verkiezingscampagne: ‘It’s the economy, stupid!’ Goed financieel bestuur is eerder de sleutel voor succes van een gezonde vereniging en een moderne vloot dan strategische plannenmakerij en oeverloze discussies in vlootcommissies. Interessant is het om elkaars ervaringen te delen zodat niet iedereen het financiële wiel gaat zitten uitvinden. Misschien kunnen we financieel samenwerken en gezamenlijk inkopen. En wie brandt er niet van nieuwsgierigheid waar ‘ze’ het daar bij die club toch van doen? •

3 Gezellig side-by-side in UL-zwever. AERO 2007.

A

anmelden t/m 6 november via www.nzd.zweefportaal.nl.

Daarna betalen aan de zaal. Neem clubgenoten, maar ook niet vliegende vriendjes, ouders en kinderen mee.

4 Soaring Simulator.

5 OLC Prijzen.

Kosten t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar 23 jaar en ouder 80 jaar of ouder Jarig op 8 november

€ 10,€ 15,€ 25,Gratis!

Gratis!

Koffie, thee en lunch zijn inbegrepen.

Locatie: Educatorium Universiteit Utrecht, Uithof, voldoende gratis parkeergelegenheid in directe omgeving. Kijk voor openbaar vervoer op www.9292ov.nl Organisatie: Gooise Zweefvliegclub Foto’s: Frits Snijder

7

wedstrijden Maaik e Ku ijpers, teamca p ta in Rieti Frou w ke Ku ijpers, tea mca p ta in L üs se Ba e r Selen , v l ieg technis ch coa ch

1

30e WK Multiklasse Zweefvliegen 2008 6 tm 20 juli, Rieti (Italië) Club- en Standaardklasse 2 tm 16 augustus, Lüsse (Duitsland) Open, 18 m en 15 m klasse

Het WK-team in Lüsse kwam terug met Ronald Termaat als vice-wereldkampioen, Mark Leeuwenburgh als 3e in de 15m klasse en Francois Jeremiasse als 7e binnen de top-10 van de Open klasse. Het WK-team in Rieti was niet zo succesvol. Het gemiddelde prestatieniveau ligt echter zo hoog, dat Nederland nu 5e staat in de wereldwijde IGC ranglijst.

H

et resultaat van de WK-deelnemers dit jaar: in totaal twee podiumplekken waaronder een vice-wereldkampioen, een top-10 klassering, een 11e en 13e plek en twee dagoverwinningen in een zwaar wedstrijdveld. Klasse!

Sommige vliegers hadden waarschijnlijk wel een plekje hoger voor zichzelf in

gedachten, maar soms lukt dat tijdens de wedstrijd niet. Anderen zagen zichzelf juist hoger terecht komen dan verwacht. Altijd weer spannend hoe het afloopt. Dat maakt de wedstrijdsport juist zo boeiend. De vliegers gingen naar Rieti (NO van Rome) voor een hoge plaats in het eindklassement. Ze train-

Coach is vooral klankbord

O

m 8 uur ’s morgens draait de PC al op volle toeren. Het weer wordt binnengehaald en geanalyseerd. Ondertussen prepareren vliegers en helpers de toestellen. Voor de briefing kijken we samen al even naar de weersinfo. Na de officiële briefing volgt de teambriefing. We bespreken de weersituatie, bepalen samen het ideale venster en stemmen starttijden af. De opdrachten worden op de thermiekkaart gezet. De door Andy ingekleurde kaarten leveren veel extra informatie over de ideale track, waar de goede bellen te verwachten zijn. Ook stemmen we af hoe de samenwerking tussen de vliegers in de klassen en over de klassen gaat verlopen.

Frouwke zorgt voor de opbouw van ‘Heineken grond’. Ik kijk nog naar de laatste satellietplaatjes en maak daarna een rondje over de grid, om even met alle vliegers de laatste info door te nemen. De coach is er vooral als klankbord. De vliegers hebben hun plan en willen graag even spiegelen en horen dat het goed is. Dan terug naar Heineken grond. De start is begonnen. Nieuwe weersinfo, ontwikkelingen rondom het veld, adviezen over mogelijke aanpassing van de startmomenten.

Meekijken naar de wolken en aangeven waar je vanaf de grond gezien het beste zou kunnen starten. Ondertussen werkt Frouwke permanent aan de online info op de website. Is het weer goed dan is er weinig toe te voegen.

Verandert de situatie, komt er afscherming, zijn er buien te verwachten, dan horen de vliegers dat graag. (Baer Selen)

2

8

den veel, ‘in het echt’ en met de Condor zweefvliegsimulator, maar kregen een zware dobber aan deze missie. Het bergachtige terrein is moeilijk, zeker voor ons laaglandpiloten, maar ook voor anderen. Zo werden er gedurende de trainingsweek en de eerste twee wedstrijddagen al tien kisten gekraakt. Een heel ander verhaal was Lüsse (ZW van Berlijn). Natuurlijk hèt terrein voor ons Nederlanders vanwege het vlakke land en het feit dat we er bekend mee zijn.

De NK werd twee keer in die omgeving gehouden, wat een mooie training was voor het team. De verwachtingen waren dan ook best hoog gespannen. Zou Ronald Termaat naast zijn Europese titel een Wereldtitel kunnen veroveren?

Ook de andere vliegers mikten op een plaats bij de eerste 10.

Rieti, resultaten minder dan verwacht Met 5 trainingsdagen, 12 wedstrijddagen, iedere dag in touw van 9.00 tot 22.00 uur bij temperaturen tot 35 graden was de WK in Rieti een zware wedstrijd. Het

3

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

jonge team werkte hard, maar slaagde er niet in de verwachtingen helemaal waar te maken. Bergvliegen is nu eenmaal een vak apart. Typerend zijn de grote verschillen in het klassement van dag tot dag. Op sommige dagen werden mooie resultaten geboekt in de top 10, terwijl de volgende dag het hele klassement weer door elkaar gerammeld werd en we weer bijna onderaan stonden.

Het team leerde wel veel en had er ook plezier in. In de clubklasse gingen jonge honden Bart Berendsen en Jelmer Wassenaar voor een mooie plek in het eindklassement. Voor Bart was het zijn eerste WK en hij kwam eigenlijk vooral om te leren. Maar met de ervaring van de WK Junioren in Rieti op zak en na het zien van de eerste resultaten lonkte al snel de top 10. Na zijn succesvolle debuut in Eskilstuna ging Jelmer weer voor een hoge top 10 klassering, maar ondanks het vele trainen in het gebied van Rieti bereikte hij niet het gewenste resultaat. Ook de standaardklassevliegers streefden naar een top 10 plek. Na een

1 Finish Lüsse.

2 Ronald Termaat met door Marc van Breemen namens GliderEquipment aan hem beschikbaar gestelde Ventus 2Cxa ‘XTC’.

3 Teambriefing, Lüsse.

4 Teambriefing, Rieti.

goed EK in Litouwen en een trainingswedstrijd in Rieti vorig jaar, waren de verwachtingen van Robbie Seton gegroeid. Helaas kwam Robbie niet echt in de wedstrijd en bleef de top 10 ver buiten bereik. Terug van weg geweest in de kernploeg, begon Bas Seijffert voorzichtig aan. Hoewel ook hij dacht aan een plek in de top 10, stond veiligheid voorop en moest hij nog maar zien wat de wedstrijd hem zou brengen.

Maar eenmaal bezig bleek dat hij aardig mee kwam. Hoogtepunt was zijn dagoverwinning door het verslaan van gedoodverfde winnaar Giorgio Galetto.

Helaas kon Bas de wedstrijd niet afmaken doordat hij bij een buitenlanding zijn kist beschadigde. Een te vroeg einde aan een mogelijk nog mooiere wedstrijd. Eigenlijk geldt voor het hele team hetzelfde: er is super hard gewerkt, alles is op alles gezet om er uit te halen wat er in zat. Maar ondanks het vele trainen bleven de vliegers tegen de moeilijkheden van het gebied aanlopen.

Daardoor blijft het gevoel dat er meer in had gezeten. Toch kunnen we trots zijn op de prestatie’s van onze vliegers.

Ze hebben veel potentie, dus we zien ze ongetwijfeld terug!

4

NOVEMBER 2008

9

Vanaf de grond bijsturen

Letten op mentale factor

D

A

an gaat de meute op pad. Het wordt een stuk rustiger als de mannen vertrokken zijn. We noteren elke nieuwe positie en checken of er zinvolle info valt te geven over blauwe gaten, cirrusvelden, buien, enz. Aan het eind van de vlucht kunnen we vanuit onze positie nog een verwachting geven van de thermiekmogelijkheden op de final glide. Ons mobiele internet is daarbij een enorme hulp. Heineken grond heeft daardoor midden op het veld continue internet.

Iedere morgen even inloggen, 4,95 euro van de creditcard afschrijven en het is weer geregeld voor de hele dag. Andere landen staan met open mond te kijken! De AAT´s vragen natuurlijk speciale aandacht. De afgelegde afstand wordt aan de hand van de info van de vliegers continue meegerekend.

Aan het eind van de vlucht kun je zo advies geven over het omdraaipunt in de laatste sector. Ook deze wedstrijd konden we vanaf de grond nog bijsturen om te vroeg finishen te voorkomen. (BS)

Lüsse, twee podiumplaatsen Tja, wat Lüsse betreft, een geweldige WK heeft het Nederlandse team daar neergezet. Maar liefst twee podiumplaatsen. De eerste dag stonden alle Nederlanders zelfs bij de eerste 10!

Uiteindelijk een fraaie tweede plek voor Ronald Termaat in de 18m klasse.

En voor Mark Leeuwenburgh, die zijn eerste WK vloog, zelfs een (beetje onverwachte) derde plek in de 15m klasse. Ook mooie resultaten voor Francois Jeremiasse en Peter Batenburg in de Open klasse, resp een 7e en een

1

2

11e plaats. En voor de andere 18m klasse piloot Hadriaan van Nes ook geen onverdienstelijke 13e plaats. De laatste twee vliegers net geen 10e plek en dus geen FAI diploma. Steven Raimond moest helaas genoegen nemen met een 28e plaats in de 15m klasse. Uitraard had Ronald graag op het hoogste schavotje gestaan en dat was ook zijn doel.

Alleen hij moest zijn meerdere erkennen in Olivier Darozze, die gewoon erg goed vloog. Het was een spannende strijd tussen die twee, ‘a real battle’, aldus de ophaler van Olivier. Terugkijkend heeft Ronald één van zijn beste wedstrijden ooit gevlogen en geen cruciale fouten gemaakt. Dan is het wel heel jammer maar helaas, dat er toch nog iemand een ietsje beter is. Maar eerlijk is eerlijk: echt verdiend! En Ronald kan terugkijken op een mooie wedstrijd. Hadriaan had natuurlijk op meer gehoopt na zijn 4e plek vorig jaar in Issoudun tijdens de Europese Kampioenschappen. Maar ondanks een minder goede start bereikte hij uiteindelijk toch een niet onverdienstelijke dertiende plaats. Mark draaide steeds goed mee in de top van de 15m

3

1 The end of the day, Rieti.

2 Team captain en coach, Rieti.

3 Francois Jeremiasse, Peter Batenburg.

4

4 Hadriaan van Nes en Ronald Termaat klaar voor start.

klasse, met zelfs een dagoverwinning!

Met veel klinkende namen om hem heen was hij op de één na laatste dag al tevreden met zijn 6e plek. Groot was de verrassing dat ondanks een niet zo denderende vlucht op de laatste dag, hij toch als derde werd gescored. Zijn collegavliegers hadden het nog minder

Advertentie

gedaan dan hij, en dat waren echt niet de minsten! Zo zie je maar, de wedstrijd is pas afgelopen na de laatste vlucht!

Steven is uiteraard teleurgesteld over zijn score door een onverwachte buitenlanding. Tot slot, de Open klasse jongens hebben een net resultaat neergezet, voor Francois een 7e plek op zijn eerste WK, heel mooi!! En stond Peter de vorige WK nog in de onderste regionen van het klassement, dit jaar was het andere koek! Compliment!

Wedstrijdorganisatie, spaghetti versus Gründlichkeit Geen groter verschil tussen wedstrijdorganisaties dan tussen die van Rieti en Lüsse! De chief steward van Rieti, Brian Spreckley, sprak over ‘ spaghettimanagement’, terwijl de Duitse organisatie als zeer ‘gründlich’ werd ervaren.

10

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

In Rieti in de trainingsweek geen printers, geen restaurant en als summum: geen brandstof voor de sleepvliegtuigen, terwijl er al 120 kisten in de grid stonden. Maar zo ongelofelijk chaotisch als de trainingsweek was, zo ongelofelijk gesmeerd liep de wedstrijd daarna.

Lüsse daarentegen had alles wel grondig geregeld, echter zonder enige flexibiliteit en creativiteit. Daardoor waren de soms moeizaam lopende processen tijdens de wedstrijd zelf nog steeds niet uitgekristalliseerd! Wat te denken van vijf sleepvliegers in Rieti die geen woord Italiaans spraken en de startleider geen woord Engels, en toch liep het startbedrijf als een speer. Terwijl in Lüsse er nog een hoop bijgeschaafd moest worden met al die afspraken waar van de organisatie dus niet van afgeweken mocht worden. Ook de inspraak was er duidelijk anders geregeld. Stond de Rieti organisatie open voor de adviezen vanuit de TC’s (elke ochtend om 9.30 uur TC-meeting), in Lüsse ontstond meer een sfeer van ‘wij’ tegen ‘zij’. Eén van de teamcaptains verzuchtte al tijdens de eerste TC meeting: ‘Als alle agendapunten zo behandeld worden, (niet openstaan voor opmerkingen en alles laten zoals de organisatie zelf al bedacht had), dan kunnen we beter een biertje aan de bar drinken, dat is tenminste gezelliger’. Die zat, maar het hielp niet.

Vergelijk je de beide wedstrijdleiders met elkaar, dan zie je dezelfde verschillen terug in de vrolijke, echt Italiaanse Georgio en de strenge, echt Duitse Herbert! Maar om nu te zeggen dat de ene wedstrijd beter liep dan de andere?

Niet dus, hiermee is toch maar weer

an het eind van de wedstrijd wordt het best spannend als je op een mooie plek in het klassement staat. Op de grond praten teamcaptain en coach geregeld met de vliegers en voelen zo of het goed zit tussen de oren. Ook tijdens de vlucht volgen we precies wat er gebeurt door goed naar de communicatie te luisteren. In de voorbereidingen tijdens de winter hebben we uitgebreid over mentale factoren gesproken. Daarbij hebben de vliegers expliciet gevraagd om vanaf te grond toegesproken te worden in het geval dat ze even een dip hebben. Terug naar ‘cirkel 1’ is dan de strijdkreet (concentreren op het ‘ik en mijn taak’). En reken maar dat we dat verschillende keren geroepen hebben. Het coachen voelt eigenlijk net als vliegen. Je leeft helemaal mee met de mannen in de lucht. Je reikt extra info aan en geeft adviezen. De vliegers vragen zelf ook geregeld advies als de keuzes lastig zijn.

Coachen is een interessante taak.

Teamcaptain en coach werken nauw samen en vullen elkaar aan waar nodig. (BS)

eens bewezen dat er meer wegen naar Rome leiden en dat het eindresultaat hetzelfde kan zijn.

Goed team, goede coaching De vliegers hadden de ondersteuning van de coaches, ophalers en familie.

Die zorgden er voor dat alles liep in het Nederlandse team! Zonder de trouwe diensten van de ophalers bijvoorbeeld, zouden de vliegers niet zulke goede prestatie’s kunnen neerzetten. Sommigen vergezellen hun vlieger al meerdere jaren en het resultaat van de vliegers straalt dan ook op het hele team af.

Een goed georganiseerd (Nederlands) team geeft de vlieger ruimte in zijn hoofd om zich helemaal op het vliegen te concentreren, zonder de ballast van allerlei randzaken. Ook de vliegtechnische ondersteuning wordt steeds belangrijker.

Naast Baer Selen in Lüsse, waren in Rieti Hein Romeijn en Erik Borgmann actief als vliegcoach, met hun ruime vliegervaring ter plekke. Dat we dit seizoen zo goed 11

30e FAI WK Zweefvliegen 2008 Totaal deelnemers: 231

Totaal landen: 39

Lüsse (DE), 2-16 augustus 15m klasse 44 deelnemers, 8 wedstrijddagen

Analyse van een vlucht

L

üsse, dinsdag 12 augustus. Drup, drup, drup!

Vanuit mijn tent kijk ik naar een grijze lucht.

De vlaggen staan strak aan de mast. Geen vliegdag vandaag, tijd om eens even na te denken.

Nog drie dagen te gaan, waarvan er twee zeker vliegbaar zullen zijn. De klasseringen zijn mooi, vier man bij de eerste tien. Maar we willen vooruit! Gisteren raakte Ronald in de 18m klasse helaas zijn eerste plaats kwijt aan Olivier Darroze. Een echte concurrent, waarvan zelfs Ronald zegt dat hij erg goed vliegt. Wat kunnen we daaraan doen? Ja, beter vliegen natuurlijk, maar dat klinkt wel heel gemakkelijk. Dus kijken Hadriaan, Ronald en ik vandaag uitgebreid naar de vluchten van gisteren. De Fransozen zijn met de laatste groep afgevlogen. Hadriaan is ook meegaan en Ronald zou nog even wachten.

Zijn plan was om zo enkele minuten te winnen om daarmee zijn voorsprong in het klassement uit te bouwen. De wolkenstraat op koers ziet er aanlokkelijk uit. De ‘10’ (Hadriaan) meldt een goed pad en fatsoenlijke stijgwaarden. Ronald volgt twee minuten later, maar het pad is slecht en de stijgwaarden komen niet boven de 1.

De wolkenstraat blijkt net aan het einde van zijn levensduur. Na 50 km ligt de concurrentie al 20 km voor! De mentale training doet zijn werk: Ronald bewaart zijn rust, al vertelt hij achteraf dat het hem veel moeite kostte. Even een tandje terug, weer omhoog en dan begint de inhaalrace. Hadriaan geeft geregeld goede info.

De analyse laat zien dat de Fransen op het eerste been een reissnelheid van boven de 120 km/u realiseren. De ‘10’ zit daar iets onder en de ‘XTC’ (Ronald) zit door de problemen op het eerste stuk onder de 110. Hadriaan trekt de constante lijn door over de volgende benen. Hij zit met zijn snelheid net iets onder de Fransen.

Zij glijden super, lange steken met hoge glijgetallen. Maar Ronald gaat nog beter en scoort over het tweede, derde en vierde been steeds een paar kilometer per uur meer snelheid dan de concurrentie. Gelukkig blijft de schade zo beperkt, maar toch zijn er 87 punten weg en daarmee ook de eerste plaats in het klassement. Na deze analyse nemen we de voornaamste aandachtspunten door en bespreken we de samenwerking voor de komende dagen.

Laat maar komen, de ‘10’ en de ‘XTC’ zijn er klaar voor. (BS)

12

#CN Piloot

gedraaid hebben hebben komt natuurlijk door de kwaliteiten van de vliegers zelf, maar daarnaast zeker ook door het coachprogramma dat in Nederland in 2000 is opgestart. Heel langzaam steeg het prestatieniveau en nu zie je dat we daar de vruchten van beginnen te plukken, Ronald en Steven Europees Kampioen, Hadriaan 4e, en dit jaar twee podiumplekken bij de WK. De rankings van de overige vliegers zijn gemiddeld genomen omhoog gegaan. Als land staan we nu 5e in de wereldwijde IGC ranglijst, 2 plaatsen hoger dan vorig jaar!

Land Vliegtuig

Punten

1

V8

György Gulyas

HU

Ventus 2a

6661

2

RP

Janusz Centka

PL

Diana 2

6326

3

K1

Mark Leeuwenburgh

NL

Ventus 2a

6227

28

1R

Steven Raimond

NL

ASW 27

5261

FR

ASG 29

6853

NL

Ventus 2cxa

6755

18m klasse 50 deelnemers, 8 wedstrijddagen

1 ‘Geheime wapen’ bovenop berg, Rieti.

2

1

WK sponsor Lufthansa present met Ju-52.

1

EW

2

XTC Ronald Termaat

Olivier Darroze

3

PL

Karol Staryszak

PL

ASG 29

6606

13

10

Hadriaan van Nes

NL

LS 10

5996

Open klasse 36 deelnemers, 8 wedstrijddagen 1

HM Michael Sommer

DE

ASW 22 BLE

7437

2

VB

Tassilo Bode

DE

ASW 22 BLE

7345

3

ZX

Laurens Goudriaan

ZA

ASW 22 BLE

7265

7

LSJ

Francois Jeremiasse

NL

Nimbus 4M

7119

11

4T

Peter Batenburg

NL

Nimbus 4T

6793

Rieti (IT), 6-20 juli

3 Club klasse Coach-meteoonderonsje, Rieti.

4 Prijsuitreiking, Ronald Termaat.

5 Prijsuitreiking, Mark Leeuwenburgh.

2

4

5

40 deelnemers, 11 wedstrijddagen 1

M4

Matthias Sturm

DE

Hornet

8852

2

C41 Killian Walbrou

FR

Std. Cirrus 75

8817

3

SN

Peter Temple

AU

Std. Cirrus

8671

22

XII

Bart Berendsen

NL

Std. Cirrus

7441

25

88

Jelmer Wassenaar

NL

Std. Cirrus

7340

Standaardklasse 45 deelnemers, 11 wedstrijddagen 1

Y4

Michael Buchthal

DE

Discus IIa

9367

2

AK

Mario Kießling

DE

Discus 2ax

9200

3

PC

Peter Hartmann

AUT

Discus2

9183

28

SR

Robbie Seton

NL

LS8

7090

36

SEI Bas Seijffert

NL

ASW-28

6036

9038

Wereldklasse 16 deelnemers, 11 wedstrijddagen

3

Winterprogramma draait al weer Als teamcaptains kregen we veel complimenten: ‘You have good pilots in your team’. En veel vragen hoe we dat nu toch doen. Zo’n klein landje en dan toch steeds goede piloten, waaronder ook jonge piloten. Een van onze reacties is dat het misschien juist helpt dat we zo’n klein landje zijn. Voor ons is het heel

makkelijk om in de winter allemaal bij elkaar te komen voor de zogenaamde kernploegdagen, waarin gesproken wordt over vliegen en allerlei aanverwante zaken. En dat de juniorenvliegers hierin ook al mee draaien, waardoor ze heel vroeg vertrouwd raken met wat er allemaal nodig is om een goede wedstrijdvlieger te worden. Jaloerse blikken alom. thermiek •

NOVEMBER 2008

Wie weet kunnen we dit tenminste nog een paar jaar vasthouden, zo niet er een vaste basis van maken, ingebed in afdelings- en KNVvL organisatiestructuren! Heren bestuurders: HINT! Er zijn nog zoveel meer leuke, spannende, mooie dingen om te vertellen, maar hier laten we het eventjes bij. Dames, heren, het was ons een waar genoegen jullie via de website vanuit Italië en Duitsland en nu vanuit de ‘Thermiek’ verslag te mogen doen van de WK in Rieti en Lüsse. Heel erg veel dank voor alle support, die werkte echt stimulerend!

Volgend jaar de EK in Nitra (Slowakije) en Orel (Rusland) èn... de WK junioren in Finland. Wij houden ons alweer bezig met de winterstop en dus de de voorbereidingen van de wedstrijden van volgend jaar. En ook nog met heel andere winteractiviteiten, bekijk de coverfoto van deze ‘ Thermiek’ maar eens en kijk op www.glider-equipment voor de zweefvliegkalender.2009. •

thermiek •

NOVEMBER 2008

Foto’s: Frans Guise, Jeroen Kroon.

1

EZ

Laurent Couture

FR

PW5

2

MS

Mario Schupfer

AT

PW5

9021

3

EY

Gilles Navas

FR

PW5

8948

Geen NL deelname

Strategie laatste twee dagen

L

üsse, woensdag 13 augustus. De afgesproken strategie voor de laatste dagen houdt in dat Hadriaan in de groep bij de startlijn wacht en mee gaat als de concurrenten vertrekken.

Ronald wacht op afstand en volgt enkele minuten later. Maar de concurrentie wacht en wacht!

Hadriaan kiest eieren voor zijn geld en vertrekt uit een goede positie. De Fransozen wachten nog steeds en uiteindelijk wordt het zo laat dat Ronald zich bij de groep voegt, waarna de meute onmiddellijk over de startlijn gaat.

Eerste kans weg! Het Franse team was altijd al heel goed in wedstrijdtactiek. Teamcaptain Eric Napoleon bepaalt het plan en de vliegers spelen het spel met verve. Donderdag 14 augustus het zelfde. Olivier vindt Ronald, waarna de ‘XTC’ een

heel acrobatiek programma afdraait om zijn concurrent kwijt te raken. Bijna gaan beide kemphanen nog te laat over de startlijn, waardoor ze het laatste deel van de opdracht met moeite voltooien. Olivier vliegt de hele opdracht 10 m achter Ronald, zoals hem opgedragen is.

Achteraf geeft hij toe dat hij op zijn zachtst gezegd niet fijn gevlogen heeft. Maar hij wordt er wel wereldkampioen mee! Want vrijdag 15 augustus wordt gecanceld, dus geen allerlaatste herkansing meer. Ronald baalt als een stekker, maar een tweede plaats mag er ook zijn. De klus is nog niet af. Het gaat goed komen.

13

nieuws

Onverwachte superprestaties

A

an het eind van de laatste vliegdag schrikken we ons nog een aap.

Mark en Steven zijn net gefinisht en staan na te pruttelen over de matige vlucht. Toch maar eens even kijken in de voorlopige scores.

Mark op drie! Dat kan toch niet waar zijn? We geloven er niks van, maar de tijd schrijdt voort en de drie blijft staan.

Mark zijn eerste WK en gelijk op drie, een superprestatie. Datzelfde geldt natuurlijk voor Francois met een prachtige 7e plek, ook op zijn eerste WK. En Peter, die na Zweden met een enorme sprong vooruit op de 11e plaats kwam.

Zo kan ik nog wel doorgaan, bijvoorbeeld over Steven en Hadriaan. Ook zij gingen er vol voor, maar waren aan het eind minder tevreden. We hebben samen in de afgelopen jaren veel werk verzet door te praten over techniek, tactiek, voeding en nog veel meer.

We luisterenden bijvoorbeeld naar Rico Schuijers en Mark Lammers met veel info over mentale aspecten en vernieuwing in de coaching. Frouwke weet steeds nieuwe interessante sprekers te strikken voor de zaterdagsessies met de Senioren en de Junioren Kernploeg.

Maar vooral hebben we heel open en

Advertentie

eerlijk elkaar de waarheid gezegd, over waar de fouten gemaakt worden, hoe je je verlies moet nemen en wat je moet veranderen om beter te worden. Soms keken we elkaar diep in de ziel, maar het helpt. Het kan nog beter en daarmee gaan we komende winter weer aan de gang.

Op naar het volgend jaar met een Junioren WK en twee EK’s Jullie horen nog van ons. (BS) •

In 2009 kun je een Nederlandse zweefvliegkalender met Nederlandse zweefvliegsters aan de muur hangen.

Als je dit leest zijn de fotoshoots allemaal klaar en kan de kalender elk moment verschijnen.

Gliding Calendar Girls Kernploegen 2009 Seniorenselectie 2009 1 Ronald Termaat 2 Rien Bastiaanse 3 Steven Raimond 4 Mark Leeuwenburgh 5 Francois Jeremiasse 6 Peter Batenburg 7 David Muller 8 Gert Buitink 9 Sjaak Selen 10 Bas Seijffert 11 Rene de Dreu 12 Maurits Dortu Manager: Paul Schepers Juniorenselectie 2009 Patrick van Breemen-Schneider René de Dreu Andy van Helden Frank Hiemstra Tim Kuijpers Richard Leenheer Peter Millenaar Manager: Patrick Hoeve

A

l weer een tijd geleden, een zondag in april bij Glider Equipment in Bergen op Zoom. Tussen de schappen vol zweefvliegbenodigdheden lopen Kerstvrouwen in pikante setjes. Op de achtergrond een kerstboom met lichtjes.

Wat gebeurt hier? Als je beter kijkt, zie je dat de kerstvrouwen sprekend lijken op bekende zweefvliegdames: Henriette de Boer (Haamstede), Josje Peters (WBAC), Vonne van der Meer (WBAC), Maaike Kuijpers (NijAC), Frouwke Kuijpers (NijAC), Kim Hozemans (NijAC), Sjeel Schnitker (EACzc), Natasja Ramona van der Neut (EACzc), Evelien Couteaux (EACzc), Oedske Osinga (ACS), Marijke Mol (ELZC) en Else-Marijke Post (FAC).

Ze zijn op de eerste fotoshoot voor de Glider Equipment Zweefvliegkalender 2009, die gemaakt wordt onder leiding van fotograaf Frans Guise. Een initiatief van Frans en van Marc van Breemen van Glider-Equipment, dat als sponsor optreedt. December, de laatste maand, is als eerste op de plaat gezet. De andere maanden zijn in volgende fotoshoots gedaan, op heel andere locaties, met heel andere thema’s.

Algemeen coach: Frouwke Kuijpers Coach vliegzaken: Baer Selen

keer goed op de foto te krijgen.

We waren natuurlijk erg kritisch en onderbraken hem regelmatig met een: ‘Wacht even, mijn haar zit niet goed!’

Of: ‘Dat moet over, ik sta er niet mooi op!’ Maar na een lange dag zwoegen, duimen draaien, stil zitten en lachen was december voor elkaar.’

Mijn haar zit niet goed!

Calendar Girl Natasja: ‘We trokken echt wel even de wenkbrauwen op toen we die speciaal in Amerika bestelde setjes zagen, maar uiteindelijk hebben we ze gierend van de lach aangetrokken.

Visagiste Maartje Geurts gaf ons een professionele behandeling met poeders en kwasten. Uitgebreid tutten, krullen zetten en kappen, het leek wel een beautysalon bij Van Breemen. Uniek, want zoiets zie je ons niet gauw doen op het veld. De planning liep er wel wat door uit de hand. Daarnaast viel het Frans niet mee om de dames in één

Binnenkort te koop Marc en Frans: ‘Wat de kalender uniek maakt in vergelijking met andere zweefvliegkalenders, is dat de dames geen ingehuurde modellen zijn, maar échte zweefvliegsters van verschillende clubs in Nederland. Het zweefvliegen zit ze in het bloed en dat stralen ze ook uit op de foto’s. We hopen dat iedereen de kalender bestelt. ‘Glider Equipment maakt binnenkort de prijs bekend, maar die zal zeker concurrerend zijn ten opzichte van andere zweefvliegkalenders.

Wie de kalender bij voorintekening koopt, kan in elk geval op 20% korting rekenen. Let op de informatie die hierover elk moment kan verschijnen op www.zweefportaal.nl en www.gliderequipment.nl (FS) •

Advertentie

14

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

15

kunstzweefvliegen

Jurering, een hele klus

d e s i re e mer ten s z u r bor g

O

6e Open Nationale Kampioenschappen Kunstzweefvliegen 2008

1 ASK-21. Fotomontage Rikus Reinders.

2 B-4 van Guillaume de Swert, België.

3

26 tm 28 september, Deelen

Duitse Fox met Gregor Nerling.

4

Erik Houtman werd Nederlands Kampioen Kunstzweefvliegen 2008. Hij verraste

Vliegers, judges, helpers, organisatie.

bovendien door in de Unlimited drie topvliegers te passeren uit de Duitse nationale selectie. En speciaal voor de Hoogeveners: Guido won van Cor. 1

S

chitterend weer, lekkere temperatuur, strak blauwe lucht met hier een daar een wolkje brachten een gelukzalige glimlach op ieders gezicht.

Nou ja, bijna bij iedereen. Zoals bij elke wedstrijd is er iemand de klos en moet achter de computer de administratie bijhouden. Bij kunstzweefvliegen moet je alle programma’s invoeren die gevlogen worden, waaraan je vervolgens de gehonoreerde scores per persoon en judge koppelt. Een tijdrovend en secuur karwei. Tel daarbij nog eens de volledige papieren afhandeling van de wedstrijd - iedere judge ontvangt van iedere vlieger per programma een printout van het programma (2x) en 1 keer een scoringsformulier – plus het bijhouden van de genoten drankjes op de

2

barlijst en je hebt al gauw iemand de hele dag binnen zitten. Tussendoor kan die dan best ook even de broodjes smeren, voor koffiejuf spelen, zelf de formulieren naar de judges brengen, de scores ophalen en gasten naar de strip begeleiden. Die laatste klussen hebben als voordeel dat je toch nog iets van het mooie weer en de fantastische

3

stemming op de strip meemaakt. Jazeker, en ik doe het allemaal nog met plezier ook!

4

16

Erik tegen de ‘Mannschaft’ Aan deze NK (de 6e in 7 jaar, die in 2007 ging niet door) namen verspreid over drie klassen dertien kunstzweefvliegers uit drie landen deel: - Unlimited, waarin vijf Duitsers (waarvan drie uit het Duitse nationale team) en Erik Houtman als enige Nederlander. In deze klasse gaat het om het Nederlands kampioenschap.

Erik liet alle concurrentie achter zich.

Daarnaast zette hij een fantastische wedstrijdorganisatie neer, gecombineerd met het wedstrijdleiderschap.

- Advanced, waarin twee Nederlanders, Peter Mink en Michel Holtkamp. thermiek •

NOVEMBER 2008

Beide vlogen voldoende punten bijeen om volgend jaar de overstap naar de Unlimited te maken.

- Sportsman, waarin naast een Duitse en een Belgische deelnemer, Guido Buisman, Cor Everts en Arie Barendrecht om de eer streden.

Voor het eerst in de geschiedenis van de NKKZ namen twee piloten aan de wedstrijd deel met een safetypilot achterin. Dat geeft een veilig gevoel en is voor de organisatie een goede manier om nieuwe vliegers in het kunstzweefvliegen te introduceren op wedstrijdniveau. Binnen de Sportsmanklasse woedt al enkele jaren de ‘strijd’ tussen Guido en Cor van VC Hoogeveen, bijgestaan door hun luidruchtige supporters.

Uitroepen als “Let op, dat redt ‘ie niet, prachtig zoals hij die figuur verklooit!”, behoren tot de zeer gematigde commentaren aan de grond. Guido zag voor het eerst kans Cor en ook alle anderen af te troeven. Hij ging met de titel naar huis.

Al met al zeer geslaagde kampioenschappen, waarvoor ik alle (sleep)vliegers, vrijwilligers, Koninklijke Luchtmacht, ZC Deelen, iedereen die zijn (sleep)vliegtuig – al dan niet tegen betaling – ter beschikking heeft gesteld en alle andere personen die ik te kort doe door ze niet te melden, wil bedanken. •

thermiek •

NOVEMBER 2008

5

6

7

Uitslagen NKKZ 2008

5

Unlimited # 1 2 3 4 5 6

Piloot Land Vliegtuig Punten Erik Houtman NL Fox 7732 Olaf Schmidt DE Swift 7650 Gerhard Teichmann DE Swift 7518 Jurgen Staus DE Swift 7348 Gregor Nerling DE Fox 6932 Gisbert Leimkühler DE Swift 6568

Advanced 1 Peter Mink 2 Michel Holtkamp

NL NL

Fox Fox

6166 6089

NL NL DE BE NL

ASK21 ASK21 ASK21 B-4 ASK21

4999 4942 4789 4457 4205

Erik Houtman, winnaar Unlimited en Nederlands Kampioen.

6 Peter Mink, winnaar Advanced.

7 Guido Biusman, winnaar Sportsman.

Sportsman 1 2 3 4 5

Guido Buisman Cor Evers Reinhold Enning Guillaume de Swert Arie Barendrecht

Foto’s: Riekus Reinders en Frits Snijder

p de ‘line’ zat, zoals onderhand gebruikelijk, een drietal gecertificeerde judges uit Duitsland, bijgestaan door onze eigen vaste assistenten uit Nederland. Hier gaat het er tijdens de wedstrijden erg serieus en bij momenten ook heftig aan toe. Verwar de judges niet met de jury, die uit een deelnemer, een judge en een onafhankelijke derde bestaat. Een jury onderzoekt en beoordeelt een eventueel protest van deelnemers. De judges beoordelen alle vluchten. Tevens stellen ze per klasse het (voor de vliegers) ‘onbekende programma’ samen. Ook beoordelen ze het door de vliegers ingeleverde ‘bekende programma’ op veiligheid en reglementbepalingen. De positie van de judges is ongeveer 150 m buiten ‘de box’, de kubieke kilometer luchtruim waarin het programma wordt gevlogen. Hun plaats is altijd midden voor de box, haaks op de vliegrichting met zoveel mogelijk de zon in de rug. Gedurende 2,5 dag, liggend in een tuinstoel, beoordelen ze de vluchten op uitvoering van de figuren, harmonie van de gevlogen figuren en positie in de box.

Papierwinkel De assistent-judge moet er op toezien dat zijn/haar judge voor aanvang van de vlucht het juiste formulier in handen heeft. Er is een A-, B- en C-formulier.

Het A-formulier (de scoringlist) is voor de assistent-judge. Het B- of C-formulier (met het uitgetekende programma in beide windrichtingen) is voor de judge.

Op het A-formulier wordt de naam van de vlieger en de klasse waarin deze vliegt genoteerd. De punten, toegekend door de judge, worden per figuur ook op het A-formulier vermeld. Dat moet in één keer goed gaan, anders is de kans groot dat de vlucht niet te beoordelen valt en… opnieuw gevlogen moet worden. Daarop zit natuurlijk niemand te wachten. De assistent-judge is ook verantwoordelijk voor de communicatie met de startplaats, wedstrijdleiding en organisatie. De organisatie levert de benodigde ‘papierwinkel’ voor aanvang van het vliegen aan haalt het direct daarna weer op voor verwerking in de computer. Hier volgt uiteindelijk een score uit.

Herman Aalderink, assistent-judge

17

medische zaken m arj a o sin g a, vo o r z i tter c om missie medische za ken

Veel vliegers aan de bar zijn in staat om met flair een fles te

de luchtvaartgeneeskundige praktijk, of (b) een opleiding heeft gevolgd in luchtvaartgeneeskunde én (1) zelf een vliegbrevet heeft (gehad), of (2) minstens één jaar full time ervaring heeft in de luchtvaartgeneeskundige praktijk.

Het is dus niet zo dat volgens deze regels elke huisarts mag gaan keuren!

De Commissie Medische Zaken is van mening dat de sportartsen die nu de zweefvliegkeuringen mogen uitvoeren, voldoen aan de vereiste kwalificaties.

Wij willen dat dit in de nieuwe regelgeving wordt opgenomen. Het is zeer moeilijk gebleken een werkwijze aan te geven die door elk land kan worden toegepast. Daarvoor verschilt de gezondheidszorg in de diverse landen te veel. Het is nog spannend hoe de definitieve versie van de regelgeving eruit gaat zien. In contact met luchtvaartgeneeskundigen in andere landen probeert de CMZ een systeem voor te stellen dat voor zowel de vliegers als de KNVvL en de luchtvaartautoriteiten acceptabel is. Via EGU, EAS en FAI/CIMP tracht de CMZ dit te bereiken.

ontkurken. Maar zelfs in hun stoutste dromen zullen ze nooit hebben verwacht dat deze vaardigheid met de kurkentrekker onderdeel van de medische vliegkeuring zou kunnen worden.

Waar regelgeving op Europees niveau toe kan leiden!

Medische Verklaringen onder EASA

2

1

D

e nieuwe regulering van de luchtvaart door EASA begint steeds vastere vormen aan te nemen. Veel concepten op alle terreinen worden gepubliceerd: onderhoud, luchtvaartbedrijven, luchtvaartterreinen, operations, brevetten, medische verklaringen enz.

Deze concepten worden voorgelegd aan alle betrokkenen, die commentaar kunnen leveren waarna weer een nieuw concept ontstaat. Na een korte periode van consultatie met nog een laatste mogelijkheid om veranderingen aan te laten brengen, wordt het artikel in de regelgeving opgenomen. Wat de medische verklaringen betreft, ligt er nu een concept, opgenomen in de NPA 200817a-c (Notice of Proposed Amendment).

Medische keuringen zijn er onder EASA in drie klassen: klasse 1 voor beroepsvliegers en de commerciële luchtvaart, klasse 2 voor houders van een PPL brevet, en een LPL medisch certificaat voor houders van een LPL (Leisure Pilot Licence). Dit laatste is een brevet voor grofweg alle vliegtuigen onder de 2.000 kg, zonder commerciële activiteiten.

Althans volgens het conceptreglement.

Beroepschauffeurs als model EASA heeft geprobeerd om alleen die medische factoren te beschrijven die echt een bedreiging vormen voor de vlieger zelf en zijn directe omgeving: andere vliegers in een thermiekbel, of de leerling of de passagier. De LPL medische eisen zijn afkomstig van de 18

5

medische eisen die aan beroepschauffeurs in Engeland worden gesteld. De eisen zijn lichter dan die van de JAR/ FCL3 klasse 2 keuringen die nu voor o.a. TMG gelden. In vergelijking met de eisen voor de huidige zweefvliegkeuringen valt op dat sommige hoofdstukken zeer gedetailleerd beschreven staan, zoals voor hartziekten en neurologische aandoeningen, terwijl voor andere orgaansystemen zeer summiere eisen zijn geformuleerd, zoals bijv. het gezichtsvermogen. Opvallend is het

1 4 tm Opstellen van Europese wet- en regelgeving is zoiets als synchroon vliegen. Blanik team op Brno Airshow 2008.

Foto’s: Henk Tito.

5 Marja Osinga (midden), Cie. Medische Zaken.

Foto: Frits Snijder

volledig ontbreken van hoofdstukken over longaandoeningen en bloedziekten.

Dat chauffeurs gewoonlijk op lagere hoogte verblijven dan zweefvliegers zal hiermee te maken hebben. Het kan echter vergaande gevolgen hebben als iemand met een zuurstoftekort door bijv. bloedarmoede of een ernstige longziekte gaat vliegen.

gaan de regels voor de klasse 2 keuring gelden! Het gezamenlijk invullen van de lijst zal veel tijd kosten en derhalve duur worden. Een belangrijke nieuwe regel in het concept is dat er tot de leeftijd van 45 jaar slechts één medische keuring voor het LPL nodig is. Tussen 45 en 60 jaar is de geldigheidsduur 5 jaar, vanaf 60 jaar 2 jaar.

Potlood rapen en kurken trekken Veel landen leveren op alle beschreven hoofdstukken commentaar. Ook de Commissie Medische Zaken doet dat namens de KNVvL. Een probleem is de grote hoeveelheid informatie in de NPA17. Deze beslaat 800 pagina’s, waarvan 90 over medische zaken.

Ter vergelijking: De internationale ICAO medische eisen staan beschreven in 16 pagina’s. Er is een uitgebreide vragenlijst ontwikkeld, die door de keuringsarts én de vlieger samen ingevuld moeten worden. Liefst 7 pagina’s lang, met vragen/onderzoeken die soms ridicuul overkomen. Zoals de vraag of de vlieger vanuit zittende houding snel en zorguldig een potlood van de grond kan rapen met beide handen afzonderlijk, met de hand de bovenkant van de schedel aan kan raken en een kurketrekker in een kurk kan draaien. Indien er in de lijst een of meer items met ‘ja’ moeten worden ingevuld of een afwijking wordt geconstateerd, wordt de vlieger naar een Aero Medical Examiner of Aeromedisch centrum verwezen. Dan

Voorkeur voor huidige sportartsen Een van de nieuwe ontwikkelingen is ook de vraag wie vliegers voor het LPL mag keuren. Volgens de nieuwe conceptregels mag dat gebeuren door een AME (Aero Medical Examiner). Of door (a) een (huis)arts die een opleiding heeft gevolgd in algemene geneeskunde of een specialisme, relevant voor

thermiek •

NOVEMBER 2008

3

De CMZ is nog steeds van mening dat ons eigen systeem van medische keuringen, dat simpel, veilig en relatief goedkoop is gebleken, als voorbeeld kan dienen voor de nieuwe internationale regelgeving. De CMZ heeft dit ook bij herhaling naar voren gebracht in de discussies. Ook in het officiële KNVvL en EGU commentaar zal dit weer vermeld worden. In het commentaar van de FAI/CIMP is dit reeds verwoord. •

4

Advertentie

ZWEEFVLIEGKABEL D A N

M O E T

J E

Z I J N

B I J . . .

Constructie 3 x 17 seale, KR, diameter 5 mm, breukbelasting 15,34 KN. Dit topproduct van DRAKO kunnen wij als volgt uit voorraad leveren: 1200 tot 1500 mtr. op haspel.

Steel products

Handels- en Ingenieursbureau Bakker & Co B.V., Industrieterrein "de Geer", Gildenweg 3, Postbus 1235, 3330 CE Zwijndrecht, Tel. 078-610 16 66, Fax 078-610 04 62, e-mail info@bakker-co.nl, www.bakker-co.nl

thermiek •

NOVEMBER 2008

19

oud hout

Meer foto’s en films op www.wels2008.at/

h u g o ordin g

Oldtimers vliegen beperkt je vliegbereik en –pretaties, maar het plezier lijkt grenzeloos. Letterlijk ook. De jaarlijkse VGC Rally’s staan voor gastvrijheid en een vaste internationale vriendenkring van lieden met de zelfde ‘prettige gestoordheid’.

36e International Vintage Glider Club Rally 2008 31 juli tm 8 augustus, Wels, Oostenrijk

V

oor 110 historische zweefvliegtuigen, inclusief piloten, aanhang en kampfaciliteiten moet je wel een behoorlijk veld ter beschikking hebben. Nou, dat hebben ze in het Oostenrijkse Wels, vlak onder Linz, niet ver van de DuitsOostenrijkse grens. Een voormalig militair veld van 1.400 bij 1.600 m met twee zeer grote hangaars. Daarvan is er eentje aan de locale vliegclub toegewezen.

De VGC kreeg een halve hangaar ter beschikking, goed voor de stalling van 50 oldtimers. Onder de deelnemers ook 40 Nederlanders met 11 vliegtuigen. De Oostenrijkse club, Die Weisse Möwe, werkte samen met een team van de zweefvliegclub Wasserkuppe. Met vier sleepvliegtuigen en twee lieren hadden ze een soepel vliegbedrijf opgezet, waarbij je nooit lang hoefde te wachten.

Ter land, ter zee en in de lucht Maar anderhalve week voor het zover was, leverde ik mijn Ka-6E al op het vliegveld van Wels af om meteen weer

2

20

75 km terug te rijden naar Passau. Voor een fietstocht samen met mijn vrouw over de zeer bekende Donau Fahrrad route. Dus eerst even iets heel anders!

Op donderdag 24 juli begonnen we aan de prachtige zesdaagse toer door schitterende natuur en pittoreske stadjes naar Wenen. Daarna met een luxe boot in twee dagen weer terug naar Passau en rap met de auto door naar Wels voor de opening van de 36e VGC Rally.

Bij elkaar leverde het een mooie ‘ter land, ter zee en in de lucht’ vakantie op.

De opening vond op vrijdag 1 augustus plaats in een grote feesttent. De internationale avond was als vanouds gezellig en werd druk bezocht. Alle 22 deelnemende landen presenteerden een nationaal hapje of drankje. De Nederlandse bijdrage bestond uit porties saté, gemaakt onder de leiding van de drie ‘chefkoks’ Jan de Vries, Jan Das en Jan Förster. Het bleek een zeer succesvol recept dat voor lange rijen belangstellenden zorgde.

1 1 Hangaar vol oldtimers.

2 Hütter H17, nog geen 5m lengte en 10m spanwijdte.

Op achtergrond alle kampvoorzieningen.

3 Kranich III met fraaie kap uit één stuk.

4

Traunstein lukt net niet De eerste dagen was het redelijk goed vliegweer. Zo ook op 3 augustus.

De zon scheen uitbundig en al vroeg stonden er prachtige cumuli in de lucht.

Ik ging met de Ka-6 op pad richting de bergen, 25 km verderop. Helaas gaapte er een groot blauw gat tussen mij en de eerste bergrug. Na twee uur heen en weer vliegen, wist ik toch een paar mooie cumuls te vinden die mij veilig boven de eerste bergrug van 1.000 meter hoog brachten. Dan worden de bergen nog hoger. Ik had mijn zinnen op de Traunstein gezet, een steenklomp van bijna 1.700 m, die steil oprijst uit de Traunsee. De thermiek ging helaas niet hoog genoeg om deze berg veilig te ronden. Ik maakte een paar mooie foto’s en met een steek van bijna 20 km was ik weer snel op het vliegveld van

5

6

Wels om na te genieten van deze prachtige vlucht. Veel oldtimers bleven deze dag om het veld hangen. Soms met wel met 20 tegelijk in een thermiekbel die zich steeds boven de stad bevond. Een prachtig gezicht, veel verschillende vormen en kleuren, maar de vliegveiligheid liet soms te wensen over. Je moest continue om je heen kijken wat er gebeurde. Dit is wel een nadeel van het oldtimer rally vliegen, veel zweefvliegtuigen dicht op elkaar bij het veld!

Stoere kerels in Lederhosen Onze Oostenrijkse gastheren zorgden bijna elke avond voor vermaak in de grote feesttent. Hoogtepunt was de Oostenrijkse avond met een door de organisatie aangeboden, uitgebreid buffet voor de 400 deelnemers en alle

3

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

4 Naar het zuiden steeds hogere bergen.

5 Fietsen in Oostenrijk kan dus ook.

6 Voorbereiding satémaaltijd.

Foto’s: Hugo Ording

medewerkers aan de rally. Genieten van de uitstekende maaltijd met een gezellig blaasorkestje op de achtergrond.

Uiteraard vonden heel veel grote glazen bier hun weg in de warme tent. En de stemming steeg ten top door het optreden van een ‘lustige’ dansgroep die een enerverende show ten beste gaf.

Geen ballerina’s uit de Weense opera, maar stoere kerels in Lederhosen brachten de feesttent in heftige beroering. Het publiek kreeg de gelegenheid om met deze kerels de basispassen van het lederhosen dijenkletsen te leren.

Een kans die je natuurlijk niet mag missen en waarvan ik genoten heb.

Waar bleven de koeien?

Woensdag 6 augustus werd een gedenkwaardige dag voor de VGC rally.

Onze Nederlandse weervrouw, Marijke,

werkte maximaal mee en beloofde de deelnemers thermiek tot 2.200 m. En zo sterk, dat de koeien zouden vliegen!

Ik kreeg maar liefst 25 deelnemers bij elkaar voor een prachtig overlandje rond de Traunstein. Het weer is prachtig en boven de stad gaat het leuk omhoog tot 1.200 m. Daarna pakt de voorspelling echter heel anders uit. Blauwe thermiek van een halfje tot 800 meter!

Ongeveer de helft van de vliegers kiest eieren voor zijn geld en keert om.

De andere helft gaat door. Slechts één weet de bergen te bereiken en weer thuis te komen. De rest komt in de nabijheid van de bergen buiten te staan. Met z’n tienen zijn we te gast op het motorvliegveldje van Laakirchen, in zicht van de Traunstein. De meesten worden door de motorslepers weer keurig opgehaald en thuisgebracht.

Vliegende koeien hebben we niet gezien, maar de dag was voor de deelnemers toch zeer geslaagd!

Voor de laatste twee dagen was de weersvoorspelling erg matig, dus besloten we huiswaarts te keren.

We hebben dan al een prachtige vakantie in Oostenrijk gehad, waarbij opviel hoe goed ze in dit land alles voor elkaar hebben voor de toeristen.

Zweefvliegen, fietsen, varen, feestvieren, alles even perfect! •

21

zweefvlieghistorie ar y ceelen

In een tijd dat transatlantische vluchten met motorvliegtuigen nog geweldige improvisatie vergden, droomden sommigen van een serene thermiekvlucht naar New-York. Anderen zochten alleen maar een praktisch alternatief voor zweefvliegclubs in een omgeving met weinig land, maar rijk aan meren. Er zijn enkele waterzwevers gebouwd, maar de idee sloeg toch niet echt aan.

4 DFS testpilote Hanna Reitsch in 1934, 23 jaar oud.

5 Seeadler, drijverconstructie.

6 Russische opblaasbare waterzwever uit vier lagen rubberdoek.

Spanwijdte 9,40 m, lengte 7.50 m, vleugelopp. 15.2 m2, leeggewicht 77 kg.

1

2

Grootse ideeën, weinig resultaten De waarneming van de soms prachtige thermiek wolkenstraten boven zee zal wel de inspiratie hebben geleverd voor de idee van een waterzwever. Zweefvliegen boven water bracht ook nieuwe perspectieven mee. Zou het mogelijk worden om in vrije vlucht Amerika te bereiken? De Duitse meteoroloog Prof.

Dr. Walter Georgii schreef hierover in zijn publicatie ‘Der Segelflug und seine Kraftquellen im Luftmeer’ (1922, bewerkt in 1934). Hij voorzag o.a. lange zweeftochten over zee met behulp van de passaatwinden. Maar ook een oversteek op grote hoogte onder de Atlantische wolkenstraten. Men zou ook gebruik kunnen maken van de ‘windsprongen’ (windshears) op grote hoogte in de atmosfeer. Het bleef aanvankelijk bij een theoretische gedachte, maar het zette toch menig constructeur aan het denken. En ziedaar, de eerste waterzweefvliegtuigen werden gebouwd en beproefd. Maar het nieuws hierover bleef beperkt. In de jaren 1934 en later

verschenen enkele publicaties over waterzwevers. In Rusland zou zelfs al een toestel ontworpen zijn van rubberdoek, net als een opvouwbare kano.

Met een flinke luchtpomp konden de onderdelen opgepompt worden. De vleugel had een spanwijdte van 9.40 m en een oppervlak van 15.20 m2. Het geheel woog 77 kg. Men kon ermee landen op het water. Of er ooit mee is gevlogen vermeldt de historie niet.

FAI categorie ‘Hydro-Planeurs’ Peter Riedel noemt in zijn ‘Rhöntrilogie’ de Russische zweefvlieger Korotov, die in juni 1936 met een waterzwever een afstand van 175 km vloog en zelfs een hoogte wist te bereiken van 2.600 m.

Dit zou ergens in Voor-Azië hebben plaatsgevonden. In Portugal werden in 1934 reeds proeven gedaan met een waterzweefvliegtuig. In een artikel in het blad ‘De Vliegsport’ beschrijft ingenieur A. Varela Cid hoe men met het Portugese waterzweefvliegtuig ‘Portugal’ moet vliegen. Uit de foto’s blijkt

Waterzweefvliegtuigen Langs wolkenstraten over de oceaan naar Amerika 1 Seeadler, geslaagde vliegproeven op Bodensee vanaf november 1935.

Sleepstarts achter snelle Maybach motorboot en Dornier Do-12 Libelle amfibievliegtuig.

2 Seeadler, sleepproeven op Chiemsee vanaf september 1935.

3

3

22

Seeadler, ontwerp Hans Jacobs, DFS. Spanwijdte 17,36 m.

Meer technische info op: www. histaviation.com/ DFS_Seeadler.html

O

p vele manieren heeft de ‘vliegende mens’ getracht met een vliegtoestel los van de grond te komen. Die toestellen waren licht gebouwd en de vlieger had de keus om te voet een helling af te lopen, te starten per rubberkabel of per vliegtuigsleep. Dit kon allemaal op het vaste land. In gebieden waar veel meren zijn, begonnen zweefvliegers zich in de jaren dertig af te vragen of je ook vanaf het water zou kunnen starten.

Eenmaal in de lucht zou de thermiek wel zorgen voor een verdere vlucht.

De vraag werd ook voorgelegd aan bekende zweefvliegtuigontwerpers en -bouwers, zoals de Duitse dipl.-ing.

Hans Jacobs. Hij ontwierp in 1934 een prestatiezweefvliegboot die de naam ‘Seeadler’ droeg.

5

4

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

6

dat dit toestel dan al in gebruik is. Hij geeft geen informatie wanneer en waar dit toestel is gebouwd, maar noemt wel een van de doelen waarvoor het is bestemd. Namelijk de opleiding voor zweefvliegers die later piloten willen worden bij de Marine op vliegboten of watervliegtuigen. Ook deze ingenieur beschrijft de meteorologische mogelijkheden waarvan een waterzweefvliegtuig gebruik kan maken bij vluchten over het tropische gedeelte van de Atlantische oceaan, waar wolkenstraten met scherp begrensde vormen een mogelijkheid geven tot zeer lange afstandsvluchten. Foto’s bij zijn artikel laten zien dat deze hoogdekker onder de 23

brevetten

Driessen & Rappange Verzekeringen REGISTERMAKELAARDIJ IN ASSURANTIËN

SPECIALIST IN LUCHTVAARTVERZEKERINGEN Overzicht 01.07.2008 t/m 07.10.2008

door Ing. Hans Jacobs van het Deutsches Forschungsinstitut für Segelflug (DFS) te Griesheim en gebouwd bij de firma Schleicher te Poppenhausen (opdrachtgever onbekend). De bedoeling om met de Seeadler onderzoek te doen naar het starten en landen op het water en het uitvoeren van thermiekvluchten boven grote wateroppervlakten. Degene die met die proeven werd belast, was de chefpilote van de DFS, Hanna Reitsch.

Het toestel was in 1935 in Darmstadt al ingevlogen door Hanna en de piloot Wiegmeyer. Een aantal verbeteringen werden aangebracht en Hanna voerde in september 1935 verdere proefvluchten uit boven de Chiemsee en de Bodensee. Volgens Peter Riedel heeft Hanna Reitsch toen ook enige tijd in thermiek en hellingstijgwind gevlogen. Maar over thermische proefvluchten boven zee is verder niets bekend.

Ook in de uitvoerige beschrijving over deze ‘prestatiezweefboot’ in het blad ‘Vliegwereld’ van 21 mei 1936 wordt voornamelijk aandacht besteed aan de wijze van starten en landen met een motorboot of sleepvliegtuig.

1

vleugel twee drijvers heeft. Het opslepen gebeurt met een sterke motorboot.

Verdere resultaten onbekend. Toch moeten er enige verwachtingen zijn geweest over eventuele prestaties, want in 1935 werd er bij de FAI al rekening gehouden met het boeken van records en de eventuele prestaties van waterzwevers. In de Code Sportive werd de categorie ‘Hydro-Planeurs’ opgenomen. Welke argumenten er toen waren om voor deze kleine, experimentele groep waterzwevers reeds een categorie samen te stellen valt niet meer te achterhalen. Wel zijn er in meer landen experimenten uitgevoerd met waterzweefvliegtuigen. Ook in Engeland zijn er enkele gebouwd in de jaren dertig. In het boek Slingsby Sailplanes’ van M. Simons wordt het type British Falcon 2 genoemd. Een type kreeg een flyingboat hull en werd als water-glider gebruikt bij het Air Training Corps.

Hiermee werd gevlogen op Lake Windermere tot 1943. Nu staat het toestel in het Steamboat Museum aldaar.

Richard Nihm’s ‘Jacht71’ Het is merkwaardig hoe vaag de berichten over waterzweefvliegtuigen blijven.

Zelfs in Duitsland, waar twee waterzwevers werden gebouwd, werd destijds maar weinig informatie gegeven. Zo zou de bekende Ernst Jachtmann, die in 1943 het wereldduurrecord zweefvliegen met 55:30 uur op zijn naam bracht, vroeger ook een waterzweefvliegtuig hebben ontworpen. Bronnen uit de DDR melden dat hij de ontwerper en vlieger was van de ‘Jacht71’ die in 1937 werd beproefd. De bouwer van dit toestel was Richard Nihm, een bekend techni24

2

cus die in 1934 ook opgenomen werd in het groepje Duitse top-zweefvliegers (Peter Riedel, Hanna Reitsch, Heini Dittmar, Wolf Hirth en enkele anderen) dat het zweefvliegen in Zuid-Amerika ging promoten. Er werd in die jaren door het Nazi-bewind veel propaganda voor het zweefvliegen gemaakt. Want Duitsland moest over de gehele wereld bekendheid krijgen als het land waar de zweefvliegerij is ontstaan en tot grote ontwikkeling is gekomen.

Bekende prestatievliegers vlogen op steeds betere zweefvliegtuigen waarmee ze in veel landen demonstratievluchten organiseerden. Zo kreeg het zweefvliegen wereldbekendheid, wat de Duitse fabrikanten van moderne prestatiezweefvliegtuigen ten goede kwam.

Hanna Reitsch test ‘Seeadler’ Meer informatie is bekend over het al genoemde Duitse waterzweefvliegtuig ‘Seeadler’. Dit toestel was ontworpen

13445

S.F. Ruiters

GAE

13441

W. Schmitz

AC Salland

Voor brevetaanvragen, insignes en oor-

13443

J.A. Sommeijer

VMZ

konden zie de ‘Wegwijzer’ op pag. 2

13450

W.J.D. Stouten

KeZC

onder het subkopje ‘Brevetkosten’.

13442

G. Visser

VMZ

13453

S.W.B. Vlekke

ZHVC

13452

D.P. van der Wal

NNZC

Sportlicentie Zilveren, gouden en diamanten brevetten of onderdelen daarvan zijn FAI-brevetten.

C-brevet

De registratie hiervan is gedelegeerd aan

Nr.

Naam

Club

de nationale aeroclub. Wanneer je een

8551

H.J. Boer

VC H’stede

aanvraag indient voor een brevet, dien

8542

P. Boerma

VC H’veen

je in het bezit te zijn van een zogeheten

8549

M.W.T. Burgering

GLC Ill

sportlicentie. Een sportlicentie kost € 8

8543

L. Coolen

FAC

en is verkrijgbaar bij de ledenadmini-

8562

T. Eggink

NNZC

stratie van de KNVvL. Zie voor het adres

8563

J. Hoogewerff

GLC Ill

de ‘Wegwijzer’ op pagina 2 onder het

8556

D.F. de Jager

GAE

subkopje ‘Leden- en abonnementen-

8548

J.S. Klein

GAE

administratie’.

8560

M.F. Kuijpens

VC H’veen

De Commissie Sportzaken bevordert

8559

M. Mink

GLC Ill

vliegen van zilveren, gouden en

8555

D. van Rijn

GAE

diamanten brevetten met logger en aan-

8554

W.G.A. van Rijn

GAE

melding via de website www.knvvl.nl/

8552

S.F. Ruiters

GAE

zweefvliegen/csz/. Daar vind je de

8547

W. Schmitz

AC Salland

benodigde informatie voor vlieger en

8546

J.A. Sommeijer

VMZ

sportcommissaris en de sinds 1 oktober

8557

W.J.D. Stouten

KeZC

2004 geldende Code Sportief.

8550

W. van der Velden ZVC Volkel

8544

T.F. Vermeulen

KNVvL

8545

G. Visser

VMZ

B-brevet Nr.

Naam

Club

8558

S.W.B. Vlekke

ZHVC

13455

T. Eggink

NNZC

8561

D.P. van der Wal

NNZC

13446

P. van Engen

AC Salland

8553

A. Wigmans

VC H’stede

13454

L.R. Gooijert

NNZC

13459

J. Hoogewerff

GLC Ill

Zilveren duur

13457

R. van Ierland

GLC Ill

Uren

Naam

Club

13449

D.F. de Jager

GAE

5.25

E.C. Bosje

ACvZ

13451

A.J. Klijnstra

NNZC

5.20

M.M.E. den Butter GoZC

13456

M.F. Kuijpens

VC H’veen

6.12

J.W. Garssen

13444

W. den Ouden

VC H’stede

5.42

D.J.J. Hoevenaars

ACN

13448

D. van Rijn

GAE

5.10

M. van Hooijdonk

ZVC Volkel

13447

W.G.A. van Rijn

GAE

5.33

I. Pepping

NijAC

13458

J.S. Rozema

NNZC

5.26

J.E. Verschuuren

VC H’stede

Niet iedereen vliegt... wij wel!

PRINSENGRACHT 255-259 POSTBUS 19604 1000 GP AMSTERDAM Tel. +31 (0) 20 531 23 45 Fax +31 (0) 20 531 23 46 www.ajdriessen.nl info@ajdriessen.nl

ZC Deelen

1 Jacht-71, registratie D-4-610. Mogelijk was Lufthansa sponsor.

2 Jacht-71, ontwerp Ernst Jachtmann.

Spanwijdte 18 m.

Aan de oorspronkelijke bedoeling, het thermiekvliegen op grote hoogte onder de wolkenstraten van de oceanen of tropische zeegebieden, een geheel nieuwe ontwikkeling op zweefvlieggebied, is men blijkbaar nooit toegekomen. Op een zeker (onbekend) moment zijn de proefvluchten beëindigd en zijn de waterzwevers aan de kant gezet, opgeborgen of gesloopt. Wat wel gebleven is zijn de lange wolkenstraten die men waar kan nemen in tropische gebieden. En daarmee blijft de herinnering bestaan aan het idee uit 1922 van meteoroloog Walter Georgii om die thermiekstraten boven grote wateroppervlakten eens te benutten voor grote afstandsvluchten met een zweefvliegtuig. Het zal wel een illusie blijven! • Foto’s: archief Ary Ceelen

Boven Klippeneck. Foto: Peter Millenaar, Thermiek Fotowedstrijd 2007. thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

25

zweefvliegagenda

Derek Piggott, Lilienthal Gliding Medal Bob Persijn, lid in de Orde van Oranje Nassau

O

p 5 september werd Bob in net pak naar de GoZC (Gooise Zweefvlieg Club) ontvoerd. Hilversum’s burgemeester Ernst Bakker was toevallig net op de koffie. Groot was de verassing toen deze een toespraak begon over de verdiensten van Bob voor de luchtvaart in zijn algemeenheid en voor de GoZC in het bijzonder. Bij de aanhef ‘Het heeft hare Majesteit behaagt…’ begreep Bob wat de bedoeling was en nam trots de onderscheiding in ontvangst.

Luchtvaart loopt als een rode draad door het leven van Bob. Hij ging voor de oorlog al met zijn ouders naar de hei bij Bussum, waar toen zweefvliegers actief waren. Tijdens de oorlog werd zijn interesse in de luchtvaart alleen maar groter en na de oorlog was Bob een van de mensen die hielp met puinruimen op vliegveld Hilversum. Ruim 60 jaar geleden, in november 1947, werd hij lid van de GoZC. Op 27 juli 1948 haalde hij zijn A-brevet, nr. 959. Op 2 oktober 1949 volgde zijn B-brevet, nr.

717. Op 1 juli 1951 het C-brevet, nr. 344.

Op 5 juni 1952 behaalde Bob zijn zweefvliegbewijs. Hierna volgde nog zijn zilveren C brevet, een hele prestatie in die tijd. In dat zelfde jaar werd Bob ook technicus en hij is dat nog steeds, niet alleen voor de zweefvliegerij, maar ook voor de amateur vliegtuigbouwers.

Ook heeft hij zijn technische kennis ruim 20 jaar ingezet als vrijwilliger bij allerlei restauratieprojecten voor het Militair Luchtvaart Museum op Soester-

berg. In 1986 vatte hij het plan op om een Minimoa te bouwen, een van de mooiste zweefvliegtuigen die ooit gevlogen heeft. Hij heeft zelf de tekeningen gemaakt en vervolgens met een groepje leeftijdgenoten de romp gebouwd. De geknikte vleugels zijn in onderdelen gereed, maar worden op dit moment in Polen afgebouwd. Het is de bedoeling dat dit project volgend jaar wordt afgerond, zodat Bob zijn kistje nog kan vliegen. Want als vitale 80jarige is hij nog steeds in het bezit van zijn GPL. Al met al is Bob een bijzonder mens. Op technisch gebied leverde hij een grote bijdrage aan de ondersteuning van de Nederlandse amateurvliegerij vanaf vlak na de oorlog tot op heden. Hij deed dat op zijn eigen manier, bescheiden, haast onopvallend, maar vanzelfsprekend. We zijn er bijzonder trots op hem als clublid in ons midden te hebben.

Astrid van Lieshout.

Foto’s: Sjoerd Seckel.

D

erek Piggott ontving tijdens de FAI General Conference 2008, begin oktober in Italië, de Lilienthal Gliding Medal. Piggott (86) is een wandelende legende. In 1953 kwam hij bij de Lasham Gliding Society, waar hij tot 1989 chef-instructeur bleef (vliegen doet hij er nog steeds). Hij publiceerde een reeks boeken en ontelbare artikelen over zweefvliegen in al zijn facetten. Maar instructie en veiligheid zijn wel de meest centrale thema’s.

Daarin was hij ook vernieuwend. Mede door zijn reizen en lezingen vonden zijn inzichten ook bijval in het buitenland, speciaal in de VS en Nederland. Als lid van het team dat voor de British Gliding Association prototypen en buitenlandse kisten voor toelating test, raakte hij heel praktische ingesteld. Een van zijn laatste ‘vindingen’ is de door DG inmiddels standaard ingebouwde ‘Piggott-haak’, die voorkomt dat je per ongeluk met uitstaande remkleppen start.

Voor zijn komst naar Lasham deed Piggott binnen de RAF al ervaring op als instructeur in zweef- en motorvliegen. Hij vloog op de Slingsby T21 en Kirby Kadet, maar in WO II ook op de Horsa, Hotspur en Hadrian transportzwevers. Verder o.a. op Harvards, Spitfires, Meteors, Mosquito’s en Lancasters. Later op Lasham was hij op gezette tijden ‘even weg’ wegens medewerking aan documentairefilms over luchtvaart en speelfilms als ‘Blue Max’, ‘Those magnificent men in their flying machines’ en ‘Red Baron’. Hij was dan verantwoordelijk voor de bouw van replica’s en het uitdenken van aerobatic manoeuvres en stunts, die hij vaak zelf voor de camera’s uitvoerde. In 1961 volbracht hij de eerste officieel geregistreerde vlucht met een man-powered aircraft (Southampton Univerity). In 1985 vloog hij een replica van George Carley’s uit 1849 daterende glijtoestel zwaarder-dan-lucht. Piggott was al drager van enkele van de hoogste Britse luchtvaartonderscheidingen. De in 1938 ingestelde Lilienthal medaille is de hoogste FAI zweefvliegonderscheiding, bestemd voor personen die een uitzonderlijke vliegprestatie hebben geleverd, of zich gedurende lange tijd buitengewoon hebben ingezet.

Louis A. de Lange is tot op heden de enige Nederlander die deze medaille ontving (in 1976).

Maksymiliana Czmiel, Pelagia Majewska Gliding Medal

Regelmatig geactualiseerde agenda en wedstrijdinfo op www.zweefportaal.nl Voor België www.zweefvliegen.be.

Voor FAI wedstrijdagenda http://events.fai.org onder ‘Gliding’ * = Onderdeel Grand Prix Nederland (G-NL) combinatie clubwedstrijden.

2008

D

e Poolse Maksymiliana Czmiel was de tweede die op de FAI General Conference 2008 een zweefvliegonderscheiding kreeg. Maksymiliana is al meer dan 58 jaar actief zweefvliegster, vestigde enkele nationale en wereldrecords voor vrouwen en won diverse wedstrijden. In haar eigen land heeft ze een grote reputatie als instructeur en examinator met bijzondere aandacht voor jongeren, speciaal voor vrouwen, waarvan ze er velen voor het zweefvliegen wist te winnen. De Pelagia Majewska Gliding Medal is een betrekkelijk recente FAI medaille voor zweefvliegsters met bijzondere vliegpretaties of andere verdiensten voor de zweefvliegerij. Hij werd in 1989 op voorstel van de Poolse Aeroclub ingesteld een jaar nadat Pelagia Majewska, draagster van de Lilienthal Medal sinds 1960, bij

agenda

gedenkwaardig

Examens & vergaderingen 8 november: Nederlandse Zweefvliegdag 2008, Utrecht 22 november: LCO/LEZ, PMT Schaarsbergen 29 november: Technici Conferentie, PMT Schaarsbergen

2009

Maksymiliana Czmiel ontvangt Majewska medaille van FAI voorzitter Pierre Portmann.

Examens & vergaderingen 7 februari: Chef-instructeursconferentie, PMT Schaarsbergen 14 februari: 1e Schriftelijke examen instructeursbevoegdheid. Inschrijven voor 17 jan 28 maart: 1e Mondelinge examen instructeursbevoegdheid 17 oktober: 2e Schriftelijke examen instructeursbevoegdheid. Inschrijven voor 19 sept 28 november: 2e Mondelinge examen instructeursbevoegdheid

een vliegongeval om het leven kwam.

Ann Welch (UK) werd de eerste draagster van de Majewska medaille, daarna volgden o.a. Georgette Litt-Gabriel (BE), Hana Zejdova (CZ) en Angelika Machinek (DE).

Beurzen en Evenementen 2 tm 5 april : Aero Friedrichshafen 2009 19 en 20 juni: KLu Open Dagen Wedstrijden, Rally’s, SION, OLC 17 tm 25 januari: Kwalificatie Grand Prix, Santiago (CL) 26 april tm 2 mei: Kwalificatie Grand Prix, Zar (PL) 9 mei: Nationale Vrouwenvliegdag, Hilversum 16 tm 23 mei: Kwalificatie Grand Prix, Feldkirchen (AT) 21 tm 31 mei: NK Zweefvliegen, Terlet 6 tm 13 juni: World Air Games, Turijn (IT) 21 juni tm 5 juli: 6e WK Junioren, Räyskälä (FI) 27 juni tm 11 juli: 15e EK, 15m, 18m, Open klasse, Nitra (SK) 18 tm 23 juli: Women Soaring Seminar, Lesce (SI) 15 tm 28 juli: 15e EK, Standaard, Club-, 20m 2-zitterklasse, Wereldklasse, Pociunai, Kaunas (LT) 24 juli tm 2 augustus: 13e WK Kunstzweefvliegen, Chambley (FR) 8 tm ? augustus: Flatland Cup / Voor-WK, Szeged (HU) 25 juli tm 8 augustus: 5e WK Vrouwen, Szeged (HU)

John D. Olivas en James F. Reilly, Gold Space Medal

B

en je zweefvlieger als je met een spaceshuttle hebt gevlogen? Volgens sommigen wel. Spectaculairder precisielandingen zonder motorvermogen kun je niet maken. De astronauten Olivas en Reilly zijn overigens geen piloten, maar ‘mission specialists’, die op hun laatste missie (STS-117 met de Atlantis in 2007) aan de zonnepanelen en energiesystemen werkten van het ISS (International Space Station). Na de ramp met de Columbia in 2003 werkten Olivas en Reilly mee aan de ontwikkeling van in-space inspectie- en reparatiechnieken van het hitteschild. Dat kwam van pas toen op hun eigen missie met de Atlantis een defect geconstateerd werd dat zij konden herstellen.

Op de Award Ceremony was Olivas verhinderd en Reilly nam de honeurs waar.

Na afloop wilde iedereen op de foto met deze elegante, in het galatenue

van de US Navy gestoken hoogvlieger.

De FAI Golden Space Medal dateert van 1962. De toekenning is tot op heden een puur Amerikaans-Russisch onderonsje.

2010 8 tm 11 april: Aero Friedrichshafen 2010 3 juli tm 18 juli: 31e WK Wereld-, Standaard-, Clubklasse, Prievidza (SL) 17 juli tm 1 augustus: 31e WK Open, 15m, 18m klasse, Szeged (HU)

2011

NASA astronaut James F. Railly.

Foto’s FAI General Conference 2008: Frits Snijder.

15 tm 27 juni: 6e WK Vrouwen, Arboga (SE) 6 tm 20 augustus: 7e WK Junioren, Musbach (DE) Geen datum: World Air Games, Geen plaats Data onder voorbehoud.

Bob Persijn en burgemeester Ernst Bakker van Hilversum. Inzet: Bob Persijn met ‘het bewijs’.

26

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

27

ong evall en & incidenten ongevallen in ci denten t ek en in g en : han s b oxem

Breukstukje Beknopte verslagen zweefvliegongevallen en -incidenten, vrijgegeven door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) en waar nuttig voorzien van commentaar door de Commissie Breukstukje, subcommissie van de Commissie Instructie & Veiligheid.

Diamond HK 36 TC; Heeze, 17 juni 2006 Tijdens een vlucht met passagier klom de vlieger naar ruim 800 m hoogte.

Vervolgens vond hij matige thermiek en zette hij de motor uit. Toen de stijgwind tegenviel, besloot hij op ruim 500 m hoogte de motor te starten en voerde hij de bijbehorende checks uit. Volgens zijn verklaring volgde hij daarbij de aanwijzingen omtrent het gebruik van choke en gas in relatie tot de temperatuur van de cilinderkop. Hij selecteerde bij warme motor ‘choke dicht en gas 2 cm open’. De motor wilde echter niet aanslaan en bleef weigeren, ondanks herhaalde checks en startpogingen, waarbij hij ook choke en gas selecteerde behorende bij een koude motor.

Daarbij veranderde de propeller van start- in de richting vaanstand en zakte het toerental. De vlieger besloot daarom een buitenlanding te maken. De hoogte was inmiddels afgenomen tot ca. 200 m.

Een uitgezocht grasveld bleek te dicht bij een hoogspanningsmast te liggen,

zodat naar een ander, groter, veld werd uitgeweken. Toen de vlieger het gevaar van de aanwezige bomen zag, besloot hij in plaats van in de lengte dwars op het veld te landen. Tijdens de eindnadering zou een aardappelveld moeten worden overgestoken, dat door prikkeldraad van het beoogde landingsveld was gescheiden. Ter voorkoming van aanraking met deze draad heeft de vlieger de remkleppen geopend om in het aardappelveld te landen. Ten gevolge van de hoge ruggen aarde en diepe voren dwars op de landingsrichting groef het neuswiel zich in, waarbij de neuspoot knikte. Ervaring vlieger: zweefvliegtuigen 4.102 starts, 957 h; motorzweefvliegtuigen 322 h, type 113 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan vliegtuig: neuspoot geknikt.

(OVV 2006073; volledige rapport op www.onderzoeksraad.nl.).

Commentaar Commissie: De vlieger heeft viermaal getracht de motor te starten. Om de passagier niet te ver-

Duo Discus, 7 augustus 2007.

ontrusten heeft hij besloten om na de tweede keer niet aan te duiken, maar te blijven proberen om elektrisch te starten. Overigens zou aanduiken op de actuele hoogte niet verstandig zijn geweest. Voorts kan worden getwijfeld over de juiste stand van de gashandel bij warme motor. Tevens is het merkwaardig dat de propeller spontaan in de richting van de vaanstand zou zijn geraakt. Onder invloed van de mentale belasting bij de startpogingen en van de bezorgdheid voor zijn passagier, is de vlieger in een situatie geraakt waarin hij onvoldoende tijd had om een goed veld uit te zoeken. De Commissie is het met de vlieger eens dat het beter was geweest om startpogingen tijdig op te geven en de aandacht volledig te richten op een veilige landing.

Diamond HK 36 TC, 17 juni 2006.

28

RSchneider LS 8-a; Vliegbasis Soesterberg, 12 mei 2008 Tijdens het vliegen van het basisbeen van het landingscircuit werd de vlieger door een solist via de radio erop opmerkzaam gemaakt dat deze achter hem vloog. Eerstgenoemde vlieger besloot de solist de ruimte te geven, maar opende daarbij te vroeg de kleppen. Hierdoor kwam hij tekort en landde hij in het rulle zand voor de landingsstrip. Doordat het hoofdwiel bleef haken kwam het toestel met zijn neus in het zand, waarin zich ook kiezelsteentjes bevonden. Ervaring vlieger: totaal 476 starts, 114 h; type 22 starts, 10 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan vliegtuig: kras van ca. 8 cm lengte en van 0,5 mm diepte. (OVV 2008062).

Commentaar Commissie: Het is de vraag waarom de vlieger van zijn oorspronkelijke plan zou moeten afwijken toen er een ander toestel achter hem bleek te zitten. Hierbij wordt aangenomen dat ook zonder het radiobericht voldoende ruimte in het landingsveld zou worden overgelaten voor andere kisten. Ondanks zijn ruime ervaring veroorzaakten de oproep van de solist en het aanpassen van het circuit blijkbaar een te grote belasting voor de vlieger, waardoor deze een inschattingsfout maakte. •

oplopende heuvelachtige terrein en bij minder wordende weersomstandigheden. Bij een tijdige beslissing tot een buitenlanding en het niet verder binnenvliegen van het toenemend slechtere weergebied had hij achteraf gezien beter kunnen landen in een gebied dat gunstigere landingsmogelijkheden bood.

Scheibe SF25 C Falke; Roermond, 2 april 2007 Vanaf het vliegveld Grefrath (EDLF) steeg de vlieger als enige inzittende op voor een lokale vlucht. Na ca. een uur vroeg de vlieger aan de havendienst van Grefrath om de koers naar het vliegveld aan te geven. Hierna is er geen radiocontact meer geweest, ondanks dat de havendienstmedewerker nog een oproep had gedaan. Enige tijd later zagen inwoners van Roermond het toestel ongewone vliegstanden aannemen en ten slotte neerstorten. Ervaring vlieger: motorzweefvliegtuigen 350 h; waarvan 17 h in de laatste twee jaar.

Persoonlijk letsel: vlieger overleden. thermiek •

NOVEMBER 2008

Schade aan vliegtuig: geheel vernield.

(OVV 2007028; volledige rapport op www.onderzoeksraad.nl.)

Commentaar Commissie: De OVV concludeert als meest waarschijnlijke oorzaak dat de vlieger onwel is geworden en daardoor het vliegtuig niet meer naar behoren kon besturen.

Schlempp-Hirth Duo Discus; Zirgesheim (DE), 7 augustus 2007 De vlieger was van plan om als slot van een overlandvlucht terug te vliegen naar het vliegveld. Onderweg werd het weer slechter en kwam de vlieger in de regen terecht. Hierdoor raakte het vliegveld buiten zicht en kon het niet meer worden bereikt. De vlieger besloot ergens helling-op te landen, maar bij de laatste keuze van een landingsveld was de hoogte onvoldoende voor een goed circuit. De vlieger kwam hierdoor uit naast het oorspronkelijk gekozen veld.

Hierbij kwam het toestel vroegtijdig aan de grond, stuiterde op en maakte een grondzwaai. Ervaring vlieger: totaal 3.201 starts, 1.490 h; type 215 starts, 313 h, motorzwever 295 h. Persoonlijk letsel: licht. Schade aan vliegtuig: romp stuik- en torsiebreuk, kielvlak gebroken, wieldeur afgebroken. (OVV 2007076) Commentaar Commissie: Zoals de vlieger ruiterlijk toegaf was hij te lang optimistisch geweest over het kunnen halen van het vliegveld. Uitstel van de beslissing voor een buitenlanding resulteerde in te geringe hoogte voor een goed overlandcircuit in het thermiek •

NOVEMBER 2008

RSchneider LS 4; Neuen Bunnen (DE), 9 mei 2008 Aan het einde van een overlandvlucht, toen de thermiek ophield, wilde de vlieger landen op het vliegveld Quakenbrück, maar kon dit niet vinden.

Daarom zocht hij een buitenlandingsterrein en vond hij een groot veld, dat eruit zag als een grasveld. Vlak voor de landing bleek op dit veld geen gras maar wintertarwe te groeien met een hoogte van ongeveer 1 meter. Bij een snelheid van ca. 90 km/h werd het koren geraakt met het wiel en even later met de linkervleugel. Dit had een grondzwaai tot gevolg. Ervaring vlieger: totaal 304 starts, 92 h; type 63 starts, 38 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan vliegtuig: linkervleugel bij romp beschadigd. (OVV 2008066).

Commentaar Commissie: De vlieger verklaarde dat enige vermoeidheid hem parten heeft gespeeld. Voorts deelt de Commissie zijn mening dat beter gekozen had kunnen worden voor een bewerkte akker. In het algemeen verdient een akker de voorkeur boven grasland wegens de hierin soms voorkomende greppels en draden. Aannemende dat de lengte van het veld dit zou hebben toegelaten, had de vlieger beter wat langer kunnen afvangen en met gesloten kleppen landen om de grondsnelheid zo veel mogelijk te beperken.

RSchneider LS 4, 9 mei 2008.

29

b r un o z ijp

secretariaten

meteo

T: (050) 577 98 66

Zweefvliegclub Deelen

welke zijn aangesloten

E: secretaris@

Vliegbasis Deelen

Alle homepages van

bij de KNVvL,

vliegclubhoogeveen.nl

E. Boer

zweefvliegclubs zijn

Afdeling Zweefvliegen:

Acacialaan 13

Flevoland

Brabant

Meld bliksemontlading bij bliksemg@xs4all.nl

H

et KNMI neemt in www.luchtvaartmeteo.nl sinds kort een AIL-verwachting op. Aircraft Induced Lightning dus.

Onbekend is nog of die ook voor zweefvliegtuigen aan de lier gebruikt kan worden. De meeste AIL gevallen doen zich overigens in de winter voor. Op de laatste KNMI Technical Users Consultation (verslag in de vorige ‘Thermiek’) hebben we wel onze nieuwsgierigheid hiernaar geuit. Om aan de weet te komen of de verwachting ook voor zwevers toepasbaar is, dient eerst enig onderzoek verricht te worden en daarvoor hebben we gegevens nodig van de zweefvliegers zelf. Heb je een bliksemincident meegemaakt, meld dat dan!

Zoiets kan zich ook beperken tot bijvoorbeeld prikkelende vingers, geknetter, rechtopstaande haren e.d. Geef een korte beschrijving met in elk geval: datum, tijd, plaats (zo nauwkeurig mogelijk, liefst in GPS coördinaten), hoogte in meters, weersomstandigheden, bewolking en (event.) type vliegtuig. Stuur op naar bliksemg@xs4all.nl Ook oudere gevallen, mits voldoende gedocumenteerd, zijn bruikbaar.

Zodra er een redelijke populatie van bliksemincidenten bekend is, wordt geprobeerd die te correleren met de weergegevens. Het zal wel even duren voor het zover is… •

Sponsor NK Zweefvliegen 2008

7,50 25,00 6,00 6,00 1) 6,90 2)

Kortingen 1) Per doos (50 exemplaren) € 250,2) Per doos (38 exemplaren) € 190,Alle overige artikelen 10% korting bij aankoop van 5x het aantal dat in de prijslijst staat vermeld.

Mel Machinefabriek Etten-Leur BV • Pauvreweg 11 • 4879 NJ Etten-Leur • Postbus 285 • 4870 AG Etten-Leur • T 076 5015655 • F 076 5016532 • E info@machinefabriek-el.nl •

Bestellen Door overmaking van het verschuldigde bedrag op Postbank rek.nr. 17.96.18 t.n.v. KNVvL Den Haag o.v.v. bestelnummer(s) en aantal per artikel en besteladres.

Gliding Adventures

T: (071) 407 46 90 (C)

Europe

J.A. Bartels

K.H. Idema

Siegenlaan 43

Overboslaan 46

2231 PB Rijnsburg

3722 BM Bilthoven

Zeeland Eerste Zeeuws-Vlaamse

T: (071) 408 07 29

T: (030) 228 40 43

T: (0412) 61 18 97 (HC)

T: (0321) 33 24 24 (H)

P. Berends

Aeroclub

E: zhvc@planet.nl

E: khidema@planet.nl

(uitsluitend za/zo)

J. Tonkens

Ringoven 61

Vliegveld Smitschorre,

G.G. Korstanje

De Deel 37

6987 GD Giesbeek

Eerste Zaanse

Axel

Zweefvliegclub Rotterdam

Leeghwaterlaan 66

8256 EM Biddinghuizen

T: (0313) 63 20 50

Zweefvlieg Club

T: (0115) 56 20 66

Vliegbasis Deelen

Vereniging Historische

5223 BA Den Bosch

T: (0321) 33 18 71

Terrein de Brabantse

A. Lindenberg

Vacature

Zweefvliegtuigen

T: (073) 621 54 69

E: secretaris@zcflevo.nl

Landbouw, Oude

Durendaal 36

E: info@zcrotterdam.nl

Mw. C. van Beugen

Schulpweg, Castricum

6715 JR Ede

T: (0251) 65 16 26

T: (0318) 63 85 84

(za/zo/feestdagen)

E: secretaris@ezac.nl

Zweefvliegclub Oost-Nederland

Zweefvliegclub

D. van Dam

Noordoostpolder

’t Krijt 5

Eindhovense Aeroclub ZC

Vliegveld de Voorst

8181 TM Heerde

Vliegbasis Eindhoven

T: (0527) 20 13 64

T: (0578) 69 21 35

T: (040) 292 05 74 (C)

R. van Pel

M. Robben

Archipel 44-25

Postbus 789

8224 HV Lelystad

5600 AT Eindhoven

T: (0320) 24 26 10

Groninger Studenten

T: (040) 283 82 48

E: secretariaat@zcnop.nl

Aeroclub

Groningen

Vliegveld Surwold (D)

Friesland

T: 0049 (0)496 51 079 Mw. A.M. Van der Meer

Gilzer Luchtvaartclub

Friese Aero Club

Postbus 719

‘Illustrious’

Vliegbasis Leeuwarden

9700 AS Groningen

Vliegbasis Gilze-Rijen

T: (058) 234 62 95

T: (050) 3184027

T: (0161) 22 60 30 (C)

M. van Waveren

M: (06) 112 770 25

A. Pijnenburg

Postbus 582

E: info@

Postbus 141

8901 BJ Leeuwarden

zweefvliegvakantie.nl

5126 ZJ Gilze

T: (058) 215 30 55

T: (013) 52 88 261

E: secretaris@

Noord Nederlandse

E: info@illustrious.nl

frieseaeroclub.nl

Zweefvliegclub Zweefvliegterr. Veendam

West-Brabantse Aeroclub

Zweefvliegclub Ameland

T: (0598) 62 32 59

Vliegbasis Woensdrecht,

Vliegveld Ballum

E.J. Klijnstra

T: (0164) 61 52 01 (C)

Mw. J.C. Prins-’t Hart

Beverhof 195

R.W. Reefman

Jakartastraat t

9675 NN Winschoten

Postbus 79

3312 GZ Dordrecht

T: (0597) 42 41 02

4630 AB Hoogerheide

T: (078) 6144129

M: 06 188 481 24

E: secretaris@wbac.nl

M: 06 300 211 25

E: e.j.klijnstra@wxs.nl

E: info@zweefvliegenopameland.nl

Limburg

Vliegbasis De Peel

Gelderland

Eerste Limburgse Zweefvliegclub

T: (0493) 59 96 11 (H) T. Jansen

Gelderse Zweefvliegclub

Vliegveld Schinveld

Postbus 400

Nationaal Zweefvlieg-

T: (045) 564 16 51

5600 AK Eindhoven

centrum Terlet

R. Kaufholz

T: 06 254 217 17

C.R. de Jong

Leiffenderven 3

E: secretaris@

Vossenstaart 33

6451 PE Schinveld

zweefvliegen.nu

1273 TP Huizen

E: bestuur@elzc.nl

T: (035) 524 22 73

T: 06 170 141 20

Zweefvliegclub Volkel

E: chris-willemijn.

Vliegbasis Volkel

de.jong@wxs.nl

Venlose Zweefvliegclub Vliegveld Venlo

T: (0413) 27 61 31 J. van Gerwen

Nijmeegse Aeroclub

T: (077) 351 40 50

Udenseweg 23

Zweefvliegveld

b.g.g. (077) 354 82 77

5411 SB Zeeland

Maldens Vlak

R. Werts

T: (0486) 47 61 95

T: (024) 358 02 05

Postbus 393

E: secretaris@zvcvolkel.nl

W.J.M.C. Rutten

5900 AJ Venlo

Postbus 18

T: (077) 465 12 67

Zweefvliegvereniging

6580 AA Malden

E: rwerts@worldonline.nl

‘Henri Bakker’

T: (024) 397 36 44

H. de Joode

E: info@nijac.nl

Noord-Holland

J.F. Kennedylaan 31

Nieuw, Leopard zweefvlieglier in 2- of 4-trommel uitvoering in lengteopstelling. De vertrouwde ‘Van Gelder’ lier blijft verkrijgbaar in 2-, 4- of 6-trommel uitvoering in dwarsopstelling. Diverse opties mogelijk, zelfs electro aandrijving. Originele onderdelen en service uitsluitend bij Mel. Meer informatie op onze website.

Valkenburg

Aeroclub

Ledenadministratie:

Eindhovense Studenten

8051 8304 8352 8300 8305

Utrechtsche Studenten

Vliegveld Biddinghuizen

Zweefvliegclub

Prijs in euro 10,00 35,00 30,00 11,20 3,60 1,90 5,00 8,80 8,80 16,20

www.zweefportaal.nl

Overige clubs

Marine Vliegkamp

Aeroclub Nistelrode

E: info@eaczc.nl

Omschrijving Handboek voor technicus op CD-Rom Instructie Zweefvliegen (instructeurslesboek) Afgehaald op Papendal Landingsverklaring Logboekje met hoesje Sticker met 3 meeuwen (groot) Sticker met 3 meeuwen (klein, per 10 st.)

Syllabus opleiding kunstzweefvliegen Syllabus opleiding motorzweefvliegen Theorieboek v.h. zweefvliegen (lesboek RPL-G) (Tijdelijk niet leverbaar!)

Veilig zweefvliegen, afhalen 5 euro, bezorgen Vliegen met... motorzwever en ultralight Zweefvliegtuigboek techn. adm. en journaal Zweefvliegen, elementaire vliegopleiding Zweefvliegen, voortgezette opleiding

het menu van

Zuidhollandse Vliegclub

E: erik1163@planet.nl

F: (040) 292 05 75

Art. 8313 8354

aanklikbaar via

Utrecht

Zweefvliegclub Flevo

acnistelrode.nl

8155 8351 8455 8456 8311 8312 8302

www.machinefabriek-el.nl

6862 XB Oosterbeek T: (026) 333 52 24

E: secretariaat@

V E R K O O PA R T I K E L E N AFDELING ZWEEFVLIEGEN

Internet

Clubsecretariaten

5263 AJ Vught

Vliegclub Teuge

Amsterdamsche Club

T/F: (073) 656 18 34

Vliegveld Teuge

voor Zweefvliegen

T: (055) 323 85 86 (HV)

Vliegbasis Soesterberg

of (055) 323 14 48 (C)

T: (0346) 33 69 11

Drenthe

J.P van Duijn

J.W.T. van Ooijen

Vliegclub Hoogeveen

Hardsteen 61

Aalsmeerderweg 75

Vliegveld Hoogeveen,

2719 TJ Zoetermeer

1432 CH Aalsmeer

T: (0528) 26 46 00 (HC)

T: (079) 321 31 65

T: 06 261 606 60

P.A. Kroon

0f 06 232 198 68

E: jurgen@raketnet.nl

Jacob Schorerstraat 6

E: secretaris@zweven.nl

9745 DA Groningen

P.M. Hendriks

I: www.zweven.eu

De Kievit 11

Militaire Clubs

5864 BX Meerlo T: (0478) 53 26 26

KLu ZC Deelen

E: secretaris@ zweefhist.nl

Honthorstlaan 264

Vliegclub Haamstede

Vliegbasis Deelen

1816 TK Alkmaar

Vliegveld Haamstede

T: (026) 371 89 11

T: 06 271 838 58

T: (0111) 65 35 57

E.L. Kwant

Stichting Zweefvliegen

E: philippe.hendriks@

Mw. E. Vrijenhoek-

Wittgensteinlaan 119

Terlet

zonnet.nl

Den Hollander

1062 KC Amsterdam

Nationaal Zweefvlieg-

Postbus 83

T: (020) 489 70 98

centrum Terlet

Gooise Zweefvliegclub

4328 ZH B-Haamstede

T: (035) 577 13 53

T: (076) 522 66 28

Klu ZC Eindhoven

6816 SM Arnhem

Vliegveld Hilversum

Ma tm vr na 18.30 uur

zie Eindhovense

T: 0900 - 44 36 435

T: (035) 577 12 09

E: secretariaat@vch.nl

Aero Club zc

Open: 9 - 12.30 uur

Noodweg 49

Vliegclub M-Zeeland

KLu Zweefvliegclub

1213 PW Hilversum

Vliegveld M-Zeeland

Nieuw Milligen

E: secretaris@gozc.nl

T: (0113) 61 25 28 (HD)

E.J. Harteman

T: (033) 253 40 15

T: (0113) 61 36 47 (C)

Moerstraatse Baan 152

P.G. Strayer

4614 RC Bergen op Zoom

Apeldoornseweg 203

E: sztinfo@terlet.org

P. Vincent

Buitenlandse Aeroclubs British Gliding Association

Zweefvliegclub

Vlasakkers 1a

Den Helder

4328 CH B-Haamstede

KLu Zc de Peel

Kimberley House

Vliegveld Wieringermeer

T: (0111) 652577

Vliegbasis de Peel

Vaughan Way, Leicester

T: (0227) 57 73 00

E: secretaris_vmz@

P.L.J. Suykerbuyk

Leics LE1 4SE

H. Pfann

zeelandnet.nl

Postbus 5034

T: 0044 (0)1162 531 051

5800 GA Venray

F: 0044 (0)1162 515 939

M: 06 281 401 14

E: bga@gliding.co.uk

E: secretaris@

I: www.gliding.co.uk

Keizerstraat 58 1781 GH Den Helder

Zuid-Holland

T: (0223) 610120

kluzcdepeel.nl

F: (0233) 610171

Aeroclub Valkenburg

M: 06 135 908 77

Vliegbasis Valkenburg

E: j.pfann@allin1.nl

T: (071) 401 65 55

KLu Zweefvliegclub

Hermann-Blenk-Straße 28

J.J. Breuers

Soesterberg ‘Sicut Larus’

38108 Braunschweig

Zweefvliegclub Texel

Lodewijkstraat 47

Vliegbasis Soesterberg

Duitsland

T: (0222) 31 14 67 (H)

3417 VD Montfoort

T: (0346) 33 69 11

T: 0049 (0)53 1235 400

J.A. Frederici

T: (0348) 47 52 13

R. Berg

F: 0049 (0)53 1235 4011

Sluyscoog 56

M: 06 536 246 12

Billitonkade 19

E: segelflug@daec.de

1791 WT Den Burg

E: secretaris@

3531 TG Utrecht

I: www.daec.de

T: (0222) 31 35 12

ac-valkenburg.nl

T: (030) 230 05 65

Overijssel

Delftsche Studenten

Deutscher Aero Club eV

E: ronaldberg@

Féderation Française

hotmail.com

de Vol à Voile

Aeroclub

29, Rue de Sèvres

Aeroclub Salland

Nationaal Zweefvlieg-

KLu Zweefvliegclub

75006 Parijs

Vliegveld Salland,

centrum Terlet

Woensdrecht

T: 0033 (0)145 440 478

T: (0572) 37 15 43

J.F.W. Mohrmann

Vliegbasis Woensdrecht

F: 0033 (0)145 447 093

M.F. Bierhuizen

DSA

T: (0164) 69 23 18

Loudonstraat 94

Postbus 2915

M. Boom

Liga van Vlaamse

2593 WB Den Haag

2612 CX Delft

Geutspolder 8

Zweefvliegclubs

T: 06 129 80 299

T: (015) 215 00 36

4617 MN Bergen op

Termikkelaan 9

E: secretaris@

i.g.v.n. 06 383 153 97

Zoom

2530 Boechout

zweefvlieg.net

E: dsa@oli.tudelft.nl

T: (0164) 23 94 83

T: 0032 (0)34 543 334

Drienerlose

Kennemer Zweefvliegclub

LSK Zweefvliegclub

E: lvzc@online.be

Zweefvliegclub

Vliegveld Langeveld

Gilze-Rijen

I: www. zweefvliegen.be

V. Gadgil

T: (0252) 37 34 03

Vliegbasis Gilze-Rijen

Belgische luchtruiminfo:

Sportcentrum

G. Hollinger

T: (0161) 45 18 51

www.lvzc.be/luchtruim/

Universiteit Twente

Vogelaardreef 21

J.P.F.H. Hermans (vz)

index.asp

Postbus 217

2204 AA Noordwijk

Correspondentieadres:

7500 AE Enschede

T: (0252) 68 95 83

Raakheuvel 3

Mutaties z.s.m. door-

T: 06 453 844 80

E: secretaris@kzc.nl

5685 BP Best

geven aan het Secre-

T: (0499) 39 79 24

tariaat Zweefvliegen.

F: 0032 (0)34 543 388

E: secretaris@ vleugellam.nl

Leidsche Studenten

E: lsk_zc@onsbrabantnet.

Aeroclub

nl

(C) = clubhuis

Twentsche Zweefvliegclub

Vliegbasis Valkenburg

(H) = hangar

Vliegbasis Twenthe

H.M. van Putten

(HD) = havendienst

T: (053) 480 69 11

Da Costastraat 9

B.J. van Dansik

2321 AJ Leiden

J. van Lennepstraat 17

E: hmvanputten@

7523 BD Enschede

planet.nl

T: (053) 478 53 80

30

thermiek •

NOVEMBER 2008

thermiek •

NOVEMBER 2008

E: secretaris@tzc.aero

31