Onafhankelijk vaktijdschrift voor eigentijds onderwijs en ict
Virtueel naar school! WebChair laat thuiszittende kinderen weer les volgen Leren typen (en tegelijk de aarde redden)
AANSCHAF VAN HARDWARE
EN ICT GEEN SINECURE Hoe krijg je voor eigentijds, innovatief en digitaal onderwijs de juiste spullen in huis?
Leer stap voor stap werken met Padlet
Jaargang 32 | Nummer 7 | Maart 2015
Interessante twitterberichten geselecteerd
tweetscoop
Inhoud
André Slegers & Michelle Clement | KEii info@keii.nl | @keiionder wijs
Omdenken @Omdenken 10-02-15 19:18 Er zijn nieuwe video’s in de reeks ‘Berthold geeft antwoord’! Hoe ga je om met de “schermtijd” van je kinderen? bit.ly/1z4uTm1
6
Aanschaf van hardware en ict-infra geen sinecure
’Help, de wifi valt uit!’ Hoe krijg je de voor eigentijds, innovatief en digitaal onderwijs juiste spullen in huis? Een impressie.
Karin Donkers @kardonsch 09-02-15 18:41 Mooi #onderwijs begint met een probleem of uitdaging. We maken een schoonmaakmachine in de klas. go.shr.lc/X2Z1kT #creativiteit
12
Chiel @M_Masselink 10-02-15 16:50 Mooi overzichtelijk gerangschikt! ‘Google Maps trakteert op 12 toffe Street Views’ bright.nl/google-mapstr… pic.twitter.com/FGhCyLqo4O
Feeny @feenynl 10-02-15 18:20 Het menselijk lichaam ontdekken met apps voor #iOS en Android bit.ly/14gk29u
Mediawijzer.net @Mediawijzer 10-02-15 18:15 RT @gmmstmn Een mooier internet? Begin met de gouden regels uit het boek ‘Positive Digital Content for Kids’ ow.ly/INupz #SID2015
Volg ook @ Cosonline op t wit ter
2
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
Martijn Luijks c
‘In de klas bereik je meer me
14
WebChair laat thuiszittende kinderen weer les volgen
‘De leerling doet gewoon mee, stelt vragen en reageert op klasgenootjes’
Kleutersdigitaal @Kleutersdigi 10-02-15 20:03 Programmeren met kleuters? Kijk dan eens naar de Primo: bit.ly/1vApuY0
Teacher Tilly @Teacher_Tilly 10-02-15 20:36 Schools can try my apps for FREE teacher-tilly.com/schools-can-tr… #eduapp #education#games
Q&A
2 Tweetscoop 4 Bits & Bites
18
Evaluatie
Leren typen (en tegelijk de aarde redden) Typetopia is de eerste aanbieder van typecursussen op internet.
22
LesLab wint Innovatie Award op de NOT Uit 25 nominaties is LesLab door de publieksjury gekozen tot winnaar van de Innovatie Award 2015. Een interview met initiatiefnemer Rogier van Essen.
ceo van LessonUp
et digitale evolutie’
24
Lesidee VO
‘Vogeltje, wat zing je vroeg…’ Het gaat het niet zo goed met de vogels in Nederland. In dit lesidee ga je onderzoeken hoe het zit met de vogels in ons land.
26
How to
Werken met Padlet.com Maak een digitale muurkrant voor in de klas
Colofon COS is een onafhankelijk vaktijdschrift voor eigentijds onderwijs en ict. Het is een uitgave van EDG Media en verschijnt 10x per jaar.
COS twittert @cosonline
Mediacoördinator Vanessa Pelle (vpelle@edg.nl) Medewerkers Brigitte Bloem, Michel Boer, Suzanne de Boer, Henk Botter, Pieter van den Brand, Mandy de Bruijn, Harry Dubois, Jos Elbersen, Theo Louwers, Hans Moot, Erik Ouwerkerk, Helmar Rouwenhorst, André Slegers, Studio Stampij Malini Witlox Evaluatiecoördinatie Hans Moot (hans.moot@edg.nl) Contact redactie cos@edg.nl
Redactiesecretariaat EDG Media Postbus 40266 3504 AB Utrecht www.cos-online.nl Vormgeving Tom Venema Eindcorrectie Jannie Kroes Druk PreVision, Eindhoven Abonnementenadministratie EDG Media Postbus 40266 3504 AB Utrecht telefoon: (030) 241 70 20 fax: (030) 241 06 71 e-mail: cos@edg.nl
Advertentieverkoop Mark Hutzezon Telefoon: (030) 241 70 25 E-mail: mhutzezon@edg.nl Abonnementsprijs 2015 Nederland: € 46,50; België en Luxemburg: € 51,50; overig: € 80. Een abonnement kan elke maand ingaan en heeft de duur van minimaal een jaar. Opzeggen kan per e-mail of per brief tot uiterlijk een maand voor het einde van de abonnementsperiode. Een proefof verzamelabonnement bestellen? Bel (030) 241 70 20 of kijk op www.cos-online.nl.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle webadressen in dit nummer vindt u ook op: www.cos-online.nl
Grappige, nuttige of slimme snufjes die op het bureau van COS belanden. Suggesties? Mail cos@edg.nl Onder redactie van Harry Dubois.
Reclaim je Facebookfoto’s Er is de afgelopen maanden heel wat geschreven en gezegd in de media over de privacyregels van Facebook. Zo kan Facebook zonder toestemming foto’s van jou opnieuw gaan gebruiken. De initiatief nemers van de site Reclaim Yourself hebben hier iets op gevonden: het watermerken van je eigen foto’s. Dit kan via de website
Tablet, laptop, hybride of convertible?
www.reclaim-online.com/start. Het proces is nu nog wat omslachtig. Zo moet je eerst de foto’s uploaden naar de site om ze daarna -
‘Elk voordeel heb zijn nadeel’, vindt Cruijff. En daar worstelen scholen
voorzien van watermerk - te kunnen downloaden. Maar de makers
ook steeds meer mee: moeten we nu tablets, laptops of een
zijn in gesprek met partijen waardoor dit in de toekomst anders en
combinatie van die twee devices aan onze leerlingen voorschrijven?
sneller zou moeten gebeuren.
Lastige keuzes dus. Een tablet heeft standaard geen toetsenbord, een laptop is soms te groot en daarvan gaat de batterij niet zo lang mee. Er is een alternatief: een tablet én laptop in één apparaat. Ze dit is een laptop waarvan je het scherm volledig kunt omklappen.
Revolutie in het onderwijs?
Kijk eens op de site van Tabletguide; daar zijn al deze keuze
26 maart wordt voor de derde
mogelijkheden te bekijken: www.tabletguide.nl/tablets/
keer TEDxAmsterdamED
noemen dit een hybride. Een andere mogelijkheid is een convertible;
georganiseerd. Dit jaar in het Theater Amsterdam. Het thema van 2015 is The Education (R)
Vivaldi
evolution. ‘Verandering zit in
Nee, dit gaat niet over de vierjaargetijden, maar Vivaldi is de naam
de lucht, dat voel je’, licht
van een nieuwe browser. De browser is gebouwd op basis van
TEDxAmsterdamED-oprichtster
Chromium, waar dus ook
Jessika Lynch toe. ‘De vraag is
Chrome en Opera mee
echter; staan we voor een
werken. De kracht van Vivaldi
keerpunt of pas aan het begin?
is dat deze volledig werkt met
Is een revolutie nodig om
sneltoetsen. Je kunt notities
onderwijs naar een nieuw
maken en schermafdrukken
niveau te tillen of kunnen
in de browser. De browser is
we evolueren vanuit waar we
nog in ‘Technical Preview’
nu staan? Aan de hand van
en te downloaden van
TEDTalks willen we deze vragen gaan verkennen.’ Je kunt de dag
http://vivaldi.com
online volgen via de website www.TEDxAmsterdamED.com. En Twitter vooral ook mee! Twitter.com/TEDxAmsterdamED
4
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
Scan deze pagina met om direct naar de sites te gaan.
Uitzending gemist downloaden In de klassen wordt regelmatig Uitzending gemist bekeken. Maar dit gaat wel ten koste van je internetverbinding die je school binnenkomt. Daarnaast kan het handig zijn een uitzending rechtstreeks te kunnen importeren in bijvoorbeeld PowerPoint. Kijk dan eens naar alternatieven: het d ownloaden van een uitzending. Dit kan o.a. online via de website www.downloadgemist.nl
Over hybride gesproken Kenden we vroeger de traditionele harde schijf, nu zitten er vaak SSD-schijven in laptops. Solid State Disks kenmerken zich doordat er geen bewegende delen in zitten. Data is daardoor sneller toe gankelijk. De kosten voor een SSD liggen flink hoger dan die van een harddisk. Bijzonder is dat ook de combinatie van beide typen worden gemaakt; de SSHD. Dit is een gewone harddisk samen met een flashgeheugen. Onlangs liet Western Digital een model zien van 4 TB met 128 Gb flashgeheugen.
Na Windows 10 ook een nieuwe Office Microsoft noemt het zelf het ‘volgende hoofdstuk van Office’; Office 2016. De verwachting is dat deze versie de tweede helft van 2015 beschikbaar komt. Voorafgaand zijn de speciale apps voor Windows 10 van Office nu al te zien en te gebruiken in de speciale Technical Preview. Deze testversie, speciaal gericht op bedrijven, is vanaf begin dit jaar te downloaden en werkt tot half april. De testversie is hier te krijgen: http://windows.microsoft.com/nl-be/windows/preview-iso
Draadloos tv kijken Wil je fijn zonder allerlei kabels en toestanden tv kijken, dan is Chromecast wel een handige uitbreiding voor je televisie. De stick zelf kost al enige tijd € 35,- en past in tv’s met een HDMI-aansluiting. Mooi is dat diverse apps voor Android
E-learning maken: zó doe je dat!
en iOS worden aangepast om met deze stick te kunnen communiceren.
Lesmateriaal kan tegenwoordig betrekkelijk snel en goedkoop
Zo ook de app van de NPO
geproduceerd worden. Met de vele tools die er zijn, maak je niet
(http://bit.ly/NPOChromecast).
alleen didactisch verantwoorde, maar ook leuke en inspirerende
Deze was al beschikbaar voor
lessen en trainingen. Toch zijn
het Android-platform en nu dus
veel docenten huiverig om digitaal
ook voor de iPhone en iPad. Wil
lesmateriaal te ontwikkelen.
je meer weten over Chromecast,
Klaas Bellinga laat zien dat het
kijk dan op de website van Google:
maken van e-learning niet moeilijk
www.google.nl/chrome/devices/
hoeft te zijn. Met het Basisboek
chromecast/learn.html.
E-learning maken legt hij de basis om een echte e-learningspecialist te worden. Het boek kost € 39,95 en is te bekijken (en te bestellen) op www.leuker.nu
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
5
Aanschaf van hardware en ict-infra geen sinecure
’Help, de wifi valt uit!’ Veel scholen worstelen met hun visie op digitalisering en gepersonaliseerd leren. De aandacht moet echter ook uitgaan naar de onmisbare voorzieningen om het digitale lesmateriaal en de educatieve apps efficiënt voor de hele school aan de praat te krijgen. Hoe krijg je de voor eigentijds, innovatief en digitaal onderwijs juiste spullen in huis? Een impressie. Door Pieter van den Brand Een tergend trage wifi-verbinding of een haperend netwerk. Hoe vooruitstrevend de school ook mag zijn, het innovatieve en digitale leerconcept kan niet zonder een adequate ictinfrastructuur en hardware. De beschikbaarheid van pc’s voor elke leerling laat beslist te wensen over. Uit cijfers van Kennisnet blijkt dat vijf leerlingen op de basisschool één pc moeten delen. Uit gegevens van de grote leveranciers van netwerken komt naar voren dat er gemiddeld nog geen drie pc’s per klas zijn. Het voortgezet onderwijs kent flinke verschillen. Op de gymnasia is er de hang naar traditie en wordt er verbeten gezocht naar het antwoord op de vraag: moeten we niet iets met computers? Die zoektocht wordt met veel gepuzzel ingezet. Een aantal vo-scholen heeft de ultieme oplossing in zicht. Dat is niet het karretje met iPads of Chromebooks waar de hele school gebruik van kan maken, maar voor iedere
WELKE ICT PAST?
leerling een eigen device – 1:1-onderwijs. Maar dan begint op
Volgens Michael van Wetering, innovatie-expert bij Kennisnet,
zowel de po- als vo-school de strijd om wat voor type device
bereiden scholen – po en vo – zich slecht voor op hun beslis-
dat dan moet zijn, tablet of laptop en wat voor type tablet en
sing in nieuwe ict te investeren. ‘Om dat goed te beoordelen, is
laptop. En wat dan? Waar moet je voor kiezen? Hoe richt je
als vertrekpunt een concrete visie op onderwijs nodig. Wat voor
verder je ict-infrastructuur in, van bekabeling, routers en
onderwijs geef je en wat doen de leerling en de docent? Dat is
switches tot draadloze netwerken, patchkasten en servers?
bepalend voor welke ict daarbij past. Voor traditioneel klas-
Wat doe je: glasvezel of ADSL? Vragen te over in een markt die
sikaal onderwijs met digibord is een vaste pc of laptop voor de
zo uitbundig maar ook wispelturig is, dat scholen al snel door
docent voldoende. Werk je in domeinen waarin kinderen zelf-
de bomen het bos niet meer zien.
standig werken, dan is een mobieler apparaat handiger. Ook weer niet te groot, vinden docenten, want je moet je er niet achter kunnen verschuilen. Computers achterin de klas die groepjes leerlingen afwisselend kunnen gebruiken, is de tussenvorm. Veel scholen zitten in deze fase.’ Als iedere leerling zijn eigen device heeft, is er nog de keuze tussen een anoniem standaardapparaat – voor alle leerlingen beschikbaar – of een persoonlijke laptop of tablet met eigen toepassingen en werkt ook voor thuisgebruik. ‘In het laatste geval ligt een Chromebook minder voor de hand.’ Als de onderwijsvisie helder is, zijn de technische vragen over de benodigde ict niet meer moeilijk te beantwoorden, betoogt Van Wetering. ‘Helaas gaan veel scholen daar nogal ad hoc mee om.’
6
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
PALET
24/7 EEN EIGEN IPAD
De 250 basisscholen in het Kennisnetwerk Samen Deskundig
Dat tablets op dit moment ‘hot’ zijn, ligt niet in de laatste
Fryslân, een initiatief van Kennisnet, weerspiegelen een palet
plaats aan het fenomeen Steve JobsSchool. Ons land heeft
aan onderwijsconcepten. Er zitten scholen bij die nog volledig
zo’n 24 scholen die zich deze titel mogen toe-eigenen. Met
met papieren leermateriaal werken tot scholen die ver in het
nog zes basisscholen is Hans Theeboom in overleg om dit
digitale leerproces zitten. Een van de scholen werkte al met
nieuwe onderwijsconcept eveneens te adopteren. ‘De
iPads voordat het fenomeen Steve JobsSchool zijn intrede deed.
meeste scholen die uit eigen beweging bij ons op bezoek
Verschillende scholen met uiteenlopende wensen op ict-gebied,
komen, zijn meteen overtuigd. In 9 van de 10 gevallen komt
weet Sijbrand Dijkstra, bovenschools ict-coördinator van het
er niets meer tussen.’ Theeboom is directeur van O4NT, wat
Friese scholennetwerk. ‘Een school moet helder verwoorden
staat voor Onderwijs voor een Nieuwe Tijd, de stichting
wat ze voor ict wil. Innovatieve scholen hebben hier doorgaans een goed beeld van.’ Dijkstra schat dat negentig procent van de scholen niet goed weet welke ict er bij hen past. ‘Onze corebusiness is onderwijs, zeggen ze dan. Als het te
‘Een professioneel draadloos netwerk aanleggen, is een weinig verstandige investering als je de komende drie jaar nog steeds maar drie pc’s in de klas hebt’
technisch wordt, haken leerkrachten af. De horizon is vaak
achter de Steve JobsScholen van Maurice de Hond. Ook de
beperkt. De meeste scholen zijn al blij dat ze voor dit jaar
transitie naar een andere ict-infra en hardware komt dan om
hun ict op orde hebben.’ Toch zijn de geesten rijp voor
de hoek kijken. Volgens Theeboom hebben de scholen daar
digitaal onderwijs, constateert Dijkstra. Desondanks gaat
een goed beeld van ‘want ik vertel ze van A tot Z wat er
het vernieuwingsproces langzaam. Scholen worstelen ermee
nodig is.’ In de eerste plaats zijn dat voor elke leerling 24/7
de mogelijkheden goed op het netvlies te krijgen. Ook zijn er
een eigen iPad, voor op school maar dus ook voor thuis, en
schoolbesturen die hun ict-keuzes dwingend aan scholen
een feilloos werkend wifi-netwerk. ‘Dat laatste is ook erg
opleggen, maar hiermee gaan ze voorbij aan de eigenheid van
belangrijk. Ik kom verschillende kwaliteiten tegen. Soms
scholen. ‘Ict-voorzieningen hebben alles te maken met wat voor
hangt alles los aan elkaar, maar dan beginnen scholen pas
onderwijs je geeft of wilt gaan geven. Een professioneel draad-
met ons concept. Al heeft niet iedereen er voldoende in
loos netwerk aanleggen, is een weinig verstandige investering
geïnvesteerd. In Almere, waar ik zelf directeur was van een
als je de komende drie jaar nog steeds maar drie pc’s in de
scholengroep, was het draadloze netwerk echter super. In
klas hebt. Dan kun je er beter een los wifi-punt bij zetten. Het
de grote steden met glasvezel hebben de scholen het
is lastig dat bij scholen tussen de oren te krijgen.’
makkelijk.’
>>
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
7
is in elk geval een dure oplossing als de docent zelf veel tijd kwijt is aan de ict. Daarom dient er een goede ondersteuning te zijn, die ook geld kost. Het proces naar digitaal en persoonlijk onderwijs vergt zo tien jaar. Daartussen zitten allerlei stappen. Als je daar met je ict-investeringen goed op aansluit, hoef je niet duur uit te zijn. Zaak is een goede timing. Dan hoeft ict niet duur uit te pakken. Duur is een subjectief begrip. Dat is het geval als de investering niet in verhouding staat tot de opbrengst.’
SLAGKRACHT Goed beslagen ten ijs komen richting leveranciers is voor scholen in elk geval geboden. Het vergroten van de slagkracht stelt stevige kostenbesparingen in het vooruitzicht. Dat weten de scholen in het Kennisnetwerk Samen Deskundig Fryslân inmiddels. Zo’n tachtig scholen deden mee aan een contract voor systeembeheer. Enkele jaren terug werd de volledige ict-infrastructuur (netwerk, bekabeling, servers en routers) van de scholen vernieuwd. Een honderdtal scholen deed mee aan een mantelovereenkomst voor de aanschaf van hardware, in het eerste jaar een aanschaf van 700 computers. Jaarlijks
KOSTEN Hans Theeboom kan geen exact bedrag noemen van wat de initiële investering bedraagt om Steve JobsSchool te worden. ‘Dat is heel moeilijk te zeggen. Het hangt ervan af wat je nodig hebt en wat je als school al hebt.’ Om grote bedragen gaat het volgens Theeboom niet. Zo kost een Apple TV rond de 100 euro en de aanschaf van Tiktik sCoolTool jaarlijks 400 euro en 18 euro per leerling. Met de interactieve agenda, geleverd door het bedrijf Scoolsuite, kunnen leerlingen hun workshops plannen en bijvoorbeeld leerkrachten voor het bijwonen hiervan uitnodigen. ‘Verder verdient de investering zich snel terug. De licenties zijn goedkoop via Apple’s Volume Purchase
mogen de drie verkoren leveranciers in een minicompetitie hun
Programme. Scholen zitten niet langer aan dure lesmethoden
bod neerleggen voor de nieuwe desktops, laptops en tablets
en werkboeken vast’, zegt Theeboom.
die de scholen willen kopen. Jaarlijks gaat het om honderden
Dijkstra stelt eerder dat aan papier en digitaal een even hoog
apparaten. ‘Dankzij dat volume kunnen we een scherpe prijs
prijskaartje hangt: ‘Maar scholen moeten wel kiezen. Je kunt
bedingen’, vertelt Sijbrand Dijkstra. ‘We zetten een groot
niet én de papieren lesmethode aanschaffen met de bijbeho-
potentieel in de markt. Naast de aanbesteding voor hardware
rende digitale modules en dan ook voor elk kind een eigen
hebben ook vier schoolbesturen met zo’n 85 scholen het
tablet willen. Alles tegelijk gaat niet werken. Dan is het budget
systeembeheer samen aanbesteed. Het nadeel was dat het
zo op. Een van onze scholen werkt al vier jaar digitaal. Doordat
met het grote aantal scholen driekwart jaar duurde, voordat we
het papier de deur uit is gedaan, zou de school ieder kind gratis van een iPad kunnen voorzien.’ Van Wetering van Kennisnet stelt dat
8
‘Duur is een subjectief begrip. Dat is het geval als de investering niet in verhouding staat tot de opbrengst’
het ict-beheer op orde hadden. Daar staat tegenover dat wanneer iets niet goed loopt, we met de vuist op tafel kunnen slaan.’ Via de leverancierscontracten kunnen de scholen
digitaal in eerste instantie duurder is en daar heeft hij een
hun ict-verlanglijstje realiseren tegen een aantrekkelijke prijs.
praktisch argument voor: ‘Digitaal lesmateriaal zit in een hoger
Hoe scherper scholen echter hun vraag kunnen definiëren, hoe
btw-tarief dus de kosten liggen sowieso vijftien procent hoger
steviger en sterker hun onderhandelingspositie. Door samen in
voordat je bent begonnen. Aan die hardnekkige regel valt niet
te kopen hebben de scholen twintig procent kunnen besparen.
te tornen en het is ingewikkeld aan dit soort Europese regel
De contracten lopen minimaal vier jaar met tweemaal een optie
geving wat te doen. Ook digitaal lesmateriaal maken is kost-
op een jaar verlenging. Langere contracten zijn volgens de
baar, uitgevers zitten in de aanloop van een nieuwe fase. Het
Europese aanbestedingsregels niet toegestaan.
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
alle belang bij. Er gebeurt meer in de wereld. Apps op iOS en Android dienen zich aan en daar zit veel geschikt educatief materiaal bij.’ Met name vo-scholen zouden in hun digitaliseringsproces niet alleen naar lesmateriaal moeten kijken, maar ook naar kantoorsoftware, zoals tekstverwerking en presentatiepakketten. ‘Van belang is dat je met de ict die je kiest, ook die functionele behoeften afdekt.’ De keuze voor voorzieningen wordt ook bepaald door de manier van beheer die de school het beste vindt. Het gaat daarbij om technisch beheer, applicatiebeheer en functioneel beheer. Zelf doen of uitbesteden? Handig als er altijd iemand op school rondloopt die ‘de eerste hulp’ kan verlenen. De doorgaans mannelijke leerkracht die handig is met computers, is niet Scholen die tussentijds bedenken dat ze iPads aan willen
meer. In zijn plaats is er de docent die als ‘e-coach’ de directie
schaffen, moeten dat op eigen houtje doen. ‘Ik ben dan
ondersteunt bij het ict- en onderwijskundig beleid. ‘Maar die
slechts ondersteunend’, zegt Dijkstra, ‘maar informeer hen wel
bemoeit zich niet met het draaiende houden van de ict’, zegt
over de mogelijkheden. Ze kunnen echt beter wachten op de
Dijkstra van het Friese scholennetwerk. Met de groeiende
volgende gezamenlijke aanbesteding. Al vinden scholen dat
digitalisering neemt de urgentie echter toe om voorzorgsmaat-
vaak lastig. Als ze eenmaal hun keuze hebben gemaakt,
regelen te treffen als het netwerk plat gaat. Maar hoe garan-
worden ze ongeduldig.’ Funest is in elk geval louter op goed-
deer je dat de leverancier komt opdraven in tijd van nood? Tip
kope aanbiedingen af te gaan, geeft de bovenschoolse ict-
van Dijkstra: neem in je contracten een boeteclausule op. Als
coördinator aan. ‘Voor een paar honderd euro heb je al een
een probleem niet binnen het gestelde aantal uren wordt opgelost,
tablet, maar stel jezelf eerst de vraag of een tablet werkt in het
krijgt de leverancier een boete voor elk uur dat hij in gebreke
onderwijs dat je aan wilt bieden.’ Er zijn digitale lesmethoden
blijft. ‘In het onderwijs zijn we vaak te aardig. Doe juist streng.
van de grote uitgeverijen die het best op Windows-devices
Dat geeft duidelijkheid vooraf. We hebben juist geen incidenten
draaien. Scholen die met creatieve programma’s en educatieve
gehad dankzij de boeteclausule. Dit betekent overigens niet dat
apps aan de slag willen, hebben meer baat bij Apple. Als
je hier, in geval van een incident, ook gebruik van moet maken.
voorbeeld noemt Dijkstra Rekentuin en Taalzee.
Wees liever hard aan de voorkant, want na het tekenen van een contract is het lastig om nog een boeteclausule af te
VEILIGE OPTIE
spreken. Scholen moeten trouwens accepteren dat de wifi af
Windows is inderdaad een veilige optie, zegt Van Wetering
en toe kan uitvallen. Dat hoort bij de digitalisering. Net zoals
van Kennisnet. ‘Scholen zijn er dan zeker van dat ze hun
de elektriciteit wel eens uitvalt. De keren per jaar dat zoiets
lesmethodensoftware, met name oude versies, kunnen blijven
gebeurt, zijn op één hand te tellen. Je praat over enkele dagen
gebruiken. Maar je ziet dat uitgevers hun lesmateriaal platform
per jaar. Een dag zonder ict kom je als school ook wel door,
onafhankelijk beschikbaar maken. Daar hebben ze natuurlijk
vind ik, en vooral als je je hierop voorbereidt.’ <<
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
9
HP 600 G1 All in One
Lenovo S20-20 All in One
• i3-4130 processor • 4 GB RAM • 500 GB harde schijf • Windows 7 Pro • Renew
€ 725,-
Lenovo E73 SFF
• J2900 Quad Core processor • 4 GB RAM • DVDRW • 500 GB harde schijf • Windows 8.1 • Nieuw
€ 339,-
Acer Veriton X2631G
HP Pro 3500MT
• i3-4150 processor • 4 GB RAM • 500 GB harde schijf • DVDRW • Windows 7 Pro • Nieuw
• i3-4150 processor • 4 GB RAM • 500 GB harde schijf • DVDRW • Windows 7 Pro • Nieuw
• i3-3240 processor • 4 GB RAM • 1 TB harde schijf • DVDRW • Windows 7 Pro • Nieuw
€ 359,-
€ 359,-
€ 409,-
8 Aanbiedingen zijn geldig t/m 31 maart 2015 of zolang de voorraad strekt. Prijzen incl BTW. Prijs- en voorraadwijzigingen en typefouten voorbehouden
iMac 21,5”
HP X360
• i5-2500S processor • 4 GB RAM • DVDRW • 1 TB harde schijf
• N3530 processor • 4 GB RAM • 128 GB SSD • 11,6” touch screen • Windows 8.1 • Nieuw
€
799,-
iPad 4
iPad 2
• 9,7” Retina touchscreen • 16 GB • Wi-Fi
• 9,7” touchscreen • 16 GB • Wi-Fi •
€
299,-
Meer informatie? Duizenden scholen en onderwijsinstellingen gingen u al voor. Met een magazijn van 20.000 vierkante meter kan Infotheek snel leveren en biedt het een ruime keuze. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden die Infotheek u kan bieden? Neem dan vrijblijvend contact op met het Onderwijs Team van Infotheek via 071 800 1440
€
425,-
€
239,-
B EL 071 800 1440 of kijk op www.infotheek.com
Q&A Martijn Luijks ceo van LessonUp
‘Digitale revolutie? In de klas bereik je meer met digitale evolutie’ LessonUp is een applicatie die docenten tijd bespaart en die het geven van digitale lessen eenvoudiger belooft te maken. Een gesprek met Martijn Luijks (42), ceo van LessonUp. Door Suzanne de Boer
Hoe ben je met ict in aanraking gekomen?
Heb je uiteindelijk ook een baan in de
In het bedrijfsleven is internet niet
‘Tijdens een stage voor mijn opleiding
ict gezocht?
meer weg te denken, maar hoe zit
Personeel & Organisatie werkte ik begin
‘Ja, bij een startende uitgeverij kon ik
dat op scholen?
jaren ’90 mee aan een, zoals dat toen
in 1996 de eerste website voor studie-
‘De school is eigenlijk de laatste plaats
heette, multimediaal computerprogramma.
informatie in Nederland ontwikkelen.
waar internet nog niet voor een totaal
Het ging om beroepeninformatie via
Het leuke is dat die website nog steeds
nieuwe manier van werken en leren heeft
tekst en videoclips. Ik vond het magisch
bestaat, als tkmst.nl. De afgelopen jaren
gezorgd. Dat gaat de komende jaren
en was direct verkocht.’
heb ik bij ThiemeMeulenhoff veel kunnen
veranderen. Over vijf tot tien jaar hebben
leren over digitaal leren. De laatste jaren
alle leerlingen in de klas de beschikking
heb ik gewerkt met klassen waarvan
over een eigen, online device. Hierdoor
alle leerlingen een eigen tablet of laptop
gaat leren veranderen. Internet gaat het
hebben. En sinds 1 november 2014 ben
mogelijk maken dat elke leerling uiteindelijk
ik met een geweldig team een nieuw
de lesstof krijgt die aansluit bij zijn of haar
bedrijf gestart: LessonUp.’
eigen niveau, interesse en leerstrategie.’
LessonUp laat docenten samen lessen verrijken LessonUp is de educatieve startup van Martijn Luijks, Q42 en Fabrique. De missie van het nieuwe bedrijf is om internetcontent een logische plaats in de les te geven. LessonUp gaat laagdrempelige verrijking bieden bij alle bestaande lesmethodes in basis- en voortgezet onderwijs. Met LessonUp kunnen docenten straks snel en gemakkelijk zien wat ándere docenten bij hun methode gebruiken en welke content goed scoort. Verder kunnen docenten eenvoudig materiaal van internet of van henzelf toevoegen en dat weer met de wereld delen. Het LessonUp-team heeft ervaring met educatie, met web, apps en games. Martijn Luijks, Kars Veling, Martin Kool en Gert Hans Berghuis hebben eerder samen de succesvolle app Schooltas voor ThiemeMeulenhoff ontwikkeld.
‘Je hoeft er niet eerst voor op cursus en je hebt er direct plezier van’
zien of ze de stof begrijpen. Dat kan zelfs via hun mobiele telefoon. Het zou toch fantastisch zijn als er iets ontstaat als ‘mobile Friday’; de dag waarop leerlingen hun mobiel in de les mogen gebruiken.’ Zijn scholen in het buitenland ook al met digitale devices bezig? ‘Eigenlijk lopen we in Nederland best voor. Meer dan tachtig procent van de lokalen in basisscholen en meer dan vijftig procent van de middelbare scholen beschikt al over een digibord. In bijvoorbeeld Duitsland is dat nog maar tien procent. In het Midden-Oosten en in Azië daarentegen groeit het onderwijs heel snel en maken scholen de stap naar digitaal juist weer wat makkelijker. Aan de leerlingen ligt het in elk geval niet: zij integreren technologie op een heel Toch zien we in een klas vaak alleen
collectieve brein van de wereld. De kunst
een digibord en een paar computers…
is om de kennis in dat brein te gebruiken
‘Docenten zijn thuis heel handig met
in de klas.’
natuurlijke manier in hun dagelijks leven.’ Wat biedt de toekomst? ‘Voor ons is dit een spannende periode.
internet: ze boeken een reis via een website, bestellen bij bol.com, maar
En dat kan met LessonUp?
De eerste docenten op pilotscholen gaan
internet een logische plaats in de les
‘Ja, met LessonUp kunnen docenten uit
met LessonUp van start. Het LessonUp-
geven is voor bijna iedereen complex.
het basis- en middelbaar onderwijs zien
team gaat veel achterin de klas zitten
Ik denk dat een natuurlijke digitale
wat ándere docenten bij hun methode
om te leren van de ervaringen van
evolutie het in de klas beter zal doen
gebruiken. Verder kunnen zij materiaal
docenten en leerlingen. Daarna gaan we
dan een digitale revolutie. Daarom
van internet, maar ook bijvoorbeeld hun
zo veel mogelijk docenten toegang geven
starten we met LessonUp op het
eigen les over klimaten of uitleg over
tot LessonUp. We willen internet en
digibord of het centrale scherm in de
grammatica toevoegen en delen.
online devices een logische plaats in de
klas. De stap daarna is om docenten
Docenten kunnen uit al dit verrijkings
les geven. Ons doel is om daarmee het
en leerlingen via smartphones, tablets
materiaal kiezen wat het beste in hun
leren te verbeteren.’ <<
en laptops met elkaar te verbinden om
les past, elke dag opnieuw. Zo kunnen
samen te leren.’
ze kwalitatief hoogwaardige lessen samenstellen in minder tijd. Bovendien is
Geïnteresseerd?
En hoe zie je dat voor je?
LessonUp een heel gebruikersvriendelijke
Sinds eind januari is LessonUp in bèta beschik-
‘Tot nu toe kost het voorbereiden van
applicatie; je hoeft er niet eerst voor op
baar. Dit voorjaar is er ruimte om LessonUp in de
digitale lessen docenten vaak extra
cursus en je hebt er direct plezier van.’
klas te testen. Kijk op www.lessonup.nl voor meer
tijd. De uitdaging is om op die tijd van
informatie of neem contact op via mail:
docenten te besparen door internet slim
En wat is het voordeel voor de leerlingen?
te gebruiken: voor samenwerken, linken
‘Via kennisvragen kunnen leerlingen
en delen. Internet kun je zien als het
tijdens de les feedback geven en direct
martijn@lessonup.nl of via Twitter: @LessonUp
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
13
WebChair laat thuiszittende kinderen weer les volgen
‘De leerling doet gewoon mee, stelt vragen en reageert op klasgenootjes’ Ruim 700 leerlingen in Nederland gaan virtueel naar school. Het gaat veelal om langdurig zieke kinderen. Met één druk op de knop maken ze via de webchair live verbinding met hun school. De leerling ziet zijn klas via het scherm en andersom. Ideaal, want zo hoeft hij niets te missen. Begin dit jaar is het bedrijf WebChair een pilot gestart voor kinderen met autisme en gedragsproblemen. Door Mariska Bloemberg – Van der Hulst Foto’s WebChair
‘Het is net alsof de leerling écht in de klas zit. Hij of zij doet
EVEN WENNEN
gewoon mee, stelt vragen en reageert op klasgenootjes.
Het videoconferencingsysteem werkt volgens haar prettig, maar
Kinderen die niet in staat zijn om de les in de klas te volgen,
het is wel wennen. Vooraf zien leerkrachten het niet meteen
raken via webchair niet achterop’, vertelt Susanne Bruning.
zitten. ‘Ze denken dat ze er veel gedoe mee hebben. Het is
Ze is coördinator van de werkgroep webchair op de Dokter
immers een groot beeldscherm dat je plots in je klas hebt
A. Verschoorschool in Nunspeet, een school voor speciaal onderwijs.
staan en je loopt constant met een microfoontje rond. Maar
‘Veel van onze kinderen hebben een vorm van autisme. Ze
zodra ze er eenmaal mee werken, gaat het als vanzelf.’
reageren sterk op prikkels en hebben moeite om informatie te
Op de Dokter A. Verschoorschool wordt de techniek onder
verwerken. Voor sommigen is het lastig om lessen te volgen.
andere gebruikt voor kinderen die thuiszitten. Voor hen is
De webchair biedt dan uitkomst.’
het klassikaal volgen van onderwijs te intensief en stressvol.
Bruning begrijpt heel goed dat deze virtuele onderwijsmethode,
Een andere toepassing is dat nieuwe leerlingen, die de overstap
niet alleen bij kinderen met gedragsproblemen effectief is, maar ook bij langdurig zieke leerlingen. Vanuit huis of een ziekenhuis kunnen ze gewoon meedoen met hun eigen klas.
OOK EEN WEBCHAIR IN DE KLAS?
‘Het is toch jammer als je door je ziekte heel veel dingen
Scholen kunnen gebruikmaken van de webchair via een
moet missen?’
abonnement. Het standaardtarief bedraagt € 300 per maand voor de volledige dienstverlening. Dit bedrag is Foto Goudenregenschool
voor rekening van het samenwerkingsverband passend onderwijs of de school, afhankelijk van de afspraken die door het samenwerkingsverband gemaakt zijn. ‘Wij hebben nauwe contacten met deze organen’, legt Eugenia Vissers-Mangana van WebChair uit. ‘Wij willen de school graag ontzorgen en leggen dus zelf het contact.’ Het bedrijf organiseert doorgaans twee informatiesessies op de betreffende school. ‘We komen allereerst graag langs om uit te leggen wat de webchair is. Zowel de school, leerkracht als het kind moeten ermee willen werken. De tweede sessie volgt bij de implementatie van het systeem. We laten dan alle betrokkenen kennismaken met de WebChair.’ www.webchair.nl
14
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
INZOOMEN OP BORD Eugenia Vissers-Mangana is medeoprichter van het bedrijf WebChair, een sociale onderneming die zich als doel stelt om kwetsbare kinderen te integreren in de maatschappij. ‘In 2008 begonnen we met een project om langdurig zieke kinderen virtueel onderwijs te bieden. Inmiddels volgen ruim 700 leer lingen in de leeftijd van 5 tot 18 jaar les via onze technologie.’ Volgens Vissers hoef je geen computerspecialist te zijn om met webchair te kunnen werken. Het videosysteem bestaat uit twee apparaten; een laptop met speciale software en een beeldscherm met een camera (de webchair). De leerling zit thuis achter zijn laptop en logt in op de webchair in de klas. Het grote beeldscherm staat op een tafeltje in de klas. Hierop kunnen de kinderen en leerkracht hun klasgenootje zien en horen. Dankzij de ronddraaiende camera die de leerling thuis bedient, ziet hij iedereen in de klas. Hij kan er zelfs mee naar de Dokter A. Verschoorschool groot vinden, thuis via de
inzoomen op het bord.
webchair kunnen wennen aan hun toekomstige klas. Bruning: ‘In hun veilige thuisomgeving maken ze dan stilletjes aan
PASSEND ONDERWIJS
kennis met hun nieuwe juf en klasgenoten.’ Voor kinderen die
De laatste twee jaar richt het bedrijf WebChair zich ook op
zich tijdens de les moeizaam kunnen concentreren, wordt de
kinderen met autisme, PDD-NOS of gedragsproblematiek.
webchair regelmatig in een apart klaslokaal geplaatst. Hier zijn ze
Sommigen hebben psychische problemen, ze zijn angstig of
minder afgeleid en kunnen ze het onderwijs aandachtiger volgen.
agressief en kunnen niet naar school. ‘Deze kinderen zijn
>>
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
15
WEBCHAIR IN DE PRAKTIJK De leerkracht: Ruben Allis
De leerling: Jeroen Moks
Ruben Allis is leerkracht van groep 6 op de Goudenregenschool
Jeroen Morks heeft autisme en is nooit naar school geweest, omdat
in Hilversum. Sinds een jaar heeft hij Jeroen Morks (11) in de klas
hij vertragingen heeft in zijn sociaal emotionele ontwikkeling. Hierdoor
via de webchair. Jeroen heeft autisme en volgt op maandag en
kan hij overprikkeld raken van veel drukte om hem heen en zich dan
woensdag rekenlessen via zijn laptop. Allis is enthousiast over het
meer af gaan sluiten. Op het Autisme Centrum In Contact (ACIC), waar
systeem. ‘Het past goed binnen de wet passend onderwijs. Kinderen
hij dagelijks is, logt hij twee keer per week in op de webchair. Op die
die niet naar school kunnen, krijgen
manier ervaart hij hoe het is om in
toch de kans om les te volgen.’
een ‘echte’ klas met meerdere
Het grote beeldscherm waarop het
leerlingen schoolwerk te doen.
gezicht van Jeroen in ware grootte
‘Jeroen lijkt zich verbonden te voelen
te zien is, staat achter in de klas.
met leeftijdgenoten’, zegt Audrey
Zijn klasgenootjes vonden dat
Maeder-Sahupala, directeur van
meteen interessant. ‘Nog steeds
het ACIC. ‘Hij vindt het leuk om
draaien ze zich uit nieuwsgierigheid
met hen samen te werken en hij
om. Het blijft natuurlijk wonderlijk
is gemotiveerd om rekenlessen te
om Jeroen op de televisie te zien.’
volgen.’ Jeroen logt zelf in en tijdens
Allis gaat inmiddels behendig met
de klassikale uitleg zoomt hij in op
de webchair om, maar moest in het
het bord. Als het hem te veel wordt,
begin wel even wennen. ‘Ik moest
kan hij het geluid uitzetten en alleen
uitvogelen hoe Jeroen het beste
meekijken. Hij kan er ook voor kiezen om zijn eigen geluid uit te zetten,
kon meedoen. Hij moet bijvoorbeeld
bijvoorbeeld als hij hardop nadenkt over sommen en anderen niet wil
op tijd inloggen en soms worden
storen. Maeder: ‘Een kind als Jeroen is er nog niet klaar voor om
aangespoord om op te letten. Verder moet de batterij van de micro-
geheel over te gaan naar het reguliere onderwijs. Maar door het inzet-
foon opgeladen zijn. Belangrijk is ook dat ik me strak aan de les
ten van de webchair, kan dit in kleine stukjes. Stapje voor stapje logt
tijden houd. Ik ben minder flexibel om tijdens de les even over iets
Jeroen steeds vaker en langer in, hij leert hoe het eraan toe gaat op
anders te vertellen, soms is dat lastig. Jeroen logt immers zo’n drie
een reguliere school. Bovendien heeft hij het gevoel er echt bij te
kwartier in om de rekenles te volgen. Maar uiteindelijk ontstaat er
horen, hij heeft een echte school en een echte meester, dat geeft
vanzelf een vast patroon.’
een positieve boost aan zijn zelfvertrouwen.’
vaak heel getalenteerd en hebben een bovengemiddelde intelligentie’, zegt Vissers. ‘Maar doordat ze in hun puberteit
PILOT PASSEND ONDERWIJS
geïsoleerd raken, is het voor hen lastig om op een later tijdstip
WebChair is in januari 2015 gestart met de pilot ‘Passend
te integreren in de maatschappij. En dat is ontzettend jammer,
onderwijs voor kinderen met autisme of gedragsproblemen’.
want we hebben deze kinderen heel hard nodig.’
Daarvoor zoekt het bedrijf nog deelnemers. Voor de pilot
Het videosysteem draagt eraan bij dat kinderen een band
biedt WebChair een speciaal pilot tarief (€ 2.800,- per
kunnen opbouwen met leeftijdsgenootjes, zelfvertrouwen
kind/jaar) aan de samenwerkingsverbanden passend
ontwikkelen en sociaal emotioneel groeien.
onderwijs. De samenwerkingsverbanden PO en VO van
Begin dit jaar is WebChair gestart met de pilot ‘Passend
Hilversum, Houten, Leiden, Midden-Holland en Rijnstreek
onderwijs voor kinderen met autisme of gedragsproblemen’.
werken al mee aan deze proef of zijn bezig met het
Het bedrijf doet dit met de samenwerkingsverbanden passend
implementatie traject.
onderwijs. De pilot moet uitwijzen hoe het virtuele systeem het beste kan worden ingezet bij deze doelgroep. Vissers: ‘Het gaat in Nederland om 10.000 kinderen die tot deze categorie
GEBRUIKSVRIENDELIJK, NOU JA, MEESTAL
behoren. In Europa gaat het om een kwart miljoen kinderen.
Op de Dokter A. Verschoorschool hebben de kinderen het
We hebben al een klein aantal webchairs in Duitsland, België
geaccepteerd dat ze soms een beeldschermleerling in de
en Zweden staan, maar dit willen we de komende jaren in
klas hebben. Ze kijken er niet meer van op, en zien hun klas
Europa zeker uitbreiden.’
genootje als normale leerling. Het systeem is laagdrempelig en gebruiksvriendelijk. Bruning lacht: ‘Nou ja, het is mééstal gebruiksvriendelijk. De verbinding loopt best wel eens vast. Dan zit iedereen klaar om te starten met de les, maar duurt het een poosje om de leerling op het beeldscherm te toveren. De verbinding loopt hier niet via de wifi, maar gewoon met snoeren. Tja, het blijft nu eenmaal techniek.’ <<
16
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
Onderwijs in beeld Ook dit jaar organiseren wij weer het Amac Educatie Seminar. Met het thema Onderwijs in beeld geeft Amac inzicht in de digitale revolutie. Dit gratis evenement voor directie, bestuur en ict-coรถrdinatoren van onderwijsinstellingen wordt dit jaar georganiseerd in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum op 24 en 25 maart 2015.
Het onderwijs verandert in hoog tempo. Apps met lessen Early English voor kleuters, middelbare scholen die enkel nog met iPads werken en leerlingen van de basisschool die leren programmeren. Een ontwikkeling die volgens Amac fantastische mogelijkheden biedt. Het Amac Educatie Seminar laat zien wat er allemaal mogelijk is. Meld u vandaag nog aan, de beschikbaarheid is beperkt.
EVALUATIE
Leren typen (en tegelijk de aarde redden) Typetopia is de eerste aanbieder van typecursussen op internet. Directeur Romer van Baven van Computype is docent en heeft jarenlange onderwijservaring die hij daarna inzette voor het ontwikkelen van het programma. Besproken door Gerard Koster, docent Engels.
Vak: typecursus voor thuis
SERIOUS GAMING
Doelgroep: groep 6,7,8
In Typetopia ben je dus een ruimtevaarder met als missie het
Voor gratis proefles: www.typetopia.com/typecursus-proefles
vernietigen van brokstukken van een ontplofte planeet. En dat betekent dat je computer er ook uitziet als een controlescherm
Bij Typetopia werkt de leerling aan de hand van een verhaal. Er
van je ruimteschip. Hierop krijg je opdrachten en moet je
staat bij Typetopia het nodige op het spel. In het heelal heeft
proberen zo snel mogelijk je oefeningen te maken. Een van de
een reusachtige explosie plaatsgevonden en brokstukken razen
speciale onderdelen van de cursus is de reflextrainer. Dit is
nu onze richting op. Een ruimtevaarder kan redding brengen. Je
een oefenvorm waarbij de letters één voor één langskomen, in
kunt hem besturen met de toetsen J en F. Niets meer of
een regelmatig, zelf in te stellen tempo. Natuurlijk eerst rustig,
minder, dus het overleven van de aarde ligt in de nog niet zo
maar de leerling wordt uitgedaagd om steeds sneller te reageren.
kundige handen van de beginnende typist. De verhaallijn is dus
De Reflextrainer dwingt blind typen af, want naarmate het
niet heel ingewikkeld en behoorlijk overzichtelijk, dus je bent al
tempo stijgt, is er simpelweg geen tijd meer om naar het
snel aan het oefenen. Er zijn de nodige parallellen met een
toetsenbord te kijken. Maar ook bij Typetopia wordt serious
andere typecursus Super Spy School waarvan je de evaluatie
gaming ingezet. Het grote voordeel hiervan is dat de motivatie
op www.cos-online.nl kunt vinden. De cursusduur bijvoorbeeld.
niet meer ligt bij het leren typen, maar het overleven van een
Ook Typetopia gaat uit van 100 afleveringen die in 20 weken
spel. Dit is voor kinderen over het algemeen veel belangrijker
gedaan moeten worden en ook hier zal de duur van een afleve-
dan het leerdoel, waardoor de intrinsieke motivatie enorm
ring ongeveer 20 minuten zijn.
toeneemt.
RESULTATEN EN MATERIAAL De resultaten van de testen worden in een e-mail gestuurd aan ouders en leerlingen. De mail aan de deelnemers is uiteraard altijd lovend van aard. ‘Ik heb zojuist je beoordeling binnen van het Hoofdkantoor Typetopia. Suuuuuper! Echt geweldig hoe je het doet. We wachten op je. Zien we je snel weer?’ In de eerste mail aan de ouders staat belangrijke informatie over het plannen van de cursus. Zo kan online aangeven worden hoe vaak er per week geoefend wordt en in welke weken de familie op vakantie zal zijn. Daarmee kan er dus ook een einddatum bepaald worden. Ook kun je op Mijn Typetopia rapporten inzien, proefexamens doen en geheimschrift decoderen. Computype
18
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
lettercombinaties als -ooi, -euw, -eer, -eu, -ui, -ei worden extra aangeboden. Bij een groot deel van de oefeningen worden de woorden ook voorgelezen. De oefenvorm wordt op een andere manier aan geboden, omdat de reguliere manier te veel fouten in de hand werken die ontstaan uit de dyslexie. Ook is er meer hulp tijdens het toetsen hetgeen het succes en daarmee het zelfvertrouwen zal vergroten.
SPION OF ASTRONAUT De grauwheid van typecursussen is al lang niet meer. Serious gaming geeft in de eerste mail aan de ouders ook een belangrijke tip:
heeft zijn intrede gedaan en heeft een grote bijdrage geleverd
het is beter om niet langer dan circa 20 minuten per dag bezig
aan het leuker maken van de oefeningen. Als vader ontving ik
te zijn met de cursus. Het opgestuurde materiaal bestaat uit
deze weken veel mail, mijn ene zoontje studeerde voor spion in
een verzamelmap en een Blind Box. De box zorgt ervoor dat je
Super Spy School, mijn andere voor astronaut in Typetopia. Van
je vingers niet meer ziet en dus
beide cursussen kreeg ik geregeld
automatisch blind moet typen.
updates. Misschien is Super Spy
Het afplakken van toetsen
School recenter en visueel aan
(vaak irritant voor mede-
trekkelijker (zie de evaluatie online),
gebruikers) is dus niet
maar in de meeste zaken ontlopen
meer nodig.
de cursussen elkaar niet veel. Bij beide cursussen vinden we een
BALANS
goede mix tussen spelen en leren en
Ook bij Typetopia geldt dat de
allebei mijn zoontjes vinden het leuk
balans tussen spel en leren
om de cursus te volgen. Daardoor
goed verzorgd is. Het visuele
zijn hun vorderingen ook goed. Leren
aspect is misschien wat
typen is min of meer een noodzaak
minder spectaculair dan bij
voor alle basisschoolleerlingen,
Super Spy School, maar dat is
voordat ze naar de middelbare
waarschijnlijk van ondergeschikt belang. Het verhaal kent
school gaan en beide hier bekeken cursussen voldoen op een
voldoende uitdagingen, er zijn zelfs prijzen te winnen door hoog
prima manier aan alle eisen. Dus eigenlijk gaat het maar om
te scoren bij wedstrijden. En dat betekent dus weer je best
één ding: wil je kind liever spion of astronaut zijn? <<
doen om zoveel mogelijk Topians te scoren. Serious gaming wordt duidelijk zichtbaar ingezet. De games richten zich op het reactievermogen en uiteraard willen kinderen goed scoren, waardoor ze beter en sneller leren typen. Zoals het hoort bij serious gaming wordt het gebruikt om de cursist intrinsiek te motiveren, waardoor er sneller (en langer) getypt gaat worden. Ook buiten de spelletjes om wordt geprobeerd verschillende oefenvormen aan te bieden, waardoor het niet zo snel saai wordt. Maar omdat oefening kunst baart, is enige herhaling natuurlijk niet te voorkomen.
DYSLEXIE Het programma Typetopia heeft ook een aparte versie voor dyslectische kinderen. In deze versie krijgt de leerling extra auditieve en visuele hulp aangeboden. Niet alleen wordt hier gewerkt met het lettertype Dyslexia Regular, ook wordt het alfabet opnieuw aangeleerd en wordt er geprobeerd om de letterherkenning te verbeteren. Dit wordt gedaan door letters veel te herhalen en door ze ook te laten horen. Ook bepaalde
Kijk op www.cos-online.nl voor meer praktische tools om ict in de klas te brengen. Exclusief voor abonnees staan hier de leukste lessuggesties, worden de nieuwste ict- en lesmethodes getest en kunnen handige handleidingen worden gedownload.
Nieuwe lespakketten van Schooltv met digitale oefeningen Bekijk nu gratis de demo-oefeningen voor digibord en tablet Vanaf komend schooljaar biedt Schooltv complete, uitgekiende lespakketten bij de volgende programma’s: Koekeloere, Studio Snugger, De Buitendienst van nieuws uit de natuur, Dokter Corrie en Welkom bij de Romeinen. Deze lespakketten
bevatten altijd oefeningen voor digibord/tablet, een werkboekje of werkbladen en een handleiding. Je leerlingen leren vanzelf dankzij een doordachte mix van materialen. Zo wordt leren voor hen leuker. En ze gemotiveerd en bij de les houden, wordt voor jou eenvoudiger.
Op schooltvwebshop.nl/digilessen kun je: • de demo-oefeningen voor digibord en tablet uitproberen • een introductie-abonnement op Studio Snugger nemen • het contactformulier invullen zodat we je op de hoogte kunnen houden
LesLab wint Innovatie Award op de NOT Uit 25 nominaties is LesLab door de publieksjury gekozen tot winnaar van de Innovatie Award 2015. LesLab is een coöperatie van oud-docenten, onderwijskundigen en softwareontwikkelaars die een nieuwe manier van competentiegericht onderwijs ontwikkelden. Een interview met oud-docent Rogier van Essen, een van de initiatiefnemers. Door Suzanne de Boer
DAT MOET EEN FEEST GEWEEST ZIJN, OM DEZE PRIJS TE WINNEN!
bijvoorbeeld niet vertelt hoe je moet solliciteren, maar vraagt
‘Nou en of, als onderwijsprofessionals zo enthousiast op
gewenste baan, worden zij actief bij de les betrokken. Die
LesLab reageren, weten we zeker dat we op de goede weg zijn!
betrokkenheid maakt dat studenten sneller merken wat ze
Zij zijn tenslotte met de studenten degenen die een methode het beste kunnen beoordelen.’
of zijn studenten hem willen helpen bij het solliciteren naar de
allemaal in huis hebben. Ze worden uitgedaagd om – in dit geval – met betere sollicitatietips te komen dan hun klasgenoten en kunnen
UIT WELKE BEHOEFTE IS LESLAB ONTSTAAN?
niet te snel tevreden met iets zijn.’
‘Het viel loopbaanbegeleider Bart Dekker en
DIE WISSELWERKING IS DUS ERG BELANGRIJK?
mij op dat wanneer een student op het mbo loopbaanbegeleiding kreeg, er veel onder-
‘Ja, studenten zijn allemaal anders en daar-
werpen en vaardigheden werden aangestipt.
door kunnen ze zo veel van elkaar leren. Er
Elk jaar weer andere door een andere
is altijd wel iemand die met een idee of een
docent, die niet precies wist wat degene het
oplossing komt waar niemand anders aan
jaar voor hem had gedaan en waarmee een
gedacht heeft. Zo merken ze waar ze goed
ander het jaar erop verder zou gaan. Dat
in zijn en waar ze misschien nog wat winst
maakte het voor de student aan het eind van
kunnen behalen. Ze kunnen een ander eens
de rit onduidelijk wat hij precies had geleerd.
vragen hoe die iets aanpakt. Zo krijgen ze
Dat hij daarbij niet wist over welke specifieke
beter inzicht in waarom ze wel of niet voor een toets
kwaliteiten hij beschikte, hielp niet mee bij het zoeken
slagen en weten ze hoe ze die de volgende keer wel kunnen
naar een passende stageplaats of het zich presenteren
halen. Dat ze zien dat ze invloed hebben op hun eigen
op de arbeidsmarkt.’
ontwikkeling, motiveert enorm.’
EN DIE KWALITEITEN ONTDEKKEN STUDENTEN WEL MET LESLAB?
DIE INSTELLING WERKT BUITEN DE SCHOOL DOOR?
‘Ja, deze lesmethode biedt een activerende invulling aan
dan zul je op een positieve manier op moeten vallen. Een
loopbaanoriëntatie en loopbaanbegeleiding. Het is een pad
actieve houding is een vereiste,
over drie jaar, waarin elk jaar 40 lessen worden gegeven met
dus dat helpt zeker. Maar hoe
een duidelijk voorafbepaald doel. Om die doelen te bereiken,
vermarkt je jezelf nu het best?
leert een student zijn kwaliteiten inzetten. Doordat een docent
Hoe bouw je een netwerk op en
‘Als je een goede stageplaats wilt vinden of een mooie baan,
hoe breid je dat vervolgens uit?
‘Als je als student weet wat je kunt, heb je ook iets aan te bieden’
Hoe vraag je een familielid of kennis met een mooi bedrijf of je daar mag stagelopen? LesLab voorziet ook in al dit soort praktische vaardigheden.’
22
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
LESLAB IN DE LES? LesLab is een flexibel totaalpakket voor drie jaar loopbaanoriëntatie en loopbaanbegeleiding voor het mbo. De methode is gebaseerd op de theorie van Marinka Kuijpers en het Kwalificatiedossier. Elk jaar bevat 40
‘Deze manier van lessen aanbieden, past ook heel goed bij andere vakken en niveaus van onderwijs’
lessen van 100 minuten, elk voorzien van 300 minuten aan werkvormen en ideeën. Docenten kunnen elke les
ze zelf lesonderdelen toevoegen en lessen delen met collega’s.
in 15 minuten aanpassen aan de behoeften van hun
Die uitwisseling levert goed onderwijs op. Dat motiveert
studenten. De studenten gebruiken een werkboek dat de
s tudenten ook zich actief en coöperatief op te stellen,
basis kan vormen voor een mooi portfolio. Een jaar is
waardoor je samen boven jezelf uit kunt stijgen.’
opgebouwd uit vijf thema’s die onderling inwisselbaar zijn, opleiding. LesLab is beschikbaar voor niveau 2 en voor
WAAR ZOU LESLAB NOG MEER IETS KUNNEN BETEKENEN?
niveau 3/4 van het mbo en wordt al op meer dan 30
‘Wij denken dat deze manier van lessen aanbieden ook heel
opleidingen op 5 ROC’s gebruikt. Meer weten?
goed past bij andere vakken en andere niveaus van onderwijs.
Mail voor informatie naar info@leslab.nl.
Waarom zou een aardrijkskundemethode maar één werkvorm
zodat de methode aan te passen is aan de loop van elke
aanbieden om de werking van vulkanen of urbanisatie uit te leggen? Zelf bezitten wij de kennis niet om zo’n methode te
WELK VOORDEEL HEEFT LESLAB VOOR DE DOCENT?
ontwikkelen, daarom zouden we graag eens spreken met
‘Waar andere methodes voorschrijven wat docenten hun
uitgevers als Malmberg of Zwijsen. Samen kunnen we ervoor
studenten moeten bieden, kunnen zij met LesLab zelf invulling
zorgen dat docenten methodisch kunnen werken én dat
aan hun les geven. LesLab bestaat uit werkboeken en een
studenten activerende, aan hen aangepaste lessen krijgen.
digitaal lesvoorbereidingsprogramma met lesideeën en werk-
En het werkt! Docenten geven aan dat hun lessen actiever
vormen. Deze zijn geordend van gestructureerd en duidelijk
zijn geworden en dat ze door de werkvormen meer diepgang
naar open en zelfstandig. Swipend stelt de docent voor zijn
kunnen bieden. Het is geweldig als zo veel mogelijk docenten
klas een op maat gemaakt lesprogramma samen. Ook kunnen
en studenten met deze methode aan de slag kunnen.’ <<
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
23
LESIDEE VO
Dit lesidee kun je ook downloaden op www.cos-online.nl. Handig want de linkjes zijn dan direct klikbaar.
♪ Vogeltje, wat zing je vroeg…♪ ‘Eén zwaluw maakt nog geen zomer.’ ‘Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is.’ ‘Beter één vogel in de hand, dan tien in de lucht.’ Onze Nederlandse taal kent veel spreekwoorden waarin vogels voorkomen. Nederland is een echt vogelland met de Waddenzee, het IJsselmeer, de Zeeuwse wateren en de vele polders. Toch gaat het niet zo goed met de vogels in Nederland. In dit lesidee ga je onderzoeken hoe het zit met de vogels in ons land. Door Henk Botter
VOGELS TELLEN-APP
VOGELS SPOTTEN
Met de Tuinvogel-app kun je meedoen aan de vogeltelling. Nu
Je hebt het vast wel eens gezien in een natuurgebied of vlakbij
niet meer overigens want de telling vond al eind januari plaats.
een snelweg of een bewoond gebied: grijze mannen in groene
Maar je kunt via www.tuinvogeltelling.nl wel de resultaten
jassen met verrekijkers en telescoopkijkers op driepoten. Ze
bekijken of kijken wat er rondfladdert. Deelnemers konden
proberen dan een bijzondere vogel voor hun lenzen te krijgen.
een half uur de vogels in hun tuin tellen. Er waren wel enkele
Op www.waarneming.nl plaatsen vogelspotters hun waar
afspraken: vogels die alleen maar over de tuin vlogen, telden
nemingen van bijzondere en minder bijzondere vogels. Het
niet mee. Daarna kon je je telling doorgeven via de app of de
gevolg is dat mensen uit heel Nederland in hun auto springen
site. De top drie bestaat uit de huismus, de koolmees en de
en op zoek gaan naar die bijzondere vogel die ze misschien nog
merel. Er zijn ook bijzondere vogels gespot als de Siberische
niet eerder hebben gezien. Op de site kun je onder Soorten het
braamsluiper, een langstaartroodmus en een Oosterse tortel.
onderdeel Waargenomen soorten vinden. Eind januari 2015
Op de site kun je bij resultaten de hele top 25 bekijken. Ook
bevatte die lijst 513 waargenomen vogelsoorten. Per provincie
kun je je eigen postcode intypen en kijken welke vogels er bij
kun je zien of een vogelsoort ook daar is waargenomen. Zo is
jou in de buurt veel voorkomen. Om de vogels te kunnen
er eind november 2014 een zeldzame Afrikaanse
herkennen, is er een menu-onderdeel Tuinvogels met fraaie
Woestijngrasmus waargenomen in een polder in de omgeving
afbeeldingen van de vogels.
van Alphen aan den Rijn. Hordes vogelaars uit heel Nederland
Er is ook een speciale tuinvogeltelling voor scholen geweest
trokken naar de Gnephoekpolder om het vogeltje te kunnen
waarbij het aantal vogels op de schoolpleinen zijn geteld. Het zal
toevoegen aan de lijst: http://bit.ly/1BtPFOV.
je niet verbazen dat in deze top drie vogels staan die graag brood-
Allerlei vogelaars houden blogs bij en raadplegen sites om op de
korstjes en ander afval eten: kraaien, huismussen en kauwen.
hoogte te blijven. Neem eens een kijkje op: www.dutchbirding.nl, www.trektellen.nl, https://vogelpunt.wordpress.com en www.vogeldagboek.nl
BELEEF DE LENTE Vanaf begin maart zijn de camera’s van Beleef de lente (www.beleefdelente.nl) weer ingeschakeld. Je kunt het broed proces van diverse vogels als de spreeuw, steenuil, oehoe, torenvalk, ooievaar en zeearend volgen door online mee te kijken naar live camerabeelden via WebTV. Onder Clips kun je de hoogtepunten van afgelopen seizoen terugkijken. Het is een initiatief van Vogelbescherming Nederland (www.vogelbescherming.nl).
24 Kijk op www.cos-online.nl voor meer praktische tools om ict in de klas te brengen. Exclusief voor abonnees staan hier de COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
leukste lessuggesties, worden de nieuwste ict- en lesmethodes getest en kunnen handige handleidingen worden gedownload.
Op hun site vind je ook allerlei informatie over excursies. Op Big Broeder van Vara’s Vroege Vogels kun je ook broedende vogels bekijken, evenals nestelende zoogdieren. Als je op Google zoekt op Big Broeder TV, kun je van 2015 de beelden vinden. Uiteraard kun je ook via vroegevogels.vara.nl een ingang naar deze ‘tv-zender’ vinden. Omdat Beleef de lente al jaren een succes is en het steeds eenvoudiger wordt om zelf een camera te installeren, zijn er diverse sites met live beelden. Neem eens een kijkje bij www.nestkastlive.nl of zoek zelf eens op Google.
VOGELONDERZOEK De vereniging Sovon Vogelonderzoek Nederland (www.sovon.nl) organiseert landelijke vogeltellingen en voert onderzoek uit om te zien of het aantal vogels in Nederland toeneemt of achter uitgaat. Ze zijn daarom gestart met de Vogelatlas: tussen 1
wedstrijd: wie de meest bijzonder vogel kan spotten, wordt
december 2012 tot en met het broedseizoen van 2015 worden
winnaar. Als je bij YouTube als zoekopdracht ‘vogelaars’ intypt,
alle Nederlandse broedvogels en wintervogels geteld. Op
kun je goed zien welke spullen deze hobbyisten gebruiken.
www.vogelatlas.nl kun je in Google Maps een atlasblok claimen
Als je ‘vogeltrek’ intypt, kun je bijvoorbeeld filmpjes over over-
en het getelde aantal vogels invullen. Op diverse plaatsen in
vliegende kraanvogels bekijken of grote groepen spreeuwen
Nederland worden vogels geringd en van zendertjes voorzien om
zien die zich verzamelen in bomen voor de vogeltrek. Met ‘bird
bijvoorbeeld vogeltrekroutes te kunnen onderzoeken. Neem eens
migration’ als zoekterm vind je meer dan 60.000 filmpjes over
een kijkje op de site van het vogelringstation Schiermonnikoog
de vogeltrek die door professionals, toevallige waarnemers en
(www.vogelringschier.nl) en klik daar eens op het onderdeel De
vogelspotters op internet zijn gezet.
terugmeldingen. Je kunt daar een overzicht bekijken van vogels
Je kunt ook vogels als hobby houden in een kooi of hok. Zo zijn
met buitenlandse ringen die op Schiermonnikoog zijn gevangen.
er veel mensen die postduiven houden en er wedstrijden mee
Dat zijn vooral Europese landen, maar ook Ghana (Afrika) en
organiseren: als eigenaar van de duif die bijvoorbeeld als eerste
Rusland (Azië) staan ertussen.
is teruggevlogen uit Frankrijk kun je mooie prijzen winnen. De Nederlandse Postduiven Organisatie had een eenvoudige
VOGELS HERKENNEN
website: www.npo.nl. Als je nu naar die site gaat om informatie
Leuk allemaal, al die vogels tellen! Maar hoe herken je ze of
over postduiven te vinden, kom je bedrogen uit: de site is voor
hoe leer ze je herkennen? Een handige ingang kan de site
100.000 euro gekocht door de Nederlandse Publieke Omroep!
www.welkevogelisdit.nl zijn. Daar kun je door te kijken naar de kleur en de vorm van de vogel je waarneming determineren.
LESIDEE
Door verschillende eigenschappen te bekijken, kun je als je
Bouw een muur op http://nl.padlet.com (kijk bij How to in deze
het goed doet precies zeggen welke vogel je hebt gezien. Zo
editie hoe je dat doet) over vogels. Plaats foto’s die je gemaakt
kun je zien dat een zwarte zangvogel 25 resultaten oplevert
hebt, linkjes en teksten op een interactieve muur en laat zien
die je allemaal kunt bekijken. Dan zie je dat een ekster er
wat je allemaal weet over vogels.
heel anders uitziet dan een spreeuw of een gierzwaluw. Op www.vogelvisie.nl worden 286 Nederlandse vogelsoorten uit 59 verschillende families behandeld. Op de Belgische site www.natuurpunt.be is de vormgeving van de website veel
TIP!
mooier en kun je onder andere ook de Passer domesticus
MET JE SMARTPHONE HET BOS IN
beluisteren. Dat is overigens de gewone huismus, die eigenlijk
Jolanda Pikkaart schreef het boek Met je
niet zo gewoon meer is in Nederland.
smartphone het bos in. Door het boek, de
Om vogels te leren kennen en herkennen kun je ook naar
tips en een smartphone haal je de natuur in
Avifauna in Alphen aan den Rijn gaan. Op www.avifauna.nl
de klas (of breng je de klas naar de natuur).
vind je info over dit oudste vogelpark van Nederland waar ruim
Zo maak je met je smartphone bijvoorbeeld
1.800 vogels leven. Een ander vogelpark, met vooral Europese
een foto van een vogel, het geluid neem je
soorten, vind je op www.vogelparkruinen.nl. Ook is er
op en met een speciale app determineer
www.vogelparkdelorkeershoeve.nl in Overijssel. Als je in Google
je de vogel. In het boek staan talloze voor
zoekt op ‘birdpark’, vind je ook veel parken in het buitenland.
beelden van apps, sites en ander digitaal materiaal die je als leerkracht in kunt
VOGELS ALS HOBBY
zetten. Voldoende inspiratie dus om met je
Mensen die als hobby het bekijken van vogels in de natuur
klas op pad te gaan en de natuur te zien,
hebben, worden vogelaars genoemd. Op YouTube kun je een
ruiken, proeven, horen en voelen en ondertussen nieuwe
filmpje bekijken van de Top of Holland Vogeldag. Dat is een
media in te zetten. www.metjesmartphonehetbosin.nl
COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
25
In de rubriek ‘How To’ leer je stap voor stap werken met een praktische toepassing die geschikt is voor het onderwijs. Suggesties of verzoekjes
HOW TO
voor deze rubriek? Stuur een mail naar redactie@cos.nl.
Werken met Padlet.com Maak een digitale muurkrant in de klas Padlet geeft je een lege digitale muur waar je van alles op kunt zetten. Afbeeldingen, teksten, internetlinks, filmpjes… En je kunt alles delen. Padlet werkt op een telefoon, tablet en op een computer. In deze How to… maken we gebruik van de onderwijsversie van Padlet, Padlet Backpack, en verkennen de mogelijkheden. Door Henk Botter
VOORBEREIDINGEN VOOR PADLET BACKPACK
gemaakt hebben, de instellingen controleren en aanpassen, ons
Voor deze How to schrijven we ons in voor Padlet Backpack
profiel verder personaliseren en de organisatie van ons school
(http://nl.padlet.com/padlet-backpack) door op de knop Try it free
account bijhouden.
for 30 days te klikken. We doen dit in Google Chrome, omdat we al vaker hebben gemerkt dat sites als deze hierin beter worden
WEL OPSLAAN!
weergegeven dan in Internet Explorer. We vullen onze school
We kijken eerst even of onze toegevoegde student bij de ‘colla
gegevens in en krijgen daardoor ook een school.padlet.com
borators’ beschikbaar is. Dat is inderdaad het geval. Bij de knop
internetadres. Omdat we al even wat hadden geoefend met het
van ons schoolaccount staat deze nieuwe student in onze lijst. Zelf
bouwen van een muur in Padlet, komt nu de vraag of we onze
sta je daar als eigenaar vermeld en kun je door op Add new user te
bestaande padlets willen importeren in de nieuwe schoolomgeving.
klikken nieuwe leerlingen of docenten toevoegen. Je hebt daarvoor
Hoewel het een eenvoudige opzet was, importeren we deze padlet
wel e-mailadressen nodig. Hier kun je wel zelf een wachtwoord
toch maar even. We kunnen nu ‘collaborators’ uitnodigen om onze
aanpassen. Een handige optie is genoemd in de tab Add multiple
bestanden ook te importeren, maar slaan deze optie over. In het
users: door komma-gescheiden de gegevens in te typen kun je een
volgende scherm kunnen we nu anderen toevoegen aan onze lijst
klas toevoegen. Dit mag ook zonder e-mailadressen op te geven.
van samenwerkenden. Je moet daarvoor de naam, het mailadres
Zo kun je snel en met eigen inlognamen en wachtwoorden een klas
en de rol (student of teacher) invullen. We vullen een ander mail-
met leerlingen toevoegen. De leerlingen openen het school-Padlet-
adres van onszelf in en ontvangen een mailtje met inloggegevens
adres en kunnen vervolgens inloggen. Het is dus wel van belang
en het internetadres. Deze nieuwe gebruiker heeft van Padlet een
om de lijst met nieuwe gebruikers apart op te slaan, bijvoorbeeld
wachtwoord gekregen en kan daarmee inloggen. Ondertussen zijn
in een tekstverwerker. Leerlingen zijn soms vergeetachtig...
we zelf als docent ook verder gegaan en krijgen ons overzichtsscherm te zien, dat is verdeeld in acht witte rechthoeken met roze
EEN PADLET MAKEN
icoontjes en grijze teksten. We kunnen onze Padlets inzien, de
Nadat we de instellingen en mogelijkheden hebben verkend, wordt
activiteiten op onze Padlets bekijken, zien welke mensen kunnen
het tijd om met Padlet zelf aan de slag te gaan. We klikken daar-
samenwerken, de bestanden die zijn geüpload, de links die we
voor op Create new Padlet. We komen in een bijna leeg scherm
26 Kijk op www.cos-online.nl voor meer praktische tools om ict in de klas te brengen. Exclusief voor abonnees staan hier de COS JAARGANG 32 NUMMER 7 – 2015
leukste lessuggesties, worden de nieuwste ict- en lesmethodes getest en kunnen handige handleidingen worden gedownload.
met een lichtgrijze achtergrond.
online is geplaatst: de voortgang
Onderin verschijnt een oranje balk
is te controleren met een paarse
met een tip in het Engels waarin
balk. Als de upload is voltooid,
wordt uitgelegd dat we door te
zien we de gekozen foto en
dubbelklikken of te slepen een
typen we er een titel en een
bestand kunnen toevoegen.
korte toelichting bij. Als we
Rechts in het scherm is een zwarte
vervolgens op de post klikken,
verticale balk geplaatst met zeven
zien we in een nieuw venster de
knoppen: Homepage, Create an new
foto sterk uitvergroot met onze
wall, je eigen gebruikersnaam, Share/
titel en tekst eronder.
Export, Get more info, Get help en
Rechtsboven zien we nu 2/2
Modify this wall. We klikken dubbel
staan: we kunnen met een pijltje
op de grijze ‘muur’. Er verschijnt een
naar links onze vorige post zien
geel kader met rechtsbovenin een
en met het witte kruisje het
rode prullenbak. In het kader staat
venster sluiten om naar de
Write something en daaronder staat
muur terug te gaan.
een icoontje voor het aanbrengen
We slepen de post van het Anne
van een link, een icoontje dat aan-
Frank Huis iets naar links op
geeft dat je iets kunt uploaden en een
onze muur, want we willen
icoontje dat een webcamconnectie
eronder ook een filmpje over
tot stand kan brengen. We typen
Anne Frank toevoegen. We
een tekstje in over de Rembrandt-
klikken er weer dubbel, typen de titel met uitleg en plakken de
tentoonstelling in het Rijksmuseum en voegen de link naar de site van het
YouTube-link door op het icoontje te klikken.
Rijksmuseum toe. In het kader verschijnt nu een
De post is weer bescheiden van omvang,
afbeelding die bij de site van het Rijksmuseum
maar als we erop klikken, krijgen we de post
hoort. Als we erop klikken, moet dus de site van
weer groot te zien met de still van de video.
dit museum zichtbaar worden. Helaas krijgen we
Je kunt gewoon op de play-knop klikken om
een melding dat deze inhoud niet kan worden
het filmpje te starten en dit ook scherm
weergegeven in een frame. Wel kunnen we de
vullend laten weergeven.
inhoud in een nieuw venster openen. We besluiten
Zo posten we diverse afbeeldingen en links
van onderwerp te veranderen. We gaan een muur
op onze muur. De grootte van de posts is
over Amsterdam maken. Rechts boven de ‘post’
niet aan te passen: het gaat er vooral om
klikken we op de prullenbak om dit bericht te
dat je door op een post te klikken in een
wissen en klikken op OK, Remove. Omdat er in
nieuw scherm de afbeelding, de tekst of een
een post niets staat over de opmaakmogelijk-
filmpje goed kan bekijken. We klikken op
heden, klikken we daarvoor op het vraagteken
de instellingenknop (Modify this wall) om
in de zwarte menubalk. Daar lezen we dat we
de mogelijkheden te verkennen. Daar
met de bekende Control + toetscombinaties
kunnen we thema’s, wallpapers en layout
de tekst vet en cursief kunnen maken. Zo kun
kiezen om het geheel te verfraaien. Ook
je ook met Control + k een genummerde lijst
kun je daar het adres van de muur aanpas-
en met Control + j een lijst met opsommings
sen en een kopie van de muur verzenden.
tekens maken. We gaan het uitproberen. We
Bij de menuknop Share/Export kun je de
klikken dubbel op de muur, typen in het
muur als afbeelding, pdf-, Excel- of csv-
venster Amsterdam met Ctrl + b en gebruiken
bestand exporteren. Ook kun je codes
opsommingstekens om een aantal toeristische
embedden of je muur versturen als
attracties onder elkaar te typen. Als we klaar
QR-code. Mogelijkheden te over! <<
zijn en vervolgens dubbelklikken op deze post, krijgen we in een nieuw venster met witte letters op een zwarte achtergrond de aangemaakte post te zien.
VERFRAAIEN Met Google Afbeeldingen hebben we een aantal afbeeldingen van Amsterdamse toeristische trekpleisters verzameld. We klikken ergens op de muur en kiezen voor het uploaden van een foto. In
TIPS • Via http://jn.padlet.com/ worden antwoorden op divers FAQ’s aangeboden. • Via http://jn.padlet.com/category/123-padlet-backpack wordt een zestiental vragen over Padlet Backpack behandeld. • Via https://nl.padlet.com/ is het mogelijk om de diverse mogelijkheden verder te onderzoeken en om in een galerie muren van anderen te bekijken.
dit geval van het Anne Frank Huis. Het duurt even voordat de foto
ALTERNATIEVEN • Een bekend alternatief is Glogster (www.glogster.com).
27
• Ook met Popplet (www.popplet.com) COS zijn JAARGANG vergelijkbare 32 NUMMER muurkranten 7 – 2015 te maken.
HOE LEREN LEERLINGEN
ZELFSTANDIG EN GOED WORD, POWERPOINT OF EXCEL? Softwareprogramma’s waarmee leerlingen zelfstandig op een uitdagende, digitale manier de basis van Word, Excel, Powerpoint en toetsenbord leren gebruiken. Voor Office 2003, 2007 én 2010! Eénmalige licenties, inclusief volgsysteem.
voor Office 2003, 2007 én 2010
>
Download gratis proeflessen op schoolsupport.nl/4kids en oordeel zelf!
ER NOG ME N UITGAVE
VIND DE MEESTE EN BESTE WERKBLADEN Lesmateriaal op maat voor het gehele basisonderwjs Meer dan twintigduizend werkbladen Aantrekkelijk licentiemodel
www.basisschoolmateriaal.nl >
www.schoolsupport.nl