Dossier
Toetsen op school 20 22 25 27 9
pagina’s
Voorbereiden Zo worden jij en je kind toetsbestendig.
Testpanel Oefenproducten onder de loep.
Webshop Met deze producten wordt oefenen leuk!
Column Marie-Eline ‘Cito-toetsen, daar krijgen kinderen de bibbers van.’
Met: informatie over toetsen op school, tips en handige producten
PrimaOuders.nl 19
Zo worden jij en je kind toetsbestendig!
J
e kind wordt op school al vanaf groep 1 regelmatig getoetst. Voorbeeld zijn de in ons land veel gebruikte volgtoetsen die horen bij het Cito Volgsysteem. Dit volgt de vorderingen van leerlingen van groep 1 tot en met 8 en bevat toetsen op de gebieden
rekenen en wiskunde, taal, lezen, sociaal-emotionele ontwikkeling en studievaardig-
heden. Is al dat toetsen wel nodig? En hoe kun je je kind helpen? PrimaOuders zet alle informatie en tips op een rijtje. Om het onderwijs goed bij jouw kind te laten aansluiten, wil de leerkracht weten wat je kind al beheerst en wat hij of zij nog moet leren. Daarom maken de meeste scholen gebruik van toetsen. Dat gebeurt op verschillende manieren. Allereerst door dagelijkse evaluatie bij het geven van beurten, het nakijken van werk en het observeren tijdens de les. Daarnaast gebruiken veel scholen ook toetsen die bij het lesmateriaal horen. De meeste scholen nemen ook methode-onafhankelijke toetsen af. Daarmee krijgen ze betrouwbare gegevens over de ontwikkeling van kinderen en kunnen ze hun prestaties vergelijken met die van kinderen uit het hele land.
Welke toetsen zijn er allemaal? Bij het kiezen van een toets kijkt de leerkracht eerst naar het doel: wat wil hij meten en waarom? Meest voorkomend zijn schriftelijke toetsen zoals de volgtoetsen die horen bij het Cito Volgsysteem. Ook de 20 PrimaOuders.nl
Entreetoetsen en de Eindtoets Basisonderwijs maken deel uit van dit volgsysteem. Vanaf 2013 zijn er
Wat wil hij meten en waarom? twee papieren versies van de Cito Eindtoets: de Eindtoets Basis en
de Eindtoets Niveau. De eerste is bedoeld voor leerlingen met een schooladvies gemengde/theoretische leerweg of hoger, de tweede voor leerlingen met een schooladvies basis- of kaderberoepsgerichte leerweg. De meeste volgtoetsen zijn er inmiddels ook in een digitale variant. Dat bespaart de leerkracht tijd. Om spreekvaardigheid of bijvoorbeeld technische leesvaardigheid te meten, worden mondelinge toetsen afgenomen. Verder bestaan er
Tips bij de voorbereiding op de eindtoets: • Bespreek de toets met je kind. Dat kan eventuele zenuwen wegnemen. • Vraag op school na of er een oefentoets gemaakt wordt. • Zorg dat je kind voldoende is uitgerust. • Zorg dat je kind op toetsdagen goed ontbijt. • Wil je oefenen? Overleg met de leerkracht. Die weet precies wat extra aandacht nodig heeft. • Oefen niet teveel. • Zoek op tijd hulp als je kind veel last heeft van faalangst.
Dossier Tekst Anita Drost
Wist je dat...
In tegenstelling tot wat er gedacht wordt, zijn toetsen niet verplicht observatiesystemen en wordt op een aantal scholen een intelligentietest afgenomen. Voor leerlingen die niet goed kunnen lezen of zien, zijn veel toetsen verkrijgbaar in een aangepaste versie, bijvoorbeeld een gesproken, vergrote, zwart-wit, braille- of Kurzweilversie.
Eindtoetsen Basisscholen zijn verplicht om in groep 8 een schriftelijk advies te geven over het type voortgezet onderwijs dat past bij je kind. Daarbij wordt rekening gehouden met de schoolprestaties en eigenschappen van je kind en de wens van ouders en kind. De uitslag van de eindtoets is een aanvullend hulpmiddel. In ons land neemt ruim 80 procent van de scholen de Eindtoets Basisonderwijs van Cito af, maar sommige scholen kiezen voor een andere eindtoets, zoals het Drempelonderzoek of de NIO-toets. Toetsen zijn dus niet verplicht, ook de Cito-toets of een andere
eindtoets niet. Wel wil de overheid dat er vanaf het schooljaar 20132014 een verplichte eindtoets komt voor taal en rekenen voor groep 8.
Wel of niet oefenen? Als de Cito Eindtoets dichterbij komt, vragen veel ouders zich af of ze hiervoor met hun kind moeten oefenen. In principe is dit niet nodig. De eindtoets is er om te kijken wat je kind heeft geleerd op de basisschool. Oefenen kan wel
…de resultaten op de eindtoets niet alleen belangrijk zijn bij de keuze voor een middelbare school, maar ook door de Onderwijsinspectie worden gebruikt voor het toezicht op het onderwijs? Daarbij kijkt de inspectie naar de gemiddelde score van de school, niet naar individuele resultaten.
zinvol zijn als je het idee hebt dat je kind lager scoort dan hij zou kunnen doordat hij of zij onderwijs heeft gemist of geen goed onderwijs heeft ontvangen. Ook voor kinderen die last hebben van faalangst kan oefenen prettig zijn. Voor veel kinderen geldt dat het fijn is om alvast een beetje te weten hoe zo’n toets gaat.
PrimaOuders.nl 21
Scan deze pagina voor leuke extra’s!
Toetsen getest! Boeken, spellen, quizzen, testen… er is van alles te krijgen om je kennis op een leuke manier bij te spijkeren. Mathijs van Dijk (11), die dit jaar de Cito-toets doet, en zijn moeder Claudia nemen voor PrimaOuders een aantal opties onder de loep. Broertje Alex (8) kijkt kritisch mee. Het Grote Taalboek Oefenboek ‘Vooral geschikt voor kinderen met een kleine taalachterstand’ Van klinker tot lettergreep, van werkwoord tot voornaamwoord, van apostrof tot trema, van alinea tot spreekbeurt, van dialect tot jongerentaal. Alles over taal overzichtelijk op een rij. Leeftijd: 10 - 14 jaar • Prijs: € 19,95
Reken-oefenboek: Getallenkennis ‘Zo is rekenen niet saai, maar juist heel leuk!’ In Getallenkennis komt onder meer de grootste gemene deler en het kleinste gemene veelvoud aan bod, maar ook rekenen met negatieve getallen, priemgetallen, hoeveelheden schatten, en nog veel meer. Leeftijd: van 10 -12 jaar • Prijs: € 8,50
Quiz-it: van hot naar her ‘Vrijwillig zullen de kinderen het niet oppakken’ Quiz-it: van hot naar her is een quizspel met geïllustreerde quizkaarten. Je speelt het alleen of met anderen om topografische kennis te vergroten. Leeftijd: Vanaf 8 jaar • Prijs: € 5,95
22 PrimaOuders.nl
Wat was jullie eerste indruk van het boek?
Is het boek nuttig ter voorbereiding op een toets?
Een rekenboek, leuk of lastig?
Leer je er ook beter door rekenen?
Wat vinden jullie van het spel?
Vond je het een leerzaam spel?
Mathijs van Dijk 11 jaar
Dossier Claudiavan Dijk 40 jaar
Test
‘Ik had meteen zin om de opdrachten te maken. Veel heb ik op school al geleerd, dus moeilijk vond ik het niet.’
‘Alle belangrijke spellingsitems komen aan bod. Taal, lezen, schrijven… het staat er allemaal in met goede oefeningen zoals Mathijs die ook op school krijgt.’
‘Je leert er wel van als je ook de moeilijke opdrachten probeert te maken. Je komt dan steeds een stapje verder.’
‘Het boek kan zeker helpen maar het is wel even zoeken welk deel van het boek goed aansluit bij de lesstof. Mathijs is erg goed in taal dus hij zoeft door het boek heen. Ik denk dat het vooral geschikt is voor kinderen met een kleine taalachterstand.’
‘Ik vind het boek leuk want zo krijg ik het ook op school maar er staan ook hele moeilijke opgaven in. Soms moest ik het toch even aan mijn ouders vragen.’
‘En dat was nog best lastig want er staan pittige opdrachten in. Ik vermoed dat Mathijs de sommen wel alleen kan maken, het lijkt namelijk veel op de Citoopdrachten die hij moet maken.’
‘Ik wel! Vooral om het niet saai is, maar juist heel leuk. Zo moet je bijvoorbeeld de kleinste som verbinden met de opvolgende som tot je een tekening krijgt. Dan heb je niet door dat je echt aan het rekenen bent.’
‘Ik denk dat deze opdrachten goed zijn ter voorbereiding op de Cito dus ik hou hem nog even hier, oké?!’
‘Ik vind het een goed spel omdat het Aardrijkskunde is. Mijn broertje Alex kan daar van leren. Ik heb dit al op school gehad maar ik help mijn broertje graag.’
‘Er zit niet echt een beschrijving bij maar het spel is goed op te starten. De vragen zijn pittig, maar wel leerzaam. Het kan de kinderen alleen niet echt boeien.’
‘Van de helft wist ik de antwoorden niet. Het staat ook niet zo goed uitgelegd hoe je het moet spelen. Het is voor kinderen een beetje saai, maar je kan er misschien wel wat van opsteken.’
‘Het is leerzaam, maar of het in te zetten is voor toetsen denk ik niet. Het zijn algemene intelligentie vragen, maar toetsen zijn heel specifiek van aard waarvoor de juiste lesmaterie geleerd moet worden.’
PrimaOuders.nl 23
Uitgelicht:
De Basisschool Quiz groep 8 Weet jij alles wat je moet weten? Met deze quiz oefen je alle vakken die je in groep 8 krijgt. Met 600 vragen, compleet met uitleg en illustraties. Feiten, weetjes, algemene kennis- en woordenschatvragen wisselen zich af. Een leuke manier om de stof van Groep 8 nog eens door te nemen. Leeftijd: Groep 8 • Prijs: € 9,95
Oproep
Wat vind je van De Basisschool Quiz, Mathijs? ‘Ik vind hem wel leuk omdat je ouders je niet hoeven te helpen.’ Kloppen de quizvragen ook met wat je in de klas krijgt? ‘Een beetje.’ Vind je het makkelijk of juist moeilijk? ‘Vooral de astronomie vragen vind ik moeilijk. De rest is wel wat makkelijker.’ Ga je de quiz gebruiken om te oefenen voor je Cito-toets? ‘Ja ik ga er wel mee oefenen voor de toets, vooral de Engelse vragen.’ Als moeder van Mathijs, vind jij De Basisschool Quiz groep 8 zinvol? ‘Vooral heel interessant. Er staan goede vragen in, netjes geordend per categorie.’ Kun je je kind makkelijk overhoren? ‘Ja dat is met behulp van de flappen heel makkelijk te doen, een kind kan dit zelf ook heel gemakkelijk doen.’ Steek je er zelf ook nog wat van op? ‘O zeker!’ Ga je de quiz gebruiken om Mathijs te laten oefenen voor een toets? ‘Echt oefenen zo vlak voor de Cito vind ik niet noodzakelijk. Mathijs is heel leergierig en hij gaat heel goed op school. Oefenen heeft alleen zin als je weet dat er een achterstand is die je nog kunt bijspijkeren maar daar moet je dan veel eerder mee beginnen. Dat neemt niet weg dat dit wel een heel leuk product is om je algemene kennis te vergroten. ’
Wil jij net als dit gezin of als huiswerkinstituut of kinderdagverblijf de educatieve producten uit de PrimaOuders webshop testen? Geef je dan op. Stuur een mail naar redactie@primaouders.nl met daarin een korte uitleg wie jullie zijn en waarom jullie producten willen testen. Onze testers worden uiteraard beloond met een leuk goodiepakket.
24 PrimaOuders.nl
Scan deze pagina voor leuke extra’s!
Dossier
Zo maak je oefenen leuk! Je huiswerk maken zonder ziek te worden Het maken van huiswerk en het leren van lessen is voor veel kinderen een ware opdracht. Hoe plan je je huiswerk en je lessen? Waarop let je bij het plannen van een langlopende taak? Op deze en andere vragen biedt het boekje Schoolwerk maken zonder ziek te worden een antwoord. Abimo uitgeverij • € 9,95 • 10 t/m 14 jaar
Squla - 3 maanden abonnement Met Squla haalt je kind het beste uit zichzelf én het schooljaar. Met het lidmaatschap kun je online oefenen. De quizzen, instructiefilms en spellen in alle vakken worden continu uitgebreid. Op Squla kunnen kinderen ook wedstrijdjes spelen met vriendjes en klasgenoten. De vorderingen volg je in een ouderrapport. Squla • € 31,95 • Groep 3 t/m 8
Zeker Weten! Met een dobbelsteen en 600 kaarten worden reken-, taal- en wereldoriëntatievragen beantwoord op het niveau van groep 8. Dé uitdaging voor kinderen om hun kennis te testen. Het spel is ontwikkeld met medewerking van Cito. NTR / School TV • € 9,95 • Groep 7 en 8
Rekenkalender 2 Ik vind rekenen leuk! Kinderen die dat zeggen, maken vast gebruik van de Rekenkalender. Daarin vinden ze 104 gevarieerde opdrachten. De kalender is speciaal voor kinderen uit groep 4 die extra uitdaging kunnen gebruiken, en voor kinderen in groep 5 die extra oefening nodig hebben. Abimo • € 9,95 • Vanaf 7 jaar
Al deze producten en vele andere zijn verkrijgbaar via www.primaouders.nl
PrimaOuders.nl 25
Column
Dossier
Marie-Eline Vervoort is lerares en remedial teacher. Ze is de drijvende
kracht achter De Studietuin, een professioneel bijles en huiswerkbegeleidingsinstituut met vestigingen in Amsterdam. Ze is moeder van een zoon van zeven en een dochter van drie jaar.
H
et lesgeven aan achtjarigen is gewéldig werk! Dit ver-
tel ik aan iedereen die luisteren wil. Vooral op feestjes kan ik mensen overdonderen met mijn enthousiasme. Lesgeven is uitdagend. Zinvol. De basis van onze maatschappij. Nooit saai. Onbedoeld heb ik al een handvol toehoorders naar de Pabo gekletst.
Ik fiets na zo’n feestje, onbewust van mijn impact, voldaan naar huis. Na jaren piekeren heeft iemand dan eindelijk de knoop doorgehakt: de saaie kantoorbaan ingeruild voor de klas! Maar… ze zijn allemaal weer gestopt, verlangend naar hun kantoorbaan. Niet iedereen voelt zich opperbest in een ruimte met 30 leerlingen. En dat kinderen monstertjes kúnnen zijn, dat had ik er even niet bij verteld. De afhakers vinden de werkdruk het zwaarst. Hoe kan je in zoveel vakken tegelijk lesgeven en toetsen? Dictees, hoofdrekentoetsen, Engels… En als klap op de vuurpijl; Citotoetsen. Daar krijgen kinderen vaak de bibbers van. Ouders ook, soms nog wel meer dan hun kroost. Laatst vroeg een moeder me angstig of haar dochter met B-scores wel ‘VWO materiaal’ zou worden. Ze had gehoord dat je overal A moet hebben. En we praten hier over midden groep 5! Of de moeder die verhaal kwam halen omdat er twee C’s waren behaald. Waar ik mee bezig was in de klas! Een kleine uitdraai maakte duidelijk dat haar dochter sinds de kleuters regelmatig D’s haalde.
Daar zitten ze, in de toetsstand gebogen over hun blaadjes Als leraar doe je hard je best om aan alle wensen te voldoen. De klas en ik werken het hele jaar hard toe naar goede resultaten. Soms kijk ik tijdens zo’n toets even stiekem naar ze. Daar zitten ze, in de toetsstand, gebogen over hun blaadjes. Soms hangt er een tong uit de mond of wordt er verwoed gegumd. Ze werken voor hun toekomst, de verwachtingen van ouders en voor de maatschappij. Altijd hoop ik dat de hele klas het goed maakt. Maar vaak halen dezelfden wéér een laag cijfer. Oef. Dat zal moeder niet leuk vinden. En soms… héél soms verlang ik dan ook naar een lekker saaie kantoorbaan.
PrimaOuders.nl 27