20
Iedere school een eigen
Scholen en bibliotheken horen bij elkaar. De laatste jaren zijn ze nog inniger gaan samenwerken. Steeds meer openbare bibliotheken sluiten een deel van hun filialen en verplaatsen die naar scholen. Zo proberen ze kinderen nog meer te laten lezen.
o
Op basisschool De Haren in Den Bosch is de vroegere schoolbibliotheek omgebouwd tot filiaal van de openbare bibliotheek. Schooldirecteur Hanneke van de Meerendonk vindt het ideaal. ‘We hoeven niet meer zelf voor de collectie te zorgen, dat doet een medewerker van de openbare bibliotheek. Zij begeleidt de vrijwilligers, zet nieuwe boeken in het systeem en regelt activiteiten, bijvoorbeeld tijdens de Kinderboekenweek.’ De medewerker is zeven uur per week aanwezig, maar de bibliotheek is in ieder geval elke ochtend open. Dat was eerst minder, maar daar waren de kinderen het niet mee eens. Zij vonden dat de bieb langer open moest en daarin kregen ze hun zin.
Alleen voor schoolkinderen ‘Er wordt bij ons meer dan gemiddeld uitgeleend’, zegt Van de Meerendonk. ‘En kinderen bezoeken ook graag extra leesactiviteiten. Af en toe lezen vrijwilligers na school voor en ook daar komen veel kinderen op af.’ De Haren is geen uitzondering in Den Bosch. In deze stad worden vier van de zes vestigingen van de openbare bibliotheek gesloten, in plaats daarvan krijgt iedere basisschool een eigen bibliotheek die alleen toegankelijk is voor kinderen van de school. Op meer plaatsen in het land wordt het zo geregeld. Maar dat is niet verplicht, elk van de 168 openbare bibliotheken kijkt samen met de eigen gemeente wat de beste aanpak is. Den Haag en Amsterdam houden liever zo veel mogelijk filialen open.
Bezuinigingsmaatregel De nieuwe aanpak van de bibliotheken is in de eerste plaats bedoeld om het lezen te bevorderen en zo de leerprestaties van de leerlingen te verbeteren, vertelt Ap de Vries, directeur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken. ‘Het past in het beleid om naar doelgroepen toe te gaan. Niet alleen in scholen, maar bijvoorbeeld ook in bejaardentehuizen zitten tegenwoordig vestigingen van de openbare bibliotheek.’ Het is ook
lezen 21
non-fictie boeken sprake van een snelle digitalisering.’ De rol van de bibliotheken is wel veranderd door het internet. ‘Vroeger hadden bibliotheken het monopolie op informatie. Als je meer over een onderwerp wilde weten, ging je naar de bieb. Dat is niet meer zo, je kunt alles opzoeken op internet. Maar leerlingen moeten wel leren de juiste vragen te stellen en de informatie die ze vinden te beoordelen. Media-educatie wordt daarom steeds belangrijker. En ook op dat punt kunnen bibliotheken en scholen goed samenwerken.’
bieb?
Waar een filiaal op een school wordt geopend, zie je het aantal uitleningen omhooggaan
Voor- en nadelen bieb in de school
een bezuinigingsmaatregel, geeft hij met enige tegenzin toe, omdat er zo minder personeel en gebouwen hoeven te worden betaald. Maar de verplaatsing van de filialen naar de scholen heeft al een duidelijk positief effect. ‘Waar een filiaal op een school wordt geopend, zie je het aantal uitleningen omhooggaan.’ In iedere plaats blijft een centrale vestiging open en het is volgens De Vries belangrijk dat kinderen ook daar af en toe op bezoek gaan. ‘Ze moeten de weg naar de centrale bibliotheek kennen voor als ze ouder zijn.’
Belang van media-educatie Voorlopig hebben de schoolbibliotheken nog weinig te maken met de toenemende digitalisering. ‘Tot nu toe zijn er weinig jeugdboeken gedigitaliseerd. Bij boeken voor volwassenen gaat het harder, daar is vooral bij
NADEEL Ouders kunnen minder makkelijk samen met hun kind naar de bieb.
Boekeenboek.nl In Rotterdam gaan ook filialen dicht. Het filiaal naast de Goede Herderschool wordt bijvoorbeeld gesloten, maar de bieb komt nu op een andere manier naar de kinderen toe. ‘Leerlingen van groep 4 tot en met 8 kunnen via de website boekeenboek.nl boeken bij de openbare bibliotheek bestellen. Die worden dan bij ons op school bezorgd’, vertelt Fatima Koote, leescoordinator van de Goede Herderschool. ‘Voor leerlingen uit groep 1 tot en met 3 is er drie maal per jaar een wisselende collectie beschikbaar. De leesconsulente van de bibliotheek ondersteunt mij en de andere leescoördinator en helpt ons met de uitvoering van het leesbevorderingsplan. Hiervoor werkten we ook samen met de bieb, maar het is prettig dat iemand van hen nu echt betrokken is bij onze school. We hebben met hulp van de leesconsulente nieuwe boeken aangeschaft en ze heeft onze eigen collectie doorgespit op verouderde boeken en die weggedaan.’ De kinderen reageren iedere keer weer enthousiast als ze de kisten met boeken zien aankomen. Koote kan nog niet zeggen of de extra aandacht voor lezen al tot betere resultaten heeft geleid. ‘Maar ik ben ervan overtuigd dat de prestaties van kinderen die met plezier lezen vooruitgaan.’
Tekst: Mirjam Janssen | Beeld: iStockphoto
Trends • Binnenkort kan iedereen alle biebboeken en tijdschriften in heel Nederland via de computer bestellen. • De centrale vestigingen van bibliotheken worden ontmoetingspunten en komen samen met bijvoorbeeld de muziekschool of het theater in één gebouw. • Doordat je alles kunt opzoeken op internet wordt media-educatie door scholen en bibliotheken belangrijker. Leerlingen moeten immers wel leren de juiste vragen te stellen en leren de informatie die ze vinden te beoordelen.
VOORDEEL Leerkrachten krijgen ondersteuning en advies. Kinderen kunnen steeds nieuwe boeken lezen en hebben een ruimere keus.