Onderwijsnl
Voor alle professionals in het onderwijs nummer 3 • april 2014 • www.primaonderwijs.nl • verschijnt 6x per jaar •
Aanvraagronde
t r a t s n a v 4 1 0 2 s Lerarenbeur
‘Studeren is geweldig leuk’ ‘Ik miste uitdaging’
‘Lesgeven is het mooiste dat er is’
&
‘Ik word echt een betere docent’
Politiek in de klas • Professionaliseren op de werkplek • Cultuur in de spiegel • Apple Solution Experts: maatwerkoplossingen voor het onderwijs • Kennisnet helpt scholen met privacy • Herdenken en vieren op 4 en 5 mei
POnderwijs Cover April 2014.indd 1
21-03-14 16:11
POLITIEKE
BEWUSTWORDING OP SCHOOL De Europese verkiezingen liggen in het vooruitzicht en de Gemeenteraads-
verkiezingen zijn net achter de rug. Maar een sterke democratische samenleving begint niet in het stemhokje. Het wordt gedragen door maatschappelijk bewuste en goed geïnformeerde burgers. Susanne Eskens-Vinck van Coolpolitics en Jan Dirk Gerritsen van ProDemos helpen hier aan mee door te werken met jongeren op school. tekst erik ouwerkerk | beeld prodemos
Slogans, ferme stellingname, beloften en opiniepeilingen. De strijd om de kiezer krijgt eens in de zoveel tijd alle aandacht van de media en bepaalt voor een deel het negatieve beeld dat mensen van politiek kunnen hebben: onbereikbaar, onbetrouwbaar en ondoorzichtig. Susanne en Dirk Jan zijn van mening dat het politieke proces continu plaatsvindt, deel uitmaakt van ons dagelijks leven en alleen goed kan functioneren bij de gratie van bewuste en kritische burgers. Dat verdient aandacht, vinden ze.
Het politieke proces
ProDemos - Huis voor democratie en rechtsstaat probeert jongeren te informeren over politiek en te activeren. ‘Dat doen we in Den Haag en op locatie’, aldus Jan Dirk. ‘Aan de Hofweg in Den Haag bijvoorbeeld ontvangen we met ons programma ProDemos
Binnenhof voor scholen dagelijks zo’n 12 klassen. Aan de hand van een rollenspel leren de leerlingen hun standpunten te verdedigen in een kamerdebat in een nagebouwde vergaderzaal van de tweede kamer, en ze krijgen een rondleiding op het binnenhof. De klassen gaan ook naar de echte Tweede Kamer waar ze een gesprek hebben met een Kamerlid. We bieden heel veel aan, voor verschillende niveaus en behoeften. We hebben lesmateriaal, organiseren ook de jongerengemeenteraad, schaduwverkiezingen op school...’ Het aanbod is uitgebreid, maar hoe worden de jongeren aangespoord ook zelf politiek actief te zijn en zich politiek te ontwikkelen? ‘Dat doen we onder meer door vragen te stellen als wat wil jíj betekenen voor jouw stad in de gemeenteraad of, hoeveel budget zou jij reserveren voor onderwijs?’, legt Jan Dirk uit. ‘Vervolgens is het wel van belang dat ze hun plannen toetsen op uitvoer-
52
Politiek.indd 52
20-03-14 18:14
baarheid: hoeveel geld blijft er bijvoorbeeld over voor andere zaken, is er wel genoeg onderwijspersoneel?’
De leefwereld van jongeren Het is belangrijk dat jongeren van nu weten hoe politiek is georganiseerd op gemeentelijk, provinciaal, landelijk en internationaal niveau. Welke instituties spelen een rol, via welke lijnen loopt de besluitvorming in Den Haag, wie bewaakt de rechtsstaat? Onmisbare vragen waar ProDemos uitgebreid op in gaat, maar minstens zo belangrijk is het volgens Susanne Eskens-Vinck van Coolpolitics om aan de andere kant te beginnen: bij de leefwereld van de doelgroep zelf. Coolpolitics, dat ooit begon als alternatieve afterparty na de Tweede Kamerverkiezingen van 2002, is uitgegroeid tot multidisciplinaire organisatie waar politiek, kunst, cultuur en wetenschap samenkomen. Dat alles ten gunste van een maatschappij waar betrokken burgers aan willen deelnemen, vragen durven stellen en op zoek zijn naar antwoorden. ‘Ouderen gaan er maar al te snel van uit dat jonge mensen zich niet interesseren voor politiek, maar dat is ten onrechte. Ze weten heel goed wat er speelt in de wereld en zijn al politiek bewust. Wanneer je de eigen leefomgeving, de dagelijkse realiteit als uitgangspunt neemt, volgt de rest vanzelf. Het is daarom ook moeilijk om zaken als cultuur en politiek uit elkaar te halen. Het één beïnvloedt het ander. Het begint misschien dicht bij huis, maar vanuit die basis kan het besef groeien ook deel uit te maken van een land, een Europa, een wereld. Daarom hebben we bij ons Schoolpolitics-project de leerlingen ook onderwerpen en stellingen aan laten dragen over de onderwerpen die zij belangrijk vinden. Zo scoor-
de de stelling “Om de segregatie in de steden tegen te gaan, moet de gemeente zwarte en witte wijken actief mixen” de meeste stemmen van Amsterdamse scholieren. Dan beginnen we zo’n debat voor de Gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam bijvoorbeeld niet met de duizenden ambtenaren wiens baan op de tocht staat. Afgezien van een enkele leerling wiens vader of moeder bij de gemeente werkt, zal het ze niet meteen raken. We beginnen bij hun leefwereld - de school, jongerencentra, overlast in hun wijk etc. - en daar gaan ze dan over in debat met lokale politici.’
Goed doordacht De politieke mentaliteit van de jongeren is bijzonder goed doordacht. Susanne: ‘Bij ons Schoolpoliticsdebat waren er twee jongens die een uitgebreid betoog hielden voor meer buitenschoolse activiteiten in Amsterdam. Dat hield niet op bij “want wij vervelen ons”. Ze konden feilloos aangeven wat de positieve gevolgen van de buitenschoolse activiteiten konden zijn voor bijvoorbeeld criminaliteit en veiligheid in de buurt. Of leerlingen in Rotterdam die tegen gratis openbaar vervoer stemden. Ze waren zich erg bewust van de hoge kosten om dit plan uit te voeren. Daarnaast waren er ook veel leerlingen die de voor-stemmers opriepen om massaal te gaan fietsen, voor de gezondheid!’ Jan Dirk sluit zich aan: ‘In ons programma van de jongerengemeenteraad stemmen de leerlingen over de plannen die ze bedenken en het beste plan wordt ook uitgevoerd door de gemeente. De leerlingen leren van de praktijk en de gemeente krijgt altijd een goed doordacht plan. Voor de jongeren is het een grote impuls, te weten dat ook zij het verschil kunnen maken.’
Kijk voor meer initiatieven van ProDemos en Coolpolitics op www.prodemos.nl en www.coolpolitics.nl
PrimaOnderwijs 53
Politiek.indd 53
21-03-14 11:33