PrimaOnderwijs april 2016

nummer 3 • april 2016 • www.primaonderwijs.nl • verschijnt 6x per jaar •

Ron Wierikx:

‘Het is fijn om je hersenen weer flink te laten werken’

DE LERARENBEURS Aanvraagronde 2016/2017 gestart

HERDENKEN, VRIJDENKEN, BEDENKEN EN AANDENKEN MET HET 4 & 5 MEI DENKBOEK

GRATIS LESPROGRAMMA’S EDG_APR_001_Cover_v03.indd 1

Herdenken 2.0 met Eren en Leren Sociale burgers en een betere we r e l d m e t Yo un g Im p a c t

10-03-16

11:29

1

Leergang basisvaardigheden voor middenmanagement

We g suc ens her ces haa ld!

8-daagse training effectief leiderschap

Start: 21 april 2016 - Amersfoort Vervolgdata: 25 mei / 21 jun / 19 sep / 12 okt / 17 nov / 13 dec / 11 jan

U geeft nog niet zo lang leiding of u gaat binnenkort leidinggeven? Deze leergang is een enerverende ontdekkingsreis voor (toekomstig) managementtalent.

De kennis en vaardigheden die u verwerft, werpen direct vruchten af in de eigen schoolpraktijk. U kunt zich verheugen op een intensieve leergang, met een even pittig als gevarieerd programma. Hierbij staat uw eigen leervraag en uw persoonlijke ontwikkeling centraal.

Voor: (leerjaar)coördinatoren, teamleiders, afdelingsleiders, unitleiders in primair, voortgezet en beroepsonderwijs die hun (toekomstige) leidinggevende positie met kennis en vaardigheden willen onderbouwen.

“Zowel in

houdelijk als organ isatorisch zeer goed e training ”

Schrijf u in op www.cps.nl/trainingbmm

EDG_APR_002-003_Inhoud_v01.indd 2

10-03-16

09:24

Inhoud 10

BETER VOOR DE KLAS MET DE LERARENBEURS 16 pagina’s special met praktische informatie en interviews

56 HERdenken, VRIJdenken, BEdenken en AANdenken met 4 & 5 mei denkboek

Wereldwijd succesvol scholenprogramma voor social change nu ook in Nederland

Young Impact

30 60

En verder: 4 Nieuws 26 De Promotiebeurs: een buitenkans voor leergierige leraren 34 Kennisnet Trendrapport: staat er straks een robot voor de klas?

36 Met Scratch the future proeven aan de toekomst 39 De hele klas betrokken bij Project Schoolkrant

Met 170.000 lezers het grootste blad voor alle onderwijsprofessionals.

PrimaOnderwijs is een uitgave van

Naast het magazine biedt PrimaOnderwijs een tweewekelijkse nieuwsbrief en www.primaonderwijs.nl EDG Media Postbus 40266 3504 AB Utrecht Uitgever Erik Trimp Assistent-uitgever/coördinator Vanessa Pelle, vpelle@edg.nl

EDG_APR_002-003_Inhoud_v01.indd 3

Gratis lesprogramma Eren en Leren: herdenken 2.0 voor voortgezet onderwijs

40 Wetenschap en Technologie in de klas: zo doe je dat!

44 Shop: Educatheek 45 Themacertificaat Welbevinden en sociale veiligheid 46 Knappe kleuters verdienen onderwijs op maat 52 Ons Onderwijs2032: tijd voor een goed gesprek

Vormgeving Tom Venema Martin Hollander Medewerkers Brigitte Bloem, Suzanne de Boer, Heleen de Bruijn, Tefke van Dijk, Mirjam Janssen, Marieke Moraal, Esmee Roetman, Marius Roos Foto’s Human Touch Photograpy, iStock, Shutterstock, Hollandse Hoogte

Verschijning en verspreiding PrimaOnderwijs verschijnt 6 keer per jaar. Verspreiding via gecontroleerde distributie door EDG Media bij alle basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs in Nederland.

Redactie 030-241 70 44 redactie@primaonderwijs.nl Sales Mark Hutzezon 030-2417025, mhutzezon@edg.nl

Klantenservice 030-241 70 20 klantenservice@edg.nl Copyright 2016 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, overgenomen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

De uitgever is niet aansprakelijk voor enig handelen op grond van de in dit blad gegeven adviezen of gedane mededelingen.

10-03-16

09:25

NIEUWS

Een waterproject op maat!

Met de Water Toolkit - een gratis lesproject van het Rode Kruis en JCI Nederland – organiseer je een leuk klassenproject dat leerlingen bewustmaakt van het belang van water. Zo lever je actief een bijdrage aan het oplossen van de inter nationale waterproblematiek. De lessen van de Water Toolkit sluiten aan bij de kerndoelen van het primair onderwijs.

Hierdoor is de Water Toolkit voor alle groepen een waterproject op maat. Je leent de leskisten van de Water Toolkit voor de duur van het project, meestal 1 à 2 weken. De Water Toolkit wordt kosteloos afgeleverd op school en na gebruik ook weer opgehaald.

De Water Toolkit werd de afgelopen jaren al aan meer dan 1.300 scholen in Nederland uitgeleend.

Jeanette, leerkracht groep 6: ‘De Water Toolkit biedt zoveel diversiteit dat alle kinderen er hun ei in kwijt kunnen.’ Rowena, leerkracht groep 4: ‘Het is fijn om te zien hoe de kinderen zich vermaken en tegelijkertijd een hoop leren.’ Vraag de Water Toolkit aan via www.watertoolkit.nl of stuur een e-mail naar info@watertoolkit.nl.

advertentie

90% van de vorige bezoeker s raadt dit congres aan!

Technisch lezen in groep 4 t/m 8 Voortgezet technisch lezen in het primair onderwijs

Locatie: Antropia, Drieberg

en

Een kwart van de leerlingen verlaat de basisschool met het leesvaardigheidsniveau van een leerling uit groep 6. Door een gebrek aan succeservaring neemt ook het leesplezier van deze leerlingen af. Hoe zet u leesgesprekken in om de motivatie bij uw leerlingen te bevorderen? En hoe verhouden vlot, vloeiend en verdiepend lezen zich tot elkaar?

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 4 MEDIJS_PrimaOnderwijs_010416_192x142,5_HIRES.indd 1

Donderdag 26 me

i

Inschrijven: www.medilexond

Zorg voor effectief leesonderwijs!

Medilex Onderwijs - Congressen en cursussen voor het onderwijs

Datum:

erwijs.nl/lezen

T. (030) - 700 12 20

E. info@medilexonderwijs.nl

10-03-16 15:05 23-2-2016 15:54:47

Signaleren Kan Je Leren Meer aandacht tijdens beroepsopleidingen voor het signaleren van kindermishandeling en huiselijk geweld: dat is de inzet van Signaleren Kan Je Leren, een gezamenlijk initiatief van de ministeries van VWS en OCW, Movisie, het Nederlands Jeugdinstituut, Rutgers en Augeo. Via de website www.signalerenkanjeleren.nl kunnen docenten van relevante beroepsopleidingen informatie, inspirerende voorbeelden en een breed aanbod van lesmaterialen vinden waarmee ze in de klas aan de slag kunnen gaan. Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS): ‘Het stoppen van mishandeling begint voor een groot deel in de leslokalen van alle professtraks het sionals die daar vanuit hun toekomstige werk echte verhaal mee te maken kunnen van krijgen. Als we er in slagen om alle nieuwe leerkrachten, welzijnswerkers en zorgmedewerkers in hun opleiding de nieuwste kennis mee te geven over hoe je mishandeling herkent en adequaat handelt, maken we een enorme sprong voorwaarts in de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld.’ www.signalerenkanjeleren.nl

Wie ziet

Mira?

advertentie

WERK COMBINEREN MET STUDIE? Als leraar bent u nooit uitgeleerd. Wilt u zich verder specialiseren in het onderwijs of heeft u de ambitie om een eerstegraads bevoegdheid te halen? De ‘Lerarenbeurs voor scholing’ maakt het mogelijk om met een flinke vergoeding een erkende hbo-bachelor- of masteropleiding te volgen.

De HU heeft een groot aanbod deeltijd bacheloropleidingen en masters. De opleidingen sluiten direct aan op de beroepspraktijk en worden veelal aangeboden in een vorm van blended learning. Bij de tweede- en eerstegraads lerarenopleidingen kunt u kiezen uit opleidingsvarianten met 2 of 7 bijeenkomsten per blok.

Hierdoor kunt u deels onafhankelijk van plaats en flexibel in tijd studeren. Zo kunt u uw studie goed met uw werk combineren.

Ga voor meer informatie over de lerarenbeurs en ons opleidingsaanbod naar www.hu.nl/lerarenbeurs

MAAK WERK VAN UW CARRIÈRE

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 5

10-03-16

09:37

MijnLoopbaan.Coach

App voor leerlingen om hun eigen loopbaandossier te bouwen

Leerlingen laten werken aan hun eigen loopbaandossier op een manier die aansluit bij hun leefwereld? Vanaf dit schooljaar is MijnLoopbaan.Coach via mobiel, tablet en pc beschikbaar voor het onderwijs. Met de invoer van LOB in het examenprogramma van het vmbo moet elke leerling een examendossier kunnen overhandigen. In dit dossier moet de leerling zijn eigen loopbaanontwikkeling op de vijf loopbaancompetenties inzichtelijk maken. Uit onderzoek blijkt dat 50 procent van de leerlingbegeleiders behoefte heeft aan ondersteuning bij het registreren van de loopbaanontwikkeling van leerlingen. De LoopbaanCoach laat leerlingen zelf hun loopbaan(activiteiten) vastleggen. Heel gemakkelijk, onderweg met hun mobiel of in de klas met een pc. De app is ontwikkeld met Prof. Dr. Marinka Kuijpers.

Zij is hoogleraar loopbaanleren en de grondlegger van de vijf loopbaancompetenties. Zo geeft de LoopbaanCoach leerlingen inzicht in hun ontwikkeling op de loopbaancompetenties én sluit deze naadloos aan bij de eisen aan het loopbaandossier. Vraag een gratis testaccount aan via loopbaangroep.nl/mijnloopbaancoach

〉

〉 advertentie

Inholland helpt uw leerlingen graag bij het maken van de juiste studiekeuze. Onze studiekeuzetools helpen ze op weg.

Om uw leerlingen te helpen bij het maken van de juiste studiekeuze bieden wij verschillende studiekeuzetools aan. Meer info over onze tools kunt u vinden op www.inholland.nl/studiekeuze.

Open Avond 6 april en 8 juni Tijdens onze Open Avond kunnen uw leerlingen de studiekeuzefasen TEST | ONTDEK | KIES doorlopen. Daarnaast maken ze kennis met onze studenten en docenten. Kijk voor meer informatie op www.inholland.nl/openavond.

Studiekeuze Adviescentrum Bij het Studiekeuze Adviescentrum kunnen uw leerlingen terecht voor persoonlijk en onafhankelijk studieadvies. Meer informatie kunt u vinden op www.inholland.nl/studiekeuzegesprek.

Proefstuderen Zijn uw leerlingen al wat verder met hun studiekeuze en willen ze ontdekken of de opleiding écht bij hen past?

Dan kunnen ze een dagje Proefstuderen. Soms volgen ze samen met andere studiekiezers een speciaal proefstudeerprogramma, soms worden ze gekoppeld aan een student van de opleiding en volgen ze het actuele lesrooster. Meer informatie is te vinden op www.inholland.nl/proefstuderen.

Studiekeuzecheck Nadat uw leerling zich via Studielink heeft aangemeld volgt de uitnodiging voor de Studiekeuzecheck. De Studiekeuzecheck ‘matcht’ of de opleiding bij de leerling past. Niet alleen omdat dan met meer plezier gestudeerd wordt, maar ook omdat de kans groter is dat de opleiding met succes wordt afgerondt. Kijk voor meer informatie over de Studiekeuzecheck bij Inholland op www.inholland.nl/studiekeuzecheck.

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 6

10-03-16

10:26

Nederland is de eerste helft van 2016 voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Het Nederlandse Voorzitterschap organiseert daarom in samenwerking met Free Press Unlimited een wedstrijd waarmee leerlingen tussen de 10 en 12 een kijkje achter de schermen bij een EU-Top kunnen winnen. Op deze manier worden leerlingen op een toegankelijke wijze betrokken bij de EU. De leerlingen kunnen een Instagram Takeover winnen. Hierbij nemen ze voor één dag het Instagram-account @EU2016NL over. Ze mogen ministers interviewen, verslag doen en posten over de EU-Top. Leerlingen maken kans door een foto of video op te sturen via hun school- of klas-instagramaccount naar @EU2016NL of via #mijnEU waarin ze laten zien wat de Europese Unie voor hen betekent. Voor meer informatie over het winnen van deze Instagram Takeover kun je kijken op www.freepressunlimited.org/instagramtakeover of contact opnemen met Sofie Cornel: cornel@freepressunlimited.org.

NIEUWS

Leerlingen Instagrammen over EU-Raad

advertentie

Bouw! voorkomt leesproblemen & dyslexie Preventieve interventie is effectiever dan remediëren nadat al leesachterstanden zijn ontstaan.

Bouw! tutorlezen inzetten bij de 25% risicoleerlingen in groep 2/3 tilt het leesniveau van de zwakste leerlingen naar gemiddeld niveau vermindert het aantal diagnoses dyslexie met ruim 60%.

Bouw! is hét fundament voor een betere toekomst voor kinderen die al jong moeite hebben met letterkennis, klankbewustzijn en aanvankelijk lezen.

Bouwt uw school al mee?

Nieuw bij Lexima: Bereslim, exclusief voor basisscholen, pedagogisch verantwoorde computerspellen voor peuters en kleuters.

www.lexima.nl/bouw info@lexima.nl | tel: 033 - 434 8000

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 7

10-03-16

11:43

NIEUWS

Nieuw Kikker-boek:

De vader van Kikker Eerder verscheen de app Kikker viert feest waarmee peuters en kleuters worden uitgenodigd op het partijtje van kikker en leren wat er allemaal bij een verjaardagsfeest komt kijken. Nu is er ook een nieuw Kikker-boek uitgebracht! Op woensdag 23 maart is in het Kinderboekenmuseum De vader van Kikker van Max Velthuijs en Rindert Kromhout gepresenteerd. Dit is een nieuw boek over de ontstaansgeschiedenis van Kikker.

De vader van Kikker brengt deels niet eerder in boekvorm gepubliceerde tekeningen van Max Velthuijs bijeen in een prachtige uitgave, waarvoor Rindert Kromhout een nieuw verhaal schreef. Het Letterkundig Museum, dat in hetzelfde pand gevestigd is als het Kinderboekenmuseum, beheert de literaire nalatenschap van Velthuijs en zal ter gelegenheid van de verschijning van De vader van Kikker een kleine tentoonstelling wijden aan dit bijzondere boek. Diverse originele illustraties van Velthuijs worden getoond, aangevuld met aantekeningen van Kromhout. De kleine expositie valt in de reeks kortlopende actuele tentoonstellingen van het Letterkundig Museum.

advertentie

R E I V DE LTIJD

DEE VAN FONTYS or Praktijk en the

Netwerk van

d

ie geïntegreer

professionals loma

dip Gewaardeerd t

Persoonsgerich

ZET JIJ NU DE VOLGENDE STAP? Kies voor een korte cursus, (tweede) bachelor- of masteropleiding; een investering in jezelf die je op voorsprong zet!

Masteropleidingen • Master of Education: eerstegraads docent • Master Leren en Innoveren (MLI) • Masters Leadership in Education (MLE) • Master Toetsdeskundige • Master (Special) Educational Needs Bacheloropleidingen • Bachelor of Education: tweedegraads docent (ook maatwerk) • Leraar Basisonderwijs (Pabo) • Pedagogisch Management Kinderopvang • Onderwijsondersteuner of Leraar Technisch Beroepsonderwijs en Consumptieve Techniek

Cursussen • Regulier onderwijs (vo, mbo): Rekenen, Taal, Coachen, Bedrijfsoriëntatie • Passend onderwijs (po, vo, mbo): Jonge kind, Cultuureducatie, Schoolcoach, Practitioners (Autisme, Dyslexie, Gedrag, Beeldbegeleiding, Hoogbegaafdheid, Remedial Teaching) en School Wide Positive Behavior Support • Instructeur (v)mbo, Pedagogisch Didactisch Getuigschrift

Kijk voor meer informatie en contactgegevens: fontys.nl/educatie Er zijn diverse aantrekkelijke regelingen voor docenten die willen professionaliseren in het onderwijs. Lees de mogelijkheden op www.duo.nl

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 8

10-03-16

09:38

Schijf van Vijf!

Eind vorig jaar presenteerde de Gezondheidsraad het rapport Richtlijnen Goede Voeding. Het Voedingscentrum heeft deze adviezen vertaald naar een nieuwe Schijf van Vijf. Hierin is voeding opgenomen waar alles in zit wat het lichaam nodig heeft, en die aansluit bij de behoeften en gewoonten van verschillende doelgroepen!

De basis van de Schijf van Vijf bestaat uit producten die volgens de laatste wetenschappelijke inzichten goed zijn voor je lichaam, omdat ze bijvoorbeeld de kans op hart- en vaatziekten en kanker verkleinen. Als je eet volgens de Schijf van Vijf krijg je daarnaast voldoende mineralen, vitamines, eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels binnen.

De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken vol goede producten om uit te kiezen. In de nieuwe Schijf van Vijf zijn ook

NIEUWS

De nieuwe

productgroepen opgenomen waar voorheen geen adviezen voor bestonden, zoals noten en peulvruchten. Kies je elke dag genoeg uit elk vak en varieer je daarbij volop, dan krijgt je lijf wat het nodig heeft. Kies je verder niet te vaak voor producten die buiten de Schijf van Vijf staan, dan blijf je makkelijker op gewicht en vergroot je de kans op een gezonde oude dag. Bovendien helpt de Schijf van Vijf je om in grote lijnen milieuvriendelijker te eten.

Het Voedingscentrum heeft op de website een leuk filmpje staan, waarin de Schijf van Vijf op een toegankelijke manier wordt uitgelegd.

Ga naar www.voedingscentrum.nl/schijfvanvijf en maak kennis met de nieuwe Schijf van Vijf!

EDG_APR_004-009_Nieuws_v06.indd 9

10-03-16

09:38

De Lerarenbeurs 2016/2017

Aanvraagronde gestart!

Beter voor de klas!

Ontwikkel je talent en ga in 2016/2017 voor een bachelor- of masteropleiding die bij jou past. Ambitieuze leraren in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hbo krijgen met de Lerarenbeurs de unieke kans om zichzelf te ontplooien. Door gebruik te maken van de Lerarenbeurs investeer je niet alleen in jezelf, maar ook in je team en in de kwaliteit van het onderwijs op jouw school. Meer kennis om te delen met collega’s leidt tot professionalisering van álle teamleden. Als leraar heb je bovendien de uitdagende opdracht het beste uit elke leerling te halen en hun talenten volledig te benutten. Door het volgen van een bachelor- of masteropleiding versterk je jouw kennis en vaardigheden.

Laat je inspireren door verhalen van collega’s, lees over de aanpassingen in de Lerarenbeurs, de aanvraagmogelijkheden en de toekomstperspectieven in deze 16 pagina’s tellende special.

Deze special is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Coördinatie Vanessa Pelle, interviews Heleen de Bruijn, fotografie Marius Roos en Human Touch Photography

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 10

10-03-16

10:05

Haal het beste uit jezelf, je team en je leerlingen met de Lerarenbeurs Om meer bevoegde leraren in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hbo te stimuleren om een bachelor- of masteropleiding te volgen, is de Lerarenbeurs verruimd. Een belangrijke wijziging is dat het niet langer relevant is voor de maximale vergoeding voor de kosten van collegegeld of je een opleiding volgt aan een private of publieke onderwijsinstelling.

We zetten de aanpassingen voor je op een rijtje.

Nieuw in 2016/2017

• De

maximale vergoeding voor collegegeldkosten van private en publieke bachelor- en masteropleidingen wordt gelijkgesteld (maximaal €7.000,-). Voorheen was de maximale vergoeding voor een private opleiding €3.500,-.

• Leraren met een onderwijsbevoegdheid die werken bij een orthopedagogisch-didactisch centrum (opdc) in (Caribisch) Nederland kunnen vanaf dit jaar een subsidie voor studiekosten aanvragen via de Lerarenbeurs voor een bachelor- of masteropleiding, een pre-master of schakeltraject.

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 11

Onveranderd

In 2015/2016 is al een aantal wijzigingen doorgevoerd, dat het volgen van een bachelor- of masteropleiding aantrekkelijker maakt. De belangrijkste zijn: • Ook als je geen vast contract hebt, kun je aanspraak maken op de Lerarenbeurs. Hierdoor is het voor leraren werkzaam in een invalpool ook mogelijk om een opleiding te volgen.

• Als je de Lerarenbeurs eerder hebt ingezet voor een bacheloropleiding, mag je opnieuw een aanvraag doen voor een masteropleiding.

• Intern begeleiders, remedial teachers en zorgcoördinatoren kunnen ook gebruik maken van de Lerarenbeurs, ondanks dat zij niet voor minimaal 20 procent van hun werktijd voor de klas staan.

• Je komt in aanmerking voor meer uren studieverlof per week als je een masteropleiding volgt. Voor leraren in het primair onderwijs en hbo gaat het om maximaal 8 uur per week en voor leraren in het voortgezet onderwijs en mbo om maximaal 6 uur per week.

10-03-16

10:05

Vergoeding

De Lerarenbeurs biedt een stevige tegemoetkoming in de studiekosten voor leraren (maximaal €7.000,- per jaar voor collegegeld en maximaal €700,- per jaar voor studie­ kosten en reiskosten) en een subsidie voor het ver­lenen van studieverlof voor werkgevers (m.u.v. opdc’s).

Sinds 2008 zijn al meer dan 50.000 beurzen toegekend.

VRAAG DE LERARENBEURS AAN! Je kunt de Lerarenbeurs aanvragen op www.duo.nl/lerarenbeurs. De aanvraagtermijn loopt van 1 april tot 1 juli 2016!

De voorwaarden zijn:

• Je hebt een onderwijsbevoegdheid of minimaal een • Je hebt geen tegemoetkoming leraren of studie­ bachelordiploma als leraar in het hbo.

• Je werkt bij een orthopedagogisch-didactisch centrum of de onderwijsinstelling waar je werkt, wordt bekostigd door het ministerie van OCW of EZ. • Je geeft les voor minimaal 20% van je werktijd (dit geldt niet voor intern begeleiders, zorgcoördinatoren, ­remedial teachers of ambulant begeleiders).

financiering (ook geen lening of studentenreisproduct).

• Je staat ingeschreven in het lerarenregister, tenzij je op het hbo werkt of niet aan de regels voor ­registratie kunt voldoen.

Meer informatie over de voorwaarden van de Lerarenbeurs vind je eveneens op www.duo.nl/lerarenbeurs

SUBSIDIE BEWEGINGSONDERWIJS Als leerkracht in het primair onderwijs kun je subsidie ­a anvragen voor het volgen van een postinitiële leergang ­b ewegingsonderwijs. De subsidie wordt verstrekt voor één ­s tudie. Hiermee kun je je brede bevoegdheid halen en ­bewegingsonderwijs geven aan leerlingen van groep 3 t/m 8.

Dit sluit aan bij de doelstelling die staatssecretaris Dekker met de PO-Raad heeft gesteld om uiterlijk in 2017 iedere les bewegingsonderwijs door een bevoegde leraar te laten ­geven. De subsidie is beschikbaar tot en met 2017 en kan afzonderlijk en tegelijkertijd met de L ­ erarenbeurs worden aangevraagd. De voorwaarden zijn:

• De leraar moet een onderwijsbevoegdheid hebben.

• De leraar moet op het moment van de subsidieaanvraag werken

of in de 12 kalendermaanden daarvoor (tijdelijk) gewerkt hebben bij een onderwijs­instelling die bekostigd is door OCW of EZ.

De subsidie kan worden aangevraagd via: www.duo.nl/lerarenbeurs

12

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 12

10-03-16

10:05

BEN JIJ AL GEREGISTREERD? Door een Lerarenbeurs aan te vragen en je in te schrijven als Registerleraar werk je aan je eigen professionali­ sering. Daarom zijn de Lerarenbeurs en het register allebei van belang voor leraren. Via de Lerarenbeurs werk je aan je ontwikkeling en via het register laat je zien dat je een goed opgeleide professional bent die zijn vak goed bijhoudt. Registerleraar.nl werd in 2012 gestart door de Onderwijscoöperatie als een vrijwillig register. In 2017 wordt het vrijwillige lerarenregister een verplicht register. Dan wordt het beroep leraar net als advocaten, notarissen en medische beroepen een registerberoep. Door je te registreren als leraar laat je zien dat je bevoegd en bekwaam bent en per­ manent investeert in je professionele ontwikkeling.

Je houdt je bekwaamheid bij in je eigen register­ dossier. In een herregistratiecyclus van telkens 4 jaar toon je aan dat je dit in voldoende mate hebt gedaan.

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 13

Iedere ingeschreven leraar kan meedenken en mee­ beslissen hoe het register zich kan blijven ontwik­ kelen. Op ­R egisterleraar.nl kun je ook evaluaties geven over gevolgde opleidingen, cursussen, studie­ dagen, conferenties en activiteiten binnen en buiten de school. Daarmee heb je invloed op de kwaliteit van professionaliseringsactiviteiten. Een register van, voor en door de leraar.

Hoe kan ik me inschrijven?

Je vult je persoonlijke gegevens in, je werkervaring en je voegt een digitale kopie van je diploma toe. Die gegevens ­worden gecontroleerd. Je kunt meteen beginnen met het bijhouden van je nascholingsactiviteiten. Je gaat zelf over jouw dossier. Alleen je naam en de naam en plaats van je school zijn voor iedereen zichtbaar. Meer informatie en inschrijven op www.registerleraar.nl

10-03-16

10:06

VIERSLAGLEREN 2016-2018:

MEER MASTERS VOOR DE KLAS In het primair en voortgezet onderwijs kunnen leraren en schoolbesturen deelnemen aan het project VierSlagLeren.

Startende leraren vinden een baan door vervanging van een ervaren leraar voor twee jaar, gedurende twee dagen per week. Ze doen gelijktijdig een opleiding en werken samen aan schoolontwikkeling en leren van elkaar.

Dit is VierSlagLeren voor het po

• Een

zittende leerkracht en een startende leerkracht v­ ormen gedurende twee jaar samen een lerarenduo en hebben (bij voorkeur) samen een klas en leren van elkaar.

• Beide leerkrachten volgen een zelfgekozen master met de Lerarenbeurs en werken samen aan schoolontwikkeling.

• De zittende leerkracht wordt daarvoor maximaal twee dagen per week vrijgesteld van lesgevende taken.

• De startende leerkracht vult de vrijgekomen uren van de zittende leerkracht in (minimaal 16 uur).

• Per lerarenduo ontvangt het bestuur een €16.000,in de tegemoetkoming voor studieverlof van de ­zittende leerkracht.

• Er kunnen in 2016 maximaal 150 lerarenduo’s starten.

• De startende leerkracht mag maximaal 4 jaar ­afgestudeerd zijn aan de pabo (afstudeerdatum na 31 mei 2011).

Zie voor meer informatie over deelname aan VierSlagLeren in het basisonderwijs: arbeidsmarktplatformpo.nl/vierslagleren

Dit is VierSlagLeren voor het vo

• Een startende docent of een docent zonder dienst-

verband en een ervaren docent volgen als duo een bachelor- of masteropleiding in een ‘tekortvak’. Zij werken samen aan de schoolontwikkeling.

• De startende docent of de docent zonder dienst­ verband vervangt de ervaren docent voor 12 klokuren per week en krijgt een dienstverband van ­minimaal 0,5 fte.

• De werkgever kan voor de starter, de docent zonder dienstverband en voor de ervaren docent subsidie voor studieverlof ontvangen uit de Lerarenbeurs of de zij-instroomregeling (maximaal 6 klokuren per week).

• Voor de ervaren docent kan de werkgever daar­ bovenop voor 6 klokuren per week extra subsidie voor studieverlof ontvangen. Deze extra subsidie kan worden aangevraagd bij Voion.

Zie voor meer informatie over deelname aan VierSlagLeren in het voortgezet onderwijs: www.voion.nl/vierslagleren

14

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 14

10-03-16

10:06

Daphne Miedema (26), lerares Christelijke basisschool De Klister, Nieuw-Buinen Studie: master Onderwijskunde, Rijksuniversiteit Groningen ‘Leraren die nog twijfelen of ze een studie willen gaan volgen, raad ik aan om ervoor te gaan. Ik heb er geen moment spijt van gehad! Het is ontzettend leuk om weer op school te zitten. Je interesse wordt opnieuw gewekt en het enthousiasmeert, dat maakt het zeker de moeite waard!’

Motieven

‘Ik wist al een tijdje van het bestaan van de Lerarenbeurs, maar ik wilde eerst meer ervaring voor de klas opdoen. Vorig jaar heb ik de stap genomen om mezelf verder te ontwikkelen en mijn kennis te vergroten. De gedachten achter de keuzes die in het onderwijs worden gemaakt, zijn boeiend. Het onderwijs staat nooit stil en vernieuwt constant. Wat zijn de motieven voor die vernieuwingen en wat kan ik daarmee? Dat houdt mij bezig.’

Platform Onderwijs2032

‘Door de studie Onderwijskunde leer je anders te kijken

naar de vernieuwingen en veranderingen in het ­onderwijs en kun je bijdragen aan de discussie over het nut ervan. Daarnaast helpt het mij om doordachte beslissingen te nemen over zaken die wel of juist niet in de school thuishoren: wat zijn de taken van de school en wat zijn die van de ouders? Binnen de studie hebben we het bijvoorbeeld gehad over de plaats van burgerschap in het huidige onderwijs. We leren ­kritisch te kijken naar de manier waarop het Platform O nderwijs2032 schrijft over burgerschap in het ­ ­onderwijs. Je verruimt je blik en zet vraagtekens bij dingen die als vanzelfsprekend worden geacht. Ook in mijn leraarschap helpt mijn studie mij vooruit. Je leert over de psychologische ontwikkeling van een kind en dat helpt je het kind b ­ eter te begrijpen en daar je ­onderwijs goed op af te stemmen. Je kijkt naar wat je zelf doet. Is wat ik doe wel goed? Als iemand zegt: dit is een goede m ­ ethode of leerstijl, dan neem ik dat niet meer k­ lakkeloos aan.’

Daphne Miedema:

‘Je verruimt je blik en leert kritisch te kijken’ EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 15

10-03-16

10:07

Khalid Rahili (26), docent economie Christelijk voortgezet onderwijs ‘t Gooi, Hilversum Studie: master Economie, Hogeschool van Amsterdam ‘De school waar ik werk, heeft mij gestimuleerd om verder te studeren. Er wordt veel gebruik gemaakt van de Lerarenbeurs, maar ook als je daar niet voor in aanmerking komt, biedt mijn school mogelijkheden aan leraren om een studie te volgen. Zelf volg ik ­momenteel een master Economie.’

Niet stilzitten

‘Nadat ik de bachelor Economie had afgerond, vond ik mezelf nog te jong om te stoppen met studeren. In die tijd kreeg ik wel al deze baan als docent economie, maar ik wilde toch verder. Ik wilde nog niet stil gaan zitten. En geloof me, stilzitten is er niet bij, want de studie is uitdagend en inhoudelijk zeer pittig. Door het studieverlof van de Lerarenbeurs heb ik een dag per week om te studeren. Daarnaast wordt door goed overleg met mijn werkgever ook het inroosteren

op mij afgestemd. Dat is ideaal. Ik zit een middag en avond op de Hogeschool en maak de volgende dag mijn opdrachten. Op andere dagen werk ik wat langer door.’

Goede stap

‘Met een master kan ik straks in de bovenbouw gaan lesgeven en dat is handig, omdat de meeste uren ­economie in de bovenbouw worden gegeven. Het is een heel goede stap voorwaarts. De studie maakt dat ik zekerder en met meer zelfvertrouwen voor de klas sta. Er komen onderwerpen aan bod die voor de ­bovenbouw ook veel in examens worden verwerkt.

Voor mij is het prettig dat je de stof die de scholieren krijgen echt kent en begrijpt. Daardoor kun je het beter aan de klas uitleggen. Ik raad iedereen aan om verder te studeren!’

Khalid Rahili:

‘Ik sta met meer zelfvertrouwen voor de klas’

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 16

10-03-16

10:07

Demet Eroglu:

‘Het is leerzaam en verrijkend’

Demet Eroglu (27), leraar voortgezet speciaal onderwijs Prisma, Arnhem Studie: master Special Educational Needs, Hogeschool Fontys ‘Als leraar van een klas leerlingen met een (verstandelijke) beperking vind ik dat je goed moet kunnen reflecteren op je pedagogische en didactische handelen en dit kunt koppelen aan de theorieën die je leert tijdens je opleiding.

Door de master Special Educational Needs leer je bovendien je visie te verbinden met een persoonlijke zingeving.

De master onderscheidt zich van de pabo door deze wijze van reflecteren. Vaak gaat het bij deze leerlingen om problemen rondom gedrag. Waar komt dit gedrag vandaan en hoe ga je daarmee om? Soms loop je daarin vast. Deze studie geeft mij de handvatten om te leren kijken naar mijn werk en naar mezelf als professional.’

Doorslag

‘Ik ben gestart met een pre-master en dit studiejaar begonnen met de master Special Educational Needs.

Afhankelijk van de opleiding is een pre-master een aanrader! Daardoor kun je een beetje proeven aan de master en kijken of het bij je past. Het maakt de overgang makkelijker en het verlicht de studielast, omdat je tijdens de ­pre-master al een paar modules volgt en

een toets maakt. De studiepunten kun je meenemen naar de master. Het is een zware studie, maar ik vind het leerzaam en verrijkend. Het is goed dat je met de Lerarenbeurs een dag verlof krijgt om te studeren.

Het gaf voor mij de doorslag om aan de master te ­b eginnen. Mijn werkgever is er ook blij mee. Zij wil graag dat alle leerkrachten deze studie doen en ze steunt ons daar in.’

Inzicht

‘Door de studie krijg ik meer inzicht in waarom en hoe ik iets aanpak. Nu al merk ik dat ik tijdens gesprekken met leerlingen meer uitleg kan geven over bepaald gedrag en bepaalde problematiek. Je weet beter waar je het over hebt. Theorie en praktijk vormen een ­onlosmakelijke eenheid. Zo pas ik bijvoorbeeld theorie uit de module autisme toe bij een leerling met obsessieve gedachten. Ik help haar een specifieke obsessie te parkeren door deze te noteren of te laten tekenen.

Dit zorgt ervoor dat de leerling de gedachte los kan laten en over kan gaan tot de orde van de dag.’

PrimaOnderwijs 17

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 17

10-03-16

10:07

Wim Kunst, bestuursdirecteur Stichting Christelijk Onderwijs Noord- en Oost-Drenthe, Borger ‘In gesprekken tussen leraren en directie komen de ambities van de leraren uitgebreid aan bod. Wij stimuleren leraren om na te denken over wat zij willen en waar hun kwaliteiten liggen. Wij sturen onze leraren jaarlijks een loopbaanformulier toe, waarin ook de ­L erarenbeurs wordt ­genoemd. Daarop kunnen leraren onder meer aangeven of ze een studie willen volgen en zo ja, welke. Er ­studeren nu drie leraren met de Lerarenbeurs, Daphne (pagina 15, red.) doet de master Onderwijskunde en twee ­anderen doen een taalopleiding.

Twee van onze leraren hebben een master voor ­Intern ­B egeleider afgerond. Het is goed dat het via de ­L erarenbeurs mogelijk is om studerende leraren een dagdeel te kunnen vervangen. Daarnaast houden

we er rekening mee als zij bijvoorbeeld ten­tamens moeten maken.’

Kennis voor iedereen

‘Niet alleen voor de leraren zelf is het goed dat ze ­studeren, het komt ook de school ten goede. Als iemand een taalstudie doet, levert dat indirect extra kennis op voor iedereen. En een leraar die een master Onderwijskunde volgt, ontwikkelt een betere visie op het onderwijs.

Die voegt echt iets toe aan het hele team, je merkt dat ook in vergaderingen. Een leraar met een master ­Onderwijskunde past goed binnen het management­team en is in staat ons eigen onderwijs­c oncept beter te ­analyseren.’

Wim Kunst:

‘Wij stimuleren leraren om na te denken over waar hun kwaliteiten liggen’

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 18

10-03-16

10:08

Kilian Geryszewski:

‘Mijn honger naar kennis wordt eindelijk gestild’

Kilian Geryszewski (28), leraar Christelijke basisschool De Fontein, Den Haag Studie: master Onderwijskunde, Universiteit van Amsterdam ‘Toen ik vijf jaar geleden begon met werken, had ik het gevoel dat ik een stukje kennis miste. Wat dat was, wist ik toen nog niet. Inmiddels ben ik bezig met de master Onderwijskunde en het blijkt dat ik vooral de verdieping miste. De jaren op de pabo gingen voor mij nogal moeizaam, maar nu vind ik studeren ineens heel erg leuk. Het aanbod op de pabo is erg breed, maar je leert over alles maar een beetje. Voor mij persoonlijk ging het te weinig de diepte in. Bij de studie Onderwijskunde wordt mijn honger naar kennis eindelijk gestild.’

Ontdekken en onderzoeken

‘Het is vooral de theoretische achtergrond van het o nderwijs die me boeit. Wat ligt er bijvoorbeeld ­ ten grondslag aan opbrengstgericht werken? Of aan motivatietheorieën, implementatieprocessen van het onderwijsbeleid en de samenwerking tussen wetenschap en praktijk? Ik heb het idee dat er over en­ binnen het onderwijs nog veel meer te ontdekken en te onderzoeken is. Dat is ook waar ik na deze studie in

verder wil. Ik zou heel graag een aantal dagen in de week onderzoek willen doen en daarnaast een paar dagen voor de klas willen staan, zodat ik die belangrijke koppeling met de praktijk kan houden.’

Betere leraren

‘De school waar ik werk is heel positief over de Leraren­b eurs. Ik krijg alle gelegenheid om tijd aan mijn studie te besteden. Ze begrijpen goed dat je door leraren te laten studeren, hen te laten doen wat ze leuk vinden, betere leraren krijgt. In de praktijk kan ik toepassen wat ik heb geleerd. Dat maakt ook dat ik studeren in combinatie met werken niet zwaar vind. Het is juist inspirerend. Met de kennis die ik opdoe, ben ik ­beter in staat om bijvoorbeeld na te denken over de implementatie van nieuw beleid op school en kan ik mijn steentje bijdragen. En als zich op school een probleem v­ oordoet, ben ik in staat om over zo’n ­onderwerp onderzoeks­artikelen op te zoeken en die artikelen vervolgens op waarde te schatten. Daarmee kom je makkelijker tot een oplossing.’

PrimaOnderwijs 19

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 19

10-03-16

10:08

Marianne Ravensbergen:

‘Met mijn eerstegraads kan ik straks in de bovenbouw lesgeven’

Marianne Ravensbergen (26), lerares Duits Haags Montessori Lyceum, Den Haag Studie: master leraar Duits, Hogeschool Utrecht ‘Via een ongebruikelijke route ben ik in het onderwijs terechtgekomen. Ik heb eerst mijn bachelor Duits ­gehaald en vervolgens een master Politicologie gedaan. Met de bachelor Duits ben je nog niet bevoegd om les te ­geven, daarom heb ik een tweedegraads opleiding Duits gevolgd en ben ik tegelijkertijd les gaan geven. Ik heb met mijn werkgever mijn wens besproken om een eerstegraads bevoegdheid te gaan halen, zodat ik in de bovenbouw les kan gaan geven. De Lerarenbeurs zorgt ervoor dat ik dit ook kan gaan doen.’

Carrièreperspectief

‘Ik ben altijd goed geweest in Duits. Tijdens mijn ­middelbare schooltijd heb ik als vijfdeklasser zelfs een aantal ­colleges gevolgd op de universiteit. Daar was een ­speciaal programma voor. Toen wist ik het al: met Duits

ga ik verder! De school waar ik werk, stimuleert leraren om zichzelf verder te professionaliseren. Er zijn meer collega’s die een studie volgen. En verschillende diploma’s op zak bieden een breder carrièreperspectief.’

Niveau optrekken

‘Studeren is leuk, zolang het uitdagend is en je er iets van opsteekt. Zelf vind ik de studiegroep heel leuk! We duiken samen in de literatuur en bespreken dit met elkaar. Fijn is ook dat maatwerk wordt geboden. Met de docenten overleg je of je vakken die je al eens hebt gevolgd (bijvoorbeeld in je bachelor) nog een keer moet volgen. Wat deze studie mij brengt, is dat ik ­regelmatig samen met ‘native speakers’ in de schoolbanken zit. Daardoor kan ik mijn eigen taalvaardigheid goed in de praktijk brengen, oefenen en verbeteren.

Het is fijn om dit te kunnen doen.’

20

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 20

10-03-16

10:09

Ron Wierikx (47), leraar wiskunde OPDC St. Michael (vmbo), Maastricht Studie: master Wiskunde, Hogeschool Utrecht ‘Als werktuigbouwkundige heb ik eerst een aantal ­jaren bij ingenieursbureaus gewerkt, maar uiteindelijk wilde ik toch voor de klas staan. Na acht jaar les te hebben gegeven in het volwassenenonderwijs kwam ik terecht op het vmbo waar ik nu werk. Om daar les te kunnen geven, heb ik mijn tweedegraads bevoegdheid wiskunde gehaald. Inmiddels ben ik bezig met mijn master Wiskunde via een speciale variant (blended master) waarbij je één keer in de maand les volgt op de Hogeschool en de andere dagen gebruik maakt van intranet en leerteams die wekelijks bij elkaar komen.’

Impuls

‘Na het behalen van mijn master wil ik de stap maken naar havo/vwo. Het lijkt mij fantastisch om ook op dat niveau mijn vakkennis over te kunnen brengen. De master die ik daarvoor nodig heb, is pittig, maar het is ook fijn om je hersenen weer eens flink te laten werken.

Na een aantal jaar neig je ernaar om dingen op de automatische p ­iloot te doen en deze studie doorbreekt dat. Daarnaast zorgt deze studie er voor dat ik de lesstof beter kan overbrengen op mijn leerlingen.

Het leuke van studeren is dat je je af en toe weer net zo voelt als je eigen leerlingen. Ook ik kan mijn eigen leraar gewoon soms even niet volgen. Dat hebben mijn leerlingen dus ook en dat is goed om te beseffen.’

Redding

‘De stichting waar ik voor werk, wil alle leraren een studie naar keuze laten volgen, zodat zij een tweedegraads bevoegdheid kunnen behalen. Daarnaast wordt het volgen van een studie voor een eerstegraads bevoegdheid gestimuleerd. Het is een onderschatting om te denken dat je de studie er wel ‘even bij doet’. Gelukkig krijg ik door de Lerarenbeurs een halve dag vrijstelling.’

Ron Wierikx:

‘Het is fijn om je hersenen weer flink te laten werken’

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 21

10-03-16

10:09

Roos Zanen (30), docent biologie en scheikunde Vincent van Gogh Lyceum, Assen Studie: bachelor Scheikunde, NHL Hogeschool ‘Via via hoorde ik van de Lerarenbeurs en ik meldde me meteen aan! Ik wilde altijd al verder studeren.

Toen ik begon aan de studie werkte ik nog vier dagen op een andere school. De vijfde dag gebruikte ik om te studeren. Inmiddels werk ik fulltime bij het Vincent van Gogh Lyceum. In combinatie met een studie is dat zeker pittig, maar het einde is in zicht! De tentamens zijn gehaald.’

Heerlijk

‘Ik ben altijd al een bèta-meisje geweest. Als kind vond ik scheikunde een ontzettend leuk vak. Het is overal om je heen en dat boeit mij. Toch ben ik eerst bio-­ informatica gaan studeren, maar de hele dag met de computer bezig zijn, past niet bij mij. Biologie is boeiend, maar mijn wetenschappelijke interesse ligt echt bij scheikunde. Het is een uitdaging om het abstracte ­ervan aan leerlingen over te dragen. Studeren vind ik heerlijk, vooral als het om de vaktechnische onder-

werpen gaat. Dat leest voor mij net zo makkelijk als een gewoon boek. Dan zijn tentamens ook leuk!’

Leren door doen

‘Hoewel ik al heel wat jaren voor de klas sta, vond ik het in het begin wel spannend om het voor mij nieuwe vak scheikunde te gaan geven. Je voelt je weer een beetje een startende leraar. Je bent onzeker en dat gevoel was ik nou net een beetje kwijtgeraakt. Dat ik op een nieuwe school ben begonnen, maakt het extra spannend. Ik heb in de afgelopen drie jaar dat ik ­s tudeer veel geleerd en inspiratie opgedaan, maar mijn ervaring is dat je toch het meeste leert door het te doen. En ik kan het iedereen aanraden. Het is goed om bij de tijd te blijven. Je pikt nieuwe onderwijs­ ontwikkelingen op en houdt contact met anderen in het onderwijsveld. In mijn achterhoofd denk ik er al over om uiteindelijk ook mijn eerstegraads ­b evoegdheid te gaan halen.’

Roos Zanen:

‘Het is goed om bij de tijd te blijven’

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 22

10-03-16

10:09

Wout Zilverberg:

‘Je ziet de studerende docenten groeien!’

Wout Zilverberg, directeur havo/vwo Aletta Jacobs College, Hoogezand ‘Professionalisering van docenten vinden wij heel ­b elangrijk. Onderzoek doen, studeren en jezelf ontwikkelen zijn een onderdeel van het docentschap. Wij ­benoemen het geregeld in gesprekken met docenten.

De nieuwe posters van de Lerarenbeurs hang ik ook op, zodat docenten erop worden geattendeerd. In de loop der tijd heb ik docenten uit andere teams, die ­bijvoorbeeld een master Special Educational Needs volgden, zien groeien. Zij denken anders na over scholieren met een bepaalde problematiek en ze pakken een nieuwe rol binnen hun team. Ze leren de theorie te koppelen aan de praktijk en dragen dit over aan collega’s. Daar ben ik als directeur heel blij mee.’

Verbinding

‘In mijn eigen team volgen twee docenten met de ­Lerarenbeurs een masteropleiding. Vooral ­binnen het havo/vwo vinden we het belangrijk dat het team versterkt wordt met academisch geschoolde d ­ ocenten.

Die kunnen putten uit hun eigen ervaringen en dragen bij aan de academische vorming van scholieren. Zij hebben vaak onderzoekservaring en denken meer in

concepten. Juist deze begripsmatige benadering zie je terug in de nieuwe examenprogramma’s en een conceptuele blik is handig om gesprekken te voeren over de grenzen van de afzonderlijke vakken heen. Eerstegraads docenten zijn meer getraind in het verbinden van wat de wetenschap over een onderwerp zegt en hun eigen praktijkervaring. Juist die verbinding vind ik belangrijk.’

Waardevol

‘Als docenten gaan studeren, krijgen ze daar extra tijd voor en we zorgen voor vervanging. We letten op het takenpakket van de docent. We maken de studie-uren duidelijk zichtbaar in het rooster en geven indien nodig de docenten extra ondersteuning of een extra vrije dag tijdens bijvoorbeeld tentamens. Als een les een keer uitvalt, is dat niet zo zo erg, zolang dit ten behoeve van professionalisering is. De afwezigheid van een studerende teamleider wordt opgevangen door een collega, die zo ook nieuwe verantwoordelijkheden krijgt. Het hele docententeam groeit dus! Dat is een waardevolle bijkomstigheid.’

PrimaOnderwijs 23

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v13.indd 23

10-03-16

10:10

Nick Siero (22), leraar Openbare Daltonschool Lonneker, Enschede Studie: master Educational Science & Technology, Universiteit Twente ‘Toen ik van de pabo kwam, was ik pas 21. Als je na de pabo op vrij jonge leeftijd meteen fulltime aan het werk gaat op een school, is dat een hele verantwoordelijkheid. Ik wilde me liever eerst verder verdiepen. Ik heb een pre-master gedaan en aan het eind van dit jaar hoop mijn master Educational Science & Technology te hebben afgerond. Ik werk drie dagen in de week, de overige dagen gebruik ik om te studeren.’

Leergierig

‘Educational Science & Technology richt zich vooral op het onderwijs achter de schermen. Je kijkt verder dan de gebruikte methoden. Je houdt je bezig met toekomstgericht leren en wordt creatiever in het anders inrichten van het onderwijs. Het gaat onder meer over het gebruik van ICT door leraren en leer-

lingen, maar ook over vakoverstijgend werken en vakken combineren. Ik vind het interessant om te kijken hoe dingen anders en beter kunnen.’

Klaargestoomd

‘De stap van de pabo naar een universitaire studie was groot. Het is fijn dat ik eerst een pre-master heb gedaan, waarbij je wordt klaargestoomd voor het universitair onderwijs. De master gaat me daarom nu goed af. Alleen het omschakelen van een studie naar lesgeven, is even aanpassen. Door deze studie probeer ik dingen anders te doen, bijvoorbeeld door de iPad te gebruiken. De school waar ik werk is enthousiast om te experimenteren. Door deze studie ben ik gevraagd om deel te nemen aan de werkgroep ICT. Hiermee willen we leerlingen in aanraking laten komen met programmeren.’

Nick Siero:

‘Vanwege mijn studie ben ik gevraagd voor de ICT-werkgroep’

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v14.indd 24

10-03-16

12:47

De Lerarenbeurs binnen handbereik,

maar welke studie past bij jou?

Oriënteer je op Studiekeuze123.nl Na het lezen van de special weet je het zeker: je wilt jezelf verder professionaliseren. En met de Lerarenbeurs krijg je die unieke kans om jezelf te ontplooien. Maar welke bachelor of master ga je kiezen? Studiekeuze123.nl helpt je verder met een compleet overzicht van alle master- en bacheloropleidingen in het hoger onderwijs.

Stichting Studiekeuze123 levert onafhankelijke en betrouwbare studiekeuze-informatie over het hoger onderwijs zonder dat commerciële belangen een rol spelen. Op Studiekeuze123.nl vind je alle informatie voor het maken van de juiste studiekeuze. Bedenk wat je belangrijk vindt, waar je wilt groeien of verdiepen en waar je prioriteiten liggen (meer plezier in je werk, wil je beter worden of meer verantwoordelijkheden). Op Studiekeuze123.nl verfijn je vervolgens je keuze door te selecteren op:

• • • • •

Studieniveau (HBO bachelor, WO bachelor, HBO master, WO master) Studierichting Opleidingsvorm: voltijd, deeltijd, duaal Instelling Provincie of plaats

Vergelijk de geselecteerde opleidingen met elkaar (oordeel en opleidingsinformatie) en bezoek de open dagen.

Zo ontdek jij welke opleiding jou het meeste carrièreperspectief biedt.

Top 10 meest gekozen studies met een Lerarenbeurs!

Opleiding 1. M Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs 2. B Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Nederlands 3. M Leren en Innoveren 4. M Pedagogiek 5. B Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Wiskunde 6. M Leraar Wiskunde 7. B Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Engels 8. M Leraar Nederlands 9. M Leraar Engels 10. M Onderwijswetenschappen (M= master B= Bachelor)

Analyse aanvraaggegevens Lerarenbeurs en zij -instroom 2015

Stichting Studiekeuze123 is een gezamenlijk initiatief van het hoger onderwijs – verenigd in de Vereniging Hogescholen, VSNU en NRTO – en de studentenorganisaties het ISO en de LSVb. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zorgt voor de financiering.

PrimaOnderwijs 25

EDG_APR_010-025_Lerarenbeurs_v14.indd 25

10-03-16

12:47

Promotiebeurs:

een buitenkans voor leergierige leraren!

De Promotiebeurs die het ministerie van OCW vijf jaar geleden instelde, is een groot succes. Steeds meer leraren en docenten maken gebruik van de mogelijkheid om lesgeven en promoveren te combineren. ‘Het is fijn om ook zelf te blijven leren.’ De inschrijving gaat weer open. tekst mirjam janssen foto’s paul voorham

De Promotiebeurs werd in 2011 ingesteld om de ­onderzoekscultuur op scholen te versterken en de aansluiting tussen universiteiten en scholen te vergroten. Dit jaar is de beurs die succesvolle kandidaten ontvangen, uitgebreid naar vijf jaar. Docenten/leraren worden voor 0,4 fte vrijgesteld voor hun onderzoek, met behoud van salaris. De school krijgt een vergoeding om een vervanger in te schakelen.

Hoe krijg je een Promotiebeurs?

Jaarlijks stelt het ministerie van OCW 9,5 miljoen euro beschikbaar voor 60 Promotiebeurzen, die ­leraren de kans bieden om lesgeven en promoveren te combineren. De beurzen zijn bestemd voor leraren uit het primair, speciaal, voortgezet, middelbaar beroeps- en hoger beroepsonderwijs. Hoe kom je voor zo’n beurs in aanmerking?

• Bedenk een (onderzoeks)plan.

• Zoek een promotor.

• Stel samen een promotievoorstel op.

• De deadline voor de komende ronde is begin september 2016. Raadpleeg voor meer informatie de website van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO): www.nwo.nl/leraren.

Een beoordelingscommissie kijkt of je aan alle criteria voldoet (die staan ook genoemd op de site). Na twee weken hoor je of je voorstel in behandeling wordt ­genomen. Vervolgens wordt een deel van de kandidaten uitgenodigd om hun voorstel te presenteren aan de commissie. Uit deze deelnemers wordt een definitieve selectie gemaakt. De commissie kijkt ­onder meer naar de motivatie en overtuigingskracht van de aanvrager, maar ook naar de kwaliteit van het voorgestelde onderzoek en de effecten daarvan.

EDG_APR_026-029_OCW_v02.indd 26

Kim: ‘Als je er blij van wordt om nieuwe dingen te leren, is een Promotiebeurs erg de moeite waard’ Kim Krijtenburg (35) maakt sinds twee jaar gebruik van de Promotiebeurs. Ze studeerde technische ­natuurkunde en geeft sinds 2008 natuurkunde en NLT

10-03-16

10:31

op Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik in Almelo. ‘De Promotiebeurs was voor mij een buitenkans’, vertelt Kim enthousiast. ‘Ik mag nieuwe dingen leren, die ik ook in mijn eigen lessen kan gebruiken. Ik mocht zelf een onderzoek opstellen en zelf bedenken waar ik dat wilde uitvoeren. Dat bleek het best te ­kunnen bij lerarenopleiding ELAN van de Universiteit Twente. Daar kon ik de combinatie maken die ik wilde: ik doe onderzoek dat ten goede komt aan het onderwijs, maar ik ben ook bezig met de inhoud van mijn vak. Dat laatste was voor mij een belangrijke eis, want ik wilde niet alleen een didactische studie verrichten.’ Kim staat twee dagen per week voor de klas en werkt twee dagen op haar eigen werkplek aan de universiteit. Ze onderzoekt hoe middelbare scholieren een beter begrip van kwantummechanica kunnen krijgen. ‘Kwantummechanica is sinds dit schooljaar een nieuw examenonderdeel. Het is moeilijk voor leerlingen omdat het heel anders is dan ze van natuurkunde gewend zijn. Ik onderzoek waar ze moeite mee hebben en welke ­didactische methodes hen een beter begrip kunnen ­bijbrengen.’ Kim sluit in haar onderzoek aan bij internationale discussies op dit gebied en schrijft haar proefschrift daarom in het Engels.

Meerwaarde Het materiaal dat Kim aan het ontwikkelen is, gebruikt ze soms in haar 6 VWO-klas. ‘Af en toe vertel ik de leerlingen over mijn onderzoek. Ik vind het belangrijk dat ze begrijpen dat je als onderzoeker steeds moet zoeken en proberen. Je stevent niet in

Tips van promovendi

1

romoveren is geweldig, maar kost veel energie P en discipline. Zorg dat je je leven zo inricht dat je er tijd voor hebt.

2 Zoek een promotor die je goed kan begeleiden en kan helpen bij het indienen van de aanvraag.

3

Maak goede werkafspraken met je school.

één keer op je doel af.’ Kims school stond meteen ­p ositief tegenover haar plan om een Promotiebeurs aan te vragen. ‘Het Noordik stimuleert docenten echt om verder te leren. De school ziet de meerwaarde ervan in: je wordt professioneler en de banden met de universiteit worden aangehaald.’ Kim zou het andere ­docenten zeker aanraden. ‘Als je er blij van wordt om nieuwe dingen te leren, is een Promotiebeurs erg de moeite waard. Al is het soms pittig. Je moet je eigen grenzen goed bewaken.’ Kim weet nog niet precies wat ze gaat doen na haar promotie. ‘In ieder geval een combinatie van onderzoek en lesgeven. Het is een voorwaarde van de beurs dat je na afloop nog twee jaar in het onderwijs blijft, anders moet je een deel terugbetalen. Maar dat is voor mij geen punt.

Ik wil juist graag in het onderwijs blijven. Ik heb de interactie met de leerlingen nodig.’ ➜ ➜ ➜ ➜ ➜ ➜ ➜ ➜ PrimaOnderwijs 27

EDG_APR_026-029_OCW_v02.indd 27

10-03-16

10:31

onderzoekscultuur van een school en welke factoren hiervoor op scholen belangrijk zijn.’ Jan zocht contact met een promotor aan de Universiteit van Amsterdam.

‘Die heeft mij ook geholpen in het traject van de aanvraag. Dat is behoorlijk intensief. Je hebt goede kennis van het onderwijs en goede begeleiding nodig om door de procedure te komen.’

Blijven lesgeven

Jan: ‘Door mijn ervaring in ­onderzoek kan ik pabostudenten beter begeleiden’ Jan Baan (33) geeft les aan groep 7 op basisschool Polsstok in Amsterdam-Zuidoost. De school maakt deel uit van Stichting Bijzonderwijs. ‘Ik sta nu 12 jaar voor de klas en heb op verschillende scholen van dit bestuur gewerkt. Daarnaast ben ik altijd blijven leren.

Ik heb een master Onderwijspedagogiek afgerond en ben sinds twee jaar betrokken bij de begeleiding van pabostudenten. Voor mijn afstudeerscriptie deed ik onderzoek naar de verschillen tussen universitaire en reguliere pabo’s. De universitaire pabo’s zijn nog vrij nieuw en het onderzoek was zo interessant, dat ik er ook op wilde promoveren. Ik onderzoek nu wat de invloed van universitair opgeleide leerkrachten is op de

Sinds vorig jaar verricht Jan de helft van de tijd onderzoek, de andere helft staat hij voor de klas en begeleidt hij aankomende leraren tijdens hun stages en aan de universiteit. ‘De verschillen tussen onderwijstheorie en -praktijk hebben mij altijd geïnteresseerd.

Ik zie de universitaire pabo als een manier om een brug te slaan tussen twee werelden waarin heel anders wordt gedacht. De universitair geschoolde leerkrachten brengen een meer analytische cultuur het onderwijs in. De vraag is hoe dat uitpakt. Voor mijn promotie volg ik drie jaar lang een groep pas afgestudeerde leerkrachten van de universitaire pabo en kijk ik hoe ze zich ontwikkelen en waar ze tegenaan lopen.’

Het schoolbestuur reageerde welwillend op zijn wens om te promoveren. ‘Ze vonden het interessant wat ik ging doen. Voor de school waar ik lesgeef, is het misschien wel lastig dat ik er niet altijd ben. Daar staat tegenover dat ik door mijn ervaring pabostudenten beter kan begeleiden.’ De combinatie van lesgeven en onderzoek ervaart Jan als waardevol. ‘Ik merk in de praktijk dat mijn onderzoekservaring van pas komt.

Vooral op organisatorisch niveau heb ik er veel aan. Ik kan collega’s ook makkelijker helpen met het lezen van rapporten of het verklaren van data en grafieken.’

Over zijn leven na het proefschrift heeft Jan nog niet echt nagedacht. ‘Al blijf ik zeker in het onderwijs. Ik wil blijven lesgeven en dat blijven combineren met andere bezigheden. Ik moet er niet aan denken niet meer voor een groep te staan.’

• • •

•

•

EDG_APR_026-029_OCW_v02.indd 28

10-03-16

10:32

“Hij weet echt niet hoe hij met deze opdracht moet beginnen” Maak kennis met de Feuerstein-methode Met de methode van professor Feuerstein kun je de talenten van je leerlingen verder ontwikkelen. Je stimuleert hun cognitieve functies en oefent met hen nieuwe leerstrategieën. De methode is waardevol voor iedereen. Doel is het leervermogen te vergroten, of er nu sprake is van specifieke beperkingen of niet. Hoe kun je aansluiten bij de gedachtegang van je leerling door effectieve interactie tijdens het leerproces (mediërend leren)? De methode is bruikbaar in één-op-één begeleidingssituaties en in groepen.

Onze opleidingen •

Inspiratiesessie ‘Leren denken’: eerste kennismaking met de Feuerstein-methode

•

Basisopleiding ‘Leren denken’: aan de slag met de Feuerstein-methode

•

Opleiding Instrumenteel Verrijkings Programma module 1: Leren voor de toekomst: ontwikkel de cognitieve functies van je leerlingen

•

Opleiding Instrumenteel Verrijkings Programma module 2: Leren voor de toekomst: ontwikkel de cognitieve functies van je leerlingen

•

Opleiding assessor Leervermogenonderzoek: onderzoeken van de onderwijsbehoefte van je leerlingen

Voor meer informatie en opleidingsdata, neem contact op met het Feuerstein Kenniscentrum.

Rechterland 1 8024 AH Zwolle (088) 850 88 70 info@feuersteinkenniscentrum.nl www.feuersteinkenniscentrum.nl

EDG_APR_026-029_OCW_v02.indd 29

10-03-16

10:32

Wereldwijd succesvol voor social change nu o NLvoorelkaar lanceert Young Impact: een beweging van jongeren die in actie komen en samen de wereld veranderen. Dit programma heeft wereldwijd geleid tot een beweging van meer dan twee miljoen jonge actieve en sociaal betrokken wereldburgers. Het initiatief is afkomstig uit Canada, Amerika en Engeland en is bekend onder de naam WE Day. Jaarlijks organiseren zij scholen­ programma’s gevolgd door waanzinnige stadionevenementen met sprekers als Richard Branson, Malala en Kofi Anan waar jongeren hun kaartje niet voor kopen, maar voor verdienen. Met steun van Dolores Leeuwin, prinses Laurentien van Oranje-Nassau en Willemijn Verloop start dit initiatief ook in Nederland.

Scholen kunnen zich vanaf nu aanmelden voor het gratis scholenprogramma! tekst vanessa pelle foto’s human touch photography | shutterstock | we day

Young Impact gelooft in de kracht van jongeren. Zij zijn de ‘changemakers’ van vandaag! Met het gratis scholen­ programma krijgen leerlingen van groep 7 en 8 en scholieren van de onderbouw van het voortgezet ­onderwijs de kans zich te ontwikkelen tot actieve en sociale (wereld)burgers die de problemen aanpakken

EDG_APR_030-032_YoungImpact-AMN_v05.indd 30

die zij belangrijk vinden, groot of klein, landelijk of lokaal.

Young Impact streeft naar een beweging van positieve verandering en optimisme hier in Nederland. Het doel van het scholenprogramma is jongeren te laten beseffen dat zij er toe doen en verandering kunnen realiseren.

Door het scholenprogramma leren ze hun talenten in

10-03-16

10:20

ol scholenprogramma u ook in Nederland!

Hoe ziet het programma eruit?

Young Impact activeert, ondersteunt en begeleidt de leerlingen gedurende het volledige traject. De school faciliteert de tijd en de ruimte. Het scholenprogramma bestaat uit:

1 Kickoff voor de hele school: tijdens de bijeenkomst te zetten om veranderingen te realiseren. Ze zullen zich bewust worden van de maatschappelijke problemen in hun eigen omgeving - en in de wereld - en ervaren hoe mooi het is om anderen te helpen.

Actieplan Het scholenprogramma omvat professionele begeleiding, een kickoff, workshops, digilessen, een site, een app en een afsluitend evenement in mei 2017.

Het scholenprogramma past goed binnen het thema Wereldburgerschap, een maatschappelijke stage of maatschappijleer. Als docent/leerkracht ga je klassikaal aan de slag met de digiles, die bestaat uit het identificeren van lokale en wereldwijde problemen, het bespreken van enkele maatschappelijke onderwerpen, het kiezen van de problemen waarvoor de leerlingen zich gaan inzetten en hoe ze dat gaan aanpakken. Hierna gaan ze daadwerkelijk aan de slag. De leerlingen kunnen gebruik maken van een standaardactie van Young Impact of zelf een actie

‘Some people don’t think it’s cool to help others, personally I think it’s the coolest thing in the world’

worden de leerlingen/scholieren geïnspireerd en geïnformeerd over Young Impact.

Tijdsbesteding: 45 minuten.

2 Workshops: een groepje geselecteerde leerlingen/ scholieren (max. 30) krijgt additionele workshops waarin ze leren over o.a. leiderschap en projecten organiseren. Zij zullen de aanspreekpunten worden voor de medeleerlingen en fungeren als ambassadeurs van Young Impact.

Tijdsbesteding: 3 uur buiten het lesprogramma.

3 Lesprogramma’s: leerkrachten gaan klassikaal aan de slag met de digiles die bestaat uit het identificeren van lokale en wereldwijde problemen, het bespreken van enkele belangrijke maatschappelijke onderwerpen, het kiezen van de problemen waarvoor de leerlingen in actie willen komen en bepalen wat het plan van aanpak wordt.

Tijdbesteding: 3-4 uur.

4 In actie komen: scholieren gaan daadwerkelijk aan de slag om hun actieplan uit te voeren en een sociale impact te realiseren.

Naschoolse activiteit.

Je vindt de volledige inhoud van het scholenprogramma op www.youngimpact.nl/scholen

Prince Harry PrimaOnderwijs 31

EDG_APR_030-032_YoungImpact-AMN_v05.indd 31

10-03-16

10:20

redenen waarom Young Impact niet veel tijd hoeft te kosten Leerlingen en docenten doen al zoveel, zowel binnen als buiten schooltijd. Meedoen aan Young Impact hoeft echter niet veel tijd te kosten.

1 Young Impact sluit goed aan bij het curriculum en kan makkelijk geïntegreerd worden. Bijvoorbeeld als onderdeel van wereldburgerschap (po), maatschappijleer of een maatschappelijke stage (vo). bedenken. Dat kan een lunch zijn voor ouderen, een schoonmaakactie in de wijk, een mini-dance voor gehandicapten, een beach clean-up, een pop-up buurtcafé voor mensen die veel alleen zijn, een klimaatmars, pakketten voor de Voedselbank of ander vrijwilligerswerk. Met de juiste intentie, groot of klein, lever je immers al een positieve bijdrage aan een betere wereld. Een onderdeel van het programma is het maken van een plan om de actie uit te voeren. Hierbij zoeken de leerlingen zelf naar begeleiding. Dat kan een ouder zijn, maar Young Impact zal ook samenwerking faciliteren met de lokale welzijns- en vrijwilligersorganisaties.

Young Impact Celebration Succes moet je vieren en inspiratie moet je delen!

Daarom organiseert Young Impact een groots evenement met (inter)nationale iconen en artiesten, live optredens en inspiratie. Iedereen die in actie is gekomen via Young Impact maakt kans om bij dit evenement te zijn. Je kunt geen kaartje kopen voor dit feest, maar wel toegang verdienen door iets positiefs te betekenen voor een ander, de buurt, de stad of de wereld.

2 Leerlingen worden begeleid door lokale welzijnsorganisaties of vrijwilligers.

3 Young Impact kan ingezet worden als aanvulling op bestaande projecten waar scholen en scholieren zich voor inzetten (bijvoorbeeld Serious Request). Het programma verrijkt deze initiatieven doordat het de talentontwikkeling en bewustwording van jongeren versterkt en dieper ingaat op deze thema’s.

Aangeboden middelen Iedere school krijgt een Young Impact-coördinator toegewezen. De kickoff en de workshops worden verzorgd door Young Impact-trainers. Er is een digiles beschikbaar en voor de leerlingen werkbladen. Er zijn additionele digitale middelen beschikbaar zoals video’s en lesmaterialen over maatschappelijke thema’s. Er is een website en een app die ingezet kunnen worden om de acties te ondersteunen. Op de digitale community wordt het heel gemakkelijk om vrijwilligerswerk te vinden zodat jongeren ook actief blijven na afloop van het programma.

‘If one man can destroy everything, why can’t one girl change it?’

Malala

Voorinschrijving 2017 van start!

De aanloop naar dit bijzondere, GRATIS, scholenprogramma is al gestart. De uitvoer vindt plaats tussen januari 2017 en april 2017. Schrijf je nu vast in op www.youngimpact.nl/school-inschrijven en mis niets! Wees er snel bij, want er is namelijk maar ruimte voor 160 scholen. Je kunt je ook aanmelden voor een van de informatiebijeenkomsten om meer te weten te komen over Young Impact.

32

EDG_APR_030-033_YoungImpact-AMN_v05.indd 32

10-03-16

11:45

Leraren en ouders enthousiast over Aansluiting PO-VO

Doe mee aan de pilot van Eindtoets en krijg drie jaar lang gratis toegang tot Aansluiting PO-VO De afgelopen maanden zijn er gesprekken met scholen geweest over wat ze van Aansluiting PO-VO vinden. Leraren zijn zeer enthousiast. De rapportages worden als zeer waardevol ervaren!

Ook ouders zijn positief over Aansluiting. Ze vinden het fijn dat ook zij hun mening over het gedrag en de houding van hun kind mogen geven, zoals ook de leerkrachten dat per leerling doen.

Terwijl het enthousiasme over Aansluiting groeit, werkt AMN verder aan de pilot Eindtoets, dat samen met de online test Aansluiting PO-VO het complete kind in beeld brengt. Hierdoor krijgt uw schooladvies een nog steviger fundament.

Help ons met het testen van Eindtoets en doe mee aan de pilot!

Mail naar info@amn.nl en meld u aan.

Deelname aan de pilot is volledig kosteloos. De pilot Eindtoets loopt t/m eind mei 2016. Kijk op www.amn.nl voor de mogelijkheden of neem direct contact op met Lianne Konings via 026-3557332.

EDG_APR_030-033_YoungImpact-AMN_v05.indd 33

10-03-16

10:29

Kennisnet Trendrapport

Staat er straks een robot voor de klas?

Leerlingen zien ’s ochtends via de virtuele assistent in hun horloge wat ze die dag gaan leren, ze komen met een zelfrijdende auto naar school en een drone komt de vergeten boterhammen brengen. Wacht even… school?

Waarom zou je nog naar school komen als je ook thuis kunt leren? Omdat het leuk is met klasgenoten en de juf lief is. Ook dat is belangrijk. Wat komt er op ons af als het gaat om technologie en digitalisering? Het Trendrapport van Kennisnet schetst een toekomstbeeld.

door tefke van dijk

Het gaat allemaal zo snel met technologische ontwikkelingen en digitalisering, je zou er moe van worden.

Leerkrachten kunnen het amper bijhouden en worden daar soms aardig nerveus van. Expert innovatie bij Kennisnet en auteur van het Kennisnet Trendrapport Michael van Wetering begrijpt dat. ‘Als je bedenkt dat klassieke telefonie honderd jaar heeft gedaan over de wereldwijde verspreiding, internet twintig jaar en smartphones drie jaar, dan gaat het allemaal ook erg snel. Vanuit Kennisnet kijken we rond en geven we in ons trendrapport aan wat op dit moment de meeste aandacht verdient.’ De trends in het rapport zijn allemaal gekoppeld aan de hype cycle. Dat wil zeggen: een hoge berg, opgevolgd door een dal en tot slot een minder hoge berg. Van Wetering: ‘Zo gaat het vaak met technologie. In het begin is er altijd de hype. Mensen hebben hoge verwachtingen. Daarna is er de teleurstelling, als alles toch niet zo simpel blijkt. Na onderzoek en ervaringen volgt de kennis over wat het ­precies is en hoe we iets het beste kunnen inzetten.’

‘­Computers die op je ­bureau passen, kunnen in een paar dagen leren schaakgrootmeesters te verslaan.’ Volgens Van Wetering zijn er nu kleine experimentjes met robots in de klas. ‘Die geven b ­ ijvoorbeeld rekenles en iedereen vindt dat vooral grappig. De verhouding mens-machine is echter een belangrijk onderwerp van discussie. Nu zijn robots nog gimmicks, over tien jaar hebben ze grote invloed op ons leven en beroep, daarom moet het nu al een ­onderwerp van gesprek zijn. Hoe willen we kinderen laten kennismaken met deze ­technologie?’

Ver-van-je-bed-show

Cloud computing met devices

Robots voor de klas, zelfrijdende auto’s en drones zijn op dit moment nog slechts een hype. Het lijkt ­wellicht een ver-van-je-bed-show, maar zorgrobots bestaan al. ‘Software wordt steeds slimmer en er is steeds meer data beschikbaar’, aldus Van Wetering.

Achterin de hype cycle zitten de uitgekristalliseerde zaken waar je als school nu mee aan de slag moet.

Denk aan cloud computing met diverse devices, waarbij je software en leermiddelen gebruikt zonder programma’s te hoeven instal­leren en zonder virusgevaar. Je hebt

34

EDG_APR_034-035_Kennisnet_v02.indd 34

10-03-16

10:35

­lleen een werkende internetbrowser nodig. Een a ­bijkomend voordeel: ook buiten school kunnen leer­ krachten bij digitale d ­ocumenten. ‘Aandacht voor ­geschikte apparaten, een goed werkende internet­ verbinding en privacy zijn daarbij wel belangrijke aan­ dachtspunten’, benadrukt Van Wetering.

Data: wat kun je ermee?

Wat inmiddels bijna de hype voorbij is, is learning ­analytics: vooruitstrevende scholen zijn hier al enige tijd mee bezig. ‘Steeds meer leerlingen werken in een

digitale omgeving. Dat geeft interessante data waar­ mee we het leeraanbod steeds beter op de leerling kunnen afstemmen. Maakt de leerling een som drie keer fout, dan krijgt hij automatisch meer uitleg en extra sommen. Wat betekent dit voor jouw rol als leer­ kracht? De focus op data is op zich niet nieuw, kijk maar naar Cito-scores. Verdiep je erin en vraag je af wat je ermee kunt. Focus ook op differentiatie en per­ sonalisatie: hoe kunnen we de software gebruiken om leerlingen individueel te bedienen?’ Een belangrijke kanttekening is dat het de organisatie flink overhoop kan gooien. ‘Als we louter kijken naar hun individuele ontwikkeling en onderwijs­behoefte dan is het onzin om kinderen met dezelfde leeftijd bij elkaar te zetten, maar het biedt ze wel een veilige omgeving’, al­ dus Van Wetering. ‘We weten nu wat technologie kan, maar hoe je die als school moet inpassen is nog onduidelijk. Als leer­ kracht kun je het overzicht kwijtraken. Data biedt overzicht, maar hoe moet je die interpreteren? Dat hebben leraren niet geleerd, die zijn gewend met een methode te werken. Het gaat erom dat je digi­ taal verzamelde data toepast in het leerproces.

Dat betekent leren omgaan met een andere manier van werken en de schoolorganisatie ­ ­anders inrichten. Leerlingen kunnen hierdoor in hun eigen tempo werken en hoeven niet alle­ maal tegelijk te beginnen aan hoofdstuk 2.’

Automatisering eist een plek op ‘De geest is uit de fles’, meent Van ­Wetering. We moeten nadenken over de rol die we technologie willen geven en de rol die leerkrachten zelf nog hebben. Robots nemen het werk van een leerkracht niet snel over, maar je moet wel meegroeien.

‘Daarom is ­digitale geletterdheid zo be­ langrijk. Kinderen komen te leven in een wereld waar die machines ons verzorgen.

Dat is moeilijk voor te stellen, maar zo is het wel. Het is een taak van het onderwijs om kinderen daarbij te begeleiden. Ver­ werk elementen van die technologie in je lessen. Zet kinderen aan het denken over de mogelijkheden van techno­logie, dat is een goede voorbereiding op de toekomst. Praat erover met elkaar. Zie de voordelen en zoek uit hoe je jezelf daarin positioneert. A ­ utomatisering gaat hoe dan ook een plek opeisen, je moet dat toelaten. De ont­ wikkeling is niet te stoppen en de impact zal heel groot zijn. Je houdt de controle door ermee aan de slag te gaan.’

Download het Trendrapport van Kennisnet gratis via kn.nu/trendrapport PrimaOnderwijs 35

EDG_APR_034-035_Kennisnet_v02.indd 35

10-03-16

10:36

Met Scratch the future proeven aan de toekomst André Kuipers gaf 17 februari de aftrap voor de MegaDojo in de Ziggo Dome, georganiseerd door Ziggo en CoderDojo Nederland. 1024 enthousiaste kinderen in de leeftijd van 7 tot en met 12 jaar gingen onder toeziend oog van meer dan 200 vrijwilligers (en Neelie Kroes) aan de slag met het computerprogramma Scratch. Hiermee maakt Ziggo een grote sprong naar het bereiken van hun doel om dit jaar minimaal 10.000 jongeren in Nederland kennis te laten maken met programmeren. tekst vanessa pelle foto’s de fotomeisjes

Het getal 1024 is niet zomaar een getal. In computer­ termen is 1024 bytes een kilobyte en 1024 kilobytes is een megabyte. Daarom krijgen precies 1024 kinderen tijdens de MegaDojo de kans om meer te leren over de techniek achter computers. Na de virtuele countdown door André Kuipers gaan de kinderen aan de slag met het thema ‘het heelal’. Door het redelijk eenvoudige en gebruiksvriendelijke programma Scratch weten de aanwezige kinderen al snel een raket te lanceren en een astronaut opdrachtjes te geven. ‘Het is belangrijk om de interesse voor technologie bij jongens én meisjes al op jonge leeftijd te stimuleren’, zegt Marieke Dekker van Liberty Global, waarvan Ziggo een dochteronderneming is. ‘Het materiaal is toegankelijk en laagdrempelig.

‘Door te leren programmeren worden kinderen voorbereid op de digitale maatschappij van nu en de start-ups van de toekomst’ Het spreekt de kinderen erg aan. Ze zijn gemotiveerd én geconcentreerd bezig. Dat zorgt altijd weer voor een aanstekelijke ‘vibe’.’ Ook Neelie Kroes is aanwezig.

Zij vindt dat elk kind al op de basisschool bezig moet zijn met programmeren. Na afloop roept ze de kinderen dan ook op allemaal als ambassadeur te pleiten voor programmeerlessen op hun school. Haar actie­ programma CodePact ondersteunt daarin.

EDG_APR_036-37_Coderdojo_v01.indd 36

10-03-16

10:51

zijn klas. Alle kinderen zitten geconcentreerd en met volle overgave te programmeren. ‘Dit is nu echt rijk onderwijs’, vervolgt hij. ‘Zo willen we het!’ Natuurlijk vindt Lesley dat programmeren een vak zou moeten zijn op de basisschool, zoals al in andere landen het geval is. ‘Programmeren is de toekomst. Voor deze kinderen is het net zoiets als lezen en schrijven. En als je hier in deze prachtig aangeklede Ziggo Dome meer dan duizend kinderen met zo veel enthousiasme aan de slag ziet, dan is dat een geweldige ervaring.’

Samenwerken en creatief denken

Girls only

In Nederland kiezen nog weinig meisjes voor een opleiding of carrière in de ICT-sector. Vaak omdat ze een beperkt beeld hebben van de mogelijk­ heden, geen vrouwelijke rolmodellen kennen of denken dat ICT alleen iets is voor jongens. Speciaal voor meisjes organiseert het VHTO, Landelijk e­xpertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek daarom het DigiVita Code Event. Onder begeleiding van ICT-studentes en vrouwelijke ICT-professionals leren meisjes in diverse workshops hoe ze zelf een app, game of website kunnen maken. Er zijn allerlei activiteiten om meisjes te enthousiasmeren en te informeren over verschillende ICT-opleidingen en -beroepen. Deelname is gratis. Neem voor meer informatie een kijkje op de website: www.digivita.nl/coderdojo-girls

‘Rijk onderwijs’

Als het aan Ziggo, CoderDojo Nederland en de lokale partners zou liggen, zou Lesley’s wens allang vervuld zijn. Maar zolang programmeerlessen niet verplicht zijn, hoopt Ziggo door het organiseren van de MegaDojo en het steunen van lokale CoderDojo’s jongeren toch de kans te bieden om kennis te maken met de ontelbare mogelijkheden die technologie te bieden heeft. Tijdens een CoderDojo leren kinderen en jongeren van 7 tot 17 jaar zelf te programmeren en maken ze kennis met basisbeginselen programmeren, maar een CoderDojo biedt meer dan alleen nullen en enen. Ook samenwerken, logisch en creatief denken zijn skills die tijdens een CoderDojo worden gestimuleerd en bijdragen aan de algemene ontwikkeling. Betere kennis van technologie is ook in niet-ICT-banen nodig. Automonteurs moeten met boardcomputers om kunnen gaan en mensen in de bouw moeten met 3D-modellen overweg kunnen.

Door de CoderDojo’s worden kinderen en jongeren voorbereid op de digitale maatschappij van nu én de start-ups van de toekomst. Er zijn al meer dan 700 actieve Dojo’s in meer dan 60 landen, waarvan meer dan 20 in Nederland. De workshops zijn geheel gratis en vinden buiten de schooluren plaats op verschillende locaties in Nederland.

Kijk op www.coderdojo.nl voor meer informatie en om te zien of er al een Dojo in jouw gemeente is.

De 11-jarige Niro moeten we even lostrekken van zijn computer om hem te vragen wat hij vindt van het event. ‘We waren vanochtend vroeg vertrokken met de bus naar Amsterdam. De enorme zaal zag er super uit. We mochten meteen beginnen met Scratch.’ Op het scherm laat hij zien wat hij gemaakt heeft. ‘Ik heb een spelletje gemaakt dat in de ruimte speelt. Kijk, je ziet hier deze raketjes. Die vliegen alle kanten uit. En die raketjes moet je neerschieten, dan kom je in een next level uit.’ Niro is trots op zijn zelfgemaakte spel.

‘Als ik iets niet snapte, kwam er iemand langs om het uit te leggen. Ook kwam er een bekende YouTuber langs, Dylan Peys.’ Niro laat zijn verzameling hand­ tekeningen zien van alle bekende internetters die langs zijn geweest. Zijn leraar Lesley staat er met een grote glimlach naar te kijken. ‘Het is een groot succes’, zegt Lesley terwijl hij voortdurend een oog houdt op PrimaOnderwijs 37

EDG_APR_036-37_Coderdojo_v01.indd 37

10-03-16

10:52

Doe mee(r) met Schooltv!

Door de combinatie van beeld en opdrachten is het lesmateriaal van Schooltv niet alleen leuk en leerzaam, maar ook interactief en origineel.

Dat maakt leren voor de kinderen plezierig en lesgeven voor de leerkracht eenvoudiger.

Beeldend lesmateriaal voor alle groepen

Liefdesplein Groep 7-8

Lente!

Le nt e

kr

Het is lente! Dat betekent dat de natuur weer ontluikt, en dat verliefdheid op de loer ligt met alle gevoelens die daarbij horen.

Het lespakket Liefdesplein (handleiding, werkboekjes en dvd) ondersteunt leerkrachten in het geven van goede en openhartige seksuele voorlichting.

Het lesmateriaal zet kinderen aan tot gesprek of discussie in de klas.

ie

be

ls

!

Vo or 13 in de Oorlog Groep 6-8 4 ber en ei Vroeger & Zo speciaal: 13 in de Oorlog is bijzonder geschikt om in te 5 den zetten in de aanloop naar 4 en 5 mei. Er wordt een beeld gegeven van hoe m ei op het was om tijdens de Tweede Wereldoorlog op te groeien. Het programma is geschikt voor kinderen van 9 tot 12 jaar. De werkboeken bevatten diverse opdrachten die na het kijken van de aevering gemaakt kunnen worden en die helpen bij de verwerking van de informatie.

Schooltv-abonnementen Voor alle groepen

G De van ui Week tp RAT het rgeld o IS

Laat de hele school kennismaken met de Schooltv-abonnementen.

Er is een abonnement voor elke leeftijdsgroep. Maak nu tot aan de zomervakantie gratis kennis met een of meerdere van de Schooltv-abonnementen Koekeloere, Studio Snugger en/of De Buidendienst van nieuws uit de natuur.

Vul de code actieabo bij de bestelling in.*

be

re

n

*De abonnementen worden automatisch omgezet in een betaald abonnement voor het schooljaar 2016-2017.

Tot 30 juni kun je in de abonnementenomgeving aanvinken of je dit wilt of niet.

schooltvwebshop.nl

1_1 adv Schooltv POnderwijs april16.indd 1 EDG_APR_039_Schoolkrant_v07.indd 38

08-03-16 13:56 10-03-16 11:25

16 13:56

Met de hele klas aan de slag

Project Schoolkrant Zitten in jouw klas nieuwsmakers van de toekomst, creatieve breinen, taaltalenten en/of computerwhizzkids? Met Project Schoolkrant ontdekken leerlingen hun unieke talenten en brengen ze deze samen in één project: de Schoolkrant!

Project Schoolkrant is een digitaal platform, gelanceerd door het AD en Wegener regiokranten. Project Schoolkrant laat leerlingen op een vrolijke en positieve manier kennismaken met journalistiek en het nieuws om hen heen. Het gratis bijbehorende lesprogramma biedt handvatten voor leraren en lessen over nieuws (online) zoeken, interviewen, fotograferen, schrijven en ontwerpen. Uiteindelijk zal alles via pc, laptop, tablet of smartphone moeten worden geüpload om samen te voegen tot jullie Schoolkrant, waardoor er ook een stukje ICT aan bod komt. Door al deze verschillende facetten is er voor iedereen in de klas een taak weggelegd en wordt iedereen erbij betrokken.

die persoon het hemd van het lijf te vragen. Vorig jaar was dit premier Mark Rutte. Het AD zal ook een Week van de Schoolkrant organiseren en leerlingen en klassen verrassen. Er komt een verkiezing van Leukste Schoolkrant van het Jaar en vanaf januari wordt een ‘Pulitzer Prijs’ voor kinderen georganiseerd, waarbij een klas of een leerling individueel in verschillende categorieën kan winnen. Zoals het een prestigieuze prijs betaamt, zal de uitreiking plaatsvinden tijdens een groot evenement in juni 2017, waar niet alleen het AD en de regiokranten verslag van zullen doen, maar waar de hele landelijke pers voor wordt uitgenodigd.

Pulitzer Prijs

Slechts enkele maanden na de lancering van het platform vorig jaar hebben al 585 scholen meegedaan.

Het project verbindt en maakt leerlingen maatschappelijk betrokken bij hun omgeving. Een schoolkrant is geen aardigheidje dat wel gemist kan worden, maar hoort juist een plek op scholen te hebben. Haal Project Schoolkrant dus ook de klas in!

Door de expertise van het AD en Wegener staan diverse tools en elementen om een echte krant te maken tot jullie beschikking. Dat geldt op technisch vlak, maar ook op journalistiek gebied. Zo wordt er een ‘think & drink’ met een prominente Nederlander georganiseerd, waarbij de klas de mogelijkheid krijgt om

Plek op school

Meld je aan via projectschoolkrant.nl EDG_APR_039_Schoolkrant_v07.indd 39

10-03-16

11:25

Wetenschap en Technologie in de klas:

zo doe je dat!

In de wondere wereld van Wetenschap & Technologie (W&T) leren kinderen zonder dat ze het doorhebben. Ze ontwikkelen bovendien vaardigheden die essentieel zijn voor de toekomst. Hoe breng je leerlingen in aanraking met W&T en hoe geef je ze een goed beeld van de mogelijkheden? Deze leerkrachten van twee scholen vertellen enthousiast hoe zij aan de slag zijn gegaan met ontdekkend en onderzoekend leren. tekst tefke van dijk foto’s marius roos

Eveline Hofman, leerkracht groep 1/2 plus ­techniekcoördinator, en Manja Verbeek, leerkracht groep 6/7/8 op De Wegwijzer in Asch

‘Het gaat om anders denken, dan maak je de slag’

EDG_APR_040-043_PlatformBeta_v03.indd 40

10-03-16

10:01

Eveline: ‘We zijn een kleine school met drie groepen en 43 leerlingen. Ruim tien jaar geleden wilden we iets met technologie gaan doen. Stiekem zaten we daar best tegenaan te hikken, want wat kun je daar nou mee doen? Ik besloot hulp te zoeken en volgde een workshop. Daarna was ik gemotiveerd om ermee aan de slag te gaan en ik ben de bovenbouw-leerlijn uit de workshop gaan vereenvoudigen voor kleuters.

Daar is toen een leerlijn voor kleuters uit voort­ gekomen. Onze activiteiten vallen altijd binnen een thema. Nu is dat bouwen, maar met het winterproject hebben we bijvoorbeeld bobsleetjes gemaakt en gekeken hoe je die harder kunt laten gaan. Leerlingen zijn zelf onderzoekend bezig. Het gaat er om dat je openstaat voor nieuwe dingen. Ik vind bijvoorbeeld ideeën op de site ontdekplek.nl en pas die aan voor onze leerlingen. Daarbij werken we vaak met goedkoop materiaal zodat de kleuters hun werkjes kunnen meenemen. Denk aan knikker­ ­ banen van strookjes ­papier. Simpel, maar er komt heel wat creativiteit bij kijken. Het is ook leuk voor kinderen die moeilijk leren, zij blinken uit als ze iets met hun Heb ­handen doen.’

opdrachten van de gratis website Scratch. Daar leren ze de beginselen van programmeren, van animaties en games tot verhalen en simulaties. Ze geven de computer opdrachten om figuren te laten bewegen of ­geluid te maken. Ze moeten bedenken hoe ze een spel leuk genoeg kunnen maken zodat anderen het willen spelen. Vooral de meiden zijn heel goed met Scratch, ze leren mij geregeld nieuwe dingen. Als leerkrachten willen we verjongend en vernieuwend bezig zijn.

Daarvoor hebben we de Training Excellente Leerkracht Sociale Media gevolgd en met succes afgerond.

Het maakt me geen expert, maar dat hoeft ook helemaal niet. Het scheelt als je enthousiast bent en korte lijnen hebt op school om snel ideeën uit te wisselen of even te sparren. Kinderen groeien op met W&T en je wilt ze een onderzoekende houding ­meegeven. Dat betekent niet alleen jij een werken uit boekjes, maar ook zelf succesverhaal? dingen uitzoeken. Daarmee ben Ook enthousiast aan de slag Verjongend en je meteen een goed voorbeeld gegaan met Wetenschap & vernieuwend voor kinderen. Ik zie het als Technologie? Deel jouw succes­verhaal Terwijl Eveline een stevige basis een vorm van professio­ na­ of tips met collega-leerkrachten! legt bij de kleuters door ze te laten lisering. Je moet een paar kennismaken met de wondere gekken hebben die het opMail de redactie via ­wereld van W&T, leert haar collega pakken. Als je er met z’n alredactie@primaonderwijs.nl.

Manja de bovenbouwgroep prolen aan begint, ben je allemaal In elke editie plaatsen grammeren. Manja: ‘Via mijn eigen gek.

Het gaat om anders denwe inspirerende Yurlssite komen de leerlingen bij de ken, dan maak je de slag.’ praktijkvoorbeelden.

PrimaOnderwijs 41

EDG_APR_040-043_PlatformBeta_v03.indd 41

10-03-16

10:02

het KWTG. Deze begeleiding is prettig, maar uiteindelijk moet je het toch zelf doen. Een netwerk opbouwen vraagt een ondernemende houding van zowel directie als de leerkracht. Alles staat of valt met de tijd die je hebt. Als je lang van tevoren start met de organisatie lijkt het alsof je zeeën van tijd hebt, maar naarmate de projectweken dichterbij komen, neemt de druk toe.’

Berend Cornel, directeur St. Alexanderschool in Bennekom

‘Leerlingen hoeven niet allemaal met een schroevendraaier aan de slag, het gaat om creatieve denkkracht’ ‘Om kinderen ruimte te geven te onderzoeken en te ontdekken zijn we op onze school gestart met thematische schoolprojecten. We wilden ook meer met techniek doen en daarvoor hebben we de samenwerking gezocht met het KWTG: Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Gelderland. Omdat we in de buurt zitten van de universiteit van Wageningen, werken veel ouders in of met de natuur en hebben we gevraagd wie wil meedenken en meehelpen. Als openingsactiviteit zijn we vorig jaar met de hele school in de vijvers van de ­universiteit op zoek gegaan naar waterbeestjes, begeleid door wetenschappers en ouders. Prachtig wat ze allemaal tegenkwamen. Leerlingen hadden meteen de juiste onderzoekende houding.’

Ondernemend ‘Ouderbetrokkenheid is belangrijk maar je moet zo’n project ook samen met je team opstarten. Tijdens een studiedag zijn we als team in de juiste stand gekomen, dankzij informatie en praktische voorbeelden vanuit

Duurzame toekomst ‘Per bouw hebben we een ander thema gekozen, waarbij er in alle groepen veel ruimte is voor experimenteren en ontdekken. De kleuters richten zich op alles in en om het huis terwijl de middenbouw als thema ‘op pad’ heeft. Natuurlijk komen daar allerlei voertuigen langs, zoals een brandweerwagen, tractor en vrachtwagen. Het liefst gaan ze met kleine groepjes op pad met de bus en de trein. De bovenbouw richt zich op duurzame energie en gaat op bezoek bij windmolens en de zelfrijdende auto die tussen Wageningen en Ede gaat rijden. Groep 7 en 8 krijgen bovendien een workshop van Greentech om ideeën te bedenken voor een duurzame toekomst.’

Creatieve denkkracht ‘Door de intensieve verdieping rond het schoolproject neem je W&T vanzelf meer mee in de rest van het onderwijs­programma, met concrete voorbeelden en een breed netwerk. We hebben gemerkt dat het goed is om leerlingen in een vroeg stadium te betrekken. Ze komen vaak met interessante vragen en ideeën. Zo dringt het langzaam door in ons hele onderwijs. De verwondering bij kinderen is prachtig om te zien. Ze vinden het ontzettend leuk om dingen te ontdekken.

Deze leerlingen moeten de oplossingen van de toekomst bedenken. Dat betekent overigens niet dat ze allemaal met een schroevendraaier aan de slag moeten, het gaat om creatieve denkkracht.’

42

EDG_APR_040-043_PlatformBeta_v03.indd 42

10-03-16

12:13

Wings Online

interactief Engels lezen, luisteren en oefenen!

Wings Online bestaat uit bijna 100 eigentijdse, online leesboekjes (fictie en non-fictie) die via een beeldscherm of digibord zijn te lezen.

De boekjes zijn verdeeld over 10 kleurniveaus met oplopend leesniveau en met diverse ondersteuning per leesboek.

Wings Online is meer dan lezen!

• Mét en zonder luistermogelijkheid in te zetten, individueel of met de klas • Ieder online boek bevat een online test (incl. gerichte feedback bij foute antwoorden) • Zeer goed klassikaal inzetbaar • Uitstekende, natuurlijke opbouw en herhaling van de Engelse grammatica in zinnen • Inzetbaar vanaf groep 3 • Inclusief levendige animaties, leerzame quizzen en uitgebreid interactief schetsboek

Gebruik Wings Online in groep 3 t/m 8 met als resultaat: veel rendement uit uw leesonderwijs Engels!

GRATIS

1 maand kennismaken

Ga voor alle informatie én om uw licentie te bestellen naar www.schoolsupport.nl/wingsonline ... and start using Wings Online today! adv Prima Onderwijs feb 2016.indd 1 EDG_APR_040-043_PlatformBeta_v03.indd 43

21/01/16 12:14 11:46 10-03-16

Cit oef o en e n

Toetsen

Oefenen in de aanloop naar Cito!

Dinsdag 19, woensdag 20 en donderdag 21 april worden dit jaar de Cito-eindtoetsen voor groep 8 op papier afgenomen. De digitale variant vindt plaats tussen vrijdag 15 april en vrijdag 29 april.

Ook op andere momenten en in andere groepen wordt gedurende het schooljaar getoetst.

Oefen nu alvast in de klas!

groep

5-6

Citotoets begrijpend lezen compleet Oefenboeken waarmee begrijpend lezen geoefend kan worden. De manier van bevragen is afgestemd op de Citotoets.

Koud water is z

waarder dan w arm

water alle groepen

Help! Mijn kind heeft faalangst Gids voor ouder en kind bij het omgaan met faalangst en examenvrees.

Klas in balans Boek met oefeningen om kinderen te leren omgaan met concentratieproblemen, stress, frustratie, angst, boosheid, moeheid, gebrek aan creativiteit en eenzaamheid.

Draaitaal Woordenschat Kaartspel waarmee je 17 Citowoorden en andere woorden van een bepaald niveau actief en gericht oefent.

oeg energie Een sidderaal heeto’fts tegensta rten om 50 au

groep

7-8

Citotoets en Andere Eindtoetsen

Citotoets, Entreetoets, LVS toetsen oefenen boekenset 2015/2016 Opgavenboek en antwoorden-/uitlegboek waarmee de basis geoefend kan worden voor de Citotoets, Entreetoets en LVS toetsen in groep 7 en 8 voor de vakken Rekenen, Taal en Studievaardigheden.

Boekenset bestaande uit een opgavenboek en een bijbehorend antwoorden-/ uitlegboek waarmee lesstof wordt verwerkt en (bij)geleerd.

Raak Redactiesommen

Spiekboekje rekenen Getallen, bewerkingen, breuken, maten, meetkunde, grafieken en meer! Alles wat je leert op school in schema’s en tabellen.

Oefenboekjes waarmee kinderen volgens vaste stappen goed leren lezen en de juiste informatie leren halen uit verhaalsommen.

Kijk voor informatie over deze en meer leuke artikelen op

je gelijk endoor jg ri k s er em o n e Ongelijk lings te vermenigvuldig kruis

educatheek adv POnderwijs april16 1 EDG_APR_044-045_GGZ_v06.indd 44

www.educatheek.nl/cito-oefenen

De grootste leermiddelenwinkel van Nederland

08-03-16 14:18 10-03-16 10:40

n

epen

16 14:18

Samen werken aan een Gezonde School!

Veel scholen investeren in een gezonde en veilige school.

De Gezonde School-aanpak helpt om structureel te werken aan de gezondheid van leerlingen. In PrimaOnderwijs laten we elke editie zien hoe jouw school een Gezonde School kan worden. Een Gezonde School werkt aan één of meer thema’s. Deze editie staat het themacertificaat Welbevinden en sociale veiligheid centraal. Dit themacertificaat is voor zowel po- als vo-scholen aan te vragen.

Wat houdt Welbevinden en sociale veiligheid in?

Welbevinden verwijst naar de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen: hun emoties, belevingen, zelfvertrouwen en sociale vaardigheden. Als deze ontwikkeling gericht wordt ondersteund, vergroot dit de betrokkenheid van de leerlingen bij school, werkt het positief op gezondheidskeuzes en verbetert het de leerprestaties. Ook kan dat psychische problemen op latere leeftijd voorkomen. Er is een sterke relatie met sociale veiligheid: een positief pedagogisch klimaat bevordert het welbevinden; als leerlingen goed in hun vel zitten, draagt dat bij aan een positief klimaat. Problemen als pesten zijn dan beter aan te pakken. Scholen hebben sinds augustus 2015 een wettelijke plicht om inspanningen te verrichten rondom dit thema.

Wanneer jouw school dit themacertificaat heeft, is duidelijk zichtbaar dat de school alles goed op orde heeft. Een schooldirecteur gaf aan: ‘Door succesvol te werken aan dit thema, is er nu meer rust in de klassen en komen de leerlingen meer aan leren toe.’

Voeding Stimuleren van gezond eten en drinken.

Milieu en natuur Realiseren van een frisse, groene en bewuste leeromgeving.

Welbevinden en sociale veiligheid Bevorderen van de sociaalemotionele ontwikkeling binnen een positief pedagogisch klimaat.

Visie Het is van belang dat iedereen binnen de school een goed beeld heeft wat sociaal-emotionele ontwikkeling inhoudt. Formuleer als school een visie en een plan om die te realiseren. De relatie tussen leerlingen, leerkrachten en het schoolpersoneel is een belangrijk onderdeel.

Wat gebeurt er in de les en op de gang? Wordt er actie ondernomen wanneer problemen zich voordoen? Voor leerlingen betekent het dat ze lessen krijgen die hun sociaal-emotionele ontwikkeling bevordert.

Hoe ga je bijvoorbeeld om met emoties en vriendschap? Het is de taak van de school om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben te signaleren en te begeleiden. Vaste samenwerkingsafspraken daarover zijn belangrijk, zowel interne als externe afspraken met bijvoorbeeld de jeugdafdeling van de GGZ.

Roken en alcohol Voorkomen van roken en alcoholgebruik.

Wanneer komt jouw school in aanmerking?

Als jouw school zichtbaar, schoolbreed en integraal (van groep 1 tot en met groep 8) aandacht besteedt aan welbevinden en sociale veiligheid kom je in aanmerking voor dit themacertificaat.

Gezonde School-adviseurs kunnen ondersteuning bieden bij de invoering van de integrale aanpak. Slaag jij hier als school in?

Dien een aanvraag voor een vignet Gezonde School in door de vragenlijst in te vullen op: www.gezondeschool.nl.

Relaties en seksualiteit Aandacht voor de ontwikkeling van gezonde relaties en seksualiteit.

Bewegen en sport Stimuleren van een actieve leefstijl.

Fysieke veiligheid Ter voorkoming van ongelukken in en om de school.

Bekijk of jouw school in aanmerking komt voor één of meer themacertificaten op

www.gezondeschool.nl

GGD GHOR Nederland is beheerder van het vignet Gezonde School. Neem voor vragen, advies en ondersteuning contact op via vignetgezondeschool@ggdghor.nl.

EDG_APR_044-045_GGZ_v06.indd 45

10-03-16

10:40

Knappe kleuters verdienen

onderwijs op maat Ongeveer 2,5 procent van de kinderen heeft een ontwikkelingsvoorsprong.

‘Dit zijn zorgkinderen, net als achterblijvers’, zegt Lilian van der Poel, mede­ oprichtster van de Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong en eigenaresse van XL-leren. Ook knappe kleuters hebben extra aandacht nodig en het is van belang om ze al vanaf dag één op de basisschool op hun niveau te onderwijzen. tekst: marieke moraal

De Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong is opgericht Investeren van jongs af aan in 2014. ‘De expertise van de groep komt voor een Ook de plusklas die nu in het onderwijs wordt ingezet, groot gedeelte voort uit eigen ervaring’, vertelt Lilian is volgens Van der Poel geen oplossing. ‘Sowieso start van der Poel. ‘Scholen erkennen de expertise van ouders deze vaak pas in groep 3 of 4. Dat is voor de meeste over hun eigen kind niet. Leerkrachten gaan er vaak kinderen te laat. Daarnaast voelt het als een broekvanuit dat een kind als tabula rasa, blanco blad, groep riem die de hele dag te strak zit en één keer per week, 1 binnenkomt. Maar een kind is dan al helemaal niet een uur of een ochtend, een beetje losser mag. Je meer blanco, het leeft i­mmers moet bereid zijn om van jongs af aan al vier jaar. Als een kind een ‘Leren jezelf te zijn, is in deze kinderen te investeren. Het voorsprong heeft en je start zijn zorgleerlingen. De kleuter kiest juist voor deze kleuters er niet zelf voor om te onder­pres­teren. tóch blanco dan geef je het kind les op een niveau dat totaal niet Als jij niets aanbiedt, hoe kan de zo belangrijk’ bij hem of haar past, namelijk kleuter dan laten zien wat hij kan? dat van de gemiddelde kleuter. Aan de hand van de Deze kinderen zijn informatieverslinders: daardoor map Knappe Kleuters kunnen ouders heel goed een zitten ze veel eerder in ontvankelijke periodes. Ze beeld schetsen van hun kind, hoewel ze zelf vaak nog ­praten eerder, lopen eerder en zijn vroeger in allerlei niet doorhebben dat hun kind een voorsprong heeft. ontwikkelingen. Op school trekken we die lijn niet Zowel school als de ouders krijgen hiermee belang- door. Daarmee laat je de ontvankelijke periode voorrijke informatie.’ bijgaan. Als je er met 4 jaar aan toe bent om te leren lezen en het wordt je niet aangeboden, en met 6 jaar Zelfbeeld wel, dan is het net zo moeilijk als een vreemde taal leren.’

Vaak laten kleuters, meestal jongetjes, merken dat ze het niet naar hun zin hebben op school. Ze worden Algemene vaardigheden boos, opstandig en gaan vervelend doen. Regelmatig Van der Poel wil af van de grote klassen. ‘Maak de krijgen deze kinderen dan het stempel ADHD op zich groepen kleiner, maximaal 24 kinderen. Ga niet zitten gedrukt. Anderen gaan zich juist heel onopvallend op schoolse vaardigheden, het leren, maar op algemene ­gedragen. Beide is schadelijk voor de ontwikkeling vaardigheden. Het huidige schoolsysteem past niet van het zelfbeeld van het kind. Van der Poel: ‘Als een meer. De school zou meer een centrum moeten worden, kind nooit heeft leren leren omdat het allemaal aan waar je van 0 tot 20 jaar terecht kunt en waar je op komt waaien, moet de school het helpen door op eigen jouw manier en in jouw tempo dát kunt leren wat je wilt niveau stof aan te bieden. Daar gaat het vaak mis. Geef en waar je goed in bent. We slaan een beetje door in het geen extra werk. Dat voelt alsof je de badkamer hebt willen sturen van kinderen. Laat dat los. Kinderen worden schoongemaakt en je gezin zegt: ‘Weet je, dat heb je gelukkig als ze kunnen doen waar ze gemotiveerd voor zijn. Een belangrijke graadmeter is een ongelukkig goed gedaan, doe het nog maar een keer.’

46

EDG_APR_046-047_Kleuters_v01.indd 46

10-03-16

00:19

Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong

De Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong zet zich in voor het jonge begaafde kind. Het primaire doel is om zo vroeg mogelijk te signaleren of een kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft. Naast de ouders informeert en begeleidt de expertgroep ook organisaties voor opvang, onderwijs en zorg. De experts geven trainingen door het hele land. Informatie: www.expertgroepontwikkelingsvoorsprong.nl

kind in de klas of thuis. Dan moeten de alarmbellen ­afgaan. Kies wat op dat moment het beste lijkt voor dat ene kind. Moet het versnellen, doe dat dan.’

Knappe Kleuters Met Knappe Kleuters wordt gekeken naar het kind vóór het groep 1 binnenkomt. Ongeveer een maand voor het kind naar school gaat, vullen de ouders een intake­ formulier in. Hierin zitten vragen die een ontwikkelings­ voorsprong kunnen laten zien. De leerkrachten bepalen vervolgens of een lang of kort gesprek met de ouders wenselijk is. Van der Poel: ‘Als je denkt dat het kind een voorsprong heeft, plan je een lang gesprek in. Je praat dan een halfuur met de ouders en het tweede halfuur observeer je het kind. Zo maakt het bijvoorbeeld een menstekening. Met de informatie die je krijgt, kun je vanaf dag één starten met werk op maat. Door dit vanaf de eerste dag te doen, win je tijd, heb je geen teleur­ gesteld kind en geen ontevreden ouders.’

Aan het werk Met de vervolgmap Aan het werk kan de hulpvraag die onder gedrag ligt, worden vastgesteld. Welke vaardig­ heid ligt onder dat gedrag? ‘We hebben achttien vaardig­ heden opgenomen. Een heel belangrijke is zelf­reflectie: wat heb je precies gedaan, hoe heb je iets aangepakt en kun je het anders doen? Heel veel hoog­begaafde kinderen weten helemaal niet hoe ze iets aangepakt hebben. Dus kunnen ze ook niets ­verbeteren in hun aanpak. Een andere is ‘leren jezelf te zijn’. Als je zo anders bent dan de meeste andere kleuters is dit juist voor deze kleuters zo belangrijk.

Wat we niet moeten vergeten, is dat het om jonge ­kinderen gaat: je kunt ze maken, maar ook breken. ­Filter de ouders en jezelf weg en laat het kind een goede start maken. Daar hoort onderwijs op maat bij.’

De map Knappe Kleuters is verkrijgbaar via

www.schoolsupport.nl

PrimaOnderwijs 47

EDG_APR_046-047_Kleuters_v01.indd 47

10-03-16

00:20

advertorial

Laat kinderen zelf hun g

met de Just For Kids B Door onze allerkleinsten tijdens het bewegingsonderwijs zelf hun grenzen te laten ontdekken, leren ze het meest. Als leerkracht helpt u door kinderen uit te dagen en te motiveren. De Just For Kids Bobbelbaan is daarbij een uitdagende bewegingssituatie die kinderen - als vanzelf - aanzet tot bewegen.

De Just For Kids Bobbelbaan is ontwikkeld volgens de nieuwste inzichten op het gebied van bewegingsonderwijs. Janssen-Fritsen werkte samen met Wim van Gelder van scholings- en adviesbureau ‘Alles in Beweging’.

Van Gelder en zijn collega’s lopen in Nederland voorop als het gaat om eigentijds bewegingsonderwijs.

Bij kinderen is ‘Bobbelen’ favoriet ‘Ik zweet uit mijn hersens’ en ‘Ik heb wel vijftig kilo gelopen’… het zijn twee van de vele enthousiaste reacties die Bobbelbaan-ontwikkelaar Wim van Gelder kreeg toen hij de nieuwe hindernisbaan in de praktijk

‘Ik heb wel vijftig kilo gelopen’

EDG_APR_048-049_Bobbelbaan_v05.indd 48

testte. Van alle activiteiten die hij aanbood, bleek ‘Bobbelen’ keer op keer favoriet. Wim van Gelder: ‘Als een leerkracht boeiende activiteiten klaarzet waaraan alle kinderen met plezier op hun eigen manier kunnen meedoen, dan leren ze het meest. Het aantal sprongen, rollen en klimmomenten die kinderen in deze banen maken, is onovertroffen.’

Geen uitvallers Alle kinderen op de Bobbelbaan zijn bezig met hun eigen ontdekkingstocht. Niemand wordt bekeken, beoordeeld of doet iets verkeerd. Daar is op de Bobbelbaan ook geen tijd voor: de kinderen zijn voortdurend in beweging. Op de Bobbelbaan nemen alle kinderen uit de klas op hun eigen manier deel aan de gymles. Door de verscheidenheid aan materialen en formaten vindt ieder kind een uitdaging op zijn eigen

10-03-16

00:21

n grenzen ontdekken

s Bobbelbaan!

‘Ik zweet uit mijn hersens’

niveau. In deze uitdagende situatie verkennen kinderen hun mogelijkheden en verleggen ze hun grenzen: een optimale leersituatie.

Hindernisbaan voor de laagste groepen In de Bobbelbaan combineert Janssen-Fritsen een Jumperkinderkast met verschillende formaten speel- en gymblokken en matten. Hiermee kunnen de meest uiteenlopende hindernisbanen worden samengesteld voor kinderen uit de groepen 1, 2 en 3. De Bobbelbaan is onder andere geschikt voor de volgende activiteiten: rennen en springen, steunspringen, klimmen, diep springen, rollen en valbreken.

Gebruiksvriendelijk voor vakdocenten en leerkrachten De Bobbelbaan is eenvoudig op te zetten, snel en simpel aan te passen en combineerbaar met al het andere spelmateriaal. De Bobbelbaan is daardoor ook uitermate geschikt voor gebruik door zowel vakdocenten

EDG_APR_048-049_Bobbelbaan_v05.indd 49

Bekijk zelf hoe het werkt

als groepsleerkrachten. Met de nieuwe methode basislessen bewegingsonderwijs in de speelzaal, waarin het Bobbelbaan-concept is geïntegreerd, zijn de mogelijkheden in de speelzaal eindeloos. De Bobbelbaan is een uitbreidingsset van Just For Kids, de lijn sport- en spelmaterialen die speciaal gericht is op jonge kinderen. Net als bij andere Just For Kids-toppers als het Klimeiland, de Multibox en de Miniturntoestellen zijn ook voor de Bobbelbaan uitsluitend materialen gebruikt die voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen.

Voor elk kind een eigen uitdaging!

Door te variëren in hoogte, moeilijkheidsgraad of opstelling kan elk kind presteren en scoren op eigen niveau. Niemand doet iets verkeerd. De Bobbelbaan heeft: - Lage elementen: rennen en springen - Toestellen op heuphoogte: steunspringen - Hogere gymblokken: klimmen en diep springen Voor meer informatie over de Bobbelbaan, neem contact op met Janssen-Fritsen op 0492/530 930.

10-03-16

00:21

Voilà , onze examenvideo’s Nu in handige videoverzamelingen voor een perfecte voorbereiding.

Kijk op schooltv.nl

Examendossiers : worden gemaakt voor ie, aardrijkskunde, biolog ie om on ec , geschiedenis er ijle en maatschapp

Fill in the gap…

The World Leader in International Education

Steeds meer scholieren kiezen voor een gap year na de middelbare school. De wens om voor een langere tijd de wereld te ontdekken, staat daarbij met stip op nummer 1 op de to-do-lijst. Er zijn veel voordelen van een tijdje in het buitenland studeren. Scholieren leren een vreemde taal, ze maken kennis met een andere cultuur, zien de wereld vanuit een nieuw perspectief, bouwen aan een internationaal netwerk en worden zelfverzekerder.

Al ruim 50 jaar organiseert Education First (EF) taallesmethode ontwikkeld. Deze lesmethode wordt op alle cursussen in het buitenland voor jongeren vanaf 13 jaar. eigen scholen van EF gedoceerd, waardoor EF directe Van taalcursussen vanaf twee weken in de zomer tot een invloed heeft op de kwaliteit van het onderwijs. heel studiejaar met vakgerichte lessen. Er is keuze uit 7 talen en 44 bestemmingen in 16 verschillende landen. EF is pionier in het geven van internationaal taalonderwijs.

‘Door mijn jaar Amerika heb ik EF heeft door de jaren heen miljoenen mensen geholpen geleerd dat je niet bang moet zijn voor met het leren van een taal, het ontdekken van de wereld verandering. Praat met mensen, maak nieuwe of het behalen van een academisch diploma. vrienden en reis. Ik ben zo blij dat ik dit Samen met vooraanstaande onderheb gedaan. Ik zou het voor geen zoekscentra als de University of ‘Vlak voor mijn eindexamen goud hebben willen missen!’

Cambridge heeft EF haar eigen vwo nam ik een onverwachte Sigrid Blauw, High School beslissing door niet te gaan studeren, Exhange Year maar eerst een jaar op reis te gaan. Na een bijeenkomst van EF wist ik het meteen: I’m ‘Na een week durfde going to the USA, land of the free. Het was ik Engels te spreken, ontzettend gaaf en leerzaam en ik wens ‘Ik ben met EF drie fouten te maken en vooral iedereen een soortgelijke ervaring toe!’ maanden naar Auckland, heel veel te leren. In Kaapstad Hannah Contermans, High School Nieuw-Zeeland geweest. Het heb ik vriendschappen voor het Exhange Year heeft al mijn verwachtingen leven gesloten. Ik ben gaan houden van waar gemaakt en zelfs overtroffen. En de mensen, de sfeer, de cultuur, de muziek mijn Engels is met sprongen vooruit en het eten. Kaapstad heeft mijn hart gestolen.’ gegaan. Een echte aanrader dus!’

Noortje van Baal, EF Kaapstad – 6 weken Gijs Thedinga, EF Auckland taalcursus

Wil jij graag meer informatie ontvangen over hoe een scholier zijn of haar gap year in kan vullen? Haal de wereld in jouw klas via 020-5745400 of mail info.nl@ef.com. Een medewerker of oud-student kan ook op school langskomen voor een inspirerende gastles.

EDG_APR_050-051_EF_v03.indd 51

10-03-16

10:13

Ons Onderwijs2032 Tijd voor een goed gesprek Ons Onderwijs2032, het eindadvies van het gelijknamige platform, bestrijkt het hele leerplan voor het basis- en voortgezet onderwijs. Wat betekent dat voor scholen? PrimaOnderwijs vroeg het aan Berthold van Leeuwen, manager po/so bij SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. tekst suzanne visser foto’s slo | human touch photography

Toen het Platform Onderwijs2032 eind januari zijn eindadvies presenteerde, stond het onderwijs niet op zijn kop. Hoe is dat te verklaren?

Berthold: ‘Er is aan dat advies een heel mooi proces van co-creatie voorafgegaan. Veel partijen hebben meegedacht, dat is redelijk uniek. En als mensen de ruimte krijgen om te participeren, ontstaat er draagvlak en gevoel van eigenaarschap. Een kanttekening is dat een groep leraren en schoolleiders nog niet is bereikt. Dat is iets waar in het vervolg van het proces aandacht voor moet zijn.’

Het advies gaat over het hele leerplan, dat is toch vrij uniek. Hoe verstrekkend kunnen de gevolgen zijn? Moet het roer om?

‘Nee, ik vind het advies vooral heel herkenbaar. Het gaat over aandachtsgebieden waarop basisscholen al volop in beweging zijn. Waartoe onderwijzen wij? Hoe zinvol is het om sterk te focussen op rekenen en taal, of willen we meer kijken naar opbrengsten in de volle breedte? Beginnen we al eerder met Engels? Hoe ­geven we burgerschap handen en voeten? Hoe werken we aan vakoverstijgende vaardigheden of digitale geletterdheid? Met dat soort vragen zijn veel scholen al een hele tijd bezig. De uitdaging is dat álle scholen en leraren er straks iets van moeten gaan vinden. ­Onderwijs2032 was tot nu toe een landelijke dialoog; nu wordt het tijd om het gesprek op schoolniveau te vervolgen. Daarbij moeten we vooral blijven bedenken wat de aanleiding is: niet dat het Nederlandse onderwijs slecht is, maar dat we goed voorbereid de toekomst in willen.’

Wat zijn voor jou de drie belangrijkste pluspunten?

‘Er ligt nu een toekomstvisie waar scholen hun eigen visie mooi aan kunnen spiegelen. Ik hoop dat ze daardoor nog bewuster gaan nadenken over de vraag

‘waartoe’ ze onderwijs geven. Dat scholen meer ruimte voor eigen keuzes krijgen (zie kader, red.) kan de ­pluriformiteit in het onderwijs versterken. En ten derde is dit een herwaardering van de taak die scholen hebben als het gaat om maatschappelijke toerusting en persoonlijke ontplooiing.’

Noem eens een specifiek aspect dat jou aanspreekt.

‘Het Platform heeft het over ‘meer doen met minder’, dat vind ik een mooi streven. Om een voorbeeld te geven: de kerndoelen voor wereldoriëntatie zijn nu heel breed. Je kunt er allerlei kanten mee op, er zijn heel veel inhouden. Maar zou je kiezen voor een beperkt aantal thema’s, dan kun je dieper op de inhoud ingaan en recht doen aan bijvoorbeeld talentontwikkeling en persoonsvorming. Dat kan heel rijk zijn. Meer doen met minder biedt scholen ook houvast in hun worsteling met overladen programma’s. Er moest tot nu toe altijd zoveel en dan kwamen er ook nog allerlei claims on aims bij: obesitas, pesten, seksuele diversiteit, techniek – het curriculum zat met plakband aan elkaar.

Nu krijgen scholen de kans om dat op te schonen en daarbij ook nog eens keuzes te maken voor wat zij ­belangrijk vinden. Dat is wel een grote verandering.’

52

EDG_APR_052-053_SLO_v03.indd 52

10-03-16

00:23

Het vraagt heel wat: op school een dialoog voeren, zelf keuzes maken voor verbreding en verdieping…

‘Ja, dat vereist onderwijskundig leiderschap: bestuur, schoolleiding en schoolteam moeten het samen doen.

Daarbij verschillen scholen natuurlijk sterk in de menskracht die ze kunnen vrijmaken. Het ene bestuur beschikt over een grote staf die de scholen kan ondersteunen, een klein bestuur in een krimpgebied niet. Ik denk dat daar de komende jaren aandacht voor moet zijn. Je ziet wel dat scholen steeds meer met en van elkaar leren. Kijk eens naar scholen die heel innovatief zijn op een gebied dat voor jouw school relevant is.

Wat doen zij goed? Hoe hebben zij de ontwikkeling op gang gebracht, hoe faciliteren en stimuleren ze die?

Je kunt in lokale of regionale verbanden leren, maar ook in de leerlabs die gekoppeld zijn aan het ontwerpteam dat het advies van het platform gaat uitwerken.

Als SLO brengen wij bij dit alles graag onze leerplanexpertise in. We denken, creëren en leren graag mee!’

Wat gaat dit alles concreet betekenen voor het werk van leerkrachten?

‘Dat is nog niet te zeggen. Het zal ook per school verschillen. Maar ik kan me voorstellen dat schoolteams meer met specialisten gaan werken die op onderdelen het voortouw nemen. Een beetje zoals de taal- en

Ons Onderwijs2032 Het Platform Onderwijs2032 kreeg voor zijn advies over het leerplan van basis- en voortgezet onderwijs vier doelen mee: • meer helderheid over wat leerlingen moeten leren; • een betere balans in de hoofddoelen van het ­onderwijs; • meer aandacht voor vakoverstijgende vaardigheden; • ruimte voor verbreding en verdieping.

Het Platform adviseert alle leerlingen een kern­ curriculum aan te bieden van Nederlands, Engels, rekenvaardigheid, wiskunde, digitale geletterdheid, burgerschap en de drie leerdomeinen Mens & Maatschappij, Natuur & Technologie en Taal & Cultuur.

Naast het kerncurriculum kunnen scholen zelf ­keuzes maken voor verbreding en verdieping. Het onderwijs kan dan beter aansluiten op de visie van de school en de ambities en interesses van de leerlingen en de omgeving.

r­ ekencoördinatoren, maar dan misschien wel op het gebied van innovatie, Engels, wat de school maar kiest. Dat biedt heel mooie kansen voor de talent­ ontwikkeling van leerkrachten.’

Meer informatie vind je op onsonderwijs2032.nl en in de beleidsbrief van staatssecretaris Dekker op rijksoverheid.nl. Op curriculumvandetoekomst.slo.nl bundelt SLO allerlei materialen die ­interessant en relevant zijn voor het ontwerpen van toekomstgericht curricula.

PrimaOnderwijs 53

EDG_APR_052-053_SLO_v03.indd 53

10-03-16

00:23

Interessante uitgaven voor de professional Handboek School in de samenleving De Samenlevingsgericht School van de 21ste eeuw

Werkmap Fonemisch bewustzijn

Aan de slag met klanken en letters in groep 1 en 2 Omdat fonemisch bewustzijn zich niet vanzelf ontwikkelt, is het belangrijk dat leerkrachten van groep 1 en 2 veel activiteiten met letters en klanken doen.

De werkmap biedt daarvoor talloze suggesties en is een vrijwel complete leerlijn voor het taalonderwijs in deze groepen.

Waarom is het noodzakelijk dat scholen samenlevingsgericht worden? Dit inspirerende handboek geeft antwoord op deze vraag en is bestemd voor zowel leraren en schoolleiders als organisaties en instanties die in verbinding staan en samenwerken met scholen.

Prijs: € 44,90 Bestelnummer: 32398 | Sector: PO/VO/MBO

Handboek technisch lezen in de basisschool

Instructie en didactiek in de doorgaande lijn Bijna 400 pagina’s tellend handboek waarin een compleet en actueel overzicht wordt gegeven van wat nodig is om kinderen vloeiend te leren lezen. Een kind dat vloeiend leest, zal ook met plezier lezen. Het boek is niet alleen geschikt voor het reguliere basisonderwijs maar kan ook in het speciaal onderwijs gebruikt worden.

Prijs: € 69,00 Bestelnummer: 32396 | Sector: PO

Werkmap Gecijferd bewustzijn

Prijs: € 97,50 Bestelnummer: 32358 | Sector: PO

Werkmap Begrijpend luisteren en woordenschat De praktijk van begrijpend luisteren met het jonge kind

Hoe worden jonge kinderen beter in begrijpend luisteren? In het theoretische deel wordt besproken hoe je kinderen uitdaagt na te denken over de inhoud van teksten. Er worden aanwijzingen en tips voor de praktijk gegeven. De map bevat 38 uitgewerkte activiteiten.

Prijs: € 97,50 Bestelnummer: 32388 | Sector: Peutercentra/PO

Werkmap Begrijpend lezen Teksten begrijpen in groep 1 tot en met 8

Werkmap voor leerkrachten van groep 1 en 2 met theorie en activiteiten om (voorbereidend) rekenen met kleuters vorm te geven en achterstanden te signaleren. Uit onderzoek blijkt dat met een vroege aanpak rekenproblemen zijn te voorkomen. De opbouw van de map is vergelijkbaar met de Werkmap Fonemisch bewustzijn.

Prijs: € 99,50 Bestelnummer: 32347 | Sector: PO

Begrijpen wat je leest, is onmisbaar in de maatschappij. Met deze werkmap kunnen leerkrachten kinderen van groep 1 tot en met 8 helpen teksten beter te begrijpen. De meer dan zestig werkvormen zijn naast de bestaande methodes te gebruiken.

Prijs: € 68,90 Bestelnummer: 32345 | Sector: PO

Ga voor meer informatie en bestellen naar klantenservice@cps-uitgeverij.nl

CPS boekenpagina PrimaOnderwijs april.indd 1 EDG_APR_054-055_PSO_v02.indd 54

08-03-16 09:47 10-03-16 00:24

16 09:47

Een studie en carrière in de sector transport en logistiek?

Vmbo’ers leren én oriënteren

met gratis PSO-kit Mobiliteit en transport is een profielvak binnen het vmbo. Niet voor niets, want de sector heeft een grote behoefte aan vakbekwame mbo’ers. En dat biedt kansen voor vmbo-leerlingen, die zoeken naar een mbo-vervolgopleiding met volop carrièrekansen! Speciaal voor hen heeft het Sectorinstituut Transport en Logistiek een gratis PSO-kit ontwikkeld, waarmee vmbo-leerlingen zich kunnen oriënteren op een toekomst in deze dynamische sector.

Doen en beleven staan centraal in de PSO-kit van het Sectorinstituut Transport en Logistiek. Door zelf te ervaren, kunnen vmbo-leerlingen zich in het tweede leerjaar goed en realistisch oriënteren op de wereld van transport en logistiek. De PSO-kit bestaat uit digitaal en analoog materiaal en zijn modulair in opbouw. In de PSO-kit vind je onder andere beroepenvideo’s, een o ­ nline interesse­test, een bedrijfsbezoek en informatieve gastlessen. Het doel is leerlingen te laten ontdekken of werken in de sector transport en logistiek iets voor hen is, zodat zij hierna een weloverwogen keuze kunnen maken voor hun profielvak en wellicht al hun vervolgopleiding. ­Hopelijk ten gunste van transport en logistiek.

Alle ingrediënten De PSO-kit bevat een uitgebreide docenten/decanenhandleiding en uitgewerkte instructies. Deze hand­ leiding geeft informatie over de sector, de vervolg­ opleidingen en de beroepen die hierbij passen. Daarnaast schetst de handleiding diverse lesindelingen. Dat zijn suggesties, want de docenten kunnen ook zelf vanuit de verschillende onderdelen een les samenstellen.

Het online platform biedt hiervoor alle ingrediënten.

Het geheel wordt samengevoegd in een handig bewaarkoffertje: de PSO-kit.

Praktische Sectororiëntatie In het vmbo is PSO (Praktische Sectororiëntatie) een vast onderdeel van het lesprogramma. PSO helpt bij het maken van een sectorkeuze. Leerlingen zijn praktisch bezig en maken kennis met de vaardigheden die nodig zijn om het onderwijs in de verschillende ­sectoren, zoals transport en logistiek, succesvol te kunnen ­volgen. Leerlingen die weten waarvoor ze leren, gaan gemotiveerder naar school en kiezen gerichter. Het resultaat is minder uitval en minder leerlingen die van sector veranderen. Omdat docenten leerlingen in praktijksituaties aan het werk zien, kunnen zij gerichter adviseren over de vervolgkeuze.

Laat jouw leerlingen ook kennismaken met de dynamische wereld van transport en logistiek!

Bestel de PSO-kit via www.stlwerkt.nl/pso

EDG_APR_054-055_PSO_v02.indd 55

10-03-16

00:24

Herdenken, vrijdenken, Scholenpanels aan de voet van

4 & 5 mei denkboek Staat 4 april 2016 al in jullie schoolagenda? Op die dag wordt namelijk het nieuwe boekje van het Nationaal Comité 4 en 5 mei onthuld. Het 4 & 5 mei denkboek staat in het teken van herdenken, vrijdenken, bedenken en aandenken en is gemaakt met de hulp van diverse basisschoolgroepen in Nederland. Wij spiekten over hun schouders mee. door vanessa pelle foto’s chris van houts

Het regent en het waait wanneer we aankomen bij de Boekmanschool in de Amsterdamse binnenstad. De leerlingen van groep 7 druppelen letterlijk binnen en stappen al snel af op de twee onbekende dames voor de klas. Wie zijn ze en wat komen ze doen? Wanneer ze leren dat zij de eerste klas zijn die het nieuwe boekje van het Nationaal Comité 4 en 5 mei mogen testen, zoeken de leerlingen snel hun stoelen op, want herdenken en vieren op 4 en 5 mei, daar zijn ze Feedback op deze school wel mee bekend. ‘Wie is er weleens ‘We staan voor een publiek dat al veel weet’, lacht op een herdenking geweest?’, vraagt Sarah Feirabend Sarah. ‘Maar toch gaan we vandaag iets nieuws aan van het Nationaal Comité 4 en 5 mei de klas. Alle jullie laten zien. Naast dat het Nationaal handen gaan de lucht in. ‘Ik ben op de Dam Comité de herdenking op de Dam geweest’, roept een leerling. ‘Op de organiseert en zich bezighoudt met Dam en een keer in Frankrijk’, verSamen uitpakken! de bevrijdingsfestivals maken volgt de ander. ‘Ik woon naast Op maandagochtend 4 april 2016 wij ook lesmateriaal over de Hollandse Schouwburg, tussen 10 en 12 uur presenteert het herdenken, vieren en het dus ik luister altijd mee, dan Nationaal Comité 4 en 5 mei het nieuwe herinneren van de Tweede ga ik voor het open raam 4 & 5 mei denkboek op feestelijke wijze in Wereldoorlog. Hierbij hebzitten.’ De anekdotes vlieMadurodam. Op hetzelfde moment pakken leraren ben we een boekje ontgen door de klas. ‘Ik was overal in Nederland de dozen met het denkboek worpen dat alle kinde4 mei met oma op de uit met hun klas. Speciaal voor deze gelegenheid ren van groep 7 in het Dam om bloemen te legheeft een bekende Nederlandse boyband een hele Nederlandse koninkgen. En toen hebben ze filmpje opgenomen om vóór het uitpakmoment rijk krijgen.’ Ze toont een stukje over me in samen te bekijken. Je vindt het filmpje op het Nationaal Aandenken de krant geschreven.’ De www.4en5mei.nl/filmpjedenkboek. Zo zorgen Vrijheid geef je door van leerlingen raken niet uitwe er samen voor dat het herdenken van vorig jaar. ‘Deze is toe aan gesproken, met ieder hun oorlogsslachtoffers op 4 mei en het vieren vervanging.

We zijn nu halvereigen herinnering. De grote van onze vrijheid op 5 mei nooit wege met het maken van het bel op het bureau van Meester verloren gaat. nieuwe boekje en we willen vanJohn biedt uitkomst.

56

EDG_APR_056-059_45Mei_v05.indd 56

10-03-16

00:25

n, bedenken en aandenken

daag van jullie weten wat jullie ervan vinden. Wat vind je interessant? Wat juist niet? Dan kunnen wij er voor zorgen dat iedereen straks in april een nog beter boekje ontvangt!’ Collega Robin de Munnik vult aan: ‘We hebben ook nagedacht over de titel. Die luidt het 4 & 5 mei denkboek. Waar denken jullie dan aan?

‘Dan denk ik dat we moeten herdenken’, klinkt het achterin de klas. ‘Er staat denkboek, dus dan denk ik aan puzzeltjes en dingen doen.’ ‘Misschien dat je gaat nadenken over hoe we het beter kunnen doen?’ ‘Op de achterkant zag ik de fakkel staan, het teken van herdenken en vieren, dus daar moest ik aan denken.’ De leerlingen mogen in duo’s een artikeltje opzoeken dat hen het meest interessant lijkt. Sarah en Robin lopen door de klas. De leerlingen mogen niet in de boekjes schrijven want hoewel de Boekmanschool de primeur heeft, zal het Comité 4 en 5 mei meerdere klassen in Nederland bezoeken. De leerlingen gaan gretig aan de slag. Het artikel over Malala trekt de aandacht van de twee meiden voor in de klas. ‘Ik weet wie zij is en dat ze op haar hebben geschoten omdat ze slim is. Ik las

Amsterdam in de krant dat meisjes sowieso slimmer zijn dan jongens’, voegt ze er met een grote glimlach aan toe. Haar achterbuurman is druk in gesprek met het groepje om hem heen: ‘Al mijn opa’s en oma’s hebben de oorlog meegemaakt’, legt hij uit. Ook meester John heeft een eigen verhaal. ‘Ik heb meegedaan aan de herdenking bij de Hollandse Schouwburg. Als muzikant dirigeerde ik het orkest. Herdenken is belangrijk. In mijn familie zijn twee ooms gesneuveld in de Tweede Wereldoorlog.

Een van hen in een werkkamp, de ander door honger.

Dit boekje laat kinderen op een andere manier stilstaan bij de oorlog. Het zijn interessante vragen om over na te denken.’ Na een kwartier is het tijd om te evalueren. De reacties zijn positief, maar ook kritisch.

‘Ik vind het heel interessant maar bij sommige vragen word ik een beetje afgeleid door de vele kleuren.’ ‘Er staat zoveel in, bijvoorbeeld over Anne Frank.’ Er gaat nog een vinger de lucht in: ‘De persoonlijke verhalen vind ik mooi. Er staat in wat mensen echt voelen, zoals PrimaOnderwijs 57

EDG_APR_056-059_45Mei_v05.indd 57

10-03-16

00:25

wat angst voor hen is.’ Een groepje jongens grinnikt: ‘Er staan ook grappige ­plaatjes in, zoals deze DJ Oma’, zegt hij wijzend op een plaatje van Eleanor Roosevelt met koptelefoon (pagina 57).

Wat zou jij doen?

Een belangrijke vernieuwing in het 4 & 5 mei denkboek is dat leerlingen op verschillende manieren aan het denken worden gezet, en dat valt bij iedereen in de smaak. ‘Je hoeft niets op te zoeken maar er wordt aan mij iets gevraagd’, is een van de reacties. ‘Wat je bijvoorbeeld meeneemt in je koffer als je zelf moet vluchten op p ­ agina 31.’ ‘Het is ook een duidelijk boek voor als je moeite hebt met lezen, want er staan veel plaatjes in. Zoals dat bord met plaatjes van wat je zou eten als je heel erg honger hebt (pagina 48), daar heb ik nog nooit over nagedacht!’ Daar heeft haar klasgenoot wel een kanttekening bij: ‘Dat er spruitjes bij staan, snap ik, aardappelschillen ook, maar de k­ anarie van mijn oma? Niet elke oma heeft een kanarie.’

Bussum

EDG_APR_056-059_45Mei_v05.indd 58

Diepe indruk Op de Katholieke Montessorischool in Bussum gaan een stuk minder vingers de lucht in als er gevraagd wordt wie er wel eens bij een herdenking is geweest.

Wel kijkt het overgrote deel naar de herdenking op de Dam op televisie. En waarom het boekje de titel 4 & 5 mei denkboek heeft gekregen, begrijpt deze hele groep 7/8 van Juf Renske meteen. ‘We moeten blijven denken aan wat er in de oorlog is gebeurd’, klinkt het saamhorig. Het boekje wordt door de kinderen vooral als leerzaam ervaren. ‘Dat mensen dood moesten ­alleen omdat ze Joods waren, wat erg!’ En ‘Wat kinderen deden om warm te blijven, bijvoorbeeld door een trui te dragen van hondenhaar!’ ‘Ik wist niet dat er zoveel mensen ook dood zijn gegaan door de honger.’ Het ­artikel over de Honger­winter (pagina 46/47) maakt op iedereen een diepe indruk. ‘Hebben jullie dat ­jongetje met Photo­shop zo dun g ­ emaakt of is dat echt zo?’, wordt er vol ongeloof g ­ evraagd. Het is een uur vol vragen en de tijd vliegt voorbij.

Met nieuw opgedane ­ kennis blijft de klas achter. De grote Vrijheid geef je door-vlag die de klas ontvangt als bedankje, krijgt meteen een mooie plaats.

10-03-16

00:26

Symbool voor ­vrede en vrijheid De leerlingen van juf Valen­ tina op de Rotterdamse ­N icolaasschool zitten al keurig aan hun bureautjes.

De etuis zitten vol gekleurde pennen en afwachtend kijken ze naar de ­dames van het ­Comité die voor de klas staan. Herdenken en vieren op 4 en 5 mei is voor de meesten niet gebruikelijk, blijkt aan het ­minimale aantal vingers in de lucht. Maar nadat wordt uitgelegd dat herdenken en vieren in dit boek gaat over ­iedereen die met oorlog te maken heeft gehad of nog steeds heeft, is de interesse ­gewekt. Dat geeft ook het belang van de vernieuwing van het boekje aan.

‘Het boekje gaat over toen, over nu, over de slacht­ offers overal ter wereld, over jezelf en hoe jij vrijheid ziet’, legt Robin uit. Wanneer de leerlingen in de boek­ jes mogen opzoeken wat hen het meest a ­ anspreekt, is het vooral het artikel over het Peace-­symbool (pagina 40/41) dat de meesten kiezen. ‘Iedereen kent dit teken’, wordt de keuze verklaard, ‘maar hier kun je lezen dat het niet altijd Vrede betekent.’ Het groepje meiden met de gekleurde pennen is ondertussen in een geani­ meerd gesprek geraakt over de trui van hondenhaar; een populair gespreksonderwerp op alle bezochte scholen. ‘Heeft die hond het zelf dan niet koud?’, klinkt het verdrietig. ‘Waarom pakken mensen niet hun eigen haar of dat van een schaap?’, is de verontwaardigde

Rotterdam reactie voordat ze de slappe lach krijgen. Robin en Sarah krijgen alle neuzen weer in ­ ­dezelfde richting als ze de klas wijzen op een bijzondere foto op pagina 52. De foto werd al door meer­ dere klassen stilletjes opgemerkt, maar ­behoefte duidelijk meer uitleg. ‘Dit is een van de weinige echte kleurenfoto’s van de bevrijding!’ Een 70 jaar oude foto in kleur brengt het verhaal een stuk dichterbij en de klas is er stil van. Het is onmiddellijk de nieuwe favoriet! Evenals de cover waarop een tank is afge­ beeld met mensen erop die net bevrijd zijn. Die cover werd overigens door alle klassen unaniem verkozen, want ondanks de verschillen in herdenken en vieren tussen de scholen, waren ze het op dit gebied onver­ deeld met elkaar eens: dit beeld symboliseert zowel oorlog als bevrijding en vrijheid!

PrimaOnderwijs 59

EDG_APR_056-059_45Mei_v05.indd 59

10-03-16

00:26

Eren en Leren

Herdenken 2.0!

Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad: ‘De impact van oorlog is enorm. We zien dagelijks de verschrikkingen van de oorlog in Syrië, de verwoeste levens en steden, de mensen die massaal op de vlucht slaan. Ruim zeventig jaar geleden woedde een dergelijke oorlog hier in Nederland. We herdenken de slachtoffers daarvan nog ieder jaar.

Eren en Leren kijkt niet alleen naar het verleden, maar vooral naar hoe de gebeurtenissen van toen verbonden zijn met ons leven vandaag. Wat merken wij daar nog van? En belangrijker nog: wat leren wij daarvan? Hiermee geeft Eren en Leren een heel nieuwe en unieke kijk op herdenken en wat een ereveld representeert. Een kijk die ik van harte aanbeveel.’

In juni 2015 bezocht een groep scholieren Nationaal Ereveld Loenen. Het was een emotioneel bezoek. Bij iedere steen stond een man of een vrouw die het leven van het daar begraven oorlogsslachtoffer symboliseerde. Hun leven, ieder met een eigen droom, verwachting en verhaal. Deze representanten vertegenwoordigden de gesneuvelden, maar dan in levende lijve. Het bezoek heeft de basis gevormd voor de indrukwekkende lessenreeks Eren en Leren, die scholieren betrekt bij herdenken – interactief en vanuit hun eigen beleving.

60

EDG_APR_060-064_WOII_Erenleren_v10.indd 60

10-03-16

00:30

Kilian (16) over het bezoek aan Nationaal Ereveld Loenen: ‘Herdenken was voor mij respect hebben voor alle mensen die gestorven zijn, maar doordat je mensen ziet staan achter de grafstenen, is het heel werkelijk geworden. Niet alleen wat betreft die personen die gestorven zijn, maar ook dat er nog steeds gevochten wordt voor vrede. Dat dringt hier heel sterk tot me door. Er sterven nog steeds mensen en ook zij moeten herdacht worden.’

Maak kennis met het lespakket Eren en Leren, dat scholieren stimuleert om na te denken over waarom herdenken belangrijk is. Het lespakket is in opdracht van de Oorlogsgravenstichting gemaakt en in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei ontwikkeld.

Eren en Leren sluit aan bij de vakken Maatschappijleer, Geschiedenis en het thema Wereldburgerschap. Het fundament van het lespakket is ingegeven door Systemisch Werken. Deze methode maakt op een eigen wijze duidelijk wat de sporen zijn van een oorlog. Hoe groot de impact op een mensenleven is en hoe deze impact wordt doorgegeven op de volgende generatie.

En hoe de oorlog hierdoor nog steeds op een bepaalde manier onderdeel is van onze samenleving. Ook daarom moeten wij blijven herdenken.

Verbonden met vandaag Van het bezoek in juni zijn verschillende reportages gemaakt. Deze zijn verwerkt tot clips. De klas reist op deze manier mee met de scholieren die Nationaal Ereveld Loenen bezocht hebben. De presentatie van de reportages is in handen van Sophie Hillbrand en Filemon Wesselink. Het lespakket staat stil bij de mensen die de vrijheid van Nederland voor ons hebben bevochten en daar een prijs voor hebben betaald. Niet alleen gedurende de Tweede Wereldoorlog, maar ook tijdens vredesmissies daarna, waarbij Nederlandse militairen zich hebben ingezet om de vrijheid en vrede voor andere landen te realiseren. Het lespakket laat jongeren zien welke impact dit heeft op de achterblijvers en de generaties die daarop volgen. Er wordt gekeken naar het verleden, maar ook naar hoe de gebeurtenissen van toen nog verbonden zijn met ons leven vandaag. Wat merken wij daar nog van? Wat leren wij daarvan? Vandaag en nog verder, richting de toekomst.

John (50) stond als representant achter een oorlogsgraf: ‘Je staat daar aan een graf van iemand die je niet kent, die is omgekomen in de oorlog. Je weet dan wat je opa’s en oma’s hebben meegemaakt. En dan komen er scholieren geëmotioneerd voorbij. Het komt in één keer tot leven. Ik heb een paar keer heel goed moeten slikken.’

Martijn Kroon, docent Wellantcollege over het bezoek aan Nationaal Ereveld Loenen: ‘Educatief denk ik dat het goed is dat je als school deze manier van herdenken introduceert bij de scholieren en laat zien wat er allemaal is gebeurd in het verleden en dat het nog steeds gebeurt. Een leerling zei heel mooi: ‘Ik houd op 4 mei altijd twee minuten stil en dat doe ik uit respect. Nu ga ik twee minuten stilhouden, omdat ik weet wat het betekent voor de nabestaanden.’ Een ander zei dat als hij de volgende keer 5 mei viert, hij hier zeker aan terug zal denken. Eigenlijk zou je met meer scholieren hier naartoe moeten om te laten zien wat het betekent, althans, wat vrede betekent, wat vrijheid betekent. En dat er mensen zijn die zich inzetten, dat Nederland offers maakt om te zorgen dat wij in vrede kunnen blijven leven. Niet alleen hier maar ook in de rest van de wereld. Dat vind ik wel een boodschap om mee te geven.’

➜ EDG_APR_060-064_WOII_Erenleren_v10.indd 61

10-03-16

00:30

Bas (17) stond als representant achter een oorlogsgraf: ‘Best een raar idee dat jij het had kunnen zijn die daar ligt. Dat drong extra tot me door. Alle jongeren die achter een graf stonden, hadden zoveel ontzag en respect. Een scholier stond voor het graf van iemand van zijn leeftijd en hij had het zwaar. Dat maakte veel indruk op mij. Het is een manier van herdenken die meer los heeft gemaakt dan twee minuten stilte.

Dit maakt het zo tastbaar.’

Bekijk een compi latie van het bezoek op ereveldvolleven. nl

Gytha Vellema, docent ROC Landstede over het bezoek aan Nationaal Ereveld Loenen: ‘Waarom hebben wij vrede? Hoe komen we aan vrede?

En welke offers worden ervoor gebracht? Vaak zie je dat jongeren wel weten dat er offers worden gebracht, maar nooit zo dichtbij zoals in de ontmoeting met de mensen achter de graven. Dat heeft grote impact gehad. Ook toen wij er een aantal weken later in de klas op terug kwamen. Meestal hebben we het rond 4 en 5 mei wel over oorlog en vrede maar dit is echt wel een paar niveaus dieper!’

Beleef het Ereveld Vol Leven op 2 mei 2016 Wil jij met je klas het Ereveld Vol Leven live ervaren? Op 2 mei 2016 brengen honderden vrijwilligers Nationaal Ereveld Loenen opnieuw tot leven. Van jullie bezoek worden opnames gemaakt voor de lessen in 2017. Scholen en scholieren krijgen voorrang bij inschrijving. Dit bezoek zou een geweldige aansluiting zijn op het lesprogramma.

Ga naar ereveldvolleven.nl om je aan te melden.

Bestel het gratis lesmateriaal en herdenk 2.0!

Het gratis lespakket Eren en Leren is modulair opgebouwd en bestaat uit vijf modules die elk een lesuur duren. De lessen sluiten op elkaar aan, maar kunnen onafhankelijk van elkaar worden gegeven. Op basis van de clipjes ontstaan verschillende werkvormen. Sommige ingeleid met tekstinformatie en andere door reportages. De les is via Socrative uit te voeren of via downloadbare PDF-en.

Meld je aan via

www.primaonderwijs.nl/erenenleren

Na aanmelding ontvang je een e-mail met instructies.

EDG_APR_060-064_WOII_Erenleren_v10.indd 62

10-03-16

00:31

www.tweedewereldoorlog.nl Portal met lesmateriaal voor het basisen voortgezet onderwijs Merijn Soeters/Verzetsmuseum Junior

Digitale lessen De portal biedt een uitgebreid overzicht en direct toegang tot volledige lesmodules en digitale lessen, ook voor op het digibord. In de diverse lessen is aandacht voor herdenken, herinneren, vieren, vrijheid en democratie, in relatie tot de Tweede Wereldoorlog.

Gastsprekers in de klas Ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog of recente vredesmissies vertellen belangeloos hun verhaal in de klas. Tweedewereldoorlog.nl biedt de mogelijkheid direct een gastspreker aan te vragen.

Te bestellen materiaal De portal biedt een overzicht van te bestellen lesmateriaal over de Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld diverse boeken, stripverhalen, volledige lespakketten en ook films kunnen direct online worden besteld.

Met de klas naar het museum De portal tweedewereldoorlog.nl geeft een overzicht van diverse herinneringscentra en oorlogs- en verzetsmusea in het land. In het bijzonder wordt vermeld welke educatieve programma’s worden aangeboden.

Dit varieert van toegepaste lesprogramma’s, speciale rondleidingen met de klas en bijzondere workshops.

EDG_APR_060-064_WOII_Erenleren_v10.indd 63

10-03-16

00:31

EDG_APR_060-064_WOII_Erenleren_v10.indd 64

10-03-16

00:32