WWW.TKMST.NL
NUMMER 3
JAARGANG 28
Kermis naast de deur of kraaien in de zaal!
E XAM
LAKS: ‘Wij nemen iedere klacht serieus’
E N S PE
APRIL/MEI 2013
C IAL
Examenstress? Studenten geven last minute studietips
ZOMERBAANTJES GOED VOOR JE TOEKOMST
Met je diploma op zak ben je er nog niet EEN TUSSENJAAR, KAN DAT NOG? Het leven na je middelbare school
01_cover.indd 11
04-04-13 11:30
Foto: Rob Glastra. Student: Manon van Beek.
ma 20 mei 2013 (2e Pinksterdag)
NaTIONaLE ZILVERDaG 10.00-17.00 UUR
Open Dag
UURWERKTECHNIEK GOUDSMEDEN ZILVERSMEDEN JUWELIER opleidingen • cursussen
&
Tentoonstelling www.vakschoolschoonhoven.nl
TKMST is hét scholierenmagazine voor als je op het (v)mbo zit, de havo of het vwo. Een magazine boordevol leuke artikelen die gaan over studeren, beroepen, opleiding en werken. Heb je nu zelf een goed idee of tips waar we volgens jou aandacht aan moeten besteden in TKMST? Laat het ons dan weten! Je kunt dit mailen naar redactie@tkmst.nl of berichtjes achterlaten op onze Facebook pagina.
E XAM E N S P
Inhoud
SCAN TKMST VOOR LEUKE EXTRA’S! Heb je na het lezen van TKMST behoefte aan meer? Scan dan de pagina’s met het icoontje ‘Layar’ voor allerlei leuke extra’s. Meer nieuws, meer apps, meer acties, prijsvragen, meer…TKMST!
6
E C IAL
Last minute examentips
Hoe werkt het?
• download de gratis Layar app in de Apple Store of de Android Market • open de Layar app • Klik op het scan-icoon • Houd je smartphone boven één van de pagina’s die een Layar-icoon heeft • Klik op het scherm • Nu zie je alle digitale extra’s die je kunt openen
12 Interview LAKS 24
De slimste zomerbaantjes
Hoera geslaagd! Maar is je diploma wel genoeg?
20
28 Een tussenjaar nemen, kan dat nog? Het leven na de middelbare school 32 EN VERDER: • @TKMST.nl • Examenrooster • Oriënteren doe je makkelijk met de TKMST-app • Open dagen hbo en wo • Automotive Management • Open dagen mbo • Tube Your Future
TKMST is een uitgave van EDG Media en wordt op aanvraag van de schooldecaan en -mentor kosteloos verspreid onder bovenbouw (v)mbo/havo/vwo Uitgever Erik Trimp Mediacoördinator/ assistent-uitgever Vanessa Pelle: vpelle@edg.nl Vormgeving/Fotografie Marius Roos Aan dit nummer werkten mee Janine van Dijk, Tefke van Dijk, Kim van der Meulen
03_Inhoud.indd 3
TKMST online www.tkmst.nl webredactie Janine van Dijk TKMST lezersservice info@tkmst.nl voor adreswijzigingen en aanvragen Media-exploitatie Janine Kuen: jkuen@tkmstmedia.nl T: (030) 241 70 72
pag. 4 pag. 17
pag. 18 pag. 36 pag. 37 pag. 38 pag. 39
Druk Drukkerij Roularta Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud van deze uitgave is met uiterste zorg samengesteld. Ondanks deze zorgvuldigheid kunnen gegevens zijn veranderd of onjuist zijn weergegeven. Hiervoor aanvaardt de uitgever geen enkele aansprakelijkheid.
Traffic traffic@tkmstmedia.nl
04-04-13 10:15
SCAN DEZE PAGINA VOOR LEUKE EXTRA’S.
REDACTIE@TKMST.NL ONDER REDACTIE VAN JANINE VAN DIJK
Win!
So Undercover Molly Morris (Miley Cyrus) wordt door de FBI benaderd voor een undercover actie bij een studentenvereniging. Om haar rol overtuigend te kunnen spelen moet deze keiharde privédetective veranderen in een stijlvolle, naïeve universiteitsstudente. Haar taak is het beschermen van de dochter van een belangrijke getuige voor de FBI. Al snel raakt ze verwikkeld in de alledaagse dilemma’s van een tiener, met alle bijbehorende problemen. Valt ze buiten de groep of weet ze aansluiting te vinden? En hoe gaat de date met die knappe jongen? Naarmate de situatie steeds gevaarlijker wordt, komt Molly erachter dat niet iedereen is wie men lijkt te zijn… en dat geldt ook voor haarzelf. SO UNDERCOVER IS VANAF 1 MEI VERKRIJGBAAR OP DVD! LEES DE RECENSIE OP WWW.TKMST.NL
WIN EEN IDENTITY THIEF PRIJZENPAKKET! Jason Bateman (Horrible Bosses) en Melissa McCarthy (Megan in Bridesmaids) spelen de hoofdrollen in de hilarische #1 comedy uit Amerika: Identity Thief. De identiteit van Sandy Bigelow Patterson wordt gestolen door de vrouwelijke oplichter Diana. Sandy doet er alles aan om de situatie op te helderen, maar dit blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. IDENTITY THIEF DRAAIT NU IN DE BIOSCOOP!
TKMST geeft 3 x een Identity Thief prijzenpakket weg! Winnen? Ga naar snel naar www.tkmst.nl
DE BLOG VAN TESSA Natuurkunde en scheikunde zijn nooit echt mijn favoriete vakken geweest. Bij woorden als ‘moleculen’ en ‘atomen’ haak ik doorgaans al af. De practicumlessen staan me nog helder voor de geest. Het ontleden van een schapenoog compleet met goor zwart goedje dat er uit spoot (in mijn gedachte spoot het er echt uit, maar waarschijnlijk is dat ietwat gedramatiseerd), het mengen van substanties tot een andere substantie, het aan de kook brengen van vloeistoffen. Nee, ik kan wel stellen dat dat niet bepaald mijn ding is.
Lees deze en andere blogs op tkmst.nl
Top 5 Steden 1 2 3 4 5
Amsterdam Utrecht Rotterdam Eindhoven Den Bosch
Meer informatie over deze en andere steden vind je op tkmst.nl.
4
04_TKMST.nl.indd 4
04-04-13 10:17
@tkmst.nl APRIL/MEI 2013
Top 5 leeslijst Ilse (4 havo)
1 Een schitterend gebrek
ze zo vaak ze maar willen met elkaar
conversatie op de champagne-
– Arthur Japin
de liefde kunnen bedrijven. Die wereld
tuinfeesten van de elite in Oud-Zuid.
In zijn memoires
blijkt er echter ook een van verveling
Nu is David Samuels 21 en op zoek.
vermeldt Casanova
en onverschilligheid, een die sterk doet
Hij zoekt naar wie hij is. David is Joods
dat Lucia een van de
denken aan ons aardse bestaan.
maar door zijn zwarte haren ziet hij
weinige vrouwen is die hij ooit onrecht heeft
3 Grip
eruit als een Marokkaan. Hoort hij bij de witte Hollanders of bij de mensen – Stephan Enter
die ze allochtonen noemen?
Bij gebrek aan
Hij zoekt naar wat hij later moet
gebeurd? Waarom deed Lucia afstand
echt wereldnieuws
worden. En hij zoekt de intellectuele
van haar geluk?
kondigen kranten
negerin. Wordt David gelukkig van
Een schitterend gebrek is haar verhaal,
de onsterfelijkheid
Rowanda, de Bijlmer-queen die met
het verslag van een uitzonderlijk leven.
van het mensdom
twee gouden tanden bijna zijn oor eraf
Lucia en Casanova leren elkaar kennen
aan; volgens een
aangedaan. Maar hoe? Wat is er werkelijk
5Joe Speedboot
bijt? Of moet hij met Naomi zijn?
op een feest nabij Venetië, worden
Amerikaanse hoogleraar zal het
verliefd en beloven elkaar eeuwige
binnen twee decennia zover zijn. Op
trouw. Maar kort daarna verdwijnt Lucia
dezelfde dag zullen, twintig jaar na hun
zonder een woord uit Casanova’s leven.
studententijd Vincent, Martin, Paul en
Vele jaren later ontmoeten ze elkaar bij
Lotte elkaar terugzien. Een incident
zwaar gehandicapt
toeval opnieuw in een Amsterdamse
stuurde hun levens op dramatische
door een ernstig
schouwburg, maar zonder dat hij daar
wijze. Er bestaat echter nog altijd
ongeluk. Zijn wereld
op dat moment weet van heeft…
verwarring over wat destijds precies
op de middelbare
is voorgevallen, en in de aanloop naar
school en daarbuiten
2 Het leven uit een dag – A.F.Th. van der Heijden
In de hemelse wereld waar Benny Wult en Gini Trades verliefd op
– Tommy Wieringa Fransje Hermans is
de voorgenomen reünie wordt het
verandert totaal door
verleden voor ieder van de groep in
twee nieuwkomers in het rivierdorp
een nieuw perspectief geplaatst.
Lomark: de lefgozer, bommenlegger,
4 Alleen maar nette mensen
vliegtuigbouwer en gangmaker Joe Speedboot en de beeldschone Picolien Jane uit Zuid-Afrika. Dromen
– Robert Vuijsje
en illusies, vriendschap, liefde en
een mensenleven
Op het Amsterdamse
verraad zijn de hoofdingrediënten in
maar een dag en is
Barlaeus Gymnasium
deze prachtige, tragische, komische,
elke belangrijke gebeurtenis, zoals
had David Samuels
spannende roman van Tommy
seks, eenmalig en onherhaalbaar. De
verkering met
Wieringa.
jonge geliefden begaan een misdaad
Naomi, een meisje
om te kunnen toetreden tot de hel, de
dat precies zo was
‘wereld van de herhaling’; daar zullen
als hij: verantwoorde
elkaar worden, duurt
WAT IS JOUW TOP5 BOEKEN VOOR OP JE LEESLIJST? STUUR JOUW TOP5 NAAR REDACTIE@TKMST.NL OF PLAATS HEM OP ONZE FACEBOOKPAGINA. EN WIE WEET ZIE JE JOUW LIJSTJE IN @TKMST TERUG!
Volg ons op Facebook en Twitter Als eerste op de hoogte van de open dagen, nieuwste blogs, acties en nog veel meer? Volg ons op Twitter en like onze Facebook-pagina. WWW.TWITTER.COM/TKMST • WWW.FACEBOOK.COM/TKMST.NL
5
04_TKMST.nl.indd 5
04-04-13 10:17
Scan deze pagina voor leuke extra’s.
e e t u n i m t Las n e r le e j n u k Leren
6
06_Examentips.indd 6
04-04-13 10:42
EXAMENSPECIAL
! s p i t n e m a x ee bundels n e m a x e e ll a je je kamer tot van tevoren goed in n e it lu s p o lf e Jez vondje a n e e f ldoendes o o t v n e e k k ik d fd o m o o h r je uit e beste manie d is t a w : n e p m sta IUS ROOS halen? N FOTO’S MAR te s n e m VAN DER MEULE a x KIM e T KS je TE r voo HOE AARDIG DAT KOPJE RELAXTHEE VAN JE OUDERS EN PEPTALK VAN JE LERAAR OOK ZIJN: DE EINDEXAMENS ZUL JE TOCH OP EIGEN KRACHT MOETEN MAKEN. GELUKKIG ZIJN ER GENOEG HULPMIDDELEN DIE JE KUNT INSCHAKELEN OM HET LEREN ZO MAKKELIJK MOGELIJK TE MAKEN. MAAR WERKT MUZIEK DAARBIJ STIMULEREND OF JUIST NIET? EN HOE BELANGRIJK IS JE LEEROMGEVING VOOR JE EINDCIJFER? VIJF MYTHES OVER LEREN ONDER DE LOEP.
MYTHE 2 ER LEER JE BETER IN EEN OPGERUIMDE KAM g lijkt op de locatie waarin evin omg JUIST. Hoe meer je leer beter je prestaties. Dat je uiteindelijk examen doet, hoe onbewust verbindingen n komt doordat je tijdens het lere rwerpen in) je leeromgeving. legt tussen de lesstof en (voo een groene pen, dan zorgt Schrijf je tijdens het leren met ns het examen voor dat de diezelfde groene pen er tijde komt. Omdat je achter een geleerde stof sneller in je op je het beste ook achter een lege tafel examen doet, kun ruimte waar je niet te veel opgeruimd bureau leren in een wordt afgeleid.
MYTHE 1 MET MUZIEK AAN KUN JE NIET GOED LEREN ONJUIST. Een direct verband tussen het luisteren naar muziek en slechte leerprestaties is nooit aangetoond. Je hersenen zijn goed in staat om verschillende prikkels tegelijkertijd te verwerken, al beperkt het je concentratievermogen wel. Luister daarom het liefst naar muziek die je goed kent (bij voorkeur instrumentale muziek zodat je niet in de verleiding komt om mee te zingen), soundtracks van films of klassieke muziek. Radio is af te raden, vanwege de drukke reclameblokken en pratende dj’s. Muziek kan trouwens ook een handig hulpmiddel zijn bij het stampen van rijtjes: zet de Duitse naamvallen bijvoorbeeld eens op de melodie van ‘I Gotta Feeling’ van The Black Eyed Peas.
MYTHE
3
N DAN SAMEN R ALLEEN LERE TE BE T N van teksten KU JE s en het lezen mpen van rijtje sta t He T. gens IS JU ON or lesstof vervol lf doen, maar do ze ste be t n, he kun je ders uit te legge aan iemand an n de or wo om en in je eig goede manier ndien is dit een ve Bo r. te be lf d(in), leer je ze t: als een vrien alles echt snap je of en m ko erachter te grijpt en daarna s jouw uitleg be zu of r oe br , , heb je klasgenootje n beantwoorden er de lesstof ka te halen. e zelfs vragen ov nd n dikke voldoe geleerd om ee eg no ge elkaars ed nt go ordelen: je ku eft nog meer vo he en ler en horen, m Sa helpen en over bruiken, elkaar ge en ing en ek én elkaars aant van jouw eigen ens maken en m xa ne fe oe samen fouten leren.
7
06_Examentips.indd 7
04-04-13 10:42
MYTHE 4 LEREN IS EEN KWEST IE VAN HERHALEN ONJUIST. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat regelmatig herhalen noo dzakelijk is om informa tie in je langetermijngeheugen op te slaan, maar dat bet ekent niet dat je alleen maar woorden, feiten en form ules hoeft te herhalen om ze automatisch te onthouden . Gelukkig zijn er genoeg trucjes om beter te lere n. Zo kun je een gek, grappig beeld bedenken bij wo orden die je wilt onthouden of er een plaatje bij tekenen. Moet je bijvoorbeeld leren dat Banjar de meest gespro ken taal van het Indonesische eila nd Kalimantan is, dan kun je je
MYTHE 5 EN DIG OM GOED TE LER SAMENVATTEN IS NO je misschien honderden JUIST. Op internet vind eigen versie er lesboek, maar van je samenvattingen van ied rijven dwing een samenvatting te sch leer je veel meer. Door ken te bekijken en na te den je jezelf alle lesstof kritisch st. tek de van ur ctu n en de stru over de hoofd- en bijzake dan , ten vat te en hele tekst sam Vind je het lastig om een envatten van één alinea. sam het t kun je beginnen me doe terwijl je de tekst leest, Schrijf sleutelwoorden op
een Banjo spelende ma n in een Arreslee voor de geest halen. Ook kun je een sch ema uittekenen waarin je de belangrijkste informatie van het hoofdstuk overzic htelijk weergeeft. Hierdoor wo rdt je rechterhersenhelft aangesproken – het dee l van het brein waar cre ativiteit, verbeelding en fantasie zich bevinden. Het onthou den van namen, feiten, jaartallen , rekenen en taal gebeur t in de linkerhersenhelft. Gebru ik je dus visuele ezelsbrug getjes of schema’s, dan maak je veel effectiever gebruik van je hersenen – waardoor je informatie sneller kunt opnemen en verwerken.
rvan (in en schrijf aan de hand daa vervolgens je boek dicht e het boek r de tekst over gaat. Do eigen woorden) op waa rmatie of je alle belangrijke info weer open en controleer zou ng atti env sam Je verwerkt. in je samenvatting hebt die gen vra op moeten geven in ieder geval antwoord Tip: wanneer, waarom, waar? , wat , beginnen met: wie dige han een k een boek biedt vaa de inhoudsopgave van je in n me Die kun je zo overne structuur van de lesstof. samenvatting.
8
06_Examentips.indd 8
04-04-13 10:42
EXAMENSPECIAL
Zij deden vorig jaar examen RUTGER VAN LOO:
‘NA DRIE KWARTIER LE IK STEEDS EEN HALF UREN NAM UR PAUZE’ voorafgaand aan mijn examens heb
jaren gemaakt. Zo ontdekte ik hoe
ik wel wat intensiever geleerd dan
examenvragen gesteld worden en wat
normaal, maar nooit na acht uur ’s
er van me verwacht werd.’ Geschiedenis
avonds. Als je te lang boven een boek
vond Rutger het meest intensieve
hangt, neem je toch niks meer op.
examen als het om leerwerk gaat,
Na drie kwartier leren nam ik daarom
omdat het veel inzicht en feitenkennis
steeds een half uur pauze. Qua tijd
vereist. ‘Een samenvatting schrijven
misschien niet zo efficiënt, maar zo blijf
werkt voor dat vak het beste, maar dat
je wel scherp.’ Om ook te slagen voor
duurt erg lang. Inmiddels heb ik ontdekt
RUTGER (18) deed vorig jaar
de examens van zijn moeilijkste vakken,
dat de inhoudsopgave van een boek
havo-eindexamen en studeert nu
zoals wiskunde, Duits en Engels nam
vaak ook fungeert als samenvatting: je
Communicatiewetenschappen.
Rutger extra voorzorgsmaatregelen.
kunt de rode draad daar zo uithalen.
Daarnaast werkt hij als freelance
‘Mijn broer en vader zijn gelukkig heel
Op basis daarvan kun je een bondige
fotograaf. ‘Ik kan gelukkig aardig
goed in wiskunde en hebben me de
samenvatting schrijven. Zo dwing je
goed leren en had prima cijfers,
examenstof uitgelegd. Om me voor
jezelf meteen hoofd- van bijzaken te
waardoor ik de examentijd niet extreem
te bereiden op de talen heb ik op
onderscheiden.’
gestrest tegemoet ging. In de weken
internet een paar examens van vorige
Rutger
JORIEKE (18) slaagde vorig jaar voor haar havo-examen en studeert nu Journalistiek aan de Hogeschool van Utrecht. Sinds 2012 is ze redacteur bij Scholieren.com. ‘Omdat ik heel slecht was in wiskunde, heb ik veel
ORLOOS:
JORIEKE VAN NO
‘LAAT EEN IT VRAAG NOOOORD’ ONBEANTW
oefenvragen gemaakt op
Jorieke
www.studyflow.nl, een zogenaamd
er maar tussen zit. Nooit een vraag
leerplatform waar je jezelf specifiek
onbeantwoord laten dus, maar
kunt trainen op onderdelen waar je
desnoods gewoon alles opschrijven
het meeste moeite mee hebt, zoals
wat je weet.’ Ook voor geschiedenis
en nervositeit. (BELANGRIJK: laat je
breuken of kansberekening. Hoewel het
heeft Jorieke stevig geleerd. ‘Ik heb
hiervoor informeren door je huisarts.)
een vak blijft dat ik nooit zal snappen
handgeschreven samenvattingen
‘Ik werd er heel rustig van. Ook kreeg ik
en zelfs mijn wiskundeleraar er weinig
gemaakt van de twee boeken die
geen black-outs, terwijl ik daar normaal
vertrouwen in had dat ik zou slagen,
ik daarvoor moest kennen, over de
gesproken weleens last van had.’ Tot
hebben de oefeningen wel geholpen:
Republiek en de Vietnamoorlog. Daar
slot nog een tip die logisch klinkt,
ik heb een ruime voldoende gehaald!
ging best wat tijd in zitten, maar omdat
maar onder tijdsdruk weleens vergeten
Dat komt misschien ook doordat ik
ik op dezelfde dag Frans had – waar
wordt: bekijk alle antwoorden van een
iedere vraag heel uitgebreid heb
ik goed in was – kon ik me volledig op
meerkeuzevraag voordat je er een kiest.
beantwoord. Ik ontdekte namelijk dat je
geschiedenis concentreren.’ Ondanks
‘Ik twijfelde soms tussen A, B en C,
geen puntenaftrek krijgt voor informatie
de goede voorbereiding was Jorieke
terwijl er ook nog een optie D was. Het
die niet relevant is; zolang het goede
behoorlijk zenuwachtig. Daarom
is zonde om punten mis te lopen omdat
antwoord of de juiste berekening
nam ze een pilletje tegen spanning
je over het goede antwoord heen kijkt.’
9
06_Examentips.indd 9
04-04-13 10:43
Ook voor de juiste manier van berekene n
TJEERD WIERSMA:
‘IK TROK TIJDENS DE E SCHOENEN EN SOKKENXAMENS M’N UIT’ naar achter en ik heb veel uitleg en
kijk pas daarna pas weer naar zulke
advies gekregen van docenten. Wat
twijfelgevallen. Bij het examen Frans
ook erg hielp, is dat ik heel vroeg met
kwam ik trouwens evengoed in
leren begon. Dat klinkt als een logisch
tijdnood te zitten: ik keek naar de
TJEERD (17) wist
advies, maar het is echt belangrijk.
klok en dacht alleen aan de vakantie
na het behalen van zijn vwo-diploma
Ruim een maand van tevoren dook ik
die ik de volgende dag zou nemen.
nog niet zeker wat hij wilde studeren.
de boeken al in, zodat ik tijd had om
Ineens zag ik dat ik nog maar tien
Hij koos voor een tussenjaar:
bijvoorbeeld veel Engelse teksten te
minuten had voor twaalf openstaande
momenteel werkt hij in een hotel
lezen, waar ik niet zo goed in was.’
vragen! Ik heb de multiple choice-
in een Frans wintersportgebied.
Ondanks zijn stevige voorbereiding
antwoorden op de gok ingevuld.
‘Met zesjes en zeventjes was ik een
was Tjeerd tijdens de examens best
Wonder boven wonder had ik een
middelmatige leerling op school.
zenuwachtig. ‘Het voelt toch als een
7,4, haha.’ Naast vroeg beginnen met
Ik leerde een middag of avond
big thing: van dít moment hangt
leren heeft Tjeerd tot slot nog een
van tevoren precies genoeg om
alles af. Wat als je het ineens niet
tip voor eindexamenkandidaten: ‘Het
een toets te halen. Het leren van
meer weet? Mijn scheikundeleraar
klinkt onnozel, maar ik trok tijdens de
de eindexamens heb ik anders
gaf een handige tip: blijf niet te lang
examens m’n schoenen en sokken uit.
aangepakt. Voor ieder vak maakte ik
bij een vraag hangen waarop je het
Daardoor had ik het minder warm en
twee à drie oefenexamens, boeken
antwoord niet weet. Beantwoord
het gaf me een rustig gevoel.’
met samenvattingen las ik van voor
eerst de vragen die je wel weet en
Tjeerd
LERAREN’ E J N A V IK U R B E G K ‘MAA OFT:
MEREL VAN ’T HO
MEREL (17) studeert Liberal Arts and
het meest.’ Een paar klasgenoten
Sciences aan de University College
hadden last van faalangst, maar Merel
in Utrecht. Vorig jaar behaalde ze
had zelf gelukkig alleen gezonde
haar vwo-diploma. ‘In de facultatieve
spanning. ‘Toen ik de zaal van het
weken voorafgaand aan de examens,
wiskunde-examen in liep, was ik wel
waren de docenten liever dan ooit. Je
even zenuwachtig. Maar ik had goed
kon ze alles vragen en ze namen de
geleerd en was op tijd gaan slapen,
en ze vergeleken met de goede
tijd alles nog eens uit te leggen. Daar
dus ik bedacht me dat het wel gek
antwoorden op internet. Daaruit had
heb ik flink gebruik van gemaakt.
zou moeten lopen om niet te slagen.’
ik geconcludeerd dat ik veel fouten
Ik stond een 5,6 voor economie en
Toch was er één examen waarover
had, maar bij vakken als M&O en
een zesje voor wiskunde, dus bij die
Merel zich achteraf zorgen maakte:
wiskunde tellen niet alleen de goede
vakken kon ik wel wat hulp gebruiken.
M&O. ‘Het was een van mijn eerste
antwoorden: voor de juiste manier
Natuurlijk heb ik ook oefenexamens
examens en ik was ervan overtuigd
van berekenen, krijg je ook punten.
gemaakt en veel teksten in het
dat ik ‘m verknald had. Huilend zat
Uiteindelijk had ik een 6,7!’ Merels
Frans en Engels gelezen ter
ik op de bank: wat als ik alles zou
gouden tip: ‘Gebruikmaken van je
voorbereiding op de talen, maar
verprutsen? Ik had mijn antwoorden
leraren en niet onzeker zijn.’
aan die persoonlijke uitleg had ik
op een kladblaadje geschreven
Merel
10
06_Examentips.indd 10
04-04-13 10:43
kr
en
EXAMENSPECIAL
krijg je punten!
MAAIKE JORINK:
‘WEET JE EEN ANT DE VRAAG DAN DUWOORD NIET, SLA S EVEN OVER’ MAAIKE (17) behaalde vorig jaar
een betere positie hebben in de
haar havo-diploma en zit nu in het
loting van mijn vervolgopleiding.
eerste jaar van de studie Toegepaste
Ik heb daarom veel oude examens
Psychologie aan de Hogeschool van
gemaakt en uitgezocht waarom ik
Amsterdam. ‘Op mijn opleiding heb
bepaalde antwoorden fout had,
ik geleerd dat de uitspraak ‘er een
tips gevraagd aan mijn docenten en
nachtje over slapen’ klopt: als je
voor wiskunde ook de diagnostische
even niet aan een probleem denkt,
toetsen gemaakt, die achteraan in elk
officiële tentamens, maar de
ben je onbewust toch bezig het
hoofdstuk staan. Nederlands vond ik
toetsen voor het schoolexamen vond
op te lossen. Dat geldt ook voor je
het moeilijkste vak, want ik was niet
ik veel moeilijker.’ Op afraden van
examens. Weet je een antwoord niet,
zo goed in samenvattingen maken
haar vriendinnen vergeleek Maaike
sla de vraag dan dus even over. De
en als het om tekstverklaring gaat,
haar antwoorden met de juiste
tijd die je aan het einde nog over
moet ik net de mazzel hebben dat
examenantwoorden op internet. ‘Ik
hebt, kun je daarna volledig besteden
een tekst me interesseert. Toch heb
was te nieuwsgierig om het niet te
aan de openstaande vragen.’ Hoewel
ik een voldoende gehaald. Door de
doen. Sommige mensen worden er
Maaike er goed voor stond, wilde
oefenexamens wist ik precies hoe
extra zenuwachtig van, maar ik wist
ze toch graag hoge cijfers behalen
de vraagstelling zou zijn. Stress in
hierdoor juist bijna al zeker dat ik
voor haar examens. ‘Dan zou ik
ieder geval niet te veel: het zijn wel
geslaagd was.’
Maaike
HAN D IG E WE B S ITE S
www.examen.nl Hoe onthoud je de stof Hoe voorkom je str s?die je moet leren? Wat kun je beter wel en niet eten? Leertips, oefenexamens, examenroosters enes nieuws over exameneis straks ook de antwoo en, rden van alle examens. www.scholieren.com Onder het kopje ‘Exam ens’ vind je een blog en tegen stress, nieuwtje forum over de ein xame s en leertips van scho ns, tips lieren en deskundigende . lerenleren.yurls.net Weetjes over je he ne n, tips om effec f te ler kunt zetten tijdens rse en, muziek het leren en informatitie je rustig aan e over verschillendedie leerstijlen. www.examenbundel Test je examenkenn do.nl or middel van oefenexam interactieve toets dieis je ens, een qu scan (ee vo n korte antwoorden. Voor vmbo or ieder vak kunt maken) en oriëntatick ietoetsen met , havo en vwo. www.studietips.l de nuniv.nl/webexpert/ Hoe maak je een haeind dgebr.htm ige tijdsplanning? Wat istij je sterke en zwakke pu jou nte n als het om leren gaat? w studieaanpak en wat zijn af? Op deze site kom je Hoe kom je van uitstelge erachter. drag 11
06_Examentips.indd 11
04-04-13 10:44
KLAGEN OVER JE EXAMENS?
! N E O D
12
12_LAKS.indd 12
04-04-13 10:49
!
EXAMENSPECIAL
De examenperiode betekent niet alleen een drukke tijd voor scholieren, maar ook voor medewerkers van het LAKS. Zij behandelen jaarlijks duizenden klachten over examens, die via de website en de LAKS Eindexamenklachtenlijn binnenstromen. ‘We nemen iedere klacht serieus’, aldus coördinator Sadjia Safdari (17). TEKST KIM VAN DER MEULEN
tige Luidruch kraaien , n e t n la il surve nzaal en e m a x e in de naast is m r e k een de deur
Vragen die niet kloppen, een te lang examen of veel te moeilijke vragen: met deze en andere klachten over eindexamens kun je terecht bij het LAKS (Landelijk Aktie Komitee Scholieren). Deze organisatie van, voor en door scholieren opent ieder jaar een speciaal telefoonnummer en een website waarop eindexamenkandidaten hun zegje kunnen doen. En daar wordt gretig gebruik van gemaakt. Na een overweldigend aantal klachten – ruim 10.000 – lag de server van de website Examenklacht.nl vorig jaar op de eerste examendag al plat. De boosdoener: het examen Nederlands voor het vwo. Scholieren klaagden over fouten in de vraagstelling en meldden dat het schrijven van de samenvatting (een altijd gevreesd onderdeel van het examen) veel te moeilijk was. Het LAKS stuurde de klacht door naar het College voor Examens (de organisatie die de examens maakt), dat de scholieren de volgende dag al gelijk gaf. Er werd besloten meerdere antwoorden goed te rekenen, vanwege de verwarrende vraagstelling in het examen.
13
12_LAKS.indd 13
04-04-13 10:49
te knap!’ n ij z n e or at in m xa e ‘Mijn Klagen heeft zin
binnen over een brandalarm dat maar bleef rinkelen
Klagen heeft dus zeker zin, maar het is niet zo dat een
tijdens de examens. Op een school in Assen werden de
klacht automatisch leidt tot een hoger cijfer. ‘We checken
(digitaal gemaakte) examens ongeldig verklaard, omdat
altijd eerst of een klacht gegrond is en je kunt dezelfde
de computers steeds uitvielen. Sommige leerlingen
klacht niet twee keer indienen’, vertelt Sadjia. Vorig jaar
werden tijdens hun examen zelfs naar huis gestuurd met
werkte ze in het belteam, maar dit jaar is ze coördinator
de mededeling dat ze hun examen op een andere dag
van de LAKS Eindexamenklachtenlijn. Ze weet dus
opnieuw moesten maken. Trage software, vastlopende
precies welke klachten zoal binnenkomen en wat ermee
luisterfragmenten en te weinig begeleiding voor scholieren
gebeurt. ‘Met klachten over fouten in examens gaan
met dyslexie: het zijn problemen die niet bepaald bijdragen
we meteen aan de slag. Als ons team van leraren en
aan het concentratievermogen of een rustige omgeving.
andere experts vindt dat de klacht terecht is en een vraag
Sadjia: ‘Als we horen dat zoiets is misgegaan, nemen we
bijvoorbeeld inderdaad niet klopt, geven we dat door aan
contact met de school op. Dat gebeurt anoniem, dus de
het College voor Examens. Zij kunnen ervoor zorgen dat
school komt er niet achter dat jij die klacht hebt ingediend.’
een examenonderdeel wordt afgekeurd of iedereen het
Het lijkt een beetje mosterd na de maaltijd om achteraf
maximaal aantal punten krijgt.’
te klagen over geluidsoverlast, maar dat is het niet. ‘We
Klachten over examens die te moeilijk of te lang zijn, komen
zorgen ervoor dat de school maatregelen neemt, zodat het
volgens Sadjia het vaakst voor. ‘Zulke klachten worden na
niet meer gebeurt. Als het om een ernstige overtreding
de examens besproken met de examenmakers van het Cito
gaat, kunnen we zelfs de Onderwijsinspectie inschakelen.
(Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling) en het College
Maar het is natuurlijk nog beter om dit soort klachten te
voor Examens, die bepalen hoe streng of soepel er wordt
voorkomen. Daarom hameren we bij scholen ieder jaar weer
nagekeken en wat de normering wordt. Met die partijen
op goede voorlichting. Dit jaar hebben we voor de tweede
evalueren we ook de examenperiode en bepalen we wat
keer een campagne opgezet in samenwerking met het
er beter kan. Het zou dus kunnen gebeuren, dat het cijfer
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om de
wordt opgehoogd omdat de normering door al die klachten
exameneisen bij scholieren én scholen duidelijk te maken.’
verandert. Het is fijn dat we zo veel korte lijntjes met organisaties en docenten hebben. Dat maakt het een stuk
Altijd doen
makkelijker om te bepalen of een klacht gegrond is.’
Op de website Examen.nl is tijdens de examenperiode
Brandalarm tijdens het examen
precies te zien hoeveel klachten er per vak binnenkomen. Meestal zijn dat klachten over lengte en inhoud, vertelt
Naast inhoudelijke klachten zijn er ook logistieke klachten,
Sadjia. ‘Zo hoorden we vorig jaar van veel havisten dat het
weet Sadjia. ‘Die gaan over de organisatie van het examen
examen Frans te lang was: het was voor veel scholieren
op school. Geluidsoverlast door telefoons die afgaan,
niet haalbaar om het examen af te ronden binnen de
een hard fluisterende surveillant of examens die te laat
tijd die ervoor stond.’ Met duizenden examenklachten
worden uitgedeeld.’ Vorig jaar kwamen er ook veel klachten
per jaar zitten er toch ook altijd een paar opmerkelijke
14
12_LAKS.indd 14
04-04-13 10:49
EXAMENSPECIAL
meldingen tussen. Zo werd vorig jaar onder meer gemeld: ‘mijn examinatoren zijn te knap waardoor ik te veel word afgeleid’ en ‘mijn antwoord klopt niet met het antwoordformulier’. Ook meldde iemand dat het havoexamen CKV zo makkelijk was dat zelfs ‘mijn moeder de vragen kon beantwoorden, terwijl ze niets van het onderwerp weet’. In Haarlem begon een stel luidruchtige kraaien een nest in de examenzaal en in Amsterdam hadden scholieren nogal wat overlast van een kermis naast de deur. Verder kwamen er klachten binnen over screensavers die tijdens een digitaal examen al na een minuut aansprongen, surveillanten die luidruchtig op hakken rondliepen en een drumles die gelijktijdig plaatsvond met het vmbo-examen. ‘Van de meeste scholieren die ik spreek, begrijp ik goed dat ze een klacht indienen’, aldus Sadjia. ‘Maar ook als je twijfelt of een klacht terecht is, is het aan te raden om even naar het LAKS te mailen of bellen. Je weet maar nooit wat het oplevert. We nemen iedere klacht serieus.’
Leren bij LAKS Sadjia zit in 5 vwo en hoeft zich dus nog geen zorgen te maken over haar eindexamen. Haar functie als coördinator van de LAKS Eindexamenklachtenlijn bereidt haar wel alvast
Facts
De Eindexamenklachtenlijn van LAK S bestaat al sinds 1988. In 2010 werd een recordaantal van zo’n 150.000 klachten geregi streerd. Bij dringende vragen is het beter om even naar de LAKS Examenlijn te bellen dan een mailtje te sturen. Na de laatste examendag kunnen er geen klachten meer worden ing ediend. Als de klachtenlijn gesloten is, ver zamelt het LAKS alle klachten in een uitgebreid rapport voor het College voor Exa mens en het Cito. Tijd ens de examenperiode schrijven scholieren en medewerk ers van LAKS iedere dag een verslag van hun ervaringen op Examenklacht.nl.
voor op de examentijd. ‘Ik weet dat er veel van je wordt verwacht tijdens de examens, wat de nodige stress kan opleveren. Scholieren die naar het LAKS bellen als ze net klaar zijn met een toets, klinken soms een beetje opgefokt. Dat vind ik alleen maar goed om te merken; ze maken zich druk om hun cijfer en doen echt hun best op zo’n examen. Toch bellen de meeste mensen rond vijf uur, als ze thuis eenmaal tot rust zijn gekomen, met vrienden over het examen hebben gepraat en de juiste antwoorden op internet hebben vergeleken met die van henzelf.’ Van haar bijbaan bij LAKS leert Sadjia meer dan alleen met klachten omgaan. ‘Vorig jaar, toen ik in het belteam zat, zag ik hoe de coördinator van de Eindexamenklachtenlijn de pers te woord stond, de klachten ‘filterde’, overlegde met het bestuur, het examenteam aanstuurde en het kantoor inrichtte. De functie van coördinator leek me vorig jaar al heel leerzaam, maar wordt normaal gesproken uitgevoerd door iemand van het LAKS-bestuur. Omdat alle zeven bestuursleden dit jaar eindexamen doen, kwam de functie vrij! Ik heb gesolliciteerd en kreeg de baan. Ontzettend leuk dat ik het dit jaar mag
D o e m e e!
S? handje helpen bij het LAK Wil je net als Sadjia een de die ig nod ig vrijwilligers Er zijn ieder jaar zo’n vijft en bemannen. Heb je will n nlij hte lac enk am Eindex nl mailtje naar info@laks. een n eve dan interesse, stuur t/m a (m 60 440 -52 020 : antoor of bel naar het LAKS-k raad lid kun je met je leerlingen do 10.00-17.00u). Ook unten, ndp sta r ove n ate epr en me worden van het LAKS activiteiten en plannen.
doen. Ik hoop dat we weer veel kunnen betekenen voor scholieren. Vorig jaar is het LAKS gelukt om een vraag uit het havo-examen Frans, waarover veel klachten binnenkwamen, ongeldig te laten verklaren. Als zoiets lukt en scholieren weten ons te vinden, dan ben ik heel tevreden.’ Tot slot nog een tip: ‘Zenuwen horen erbij, maar als je goed leert en in jezelf gelooft, komt het helemaal goed. Ik wens de eindexamenleerlingen veel succes!’
Wat doet LAKS?
Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) is een organisatie van, voor en door scholieren. Het LAKS vertegenwoordigt scholieren en organiseert verschillende activiteiten, zoals themadagen, cursussen, debatten en onderzoeken. Het LAKS zorgt ervoor dat niet alleen over, maar ook mét scholieren gepraat wordt. Daarom heeft het LAKS een bestuur dat volledig uit scholieren bestaat. Bij het infocentrum kun je terecht met al je vragen over onderwijs en problemen op school: van spijbelen tot examenreglement. Ieder jaar verzamelt het LAKS klachten van leerlingen tijdens de eindexamens via de LAKS Eindexamenklachtenlijn (020-52 44066) en per mail (info@laks.nl).
15
12_LAKS.indd 15
04-04-13 10:50
16_Examen.nl.indd 14
04-04-13 10:51
EXAMENSPECIAL
examenROOSTER Eerste tijdvak 2013 centrale examens
BB
KB
GL en TL
havo
vwo
vanaf 1 jan cpe beeldend vanaf 18 mrt cpe beeldend vanaf 1 april cspe beroepsgericht cspe beroepsgericht cspe beroepsgericht vanaf digitale c.e.’s digitale c.e.’s algemene vakken algemene vakken ma 13 mei 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.30 Frans Frans m&o Nederlands di 14 mei 9.00-11.00 9.00-11.30 9.00-12.00 muziek tehatex aardrijkskunde 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.30 nask 2 Nederlands natuurkunde wo 15 mei 9.00-11.00 9.00-12.00 9.00-12.00 beroepsgericht GL filosofie kunst b/d/d/m/a 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.00 13.30-16.00 Fries Fries Fries Fries, Russisch Fries, Russisch do 16 mei 9.00-11.00 9.00-12.00 9.00-11.30 beeldende vakken kunst b/d/d/m/a 3 tehatex 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.00 13.30-16.00 Spaans, Turks, Spaans, Turks, Spaans, Turks, Spaans, Turks, Spaans, Turks, Arabisch Arabisch Arabisch Arabisch Arabisch vr 17 mei 9.00-11.30 9.00-12.00 Duits Latijn 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.30 Nederlands Nederlands wiskunde A,B economie di 21 mei 9.00-10.30 9.00-11.00 9.00-11.00 9.00-12.00 9.00-12.00 Nederlands geschiedenis geschiedenis geschiedenis geschiedenis 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.00 nask 1 biologie biologie scheikunde Engels wo 22 mei 9.00-10.30 9.00-11.00 9.00-11.00 9.00-12.00 9.00-12.00 economie maatschappijleer 2 maatschappijleer 2 maatschappij filosofie wetenschappen 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.00 13.30-16.30 geschiedenis, wiskunde wiskunde Frans wiskunde A,B,C aardrijkskunde do 23 mei 9.00-10.30 9.00-11.00 9.00-11.00 9.00-11.30 9.00-11.30 Engels aardrijkskunde aardrijkskunde muziek Duits 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.30 biologie Engels Engels biologie maatschappij wetenschappen vr 24 mei 9.00-10.30 9.00-11.00 9.00-11.00 9.00-12.00 9.00-12.00 wiskunde Duits Duits aardrijkskunde Grieks 13.30-15.00 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.00 13.30-16.30 Duits, Frans, nask 1 nask 1 Engels scheikunde maatschappijleer 2 ma 27 mei 9.00-11.30 muziek 13.30-15.30 13.30-15.30 13.30-16.30 13.30-16.30 economie economie economie biologie di 28 mei 9.00-11.00 dans, drama 13.30-16.30 13.30-16.30 natuurkunde m&o wo 29 mei 13.30-16.00 Frans
Wil je weten welke hulpmiddelen je mag gebruiken tijdens je examen, ga naar www.examen.nl 17
17_Examenrooster.indd 17
04-04-13 10:51
SCAN DEZE PAGINA VOOR LEUKE EXTRA’S.
Studiekeuze maken? 18
18_OpendagenApp.indd 18
04-04-13 10:53
EXAMENSPECIAL
Download de gratis open dagen app! Met de open dagen app heb je als studiekiezer alle aankomende open dagen (mbo, hbo en wo) in Nederland in één handige applicatie. De app biedt alles om het jou gedurende je zoektocht naar dé perfecte studie zo makkelijk mogelijk te maken. En het allermooiste is, de app is he-le-maal gratis! Door en voor studenten De open dagen app is ontwikkeld door twee afstuderende studenten (aan Hogeschool Utrecht en Hogeschool van Rotterdam) in samenwerking met 4NET. De app biedt alle informatie die je nodig hebt vóór, tijdens en na een open dag. De open dagen die je interessant vindt of wil bezoeken, voeg je eenvoudig toe als favoriet. Zo heb je heel overzichtelijk alles in één lijstje staan. Je kunt je via de app ook meteen inschrijven voor een open dag.
Zo verdwaal je niet 63% studiekiezers bezoekt een open dag. Open dagen zijn belangrijk bij de studiekeuze; ze staan in de top 3 als zijnde doorslaggevend voor een studiekeuze. Naast een makkelijk overzicht van alle open dagen in Nederland biedt de
StudieKeuzeProgramma
navigatie makkelijk de weg naar de instelling van de open dag (te voet, met openbaar vervoer, met de fiets of met de
Nog niet toe aan het maken van een definitieve keuze
auto). Er is zelfs een plattegrond waar de activiteiten van de
voor een studie of instelling? Wil je je eerst nog meer
open dag plaatsvinden als de instelling dit toevoegt. Geen
oriënteren voordat je een keuze maakt? Maak dan op
kans om te verdwalen!
www.tkmst.nl een profiel aan en zoek gericht naar wat
maal e l He atis! gr
bij jou past (relevant opleidingen staan bovenaan).
Vraag het studenten
Weet je al welke opleiding je wilt? De site maakt een
Een goede keuze maken voor je toekomst, betekent veel
koppeling met verwante opleidingen, een overzicht van
zaken afwegen. Soms is het hierbij wel zo prettig als je
instellingen die de opleiding aanbieden, aansluitende
hulp krijgt. En wie kunnen jou nou beter adviseren dan
opleidingsmogelijkheden, beroepsmogelijkheden, kwa-
studenten van een specifieke opleiding? Met de app kun je
liteitgegevens en informatie over de steden. Via het
makkelijk en snel een vraag stellen via twitter of facebook
StudieKeuzeProgramma kunnen blogs van studenten
aan de instelling waar je een opleiding wilt volgen. Je kunt
over de opleiding worden geraadpleegd en kan de
daar ook vragen inzien en als je liever telefonisch contact
studiekiezer in contact komen met de blogger.
opneemt kan dat met één druk op de knop.
LAAT JE INSPIREREN EN VIA WWW.TKMST.NL/OPENDAGENAPP INFORMEREN EN DOWNLOAD DE OPEN DAGEN APP VANDAAG NOG OP JE SMARTPHONE
19
18_OpendagenApp.indd 19
04-04-13 10:53
20
20_Diploma.indd 20
04-04-13 10:56
EXAMENSPECIAL
s i s a a l e h r Maa t e i n a m o l je dip … g e o n e g altijd Gefeliciteerd, het felbegeerde papiertje is binnen! Voor een vervolgopleiding is dat echter niet altijd niet genoeg. Bij heel wat studies moet je loten, toelatingsexamens doen of je motivatie tonen. Dus. Welke soorten toelating zijn er en wat heb je nodig om ergens binnen te komen? Tekst Tefke van Dijk Met je diploma op zak ben je er vaak nog niet. Je wilt misschien een studie gaan doen waarvoor een numerus fixus geldt. Dan krijg je te maken met een loting. Of jouw onderwijsinstelling heeft gekozen voor ‘selectie aan de poort’, waardoor je aan bepaalde criteria moet voldoen. Wil je naar de kunstacademie, politieacademie of het conservatorium? Dan heb je een toelatingsexamen of keuring. Kortom: zo eenvoudig is het nog niet.
Hoge cijfers Hoe belangrijk zijn eindexamencijfers eigenlijk? De kans dat iemand later naar je cijferlijst vraagt, is klein. Geslaagd is geslaagd. Of dat nu met zessen of met negens is. Toch kan het belangrijk zijn om hoge eindcijfers te halen. Daar weten Jamie van Iterson (18) en Laura Winters (22) alles
21
20_Diploma.indd 21
04-04-13 10:56
OPEN DAG PABO UTRECHT Woensdag 5 juni 2013 14.00-16.00 uur www.marnixacademie.nl
Lerarenopleiding basisonderwijs, Utrecht
EXAMENSPECIAL van. Zij hadden hoge cijfers nodig voor de havo en studie
Boer wilde worden en heb me aangemeld voor journalistiek
Hoe hoger je cijfers, hoe groter je kans
bij de Hogeschool van Utrecht. Voor deze studie is een
Moet er geloot worden bij de studie van jouw
loting en ik heb daarom geprobeerd zo hoog mogelijke
keuze? De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) kent
cijfers te halen.’ Na haar examens had Laura gemiddeld een
vijf lotingsklassen met de volgende gemiddelde
7,4 en viel daarmee net in klasse C (zie kader). ‘Daardoor
eindexamencijfers:
journalistiek. Laura: ‘Ik wist van jongs af aan dat ik de nieuwe Sacha de
had ik een lagere lotingskans. Ik heb Engels nog herkanst om een hoger gemiddelde te halen, maar dat maakte
A 8 of hoger
uiteindelijk geen verschil.’ Ze had geluk en werd uiteindelijk
B Tussen 7,5 en 8
toch ingeloot.
C Tussen 7 en 7,5
‘Ik heb Engels nog herkanst om een hoger gemiddelde te halen’ Van vmbo naar havo
D Tussen 6,5 en 7 E Lager dan 6,5 Sta je gemiddeld een 8 of hoger (klasse A), dan heb je niks te vrezen. Je kunt meteen terecht bij de opleiding en instelling van je keuze (even los van eventuele andere toelatingseisen). Daarna geldt: hoe hoger je gemiddelde eindexamencijfer, hoe groter de kans
Jamie wilde na het vmbo verder leren en hij ging naar 5
dat je wordt ingeloot. Klasse B heeft dus een grotere
havo op het Gertrudis College in Roosendaal. Om naar
inlotingskans dan klasse E.
de havo te mogen, moest hij gemiddeld een 7 staan voor zijn vmbo-examen. ‘De gedachte daarachter is dat je met
Meer weten? Kijk op www.duo.nl.
een 7 op vmbo-niveau, een 6 haalt op de havo. Ik vind het wel goed dat die regel er is, met lage eindcijfers had ik het niet kunnen doen.’ Het was voor Jamie niet moeilijk
N u m er u s fi xu s
n om alle Soms is een opleiding te klei inschrijven toe te laten. eerstejaarsstudenten die zich s, een vaststaand aantal fixu s eru Ze stellen dan een num om de overheid kan besluiten beschikbare plaatsen. Ook g te beperken, als er idin ople een bij n ente stud het aantal k is voor afgestudeerden. bijvoorbeeld niet genoeg wer loting in een bepaalde een met Je krijgt dan te maken je je Als bent uitgeloot, kun lotingsklasse (zie kader). n op de ruilbeurs ruile te s laat gsp latin toe je proberen re de centrale lotingsprocedu van DUO. Het kabinet wil nog niet is Het en. haff afsc en bij numerusfixusopleiding gebeuren. bekend wanneer dat gaat
om aan de eis te voldoen. ‘Alleen voor natuurkunde heb ik veel moeten leren en had ik uiteindelijk een 6, maar bij alle andere vakken stond ik een 7. Voor wiskunde had ik een 7,4 en voor Engels zelfs een 8.’
Minimaal 18 jaar Hoge cijfers waren niet van belang voor Bart Huisman (21, derdejaars op de politieacademie in Den Haag). Voor de politieacademie moet je minimaal vmbo-tl hebben, én minimaal 18 jaar oud zijn. Dat was wel een probleem voor Bart, want na de havo was hij 17. Na een jaar werken in de kassenbouw mocht hij meedoen aan de toelatingstesten voor de politieacademie. ‘Ze verwachten aardig wat wereldkennis en levenservaring van je. En dat heb je niet altijd als je jong bent.’
S e le cti e o rt aan d e po
n k zelf studente holen mogen oo sc ge ho , en ria n Universiteite or zelf de crite bepalen daarvo ar je moet selecteren. Ze bij geen rol. Ma ie en ar da en el sp rs ct fe le cij se en le ra am nt ex eind n de ce n alle eisen va g neemt daarna lin el st wel voldoen aa in De k. j Studielin n met je aanmelden bi De selectie kan plaatsvinde ieven en op. br je tie et iva m t ot m ac n nt va co , het schrijven ort is en po kk de re n sp aa ge ie ct intake ee achter sele id t enkel He or . do ts es en gt toelatin iesucces verhog n toe te laten. ud st t he n ge dat opleidin rde studente en gekwalificee gemotiveerde
To e latin g s e xam e ns e n ke u r in g e n
Naast numerus fix us, loting en selec tie aan de poort zijn er opleidinge n die aanvullende eisen stellen die niets met vakken pakket of profiel te maken hebben. Bijvoorbeeld bij de kunstacademie, he het CIOS (sportop t leidingen) en de po conservatorium, litieacademie. Deze opleidingen vragen je vaak om auditie of een toelatingstest te do en hiervoor bent gesla . Je kunt je pas inschrijven als je agd.
23
20_Diploma.indd 23
04-04-13 10:56
a s t ie e j r a a w s e j t n Zomerbaa
e n e r e l , werken
b je eindelijk tijd omtte he k za op a om pl di je et M mer da je bank m ja en lle A . en et ni ge en luieren, chillen trand)feestjes, (s le al or do t op lo eg le el rekening zo sn erbaantje dus. m zo n ee or vo jd Ti s. ie nt ijsjes en vaka e’ baantjes waar m lim ‘s jn zi at w En e? ho Maar wat? En t voor je uit. he t ch zo ST M TK t? er le at je ook nog w Tekst Tefke van Dijk
Je hebt vast al eens eerder vakantiewerk gedaan, of een
soort werk. Je mag veertig uur per week werken en ook
bijbaantje gehad. Als 13- of 14-jarige mocht je alleen ‘lichte
zelfstandig dingen doen.
werkzaamheden’ verrichten, zoals helpen in een winkel,
De enige inhoudelijke regel voor jongeren tussen de 15 en
fruit plukken en folders rondbrengen. Vanaf je zestiende
18 is dat je geen gevaarlijk werk mag doen, denk aan het
ben je bijna gelijk aan een volwassene als het gaat om het
bedienen van grote machines of werken met giftige stoffen.
24
24_Baantjes.indd 24
04-04-13 10:59
EXAMENSPECIAL
s aan hebt:
! n e t e i n e g n en
Supermarkt is het populairst Vier van de vijf 17- en 18-jarigen heeft een bijbaantje.
HOE KOM JE AAN EEN BAANTJE?
Werken in de supermarkt is het populairst, maar de krant
Het vinden van een leuke zomerbaan gaat meestal niet
bezorgen doet het ook niet verkeerd. Voor meisjes is
vanzelf. Belangrijk is dat je zelf op zoek gaat. Weet je al
werken in een winkel nog altijd favoriet.
waar je graag zou willen werken? Probeer ze zelf direct
Natuurlijk is het leuk als je een baantje vindt waar je ook
te bellen of schrijven. Je kunt natuurlijk ook langsgaan bij
nog iets aan hebt bij je vervolgstudie. Dat hoeft niet altijd
supermarkten, winkels en cafĂŠs en vragen of ze iemand
direct met elkaar te maken te hebben. Ga je bijvoorbeeld
nodig hebben. Maar er is meer dat je kunt doen. Vertel
iets studeren met economie? Dan is een baantje in een
bijvoorbeeld zoveel mogelijk mensen dat je werk zoekt,
supermarkt interessant omdat je een kijkje krijgt achter de
misschien weten zij iets. Laat ook op Twitter of Facebook
schermen. Schroom ook niet om vragen te stellen, zodat je
weten dat je een baantje zoeken en zet daarbij wat voor
zicht krijgt op de gang van zaken. Een baantje in de horeca
werk je voorkeur heeft.
is niet alleen interessant als je een horecastudie gaat doen.
Wil je graag kranten of folders bezorgen? Vraag aan de
Je doet er vaak ook veel mensenkennis op, en dat is ook
bezorger bij jullie in de buurt hoe hij aan het baantje is
handig bij een studie psychologie of sociologie.
gekomen. Hij weet vast wie je kunt bellen voor meer
25
24_Baantjes.indd 25
04-04-13 10:59
tief zoekt! Er is genoeg te doen, als je maar ac
t? Wat schuift da Vaak zijn bijbaantjes flink onderbetaald. Je past even op bij de kinderen van je buurvrouw, maar die ziet dat meer als een vriendendienst. Wat je verdient hangt
onder andere af van je leeftijd, het soort werk, op welk moment van de
dag je werkt en hoeveel verantwoordelijkheid en ervaring je hebt. Maar je hebt altijd recht op het
minimumloon. In winkels en in de horeca wordt het vaakst onder het minimumloon uitbetaald. Bij krantenwijken of bij boeren krijg je vaak
informatie. Je kunt ook een advertentie zetten op Marktplaats, in de lokale krant of bij de supermarkt. Beschrijf kort wie je bent, wat je kunt en wat voor werk je zoekt. Plaats dit op allerlei plekken waar mensen het kunnen lezen. Zoek ook zelf naar advertenties in (lokale) kranten. Sommige ouders zoeken bijvoorbeeld een oppas
‘stukloon’: een bedrag per krant of per kilo geplukt
via Marktplaats of een advertentie in de supermarkt.
fruit. Op de website van Nibud vind je meer informatie vinden over
een leuk zomerbaantje kun je een profiel aanmaken op
Natuurlijk zijn er ook allerlei websites met vacatures. Voor scholierenwerk.nl of studentenwerk.nl. Je kunt hier ook per regio zoeken naar een vakantiebaantje bij jou in de
bijbaantjes en wat je kunt
buurt. Kijk bijvoorbeeld ook op bijbaantje.nl, Studentjob.nl
verdienen: www.nibud.nl.
en de Nationale Vacaturebank. Struin die websites af en geef een zoekopdracht, zodat je automatisch bericht krijgt als er een passende vacature is. Schrijf je ook gratis in bij verschillende uitzendbureaus. Vaak zitten ze bij elkaar in de buurt. Als je te veel werk krijgt aangeboden, of het is niet wat je zoekt, kun je altijd weigeren.
26
24_Baantjes.indd 26
04-04-13 11:00
EXAMENSPECIAL
Populaire landen
POPULAIRE VAKANTIEB A
NEN
GA NAAR HET BUITENLAND! Heb je geen zin om brood te snijden bij Albert Heijn of iedere dag om vijf uur op te staan om kranten te bezorgen? Dan kun je ook op zoek gaan naar een baan als au-pair (internationale inwonende oppas). Via websites als travelactive.nl of aupair-world.nl kun je een gastgezin vinden dat een au-pair zoekt voor de zomermaanden. Gemiddeld verdien je als au-pair 75 euro per week (ligt natuurlijk ook aan je ervaring en werkzaamheden) en heb je gratis kost en inwoning. Rijk word je er dus niet van, helemaal omdat je vaak ter plekke uitgeeft wat je verdient. Maar goed, dan is het dus een geweldige gratis vakantie en interessante internationale ervaring. Dat heb je ook als je in het buitenland aan de slag gaat als campingmedewerker (bijvoorbeeld bij het animatieteam) of propper (promotiemedewerker voor een discotheek). Genoeg te doen dus, als je maar actief zoekt en enthousiast aan de slag gaat. Succes!
De 10 meest populaire vak antiebanen: • KASSAMED EWERKER / VAKKENVULL ER • VERKOPER IN EEN KLED INGZAAK • TELEMARK ETING • MAGAZIJN MEDEWERKE R • BARMEDEW ERKER / BED IENEN IN EEN REST AURANT OF HOTEL • KRANTENB EZORGER • TELEFONIS T/ RECEPTIO NIST • BLOEMBOLL ENPELLER • CAMPINGM EDEWERKER IN HET BUITENLAND • PROPPER / PROMOTIEM EDEWERKER 27
24_Baantjes.indd 27
04-04-13 11:00
k , r a a j n e s s u t n Ee l klaar met leren en Zo. Geslaagd. Je bent even he-le-maa erikaanse high school wilt er een jaar tussenuit. Naar een Amstralië. Gaat dat nog wel bijvoorbeeld, of backpackend door Au financiering? En hoe zo makkelijk? Hoe zit het met de studie nuttig jaar van? n ee k oo ar ma k, leu n ee n ee all t nie maak je er TEKST TEFKE VAN DIJK
Ben je na je eindexamen nog niet toe aan studeren of werken? Veel jongeren kiezen voor een ‘tussenjaar’
kt na zo’n jaar Bijna de helft van de reizigers, maa een andere studiekeuze
(ook wel gap year genoemd). Jaarlijks gaat 15 procent van de ongeveer
voor nieuwe studenten wil
studiefinanciering krijgt.
80.000 examenkandidaten niet direct
afschaffen, vanaf 2014. De landelijke
Jongeren die toch kiezen voor een
studeren na de middelbare school,
studentenvakbond LSVb voorziet
tussenjaar zijn volgens de LSVb dief
blijkt uit gegevens van het Centraal
zware tijden voor scholieren die dit
van hun eigen portemonnee. Met de
Bureau voor de Statistiek (CBS).
jaar een diploma behalen en een
afschaffing van de basisbeurs lopen
jaartje willen wachten met studeren.
ze namelijk ruim dertienduizend euro
De studenten die in studiejaar
mis. De LSVb verwacht dan ook dat
Zo’n tussenjaar is wel wat lastiger nu
2013-2014 beginnen, behoren
het aantal jongeren dat een tussenjaar
de huidige regering de basisbeurs
namelijk tot de laatste lichting die
gaat doen drastisch zal dalen. In
Dief van je portemonnee
28
28_Buitenland.indd 28
04-04-13 11:09
, kan dat nog?
EXAMENSPECIAL
29
28_Buitenland.indd 29
04-04-13 11:09
Groot-Brittannië (waar een gap year
Je kunt bijvoorbeeld gaan reizen,
van het land kunt zien in je vrije tijd.
veel gangbaarder is dan in Nederland)
werken, leren of vrijwilligerswerk
Nadeel is dat het een stuk duurder
is dat gebeurd in 2011-2012, toen
doen.
is dan in Nederland blijven. Al is het
bekend werd dat de collegegelden verdrievoudigden.
Een jaar werken
maar vanwege het vliegticket.
Ga je een jaar werken, dan leer je
Reizen en leren
hele andere vaardigheden dan op
Wat nog meer geld kost, is een jaar
Onderzoek heeft uitgewezen dat
school. Vooral als je nog niet weet
rondreizen. Hoeveel het kost, hangt
bijna de helft van de jongeren die
wat je wilt studeren is het goed om
af van je bestemming. Australië is erg
na hun eindexamen een jaar is gaan
praktijkervaring op te doen en geld
populair maar ook een stuk prijziger
Betere studiekeuze
reizen, een andere studiekeuze maakt dan voor het tussenjaar. Redenen om voor een tussenjaar te kiezen, zijn persoonlijke ontwikkeling en een
Een tussenjaar is niet goedkoop!
betere studiekeuze. Dit zorgt vaak weer voor betere studieresultaten en
te verdienen. Je kunt zo een spaarpot
dan het eveneens populaire Azië
minder uitval.
aanleggen voor je vervolgstudie.
of Zuid-Amerika. Als je gaat reizen,
De LSVb vindt het dan ook erg
Waar je niet rijk van wordt maar wat
heb je wel even helemaal niks aan je
jammer voor scholieren die in 2013
vaak wel een mooie ervaring is, is een
hoofd. Trek er op uit met je backpack
klaar zijn met de middelbare school
jaartje als au-pair werken.
en ontdek andere culturen, plekken
dat een tussenjaar voor hen om
Je kunt ook vrijwilligerswerk gaan
en mensen. Vaak een onvergetelijke
financiële redenen vaak geen optie
doen. Voordeel van vrijwilligerswerk
ervaring.
meer is. Maar goed, kies je er toch
in het buitenland is dat je tegelijk een
Wil je een nieuwe taal leren? Een
voor, dan kun je allerlei kanten op.
andere cultuur leert kennen en veel
taalcursus volgen kan wereldwijd,
30
28_Buitenland.indd 30
04-04-13 11:09
EXAMENSPECIAL
Eva
‘De cultuurverschillen zijn het leukst’ Eva Sistermans (19
) gaat een jaar naar een Community College in Golden Valle y (Minnesota). Ze woont daar bij haar tantes.
FOTO Peter Weber / Shut
terstock.com
in verschillende landen. Taalscholen bieden vaak complete lespakketten aan, soms inclusief huisvesting. Een taalcursus kan van pas komen tijdens een studie of baan en staat goed op je CV. Bovendien blijf je in het ritme van naar school gaan en leren. Daardoor is het gemakkelijker om na je tussenjaar aan een studie te beginnen. Een jaar naar een (Amerikaanse) high school kan natuurlijk ook. Je blijft dan scholier, maar wel met vakken die je in Nederland niet kunt volgen, in een andere taal en met allerlei unieke buitenschoolse activiteiten. Je doet een enorme portie buitenlandervaring op. Je leert het land en de cultuur van binnenuit kennen, je geniet van de vrijheid en maakt vrienden voor het
‘Op een Community Co komen dat nodig is voollege kun je op het niveau niet in Nederland. De r een universiteit, zoiets bestaat maar omdat ik hier eenopleiding duurt vaak twee jaar, certificaat English for jaar ben ga ik alleen voor het Speakers of Other Lan Ik ben dit vooral gaa guages. n om in het buitenland doen om te ervaren hoe het is te wonen. Het is nie t om de VS binnen te komen, en ik moest eenvoudig alles zelf regelen omdat er ge en organisatie is me t connecties in Minnesota. Ik had bijv Amerikaanse Consulaa oorbeeld een interview op het of je geen bommen t, waar ze vooral willen weten gaat gooien en wanne weggaat. er je weer Volgend jaar wil ik po liticologie gaan stude daarom heb ik een van ren de lokale democratisc en kandidaten geholpe he n met zijn campagne. ik een stage aangebo Daarna kreeg den bij een Senator op het State Capitol in Minnesota, dat je zonder auto nerheel gaaf. Wat ik lastig vind, is je de fiets, maar hier gens komt. In Nederland pak is wel bussen, maar dat alles te ver weg. Er rijden kost vaak veel tijd. Da heb ik nu mijn rijbew arom ijs de kleine cultuurversc gehaald. Het leukste vind ik hillen. In het begin wa verbaasd over alles: de vele snelwegen, pro s ik echt voor kroeshaar in de supermarkt, de dikke ducten dat uit eten gaan no mensen, rmaler is dan koken en fastfood goedkoper dan verse pro du cten. Na een tijdje raa eraan gewend. Ik heb k je veel nieuwe vrienden. het erg naar mijn zin en maak het buitenland te gaa Echt, als je de kans hebt om naar n: ervaring, je maakt zoi grijp hem. Het is een geweldige ets op tijd met dingen reg maar een keer mee. Begin wel elen, want dat gaat langzaam.’ allemaal erg
TI P
Op de website travelact ive.nl vind je van alles voor een geslaagd tuss enjaar, of het nu gaat om high school, (vrijwilligers) werk of een taalreis.
leven.
31
28_Buitenland.indd 31
04-04-13 11:10
de a n n e v ool h c Le s e r a middelb
H ? n e r Stude
Nieuwe mensen leren kennen, minder les en meer vrijheid. Een studie op mbo, hbo of universiteit is heel anders dan de middelbare school. Wat zijn de grootste verschillen en hoe kun je je daarop voorbereiden?
TEKST TEFKE VAN DIJK FOTO’S HUMAN TOUCH PHOTOGRAPHY/SHUTTERSTOCK
32
32_ShockStuderen.indd 32
04-04-13 11:16
! ! ! p l e ?H Het grootste verschil tussen de middelbare school en een hogeschool of universiteit is natuurlijk het niveau van het onderwijs. Je gaat van een algemene basisopleiding naar een specifieke opleiding in de richting die jij hebt gekozen. Daarmee wordt het vaak leuker, maar soms ook moeilijker. Daar komt bij dat je veel meer zelf moet doen.
Zaakjes op orde Waar je op de middelbare school vaak dertig uur per week op school bent, breng je bij de meeste opleidingen in het hoger onderwijs niet meer dan vijftien uur op ‘school’ door.
‘Er komt veel op je af’
EXAMENSPECIAL
Jorieke van Noorloos (18) eerstejaars aan de School voor Journalistiek in Utrecht ‘De grootste verandering was voor mij het op kamers wonen, dat bracht heel wat geregel met zich mee. En ik ging eindelijk iets doen wat ik echt leuk vind. Geen wiskunde meer! Ik vind het vrij heftig, zo’n eerste studiejaar. Ineens woon je als zeventienjarige op jezelf, in een stad waar je nog niet zo vaak bent geweest. Toch heb ik het erg naar mijn zin: ik ben lekker creatief bezig en leer allemaal nieuwe mensen kennen. Op dit moment is er
eigenlijk niets wat ik moeilijk vind. Nou ja, soms weet ik even niet wat ik moet koken en dan kom ik standaard bij pesto macaroni uit, haha. Wat ik vooral erg fijn vind, is de vrijheid. Het is prettig om zelf te bedenken wat je gaat doen, wat je gaat eten en wanneer je wat gaat doen. Tegen aankomende eerstejaars zou ik willen zeggen: doe rustig aan, want er komt veel op je af. En verlies vooral je oude vrienden niet uit het oog!’
Dat betekent meer zelfstudie, zelfstandiger zijn en zelf uitzoeken wat je moet doen. Niet
Jorieke
alles wordt voorgekauwd zoals dat vaak op middelbare scholen gebeurt. Je moet zelf dingen goed bijhouden en je bent zelf verantwoordelijk voor het al dan niet bijwonen van hoorcolleges. Hogescholen en mbo-instellingen zijn wat ‘schoolser’ dan universiteiten, maar ook daar gaan docenten er vaak van uit dat je zelf je zaakjes op orde hebt en dat je zelf alles weet
33
32_ShockStuderen.indd 33
04-04-13 11:16
STUDEREN IN HET BUITENLAND KILROYWORLD.NL
DOE EEN BACHELOR, MASTER OF SEMESTER IN O.A. AUSTRALIË, NIEUW-ZEELAND, DUBAI VERENIGD KONINKRIJK, CHINA, VERENIGDE STATEN & CANADA
te vinden als het gaat om lessen, boeken en opdrachten. Je moet de studiestof zelf inplannen, terwijl je op de middelbare school dagelijks te horen krijgt wat je voor de volgende les moet leren of maken. Pas op dat je niet maandenlang niets doet en twee dagen vóór het tentamen begint met studeren.
Geen controle Bij sommige vakken werk je nog wel in kleine werkgroepen waarbij je je goed moet voorbereiden en je werk af moet hebben, maar in veel gevallen is het ook onpersoonlijker dan een middelbare school. Bij de meeste opleidingen controleert niemand je huiswerk. Je krijgt geen lessen, maar zit in massale collegezalen waar niemand het merkt als je je niet goed hebt voorbereid. Dit klinkt heel aantrekkelijk maar deze vrijheid is voor veel studenten ook een valkuil. Wees er op tijd bij als je vastloopt met je studie en vraag om begeleiding. Als je in het eerste jaar niet genoeg studiepunten haalt, kun je een bindend studieadvies krijgen waardoor je moet stoppen met de studie.
Onpersoonlijke omgang De omgang is vaak onpersoonlijker dan op middelbare scholen. Docenten spreek je meestal bij hun achternaam aan en je hebt niet het hele jaar door hetzelfde docententeam en
Jolien Berends (19) eerstejaars economie en rechten aan de Erasmus Univers iteit Rotterdam ‘Als student moet je een stuk zelfstandiger zijn. Je beslist zelf of je naar college gaat en moet zelf je inschrijving voor tentamens regelen. Het is vooral een kwestie van plannen, op de middelbare school werd veel voor je geregeld. Ik vind het soms wel lastig om mijn prioriteit bij de studie te leggen, ik ga toch sneller ‘even boodschappen doen’ dan dat ik ga studeren. Naar de universiteitsbibliotheek gaan is een oplossing omdat ik daar niets anders kan doen. Tot nu toe heb ik mijn eerste jaar heel positief ervaren. Het is een andere wereld
waar je in terechtkomt; het leven speelt zich meer doordeweeks af dan in het weekend. Studentenborrels en feestjes zijn erg gezellig en op kamers gaan is echt een aanrader. Ik had de studie wel iets moeilijker verwacht; als ik elke dag naar college ga, hoef ik daarbuiten niet veel te doen. Ik heb dan ook meer tijd voor leuke dingen dan ik dacht. Mijn advies? Geniet van het nieuwe studentenleven, maar zorg wel dat je genoeg punten haalt. Het is zonde als je moet stoppen met je studie omdat je teveel in de kroeg hebt gehangen.’
dezelfde medestudenten. Per blok of semester kom je telkens andere studenten en docenten tegen. Hierdoor kun je niet meer iedereen bij zijn of haar voornaam kennen.
Jolien
Natuurlijk verschilt dat wel per opleiding: een studie met vijfhonderd studenten is uiteraard onpersoonlijker dan een studie waar maar dertig nieuwe studenten instromen. In het algemeen geldt: hoe groter de instelling, hoe formeler mensen met elkaar omgaan.
Nieuwe vrienden Maak je overigens geen zorgen over het vinden van nieuwe vrienden. In de collegezalen kun je bij iedereen aanschuiven en dan raak je meestal vanzelf in gesprek. Vooral in het begin, dan probeert iedereen nieuwe contacten te leggen. Daarvoor is ook de introductieperiode aan het begin van het studiejaar bedoeld. Je leert dan je universiteit, (hoge)school en stad kennen, en je ontmoet je nieuwe medestudenten.
d ‘Ik heb meer tij n voor leuke dinge dan ik dacht’
MEER LEZEN OVER HOE HET IS OM TE STUDEREN? OP WWW.TKMST.NL VERTELLEN BLOGGERS OVER HUN NIEUWE LEVEN ALS STUDENT! 35
32_ShockStuderen.indd 35
04-04-13 11:16
HBO en WO
SCAN DEZE PAGINA VOOR LEUKE EXTRA’S.
OPEN DAGEN
Informeer voordat je een open dag bezoekt altijd of de datum, tijd en locatie nog kloppen.
INSTELLING
LOCATIE/VESTIGING
DATUM
TOELICHTING
GRONINGEN Rijksuniversiteit Groningen Stenden Hogeschool Rijksuniversiteit Groningen
E-MAIL/INFO
Groningen Groningen Groningen
5/10/2013 6/7/2013 6/7/2013
Een dag student Open dag Last minute
www.rug.nl www.stenden.com www.rug.nl
OVERIJSSEL Hogeschool Markus Verbeek Chr. Hogeschool Windesheim Hogeschool Tio Saxion Next Hogeschool Edith Stein Saxion Gereformeerde Hogeschool Zwolle Hogeschool Markus Verbeek
Zwolle Zwolle Hengelo Deventer Hengelo Enschede Zwolle Zwolle
5/14/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/8/2013 6/10/2013 6/15/2013 6/19/2013 6/20/2013
Informatiebijeenkomst Open dag Open avond Open dag Voorlichtingsavond Saxion Open Open dag Informatiebijeenkomst
www.mvp.nl www.windesheim.nl www.tio.nl www.saxionnext.nl www.edith.nl www.saxion.nl www.gh.nl www.mvp.nl
UTRECHT Hogeschool Tio Schoevers opleidingen IVA Driebergen TMO, HS voor Modemanagement Marnix Academie Fontys Hogescholen Hogeschool Utrecht Hogeschool Helicon Universiteit voor Humanistiek Hogeschool Helicon Schoevers opleidingen IVA Driebergen
Utrecht Utrecht Driebergen - Rijsenburg Doorn Utrecht Utrecht Utrecht Zeist Utrecht Zeist Utrecht Driebergen - Rijsenburg
5/8/2013 5/15/2013 5/16/2013 6/1/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/6/2013 6/7/2013 6/8/2013 6/12/2013 6/18/2013 6/20/2013
Open avond Open avond Open avond Open dag Open dag Open avond Open avond Open dag Open dag Open avond Open avond Open avond
www.tio.nl www.schoevers.nl www.iva-driebergen.nl www.tmo.nl www.marnixacademie.nl www.fontys.nl www.hu.nl www.hhelicon.nl www.uvh.nl www.hhelicon.nl www.schoevers.nl www.iva-driebergen.nl
NOORD-HOLLAND Hogeschool Inholland Business School Notenboom Hogeschool van Amsterdam Archiefschool EuroPort Business School Schoevers opleidingen Nationale Luchtvaartschool EuroPort Business School Luchtverkeersleiding Nederland Nationale Luchtvaartschool Amsterdams HS voor de kunsten Business School Notenboom EuroCollege Hogeschool Fotoacademie Hogeschool Inholland Hogeschool Inholland Schoevers opleidingen Hogeschool Ipabo Hogeschool Inholland EuroPort Business School EuroCollege Hogeschool Hogeschool Tio Business School Notenboom
Alkmaar, Amsterdam, Haarlem Hilversum Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Hoofddorp Amsterdam Schiphol Hoofddorp Amsterdam Hilversum Amsterdam Amsterdam Alkmaar Amsterdam Amsterdam alle locaties Haarlem Amsterdam Amsterdam Amsterdam Hilversum
23 t/m 25 april 2013 4/23/2013 4/23/2013 4/23/2013 4/23/2013 5/16/2013 5/17/2013 5/21/2013 5/25/2013 5/25/2013 6/1/2013 6/4/2013 6/4/2013 6/8/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/19/2013 6/19/2013 6/20/2013 6/25/2013 6/25/2013 6/26/2013 6/29/2013
Proefstuderen Open avond Open avond Open avond Open dag Open avond Informatiemiddag Open dag Voorlichtingsdag Open dag Open dag Open avond Open avond Open dag Speeddate Studiekeuze Speeddate Studiekeuze Open avond Open avond Speeddate Studiekeuze Open avond Open avond Open avond Open dag
www.inholland.nl www.notenboom.nl www.hva.nl www.archiefschool.nl www.europort.nl www.schoevers.nl www.therightwaytotheleftseat.nl/ www.europort.nl www.lvnl.nl www.therightwaytotheleftseat.nl/ www.ahk.nl www.notenboom.nl www.eurocollege.nl www.fotoacademie.nl www.inholland.nl www.inholland.nl www.schoevers.nl www.hs-ipabo.edu www.inholland.nl www.europort.nl www.eurocollege.nl www.tio.nl www.notenboom.nl
ZUID HOLLAND Hogeschool Inholland Hogeschool voor de Zeevaart Hogeschool Tio EuroPort Business School Driestar Hogeschool Schoevers opleidingen Schoevers opleidingen EuroPort Business School Hogeschool voor de Zeevaart Hogeschool Rotterdam Fontys Hogescholen EuroCollege Hogeschool Hogeschool Tio Schoevers opleidingen Schoevers opleidingen Hogeschool Inholland EuroPort Business School EuroCollege Hogeschool Hogeschool Inholland
Den Haag, Delft, Dordrecht, Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Gouda Den Haag Rotterdam Rotterdam Rotterdam alle locaties alle locaties Rotterdam Rotterdam Den Haag Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Den Haag
23 t/m 25 april 2013 4/24/2013 4/24/2013 4/25/2013 5/14/2013 5/15/2013 5/16/2013 5/23/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/6/2013 6/11/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/27/2013 6/27/2013 6/27/2013 6/28/2013
Proefstuderen Open dag Open avond Open dag Open avond Open avond Open avond Open dag Open dag Open avond Open avond Open avond Open avond Open avond Open avond Speeddate studiekeuze Open dag Open avond Speeddate studiekeuze
www.inholland.nl www.stc-group.nl www.tio.nl www.europort.nl www.driestar-hogeschool.nl www.schoevers.nl www.schoevers.nl www.europort.nl www.stc-group.nl www.hogeschoolrotterdam.nl www.fontys.nl www.eurocollege.nl www.tio.nl www.schoevers.nl www.schoevers.nl www.inholland.nl www.europort.nl www.eurocollege.nl www.inholland.nl
LIMBURG Business School Notenboom HAS Hogeschool Business School Notenboom Fontys Hogescholen Hogeschool Zuyd Business School Notenboom
Maastricht Venlo Maastricht alle locaties alle locaties Maastricht
4/23/2013 5/5/2013 6/4/2013 6/5/2013 6/6/2013 6/29/2013
Open avond Open avond Open avond Open avond Opleidingenmarkt Open dag
www.notenboom.nl www.hashogeschool.nl www.notenboom.nl www.fontys.nl www.zuyd.nl www.notenboom.nl
NOORD BRABANT Business School Notenboom Avans Hogeschool Tilburg university
Eindhoven alle locaties Tilburg
4/23/2013 4/24/2013 4/24/2013
www.notenboom.nl www.avans.nl
Avans Hogeschool Tilburg university
alle locaties Tilburg
4/25/2013 4/26/2013
Schoevers opleidingen HAS Hogeschool Avans Hogeschool
Eindhoven Den Bosch Tilburg
5/15/2013 5/30/2013 6/3/2013
Avans Hogeschool Business School Notenboom Design Academy Eindhoven Fontys Hogescholen Juridische Hogeschool Avans - Fontys Schoevers opleidingen Hogeschool Tio Business School Notenboom
Breda Eindhoven Eindhoven alle locaties Tilburg Eindhoven Eindhoven Eindhoven
6/4/2013 6/4/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/5/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/29/2013
Open avond Proefstuderen Student for a day Economics and Management Proefstuderen Proefstuderen Rechten & Bestuurskunde Open avond Open avond Proefstuderen Bouwtechnische bedrijfskunde Proefstuderen Communicatie Open avond open dag Open avond Open avond Open avond Open avond Open dag
www.avans.nl www.avans.nl www.notenboom.nl www.designacademy.nl www.fontys.nl www.juridischehogeschool.nl www.schoevers.nl www.tio.nl www.notenboom.nl
GELDERLAND Iselinge educatieve faculteit Radboud Universiteit Nijmegen Schoevers opleidingen Stoas Wageningen, Vilentum HS Iselinge educatieve faculteit Saxion HS van Arnhem en Nijmegen Schoevers opleidingen Christelijke Hogeschool Ede Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Doetinchem Nijmegen Arnhem Wageningen Doetinchem Apeldoorn alle locaties Arnhem Ede alle locaties
4/23/2013 4/25/2013 5/16/2013 6/1/2013 6/6/2013 6/15/2013 6/15/2013 6/19/2013 6/20/2013 6/22/2013
Kijkdag Proefstudeerdag Open avond Voorlichtingsdag Kijkdag Saxion Open Open dag Open avond Open avond Open dag
www.iselinge.nl www.ru.nl www.schoevers.nl www.stoasvilentum.nl www.iselinge.nl www.saxion.nl www.han.nl www.schoevers.nl www.che.nl www.han.nl
FRIESLAND Hogeschool Van Hall Larenstein NHL Hogeschool NHL Hogeschool Stenden Hogeschool NHL Hogeschool
Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden
4/23/2013 5/16/2013 5/29/2013 6/7/2013 6/7/2013
Open dag Walk in Dig it Open dag Open dag
www.vanhall-larenstein.nl www.nhl.nl www.nhl.nl www.stenden.com www.nhl.nl
FLEVOLAND CAH Vilentum CAH Vilentum
Dronten Dronten
4/23/2013 6/8/2013
Open dag Open dag
www.cahvilentum.nl/ www.cahvilentum.nl/
ZEELAND HZ University of Applied Sciences Roosevelt Academy
alle locaties Middelburg
6/6/2013 6/11/2013
Open avond Open day
www.hz.nl www.ucr.nl
DRENTHE Stenden Hogeschool
alle locaties
6/7/2013
Open dag
www.stenden.com
www.uvt.nl www.avans.nl www.uvt.nl www.schoevers.nl www.hashogeschool.nl
ALLE OPEN DAGEN OOK OP: www.twitter.com/tkmst • www.facebook.com/tkmst.nl • www.tkmst.hyves.nl. Volg ons! DOWNLOAD DE OPEN DAGEN APP OP JE SMARTPHONE OF KIJK OP TKMST.NL 36
36_OpenDagen.indd 36
04-04-13 11:18
Automotive studeren bij Fontys
INSPIRATIE
‘Of ik gek ben op auto’s?! Als je Automotive studeert kan dat bijna niet anders! In mijn vrije tijd sleutel ik aan mijn eigen oldtimer, en op mooie dagen ga ik er mee de weg op. Maar er zijn hier studenten die nog veel gekker zijn dan ik. Sommige medestudenten knutselen in groepen na schooltijd aan sportwagens en oldtimers en praten over niets anders dan auto’s.’ Dat zijn vaak de jongens die de Bachelor Automotive volgen en die de constructie/ontwerp kant op willen. Automotive – Management of Constructie en ontwerp: ieder zijn ding! Logistiek ‘Als kind was het mijn droom om automonteur te worden. Gaandeweg merkte ik dat ik techniek leuk vond, maar dat ik me ook graag breder wilde ontwikkelen. De opleiding Automotive management combineert techniek met management. Ik word opgeleid tot technisch manager en dat spreekt me aan: de achterliggende techniek van auto’s boeit me, maar ook vakken als logistiek, organisatiekunde of commercie vind ik erg interessant.’
ESCBO ‘Ik heb niet de snelste weg naar het hbo gevolgd. Ik ben via het vmbo-t en het mbo gegaan. Nu zit ik alweer in het derde jaar van de hbo-studie Automotive Management en merk ik dat ik baat heb gehad bij dit studiepad. Ik kan nu goed communiceren en managen, belangrijke vaardigheden in deze opleiding. Op dit moment ben ik de projectleider van ESCBO, een wedstrijd van Siemens Nederland waarin studenten van de drie automotive hogescholen een snelle en duurzame elektrische sportauto bouwen. Ik coördineer de groep studenten van onze school (de studenten van management
Nevzat Arkun (24) ging van het vmbo-t en het mbo naar het hbo
en constructie/ontwerp) bij de bouw van de auto. Maar ik houd ook het overzicht
Het is jammer dat er weinig meiden
over de financiën, de marketing van het
zijn die Automotive studeren, want
project en de communicatie.’
zij hebben helemaal direct een baan.
Sleutelen
Het lijkt me geweldig als ik straks op managementniveau aan de slag kan in
‘Ik zie de toekomst zonnig in, want
de autobranche. Het sleutelen bewaar
technici zijn hard nodig in Nederland!
ik wel voor het weekend!’
ACE - de drie automotive hogescholen bundelen hun krachten. De hogescholen zijn: • Hogeschool van Arnhem en Nijmegen www.han.nl/automotive • Fontys Hogeschool Automotive in Eindhoven www.fontys.nl/automotive • Hogeschool Rotterdam www.hr.nl/autotechniek 37
37_PortretAutomotive.indd 37
07-03-13 10:56
OPEN DAGEN
MBO INSTELLING UTRECHT MBO Amersfoort Hogeschool Tio Schoevers opleidingen IVA Driebergen Imko opleidingen TMO College Nimeto Utrecht Schoevers opleidingen ROC Midden Nederland EuroPort Business College IVA Driebergen NOORD-HOLLAND Business School Notenboom EuroPort Business College Hout en Meubileringscollege Schoevers opleidingen EuroPort Business College Imko opleidingen Business School Notenboom ROC van Amsterdam Fotoacademie ROC Top Schoevers opleidingen Wellant College Imko opleidingen EuroPort Business College Hogeschool Tio Business School Notenboom ZUID HOLLAND Scheepvaart en Transportcollege Hogeschool Tio Wellantcollege EuroPort Business College ROC ID College Schoevers opleidingen Hout en Meubileringscollege Wellantcollege Schoevers opleidingen Zadkine (ROC) EuroPort Business College Wellantcollege ROC ID College Edudelta College Scheepvaart en Transportcollege Wellantcollege Wellantcollege EuroCollege Hogeschool Hogeschool Tio ROC Leiden Zadkine (ROC) Edudelta College ROC Leiden Schoevers opleidingen Schoevers opleidingen Wellantcollege Wellantcollege Da Vinci College Imko opleidingen EuroPort Business College EuroCollege Hogeschool NOORD BRABANT Business School Notenboom Helicon opleidingen Helicon opleidingen Helicon opleidingen Schoevers opleidingen Helicon opleidingen Helicon opleidingen ROC Tilburg Imko opleidingen Business School Notenboom ROC de Leijgraaf Schoevers opleidingen Hogeschool Tio Imko opleidingen Business School Notenboom GELDERLAND ROC Nijmegen Schoevers opleidingen Imko opleidingen Helicon opleidingen Helicon opleidingen Groenhorst college ROC A12 Schoevers opleidingen Cios Arnhem Rijn Ijssel Helicon opleidingen ROC Nijmegen ROC Rivor Helicon opleidingen LIMBURG Business School Notenboom Gilde opleidingen Business School Notenboom Gilde opleidingen Business School Notenboom OVERIJSSEL Cibap vakschool voor verbeelding Markus Verbeek Cibap vakschool voor verbeelding Imko opleidingen AOC De Groene Welle Hogeschool Tio Imko opleidingen Deltion College FRIESLAND Friesland College Friesland College AOC Friesland GRONINGEN Alfa-college FLEVOLAND Groenhorst college Groenhorst college ROC Top Groenhorst college ZEELAND Edudelta College Scalda CIOS Nederland Edudelta College Scalda Edudelta College DRENTHE Drenthe College Alfa-College
SCAN DEZE PAGINA VOOR LEUKE EXTRA’S.
Informeer voordat je een open dag bezoekt altijd of de datum, tijd en locatie nog kloppen.
LOCATIE/VESTIGING
DATUM
TOELICHTING
E-MAIL/INFO
Amersfoort Utrecht Utrecht Driebergen-Rijsenburg Amersfoort Doorn Utrecht Utrecht alle locaties Utrecht Driebergen-Rijsenburg
4/25/2013 5/8/2013 5/15/2013 5/16/2013 5/28/2013 6/1/2013 6/6/2013 6/18/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/20/2013
Open Huis Open avond Open avond Open avond Open dag Open dag Open dag Open avond Open avond Open dag Open avond
www.mboamersfoort.nl www.tio.nl www.schoevers.nl www.iva-driebergen.nl www.imko.nl www.tmocollege.nl www.nimeto.nl www.schoevers.nl www.rocmn.nl www.europort.nl www.iva-driebergen.nl
Hilversum Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Hilversum alle locaties Amsterdam Amsterdam Amsterdam alle locaties Amsterdam Amsterdam Amsterdam Hilversum
4/23/2013 4/23/2013 5/16/2013 5/16/2013 5/21/2013 5/28/2013 6/4/2013 6/6/2013 6/8/2013 6/13/2013 6/19/2013 6/19/2013 6/22/2013 6/25/2013 6/26/2013 6/29/2013
Open avond Open dag Open dag Open avond Open dag Open dag Open avond Open avond Open dag Inschrijfmiddag Open avond Open avond Open dag Open dag Open avond Open dag
www.notenboom.nl www.europort.nl www.hmcollege.nl www.schoevers.nl www.europort.nl www.imko.nl www.notenboom.nl www.rocva.nl www.fotoacademie.nl www.roctop.nl www.schoevers.nl www.wellantcollege.nl www.imko.nl www.europort.nl www.tio.nl www.notenboom.nl
alle locaties Rotterdam Rijswijk Rotterdam alle locaties Den Haag Rotterdam Dordrecht Rotterdam Schoonhoven Rotterdam Oegstgeest alle locaties Sommelsdijk alle locaties Rijswijk Dordrecht Rotterdam Rotterdam Leiden Rotterdam Bleiswijk Leiden Den Haag Rotterdam Rotterdam Gouda Dordrecht Rotterdam Rotterdam Rotterdam
4/24/2013 4/24/2013 4/25/2013 4/25/2013 5/6/2013 5/15/2013 5/16/2013 5/16/2013 5/16/2013 5/20/2013 5/23/2013 5/24/2013 6/3/2013 6/4/2013 6/5/2013 6/6/2013 6/6/2013 6/6/2013 6/11/2013 6/12/2013 6/13/2013 6/13/2013 6/14/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/19/2013 6/20/2013 6/20/2013 6/22/2013 6/27/2013 6/27/2013
Open middag Open avond Open avond Open dag Informatiemiddag Open avond Open dag Informatiemiddag Open avond Open dag Open dag Open dag iday inloopavond Open middag Open ochtend Open middag Open avond Open avond Open dag Infodag inloopavond Informatie ochten Open avond Open avond Open avond Inloopmiddag Informatiemiddag Open dag Open avond Open avond
www.stc-r.nl www.tio.nl www.wellantcollege.nl www.europort.nl www.idcollege.nl www.schoevers.nl www.hmcollege.nl www.wellantcollege.nl www.schoevers.nl www.zadkine.nl www.europort.nl www.wellantcollege.nl www.idcollege.nl www.edudelta.nl www.stc-r.nl www.wellantcollege.nl www.wellantcollege.nl www.eurocollege.nl www.tio.nl www.rocleiden.nl www.zadkine.nl www.edudelta.nl www.rocleiden.nl www.schoevers.nl www.schoevers.nl www.wellantcollege.nl www.wellantcollege.nl www.davinci.nl www.imko.nl www.europort.nl www.eurocollege.nl
Eindhoven Geldermalsen Helmond Den Bosch Eindhoven Deurne Tilburg Tilburg alle locaties Eindhoven alle locaties Eindhoven Eindhoven breda, eindhoven Eindhoven
4/23/2013 4/23/2013 4/25/2013 5/15/2013 5/15/2013 5/16/2013 5/22/2013 5/25/2013 5/28/2013 6/4/2013 6/11/2013 6/18/2013 6/19/2013 6/22/2013 6/29/2013
Open avond Info- en inschrijfavond info-avond Info-middag Open avond Info-avond Info-avond Inloopochtend Open dag open avond Open avond Open avond Open avond Open dag Open dag
www.notenboom.nl www.helicon.nl www.helicon.nl www.helicon.nl www.schoevers.nl www.helicon.nl www.helicon.nl www.roctilburg.nl www.imko.nl www.notenboom.nl www.leijgraaf.nl www.schoevers.nl www.tio.nl www.imko.nl www.notenboom.nl
Nijmegen Arnhem Arnhem Nijmegen Apeldoorn, geldermalsen Barneveld alle locaties Arnhem Arnhem Arnhem alle locaties Nijmegen Tiel Apeldoorn
4/22/2013 5/16/2013 5/28/2013 6/2/2013 6/4/2013 6/4/2013 6/13/2013 6/19/2013 6/20/2013 6/20/2013 6/20/2013 6/25/2013 6/25/2013 6/27/2013
info avond Open avond Open dag info middag info-avond Open avond Infoavond Open avond Infoavond Informatieavond Informatieavond Info avond Informatieavond Info- en inschrijfavond
www.roc-nijmegen.nl www.schoevers.nl www.imko.nl www.helicon.nl www.helicon.nl www.groenhorstcollege.nl www.a12.nl www.schoevers.nl www.cios.nl www.rijnijssel.nl www.helicon.nl www.roc-nijmegen.nl www.rocrivor.nl www.helicon.nl
Maastricht alle locaties Maastricht alle locaties Maastricht
4/23/2013 4/23/2013 6/4/2013 6/18/2013 6/29/2013
Open avond Inschrijfavond Open avond Inschrijfavond Open dag
www.notenboom.nl www.gildeopleidingen.nl www.notenboom.nl www.gildeopleidingen.nl www.notenboom.nl
Zwolle Zwolle Zwolle Hengelo alle locaties Hengelo Hengelo Zwolle
4/25/2013 5/14/2013 5/24/2013 5/28/2013 6/3/2013 6/5/2013 6/22/2013 6/30/2013
Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst voorlichtingsmiddag Open dag open avond Open avond Open dag Informatieavond
www.cibap.nl www.mvp.nl www.cibap.nl www.imko.nl www.groenewelle.nl www.tio.nl www.imko.nl www.deltion.nl
Alle locaties Alle locaties Leeuwarden
5/8/2013 6/12/2013 6/18/2013
Kijkdag Kijkdag Last minute
www.frieslandcollege.nl www.frieslandcollege.nl www.aocfriesland.nl
Groningen
5/30/2013
Voorlichtingsavond
www.alfa-college.nl
Dronten Emmeloord Almere Dronten
5/23/2013 6/4/2013 6/13/2013 6/20/2013
Meeloopdag Infoavond Inschrijfmiddag Meeloopdag
www.groenhorstcollege.nl www.groenhorstcollege.nl www.roctop.nl www.groenhorstcollege.nl
Alle locaties Alle locaties Goes Alle locaties Vlissingen Goes
4/23/2013 5/30/2013 5/30/2013 5/30/2013 6/6/2013 6/18/2013
Inloopavond Open avond Open avond Open avond Open avond Inloopavond
www.edudelta.nl www.scalda.nl www.cios.nl www.edudelta.nl www.scalda.nl www.edudelta.nl
Emmen alle locaties
5/30/2013 6/27/2013
Last minute informatiemarkt Voorlichtingsavond
www.drenthecollege.nl www.alfa-college.nl
ALLE OPEN DAGEN OOK OP: www.twitter.com/tkmst • www.facebook.com/tkmst.nl • www.tkmst.hyves.nl. Volg ons! DOWNLOAD DE OPEN DAGEN APP OP JE SMARTPHONE OF KIJK OP TKMST.NL 38
36_OpenDagen.indd 38
04-04-13 11:18
Schrijf je nu al in voor Tube Your Future 2014! Tube Your Future is een videowedstrijd waarbij leerlingen van 3, 4 en 5 havo/vwo een professional uit het beroepenveld van Wetenschap & Technologie interviewen en filmen. De leerlingen met de beste filmpjes van hun school komen naar Science Center NEMO voor het afsluitende Award Gala. Bij dit project creÍren jullie zelf een beeld van de wereld van bètawetenschap en techniek. Niks gelikte reclames die moeten verleiden om voor een bepaalde richting te kiezen, maar filmpjes waarop jullie een beeld schetsen en (kritische) vragen stellen aan mensen uit het vak. Op deze manier informeren jullie elkaar over het beroepenveld en kun je als klas ook nog eens een flinke dosis creativiteit kwijt bij het maken van de filmpjes. De makers van de beste drie filmpjes krijgen een supermooie prijs mee naar huis!
Aanmelden kan al! Als school kun je je vast aanmelden voor Tube Your Future 2013-2014. Je moet je wel door je school laten inschrijven dus trek die creatieve leraar even aan zijn jasje. Het project is uit te voeren wanneer het jullie school uitkomt. De deadline voor het inleveren van de filmpjes ligt rond half april 2014. Je hebt dus een jaar de tijd!
www.tubeyourfuture.nl Aanmelden kan je school/leraar heel makkelijk doen via www.tubeyourfuture.nl/aanmeldingen/nieuw. Meer informatie over het project vind je op www.tubeyourfuture.nl 39
39_TubeYourFutere.indd 39
04-04-13 11:19
ea
niv
cr ve
ea
tie
u
op
1 3 de c 0 1 f e •1250-212 1u b za • 02 f e •1250-213 1u b vr • 22 m •1200-113 4u rt 06 j u •1250-213 06 1u n 15-21
vr •
do
•
jun
•2013 u
H
3 er 201 p p o T 3 lute BO 201 t Abso h gids M e c z u e e r K t U ron: B
OP
do •
l
teit e n do en
M
eto.n
s, cr eativ i
tie
U I
l voo r ken ni
EN
Nimeto
choo
ta
.nim
Va k s
e
MBO
• • M Stan • S ed d• S ch ew en ig ilde erk Dec nm r er or ak Pr bo od uw er uc e tp r re se n
2
www
n
au
LKO E W
ge
ve
S
in
i tat en re s eP ijk r tel ieu uim tie ter Ex rR ve ica tie ge mun ora ec or m m • V Co r D en erieu nt •I
id
4
le
ni