Trends

DUAAL LEREN

Personeelstekort brengt scholen en bedrijven samen

Logistieke bedrijven worstelen met een enorm personeelstekort. Om dit op te lossen, bestaat geen ‘silver bullet’. Een van de mogelijkheden is het aantrekken en het opleiden van jongeren. Duaal leren lijkt daarbij de geknipte oplossing: jongeren ervaren het als minder ‘saai’ en bedrijven kunnen zo proactief jong talent aantrekken. Nu is dat ook mogelijk op bachelorniveau in een aantal hogescholen, waarvan VIVES in Kortrijk de pionier is. Maar ook op gebied van secundair onderwijs is men aan het innoveren. Dat toont het Institut Saint-Laurent in Luik.

Philippe Van Dooren

In landen als Duitsland of Zwisterland is Ausbildung - de Duitse term voor duaal leren - al jaren ingeburgerd. Dit systeem ligt aan de basis van de hoge werkzaamheidsgraad in die landen (zie kader). In België kennen we het ook, maar het wordt niet genoeg gestimuleerd, vinden veel bedrijven. Onlangs riep Voka de Vlaamse overheid op om duaal leren meer aan te moedigen. “Slechts 3% van de jongeren uit arbeidsmarktgerichte opleidingen krijgt een deel van de opleiding in een onderneming. In Zwitserland is dat 90%. In Vlaanderen zitten bijna 100.000 leerlingen in derde graad tso en bso, maar slechts 2.000 leerlingen in duaal leren. Landen met sterke duale trajecten kennen de hoogste werk¬gelegenheidsgraad voor volwassenen met arbeidsmarktgerichte diploma’s. Duaal leren moet daarom fors aangemoedigd worden,” stelt gedelegeerd bestuurder Hans Maertens. Een paar jaar geleden klonk al een oproep in die zin. In een interview nodigde Joachim Coens, toen nog CEO van het Zeebrugse havenbestuur, het onderwijs uit om de band met de bedrijven te versterken. Verschillende hogescholen reageerden positief. “Ik nam meteen contact om mogelijkheden voor Supply Chain Management te bespreken,” zegt Veerle Lahousse, opleidingshoofd supply chain management bij de VIVES Hogeschool in Kortrijk.

EFFECTIEF INSCHAKELEN

Uit die gesprekken vloeide een concreet resultaat: sinds het academiejaar 20192020 maakt werkervaring integraal deel uit van de bacheloropleiding Supply Chain Management. “Vanaf het eerste tot het derde jaar werken de studenten gradueel meer tijd in een bedrijf. Dat zijn geen stages, want de studenten worden effectief ingeschakeld in hun werkproces,” legt ze uit. De opleiding Supply Chain Management (tot voor kort Logistiek Management genoemd) duurt drie jaar. Het eerste jaar is vooral gewijd

Bachelorstudent Abdellah Kltent van de VIVES hogeschool werkte tijdens zijn studies bij Transuniverse Forwarding. Hij behaalde in juni zijn diploma en kon onmiddellijk aan de slag gaan bij het bedrijf.

Het Institut Saint Laurent in Luik ontwikkelde het ‘enseignement de qualifi cation technique’ in de logistiek, een opgewaardeerd alternatief voor duaal leren in het secundair onderwijs. Studenten krijgen zowel algemene en theorielessen als realistische praktijklessen. Na het afstuderen kunnen ze onmiddellijk aan de slag of verder studeren als bachelor of master. (Foto: Institut Sint Laurent Liège)

aan de theorie, met in het tweede semester al 6 volle vrijdagen en 1 volle week inschakeling in een transport- of logistiek bedrijf. “Eerst moeten ze de hogeschool gewoon worden en voor de eerste keer examens hebben afgelegd, om er dan ten volle voor te gaan”, zegt Lahousse.Vanaf het tweede jaar werkt de student opnieuw elf dagen in een bedrijf (of zes vrijdagen plus een volle week). In het derde jaar draait de student zo’n 13 weken lang volledig mee in het bedrijf. Die ervaring vormt meestal de basis voor hun eindwerk. Een student kan de volle drie jaar bij hetzelfde bedrijf blijven of jaarlijks wisselen. Het zijn de studenten die hun bedrijf kiezen. Dat gebeurt tijdens een ‘speeddating’. “Veel bedrijven zijn overigens vragende partij, niet alleen omdat zij hunkeren naar nieuwe logistieke krachten op een krappe arbeidsmarkt, maar ook omdat de student zich tijdens hun stage de bedrijfscultuur geleidelijk aan eigen maken,” zegt Lahousse. “Al bij de eerste speeddating, aan het begin van het academiejaar 2019-2020 waren er maar liefst 43 bedrijven uit West- en Oost-Vlaanderen die stageplaatsen aanboden”. Elke student gaat dan ‘solliciteren’ bij tien bedrijven en maakt vervolgens een keuze. Vorig jaar gooide de pandemie wel roet in het eten. Bedrijven lieten alleen de hoogstnodige personen toe in hun gebouwen. “We hebben dan vervangtaken moeten invoeren. Ook dit academiejaar start anders door de pandemie: de speeddating zal in oktober opnieuw digitaal gebeuren,” zegt Lahousse.

INCOMPANY LEARNING

Volgens haar is er een duidelijk niveauverschil tussen de studenten voor en na de introductie van het duaal leren. “Je voelt dat de studenten veel opsteken tijdens hun werk en dat je hen veel minder de basis van de theorie moet aanleren omdat zij al kennis van bepaalde processen en documenten op het werk hebben opgebouwd.” Hoewel de studenten Supply Chain Management eigenlijk zeker zijn van een job na het behalen van hun diploma, ligt het aantal inschrijvingen - gemiddeld zo’n 10 à 15 per jaar bij VIVES - vrij laag. “Veel jongeren kennen de beroepen in de logistieke sector niet. Daar ligt een taak voor de middelbare scholen en - vooral - de sector zelf om de bekendheid te vergroten en het imago te verbeteren”, zegt Lahousse. “We hebben ook gemerkt dat de term ‘duaal leren’ sommige kandidaat-studenten afschrikte omdat hij vaak geassocieerd wordt met technische beroepen zoals vrachtwagenchauffeur of magazijnier en niet met het hoger onderwijs. Daarom gebruiken we vanaf nu de term ‘incompany learning’.”

Duaal leren en het Duitse ‘Jobwunder’

Duitsland kent lage werkloosheidscijfers. Dit ‘Jobwunder’ is onder meer te danken aan het systeem van de ‘betriebliche Ausbildung’. In dit duale onderwijsmodel combineren afgestudeerden van de middelbare (beroeps)school en voortijdige schoolverlaters werken en leren: meestal is dat één dag les en vier dagen leren op de werkvloer, waarbij zij een bescheiden loon ontvangen. Gemiddeld bedraagt het 650 euro per maand in het eerste jaar. Bij de praktijkopleidingen wordt het hele spectrum van de arbeidsmarkt gedekt. De technische beroepen vormen wel de hoofdmoot. Duitse jongeren én bedrijven zijn enthousiast over dit model. Bedrijven doen hun uiterste best om Azubi’s (Auszubildende oftewel leerlingen) voor hun Ausbildungsberufe te interesseren. Zij bieden hun Azubi’s na hun opleiding meestal vast werk. Deze vakspecialisten klimmen vaak hogerop in de hiërarchie van de bedrijven. Zo blijkt dat Duitse topmanagers minder dan in andere landen een academische achtergrond hebben. Het systeem is dus niet alleen een motor van de economische groei, maar ook een emancipatiemachine voor scholieren die niet naar de universiteit kunnen gaan. Sommige bedrijven creëren zelfs duale studieplaatsen voor hun slimste jongeren, waarbij werk wordt gecombineerd met een universitaire opleiding, betaald door de onderneming. Toch raken de jongste jaren steeds meer Ausbildungs-aanbiedingen niet ingevuld (tot één derde). Niet alleen omdat de vraag vanwege de bedrijven te groot is, maar ook omdat minder jongeren voor dit model kiezen. Het aantal Azubi’s was nog 1,7 miljoen in 2000. In 2020 was dat nog ‘maar’ 1,3 miljoen. Volgens de Duitse Kamer van Koophandel en Industrie komt dat omdat meer jongeren kiezen voor universitaire studies. Ook de daling van het aantal schoolverlaters speelt een rol.

“Ik nam meteen contact om mogelijkheden voor Supply Chain Management te bespreken”

INNOVATIE IN SECUNDAIR ONDERWIJS

Zowel in Wallonië als in Vlaanderen wordt duaal onderwijs over het algemeen aangeboden in het beroeps- of technisch secundair onderwijs. Studenten die deze studies voltooien, brengen ongeveer een derde van hun tijd op school door en twee derde op de werkplek. Hun profiel is dus zeer technisch. "In het Institut Saint Laurent Liège (ISLLG) bieden wij sinds twee jaar ‘enseignement de qualification’ of ‘kwalificatieonderwijs’ aan, waarbij de nadruk niet alleen op de technische en praktische opleiding, maar ook op de theoretische vorming wordt gelegd. Dit laatste stelt de student in staat na het behalen van het getuigschrift zijn studie voort te zetten, indien nodig om een bachelordiploma of zelfs een masterdiploma te behalen. De theoretisch verworven kwalificaties maken dit namelijk mogelijk. Bovendien is het diploma een volwaardig getuigschrift van hoger secundair onderwijs (CESS)," legt Fabrice Croissiaux, hoogleraar logistiek en transport, uit. Dit kwalificatieonderwijs is gespreid over de laatste drie jaar van de middelbare school. ISLL biedt vier cursussen aan die verband houden met logistiek: Magazijnmedewerker, stockbeheerder, clarkist en dispatcher. De studenten leren de verschillende facetten van het beroep kennen, terwijl ze bedrijven bezoeken en stages doen. Aan het eind van de drie jaar beschikken de studenten over de theoretische kennis en de technische vaardigheden om te solliciteren naar een job (of om verder te studeren). "Ze zijn er bijna zeker van een baan te vinden, zeker in Luik, waar de bedrijven die op de luchthaven van Luik gevestigd zijn, erg op zoek zijn naar dergelijke profielen”. Sinds de start van het programma hebben zich gemiddeld 12 studenten per jaar ingeschreven. "Dit is relatief laag, vooral als je bedenkt dat deze opleiding je de zekerheid geeft dat je een baan vindt. Dit is niet alleen te wijten aan het feit dat het nog steeds niet goed bekend is, maar ook aan het feit dat de logistieke beroepen zelf niet goed bekend zijn," geeft Croissiaux toe. Aan beide zijden van de taalgrens kan dezelfde vaststelling worden gedaan: het is de sector als geheel die logistieke banen moet bevorderen om meer jongeren aan te trekken.

Ook Business Game van TL Hub vergemakkelijkt contact

Dat hogescholen en universiteiten goed kunnen samenwerken met bedrijven - en andersom - wordt jaarlijks bewezen door de Business Game van TL Hub. Deze wedstrijd richt zich tot laatstejaarsstudenten ‘logistiek/supply chain’ van Belgische hogescholen en universiteiten. Zij krijgen de mogelijkheid om zich te verdiepen in een probleemstelling opgesteld door een logistiek bedrijf. Vorig jaar was het aan de beurt van Rhenus Terminal Brussels. Het daagde de studenten uit om proactief nieuwe tendensen in zijn businessmodel te integreren Twaalf teams van elf hogescholen en één universiteit waren kandidaat. De Haute Ecole Francisco Ferrer uit Brussel behaalde de overwinning. “Zij behandelden bijna alle aspecten van een te implementeren bedrijfsmodel, maar formuleerden ook een gecombineerd model dat de recuperatie van afval. Sommige elementen kunnen zelfs vrij snel en gemakkelijk worden geïmplementeerd”, stelt de voorzitter van de jury. Dit jaar formuleert Distrilog de business case.

Securitas Leider in veiligheidsoplossingen

Securitas is voornamelijk gekend voor zijn klassieke manbewaking en dat blijft een belangrijk onderdeel van het bedrijf. Maar de veiligheidsindustrie evolueert constant en Securitas werpt zich op als een leider in die transformatie, een transformatie waarin technologie de sector herschept. Mobiele bewaking en remote security combineren met technologie: dat is de fundering van een waterdichte security, ‘on site’ én ‘on the road’.

“Securitas is een internationaal toonaangevend veiligheidsbedrijf, gespecialiseerd in ‘protective services’. We geloven dat we met onze kennis en data, aangevuld met externe data, een expertise kunnen creëren die we kunnen omzetten in customer value. Intelligente data ondersteunen onze preventieve aanpak: we kunnen actie ondernemen voor het te laat is, voor een incident zich voordoet. Deze data kunnen ook dienen om de productiviteit van onze klanten te helpen boosten.” legt Dieter Blommaerts, Business Development Manager Remote Services bij Securitas uit.

Meldkamer als kloppend hart

Voor de logistieke sector biedt Securitas naast de statische bewaking ook meldkamerdiensten, mobiele bewaking en interventie na alarm aan. “De meldkamer is het kloppend hart van Securitas”, gaat Dieter Blommaerts verder. “Van daaruit kunnen we niet alleen camerabeelden analyseren, vrachtwagens en ladingen op afstand bewaken, brandstofdiefstal voorkomen, maar ook vanop afstand toegang verlenen aan personen en voertuigen en mensen begeleiden (‘remote escort’).” “We evolueren daarbij van reactieve naar predictieve beveiligingsoplossingen. We lokaliseren mensen, voertuigen en objecten volgens de strengste regels.” In deze meldkamer worden zowel onze eigen Track & Trace oplossingen als die van klanten gemonitord. We behandelen de alarmen die afkomstig zijn van de telematica en sloten van trekkers en trailers, en dit allemaal conform de vereisten van onder andere TAPA, BAT, PMI en JTI. We behandelen ook technische alarmen zoals temperatuuralarmen en TPMS. Dieter: “Hierin maakt ons ‘Securitas Communicator’ platform het verschil. Dit is een pan-Europees platform dat ervoor zorgt dat wij dezelfde meldkamerdiensten in elk Europees land kunnen aanbieden, een unicum in de veiligheidssector.” Securitas maakt gebruik van technologische oplos-

singen zoals camera’s, toegangscontrolesystemen, perimeterbescherming, intrusiedetectiesystemen, ANPR of andere oplossingen zoals radionetwerken, mobiele paniekknoppen en

intelligente sleutelbeheerkasten. “Zo kunnen we bijvoorbeeld rittenbladen en/of geofencing koppelen toegangscontrole, zodat een chauffeur bij ontvangst van het rittenbland meteen toegang krijgt tot de punten waar hij moet laden/lossen. We kunnen vanop afstand verifiëren of alles goed verloopt, vermijden dat een trailer open gaat tussen punt A en B, maar toch vanop afstand openen als de politie de vracht wil controleren enz.” Naast deze veiligheidsoplossingen zet Securitas ook in op de veiligheid van uw werknemers. Dat gebeurt vooral door interactieve Safety-opleidingen. Voorbeelden zijn EHBO-opleidingen of de opleidingen brandbestrijding en kleine blusmiddelen. Dankzij de Securitas Fire fighting truck kunnen deelnemers oefenen door echte branden te blussen. Deze opleidingen worden aangeboden in de Securitas Academy of op verplaatsing bij de klant. “Kortom, ons voornaamste doel is het ontzorgen van de klant voor alles wat te maken heeft met veiligheid”, besluit Dieter.

Securitas in het kort

In België:

• 6.600 werknemers • Meer dan 120 patrouillevoertuigen • Meer dan 300 mobiele bewakingsagenten • Meer dan 60.000 interventies per jaar • Statische bewaking • Mobiele bewaking • Interventie na alarm • Track&Trace oplossingen • Intelligente sleutelbeheersystemen • Meldkamerdiensten • Fire & Safety opleidingen

Wereldwijd:

• Actief in 47 landen met meer dan 355.000 werknemers