Game of Thrones in Kroatië DOOR:
RAHANNA VAN STAPELE
Bluesliefhebbers die afreizen naar Elvis Presleys’ geboortestaat Memphis, boekenwurmen die in navolging van Charles Dickens de Engelse landschappen verkennen. Reizende fans zijn er altijd, maar vormen vooral in tijden van Netflix, HBO en Amazon een steeds vertrouwder beeld.
Naast film-induced-tourism of screentourism is het brede mediatoerisme tegenwoordig de meest gebruikte term. En ondanks dat hieronder ook muziek- en literatuurliefhebbers vallen, wordt het de afgelopen jaren vooral verkozen om de massa's toeristen naar filmbestemmingen en -sets aan te duiden. Deze groep is breed en kent veel vormen en gradaties van fan-toewijding. Zo zijn er mensen die de hele reis in het teken van fictieve helden zetten, maar ook gezinnen die een dagje set-tour meepakken of vakantiegangers die zich bij het uitkiezen van een bestemming hebben laten inspireren door indrukwekkende tv-beelden.
Engeland
Stijn Reijnders is hoogleraar Cultureel Erfgoed aan de Universiteit van Rotterdam en doet al jaren onderzoek naar de link tussen media en reizen. Als wij hem vragen naar exacte aantallen, geeft hij aan dat dat moeilijk is. “Het is een heel lastig om mondiaal een cijfer te plakken op mediatoerisme. Ten eerste omdat onderzoek hierover nooit op zo’n grote schaal is uitgevoerd, en ten tweede omdat het soms de eerste motivatie van mensen is, maar dan wel een deelmotivatie is. Er zijn echter wel
diverse onderzoeken gedaan op nationaal niveau, waarbij bijvoorbeeld toeristen naar Engeland bij binnenkomst zijn gevraagd naar de redenen van het bezoek. Daarbij bleek 15 tot 20% in hoge mate geïnspireerd door films en series. Maar goed, Engeland is natuurlijk ontzettend zichtbaar in populaire cultuur. Ik kan me voorstellen dat in Nederland of België die cijfers veel lager liggen.”
Game of Thrones
Ondanks de onduidelijke cijfers en natuurlijk de afhankelijkheid van de populariteit en het platform, hebben sommige bestemmingen ervaren dat een centrale positie in een populaire serie geen windeieren legt. Het Kroatische Dubrovnik, met zo’n 50.000 inwoners, schitterde in 2011 als fictieve hoofdstad Kings’ Landing in de megahit Game of Thrones. Volgens een recente studie door de universiteit van Zadar heeft het Game of Thronestoerisme het land in de vijf volgende jaren zo’n 180 miljoen opgeleverd. En op sommige filmlocaties leverde de aandacht zelfs meer op dan alleen inkomsten. Reijnders: “Bijvoorbeeld in NoordIerland, een land dat al een tijdje niet zo populair is onder toeristen. Dat komt omdat mensen het associëren met het langlopende conflict daar. Je ziet nu dat Game of Thrones eigenlijk een beetje dat oude beeld van Ierland schept, dat Keltische en Middeleeuwse. De mensen daar zijn er ontzettend blij mee, en de lokale bestuurders en toeristenorganisaties zijn het erg aan het promoten. Dus ook landen die niet meteen centraal staan in de global imagination, zoals ze dat noemen, kunnen er veel baat bij hebben.
Ondersteuning Game of Thrones filmlocatie in Ierland © suparee chan - Shutterstock
36
Hoewel een bestemming qua uitstraling of natuur bij een verhaal of visie van de producent moet passen, is het naïef om te denken dat de keuze helemaal voorkomt uit de filmende partij. Het was
