TEMAT WYDANIA

Najpiękniejsze zamki w Polsce

TEKST ANNA PIERNIKARCZYK

Polska obfituje w piękne budowle warowne i dawne rezydencje królewskie czy magnackie. Na północy przeważają ceglane zamki pokrzyżackie, z których słyną Warmia i Mazury, ale to przede wszystkim Polska południowa ma wiele do zaoferowania. Cudowne zamki skrywa cały Dolny Śląsk, a Małopolska nie jest gorsza. Zamkami stoi cała Jura Krakowsko-Częstochowska. To jedne z najczęściej i najchętniej odwiedzanych atrakcji w Polsce – świadkowie historii, a zarazem piękne budowle, zachwycające swą architekturą.

Zamek Książ to przepiękna i przy tym bardzo okazała budowla stojąca w granicach Wałbrzycha. Piastowskie początki zamku Książ sięgają 1288 roku. Jednak najbardziej znaczącą rodziną mieszkającą w nim była rodzina Hochbergów, zarządzająca majątkiem przez ponad 400 lat. To największy zamek Dolnego Śląska i trzeci pod względem wielkości w Polsce. Nie powinien więc dziwić fakt, że znajduje się on także na liście najpopularniejszych zamków w naszym kraju. Fragment wnętrz tego kolosa jest udostępniony dla turystów. Można tu zobaczyć cudowne komnaty pałacowe, na długo zapadające w pamięć. Wśród nich jest Sala Maksymiliana, na wzór której wykonano później słynną Salę Lustrzaną w zamku w Pszczynie. Można wybrać 3 warianty trasy turystycznej: po komnatach, podziemiach, a także po wspaniałych ogrodach z tarasami. Koniecznie trzeba obejść zamek dookoła, żeby podziwiać jego śliczną bryłę z różnych perspektyw, położoną wśród pięknej roślinności. Zamek oferuje także tajemnicze i modne ostatnio zwiedzanie nocne. Zdecydowanie zasługuje na miano najpiękniejszego w Polsce!

Zamek w Malborku to budowla, którą warto poznać, najwspanialsza zachowana pamiątka po zakonie krzyżackim na tych ziemiach. Jego ogrom poraża: to nie tylko największy zamek w naszym kraju, ale i największa gotycka twierdza w Europie. Czy jeszcze cię dziwi, że został wpisany na prestiżową listę światowego dziedzictwa UNESCO? Kompleks składa się z Zamku Średniego, Zamku Wysokiego, dziedzińca zamkowego i dziedzińca wewnętrznego. Całość zajmuje 20 ha. To niezwykłe przeżycie zwiedzać tak ogromne i stare zamczysko, z interesującą historią i mrocznymi, tajemniczymi zakamarkami.

Zamek w Krasiczynie to kolejna renesansowa perła polskiej architektury, leżąca na wschodzie naszego kraju. Uważam, że mocno niedoceniana, stosunkowo mało popularna i sławiona, a to naprawdę atrakcyjny zabytek o znaczeniu światowym, któremu należy się miano jednego z najpiękniejszych zamków w Polsce! Zamek w Krasiczynie wybudowali w XVI wieku Krasiccy. Budowla słynie z czterech efektownych baszt, które już za czasów założycieli zyskały nazwy – Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka, co z kolei miało symbolizować wartości wyznawane przez Krasickich. Każda baszta jest inna i ma odmienne przeznaczenie. Wszystkie są udostępnione dla turystów. Zamek zdobi efektowna ażurowa attyka, dziedziniec otaczają arkadowe podcienie, a ściany pokryte są dekoracjami sgraffitowymi. Pomiędzy Basztą Boską i Papieską wznosi się wysoka Wieża Zegarowa. We fragmencie zamku mieszczą się hotel i restauracja. Całość otacza zabytkowy park. Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie to hit polskiej turystyki i prawdziwa perła wśród polskich zabytków! Jest drugim co do wielkości zamkiem w Polsce. I chyba się nie pomylę, jeśli napiszę, że najważniejszy polski zamek został wpisany na listę UNESCO. Zwiedzanie dziedzińca ze słynnymi krużgankami dostępne jest bezpłatnie, ale by obejrzeć wnętrza, trzeba wykupić bilet. Zamek na Wawelu to historyczna siedziba polskich władców od IX do XVII wieku. Pamiątki po nich zobaczysz tu na wystawach stałych: „Reprezentacyjne Komnaty Królewskie” oraz „Prywatne Komnaty Królewskie”. Polecam gorąco również wystawę „Wawel Zaginiony”, prezentującą m.in. zachowane romańskie i gotyckie ruiny, dostępną w dawnej kuchni królewskiej.

FOTO: LOBOVIUSZ, WIKIPEDIA

Zamek Pieskowa Skała – perełka Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Góruje nad Maczugą Herkulesa w Ojcowskim Parku Narodowym, zawieszony na wapiennym masywie. Od XIV wieku stanowił twierdzę, dziś to pięknie zrewitalizowana renesansowa budowla, dawna rezydencja Szafrańców z arkadowym dziedzińcem, oferująca muzeum w środku oraz restaurację na widokowym bastionie. Ponieważ nie zachowały się historyczne wnętrza zamku i zbiory dawnych właścicieli, wystawy prezentują przede wszystkim sztukę ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu, a tylko jedna z nich opowiada historię tego miejsca. Nie zmienia to faktu, że wystawy są bardzo klimatyczne i znakomicie prezentują się w historycznych salach z pięknymi stropami. W zamku warto także odwiedzić zachwycające ogrody, zaś w okolicy cudną Dolinę Prądnika.

FOTO: PIXABAY

Zamek Czocha to również wspaniała warownia pretendująca do miana najpiękniejszego zamku w Polsce. Jest bardzo lubiany przez turystów. Wznosi się na skale w wielce malowniczym miejscu na zachodnim krańcu Dolnego Śląska, ponad Jeziorem Leśniańskim. Zamek Czocha nieobcy jest filmowcom, budowla ma niesamowity klimat, mroczną aurę i wiele tajemnic. To stara gotycka twierdza z XIII wieku, owiana legendami o duchach i ukrytych skarbach. W XX wieku Ernst Gütschow przebudował w stylu romantycznym mocno zniszczony zamek. Kiedy uciekał przed Sowietami, wywiózł część majątku, sporo jednak zostało na miejscu. Dziś zamek dostępny jest do zwiedzania, również podczas nocnych spacerów, tylko z przewodnikiem. Zwiedzanie wnętrz jest odpłatne, ale budowlę można podziwiać także z zewnątrz. Jednym z najciekawszych miejsc na zamku jest tajne przejście przez ruchomą szafę oraz łóżko z ukrytą zapadnią wprost do lochu, do którego wtrącano niewierne małżonki. Możesz zostać tu przyjęty po królewsku, bowiem zamek mieści także hotel, a ponadto restaurację i kawiarnię.

Znasz francuskie zamki znad Loary? Zamek w Głuchowie trochę do nich nawiązuje, to piękny obiekt w cudnym parku, położony właśnie nad rzeką, w Wielkopolsce. Jest jednym z najciekawszych zabytków regionu, który choć mniej popularny, warto poznać. Powstał około 1560 roku na miejscu dawnego dworu obronnego, a przebudowano go w latach 1872-1875. Obecnie gołuchowski zamek stanowi oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ciekawostką jest to, że zarówno bryła zamku, jak i wnętrza kryją oryginalne zabytkowe elementy architektury, nabyte przez Izabelę z Czartoryskich Działyńską w antykwariatach Europy. Wśród nich znajdziesz późnogotyckie i renesansowe kominki, portale czy okiennice. Ponadto we wnętrzu zamku podziwiać możesz kolekcję unikatowych mebli, gobelinów, waz greckich i bogaty zbiór obrazów. Zamek otacza wart poznania park w stylu angielskim, ze stawami i mostkami. Znajduje się tu także Muzeum Leśnictwa oraz bezpłatna Pokazowa Zagroda Zwierząt.

Zamek w Brzegu to perełka Opolszczyzny, nazywana Śląskim Wawelem, gdyż brzeskie krużganki przywodzą na myśl te z Krakowa. To wspaniały zamek książęcy o renesansowym kształcie, niezwykle cenny, udostępniony dla turystów w postaci muzeum. Z zewnątrz największe wrażenie robi tutaj bogato zdobiona fasada budynku bramnego, z kamiennymi figurami Piastów rzeczywistej wielkości. Uznaje się ją za najznakomitszy zabytek renesansu w Europie Środkowej. Również dziedziniec zamku jest efektowny, dostępny dla turystów bezpłatnie. W salach zamkowych od lat znajduje się Muzeum Piastów Śląskich, gdzie poza historią samych Piastów, poznasz też dzieje miasta oraz rzeźbę i malarstwo śląskie.

Wśród małopolskich zamków urodą wyróżnia się Zamek w Nowym Wiśniczu. Stanowi ciekawą bryłę z czterema narożnymi wieżami, a dodatkowo otoczony jest fortyfikacjami z bastionami. Funkcję obronną budowla pełniła od początku istnienia, czyli od XIV wieku, kiedy wystawił ją ród Kmitów. Na przełomie XVI i XVII stulecia, za czasów Lubomirskich, zamek jeszcze bardziej zyskał na obronności i stał się jedną z najlepiej ufortyfikowanych twierdz w Polsce. Dziś wiśnicki zamek prezentuje się świetnie, dziedziniec dostępny jest bezpłatnie, a wnętrza odpłatnie z przewodnikiem. Można tu zobaczyć śliczne krużganki, złocony plafon, czyli niebiański sufit, unikatową komnatę szeptów i panoramę okolicy z galerii widokowej na drugim piętrze. Na chętnych czekają też podziemia oraz bastion VR z kawiarnią.

Zamek Krzyżtopór w Ujeździe, a właściwie jego pozostałości. Ruina jest zabezpieczona i udostępniona do zwiedzania dla turystów odpłatnie. Przez sale, piwnice i liczne zakamarki wiodą tu znakowane numerkami i kolorami ścieżki tematyczne, co znacznie ułatwia poznanie tego zamczyska. Warto przemierzyć kilka tras, w tym podziemną. W sezonie w weekendy na dziedzińcu często odbywają się imprezy z udziałem chorągwi rycerskiej. Niestety nie wiadomo dokładnie, kiedy zamek w Ujeździe powstał. Zwykle przyjmuje się datę 1621. Warownia wybudowana jest z miejscowego kamienia w typie palazzo in fortezza, to znaczy, że łączy cechy rezydencji z cechami obronnymi. Ciekawostką było rozplanowanie i układ przestrzenny gmachu pałacowego nawiązujące do roku kalendarzowego – z 365 oknami, 52 komnatami, 12 salami i 4 basztami – analogicznie do liczby dni, tygodni, miesięcy i pór roku. Strop sali jadalnianej stanowiło niegdyś ogromne akwarium z egzotycznymi rybami...

Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim to kolejna perełka Dolnego Śląska, położona pięknie na górze Choina, nad malowniczym Jeziorem Bystrzyckim. Zamek Grodno jest unikatowy i magiczny. Nie urządzono tu hotelu, za to na dziedzińcu można spotkać rycerzy, a w komnatach poczuć klimat starej warowni. Bo zamek Grodno to jest właśnie stara warownia, dobrze pamiętająca czasy średniowiecza. Powstał w XIII wieku, o czym świadczy wygląd starych murów. We wnętrzach udostępniono muzeum, gospodę, a w wieży znajduje się szkielet księżniczki nawiązujący do legendy. Zamek Grodno stoi w środku rezerwatu przyrody, toteż nie można podjechać pod samą budowlę samochodem. Najlepiej zostawić auto we wsi na darmowym parkingu i przejść 10 minut spacerkiem nieco pod górę, pod bramę zamku (uwaga! przy złej pogodzie może być błoto). Dziedziniec dolny dostępny jest bezpłatnie, odbywa się na nim sporo imprez. Kupując bilet, można zwiedzić z przewodnikiem zamek górny.

Zamek w Niedzicy – piękna budowla w Małopolsce, cudnie posadowiona nad Jeziorem Czorsztyńskim. Pod zamek można podjechać samochodem (parking płatny) albo przypłynąć statkiem bądź gondolą z pobliskiego Czorsztyna. To stare zamczysko, którego początki sięgają 1330 roku, kiedy powstało jako graniczna warownia. Z tego czasu zachowały się do dziś jedynie zabezpieczone ruiny zamku górnego, zaś zabudowania zamku średniego z XV wieku i efektowna budowla renesansowa zamku dolnego z początku XVII stulecia stanowią dziś muzeum. Zobaczysz tu ciekawe eksponaty, ale też unikatową architekturę. Z tarasów zamkowych roztacza się cudny widok. Ruiny Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej znajdują się na najwyższym wzniesieniu regionu, ponad 500 m n.p.m., wspaniale górując nad okolicą. To najpopularniejszy zamek całej Jury, a teraz sławny w całej Polsce także dlatego, że w 2019 roku kręcono tu sceny do netfliksowego „Wiedźmina”. Cudnie prezentowały się ruiny w szczytowym momencie serialu! Zamkowe mury są idealnie wpasowane w masywy wapienne, jak przystało na najważniejszy element Szlaku Orlich Gniazd. Zamek swą historią sięga średniowiecza, początku XIV wieku i króla Kazimierza Wielkiego. Największą sławę i blask zyskał w XVI stuleciu, za panowania Bonerów, kiedy stał się renesansową rezydencją dorównującą bogactwem królewskiemu Wawelowi. Dziś zabezpieczona ruina jest odpłatnie udostępniona dla turystów i w sezonie niemal co weekend zaprasza na ciekawą imprezę plenerową.

Mało popularny Zamek w Oporowie to późnogotycka perełka ziemi łódzkiej, niewiele zmieniona od czasów powstania, czyli XV stulecia. Choć rozmiarami zamek nie zadziwia, bo jest dość mały, to uroku nie sposób mu odebrać. Otacza go piękny zabytkowy park, po którym można przyjemnie pospacerować. Park dostępny jest bezpłatnie, zaś wnętrza – odpłatnie. Zamek powstał na wyspie otoczonej fosą, na odnodze rzeki Słudwi, jako siedziba Oporowskich. Zabudowa warowni skupia się wokół czworobocznego dziedzińca i składa się z domu mieszkalnego, wieży i baszty z kaplicą. Całość otacza mur obronny. W dobrze zachowanych wnętrzach dostępne jest muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Sale są dość mroczne, jak przystało na gotycką budowlę, Mnie zachwyciły nie tylko eksponaty, ale przede wszystkim przepiękne stropy komnat. Cały zamek wraz z dziedzińcem zwiedzisz w mniej więcej 30-40 minut.

Niecodzienny Zamek w Mosznej, choć szczyci się 99. wieżami, to tak naprawdę jest to pałac i nigdy zamkiem nie był. To jeden z bardziej znanych obiektów zabytkowych na ziemi opolskiej, ale i w całej Polsce. A ponieważ w świadomości Polaków jest zamkiem, toteż znalazł się jako bardzo oryginalny twór również i w moim zestawieniu najpiękniejszych zamków w Polsce! Nie przedstawia dużej wartości architektonicznej, gdyż ma nieco ponad 100 lat i nie prezentuje konkretnego stylu, ale zadziwia fantazją twórców, pomysłowością detalu i wspaniałością ogółu. Zbliżając się do budowli, trudno oprzeć się wrażeniu, że wkracza się do czarodziejskiego, disneyowskiego świata baśni i do zamku królowej. Poza wieżami obiekt słynie też z wielkich kolorowych krzewów azalii, które znajdziesz w wielu miejscach w parku. Każdego roku w maju odbywa się nawet w zamku Muzyczne Święto Kwitnących Azalii. Obecnie mieszczą się tu hotel i restauracja, ale wnętrza są również udostępnione do zwiedzania dla turystów, których tu nie brakuje. Poza sezonem turystycznym wstęp na teren parku pałacowego jest bezpłatny, w sezonie, żeby wejść na teren przypałacowy, należy już wykupić bilet. Osobno wykupuje się bilety na tradycyjne zwiedzanie z przewodnikiem, zwiedzanie wież, a nawet ekstremalne zwiedzanie z poznawaniem piwnic, tajemnych komnat i wielu ciekawostek o tym miejscu.

Każdy zamek jest inny, każdy niesie różne doznania estetyczne i garść wiedzy. Warto odkrywać ten ciekawy świat warownych budowli. ■

Więcej na www.polskieszlaki.pl

II ETAP W SPRZEDAŻY

Osiedle Ludwinów

WARSZAWA

Z POZYTYWNĄ ENERGIĄ

Wakacje już coraz bliżej, więc zaczynamy powoli odliczać dni do wyjazdu albo gorączkowo poszukiwać celu naszego urlopu, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy. Takie przygotowania mogą być stresujące. Zupełnie inaczej jest, gdy spontanicznie planujemy krótki wyjazd, który nie wymaga szczególnych przygotowań. Rezerwujemy hotel, pakujemy do torby niezbędne rzeczy i ruszamy w drogę, by naładować się pozytywną energią. W Warszawie takiej energii podobno nie brakuje.

FOT. M.ST. WARSZAWA

Miłośnicy przyrody zachwalają warszawską zieleń. Kto mógłby narzekać, mając na wyciągnięcie ręki 99 parków, duże kompleksy leśne i piękne nadrzeczne plaże? Warszawa zaliczona została do grona 50 najbardziej zielonych miast świata, wyprzedzając Londyn, Barcelonę czy Nowy Jork (12. miejsce w Green City Index 2018).

Na amatorów aktywnego wypoczynku czekają kilometry ścieżek rowerowych i system rowerów miejskich, jeden z największych w Europie. Aktywnie można też spędzić czas nad Wisłą: rozegrać mecz siatkówki plażowej, popływać kajakiem lub pobiegać wzdłuż rzeki ścieżką ekologiczną.

FOT. M.ST. WARSZAWA

FOT. M.ST. WARSZAWA

Nikt nie wyjedzie stąd głodny. Restauracje fine dining, niezobowiązujące bistra ze świetnym jedzeniem, weekendowe targi śniadaniowe i doskonałe cukiernie tworzą niepowtarzalną scenę kulinarną. Ważna informacja dla wegan – wy też dobrze tu zjecie. Potwierdził to ostatnio „National Geographic Traveller”, zaliczając Warszawę do światowej czołówki miast najbardziej przyjaznych dla wegan. ■

Więcej informacji: www.go2warsaw.pl

FOT. M.ST. WARSZAWA

miejsce dobre do życia

Katowice to dzisiaj nowoczesne miasto, o którego atrakcyjności decydują przystępny rynek nieruchomości, atrakcyjne propozycje pracy, a przy tym dobra komunikacja i oferta kulturalna.

GDZIE MIESZKAĆ?

Katowice przyciągają nowych mieszkańców również wysoką jakością życia, której ważnym elementem są szerokie możliwości mieszkaniowe, dostosowane do potrzeb zarówno rodzin, jak i osób żyjących samotnie. Z jednej strony powstają nowe mieszkania, a z drugiej miasto realizuje wiele swoich projektów mieszkaniowych. Przykładem jest program „Mieszkanie za remont”, który umożliwia wynajęcie w dobrej cenie mieszkania od Miasta w zamian za przeprowadzenie remontu. Ważnym przedsięwzięciem jest również program „Mieszkanie Plus”, dzięki któremu w atrakcyjnej lokalizacji wybudowano ponad 500 nowych lokali mieszkaniowych. Uzupełnieniem oferty są lokale komunalne bądź te oferowane przez Katowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego na wynajem osobom, które nie mogą kupić mieszkania na wolnym rynku.

GDZIE PRACOWAĆ?

Od ponad dziesięciu lat Katowice zajmują wysokie pozycje w wielu rankingach. Obecnie miasto wraz z całą metropolią to jeden z najważniejszych ośrodków

nowoczesnych usług dla biznesu w Polsce, oferujących doskonałe warunki rozwoju dla firm planujących szybki wzrost. Dostrzega to wiele globalnych wiodących marek, które decydują się na ulokowanie tu swoich inwestycji. Tylko w ostatnich miesiącach na Katowice zdecydowali się m.in. TMF Group, firma wspierająca w obszarze księgowości i podatków, zarządzania kadrami i płacami, czy SD Worx, wiodący europejski dostawca usług kadrowo-płacowych, które otworzyło tu nowe biuro, a Sopra Steria, europejski lider w dziedzinie konsultingu, postanowił zatrudnić kilkuset nowych pracowników do swojego katowickiego centrum.

GDZIE ODPOCZYWAĆ?

Wielu zaskakuje fakt, że Katowice to trzecie najbardziej zielone miasto w Polsce. Lasy, parki i stawy stanowią ponad połowę jego powierzchni. Jest to jeden z ważniejszych czynników zapewniających wysoką jakość życia w mieście. Katowiczanie mają tego świadomość i z ochotą korzystają z bogactwa terenów zielonych – jeżdżąc na rowerze, rolkach, biegając czy pływając, także kajakiem. Jak ważne dla mieszkańców są te przestrzenie, pokazały również trudne doświadczenia ostatniego roku, kiedy to wiele osób łapało oddech właśnie w Lesie Murckowskim czy w Dolinie Trzech Stawów, porównywanej nieraz do nowojorskiego Central Parku. Mówiąc o zielonych Katowicach, nie możemy zapomnieć o licznych działaniach podejmowanych w trosce o otaczające nas środowisko. Warto wspomnieć chociażby o tym, że rewitalizowane są parki, urządzane nowe łąki, realizowane są projekty małej czy dużej retencji, nie ustaje walka ze smogiem, a ponieważ mieszkańcy najlepiej wiedzą, czego im potrzeba – uruchomiono „zielony budżet obywatelski”, umożliwiający każdemu katowiczaninowi zgłoszenie własnego ekopomysłu. JAK SPĘDZAĆ CZAS?

Katowice potrafią zachwycić przyjazną przestrzenią i, jak przystało na miasto muzyki UNESCO, zachęcić do udziału w festiwalach i koncertach – nie tylko symfonicznych – w znakomitej sali NOSPR-u. Nie brakuje też eventów sportowych organizowanych czy to pod chmurką, czy w legendarnej hali Spodka, obchodzącej w tym roku swoje pięćdziesięciolecie. Katowiczanie są bardzo aktywni, zatem wolny czas spędzają, spacerując, czy biegając lub jeżdżąc na rowerze. Nierzadko wybierają się też, by popływać na niedawno otwartych basenach albo poćwiczyć czy pograć w piłkę w zlokalizowanych w wielu dzielnicach ośrodkach sportowych. W Katowicach nie brakuje też amatorów kultury, których oferta nigdy nie zawodzi. Można między innymi zobaczyć spektakl w jednym z kilku rodzimych teatrów, odwiedzić Muzeum Śląskie czy zwiedzić wystawę malarzy naiwnych w Nikiszowcu, a weekend spędzić, po prostu bawiąc się w klubie na Mariackiej. Katowicka oferta jest na tyle bogata, że zarówno entuzjaści aktywnego wypoczynku, jak i pasjonaci historii, tradycji czy muzyki znajdą tu godne uwagi propozycje. ■

Więcej: welcome.katowice.eu

Mija 50 lat od wylądowania Spodka w Katowicach

8 maja 1971 roku w obecności Edwarda Gierka, Józefa Cyrankiewicza i ponad 12 tysięcy gości otwarto Spodek, największy i najnowocześniejszy jak na tamte czasy obiekt widowiskowo-sportowy w Polsce. Podczas uroczystości wystąpili zespół „Śląsk”, Anna German oraz Ewa Decówna.

Projekt, według którego Spodek został zbudowany, został skreślony ręką Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego z warszawskiego Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego. Autorem konstrukcji był prof. inż. Wacław Zalewski, który odpowiadał także za koncepcję katowickiego i warszawskiego Supersamu. Jego współpracownikiem był Andrzej Żórawski. Zespół za swoją pracę został uhonorowany pierwszą nagrodą w konkursie, do którego SARP zaprosił tylko wybrane biura projektowe. Ten niezwykle śmiały pomysł architektoniczny zachwycił jury, tym bardziej że projektanci wyliczyli, że tylko taka oryginalna konstrukcja zniesie wstrząsy górnicze. Pierwotną lokalizacją dla Spodka miała być przestrzeń Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, jednakże ostatecznie wojewoda Jerzy Ziętek, którego to przedsięwzięcie osobiście zainteresowało, zdecydował o usytuowaniu Spodka w centrum Katowic. Jego budowa trwała siedem lat. Spodek był jednym z pierwszych na świecie obiektów zwieńczonych dachem w kształcie kopuły. Ważąca trzysta ton konstrukcja, która nadała budowli kształt niezidentyfikowanego obiektu latającego, umożliwiła połączenie dwóch podstawowych funkcji hali – sportowej i widowiskowej. Oprócz niej powstały również lodowisko, sala gimnastyczna, basen i hotel. Ta wielofunkcyjna przestrzeń zajmuje w sumie aż siedem hektarów powierzchni. – Dzięki wprowadzonym rozwiązaniom architektonicznym Spodek mógł stać się miejscem wielu szczególnie medialnych imprez – mówi prezydent Marcin Krupa. – Kibicowaliśmy tu zawodnikom podczas meczów siatkówki i koszykówki, hokeja na lodzie, słuchaliśmy koncertów, uczestniczyliśmy w konferencjach naukowych, kongresach czy imprezach targowych. Z dziećmi można było przyjść chociażby na rewię na lodzie – wspomina prezydent. Spodek od pierwszych lat swojego istnienia przyciągał wielkie wydarzenia. W 1972 roku do Katowic przyjechał Fidel Castro. „Trybuna Robotnicza” donosiła wówczas: SPODEK W LICZBACH

• 338 732 m³ – tyle wynosi kubatura całego obiektu • 29 473 m² – to powierzchnia użytkowa • 35 sektorów, w tym specjalny sektor VIP • 9351 – liczba stałych miejsc siedzących • 11 016 – łączna liczba miejsc siedzących • 7 ha – tyle liczy hala Spodka wraz z uzupełniającymi obiektami użytkowymi • 4000 żołnierzy tupało i podskakiwało, sprawdzając wytrzymałość konstrukcji • 30 tysięcy aluminiowych łusek pokrywa elewację Spodka

„Gorąco i serdecznie powitało społeczeństwo ziemi śląsko-zagłębiowskiej bohaterskiego przywódcę narodu kubańskiego, I sekretarza KC KPK, premiera Rewolucyjnego Rządu tow. Fidela Castro, który na zaproszenie pierwszego sekretarza KC PZPR tow. Edwarda Gierka przebywa na czele partyjno-rządowej delegacji Kuby z wizytą w Polsce”. Kilkugodzinne spotkanie z kubańskim rewolucjonistą w Spodku odbyło się przy udziale 10 tysięcy widzów! Jeszcze w tym samym miesiącu w hali Spodka swoją premierę, podczas Wielkiej Wystawy Samochodów, miał fiat 126p, a rok później Spodek stał się ogromną salą kinową, w której 104 tysiące widzów miało szansę zobaczyć „W pustyni i w puszczy”, a 62 tysiące – „Ojca chrzestnego”. Spodek stanowi niezaprzeczalny symbol Katowic, ikonę, której charakterystyczny kształt rozpoznawalny jest również poza granicami naszego kraju. Dzięki swojej popularności, a także szerokim możliwościom organizacyjnym (od 2015 roku w połączeniu z Międzynarodowym Centrum Kongresowym) przyciąga wiele wydarzeń, nierzadko międzynarodowych, z różnych dziedzin, w których co roku uczestniczy tysiące ludzi. ■

KUP BILET

Łódź na wakacje!

Marzysz o tym, aby zwiedzić miejsce intrygujące i pełne kontrastów? Odwiedź miasto kreatywne, zachwycające niemal na każdym kroku. Przyjedź do Łodzi i odkryj ją zupełnie na nowo! Dawna „ziemia obiecana” latem odkryje przed tobą wiele tajemnic i dostarczy ci przeżyć, które sprawią, że będziesz chciał tu wrócić.

ULICA PIOTRKOWSKA

Jedna z najbardziej znanych ulic w kraju, a jednocześnie najdłuższa polska promenada, stanowi wizytówkę miasta. Piotrkowska to kulturalne i rozrywkowe centrum Łodzi – szczególnie latem, kiedy ulica przeżywa swój rozkwit i tętni życiem przez całą dobę. W kamienicach i pałacach przy deptaku znajdują się restauracje, kawiarnie, puby i kluby muzyczne. Przechadzając się „Pietryną”, można zatem zatrzymać się w jednym z uroczych ogródków restauracyjnych i napawać się klimatem eklektycznej Łodzi. Warto również zajrzeć na podwórza Piotrkowskiej – przekształcone dziś w przestrzenie artystyczne, jak Pasaż Róży czy Narodziny Dnia. Wakacje to wyjątkowy czas, w którym na deptaku organizowane są niepowtarzalne wydarzenia kulturalne, koncerty, festiwale. Punktami, których nie można pominąć, są OFF Piotrkowska oraz Piotrkowska 217, uznawane dziś za serce Łodzi alternatywnej. To miejsca, w których spotykają się miłośnicy kultury, sztuki i dobrego jedzenia. Znajdziemy tu kluby muzyczne, showroomy, pracownie artystyczne, restauracje serwujące potrawy z różnych zakątków świata oraz letnie kino plenerowe!

MANUFAKTURA

Ponad 27 hektarów XIX-wiecznego kompleksu fabrycznego Izraela Poznańskiego funkcjonuje dziś jako nowoczesna i rozrywkowa część miasta! Dawne imperium włókiennicze dzięki rewitalizacji otrzymało zupełnie nowe życie. Manufaktura to jedno z piękniejszych miejsc w Łodzi, gdzie możesz podziwiać niesamowite dziedzictwo przemysłowe miasta, jednocześnie korzystając z bogatej oferty kulturalnej, rozrywkowej, handlowej i gastronomicznej. W Manufakturze można spędzić właściwie cały dzień – udać się na zakupy, zjeść wyjątkowy posiłek w jednej z restauracji, zwiedzić pałac Poznańskiego, Muzeum Fabryki lub Sztuki ms2, obejrzeć film w kinie czy spektakl w teatrze, a nawet odpocząć na plaży, która jest jedną z letnich atrakcji kompleksu! Wakacyjna oferta Manufaktury obfituje w wydarzenia kulturalne, sportowe, muzyczne, które zachwycą każdego odwiedzającego.

KSIĘŻY MŁYN

Imperium przemysłowe najbogatszego łódzkiego fabrykanta, Karola Scheiblera, jest miejscem, które zaintryguje cię niepowtarzalnym klimatem. To część miasta, w której życie toczy się w zupełnie innym tempie. Kompleks zabudowań pofabrycznych i willowych dziś pełni zupełnie inne funkcje niż kiedyś. Architektura dawnego osiedla robotniczego, skąpana w bujnej zieleni miejskiej, stanowi źródło inspiracji dla artystów i filmowców. Wśród najciekawszych miejsc należy wymienić Muzeum Pałac Herbsta – imponującą perłę łódzkich rezydencji fabrykanckich. W pałacu Scheiblera mieści się jedyne w Polsce Muzeum Kinematografii (dziś otwarte po gruntownym remoncie), w którym znajdziemy imponującą kolekcję kamer, aparatów fotograficznych, scenografii filmowych, projektorów i pamiątek po twórcach polskiego kina. Najcenniejszym eksponatem jest fotoplastikon, jeden z pięciu na całym świecie, stworzony przez Augusta Fuhrmanna. Księży Młyn stoi również otworem dla osób, które chcą spędzić wakacyjny czas wśród zieleni – na jego terenie znajduje się bowiem najstarszy park miejski – Źródliska, a także Palmiarnia, która zachwyci każdego turystę bogactwem egzotycznych roślin. ■

Piotrkowska

PRAKTYCZNE INFORMACJE

Jak dotrzeć do Łodzi?

POCIĄGIEM

Łódź posiada bezpośrednie połączenia kolejowe m.in. z Warszawą (tylko 1,5 godz. podróży), Krakowem, Wrocławiem, Poznaniem, Gdańskiem, Szczecinem i Białymstokiem. Warto wiedzieć, że w Łodzi znajduje się kilka dworców. Największy z nich – Łódź Fabryczna – znajduje się w ścisłym centrum miasta, na obszarze Nowego Centrum Łodzi.

AUTOBUSEM

Do Łodzi można przyjechać bezpośrednio m.in. z Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Lublina, Torunia czy Bydgoszczy. Autobusy dojeżdżają do dworców Łódź Fabryczna i Łódź Kaliska. Do Łodzi kursują m.in. FlixBusy.

SAMOCHODEM

Łódź jest jednym z najlepiej położonych miast w Polsce, jeśli chodzi o układ sieci drogowej. To właśnie w pobliżu niej przebiegają autostrady A1 i A2 oraz droga ekspresowa S8.

Gdzie zjeść?

CENTRA GASTRONOMICZNO-ROZRYWKOWE

OFF PIOTRKOWSKA

ul. Piotrkowska 138/140 www.fb.com/OFFPiotrkowska

PIOTRKOWSKA 217

ul. Piotrkowska 217 www.piotrkowska217.pl

Gdzie spać?

Niepowtarzalne miejsca noclegowe można znaleźć w naszej bogatej bazie pod adresem www.lodz.travel/noclegi – wybierz to, które cię zachwyci!

Pełna oferta Łodzi, więcej praktycznych informacji i ogromny wybór pamiątek – to wszystko znajdziesz w Łódzkiej Informacji Turystycznej ul. Piotrkowska 28, tel. (+48) 42 208 81 81 oraz na portalu www.lodz.travel

JAK ZAPLANOWAĆ WEEKEND W TORUNIU?

„Toruń ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miast może mu dorównać pięknością i wspaniałością” – tak pisał Jan Długosz w jednej ze swych kronik, i choć wieków od tamtej pory minęło już kilka, stwierdzenie to wciąż jest aktualne! Wspaniała atmosfera, liczne zabytki i kawał historii – właśnie to stanowi o wyjątkowości Torunia.

PIĄTEK: POPOŁUDNIE RELAKSACYJNE

Przygodę z Toruniem zacząć można od spaceru romantycznymi uliczkami Starego Miasta. Znajdziemy tu miejsca idealne do odpoczynku po podróży w klimatycznych restauracjach bądź przytulnych kawiarniach. Szukając aktywnego wypoczynku, warto z kolei wieczorem wybrać się na drugą stronę Wisły. Po przekroczeniu mostu drogowego dotrzemy w pobliże tarasu widokowego, który szczególnie po zachodzie słońca oferuje wspaniały widok na gotycką panoramę.

SOBOTA: ZWIEDZANIE STAREGO MIASTA I SPACER PO BYDGOSKIM PRZEDMIEŚCIU

Poszukiwanie smacznego śniadania lub porannej kawy najlepiej zacząć na starówce. Tutejsze restauracje dysponują bogatą ofertą śniadaniową. Zaraz potem można ruszyć szlakiem gotyckiej zabudowy. Spacer warto rozpocząć od Rynku Staromiejskiego, gdzie znajdziemy monumentalny średniowieczny ratusz. W jego sąsiedztwie łatwo dostrzec słynnego astronoma. To pomnik Mikołaja Kopernika, najznamienitszego obywatela miasta, urodzonego tu w 1473 roku. Dotrzemy nią do największego i najstarszego budynku na Starym Mieście – katedry św. Janów. To tu Kopernik został ochrzczony. Znajduje się tu również największy średniowieczny dzwon w Polsce. Dom Mikołaja Kopernika dzieli od katedry zaledwie 200 metrów. W tym miejscu astronom miał przyjść na świat. Skręcając z ul. Kopernika w ul. Ducha Św., dojdziemy do średniowiecznych murów miasta i Bramy Klasztornej.

Tuż obok chyli się ku ziemi słynna toruńska Krzywa Wieża. Idąc wzdłuż murów obronnych, mijać będziemy kolejne baszty i bramy, dotrzemy też do ruin zamku krzyżackiego. Stąd skierować się możemy w stronę Rynku Nowomiejskiego, przy którym znajdziemy piękny gotycki kościół św. Jakuba, albo przejść wzdłuż ul. Przedzamcze, mijając przy okazji figurkę toruńskiego smoka, z którym wiąże się ciekawa legenda. Kolejną częścią trasy może być spacer główną ulicą starówki – Szeroką. Doprowadzi nas ona do znanego już miejsca – pomnika Mikołaja Kopernika.

Od zachodu ze Starym Miastem sąsiaduje Bydgoskie Przedmieście, gdzie znajdziemy liczne przykłady architektury XIX-wiecznej i międzywojennej, szczególnie na ul. Mickiewicza. Skręcając z niej w lewo, w jedną z odchodzących uliczek, dojdziemy do największego i najstarszego toruńskiego parku, znajdującego się przy ul. Bydgoskiej. Stąd możemy wybrać się w drogę powrotną na Stare Miasto. Trzymając się ul. Bydgoskiej, będziemy mijać niezwykłą zabudowę szachulcową oraz Ogród Zoobotaniczny, w którym warto się zatrzymać. Jego początki sięgają końca XVIII w.

NIEDZIELA: WARSZTATY PIERNIKARSKIE

Ostatni dzień pobytu w Toruniu dla tych, którzy jeszcze nie byli w tym miejscu, może być idealną okazją do odwiedzenia któregoś z muzeów piernika. Wszystkie oferują specjalne warsztaty, na których dowiemy się czegoś na temat historii piernikarstwa, odkryjemy dawne oraz współczesne przepisy, a przede wszystkim stworzymy własny i niepowtarzalny wypiek zgodnie z dawną sztuką. Przed wyjazdem warto też zaopatrzyć się w pierniki w którymś ze sklepów sprzedających te specjały.

Nie można również pominąć spaceru Bulwarem Filadelfijskim. To miejsce, w którym starówka styka się z wodami królowej polskich rzek. Ciągnące się ponad 1,5 km nabrzeże to idealny deptak na spokojną wyprawę. Nieopodal zacumowanych barek restauracyjnych znajdziemy taras stojący w miejscu przyczółka dawnej drewnianej przeprawy przez Wisłę, która spięła oba brzegi już w 1500 r. W sezonie turystycznym przy nabrzeżu cumuje statek wycieczkowy – może zabrać nas w 45-minutowy rejs, wzdłuż murów Starego Miasta. ■

To tylko wybrane atrakcje. Więcej na www.visittorun.com

Opracowanie: Ośrodek Informacji Turystycznej