t&p_377_Iounios

ΤΕ Υ ΧΟΣ 377 [ ΕΤΟΣ 38 ο ] ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 | €6

Μηνιαίο Οικονοµικό κ αι Τε χνολογικό Περιοδικό

συσκευασια Οι 10 τάσεις που επικρατούν το 2013

οΙ φουρνοι τησ γειτονιασ

Εξαπλώνονται ραγδαία

παγωτα ISSN 1106-3718

Ξεκινά η καυτή τους περίοδος

S PO

ES

x+7

T

PR

PR Ταχ. Γραφείο

Αριθµός Άδειας

S PO ES

S

ST

χυμοι, νερα, αναψυκτικα

Mειώσεις τιμών, προσφορές, αναμονή των τουριστών

γαλα & Γιαουρτι

Προσδοκίες για τις εξαγωγές μέσω του greek yogurt

EΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΑ

Τα παλαιωμένα τσίπουρα ήρθαν για να μείνουν

ΠΡ

ΠΟ

Ο ΕΙΡ

Χ

Α ΙΗΤ

ΤΑ

Ν ΟΪΟ

φυσηκά πρώτη!

ΠΑΝΤΕ Α.Ε.

4,5 χλμ. Θεσσαλονίκης-Ασβεστοχωρίου, Πεύκα/Θεσ/νίκη Τ.Κ. 570 10 Τηλ: 231 06 10 340, Fax: 231 06 75 220 www.pante.gr email: panteae.fournin@gmail.com

Ι ΖΗΤΟΎΝΤΑ Σ Ε Τ ΓΑ Ρ Ε Ν Ύ Σ

t&π

editorial

Mηνιαίο περιοδικό επαγγελµατικής ενηµέρωσης της βιοµηχανίας και του εµπορίου τροφίµων, κρασιού, ποτών & συσκευασίας

hmm...

Τα νέα δεν είναι πολύ καλά. Yπάρχει αυτές τις μέρες ένα πολύ καίριο (και αστείο) βίντεο (http://nogmo. streamshare.com/posts/3347) όπου ο Τζον Στιούαρτ, νικητής 16 Emmy για το δικό του δελτίο ειδήσεων στο κανάλι Comedy Central, εξηγεί αναλυτικά ένα νέο νομοσχέδιο στις ΗΠΑ που σχεδόν απαγορεύει από την κυβέρνηση να απαγορεύσει την πώληση των γενετικά τροποποιημένων σπόρων (!). Πέρασε χωρίς να το πάρει κανείς είδηση, ούτε καν οι περισσότεροι γερουσιαστές. Κάποιοι διαδηλώνουν εδώ και καιρό ενάντια στο μονοπώλιο της Mosantο και των άλλων δύο γιγάντων, ανησυχούν για την Τράπεζα Σπόρων, η καμπάνια FishLove προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει το κοινό απέναντι στη δυσοίωνη πρόβλεψη των επιστημόνων ότι κάθε ζωή θα έχει εξαφανιστεί από τους ωκεανούς έως το 2050 λόγω της υπεραλιείας. Ετοιμάζουμε άρθρα για όλα αυτά. Το Τρόφιμα & Ποτάείναι πάντα κοντά στον παραγωγό, αλλά και τον καταναλωτή γιατί ο καταναλωτής είμαστε εγώ κι εσύ. Δηλαδή, να φάμε, παιδιά, αλλά να αφήσουμε και κάτι για τους επόμενους. Σχετικά το τεύχος: Νομίζω ότι έχουμε κάνει πλήρη ρεπορτάζ για τα παγωτά, το γιαούρτι, το γάλα, τους χυμούς. Εν αναμονή 1 εκ. παραπάνω τουριστών φέτος, χαιρόμαστε να διαπιστώνουμε τη νέα προτίμηση των Ελλήνων στα δικά μας αποστάγματα -και δη τα premium. Τα παλαιωμένα τσίπουρα είναι σίγουρα μια νέα κατηγορία που ήρθε για να μείνει (πολύ επίκαιρα, το Beefeater κυκλοφορεί αυτό το μήνα στην Ισπανία κεχριμπαρένια εκδοχή του που παλαιώνει σε δρύινα βαρέλια και πίνεται σκέτο) και όλο και περισσότεροι αρχίζουν να διαλέγουν το αγαπημένο τους ανάμεσα στην γκάμα των εμφιαλωμένων ούζων μας. Και διάβασα το άρθρο, δεν ξαναπίνω χύμα τσίπουρο ποτέ. μαργαριτα μιχε λ ακου

ΓPAΦEIA Λεωφ. Συγγρού 110, 117 41 Aθήνα (4οΣ όροφος) Tηλ: 210 9240 748 Fax: 210 9242 650 www.triaina.com e-mail: info@triaina.com Κωδικός 011626

Eκδότης Nίκος K. Kορόβηλας Ιδρυτής Kυριάκος N. Kορόβηλας Aρχισυντάκτρια μαργαριτα μιχελακου creative director ντιανα Δαδακη Συνεργάτες KATEΡΙΝΑ ΚΑΠΕΡΝΑΡΑΚΟΥ, δεσποινα καραγιαννοπουλου, στελιοσ κουλουρησ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, λεωνιδασ λιαμησ, δημητρα μανιφαβα, ορεστησ πιμπιλησ, ειρήνη Χρυσολωρά

Aνταποκριτές Ellen Gooch νεα υορκη Tριανταφυλλοσ Πετκανόπουλος Θεσσαλονίκη

illustration DANIEL EGNEUS Tµήµα Επικοινωνίας marketing@triaina.com Υπεύθυνη ∆ιαφήµισης Kατερίνα Γκίτση k.gitsi@triaina.com

Λογιστήριο Nίκη Γαβαλά Παραγωγή ΛΥΧΝΙΑ α.ε. ΣYN∆POMH ETHΣIA OργανισµΟΙ/EταιρειΕΣ: €70 ΣπουδαστΕΣ: €50 Kύπρου: €100 Eξωτερικού: €150 ∆ηµοσιευόµενα ‘ή µη χειρόγραφα και φωτογραφίες που έχουν αποσταλεί στη σύνταξη δεν επιστρέφονται © Copyright 2013 Τρίαινα Εκδοτική Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση κειµένων ‘Η τµηµάτων κειµένων σε έντυπη, ηλεκτρονική ή άλλη µορφή, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη Μέλος της

Μη Κερδοσκοπικός Διεθνής Οργανισμός Πιστοποίησης Κυκλοφορίας

Iδιοκτήτης TPIAINA EK∆OTIKH Ν. ΚΟΡΟΒΗΛΑΣ & ΣΙΑ ΟΕ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /01

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

24

36

14

08

40

04 MATIEΣ

18

14 ΠΑΓΩΤΑ

24 χυμοι, νερα,

40 οι νεεσ τασεισ

48 επιχειρηματικα

Ξεκινά η πιο καυτή τους περίοδος.

Η πολυαναμενόμενη τουριστική κίνηση ευνοεί την κρύα αγορά.

10 ιδέες που θα επικρατήσουν στο μέλλον.

Οι ανακοινώσεις, οι δράσεις, τα νέα της παραγωγής.

06νεα

18 ο φουρνοσ

28 ουζο

42 εξελιξεισ

55 ευρετηριο ονοματων

Οι νέες κυκλοφορίες στα ράφια των καταστημάτων, τα νέα της αγοράς.

Πλασάρονται ως τέτοιοι και εξαπλώνουν τα υποκαταστήματά τους παντού.

Νικά το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, αντεπιτίθεται το ούζο στο εξωτερικό.

Ό,τι πιο νέο συμβαίνει στις ελληνικές συσκευασίες.

Οι αναφορές στα άρθρα, οι διαφημίσεις.

08 γαλ α & Γιαουρτι

22 ψωμι τοστ

36 παλαιωμενα τσιπουρα

46 αφλατοξινεσ

56 Coming up

Προσδοκίες για άνοδο των εξαγωγών.

Μια νέα είσοδος στον κλάδο.

Φαίνεται ότι ήρθαν για να μείνουν.

Ένα σκάνδαλο σε γείτονες χώρες θυμίζει τι να προσέχουμε.

Oι εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Η Ειρήνη Χρυσολωρά θεωρεί χρήσιμους κάποιους φόβους.

02 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

τησ γειτονιασ

αναψυκτικά

& Τσιπουρο

στη συσκευασια

Ε ΞΩΦΥΛΛΟ: Dreamstime.com

28

t&π

MATIEΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΟΙ ΦΟΒΟΙ

Ε Δεν είναι ευπρόσδεκτο, σε μια περίοδο ελπίδων, όπως αυτή που διανύουμε, μετά από μια σχεδόν 4ετία κατηφόρας και απαισιοδοξίας, να επισημαίνει κανείς σημάδια που μπορεί να τις διαψεύσουν.

Η Ειρήνη Χρυσολωρά είναι οικονομολόγος και δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, βραβευμένη από την Έ νωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων.

04 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ίναι, όμως, μάλλον χρήσιμο, αν θέλουμε να πατάμε τα πόδια μας στο έδαφος. Ε, λοιπόν, ναι, χωρίς αμφιβολία βρισκόμαστε στην καλύτερη στιγμή μας μετά την υιοθέτηση του μνημονίου και δεν είναι τυχαίο ότι καλά λόγια ακούγονται από παντού, ενώ ακόμη και οι αγορές μας έκαναν τη χάρη να δείξουν ότι τα πιστεύουν, μειώνοντας τα περίφημα spread σε επίπεδα 2010. Πλην, όμως, οι περισσότερες από τις πραγματικά μεγάλες αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, αυτές που βρίσκονταν στη βάση της κρίσης και οδήγησαν σ’ αυτήν, δεν έχουν αντιμετωπιστεί ακόμη. Ποιες είναι αυτές; Αν διαβάσει κανείς τον απολογισμό του Ινστιτούτου Βruegel, μιας ανεξάρτητης δεξαμενής σκέψης στις Βρυξέλλες σχετικά με τα αποτελέσματα του μνημονίου, θα δει ότι οι επιστήμονες που τον συνέγραψαν δεν δυσκολεύθηκαν να τις εντοπίσουν: 1. Η κλειστή, μη ανταγωνιστική οικονομία.

2. Ο αναποτελεσματικός κρατικός μηχανισμός.

3. Η μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, αυτοί οι τρείς παράγοντες συνέθεταν το σκηνικό της ελληνικής οικονομίας όταν εμφανίσθηκε η τρόικα και ευθύνονται για το μεγάλο βαθμό δυσκολίας που αντιμετώπισε το ελληνικό πρόγραμμα κατά την εφαρμογή του. Η τρόικα τους υποεκτίμησε και το αποτέλεσμα ήταν να αποτύχει. Τρία χρόνια μετά, ενώ -υποτίθεται- η τρόικα έχει εν τω μεταξύ πάρει το μάθημά της και το δεύτερο μνημόνιο του 2012 έχει αλλάξει προσανατολισμό μετακινώντας το κέντρο βάρους του από τη δημοσιονομική προσαρμογή στις διαρθρωτικές αλλαγές, δύσκολα θα έλεγε κανείς ότι τα συγκεκριμένα προβλήματα έχουν αντιμετωπισθεί. Στο θέμα της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της οικονομίας, τα μηνύματα είναι μεικτά και μάλλον απογοητευτικά. Είναι γεγονός ότι η μείωση των μισθών (που υποχώρησαν κατά 14% σε σύγκριση με τους αντίστοιχους της ΕΕ) βελτίωσε την ανταγωνιστικότητα, αλλά όχι όσο θα μπορούσε και θα έπρεπε, γιατί οι τιμές δεν υποχώρησαν αντίστοιχα. Γιατί δεν υποχώρησαν; Πρώτον, βεβαίως, γιατί αυξήθηκαν οι φόροι, και δεύτερον γιατί οι αγορές διατήρησαν τις ολιγοπωλιακές δομές τους και πολλά επαγγέλματα τον κλειστό τους χαρακτήρα. Με άλλο λόγια, όσοι μπόρεσαν διατήρησαν τα κέρδη τους σε βάρος της ανταγωνιστικότητας. Αποτέλεσμα; Η ισχνή μόνο άνοδος των εξαγωγών, σε σύγκριση με τις δυνατό-

τητες που υπήρχαν λόγω ραγδαίας πτώσης των μισθών. Βεβαίως, το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών σχεδόν μηδενίσθηκε, αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στην μείωση των εισαγωγών λόγω μείωσης της αγοραστικής δύναμης των ελλήνων καταναλωτών. Για τον αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό δεν χρειάζεται να μπούμε σε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Όσες Ομάδες Δράσης κι αν έχουν πέσει πάνω του για να τον αναμορφώσουν, δεν αλλάζει εύκολα. Ναι, έγιναν κάποιες υποχρεωτικές κινήσεις. Κάποιες εφορίες συγχωνεύθηκαν, κάποια σχολεία, επίσης. Ναι, προχωράει επίσης η διαμόρφωση των νέων οργανογραμμάτων των υπουργείων και των υπηρεσιών. Εξακολουθεί όμως να κολλάει το θέμα της αξιολόγησης των υπαλλήλων. Κι επειδή κολλάει, δίνονται οριζόντιες λύσεις. Έτσι, βαδίζουμε στο να έχουμε πράγματι ένα μικρότερο δημόσιο, όχι όμως ένα καλύτερο δημόσιο. Φυσικό, αφού δεν μπορούμε ούτε καν να βρούμε τρόπο να διώξουμε τους απατεώνες. Σο θέμα της φοροδιαφυγής βρισκόμαστε επίσης πολύ πίσω αν και η δημιουργία της ημιαυτόνομης Γραμματείας υπό τον Χάρη Θεοχάρη είναι θετικό βήμα. Ωστόσο, έχει ατονήσει εντελώς η έκδοση και συλλογή αποδείξεων (θυμάστε το περίφημο κίνημα των αποδείξεων το 2010;). Τώρα μόνο τα χαράτσια μαζεύουν φόρους, κι όταν κι αυτά αποτυχαίνουν γίνονται ρυθμίσεις. Το θετικό είναι ότι η τρόικα θα πιέσει πολύ στο θέμα των ελέγχων κι έτσι μπορεί να υπάρξει στο μέλλον κάποια πρόοδος στο θέμα αυτό. Τα παραπάνω δεν μηδενίζουν τις σημαντικές επιτυχίες που σημειώθηκαν. Η μείωση του ελλείμματος κατά 10% του ΑΕΠ είναι άνευ προηγουμένου, αν και πληρώθηκε με αίμα, με ύφεση πάνω από 20% και ανεργία 27%. Εν τέλει, βεβαίως, αυτό που διασφαλίσθηκε δεν ήταν απλώς η μείωση του ελλείμματος, αλλά η ίδια η παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Αν η χώρα, όμως, θέλει όχι απλώς να παραμείνει, αλλά και να ευημερήσει στην Ευρωζώνη, πρέπει κάποια στιγμή να αντιμετωπίσει τα παραπάνω ζητήματα που παρέμειναν άλυτα την τριετία. Πρέπει να βρει τομείς ανταγωνιστικής ανάπτυξης σβήνοντας τα συμφέροντα που ενδεχομένως την αντιστρατεύονται, πρέπει να εκσυγχρονίσει το δημόσιο ουσιαστικά, όχι με «φερετζέ», και πρέπει να περιορίσει τα μάστιγα της φοροδιαφυγής. Διαφορετικά, η ελληνική οικονομία θα παραδέρνει για πολύ ακόμη, από μνημόνιο σε μνημόνιο.

Bλέπω… το θαύµα. Αυτό που λέγεται καλό τσίπουρο, στέκεται µε διαύγεια πνεύµατος µπροστά µου, κάθε φορά που υψώνω το ποτήρι µετά από µια επιτυχηµένη απόσταξη.

Mυρίζω… και µαγεύοµαι. Οι µυστικές πολίτικες συνταγές που κρατάνε από τους παππούδες µου από το 1875, αναδύονται µε την ίδια τόλµη στο σήµερα. Γεύοµαι… την αλήθεια της ζωής. Αυτή τη µεστή και ταυτόχρονα βελούδινη γεύση, που µπαίνει µε ένταση στην παρέα και ξεκλειδώνει τις αντιστάσεις και τις αναστολές. Ανέστης Μπαµπατζιµόπουλος

απόσταξη Ανέστη… αληθώς!

Ούζο & Τσίπουρο από το 1875

Εµπορική διανοµή: Ελληνικά Κελλάρια Οίνων, τηλ.: 2299022231-6, www.greek-wine-cellars.com

Απολαύστε υπεύθυνα

t&π

nea

ΚΑΥΑΚ Costa Navarino

PIMM’S o’clock

H Κayak παρουσιάζει τη σειρά Kayak Costa Navarino εμπνευσμένη από συνταγές και υλικά που χρησιμοποιούνται στη Μεσσηνία εδώ και χιλιάδες χρόνια. Το Macaron Ελαιόλαδο συνδυάζει τις ελληνικές και γαλλικές γεύσεις αναδεικνύοντας το ελληνικό λάδι. Το Cupcake Παστέλι βασίζεται στην αρχαία συνταγή του τραγανού γλυκίσματος στο πνεύμα της σύγχρονης ζαχαροπλαστικής, ενώ στο Παγωτό Παστέλι συμπυκνώνονται τα αγνά συστατικά που πρωταγωνιστούν στην ελληνική παράδοση για να σερβιριστούν εκ νέου σε ένα παγωμένο γλύκισμα. Αποκλειστικά στις Kayak Boutiques.

Προσιτά κρασιά ΑΛΛΟΤΙΝΟ

Μια νέα πρόταση προσιτού εμφιαλωμένου κρασιού μόλις λανσαρίστηκε στην αγορά. Τα Ελληνικά Κελλάρια, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής κρασιού στην Ελλάδα, κυκλοφορεί τη νέα σειρά σε Λευκό, Ροζέ, Ερυθρό Ξηρό και Ερυθρό Ημίγλυκο. Και τα 4 προέρχονται από τις εκλεκτές ελληνικές ποικιλίες Σαββατιανό, Ροδίτης και Αγιωργίτικο που έχουν οινοποιηθεί στο μεγαλύτερο οινοποιείο της Ελλάδας στη Ριτσώνα Βοιωτίας και έχουν εμφιαλωθεί στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Ελληνικά Κελλάρια Οίνων στο Μαρκόπουλο Αττικής. Η σειρά Αλλοτινό φιλοδοξεί να αποδείξει στον καταναλωτή ότι το επώνυμο εμφιαλωμένο κρασί μπορεί να σερβίρεται στην ταβέρνα ή το εστιατόριο σε πολύ προσιτή τιμή, σχεδόν στην τιμή ενός ανώνυμου, χύμα κρασιού.

06 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ΚΤΗΜΑ ΧΑΡΙΤΑΤΟΥ To κτήμα Χαριτάτου είναι ένας ιδιόκτητος βιολογικός αμπελώνας 40 στρεμμάτων στο Ληξούρι Κεφαλλονιάς (περιοχή Κλαδάτα) με τοπικές ποικιλίες Μοσχάτο και Μαυροδάφνη σε ένα κτήμα 100 στρεμμάτων με εδάφη κυρίως αργιλώδη και κάποια στρέμματα ασβεστολιθικά. Η πρώτη οινοποίηση τρυγητός έγινε το 2012 από 3.000 φυτά Μοσχάτο (2.784 φιάλες). Ο λευκός ξηρός οίνος Κτήμα Χαριτάτου Μοσχάτο 100% με αλκοολικό βαθμό 13% ήδη έχει κινήσει το ενδιαφέρον των ειδημόνων. Συνδυάζεται με δροσερές σαλάτες, θαλασσινά, ψητά και τηγανητά ψάρια. Στην Αθήνα το διανέμει ο «A A Οινοχώρος» και θα το βρείτε στα εστιατόρια Cucina Povera, Mama Roux, Οικονόμου στα Πετράλωνα και στο wine bar Stinky Bishop. facebook.com/KthmaHaritatouHaritatosVineyard

Μία βρετανική παράδοση καταφθάνει σε 3.000 μπαρ και καφετέριες σε όλη την Ελλάδα από την Diageo. Το PIMM’S είναι ένα αναζωογονητικό και γευστικό ποτό, με μεγάλη κληρονομιά και πλούσιο χαρακτήρα, ιδανικό για να το μοιραστείς με φίλους τις απογευματινές ώρες χαλάρωσης. Η Ελλάδα θα αποτελέσει την πρώτη αγορά που θα φιλοξενήσει το brand εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου. Το λανσάρισμά του εδώ στηρίζεται στην αναπτυσσόμενη τάση των Ευρωπαίων να βγαίνουν για ποτό νωρίς, μεταξύ 7μμ-10μμ, και να συναντούν φίλους για χαλαρή κουβέντα. Έρευνες έχουν δείξει πως ο βασικός λόγος των Ελλήνων για να βγουν νωρίς το βράδυ είναι για να συναντηθούν με την παρέα τους (71%) και για να χαλαρώσουν (55%). Στην Αγγλία αυτό είναι παράδοση εδώ και χρόνια καθώς «Everything Stops for Pimm’s o’ Clock». Το PIMM’S δημιουργήθηκε από τον James Pimm’s το 1840 και έγινε δημοφιλές από το ομώνυμο λονδρέζικο μπαρ του οστρακοειδών, όπου συνόδευε ποιοτικό φαγητό και χαλαρή κουβέντα μεταξύ φίλων. Τα βασικά συστατικά του είναι η βάση από τζιν αναμειγμένη με μυστική συνταγή του από βότανα, μπαχαρικά, φρούτα και λικέρ. Θα δείτε τους bartenders να αναμειγνύουν 1 μέρος Pimm’s με 2 μέρη αναψυκτικού lemon lime και πολύ πάγο, μία φέτα αγγουριού, λίγο λεμόνι και ένα κλαδάκι δυόσμου για να δημιουργήσουν το PIMM’S Fizz. «Bottoms Up»! www.DRINKiQ.com

TA S T E T H E F U T U R E t&π

nea

www.anuga.com

ΕΨΑ Lemon cola light Το 1987 η ΕΨΑ κυκλοφόρησε την πρώτη ΕΨΑ Cola στην Ελληνική αγορά. Από τότε το προϊόν άλλαξε μια φορά χαρακτήρα, αφού το 1996 προστέθηκε το λεμόνι και η ΕΨΑ Lemon Cola απέκτησε φανατικούς. Το 2013 η ΕΨΑ συνεχίζει την καινοτόμα σειρά προϊόντων λάϊτ και αλλάζει ακόμα μια φορά τη συνταγή της ΕΨΑ cola παρουσιάζοντας την πρώτη ελληνική κόλα με γλυκαντικό από το φυτό στέβια που περιέχει μια μόνο θερμίδα σε κάθε κουτί των 330ml. Το λανσάρισμά της συνοδεύεται από μια νέα καμπάνια με σλόγκαν «ΕΨΑ LEMON COLA LIGHT, Καμία άλλη». Πρωταγωνίστρια της καμπάνιας είναι ίδια η ΕΨΑ Cola μέσα από το πρόσωπο μίας νέας κοπέλας, ανεξάρτητης, ιδιαίτερης, που ακολουθεί τα ιδανικά της.

Noulac Υψηλής Παστερίωσης Η FrieslandCampina Hellas ξεκίνησε τη διάθεση του νέου ροφήματος γάλακτος Noulac Υψηλής Παστερίωσης σε συσκευασία του 1lt. Παράγεται στη μονάδα της FrieslandCampina Hellas στη Βιομηχανική Περιοχή της Πάτρας που λειτουργεί σε 24ωρη βάση με υπερσύγχρονο εξοπλισμό. Ενδείκνυται για παιδιά που έχουν συμπληρώσει τους 12 μήνες καθώς είναι εμπλουτισμένο με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ώστε να καλύπτει τις αυξημένες τους ανάγκες για ανάπτυξη, διαθέτοντας ταυτόχρονα φυσική γεύση. Η FrieslandCampina Hellas προχωρεί στην εφαρμογή της στρατηγικής ανάπτυξης ‘Route 2020’ επενδύοντας στην καινοτομία, τη δημιουργία νέων προϊόντων και την πρόσθεση αξίας σε όλην την εφοδιαστική αλυσίδα.

10 ειδικές εκθέσεις κάτω από την ίδια στέγη

Amita Μανταρίνι & Πορτοκάλι H Amita παρουσιάζει τη νέα γευστική πρόταση Amita Μανταρίνι & Πορτοκάλι, ένα 100% φυσικό χυμό πλούσιο σε άρωμα και βιταμίνη C και τον προτείνει στον καταναλωτή για να ξεκινήσει τη μέρα του με ζωντάνια και ενέργεια. Κάθε ποτήρι (200ml) από το χυμό καλύπτει το 40% των ημερήσιων αναγκών μας σε βιταμίνη C, η οποία σύμφωνα με έρευνες αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές και συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από το αντιοξειδωτικό στρες. Όπως όλοι οι χυμοί Amita, δεν περιέχει συντηρητικά, ενώ ως 100% φυσικός χυμός δεν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη και η γλυκιά του γεύση οφείλεται αποκλειστικά στα φυσικά σάκχαρα των φρούτων.

Κολωνία, 5 – 9. 10. 2013 Aγοράστε τώρα το εισιτήριό σας online και εξοικονομήστε μέχρι και 42 %.

Eλληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Δορυλαίου 10-12, 115 21 Αθήνα Τηλ.: 210-6419.028, Fax: 210-6445.175 koelnmesse@mail.ahk-germany.de Bούλγαρη 50, 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-327.733 Fax: 2310-327.737

t&π

EΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

γαλα &

ΓΙΑΟΥΡΤΙ παρά την οριακή υποχώρηση που καταγράφει, H αγορά φρέσκου γάλακτος και γιαούρτιου γεννά προσδοκίες για άνοδο των εξαγωγών μετά την στροφή των Αμερικανών και εσχάτως και των Ευρωπαίων στο Greek Yogurt. του Λεωνίδ α Λιάμη, leoliamis@gmail.com

t&π

EΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

τ

ο φυσάει και δεν κρυώνει τα τελευταία χρόνια η εγχώρια αγορά φρέσκου γάλακτος, με τις επιχειρήσεις του κλάδου να καίγονται από τις συνέπειες της κρίσης και να αναζητούν όαση δροσιάς στις υποκατηγορίες γιαούρτης και παγωτού για να τονώσουν τα οικονομικά τους μεγέθη.

Παρελθόν οι παχιές αγελάδες

Οι εποχές των παχιών αγελάδων, σε ό,τι αφορά ειδικά στον τομέα του λευκού γάλακτος, ανήκουν στο παρελθόν -με άδηλο προς τα παρόν το χρόνο ανάκαμψης- ενώ οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά εν γένει, χαρακτηρίζονται δύσκολες και πρωτόγνωρες, με συνέπεια να έχουν επηρεάσει το σύνολο των επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε αυτή. Η έλλειψη ρευστότητας, σε συνδυασμό με τη δραστικά μειωμένη οικονομική ευχέρεια των ελληνικών νοικοκυριών, έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ παραγόντων που πιέζει την αγορά κι από τα δύο της άκρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται αρνητικά όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας, από την πρωτογενή παραγωγή και τον κτηνοτρόφο, έως τη μεταποιητική βιομηχανία και το λιανεμπόριο. Ήδη, αξιοσημείωτος αριθμός παραγωγών εγκαταλείπουν την γαλακτοπαραγωγό αγελαδοτροφία και την αιγοπροβατοτροφία γιατί, πλέον, δεν τα βγάζουν πέρα, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής γάλακτος. Επίσης, γαλακτοβιομηχανίες με μακρά ιστορία και πανελλαδικά γνωστά brand όπως είναι η ΑΓΝΟ, λόγω προβλημάτων ρευστότητας έχουν πάψει να λειτουργούν, ενώ οι περισσότερες, από τις υπόλοιπες καθυστερούν ή και αδυνατούν να πληρώσουν έγκαιρα τους προμηθευτές και τους εργαζόμενούς τους. Η πλειονότητα δε, έχει βάλει στον πάγο και τις πιθανές επενδύσεις της, αναμένοντας βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος. Και μέσα σε όλα αυτά, σαν φυσική εξέλιξη, η κατανάλωση φθίνει ή μετατοπίζεται σταθερά προς προϊόντα χαμηλότερης τιμής, καθώς ο καταναλωτής αλλάζει συμπεριφορά αναζητώντας προσιτές, για το βαλάντιό του, λύσεις ικανοποίησης των αναγκών του.

Ελλειμματική παραγωγή Σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής, παρατηρώντας κανείς την ελληνική αγορά αγελαδινού γάλακτος διακρίνει πως με το πέρασμα του χρόνου η ψαλίδα στην ελλειμματικότητα της παραγωγής ανοίγει αντί να κλείνει. Αυτή η διαπίστωση επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά δεδομένα της γαλακτοκομικής περιόδου του έτους 2011-12, όταν η Ελλάδα -βάσει στοιχείων της Κομισιόν- για μια ακόμη φορά δεν κατάφερε να καλύψει το όριο της εθνικής ποσόστωσης των 861.000 τόνων. Η παραγωγή, σύμφωνα με τα στατιστικά του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος (ΕΛΟΓ), περιορίστηκε σε 632.217 τόνους, κατά περίπου 6.000 τόνους μικρότερη σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Κι αυτό παρότι η μέση τιμή του 2012 ήταν στα 45,5 λεπτά το κιλό, από 43,19 το 2011. Η ίδια τάση δυστυχώς καταγράφεται και στο πρώτο δίμηνο (για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία) του 2013, δεδομένου ότι οι ποσότητες που έχουν εισκομιστεί από τις γαλακτοβιομηχανίες είναι μειωμένες κατά 7,97% για τον Ιανουάριο και κατά 12,76% για το Φεβρουάριο, με τις μέσες τιμές επίσης να υποχωρούν στα

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /09

t&π

εστιαση στον κλαδο

Πτώση στην κατανάλωση Παρόμοια χαρακτηριστικά συρρίκνωσης μεγεθών εμφανίζει και η κατανάλωση του λευκού φρέσκου γάλακτος. Η αγορά καταγράφει σταθερά πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια και η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στην οικονομική κρίση που συμπιέζει την αγοραστική δύναμη του καταναλωτικού κοινού. Με βάση στοιχεία ισολογισμών των 57 μεγαλύτερων επιχειρήσεων του κλάδου, για το 2011 (σ. σ. όταν γράφτηκε το ρεπορτάζ οι ισολογισμού του 2012 δεν ήταν ακόμη γνωστοί), η αγορά γάλακτος, γαλακτοκομικών προϊόντων και παγωτών, διαμορφώθηκε σε περίπου 1,6 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας μικρή αύξηση εσόδων κατά 1,6%, έναντι του 2010, αλλά και σημαντικές ζημίες. Πιο συγκεκριμένα, για το 2012 η υποχώρηση της αγοράς σε όγκο, έναντι του 2011, ήταν σε ποσοστό 3,4%, ενώ σε αξία κινήθηκε σε μόλις -1,1% (στοιχεία της Nielsen Marketrack YTD2012). Ανάλογα καθοδικά με το λευκό, κινήθηκαν και οι άλλες κατηγορίες γάλακτος, όπως το υψηλής παστερίωσης (-3,3% σε όγκο σε σχέση με το 2011, ίσως λόγω υψηλότερης μέσης τιμής), το σοκολατούχο, τα συμπυκνωμένα κ.λπ.

Το γεγονός ότι η αξία της αγοράς πέρυσι μειώθηκε απλώς οριακά, εξηγείται εν μέρει από το ότι οι καταναλωτές, ακόμη και μέσα στην κρίση, είναι διατεθειμένοι να στραφούν και σε προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Γενικά, βέβαια, διαπιστώνεται ότι -όπως σε όλους τους κλάδουςη κατηγορία που κινείται ανοδικά είναι τα γάλατα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία και το 2012 ανέβασαν τα ποσοστά τους και την παρουσία τους στο καλάθι του Έλληνα καταναλωτή, με όπλο κυρίως τη χαμηλότερη τιμή σε σχέση με τις γνωστές ετικέτες. Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα της αγοράς είναι οι συχνές προσφορές και οι εκπτώσεις που πραγματοποιούν οι βιομηχανίες από κοινού με το λιανεμπόριο, με σκοπό να στηρίξουν τους δοκιμαζόμενους καταναλωτές και κατ’ επέκταση και την κατανάλωση για προϊόντα του κλάδου σε σχετικά υψηλά επίπεδα, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί με την ίδια ένταση και φέτος, καθώς οι οικονομικές συνθήκες εξακολουθούν να είναι πιεστικές στη χώρα, με τις δαπάνες -παρά τις περικοπές σε όλους τους τομείς- να αυξάνουν διαρκώς κυρίως μέσω της φορολογίας και την ίδια στιγμή τα έσοδα των νοικοκυριών να κινούνται αντιστρόφως ανάλογα.

Έκοψε και το γιαούρτι Θύμα του περιορισμένου διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, έχει πέσει όμως και η κατανάλωση γιαουρτιού, μολονότι το προϊόν ανήκει στην κατηγορία των ειδών πρώτης ανάγκης. Έτσι, για το 2012 η αγορά του βιομηχανοποιημένου γιαουρτιού κινήθηκε πτωτικά κατά 5,9% σε όγκο και 7,2% ως προς την αξία της, έναντι των αντίστοιχων επιδόσεων του 2011, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα στο κανάλι των σούπερ-μάρκετ η υποχώρηση ήταν 2% σε όγκο και 4% σε αξία (στοιχεία της Symphony IRI). Η ελαφρά αυτή πτωτική τάση στην αγορά γιαούρτης, σύμφωνα με τη διεύθυνση marketing της Κρι-Κρι, είναι γνώρισμα των τελευταίων χρόνων

Γίδινο γάλα - Δηλωθείσα ποσότητα (tn) 182.905 161.311 166.5101 66.235 166.433

146.943

154.144 152.197

0,4641

132.839 114.614

140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000

και δείχνει ότι η έχει γίνει περισσότερο έντασης τιμής. Κάτι το οποίο μαρτυρά, όπως αναφέρεται από τη ΜΕΒΓΑΛ, η άνοδος της ιδιωτικής ετικέτας και των οικονομικών συσκευασιών, με αιχμή εκείνη του 1 κιλού. Ο ανταγωνισμός στον κλάδο είναι ιδιαίτερα οξύς, καθώς στο γιαούρτι δραστηριοποιούνται αριθμητικά πολλές εταιρείες, ενώ υπάρχει και μεγάλη συχνότητα προσφορών τόσο από τις επιχειρήσεις, όσο και από τους λιανέμπορους. «Η ένταση των προωθητικών ενεργειών θα εξακολουθήσει να αυξάνεται και μέσα στη χρονιά που διανύουμε, γεγονός που φυσικά έχει επηρεάσει και τα οικονομικά στοιχεία των περισσοτέρων εταιρειών», επισημαίνει η διεύθυνση επικοινωνίας και marketing της ΔΕΛΤΑ. «Στην αγορά του γιαουρτιού και εν γένει των γαλακτοκομικών, παρατηρείται έντονη ανακατανομή μεριδίων, η οποία οφείλεται αφενός στην οικονομική στενότητα που αντιμετωπίζει μέρος των εταιρειών του κλάδου και αφετέρου στις συχνές προωθητικές ενέργειες. Η ανακατανομή αυτή, όμως, δεν φαίνεται να οδηγεί σε ενίσχυση τοπικών παικτών, αλλά κυρίως σε ενίσχυση των μεριδίων των εταιρειών που επιλέγουν την εντατικοποίηση των προωθητικών δράσεών τους με λανσαρίσματα και υποστήριξη νέων προϊόντων». Ηγέτιδα δύναμη σε ό,τι αφορά στο γιαούρτι ευρωπαϊκού τύπου, το οποίο περιλαμβάνει τις κατηγορίες στραγγιστό, αγελαδινό, οικογενειακές συσκευασίες, παιδικά, λειτουργικά και με φρούτα είναι η ΦΑΓΕ με μερίδιο το 2012 (βάσει στοιχείων Symphony IRI) της τάξης του 18,7%, ενώ στη δεύτερη θέση έχουν πλασαριστεί τα προϊό-

Γίδινο γάλα - Μέση τιμή (ευρώ/kg)

200.000 180.000 160.000

170.421

‘‘

Oι προωθητικές ενέργειες θα συνεχίσουν, κάτι που επηρεάζει τα οικονομικά στοιχεία των περισσοτέρων

‘‘

44,79 λεπτά ανά κιλό, έναντι 45,5 λεπτών πέρσι. Καμπανάκι ωστόσο, κρούει και ο τομέας της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίαςαφού και εδώ η παραγωγή γάλακτος σημειώνει κάμψη λόγω της εγκατάλειψης της δραστηριότητας από τους κτηνοτρόφους, συνεπεία του υψηλού κόστους διατήρησης των εκμεταλλεύσεων. Έτσι, στο επίπεδο του πρόβειου γάλακτος παρατηρείται ότι η συνολική δηλωθείσα ποσότητα το 2012 ανέρχεται σε περίπου 496,5 χιλ. τόνους και είναι λιγότερη κατά σχεδόν 25.000 τόνους σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο χρόνο. Στο ίδιο χρονικό διάστημα οι παραδόσεις γίδινου γάλακτος ανήλθαν σε 114,6 χιλ. τόνους κι επίσης υπολείπονται κατά σχεδόν 18.000 τόνους, έναντι των ποσοτήτων που δηλώθηκαν στον ΕΛΟΓ κατά το 2011.

0,5768 0,5766 0,5506

0,5800 0,5629

0,5536

0,5589

0,5409 0,5123 0,5179 0,4998 0,4957

10 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

0,5400 0,5200 0,5000 0,4800 0,4600

20.000 0 2002 2 003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

0,5600

0,4400

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

t&π

EΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

t&π

εστιαση στον κλαδο

η ΔΕΛΤΑ με 13%, η ΟΛΥΜΠΟΣ με 8,9%, η ΚριΚρι με 8,5%, η ΜΕΒΓΑΛ με 7,6%, η Danone με 6,6% και η Friesland Campina με 5,1%. Σε επίπεδο κατηγοριών, το στραγγιστό και οι οικογενειακές συσκευασίες του 1 κιλού, λόγω της χαμηλότερης τιμής τους, αλλά και επειδή φαίνεται πως καλύπτουν ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές ανάγκες της οικογένειας (μαγειρική, ζαχαροπλαστική, ατομική κατανάλωση κ.λπ.), έχουν αποκτήσει ξεκάθαρο προβάδισμα προτίμησης από το καταναλωτικό κοινό και ως εκ τούτου σημειώνουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη. «Η συσκευασία του 1 κιλού αποτελεί μια έξυπνη επιλογή από πλευράς των καταναλωτών» παραδέχονται τα στελέχη της ΔΕΛΤΑ, ενώ από την Κρι-Κρι υπενθυμίζεται ότι

το 2012 οι οικογενειακές συσκευασίες αύξησαν το μερίδιό τους στο 21% σε όγκο και στο 14% σε αξία, έναντι 16,7% και 11,2% αντίστοιχα, ένα χρόνο πριν. Περισσότερο ωφελημένη κατηγορία, ωστόσο, είναι αυτή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, καθώς για αυτά η οικονομική κρίση αποτέλεσε εφαλτήριο για την προσέλκυση καινούργιων καταναλωτών και για την ενίσχυση της διείσδυσής τους στην αγορά αφού, πέραν όλων των άλλων, για πολλούς καταναλωτές έχουν εικόνα και συσκευασία που ανταγωνίζεται ισάξια τα επώνυμα προϊόντα. «Τα προϊόντα της ιδιωτικής ετικέτας, όπως σε όλες τις κατηγορίες, έτσι κι εδώ κινούνται ανοδικά. Το 2012 συμμετείχαν με μερίδιο

Πρόβειο γάλα - Μέση τιμή (ευρώ/kg)

Πρόβειο γάλα - Δηλωθείσα ποσότητα (tn) 530.271 551.954 520.698 506.890 516.286498.059 496.301 460.593 352.082

412.158 416.941

13,7% σε όγκο και 8% σε αξία, έναντι 10,1% και 5,9% αντίστοιχα το 2011» εξηγούν τα στελέχη της Κρι-Κρι και εκφράζουν την πεποίθηση ότι το μερίδιό τους θα ενισχυθεί περαιτέρω το 2013. Όσον αφορά στις υπόλοιπες κατηγορίες γιαουρτιού, το μεγαλύτερο πλήγμα έχει δεχθεί το γιαούρτι με φρούτα, και μάλιστα σε διψήφιο ποσοστό καθώς, όπως διευκρινίζεται από τη ΔΕΛΤΑ, αποτελούν περισσότερο μια παρορμητική και λιγότερο προγραμματισμένη αγορά, σε αντίθεση με τις κατηγορίες των λευκών γιαουρτιών, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με το στραγγιστό, που εμφάνισε το 2012 οριακή άνοδο σε σχέση με το 2011. Καθοδική πορεία ακολουθούν, επίσης, τα παιδικά γιαούρτια, όπως και τα λειτουργικά.

600.000 500.000 400.000

0,9695 0,9484 0,9321 0,9350 0,9606 0,9039

0,9153 0,8684

0,8764 0,8249 0,8468

0,8000

300.000

0,6000

200.000

0,4000

100.000

0,2000

0

0,0000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

12 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

1,0000

30 000 20 000

t&π

- ,9 %

-12,96%

10 000

EΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ Ποσότητα αγελαδινού γάλακτος ανά μήνα 2013 έτους 2013 και σύγκριση ποσοτήτων με τον αντίστοιχο περσινό μήνα

Μέση τιμή αγελαδινού γάλακτος ανά μήνα έτους 2013 2012 2013 τιμών με τον αντίστοιχο περσινό μήνα και σύγκριση

60 000

50 451

0

40 000 30 000 20 000

- ,9 %

-12,96%

50 451

51 945

45 318

0,45050 57 166

50 000

45 31

54 820

56 515

0

58 485

0

54 042

0

53 213

0

52 116

0

49 515

10 000

49 223

0

Για το τρέχον έτος πάντως, οι πρώτες ενδείξεις 0,4505 είναι ενθαρρυντικές. Επικαλούμενη στοιχεία της 0,4450 Nielsen για το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος 2013, η ΔΕΛΤΑ επισημαίνει πως η εγχώρια αγορά γιαουρτιού εμφανίζει αύξηση 2,9%, προερχόμενη κυρίως από την κατηγορία του στραγγιστού, -4,62%άνοδο 11,5%, -5,92%αλλά και από τη που καταγράφει βελτίωση των τάσεων στις περισσότερες από τις υπόλοιπες υποκατηγορίες. Η εταιρεία προσβλέπει σε αυτή τη δυναμική και για το λόγο αυτό έχει επενδύσει σε νέα προϊόντα που άρχισε να τα λανσάρει από το τέλος του 2012, αυξάνοντας τα μεγέθη και τα μερίδιά της στην αγορά, με αποτέλεσμα να θέτει τις βάσεις, όπως τονίζεται, για περαιτέρω ανάπτυξη στη διάρκεια του έτους. Ανάλογες προσδοκίες διατηρεί και η Κρι-Κρι, η οποία αύξησε την αναγνωρισιμότητά της και τα μερίδιά της στην αγορά, σύμφωνα με όσα τονίζουν τα στελέχη της, με την καινούρια καμπάνια που υλοποίησε κατά το πρώτο δίμηνο του 2013, με αιχμή το 100% ελληνικό γάλα ημέρας. Όλοι οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς συμφωνούν πως έχει ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας για τις ίδιες στις διεθνείς αγορές, κυρίως λόγω της αποδοχής που έχει αποσπάσει το ελληνικού τύπου γιαούρτι στις ΗΠΑ και εσχάτως και στην Ευρώπη.

56,934 56,515 58.485

0

49 215

0

633 690

95 769

0,4723

60.000

0,4450

0,4641

0,0000

0,4543

0,0000

0,4513

0,0000

0,4452

0,0000

0,4448

0,0000

0,4464

0,0000

0,4498

0,0000

0,4511

0,0000

0,4536

0,0000

0,4535

0,0000

0,4550

0,4479

2011

0,29

-0,23% 1,38

2,99

1,04

-2,40% -2,42% -4,84% -4,31% -7,45%

0,4731

0,4641

0,4750 0,4700 0,4650 0,4600

0,4750 0,4700 0,4650

54.256

2012 54.613

0,4641 51.733

50.580 56.769

56.934

30.000

56.648

56.515

57.686

0,4543 58.485

10.000 0

0,4724

Εκτός από προοπτικές και προκλήσεις, όμως, ο κλάδος αντιμετωπίζει επίσης απειλές και κινδύνους. Οι συνομιλητές μας λίγο έως πολύ συμφωνούν πως κίνδυνοι είναι η περαιτέρω συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, η μετατροπή της αγοράς σε αγορά έντασης τιμή, η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, ο περιορισμός της αγοράς των προϊόντων impulse buying όπως είναι τα γιαούρτια με φρούτα, αλλά και τα επιδόρπια, η στροφή μεγαλύτερης μερίδας κατα2012 ναλωτών σε προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες συνολικά της οικογένειας, με συνέπεια την περαι56,515 τέρω58.485 μείωση των γιαουρτιών που απευθύνονται 54.042 σε συγκεκριμένα53.153 target group και έχουν λειτουρ52.046 49.144 47.064 49.047 γικό χαρακτήρα, όπως και 49.445 η υπέρμετρη χρήση εκπτωτικών ενεργειών, που ευτελίζει, όπως επισημαίνεται, την αξία των προϊόντων και των μαρκών, διότι σε κάθε περίπτωση τα προϊόντα πρέπει να έχουν και μια δίκαιη σχέση ποιότητας με την τιμή -0,23% 1,38 2,99 1,04 -2,40% -2,42% -4,84% -4,31% -7,45% και φυσικά μια πρόσθετη πίεση τα χρηματοοικονομικά των εταιρειών, όπως φαίνεται να συμβαίνει και στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας.

40.000

20.000 2,28

Κίνδυνοι και απειλές

0,4731

50.000 49.445 49.144 47.064 49.047

40%, επιτρέποντας στη διεύθυνση ανάπτυξης να ευελπιστεί ότι σύντομα θα αποτελούν το 20% του συνολικού κύκλου εργασιών της.

Μέση τιμή αγελαδινού γάλακτος ανά μήνα έτους 2012 και σύγκριση τιμών με τον αντίστοιχο μήνα του 2011 0,4724

54.042 53.153 52.046

0,66

0,0000

0,4505

0,4730

0,3000 0,2500 0,2000 0,1500 0,1000 0,0500

-5,92%

«Το ελληνικό γιαούρτι εξαπλώνεται 2012 όλο και2013πε0,5000 ρισσότερο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Αποκτά 0,4500 συνεχώς0,4000 καινούριους καταναλωτές που καθημε0,3500 ρινά μαθαίνουν για αυτό και είναι από τα προϊόντα 0,3000 που δημιουργούν μια υπεραξία και μια φήμη η 0,2500 οποία θα μπορέσει να αντέξει σε ανταγωνιστικές 0,2000 διεθνείς0,1500 πιέσεις από άλλες χώρες και αντίστοιχα 0,1000 προϊόντα», τονίζεται από τη γαλακτοβιομηχανία 0,0500 Κρι-Κρι.0,0000 «Όλες οι εταιρείες του κλάδου δίνουν έμφαση στον εξαγωγικό προσανατολισμό τους και θα πρέπει να υπάρξει βοήθεια και από τους αρμόδιους φορείς, ώστε αυτό που γίνεται με το ελληνικό γιαούρτι να γίνει και με άλλα προϊόντα». Το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό επισημαίνουν και από τη ΔΕΛΤΑ, με την υποσημείωση ότι «η εξωστρέφεια είναι και παραμένει κεντρικός στόχος 56,934 της εταιρείας και η πρόθεσή μας είναι 54.613 να επενδύ51.733 σουμε μελλοντικά στο χώρο αυτό». Από τη ΜΕΒΓΑΛ, ωστόσο, επισημαίνεται πως πολλές ελληνικές εταιρείες έχουν μεν στραφεί στις εξαγωγές, αλλά το κάνουν με άναρχο τρόπο και χωρίς στρατηγική. «Το βάρος πρέπει να δοθεί στην ποιότητα και να αποφευχθούν πρακτικές 0,66 2,28 0,29 price dumping». Ήδη οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν το 15% του ετήσιου τζίρου της ΜΕΒΓΑΛ και αυτή τη στιγμή τρέχουν με ποσοστό αύξησης

2012 έτους 2012 Ποσότητα αγελαδινού γάλακτος ανά μήνα και σύγκριση ποσοτήτων με τον αντίστοιχο μήνα του 2011 51.733

0

€

Θετικά μηνύματα

54.613

0,4450

-4,62% 0

47 436

0,5000 0,4500 0,4000 0,3500

52.474

54.042

52.607

53.153

53.328

52.046

50.670

18,14

51.646

15,53

12,68

0,4537 0,4535 0,4497 0,4510

0,4513 0,4452 0,4447 0,4463

49.445 49.144

10,13% 8,84

49.183

47.064

52.997

49.047

638.844

632.217

5,65

3,67

1,4 % -0,7 % -2,41% -3,05% -3,47%

0,4600 0,4550 0,4500 0,4450 0,4400 0,4350 0,4300

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /13 € 2012

2013

0 3998

0 4724

0 4095

0 4731

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

14 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

t&π

ΠΑΓΩΤΑ

ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ τον καιρό

Magic Caramel & Nuts Bar Bανίλια με καρδιά από σιρόπι καραμέλας, βουτηγμένο σε σοκολάτα γάλακτος και ξηρούς καρπούς (Algida).

Το παγωτό εμφανίζει hot δυναμική, ιδίως το καλοκαίρι, όταν οι θερμοκρασίες χτυπάνε κόκκινο. Του Λεωνίδ α Λιάμη, leoliamis@gmail.com

Ο

ι υψηλές πτήσεις του υδραργύρου για μεγάλο χρονικό διάστημα από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο του 2012, κράτησαν ζεστή την κατά τ’ άλλα παγωμένη αγορά του παγωτού στην Ελλάδα, που χαρακτηρίζεται από έντονη εποχικότητα, με την αύξηση σε αξία, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, να κυμαίνεται στο 4%, έναντι των επιδόσεων του 2011.

Ανεβαίνει το οικογενειακό «Η εγχώρια αγορά ήταν ανοδική τόσο για το ατομικό παγωτό, όσο και για το οικογενειακό, με τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης να καταγράφονται στο οικογενειακό», επισημαίνεται από τον όμιλο Unilever, στον οποίο ανήκουν δύο από τα πλέον γνωστά brands παγωτού στην Ελλάδα, η ΕΒΓΑ και η Algida, οι οποίες μαζί με την έτερη πολυεθνική Nestle κατέχουν σύμφωνα με εκτιμήσεις περί το 80% της αγοράς του κλάδου στη χώρα μας. Το υπόλοιπο 20% επιμερίζεται κατά 10% στην Κρι-Κρι και κατά το εναπομείναν 10% στους υπόλοιπους παίκτες της αγοράς όπως είναι οι Haagen Dazs, Mars, Δωδώνη κ.λπ. Αν και το παγωτό ως επί το πλείστον αποτελεί μια αυθόρμητη και μάλλον φθηνή αγορά που κατά γενική ομολογία συνιστά μια από τις απολαύσεις του καλοκαιριού, εντούτοις και σε αυτή την περίπτωση η κρίση

έχει αφήσει το στίγμα της. «Οι οικονομικές δυσκολίες έχουν επηρεάσει περισσότερο την κατανάλωση ανάμεσα στα διάφορα είδη παγωτού, με το οικογενειακό να αναπτύσσεται περισσότερο» επεξηγείται από τον μητρικό όμιλο των ΕΒΓΑ και Algida. «Ο κόσμος λόγω της κρίσης αποφεύγει τις εξόδους, οπότε συγκεντρώνεται περισσότερο στα σπίτια και έτσι καταναλώνει περισσότερο παγωτό σε οικογενειακές συσκευασίες». «Αυτό στο οποίο πράγματι έχει συμβάλλει η οικονομική κρίση είναι οι Έλληνες καταναλωτές να αναζητούν ολοένα και πιο προσιτές σε τιμή προτάσεις για την καθημερινή τους απόλαυση. Έτσι στο οργανωμένο λιανεμπόριο παρατηρούνται όλο και μεγαλύτερες προσφορές και εκπτώσεις με επακόλουθο οι όγκοι των πωλήσεων σε αυτό το κανάλι να εξελίσσονται ταχύτερα από την αξία των πωλήσεων», εξηγεί το τμήμα επικοινωνίας της Nestle. Στον παράγοντα κρίση αποδίδεται και η ανάπτυξη της γκάμας των πιο φθηνών παγωτών σε ατομικές συσκευασίες, τα οποία επίσης παραμένουν ψηλά στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Ήδη η Nestle διατηρεί μια οικονομική κατηγορία προϊόντων με τιμές που ξεκινούν από 0,50 ευρώ το παγωτό, ενώ ανάλογες κινήσεις έχουν κάνει κι οι ανταγωνιστές. «Στα ψυγεία της ΕΒΓΑ και της Algida ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει από μια μεγάλη γκάμα γεύσεων και τιμών. Μέσα σε αυτή τη γκάμα υπάρχουν και μάρκες που αποσκοπούν να προσφέρουν στον κατανα

Magic Pink Παγωτό σαμπάνια και σιρόπι με γεύση Marc De Champagne, σε επικάλυψη ροζ σοκολάτας Magic (Algida).

Big Milk Βανίλια Για τους λάτρεις των απλών κλασσικών γεύσεων, απαλή βανίλια σε πολύ προσιτή τιμή (Algida).

Solero Mojito Το αγαπημένο κοκτέιλ του καλοκαιριού σε γρανίτα με λάιμ, μέντα & ρούμι.

(Algida).

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /15

t&π

ΠΑΓΩΤΑ

γωτού κατά 15% σε αξία, αλλά παρόλα αυτά οι επιχειρήσεις του κλάδου κυρίως προσβλέποντας σε επαλήθευση των προβλέψεων για θεαματική αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού το φετινό καλοκαίρι, ευελπιστούν ότι και το 2013 θα είναι καλή χρονιά.

Οι δυσκολίες

λωτή οικονομικά προϊόντα που πάντα πληρούν τις αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής, ποιότητας και διανομής των παγωτών μας», υπογραμμίζεται και προστίθεται πως κάθε χρόνο οι δύο παγωτοβιομηχανίες του ομίλου επενδύουν στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να δίδεται η δυνατότητα λανσαρίσματος νέων και καινοτόμων γευστικών προτάσεων στη λογική value for money. Τα ατομικά παγωτά συνεχίζουν να έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά, με ποσοστό περίπου 67% σε αξία, ενώ οι οικογενειακές συσκευασίες ακολουθούν με 25%, αναφέρουν τα στελέχη της Κρι-Κρι και προσθέτουν πως περίπου 8%, σε αξία, είναι το μερίδιο των παγωτών ιδιωτικής ετικέτας. «Το ατομικό και οικογενειακό παγωτό εξυπηρετούν διαφορετικές καταναλωτικές ανάγκες. Στο μεν ατομικό παραδοσιακά κυριαρχούν

Pirulo Watermelon Γρανίτα με γεύση καρπούζι και «κουκούτσια» από κακάο. Φάτσα Βανίλια και σοκολάτα με γλυκά χαρακτηριστικά από κακάο (Nestle Ice).

16 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ξυλάκια και οι πύραυλοι, στο οικογενειακό που προορίζεται για κατανάλωση στο σπίτι, πέρα από τις πολυσυσκευασίες, που έχουν σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε και μια τάση για μικρότερες συσκευασίες όπως αυτή του νέου Nirvana στα 470ml, που προτιμώνται από καταναλωτές που αναζητούν σύνθετες γεύσεις σε μικρές ποσότητες», επισημαίνεται από τη Nestle, από την οποία, επίσης, χαρακτηρίζεται αναμενόμενο μέσα στην οικονομική συγκυρία που ζει η Ελλάδα, να αυξάνεται το μερίδιο των προϊόντων της ιδιωτικής ετικέτας και στο παγωτό. Σε κάθε περίπτωση όλες οι εταιρείες παραγωγής και εμπορίας παγωτών έχουν ενισχύσει την γκάμα των προϊόντων τους και για το 2013, όπως π.χ. η Κρι-Κρι με τη σειρά Master, μια νέα κατηγορία premium κυπέλλων σε οικογενειακές και ατομικές συσκευασίες, νέα παγωτά σε ξυλάκι για παιδιά κ.λπ. Αντίστοιχα η ΕΒΓΑ και η Algida έχουν και φέτος ανανεωμένη γκάμα, με νέα προϊόντα, αλλά και διαχρονικές προτάσεις γνωστές στο καταναλωτικό κοινό, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ακόμη ότι ειδικά η Algida έχει προβλέψει και δρομολογήσει μακροχρόνιες ενέργειες για τη διασφάλιση του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα από στρατηγικές συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς όπως τη Rain Forest Alliance κ.λπ., ενώ και η Nestle έριξε στη μάχη τα δικά τα καινούρια προϊόντα. Οι πρώτες ενδείξεις για φέτος (πρώτο δίμηνο) καταγράφουν πτώση της εγχώριας αγοράς πα-

Ο ουρανός, βέβαια, δεν είναι ανέφελος ούτε και για τον τομέα του παγωτού. Η οικονομική κρίση αποτελεί την πρώτη και σημαντικότερη δυσκολία και στην αγορά του κλάδου. «Σημεία πώλησης παγωτού κλείνουν, ενώ πρόβλημα δημιουργείται και από την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά γενικότερα» επισημαίνεται από τη Unilever. «Πέραν αυτών, η αγορά του παγωτού είναι μια δύσκολη και με μεγάλη εποχικότητα αγορά, με ένα εξαιρετικά ευαίσθητο προϊόν και εξαρτώμενη, σε επίπεδο πωλήσεων, σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες». «Ο Έλληνας καταναλωτής διατηρεί ακόμη την αντίληψη ότι το παγωτό είναι ένα καλοκαιρινό σνακ, κάτι που οδηγεί στην έντονη εποχικότητα της κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι αρχίζει να σκέφτεται το παγωτό μόλις φτιάχνει ο καιρός, γύρω στο Μάρτιο, και ξεκινά να περιορίζει την κατανάλωση από το Σεπτέμβριο και μετά», σημειώνεται από την ΕΒΓΑ και την Algida, για να προστεθεί πως σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρώπης, που δεν έχουν ούτε την ηλιοφάνεια, ούτε τις θερμοκρασίες της Ελλάδας, η κατά κεφαλήν κατανάλωση παγωτού είναι διπλάσια της ελληνικής, που διατηρείται χαμηλά σε μονοψήφια επίπεδα.

Barbie ξυλάκι Παγωτό βανίλια και φράουλα σε σχήμα καρδούλας (ΕΒΓΑ).

Strovilo Στριφογυριστή γρανίτα με άρωμα φράουλας, μοσχολέμονου και εξωτικών φρούτων (ΕΒΓΑ).

t&π

ΠΑΓΩΤΑ Νirvana Pleasures of the World: New York Cheesecake Σιρόπι φράουλας αναμειγνύεται με παγωτό μπισκότο και τραγανά κομμάτια μπισκότου (Nestle Ice).

Master ION Noisetta Παγωτό με γεύση σοκολάτα και φουντούκι και φουντούκια επικαλυμμένα με σοκολάτα γάλακτος ΙΟΝ (Κρι Κρι).

Αloma Sorbet Φράουλα & Σαντιγύ Παγωτό κρέμας και σορμπέ φράουλας με σιρόπι και κομμάτια φράουλας (Nestle Ice).

Master ION Αμυγδάλου Παγωτό με σοκολάτα ΙΟΝ σοκολάτα και σοκολατιασμένα αμύγδαλα (Κρι Κρι).

Ben & Jerry’s Peanut Butter Παγωτό φιστικοβούτυρο με μεγάλες μπουκιές φιστικοβούτυρου επικαλυμμένες με σοκολάτα.

SCANDAL Parfait Story by Stelios Parliaros Παρφέ κρέμα με γλυκό του κουταλιού βύσσινο και τραγανά κομμάτια από φουντούκια και αμύγδαλα (EBΓΑ).

Magnum Cookie Bανίλια με μεγάλα κομμάτια Cookies σε τραγανό χωνάκι και άφθονο σιρόπι σοκολάτας (Nestle Ice).

Nirvana Yogurt Dark Cookies Παγωτό γιαούρτι με σιρόπι σοκολάτας και μπισκότα κακάο (Nestle Ice).

Nirvana Yogurt Forest Fruits Παγωτό γιαούρτι με σιρόπι φρούτα του δάσους (Nestle Ice).

Cornetto Enigma Popcorn Παγωτό με γεύση ποπκορν, γαρνιρισμένο με καβουρδισμένους κόκκους ρυζιού και σιρόπι καραμέλας. (Αlgida).

t&π

επιχειρησεις

οι φουρνοι της

γειτονιας Διαφημίζονται ως τέτοιοι και έχουν μεγάλη πέραση. Το ερώτημα είναι αν οι οργανωμένες αλυσίδες αρτοσκευασμάτων και ζαχαροπλαστικής έχουν τα περιθώρια

ο

να μεγαλώσουν κι άλλο στο μέλλον.

Της Δέσποινα ς Κ αραγιαννοπούλου, lydia2001@gmail.com

ι απόψεις των τριών μεγαλύτερων παικτών -του Τάκη Μονεμβασιώτη που ελέγχει την Βενέτης, του Βασίλη Ευαγγέλου που διευθύνει την Απολλώνιο και του Κώστα Κύρου που είναι υπεύθυνος ανάπτυξης για την αλυσίδα Χωριάτικο- διίστανται.

O κ. Μονεμβασιώτης πιστεύει πως, μολονότι ο κλάδος των φούρνων συρρικνώνεται συνεχώς, το κενό που δημιουργείται δεν μπορεί να καλυφθεί εξολοκλήρου από τις αλυσίδες για πολλούς λόγους . «Οι βασικότεροι είναι ότι ολοένα και περισσότεροι πολίτες αφήνουν την πρωτεύουσα και επιστρέφουν στα χωριά τους, άρα το κοινό συρρικνώνεται. Επιπλέον δεν πρέπει να μας διαφεύγει και η τάση που εντείνεται μέρα με τη μέρα με πολλά νοικοκυριά να έχουν ξεκινήσει να παρασκευάζουν στο σπίτι ψωμί και άλλα αρτοσκευάσματα για εξοικονόμηση χρημάτων». Στην αντίπερα όχθη, ο κ. Ευαγγέλου εκτιμά ότι οι οργανωμένες αλυσίδες αρτοσκευασμάτων έχουν μεγάλο μέλλον. «Εισιτήριο για την ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξή τους είναι η ποικιλία προϊόντων που διαθέτουν, η οποία μπορεί να καλύψει κάθε ανάγκη και απευθύνεται σε όλα τα βαλάντια». Σύμφωνος με αυτήν την άποψη είναι και ο κ. Κύρου. Συμπληρώνει ότι μία ακόμη παράμετρος που αναμένεται να συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη των αλυσίδων είναι οι κανόνες υγιεινής που ακολουθούνται. «Ο καταναλωτής και ξέρει και έχει άποψη. Όταν έχει να επιλέξει ανάμεσα σε ένα φούρνο που διαθέτει περιορισμένη ποικιλία ειδών και υποστηρίζεται από παλιά μηχανήματα και μία οργανωμένη αλυσίδα που μοιάζει με μπουτίκ πολυάριθμων και λαχταριστών εδεσμάτων, σαφώς και επιλέγει τη δεύτερη». Κανείς μπορείς να βρει σε ένα κατάστημα οργανωμένης αλυσίδας περισσότερους από 400 κωδικούς προϊόντων . Οι τρεις εταιρείες, παρόλο που ξεκίνησαν ως αλυσίδες άρτου, σήμερα στους χώρους τους αναπτύσσουν πέντε διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων: Άρτος, ζαχαροπλαστική, ροφήματα, σφολιάτες και σάντουιτς. Αν και όλες κινούνται σταθεροποιητικά ή αυξητικά, μία εξ αυτών συγκεντρώνει απώλειες και μάλιστα σημαντικές,

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /19

t&π

επιχειρησεις Απολλώνιο

Frank ze Paul

Το Χωριάτικο Νέες επεκτάσεις ετοιμάζει και η αλυσίδα Χωριάτικο που σήμερα αναπτύσσεται με 14 εταιρικά σημεία πώλησης και 10 συνεταιρικά καταστήματα, στα οποία η εταιρεία ελέγχει το 50% του κεφαλαίου. Πρώτη προτεραιότητα του ιδιοκτήτη της αλυσίδας, Άγγελου Γιαννακόπουλου, είναι η επέκταση του σήματος στην ευρύτερη

Αν και το Χωριάτικο δεν έχει μετοχική σχέση με τους Αττικούς Φούρνους (που μόλις άνοιξαν και στο Κολωνάκι), οι 2 αλυσίδες δεν είναι άγνωστες μεταξύ τους, καθώς τη δεύτερη δημιούργησε ο γιος του ιδιοκτήτη της πρώτης, Γιώργος Γιαννακόπουλος. Οι Αττικοί Φούρνοι λειτουργούν 7 καταστήματα και ετοιμάζουν άλλα 8 μέσα στο έτος.

20 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

πρέπει να μας ‘‘Δενδιαφεύγει και η

τάση που εντείνεται μέρα με τη μέρα, με πολλά νοικοκυριά να έχουν ξεκινήσει να παρασκευάζουν στο σπίτι ψωμί και άλλα αρτοσκευάσματα για εξοικονόμηση χρημάτων

‘‘

της τάξεως του 25-30%. Πρόκειται για την κατηγορία με τα είδη ζαχαροπλαστικής και ο λόγος των απωλειών είναι ότι δεν αποτελούν αγαθά ανάγκης αλλά πολυτέλειας. Αναμφίβολα η πορεία της καταναλωτικής ζήτησης είναι ο παράγοντας που επηρεάζει καθοριστικά την ανάπτυξη των αλυσίδων μέσω της προσθήκης νέων σημείων πώλησης στο δίκτυο των καταστημάτων που ελέγχουν. Ωστόσο ο συγκεκριμένος παράγοντας δεν είναι και ο μοναδικός καθώς ο κ. Ευαγγέλου θίγει το θέμα των ενοικίων. «Μολονότι τα ενοίκια έχουν πέσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, συγκριτικά με το τι ισχύει στην αγορά, με τα περισσότερα νοικοκυριά να έχουν λυγίσει υπό το βάρος της φοροεπιδρομής και των κουτσουρεμένων τους εισοδημάτων, εξακολουθούν κατά την γνώμη μου να είναι ακριβά».

περιοχή του λεκανοπεδίου Αττικής. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη έχει κλείσει 6 νέα σημεία πώλησης μέχρι τα τέλη του έτους. Την ίδια στιγμή συζητά την επέκταση του σήματος και εκτός Αθηνών, παραμερίζοντας το όποιο ρίσκο υπάρχει καθώς στην επαρχία επικρατεί έντονος τοπικισμός.

Απολλώνιο Το προσεχές διάστημα ένας ακόμη κρίκος πρόκειται να προστεθεί στο δίκτυο της αλυσίδας αρτοσκευασμάτων και ειδών ζαχαροπλαστικής Απολλώνιο. Όπως μας ανέφερε ο κ. Ευαγγέλου, το πολύ σε ένα μήνα θα λειτουργεί καινούργιο κατάστημα στο Παλαιό Φάληρο, ενώ μέχρι τα τέλη του έτους αναμένεται να προστεθούν άλλα τέσσερα νέα σημεία πώλησης. Σήμερα η αλυσίδα που επεκτείνεται αποκλειστικά στο λεκανοπέδιο Αττικής περιλαμβάνει 23 καταστήματα. Η προϊοντική γκάμα της αλυσίδας -με το κάθε κατάστημα να εμπορεύ-

εται περί τους 400 κωδικούς- χωρίζεται στα αρτοσκευάσματα, στα είδη ζαχαροπλαστείου, στα ροφήματα, στα σνακ και στα σάντουιτς. Σε οικονομικό επίπεδο, ο κ. Ευαγγέλου εκτιμά ότι τη φετινή χρήση τα αποτελέσματα θα είναι ακόμη καλύτερα από τα περυσινά όπου η μητρική πέτυχε πωλήσεις 13,5 εκ. ευρώ και το δίκτυο 22,3 εκ. ευρώ. Ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι λόγω της κρίσης, η ανάπτυξη δεν θα είναι οργανική αλλά θα προέλθει από τα νέα σημεία πώλησης που θα προστεθούν στο δίκτυο.

Βενέτης Μπήκε δυνατά και στο χώρο του delivery. Ήδη 15 από τα 60 καταστήματα της αλυσίδας κάνουν παραδόσεις, ενώ με εντατικούς ρυθμούς προχωρά και η ανάπτυξη με νέα καταστήματα. Πρόσφατα προστέθηκε ακόμη ένα κατάστημα στην Καλλιθέα και έπονται άλλα 4-5 στην ευρύτερη περιφέρεια του λεκανοπεδίου. Σε οικονομικό επίπεδο, οι πωλήσεις του δικτύου θα ξεπεράσουν φέτος τα 40 εκ. ευρώ και της εταιρείας τα 23 εκ. ευρώ. Το 2010 η εταιρία εισήγαγε ένα νέο concept καταστήματος, το Βενέτη Food Hall με ολοκληρωμένες προτάσεις για κάθε ανάγκη του καταναλωτή: Πλήρες πρωινό, πλούσιες ποικιλίες καφέ, ροφήματα, επώνυμο γλυκό και υγιεινό, σπιτικό φαγητό από τη μεσογειακή κουζίνα με την υπογραφή του σεφ Γιάννη Τζελέπη. Παράλληλα τα νέα premium καταστήματα Βενέτη 1948 έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά το ψήσιμο αρτοσκευ-

t&π

επιχειρησεις Βενέτης 1948

ασμάτων σε ανοικτούς ξυλόφουρνους και την πολύ μεγάλη γκάμα προϊόντων αρτοποιίας. Με αφορμή τη συμπλήρωση 65 χρόνων παρουσίας και ανάπτυξης στην ελληνική αγορά, ο Φούρνος Βενέτη πρόσφατα προχώρησε σε μείωση τιμών σε 200 προϊόντα που φτάνει ως 18% σε μία ευρεία γκάμα προϊόντων, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες της εποχής.

Νέα11/23/12 άφιξη: Frank ze Paul 11:09 AM Page 1

FINAL:22x14.2

Δύο νέα αρτοποιεία-ζαχαροπλαστεία σύμφωνα

με τα γαλλικά πρότυπα εγκαινίασε πρόσφατα ο κυπριακός όμιλος Imperial Trading Co Ltd ιδίων συμφερόντων του L.P.Ellinas Group που συνεχίζει να επενδύει στην ελληνική αγορά. Τα Frank Ze Paul βρίσκονται στο Παλαιό Φάληρο (Αγ. Τριάδος 36 & Άρεως 103, Πλ. Ντάβαρη) και στην Δροσιά (στο 1 της Λεωφόρου Μαραθώνος) με χαρακτηριστικό το open-space παρασκευαστήριο. Δεν πωλούν τίποτα προ-παρασκευασμένο ή κατεψυγμένο, αλλά καθημερινά φρέσκο ψωμί σε μεγάλη ποικιλία, σάντουιτς, κέϊκ, τσουρέκια,

κουλουράκια, cookies, σφολιατοειδή, τούρτες, πάστες, παγωτά και αυθεντικά λιβανέζικα γλυκά, όλα σε προσιτές τιμές, ενώ αναλαμβάνουν και catering για πάρτι ή επαγγελματικές συναντήσεις. Τα αρτοποιήματα επιμελείται ο βραβευμένος Master Baker Δημήτρης Γρίβας ενώ τα γλυκά ο βραβευμένος Pasrty Chef Zozef Azzam. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Frank Ze Paul ήδη σχεδιάζει την ανάπτυξη της αλυσίδας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

CHEP ΠΑΛEΤΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ

Ανεβάζει τις πωλήσεις σας

στην πρώτη θέση!

ΝΕΑ ΕΙΔΙΚΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΠΑΛΕΤΑ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙ ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΣΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ! ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΤΑ ΟΦΕΛΗ

4πλη είσοδος Σταθερές διαστάσεις 400x600x145 mm Εξοικονόμηση έως 50% του χώρου αποθήκευσης Εύκολη στο χειρισμό Συμβατή με όλα τα πρότυπα είδη εξοπλισμού Από εγγυημένα υλικά για την ασφάλεια και υγιεινή των προϊόντων

Μεταφορά και αποθήκευση εμπορευμάτων μαζί με την παλέτα Μείωση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας Προστασία εμπορευμάτων από καταστροφές και μολύνσεις Εξαιρετική ασφάλεια για συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά

Γραφεία Αθήνας Αγ. Κωνσταντίνου 40 • 151 24, Μαρούσι • Τ. 210 61 06 608 • F. 210 61 06 607 Γραφεία Θεσσαλονίκης Ακαδήμου & Μακρυγιάννη, 562 24 • T. 210 61 79 933 • F. 210 61 06 607 www.chep.com/gr

ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΙΣ ΠΩ ΛΗΣΕΙΣ

Αυξάνει την ορατότ ητα των προϊόντων στο ράφι Μειώνει σημαντικά τις καθυστερήσεις στον ανεφοδιασμό του ραφιού Βελτιώνει την αγορ αστική εμπειρία

TO ΨΩΜΙ ΤΟΥ ΤΟΣΤ

Αν και στην κατηγορία του τυποποιημένου άρτου υπάρχουν πολλές παραλλαγές, το ψωμί του τοστ είναι αυτό που την ελέγχει σε ποσοστό πάνω από 80%, εξηγώντας έτσι και την πρόσφατη είσοδο της Ε.Ι. Παπαδόπουλος στην αγορά.

κ

Της Δέσποινα ς Κ αραγιαννοπούλου, lydia2001@gmail.com

Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας καταλαμβάνουν το 33% της αγοράς.

22/ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

άποτε το συσκευασμένο ψωμί ιδίως του τοστ- αποτελούσε είδος πολυτελείας και προνόμιο των λιλιπούτειων καταναλωτών, σήμερα έχει εξελιχθεί σε είδος ανάγκης για όλη την οικογένεια, καθώς πολυάριθμες και χρονοβόρες υποχρεώσεις κρατούν τα μέλη της για πολλή ώρα εκτός σπιτιού. Το δεδομένο αυτό σε συνδυασμό με την καινοτομία που χαρακτηρίζει την κατηγορία έχει δημιουργήσει νέα περιθώρια ανάπτυξης και δυναμική προοπτική. Μολονότι κανείς θα περίμενε τα σκήπτρα της κατηγορίας να τα κρατά μία επώνυμη παρουσία, ρόλο πρωταγωνιστή έχουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με το μερίδιο τους να έχει σκαρφαλώσει στο 33%. Ακολουθούν η Καραμολέγκος που ελέγχει το 31,9% της αγοράς, η Κρις Κρις με 24,5% και τελευταία η Κατσέλης με 7,6%. Αν και ήρθαμε σε επαφή με στελέχη όλων των εταιριών για να κατα-

γράψουμε τις εκτιμήσεις τους για την αγορά και τις επικρατέστερες τάσεις που θα καθορίσουν την πορεία της, αυτό δεν κατέστη δυνατό με την Κατσέλης, η οποία φημολογείται ότι λόγω των σημαντικών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει, έχει περιορίσει τον αριθμό των κωδικών που ελέγχει στην κατηγορία σε μόλις 5. Συνολικά το 2012 ο όγκος της αγοράς του ψωμιού τοστ ανήλθε στους 22.782 τόνους ενισχυμένος κατά 6,2% έναντι του 2011, ενώ σε αξία διαμορφώθηκε στα 78,9 εκ. ευρώ. Το πρώτο φετινό τρίμηνο ο όγκος των πωληθέντων ανήλθε στους 6.032 τόνους (+2% έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος) και σε αξία στα 19,9 εκ. ευρώ, διαγράφοντας μείωση κατά 4,3 % έναντι της αντίστοιχη περυσινής περιόδου.

Καραμολέγκος: Κλειδί η καινοτομία Η καινοτομία ανέκαθεν αποτελούσε κινητήριο μοχλό ανάπτυξης στο συσκευασμένο ψωμί. «Από τα

t&π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

πρώτα βήματα της υιοθέτησης της κατηγορίας μέχρι και τα σημερινά -σχεδόν απόλυτα- ποσοστά διείσδυσής της, οι εξελίξεις είναι μεγάλες και η Αρτοβιομηχανία Καραμολέγκος Α.Ε. έχει συμβάλλει καταλυτικά σε αυτές» σημειώνει ο marketing director Πάρις Σκανδάλις. «Από την εγκατάσταση παραγωγής φυσικού προζυμιού και το λανσάρισμα του πρώτου ψωμιού για τοστ με φυσικό προζύμι το 1999, το πρώτο Καραμολέγκος Ψίχατοστ του 2003 μέχρι τις Φωλιές του 2013, η Καραμολέγκος Α.Ε. ανοίγει συνεχώς νέους δρόμους για την κατηγορία, επενδύοντας στην καινοτομία. Ειδικότερα δε για τις Φωλιές, το πρώτο διπλωτό ψωμί για σάντουιτς, η καινοτομία έγκειται τόσο στο ίδιο το προϊόν όσο και στη διαδικασία παραγωγής του. Οι Φωλιές είναι ένα νέο, μοναδικό ψωμί, ιδανικό για σάντουιτς. Νόστιμο και αφράτο που διπλώνει στη μέση και αγκαλιάζει κάθε ποικιλία υλικών, επιτρέποντας στον καταναλωτή να απολαύσει κάθε στιγμή της ημέρας τα πιο πρωτότυπα, χορταστικά και οικονομικά σάντουιτς μέσα και έξω από το σπίτι. Τα πρώτα δείγματα επίδοσης στην αγορά, με το μερίδιό της μάρκας στη συνολική κατηγορία του συσκευασμένου ψωμιού να ξεπερνά το 11% σε αξία τις πρώτες εβδομάδες λανσαρίσματος με μόλις 2 κωδικούς, δείχνουν ότι μιλάμε για ένα νέο concept που απαντά σε πραγματικές ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή και επομένως για ένα νέο segment στην κατηγορία συσκευασμένο ψωμί με τεράστιες δυνατότητες επέκτασης και ανάπτυξης. Η δημιουργία ενός τόσο διαφοροποιημένου προϊόντος απαιτεί όμως και πρωτοποριακές μεθόδους παραγωγής, απλά γιατί δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις. Σεβόμενη πάντα τις παραδοσιακές αξίες της αρτοποίησης, η Αρτοβιομηχανία Καραμολέγκος Α.Ε. ανέπτυξε εξ ολοκλήρου in-house μία πρωτότυπη παραγωγική διαδικασία που περιλαμβάνει πλήθος ευρεσιτεχνιών, τις οποίες μάλιστα θέλει να κατοχυρώσει καταθέτοντας σχετική αίτηση στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας».

Elbisco: Ανάπτυξη των brands Η Εlbisco είναι και η πρώτη που λανσάρισε στην

αγορά ψωμί του τοστ το 1967. Όπως μας τόνισε στέλεχος της εταιρείας, «έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να προσαρμόζουμε το σήμα Κρις Κρις στις εκάστοτε διατροφικές ανάγκες της κάθε εποχής. Το 2005 λανσάραμε τις Φέτες Ζωής που δημιούργησαν το segment της υψηλής διατροφικής αξίας, ενώ το 2009 κάναμε μία ακόμη επανάσταση με το Τόστιμο, προϊόν που έφερε σημαντικές καινοτομίες όπως τη μαλακότητα και την ξεχωριστή γεύση. Η Elbisco διευρύνει συνεχώς το προϊόντικό χαρτοφυλάκιο του Κρις Κρις Τόστιμο, όπως για παράδειγμα με τη γεύση τσουρέκι με αυθεντική μαστίχα Χίου. Παράλληλα, συνεχίζει να επενδύει στην οικογένεια ψωμιών σε φέτες υψηλής διατροφικής αξίας Κρις Κρις Φέτες Ζωής αφού τον Ιανουάριο κυκλοφόρησε το πρώτο χωριάτικο ψωμί σε φέτες με σύμμεικτο αλεύρι, σουσάμι και προζύμι. Ήδη το συγκεκριμένο προϊόν αποτελεί τον δεύτερο καλύτερο κωδικό σε πωλήσεις των προϊόντων για όλη την οικογένεια, ενώ η κύρια χρήση του είναι η ίδια με αυτή του φρέσκου ψωμιού από τον φούρνο». Με δεδομένο ότι ο καταναλωτής του σήμερα ξοδεύει μετά από πολύ σκέψη ακόμη και αν οι αγορές του αφορούν είδη πρώτης ανάγκης, η Εlbisco έχει επιλέξει να επικεντρωθεί σε πρωτότυπες ενέργειες που αναδεικνύουν το brand experience μέσα στο σημείο πώλησης, προωθώντας ταυτόχρονα το branding στην καθημερινότητα των καταναλωτών. Για παράδειγμα, σε πρόσφατες γευστικές δοκιμές του Κρις Κρις Τόστιμο σε σούπερ-μάρκετ, με κάθε αγορά, αντί για εκπτωτικό κουπόνι, ο καταναλωτής έπαιρνε ένα branded δοχείο για τοστ.

E.I.Παπαδόπουλος: Παραδοσιακές αξίες Αν και νέος παίκτης στη συγκεκριμένη αγορά, η Ε.Ι. Παπαδόπουλος κινείται με μεγάλες αξιώσεις και σε αυτό συμβάλλει η πρωταγωνιστική παρουσία που ήδη έχει στο ράφι όσον αφορά στα μπισκότα αλλά και τις φρυγανιές. Η product manager της εταιρείας, Πρέκα Μα-

34.240.904

34.754.232

1,5%

121.656.693

118.267.137

-2,8%

ρούσσα, πιστεύει ότι βασικά ζητούμενα του καταναλωτή είναι πρώτον η καλή γεύση, αφού οι χρήσεις του συσκευασμένου ψωμιού είναι πολλαπλές, και δεύτερον η ποικιλία καθώς πρέπει να καλύπτει την προτίμηση όσο το δυνατόν περισσότερων μελών της οικογένειας. «Ποικιλία στη γεύση και δυνατότητα του ψωμιού να ταιριάζει τόσο με γλυκούς όσο και αλμυρούς συνδυασμούς. Και η ποιότητα του προϊόντος είναι πολύ σημαντική για τον καταναλωτή. Εκλεκτές πρώτες ύλες, προϊόν χωρίς συντηρητικά και πρόσθετα, σωστή σύσταση του προϊόντος προκειμένου να μπορεί να διατηρηθεί αφράτο και μαλακό μέχρι τη λήξη του, φροντισμένη και εύχρηστη και πρακτική συσκευασία που διευκολύνει στην αποθήκευση του. Τέλος, οι καταναλωτές έχουν ανάγκη από προϊόντα που φέρουν παραδοσιακές αξίες. Χτίζοντας σε αυτή την ανάγκη δημιουργήσαμε το Χωριανό Παπαδοπούλου, ένα χωριάτικο ψωμί σε φέτες με αγνά και εκλεκτά υλικά, φυσικό προζύμι, χωρίς συντηρητικά και πρόσθετα, όσο πιο κοντά στις αξίες και τη γεύση του παραδοσιακού χωριάτικου ψωμιού. Σαφέστατα όλα τα ανωτέρω πρέπει να συνοδεύονται από σωστές τιμές, καθώς το εισόδημα του καταναλωτή είναι πλέον μειωμένο. Θεωρώ λοιπόν ότι μπαίνοντας η Ε.Ι. Παπαδόπουλος σε αυτή την κατηγορία με δύο νέες προτάσεις για τον καταναλωτή, το Χωριανό και το Γεύση2 («γεύση στο τετράγωνο»), θα ανατρέψει την εικόνα που έχουμε μέχρι σήμερα».

Πηγή: Nielsen

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /23

t&π

εστιαση στον κλαδο

Με το βλέμμα στο θερμόμετρο Της Δήμητρα ς Μανιφάβα, dmanifava@hotmail.com

Μ

ε νέα προϊόντα, στα οποία δίνεται κυρίως έμφαση στην προστασία της υγείας, με μειώσεις τιμών σε δημοφιλείς κωδικούς καθώς και με προσφορές στις πολυσυσκευασίες επιχειρούν οι βιομηχανίες, ελληνικές και πολυεθνικές, που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των αναψυκτικών και των χυμών να συγκρατήσουν τις απώλειες που υφίστανται. Το επώνυμο εμφιαλω-

Nέα προϊόντα, μειώσεις τιμών kai προσφορές στις πολυσυσκευασίες για τισ βιομηχανιεσ αναψυκτικων.

Εμφιαλωμένο νερό 2012 1

99.940.942 t 25.698.488

2012

(Πηγή: Nielsen)

24/ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

μένο νερό από την άλλη, του οποίου βεβαίως μεγάλο μέρος των πωλήσεων πραγματοποιείται στα λεγόμενα μικρά σημεία πώλησης (περίπτερα, καταστήματα ψιλικών και κλειστές αγορές, όπως κυλικεία) φαίνεται ότι χάνει σταδιακά τη μάχη στο ράφι των σούπερ-μάρκετ, όπου επικρατούν ολοένα και περισσότερο τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Αυτό που προκαλεί ανησυχία στις βιομηχανίες και των τριών κλάδων είναι το ενδεχόμενο να προστεθούν και άλλα λουκέ-

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1

µ µ

1

2013/ 2012 ( %)

-1,0%

17.907.186

-6,3%

11,2%

4.435.954

3,3%

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1 1

µ µ

2013/ 2012 ( %)

114.235.637

-0,3%

20.695.323

-3,7%

27.757.680

9,1%

4.677.720

-0,9%

t&π

εστιαση στον κλαδο

Η αύξηση της τουριστικής κίνησης θα ευνοήσει ιδιαιτέρως τις πωλήσεις στα μικρά σημεία πώλησης και στην πολύπαθη κρύα αγορά

τα σε ό,τι αφορά τα σημεία πώλησης, καθώς μόνος το 2012 έκλεισαν περίπου 15.000. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών, αν και αποφεύγουν δημοσίως να προβούν σε εκτιμήσεις, εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι για τη φετινή χρονιά για τρεις κυρίως λόγους: Πρώτον, από νωρίς φέτος επικράτησαν υψηλές θερμοκρασίες και συνολικά το καλοκαίρι προβλέπεται να είναι ιδιαιτέρως θερμό. Παραδοσιακά στα θερμά καλοκαίρια παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης χυμών, αναψυκτικών και νερού. Δεύτερον, φέτος αναμένεται ρεκόρ αφίξεων τουριστών από το εξωτερικό, καθώς υπολογίζεται ότι θα φτάσουν περί τα 17 εκατομμύρια άτομα. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης θα ευνοήσει ιδιαιτέρως τις πωλήσεις στα μικρά σημεία πώλησης και στην πολύπαθη “κρύα αγορά” (μαζική εστίαση, καφετέριες, μπαρ). Τρίτον, το σοκ από την επίδραση της αύξησης του ΦΠΑ στο 23% έχει σε μεγάλο βαθμό παρέλθει και έχουν προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα τόσο οι εταιρείες παραγωγής όσο και οι καταναλωτές.

Πιστοί οι Έλληνες στα επώνυμα αναψυκτικά Τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια είναι ορατά ήδη από τα στοιχεία του α’ τριμήνου του 2013 σε ό,τι αφορά στον κλάδο των αναψυκτικών, όπου τα τρία τελευταία χρόνια αναπτύσσεται έντονος ανταγωνισμός σε νέα προϊόντα και τιμές με την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων να ενισχύεται διαρκώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen με βάση μετρήσεις σε σούπερ-μάρκετ άνω των 100τ.μ. στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη, συμπεριλαμβανομένων των καταστημάτων Lidl και εξαιρουμένων των καταστημάτων της αλυσίδας Σκλαβενίτης, οι πωλήσεις των αναψυκτικών ανήλθαν το α’ τρίμηνο του 2013 σε 40.443.974 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το αντίστοιχο

Αναψυκτικά 2012 1

189.950.813 t 22.322.014

2012

(Πηγή: Nielsen)

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1

µ µ

1

2013/ 2012 ( %)

-0,2%

40.443.974

7,2%

9,9%

4.481.371

-1,1%

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1 1

µ µ

τρίμηνο του 2012 κατά 7,2%. Μάλιστα, η αξία των πωλήσεων αναψυκτικών ιδιωτικής ετικέτας υποχώρησε κατά 1,1% το ίδιο διάστημα. Σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων εμφανίζεται αυξημένος συνολικά για την αγορά κατά 5% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2012. Η αύξηση αυτή σε συνδυασμό μάλιστα με τις ισχυρές αντοχές που επιδεικνύουν τα επώνυμα αναψυκτικά έναντι των αναψυκτικών ιδιωτικής ετικέτας σχετίζεται κατά κύριο λόγο με την τιμολογιακή πολιτική που ακολούθησαν οι εταιρείες. Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι ακόμη και ο ηγέτης της αγοράς, η Coca-Cola Τρία Έψιλον προχώρησε από το Φεβρουάριο σε καθαρές μειώσεις τιμών στους τιμοκαταλόγους και μάλιστα στις συσκευασίες που προορίζονται κυρίως για την κατανάλωση στο σπίτι. Για παράδειγμα μειώθηκε από 7,2% έως 8,2% η τιμή για την Coca-Cola στη συσκευασία του ενός λίτρου, κατά 5,1% η τιμή της συσκευασίας του 1,5 λίτρου, ενώ προχώρησε και σε μείωση κατά 11,6% και στη συσκευασία του 1,5 λίτρου για τα προϊόντα Fanta. Η Pepsico από την πλευρά της έχει σχεδόν σε μόνιμη βάση προσφορές στις πολυσκευασίες δημοφιλών κωδικών της, όπως για παράδειγμα της Pepsi Max με έκπτωση 25%. Οι προωθητικές ενέργειες στις μεγάλες συσκευασίες και στις πολυσκευασίες υπαγορεύονται από την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών και την στροφή των καταναλωτών στη διασκέδαση εντός σπιτιού. Η Λουξ και η ΕΨΑ από την πλευρά τους επιχειρούν να αποσπάσουν μερίδια προβάλλοντας αφενός το γεγονός ότι πρόκειται για αμμιγώς ελληνικές εταιρείες και λανσάροντας στην αγορά νέα προϊόντα. Το στοιχείο αυτό της ελληνικότητας φαίνεται ότι αξιοποιεί το τελευταίο διάστημα και η ΕΠΑΠ (Ένωση Παρασκευαστών Αεριούχων Ποτών) με έδρα την Ορεστιάδα, η οποία έχει εισέλθει δυναμικά στον κλάδο με τη Green Cola, προϊόν το οποίο βρίσκεται στα ράφια ήδη τριών μεγάλων αλυσίδων σούπερ-μάρκετ (Μαρινόπουλος, ΑΒ Βασιλόπουλος και Σκλαβενίτης). Η εταιρεία μέχρι το 2010 είχε συνεργασία με την Coca-Cola

2013/ 2012 ( %)

155.637.843

-4,7%

32.195.163

5,1%

35.460.470

-0,6%

7.267.142

8,0%

Τα στοιχεία αφορούν τις μετρήσεις σε καταστήματα άνω των 100 τ.μ. στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη, συμπεριλαμβανομένων των καταστημάτων Lidl. Στις μετρήσεις δεν περιλαμβάνονται τα καταστήματα της αλυσίδας Σκλαβενίτης.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /25

t&π

εστιαση στον κλαδο

3E για την εμφιάλωση των προϊόντων του ομίλου αλλά μετά τη λήξη της συνεργασίας η ακριτική βιομηχανία αποφάσισε να ανοίξει τα δικά της φτερά, κάτι που το κάνει ήδη με επιτυχία.

Έμφαση στην υγιεινή διατροφή Σε ό,τι αφορά ειδικά το δεύτερο, δηλαδή την παραγωγή καινοτόμων, υγιεινών προϊόντων, η ΕΨΑ μετά τη βιολογική λεμονάδα και πορτοκαλάδα στα τέλη του 2011, το 2012 ήταν η πρώτη εταιρεία που λάνσαρε αναψυκτικά και τσάι με το γλυκαντικό στέβια, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία, ενώ πριν από λίγο καιρό έριξε στην ελληνική αγορά ένα ακόμη καινοτόμο προϊόν,

την ΕΨΑ Lemon Cola Light, επίσης με στέβια, η οποία πρόσφατε έλαβε τιμητικές διακρίσεις σε διεθνή διαγωνισμό γεύσης. Στο πλαίσιο της παραγωγής αναψυκτικών που δεν βλάπτουν την υγεία, πρόσφατα η Coca-Cola 3Ε λάνσαρε στην ελληνική αγορά και την Coca-Cola Zero χωρίς καφεΐνη. Τα νέα προϊόντα αποτελούν το κυριότερο μέσο για να ανταπεξέλθουν οι εταιρείες σε ό,τι αφορά την κατηγορία των χυμών, η οποία υφίσταται μεγαλύτερο πλήγμα σε σύγκριση με τα αναψυκτικά. Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, η οποία δεν είχε ποτέ μεγάλη παράδοση στην κατανάλωση έτοιμων χυμών λόγω της ύπαρξης μεγάλης ποικιλίας νωπών φρούτων όλες τις εποχές

του χρόνου, η κρίση ήρθε να δώσει τη χαριστική βολή σε ένα προϊόν που για αρκετούς θεωρείται πολυτέλεια. Από τα στοιχεία της Nielsen προκύπτει ότι το 2013 επιταχύνεται ο ρυθμός υποχώρησης των πωλήσεων χυμών και μάλιστα υφίστανται πλήγμα όχι μόνο οι επώνυμοι χυμοί αλλά και οι χυμοί ιδιωτικής ετικέτας. Έτσι, ενώ το 2012 η αγορά των χυμών συνολικά υποχώρησε σε αξία κατά 1,3% σε σχέση με το 2011, το α’ τρίμηνο του 2013 η μείωση των πωλήσεων φτάνει το 8,8%, ενώ ειδικά οι πωλήσεις των χυμών ιδιωτικής ετικέτας εμφανίζουν μείωση κατά 4,4%. Ανάλογη είναι η εικόνα και στον όγκο πωλήσεων, ο οποίος το α’ τρίμηνο υποχωρεί στο σύνολο της κα-

t&π

εστιαση στον κλαδο

Xυμοί 2012 1

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1 1

µ µ

2013/ 2012 ( %)

138.797.361

-1,3%

24.149.505

-8,8%

40.419.003

6,6%

7.484.342

-4,4%

2012

2012/2011 (

%)

1

µ

2013

1 1

µ µ

2013/ 2012 ( %)

128.537.031

-6,8%

23.199.975

-7,3%

52.803.674

-2,5%

9.946.494

-4,4%

(Πηγή: Nielsen)

τηγορίας κατά 7,3% και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατά 4,4%. Οι μειώσεις στις τιμές δεν έχουν φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και για το λόγο αυτό οι εταιρείες επικεντρώνονται στην παραγωγή νέων προϊόντων και συσκευασιών. Η Amita, ο πλέον ιστορικός χυμός στην Ελλάδα, καθώς ήταν ο πρώτος συσκευασμένος που λανσαρίστηκε στην ελληνική αγορά το 1983 κυκλοφόρησε φέτος σε μία ακόμη γεύση, μανταρίνι και ποροτκάλι μαζί. Μια άλλη πρωτοπορία για τους χυμούς της Coca-Cola 3Ε είναι ότι φέτος κυκλοφορούν και στη νέα χάρτινη συσκευασία της Tetra Pak στο μικρό μέγεθος, πρόκειται για την Tetra Prisma Aseptic 330ml με το γνωστό πρακτικό καπάκι ασφαλείας DreamCap έτσι ώστε οι ατομικοί χυμοί Amita, Amita Motion και Frulite να καταναλώνονται με

μεγαλύτερη ευκολία και να μπορούν επίσης να αποθηκευθούν, χωρίς να αλλοιώνονται τα συστατικά τους.

Το επώνυμο νερό χάνει τη μάχη στο ράφι Μάχη μέχρι εσχάτων δίνουν από την άλλη οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εμφιαλωμένο νερό σε ό,τι αφορά τις τιμές στις οποίες πωλούν τα προϊόντα τους στα σούπερ-μάρκετ, ενώ τη μάχη της “κρύας αγοράς” κερδίζουν οι εταιρείες που έχουν ισχυρά δίκτυα διανομής και καλές σχέσεις με τους χονδρεμπόρους (κάβες). Ο ανταγωνισμός παραμένει εξαιρετικά σκληρός, παρά το γεγονός ότι πλέον από την αγορά απουσιάζει ένας ισχυρός παίκτης, το νερό Ήβη Λουτρακίου, μετά την απόφαση της Pepsico-Ήβη να αναστείλει τη λειτουργία της

μονάδας εμφιάλωσης στο Λουτράκι Κορινθίας. Δεν είναι τυχαίο ότι παρά τις προσπάθειες για μείωση της τιμής μέσα από διαρκείς προωθητικές ενέργειες στην τρίτη θέση από πλευράς μεριδίων με περίπου 16% βρίσκονται τα νερά ιδιωτικής ετικέτας, ενώ στις δύο πρώτες θέσεις με μερίδιο περίπου 20% έκαστη κατατάσσονται η Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων (με το σήμα Βίκος) και η Χήτος ΑΒΕΕ με το Ζαγόρι. Τα στοιχεία της Nielsen δείχνουν ακριβώς αυτή την διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, η οποία είναι εμφανής τόσο στα στοιχεία του 2012 όσο και σε αυτά του 2013. Ειδικότερα, ενώ συνολικά η αγορά εμφιαλωμένου νερού υποχώρησε το 2012 σε σχέση με το 2011 κατά 1%, οι πωλήσεις των νερών ιδιωτικής ετικέτας αυξήθηκαν κατά 11,2%. Το πρώτο τρίμηνο του 2013 οι πωλήσεις συνολικά εμφανίζουν κάμψη 6,3%, όμως τα νερά ιδιωτικής ετικέτας καταγράφουν αύξηση 3,3%. Η μεγάλη βεβαίως υποχώρηση των πωλήσεων προέρχεται από τη μείωση της ζήτησης στην “κρύα αγορά”, εξαιτίας της κρίσης που διέπει τον κλάδο της μαζικής εστίασης. Αν και είναι δύσκολο να μετρηθεί, οι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η κάμψη των πωλήσεων νερού στην “κρύα αγορά” υποχωρεί το 2013 σε σχέση με το 2012 κατά περίπου 20%. Καταλύτης, βεβαίως, των εξελίξεων και για τους τρεις κλάδους και ειδικά για τα αναψυκτικά και το εμφιαλωμένο νερό θα είναι οι θερμοκρασίες και η διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς βεβαίως και η τουριστική κίνηση.

t&π

αποσταγματα

Τσίπουρο & Ούζο

νικα το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, anteπitiθεται το ούζο στο εξωτερικό, πρόβλημα το παράνομο και επικίνδυνο χύμα τσίπουρο.

t&π

αποσταγματα

Του Τριαντάφυλ λου Πετκ ανόπουλου, Qfood@otenet.gr

Π

αραδοσιακά η χώρα ήταν μοιρασμένη ως προς τις προτιμήσεις της. Στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία προτιμούν το τσίπουρο με γλυκάνισο, στην Ήπειρο το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, στην Κρήτη την τσικουδιά (κι αυτή τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο) ενώ στα νησιά, την Πελοπόννησο και την Αθήνα το ούζο. Αυτό τώρα αλλάζει. Το ποτό που σημειώνει ραγδαία άνοδο στην κατανάλωσή του εν μέσω οικονομικής κρίσης είναι το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο. Το προτιμούν και οι νέοι -σε αντίθεση με τους παλιούς που ψηφίζουν σταθερά ούζο. Ωστόσο το τσίπουρο είναι από τα πιο δύσκολα θέματα που μπορεί να ασχοληθεί κανείς δημοσιογραφικά καθώς η μεγαλύτερη ποσότητα που κυκλοφορεί στην αγορά είναι χύμα, παράνομο, άγνωστης προέλευσης δεν μπορείς να υπολογίσεις μεγέθη, να μιλήσεις για ανταγωνισμό ή εξαγωγές.

‘‘

αυτά τα μερίδια. Η οικονομική δυσκολία κάνει τους καταναλωτές να πιουν ένα καραφάκι εκεί που έπιναν τρία. Επίσης, όσο κι αν σας φανεί περίεργο, μας δυσκολεύει και η κάμψη της οικοδομικής δραστηριότητας μια και οι εργάτες συνήθως έπιναν ένα ούζο μετά τη δουλειά. Από την άλλη μας ευνοεί η μόδα με τα μεζεδοπωλεία, τα ουζερί, τα τσιπουράδικα και τα ρακάδικα. Φαίνεται ότι οι νέοι έχουν ακόμη χαρτζιλίκι». Ως προς τη μεταξύ τους σχέση στην αγορά, τα τελευταία χρόνια το ούζο έχασε κάποιους καταναλωτές του, το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο αναπτύσσεται ιλιγγιωδώς, ακόμη και με τα επίσημα στοιχεία, ενώ ο μεγάλος χαμένος είναι το τσίπουρο με γλυκάνισο. Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Τσάνταλης, «το τσίπουρο ανεβαίνει διαρκώς. Ως απόστγμα, το θεωρούν πιο φυσικό προϊόν και πιο παραδοσιακό από το ούζο. Επίσης έχει να επιδείξει περισσότερα τοπωνύμια από το ούζο που έχει μόνο τη Μακεδονία, τη Λέσβο και το Πλωμάρι. Το ούζο συνδέεται περισσότερο με τη μάρκα. Το παράδοξο βεβαίως είναι ότι οι καταναλωτές, αν και προτιμούν το τσίπουρο για τους λόγους που ανέφερα και είναι κυρίως ποιοτικοί, πίνουν το χύμα που είναι κακής ποιότητας. Ίσως θεωρούν ότι είναι ακόμα πιο φυσικό και δεν γνωρίζουν τι γίνεται με τις παράνομες αποστάξεις και ότι δεν υπάρχει κανένας κρατικός έλεγχος». Και ο κ. Κατσαρός συμφωνεί ότι στην αγορά κερδίζει

Μας έμεινε μόνο 1 ελληνικό οινοπνευματοποιείο από 6-7. Παράλληλα έκλεισαν τα εργοστάσια ζάχαρης και χάσαμε ένα εξαιρετικό λίπασμα που δεν μας κόστιζε τίποτε

Η εσωτερική αγορά για το ούζο και το τσίπουρο είναι πεσμένη κατά 30%, μας λέει ο παραγωγός και ούζου και τσίπουρου στον Τύρναβο Νίκος Κατσάρος. «Αναφέρομαι φυσικά στο νόμιμο τσίπουρο και όχι στο χύμα το οποίο πιθανότατα έχει πάρει

‘‘

το τσιπουρο νικα το ουζο

Το τσίπουρο (ή τσικουδιά) είναι το απόσταγμα των στεμφύλων της σταφυλής. Η παραγωγή του ξεκινά από την επιλογή των ποικιλιών των σταφυλιών, συνεχίζεται με την προσεκτική ζύμωση των στεμφύλων τους (τις φλούδες που μένουν μετά το πάτημα των σταφυλιών και την εξαγωγή του μούστου για την παραγωγή κρασιού) και ολοκληρώνεται με την αργή απόσταξη τους (των ήδη ζυμωθέντων στεμφύλων). Στην απόσταξη η τέχνη του αποσταγματοποιού έγκειται στο να αιχμαλωτίσει τα αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά του σταφυλιού, όπως διαμορφώθηκαν μετά τη ζύμωση των στεμφύλων και να δώσει τη δική του πινελιά στο χαρακτήρα του τελικού αποστάγματος. Τα κλάσματα της απόσταξης χωρίζονται σε κεφαλές, καρδιά και ουρές. Οι κεφαλές έχουν υψηλό αλκοολικό βαθμό και περιέχουν ενώσεις με δριμεία γεύση και επιθετικό άρωμα ενώ οι ουρές είναι ανώτερες αλκοόλες με βαρύ άρωμα και γεύση. Οι κεφαλές και οι ουρές απομακρύνονται και μπαίνουν ξανά ςστον αποστακτήρα μαζί με την επόμενη παρτίδα, ενώ η καρδιά, το πιο ποιοτικό τμήμα της απόσταξης μετά την αραίωση, ωρίμανση και φιλτράρισμα, οδηγείται στην εμφιάλωση. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι αν για λόγους άγνοιας ή κόστους, όπως γίνεται συχνά, δεν αφαιρεθούν οι κεφαλές και οι ουρές, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Πολύ περισσότερο όταν πουλιούνται πολύ φτηνά (αφού είναι για πέταμα) μόνο οι κεφαλές και οι ουρές, γιατί και αυτό συμβαίνει.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /29

t&π

αποσταγματα

01 Tσίπουρο Άβατον Τσάνταλη

Λαμπερό και διαυγές, με λεπτό και βουτυράτο άρωμα. Στρογγυλό και φρουτώδες στόμα με γλυκιά και μεστή γεύση. Γεμάτο και ελαφρά επιθετικό κάποιες φορές. Γλυκό τελείωμα. Στο τσίπουρο μας περιμένει εθνική τραγωδία. Παντού γίνονται εκριζώσεις αμπελώνων χωρίς νέες φυτεύσεις. Σε λίγο δεν θα έχουμε πρώτη ύλη να αποστάξουμε, οπότε κινδυνεύουμε να μην έχουμε ούτε τσίπουρο από ελληνικά σταφύλια. Απόδειξη ότι ενώ το Leader και το ΕΣΠΑ επιδοτούν την αποσταγματοποίηση, σα χώρα δεν έχουμε καθόλου προτάσεις.

κατά κράτος το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο. «Ακόμη και σε περιοχές όπου παραδοσιακά έπιναν με γλυκάνισο όπως η Θεσσαλία και η Μακεδονία, ακόμη και στον Τύρναβο, άντρο του τσίπουρου με γλυκάνισο, τώρα πίνουν πια χωρίς. Κατάλαβαν ότι ο γλυκάνισος καλύπτει τα αρώματα ενός καλού τσίπουρου. Συνέβαλε φυσικά το γεγονός ότι όλοι οι παραγωγοί έχουμε κάνει μεγάλες προσπάθειες και βελτιώσαμε την ποιότητα του τσίπουρου. Αυτό σημαίνει επενδύσεις ως προς τη ζύμωση (ανοξείδωτες δεξαμενές, ψύξη), καλύτερα σταφύλια, μονοποικιλιακά προϊόντα και άμβυκες πολλαπλής απόσταξης».

το προβλημα του χυμα τσιπουρου Η μετακίνηση της κατανάλωσης προς το τσίπουρο δυστυχώς γίνεται προς το χύμα τσίπουρο που είναι και παράνομο και επικίνδυνο. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό καθώς χύμα τσίπουρο (του μπάρμπα από το χωριό «που ξέρει και το προσέχει») σημαίνει: • Επικίνδυνο λόγω κακής πρώτης ύλης (με τσαμπιά, ακατάλληλα σταφύλια κ.λπ.) και λαθών στην απόσταξη (αυξομείωση θερμοκρασίας, μη πέταμα των γεμάτων από μεθανόλη «κεφαλών» και «ουρών», χρήση μολυβδοσωλήνων ή μολυβδοκολλήσεων).

Το τσίπουρο και η τσικουδιά αναγνωρίστηκαν σαν προστατευόμενες ονομασίες ποτών που παράγονται αποκλειστικά στην Ελλάδα και για κάποιες περιοχές καθιερώθηκαν οι αντίστοιχες γεωγραφικές ενδείξεις: Τσίπουρο Θεσσαλίας, Τσίπουρο Μακεδονίας, Τσίπουρο Τυρνάβου και Τσικουδιά Κρήτης.

30 / IOYNIΟΣ 2013

• Παράνομο γιατί είτε το παρασκευάζουν σε ακατάλληλους χώρους είτε το εισάγουν από όμορες χώρες για να αποφεύγουν τη φορολογία και το διακινούν πάντα στο όνομα ενός καλού μπάρμπα από το χωριό.

• Τεράστιες απώλειες φόρων για το κράτος και μάλιστα σε μια τόσο άσχημη οικονομία.

• Πολύ κακή ποιότητα. Ένα ποτό που απλά καίει χωρίς κανένα άρωμα (συχνά με άσχημες μυρωδιές).

• Καμιά δυνατότητα ελέγχου.

• Πολύ πιο φτηνό. Εδώ λοιπόν είναι το θέμα: φτηνό για το κοινό, τεράστια κέρδη για τους επιτήδειους, τεράστιες απώλειες φόρων για τη χώρα, αθέμιτος ανταγωνισμός στους νόμιμους παραγωγούς, τεράστιος κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών, καμιά ποιοτική εξέλιξη για το ποτό. Η απόσταξη των στεμφύλων για την παραγωγή του τσίπουρου είναι μια σύνθετη διαδικασία η οποία για να έχουμε ποιοτικό αποτέλεσμα απαιτεί γνώσεις, εμπειρία και σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό. Αυτό δεν μπορούν να το πετύχουν σε μεγάλες ποσότητες ούτε οι μπαρμπαδες από το χωριό ούτε οι παράνομοι αποστάκτες. Ένας μεγάλος αριθμός από νόμιμους και καλούς παραγωγούς πασχίζουν σήμερα να παράξουν τσίπουρο με τα καλύτερα σταφύλια, την καλύτερη επεξεργασία, τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής και μας έχουν φέρει στο ποτήρι και στη μύτη μας μικρά θαύματα, πληρώνοντας ταυτόχρονα όλους τους φόρους που τους αναλογούν, όμως ο κόπος τους δεν δικαιώνεται εξαιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού από το χύμα. Ο κ. Μπαμπατζιμόπουλος πιστεύει ότι «υπάρχει σοβαρή εξέλιξη ως προς το παρεμπόριο και το λαθρεμπόριο του τσίπουρου. Μετά από προσφυγές στην ΕΕ, επίκειται ο αποχαρακτηρισμός του από γεωργικό προϊόν. Έτσι

02 Τσίπουρο Οικογένειας Αποστολάκη

Λαμπερό και διάφανο με φίνα αρώματα που φέρνουν τριαντάφυλλα. Στρογγυλό στόμα, γλυκό και ζεστό, με το αλκοόλ να ξεχωρίζει χωρίς να ενοχλεί. Πολύ κομψό και ευχάριστο.

03 Tσίπουρο Ηδωνικό

Κώστα Λαζαρίδη

Προϊόν πολλαπλής απόσταξης που εκμηδενίζει τις δύσοσμες ουσίες, προστατεύοντας παράλληλα το ευαίσθητο άρωμα του αποστάγματος. Με φρουτώδη χαρακτήρα εκλεκτών ποικιλιών σταφυλιού, μύτη με διακριτικά άνθη πορτοκαλιάς, γεμάτο στόμα με γευστική διάρκεια και καλή επίγευση.

04 Varvaki Tsikoudia

Καθαρό, με λιπαρά δάκρυα. Μύτη από ώριμα φρούτα και σταφίδες, αλλά όχι πολύ φίνα. Γλυκό και αλκοολικό στόμα, τραγανό, ελαφρύ με καλή επίγευση.

05 Τσικουδιά Κρήτης Kretaraki

Διαυγές χρώμα με λιπαρά δάκρυα. Έ ντονα αλκοολική αλλά και φρουτώδης μύτη. Αρκετά ισορροπημένο, μαλακό, ευχάριστα όξινο και με γλυκό τελείωμα.

t&π

αποσταγματα

t&π

αποσταγματα

32 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

t&π

αποσταγματα

θα πάψει η στρεβλότητα που υπάρχει στην αγορά. Γιατί αυτή τη στιγμή διακινούνται 1 εκ. λίτρα νόμιμο και 6,7 εκ. λίτρα παράνομο τσίπουρο κυρίως από σταφίδα που έρχεται από Τουρκία ή Ιράκ στο 1/3 της τιμής».

ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ για το τσιπουρο Οι παράγοντες ποιότητας ενός τσίπουρου όπως αναφέρονται στο βιβλίο Το Τσίπουρο και η Τσικουδιά, Το Ελληνικό απόσταγμα στεμφύλων των Ευάγγελου Ηρ. Σουφλερού και Βασίλειου Ροδοβίτη είναι: Παραγωγή της πρώτης ύλης -Να αποφεύγονται οι ποικιλίες με χοντρόφλουδες ράγες (όπως οι επιτραπέζιες) και τα απομεινάρια της διαλογής καθώς αποτελούν αιτία για παραγωγή υψηλών ποσοτήτων μεθανόλης.

-Να έχουν σταματήσει οι ψεκασμοί όπως και η θείωση του αμπελώνα αρκετά πριν τη συγκομιδή.

-Η ζύμωση να πραγματοποιείται σε ανοξείδωτες δεξαμενές και όχι σε χαλύβδινες χωρίς επένδυση, πλαστικές ή ξύλινες με ανεπιθύμητες οσμές. Διατήρηση της πρώτης ύλης -Η στεμφυλόμαζα να διατηρείται σε απουσία αέρα.

-Ο χρόνος παραμονής ή διατήρησης των στεμφύλων να είναι σύντομος. Χειρισμοί στην απόσταξη -Απομάκρυνση των «κεφαλών» και «ουρών».

-Εφαρμογή διπλής απόσταξης για την παραγωγή του διπλοβρασμένου αποστάγματος, το οποίο είναι ποιοτικά καλύτερο του απλοβρασμένου.

-Η αποστακτική συσκευή να είναι χάλκινη για βελτίωση του αρώματος.

-Αποφυγή γανώματος (επικασσιτέρωσης) του καζανιού.

-Αποφυγή χρήσης μολυβδοσωλήνων σε τμήματα της αποστακτικής συσκευής ή μολυβδοκολήσεων. Χειρισμοί μετά την απόσταξη -Συσκευασία του αποστάγματος σε γυάλινη φιάλη και διατήρησή του σε δροσερό και σκοτεινό μέρος. Όποιος νομίζει λοιπόν ότι ο μπάρμπας του κουμπάρου του, ο ταβερνιάρης με το «εγγυημένο» ή ο τύπος που πουλάει φτηνό τσίπουρο στη λαϊκή του παρέχει ένα ποτό που μπορεί να πληροί αυτές τις

προϋποθέσεις, ας το εμπιστευτεί.

Ούζο, το ελληνικό ποτό Το ούζο είναι το κύριο εθνικό μας προϊόν, μια και σε οποιονδήποτε κάτοικο του πλανήτη πεις τη λέξη «ούζο» θα σου απαντήσει αμέσως «Ελλάδα». Είναι ένα απόσταγμα που οφείλει τους οργανοληπτικούς χαρακτήρες του στις ουσίες που χρησιμοποιούνται για τον αρωματισμό του. Ο γλυκάνισος, ο μάραθος, ο αστεροειδής άνισος, η μαστίχα, η κανέλα, το γαρύφαλλο, ο κορίανδρος, η ρίζα αγγελικής, το φλαμούρι, το κάρδαμο (κακουλές), η μέντα κ.ά., μπήκαν στον άμβυκα για να εξευγενίσουν το απόσταγμα. Η διαφοροποίηση στο ούζο εξαρτάται από την ποσότητα του γλυκάνισου και του μάραθού που θα χρησιμοποιηθεί. Το ούζο της Μυτιλήνης έχει περισσότερο γλυκάνισο ενώ της Μακεδονίας μάραθο. Άλλα κριτήρια στη γεύση του είναι η ένταση και η λιπαρότητα, οι οποίες δημιουργούν μαζί με το νερό πλούσιο γαλάκτωμα, καθώς και η γλυκύτητα. Από εκεί και πέρα παίζει ρόλο και η συνταγή της κάθε οικογένειας. Πολλοί χρησιμοποιούν στο καζάνι κυδώνια, φιρίκια, διάφορα βότανα, ενώ σημασία έχει ενδεχομένως και το νερό. Το ούζο του Συνεταιρισμού Τυρνάβου έχει δική του ξεχωριστή γεύση γιατί παράγεται από οινικό οινόπνευμα (το μόνο). Είναι πιο παχύ και καλά δομημένο. Το κλασικό ούζο, με 20% απόσταγμα, χρειάζεται διάφορα βελτιωτικά γλυκαντικά για να διατηρηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σταθερό. Μπορεί να είναι πολύ φίνο αλλά και ελαττωματικό. Το 100% αποσταγμένο είναι πιο σταράτο και δυνατό, καλύτερα ομογενοποιημένο στη βάση του για να κρατάει τις χαρισματικές του ιδιότητες ακλόνητες στο χρόνο. Οι πότες το θεωρούν πιο σκληρό αλλά και πιο αυθεντικό. Πιο σημαντικός παράγοντας ποιότητας στο ούζο όμως είναι πώς νιώθεις το κεφάλι σου την επομένη και αν διψάς ή έχεις τραχύ στόμα το βράδυ. Αυτά φυσικά μπορούν να συμβούν και για άλλους λόγους όπως αν έχεις φάει πολύ και άτσαλα ή αν έχεις πιει πολύ. Σε ένα βάθος χρόνου, όμως, μπορεί να διαπιστώσει κανείς αν αυτά του

01 Ούζο

Βαρβαγιάννη Μπλε

Πλούσιο σε άρωμα εκλεκτού γλυκάνισου από το Λισβόρι. Ισορροπημένο σε αλκοόλ με άψογο θόλωμα. Πολύ φίνο και ντελικάτο. Ένα καλοφτιαγμένο και χαρακτηριστικό παραδοσιακό ούζο του Πλωμαρίου.

02 Ούζο

Συνεταιρισμού Τυρνάβου Καλά

δομημένο ούζο, ρουστίκ θα λέγαμε, με διακριτικό άρωμα, αρκετά παχύ, με γεμάτο στόμα και μια ιδιαίτερη γλυκιά γεύση και επίγευση χάρις στο οινικό οινόπνευμα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του.

03 Ούζο Σαμαρά

Γλυκό και μαλακό στο στόμα, με πικάντικο τελείωμα και αρώματα από γαρίφαλο και ποικιλία εσπεριδοειδών.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /33

t&π

αποσταγματα

04 Ούζο Μίνι Αισθητή η παρουσία του οινοπνεύματος, καλής έντασης άρωμα με κυρίαρχο τον γλυκάνισο Λισβορίου και άρωμα Μαστίχας Χίου. Mε επίγευση μπαχαρικών, μια κλασική ετικέτα.

05 Ούζο

Πλωμαρίου Ισίδωρου Αρβανίτη

συμβαίνουν όταν πίνει ένα συγκεκριμένο ούζο. Σήμερα παράγεται ούζο σε όλη την Ελλάδα από περίπου 300 παραγωγούς με διαφορετικό μέγεθος και τρόπο διανομής. Το μεγαλύτερο μέρος είναι συγκεντρωμένο σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, ορισμένες από τις οποίες μάλιστα έχουν εξαγοραστεί από μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους που έχουν αναλάβει και τη διανομή τους (το 12 από την Άμβυξ, το Μίνι από την ΕΠΟΜ - Pernod Ricard Hellas, Αρβανίτης από τη Β.Σ. Καρούλιας, ο Τσάνταλης). Χαρακτηριστικό της συγκέντρωσης είναι ότι οι πρώτες 6 επιχειρήσεις καλύπτουν περίπου το 70% της αγοράς. Η Λέσβος θεωρείται ο τόπος του ούζου στην Ελλάδα καθώς εκεί παράγεται το 50% περίπου της συνολικής ελληνικής παραγωγής από πάνω από 10 παραγωγούς ενώ εκεί εδρεύου ν οι τρεις από τις τέσσερις πρώτες εταιρίες στην παραγωγή ούζου. «Το ούζο σήμερα ούτε που συγκρίνεται ποιοτικά με του παρελθόντος. Το δυσάρεστο όμως είναι ότι δεν χρησιμοποιείται πια ελληνικό οινόπνευμα καθώς μας έμεινε μόνο 1 ελληνικό οινοπνευματοποιείο από 6-7. Παράλληλα έκλεισαν τα εργοστάσια ζάχαρης και χάσαμε ένα εξαιρετικό λίπασμα που δεν μας κόστιζε τίποτε. Παίρναμε την μελάσα, φτιάχναμε οινόπνευμα και από το οινόπνευμα ούζο. Σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι ζούσαν από αυτά, ανεξάρτητα από την τιμή της ζάχαρης την οποία οι τεχνοκράτες δεν έβρισκαν ανταγωνιστική. Τώρα έχουμε ένα εθνικό προϊόν από οινόπνευμα που εισάγουμε από παντού», μας λέει ο Ανέστης Μπαπατζιμόπουλος.

34 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

το ούζο σταθερά πρώτο στισ εξαγωγεσ Στις εξαγωγές το ούζο παίρνει το αίμα του πίσω καθώς εξάγεται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από το τσίπουρο, σε μια σχέση 80% προς 20%. Οι εξαγωγές καλύπτουν το 40-45% της συνολικής εγχώριας παραγωγής ούζου. Είναι πιο γνωστό ως όνομα και οι ξένοι το καλοκαίρι αυτό μαθαίνουν στα νησιά. Πολλές φορές, Έλληνες παραγωγοί στο εξωτερικό, για να εξηγήσουν τι είναι το τσίπουρο, λένε ότι είναι κάτι σαν την γκράπα. Όπως επισημαίνει ο κ. Τσάνταλης «το ούζο πάει πολύ καλύτερα στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα στη βασική αγορά, τη Γερμανία, όπου βρίσκει κανείς πια παντού και premium ούζο και φτηνό own label. H κατανάλωση είναι επίσης ικανοποιητική. Το τσίπουρο είναι πιο ακριβό και δεν είναι ευρύτερα γνωστό. Αν δεν υπήρχε το πρόβλημα με το χύμα και είχαν αναπτυχθεί περισσότερες μάρκες, θα είχε και καλύτερη πορεία στο εξωτερικό». Ο κ. Μπαμπατζιμόπουλος μας ενημερώνει για τις χώρες προορισμού. «Ο Καναδάς αρχίζει και ζητάει τσίπουρο. Η Γερμανία ζητάει πιο ποιοτικό ούζο. Η Κίνα αρχίζει να ανεβαίνει, όμως δυσκολεύουν κάθε εισαγωγή βάζοντας διάφορα εμπόδια. Πρέπει να έχεις οπωσδήποτε συνεταίρο με προσβάσεις σε κρατικούς φορείς. Να σημειώσουμε ότι ένα νησί της Κίνας παράγει τον καλύτερο γλυκάνισο του κόσμου. Οι Γερμανοί τον χρησιμοποιούν για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, οι δε Κινέζοι σε φαγητά».

Kλασική ετικέτα, ισορροπημένη γεύση με αρμονική συνύπαρξη γλυκάνισου και μάραθου. Πλούσιο αρωματικά, γλυκόπιοτο, μέτρια μαλακό και με ευχάριστο γαλάκτωμα.

06 Ούζο

Μπαμπατζίμ Εξαιρετικό ούζο Μακεδονίας από παλιά πολίτικη συνταγή. Δυνατή γεύση, με το γλυκάνισο να δίνει την ξεχωριστή του νότα. Πολύπλοκο και φινετσάτο άρωμα που βγάζει πιπέρι και κύμινο.

07 Ούζο 12 Κλασικό, από παλιά μυστική συνταγή από την Πόλη. Διπλοβρασμένο, άρωμα με πολύπλοκο χαρακτήρα όπου η μαστίχα και το μαύρο πιπέρι συνοδεύουν το γλυκάνισο. Σχετικά καλό θόλωμα.

08 Ούζο Veto Αρώματα λεμονανθών μαζί με γλυκάνισο. Στόμα απλό, ευχάριστο, καλή επίγευση, με θόλωμα αρκετά ζωντανό.

t&π

αποσταγματα

Πώς τα απολαμβάνουμε To ούζο είναι το πιο κοινωνικό ποτό, έχει παράδοση και φιλοσοφία. Όσοι το μοιράζονται έρχονται πιο κοντά, μιλούν πιο εύκολα. Είναι το ποτό της συντροφιάς και της εξομολόγησης. Καθαρά οργανοληπτικά, πρέπει να διακρίνει κανείς την καθαρότητα στο άρωμα και την κομψή γεύση του ούζου, όπως περίπου στο κρασί. Το ούζο με το νερό θολώνει και μας αποκαλύπτει έναν άλλο χαρακτήρα. Τα αιθέρια έλαια του γλυκάνισου και του μάραθου, στα οποία οφείλει το ούζο το άρωμά του, είναι αδιάλυτα στο υψηλόβαθμο σκέτο ούζο. Όμως, με το νερό ή το παγάκι ο βαθμός ελαττώνεται, τα αιθέρια έλαια γίνονται ευδιάλυτα και δίνουν το γνωστό λευκό θόλωμα που κάνει το ούζο να μοιάζει με γάλα. Το γαλάκτωμα πρέπει να είναι άσπρο και καθαρό σαν γάλα ή ένα άσπρο σύννεφο. Η αραίωση εκτός από το χρώμα, μεταβάλλει και το άρωμα που ελευθερώνεται και πλημμυρίζει τις αισθήσεις. Το τσίπουρο, ως ποτό που προέρχεται από το σταφύλι, μας παραπέμπει στις παραδοσιακές άξιες της ελληνικής φύσης, στα πολύτιμα αγαθά της υπαίθρου μας, στον αυθεντικό και στο φιλόξενο του χαρακτήρα των ανθρώπων της. Το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο πρέπει στη μύτη να μοσχοβολάει σταφύλι. Στο στόμα βάζουμε μια πολύ μικρή ποσότητα και το πιέζουμε μεταξύ γλώσσας και ουρανίσκου (το μασάμε, δεν το πίνουμε). Εκεί απελευθερώνει όλα τα εκλεκτά του αρώματα. Εδώ μεγάλη σημασία έχει και η επίγευση. Να είναι μακρά και ευχάριστη.

ΟΙ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ Το ούζο και το τσίπουρο με γλυκάνισο είναι ορεκτικά ποτά και πίνονται με ένα μεζεδάκι πριν το γεύμα καθώς ο γλυκάνισος ενεργοποιεί την όρεξη (αρκεί να μην έχει το ποτό 40 βαθμούς αλκοόλ). Το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο είναι χωνευτικό, όπως και όλα τα καλά αποστάγματα, και κανονικά πίνεται σκέτο μετά από το γεύμα. Οι ειδήμονες διατείνονται ότι το ούζο και το τσίπουρο με γλυκάνισο ταιριάζουν με θαλασσινούς μεζέδες και το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο με γήινους. Λίγοι τηρούν αυτόν τον κανόνα, όμως «δεν μπορώ να διανοηθώ τον εαυτό μου να πίνει τσίπουρο το καλοκαίρι δίπλα στη θάλασσα με ένα ψητό χταπόδι, όπως και δεν μπορώ επίσης να τον φανταστώ να πίνει ούζο στη στεριά με ένα τουρσί ή ένα λουκάνικο» λέει ο Ανέστης Μπαμπατζιμόπουλος.

t&π

aποσταγματα

Το παραδοσιακό ποτό ωριμάζει και μας συστήνει ένα νέο κεχριμπαρένιο πρόσωπο. Το παλαιωμένο τσίπουρο διεκδικεί πλεομ την πρωτιά από τα εισαγόμενα malts. Της Χρυσούλ α ς Κυριακοπούλου, ch_kiriak@yahoo.gr

την ελληνική αγορά ποτών υπήρχε ένα κενό, που από ό,τι φαίνεται καλύπτεται σιγά σιγά από το εξελιγμένο πλέον παραδοσιακό αλκοολούχο, το γνωστό τσίπουρο. Η διαφορά στο κρυστάλλινο ποτό είναι ότι έχει ξεκουραστεί για κάποιους μήνες μέχρι και χρόνια σε ξύλινα βαρέλια και έχει αναπτύξει πιο ιδιαίτερη και πολύπλοκη προσωπικότητα. Τα δροσερά, φρέσκα και όξινα

με τι; Για να εκφράσει τον αρωματικό του χαρακτήρα, ένα τσίπουρο που έχει περάσει από βαρέλι θα πρέπει να σερβιριστεί σε malt ποτήρι στους 17 βαθμούς. Επίσης να έχει την κατάλληλη συνοδεία: μια ποικιλία από ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα μέχρι πολύπλοκα γαστρονομικά πιάτα με επίκεντρο το φιλέτο ή κάποιο επιδόρπιο με σοκολάτα.

36 / IOYNIOΣ 2013

αρώματα εσπεριδοειδών έχουν αντικατασταθεί από νότες αποξηραμένων φρούτων, ξηρών καρπών, πλειάδα μπαχαρικών και λαχταριστής σοκολάτας. Η νέα αυτή παλαιωμένη διάσταση του τσίπουρου είναι πραγματικά ελκυστική και του προσδίδει πολλές νέες δυνατότητες τόσο στην εγχώρια όσο και στην αγορά του εξωτερικού.

Η παραγωγή Η διαδικασία για να παραλάβουμε το καστανό, πορτοκαλή ή ζωηρό κεχριμπαρένιο ελληνικό απόσταγμα είναι απλή, όμως θέλει υπομονή και χρόνο. Αρχικά επιλέγονται τα καλύτερα σταφύλια από διάφορες ποικιλίες με διάσημο παράδειγμα το μοσχάτο. Τα στέμφυλα αποστάζουν σε μικρούς άμβυκες σε αργούς ρυθμούς για να διατηρηθούν και να αναδειχθούν τα αρώματα της ποικιλίας. Η απόσταξη μπορεί να είναι είτε μονή είτε διπλή. Το λευκό απόσταγμα που λαμβάνεται μεταφέρεται στα δρύινα βαρέλια που έχουν επιλεχθεί με προσοχή και εγκαινιάζουν την παραμονή του σε αυτά χρόνο αντίστοιχο με την παλαίωση

Μανιφέστο Greco Αποστολάκη

Cigar Methexis Κώστα Λαζαρίδη

Με αρχή το μοσχάτο Αμβούργου, γίνεται παλαίωση 18 μηνών σε καινούρια αμερικάνικα, γαλλικά χρησιμοποιημένα για παλαίωση κρασιού και καινούρια βαρέλια αποσταγμάτων. Διατηρεί τα φρέσκα αρώματα της ποικιλίας (τριαντάφυλλο, φραγκοστάφυλο, φρούτα του πάθους) και εξελίσσεται στα αρώματα ωρίμανσης κακάο, βανίλια, σταφίδα, κανέλα, σοκολάτα.

Όχι παλαιωμένο τσίπουρο, αλλά παλαιωμένο απόσταγμα σταφυλής ( δεν αποστάζονται μόνο τα στέμφυλα όπως στο τσίπουρο, αλλά ολόκληρο το σταφύλι -συγκεκριμένα sauvignon blanc). Παλαιώνει για 10 χρόνια σε συνδυασμό νέων και παλαιών βαρελιών. Μυρίζει καρύδα, αμύγδαλο, καρύδια, κανέλα, ξύλο και καραμέλα. Απόλυτα εκρηκτικό στο στόμα.

ΦΩΤΟ puro: μαρω κουρη

σ

Το τσίπουρο αλλιώς

t&π

aποσταγματα που επιθυμείται. Τα βαρέλια συνήθως έχουν γαλλική ή αμερικάνικη προέλευση και είναι καινούργια ή δεύτερης-τρίτης χρήσης από κάποιο άλλο ποτό ή κρασί. Η συνέχεια εξαρτάται από το τι θέλει κάθε παραγωγός να φτιάξει. Οι επιλογές είναι πολλές και εκεί κρύβονται τα μυστικά της κάθε συνταγής. Ο βαθμός του καψίματος στα βαρέλια, ο χρόνος παραμονής του τσίπουρου σε αυτά, η αναλογία αμερικάνικων και γαλλικών βαρελιών, η ηλικία των βαρελιών και το είδος της προηγούμενης χρήσης τους από κάποιο άλλο αλκοολούχο, όλα αυτά καθορίζουν το χαρακτήρα του τελικού ποτού και διαχωρίζουν την μοναδική του προσωπικότητα.

Νέες δυνατότητες Κάποτε το τσίπουρο σήμαινε ταβερνούλα και παραδοσιακό καφενείο με κλασικές καράφες. Η νέα εκδοχή του δεν το περιορίζει και έχει καταφέρει να συγκαταλέγεται στις κάβες των πιο ψαγμένων και μοντέρνων wine και cocktail bars. Με πιο premium χαρακτήρα, προσκαλεί σε πρωτόγνωρες γευστικές εμπειρίες τον ουρανίσκο και ο κόσμος ανταποκρίνεται. Το ίδιο θετικοί είναι οι ειδικοί των mixing, οι bartenders, που το χρησιμοποιούν

όλο και περισσότερο ως κύρια βάση στις εμπνευσμένες παρασκευές τους ενώ και οι σεφ δημιουργούν συνταγές που το συνοδεύουν ή αποτελούνται από αυτό. Ενδιαφέρον να το γνωρίσουν και να το δοκιμάσουν έχουν ήδη δείξει οι αγορές του εξωτερικού, ενώ πολλές ετικέτες βραβεύονται σε διεθνείς διαγωνισμούς ποτών. Την περίοδο ύφεσης που διανύουμε είναι σημαντικό ένα ελληνικό προϊόν να εξελίσσεται και να κερδίζει τέτοιο έδαφος εμπορικά. Οι διαφορετικές ετικέτες της αγοράς συνεχώς αυξάνονται αποδεικνύοντας με έναν ακόμα τρόπο την τάση που επικρατεί. Από το παλαιωμένο τσίπουρο του Παρπαρούση και το Ρuro του Καραθάνου που προϋπήρχαν εδώ και κάποια χρόνια, σήμερα έχουμε πλέον φτάσει την βασική δεκάδα στις καλές επιλογές. Πέρα από την αριθμητική αύξηση, παρατηρείται και πάρα πολύ ανεβασμένη ποιητική δουλειά. Οι παραγωγοί έχουν κάνει αρκετά πειράματα και προσφέρουν εξαιρετικά ανώτερα δείγματα που φυλάσσονται σε ντελικάτες και εντυπωσιακές φιάλες. Οι τιμές τους έχουν διάφορες διακυμάνσεις, που εστιάζουν σε κλίμακα από 18 έως 40 ευρώ.

Ζοίνος

Verino

Puro Καραθάνου

Κατάγεται από την Ζίτσα και προέρχεται από την σπάνια ντόπια ποικιλία Ντεμπίνα. Παλαιώνει για 12 μήνες και στο ποτήρι ευωδιάζει αρώματα μήλου και βανίλιας. Στο στόμα είναι αποκάλυψη ενώ στο τέλος αφήνει τον ουρανίσκο απαλό και ευχάριστο.

Γεννιέται στο Άργος και είναι πολύπλοκο, αρωματικό και ιδιαίτερο. Στη μύτη του ξεκάθαρα προβάλλουν τα εσπεριδοειδή, τα δαμάσκηνα, ο καπνός, το δέρμα και οι καραμελωμένοι ξηροί καρποί. Το στόμα είναι στρογγυλό, χαρακτηριστικό και πλούσιο. Έ να καλοδουλεμένο τσίπουρο που παλαιώνει για 16 μήνες αρχικά σε καινούρια βαρέλια και μετά σε limousin δεύτερης χρήσης.

Από τους πρωτοπόρους, ο Θανάσης Καραθάνος σύστησε το Ρuro, εμπνευσμένο από το παππού του που φύλαγε το τσίπουρο σε βαρέλι. Από ντόπιο μαύρο μοσχάτο, προσφέρει συμπυκνωμένα αρώματα άνθεων, μελιού, εσπεριδοειδών, καπνού και μόκας. Το στόμα του είναι πολύπλοκο, θερμό και μεστό.

Dark Cave Τσιλιλή Στα Μετέωρα γεννιέται ένα επιβλητικό παλαιωμένο τσίπουρο από θεσσαλικά σταφύλια. Η ποιότητα τονίζεται μετά την παραμονή σε βαρέλια που φιλοξενούσαν ερυθρά κρασιά ή vinsanto. H μύτη είναι μια λαχταριστή εμπειρία από δαμάσκηνα, σταφίδες, φλούδες περγαμόντου, βανίλια, σοκολάτα και μοσχοκάρυδο. Το στόμα είναι ρωμαλέο αλλά και μαλακό, έντονο αλλά και φινετσάτο. Στο τέλος μένουν οι ξηροί καρποί και ο καφές.

Απόσταγμα Οίνου Παλαιώθεν Παρπαρούση Πατρινό, από τα κλασικά πλέον, αποτέλεσε παράδειγμα και έμπνευση. Λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα, πρωτότυπη καταγωγή από την ποικιλία σιδερίτη, μύτη πλούσια σε ροδάκινο, βανίλια, καραμέλα και ξύλο , στόμα με άψογη αρμονία ανάμεσα στα γλυκά και στα μπαχαρικά και επίγευση με διάρκεια.

Καρδάση Το μυστικό σε αυτό το εκλεκτό καστανό τσίπουρο είναι η παραμονή στα διαφορετικά καμένα γαλλικά και αμερικάνικα δρύινα βαρέλια. Στο ποτήρι ξεχωρίζουν τα αρώματα της βανίλιας, του γιασεμιού, του ginger, του γαρίφαλου, της καραμέλας και της σοκολάτας. Το στόμα είναι γλυκό, πικάντικο και σίγουρα απολαυστικό.

Κωστέας Το Αγιωργίτικο και ο Ροδίτης αποστάζουν και ξεκουράζονται σε βαρέλια limousine για 2 χρόνια. Στο ποτήρι έρχεται ένα ελκυστικό μελίχρυσο τσίπουρο. Στη πρώτη επαφή ευωδιάζουν τα εσπεριδοειδή, στη συνέχεια νότες από μαρμέλαδες κίτρινων φρούτων και αποξηραμένοι ξηροί καρποί. Λιπαρό με πικάντικη επίγευση.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /37

t&π

αφιερωμα

σελ.40

συσκευασια Όταν ο Παναγιώτης Καρελάς πλησίασε την Mouse Graphics, ήθελε ένα μια ταυτότητα για το λάδι που παράγει η οικογένειά του στη Καρποφόρα

Οι καινοτομίες που επικρατούν παγκοσμίως το 2013.

της Μεσσηνίας για να μπορέσει να το δωρίσει στα μέλη της οικογένειας που συνδέονται με τη γη και ζουν στο εξωτερικό. Η ομάδα του Γρηγόρη Τσακνάκη για την ετικέτα χρησιμοποίησε μια παιδική ζωγραφιά που

σελ.46

είναι συγχρόνως το γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας με τα ονόματα κάθε μέλους στα κλαδιά του. Το προϊόν ονομάστηκε «My olive

Οι εξελίξεις στις εγχώριες συσκευασίες: έξυπνες, εύχρηστες, φιλικές στο περιβάλλον.

tree» (Το δικό μου ελαιόδενδρο) γιατί είναι ακριβώς αυτό: το πολύτιμο δένδρο ελιάς, που ταυτιζόμενο με το γενεαλογικό δένδρο συμβολίζει τους δεσμούς, τον μόχθο και την κληρονομιά μιας οικογένειας και προσφέρεται, όπως σε πολλές άλλες οικογένειες σε όλο τον κόσμο, ως δώρο λαδιού.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /39

t&π

συσκευασια

10 τασεισ για το 2013 τα νεοτερα στισ συσκευασιεσ.

της MAΡΓΑΡΙΤΑ Σ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ, m.michelakou@triaina.com

01 40 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

Κουτάκι μπύρας σε σχήμα μπουκαλιού Πολλοί έχουν οραματιστεί αλλαγές στο σχήμα του γνωστού αλουμινένιου κουτιού, αλλά χωρίς ποτέ να τις υλοποιήσουν. Η Βudweiser κυκλοφόρησε στις αρχές Μαΐου ένα αλουμινένιο κουτάκι που θυμίζει μπουκάλι (ή παπαγιόν, εξού και η ονομασία Bow Tie can), μια απόφαση που υποχρέωσε την εταιρία να ξοδέψει αρκετά χρήματα για να αναβαθμίσει τα εργοστάσια παραγωγής της στις ΗΠΑ. Καθώς το αλουμίνιο μπορεί να τεντωθεί μόνο κατά 10% χωρίς να διαλυθεί, οι γωνίες του κουτιού μελετήθηκαν προσεκτικά. Το μόνο ελάττωμα της συσκευασίας είναι ότι χάνει σε περιεκτικότητα καθώς φιλοξενεί 11,3 ουγγιές μπύρας (0,312 λίτρα) αντί για 12.

t&π

συσκευασια

02

Single serve κρασί Ποτήρια κρασί για εκείνους που είναι στο δρόμο, πικ-νικ, αθλητικές εκδηλώσεις και συναυλίες, βιάζονται ή απλώς θέλουν να πιούν ένα μόνο ποτήρι χωρίς να ανοίξουν ολόκληρο μπουκάλι, πωλούνται σε βενζινάδικα, αεροδρόμια και καταστήματα λιανικής στο εξωτερικό. Στις ΗΠΑ η Copa προσφέρει μερίδες των 187ml σε πλαστικά ανακυκλώσιμα ποτήρια «χωρίς τη φασαρία των μπουκαλιών, των φελλών και των ποτηριών» για $2,99. Η οινοποιία Oneglass της Βερόνας προσφέρει Pinot Grigio, Vermentino, Cabernet Sauvignon και Sangiovese σε περιβαλλοντικά φιλικές συσκευασίες pouch των 100ml που σύντομα θα πωλούνται και στη Γερμανία και την Ιαπωνία. Τα γαλλικά κρασιά Le Froglet (αποκλειστικά στα Marks and Spencer) και τα ιταλικά Τhe Italian Job χρησιμοποιούν το ίδιο πλαστικό ποτήρι με πόδι των 187ml σφραγισμένο με αλουμινένια μεμβράνη, ενώ το πλεονέκτημα των συσκευασιών Packed είναι ότι αποτελούνται από 4 χαμηλά ποτήρια η καθεμία, δηλαδή σαν να αγοράζεις ένα μπουκάλι σε 4 χωριστές μερίδες, πάλι των 187ml.

t&π

συσκευασια

Αριστερά, το νέο λογότυπο που ψηφίστηκε στο facebook. Κάτω, το παλιό.

05

Re-branding μέσω Facebook

03

Bρώσιμη συσκευασία Tα φίλτρα Vivos της MonoSol λειτουργούν ως βρώσιμα σακουλάκια για προϊόντα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε κρύο ή ζεστό νερό. Διαλύονται στο νερό, είναι διαυγή, δεν έχουν γεύση ή άρωμα και μπορούν να φιλοξενήσουν σάλτσες, σούπες, δημητριακά, ρύζι, μακαρόνια κ.ά.

07

42 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

04

Δοχεία ερμητικά κλειστά Το δοχείο φαγητού RapTray με τροποποιημένη ατμόσφαιρα μειώνει το oξυγόνο σε λιγότερο από 1% εξασφαλίζοντας ότι η υγρασία παραμένει στη συσκευασία ενώ ο αέρας όχι. Κατασκευασμένη από ελαφρύ χαρτόνι και φίλτρο λαμινέ, είναι 20% ελαφρύτερη από τις συνηθισμένες συσκευασίες και διατηρεί τη σαλάτα ή το κρύο γεύμα για περισσότερο χρόνο.

Η αισθητική είναι για πολλούς κατασκευαστές εξίσου σημαντική με την τεχνολογία πίσω από τη συσκευασία. Σε αυτήν την ψηφιακή εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι εύκολο να μάθεις γρήγορα και φτηνά την γνώμη του κοινού σου. Κι αυτό έκανε η Wyke Farms που ζήτησε από τους 21.400 φίλους της σελίδας της στο facebook να ψηφίσουν τη νέα συσκευασία για τα τυριά της. Οι επισκέπτες της σελίδας μπορούσαν να διαλέξουν ανάμεσα από 3 φιναλίστ και το νικητήριο σχέδιο πλέον κοσμεί όλες τις συσκευασίες αλλά και την ιστοσελίδα της εταιρείας. Στις 21 Μαρτίου το νέο logo κέρδισε το δεύτερο βραβείο στην κατηγορία Καλύτερο Επαναλανσάρισμα στη Βρετανία στα Tranform Awards 2013.

06

Ασφαλής μεταφορά Το FastFix παρέχει μια απλή λύση για ένα επαναλαμβανόμενο πρόβλημα που βιώνουμε προσπαθώντας να συσκευάσουμε προϊόντα διαφορετικών διαστάσεων. Προκειμένου να ασφαλιστεί το προϊόν ώστε να μην μετακινείται μέσα στο χαρτοκιβώτιο, οι συσκευαστές έως τώρα χρησιμοποιούσαν πλαστικές φουσκάλες ή πολυστυρένιο. Το σύστημα FastFix της Klingele περιλαμβάνει ένα απλό κουτί με ένα έξτρα χώρισμα, όλα από ανακυκλωμένο χαρτί, που διατηρεί τα προϊόντα στη θέση τους και μάλιστα εξασφαλίζει χωριστό χώρο για τα έγγραφα που τα συνοδεύουν.

Συσκευασία που προειδοποιεί για αλλοιώσεις Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να γίνει κάτι του παρελθόντος χάρη σε μια έξυπνη συσκευασία που αλλάζει χρώμα όταν τα νωπά προϊόντα αρχίζουν να αλλοιώνονται. Το Fraunhofer Research Institution for Modular Solid State Technologies στο Μόναχο ανέπτυξε μια πλαστική μεμβράνη που μπορεί να ενσωματωθεί στη συσκευασία και ανταποκρίνεται στις βιογενείς αμίνες, τα μόρια που παράγονται όταν τα τρόφιμα όπως το κρέας και τα ψάρια χαλάνε και είναι υπεύθυνες για την δυσάρεστη οσμή που αναδύουν. Εάν απελευθερωθούν αμίνες μέσα στη συσκευασία, η μεμβράνη αντιδρά και αλλάζει χρώμα από κίτρινο σε μπλε. Ο καταναλωτής προειδοποιείται έτσι μέσω ενός πραγματικού ελέγχου του τρόφιμου και όχι μέσω της γενικής εκτίμησης που προσφέρει η ημερομηνία λήξης (συχνά ο ίδιος μειώνει τη ζωή ενός προϊόντος μη αποθηκεύοντάς το σωστά).

t&π

συσκευασια

08 Φωσφορίζον μπουκάλι

Tο Ballantine’s Finest απάντησε με ετοιμότητα στο ερώτημα «Πώς θα ξεχωρίσω ανάμεσα σε τόσα άλλα μπουκάλια στο ράφι του μπαρ;» Δημιουργία του γραφείου Parker Williams, παίζει με το φως με μια σειρά εφέ που θυμίζουν ηχητικά κύματα στο ρυθμό της μουσικής. Πολύ βολικά, το σλόγκαν της Ballantine’s είναι «Kάνε εντύπωση».

09

Aυτοθερμαινόμενη βρεφική τροφή Οι αυτοθερμαινόμενες συσκευασίες έως σήμερα αφορούσαν τον καφέ και το τσάι (πιο πρόσφατα και τις σούπες). Τώρα για πρώτη φορά χρησιμοποιούνται για ημιστερεή τροφή καθώς η ολλανδική Aestech τις χρησιμοποιεί για βρεφικές τροφές με στόχο τους γονείς που θέλουν να μπορούν να ταΐζουν το μωρό τους οπουδήποτε. Πρόκειται για ένα μπουκάλι που περιέχει σε 2 διαφορετικά τμήματα για το γάλα σε σκόνη και το νερό και αλουμίνιο στον πάτο του τμήματος με το νερό. Συγκεντρώνει 3 βασικές σύγχρονες τάσεις: το αναλώσιμο καπάκι που συναντάται συχνά σε μπουκάλια νερού, την αυτοθερμαινόμενη και την εύχρηστη συσκευασία που μπορείς να την πάρεις μαζί σου παντού. Με το πάτημα ενός κουμπιού, απελευθερώνεται το γάλα σκόνη στο νερό που με τη σειρά του εισέρχεται στο αυτοθερμαινόμενο αλουμινένιο τμήμα της συσκευασίας. Η θερμότητα παράγεται όταν το οξείδιο του ασβεστίου στο αλουμινένιο τμήμα έρθει σε επαφή με το νερό για να γίνει υδροξείδιο του ασβεστίου. Το μείγμα αποκτά την επιθυμητή θερμοκρασία (370 C) σε 2 λεπτά.

t&π

συσκευασια

10

The Pouch tap

μια νεα καινοτομια για τα υγρα τροφιμα. *Του Ορέστη Πίμπιλη, orestis@aegeasflexo.gr

Η Ο χυμός ρόδι του ΑΣΟΠ Δράμας σε pouch tap.

συσκευασία πάντα εξυπηρετούσε τις ανάγκες των ανθρώπων και σήμερα, εκμεταλλευόμενη την επιστήμη και την τεχνολογία, δημιουργεί νέες εύκαμπτες συσκευασίες βασιζόμενη στη συνωνυμία του εύκαμπτου με το εύχρηστο. Στην τελευταία έρευνα της DuPont για το μέλλον των συσκευασιών το 65% των ερωτηθέντων υποστηρίζουν πως οι εύκαμπτες συσκευασίες θα συνεχίσουν να αντικαθιστούν τις βαριές και δύσκαμπτες όπως οι γυάλινες φιάλες, τα μεταλλικά δοχεία και τις Βag in Βox. Χρόνια ερευνών στο τομέα των πλαστικών φαίνεται να δικαιώνονται καθώς το 65% πιστεύει πως το πλαστικό θα αντικαταστήσει τα επόμενα χρόνια τις μεταλλικές και γυάλινες συσκευασίες. Ίσως από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα της έρευνας είναι πως το 81% θεωρεί πως η συσκευασία θα παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην εμπορική επιτυχία ενός προϊόντος. Ίσως γι’

αυτό το λόγο η πρόοδος που εμφανίζεται στο τομέα της συσκευασίας τα τελευταία χρόνια, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το λιγότερο ως «επανάσταση». Καθώς οι εταιρείες αντιλαμβάνονται ότι πλέον μια καλή συσκευασία προσδίδει αξία στο περιεχόμενο, εμφανίζονται συνεχώς νέα υλικά, πρωτότυπα σχέδια και ποικιλία χρωμάτων. Η εύκαμπτη συσκευασία αποτελείται από υλικά όπως φύλλα αλουμινίου, ταινίες και χαρτί που κατασκευάζονται συνήθως από μονοστρωματικό ή πολυστρωματικό υπόστρωμα. Αυτά τα υλικά μετατρέπονται σε διαφορετικές μορφές και μεγέθη για να διατηρήσουν και να προστατεύσουν το περιεχόμενο της συσκευασίας. Μια τέτοια συσκευασία είναι το pouch tap που χρησιμοποιείται με επιτυχία στο εξωτερικό γιά κρασιά, χυμούς, ακόμα και έτοιμα κοκτέιλ, προσφέροντας στο κοινό μερικές από τις πιο πρακτικές και εντυπωσιακές συσκευασίες των τελευταίων ετών. Η δομή του αποτελείται από πολυστρωματικό λαμι-

*Γεωπόνος, Υπεύθυνος Μάρκε τινκ γ & Πωλήσεων σ την Αιγέα ς Φλεξογραφική

44 / IOYNIOΣ 2013

t&π

συσκευασια

ναρισμένο φιλμ από 3 έως 4 στρώματα, ανάλογα με το προϊόν που συσκευάζεται. Συνήθως χρησιμοποιείται συνδυασμός πολυεστέρα και πολυαιθυλενίου αλλά υπάρχουν συσκευασίες που στη δομή τους περιέχουν και αλουμίνιο. Αξίζει να σημειωθεί πως το pouch tap είναι κατάλληλο για ελαιόλαδο, καθώς δεν περιέχει φθαλικούς εστέρες και είναι κατάλληλο για ζεστό γέμισμα που χρησιμοποιείται κυρίως στους χυμούς. Στη βάση του φέρει ένα ειδικά σχεδιασμένο βρυσάκι (tap) που σε συνδυασμό με την παραπάνω δομή προστατεύουν το περιεχόμενο της συσκευασίας από την οξείδωση 4-6 εβδομάδες μετά το άνοιγμά της διότι δεν υπάρχει εισροή οξυγόνου με αποτέλεσμα να παραμένει αναλλοίωτη η γεύση του προϊόντος. Με το pouch tap, λόγω της δομής της συσκευασίας, το περιεχόμενο ψύχεται ταχύτερα από την Βag in Βox ενώ φαίνεται να είναι ιδανική συσκευασία για πάρτι και εξωτερικούς χώρους καθώς μεταφέρεται εύκολα, είναι πολύ ελαφρύτερη από τη γυάλινη φιάλη ενώ όσο αδειάζει μειώνεται ο όγκος της. Επιπλέον, είναι φιλικό προς το περιβάλλον αφού δεν χρησιμοποιείται χαρτί για την παρασκευή του ενώ στην παραγωγή και διακίνησή του έχει 80% χαμηλότερη κατανάλωση διοξειδίου του άνθρακα και 90% λιγότερα απορρίμματα σε σύγκριση με τη γυάλινη φιάλη καθώς ζυγίζει 20 φορές λιγότερο, συνεπώς μεταφέρεται ευκολότερα και καταλαμβάνει μικρότερο όγκο στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Οι χωρητικότητες που εξυπηρετεί είναι από 1 έως 5 λίτρα. Είναι μια συσκευασία που προστατεύει απαιτητικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και το γάλα και έχει μεγάλη Το κρασί 1937 της Νεμέας και η Pina Colada πρακτικότητα. Πόσο πολύ θα εξυπηρετούσε τη νοικοκυτης Malibu. ρά που θέλει να βάλει λάδι στη σαλάτα της και το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να φέρει το pouch πάνω από το πιάτο της και να ανοίξει το βρυσάκι, χωρίς να λερώνεται, χωρίς να στάζει, χωρίς να μεταφέρει το λάδι από το δοχείο από λευκοσίδηρο σε άλλο μπουκάλι -και όλα αυτά χωρίς έκπτωση στη ποιότητα του ελαιολάδου αφού θα είναι το ίδιο με την ημέρα που το άνοιξε. Πόσο πολύ θα εξυπηρετούσε να ανοίξει κάποιος ένα ποιοτικό κρασί και να το πίνει αναλλοίωτο πολλές μέρες μετά το άνοιγμα. Στο εξωτερικό η νοοτροπία ήδη έχει περάσει στους καταναλωτές και χρησιμοποιούν τέτοιου τύπου συσκευασίες σε αρκετά είδη.

τους να αυξάνονται μετά την υιοθέτηση της συσκευασίας. Στην Ελλάδα ο οινοποιητικός συνεταιρισμός της Νεμέας χρησιμοποιεί εδώ και 2,5 χρόνια τη συσκευασία ενώ ο ΑΣΟΠ Δράμας ξεκίνησε το Δεκέμβριο να συσκευάζει χυμό ρόδι σε 2λιτρες συσκευασίες. Όπως αναφέρει ο γενικός διευθυντής του ΑΣΟΠ, Αργυρίου Γρηγόρης, «η συσκευασία αποδείχθηκε ιδιαίτερα λειτουργική για τους καταναλωτές ενώ μειώθηκε το κόστος της αφού δε χρησιμοποιείται εξωτερικό κουτί όπως στην Βag in Βox και μειώθηκαν τα μεταφορικά λόγω του χαμηλού της βάρους. Λόγω της δυναμικής και του καινοτόμου που αποπνέει, η συσκευασία κινήθηκε εξαιρετικά στις χώρες του εξωτερικού». Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και των γρήγορων ρυθμών. Οι εταιρείες πλέον γνωρίζουν καλά πως ο χρόνος που έχει ο καταναλωτής μπροστά στο ράφι, εκτός από λίγος είναι και πολύτιμος. Θα εντυπωσιαστεί από τη συσκευασία, θα ελέγξει τιμή και προϊόν και αν ικανοποιηθεί θα ψωνίσει χωρίς δεύτερες σκέψεις. Μια όμορφη και λειτουργική συσκευασία που εξασφαλίζει την ποιότητα είναι ικανή να δελεάσει τον καταναλωτή να επιλέξει και να δοκιμάσει ένα προϊόν για πρώτη φορά. Η επανάληψη όμως της αγοράς εξαρτάται κυρίως από την ποιότητα του περιεχομένου. Στην Ελλάδα της κρίσης, όπου η μόνη ρεαλιστική λύση είναι η επιστροφή στη πρωτογενή παραγωγή με εξαγωγές ποιοτικών προϊόντων, ίσως μια πρωτότυπη συσκευασία σαν και αυτήν να βοηθούσε στην πρώτη επιλογή του καταναλωτή μπροστά στο ράφι. Όσον αφορά στην επανάληψη της αγοράς, η αδιαμφισβήτητη ελληνική ποιότητα κάνει το προηγούμενο «ίσως» βεβαιότητα.

Η αξία της συσκευασίας Οι εταιρείς πλέον αντιλαμβάνονται την αξία της συσκευασίας, νιώθουν ότι ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος και γνωρίζουν πως ένα ποιοτικό προϊόν χωρίς δυνατή εικόνα στο ράφι μπορεί να χαθεί. Τη δυναμική αυτή και τη διαφορετικότητα, η συγκεκριμένη συσκευασία μπορεί να τη προσφέρει αφού οι δυνατότητες στην εκτύπωση είναι απεριόριστες και οι γραφίστες μπορούν πραγματικά να δημιουργήσουν πάνω σε αυτή. Οινοποιεία όπως η Bonfire, η Unplugged 62 και εταιρείες όπως η Malibu είδαν τις πωλήσεις

IOYNIOΣ 2013 /45

t&π

συσκευασια

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Aύξηση της ζήτησης για πρακτικές και εύχρηστες συσκευασίες, προτίμηση σε καινοτόμα και ασφαλή προϊόντα με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

ο

Της Κ ατερίνα ς Κ απερναράκου, aikape@gmail.com

ι νεωτεριστικές τάσεις και καινοτομίες στη συσκευασία τροφίμων και ποτών παγκοσμίως στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά αφορούν τόσο την πρακτικότητα τους και την εργονομία τους, όσο και την ανταπόκρισή τους στο αίτημα της εποχής και των καταναλωτών για υλικά ελαφρά, ανθεκτικά, όχι κοστοβόρα σε συσχετισμό με την παρεχόμενη ποιότητα, ασφαλή στη χρήση (π.χ. συσκευασίες με καπάκια διευκολυντικά στη ροή του χυμού ή του γάλακτος), ανακυκλώσιμα και επιδεχόμενα πολλών χρήσεων αφότου εκκενωθούν από το περιεχόμενό τους (π.χ. συσκευασίες που μεταλλάσσονται σε φαγητοδοχεία). «Επιπλέον, σε επίπεδο εταιρειών παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων, είναι ζητούμενο να περιοριστούν οι επενδύσεις στον εξοπλισμό και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επεξεργασίας και συσκευασίας με λύσεις που εξοικονομούν πόρους και λειτουργικό κόστος αυξάνοντας τις

δυνατότητες branding», επισημαίνει η Μαρία Σιγάλα, Communications Officer της Τetra Pak Hellas. Σύμφωνα με πρόσφατες διεθνείς έρευνες της Tetra Ρak με τη συμμετοχή περισσότερων από 6.600 καταναλωτών και πάνω από 200 διαμορφωτών γνώμης του κλάδου της βιομηχανίας σε 10 χώρες, «έχει αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση για πρακτικές και εύκολες στη χρήση συσκευασίες, καθώς και η προτίμηση σε καινοτόμα και ασφαλή προϊόντα με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα», προσθέτει η κ. Σιγάλα. Με ορίζοντας αυτές τις προδιαγραφές, οι διεθνείς εταιρείες συσκευασίας επιλέγουν βιοδιασπώμενα υλικά, κάνουν χρήση μονομερών (αιθυλενίου, προπυλενίου κ.λπ.) από μη ορυκτούς πόρους όπως το κομπόστ οργανικών υπολειμμάτων, αλλά προωθούν και διαδραστικές συσκευασίες «υψηλής νοημοσύνης» με δυνατότητα «επικοινωνίας» με τους καταναλωτές και βελτιώνουν τις επιδόσεις των συσκευασιών τους. Όπως επισημαίνει, αναφερόμενος στις διεθνείς

τάσεις καινοτομίας, ο Διευθυντής Καινοτομίας του Ομίλου Πλαστικά Θράκης Δημήτρης Φιλίππου, «οι τεχνολογίες πληροφορικής δίνουν τη δυνατότητα, μέσω κωδίκων γρήγορης απόκρισης και την χρήση έξυπνων τηλεφώνων, ο καταναλωτής να παραπέμπεται σε εξειδικευμένα sites για να αποκτήσει πρόσβαση σε εξειδικευμένες διατροφικές, περιβαλλοντικές ή άλλες πληροφορίες που σχετίζονται με το προϊόν». Συν τοις άλλοις, «υπάρχουν διαδραστικές συσκευασίες που μεταβάλλονται ανάλογα με την κατάσταση του καταναλωτή (π.χ. φιάλες μπύρας που μεταβάλλουν την κατάστασή τους όταν ο χρήστης τσουγκρίζει τη φιάλη του με κάποιον άλλον). Ένα ακόμα στοιχείο που μας ενδιαφέρει στα Πλαστικά Θράκης, είναι η ενίσχυση της επίδοσης της συσκευασίας όσον αφορά στην προστασία του περιεχομένου από επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος, όπως με την ενίσχυση ιδιοτήτων φραγής (barrier properties) έναντι εισόδου οξυγόνου (oxygen ingress) κ.ά.».

Oι σημερινές τάσεις στη συσκευασία, αύριο

51% 32%

20% 48%

26% 40%

44% 31%

25%

28% 61%

41%

58%

53%

40%

28%

17% 26%

(Πηγή: Du Pont, the Miracles of Science)

46/ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

t&π

συσκευασια

Μία ακόμα από τις τάσεις του μέλλοντος έχει να κάνει με την υποκατάσταση μεταλλικών και γυάλινων συσκευασιών από τις κατάλληλες πλαστικές συσκευασίες, με όλα τα συνεπαγόμενα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. «Στο πεδίο της προώθησης συσκευασιών με όσο το δυνατόν μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα στο οικοσύστημα, η Paperpack εφαρμόζει πολλές και διαφορετικές τεχνικές, όπως χρήση pure kraft χαρτονιών, αφαίρεση του βερνικιού UV και αντικατάστασή του με οικολογικά βερνίκια νερού, καθώς και με εκτυπώσεις στην ανεπίχρηστη πλευρά των χαρτονιών με χρήση άοσμων μελανιών», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Τσίφτσης, Sales Manager της Pαperpack.

Ποτά Σε επίπεδο συσκευασιών στις οποίες φυλάσσονται, προστατεύονται, μεταφέρονται και αποθηκεύονται αλκοολούχα ποτά, χυμοί, γάλα και αναψυκτικά, μπορούμε να αναφέρουμε ορισμένες ενδιαφέρου-

σες καινοτομίες. Η ευχρηστία και η δυνατότητα για μεταφορά πόσιμων υγρών σε ποικίλες περιστάσεις της σύγχρονης ζωής έδωσε την ιδέα στην πορτoγαλική εταιρεία συσκευασιών φιαλών και πωμάτων Gepack για μία σειρά έγχρωμων φιαλών, που λαμβάνουν υπ’ όψιν και την ανάγκη των καταναλωτών να μην πίνουν απευθείας από το στόμιο. Κάθε μπουκάλι της Gepack για νερό, χυμό, κρασί ή αναψυκτικό φέρει ως επιπλέον καπάκι ένα ποτήρι μιας χρήσεως (single-serve beverage packaging). Προσδίδει φινέτσα στο περιεχόμενο και η συσκευασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μπάρμπεκιου, την εκδρομή, το γραφείο ή οπουδήποτε αλλού στην καθημερινή μετακίνησή μας. Η Coca-Cola 3 Έψιλον στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της στη Ρωσία και σε συνεργασία με την Tetra Pak έχει εισαγάγει για πρώτη φορά την ασηπτική συσκευασία Tetra Gemina Aseptic (TGA) Leaf για τη σειρά χυμών Dobry της Coca Cola Ηellas στη συγκεκριμένη αγορά. Η συσκευασία είναι εύχρηστη με τετραγωνισμένο σχήμα, κοίλες επιφάνειες στις ακμές του για σταθερή

Νέο βάζο 300 γρ. για τις κέτσαπ Heinz H HJ Heinz και η Ardagh ανέπτυξαν ένα κόμψό βάζο για το ευρωπαϊκό λανσάρισμα μιας νέας σειράς κέτσαπ. Έ χει στόχο να μπορεί να συνοδεύσει όλων των ειδών τα γεύματα, να σταθεί σε όλα τα τραπέζια και απευθύνεται σε ενήλικες που μπορούν με το κουτάλι να βάλουν στο πιάτο τους μια γενναία μερίδα από τις νέες κέτσαπ.

t&π

συσκευασια

λαβή, ανοιγοκλείνει εύκολα και το νέο πώμα της HeliCap 27 προσφέρει μεγαλύτερη και ομαλότερη συνολικά ροή υγρού. Την τελευταία τριετία, όπως επισημαίνει η κ. Μαρία Σιγάλα, η Τetra Pak Hellas λάνσαρε την πρώτη στον κόσμο ασηπτική συσκευασία γάλακτος Tetra Evero® Aseptic, λύσεις για την on-the-go κατανάλωση, αλλά και τις μηχανές συσκευασίας υψηλής ταχύτητας Tetra Pak® Α3. Επιπλέον ανακοίνωσε τρεις ακόμη καινοτομίες που προσεχώς θα προστεθούν στο χαρτοφυλάκιό της ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των πελατών για ταχύτερες διαδικασίες επεξεργασίας και συσκευασίας με μειωμένο κόστος, καθώς και σε αυτές των καταναλωτών παγκοσμίως για πιο εύχρηστες συσκευασίες: α) εξέλιξη της Tetra Evero® Aseptic έτσι ώστε να ανοίγει με μία κίνηση. β) δυνατότητα στις εταιρείες-πελάτες να τροποποιούν το σχήμα και την περιοχή βάσης των συσκευασιών Brik® Aseptic 200 και 250 Edge πάνω στην ίδια πλατφόρμα μηχανήματος μέσω του kit μετασκευής της γραμμής TBA/19. γ) επιτάχυνση της παραγωγικής διαδικασίας με τη γραμμή A3/Speed για τις ατομικές συσκευασίες Tetra Prisma® Aseptic, η οποία έχει δυνατότητα παραγωγής έως και 24.000 ατομικών συσκευασιών την ώρα. Στα ποτά, η FORLABELS συμεμτείχε στο μεγαλύτερο project ψηφιακής εκτύπωσης ετικέτας με μηχανές indigo (digital hp indigo label project) που έγινε ποτέ για την εκτύπωση των ετικετών Coca-Cola για τις φιάλες pet 375 και 500ml, zero, light και red σε 31 ευρωπαϊκές χώρες, με μεταβλητά δεδομένα που αφορούν στην εκτύπωση των 150 δημοφιλέστερων ονομάτων κάθε χώρας πάνω στις συσκευασίες (project «Μοιράσου μια Coca-Cola»). Συνολικά εκτυπώθηκαν 700 εκατομμύρια ετικέτες από 10 εταιρίες βαθυτυπίας και 7 εταιρίες ψηφιακής εκτύπωσης HP/Indigo από 6 χώρες. Η FORLABELS κάλυψε το project για Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία Κύπρο, Μάλτα, Fyrom, Κόσοβο.

Τρόφιμα Μία διαφορετική προσέγγιση της συσκευασίας των τροφίμων που απευθύνονται σε μικρούς αλλά και μεγάλους καταναλωτές, είναι το να μετατραπούν οι συσκευασίες σε στιγμιαία λαχεία-διαγωνισμούς μεταφέροντας άμεσα και με ασφαλή τρόπο το νικητήριο ή όχι μήνυμα στους καταναλωτές. Μία τέτοια συσκευασία με τεχνολογία τύπου Ξυστό σε εύκαμπτα υλικά είναι το Playpack, όπως μας λέει ο Marketing & Sales Director της A. Χατζόπουλος, Θεόδωρος Ζωντανός. «Το Playpack αποτελεί μια εξαιρετική εφαρμογή για κάθε προωθητική συσκευασία διότι: α) ελκύει στιγμιαία το ενδιαφέρον των καταναλωτών, β) υποστηρίζει την επανάληψη της πώλησης, γ) εμπλέκει καταναλωτή και brand, δ) δεν δημιουργεί καμία ανάγκη για μεταβολή των υφιστάμενων λειτουργιών σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα. Επίσης είναι και ένας οικονομικός τρόπος προώθησης ενός προϊόντος με άμεσο ROI (απόδοση της επένδυσης) διότι δεν υπάρχει καμία ανάγκη επένδυσης σε επιπλέον εξοπλισμό από τις επιχειρήσεις», τονίζει ο κ. Ζωντανός. Ένα άλλο νεωτεριστικό προϊόν της ίδιας εταιρείας βασίζεται στην τεχνολογία retort film και αφορά συσκευασίες αποστείρωσης /παστερίωσης κατάλληλες για παιδικές τροφές, έτοιμα γεύματα, σούπες, φρούτα, τροφές για κατοικίδια κ.λπ., οι οποίες μπορεί να είναι πλαστικά σκαφάκια με άνω φιλμ, σακουλάκια, στικ ή stand up-pouches. Κατά τον κ. Ζωντανό «πρόκειται για ένα από τα

t&π

συσκευασια

Συσκευασίες Retort αποστείρωσης/παστερίωσης (Χατζόπουλος).

Τεχνολογία Playpack τύπου «Ξυστό» σε εύκαμπτα υλικά συσκευασίας (Χατζόπουλος).

μεγαλύτερα στοιχήματα του κλάδου της εύκαμπτης συσκευασίας, δηλαδή το πώς ένα συνθετικό πολυμερές υλικό αντικαθιστά με απόλυτη επιτυχία τις παραδοσιακές κονσέρβες». Τα αποτελέσματα είναι σημαντικά ως προς το κόστος κτήσης υλικού συσκευασίας έναντι της κονσέρβας, τη μείωση του κόστους των συστημάτων διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας, τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και τη βελτίωση της εικόνας του προϊόντος και τoυ εμπορικού σήματος. Ήδη η Α. Χατζόπουλος ανέπτυξε πρώτη στην ελληνική αγορά τα εύκαμπτα επανακλειόμενα καπάκια (reclosable lids) τόσο με δυνατότητα lock seal όσο και peelable, κατάλληλα για κόλ-

Συσκευασία παγωτού Laky Girl με ανεξάρτητο τμήμα για τo δώρο. Η πρώτη στο είδος της που παρασκευάζεται από ένα και μόνο υλικό, άρα 100% ανακυκλώσιμη. Έ χει καθιερωθεί στην ευρωπαϊκή αγορά (Πλαστικά Θράκης).

ληση σε περιέκτες σύνθεσης PET/PE, APET/PE αλλά και PP. Στην σφράγιση των προϊόντων υπάρχει η καινοτομία membrane and seal lid από την Πλαστικά Θράκης που αφορά στον ειδικό σχεδιασμό καλυμμάτων περιεκτών τροφίμων. Το τρόφιμο προστατεύεται από ειδική μεμβράνη η οποία παρεμβάλλεται μεταξύ περιέκτη και καλύμματος. Όταν αφαιρείται η μεμβράνη και αρχίζει η κατανάλωση, το κάλυμμα αποκαθιστά τη στεγανότητα. Στις άκρως οικολογικές συσκευασίες, μία πρόταση με ελάχιστο ή μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα αφορά συσκευασίες που είναι βρώσιμες ή υδατοδιαλυτές (όπως αυτή από πιστοποιημένο χαρτόνι, ανακυκλωμένο χαρτί και βιοδιασπώ-

ΠΗΓΗ ΟΛΥΜΠΟΥ Α.Ε.

2ο χλμ.Κατερίνης - Λαρίσης, Κατερίνη Τηλ.: 235 10 27 809 Φαξ.: 235 10 29 441 www.pigiolympou.gr, email: info@pigiolympou.gr

Περιέκτης Split Cup με 2 ανεξάρτητα τμήματα για γιαούρτι και μέλι. Η συσκευασία επανασχεδιάστηκε με στόχο τη βελτιστοποίηση βάρους και όγκου για την καλύτερη αξιοποίηση του χώρου των service trolley της Aegean Airlines (Πλαστικά Θράκης).

μενο πλαστικό από άμυλο που χρησιμοποιεί η Marks and Spencer για τα ελβετικά σοκολατάκια της και είτε απορρίπτεται σε κομπόστ είτε απλώς μπαίνει κάτω από τη βρύση). Στις διαδραστικές και έξυπνες συσκευασίες τροφίμων υπάρχει η τεχνολογία thermographic inks της Πλαστικά Θράκης για τη σήμανση της συσκευασίας τροφίμων με την χρήση ειδικών μελανιών που μεταβάλλουν το χρώμα τους ανάλογα με τη θερμοκρασία. «Με τον τρόπο αυτό ο καταναλωτής έχει εύκολα μία σαφή ένδειξη για την κατάσταση του περιεχομένου και την καταλληλότητά του» επισημαίνει ο κ. Φιλίππου. Είναι πρόταση ανάλογης φιλοσοφίας με την ετικέτα της βρετανικής Ιnsignia Technologies.

t&π

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

λ

βε ανεξέλεγκτες διαστάσεις ίγο πριν ξεκαθώς όλο και περισσότερα σπάσει το σκάνδαλο αναλύσεις σε δείγματα γάλαμε το κρέκτος έδειχναν επίπεδα αφλατοξίνης Μ1 πάνω από το ας αλόγων, όριο. Στη Σερβία, για παράμία άλλη διατροφική κρίση εξελισσόταν δειγμα, μέχρι τέλος Φεβρουβορειότερα της Ελλάδας, αρίου, από τα δείγματα γάλακτος που ελέγχθησαν σε σχετικά με υψηλά επίπεδα εργαστήριο της Ολλανδίας, αφλατοξινών στο γάλα. Μια κρίση που αν και αντιμετωτο 69,75% ήταν εκτός ορίων. Το διάστημα Φεβρουαρίπίστηκε και δεν έλαβε μεγάλες διαστάσεις στον Τύπο, ου-Μαρτίου μεγάλες ποσότα αίτια της συνεχίζουν να τητες γάλακτος και ζωοτροφών αποσύρθηκαν από την υπάρχουν και να αποτελούν αγορά. Ενδεικτικά η Ρουμαμόνιμη διατροφική απειλή. Οι αφλατοξίνες είναι μυνία απέσυρε 13 τόνους γάλακτος που προέρχονταν κοτοξίνες που παράγονται από 3 φάρμες και 2 μονάδες από πολλά είδη του μύκητα Aspergillus, με πιο χαρακτηεπεξεργασίας γάλακτος. Η DANONE Ρουμανίας απέσυριστικά τα Aspergillus flavus και Aspergillus parasiticus. ρε επιπλέον 75 τόνους προϊΟι αφλατοξίνες δεν είναι όντων από τα ράφια των σούαπλά τοξικές, αλλά και από περ-μάρκετ. Λαμβάνοντας τις πιο καρκινογόνους ουσίυπόψη τον αντίκτυπο που η κρίση είχε στην εμπιστοσύνη ες που γνωρίζουμε. των καταναλωτών, το οικονοΤουλάχιστον 14 τύποι αφλατοξινών παράγονται στη μικό χτύπημα στη βιομηχαφύση, αλλά δεν απαντώνται νία γάλακτος σε αυτές της χώρες ήταν τεράστιο. όλοι το ίδιο συχνά ούτε είναι το ίδιο τοξικοί. Η αφλατοξίΕπιπλέον σύγχυση και προνη Β1 θεωρείται η πιο τοξιβληματισμό προκάλεσε η κή, ενώ οι αφλατοξίνες Μ1 απόφαση αμφιλεγόμενη και Μ2 (μεταβολίτες των Β1 της Σερβίας την 1η Μαρτίου όταν, ανήμπορη να αντιμετωκαι Β2) ανιχνεύθηκαν τώρα για πρώτη φορά σε αγελαδιπίσει άμεσα και αποτελεσματικά το πρόβλημα, απλώς νό γάλα. Οι αφλατοξίνες κα* Του Σ τE ΛΙΟύ Κουλούρη, stylianos.koulouris@efsa.europa.eu δεκαπλασίασε το νομοθετηταλήγουν στον οργανισμό είτε κατευθείαν με την κατανάλωση επιμολυ- ξίνες περνούν από την τροφή στο γάλα των θη- μένο μέγιστο όριο για την αφλατοξίνη Μ1 από σμένων φυτικών προϊόντων (δημητριακά, ξηροί λαστικών (με μία μερική μόνο μετουσίωση που 0,05 μgr/Κgr σε 0,5 μgr/Kgr. Ο αντίλογος ήταν καρποί, καφές, χυμοί φρούτων κ.λπ.) είτε από δεν εξαλείφει την τοξικότητα τους αλλά απλά τη ότι αν και το νέο όριο είναι δέκα φορές πάνω την κατανάλωση ζωικών προϊόντων (κρέας, μειώνει) και δεν καταστρέφονται με την παστε- από αυτό της ΕΕ, είναι ίδιο με αυτό που έχει θέγάλα και τυροκομικά) όταν τα ζώα έχουν τραφεί ρίωση, το γάλα θεωρείται ως το κύριο τρόφιμο σει ο FDA για τις ΗΠΑ και εφαρμόζουν τα 2/3 με επιμολυσμένες τροφές. ζωικής προέλευσης από το οποίο μπορούμε να των χωρών παγκοσμίως. Μας απασχολεί ιδιαίτερα η ύπαρξη των αφλα- επιμολυνθούμε με αφλατοξίνες. Αυτήν την προσέγγιση δεν μπορούσαν να την ακολουθήσουν χώρες όπως η Ρουμανία που τοξινών στο γάλα, καθώς το γάλα είναι βασικό ως μέλος της ΕΕ εφαρμόζει την ευρωπαϊκή νοσυστατικό της ανθρώπινης διατροφής και κατα- Το χρονικό της κρίσης ναλώνεται κυρίως από βρέφη και παιδιά που εί- Το Φεβρουάριο του 2013 άρχισαν να φτάνουν μοθεσία ή η Κροατία που αναμένεται να ενταναι δυνητικά πιο ευαίσθητα στις τοξίνες και των οι πρώτες αναφορές για αυξημένα επίπεδα χθεί επίσημα στην ΕΕ τον Ιούνιο και έχει ήδη οποίων η δίαιτα παρουσιάζει μικρότερη ποικι- αφλατοξινών από χώρες όπως η Ρουμανία, η συμμορφώσει το νομοθετικό της πλαίσιο με το λία από αυτήν των ενηλίκων. Καθώς οι αφλατο- Κροατία, η Σερβία κ.ά. Σύντομα το θέμα έλα- ευρωπαϊκό.

Αφλατοξίνες

Τι είναι και γιατί βρίσκονται στο γάλα;

50 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

*Τεχ νολόγος Τροφίμων, MSc, Α ποσπασμένος Εθ νικός Εμπειρογ νώμονα ς σ την EFSA . Ο αρθρογράφος δεν εκ προσωπεί κατά καμία επίσημη ιδιότητα την EFSA και το άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις, οι οποίες δεν ταυτί ζον ται κατ’ α νάγκ η με τις επίσημες θέ σεις της υπηρε σία ς.

t&π

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Η κρίση άρχισε πια να κοπάζει στις αρχές Απριλίου όταν, μετά τις μαζικές αποσύρσεις γάλακτος και ζωοτροφών, τα δείγματα πλέον επέστρεφαν κατά κανόνα αρνητικά από τα εργαστήρια και η προσοχή καταναλωτών και Τύπου στράφηκε στο σκάνδαλο με το κρέας αλόγου.

μένες καλλιεργητικές πρακτικές ευνοούν την ανάπτυξη των μυκητών και κατά συνέπεια τον σχηματισμό αφλατοξινών». Δυστυχώς όλες οι παραπάνω προειδοποιήσεις αγνοήθηκαν και ελάχιστα προληπτικά μέτρα βρίσκονταν σε εφαρμογή όταν ξεκίνησε η κρίση.

Μια όχι τόσο μεγάλη έκπληξη

Στην Ελλάδα

Αν και το γεγονός παρουσιάστηκε σαν έκπληξη από τον Τύπο στις χώρες που επηρεάστηκαν, στην πραγματικότητα δεν ήταν. Ένα σημάδι που έπρεπε να είχε κρούσει το καμπανάκι του κινδύνου και να οδηγήσει σε εξαντλητικούς ελέγχους στις ζωοτροφές ήταν η κατακόρυφη αύξηση των αναφορών στο σύστημα προειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές (RASFF) για επιμολυσμένες ζωοτροφές. Το 2012 είχαμε 10 ειδοποιήσεις για αφλατοξίνη Β1 σε καλαμπόκι ευρωπαϊκής προέλευσης ενώ οι ειδοποιήσεις για όλην την προηγούμενη δεκαετία (2001-2011) ήταν μόλις 9. Όμως υπήρξαν και πολύ παλαιότερες και πιο ξεκάθαρες προειδοποιήσεις. Από το 2004 η EFSA είχε γνωμοδοτήσει ότι οι κλιματικές αλλαγές δημιουργούν στη Νότιο Ευρώπη συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη των μυκητών που παράγουν αφλατοξίνες και συμβούλευε: «Λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσφατα στοιχεία από τη Νότιο Ευρώπη, προγράμματα παρακολούθησης ζωοτροφών και ειδικά καλαμποκιού και προϊόντων του, πρέπει να επεκταθούν ώστε να περιλαμβάνουν τις περιοχές της Ευρώπης όπου το υποτροπικό κλίμα και η εκτετα-

Η κρίση με τις αφλατοξίνες στο γάλα είναι ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα όπου μία βασική αδυναμία μας ως χώρα, λειτούργησε σε αυτήν την περίπτωση θετικά. Η Ελλάδα δεν επηρεάστηκε κυρίως για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι το μεγαλύερο μέρος από το αγελαδινό γάλα που καταναλώνεται στη χώρα προέρχεται από εισαγωγές από βόρειες χώρες (κατά 84% από τη Γερμανία) που δεν επηρεάστηκαν από το πρόβλημα. Ο δεύτερος είναι ότι ακόμα και για την σχετικά μικρή εγχώρια παραγωγή χρησιμοποιούνται και πάλι ζωοτροφές εισαγόμενες από βόρειες χώρες στις οποίες δεν παρουσιάστηκαν υψηλά ποσοστά αφλατοξινών. Υπάρχει μια μικρή εγχώρια παραγωγή καλαμποκιού, όμως αυτή χρησιμοποιείται κυρίως σε ορνιθοτροφεία οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία του ανθρώπου καθώς οι αφλατοξίνες επηρεάζουν τα ίδια τα πουλερικά αλλά δεν περνάνε στο κρέας τους. Κι ακόμη και για αυτήν τη μικρή παραγωγή δεν υπάρχουν έως σήμερα ενδείξεις επιμόλυνσης. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει οι σχετικές υπηρεσίες να είναι σε συνεχή επαγρύπνηση με εντατικά προγράμματα παρακολούθησης.

Το μέλλον Η γνωμοδότηση της EFSA είναι σαφής και πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι γενικό και αόριστο του οποίου το μόνο αποτέλεσμα είναι ότι ζεσταινόμαστε λίγο περισσότερο το καλοκαίρι. Είναι ένα γεγονός που έχει άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής μας μέσα από περίπλοκες αλληλεπιδράσεις. Η κρίση με τις αφλατοξίνες έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι τόσο στην στρατηγική της κτηνοτροφικής και γεωργικής πολιτικής, όσο και στην στρατηγική της ασφάλειας των τροφίμων, πρέπει να συνυπολογίζουμε αυτές τις αλλαγές και τις πιθανές συνέπειες τους.

Το νομικό πλαίσιο

Στην Ευρωπαϊκή Έ νωση τα μέγιστα όρια για τις αφλατοξίνες στα τρόφιμα καθορίζονται από τον κανονισμό (EC) 1881/2006 όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (EU) 165/2010. Ειδικές προβλέψεις υπάρχουν για τα τρόφιμα που εισάγονται από τρίτες χώρες βάσει του κανονισμού (EC) 1152/2009. Βάσει αυτών, το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο για την αφλατοξίνη Μ1 στο γάλα (νωπό ή θερμικά επεξεργασμένο) είναι 0,o5 μgr/Kgr και για τα βρεφικά σκευάσματα 0,025 μgr/Kgr.

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ

ληνικών συμμετοχών. Ο ιδρυτής της εταιρείας κ. Ξενόφος δήλωσε ότι «η βράβευση πιστοποιεί την υψηλή ποιότητα που η ελληνική γη μπορεί να προσφέρει στον καταναλωτή και καταδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας για ένα προϊοντικό αποτέλεσμα που μπορεί να σταθεί επάξια στα διεθνή σαλόνια της υψηλής διατροφής. Ταυτόχρονα μας οπλίζει με δύναμη στην προσπάθεια που καταβάλουμε να διαδώσουμε το ελληνικό ελαιόλαδο, μια προσπάθεια επίπονη σε ένα πε-

H ΠΑΝΤΕ στο Μακεδονία Palace Με την επαναλειτουργία του Mακεδονία Palace, η ΠΑΝΤΕ ΑΕ«ΤΟ ΦΟΥΡΝΙΝ» προχώρησε σε συνεργασία με το στολίδι του Θερμαϊκού, του οποίου την κουζίνα επιμελείται ο διάσημος και διακεκριμένος (Μaster) Chef Δημήτρης Σκαρμούτσος. Η εξαιρετική ποιότητα και η ασυναγώνιστη γεύση των προϊόντων της ΠΑΝΤΕ ΑΕ-«ΤΟ ΦΟΥΡΝΙΝ» έπεισαν τον καταξιωμένο chef να τα συμπεριλάβει στο πρωινό του ξενοδοχείου για να ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Με ξεχωριστές και παραδοσιακές γεύσεις φτιαγμένες με μεράκι και αγνά υλικά, όπως

Η Φαίδων έξω

μπουγάτσα κρέμα και μπουγάτσα τυρί με ΦΥΛΛΟ ΑΕΡΟΣ, αλλά και ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΕΣ ΧΩΡΙΑΤΙΚΕΣ ΠΙΤΕΣ (μεσογειακή, σπανακοτυρόπιτα, μανιταρόπιτα, τυρόπιτα), η ΠΑΝΤΕ ΑΕ-«ΤΟ ΦΟΥΡΝΙΝ» κάνει για μια ακόμα φορά τη διαφορά.

AiQ 0,5: Χρυσό στον Διεθνή Διαγωνισμό Ελαιόλαδου της Νέας Υόρκης Χρυσό Βραβείο κατέκτησε το ελαιόλαδο της AiQ Εταιρεία Διεθνούς Εμπορίου στον διεθνή διαγωνισμό ελαιόλαδου στην Νέα Υόρκη ανάμεσα σε 702 συμμετοχές από 22 κράτη. Το AiQ 0,5 κατέκτησε την πρώτη θέση στη κατηγορία της Μεσαίας έντασης Ποικιλίας Κορωνέϊκη καταγράφοντας την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ των υπολοίπων ελ-

φειας». H AiQ (www.aiq.gr) διανύει τον δεύτερο χρόνο ζωής της. Έ χοντας ξεκινήσει από το ελαιόλαδο και τα προϊόντα της ελιάς ευελπιστεί να διευρύνει τις δραστηριότητες της σε μια ποικιλία ελληνικών ποιοτικών προϊόντων, δίνοντάς τους αναγνωρισιμότητα στις διεθνείς αγορές. Έ χει έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και events σε Κίνα, Ρωσία και Ντουμπάι ενώ στα άμεσα σχέδια της είναι η συμμετοχή της σε ανάλογες πρωτοβουλίες στη Μόσχα και στην Κολωνία.

ριβάλλον στο οποίο οι ανταγωνιστικές μας χώρες Ιταλία και Ισπανία έχουν επενδύσει επί μακρόν χρόνο μεγάλα κεφάλαια, σε αντίθεση με την Ελλάδα που μόλις την τελευταία διετία δείχνει να βρίσκει το tempo της εξωστρέ-

Αποδίδει καρπούς η συνεχής στόχευση της βιομηχανίας παραγωγής προϊόντων ζαχαροπλαστικής Φαίδων στην ανάπτυξη των εξαγωγών της. Μετά την έναρξη εξαγωγών στην απαιτητική αγορά της Ιαπωνίας στο τέλος του 2012, άρχισε φέτος να προμηθεύει δύο νέες και πολλά υποσχόμενες αγορές, τη Σαουδική Αραβία και την Κίνα και τα πρώτα μηνύματα κρίνονται πολύ ενθαρρυντικά. Βασικός στόχος της Φαίδων παραμένει η αγορά της Ρωσίας, όπου έχουν στραφεί οι προσπάθειές της για προσέλκυση ενδιαφέροντος νέων συνεργατών -αξίζει να σημειωθεί ότι η σειρά των βιολογικών προϊόντων BIOFEDON βρίσκεται ήδη στα ράφια μεγάλης αλυσίδας σούπερ-μάρκετ της Μόσχας. Το

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ

Χρυσό για τη Volkan στα International Beer Awards της Πράγας

Φεβρουάριο ήταν στη μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων PRODEXPO της Μόσχας, ενώ σε λίγες μέρες θα συμμετάσχει στην πολυπληθή επιχειρηματική αποστολή Go International που διοργανώνεται στη Μόσχα από τη Eurobank και εξαγωγικούς φορείς. Η Φαί-

Η Volkan διακρίθηκε με το Product Innovation of the Year στην παγκοσμίου φήμης διοργάνωση International Beer Awards στο 9ο Canadean International Beer Strategy Conference στην Πράγα της Τσεχίας απέναντι σε μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας ζυθοποιίας. Ο Πέτρος Νομικός, δημιουργός της Volkan, δήλωσε: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι και περήφανοι με αυτή την ξεχωριστή διάκριση. Στόχος μας ήταν να υποστηρίξουμε το “δρούμε τοπικά, σκεπτόμαστε παγκόσμια”, αναδεικνύοντας τις καλύτερες ελληνικές γεύσεις και παραδόσεις σε όλο τον κόσμο. Κάθε Volkan αντιπροσωπεύει την πλούσια αγροτική μας κληρονομιά και τη χιλιάδων ετών

θεί ποτέ ξανά σε μπίρα».

Η Β. ΑΤΤΙΣ για την ΑΒ Βασιλόπουλος Η ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ανέθεσε στην εταιρία Β. ΑΤΤΙΣ ΕΠΕ την διενέργεια επιθεωρήσεων υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων σε καταστήματα λιανικής πώλησης. Η πολύχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία στη βιομηχανία τροφίμων και αγροτικών προϊόντων των στελεχών της εταιρίας Β.ΑΤΤΙΣ ΕΠΕ την καθιστούν αξιόπιστο συνεργάτη σε θέματα διασφάλισης ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων. Στόχος της εταιρίας είναι η παροχή εξειδικευμένων και καινοτόμων υπηρεσιών, ικανοποιώντας κάθε φορά τις ανάγκες των συνεργατών . Οι υπηρεσίες της καλύπτουν όλη την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων «από το χωράφι έως το πιάτο του καταναλωτή».

Kellogg’s Coco Pops Croc Foot Prints

δων έχει παρουσία στην ελληνική αγορά πάνω από 40 χρόνια κι εξάγει τα προϊόντα της σε πάνω από 10 χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Μ. Βρετανία, Ιαπωνία, Κύπρος, Βαλκάνια).

ιστορία της, ενώ υποστηρίζει τις νησιωτικές αγροτικές παραδόσεις μας. Τα τρία βασικά συστατικά της μπύρας μας είναι τοπικά, αυθεντικά και πρωτοποριακά, καθώς δεν έχουν χρησιμοποιη-

Η ιστορία των Croc Foot Prints ξεκίνησε ένα πρωί που ο Coco και η παρέα του, η στρουθοκάμηλος και ο ιπποπόταμος, κατάλαβαν ότι η τρίτη της παρέας, η καμηλοπάρδαλη, φερόταν περίεργα. Σκέφτηκαν πως κάτι δεν πάει καλά. Φυσικά πίσω από αυτό βρισκόταν ο Croc, ο αιώνιος αντίπαλός του Coco, που μεταμφιέστηκε σε καμηλοπάρδαλη για να τους ξεγελάσει. Όμως την πάτησε και αποκαλύφθηκε. Ο Coco με την παρέα του, για να το γιορτάσουν, έφτιαξαν τα νέα, νόστιμα και τραγανά δημητριακά Kellogg’s Coco Pops Croc Foot Prints με σοκολατένια γεύση,

πλούσια σε φυτικές ίνες σύνθεση από δημητριακά ολικής αλέσεως και καλαμποκιού και παιχνιδιάρικο σχήμα στα ίχνη του Croc.

Η Blue island Χορηγός Απόλαυσηςστα 5|25 Live Sessions του Εν Λευκώ Η νέα ελληνική μπίρα BLUE island είναι χορηγός απόλαυσης στα 5|25 Live Sessions του Εν Λευκώ 87,7 που συνεχίζονται για 4η σεζόν. Έως τις 06 Ιουνίου κάθε Πέμπτη, στις 19.30, ένα διαφορετικό μουσικό event δίνει φωνή σε γνωστούς καλλιτέχνες και την ευκαιρία στο κοινό να τους απολαύσει. Μάλιστα, μέσα από την σελίδα BLUE island beer στο facebook (www.facebook. com/BlueIslandBeer) κάποιοι τυχεροί γίνονται έχουν την ευκαιρία να βρεθούν στο Live Stage του Εν Λευκώ 87,7 παρέα με τον αγαπημένο τους καλλιτέχνη για 5 λεπτά συνέντευξη και 25 λεπτά live μουσικής. Με κεντρικό μήνυμα “Destination Fun”, η BLUE island είναι φτιαγμένη από παραδοσιακή κριθαρένια βύνη, μαγιά και αρωματικό λυκίσκο και προσφέρει υψηλή ποιότητα γεύσης σε μοντέρνα

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ

συσκευασία για ένα 100% ελληνικό προϊόν.

Βράβευση της Ιωνικής Σφολιάτας Για δεύτερη συνεχή χρονιά η Επιτροπή Αξιολόγησης Βραβεία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΞΙΑ Βορείου Ελλάδος αποφάσισε να απονεμηθεί στην Iωνική Σφολιάτα Έ παινος στην κατηγορία ΑΡΙΣΤΕΙΑ-Μεσαία Επιχείρηση (επιχείρηση που απασχολεί λιγότερους από 250 εργαζόμενους). Τα σημεία αξιολόγησης ήταν πολλά: η αποδεδειγμένα συμβολή της εταιρείας στην απασχόληση, η ανάδειξη της περιοχής όπου δραστηριοποιείται, η ευαισθησία της στον τομέα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης & Περιβάλλοντος, η καινοτομία των προϊόντων και τέλος, η συνεχή εξωστρεφή ανάπτυξη. Η ανακοίνωση της Ιωνικής λέει: «Η υπόσχεση μας για Κοινωνική Υπευθυνότητα & Αειφόρο Ανάπτυξη,

ανταμείφθηκε. Σας ευχαριστούμε ακόμα μια φορά. Η ΙΩΝΙΚΗ είστε ΕΣΕΙΣ. Είμαστε Έ να. Είμαστε Εδώ».

Η οικογένεια Τσάνταλη φιλοξένησε τους Masters of Wine στην Επανομή Η 4η γενιά της οικογένειας Τσάνταλη υποδέχτηκε τους Masters of Wine στο πλαίσιο της επίσκεψής τους στην Ελλάδα, σε μια εκδήλωση αντάξια της κληρονομιάς της ελληνικής οινοποιίας. Για πρώτη φορά, οι επίτιμοι προσκεκλημένοι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν τη φιλοξενία και να δοκιμάσουν τους οίνους TSANTALI στο Κτήμα Γεροβασιλείου στην Επανομή. Η ιδέα του Κωνσταντίνου Λαζαράκη MW έγινε πραγματικότητα, αναδεικνύοντας τη φιλοσοφία της TSANTALI και την αξία της συνέργειας μεταξύ δύο καταξιωμένων ελληνικών οινοποιείων εντός και εκτός συνόρων.

Όπως και ο κος Κ. Λαζαράκης υπογράμμισε στο χαιρετισμό του, «αυτή η πρωτοβουλία είναι πρωτόγνωρη, και όχι μόνο για τον ελληνικό οινικό κλάδο». Στο Κτήμα Γεροβασιλείου, είχε στηθεί ένα εξαιρετικό σκηνικό έτοιμο να «ξεναγήσει» τους 22 Masters of Wine σε ξεχωριστά terroirs της Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και στη σύγχρονη ελληνική γαστρονομία. Μια κάθετη γευστική δοκιμή ερυθρών οίνων ΜΕΤΟΧΙ από το 2005 έως και το 2000 παρουσίασε τη δυναμική του terroir και την εξέλιξη των σταφυλιών μέσα στο χρόνο, ενώ οι TSANTALI ORGANIC από τον αμπελώνα της Χαλκιδικής εκπροσώπησαν τη συστηματική επένδυση και καινοτομία της οινοποιίας στην πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια από το 1995. Το οινικό ταξίδι συνόδευσε η γαστρονομική σφραγί-

δα του Chef Λευτέρου Λαζάρου, ο οποίος ανέλαβε το μενού με πιάτα αφιερωμένα στα θαλασσινά. «Δεν ήταν μια απλή γευστική δοκιμή ή ένα γεύμα γύρω από το κρασί», υπογράμμισε η Κατρίνα Δημητριάδη-Τσάνταλη. «Ζήσαμε μια μοναδική εμπειρία, μεταφέραμε ένα μήνυμα με συμβολικό χαρακτήρα που αναδεικνύει μια άλλη πλευρά της ελληνικής οινοποιίας. Μια πλευρά στην οποία πρέπει όλοι να επενδύσουμε, καθώς μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα: την προώθηση της Ελλάδας μέσα από τη μοναδικότητα των οίνων της».

t&π

eyρετηριο AC NIELSEN Α.Ε. 8, 24 AGROLAB S.A. *53 AIQ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Μ. Ε.Π.Ε.

52 ARGO WINE ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ Α.Ε.

28, 36, *41 ARISTON MEDIA SERVICE GMBH *7 CHEP ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. *21 COCA COLA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΣ Α.Ε.

6, 24, 46 DANONE ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε.

8 DIAGEO HELLAS Α.Ε.

6 DS DISTILLERS 28 ELBISCO Α.Β.Ε.Ε.

22 FIRST LOMAX ΜΟΝΟΠΡOΣΩΠΗ ΕΠΕ (VOLKAN) 52 FRIESLANDCAMPINA HELLAS S.A. 6, 8 KELLOGG’S MARKETING & SALES CO (UK) LTD 6 NCA HELLAS Ε.Π.Ε. *52 NESTLE HELLAS Α.Ε.

6 NESTLE ΕΛΛΑΣ ΠΑΓΩΤΑ Α.Ε.

14 NUTRIART A.B.E.E 22 PAPERPACK 46 PEPSICO - ΗΒΗ Α.Β.Ε.

24 PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε.

28 ROTA A.E. *54 SOPEXA S.A. *Γ Εξωφύλλου SPRAYING SYSTEMS HELLAS Α.Ε.Ε. *35 SYMPHONYIRI GROUP 8 TETRA PAK HELLAS 46 UNILEVER HELLAS Α.Ε.Β.Ε.

14 VERINO Α.Β.Ε.Ε.

36 VETO ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ 28 Α.Ο.Σ. ΤΥΡΝΑΒΟΥ Π.Ε. - ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΤΥΡΝΑΒΟΥ 28 ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Χ. - ΚΑΛΠΑΚΙΔΟΥ Κ. Ο.Ε. *17 ΑΙΓΕΑΣ ΦΛΕΞΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΕ 40, *51 ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ 52 ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΝ Α.Β.Ε.Ε. 18 ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ Α.Ε. *47 ΑΤΤΙΣ Β. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 52 ΒΙΚΟΣ Α.Ε. 24 ΔΕΛΤΑ ΕΛΛΑΣ 8 Ε.Α.Σ. ΝΕΜΕΑΣ 40 Ε.Α.Σ. ΣΗΤΕΙΑΣ 28 ΕΒΓΑ Α.Β.Ε.Ε. 14 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΛΑΡΙΑ ΟΙΝΩΝ Δ. ΚΟΥΡΤΑΚΗΣ Α.Ε 6 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ Α.Ε.

52

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΧΥΜΟΙ Α.Ε.Β.Ε. *48 ΕΠΑΠ Α.Ε. 24 ΕΨΑ A.E. 6 ΖΟΙΝΟΣ Α.Ε. 36 ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ Α.Ε. - FISIS 52 ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ - ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ Α.Β.E. 28 ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Α.Ε.Ε. *43 ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΑΡΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε.

22 ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.

28 ΚΑΥΑΚ Α.Β.Ε.Ε.

6 ΚΡΙ - ΚΡΙ Α.Ε. *3, 8, 14 ΚΤΗΜΑ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ A.E. 52 ΚΤΗΜΑ ΚΩΣΤΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ - ΟΙΝΟΤΡΙΑ ΓΗ 36 ΚΤΗΜΑ ΧΑΡΙΤΑΤΟΥ 6 ΛΕΤΡΙΝΑ Α.Ε. *26 ΛΕΥΚΟΣΙΔΗΡΟΥΡΓΙΑ ΚΑΒΑΛΑΣ Α.Ε. *38 ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. 8 ΜΕΛΤΚΟ Α.Ε. *27 ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΜ A. O.E. *5, 28 ΟΛΥΜΠΟΣ Α.Ε.

8 ΠΑΓΩΤΑ BEN & JERRY’S 14 ΠΑΝΤΕ Α.Ε.

*Β Εξωφύλλου, 52 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε.Ι. Α.Ε. 22, *Οπισθόφυλλο ΠΑΡΠΑΡΟΥΣΗΣ Α.Σ. & ΣΙΑ O.E. 36 ΠΗΓΗ ΟΛΥΜΠΟΥ A.E. *49 ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ PACK Α.Β.Ε.Ε.

46 ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ - ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΟΠΟΙΙΑ ΚΑΡΔΑΣΗ 36 ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ ΚΑΡΑΘΑΝΟΥ 36 ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ ΚΩΣΤΕΑ 36 ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ 28 ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ ΣΑΜΑΡΑ Α.Β.Ε.Ε.

28 ΤΣΑΝΤΑΛΗΣ, ΕΥΑΓΓ., Α.Ε.

28, 52 ΤΣΙΛΙΛΗΣ, Κ., Α.Ε. 36 ΦΑΓΕ Α.Ε. 8 ΦΑΙΔΩΝ Α.Ε. 52 ΦΑΡΜΑ ΠΙΕΡΙΑΣ Ε.Π.Ε. *55 ΦΟΥΡΝΟΙ FRANK ZE PAUL 18 ΦΟΥΡΝΟΣ BENETH 18 ΧΑΝΣΕΝ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. *43, *48 ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘ. A.E. 46 ΧΗΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. 24 ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ, ΤΟ, Ε.Π.Ε. 18

t&π

coming up

Infood 2013

18- 21 Οκτωβρίου, MEC Παιανία Τ&Π ΙΟΥΛΙΟΥ-αυγουστου

Κύριο Θέμα Τ&Π 100: Οι μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων και ποτών της χρονιάς Αφιέρωμα Μεσογειακή Διατροφή Εστίαση στον ΚΛΑΔΟ Αλίπαστα Μπύρες ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Εκείνοι που νοιάζονται

Πρόκειται για μια νέα έκθεση που απευθύνεται σε όλες τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες του χώρου παραγωγής, επεξεργασίας, συσκευασίας και διανομής τροφίμων, ποτών και ειδών εστίασης, από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό καθώς θα προβληθεί με καταχωρήσεις σε διεθνή κλαδικά περιοδικά και στον διεθνή ηλεκτρονικό Τύπο. Κατά τη διάρκειά της, θα φιλοξενήσει Διεθνές Συνέδριο, Επαγγελματικά Φεστιβάλ Γαστρονομίας, γάλακτος, κρέατος, μπύρας και ελληνικού κρασιού, εταιρικές εκδηλώσεις των εκθετών και δημιουργήματα αρτοποιίας & ζαχαροπλαστικής. Υπό την αιγίδα του ΥΠΑΑΤ και με την στήριξη των ΣΕΛΕΤΡΟΠΕ και ΣΕΒΙΤΕΛ.

Oργάνωση: LEADEREXPO-LEADERTECH, www.leaderexpo.gr

Summer Fancy Food Show 30 Iouνίου-2 Ιουλίου, Νέα Υόρκη

Οινοπνευματα Κρασιά με μειωμένο αλκοόλ Επίσης 5 ειδικοί απαντούν σε 5 κρίσιμες ερωτήσεις για την ασφάλεια τροφίμων

Τα αρθρα του Τ&Π διαβάζονται τόσο από παραγωγούς όσο και από αγοραστές. ετσι Η διαφήμισή σας αποκτά τη μέγιστη αποτελεσματικότητα μέσα από το μόναδικο περιοδικό στην Ελλάδα με ελεγχόμενη κυκλοφορία που διαβάζεται από όλο τον κλάδο.

Το κλείσιμο διαφημιστικού χώρου είναι στις 20 ιουνιΟυ. Τμήμα Πωλήσεων: sales@triaina.com

www.triaina.com

Η μεγαλύτερη εξειδικευμένη έκθεση της Βορείου Αμερικής με 180.000 προϊόντα (τυριά, σνακ, μπαχάρια, έθνικ, οργανικά κ.ά.) από 2.400 εκθέτες από 80 χώρες. Ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου έχει αναλάβει την διοργάνωση της ελληνικής συμμετοχής με περίπτερο στο Level 1 που θα στεγάσει 38 εξαγωγικές επιχειρήσεις προβάλλοντας το επίσημο branding “Taste like Greece”. Παράλληλα, μέσω του χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε. προγράμματος της ΚΟΑ που πραγματοποιούν από κοινού ο ΟΠΕ και η ΕΔΟΑΟ, θα γίνουν γευστικές δοκιμές κρασιών της ελληνικής γης με την παρουσία sommelier. www.specialtyfood.com

Drinktec

16-20 Σεπτεμβρίου, Μόναχο Η διεθνής κλαδική έκθεση τεχνολογίας ποτών και υγρών τροφίμων στο εκθεσιακό κέντρο Messe München αναμένεται να προσελκύσει 1.500 εκθέτες από πάνω από 70 χώρες και περίπου 60.000 επισκέπτες από πάνω από 170 χώρες. Κατασκευαστές και προμηθευτές από όλον τον κόσμο συναντιούνται εδώ με παραγωγούς και λιανεμπόρους όλων των κλίμακων για να γνωρίσουν όλα τα νέα προϊόντα της χρονιάς και τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της επεξεργασίας, συσκευασίας και μάρκετινγκ ποτών και υγρών τροφίμων –συμπεριλαμβανομένων πρώτων υλών και logistics. www.drinktec.com