T&Π Ιούλιος / Αύγουστος 2013 by Triaina Publishing SA

ΤΕ Υ ΧΟΣ 378 [ ΕΤΟΣ 38 ο ] ΙΟΥΛΙος-ΑΥΓΟΥ Σ ΤΟΣ 2013 | €6

Μηνιαίο Οικονοµικό κ αι Τε χνολογικό Περιοδικό

ΑΛΙΠΑΣΤΑ Εναποθέτουν τις ελπίδες σε εξαγωγές και τουρισμό

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η παράδοση είναι το μέλλον

ISSN 1106-3718

τop

μΠΥΡΕΣ

Το φαινόμενο μικροζυθοποιία και άλλα ευχάριστα

ελαφρια & αφριζοντα κρασια Οι παραγωγοί προσαρμόζονται στις τάσεις της εποχής

100 Οι μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων και ποτών

C&A

Η νέα σειρά Nutria κατακτά την καρδιά και το πιάτο του καταναλωτή

Η Nutria αποτελεί μια υπερσύγχρονη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής και τυποποίησης ελαιολάδου, πυρηνελαίου και σπορελαίων, με πολυετή εμπειρία και εξαγωγές σε περισσότερες από 20 χώρες. Έχοντας ως κύριο μέλημα της το σεβασμό στις διατροφικές συνήθειες του καταναλωτή, η Nutria στοχεύει στη διαρκή διασφάλιση και πιστοποίηση της ποιότητας με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχων σε όλα τα στάδια παραγωγής. Η νέα ομώνυμη σειρά προϊόντων Nutria που περιλαμβάνει Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο, Ελαιόλαδο, Πυρηνέλαιο, όσο και μια πλήρη γκάμα από σπορέλαια σε συσκευασίες των 1,2,5 και 10 λίτρων, κατακτά όλο και περισσότερο την προτίμηση του καταναλωτή. Τώρα η Nutria αναπτύσσει ακόμη περισσότερο την παρουσία της στα private label προϊόντα, με νέες δυναμικές συνεργασίες. Ανακαλύψτε την στο www.nutria.gr Κεντρικά γραφεία: ΚΟΔΡΟΥ 10, Ν. ΨΥΧΙΚΟ, 154 51 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210 3249085 Εργοστάσιο: 162χλμ Ε.Ο ΑΘΗΝΩΝ – ΛΑΜΙΑΣ, 350 06, ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ www.nutria.gr

t&π

editorial

Mηνιαίο περιοδικό επαγγελµατικής ενηµέρωσης της βιοµηχανίας και του εµπορίου τροφίµων, κρασιού, ποτών & συσκευασίας

σπλας!

Αυτό το μήνα μας αρέσει πολύ το τεύχος. Ξεκινάει με ένα ελληνικότατο προϊόν, τα αλίπαστα, που κάθε φορά που το κοιτάζαμε είχαμε μια ακαταμάχητη επιθυμία να αφήσουμε το Mac και να πάμε για ουζάκια, ή έστω μια ελληνική μπύρα (σελ. 28). Δεν το κάναμε γιατί παράλληλα έπρεπε να ετοιμάσουμε, όπως κάθε Ιούλιο, τη λίστα με τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων και ποτών βάσει κύκλου εργασιών του 2012. Οι εταιρείες που δεν είναι μέσα, παρόλο που μπορεί να ανήκουν δικαιωματικά σ’ αυτήν, πιθανότατα δεν είχαν δημοσιεύεσει τον ισολογισμό τους έως τις αρχές Ιουλίου ή αυτός δεν ήταν εντοπίσιμος παρόλο που περάσαμε ένα μήνα με λίγο ύπνο και πολύ ψάξιμο σε ιστοσελίδες, οικονομικές εφημερίδες ή κάνοντας σε λογιστήρια ερωτήσεις που δεν απαντήθηκαν ποτέ. Το τεύχος κλείνει με ένα αφιέρωμα στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη που, όπως διαπιστώσαμε, είναι κάτι που παθιάζει πολύ τους εργαζομένους σε μεγάλες εταιρείες. Και αν ένας λογιστής δεν μας απάντησε γιατί εκείνη τη μέρα ήταν εθελοντής στο Χαμόγελο του Παιδιού, ε, αυτός είναι κάποιος που συμπαθούμε πολύ. Τώρα η λίστα ετοιμάστηκε, τον Ιούλιο του 2014 αν θέλετε μας στέλνετε και μόνοι σας τα οικονομικά στοιχεία σας και μετά πάμε όλοι μαζί για μια μπύρα ή ένα ωραίο κοκτέιλ με ελληνικό αφρίζον κρασί (σελ. 40) δίπλα στο κύμα, κάτω από πεύκα, με σαρδέλες και αντσούγιες, με καζάν ντιπί από βουβαλίσιο γάλα (σελ.36), με παροδοσιακά εδέσματα της μεσογειακής διατροφής (σελ. 24). Εμείς ευχόμαστε καλό καλοκαίρι σε όλους μας, όσους τα πήγαν πολύ καλά, όσους δεν τα πήγαν και τόσο καλά αλλά προσπάθησαν μέσα στις οικονομικές αντιξοότητες και να θυμόμαστε όλοι ότι, ό,τι και να γίνει, έχουμε πάντα το ελληνικό καλοκαίρι, το ελληνικό πείσμα και την ελληνική γη.

ΓPAΦEIA Λεωφ. Συγγρού 110, 117 41 Aθήνα (4οΣ όροφος) Tηλ: 210 9240 748 Fax: 210 9242 650 www.triaina.com e-mail: info@triaina.com Κωδικός 011626

Eκδότης Nίκος K. Kορόβηλας Ιδρυτής Kυριάκος N. Kορόβηλας Aρχισυντάκτρια μαργαριτα μιχελακου creative director ντιανα Δαδακη Συνεργάτες δεσποινα καραγιαννοπουλου, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, λεωνιδασ λιαμησ, δημητρα μανιφαβα, ελενη ξενακη, ελενη σταματουκου, ειρήνη Χρυσολωρά

Aνταποκριτές Ellen Gooch νεα υορκη maρια βασιλειου χαγη Tριανταφυλλοσ Πετκανόπουλος Θεσσαλονίκη

illustration DANIEL EGNEUS ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ

Tµήµα Επικοινωνίας marketing@triaina.com Υπεύθυνη ∆ιαφήµισης Kατερίνα Γκίτση k.gitsi@triaina.com

μαργαριτα μιχε λ ακου

Λογιστήριο Nίκη Γαβαλά Παραγωγή ΛΥΧΝΙΑ α.ε. ETHΣIA ΣYN∆POMH OργανισµΟΙ/EταιρειΕΣ: €70 ΣπουδαστΕΣ: €50 Kύπρου: €100 Eξωτερικού: €150 ∆ηµοσιευόµενα ‘ή µη χειρόγραφα και φωτογραφίες που έχουν αποσταλεί στη σύνταξη δεν επιστρέφονται © Copyright 2013 Τρίαινα Εκδοτική Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση κειµένων ‘Η τµηµάτων κειµένων σε έντυπη, ηλεκτρονική ή άλλη µορφή, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη Μέλος της

Μη Κερδοσκοπικός Διεθνής Οργανισμός Πιστοποίησης Κυκλοφορίας

Iδιοκτήτης TPIAINA EK∆OTIKH Ν. ΚΟΡΟΒΗΛΑΣ & ΣΙΑ ΟΕ

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /01

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

04 MATIEΣ

18 αλιπαστα

34 εξαγωγεσ

44 υβριδικη

56 το ηαccp

Η Ειρήνη Χρυσολωρά κρούει τον κώδωνα.

Τα βλέμματα πλέον στρέφονται στο εξωτερικό.

Τα εμπόδια στον δρόμο των κοντέινερ μας.

10 ιδέες που θα επικρατήσουν στο μέλλον.

Πόσο σωστά εφαρμόζεται εν μέσω κρίσης;

06νεα

24 μεσογειακη διατροφη

36 ΒΟΥΒΑΛΙΑ

46 εταιρικη κοινωνικη ευθυνη

60 επιχειρη-

Οι νέες κυκλοφορίες στα ράφια, τα νέα της αγοράς.

Η καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου για τα παραδοσιακά προϊόντα της Μεσογείου.

Μια επιχείρηση με ελπίδες που προς το παρόν πάει καλά για λίγους.

Οι εταιρείες που έκαναν το καλό μπίζνες τους.

Οι ανακοινώσεις, οι δράσεις, τα νέα της παραγωγής, οι εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

09 τ&Π 100

28 ζυθοσ

40 αφριζοντα & ελαφρια κρασια

54 λιανεμποριο

63 ευρετηριο ονοματων

Η ετήσια λίστα μας με τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες στον κλάδο τροφίμων και ποτών.

Το φαινόμενο μικροζυθοποιία και άλλα ευχάριστα.

Οι οινοπαραγωγοί προσαρμόζονται στις τάσεις.

Οι προωθητικές ενέργειες των εταιρειών και αλυσίδων.

Οι αναφορές στα άρθρα, οι διαφημίσεις.

02 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

πατατα

ματικα

Ε ΞΩΦΥΛΛΟ: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΘΕΟΔ ΩΡΙΔΗΣ

ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

t&π

MATIEΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Δεν είναι η ΕΡΤ

Μ Δεν προλάβαμε να πάρουμε μια ανάσα από τις καλές κριτικές των ξένων για την πορεία της οικονομίας μας στο τέλος της άνοιξης και ξέσπασαν πάλι ένα σωρό δεινά.

Η Ειρήνη Χρυσολωρά είναι οικονομολόγος και δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, βραβευμένη από την Έ νωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων.

04 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ε την κρίση της ΕΡΤ και την απειλή των εκλογών που αυτή έφερε προς στιγμήν , αλλά και την ατυχή κατάληξη του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, είναι προφανές ότι το νερό δεν έχει ακόμη οριστικά μπει στο αυλάκι ώστε να περιμένουμε με σχετική ασφάλεια κάποιες καλύτερες μέρες έστω και αργότερα το 2014. Η κυβερνητική κρίση του Ιουνίου έδειξε ότι όλα μπορούν ανά πάσα στιγμή να συμβούν και τινάξουν στον αέρα ό,τι με κόπο και θυσίες κατακτήθηκε. Αίφνης, π.χ., μπορούν να προκηρυχθούν εκλογές, ενώ έχει μεσολαβήσει ένας μόλις χρόνος από τις προηγούμενες διπλές εκλογές. Λες και βαδίζουμε αμέριμνοι στην εποχή της αφθονίας , όπου όλα είναι λυμένα, εκτός από το θέμα της ΕΡΤ! Λες και δεν είμαστε πάντα στην κόψη του ξυραφιού, στην εντατική με δανεικό οξυγόνο. Η πολιτική μας ηγεσία είναι επιρρεπής σε ατυχήματα που μπορεί να κοστίσουν ακριβά σε όλους μας. Το πολιτικό κόστος ή όφελος εξακολουθεί να καθορίζει τις αποφάσεις τους, λες και έχει καμιά σημασία ποιος θα είναι νικητής σε μια χώρα συνολικά ηττημένη. Ευτυχώς, μπάρες ασφαλείας, έναντι αυτών των ατυχημάτων βάζουν οι δανειστές μας. Αυτό έγινε φανερό τον περασμένο μήνα από την παρέμβαση της Γερμανίας, η οποία δεν άφησε αμφιβολία ότι δεν θέλει με τίποτα να διαταραχθεί η πορεία που έχει χαραχθεί από το ενδεχόμενο μιας εκλογικής αναμέτρησης. Τόσο η Καγκελάριος Μέρκελ που επικοινώνησε με τον Αντώνη Σαμαρά, όσο και ο υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε που έσπευσε να προαναγγείλει επίσκεψή του στην Αθήνα μόλις ξέσπασε η κρίση, έκαναν ξεκάθαρο ότι αυτό που περιμένουν πλέον από την Ελλάδα είναι να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις. Και σίγουρα δεν θα ήθελαν να ακούσουν τη λέξη «εκλογές» που προκαλεί καθυστερήσεις, αν όχι ματαίωση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και κίνδυνο εκτροχιασμού της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Αντίστοιχο μήνυμα έστειλε και ο Όλι Ρεν, αλλά και όλη η Ευρωζώνη και η τρόικα στο σύνολό της καθώς στο Eurogroup του περασμένου μήνα ξεκαθάρισε το διακύβευμα: είναι τα 8 δις ευρώ, χωρίς τα οποία οδηγούμαστε σε ασφυξία. Η συγκυρία έξω εξακολουθεί να είναι πολύ καλή για την

Ελλάδα. Η Γερμανία έχει εκλογές και θέλει να παρουσιάζει ένα αφήγημα με καλό τέλος για τη χώρα μας. Έφτασε στο σημείο να σπεύσει να διαβεβαιώσει ότι η γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW θα συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του υπό σύσταση Επενδυτικού Ταμείου στην Ελλάδα, πιέζοντας μάλιστα για την ταχύτερη σύστασή του. Εμείς χαλαρά προγραμματίζαμε να το συστήσουμε ως το τέλος του χρόνου. Και ενώ ένα ταμείο μπορεί να μη φέρει την άνοιξη στο δοκιμαζόμενο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για την στήριξη των οποίων προορίζεται, οπωσδήποτε θα βοηθήσει, προστιθέμενο στις άλλες πρωτοβουλίες που προγραμματίζονται. Παράλληλα, το καλοκαίρι προβλέπεται καλό για τον τουρισμό μας, με πολλούς τουρίστες και αυξημένα έσοδα για μια σειρά από επιχειρήσεις. Εκεί στηρίζονται οι περισσότερες ελπίδες μας για μια πραγματική ώθηση στο ΑΕΠ ώστε η ύφεση φέτος να συγκρατηθεί στα προβλεπόμενα επίπεδα του 4,5%. Ύστερα θα έρθει η σειρά του ΔΝΤ να δώσει ένα χεράκι βοήθειας. Θα πιέσει τους Γερμανούς, θα εκβιάσει αν χρειαστεί, ότι θα διακόψει την χρηματοδότηση στην Ελλάδα αν δεν καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό του επόμενου χρόνου και αν δεν καταστεί βιώσιμο το χρέος και θα φτάσουμε κάποια στιγμή να εξασφαλίσουμε ένα νέο έμμεσο –ή άμεσο - κούρεμα του χρέους. Παράλληλα, το χρέος μπορεί να ελαφρυνθεί και κατά τα 50 δις της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με βάση την απόφαση του τελευταίου Eurogroup. Όλα αυτά, όμως, τελούν υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας με τον προϋπολογισμό και θα πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Και επίσης ότι θα τηρούμε τις δεσμεύσεις του μνημονίου, που περιλαμβάνουν δύσκολες αποφάσεις για την κυβερνητική τρόικα, όπως απολύσεις. Και μάλιστα απολύσεις όχι τυφλές, όπως αυτές της ΕΡΤ, αλλά επιλεκτικές, διεσπαρμένες σε όλο το δημόσιο, εκεί όπου εντοπίζεται υπερβάλλον προσωπικό, τεμπέληδες, ανίκανοι ή επίορκοι. Αυτή είναι η έννοια των μεταρρυθμίσεων, έτσι όπως σχεδιάστηκε στο «καταραμένο» μνημόνιο και όχι το κλείσιμο άρον-άρον όποιου φορέα έχουμε πρόχειρο. Το ότι δεν τις εφαρμόσαμε όπως έπρεπε είναι δική μας ευθύνη. Και δεν δικαιολογεί πολλές ελπίδες ότι θα τα καταφέρουμε καλύτερα στο μέλλον.

t&π

nea

Η DON JULIO 1942 στην Ελλάδα Frenchy: παγωμένος γαλλικός καφές! Ο Frenchy της Douwe Egberts αποτελεί έμπνευση Έ λληνα barista, ο οποίος θέλησε να ανταποκριθεί στην ανάγκη των πελατών του για παγωμένο γαλλικό καφέ. Παρασκευάζεται με το πάτημα ενός κουμπιού από το σύστημα ροφημάτων καφέ Cafitesse για φρέσκο γαλλικό καφέ με ή χωρίς αφρόγαλα, με αναλλοίωτη γεύση και άρωμα. Θέλοντας να τιμήσει τη γενέτειρα του Frenchy, η Douwe Egberts έκανε την πανευρωπαϊκή πρεμιέρα του στην Ελλάδα. Σερβίρεται σε επιλεγμένες καφετέριες. facebook.com/frenchygreece

Κτήμα Χρυσοστόμου ΠΓΕ Πιερία Η Μαλαγουζιά 2012 ωριμάζει για 6 μήνες με battonage σε δρύινα γαλλικά βαρέλια. Λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα, κομψό άρωμα όπου κυριαρχεί το ροδάκινο και ο ανανάς σε συνδυασμό με νότες βανίλιας του ξύλου. Γεύση γεμάτη, δροσερή και σαρκώδης με μακρά επίγευση. Σερβίρεται στους 8-100 C και συνοδεύει πιάτα πουλερικών με άσπρες σάλτσες, λιπαρά ψάρια και τυριά με έντονη γεύση. Το Εν Πύδνα 2012 έχει πρασινοκίτρινο χρώμα, με αρώματα ανανά, μπανάνας και κίτρινων φρούτων σε συνδυασμό με φυτικές νότες. Στόμα πλούσιο με λιπαρά στοιχεία που ισορροπούν αρμονικά με την οξύτητα του. Σερβίρεται στους 8-100C και συνοδεύει θαλασσινά και λευκά κρέατα. www.chrisostomou.gr, mob. 6976 763222

06 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

CARTE D’OR Signature Τρία παγωτά εμπνευσμένα από αγαπημένα γλυκά για να έχουμε πάντα έτοιμο γλυκό στο ψυγείο, προσφέρει η νέα σειρά Carte D’Or Signature σε πρακτικές συσκευασίες των 450ml. Crème Brulee: πλούσια κρέμα παγωτού κρεμ Μπρουλέ με κομμάτια τραγανής καραμέλας που περιδίνεται από απαλό σιρόπι καραμέλας, ενώ στην κορυφή έχει κομμάτια τραγανής καραμέλας και σιρόπι καραμέλας. Fondant au Chocolat: έντονα σοκολατένιο παγωτό με κομμάτια αφράτου σοκολατένιου κέικ και σιρόπι βανίλιας, διακοσμημένο με νιφάδες σκούρας σοκολάτας και σιρόπι βανίλια. Apple Crumble: παγωτό βανίλια με κομμάτια λαχταριστού μήλου και δίνες σιροπιού μήλου, γαρνιρισμένο με κομμάτια μπισκότου και σιρόπι μήλου.

Agrino Bistro Για τους βιαστικούς αλλά και τους φίλους του gourmet, η νέα σειρά των ελληνικών ρυζιών Agrino προσφέρει τη γεύση αυθεντικού ιταλικού ριζότο έτοιμο σε λίγα λεπτά, μόνο με τη προσθήκη νερού, χωρίς συντηρητικά και χαμηλά σε λιπαρά. Το Agrino Bistro κυκλοφορεί δύο σειρές: Agrino Bistro Πιλάφι και Agrino Bistro Risotto σε 3 γεύσεις για κάθε σειρά: Risotto Σαφράν με κρόκο Κοζάνης ΠΟΠ, Risotto Τρούφα με κομμάτια μαύρης τρούφας Tuber Indicum, Risotto 4 Τυριά (τσένταρ, έμενταλ,παρμεζάνα, blue cheese), Πιλάφι με Λαχανικά, Πιλάφι με Μανιτάρια, Πιλάφι Αrabbiata.

H luxury τεκίλα καλωσορίζει στην Ελλάδα την πιο premium έκδοση της, τη limited-edition παλαιωμένη Don Julio 1942. Το 1942 ο Don Julio Gonzalez ξεκίνησε να παράγει την τεκίλα στο Los Altos, μια περιοχή του Μεξικό με πλούσια αργιλώδη εδάφη και τέλειο μικροκλίμα για την καλλιέργεια της γλυκιάς μπλε αγαύης που χρησιμοποιείται στην Don Julio. Προς τιμήν αυτής της 60ης επετείου δημιουργήθηκε η Don Julio 1942. Χρησιμοποιώντας μια προσωπική συλλογή μπλε αγαύης, με χειροποίητη διαδικασία στο αποστακτήριο La Primavera ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη ποιότητα, ο Gonzalez δημιούργησε μια μοναδική παρτίδα τεκίλας που ωρίμασε για 2,5 χρόνια σε αμερικάνικα άσπρα δρύινα βαρέλια. Το αποτέλεσμα είναι μια λεία και απαλή αίσθηση στον ουρανίσκο. Παρουσιάζεται σε πορτοκαλί γυάλινη φιάλη με έμπνευση το φύλλο της αγαύης και σερβίρεται σε ειδικό ποτήρι snifter.

t&π

ερευνα

100

η μεθοδολογία Η λίστα Τ&Π 100 περιλαμβάνει τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου για τις οποίες σημαντικό μέρος της δραστηριότητάς τους αποτελεί η επεξεργασία και η παραγωγή τροφίμων και ποτών, ενώ δεν περιλαμβάνεις τις εταιρείες εμπορίου και λιανικής. Στην έρευνα περιλαμβάνονται ο κύκλος εργασιών (πωλήσεις), τα κέρδη ή ζημιές προ φόρων, το συνολικό ενεργητικό, ο αριθμός των εργαζομένων. 65 ισολογισμούς παραλάβαμε από την ICAP από δημοσιευμένους ισολογισμούς έως και στις αρχές Ιουνίου. Τους υπόλοιπους τους βρήκαμε σε εταιρικές ιστοσελίδες ή μιλώντας κατευθείαν με τα λογιστήρια των εταιρειών. Μέχρι την 9η Ιουλίου, οπότε τυπώθηκε το τεύχος, κάποιες εταιρείες δεν είχαν δημοσιεύσει ισολογισμούς (π.χ. η Ελαΐς Unilever) γι’ αυτό και δεν συμπεριλαμβάνονται.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΘΕΟΔ ΩΡΙΔΗΣ, ptheodorides@yahoo.com

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /09

t&π

100 ΟΙ ΠΙΟ ΕΠΙΚΕΡΔΕΙΣ

ΟΙ ΤΑΧΥΤΕΡΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΑΝΟΔΟΣ ΣΕ KEΡΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 2011

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2012 % ΑΝΟΔΟΥ ΑΠ0 2011

1 ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. 2 BINGO Α.Ε.Β.Ε. 3 AΓΡΟ.ΒΙ.Μ. Α.Ε. 4 ΕLBISCO A.B.E.E. 5 ΔΑΝΑΪΣ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΟΝΣΕΡΒΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ 6 NOMIKOΣ Δ. Α.Β.Ε.Κ. 7 ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. 8 ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. 9 AGROINVEST A.E.Β.Ε. 10 ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 11 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ Α.Ε. 12 INTERCOMM FOODS A.E. 13 ΣΕΛΟΝΤΑ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ Α.Ε.Γ.Ε. 14 ΦΑΓΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Ε. 15 ΔΕΑΣ Α.Ε. 16 ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. 17 ΝΙΚΑΣ, Π. Γ., Α.Β.Ε.Ε. 18 ΕΔΕΣΜΑ Α.Ε.Β.Ε 19 ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ “ΒΙΚΟΣ” Α.Ε. 20 ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ Α.Β.Ε.Ε.

1354% 952% 655% 368% 286% 259% 180% 157% 115% 104% 94% 79% 78% 66% 64% 53% 52% 48% 44% 32%

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΕΡΔΗ

48 55 81 23 85 64 59 33 29 53 10 44 22 11 62 46 40 68 35 86

ΑΝΟΔΟΣ ΣΕ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ 2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι., Α.Ε. ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ “ΒΙΚΟΣ” Α.Ε. ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.& Ε.Ε. ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ, ΜΙΧ., Α.Β.Ε.Ε. “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ” ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. MONDELEZ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. (πρώην ΚΡΑΦΤ ΦΟΥΝΤΣ) ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. ΧΗΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. MYΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ Α.Ε. ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. BARILLA HELLAS Α.Ε. ΠΕΤΤΑΣ, Ν. Π., Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ Α.Ε. PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε. ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΑΡΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε. ΑΣΠΙΣ Κ. ΔΕΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΧΥΜΩΝ Α.Ε.

29,169,603 26,712,460 12,527,032 10,611,926 10,111,872 9,117,819 6,226,000 5,040,888 4,405,778 4,109,092 4,043,175 3,722,343 3,479,073 3,457,086 3,448,622 3,419,769 3,379,398 3,355,208 3,304,954 3,289,142

ΚΑΤΑΤΑΞΗ Τ&Π100

3 1 18 35 6 33 47 46 7 48 52 59 8 36 37 16 25 49 42 80

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2012 % ΑΝΟΔΟΥ ΑΠ0 2011

1 BINGO Α.Ε.Β.Ε. 142770% 2 ΒΙΤΟΜ Α.Β.Ε.Ε. 207% 3 ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 80% 4 ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. 40% 5 NOMIKOΣ Δ. Α.Β.Ε.Κ. 36% 6 LITTLE ACRE MILK FARM A.E. 35% 30% 7 AGROINVEST A.E.Β.Ε. 8 DEL MONTE ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. 29% 9 ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. 24% 24% 10 ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. 11 ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΗΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ ΕΞΟΧΗΣ Α.Β.Ε.Ε. 24% 12 ΡΟΔΟΠΗ Α.Ε. 22% 13 ΓΙΟΥΡΙΜΑΚ Α.Ε. 20% 14 ΔΕΑΣ Α.Ε. 17% 17% 15 ΒΙΓΛΑ ΟΛΥΜΠΟΥ Α.Ε.Β.Ε. 16 ΝUTRIA A.E. 17% 17 ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ FOOD SERVICE A.B.E.E. 16% 18 ΠΕΡΣΕΥΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Α.Β.Ε.Ε. 14% 19 ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. 13% 20 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΟΡΓΑΝ. ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ Α.Ε. 12%

10 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ΕΥΡΩ

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΕΡΔΗ

55 91 53 33 64 61 29 95 48 46 39 58 82 62 83 56 77 50 59 43

1 ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ “ΒΙΚΟΣ” Α.Ε. 2 ΔΑΝΑΪΣ Α.Ε. ΒΙΟΜ. ΚΟΝΣΕΡΒΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ΑΣΠΙΣ Κ. ΔΕΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΧΥΜΩΝ Α.Ε. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΜΙΧ., Α.Β.Ε.Ε. “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ” ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι., Α.Ε. ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. ΙΡΙΔΑ Α.Ε. ΧΗΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ “OLYMP” Α.Ε. ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΛΟΙ ΠΑΠΑΦΙΛΗ Α.Ε. NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΔΕΑΣ Α.Ε. ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε.Β.Ε. ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΑΡΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε. LITTLE ACRE MILK FARM A.E.

Κέρδη ως % επί των πωλήσεων

14.22% 13.13% 12.43% 11.51% 11.21% 10.35% 10.22% 9.09% 8.97% 8.83% 8.72% 8.55% 7.87% 6.86% 6.52% 6.15% 5.82% 5.22% 5.14% 5.09%

ΚΑΤΑΤΑΞΗ Τ&Π100

35 85 80 47 33 18 59 70 52 73 46 3 48 49 57 1 62 66 42 61

t&π

100 ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙEΣ

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΠΕΣΑΝ

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 2012

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ΕΥΡΩ

NΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ 433,861,843 414,473,000 ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. 354,956,304 NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. CHIPITA Α.Ε. 347,529,000 COCA - COLA 3E ΕΛΛΑΔΟΣ Α.B.E.E. 299,000,000 ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 290,922,789 ΣΕΛΟΝΤΑ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ Α.Ε.Γ.Ε. 241,056,048 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ Α.Ε. 231,815,670 ΦΑΓΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Ε. 221,756,000 ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ Α.Β.Ε.Ε. 197,493,000 HELLENIC QUALITY FOODS A.E.T. 185,686,869 ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. 181,868,000 164,660,633 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι., Α.Ε. ΤΥΡΑΣ Α.Ε. 163,157,855 ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ Α.Ε. 159,386,061 ΕLBISCO A.B.E.E. 158,671,000 ΠΙΝΔΟΣ ΑΓΡΟΤ. ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 150,880,637 ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Ε. 146,442,000 ΔΙΑΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Β.Ε.Ε 146,373,495 ΟΛΥΜΠΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΛΑΡΙΣΗΣ Α.Ε. 145,659,095

ΚΑΤΑΤΑΞΗ Τ&Π100

13 5 1 19 2 3 22 10 11 27 26 12 18 17 25 23 9 41 20 14

ME BAΣΗ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΜΙΧ., Α.Β.Ε.Ε. “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ” ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. ΙΡΙΔΑ Α.Ε. ΔΑΝΑΪΣ Α.Ε. ΒΙΟΜ. ΚΟΝΣΕΡΒΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ “ΒΙΚΟΣ” Α.Ε. ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ FOOD SERVICE A.B.E.E. PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε. ΧΗΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ “OLYMP” Α.Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι., Α.Ε. NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.& Ε.Ε. ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. ΑΣΠΙΣ Κ. ΔΕΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΧΥΜΩΝ Α.Ε. BARILLA HELLAS Α.Ε. LITTLE ACRE MILK FARM A.E. ΜΥΛΟΙ ΠΑΠΑΦΙΛΗ Α.Ε.

ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2011

1 NUTRIART Α.Β.Ε.Ε. 2 ΕΥΡΩΤΡΟΦΕΣ Α.Β.& Ε.Ε. 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

ΙΡΙΔΑ Α.Ε. HELLENIC CATERING A.E. EΛΒΑΚ, ΕΛΛ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΙΑΣ Α.Ε. Β.Ι.Κ.Η. Α.Ε. ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΕΟΥΡΙΚΟΜ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε. ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ Α.Β.Ε.Ε. ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ Κ. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. BARILLA HELLAS Α.Ε. ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ Γ. Α.Β.Ε.Ε ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ ΕΥ.ΓΕ. Α.Β.Ε.Ε. AGRINO CHIPITA Α.Ε. ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΒΙΟΜ. ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Ε.

-38 -23 -12 -10 -9 -8 -8 -8 -7 -7 -7 -5 -5 -5 -4 -4 -4

ΘΕΣΗ 2012

98 84 70 45 78 75 89 100 49 86 96 37 51 69 19 32 41

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΕΒΗΚΑΝ

20 ΕΤΑΙΡΕΙEΣ ΜΕ ΚΕΡΔΗ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Κέρδη ανά ενεργητικό

ΚΑΤΑΤΑΞΗ Τ&Π100

14.40% 13.03% 12.68% 12.64% 12.19% 11.34% 10.37% 10.03% 9.30% 9.16% 8.99% 8.86% 7.61% 7.53% 7.35% 7.21% 6.95% 6.45% 6.34% 5.82%

33 47 59 70 85 35 46 3 77 49 52 73 18 1 6 48 80 37 61 57

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΑΠO ΤΟ 2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. NOMIKOΣ Δ. Α.Β.Ε.Κ. LITTLE ACRE MILK FARM A.E. ΔΕΑΣ Α.Ε. ΓΙΟΥΡΙΜΑΚ Α.Ε. AGROINVEST A.E.Β.Ε. ΡΟΔΟΠΗ Α.Ε. ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. ΖΑΝΑΕ ΖΥΜΑΙ ΑΡΤΟΠΟΙΙΑΣ ΝΙΚΟΓΛΟΥ Α.Ε. ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΗΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ ΕΞΟΧΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ “OLYMP” Α.Ε. ΔΑΝΑΪΣ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΟΝΣΕΡΒΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. ΝUTRIA A.E. ΜΥΛΟΙ ΚΕΠΕΝΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΕΔΕΣΜΑ Α.Ε.Β.Ε ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΠΕΡΣΕΥΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΓΑΛΑΞΙΔΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε. AΓΡΟ.ΒΙ.Μ. Α.Ε.

+38 +26 +25 +15 +14 +12 +12 +12 +12 +11 +9 +9 +9 +7 +7 +7 +7 +6 +6 +6 +6

ΘΕΣΗ 2012

53 64 61 62 82 29 58 59 76 33 39 73 85 48 56 67 68 46 50 74 81

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /11

t&π

100 ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΕΙΡΑ 2012

ΣΕΙΡΑ 2011

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

3 1 4 5 7 6 8 9 13 11 10 12 14 16 17 19 18 21 15 22 20 23 26 25 29 24 27 - 41 31 30 28 44 36 - 34 32 39 48 38 37 43 47 45 35 52 49 55 42 56

ΕΠΩΝΥΜΙΑ

NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. COCA - COLA 3E ΕΛΛΑΔΟΣ Α.B.E.E. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. ΦΡΗΣΛΑΝΤ ΚΑΜΠΙΝΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.& Ε.Ε. MONDELEZ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. (πρώην ΚΡΑΦΤ ΦΟΥΝΤΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.) MYΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ Α.Ε. ΠΙΝΔΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ Α.Ε. ΦΑΓΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Ε. ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. NΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΟΛΥΜΠΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΛΑΡΙΣΗΣ Α.Ε. NITΣΙΑΚΟΣ Θ., Α.Β.Ε.Ε. ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΕΤΤΑΣ Ν. Π., Α.Β.Ε.Ε. ΤΥΡΑΣ Α.Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. Ι., Α.Ε. CHIPITA Α.Ε. ΔΙΑΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Β.Ε.Ε. TASTY FOODS Α.Β.Γ.Ε. ΣΕΛΟΝΤΑ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ Α.Ε.Γ.Ε. ΕLBISCO A.B.E.E. ΙΟΝ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ & ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΚΑΟ & ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ Α.Ε. HELLENIC QUALITY FOODS A.E.T. ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ Α.Β.Ε.Ε. PEPSICO HBH AΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ AGROINVEST A.E.Β.Ε. ΜΙΝΕΡΒΑ Α.Ε. ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΡ., Α.Β.Ε.Ε. ΥΦΑΝΤΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ “ΒΙΚΟΣ” Α.Ε. ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. BARILLA HELLAS Α.Ε. ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΙΚΙΖΑΣ Α.Β.& Ε.Ε. ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΗΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ ΕΞΟΧΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΝΙΚΑΣ, Π. Γ., Α.Β.Ε.Ε. ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Ε. ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΑΡΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ Α.Ε. INTERCOMM FOODS A.E. HELLENIC CATERING A.E. ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ, ΜΙΧ., Α.Β.Ε.Ε. “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ” ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε. ΠΕΡΣΕΥΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

12 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ΕΥΡΩ

434,489,207 370,400,000 341,033,558 307,377,917 281,568,000 263,699,195 213,278,206 207,798,827 183,260,997 175,300,451 173,156,000 172,988,000 172,002,378 151,207,266 145,194,318 139,474,639 128,911,338 121,009,432 115,419,000 109,151,641 106,150,254 103,030,947 98,714,000 97,731,615 91,145,029 89,989,915 89,097,000 86,295,485 85,350,205 85,037,947 84,751,092 83,558,043 81,317,937 75,684,062 74,602,258 74,170,690 73,816,558 67,667,218 66,378,500 66,345,197 66,271,000 64,317,740 62,833,342 62,503,449 60,060,517 57,827,568 54,100,000 52,204,142 48,916,713 47,137,541

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟ 2011

2% -31% -12% -3% -1% -9% -3% -2% 2% -8% -14% -7% 0% 7% 4% 7% -4% 2% -21% -4% -12% 0% -1% -3% -5% -11% -9% -5% 30% 5% 0% -14% 40% 5% 1% 1% -1% 0% 24% -4% -6% -1% 12% 8% -17% 24% 7% 24% -25% 14%

ΕΥΡΩ

26,712,460 -31,500,000 29,169,603 -3,045,255 -42,922,000 10,111,872 4,405,778 3,479,073 13,954 -993,666 -4,490,000 -8,441,000 -16,798,894 509,864 -1,260,830 3,419,769 -128,683 12,527,032 -76,893,000 -23,857,234 -6,910,507 -7,848,086 1,552,000 1,233,510 3,379,398 -1,548,614 -4,440,000 -18,573,996 486,894 635,880 3,216,625 463,617 9,117,819 2,018,036 10,611,926 3,457,086 3,448,622 2,260,588 213,074 -4,504,759 -485,000 3,304,954 -568,477 2,413,909 -4,508,286 5,040,888 6,226,000 4,109,092 3,355,208 611,048

ΣΕΙΡΑ

2 97 1 85 99 5 9 13 65 75 87 93 94 46 77 16 67 3 100 96 91 92 32 34 17 78 86 95 47 42 22 48 6 29 4 14 15 27 58 88 71 19 72 26 89 8 7 10 18 44

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟ 2011

-15% 15% -52% -482% 2% -20% -62% 15% -97% 94% 66% 6% -266% -89% -342% -36% -103% 2% -35% -67% -170% 78% 368% -16% -35% -21% -2342% 20% 115% -52% -27% -87% 157% -51% 44% -11% 1% -51% -18% 52% -149% 0% -122% 79% -247% 53% 10% 1354% 31% -40%

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΥΡΩ

354,956,304 299,000,000 290,922,789 105,479,798 414,473,000 137,579,678 110,433,391 96,004,974 150,880,637 231,815,670 221,756,000 181,868,000 433,861,843 145,659,095 122,882,205 104,962,119 163,157,855 164,660,633 347,529,000 146,373,495 63,247,771 241,056,048 158,671,000 127,568,750 159,386,061 185,686,869 197,493,000 74,368,330 126,021,569 64,936,614 71,870,319 88,201,464 63,307,267 79,383,668 93,593,569 69,327,404 53,479,081 51,093,372 50,973,357 104,247,459 146,442,000 107,491,942 95,348,843 65,253,750 65,096,483 48,596,053 47,765,000 56,981,871 36,626,702 83,559,393

ΣΕΙΡΑ

3 5 6 27 2 21 25 30 17 8 9 12 1 20 24 28 14 13 4 19 44 7 16 22 15 11 10 37 23 42 38 33 43 35 32 39 49 50 51 29 18 26 31 40 41 54 55 47 67 34

t&π

Κέρδη επί ΠΩΛΗΣΕΩΝ %

6% -9% 9% -1% -15% 4% 2% 2% 0% -1% -3% -5% -10% 0% -1% 2% 0% 10% -67% -22% -7% -8% 2% 1% 4% -2% -5% -22% 1% 1% 4% 1% 11% 3% 14% 5% 5% 3% 0% -7% -1% 5% -1% 4% -8% 9% 12% 8% 7% 1%

Κέρδη ΕΠΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΣΕΙΡΑ

16 91 12 72 96 27 40 41 65 68 77 81 93 58 70 37 66 6 99 98 86 90 42 45 30 75 82 97 55 52 29 56 5 36 1 22 21 32 60 87 69 19 71 25 89 11 4 13 14 44

8% -11% 10% -3% -10% 7% 4% 4% 0% 0% -2% -5% -4% 0% -1% 3% 0% 8% -22% -16% -11% -3% 1% 1% 2% -1% -2% -25% 0% 1% 4% 1% 14% 3% 11% 5% 6% 4% 0% -4% 0% 3% -1% 4% -7% 10% 13% 7% 9% 1%

ΣΕΙΡΑ

14 93 8 80 92 15 31 33 65 68 76 85 83 60 74 35 66 13 98 97 94 81 49 50 41 71 77 99 57 48 27 55 1 38 6 23 18 28 56 84 67 36 70 32 91 7 2 16 10 52

100 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΥΡΩ

53,237,483 91,600,000 149,965,048 12,909,733 197,347,000 52,863,034 26,321,642 40,912,457 40,882,810 60,487,248 175,072,000 29,232,000 149,159,260 47,218,122 22,663,031 44,437,099 74,008,945 81,045,973 76,042,000 -14,991,768 29,015,918 24,046,401 60,307,000 50,869,196 78,746,744 74,745,264 58,630,000 23,142,752 75,028,762 44,543,098 52,794,390 32,210,953 34,833,591 23,169,427 66,309,584 34,849,290 31,812,394 30,689,699 8,616,320 10,776,367 61,942,000 39,739,426 26,101,817 17,146,474 35,549,401 32,452,758 29,174,000 20,443,899 17,868,920 21,100,855

ΣΕΙΡΑ

17 5 3 64 1 18 41 24 25 14 2 38 4 21 47 23 11 6 8 99 40 43 15 20 7 10 16 45 9 22 19 33 31 44 12 30 34 37 80 73 13 27 42 56 29 32 39 50 55 49

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2011 ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (€)

424,987,980 537,400,000 389,331,938 318,269,434 284,164,000 288,631,613 219,030,700 211,598,883 180,450,819 190,480,316 201,046,000 185,765,000 172,849,858 141,641,324 138,946,008 130,659,888 134,088,287 118,494,009 146,593,000 113,850,773 121,098,657 103,359,592 99,467,000 101,195,897 95,831,927 101,592,947 97,425,000 90,418,621 65,874,597 81,023,171 84,980,888 96,681,951 58,229,572 72,083,610 73,544,863 73,645,130 74,903,854 67,401,610 53,498,396 69,337,305 70,167,000 64,890,078 56,284,359 57,614,957 72,395,641 46,563,740 50,710,935 41,936,785 65,541,992 41,403,234

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ (€)

31,534,874 -36,900,000 61,401,692 -523,127 -43,722,000 12,709,985 11,469,030 3,031,115 533,769 -17,768,373 -13,253,000 -9,015,000 10,125,402 4,703,576 522,020 5,323,972 4,270,429 12,301,846 -57,144,000 -14,319,216 9,833,181 -35,474,538 -579,000 1,475,413 5,206,123 -1,281,731 198,000 -23,160,647 -3,284,728 1,332,293 4,406,372 3,593,988 3,544,645 4,145,232 7,368,454 3,893,250 3,419,642 4,619,218 261,428 -9,303,524 980,000 3,291,135 2,628,322 1,350,451 3,071,498 3,287,391 5,653,764 282,593 2,567,082 1,014,327

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ (€)

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 2012

373,844,097 1,060 1,897,600,000 1,882 323,613,812 962 159,134,569 493 435,867,000 1,350 131,641,976 290 123,594,130 280 114,693,017 116 155,903,197 690 248,285,126 269 234,956,000 733 182,433,000 987 457,166,347 857 147,029,546 315 131,318,390 477 122,115,469 55 174,387,783 280 161,690,098 1,150 435,246,000 930 175,907,303 428 71,270,074 732 169,999,346 636 160,991,000 724 121,913,297 885 158,547,631 214 185,649,443 755 203,307,000 568 82,880,003 δεν διατίθεται 120,313,634 170 64,662,003 δεν διατίθεται 66,840,905 259 86,030,555 90 60,415,717 δεν διατίθεται 80,867,329 300 89,714,209 255 67,802,440 340 49,719,330 214 59,546,878 210 43,893,752 282 97,570,058 314 145,543,000 298 107,923,792 387 90,792,484 340 60,308,333 60 66,533,254 270 47,540,732 259 45,819,514 296 49,381,143 50 41,541,782 143 77,901,579 58

ΣΕΙΡΑ 2012

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /13

t&π

100 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΕΙΡΑ 2012

ΣΕΙΡΑ 2011

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

46 54 91 51 53 63 59 70 71 57 86 77 66 90 62 68 74 75 64 58 72 73 82 80 67 88 - 69 76 83 87 96 - 61 94 79 84 85 81 93 - - - - - 89 95 60 - 92

ΕΠΩΝΥΜΙΑ

ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ Γ., Α.Β.Ε.Ε. ΧΗΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. FRESKOT ΚΟΝΤΟΒΕΡΟΣ Α.Ε.Β.Ε. BINGO Α.Ε.Β.Ε. ΝUTRIA A.E. ΜΥΛΟΙ ΠΑΠΑΦΙΛΗ Α.Ε. ΡΟΔΟΠΗ Α.Ε. ΛΑΝΤΣΙΟΝ ΜΗΤ ΕΒΡΟΥ Α.Ε. ΚΑΛΑΜΑΡΑΚΗΣ Κ.Ε. - ΚΑΛΑΣ Α.Ε. LITTLE ACRE MILK FARM A.E. ΔΕΑΣ Α.Ε. ΜΥΛΟΙ ΘΡΑΚΗΣ Ι. ΟΥΖΟΥΝΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. NOMIKOΣ Δ. Α.Β.Ε.Κ. ΜΑΖΑΡΑΚΙ Α.Β.& Ε.Ε. ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε.Β.Ε. ΜΥΛΟΙ ΚΕΠΕΝΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΕΔΕΣΜΑ Α.Ε.Β.Ε. ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ ΕΥ.ΓΕ. Α.Β.Ε.Ε. “AGRINO” ΙΡΙΔΑ Α.Ε. DIEM Α.Ε. ΚΡΕ.ΚΑ Α.Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ “OLYMP” Α.Ε. ΓΑΛΑΞΙΔΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε. Β.Ι.Κ.Η. Α.Ε. ΖΑΝΑΕ ΖΥΜΑΙ ΑΡΤΟΠΟΙΙΑΣ ΝΙΚΟΓΛΟΥ Α.Ε. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ FOOD SERVICE A.B.E.E. EΛΒΑΚ, ΕΛΛ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΙΑΣ Α.Ε. ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Β.&Ε.Ε. ΑΣΠΙΣ Κ. ΔΕΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΧΥΜΩΝ Α.Ε. AΓΡΟ.ΒΙ.Μ. Α.Ε. ΓΙΟΥΡΙΜΑΚ Α.Ε. ΒΙΓΛΑ ΟΛΥΜΠΟΥ Α.Ε.Β.Ε. ΕΥΡΩΤΡΟΦΕΣ Α.Β.& Ε.Ε. ΔΑΝΑΪΣ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΟΝΣΕΡΒΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ Α.Β.Ε.Ε. ΚΡΕΝΤΙΝ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Κ., ΑΦΟΙ, 3ΑΛΦΑ Α.Β.Ε.Ε. ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒΙΤΟΜ Α.Β.Ε.Ε. ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟΣ ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ Α.Ε. BRAVO GREECE Α.Ε. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΙ, ΑΦΟΙ, Α.Ε. DEL MONTE ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ Κ. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. ΜΥΛΟΙ ΑΦΩΝ ΜΑΡΡΑ Α.Ε. NUTRIART Α.Β.Ε.Ε. ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΕΟΥΡΙΚΟΜ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

14 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ΕΥΡΩ

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟ 2011

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΕΥΡΩ

46,503,000 -18% -6,616,000 45,078,438 7% 4,043,175 45,015,523 80% 165,633 44,510,853 -8% 50,312 43,708,114 142770% 250,349 42,408,705 17% 141,192 41,024,776 5% 2,675,638 39,525,422 22% 836,208 36,422,756 13% 3,722,343 36,175,411 -10% -2,559,221 35,985,421 35% 1,832,133 35,077,364 17% 2,043,242 35,023,514 3% 394,380 34,772,271 36% 1,017,512 34,051,717 -7% -2,199,487 33,632,027 3% 1,755,494 33,379,922 9% 1,386,057 33,230,189 10% 34,550 33,029,482 -8% 243,407 32,191,990 -18% 2,926,665 31,650,976 -1% 271,151 31,272,214 2% -1,901,755 30,103,436 8% 2,658,084 29,963,737 3% 857,432 29,626,675 -10% -1,849,847 28,869,470 10% 20,268 28,536,760 16% 1,088,962 27,790,742 -14% -1,161,943 26,571,948 -12% -2,321,558 26,457,572 -4% 3,289,142 26,407,010 1% 621,617 26,362,286 20% 1,012,446 26,154,800 17% -840,426 25,743,868 -32% 292,997 25,040,327 9% 3,288,991 24,357,000 -17% -2,439,000 24,291,835 -11% -313,524 23,706,709 -12% -478,593 23,309,539 -19% 973,000 23,213,056 -2% -239,994 23,027,429 207% 220,993 21,563,743 δεν διατίθεται 748,595 21,416,351 -1% -104,981 20,985,081 9% 598,049 20,843,167 29% 327,424 20,759,903 -19% 248,152 20,595,543 -10% -854,601 20,242,317 -47% -33,090,062 20,026,847 1% 245,735 19,752,173 -17% 39,876

ΣΕΙΡΑ

90 11 59 61 53 60 24 40 12 84 30 28 49 36 81 31 33 63 56 23 52 80 25 39 79 64 35 76 82 20 43 37 73 51 21 83 69 70 38 68 57 41 66 45 50 54 74 98 55 62

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟ 2011

-1562% -1% 104% -93% 952% -76% 26% -13% 180% -12% -16% 64% -23% 259% -1140% -3% 11% 48% -70% 1% -78% -98% 10% 18% 26% -2% 11% 23% -40% -1% 655% -41% -34% -63% 286% 32% -700% -129% 32% -265% 16% δεν διατίθεται -165% -9% -34% -89% -183% 15% 1% -94%

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΥΡΩ

ΣΕΙΡΑ

59,871,000 46 44,989,565 59 43,856,802 60 32,389,469 75 45,240,746 58 37,490,816 64 45,964,474 57 29,590,572 80 29,364,650 82 54,573,975 48 28,912,964 83 37,498,590 63 36,935,861 66 61,556,269 45 17,235,892 93 37,111,929 65 34,156,833 71 23,504,588 86 41,526,332 62 23,146,200 88 6,452,416 100 33,224,681 73 30,011,129 78 49,767,065 52 35,943,247 69 32,372,728 76 11,704,607 98 49,332,432 53 34,093,876 72 47,325,144 56 13,391,085 95 30,932,531 77 21,746,507 91 21,789,167 90 26,975,064 84 42,849,000 61 36,261,102 68 29,599,610 79 18,484,369 92 23,998,153 85 15,868,044 94 29,507,871 81 23,382,622 87 12,980,259 97 35,089,422 70 21,839,774 89 32,523,052 74 76,983,286 36 11,513,545 99 13,266,222 96

t&π

Κέρδη επί ΠΩΛΗΣΕΩΝ %

-14% 9% 0% 0% 1% 0% 7% 2% 10% -7% 5% 6% 1% 3% -6% 5% 4% 0% 1% 9% 1% -6% 9% 3% -6% 0% 4% -4% -9% 12% 2% 4% -3% 1% 13% -10% -1% -2% 4% -1% 1% 3% 0% 3% 2% 1% -4% -163% 1% 0%

Κέρδη ΕΠΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΣΕΙΡΑ

95 9 57 62 54 59 15 39 7 88 20 17 49 33 85 18 24 63 53 8 51 83 10 34 84 64 28 80 92 3 38 26 78 48 2 94 74 76 23 73 50 31 67 35 43 47 79 100 46 61

-11% 9% 0% 0% 1% 0% 6% 3% 13% -5% 6% 5% 1% 2% -13% 5% 4% 0% 1% 13% 4% -6% 9% 2% -5% 0% 9% -2% -7% 7% 5% 3% -4% 1% 12% -6% -1% -2% 5% -1% 1% 3% 0% 5% 1% 1% -3% -43% 2% 0%

ΣΕΙΡΑ

95 11 58 62 54 59 20 37 3 86 19 21 47 43 96 24 30 63 53 4 29 89 12 42 87 64 9 78 90 17 25 34 82 45 5 88 72 75 22 73 44 39 69 26 51 46 79 100 40 61

100 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΥΡΩ

1,697,000 31,248,040 11,644,440 5,891,894 12,832,892 11,515,616 37,902,027 10,645,269 15,227,812 8,815,535 20,153,744 12,062,886 11,527,853 21,549,561 1,490,709 31,397,438 16,873,239 7,948,323 18,385,291 6,397,377 6,156,430 12,062,171 16,602,241 16,054,733 280,676 13,448,830 4,369,015 3,279,060 4,800,117 40,267,242 1,155,451 22,953,232 8,035,653 17,135,330 17,096,442 9,167,000 10,168,075 10,653,212 7,903,002 8,123,905 1,989,801 9,223,089 18,093,415 11,831,368 10,802,916 6,373,918 19,975,770 -88,734,011 3,541,758 4,393,726

ΣΕΙΡΑ

95 36 69 88 65 71 28 75 62 79 51 66 70 48 96 35 59 83 53 85 87 67 60 61 98 63 91 93 89 26 97 46 82 57 58 78 76 74 84 81 94 77 54 68 72 86 52 100 92 90

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2011 ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (€)

56,755,000 42,072,402 25,009,392 48,520,522 30,593 36,330,344 38,894,509 32,411,778 32,360,969 40,191,503 26,688,783 29,885,646 34,046,992 25,481,017 36,531,072 32,780,144 30,511,734 30,294,518 36,005,474 39,130,256 32,050,323 30,786,512 27,803,866 29,099,086 33,090,114 26,207,919 24,693,515 32,495,058 30,276,764 27,528,876 26,223,724 21,991,374 22,364,392 37,694,318 22,971,823 29,379,000 27,285,036 26,804,224 28,842,003 23,745,883 7,505,916 21,541,008 19,327,035 16,203,350 25,617,730 22,869,523 38,302,381 19,879,897 23,857,358

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ (€)

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ (€)

-398,000 4,064,129 -3,988,249 743,928 -29,377 596,367 2,121,743 964,878 1,328,470 -2,276,671 2,189,927 1,242,748 512,848 -640,760 -177,399 1,815,589 1,248,096 23,369 807,711 2,894,760 1,220,165 -959,698 2,410,094 728,378 -2,498,665 20,623 978,920 -1,514,203 -1,654,804 3,311,450 -112,099 1,724,033 -626,823 797,917 852,517 -3,596,000 52,297 1,665,479 736,989 -65,713 190,848 δεν διατίθεται 162,646 654,869 498,099 2,217,090 1,033,151 -39,135,408 243,506 634,910

66,764,000 42,161,979 40,174,496 35,234,368 47,027,406 44,451,718 44,268,203 26,068,093 28,237,541 54,202,514 26,455,439 40,377,160 36,620,384 61,185,768 19,039,819 28,810,070 39,015,541 23,255,546 45,127,697 29,057,653 7,131,239 35,637,535 28,737,302 52,272,257 36,347,555 32,724,197 11,154,539 46,946,371 40,872,277 33,788,092 13,362,087 27,677,499 26,520,724 22,899,493 23,877,607 45,941,000 37,902,958 33,655,257 18,383,446 25,066,837 11,304,442 23,061,641 12,565,441 33,123,604 20,931,446 33,229,729 96,445,554 11,251,539 15,953,812

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 2012

197 235 175 200 185 60 120 90 171 250 70 140 125 55 39 132 91 232 175 22 7 61 172 178 300 170 90 45 200 67 87 48 38 23 38 81 122 120 78 39 35 34 72 50 50 51 97 481 80 30

ΣΕΙΡΑ 2012

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /15

t&π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Με την εγχώρια αγορά να μοιάζει με θάλασσα σε φουρτούνα,

AΛΙΠΑΣΤΑ του Λεωνίδ α Λιάμη, leoliamis@gmail.com

οι επιχειρήσεις αναζητούν στις εξαγωγές το λιμάνι που θα τους επιτρέψει να αναπληρώσουν τις εντός των συνόρων απώλειες.

αραλία. Αιγαίο. Ταβερνάκι με διάκοσμο «ντυμένο» στα γαλανόλευκα με θέα τη θάλασσα και η χαλαρή παρέα να απολαμβάνει ουζάκι με θαλασσινούς μεζέδες, υπό τους ήχους του μπουζουκιού, των τεμπέλικων τζιτζικιών και των

18 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ακούραστων μελτεμιών. Εικόνα βγαλμένη από το ελληνικό καλοκαίρι που μυρίζει ιώδιο και έχει τη γεύση αλμυρού φιλέτου αντσούγιας, σαρδέλας, ρέγκας, κολιού ή σκουμπριού, αλλά, δυστυχώς, τείνει να εκλείψει από τη διατροφική καθημερινότητα του Έλληνα. Η κατάσταση μάλιστα, γίνεται ακόμη

t&π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

χειρότερη, όταν πρόκειται για αστικά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας, όπου χρόνο με το χρόνο, τα παραδοσιακά ουζερί αδειάζουν από κόσμο και κλείνουν υπό το βάρος της ύφεσης, προκαλώντας, αλυσιδωτά πονοκέφαλο στους εμπλεκόμενους με την παραγωγή και διακίνηση των συγκεκριμένων εδεσμάτων. Ο κλάδος των αλίπαστων και εν μέρει και των καπνιστών, αν και με μεγάλη παράδοση στη χώρα μας έλκοντας τις ρίζες τους στα Μικρασιατικά παράλια του προηγούμενου αιώνα, φαίνεται πως έχει καταστεί πλέον πολύ αλμυρός για την τσέπη πολλών μερακλήδων οι οποίοι, ελέω κρίσης, βάζουν σε δεύτερη μοίρα την κατανάλωση τους. Δεν είναι ωστόσο, μόνο αυτό το πρόβλημα που έχει δυσκολέψει τη ζωή των λίγων πλέον -μετρημένες στα δάχτυλα των δύο χεριών, σύμφωνα με πηγές της αγοράς- επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παραγωγή αλίπαστων και καπνιστών. Η έλλειψη ρευστότητας, η υπεραλίευση και η συνακόλουθη δραματική μείωση αποθεμάτων, ο οξύς ανταγωνισμός, το υψηλό κόστος λειτουργίας, οι εισαγωγές, αλλά και το γεγονός ότι η νέα γενιά δεν είναι και τόσο fan των αλίπαστων και δεν τα καταναλώνει με την ίδια όρεξη όπως η παλαιότερη, συνθέτουν το παζλ της κακοδαιμονίας του κλάδου. Κρυφές ελπίδες έχει δημιουργήσει και η προοπτική ότι το φετινό καλοκαίρι η Ελλάδα μπορεί και να βουλιάξει στους τουρίστες, οι οποίοι ίσως συμβάλλουν στην αύξηση της κατανάλωσης των ουζο-τσιπουρο-μεζέδων και δημιουργήσουν και προϋποθέσεις για εξαγωγές.

Μπάζει νερά η αγορά Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αν είναι κάτι στο οποίο συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στον κλάδο, πέραν του ότι δεν μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους, αυτό είναι ότι η αγορά του τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να μπάζει νερά και κρίνοντας κανείς από τα πρώτα μηνύματα του πρώτου πενταμήνου του 2013, οι προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων δεν είναι ευοίωνες ούτε για φέτος. Λέγεται πως ακόμη και αν ο τουρισμός βοηθήσει, δεν θα είναι τέτοια η συνδρομή του ώστε να καλύψει τη διαφορά που έχει προκύψει από την πτώση του πρώτου εξαμήνου. «Δυστυχώς, η αγορά των αλίπαστων στην Ελ-

λάδα φθίνει διαρκώς τα τελευταία 3-4 χρόνια, τόσο από άποψη όγκου κατανάλωσης, όσο και σε αξία και οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι πολλοί με κυριότερους την οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα» παραδέχεται ο Παναγιώτης Βαλαχής, υπεύθυνος πωλήσεων της ΛΕΒΑ ΑΕ από τη Μυτιλήνη, μιας από τις λίγες εταιρείες που έχουν απομείνει σε ολόκληρη την Ελλάδα να παράγει παραδοσιακά προϊόντα αλίπαστων και καπνιστών. «Ξέρουμε καλά ότι τα αλίπαστα δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης και η κατά κεφαλήν κατανάλωσή τους έχει μειωθεί», τονίζει αφήνοντας να εννοηθεί πως τα νοικοκυριά φροντίζουν πρώτα να προμηθευθούν πιο βασικά για τη διατροφή τους προϊόντα και κατόπιν να ικανοποιήσουν δευτερεύου-

«Στις καλές εποχές, όταν οι τράπεζες ήθελαν να μας πουλήσουν χρήμα, εμφανίζονταν φιλικές. Τώρα που έχουμε ανάγκη για ρευστότητα, δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο» σες γευστικές ανάγκες τους. Εκφράζει, παράλληλα την εκτίμηση ότι έναντι των αλίπαστων, σε ελαφρά καλύτερη θέση βρίσκονται τα «λαδερά», όπως αλλιώς ονομάζονται τα καπνιστά και τα φιλέτα και αυτό διότι «είναι εύκολα στη χρήση τους αφού δεν απαιτούν ξαλμύρισμα και συνήθως είναι σε ελκυστικές και εύχρηστες συσκευασίες». Στη μείωση της αγοραστικής δύναμης των ελληνικών νοικοκυριών, ως αίτιο για το πλήγμα που έχει δεχθεί η κατανάλωση των προϊόντων του κλάδου των αλίπαστων, εστιάζει και η Σμαρώ Πετροπούλου από τη διεύθυνση marketing της γνωστής εταιρείας ΚΑΛΛΟΝΗ ΑΕ, η οποία δεν κρύβει ότι «τόσο ο όγκος, όσο και η αξία κατανάλωσης έχουν μειωθεί αρκετά». Ο Αντώνης Σκουρτόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΑΛΚΟ ΣΚΟΥΡΤΟΠΟΥΛΟΣ στο Βόλο, συμμερίζεται την άποψη των συναδέλφων του και τονίζει ότι ο κόσμος περιορίζεται πλέον στα απαραίτητα τρόφιμα και στην κατ’ οίκον διασκέδαση, κάτι δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον κλάδο. Ο Θεοδόσης Κυρυμικιρίδης, μέτοχος στην DELIFISH, αναφέρει: «Η κρίση

μας έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Κάποτε στα ουζερί δεν μπορούσες να βρεις θέση, όμως όσο βάθαινε η ύφεση διαπιστώναμε ότι οι καταναλωτές επέλεγαν όλο και περισσότερο να πίνουν το ουζάκι με το μεζεδάκι τους στο μπαλκόνι του σπιτιού τους. Τώρα χάνεται και αυτό». Το πρόβλημα με τη μείωση της κατανάλωσης αλίπαστων εστιάζεται περισσότερο στο χώρο του HοReCa και λιγότερο στις αλυσίδες του λιανεμπορίου. «Στο HοReCa διαπιστώνουμε πως η υποχώρηση είναι τα τελευταία χρόνια μεγαλύτερη και αυτό διότι στο συγκεκριμένο τομέα δραστηριοποιούνται πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες δεν άντεξαν στην κρίση και έκλεισαν. Αντίθετα, στη λιανική έχουμε 8-10 μεγάλους παίκτες σε όλη την Ελλάδα και αυτό δεν αλλάζει εύκολα», σημειώνει ο κ. Σκουρτόπουλος από τη ΒΙΑΛΚΟ ΑΕ, ενώ ανάλογη άποψη διατυπώνει και ο κ. Βαλαχής από τη ΛΕΒΑ, τονίζοντας: «Στα σούπερ-μάρκετ έχουμε μείωση της κατανάλωσης, ενώ στο HοReCa τα αλίπαστα και τα καπνιστά προϊόντα παρουσιάζουν κάποια κατανάλωση στα εστιατόρια, μικρότερη στα ξενοδοχεία και πολύ μικρή στα καφέ. Περισσότερη κίνηση έχουν τα παντοπωλεία, τα μίνι-μάρκετ, τα καφενεία και τα συνοικιακά καταστήματα». Τους θερινούς μήνες, πάντως, σύμφωνα με την κ. Πετροπούλου από την ΚΑΛΛΟΝΗ, το HοReCa, ωθούμενο και από τον τουρισμό, εμφανίζει μεγαλύτερη κινητικότητα.

Μειώσεις τιμών Προκειμένου να τονώσουν τις πωλήσεις στην εγχώρια αγορά οι επιχειρήσεις κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους. «Οι ενέργειες του marketing στην πλειονότητα εστιάζουν στην τιμή. Πάμε στην καρδιά του προβλήματος και κάνουμε μειώσεις στην τιμή μονάδας», λέει ο κ. Σκουρτόπουλος για την εταιρεία του, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι «κατά τεκμήριο έχουν καταργηθεί οι προσφορές και τα δώρα, του τύπου με ένα προϊόν παίρνεις και ένα ούζο δώρο». Την απουσία προσφορών για τα προϊόντα της ΛΕΒΑ σημειώνει και ο κ. Βαλαχής, ενώ από την ΚΑΛΛΟΝΗ η κ. Πετροπούλου λέει πως «προσφορές και εκπτώσεις σαφώς και υφίστανται στο πλαίσιο αυτού που λέμε υγιής ανταγωνιστικότητα». Άλλες πρακτικές που ακολουθούνται από τις επιχειρήσεις με σκοπό την ενίσχυση της κατανάλωσης έχουν να κάνουν με την εισαγωγή

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /19

t&π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Τι είναι τα αλίπαστα; Με τον όρο χαρακτηρίζονται τα τρόφιμα και κυρίως τα ψάρια που συντηρούνται με καθαρό θαλασσινό αλάτι ή σε υδάτινο διάλυμα αλατιού (άλμη). Προέρχονται από την επεξεργασία νωπών ψαριών επιφανείας, κυρίως γαύρος, κολιός, ρέγκα, σαρδέλα, σκουμπρί κ.λπ., με αλάτι ο οποίο τα διατηρεί και τους προσδίδει χαρακτηριστική γεύση, άρωμα και χρώμα (κύκλος ωρίμανσης). Μένουν στο αλάτι περίπου 6 μήνες και μετά πρέπει να μπουν σε ψυγείο, διότι υπερωριμάζουν και μαλακώνουν. Όταν ωριμάσουν τοποθετούνται και κλείνονται σε λευκοσιδηρά δοχεία διαφόρων μεγεθών ή σε γυάλινα βάζα ή σε κενό αέρος, ενώ κατά τη βρώση τους συνδυάζονται με λάδι και ξύδι. Το αλάτισμα αποτελεί μια από τις αρχαιότερες μεθόδους διατήρησης των αλιευμάτων λόγω απλότητας στην χρήση, της χαμηλής τιμής και της αποτελεσματικότητάς του. Βασίζεται στις αντισηπτικές ιδιότητες του αλατιού, σε συγκέντρωση πάνω από 10% και στην αφυδάτωση των ιστών που προκαλεί λόγω της υγροσκοπικότητάς του.

της καινοτομίας στα προϊόντα τους, αλλά και στις συσκευασίες, οι οποίες γίνονται πιο ελκυστικές και πιο εύχρηστες, δίδοντας τη δυνατότητα στο προϊόν να τοποθετηθεί και σε καλύτερο ράφι. Ο Ευάγγελος Στρεμμένος, με δραστηριοποίηση στα χέλια μας λέει ότι «οι κινήσεις στις οποίες προβαίνουμε για να κερδίσουμε την ελληνική αγορά είναι το λανσάρισμα νέων προϊόντων, η διάθεση των παλαιών προϊόντων σε νέα συσκευασία με μικρότερη ποσότητα (μια πιο οικονομική λύση). Επίσης ανά περιόδους προβαίνουμε σε διάφορες προσφορές». Όσον αφορά στις προτιμήσεις των μερακλήδων του ούζου και του τσίπουρου, σύμφωνα με τον κ. Σκουρτόπουλο, αυτές εξαρτώνται και από γεωγραφικούς παράγοντες. «Η Κρήτη είναι μια αγορά μόνης της. Οι Κρητικοί προτιμούν παραδοσιακά παστά και καταναλώνουν κατά τεκμήριο παστές αντσούγιες (φιλέτο γαύρου δηλαδή) και σαρδέλες και καθόλου καπνιστά. Στη βόρεια Ελλάδα οι πιο ταχυκίνητοι κωδικοί είναι αυτοί που

20 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

αφορούν στο καπνιστό σκουμπρί και την καπνιστή ρέγκα και ακολουθούν οι παστές αντσούγιες κι οι σαρδέλες, ενώ στη νότια Ελλάδα έχουμε μια μέτρια κατανάλωση σε όλους τους κωδικούς αλίπαστων και καπνιστών φιλέτων».

Παράθυρο ευκαιρίας οι εξαγωγές και ο τουρισμός Ό,τι χάνεται σε κατανάλωση από την ελληνική αγορά οι επιχειρηματίες του κλάδου θέλουν να το αναπληρώσουν με εξαγωγές, ενώ δεν κρύβουν την ελπίδα ότι ο τουρισμός μπορεί σε ένα βαθμό να βοηθήσει, κυρίως με την άμεση κατανάλωση κατά την παραμονή των τουριστών στην Ελλάδα και δευτερευόντως, αν γνωρίσουν και αγαπήσουν το προϊόν, να το αναζητήσουν και στην πατρίδα τους, δημιουργώντας προϋποθέσεις εξαγωγών. «Δεν έχουμε στοιχεία για τις επιπτώσεις της κρίσης στον κλάδο μας, λόγω του ότι στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούμαστε μόλις από το 2010

και οι πωλήσεις μας σημειώνουν ανοδική πορεία. Το 90-95% της παραγωγής μας κατευθύνεται προς χώρες του εξωτερικού. Και πιστεύουμε σαφέστατα πως η στροφή προς την ξένη αγορά μπορεί να αποτελέσει διέξοδο για πολλές ελληνικές εταιρείες που λόγω κρίσης έχουν δει το τζίρο τους να μειώνεται» μας λέει ο κ. Γείτονας, ο οποίος κάθε χρόνο εξάγει 170 - 220 τόνους χέλια που εκτρέφει ο ίδιος στις Ιχθυοκαλλιέργειες - Β. ΓΕΙΤΟΝΑΣ & ΣΙΑ ΕΕ στην Άρτα και άρα δεν αντιμετωπίζει και προβλήματα στην εξεύρεση πρώτης ύλης». «Παλαιότερα για να εκτελέσουμε μια παραγγελία στο εξωτερικό έπρεπε να μας ζητηθεί. Τώρα τρέχουμε εμείς και κυνηγάμε πελάτες σε άλλες χώρες» παραδέχεται ο διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΑΛΚΟ. Εκ μέρους τόσο της ΛΕΒΑ, όσο και της ΚΑΛΛΟΝΗΣ επισημαίνεται ότι ο κλάδος ενισχύει όλο και περισσότερο την εξωστρέφειά του. Στόχος των επιχειρήσεων είναι αγορές που διαθέτουν ισχυρό ομογενειακό στοιχείο, όπως

www.arte.gr

www.loux.gr

join us

t&π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

ΚΑΛΛΟΝΗ AE Ιδρύθηκε το 1950 στην Καβάλα από τον Ιγνάτιο Πετρόπουλο που θέλησε να διατηρήσει δεσμούς με τη γενέτειρά του, Μυτιλήνη. Πλέον λειτουργεί σε υπερσύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις 16.000τμ στο νομό Ξάνθης. Τα ψάρια που αφορούν στα αλίπαστα προέρχονται από τις ελληνικές θάλασσες. Το 1995 ήταν η πρώτη εταιρεία του κλάδου που πιστοποιήθηκε με ISO 9002. Εδώ και 20 χρόνια παρουσιάζει έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. αυτές των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Γερμανίας και εσχάτως και του Βελγίου, της Σκανδιναβίας, των Αραβικών χωρών. Ζήτηση υπάρχει και από αφρικανικές χώρες, αλλά οι τιμές των ελληνικών δεν είναι ανταγωνιστικές. Το Μαρόκο, για παράδειγμα, «δεν χτυπιέται με τίποτε σε επίπεδο τιμών», ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής οι οποίες παράγουν φθηνά (λόγω χαμηλού εργατικού κόστους) προϊόντα, αλλά ίσως όχι τόσο γευστικά. Το κόστος, βέβαια, δεν είναι το μόνο που δυσκολεύει τη διενέργεια εξαγωγών. «Ζητούνται προϊόντα από το εξωτερικό, αλλά δεν μπορούμε πάντοτε να ικανοποιήσουμε τη ζήτηση», αναφέρει ο κ. Κυρυμικιρίδης της DELIFISH και εξηγεί: «Οι προμηθευτές απαιτούν να πληρωθούν τοις μετρητοίς για την πρώτη ύλη, ενώ οι πελάτες ζητούν πίστωση, η οποία στο λιανεμπόριο φθάνει και τον ένα χρόνο. Η ζεύξη μεταξύ προμηθευτών και πελατών δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί με τις συνθήκες έλλειψης ρευστότητας που επικρατούν στην ελληνική αγορά. Έχω προς υπογραφή ένα συμβόλαιο με το γερμανικό γκρουπ METRO που έχει τα καταστήματα MAKRO για να τροφοδοτώ 90 μεγάλα καταστήματα χονδρικής τους στην Κίνα και στο Βιετνάμ, αλλά αν δεν εξασφαλίσω το απαιτούμενο ρευστό κινδυνεύω να το χάσω. Και αυτό θα σημάνει απώλεια εσόδων 1,5 εκ. ευρώ το χρόνο για την εταιρεία μας». Στο σημείο αυτό ο κ. Κυρυμικιρίδης ξεσπά εναντίον του τραπεζικού συστήματος. «Δεν είναι δυνατό να δανείζουν οι τράπεζες με σχεδόν 6,5% επιτόκιο όταν οι ίδιες δανείζονται με πολύ χαμηλό κόστος χρήματος. Πώς θα καταφέρω να είμαι ανταγωνιστικός στις διεθνείς αγορές; Στις καλές εποχές, όταν οι τράπεζες ήθελαν να μας πουλήσουν χρήμα, εμφανίζονταν φιλικές. Τώρα που έχουμε ανάγκη από ρευστότητα, δείχνουν το πραγματικό τους

22 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

πρόσωπο. Δεν είναι δυνατόν μια εταιρεία που επί σειρά ετών δεν είχε παρουσιάσει πρόβλημα στις υποχρεώσεις της να έχει τώρα την ίδια αντιμετώπιση με μια προβληματική επιχείρηση». Το πρόβλημα της ρευστότητας επιτείνεται κι από την τακτική ορισμένων αλυσίδων σούπερ-μάρκετ που αξιώνουν να έχουν πίστωση έως και 12 μήνες. Η κυκλοφορία του χρήματος χαρακτηρίζεται πολύ αργή και μπορεί συνολικά να φθάσει τους 20-24 μήνες, αφού σύμφωνα με τον κ. Βαλαχή «αγοράζουμε την πρώτη ύλη σχεδόν τοις μετρητοίς, ωριμάζουν τα ιχθυηρά για έξι μήνες, πουλιέται το τελευταίο απόθεμα από το τελικό προϊόν σε ένα χρόνο και συνήθως πληρωνόμαστε με επιταγές λήξης 5-6 μηνών».

Άλλα προβλήματα Εκτός από την αργή κυκλοφορία του χρήματος, άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου είναι οι αυξανόμενες εισαγωγές ομοειδών προϊόντων από χώρες χαμηλού κόστους, όπως η Τουρκία, η οποία την ίδια στιγμή επιβαρύνει τα δικά μας με δασμούς της τάξης του 69% επί της τιμής του προϊόντος, κλείνοντας ουσιαστικά την πόρτα της αγοράς της γειτονικής χώρας για τις ελληνικές εξαγωγές αλίπαστων. Πολύ σημαντικό, αν όχι το σημαντικότερο, πρόβλημα είναι η υπεραλίευση και η λαθραία αλιεία τα προηγούμενα χρόνια, με συνέπεια να μην αναπαράγονται σωστά τα ψάρια και να μην αποκτούν το επιθυμητό βάρος και μέγεθος. «Οι αγορές του εξωτερικού δεν αποδέχονται τα μικρού μεγέθους και βάρους ψάρια, καθιστώντας για έναν ακόμη λόγο δύσκολες τις εξαγωγές» λέει ο κ. Σκουρτόπουλος της ΒΙΑΛΚΟ. Ειδικά το θέμα της εύρεσης πρώτης ύλης, η κ. Πετροπούλου της ΚΑΛΛΟΝΗ το χαρακτηρίζει το σημαντικότερο και το μεγαλύτερο αγκάθι που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλά-

ΒΙΑΛΚΟ ΣΚΟΥΡΤΟΠΟΥΛΟΣ Ιδρύθηκε το 1928 και ήταν η πρώτη στην Ελλάδα που παρήγαγε κονσέρβες σαρδέλας. Το 2008 λάνσαρε τα Καπνιστά ιχθυηρά και τους Ουζομεζέδες, πάντα υπό το brand name Ambrosia. δος στη χώρα αυτή τη στιγμή. «Η υπεραλίευση συνεχίζει να καταστρέφει το θαλάσσιο πλούτο, δίχως να ενδιαφέρεται κανείς για τις επιπτώσεις και χωρίς να λαμβάνονται μέτρα, ούτε καν από την πολιτεία, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Αποτέλεσμα είναι να εισάγουμε ακόμη και γαύρο και σαρδέλα, αυξάνοντας έτσι τα κόστη». Γενικότερα, οι εταιρείες προσπαθούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε σαρδέλα και γαύρο με ψάρια των ελληνικών θαλασσών, ενώ αντίθετα τα σκουμπριά και οι ρέγκες κατά τεκμήριο εισάγονται από το εξωτερικό. Θέμα προς προβληματισμό είναι και αυτό που φέρονται να πράττουν κάποιες εγχώριες επιχειρήσεις εισάγοντας ημιέτοιμο το προϊόν (ακόμη και αντσούγια) από το εξωτερικό (και δη τρίτες χώρες) σε χαμηλές τιμές και κατόπιν το συσκευάζουν εντός της Ελλάδας και το διακινούν, νομίμως είναι αλήθεια, στην αγορά μας με ελληνοπρεπείς ετικέτες και τίτλους, ενώ στην ουσία δεν είναι ελληνικό προϊόν. Άλλα προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης είναι το πολύ υψηλό κόστος εργασίας και συντήρησης πρώτης ύλης και έτοιμων προϊόντων σε ψυγεία και καταψύξεις, η έλλειψη οργανωμένων ιχθυοσκαλών στις έδρες πολλών επιχειρήσεων με συνέπεια να μην ελέγχεται σωστά η πρώτη ύλη, η πολιτική της ΕΕ με το καθεστώς της επιδότησης της απόσυρσης των σκαφών (γρι-γρι) που οδήγησε σε μείωση του στόλου τους και συνεπώς σε μείωση της προσφερόμενης πρώτης ύλης και ο βαθμός δυσκολίας της φύσης και της τεχνικής της εργασίας των αλίπαστων, που έχει ως συνέπεια να λιγοστεύει ο αριθμός των παραγωγικών μονάδων του κλάδου. Δεν είναι τυχαίο πως η εγχώρια αγορά έχει μείνει να απαρτίζεται από 7-8 σημαντικές επιχειρήσεις, συγκεντρωμένες κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, τη Χαλκιδική και το Βόλο.

τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής Διατροφής προάγουν την υγεία, όπως μας επιβεβαιώνει η καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου. Με λίγη καλή θέληση και την επιχειρηματικότητα.

24 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

t&π

ερευνα

meσογειακη διατροφή Επιμέ λεια: Ε λένη Ξενάκη ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: DANIEL EGNEUS, daniel@danielegneus.com

τη δίνη της οικονομικής κρίσης πολλοί νεόκοποι αλλά και έμπειροι επιχειρηματίες σχεδιάζουν την είσοδό τους στην παραγωγή και την προώθηση ελληνικών παραδοσιακών προϊόντων προβάλλοντας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό το πιο γευστικό κομμάτι της εθνικής μας κληρονομιάς. Η καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου, Διευθύντρια Συνεργαζόμενου Κέντρου Τροφίμων και Διατροφικής Πολιτικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστημίου Αθηνών) και Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας, μετά από

πολυετείς έρευνες της επιστημονικής της ομάδας, φωτίζει τα προγονικά μονοπάτια της διατροφής προκειμένου, όχι μόνο να προάγει την γνώση γύρω από τις ευεργετικές ιδιότητες των παραδοσιακών τροφίμων αλλά και να συμβάλει στην ταυτοποίησή και τη διάσωσή τους.

Το Μεσογειακό ευ ζην Η παραδοσιακή ελληνική διατροφή, κομμάτι της Μεσογειακής Διατροφής, καθρεφτίζει έναν τρόπο ζωής που χάθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε η τεχνολογική πρόοδος άφησε στην άκρη την παραδομένη από γενιά σε γενιά επεξεργασία των τροφών και προοιώνισε την επανάσταση της βιομηχανίας τροφίμων. Από τη δεκαετία του 1960 τα παραδοσιακά τρόφιμα στην Ευρώπη απειλούνται με εξαφάνιση. Η οικονομική ευμάρεια και η υπερκατανάλωση νέων επεξεργασμένων τροφών απομάκρυναν τους λαούς της Μεσογείου από τις παραδοσιακές διατροφικές τους συνήθειες. Ελάχιστοι θυμούνται σήμερα το ελληνικό εβδομαδιαίο διαιτολόγιο με την Τετάρτη και την Παρασκευή ημέρες αποχής από τροφές ζωικής προέλευσης. Και ενώ όλοι απολάμβαναν τον πιο Δυτικό τρόπο ζωής, η αύξηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων άρχισε να προβληματίζει τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

t&π

ερευνα

Στα ράφια των new age μπακάλικων στοιβάζονται δεκάδες τύποι ζυμαρικών με τον προσδιορισμό «παραδοσιακά» στις περίτεχνες συνήθως ετικέτες. Λίγα όμως τιμούν τον όρο

Η δεκαετία του ‘80 έφερε τη Μεσογειακή Διατροφή στο προσκήνιο ως ένα ανεξάντλητο πεδίο ενδιαφέροντος προκειμένου να ανακαλυφθούν σε αυτή συστατικά-«ελιξίρια». Μαζί της διατροφή καταπιάστηκε αρχικά ο διάσημος Αμερικανός επιστήμονας Ancel Keys, ο οποίος το 1980 δημοσίευε εργασίες που παρουσίαζαν την προληπτική δράση της συγκεκριμένης δίαιτας κατά της στεφανιαίας νόσου. Ο ίδιος συνέδεε τη δράση αυτή με τη χαμηλή περιεκτικότητά της σε κορεσμένα λίπη που έχει σαν συνέπεια τη πτώση των επίπεδων της χοληστερόλης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Keys πέθανε 100 ετών. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 ήταν οι Έλληνες επιστήμονες που πήραν την σκυτάλη. «Εκείνη την εποχή η ομάδα μας, αλλά στη συνέχεια και πολλές άλλες, προκειμένου να εκτιμήσουμε το βαθμό προσήλωσης στη Μεσογειακή Διατροφή, αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε μία κλίμακα βαθμολόγησης η οποία αναφέρεται στα κύρια χαρακτηριστικά της» μας λέει η κυρία Τριχοπούλου. Από τις επιστημονικές μελέτες φαίνε-

Η λίστα των παραδοσιακών τροφίμων που έχουν ενδελεχώς μελετηθεί βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.nut.uoa.gr του Συνεργαζόμενου Κέντρου Τροφίμων και Διατροφικής Πολιτικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Αθήνα (Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστημίου Αθηνών).

26 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ται ότι η σχέση μακροβιότητας και Μεσογειακής Διατροφής βασίζεται στα μεσογειακά παραδοσιακά τρόφιμα και τη μεταξύ τους συνέργεια. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για μεμονωμένα συστατικά που κάνουν το «θαύμα» στον οργανισμό, αλλά για το συνδυασμό των τροφίμων που απαντώνται στο καθημερινό διαιτολόγιο το οποίο παραδοσιακά ακολουθούσαν οι λαοί της Μεσογείου. Ακόμη και η αποδεδειγμένη διατροφική αξία του ελαιόλαδου –κεντρικός άξονας της συγκεκριμένης διατροφής– φαίνεται να σχετίζεται με το γεγονός ότι συνδυάζεται με τα λαχανικά. Το εβδομαδιαίο μενού της παραδοσιακής ελληνική διατροφής βρέθηκε συμβατό με τις πιο πρόσφατες διατροφικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η σύνθεση της Μεσογειακής Διατροφής και ειδικότερα της παραδοσιακής ελληνικής διατροφής, αποτελείται από μεγάλη ποσότητα φυτικής προέλευσης τροφίμων πλούσια σε φλαβονοειδή. «Πιθανότατα δεν είναι μόνο ελληνικό προνόμιο αυτό. Η ανάλυση των παραδοσιακών τροφίμων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να αποκαλύψει ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία σε κάποιες ή πολλές από αυτές αφού η παράδοση σπάνια, αν όχι ποτέ, τιμά τρόφιμα ή δίαιτες που δεν συμβαδίζουν με την καλή υγεία» αναφέρει η κυρία Τριχοπούλου αποτιμώντας την εγγενή σοφία της παραδοσιακής διατροφής. «Εργασίες, έρευνες, μελέτες σε δείγμα πληθυσμού, που δημοσιεύτηκαν στα μεγαλύτερα και πιο έγκυρα περιοδικά του κόσμου, μας έφεραν εδώ που είμαστε σήμερα. Στο να παραδεχθούν

όλοι ότι η Μεσογειακή Διατροφή συνάδει με τη μακροζωία και όταν την ακολουθήσεις έχεις λιγότερες πιθανότητες να πάθεις διάφορες μορφές καρκίνου» τονίζει.

Παραδοσιακό ή «παραδοσιακό»; Στα ράφια των new age μπακάλικων και των τουριστικών πολυκαταστημάτων στοιβάζονται δεκάδες τύποι ζυμαρικών με τον προσδιορισμό «παραδοσιακά» να αναγράφεται στις περίτεχνες συνήθως ετικέτες. Όταν ένα προϊόν προωθείται με την ταμπέλα του παραδοσιακού μπαίνει στην αγορά με τον αέρα του νικητή καθώς συνήθως είναι εύγευστο και θεωρείται υγιεινό. Στην πραγματικότητα λίγα προϊόντα τιμούν την ετικέτα τους. Αρκετά από αυτά δεν πληρούν τα κριτήρια που έχουν τεθεί από ευρωπαϊκούς και ελληνικούς φορείς θολώνοντας τα νερά στον χώρο της επιχειρηματικότητας που σχετίζεται με τη Μεσογειακή Διατροφή. Με την αρωγή της κυρίας Τριχοπούλου και της ομάδας της στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και με στοιχεία τα οποία αναφέρονται στη δημοσιευμένη στον διεθνή επιστημονικό Τύπο εργασία «Traditional foods: Why and how to sustain them (Παραδοσιακά τρόφιμα: Γιατί και πώς να τα υποστηρίξουμε)» των A. Trichopoulou, E. Vasilopoulou, K. Georga, S. Soukara και V. Dilis, κατανοήσαμε την ανάγκη ταυτοποίησης των προϊόντων αυτών προκειμένου να διασωθούν όχι μόνο τα ίδια τα προϊόντα αλλά και το πολιτισμικό τους φορτίο. Η κυρία Τριχοπούλου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα-κακές απομιμήσεις τα οποία γεννά η αυξημένη ζήτηση στον κλάδο. Σε τέτοια προϊόντα, αντί για τα αντιοξειδωτικά μυρωδικά και μπαχαρικά της ελληνικής γης, μπορεί κανείς να βρει ουσίες που παράγονται από τεχνολόγους τροφίμων. «Απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η καταγραφή και η τυποποίηση των παραδοσιακών τροφίμων», συμπληρώνει η Αντωνία Τριχοπούλου η ομάδα της οποίας ξεκίνησε να μελετά αυτές τις τροφές το 1992. Από τότε μέχρι σήμερα πάνω από 100 παραδοσιακά τρόφιμα έχουν ερευνηθεί προκειμένου να τεκμηριωθεί και να κατοχυρωθεί η προέλευσή τους. Η ίδια συχνά επιλέγει από τη λίστα αυτή το Παστέλι της Σίφνου ως χαρακτηριστικό παράδειγμα προϊόντος που στα υψηλής διατροφικής αξίας συστατικά του μεταφέρει και ιστορία αιώνων (το παστέλι αναφέρεται από τον Αριστοφάνη, ενώ το βρίσκουμε και

t&π

ερευνα

στο Βυζάντιο). «Κατοχυρώνουμε αυτά τα τρόφιμα στο μέτρο που μπορούμε, γιατί έχουμε και γειτόνους. Αν θέλουμε να αποκτήσουμε ιδιοτυπία, όπως κάναμε με τη φέτα, το ούζο, τη μαστίχα, πρέπει να αποδείξουμε ότι πραγματικά ξεκίνησαν από εμάς. Και για να τα κατοχυρώσουμε, πρέπει να ξέρουμε την ιστορία τους σε βάθος. Πρέπει να έχουμε και τεχνολογικές μελέτες, ώστε να βγουν από την κουζίνα. Αλλά να μη γίνουν βιομηχανικά. Ένα παραδοσιακό τρόφιμο δε μπορεί ποτέ να το κάνει μια πολυεθνική, αλλά μικρές μονάδες παραγωγής». Ευρωπαϊκός φορέας που συντελεί στην προστασία των παραδοσιακών τροφίμων είναι το EuroFIR (European Food Information Resource network). Πρόκειται για μία βάση δεδομένων που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005 και στον εμπλουτισμό της συμμετέχουν επιστήμονες από 40 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ινστιτούτα ερευνών αλλά και μικρές έως μεσαίες επιχειρήσεις από 21 χώρες. Όλοι αυτοί συνεργούν στην ανακάλυψη, μελέτη και προστασία των τροφίμων τα οποία διακρίνονται για την άριστη ποιότητά τους και απειλούνται από το σύγχρονο life style. Σύμφωνα με το EuroFIR ο όρος «παραδοσιακό» αφορά τρόφιμα τα οποία έχουν παραχθεί σύμφωνα με πρακτικές που είχαν καθιερωθεί και ίσχυαν πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την εποχή της μαζικής παραγωγής τροφίμων. Από ελληνικής πλευράς υπάρχει ο AGROCERT, όπως ονομάζεται ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων. Πρόκειται για Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Το 2000 ο AGROCERT έθεσε ως κριτήρια για να βαφτιστεί ένα τρόφιμο «παραδοσιακό»: τα παραδοσιακά υλικά, την παραδοσιακή σύσταση, και τους παραδοσιακός τύπους παραγωγής ή και επεξεργασίας. Οι προϋποθέσεις αυτές εξασφαλίζουν στην πραγματικότητα όχι μόνο το ίδιο το προϊόν και τον καταναλωτή αλλά και την επιχειρηματικότητα καθώς τα πιστοποιημένα προϊόντα έχουν καλύτερη τύχη στις εγχώριες αλλά και τις αγορές του εξωτερικού. Αντίθετα, τα κακής ποιότητας τρόφιμα που μιμούνται τα παραδοσιακά και παραπλανούν τους καταναλωτές έχουν μικρό χρόνο ζωής και παρασέρνουν στη πτώση τους και τα γνήσια προϊόντα. «Επιστήμονες και επαγγελματίες της βιομηχανίας τροφίμων πρέπει από κοινού να συμφωνήσουν για τα χαρακτηριστικά, τη σημασία και τις επιπτώσεις στην υγεία της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής και των παραδοσιακών ελληνικών τροφίμων. Θα πρέπει να συμφωνήσουν για τη φύση των προβλημάτων, τον τρόπο αντιμετώπισής τους και τις προτεραιότητες. Η δημόσια υγεία και η βιομηχανία τροφίμων έχουν κοινούς αλλά και διακριτούς στόχους. Είναι επιτακτική ανάγκη να ισχυροποιηθούν οι κοινές επιδιώξεις και να αμβλυνθούν οι διαφορές», προτείνει η κυρία. Τριχοπούλου και προσθέτει: «Ο αγροτουρισμός, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα τοπικά προϊόντα είναι από τις μεγάλες δυνατότητες της χώρας μας. Πρέπει να επενδύσουμε στο εκλεκτό, το μοναδικό, με ειδικό σήμα ποιότητας. Το κρασί μας δεν υπήρχε στην αγορά, το λάδι το ίδιο. Δείτε τι έχει γίνει τώρα. Έχει γίνει δρόμος. Ας πάμε παρακάτω…» Κύρια χαρακτηριστικά Μεσογειακής Διατροφής 1. Μεγάλη κατανάλωση ελαιόλαδου 2. Μεγάλη κατανάλωση λαχανικών 3. Μεγάλη κατανάλωση φρούτων 4. Μεγάλη κατανάλωση οσπρίων 5. Μεγάλη κατανάλωση ανεπεξέργαστων δημητριακών 6. Μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριών 7. Περιορισμένη κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών με προτίμηση στο γιαούρτι 8. Μικρή κατανάλωση κρέατος και κρεατοσκευασμάτων 9. Μέτρια κατανάλωση αιθανόλης (κρασί κατά τη διάρκεια των γευμάτων)

t&π

ζυθοσ

Στον αφρό της επιτυχίας Οι εγχώριες ζυθοποιίες πληθαίνουν ταχύτατα, οι νέες ετικέτες εισχωρούν δυναμικά στην αγορά και η ανταπόκριση των καταναλωτών δείχνει ότι μια νέα τάση εδραιώνεται και εξελίσσεται. της Χρυσούλ α ς Κυριακοπούλου, ch_kiriak@yahoo.gr

28 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

t&π

ζυθοσ

Septem από τη Χαλκίδα

έσα στους ζυθοβραστήρες βράζει καλά το ποτό που αντιστέκεται στο γενικό κλίμα της κρίσης. Η δεκαετία του ‘90 υπήρξε σημείο έναρξης του κινήματος που ονομάζεται μικροζυθοποιία στην Ελλάδα. Μικρή παραγωγή, αλλά ελεγχόμενη ποιότητα που προβάλλει την ποικιλία στους τύπους της μπύρας και τα τοπικά αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά του κάθε τόπου. Άνθρωποι με διαφορετικές ειδικότητες, όπως καθηγητές, φαρμακοποιοί, δικηγόροι, τόλμησαν ένα όνειρο, που οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη εμπορική επιτυχία. Από τα πρώτα δειλά ξεκινήματα στα Μεσόγεια και στον Πειραιά, σήμερα παράγονται τοπικές μπύρες μικρής παραγωγής από τη Χαλκίδα και την Αταλάντη μέχρι την Κέρκυρα, την Κρήτη, τη Σαντορίνη, τη Χίο, την Τήνο, τη Ρόδο και το Άργος. Όπως φαίνεται αυτή είναι μια αφρώδης αρχή και αναμένονται πολλά ακόμα ξεκινήματα σε πολλά μέρη της χώρας. Στα ίδια όμως μονοπάτια ανόδου βαδίζουν και οι καθιερωμένες από τον χρόνο και την επιλογή μεγάλες κλασικές ζυθοποιίες, οι οποίες ανανεώνουν την γκάμα τους, βελτιώνουν την εικόνα και την ποιότητά τους και συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να επενδύουν με το κοινό να ανταποκρίνεται θετικά στις αλλαγές και στις προτάσεις τους.

Μια από τις μικροζυθοποιίες που άνοιξε το δρόμο, βρίσκεται στην Εύβοια και ανήκει σε οινολόγο, τον Σοφοκλή Παναγιώτου. Septem στα λατινικά σημαίνει επτά και το σκεπτικό είναι ότι κάθε μέρα έχει τη γεύση της. Έτσι έχουν ήδη κυκλοφορήσει η Monday (Pilsner), η Friday (Pale Ale) και η Sunday (Honey Golden Ale). Η επιτυχία τους οφείλεται στις πρώτες ύλες και ειδικότερα στον λυκίσκο που χρησιμοποιείται ολόκληρος και όχι σε μορφή pellets όπως συνηθίζεται -μάλιστα στη Septem γίνονται πειραματισμοί με την ντόπια καλλιέργεια του πικρού πράσινου φυτού. Η ομάδα της Septem είναι πάντα σε εγρήγορση και τώρα οργανώνεται για να ξεπεράσει την παραγωγική δυναμικότητα του 2012 που υπολογίζεται σε 350.000 φιάλες ενώ, με τις επενδύσεις που κάνει στον τομέα παραγωγής, σκοπός της είναι να διπλασιαστούν. Για το 2012 η Septem διέθεσε κατά προσέγγιση 2.000 εκατόλιτρα. Στις εξαγωγές δυνατά σημεία της είναι η Αγγλία, η Κύπρος και η Βραζιλία και η επιτυχία της στο εξωτερικό της έχει δώσει αρκετά βραβεία στους πιο έγκυρους διαγωνισμούς μπύρας τόσο για την ποιότητα όσο και για την εμφάνισή της. Μετά την A.C.E., σύντομα θα κυκλοφορήσει άλλη μια μπύρα τύπου Imperial IPA.

EZA από την Αταλάντη Η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης δημιουργήθηκε το 1998. Υπεύθυνοι είναι ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ο Θανάσης Συριανός. Οι βασικές ετικέτες που παράγει είναι η Premium Lager Berlin, η διάσημη Pils Hellas και η πρόσφατη καλοκαιρινή και ευχάριστη Blue Island. Πρώτη σε πωλήσεις έρχεται η Pils Hellas που αποτελεί το 60% των συνολικών πωλήσεων της ζυθοποιίας. Η ΕΖΑ κατέχει το μερίδιο 4% της αγοράς μπίρας, ποσοστό που βαίνει αυξανόμενο. H ετήσια παραγωγή είναι περίπου 200.000 εκατόλιτρα, ενώ για το 2012 υπολογίζεται ότι διέθεσε 160.000 εκατόλιτρα. Στις εξαγωγές υπάρχει θετική ανταπόκριση για όλες τις ελληνικές ετικέτες της και πολλές από αυτές φτάνουν σε Αμερική, Κύπρο και Αλβανία. Στο Canadean International Beer Strategy Conference το Μάιο στην Πράγα, ανάμεσα σε διαγωνιζόμενους απ’ όλον τον κόσμο σε 6 κατηγορίες, η Blue Island απέσπασε τη δεύτερη θέση στην κατηγορία New Product Innovation of The Year.

Brink’s από το Ρέθυμνο Η Κρητικοπούλα Ευαγγελία Παπαδάκη και ο Γερμανός σύζυγός της, Bernd Brink, παρήγαγαν τις πρώτες βιολογικές, αφιλτράριστες και απαστερίωτες ελληνικές μπύρες, μια ξανθιά και μια μαύρη. Από το 1999 που βγήκε το πρώτο μπουκάλι Brink’s, χωρίς φως και με όλες τις διεργασίες χειρωνακτικά, η παραγωγή έχει φτάσει σήμερα τα 2.000 εκατόλιτρα τον χρόνο σε ένα σύγχρονο και πανέμορφο ζυθοποιείο.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /29

t&π

ζυθοσ

Πειραϊκή από την Δραπετσώνα Από τις πρώτες ελληνικές μικροζυθοποιίες, γέννημα θρέμμα Πειραιώτισσα από τον επίσης Πειραιώτη Αλέξανδρο Κουμάντο οποίος το 2005 ξεκίνησε να παράγει βιολογικές μπύρες στην πυλωτή μιας πολυκατοικίας με βάση τον αυστηρό ποιητικό γερμανικό νόμο περί καθαρότητας της μπύρας. Τα πρωτοπόρα προϊόντα του άρεσαν, πήραν θέση στην αγορά, τόσο στην κρύα όσο και στη ζεστή, και έτσι δημιουργήθηκε πριν από λίγα χρόνια ένα καινούριο υπερσύγχρονο ζυθοποιείο στο ΒΙΠΕ Λαμίας του οποίου η ετήσια παραγωγή φτάνει τα 5.000 εκατόλιτρα. Οι άμεσοι στόχοι της Πειραϊκής είναι να απλωθεί περισσότερο στην αγορά και να βελτιώσει την παρουσία της στα τελικά σημεία πώλησης. Οι εξαγωγές αποτελούν το 8% της ετήσιας παραγωγής και επικεντρώνονται σε Γαλλία, Βέλγιο, Αυστραλία, Ιταλία και Ελβετία. Οι τύποι μπύρας που παράγονται είναι 4.

Corfu από την Κέρκυρα Η ελληνική μικροζυθοποιία που σαρώνει τις διακρίσεις στο εξωτερικό. Με κερκυραϊκό ταπεραμέντο, ο Σπύρος Καλούδης στο χωριό Αρίλλα ανακατεύει κερκυραϊκά βότανα και ντόπια καλούδια και δημιουργεί 6 εξαιρετικές μπύρες. Σημαία αποτελεί η Corfu Pilsner που επιλέχτηκε για του Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Προς εξασφάλιση της ποιότητας, ο κ. Καλούδης πραγματοποίησε μια επένδυση ύψους 1,2 εκ. ευρώ και επέλεξε τις καλύτερες πρώτες ύλες. Ο χώρος του ζυθοποιείου είναι 500τμ και η δυναμική της παραγωγής αγγίζει τους 40 τόνους. Οι περσινές πωλήσεις ξεπέρασαν τα 4.000 εκατόλιτρα ενώ οι φετινές παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση.

30/ ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

Ζέος από το Άργος Μια από τις πιο φολκλόρ ελληνικές μπύρες κατάγεται από ένα πανέμορφο χωριό γεμάτο πορτοκαλιές, τον Ινίοχο. Ο Διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, ο Καναδός Ντέιβιντ Γουντ, ήρθε στην Ελλάδα αρχικά για υποστήριξη της Ζέος και τελικά έμεινε. Η εταιρεία παράγει 3 τύπους μπύρας: δυο ξανθιές (pilsner και lager) και μια μαύρη weiss. H διάθεση για το 2012 ήταν 2.100 εκατόλιτρα ενώ οι εξαγωγές σε Αμερική και Καναδά αυξάνονται συνεχώς. Οι στόχοι για το μέλλον είναι η αύξηση της παραγωγής (τo 2011 έφτασαν τις 700.000 φιάλες) και των εξαγωγών και φυσικά οι πειραματισμοί με νέα αρώματα και γεύσεις. Πριν από λίγες μέρες λάνσαρε τη νέα Argos Star, μια μπύρα πιο μοντέρνα, από την ετικέτα μέχρι την γεύση.

Volkan από τη Σαντορίνη Το ηφαιστειογενές όνομα που της έδωσε ο Πήτερ Νομικός μαρτυρά την καταγωγή της. Η Volkan ξεκίνησε την παραγωγή της μόλις τον Ιούνιο του 2012 με δυο ετικέτες, μια ξανθιά και μια μαύρη. Κοινά ευδιάκριτα χαρακτηριστικά τους το έντονο αρωματικό και γευστικό δυναμικό από το ποιοτικό μέλι της Σαντορίνης και το πληθωρικό κίτρο της Νάξου. Παρά τη σύντομη πορεία της, η παραγωγή αυξάνεται συνεχώς με την πώληση να φτάνει ήδη τα 600-700 εκατόλιτρα. Τον Ιούλιο του 2012 έγινε η πρώτη παραγγελία από το εξωτερικό και ακολούθησαν κι άλλες από Αυστραλία, Καναδά, Ολλανδία, Γερμανία και Βρετανία. Στα άμεσα σχέδια της Volkan είναι να δημιουργήσει δικό της ζυθοποιείο στη Σαντορίνη και να κυκλοφορήσει μια νέα αφιλτράριστη μπύρα.

t&π

ζυθοσ Αθηναϊκή Ζυθοποιία

Νέδα από τη Μεσσηνία Από το 2009 ο Διονύσης Χατζόπουλος και η Μαρία Αναστασιάδου παράγουν την δροσερή και ευχάριστη Νέδα. Με όνομα που προκύπτει από το πανέμορφο θηλυκό ποτάμι, η ξανθιά lager απέκτησε γρήγορα μερίδιο στην αγορά. Παράγεται από επιλεγμένες πρώτες ύλες χωρίς συντηρητικά και με φυσικό διοξείδιο του άνθρακα που δεν προκαλεί φούσκωμα. Κάθε χρόνο η παραγωγή της αυξάνεται σημαντικά και υπολογίζεται ότι το 2012 διέθεσε 3.000 εκατόλιτρα.

Ολυμπιακή Ζυθοποιία από την Αταλάντη Η Ολυμπιακή Ζυθοποιία ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2010 και περιλαμβάνει στις ετικέτες της την Premium Lager Fix Hellas, την πρώτη και ιστορικότερη ελληνική μπύρα, και την Premium Lager Fix Dark που δημιούργησε μια νέα κατηγορία στην εγχώρια αγορά της μαύρης μπίρας. Το ζυθοποιείο βρίσκεται στην περιοχή της Ριτσώνας στην Εύβοια. Εξάγει σε 17 χώρες, ενώ το 2012 έφτασε στο σημαντικό μερίδιο 12% των πωλήσεων μπύρας στη χώρα. Εντός του 2012 το επενδυτικό πλάνο των 4 εκ. ευρώ υλοποιήθηκε πλήρως. Οι επενδύσεις αυτές αφορούσαν προσθήκες στον εξοπλισμό παραγωγής και υλικά ανάπτυξης των πωλήσεων στα τελικά σημεία κατανάλωσης. Παράλληλα υλοποιήθηκε και η περαιτέρω επέκταση των εγκαταστάσεων της εταιρείας, οι οποίες ανέρχονται πλέον σε στεγασμένες επιφάνειες 12.000τμ εντός οικοπέδου 50 στρεμμάτων. Για το 2013 η Ολυμπιακή Ζυθοποιία θα υλοποιήσει νέες επενδύσεις άνω των 7 εκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4 θα διατεθούν σε μηχανολογικό εξοπλισμό τόσο για περαιτέρω αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας του εργοστασίου (με στόχο να προσεγγίσει το όριο των 550.000 εκατόλιτρων ετησίως) όσο και για την παραγωγή νέων συσκευασιών. Τα υπόλοιπα 3 εκ. ευρώ θα διατεθούν σε πάγια υλικά ανάπτυξης των πωλήσεων της επιχείρησης. Το 2012 η Fix Dark άγγιξε τις πωλήσεις των 10.000 εκατόλιτρων, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί το 2013. Ένα σημαντικό βήμα εξωστρέφειας ήταν το νέο άνοιγμα στη βρετανική αγορά με τη σύναψη στρατη-

Έ χει πάνω από το 60% της συνολικής αγοράς μπύρας στη χώρα με ετικέτες όπως τη Heineken και την Amstel και φέτος γιορτάζει 50 χρόνια από την ίδρυσή της. Παρά την κάμψη πωλήσεων και κερδών το 2012 (τζίρος 341 εκ. ευρώ και κέρδη προ φόρων 29 εκ. ευρώ), συνεχίζει την υλοποίηση επενδυτικού προγράμματος ύψους 50 εκ. ευρώ για την περίοδο 2012-2015, ενώ λόγω της κρίσης και στο πλαίσιο της πολιτικής πωλήσεων του μητρικού ομίλου Heineken, ρίχνει ακόμη μεγαλύτερο βάρος στις εξαγωγές. Οι εξαγωγές από το 10% του συνολικού όγκου παραγωγής και από αξία 14 εκ. ευρώ το 2012, αναμένεται το 2013 να αυξηθούν στο 20% και σε αξία να φτάσουν τα 20 εκ. ευρώ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την τελευταία 15ετία η Aθηναϊκή πραγματοποίησε επενδύσεις 500 εκ. ευρώ και δεν σταματάει να συμπληρώνει την γκάμα της με νέα προϊόντα με πιο πρόσφατο λανσάρισμα την Amstel Radler, μια ελαφριά καλοκαιρινή μπύρα με λεμόνι.

γικής συνεργασίας με την European Food Brokers (EFB) για το κομμάτι της λιανικής. Πλέον οι FIX Hellas και FIX Dark φιγουράρουν στα ράφια των Oddbins, της πλέον παραδοσιακής αλυσίδας liquor stores της Μεγάλης Βρετανίας με 35 καταστήματα στο κεντρικό Λονδίνο, στην Σκωτία και στην Ουαλία. Στα μέσα Ιουνίου, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία, συμπληρώνοντας τον 2ο χρόνο υλοποίησης του Προγράμματος Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού, ολοκλήρωσε το θερισμό των καλλιεργούμενων εκτάσεών της. Από τα 1.500 στρέμματα που διαθέτει σε Βοιωτία και Εύβοια, το φετινό αποτέλεσμα του θερισμού ήταν 600.000 κιλά ελληνικού κριθαριού, ποσότητα 6πλάσια της περσινής.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /31

t&π

ζυθοσ Μύθος

Crazy Donkey από τη Σαντορίνη Έμπνευση μιας δημιουργικής παρέας που απαρτίζεται από το Σέρβο ζυθοποιό Boden Krunic, τoν Άγγλο οινέμπορο Steve Daniel, την Αμερικανίδα Majda Anderson και τον δικό μας γνωστό οινολόγο Γιάννη Παρασκευόπουλο. Με σίγουρα εφόδια εμπειρίας, γνώσης και αγάπης, μόλις το 2011 κυκλοφόρησαν τις προτάσεις τους. Το ζυθοποιείο βρίσκεται στη Μέσα Γωνιά και παράγει 3 ετικέτες που αποτελούν διασταύρωση ανάμεσα στις lager και στις κέλτικες ale. To 2012 η διάθεσή τους στην ελληνική αγορά έφτασε τα 400 εκατόλιτρα και φαίνεται ότι γρήγορα θα πολλαπλασιαστεί.

Νήσος από την Τήνο Το νεογνό των ελληνικών μικροζυθοποιείων. Η Νήσος δημιουργήθηκε από την παρέα τεσσάρων ανθρώπων με κοινά οράματα: τη δημοσιογράφο Μάγια Τσόκλη, τον υπεύθυνο στρατηγικού μάρκετινγκ Αλέξανδρο Κουρή και το ζευγάρι Κωστή και Ελίνας Δάλλα. Με έμπνευση το κυκλαδίτικο νησί, μετέτρεψαν την παλιά ταβέρνα Ροδιά στη Βαγιά σε ένα πανέμορφο βιομηχανικό ζυθοποιείο και η Νήσος βγήκε φορτσάτη από τους αφρούς του Αιγαίου. Η μύτη της μυρίζει Κυκλάδες, είναι πληθωρική και έντονη, το στόμα της γεμάτο και γλυκόπικρο. Είναι ευκολόπιοτη, ευχάριστη, απαστερίωτη και μικροφιλτραρισμένη. Η δυναμική της είναι 2.000 λίτρα τη φορά και αναμένεται να αυξηθεί αφού έχουν αρχίσει οι παραγγελίες σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.

32 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

DraughtMaster Η Μύθος εισήγαγε πρόσφατα στην αγορά την πατενταρισμένη καινοτομία DraughtMaster προσφέροντας μια νέα και ταυτόχρονα οικολογική πρόταση στη βαρελίσια μπύρα. Το σύστημα DraughtMaster στηρίζεται στην χρήση πρακτικών, ελαφριών βαρελιών «μίας χρήσης», τα οποία δεν περιέχουν αέρα και δεν απαιτούν ανθρακικό για το σερβίρισμα της μπύρας με αποτέλεσμα να διατηρεί την ποιότητα και την φρεσκάδα της για 6 φορές μεγαλύτερο διάστημα από άλλες τεχνολογίες. Είναι εύκολο στην χρήση και τον καθαρισμό, έχει μειωμένα λειτουργικά κόστη και συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς καταργεί το πλύσιμο των βαρελιών. Η τεχνολογία DraughtMaster™ είναι διαθέσιμη σε 2 τύπους ανάλογα με το μέγεθος της εγκατάστασης: DraughtMaster™ Modular 20 για τις μπύρες Mythos, Kaiser, Carlsberg, Grimbergen Blonde, Grimbergen Double & Grimbergen Blanche, μια σταθερή εγκατάσταση κάτω από το μπαρ ή στο υπόγειο, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη να διαθέτει περισσότερες μάρκες βαρελίσιας μπύρας καθώς η μπύρα διατηρείται φρέσκια μέχρι και 31 μέρες από το άνοιγμα του βαρελιού. DraughtMaster™ Flex για τις Mythos, Kaiser και Carlsberg. Η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιείται σε μετακινούμενο σύστημα με ρόδες επιτρέποντας την εύκολη εγκατάσταση σε οποιοδήποτε σημείο.

Φωτο ΝΗΣΟΣ: Μά ριος Κα ρά μπα λης «filephotography», Έβελυ ν Φώ σκολου

Με το σλόγκαν «Παντού υπάρχει ένας μύθος» πριν από περίπου 45 χρόνια η γνωστή ζυθοποιία λάνσαρε την πρώτη μπύρα με ελληνική ονομασία και εγχώρια παραγωγή. Από τότε έχει δημιουργήσει τον δικό της μύθο με σταθερό τζίρο στα 84.751 εκ. ευρώ για το 2012 και με διψήφια αύξηση όγκου πωλήσεων και κερδοφορίας κατά το πρώτο 4μηνο του 2013 σε μια αγορά με πτωτικές τάσεις της τάξης του 4%. Κατάφερε να υλοποιήσει το 75-80% του προγράμματος επενδύσεων της πενταετίας 2010-2015 ύψους 50 εκ. ευρώ και συνεχίζει με αρκετά πλάνα στο κομμάτι των εξαγωγών. Η Μύθος εξάγει σε 40 χώρες το 15% της παραγωγής της και στόχος της είναι μέσα σε μια τριετία το ποσοστό αυτό να φτάσει το 20%. Μια εξαιρετική pilsner μπύρα που πρόσφατα λάνσαρε είναι η Kaiser Blonde, ενώ πρόσφατα παρουσίασε και την καλοκαιρινή Somersby.

t&π

ζυθοσ Οι νέες αφίξεις Η πορεία των ελληνικών μικροζυθοποιείων αποτελεί σίγουρα κίνητρο. Αυτές τις ημέρες κυκλοφορούν δύο νέες μπύρες από νεοσύστατα ζυθοποιεία. Η Delphi δημιουργήθηκε από τη Ντία Παπανικολάου, το Γιώργο Κωστόπουλο και τον βραβευμένο Ιταλό ζυθοποιό Νταβίντε Ζινγκαρέλι. Η πρώτη φουρνιά βγήκε από το ιδιόκτητο ζυθοποιείο του Νταβίντε στην Ιταλία σε υπέροχο φινετσάτο μπουκάλι των 750ml, αλλά από το Σεπτέμβριο θα κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από το νέο υπερσύγχρονο ζυθοποιείο της ΕΛΙΞΗ ΑΕ στη Χαλκίδα. Η γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιά Status αποτελεί την πρώτη deluxe ελληνική μπύρα και είναι προορισμένη για καλοκαιρινές απολαύσεις. Παράγεται με δύο είδη βύνης (κριθαριού και σιταριού) και με τη μέθοδο της τριπλής έγχυσης στο ζυθοβραστήριο. Είναι βυθοζυμωτή, αλλά υφίσταται θερμοκρασία κύριας ζύμωσης κάτω των 40C, όταν οι κλασικές μπύρες ζυμώνονται στους 7-130C. Με αυτές τις χαμηλές θερμοκρασίες ακόμη και στην κύρια ζύμωση, αυξάνεται ο χρόνος διατήρησης και δημιουργείται σταθερός αφρός κατά το σερβίρισμα.

Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης Μια ακόμα ζυθοποιία με μεγάλη ιστορία και αγαπημένες πλέον ετικέτες. Η ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης λάνσαρε το 1998 την ξανθιά Βεργίνα και σήμερα παράγει 4 ετικέτες με νούμερο 1 στις πωλήσεις την αφιλτράριστη και αρωματική Βεργίνα Weiss. Όλες οι μπύρες της εταιρείας καταγράφουν θετικά πρόσημα στις εξαγωγές και ειδικά η Edelsteiner Pilsner σε ΗΠΑ, Αυστραλία, Κύπρο, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία. Η παραγωγή του ζυθοποιείου υπολογίζεται στα 200.000 εκατόλιτρα ετησίως.

Magnus Magister από τη Ρόδο Την ξανθιά μπύρα σύστησε 1998 ο Εμμανουήλ Παπαδόπουλος. Η πορεία του Μεγάλου Μάγιστρου, όνομα που μαρτυρά αμέσως την καταγωγή του, ήταν αναπάντεχα καλή ώστε το 2003 δημιουργήθηκε νέα υπερσύγχρονη μονάδα. Το 2012 η διάθεση υπολογίστηκε στα 20.000 εκατόλιτρα.

Κοντέινερ

της Δήμητρα ς Μανιφάβα, dmanifava@hotmail.com

ta αγκάθια στο δρόμο των εξαγωγών.

Τον Ιανουάριο η πρεσβεία μας στο Πεκίνο συνέστησε στους Έ λληνες εμπόρους να παρακολουθούν τη σελίδα του Γραφείου Εμπορικών Σημάτων της Κίνας (http://sbcx.saic.gov.cn/trade-e) προκειμένου να εξακριβώνουν τυχόν καταθέσεις αιτήσεων για ελληνικά εμπορικά σήματα.

34 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ύξηση μεν, μικρότερη δε. Αυτή είναι η μέχρι στιγμής πρόβλεψη για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών φέτος. Και λέμε τουλάχιστον, διότι ένα απρόβλεπτο γεγονός είναι ικανό να ανακόψει την πορεία των πραγμάτων. Τα γεγονότα του Μαρτίου στην Κύπρο αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα καθώς είχαν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στις ελληνικές εξαγωγές, που αποτυπώθηκε και στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Τα απρόβλεπτα γεγονότα και μάλιστα τα “εισαγόμενα” είναι ο ένας κίνδυνος. Δυστυχώς, οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις καλούνται και φέτος να αντιπαλέψουν με την έλλειψη ρευστότητας, τη χαμηλή ακόμη εμπιστοσύνη των ξένων κρατών και ειδικά των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την επέκταση της ύφεσης σε ευρωπαϊκές χώρες-παραδοσιακούς πελάτες των ελληνικών προϊόντων, αλλά βεβαίως και το τέρας της γραφειοκρατίας που ζει και βασιλεύει στην ημεδαπή. Στα παραπάνω προβλήματα έρχονται να προστεθούν οι “ελληνοποιήσεις” προϊόντων, ειδικά στις τρίτες χώρες όπου δεν ισχύει η νομοθεσία περί

ΠΟΠ και ΠΓΕ (προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και προστατευόμενης γεωργικής ένδειξης), καθώς και το φαινόμενο της κακόβουλης κατοχύρωσης σημάτων ελληνικών επιχειρήσεων.

Επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης το 2013 Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής οι ελληνικές εξαγωγές, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, αυξήθηκαν τον Απρίλιο του 2013 κατά 7,4% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2012, αύξηση η οποία αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην αλλαγή κλίματος επί τω βελτίω που άρχισε να διαφαίνεται το προηγούμενο διάστημα. Το τελευταίο, πάντως, είναι σχετικά εύκολο να ανατραπεί με δεδομένο τη νέα αύξηση της ανεργίας και στο 27,4%, τα διαδοχικά ναυάγια στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τις εξελίξεις που θα πυροδοτήσει η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για κλείσιμο της ΕΡΤ (την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η κυβέρνηση δεν έχει ανακαλέσει την απόφασή της). Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013 η συνολική αξία των εξαγωγών, χωρίς τα πετρελαιοειδή, παρουσίασε μείωση 95,7 εκ. ευρώ, δηλαδή 2,3%, επη-

t&π

εξαγωγες

ρεασμένη κυρίως από το γεγονός ότι μόνο το Μάρτιο οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά 10,8%, πτώση-ρεκόρ για την τελευταία διετία. Η ανάκαμψη τον Απρίλιο προκαλεί συγκρατημένη αισιοδοξία, χωρίς ωστόσο να οδηγεί σε αναθεώρηση των προβλέψεων προς τα πάνω. Επί της ουσίας, λοιπόν, παραμένει η πρόβλεψη ότι το 2013 θα κλείσει με ρυθμό αύξησης των εξαγωγών μεταξύ 2-3% σε σχέση με το 2012. Σε ό,τι αφορά το μεγαλύτερο αγκάθι για τις επιχειρήσεις με εξαγωγική δραστηριότητα, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη ρευστού, η κυβέρνηση επιχειρεί το τελευταίο διάστημα να κάνει κάποιες βελτιωτικές κινήσεις. Η πρώτη κίνησή της αφορά στην απόφαση να επιστρέφει, βάσει πλέον συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, σταδιακά το ΦΠΑ στους εξαγωγείς ενώ η δεύτερη σημαντική κίνηση είναι η πρόσφατη συμφωνία που υπέγραψε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την παροχή εγγυήσεων για την χρηματοδότηση του εξωτερικού εμπορίου. Σημειώνεται ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίες, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην χρηματοδότηση των συναλλαγών τους με το εξωτερικό καθώς οι εγγυητικές επιστολές των ελληνικών τραπεζών, λόγω της χαμηλής πιστοληπτικής τους ικανότητας, δεν γίνονται δεκτές από τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οίκους.

Ενέσεις ρευστότητας στις επιχειρήσεις Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει ότι η ΕΤΕπ θα παράσχει στις τράπεζες με τις οποίες θα συμβληθεί (Εθνική, Πειραιώς και Eurobank από ελληνικές πλευράς και HSBC, Commertzbank και Citi) εγγυήσεις ύψους 500 εκ. ευρώ για την χρηματοδότηση του εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδας. Σε ετήσια βάση το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο θα μπορεί να καλύψει συναλλαγές ύψους 1,5 δις ευρώ, επειδή τα κεφάλαια θα είναι ανακυκλούμενα. Η ΕΤΕπ, θα αποτελέσει ουσιαστικά τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ελληνικών επιχειρήσεων, ελληνικών τραπεζών και τριών διεθνών πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν παγκόσμιο δίκτυο ή σημαντική περιφερειακή κάλυψη σε περιοχές που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Με τη συμφωνία αυτή θα επιχειρηθεί να ομαλοποιηθεί η εισαγωγή πρώτων υλών που χρειάζονται οι εξαγωγικές επιχειρήσεις για την παραγωγή των προϊόντων τους. Οι εξαγωγείς επιπλέον

χρειάζονται τις τραπεζικές εγγυήσεις για τη λήψη προκαταβολών από τους πελάτες τους ή για τη διασφάλιση εκτέλεσης της παραγγελίας. Στο πεδίο της γραφειοκρατίας επιχειρείται η αναδιοργάνωση των τελωνειακών διαδικασιών, όχι όμως χωρίς κωλύματα. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που προωθούνται σε αυτή την κατεύθυνση -με σχετικά αργούς ρυθμούς- είναι η ολοκλήρωση του λεγόμενου ηλεκτρονικού τελωνείου, έτσι ώστε να απλοποιηθούν διαδικασίες που απαιτούνται για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές και να κερδίσουν επιχειρήσεις και κράτος σε χρόνο και χρήμα, καθώς και η λειτουργία σε 24ωρη βάση και επτά ημέρες την εβδομάδα των τελωνείων στον Πειραιά και στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος. Με βάση την έκθεση Doing Business στην Ελλάδα της Παγκόσμιας Τράπεζας, απαιτούνται περίπου 19 ημέρες για να ολοκληρωθεί μια εξαγωγή (ενώ ο μέσος όρος στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ είναι 10 ημέρες) με το κόστος να ανέρχεται σε 1,115 δολάρια ανά κοντέινερ (το αντίστοιχο μέσο κόστος του ΟΟΣΑ είναι 1,028 δολάρια ανά κοντέινερ). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 14 από τις 19 ημέρες χρειάζονται για την προετοιμασία των εγγράφων, ενώ το κόστος για την προετοιμασία αυτή υπολογίζεται σε περίπου 235 δολάρια, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο.

ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ: ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ & ΣΥΝαρμοδιοτητεσ Αν και σε συνεργασία με την Task Force και με Ολλανδούς εμπειρογνώμονες έχουν γίνει αρκετά βήματα βελτίωσης, η αλληλoεπικάλυψη αρμοδιοτήτων, καθώς και οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών των υπουργείων, δεν λείπουν. Το σχετικό απόσπασμα από την τελευταία έκθεση της Task Force είναι, παρά την προσεκτική του διατύπωση, αποκαλυπτικό: «Παρά τη σταθερή πρόοδο, το έργο αυτό υπογραμμίζει τις προκλήσεις που συνδέονται με την υλοποίηση πολύπλοκων έργων διαχείρισης των αλλαγών στην ελληνική διοίκηση. Σε αυτές περιλαμβάνονται προκλήσεις που συνδέονται με τον συντονισμό και την κοινή ηγεσία για έργα στα οποία συμμετέχουν διάφορα υπουργεία, υπερβολικές διατυπώσεις πριν από τη συγκρότηση των διυπουργικών ομάδων έργου, δυσκολίες κινητοποίησης πόρων για την χρηματοδότηση της οικονομικής στήριξης τμημάτων των έργων, ανάγκη ενίσχυσης των δεξιοτήτων υλοποίησης του έργου και ανάγκη επανεκπαίδευσης και πα-

ροχής κινήτρων στο προσωπικό για την εφαρμογή νέων μεθόδων εργασίας».

Ροδίτης ...από το Χονγκ Κονγκ Στα χρόνια εγγενή προβλήματα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, τελευταία ήρθε να προστεθεί και η προσπάθεια εκμετάλλευσης των ελληνικών σημάτων από επιτήδειους, κυρίως στην κινεζική αγορά. Η Isabliss Investment and Management Co Ltd με έδρα το Χονγκ Κονγκ, αφού πρώτα ξεκίνησε να κατοχυρώνει σήματα γνωστών ελληνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται κυρίως στο χώρο των γουναρικών και του κοσμήματος, έβαλε στο στόχαστρο και τα ελληνικά κρασιά. Μάλιστα, οι αρμόδιες αρχές φέρεται να έχουν απαντήσει ότι ορισμένες από τις αιτήσεις της Isabliss έγιναν δεκτές και ήδη καταχωρήθηκαν. Για όσες ονομασίες έχουν ήδη εγκριθεί, το Γραφείο Εμπορικών Σημάτων της Λ.Δ. της Κίνας συνέστησε στους ενδιαφερομένους να προσφύγουν στο δευτεροβάθμιο όργανο επίλυσης διαφορών, ενώ στην περίπτωση σημάτων που έχουν λάβει προκαταρκτική έγκριση συστήνεται στις ελληνικές εταιρείες που θίγονται από την εξέλιξη να προβούν σε ένσταση και να καταθέσουν αίτηση θεραπείας στο δευτεροβάθμιο όργανο επίλυσης διαφορών και στη συνέχεια στα δικαστήρια. Όπως επισημαίνει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο, ακόμη και αν μια ελληνική εταιρεία προσφύγει στην κινεζική δικαιοσύνη ώστε να διεκδικήσει για λογαριασμό της το εμπορικό σήμα, θα πρέπει να είναι αποφασισμένη να δαπανήσει πολύ χρόνο και χρήμα. Η εταιρεία φυσικών καλλυντικών Apivita έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια δικαστικό αγώνα, χωρίς αυτός να έχει τελεσφορήσει. Η κακόβουλη κατοχύρωση εμπορικού σήματος μπορεί να γίνεται είτε με στόχο την απόσπαση χρημάτων από την ελληνική εταιρεία προκειμένου η κινεζική να της μεταβιβάσει ή εκχωρήσει την χρήση του σήματος είτε τον εκτοπισμό της ελληνικής εταιρείας από την αγορά. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι οι εξαγωγές, μαζί με τον τουρισμό, θα είναι οι δύο κλάδοι της ελληνικής οικονομίας που θα την βγάλουν από το αδιέξοδο. Για να συμβεί αυτό, όμως, πρέπει να βγουν τα εμπόδια από το δρόμο των εξαγωγέων, αλλά και οι ίδιοι να εξετάζουν πολύ καλά την αγορά στην οποία θα αποφασίσουν να δραστηριοποιηθούν.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /35

t&π

κτηνοτροφια

Βουβάλια Γύρω από τη λίμνη της Κερκίνης βουβάλια κάνουν μπάνιο στη λάσπη. το ενδημικό Aυτό είδος ζει εκεί και στα βουνά της Μακεδονίας από την εποχή του Ηροδότου. Η Ελλάδα είναι γεμάτη με τέτοιου είδους φυσικούς θησαυρούς, οι οποίοι εξαφανίζονται, ίσως λόγω απουσίας εμπορικών ικανοτήτων, ίσως επειδή οι προσπάθειες tωn ανθρώπων που ασχολουνται μαζι τους δεν βρίσκουν υποστήριξη.

της Ε λένης Σ ταματούκου, elenistamatoukou@gmail.com

36 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

Κερκίνη Σερρών είναι το σπίτι του ελληνικού νεροβούβαλου. Εκεί η οικογένεια του Ανδρέα Ανδρεάδη έχει στήσει τη δική της φάρμα. Ο Ανδρέας ήταν υλοτόμος και καλλιεργούσε καπνά. Όταν οι επιχορηγήσεις των καπνοκαλλιεργητών κόπηκαν αποφάσισε να ασχοληθεί με την εκτροφή βουβαλιών. Το βουβάλι τότε ήταν κυρίως γνωστό για το κρέας του, κανείς όμως δεν εκμεταλλευόταν το γάλα του και αποφάσισε να το κάνει ο ίδιος. Έτσι αγόρασε 20 ζώα και σιγά σιγά κατάφερε να αυξήσει τον αριθμό τους στα 200. «Όλα πήγαιναν καλά, αλλά τώρα τα πράγματα έχουν δυσκολέψει» επισημαίνει ο Ανδρέας, ο οποίος σταμάτησε να αρμέγει καθώς δεν τον συνέφερε οικονομικά. Τα βουβάλια εν συγκρίσει με της αγελάδες δίνουν λιγότερο

γάλα. Στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να παράγουν μέχρι και 10 λίτρα γάλα ημερησίως. Το βουβαλίσιο γάλα έχει ακριβό κοστολόγιο και δε μπορεί να διανεμηθεί εύκολα. «Πήραμε την απόφαση να δώσουμε το γάλα στο κόστος δηλαδή 1,30 ευρώ το λίτρο. Είχαμε ξεκινήσει με 1,80 ευρώ, αλλά μετά λόγω κρίσης κατεβήκαμε στο 1,50 και τελικά το δώσαμε 1,30 αλλά δεν είχαμε κανένα κέρδος. Συνεργαζόμουν με κάποια ζαχαροπλαστεία που μας χρωστάνε ακόμα λεφτά» λέει ο Ανδρέας, ο οποίος πλέον ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την παραγωγή κρέατος, που και αυτό όμως έχει χαμηλό κοστολόγιο (γύρω στα 4 ευρώ). Ο Αναστάσιος Χατζιευγενής από το 1967 πουλούσε το γάλα που παρήγαγε η οικογένεια του σε γνωστό ζαχαροπλαστείο της Θεσσαλονίκης. Τα ζώα τα κληρονόμησε από τον πατέρα του, ο οποίος το 1938 είχε αγοράσει δυο βουβάλια για τις αγροτικές εργασίες της οικογένειας. Τα βουβάλια, λόγω μυϊκής δύναμης, πριν την εκβιομηχάνιση της γεωργίας αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των Ελλήνων αγροτών. Η φάρμα του κ. Χατζιευγενή

t&π

κτηνοτροφια

Το παράδειγμα της μοτσαρέλας

στη Νέα Απολλωνία Θεσσαλονίκης αριθμεί συνολικά 115 ζώα. Γεννημένος το 1947, από μικρό παιδί έμαθε τη δουλειά από τον πατέρα του. Σήμερα την οικογενειακή παράδοση ακολουθεί ο γιος του. «Ξέρουμε τη δουλειά, τη ζήσαμε, την αγαπήσαμε, θέλουμε να τη συνεχίσουμε και μακάρι και άλλοι να κάνουν το ίδιο» δηλώνει συγκινημένος. «Τα δυο τελευταία χρόνια δίνουμε το γάλα μας σε ένα εργαστήριο. Το πουλάμε 1-1,20 ευρώ στον μεταποιητή, ο οποίος δεν μας πληρώνει. Είμαστε απογοητευμένοι. Δε ξέρουμε τι να κάνουμε». Από άλλη άκρη του τηλεφώνου ο κτηνοτρόφος Βασίλης Γιαρτιμίδης μου αναφέρει τα προϊόντα που φτιάχνει από βουβαλίσιο γάλα, όπως καζάν ντιπί, μπισκοτόγλυκο, γιαούρτι, τυρί, βούτυρο, αριάνι και παγωτό. Ο κ. Γιαρτιμίδης είναι ο μοναδικός κτηνοτρόφος που ασχολείται και με τη μεταποίηση. Επένδυσε γύρω στα 500.000 ευρώ για να δημιουργήσει το τυροκομείο του στη Λιβαδειά Κερκίνης. «Εμείς οι ίδιοι πουλάμε τα προϊόντα μας. Είχα ξεκινήσει να συνεργάζομαι με προμηθευτές, αλλά το προϊόν κοστολογείτο ακριβά, ενώ όταν το πουλάω εγώ είναι πιο φθηνό. Πέρα από αυτό όμως, θέλω να έχω

και προσωπική επαφή με τον καταναλωτή». Το παγωτό στη χονδρική κοστίζει 10 ευρώ το κιλό, το γιαούρτι 5 ευρώ και 35 ευρώ το βούτυρο. Μου εξηγεί ότι όσοι δε γνωρίζουν τα προϊόντα, τους φαίνονται ακριβά και οι πωλήσεις έχουν μειωθεί κατά πολύ σε σχέση με το παρελθόν. «Είμαι απελπισμένος» λέει βαριανασαίνοντας, «χρεώθηκα τόσα λεφτά και τώρα δεν μπορώ να ξεχρεώσω. Δε θέλω ούτε χονδρική να δώσω, ούτε το προϊόν να πωλείται ακριβά. Θέλω απλά μια άδεια για να μπορέσω να διαθέσω τα προϊόντα μου σε λαϊκές αγορές». Η μείωση των βοσκότοπων, οι ακριβές ζωοτροφές αλλά και οι ελλείψεις σε υποδομές δυσκολεύουν τις προσπάθειες των κτηνοτρόφων να διατηρήσουν τις φάρμες τους, αλλά και να προωθήσουν τα προϊόντα τους. «Δεν υπάρχει μια πολιτική για το βουβάλι» λέει ο 32χρονος πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Βουβαλοτρόφων Ελλάδος, Τρύφωνας Γιαντσίδης. «Τα βουβάλια ζούσαν και μεγάλωναν ελεύθερα στη λίμνη της Κερκίνης. Τώρα λόγω των διάφορων έργων που γίνονται στην περιοχή, οι βοσκότοποι έχουν μειωθεί με αποτέλεσμα οι κτηνοτρόφοι να αναγκάζονται να αγοράζουν

Το Τ&Π ήρθε σε επαφή με την ιταλική κοινοπραξία για την προστασία της μοτσαρέλας που παράγεται στην Καμπανία. Η κοινοπραξία ιδρύθηκε το 1981, αριθμεί πάνω από 300 μέλη-επιχειρήσεις και είναι ο μοναδικός οργανισμός που έχει αναλάβει την προστασία, την έρευνα, αλλά και την προώθηση του διάσημου βουβαλίσιου τυριού που έχει χαρακτηριστεί προϊόν ΠΟΠ. Βασικός ρόλος του οργανισμού είναι να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενη παραποίηση του προϊόντος αλλά και της ονομασίας του. Η κοινοπραξία διενεργεί ελέγχους στις εγκαταστάσεις παραγωγής και στα σημεία πώλησης του τυριού, παρέχει τεχνική υποστήριξη στους μεταποιητές και στους παραγωγούς, ενώ αναλαμβάνει και τη διαφημιστική προώθηση του προϊόντος στην Ιταλία και στο εξωτερικό, εξηγεί ο Γενικός Διευθυντής του οργανισμού, Antonio Lucisano. Πρέπει να σημειωθεί ότι η πώληση της ιταλικής μοτσαρέλας γίνεται από τους ίδιους τους παραγωγούς, οι οποίοι προωθούν τα προϊόντα τους μέσω ιδιωτικής ετικέτας. «Χρησιμοποιούμε πολλούς τρόπους για να διαφημίσουμε τη μοτσαρέλα. Συμμετέχουμε σε μεγάλες εκθέσεις τροφίμων στην Ιταλία και στο εξωτερικό (Anuga, Sial, Cibus, Tuttofood) και οργανώνουμε εκδηλώσεις στις οποίες προσκαλούμε διάσημους σεφ για να δημιουργήσουν νέα πρωτότυπα γαστρονομικά πιάτα με βασικό τους συστατικό τη μοτσαρέλα. Επίσης, διοργανώνουμε ειδικά press tours στις φάρμες και στον τόπο παραγωγής του τυριού, ενώ παράλληλα είμαστε χορηγοί σε εταιρείες όπως στη Pizza Napoletana και οργανώσεις όπως η Slow Food» μας ενημερώνει ο Gennaro Testa από το τμήμα μάρκετινγκ της κοινοπραξίας.

Γευστική πρόταση Μπέκα Σερβίρουμε ένα σιροπιαστό γλυκό όπως η τoυλούμπα με ένα κομμάτι βουβαλινό καϊμάκι και σοκολάτα με βουβαλίσιο γάλα.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /37

t&π

κτηνοτροφια

Γαλακτοκομικά Μπέκα Ο Γιάννης Μπέκας συνεργάζεται με κτηνοτρόφους από την Κερκίνη και επεξεργάζεται κάθε μήνα 25 τόνους βουβαλίσιου γάλακτος. Πρόσφατα άρχισε να συσκευάζει λευκό πλήρες γάλα, γιαούρτι, κρέμα, καζάν ντιπί και παγωτά για τα My Market. www.oikogeneiampeka.gr

ζωοτροφές και να νοικιάζουν από το κράτος εκτάσεις. Το βουβάλι δεν συμφέρει οικονομικά τον κτηνοτρόφο καθώς δεν αποδίδει όσο μια αγελάδα ή ένα μοσχάρι. Απασχολούμε το χρόνο μας για να καλλιεργούμε χωράφια για να παράγουμε εμείς τις ζωοτροφές, ώστε να μην αγοράζουμε πολλές. Δεν επενδύουμε τον χρόνο μας για να εξελιχθούμε, για να αναπτυχθούμε, δεν έχουμε καν την οικονομική δύναμη να ασχοληθούμε με τη μεταποίηση. Έχουμε όμως ιδέες και όνειρα αλλά υπάρχουν βασικά εμπόδια μπροστά μας» τονίζει ο Τρύφωνας. Ο συνεταιρισμός δημιουργήθηκε το 2004 ύστερα από πρωτοβουλία του καθηγητή Γενετικής Βελτίωσης των Αγροτικών Ζώων στη Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ, Ανδρέα Γεωργούδη, και του Κέντρου Γενετικής Βελτίωσης Ζώων. Ιδρύθηκε με σκοπό την καταγραφή και την τήρηση γενεαλογικού βιβλίου για τη διάσωση του ελληνικού

38/ ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

νεροβούβαλου. Σήμερα οι φάρμες βουβαλιών είναι συνολικά 26 με τις 16 να συγκεντρώνονται στις Σέρρες, ενώ οι υπόλοιπες 10 βρίσκονται σε Θεσσαλονίκη, Έβρο, Ροδόπη, Άρτα, Φλώρινα, Αιτωλοακαρνανία και Βόνιτσα. Το 99% των κτηνοτρόφων ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή κρέατος. Από το 19ο αιώνα μέχρι και τις αρχές του 20ού, ο αριθμός των βουβαλιών έφτανε τις 100.000, όμως τη δεκαετία του ‘50 άρχισε να μειώνεται ο πληθυσμός τους, με αποτέλεσμα το ’90 να απομείνουν λιγότερα από 1.000 ζώα, μας λέει η Ελένη Κομνηνού από το Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης ζώων. Σήμερα ο αριθμός τους φτάνει τις 3.500. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση αυτή έπαιξε το επιδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα διατήρησης και διάσωσης αυτοχθόνων φυλών. «Τα χρήματα αυτά μας κράτησαν» λέει ο Τρύφωνας, ο οποίος περιμένει να

υπογραφούν οι συμβάσεις για να ξεκινήσει ο νέος κύκλος επιδοτήσεων. «Αν δεν ανοίξει το πρόγραμμα μέσα στα επόμενα δυο χρόνια, δεν θα μπορέσουμε να διατηρηθούμε». Ο συνεταιρισμός μέχρι στιγμής δεν προωθεί τα προϊόντα των κτηνοτρόφων και μόλις πρόσφατα άρχισαν κάποιες συζητήσεις για το πώς θα μπορούσαν οι παραγωγοί να διαφημίσουν καλύτερα το βουβαλίσιο γάλα και κρέας. «Θέλω να πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα αναλάβει τα ηνία η νέα γενιά και θα εξελιχθούν διαφορετικά τα πράγματα» λέει ο Τρύφωνας. Είναι δύσκολο να μεγαλώσεις τον αριθμό των ζώων, να βρεις το κατάλληλο περιβάλλον, αλλά και ανθρώπους με εμπειρία και θέληση να ασχοληθούν με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Το βουβάλι αφού χάθηκε είναι δύσκολο να το ανασυστήσεις σε ένα παραγωγικό πλάνο τονίζει ο κ. Γεωργούδης. Ωστόσο, σε περιοχές που έχουν υγροτόπους θα μπορούσε να αναπτυχθεί σαν τοπικό γκουρμέ προϊόν. Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι το βουβαλίσια προϊόντα έχουν τοπικό χαρακτήρα και μπορούν να ανταποκριθούν σε μια συγκεκριμένη κατηγορία καταναλωτών που θα πλήρωναν και παραπάνω χρήματα για να τα αποκτήσουν. Εκτός αυτού θα μπορούσαν κάλλιστα να χαρακτηριστούν και ως προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να οργανωθεί καλύτερα η παραγωγή, να ενισχυθεί τεχνικά και να γίνει γνωστό το προϊόν στην αγορά. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει η τεχνογνωσία. Η προσπάθεια που γίνεται είναι αξιέπαινη αλλά ο παραγωγός είναι μόνος του. Καλά θα ήταν οι Έλληνες να έπαιρναν και λίγα μαθήματα από τους Ιταλούς» τονίζει ο καθηγητής.

Οι πρώτες προσπάθειες για εξαγωγές Η οικογενειακή μονάδα παραγωγής βουβαλίσιων προϊόντων του Γιάννη Μπέκα προσπαθεί με πολύ κόπο από το 2005 να προωθήσει τα προϊόντα της στο εξωτερικό. Κάποιοι από τους κωδικούς της επιχείρησης βρίσκονται ήδη σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων και ντελικατέσεν της Κύπρου, της Γαλλίας, των Βρυξελλών και της Γερμανίας. Οι πελάτες τους είναι κυρίως Έλληνες του εξωτερικού. «Τα τιμολόγια όμως είναι πολύ μικρά» εξομολογείται ο κ. Μπέκας, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε δυο εκθέσεις τροφίμων στο εξωτερικό. «Αυτό που εισπράξαμε είναι ότι δεν υπολειπόμαστε τίποτα σαν επιχείρηση, σαν ποιότητα προϊόντων και σα συσκευασία

t&π

κτηνοτροφια

εν συγκρίσει με άλλα ντελικατέσεν προϊόντα». Εν αντιθέσει με τα άλλα προϊόντα που παράγει το βουβάλι, το γάλα είναι αρκετά ακριβό για τον καταναλωτή καθώς κοστίζει γύρω στα 3,70 ευρώ. Ειδικότερα, η παραγωγή του είναι ακριβή και η διανομή του πολύ δύσκολη. «Προσπαθούμε να κάνουμε αργά και σταθερά βήματα γιατί οι καιροί είναι περίεργοι και οποιοδήποτε λάθος κοστίζει» υπογραμμίζει ο κ. Μπέκας ο οποίος επεξεργάζεται ετησίως 200 λίτρα γάλα που προμηθεύεται από 6 κτηνοτρόφους. Το ενδιαφέρον του για το βουβαλίσιο γάλα εκδήλωσε ο Philippe Emanouelli, σεφ, σομελιέ και συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής. Στο παρελθόν διατηρούσε εστιατόριο στο Βέλγιο ενώ σήμερα ασχολείται με το εμπόριο αποξηραμένων προϊόντων που προμηθεύεται από παραγωγούς της Βορείου Ελλάδος. Ο Βέλγος Philippe είχε την ιδέα να εισάγει στην πατρίδα του βουβαλίσιο γάλα σε μορφή σκόνης. «Λόγω της μεγάλης του θρεπτικής αξίας θα μπορούσε να βρει μια θέση στις αυξανόμενες diet focus και bio αγορές» υπογραμμίζει. Το εμπορικό σήμα και το δίκτυο διανομής είναι ήδη έτοιμο, αλλά η διαδικασία για τη μετατροπή του γάλακτος σε σκόνη είναι πολύ ακριβή. Για να προχωρήσει το σχέδιο χρειάζεται περισσότερους συνεργάτες και καλύτερη χρηματοδότηση. «Για την ώρα είναι μια όμορφη ιδέα» επισημαίνει ο Philippe η οποία ίσως μπορεί να βρει εφαρμογή και σε άλλα ήδη γάλακτος. Ωστόσο, ο πρώην σεφ και νυν επιχειρηματίας έχει ήδη προχωρήσει στην αποξήρανση του βουβαλίσιου κρέατος χρησιμοποιώντας μια τεχνική διαφορετική από εκείνη που χρησιμοποιείται για τον παστουρμά. Το προϊόν ακόμα δεν έχει κυκλοφορήσει στο εμπόριο. Και ενώ το βουβαλίσιο γάλα αναζητά επειγόντως το δικό του επιχειρηματικό σχέδιο, τα άλλα προϊόντα του κερδίζουν ολοένα και πε-

Κρέας Μπόρας Η Ζ. Μπόρας και Σία ΟΕ είναι μια σύγχρονη μονάδα παραγωγής, επεξεργασίας, τυποποίησης και συσκευασίας βουβαλίσιου και άλλων κρεάτων στη Λιβαδιά Σερρών, σε έκταση 360τμ. Τα προϊόντα (καβουρμάς, καπνιστή μπριζόλα, καπνιστό φιλέτο, καπνιστό μπούτι, σαλαμάκι, λουκάνικα, κεμπάπ, μπιφτέκια) διατίθενται κυρίως σε delicatessen και καλά εστιατόρια. www.mporas.gr

ρισσότερους πελάτες. Η κόρη του κ. Ανδρεάδη, Γεωργία, εδώ και πέντε χρόνια ασχολείται με την παραγωγή ζυμαρικών από βουβαλίσιο γάλα το οποίο προμηθεύεται από τη φάρμα του πατέρας της. Το «εργαστήριο παραδοσιακών ζυμαρικών Άνω Ποροΐων» της Γεωργίας βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Κερκίνης. Χυλοπίτες, κους κους, τραχανάς, μακαρόνια και πολλά άλλα είδη ζυμαρικών ψήνονται καθημερινά στους φούρνους της μικρής αυτής βιοτεχνίας που αγναντεύει τη λίμνη. «Κάθε χρόνο αυξάνεται η παραγωγή. Ξεκινήσαμε με 20-30 φούρνους και φτάσαμε στους 70-80. Ο φούρνος αποδίδει περίπου 120 κιλά. Τη μια μέρα ψήνουμε και την επόμενη συσκευάζουμε» εξηγεί η Γεωργία η οποία προωθεί τα προϊόντα της σε βιολογικά καταστήματα σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Στόχος της είναι να διπλασιάσει την παραγωγή, αλλά και να κάνει γνωστά το ζυμαρικά της σε όλη την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό. «Προσπαθούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Αν χάσουμε την αισιοδοξία μας θα τα χάσουμε όλα. Δεν ζητάμε να γίνουμε πλούσιοι, απλά να μπορέσουμε να μείνουμε στην Ελλάδα και να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας εδώ».

Εκτός από γλυκά, κρέμες και παγωτό το βουβάλι είναι γνωστό και για το κρέας του. Το 1987 στη Λιβαδειά των Σερρών η οικογένεια Μπόρα δημιούργησε μια κάθετη μονάδα επεξεργασίας χοιρινού και βουβαλίσιου κρέατος. Σήμερα η επιχείρηση συνεργάζεται με το 80% των κτηνοτρόφων και επεξεργάζεται 5 με 6 τόνους βουβαλίσιου κρέατος τους καλοκαιρινούς μήνες και γύρω στους 10 τόνους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τα αδέρφια Μπόρα, Ζέλιος και Δημήτρης, με μεγάλη επιμονή και προσπάθεια από το 2001 έχουν καταφέρει να προωθήσουν τα προϊόντα τους (καβουρμάς, σαλάμια, λουκάνικα, μπριζόλες, μπέργκερ κ.λπ.) στα μεγαλύτερα εστιατόρια, ξενοδοχεία και ντελικατέσεν της χώρας. Τον Οκτώβριο συμμετείχαν στη Sial στη Γαλλία με τον Οργανισμό Προώθησης Εξαγωγών. Ήδη η εταιρεία στέλνει κάποια προϊόντα της στη Γερμανία, αλλά σε μικρές ποσότητες. Για να ξεκινήσει όμως μια σοβαρή εξαγωγική δραστηριότητα πρέπει οι κτηνοτρόφοι να αυξήσουν την παραγωγή τους. «Το πρόβλημα με τους παραγωγούς είναι ότι τους ενδιέφερε μόνο η επιδότηση. Προσπαθούμε να τους πείσουμε να ξεχάσουν την επιδότηση και να τη δουν σα συμπληρωματικό εισόδημα στη δουλειά τους για να μπορέσουμε και εμείς να επεκταθούμε. Έχουμε όλες τις προδιαγραφές να πάμε καλά σαν επιχείρηση» εξηγεί ο Ζέλιος. Στην περιοχή της Κερκίνης έχει στηθεί μια βιομηχανία παραγωγής και εκμετάλλευσης των προϊόντων του ελληνικού βούβαλου. Κρεοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, τυροκομεία, ακόμα και φούρνοι οφείλουν τη λειτουργία τους στο συμπαθές αυτό τετράποδο, το οποίο μέχρι πρόσφατα αποτελούσε και πόλο έλξης τουριστών. Το ελληνικό βουβάλι απειλείται για ακόμα μια φορά όχι τόσο από την κρίση όσο από την απουσία συντονισμών πρακτικών και ιδεών.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /39

t&π

oinoπνευματα

Ελαφριά & αφρίζοντα κρασιά Οι παραγωγοί ανταποκρίνονται στις τάσεις της εποχής. Του Τριαντάφυλ λου Πετκ ανόπουλου, Qfood@otenet.gr

40 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

t&π

oinoπνευματα

01 Akakies Spar-

kling, Κυρ-Γιάννη

Στέλλιος Μπουτάρης πιστεύει κι αυτός ότι πια οτά light, με λίγη ή κα«το κρασί φεύγει από μια ελιτίστικη θέση στην θόλου ζάχαρη, μπύρες οποία το είχαμε βάλει οι ίδιοι οι παραγωγοί με χαμηλό ή χωρίς αλκαι μας έκανε κακό». Ακόμη και 2-3 παγάκια κοόλ, ελαφρά αρωμαλοιπόν σε ένα λευκό κρασί το καλοκαίρι είναι τικά ή γλυκά ποτά. Οι μια χαρά, αρκεί να περνάμε καλά και να είναι ανάγκες και οι απαιτήόλοι χαρούμενοι με το κρασί. Κυρίως οι πασεις των καταναλωτών αυξάνονται και όλα τα προϊόντα σπεύδουν να ραγωγοί. Γιατί το κρασί τους πρέπει πάνω απ’ προσαρμοστούν. Διαγκωνίζονται για τα μερίόλα να πουληθεί. Στην αγορά εμφανίστηκαν δύο βασικές κατηδια. Στην εποχή του μάρκετινγκ, η αναζήτηση νέων αγορών, όχι μόνο με γεωγραφικά κριτήγορίες κρασιών τα οποία πίνονται πιο εύκολα ρια αλλά και με κοινωνικά, ηλικιακά, κατανακαι περισσότερες ώρες: 1) Κρασιά με χαμηλωτικά, είναι απαραίτητη. Και η νεολαία έχει λή περιεκτικότητα σε αλκοόλ (αρκετά από τα πια τον πρώτο λόγο. οποία είναι και αφρίζοντα). Το κρασί, παρά το γεγονός ότι 2) Αφρίζοντα και γλυκίζοντα αποτελεί ένα παραδοσιακό κρασιά. προϊόν δεν ήταν δυνατόν να Η τάση έρχεται από το εξωτεριξεφύγει από τον κανόνα. Οι κό όπου είναι πιο σαφής απ’ ότι γυναίκες, οι νέοι, αυτοί που στην Ελλάδα. Οφείλεται κυρίως προσέχουν τη διατροφή τους, σε ανησυχίες των καταναλωτών το μπαράκι, απετέλεσαν τα πεγια την υγεία τους και στον πόλεμο των θερμίδων κάνοντάς δία όπου και το κρασί αναζητά τους να θέλουν να περικόψουν σήμερα νέες αγορές. Για να τις προσεγγίσει αναγκάζεται το αλκοόλ χωρίς να στερηθούν να δημιουργήσει νέα προϊότην απόλαυσή του. Η ανάπτυξη αυτής της κατηγορίας, βέβαια, ντα. Κρασιά που πίνονται πιο Στέλλιος Μπουτάρης ακόμη και εκεί δεν είναι πολύ εύκολα από αυτές τις ομάδες μεγάλη μια και οι γνώστες του καταναλωτών σε σχέση με τα κρασιού τα θεωρούν υποδεέστερα κι άνοκλασικά. στα. Θεωρούν ότι αν κανείς θέλει πιο ελαφρύ κρασί δεν έχει παρά να ρίξει στο κανονικό Νερό στο κρασί μας νερό, πάγο ή σόδα (το γνωστό σπρίτσερ). Νερό στο κρασί λοιπόν; Μεταφορικά αλλά Ωστόσο καθώς η τάση αναπτύσσεται βελτιώκαι κυριολεκτικά μια και είναι και αυτός ένας τρόπος να ελαφρύνεις το κρασί. Άλλωστε νεται και η τεχνολογία για την παραγωγή αυόλοι οι γίγαντες έριξαν νερό στο κρασί τους τών των κρασιών και έτσι βελτιώνεται η γεύση χάριν της κατανάλωσης, όπως π.χ. το κονιάκ και κυρίως το άρωμά τους. που προτείνεται πια με πάγο. Το κρασί, ως προϊόν, ένιωσε να πιέζεται και να χάνει έδαAντεπίθεση στο Asti φος και αναγκάζεται να αντεπιτεθεί. Άλλωστε Στην Ελλάδα υπάρχουν από χρόνια κρασιά δεν είναι μόνο θέμα μεριδίων. Είναι με διαπου μπορείς να τα πιεις πιο χαλαρά, χωρίς φορά το πιο φυσικό και πιο υγιεινό ποτό και όμως να έχουν μειωμένο αλκοόλ. Για παράδεν πρέπει να αποκλείονται μεγάλες ομάδες δειγμα, τα ημιαφρώδη της Ζίτσας, τα αφρώκαταναλωτών από την απόλαυσή του επειδή δη του Αμυνταίου, τα ξηρά λευκά της Σάμου άλλαξαν οι τάσεις και ο τρόπος ζωής, επειδή και της Λήμνου και φυσικά τα αφρώδη της οι καταναλωτές θέλουν κάτι πιο ελαφρύ. Ο Cair, η Αμαλία του Τσέλεπου κ.ά. ενώ εδώ και

« Το κρασί φεύγει από μια ελιτίστικη θέση στην οποία το είχαμε βάλει οι ίδιοι οι παραγωγοί και μας έκανε κακό»

Ποικιλία: Ξινόμαυρο ΠΟΠ Αμυνταίου. Αλκοολικός βαθμός: 12. Δεύτερη ζύμωση στη δεξαμενή και παραμονή με τις οινολάσπες. Έ ντονο κερασένιο χρώμα με βελούδινο αφρισμό, ελαφρύ σώμα, υψηλή οξύτητα. Αρώματα φράουλας και βύσσινου, ευχάριστο δροσιστικό στο στόμα με διακριτική γλυκύτητα. Μακρά φρουτώδης επίγευση. Ιδανικό ως απεριτίφ με μεζεδάκια ή φρουτένια γλυκά.

02 Sparkling Rose Demi Sec, AΣΕΠ Αμυνταίου

Ποικιλία: Ξινόμαυρο ΠΟΠ Αμυνταίου. Αλκοολικός βαθμός: 12,5. Δεύτερη ζύμωση στη δεξαμενή και παραμονή με τις οινολάσπες. Λαμπερό τριανταφυλλί χρώμα, λεπτά «κορδόνια» φυσαλίδων, άρωμα από βατόμουρο και μπισκότα με γέμιση λεμόνι, ελαφρύ στόμα, δροσιά και απαλή γλυκύτητα. Φινέτσα και κομψότητα. Πίνεται σκέτο, ως απεριτίφ και με ζαχαρωμένες φράουλες ή μους φρούτων.

03 Boheme Ροζέ DemiSec, Cair

Ποικιλία: Μανδηλαριά, Μοσχάτο, ΠΓΕ Δωδεκάνησος. Αλκοολικός βαθμός: 9,5. Φυσικός αφρώδης οίνος με ζωηρό χρώμα κερασιού και ροδιού. Πλούσια αρώματα φράουλας και αγριοκέρασου σε φόντο τριαντάφυλλου. Έ ντονα φρουτώδες στόμα με πλούσιες δροσιστικές φυσαλίδες. Πίνεται στους 6°C με φρούτα, τάρτες φρούτων και gourmet τυριά. Σε 200ml και 750ml.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /41

t&π

oinoπνευματα

04 BiancoNero Pink

Sparkling, Τσιλιλής

Ποικιλία: Μοσχάτο Αμβούργου. Αλκοολικός βαθμός: 7,5. Αφρώδες ροζέ με φρουτώδη αρώματα φράουλας, βατόμουρου και κερασιού. Ελαφρύ, απαλό, ευχάριστο. Πίνεται κυρίως σκέτο αλλά και με φρούτα και σοκολατένια γλυκά. Μόνο σε μπουκάλι των 187ml.

Τα cocktails σαμπάνιας είναι ακόμη πιο δροσερά και καλοκαιρινά όταν την αντικαθιστούμε με αφρίζον κρασί. Πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι βάζουμε το κρασί στο τέλος, αφού έχουμε βάλει στο ποτήρι τα φρούτα ή λικέρ. Εκτός από φρούτα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και παγωτό, όπως για το κλασικό Soyer au Champagne.

έξι χρόνια κυκλοφορεί η σειρά Deus της Cavino. Ωστόσο στην κατηγορία αλώνιζαν στην αγορά τα ιταλικά Asti και Prosecco που έχουν χαμηλό αλκοόλ, έντονο άρωμα, ελαφριά γλυκύτητα. Το διαπίστωσαν και ορισμένοι παραγωγοί που αποφάσισαν να καλύψουν το κενό με ελληνικά κρασιά. Ο παραγωγός Πέτρος Χατζηγεωργίου από τη Λήμνο κυκλοφόρησε το Moscato d’ Ifestia, ένα κρασί ημιαφρώδες, ημίγλυκο, με περιεκτικότητα 8,5% σε αλκοόλ. Όπως μας εξήγησε, η αιτία κατ’ αρχήν ήταν η ανάγκη για τη δημιουργία ενός καινοτόμου προϊόντος και δεύτερον το γεγονός ότι το Asti με 5,5 βαθμούς αλκοόλ, αν και «γκαζοζίζει» πουλάει χιλιάδες μπουκάλια, άρα τα ελληνικά κρασιά αυτής της κατηγορίας έλλειπαν από την αγορά. «Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα αφού χρειάστηκε μια επένδυση 200.000 ευρώ. Το κρασί μας όμως ήδη εξάγεται στην Ολλανδία και στην Ιταλία. Προέρχεται από Μοσχάτο Αλεξανδρείας και γίνεται με φυσική ζύμωση. Είναι ένα κρασί που μοσχοβολάει, παράγεται σε 50.000 φιάλες και έχει ως κοινό του τη νεολαία και ως σημεία τα wine bar, τα bar, τα cafe και το σπίτι». Με τις ίδιες σκέψεις η Τσάνταλης έφτιαξε εδώ και καιρό το Caramelo, λευκό και κόκκινο, με 10 βαθμούς αλκοόλ. Όπως μας εξήγησε ο οινολόγος της εταιρείας, Κυριακίδης Παναγιώτης, «είναι ένα ευκολόπιοτο κρασί, ιδίως από τους νέους, χωρίς να τους χτυπάει. Στη Γερμανία είναι πολύ της μόδας τα χαμηλόβαθμα, γλυκά και αρωματικά εύκολα κρασιά. Το Caramelo δεν συνοδεύει το φαγητό, είναι κυρίως κρασί για το μπαρ». Η Cavino κυκλοφόρησε πριν έξι χρόνια τη σειρά Deus με φυσικά, ημίγλυκα, ημιαφρώδη κρασιά, λευκά και κόκκινα, με 8,5 βαθμούς αλκοόλ. Όπως

42 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

μας είπε ο οινολόγος της εταιρείας, Στέλιος Τσίρης, «είναι κρασιά με πολύ καλή ισορροπία γλυκύτητας-φρεσκάδας, την οποία δίνουν η οξύτητα και οι φυσαλίδες. Η λογική μας ήταν ότι στα μεσογειακά κλίματα και ιδιαίτερα το καλοκαίρι αναζητούμε κάτι δροσιστικό. Οι 8,5 βαθμοί μας δίνουν μια καλή ισορροπία για να έχουμε φρουτώδη χαρακτήρα για ένα κρασί γλυκό και δροσιστικό ταυτόχρονα. Θα μπορούσε να γίνει και 7 βαθμούς, αλλά τότε θα ήταν υπερβολικά γλυκό. Είναι 100% φυσικό κρασί που έχει αλκοόλ και διοξείδιο μόνο από τη ζύμωση και τα σάκχαρα του σταφυλιού. Τα Asti είναι γλυκύτερα και ελαφρύτερα, κάτι πιο κοντά στο αναψυκτικό, ενώ τα δικά μας είναι πιο γαστρονομικά. Τολμάμε να τα συνδυάζουμε με αλμυρά εδέσματα και σολομό». Εκτιμά ότι η αγορά αναπτύσσεται στην Ελλάδα καθώς τον τελευταίο χρόνο υπήρξε μια αύξηση 40%. Τα Deus παράγονται σε 50-60.000 φιάλες κι εξάγονται ήδη στη Γερμανία όπου υπάρχει μεγάλη τάση για επιδόρπια κρασιά καθώς και σε Ρωσία, Βραζιλία και Κίνα. Το 40% της παραγωγής του Poème, της «ηπειρώτικης σαμπάνιας» του Γκλίναβου, ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη, ενώ μετά την συμμετοχή του οινοποιείου στην έκθεση Wine & Gourmet Japan τον Απρίλιο θα εξάγονται και στην Ιαπωνία.

mia nea aγορα Τη μεγαλύτερη εντύπωση στην ελληνική αγορά στην κατηγορία έκανε η κυκλοφορία του Blink από την ομώνυμη εταιρεία, τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη συσκευασία, ένα όμορφο μπουκάλι με ρίγες από την βραβευμένη σχεδιαστική ομάδα Beetroot. Όπως μας ενημερώνει ο οινολόγος Παύλος Αργυρόπουλος, «στην Ελλά-

05 Blink, Blink Wines Ποικιλία: Μοσχάτο Αλεξανδρείας από την Λήμνο (οι Άραβες την έφεραν στη Μεσόγειο με το όνομα zibibbo). Αλκοολικός βαθμός: 11,5. Φυσικό αφρώδες. Δροσερό και φινετσάτο, ξηρό φρουτώδες και νευρικό. Πλούσια αρώματα από βερίκοκο, λεμόνι, γιασεμί και τριαντάφυλλο. Ταιριάζει με όστρακα και θαλασσινά και στη συνέχεια με ελαφριά γλυκά, όπως μια πάβλοβα. Φυσικά πίνεται και σκέτο στο μπαρ.

06 Deus Ημιαφρώδες,

Cavino

Ποικιλίες; Μοσχάτος Ρίου 60%, Σιδερίτης 40%. Αλκοολικός βαθμός: 8. Οίνος φυσικός ημιαφρώδης, ημίγλυκος λευκός. Διακοπή της αλκοολικής ζύμωσης με έντονη ψύξη. Απαλό χρυσαφί χρώμα με πρασινωπές ανταύγειες. Αρώματα από βερίκοκα, εσπεριδοειδή και μήλα, μαρμελάδα και γλυκό κουταλιού. Απαλό στο στόμα με καλή φρουτώδη επίγευση. Καταναλώνεται σκέτο, ως επιδόρπιο και με ελαφριά γλυκά χωρίς σοκολάτα.

t&π

oinoπνευματα

δα το Blink κυκλοφορεί ως dry με 16γρ. ζάχαρα, ενώ στο εξωτερικό ως Brut με 12γρ. Δεν είναι στη λογική του Asti. Έχει 11 βαθμούς και προέρχεται από βιολογικά αρωματικά σταφύλια. Το Blink είναι εκ φύσεως ελαφρύ. Αν και απευθύνεται κυρίως στο μπαρ, έχουμε ως στόχο να μεταφέρουμε το αφρώδες κρασί που μέχρι τώρα πίναμε ως απεριτίφ και στο γεύμα. Εγώ θα ήθελα να συνοδεύει και το κυρίως πιάτο με κάποια οστρακοειδή ή ψάρια. Δεν είναι κάτι τυπικό της ελληνικής πραγματικότητας, αλλά κάτι πολύ ταιριαστό. To Βlink έχει μεγάλη αποδοχή στα μπαρ, κυρίως από τις γυναίκες. Πιστεύω ότι θα διαμορφώσουμε μια αγορά για τα αφρώδη στην Ελλάδα. Πλέον και η νομοθεσία μας επιτρέπει να παράγουμε αφρώδη κρασιά ποιότητας σε διάφορες ζώνες. Μόνο η Ελλάδα δεν είχε τέτοια κρασιά. Ενώ διέθετε τις ποικιλίες και όλες τις προϋποθέσεις, δεν είχε την αγορά, δεν είχε ζήτηση δηλαδή, παρά το γεγονός ότι είναι γαστρονομικώς πολύ ενδεδειγμένα, ειδικά το καλοκαίρι». Το Κτήμα Κυρ-Γιάννη κυκλοφόρησε τo Akakies Sparkling, τις γνωστές Ακακίες σε αφρώδη μορφή. Είναι ένα κρασί ΠΟΠ Αμυνταίου, αφρώδες, με 12 βαθμούς αλκοόλ. Όπως τονίζει ο Στέλλιος Μπουτάρης, «υπάρχουν αυτή τη στιγμή τρεις τάσεις στην αγορά. Πρώτον, η κατανάλωση κρασιών μειωμένης τιμής, δηλαδή από κόστος φιάλης κατά μέσον όρο €5 πάμε στα €3. Δεύτερον, η κατανάλωση κρασιού περισσότερο στο σπίτι απ’ ότι στο εστιατόριο. Και τρίτον, η αυξημένη κατανάλωση κρασιού σε all day café-bar, επηρεασμένη ίσως από τη δημιουργία πολλών wine bar. Aυτοί οι χώροι έχουν πια τουλάχιστον 10-15 επιλογές κρασιού σε ποτήρι, από €3 έως €10. Το σκεπτικό μας ήταν πρώτον να βγάλουμε ένα κρασί ΠΟΠ της περιοχής μας και δεύτερον να μπούμε σ’ αυτή τη νέα κατηγορία αγοράς που δημιουργήθηκε. Είναι ένα κρασί Sec και όχι Brut, με 16γρ. ζάχαρης στο λίτρο, υψηλή οξύτητα και ισορροπία. Έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα οξύτητα και τόσα ζάχαρα ώστε να μην σε ξινίζει». Η εταιρεία Τσιλιλής κυκλοφόρησε το Bianko Nero, μοσχάτο, ημιαφρώδες και ημίξηρο, λευκό και ροζέ, με στόχο το μπαράκι. «Είναι ένα ελληνικό προϊόν στην κατηγορία του Asti, αλλά όχι τόσο γλυκό. Το δημιουργήσαμε έχοντας αναγνωρίσει μια στροφή από τα σκληρά σε πιο ελαφριά και φθηνά κρασιά» μας λέει ο Κώστας Τσιλιλής. «Αυτό το κρασί μας μπορείς να το απολαύσεις παγωμένο οποιαδήποτε ώρα. Ακόμη και ως επιδόρπιο με γλυκά και φρούτα. Στην ευκολία της απόλαυσής του βοηθάει και το μικρό μπουκάλι».

07 Caramelo λευκό, 10 Poème, Τσάνταλης

Ποικιλία: Επιλεγμένα σταφύλια ελληνικών και διεθνών ποικιλιών που τρυγούνται πρώιμα. Αλκοολικός βαθμός: 10. Ευχάριστο ελαφρύ κρασί που απευθύνεται «σε νέους και όλους όσοι αισθάνονται νέοι». Λευκοκίτρινο χρώμα με πρασινωπές ανταύγειες, έντονα αρώματα λουλουδιών και κίτρινων φρούτων. Γεύση γλυκόπιοτη, ισορροπημένη, με απαλή και ευχάριστη επίγευση. Πίνεται πολύ δροσερό, σκέτο ή σε με ξηρούς καρπούς, σούσι, σνακ, finger food, ποικιλίες μαλακών τυριών και φρούτων. Σε 750ml και 187ml.

08 Moscato d’Ifestia, κτήμα Χατζηγεωργίου Ποικιλία: Μοσχάτο Αλεξανδρείας. Αλκοολικός βαθμός: 8,5. Καλοφτιαγμένο ημιαφρώδες λευκό κρασί με φωτεινό κίτρινο χρώμα και καλή ισορροπία φρεσκάδας και οξύτητας. Διακριτικά αρώματά από τριαντάφυλλο, βερίκοκα και ροδάκινα. Γλυκό, με ήπιο αφρισμό, αφήνει φίνα και δροσιστική αίσθηση. Πίνεται άνετα μόνο του ενώ συνοδεύει και μεζεδάκια που συνδυάζουν αλμυρές γεύσεις με φρέσκα φρούτα.

κτήμα Γκλίναβου

Ποικιλία: Ντεμπίνα, Ήπειρος. Αλκοολικός βαθμός: 11. Aπό σταφύλια που καλλιεργούνται σε ειδικά αμπελοτόπια με υψηλή οξύτητα και οινοποιούνται με τη μέθοδο της σαμπάνιας. Λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα με ωραίες φυσαλίδες που φέρνει στη μύτη τα διακριτικά αρώματα της ποικιλίας (φρούτα και λεμονανθοί με μια υπογράμμιση φρεσκοψημένου ψωμιού). Γεύση νεανική, ζωηρή, με τόνους λεπτών μπαχαρικών. Σερβίρεται ως απεριτίφ, συνοδεύοντας μικρά ορντέβρ.

11 Amalia Brut,

κτήμα Τσέλεπου

Ποικιλία: Μοσχοφίλερο 100%. Αλκοολικός βαθμός: 12. Πρώιμος τρύγος για χαμηλό βαθμό και φυσική οξύτητα. Μέθοδος Καμπανίας με δεύτερη ζύμωση στο μπουκάλι. Ανοιχτό κιτρινοπράσινο χρώμα με λεπτές φυσαλίδες που αντέχουν στο χρόνο. Αρώματα τριαντάφυλλου και μελιού. Ταιριάζει με όστρακα και τυριά.

09 Bella Rosa, Στροφιλιά 12 Ωδή Πανός,

Ποικιλία: Αγιωργίτικο. Ξηρό ροζέ αφρώδες κρασί σε μικρή φιάλη. Φωτεινό έντονο ροζέ χρώμα και παιχνιδιάρες φυσαλίδες που δημιουργούν ένα όμορφο κορδόνι. Αρώματα κόκκινων φρούτων με το κεράσι του Αγιωργίτικου να ξεχωρίζει. Καλή οξύτητα που δημιουργεί στο στόμα μια αίσθηση δροσιάς και ζωντάνιας. Πίνεται σκέτο, με ελαφριά μεζεδάκια, φρούτα και ελαφριά (άγλυκα) γλυκά.

κτήμα Σπυρόπουλου

Ποικιλία: Μοσχοφίλερο 100%. Αλκοολικός βαθμός: 12. Έ ντονα αρωματικό με αρώματα πράσινου μήλου, εσπεριδοειδών, μπανάνας και τριαντάφυλλου. Λευκοκίτρινο χρώμα, με συνεχή κορδόνια φυσαλίδων (ένδειξη ποιότητας). Ιδανικό απεριτίφ και συνοδευτικό φρούτων, γλυκών και φρέσκων σαλατών. Επιδέχεται παλαίωση.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /43

Υβριδική πατάτα

Ένας Ολλανδός επιστημονας εχει αφοσιωθει στην ερευνα τησ.

της Μαρία ς Βα σιλείου, mvasileiou25@gmail.com

Ο Lindhout σκοπεύει να δημιουργήσει ένα είδος πατάτας ανθεκτικό στην διαδεδομένη ασθένεια Phytophthora.

44 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ο 2015 αναμένουμε να έχουμε την πρώτη υβριδική ποικιλία πατάτας και το 2018 τα πρώτα εμπορικά καινοτόμα προϊόντα». Πριν από μερικά χρόνια το όραμα του Ολλανδού ερευνητή Pim Lindhout φαινόταν αδιανόητο, σχεδόν απίθανο. Η δημιουργία μιας νέας γενιάς πατάτας, πόσο μάλλον η δημιουργία υβριδικής πατάτας, αποτελεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση λόγω του πολύπλοκου γονιδιώματος του γεώμηλου. Η πατάτα έχει 12 τύπους χρωματοσωμάτων, καθένα με 4 παραλλαγές, οπότε η διασταύρωση μεταξύ δύο ειδών δημιουργεί άπειρο αριθμό δυνατοτήτων. Μέχρι σήμερα οι παραγωγοί πατάτας παρακάμπτουν το πρόβλημα αυτό κάνοντας μια εξαιρε-

τικά προσεκτική επιλογή, πολλές φορές ανάμεσα ακόμη και από 100.000 γόνους, κλωνοποιώντας έπειτα το φυτό με τις επιθυμητές νέες ιδιότητες. Πρόκειται για μια διαδικασία, που χρειάζεται τουλάχιστον 20 με 30 χρόνια για να αποδώσει. Όμως με την επαναστατική μέθοδο του Lindhout θα χρειάζονται μόνο 5 χρόνια για τη δημιουργία νέων ποικιλιών πατάτας, εξέλιξη που θα φέρει τα πάνω κάτω στον χώρο της πατάτας, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο παραγωγής και εμπορίας της διεθνώς, κάτι που έχει γίνει ήδη στις ντομάτες. Σήμερα οι ντομάτες είναι γενετικά τελείως διαφορετικές από αυτές, που παράγονταν μόλις πριν από 30 χρόνια. Παράγονται συνεχώς νέες ποικιλίες, πιο γευστικές, πιο ζουμερές, πιο γλυκές, αλλά και πιο ανθεκτικές στις ασθένειες. Αντίθετα, οι πατάτες παραμένουν ουσιαστικά ίδιες εδώ και δεκαετίες. Οι παραγωγοί πατάτας στην προσπάθειά

t&π

γεωργια

τους να δημιουργήσουν νέες ποικιλίες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν ένα είδος πατάτας που καλλιεργείται εδώ και έναν περίπου αιώνα.

Στο δρόμο της ντομάτας Ο Ολλανδός επιστήμονας δούλευε επί σειρά ετών ως ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Wageningen – κορυφαίο διεθνώς στην έρευνα στον αγροτικό τομέα και τον κλάδο των τροφίμων – πριν γίνει επικεφαλής του τμήματος έρευνας και ανάπτυξης της De Ruiter Seeds με αντικείμενο την παραγωγή νέων ειδών ντομάτας. Έστρεψε την προσοχή του στην πατάτα το 2006, ξεκινώντας τα πειράματά του στο σπίτι του. Δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε με τρεις συναδέλφους του την Solynta, μια εταιρεία βιοτεχνολογίας που έχει ως αντικείμενο την παραγωγή νέων ειδών πατάτας χρησιμοποιώντας νέες σύγχρονες τεχνικές. «Το αντικείμενό μας είναι η ανάπτυξη υβριδικής πατάτας. Αναπτύσσουμε ομόζυγες γραμμές αναπαραγωγής και κάνουμε υβρίδια, διασταυρώνοντας τις αναπαραγόμενες γραμμές» επεξηγεί στο Τρόφιμα & Ποτά. «Η έρευνα αυτή έχει παρεμποδιστεί εδώ και δεκαετίες εξαιτίας της σοβαρής αναπαραγωγικής καχεξίας και αυτο-ασυμβατότητας του διπλοειδούς γενετικού υλικού της πατάτας. Τα προβλήματα αυτά ξεπεράστηκαν με τη βοήθεια κάποιων γενετικών τεχνικών και σκληρής δουλειάς. Καταφέρνουμε να βελτιώνουμε συνεχώς τις αναπαραγόμενες γραμμές και τα πειράματα σε υβριδικές ποικιλίες». Η δυσκολία που ξεπερνά ο Lindhout αφορά στην ίδια την ιδιοσυγκρασία της πατάτας. Οι πατάτες είναι τετραπλοειδείς, δηλαδή, το DNA τους έχει 4 χρωμοσώματα σε αντίθεση με πολλά άλλα φυτά, όπως οι ντομάτες, τα οποία είναι διπλοειδή. Όταν διασταυρώνονται τετραπλοειδή φυτά, τότε μεταβιβάζονται και πολλά ανεπιθύμητα γονίδια, οπότε χρειάζεται πολύς χρόνος για να αναπτυχθεί μια νέα ποικιλία στην οποία τα αρνητικά γονίδια αντικαθίστανται από θετι-

κά. Εξαιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας ήταν μέχρι πρότινος δύσκολη η εφαρμογή στις πατάτες των μεθόδων αναπαραγωγής που χρησιμοποιούνται στις ντομάτες. Πολλοί υπέθεταν ότι η υβριδική τεχνική δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στις πατάτες. Ακριβώς την άποψη αυτή άλλαξε ο Lindhout με την έρευνά του. Η Solynta ξεκίνησε να κάνει πειράματα σε διπλοειδείς πατάτες, που είχαν αναπτυχθεί από το τμήμα αναπαραγωγής του πανεπιστημίου του Wageningen, τις οποίες διασταύρωσε με ένα ημιάγριο είδος πατάτας από την Ιαπωνία που περιέχει το γονίδιο Sli. Εισάγοντας το γονίδιο αυτό έγινε δυνατή η επιτυχής αναπαραγωγή διπλοειδών πατατών και η απόκτηση ομόζυγων διπλοειδών γραμμών. Η διαδικασία αυτή έκανε δυνατή την ταυτοποίηση και μείωση των μη επιθυμητών ιδιοτήτων. Μεταγενέστερες διασταυρώσεις των γραμμών οδήγησαν στην δημιουργία της υβριδικής πατάτας, που είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερους κονδύλους ή υψηλότερη απόδοση. Σήμερα οι παραγωγοί πατάτας δημιουργούν πατάτες-σπόρους χρησιμοποιώντας κάποιες καλού είδους πατάτες. Αυτό γίνεται μέσω φυτικής αναπαραγωγής και οι πατάτες-σπόροι αγοράζονται από άλλους καλλιεργητές πατάτας προκειμένου να τις φυτέψουν. Με τη μέθοδο του Lindhout οι παραγωγοί πατάτας θα μπορούν να αγοράζουν απλά σακούλες γεμάτες σπόρους πατάτας, εξέλιξη που θα διευκολύνει αφάνταστα την παραγωγή. Με δεδομένο ότι η πατάτα είναι το τρίτο μεγαλύτερο είδος γεωργικής καλλιέργειας στον κόσμο με αξία (βάσει τιμών παραγωγού) που ξεπερνά τα 30 δις δολάρια, τα επιτεύγματα της Solynta αναμένεται να αλλάξουν συνολικά την αλυσίδα παραγωγής και εμπορίας πατάτας. Ήδη η εταιρεία, η οποία το 2012 βραβεύτηκε με το φημισμένο ολλανδικό βραβείο Food Valley Award, έχει αποκτήσει στρατηγικούς συνεργάτες σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. «Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι μία από αυτές» δηλώνει ο Lindhout.

Σήμερα οι παραγωγοί δημιουργούν πατάτες-σπόρους χρησιμοποιώντας κάποιες καλού είδους πατάτες. Με τη μέθοδο του Lindhout θα μπορούν να αγοράζουν απλά σακούλες γεμάτες σπόρους πατάτας ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /45

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ

Όταν το καλό γίνεται

business plan της Ε λένης Ξενάκη, exenaki2210@gmail.com

Σε μία εποχή που οι καταναλωτές βλέπουν τον κόσμο των επιχειρήσεων με καχυποψία, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη γίνεται ο συνήγορος του καλού. H προβoλη του ήθους έναντι του κέρδους ειναι σύμφωνα με τους ειδικούς η καλύτερη διαφήμιση για μία εταιρεία.

Από τον Απρίλιο η ΑΒ Βασιλόπουλος στέκεται στο πλάι του πρώτου ελληνικού περιοδικού δρόμου «Σχεδία».

46 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

Το 33% των καταναλωτών ανταμείβει τις κοινωνικά ευαίσθητες επιχειρήσεις, όπως βεβαιώνουν πρόσφατες έρευνες του Ινστιτούτου Επικοινωνίας. Αυτή η τάση παρακινεί όλο και περισσότερες εταιρείες να μυηθούν στο θεσμό της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Τον περασμένο Μάιο το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης (Corporate Responsibility Institute-CRI) απένειμε βραβεία στις κοινωνικά και περιβαλλοντικά πιο υπεύθυνες εταιρείες για το 2012 σύμφωνα με τον Εθνικό Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης CR INDEX. «Η ΕΚΕ είναι μονόδρομος για τις επιχειρήσεις» επιβεβαίωσε σε εκείνη τη λαμπερή, αν και γεμάτη προβληματισμούς εκδήλωση, ο καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Αυλωνίτης, υπενθυμίζοντας στα μέλη του επιχειρηματικού και ακαδημαϊκού χώρου ότι η ΕΚΕ αποτελεί σήμερα στοίχημα επιβίωσης για τις επιχειρήσεις. Σε μία εποχή κρίσης ο επιχειρηματικός κόσμος καλείται να εκτελέσει χρέη κρατικών ή δημοτικών αρχών καλύπτοντας τα δυσαναπλήρωτα κενά που οι φορείς αυτοί αφήνουν λόγω αδυναμίας

σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Η επιταγή της «εθελοντικής» εισροής επιχειρηματικού κεφαλαίου σε ευαίσθητους τομείς νομιμοποιήθηκε στη σύνοδο της Λισσαβόνας το 2000, όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν τους εκπρόσωπους των μεγάλων εργοδοτικών φορέων να δράσουν υπέρ του κοινού καλού. Και ξαφνικά στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων συνδιαλέγονται με θεωρίες όπως εκείνη των «ενδιαφερόμενων μερών» ή εμπλεκόμενων μερών προκειμένου να μπουν στα βαθιά των κοινωνικών προκλήσεων της εποχής. Οι Edward Freeman και Alexander Moutchnik στο Stakeholder management and CSR: Questions and Answers εξηγούν πώς η θεωρία των ενδιαφερόμενων μερών βοηθάει την επιχείρηση να λάβει υπόψη της όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (τόσο άμεσα όσο και έμμεσα) και να ξεκινήσει μία ουσιώδη διαδικασία διαλόγου πριν καθορίσει το πρόγραμμα δράσης της όσον αφορά την εταιρική κοινωνική της ευθύ-

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ Η P&G και η Μαρινόπουλος στο πλαίσιο του προγράμματος «Σ’ ευχαριστώ, Μαμά» ανακαίνισαν 5 δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Κρήτη που επέλεξαν οι καταναλωτές.

Kάτω, από αριστερά: Κινητή ομάδα αιμοληψίας της Ιωνικής Σφολιάτας. Η Diageo κοντά στα παιδιά. Εκδήλωση Ολυμπιακής παιδείας της Λουξ στο Καλλιμάρμαρο.

νη. Ως άμεσα ενδιαφερόμενοι σε μία επιχείρηση νοούνται οι μέτοχοι, οι εργαζόμενοι, οι δανειστές-πιστωτές (τράπεζες) και ως έμμεσα ενδιαφερόμενοι είναι το Κράτος, οι τοπικές κοινωνίες και ομάδες πίεσης, όπως οι ακτιβιστές. Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση, ελληνικές και πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, υιοθετούν δράσεις ΕΚΕ στην καρδιά της ύφεσης, επενδύοντας σχεδόν στην ίδια την κρίση. Το Τ&Π έθεσε σε κάποιες από αυτές ερωτήματα και οι απαντήσεις δίνουν το προφίλ των στρατηγικών και δράσεων των αρχηγείων τους.

Σε ποιους τομείς δραστηριοποιείστε; DANONE: Βασικός μας στόχος είναι η συνεισφορά μας στην κοινωνία και το περιβάλλον. Εκτός των ενεργειών για τις ευπαθείς ομάδες, στηρίζουμε με απόλυτη δέσμευση όλων των μορφών τις ενέργειες ανακύκλωσης και προστασίας της

φύσης και δράσεις όπως δενδροφυτεύσεις, καθαρισμούς ακτών κ.ά. LIDL: Οι βασικοί άξονες είναι: κοινωνία, περιβάλλον, διατροφή και υγεία. Υποστηρίζουμε εκστρατείες προληπτικής ιατρικής που διεξάγονται με πρωτοβουλία της ΜΚΟ Ανοιχτή Αγκαλιά σε απομακρυσμένες περιοχές σε όλη την Ελλάδα με ιατρικές εξετάσεις σε παιδιά και ενηλίκους. Έχουμε συνάψει Σύμφωνο Συνεργασίας με την Αρχιεπισκοπή Αθηνών στο πλαίσιο του οποίου χρηματοδοτούμε εξ ολοκλήρου το Κοινωνικό Ιατρείο Ορεστιάδας και ενισχύουμε τακτικά ευπαθείς κοινωνικές ομάδες μέσω προϊοντικών χορηγιών. Στηρίζουμε ΜΚΟ και Ιδρύματα και συμβάλουμε στην προσπάθεια διατήρησης της βιοποικιλότητάς μας και στην προστασία του περιβάλλοντος. Υιοθετήσαμε και συντηρούμε πάρκα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συμμετέχουμε στην πρωτοβουλία του ΥΜΑΘ για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού και πραγματοποιούμε ενημερωτικές περιβαλλοντικές ενέργειες στα καταστήματά μας. Όσον αφορά στη διατροφή, έχουμε αναπτύξει διαδραστικά προγράμματα Άθλησης και Διατροφής για να ενσωματώσουν τα παιδιά από μικρά υγιεινές συνήθειες στην καθημερινότητά τους. ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ: Αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, στηρίζουμε την Τράπεζα Τροφίμων, είμαστε δίπλα στο Κέντρο Περίθαλψης Παίδων, στο Κέντρο Προστασίας Ανηλίκων Νεαπόλεως, στο ΚΕΘΕΑ Ιθάκη, στους Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόνων, στο Χαμόγελο του Παιδιού, στο σύλλογο Αγάπη, στη Μονάδα Αυτισμού Ελπίδα και είμαστε μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης. Ενισχύουμε τις τοπικές κοινότητες και τα σχολεία: πρόσφατα αναλάβαμε το πρωινό για όλη την χρονιά του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου, δημιουργήσαμε «ψηφιακό σχολείο» για το 12θέσιο Δημοτικό Σχολείο Μεσημβρίας και ξεκινήσαμε μια συνεργασία με τον Ξενώνα Φιλοξενίας Ανηλίκων Άρσις προσφέροντας το πρωινό τους. BARILLA: Η κοινωνική ευθύνη υλοποιείται στους άξονες κοινωνία, εργαζόμενοι, περιβάλλον. Στηρίζουμε κοινωφελείς οργανισμούς και πρωτοβουλίες που συνδράμουν πολίτες που αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της κρίσης καθώς και οργανισμούς και ΜΚΟ που συνδέονται με την προστασία των παιδιών, των γυναικών και της οικογένειας. Επενδύουμε στη διαρκή εκπαίδευση, την υγιεινή και την ασφάλεια, με σεμινάρια και ειδικές δράσεις που ενισχύουν την ανάδειξη των ειδικών δεξιοτήτων των εργαζομένων στη μεγάλη οικογένεια της Barilla στην Ελλάδα. Σε ότι αφορά το περιβάλλον, προσπαθούμε να βελτιώνουμε το

περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα θέτοντας μετρήσιμους στόχους κάθε χρονιά, οι οποίοι αναδιαμορφώνονται μετά από λεπτομερή απολογισμό ώστε να υπάρχει συνέχεια στον «πράσινο» σχεδιασμό μας. ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η εταιρική υπευθυνότητα εκφράζεται μέσα από την πλατφόρμα «Αλυσίδα Ευθύνης» και επικεντρώνεται σε τρεις «κρίκους»-βασικούς άξονες: τον άνθρωπο, τα προϊόντα και το περιβάλλον. Στην ΑΒ πιστεύουμε πως το να λειτουργούμε με στόχο την αειφορία δεν είναι μόνο μια υποχρέωση που έχουμε προς τους πελάτες μας και τις κοινότητες μέσα στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, αλλά είναι κι αυτό που μας δίνει τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούμε. Η Αλυσίδα Ευθύνης, κρίκοι της οποίας είμαστε τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι συνεργάτες μας, οι κοινωνικοί μας εταίροι και οι καταναλωτές, συμβολίζει τη δέσμευσή μας για την στήριξη των καταναλωτών, της ελληνικής αγοράς και της τοπικής κοινωνίας, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος. DIAGEO: Τα αλκοολούχα ποτά αποτελούν μέρος των κοινωνιών από την αρχαιότητα και μπορούν να αποτελούν κομμάτι μιας ισορροπημένης κοινωνικής ζωής όταν καταναλώνονται με μέτρο. Ωστόσο, δε μπορούμε να παραβλέψουμε ότι το αλκοόλ, εάν καταναλωθεί με αλόγιστο τρόπο, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Λόγω του αντικειμένου μας, οι δράσεις μας ΕΚΕ εστιάζουν κυρίως στην προώθηση της υπεύθυνης κατανάλωσης αλκοόλ μέσα από το υπεύθυνο μάρκετινγκ, την παροχή έγκυρης πληροφόρησης στους καταναλωτές και στοχευμένα προγράμματα και στρατηγικές συνεργασίες. Παράλληλα, στηρίζουμε εδώ και 4 χρόνια τα Προγράμματα

Τους τελευταίους 12 μήνες διανεμήθηκαν από τη Danone 1,6 εκ. κεσεδάκια προϊόντων για την υποστήριξη οργανισμών όπως η Τράπεζα Τροφίμων, το Χαμόγελο του Παιδιού, το ΚΥΑΔΑ και η Κιβωτός του Κόσμου.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /47

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ

Πάνω: Ο ιστότοπος της Diageo για την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ. Δεξιά: Το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. Κάτω: Η Ιωνική Σφολιάτα δωρίζει προϊόντα για την Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού.

Ελεύθερου Χρόνου της Λέσχης Ενηλίκων της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, ενώ χορηγούμε υποτροφία για νέους επαγγελματίες στην μνήμη του συναδέλφου μας Κυριάκου Μακρή. Η στρατηγική μας για την ΕΚΕ πάντα περιλαμβάνει και το περιβάλλον, με διαχείριση των περιβαλλοντικών δεικτών που σχετίζονται με την επιχειρηματική μας δράση καθώς και διαρκή ευαισθητοποίηση των εργαζομένων ως προς την προστασία του περιβάλλοντος. Στηρίζουμε την ΜΚΟ Αρκτούρος, ενώ στο παρελθόν και με την υποστήριξη του Diageo Foundation, χρηματοδοτήσαμε εκτεταμένη δενδροφύτευση και 3ετή φροντίδα των δένδρων στο Πάνειο Όρος. ΛΟΥΞ: Η έντονη οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα, μας έχει οδηγήσει στο να καταβάλλουμε μια πιο συστηματική προσπάθεια ενίσχυσης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και συγκεκριμένα στήριξη Ιδρυμάτων που φιλοξενούν άπορους, ορφανά παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες, άστεγους και άτομα που ακολουθούν πρόγραμμα απεξάρτησης, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή και στον αγώνα επιβίωσης χιλιάδων συνανθρώπων μας. Επιπλέον έντονη είναι η ευαισθητοποίηση της εταιρείας σε θέματα περιβαλλοντικής σημασίας, αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα προστασίας και διαφύλαξης του φυσικού πλούτου του τόπου μας. Μέσα από χορηγικά προγράμματα, η εταιρεία υποστηρίζει και ενισχύει δράσεις που έχουν ως στόχο την

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το 2006 τον ορισμό για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (Corporate Social Responsibility): «Μια έννοια σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες ενσωματώνουν σε εθελοντική βάση κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη».

48 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση μικρών και μεγάλων για την υιοθέτηση φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών και την ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης. Τέλος, υλοποιεί χορηγικά προγράμματα στηρίζοντας αθλητικές ενώσεις, σωματεία και φορείς, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ενασχόλησης των νέων με τον αθλητισμό, αλλά και ενεργής συμβολής της στην ανάπτυξη του αθλητικού ιδεώδους και του πολιτισμού γενικότερα. ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ: Στρατηγικά επιδιώκουμε μια ολιστική προσέγγιση στις ενέργειες ΕΚΕ που επιλέγουμε, η οποία διαμορφώνεται λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της κοινωνίας τη δεδομένη χρονική στιγμή. Το περιβάλλον είναι για εμάς είναι μια μακροπρόθεσμη επένδυση σε ένα καλύτερο αύριο, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από την υιοθέτηση μοντέλων βιώσιμης ανάπτυξης. Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που ισχύουν στη χώρα μας αυτήν την περίοδο, έχουμε επικεντρώσει τις προσπάθειές μας στο να βοηθήσουμε τις άπορες οικογένειες γύρω μας, οι οποίες αυξάνονται δυστυχώς με ραγδαίους ρυθμούς. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ: Εργαζόμαστε επάνω σε μια στρατηγική με τις εξής προτεραιότητες: την στήριξη της ελληνικής οικονομίας, την προσφορά στην κοινωνία, την φροντίδα για το περιβάλλον, τη συνεργασία με τους πελάτες μας απέναντι σε κοινές προκλήσεις, την προσαρ-

μογή στις νέες ανάγκες των καταναλωτών, την στήριξη των προμηθευτών μας, την ανάπτυξη των ανθρώπων μας και βέβαια την έμφαση στη διαφάνεια και τον σεβασμό στη νομοθεσία. Αυτοί είναι οι πυλώνες που μας επιτρέπουν να κάνουμε πράξη το όραμά μας να «Παράγουμε ένα Καλύτερο Μέλλον» σε ολόκληρη τη λειτουργία μας. Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Από την ίδρυσή της το 1922, η εταιρεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα, παρέχοντας θέσεις εργασίας κι ενισχύοντας την ελληνική οικονομία και ανάπτυξη. Οι δράσεις όλων αυτών των χρόνων συμπυκνώνονται στο τρίπτυχο: παιδιά, διατροφή, κοινωνία. Ειδικά τα παιδιά είναι το μέλλον και αποτελούν την πλέον ευαίσθητη κοινωνική ομάδα, έχουν πολλές και διαφορετικές ανάγκες, από τη διατροφή και την εκπαίδευση, τον αθλητισμό και την ψυχαγωγία μέχρι τις δομές και τις υπηρεσίες πρόνοιας. Βρισκόμαστε σταθερά δίπλα τους, στηρίζουμε δράσεις και αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες προσπαθώντας να συνδράμουμε με όποιο τρόπο στις πολλαπλές τους ανάγκες.

Για ποια δράση σας ΕΚΕ νιώθετε πιο περήφανοι; DANONE: Μολονότι δράσεις όπως η Τράπεζα Τροφίμων και η στήριξη των ευπαθών ομάδων του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων με την προσφορά τροφίμων και προϊόντων κάθε μήνα είναι για εμάς εξαιρετικά σημαντικές, η αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων του Χαμόγελου του Παιδιού μας κάνει πραγματικά υπερήφανους. Παρέχουμε παιδικά γιαούρτια Danonino και Danone Disney καλύπτοντας τις ανάγκες των παιδιών σε ετήσια βάση, ενώ έχουμε δεσμευτεί να καλύπτουμε μέρος των ετήσιων αναγκών τους σε βιβλία, σχολικά είδη και είδη ρουχισμού. Επίσης, οι εργαζόμενοι της Danone μεταξύ άλλων συνοδεύουμε τα

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ

παιδιά σε μουσεία, παίζουμε μαζί τους στα σπίτια του Χαμόγελου, ενώ κάθε χρόνο οργανώνουμε μαζί τους καθαρισμούς παραλίων καθώς πέρα από την οικονομική, η ηθική συμπαράσταση είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Το πλάνο του 2013 περιλαμβάνει αιμοδοσίες, ενίσχυση φιλανθρωπικών οργανισμών και μια σειρά από περιβαλλοντολογικές δράσεις στις οποίες κινητήριος δύναμη είναι οι εργαζόμενοι της εταιρείας. LIDL: Έχουμε αναπτύξει ένα πολύπλευρο πρόγραμμα δράσεων το οποίο συμπεριλαμβάνει καινοτόμες δράσεις και προγράμματα στήριξης των συνανθρώπων μας. Αισθανόμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε, όσο είναι εφικτό, στην αντιμετώπιση βασικών προβλημάτων που πλήττουν την κοινωνία μας την τρέχουσα περίοδο. ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ: Όταν προσφέραμε στο 12θέσιο ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Νέας Μεσημβρίας στη Θεσσαλονίκη 32 tablets, έτσι ώστε να δοθούν στους μαθητές τα απαραίτητα εφόδια για την εισαγωγή τους στο γυμνάσιο, τα χαμόγελά τους και ένα δυνατό ευχαριστώ ήταν ό,τι πιο αληθινό και ουσιαστικό έχουμε εισπράξει. Θα ήταν ιδανικό να μπορούσαμε να παρέχουμε περισσότερα προϊόντα σε χιλιάδες άλλους οργανισμούς, αλλά είναι σημαντικό ότι κάθε χρόνο εξελισσόμαστε με μοναδικό γνώμονα τον άνθρωπο. BARILLA: Για μας η κοινωνική ευθύνη είναι ένα συνολικό ζητούμενο και είμαστε περήφανοι που αυτό αποτυπώνεται στο όραμα της εταιρείας να βοηθάμε τους ανθρώπους να ζήσουν καλύτερα συνεισφέροντας στην ευζωία και τη γευστική απόλαυση της καθημερινής ζωής. Η ίδια λογική αποτυπώνεται και στην εταιρική μας αποστολή που αναγνωρίζει ότι η μακροχρόνια και οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να βασίζεται σε έναν αδιάρρηκτο δεσμό μεταξύ των στόχων της επιχείρησης και εκείνων της κοινωνίας συνολικά. Υπάρχουν όμως στιγμές που ξεχωρίζουν καθώς στις δύσκολες μέρες που έχει επιβάλλει η κρίση αυτό που παλιά λέγαμε «ευάλωτες κοινωνικές ομάδες» όλο και περισσότερο περιλαμβάνει ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Η συγκίνησή μας συνδέεται με την έκταση που έχουν πάρει οι πρωτοβουλίες πολιτών για αλληλεγγύη και κοινωνική συμπαράσταση στις οποίες καλούμαστε να ανταποκριθούμε σε όλη την Ελλάδα. ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το 2013 είναι μια ιδιαίτερα δραστήρια χρονιά στον τομέα της ΕΚΕ. Το Μάρτιο όλα τα καταστήματα, οι αποθήκες και τα κεντρικά γραφεία αλλά και όλοι οι εργαζόμενοι συμμετείχαν ενεργά στην «Ώρα της Γης» της

WWF και στην πρόκληση «Θα το κάνω αν το κάνεις», με στόχο την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον καθημερινών ενεργειών. Από τον Απρίλιο στεκόμαστε στο πλάι του πρώτου ελληνικού περιοδικού δρόμου «Σχεδία», βοηθώντας να αποκτήσουν φωνή, ελπίδα και κίνητρο τα μέλη της κοινωνίας που βιώνουν στις πιο ακραίες τους μορφές την φτώχεια και τον αποκλεισμό. Το Μάϊο διοργανώσαμε για 3η χρονιά την «Ημέρα Εθελοντισμού» με δεκάδες δράσεις εθελοντισμού σε συνεργασία με τοπικές αρχές και φορείς σε περιοχές σε όλη την Ελλάδα όπου δραστηριοποιούμαστε. Μέσα στους επόμενους μήνες θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε συνανθρώπους μας που βιώνουν έντονα την κρίση με σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών ή με αφιλοκερδή συμμετοχή σε δράσεις άλλων φορέων. Θα πρέπει να σημειωθεί και η συνεχής προσφορά μεγάλου όγκου προϊόντων διατροφής τα τελευταία 16 χρόνια στην Ελληνική Τράπεζα Τροφίμων, την οποία ίδρυσε ο Γεράσιμος Βασιλόπουλος. Σε ότι αφορά στο περιβάλλον, εκτός από το Ατομικό Σύστημα Ανακύκλωσης που έχουμε από το 2004 στα καταστήματα και τις εγκαταστάσεις μας, φροντίζουμε συνεχώς να πραγματοποιούμε βελτιώσεις και να υιοθετούμε τακτικές που θα μειώσουν την ενεργειακή κατανάλωση και θα επιβαρύνουν το περιβάλλον όσο το δυνατόν λιγότερο. DIAGEO: Για μια εταιρεία στην οποία η ΕΚΕ παίζει τόσο σημαντικό ρόλο, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις μια μόνο δράση, ιδιαίτερα όταν ολοκληρωμένες ενέργειες πραγματοποιούνται τόσο σε εταιρικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο brands. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη επιτυχημένη πρωτοβουλία Keep Walking Greece με τη σφραγίδα του Johnnie Walker. Αξίζει να αναφερθούμε στη νέα ιστοσελίδα «Ρώτα το Διονύση», ένα φιλικό διαδικτυακό τόπο, προσβάσιμο μέσω

ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ: - Η FrieslandCampina Hellas στο πλαίσιο του «Μέρισμα Φροντίδας & Αγάπης» στηρίζει πολυάριθμες ΜΚΟ και φορείς που στηρίζουν άτομα που περιέρχονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ήταν για 6η χρονιά επίσημος χορηγός στην απονομή βραβείων της Έ νωσης Πολυτέκνων Αθηνών και γιόρτασε την Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος συγκεντρώνοντας με τη συμμετοχή του κοινού 3.400 κουτιά γάλακτοςγια την Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων. - Η MAKRO Cash & Carry έδωσε το παρών με 132 συμμετοχές στο Μαραθώνιο Μέγας Αλέξανδρος στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο υποστηρίζοντας τα Βήματα Ζωής της ΕΛΕΠΑΠ. -Η Dole πραγματοποίησε για 2 συνεχόμενες χρονιές στα δημοτικά όλης της χώρας το πρόγραμμα διατροφικής εκπαίδευσης «Υγιεινή Διατροφή-Σωστή Εκπαίδευση» που είχε στόχο την ανάδειξη της διατροφικής αξίας των φρούτων στα παιδιά 6-12 ετών. - Οι εργαζόμενοι της Mondelez Ελλάς παρέδωσαν πρόσφατα 32 κούτες με ρούχα και παιχνίδια στα παιδικά χωριά SOS της Βάρης. - Η Nestlé με το «Νοιάζομαι» προσφέρει προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας σε τιμές εξαιρετικά προσιτές ενώ τα 2 τελευταία χρόνια έχει δωρίσει τρόφιμα αξίας άνω του 1 εκ. ευρώ για να βοηθήσει οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Στηρίζει με δωρεές τροφίμων και χρημάτων πολλούς οργανισμούς όπως τα Χαμόγελο του Παιδιού, Make-AWish, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Ανοιχτή Αγκαλιά, Φλόγα, παιδικά χωριά SOS.

Πάνω: Οι εργαζόμενοι της Mondelez Ελλάς στα παιδικά χωριά SOS. Αριστερά: Η MAKRO Cash & Carry στο Διεθνή Μαραθώνιο Μέγας Αλέξανδρος. Δεξιά: Η Friesland Campina δίπλα στους πολύτεκνους.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /49

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ

Η παιδική χαρά στο ΚΑΑΠ Βούλας που δημιούργησε η Ε.Ι. Παπαδόπουλος.

Δράση άθλησης και διατροφής για τα παιδιά από τη Lidl Hellas.

τον επισκέπτονται να υπολογίσουν τις θερμίδες, τα γραμμάρια αλκοόλ που περιέχει το κάθε ποτό και το χρόνο που χρειάζεται ο οργανισμός για την επεξεργασία του, βοηθώντας τους να καταναλώσουν πιο υπεύθυνα. Αυτό όμως που μας κάνει να αισθανόμαστε βαθιά περήφανοι, είναι η προσπάθεια μας να στηρίξουμε παρεμβάσεις με βιώσιμα αποτελέσματα. Πιο ενδεικτικά παραδείγματα, το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς με το οποίο συνεργαζόμαστε από το 2007 και η νέα συνεργασία μας με το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγειών Πόλεων-Προαγωγής Υγείας. Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Υλοποιήσαμε δράσεις για την στήριξη φορέων που βρίσκονται δίπλα στους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται. Ενδεικτικά αναφέρω δύο πρόσφατες ενέργειες: την κατασκευή και παράδοση παιδικής χαράς στο ΚΑΑΠ Βούλας και το «Γλυκό Σχολικό», ενέργεια στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Δήμου Μοσχάτου-Ταύρου για διανομή καθημερινού σνακ

50 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

σε όλους τους μαθητές των δημοτικών και νηπιαγωγείων του δήμου. Καθημερινά εισπράτταμε τα χαμόγελα 2.700 μαθητών καθώς και τα χαμόγελα των παιδιών, του προσωπικού και των εθελοντών του ΚΑΑΠ Βούλας. Θα θέλαμε να έχουμε μοιράσει κι άλλα και σε αυτή τη βάση εξακολουθούμε να εργαζόμαστε. Οι παραπάνω ενέργειες προστίθενται σε μία σειρά δράσεων της εταιρείας για τα παιδιά, όπως η πολύχρονη συνεργασία με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, η προσφορά προϊόντων σε Κοινωνικά Παντοπωλεία και ιδρύματα, η υποστήριξη παιδικών θεατρικών παραστάσεων και σχολικών και αθλητικών εκδηλώσεων αλλά και η ενίσχυση του ιδρύματος ΦΛΟΓΑ με την αποπεράτωση του κεντρικού κτιρίου και αγορά διαμερίσματος φιλοξενίας ασθενών παιδιών με την οικογένειά τους. Περήφανοι νιώθουμε κάθε φορά που προσφέρουμε ένα χαμόγελο, ακόμη και για μία στιγμή, σε κάποιο συνάνθρωπό μας. Περήφανοι νιώθουμε για τα έργα, τα πιστεύω μας και την πορεία μας όλα αυτά τα χρόνια. Πορευόμαστε με όχημα τις αξίες της ποιότητας, της καινοτομίας και του σεβασμού στον καταναλωτή. Δίνουμε καθημερινά το παρών σε όλους τους τομείς: προσφέροντας γευστικά και ποιοτικά προϊόντα, ενισχύοντας την ανάπτυξη του τόπου, προσφέροντας σταθερό εργασιακό περιβάλλον. ΛΟΥΞ: To 2007, με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές, η Λουξ διέθεσε €0,10 από την αξία κάθε φιάλης αναψυκτικού 1,5L στα παιδιά των πυρόπληκτων χωριών της Ηλείας αναλαμβά-

νοντας την κατασκευή σχολικής αίθουσας στο δήμο Αλιφείρας και γηπέδου μπάσκετ και χώρων άθλησης στο Γυμνάσιο της Φιγαλείας. ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ: Δεδομένου ότι είμαστε μια εταιρεία που μπαίνει σε χιλιάδες σπίτια σε κάθε γωνιά της χώρας καθημερινά, στο επίκεντρο κάθε ενέργειας βρίσκεται πάντοτε η ελληνική κοινωνία. Το 2007 δημιουργήσαμε σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων το πρώτο Κοινωνικό Παντοπωλείο και ακολούθησε η Θεσσαλονίκη και ο Πειραιάς. Είμαστε περήφανοι που εισάγαμε αυτόν το θεσμό, έχοντας προσφέρει αρωγή σε περισσότερους από 15.000 συνανθρώπους, προβάλλοντας παράλληλα τα οφέλη της συνεργασίας του ιδιωτικού με το δημόσιο τομέα. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ: Ξεκινώντας από τη συνεργασία με τη ΜΚΟ Νηφάλιοι για την προώθηση της υπεύθυνης κατανάλωσης έως την εκστρατεία για το περιβάλλον που υλοποιούμε με το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, νιώθουμε περήφανοι για κάθε μία από τις δράσεις μας. Αν έπρεπε να σταθούμε σε μία, αυτή θα ήταν το πρώτο συστηματικό Πρόγραμμα Εθελοντισμού εργαζομένων που ξεκινήσαμε το 2012. Στον πρώτο χρόνο του, ανταποκρίθηκαν 180 εργαζόμενοι προσφέροντας τον εργασιακό και προσωπικό τους χρόνο υποστηρίζοντας το έργο του Συλλόγου Γονέων Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Το Εργαστήρι στην Αθήνα, της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Alzheimer στη Θεσσαλονίκη και του Ομίλου Εθελοντών κατά του ΚαρκίνουΑγκαλιάΖΩ στην Πάτρα. Εφοδιασμένοι με την πολύ θερμή υποδοχή του προγράμματος προχωράμε στη δεύτερη χρονιά του.

Από πότε υπάρχει τομέας ΕΚΕ στην εταιρεία σας; DANONE: Οι δράσεις ΕΚΕ αποτελούν βασικό άξονα της στρατηγικής του ομίλου Danone παγκοσμίως. Στην Ελλάδα η Danone ξεκίνησε από το 2009 την ένταξη των ενεργειών ΕΚΕ στην στρατηγικής της, ενώ το πρόγραμμα Κοινωνικής Υπευθυνότητας ξεκίνησε πιο δυναμικά το 2010. LIDL: Η εταιρεία μας από την ίδρυσή της είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε κοινωνικά θέματα. Ειδικά όμως την τελευταία τετραετία έχει αναπτύξει οργανωμένα και στοχευμένα ένα πρόγραμμα ΕΚΕ προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής, το οποίο εφαρμόζει με συνέπεια. ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ: Στρατηγικά και οργανωμένα, είμαστε στο 2ο έτος (2012-2013). ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Από την αρχή της, η επιτυχής πορεία της εταιρείας βασίστηκε στην έμφαση που δόθηκε στην καινοτομία και ιδιαιτέρως στην αειφορία. Από το 1969, όταν το καταναλω-

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ τικό κοινό γνώρισε το κατάστημα-ναυαρχίδα στο Ψυχικό, το 1970 με την εισαγωγή της πρέσας χαρτιού στην Ελλάδα και φυσικά με τη δημιουργία του πρώτου συστήματος ανακύκλωσης φιαλών της χώρας το 1992 (το έτος που η ΑΒ εντάχθηκε στον Όμιλο Delhaize), καθιστούμε την αειφορία βασικό στοιχείο της στρατηγικής μας. DIAGEO: Η ΕΚΕ αποτελεί στοιχείο του DNA της εταιρείας από την ίδρυσή της το 2002. Από το 2005 εφαρμόζουμε τον Kώδικα Marketing, μια σειρά από κανόνες υπεύθυνης διαφήμισης και προώθησης, έρευνας αγοράς και ανάπτυξης νέων ποτών και πραγματοποιούμε συνεργασίες με κοινωνικούς εταίρους όπως το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πάντειο και την Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής με στόχο την έρευνα και την πραγματοποίηση δράσεων. Επιπλέον από το 2006 υλοποιούμε προγράμματα με στόχο την προώθηση προτύπων υπεύθυνης συμπεριφοράς σχετικά με το αλκοόλ και την οδήγηση, ενώ σημαντικά είναι για εμάς τα προγράμματα εκπαίδευσης των επαγγελματιών bartenders. ΛΟΥΞ: Από την ίδρυση της πριν από 63 χρόνια, η εταιρεία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τις αρχές της συνεισφοράς, της ευαισθητοποίησης προς το κοινωνικό σύνολο και της ανταποδοτικότητας. Η διαφορά με την ΕΚΕ όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα είναι ότι οι ενέργειες του παρελθόντος ήταν κυρίως τοπικού χαρακτήρα, μεμονωμένες δράσεις με σκοπό την ανακούφιση των συνανθρώπων μας, όπως η δημιουργία πολιτιστικών κέντρων και η στήριξη αθλητικών σωματείων. ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ: Το όνομα της εταιρείας μας είναι συνυφασμένο με την ΕΚΕ, κάτι που προβάλλεται μέσα από κάθε δραστηριότητά μας. Για εμάς δεν υπάρχει το απλό επιχειρείν αλλά το ηθικώς επιχειρείν, που πρακτικά σημαίνει ανταπόδοση. Είτε αναφερόμαστε στον Έλληνα καταναλωτή, είτε στην ελληνική κοινωνία, είτε στις τοπικές κοινότητες, η Μαρινόπουλος ΑΕ ενσωματώνει διαχρονικά την αξία της Κοινωνικής Υπευθυνότητας σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής της. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ: Δράσεις υλοποιούνται από την αρχή της λειτουργίας μας, αλλά πιο οργανωμένα από το 2008 που εκδώσαμε και τον πρώτο μας κοινωνικό απολογισμό. Από το 2010, οι πολιτικές μας για βιώσιμη ανάπτυξη έχουν αποκτήσει συγκεκριμένη στρατηγική με την ονομασία «Παράγουμε ένα Καλύτερο Μέλλον», που συγκεντρώνει σε μία φράση τον ουσιαστικό ρόλο που έχει η εταιρική κοινωνική ευθύνη για την εταιρεία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συγκεκριμένες και μετρήσιμες δράσεις που δεσμεύουν όλους τους εργαζομένους και τη Διοίκηση σε ένα πλάνο ως το 2020 για όλους τους τομείς λειτουργίας μας.

Πώς ανταποκρίνεται το καταναλωτικό κοινό; DANONE: Τα τελευταία χρόνια ο όρος ΕΚΕ αφορά όλο και περισσότερο τους καταναλωτές παγκοσμίως. Όπως αποδεικνύουν μελέτες, οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται 4 διαστάσεις κοινωνικής υπευθυνότητας: την οικονομική, την περιβαλλοντική, την ηθική, την φιλανθρωπική. Οι παράμετροι αυτοί, στους οποίους ενεργούμε μέσα από ένα σύνολο δράσεων, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωση της στάσης τους απέναντι σε μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία. LIDL: Θερμά, όπως διαπιστώνουμε καθημερινά μέσα από τα καταστήματά μας αλλά και τις έρευνες γνώμης. Η Lidl Hellas ήταν ανάμεσα στις 5 πρώτες κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2012 σε έρευνα για την «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και την Υπεύθυνη Κατανάλωση 2012» του Ινστιτούτου Επικοινωνίας, ενώ το 2011 κατέλαβε μία θέση ανάμεσα στις 10 πρώτες κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες στην Ελλάδα. ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ: Το κοινό επιβραβεύει κάθε μας κίνηση. Γνωρίζει ότι υπάρχουν οικογένειες που δεν μπορούν να καλύψουν τις βιολογικές τους ανάγκες όπως είναι τα τρόφιμα και συνειδητοποιούν κάθε μέρα και περισσότερο τη σημασία της προσφοράς. BARILLA: Είμαστε περήφανοι που το κοινό αναγνωρίζει την ειλικρίνεια των δράσεων κοινωνικής ευθύνης που αναλαμβάνουμε. Δράσεις που δεν ανακοινώνονται με τυμπανοκρουσίες και θεαματικές ανακοινώσεις, αλλά υλοποιούνται με υπευθυνότητα, σταθερότητα και κυρίως διάρκεια. ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το κοινό αποτελεί ενεργό κρίκο της Αλυσίδας Ευθύνης. Γνωρίζει πως η δέσμευση της ΑΒ στην εταιρική υπευθυνότητα είναι ειλικρινής και δε διστάζει να συνεισφέρει με τον τρόπο του, είτε αγοράζοντας προϊόντα που πωλούνται για καλό σκοπό, είτε συμμετέχοντας σε δράσεις όπως η Ημέρα Εθελοντισμού της ΑΒ. DIAGEO: Με βάση το feedback που λαμβάνουμε, αλλά και τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό συμμετεχόντων, οι καταναλωτές αγκαλιάζουν τις δράσεις που αφορούν στην υπεύθυνη κατανάλωση. Μεγάλη ανταπόκριση βρίσκει το διαδραστικό και βιωματικό κέντρο εκπαίδευσης για την Οδική Ασφάλεια AVENUE του ΙΟΑΣ «Πάνος Μυλωνάς» και αξιοσημείωτη είναι η ανταπόκριση στο διαδικτυακό τόπο «Ρώτα το Διονύση», ο οποίος είχε περισσότερους από 9.000 unique visitors το Δεκέμβριο. Περισσότερα από 8.000 άτομα έχουν συμβουλευτεί το citywalkers.gr που προτείνει λύσεις για την επιστροφή στο σπίτι μετά την έξοδο, ενώ στα αντίστοιχα θεματικά events μας έχουν συμμετάσχει πάνω από 4.200 «City Walkers».

And the winner is….

Ως κοινωνικά και περιβαλλοντικά πιο υπεύθυνες εταιρείες για το 2012 βραβεύτηκαν από το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης: Στην κατηγορία Platinum Award οι: Τράπεζα Πειραιώς, ΟΤΕ, Αθηναϊκή Ζυθοποιία και DIAGEO Hellas. Η DIAGEO Hellas και ΟΤΕ απέσπασαν και τη διάκριση Best Progress Platinum Award, ενώ η Αθηναϊκή Ζυθοποιία διακρίθηκε με ειδικό έπαινο στην κατηγορία «Κοινωνία». Gold Award: Ελληνικά Πετρέλαια, Εθνική Τράπεζα και Ideales. H Εθνική Τράπεζα απέσπασε και τη διάκριση Best Progress Gold Award και η Ελληνικά Πετρέλαια διακρίθηκε με ειδικό έπαινο στην κατηγορία «Περιβάλλον». Silver Award: Vodafone, Novartis Hellas, Mamidoil Jetoil και GENESIS Pharma. Η Vodafone απέσπασε και ειδικό έπαινο στην κατηγορία «Αγορά», η Novartis Hellas στην κατηγορία «Εργασιακό Περιβάλλον» ενώ η Genesis Pharma απέσπασε και τη διάκριση Best Progress Silver Award. Bronze Award: ΔΕΠΑ, SCA Hygiene Products και Alpha Bank. Η ΔΕΠΑ απέσπασε και τη διάκριση Best Progress Bronze Award.

Βραβείο Βρυξελλών

Για την δράση «Αποστολή νερό» απονεμήθηκε στην Coca-Cola Τρία Έ ψιλον Ελλάδος το Ευρωπαϊκό βραβείο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην κατηγορία «Μεγάλη επιχείρηση». Τα βραβεία διοργανώθηκαν από CSR Europe σε συνεργασία με το Business in the Community και με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η απονομή έγινε στις 25 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /51

t&π

δρασεισ Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Παρότι οι δράσεις μας υλοποιούνται αποκλειστικά με ίδιους πόρους, οικονομικούς και ανθρώπινους, οι καταναλωτές τα αντιλαμβάνονται όλα. Έχουμε τη χαρά τα προϊόντα μας να απολαμβάνουν της προτίμησης των καταναλωτών σταθερά και αδιάλειπτα. Στα προϊόντα μας αποτυπώνονται όλα όσα προαναφέραμε: σκληρή δουλειά, ποιότητα, καινοτομία, αξίες, προσφορά στην κοινωνία. Οι καταναλωτές μας επιστρέφουν καθημερινά την αγάπη τους και την στήριξή τους να συνεχίσουμε να παράγουμε αλλά και να στηρίζουμε όσους το έχουν ανάγκη. ΛΟΥΞ: Η ανταπόκριση αποτυπώνεται στη συνεχή ανοδική πορεία των πωλήσεων. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στις ενέργειες ΕΚΕ, αλλά και στο ότι λειτουργούμε με απόλυτο σεβασμό στον καταναλωτή μέσω της επιλογής με αυστηρό και επιλεκτικό τρόπο των καλύτερων και ποιοτικότερων υλικών. ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ: Το κοινό συμμετέχει σε δράσεις που επικοινωνούμε, όπως η εκστρατεία για την προώθηση της ανακύκλωσης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Επίσης, πιστεύουμε ότι η διάθεσή μας να συνδράμουμε με τα μέσα που διαθέτουμε την ελληνική κοινωνία, προσφέροντας κάθε μήνα δωρεάν τα είδη πρώτης ανάγκης στις 600 οικογένειες δικαιούχους των Κοινωνικών Παντοπωλείων, έχει κάνει τους καταναλωτές να συμμεριστούν το όραμά μας, όπως απέδειξε το bazaar που κάναμε τα Χριστούγεννα με τη Δέσποινα Βανδή. ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ: Ο καταναλωτής τα τελευταία χρόνια θέλει όλο και περισσότερο να ενημερώνεται για τις πολιτικές των εταιρειών και τελικά επιβραβεύει αυτές που συμπεριφέρονται με υπευθυνότητα, διαφάνεια, εξωστρέφεια.

Σε μια εποχή κρίσης, ποιο είναι το πλάνο για το 2014; DANONE: Στοχεύουμε μια «έξυπνη» επιλογή ενεργειών το 2014, που μπορούν να έχουν το πιο ισχυρό αποτέλεσμα. Μερικές φορές η βοήθεια από τους ανθρώπους είναι πιο σημαντική από τα ποσά που δαπανώνται. Είναι μία από τις αφορμές αυτές που σε κάνουν να δεις διαφορετικά την έννοια της υπευθυνότητας, σε τομείς που ίσως να μην τους είχες φανταστεί ή σχεδιάσει. LIDL: Σε μια δύσκολη εποχή για το κοινό μας, αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία για να κάνουμε φθηνότερες τις αγορές τους, αυτό αποτελεί και βασική μας προτεραιότητα για το μέλλον. Θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στη χώρα ανοίγοντας νέες θέσεις εργασίας και φυσικά θα συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε προγράμματα ΕΚΕ εστιασμένα στους τομείς διατροφή, υγεία, κοινωνία, περιβάλλον. ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ: Τώρα περισσότερο από ποτέ

η κοινωνία έχει ανάγκη από εταιρείες που συμπεριφέρονται υπεύθυνα σε όλους τους τομείς. Είμαστε καθημερινά κοντά τους, προσπαθώντας πάντα για το καλύτερο, έμπρακτα. BARILLA: Η βασική στρατηγική μας χτίζεται πάνω στην παραδοχή ότι πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε μια από τις υγιέστερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Έτσι θα μπορέσουμε να στηρίζουμε τις θέσεις εργασίας που προσφέρουμε και να δημιουργούμε νέες, να συνεχίσουμε να στεκόμαστε δίπλα στους Έλληνες παραγωγούς προμηθευόμενοι ελληνικό σιτάρι για τα προϊόντα μας, να ενισχύσουμε το εργασιακό περιβάλλον που βασίζεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, την εμπιστοσύνη, την επιβράβευση και την αμοιβαία κατανόηση, να συνεχίσουμε να προσφέρουμε προϊόντα υψηλής ποιότητας, γεύσης και θρεπτικής αξίας και διατροφικές λύσεις που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της σύγχρονης οικογένειας και δίνουν τη δυνατότητα για σωστή διατροφή. ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Φιλοσοφία μας είναι η ανάπτυξη με σεβασμό στην αγορά, τον άνθρωπο και το περιβάλλον, καθώς μια μεγάλη και σύγχρονη εταιρεία δε νοείται να μη φέρεται ως υπεύθυνος εταιρικός πολίτης. Η κρίση είναι μια ακόμα ευκαιρία για εμάς να σταθούμε δίπλα στους συνανθρώπους μας, διοργανώνοντας ενέργειες που λαμβάνουν υπόψη κάποια από τα σημαντικότερα προβλήματά τους, όπως η έλλειψη τροφής. Παράλληλα θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στην ποιότητα των προϊόντων μας αλλά και να φροντίζουμε ώστε οι εμπορικές μας δραστηριότητες να σέβονται και να προστατεύουν το περιβάλλον. Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Στόχος μας είναι όχι μόνο να συνεχίσουμε τις υπάρχουσες συνεργασίες και δράσεις μας αλλά να προχωρήσουμε ακόμη πιο πέρα όσον αφορά στην κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών που η κρίση έχει επιτείνει. ΛΟΥΞ: Το 2014 η Λουξ θα συνεχίσει να απαντά στις εκκλήσεις για συμπαράσταση ενισχύοντας τις τοπικές κοινωνίες και τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται, ενώ συνεχίζοντας την ανάπτυξή της θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας συνεισφέροντας στη μείωση της ανεργίας στη χώρα. ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ: Η κρίση μεταστρέφει το ενδιαφέρον των δράσεων ΕΚΕ στον άνθρωπο. Μας απασχολεί ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των συνανθρώπων μας που μένουν άνεργοι ή ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Επιδιώκουμε να αγκαλιάσουν όλο και περισσότεροι, ιδιώτες και επιχειρήσεις, το μήνυμα αλληλεγγύης των Κοινωνικών Παντοπωλείων. Είναι επιτακτική ανάγκη να ενταχθούν περισσότερες οικογένειες στο πρόγραμμα για να ανακουφίσουμε την κοινωνία.

t&π

ΔΡΑΣΕΙΣ

ΒΙΚΟΣ ΑΕ: Με ευθύνη από τα Ιωάννινα Η πολυβραβευμένη εταιρεία βρίσκεται πίσω από δράσεις και πρωτοβουλίες που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και τον άνθρωπο, υιοθετώντας την στρατηγική της προσφοράς και της αλληλεγγύης από τα πρώτα κιόλας χρόνια της επιχειρηματικής της ζωής. Τον Απρίλιο του 2013 ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΕΕ) τίμησε τη ΒΙΚΟΣ ΑΕ µε το βραβείο «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης». Λίγους μήνες πριν, τον Οκτώβριο του 2012, ο Ροταριανός Όµιλος Ιωαννίνων βράβευσε την εταιρεία για την περισσότερα από 20 χρόνια επιχειρηματική δράση της αλλά και την κοινωνική υπευθυνότητά της. Σύλλογοι, όμιλοι και σύνδεσμοι δεν φείδονται βραβείων. Αλλά και η ηπειρωτική εταιρεία δεν φείδεται προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Οι ιδρυτές της, Πέτρος Σεπετάς και Ελένη Θεοχάρη, δότες μυελού των οστών και εθελοντές αιμοδότες οι ίδιοι, εκκινούν διαρκώς δράσεις στον τομέα της εθελοντικής αιµοδοσίας. Κάθε χρόνο πλήθος εργαζομένων από την ομάδα εθελοντικής αιμοδοσίας της ΒΙΚΟΣ ΑΕ συμμετέχει στις ημερίδες αιμοληψίας που διοργανώνονται στις εταιρικές εγκαταστάσεις. Πρόσφατα η εταιρεία προσέφερε µια πλήρως εξοπλισμένη κινητή μονάδα αιμοληψίας στο Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων Γ. Χατζηκώστα. Παράλληλα, η κεντρική ιδέα της διαφηµιστικής καµπάνιας «Απ’ την πηγή και απ’ την καρδιά» καλεί το κοινωνικό σύνολο να συμμετέχει σε προσκλητήρια εθελοντικής αιµοδοσίας.

Σε αρμονία με το περιβάλλον Η ΒΙΚΟΣ ΑΕ αναλαμβάνει τη δέσµευση εφαρµογής συστήµατος περιβαλλοντικής διαχείρισης παρέχοντας τους αναγκαίους πόρους για τη συνεχή βελτίωση της απόδοσης του. Ο Υπεύθυνος Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης συντονίζει, εφαρµόζει, ελέγχει και ενηµερώνει τη διοίκηση για την απόδοση του περιβαλλοντικού συστήµατος της εταιρείας µε απόλυτο σεβασµό στην εθνική και κοινοτική νοµοθεσία. Το προσωπικό της εταιρείας είναι επίσης ενεργό στη συνεχή βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης καθώς έχει κατανοήσει ότι δεν αφορά μόνο το δικό του καλό, αλλά και το καλό της ευρύτερης περιοχής και γενικότερα του κοινωνικού συνόλου. Μερικά από τα περιβαλλοντικά προγράµµατα διαχείρισης που εφαρµόζει η εταιρεία είναι: • ανακύκλωση χάρτου, ανακύκλωση πλαστικών & µεταλλικών αντικειµένων, • ανακύκλωση χρησιµοποιηµένων λαδιών • διαχείριση κατανάλωσης ενεργειακών πόρων (ηλεκτρικό ρεύµα, νερό πέραν αυτού που χρησιµοποιείται για εµφιάλωση, βενζίνη)

• διαχείριση των λυµάτων από τις διεργασίες καθαρισµού και απολύµανσης • διαχείριση επιπέδου θορύβου • έλεγχος ρύπανσης περιβάλλοντος από καυσαέρια καυστήρων θέρµανσης Εταιρική Κοινωνική Δράση Στα 20 χρόνια επιχειρηματικής ζωής η ΒΙΚΟΣ ΑΕ έχει συμβάλλει καταλυτικά στην τόνωση της τοπικής οικονοµίας και στην απασχόληση ατόµων είτε µε σχέση συνεχούς εργασίας είτε µε περιοδική απασχόληση και ενισχύει συστηματικά την κοινωνική, αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα. Μέσω των τηλεοπτικών σποτ και άλλων προωθητικών ενεργειών της εταιρείας έχει συνδράµει ουσιαστικά στην ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου και ειδικότερα των Ζαγοροχωρίων, µέσω της προβολής της φυσικής οµορφιάς και του µαγευτικού τοπίου αλλά και της ηπειρωτικής κουλτούρας αναδεικνύοντας το φυσικό και ιστορικό πλούτο της περιοχής. Με έντονο το συναίσθηµα κοινωνικής ευθύνης, ενισχύει οργανισµούς και φορείς που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη δικτύων αλληλεγγύης για την στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, στηρίζει τις προσπάθειες και δράσεις οικολογικού χαρακτήρα που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέµατα περιβάλλοντος, χρήσης και εξοικονόµησης ενέργειας, βιώσιµης παραγωγής και κατανάλωσης και χορηγεί ενέργειες που προσανατολίζουν την κοινωνία σε υγιείς µορφές δραστηριότητας.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /37

t&π

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ βασικό μέσο στήριξης του οικογενειακού προϋπολογισμού και ισχυρό αντίβαρο για επιβράδυνση της κατακόρυφης πτώσης που καταγράφουν στον ισολογισμό τους οι εταιρείες. της Δέσποινα ς Κ αραγιαννοπούλου, lydia2001@gmail.com

Αυτό υποστηρίζουν παράγοντες από το οργανωμένο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία τονίζοντας ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν όπου κυριαρχούσαν οι προωθητικές ενέργειες μέσω της συνοδείας ενός προϊόντος με κάποιο δωρεάν χρηστικό αντικείμενο, σήμερα η πλειονότητα των σχετικών ενεργειών αφορούν έκπτωση επί της τιμής ραφιού ή δωρεάν προϊόν (1+1 δώρο). Πλέον οι καταναλωτές, λόγω των μειωμένων εισοδημάτων τους, επιζητούν το άμεσο όφελος στην τσέπη τους.

54 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

Αλληλεγγύη Μέσα στον τελευταίο χρόνο, όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Μαχαίρας, Διευθύνων Σύμβουλος Νοτιοανατολικής Ευρώπης της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ και Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Ομίλου Delhaize, το οργανωμένο λιανεμπόριο απώλεσε περί τα 2 δις ευρώ από τον συνολικό του τζίρο, δηλαδή από τα 11 δις ευρώ έπεσε στα 9 δις ευρώ, εκ των οποίων το περίπου 60% πραγματοποιούν οι 10 μεγαλύτε-

ροι παίκτες. Από τα 9 δις ευρώ, περίπου το 1,5 δις αφορά σε πωλήσεις που έγιναν μέσω των διαφόρων προωθητικών ενεργειών, δηλαδή το 36% (από το 12% που ήταν πριν από μία τριετία). «Αυτό σημαίνει ότι οι προωθητικές ενέργειες δεν ωφελούν μόνο την τσέπη του καταναλωτή, αλλά στηρίζουν και τις πωλήσεις των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε πτώση λόγω του γενικότερου οικονομικού κλίματος». Ο κ. Μαχαίρας αναγνωρίζει ότι όλες οι εταιρείες, άλλες λίγο άλλες περισσότερο, στηρίζουν την ελληνική οικογένεια σε αυτή τη δύσκολη φάση που βρίσκεται, αν και αναρωτιέται πόσο ακόμη αυτό θα συνεχιστεί. Απάντηση που ο ίδιος ξέρει όσον αφορά την αλυσίδα ΑΒ, αφού «και φέτος θα είμαστε δίπλα στην Ελληνίδα νοικοκυρά κρατώντας μειωμένες τις τιμές σε 6.000 κωδικούς. Τη διετία 2011-2012 η αλυσίδα διέθεσε δικά της και μόνο κεφάλαια ύψους 14 εκ. ευρώ για τη μείωση των τιμών σε βασικά είδη, ενώ και φέτος αναμένεται να είναι εξίσου υψηλά τα κεφάλαια που θα διατεθούν για τον ίδιο λόγο». «Πριν από μία πενταετία», σημειώνει ο Υπεύθυνος Αγορών για τα MY MARKET, Μιχάλης Αργυρόπουλος, «οι προωθητικές ενέργειες αφορούσαν ορισμένους κωδικούς και ως επί το πλείστον ήταν κάποιο χρηστικό δώρο όπως ποτήρια ή κάποιο τάπερ. Σήμερα που ο καταναλωτής θέλει άμεσο όφελος στην τσέπη του, όλες οι εταιρείες προσπαθούν να ανταποκριθούν σε αυτή την απαίτηση μειώνοντας τις τιμές στα προϊόντα τους από 20 λεπτά μέχρι και 10 ευρώ (όπως συμβαίνει στα απορρυπαντικά). Αυτό σημαίνει μείωση από 20% έως και πάνω από 50% τιμής από την αρχική. Επιπρόσθετα, το σύνολο των εκπτώσεων αφορά όλες τις κατηγορίες των προϊόντων αν και οι μεγαλύτερες πριμοδοτήσεις πραγματοποιούνται σε ταχυκίνητα προϊόντα, δηλαδή είδη που είναι παρόντα σε καθημερινή βάση στο ελληνικό νοικοκυριό». Πέρυσι η αλυσίδα MY MARKET σε συνεργασία με τους προμηθευτές διέθεσε 3 εκ. ευρώ για την στήριξη ή τη μείωση των τιμών σε βασικά καταναλωτικά είδη. «Φέτος, μολονότι ξεκινήσαμε με το ίδιο budget, επειδή οι οικονομικές συνθήκες εξελίσσονται χειρότερες από ό,τι ήταν στην αρχή του χρόνου, αποφασίσαμε να το ανεβάσουμε στα 4 εκ. ευρώ και βλέπουμε». Για κοινωνική υποχρέωση στήριξης των τιμών σε βασικά καταναλωτικά είδη κάνει λόγο και διοικητικό στέλεχος της αλυσίδας ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «ακριβώς επειδή οι καταστάσεις που ζει η χώρα αλλά και εμείς οι ίδιοι ως άνθρωποι είναι πρωτόγνωρες και σκληρές πρέπει όλοι να είμαστε ενωμένοι και να βοη-

t&π

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ θάμε ο ένας τον άλλο. Δεν νοείται οι εταιρείες να επιδιώκουν τέτοιες εποχές κέρδη όταν η ανεργία βρίσκεται στο ζενίθ». Στο πλαίσιο αυτό και ενώ η εταιρεία είχε προϋπολογίσει σε συνεργασία με τους προμηθευτές της να διαθέσει κεφάλαια της τάξεως των 5 εκ. ευρώ για την στήριξη των τιμών στο ράφι, οι τελευταίες εξελίξεις την οδήγησαν σε αναμόρφωση του συγκεκριμένου budget σε πάνω από 7 εκ. ευρώ. Σειρά κρίσιμων ζητημάτων για σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του λιανεμπορίου, έχει θέσει ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ, Jerome Loubere, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα για ακόμη μεγαλύτερες εκπτώσεις τιμών σε καταναλωτικά αγαθά. Ο ίδιος σε ομιλία του έχει τονίσει τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα σούπερ-μάρκετ της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ για τη συγκράτηση των τιμών και την στήριξη του οικογενειακού εισοδήματος. Για φέτος η αλυσίδα έχει προϋπολογίσει 60 εκ. ευρώ σε μειώσεις τιμών, ενώ ήδη εξασφάλισε για το «καλάθι της νοικοκυράς» χαμηλότερες τιμές κατά 7% σε σχέση με πέρυσι.

«Έχουμε λυγίσει» «Δεν περίμενα ποτέ στην επαγγελματική μου ζωή ότι θα κυνηγούσα τους συνεργάτες μου ώστε να μην χρησιμοποιούν πολύ το αμάξι στις μετακινήσεις τους για να κερδίσουμε έστω κάτι στα διαχειριστικά μας έξοδα» λέει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος στην AGRINO, Κώστας Πιστιόλας. «Δεν γίνεται όμως διαφορετικά. Οι εταιρείες που έχουν την οικονομική δυνατότητα πρέπει να κάνουν τα πάντα να βοηθήσουν την ελληνική οικογένεια που πραγματικά έχει λυγί-

σει. Στο πλαίσιο αυτό η AGRINO θα συνεχίσει με όλες τις δυνάμεις που τις έχουν απομείνει τις έντονες προωθητικές ενέργειες -κυρίως με εκπτώσεις- που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια, δίνοντας τη δυνατότητα στους ασθενέστερους να αγοράζουν τα προϊόντα της εταιρείας. Τη διετία 2011-2012 η Agrino διέθεσε σε προωθητικές ενέργειες 2,7 εκ. ευρώ». «Δεν πάει άλλο, φθάσαμε στο κόκαλο» λέει στο Τ&Π ο Γρηγόρης Αντωνιάδης, National Communications και Media Director στην ΕΛΑΪ́Σ-UNILEVER και Vice President στο Συμβούλιο της εταιρείας. Γεγονός που κατά τον ίδιο εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί αν δει κανείς τους ισολογισμούς των εταιρειών, όπου η πλειονότητα είναι στο κόκκινο με ζημιές. «Από την άλλη, όσες εταιρείες έχουν ακόμη δυνάμεις πρέπει αναμφίβολα να βρίσκονται στο πλάι του καταναλωτή, ιδίως αυτές τις στιγμές που ο οικογενειακός προϋπολογισμός έχει εξανεμιστεί και η ανεργία έχει ξεφύγει. Όπως και τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, έτσι και φέτος η ΕΛΑΪ́Σ-UNILEVER θα κρατήσει παγωμένες τις τιμές σε όφελος του καταναλωτή. Μόνο την τελευταία τριετία, η εταιρεία μείωσε τις τιμές μεσοσταθμικά κατά 10% περίπου. Αυτό σημαίνει ότι διέθεσε περίπου 55 εκ. ευρώ -επί συνολικών πωλήσεων 550 εκ. ευρώ- πριμοδοτώντας βασικά καταναλωτικά της είδη που βρίσκονται στο καθημερινό τραπέζι του ελληνικού νοικοκυριού».

250 εκ. ευρώ για τα νοικοκυριά Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, το 2012 τα ελληνικά νοικοκυριά εξοικονόμησαν περίπου 140 εκ. ευρώ επιλέγοντας για τις αγορές τους

προϊόντα σε προσφορά, ενώ συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων πιστότητας (loyalty cards) που έχουν οι περισσότερες αλυσίδες επιβραβεύοντας τους πελάτες με δωροεπιταγές ή επιστροφές χρημάτων ανάλογα με το ύψος των αγορών, το όφελος ξεπέρασε τα 250 εκ. ευρώ. Το ΙΕΛΚΑ αναφέρει ότι οι συγκεκριμένες πρακτικές που ακολουθούν τα σούπερ-μάρκετ και οι βιομηχανίες την τελευταία διετία έχουν οδηγήσει σε εξοικονόμηση του 1,4% επί του συνόλου των αγορών των καταναλωτών για βασικά είδη. Όπως δείχνουν τα στοιχεία έρευνας σε δείγμα 2.000 καταναλωτών σε όλη τη χώρα, οι Έλληνες, προκειμένου να βρουν το φθηνότερο καλάθι αγορών, συγκρίνουν, πληροφορούνται και επιλέγουν τελικά όλο και περισσότερο τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ-μάρκετ καθώς 81% των καταναλωτών δηλώνει ότι βρίσκει περισσότερες προσφορές στα σούπερ-μάρκετ σε σχέση με άλλα καταστήματα. Περίπου 8 στους 10 (82%) αγοράζουν περισσότερα προϊόντα σε προσφορά σε σχέση με πριν την οικονομική κρίση, 80% δηλώνει ότι συγκρίνει τις τιμές ανάμεσα στα προϊόντα περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν, ενώ 6 στους 10 (62%) πλέον αναζητούν πιο εντατικά προσφορές στα προωθητικά φυλλάδια των αλυσίδων σούπερ-μάρκετ και στο Διαδίκτυο. Το 72% των Ελλήνων δηλώνουν ότι θα διατηρήσουν τη συνήθεια και αφού ξεπεραστεί η κρίση, δείχνοντας τη διαχρονικότητα αυτής της καταναλωτικής τάσης.

t&π

ασφαλεια

4 ειδικοί απαντούν για το HACCP Είναι ασφαλή τα ελληνικά τρόφιμα ή όχι πια;

56 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

Στις ερωτήσεις καλούνται να απαντήσουν οι: • Ρόδιος Γαμβρός Διετέλεσε Διευθυντής Διαχείρισης Ποιότητας Νότιας Ευρώπης στη Nestle. Εδώ και 2 χρόνια είναι σύμβουλος σε εταιρείες τροφίμων και εκπαιδευτής σε σεμινάρια προσωπικού. • Στέφανος Κιρκαγασλής Διετέλεσε Διευθυντής Διαχείρισης Ποιότητας στη Γιώτης ΑΕ, επιθεωρητής στον Eurocert και τελευταία στην ομάδα εσωτερικών επιθεωρήσεων της Κraft για εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. • Θάνος Μιχαηλίδης Υπεύθυνος Διαχείρισης Ποιότητας στην AgroSpeCom και επιθεωρητής συστημάτων για τη Lloyds & Certification International. • Βασίλης Σωτηρούδας Διευθυντής της AgroSpeCom. Έ χει διατελέσει Επιθεωρητής συστημάτων για πολλούς φορείς πιστοποίησης.

t&π

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

ελληνική οικονομία ασφυκτιά κάτω από μνημόνια, ύφεση, ανεργία και έλλειψη χρήματος στην αγορά. Οι κανόνες υγιεινής, ασφάλειας, ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης εφαρμόζονται; Μήπως η οικονομική δυσπραγία αποτελεί δικαιολογία για την αναστολή των προληπτικών μέτρων ή μέρους αυτών; Είναι ασφαλή τα ελληνικά τρόφιμα ή όχι πια;

1. Σε μια οικονομία που παραπαίει,

αξίζει μια βιομηχανία τροφίμων που δεν κάνει εξαγωγές να στηρίζει τα συστήματα ποιότητας ή οι πελάτες πλέον κοιτάνε μόνο την τιμή του προϊόντος;

Γαμβρός: Κατ’ αρχήν η ασφάλεια του προϊόντος δεν έχει να κάνει με την οικονομική κατάσταση, είναι μια διαρκής δέσμευση η οποία πρέπει να τηρείται ευλαβικά. Η επώνυμη βιομηχανία τροφίμων είναι προσηλωμένη σε αυτή τη δέσμευση. Όσον αφορά τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά ποιότητας, η πραγματικότητα με την οποία είναι αντιμέτωπες οι επιχειρήσεις είναι «απαιτητικοί» καταναλωτές που επιλέγουν με κριτήριο την τιμή αλλά περιμένουν να μείνουν ικανοποιημένοι κι από την ποιότητα. Συνεπώς αυτός που θα κατορθώσει να έχει ικανοποιητική ποιότητα με χαμηλή τιμή έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στο σημείο αυτό ο ρόλος της ποιότητας γίνεται πιο κρίσιμος και απαιτητικός. Πρέπει να στοχεύει στην τήρηση των προδιαγραφών με το χαμηλότερο κόστος. Για το λόγο αυτό, η μείωση του κόστους ποιότητας, αλλά και η βελτιστοποίηση της λειτουργίας διεργασιών, αποκτά πρωτεύουσα σημασία. Ο ρόλος της ποιότητας μέσα στην επιχείρηση γίνεται πιο απαιτητικός και γι’ αυτό πιο περίπλοκος. Αυτοί που θα το καταφέρουν θα υπάρχουν και μετά την κρίση. Κιρκαγασλής: Σαφώς και αξίζει! Πράγματι, η κρίση δείχνει να έχει προκαλέσει χαλάρωση της εφαρμογής των συστημάτων ποιότητας σε μια μειοψηφία επιχειρήσεων του κλάδου καθώς απαιτεί κάποιο κόστος (κόστος ανθρώπων, αναλύσεων, ελέγχων, επιθεωρήσεων). Ωστόσο, στις υπόλοιπες επιχειρήσεις το κόστος αυτό έχει ενσωματωθεί στα ανελαστικά τους κόστη διότι η εκ βαθέων εφαρμογή συστημάτων ποιότητας έχει δείξει τα μακροπρόθεσμα οφέλη της

στην εξοικονόμηση κόστους μιας επιχείρησης. Ο σωστός προσδιορισμός διεργασιών, ο καθορισμός δεικτών παρακολούθησης, η τοποθέτηση στόχων για κάθε δείκτη είναι σίγουρα μια βασική απαίτηση των συστημάτων ποιότητας. Άλλα πώς θα σας φαινόταν αν η επίτευξη του στόχου του δείκτη μιας διεργασίας συνδεόταν με την αμοιβή του ιδιοκτήτη της διεργασίας (process owner); Η εφαρμογή μεθόδων στατιστικού ελέγχου διεργασιών (SPC) στο καθαρό βάρος των τελικών προϊόντων μιας βιομηχανίας που εργάστηκα στο παρελθόν απέφερε εξοικονόμηση σημαντικού κόστους για την εταιρεία. Μεθοδολογίες σχεδιασμού πειραμάτων (factorial designs, response surface methodology) μπορούν να μειώσουν κόστη σε ένα τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης και όχι μόνο. Όμως, πέρα από την επιφανειακή εφαρμογή για να πάρουμε το πιστοποιητικό, μόνο η βαθιά γνώση των συστημάτων ποιότητας μπορεί να εξοικονομήσει κόστος σε μια επιχείρηση. Μιχαηλίδης: Εκτός από την ανταγωνιστική τιμή ενός προϊόντος, μια ακόμα βασική προϋπόθεση για την επιβίωσή του στην αγορά είναι τα σταθερά χαρακτηριστικά της ποιότητας του. Μια επιχείρηση για να αντέξει στην κρίση, εκτός από μείωση των περιττών εξόδων και επένδυση σε καινοτόμα προϊόντα, βασικό είναι να λειτουργεί και να παράγει με τυποποιημένες διαδικασίες. Τα συστήματα ποιότητας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επίτευξη των παραπάνω. Σωτηρούδας: Οι καταναλωτές όντως πλέον κοιτάνε πρώτα την τιμή του προϊόντος, όμως αν βρουν κάποιο ελάττωμα, εν μέσω κρίσης περισσότερο από ποτέ, θα θυμώσουν και θα απαιτήσουν αποζημίωση. Δυστυχώς πολλές επιχειρήσεις κόβουν από το budget της ποιότητας. Αυτές είναι οι επιχειρήσεις που ποτέ δεν είχαν πιστέψει στην αξία της ποιότητας και την υιοθετούσαν από ανάγκη. Η ιστορία έχει δείξει ότι όλοι κάποτε μαθαίνουμε την αξία της ποιότητας και κάποιοι με απότομο τρόπο.

ναι κληρονομικό προνόμιο κανενός. Είναι μέρος συνέπειας και στρατηγικής. Σίγουρα σε πιο οργανωμένες υποδομές ορισμένα θεωρούνται αυτονόητα αλλά αυτό απλά αυξάνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων (διοικητικό κόστος). Κιρκαγασλής: Η εφαρμογή συστημάτων HACCP στην Ελλάδα δεν υστερεί σε τίποτα από την αντίστοιχη εφαρμογή σε χώρες της βόρειας Ευρώπης. Μπορώ να πω ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η γνώση στελεχών της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων είναι μακράν μπροστά. Μιχαηλίδης: Στη χώρα μας τείνουμε να έχουμε τα δυο άκρα: επιχειρήσεις (συνήθως μεγάλες) που έχουν υιοθετήσει και εφαρμόσει εδώ και καιρό πλήρως τις αρχές του HACCP και επιχειρήσεις (συνήθως μικρές) που βρίσκονται ακόμα στο αρχικό στάδιο εφαρμογής του. Ο Κανονισμός 852/2004 (άρθρο 5, παρ. 5) αναφέρει ότι οι μικρές επιχειρήσεις, ανάλογα με τη φύση, το μέγεθος της παραγωγής και τη δυναμικότητά τους, μπορούν να εφαρμόζουν τις αρχές του HACCP με την απαιτούμενη ευελιξία. Το «κρίσιμο σημείο» είναι αυτή η ευελιξία να ορίζεται με συγκεκριμένες απαιτήσεις ανά κατηγορία επιχειρήσεων, με σκοπό να αποφεύγονται οι περιπτώσεις αθέμιτου ανταγωνισμού καθώς να ωφελούνται και οι καταναλωτές. Με τη νέα υγειονομική διάταξη (Υ1γ/Γ.Π/οικ. 96967 Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών και άλλες διατάξεις) επιχειρείται να μπουν σε μια σειρά οι απαιτήσεις για κάθε κατηγορία επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών. Σωτηρούδας: Υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις τροφίμων που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τους Βορειοευρωπαίους -ίσως το αντίστροφο μάλιστα! Υπάρχουν όμως και μικρές

2. Πόσο σοβαρά εφαρμόζονται εδώ τα συστήματα HACCP σε σχέση με τη βόρεια Ευρώπη; Γαμβρός: Έχοντας εκτεθεί σε όλη μου την καριέρα σε πολυεθνικό περιβάλλον και κάνοντας αναγκαστικά τις συγκρίσεις, πιστεύω ότι η απάντηση σχετίζεται με την οργάνωση και την κουλτούρα της επιχείρησης και όχι με γεωγραφικά κριτήρια. Η σωστή ή ελλιπής εφαρμογή δεν εί-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 /57

t&π

ασφαλεια

εταιρείες με άγνοια νομοθεσίας και κινδύνου. Παρότι γίνονται έλεγχοι από τις αρχές, συνεχίζουν να επιβιώνουν πολλές τέτοιες. Στη βόρεια Ευρώπη αυτό είναι δύσκολο καθώς οι σαρωτικοί έλεγχοι και η πιο αυστηρή κουλτούρα εξαφανίζουν τέτοιες τάσεις. Έχουμε διαφορά νοοτροπίας: ο Νεοέλληνας πιστεύει ότι εύκολα μπορεί να την γλιτώσει ενώ ο Βορειοευρωπαίος δύσκολα ρισκάρει.

Αφού οι μεγάλες εταιρείες έχουν συχνά πολύ αυστηρά συστήματα αυτοεπιθεώρησης και αυτοαξιολόγησης, τι χρησιμότητα έχουν τα πιστοποιητικά ISO; 3.

Γαμβρός: Είναι αλήθεια ότι οι επιχειρήσεις τροφίμων αναπτύσσουν και εφαρμόζουν αυστηρά συστήματα αυτοελέγχου. Για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτό είναι ανάγκη και απαίτηση του καταναλωτή ενώ για την ασφάλεια των τροφίμων νομική υποχρέωση (ο Καν 178/2002 λέει ότι η ευθύνη για την ασφάλεια ανήκει στις επιχειρήσεις). Η χρησιμότητα του πιστοποιητικού τύπου ISO από μόνη της είναι αμφιλεγόμενη. Η χρησιμότητα όμως της ανάπτυξης και συνειδητής εφαρμογής του προτύπου πρέπει να αποτελέσει άξονα βελτίωσης εσωτερικών διαδικασιών και εφαρμογής της λογικής της συνεχούς βελτίωσης. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά του «παίρνω πιστοποιητικό» από το «εφαρμόζω ISO». Κιρκαγασλής: Στη σημερινή αγορά, τα πιστοποιητικά τύπου ISO είναι market-driven, δεν μπορείς να πουλήσεις αν δεν τα έχεις. Παρότι τα συστήματα αυτοαξιολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων είναι συνήθως πιο αυστηρά από τις επιθεωρήσεις που κάνουν οι φορείς πιστοποίησης, ο αγοραστής απαιτεί την έξωθεν αντικειμενική και αμερόληπτη μαρτυρία ενός διαπιστευμένου φορέα πιστοποίησης ώστε σε οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει να μπορεί να αποδείξει ότι έλαβε κάθε μέτρο που είχε στη διάθεσή του προκειμένου να διασφαλίσει την αγορά του και να αποποιηθεί της ευθύνης του προβλήματος που πιθανώς προκύψει στο μέλλον. Μιχαηλίδης: Τα πιστοποιητικά τύπου ISO αποτελούν προαπαιτούμενο και συνάμα ένα ισχυρό χαρτί για τις πωλήσεις, ειδικά για το εξωτερικό. Επίσης βελτιώνουν την εικόνα της επιχείρησης προς το καταναλωτικό κοινό. Βοηθούν όμως ταυτόχρονα και στη διατήρηση του υψηλού επιπέδου ετοιμότητας της επιχείρησης, καθώς η επιθεώρηση από κάποιον τρίτο εμποδίζει τη δημιουργία «ρουτίνας» στα συστήματα ποιότητας

58 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

και έτσι μειώνει τις πιθανότητες αποτυχίας των συστημάτων. Σωτηρούδας: Τα πιστοποιητικά ISO δεν έχουν μέλλον σε καλά οργανωμένες οικονομίες. Οι επιχειρήσεις θα βασιστούν σε επιθεωρήσεις δευτέρου μέρους και μόνο από επιθεωρητές που εμπιστεύονται.

4. Είναι ασφαλή τα ελληνικά τρόφιμα ή όχι πια;

Γαμβρός: Είναι μύθος ότι «λόγω της κρίσης δεν προσέχουν την ασφάλεια». Η ασφάλεια των τροφίμων είναι αδιαπραγμάτευτη και τα συστήματα εφαρμογής της είναι πια μέρος της κανονικής λειτουργίας των επιχειρήσεων. Δεν δημιουργούν επιπλέον κόστος και συνεπώς δεν βλέπω γιατί να επηρεάζονται αρνητικά. Αντίθετα οι καταναλωτές έγιναν πιο προσεκτικοί και απαιτητικοί και αντιδρούν πιο εύκολα και πιο έντονα. Κιρκαγασλής: Σαφώς και είναι. Σε αρκετές επιχειρήσεις, η κρίση μπορεί να έχει συρρικνώσει κόστη όπως αμοιβές προσωπικού σε τμήματα ελέγχου ποιότητας, αναλύσεις σε εξωτερικά εργαστήρια και διακριβώσεις οργάνων, ωστόσο η συρρίκνωση αυτή στον πλείστο αριθμό εταιρειών έχει γίνει ορθολογικά, στη βάση μιας ανάλυσης επικινδυνότητας. Εξάλλου, το ισχυρό πλέγμα ελέγχων των αρχών (ΕΦΕΤ, ΓΧΚ), αλλά και το ύψος των προστίμων που επιβάλλονται δεν αφήνουν πολλά περιθώρια στους παραγωγούς τροφίμων, ειδικά σε τέτοιες εποχές. Μιχαηλίδης: Τα ελληνικά τρόφιμα είναι ασφαλή. Άλλωστε κανένα διατροφικό σκάνδαλό δεν ξεκίνησε από την Ελλάδα. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας έτσι ώστε στα θέματα υγιεινής να μικραίνει ακόμα περισσότερο η ψαλίδα μεταξύ μεγάλων και μικρών. Επιχειρήσεις, εξωτερικοί συνεργάτες-επιστήμονες και αρμόδιες αρχές ελέγχου πρέπει να συνεργαστούν αρμονικά για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Σωτηρούδας: Τα ελληνικά τρόφιμα είναι λιγότερο ασφαλή από ότι προ κρίσης διότι γίνεται προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων χωρίς το κριτήριο της ασφάλειας. Συνήθως η μείωση δαπανών γίνεται από το τμήμα προμηθειών με ελάχιστη συμμετοχή του τμήματος Ποιότητας. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν εταιρείες που στέλνουν «πιστοποιητικά» χωρίς να κάνουν πραγματικές εφαρμογές. Αναφέρομαι σε εργαστήρια αναλύσεων, σε απεντομώσεις, σε διακριβώσεις και επιθεωρήσεις. Δυστυχώς πολλές επιχειρήσεις επιλέγουν την «μαϊμού» υπηρεσία εν γνώσει

τους ή και εν αγνοία τους στον βωμό της «φθηνότερης προσφοράς».

5. Tι ρόλο παίζει η επιλογή

Συμβούλου και Φορέα Πιστοποίησης για την καλύτερη εφαρμογή των συστημάτων;

Γαμβρός: Aυτό που μετράει όλο και περισσότερο είναι η ουσία και όχι ο τύπος. Με το τέλος των εύκολων χρηματοδοτήσεων έρχεται και το τέλος των πιστοποιήσεων για τον τύπο. Όποιος έχει λεφτά για πέταμα μπορεί ακόμη να το κάνει. Είναι όμως σημαντικό οι επιχειρήσεις να αναζητούν όχι τη συμβουλευτική υπηρεσία/πιστοποίηση με την φθηνότερη τιμή, αλλά εκείνη που θα δώσει προστιθέμενη αξία στο προϊόν τους και θα βελτιστοποιήσει τις διεργασίες της επιχείρησης μειώνοντας το κόστος και εισάγοντας την κουλτούρα της διαρκούς βελτίωσης. Οι σύμβουλοι και φορείς πιστοποίησης που μπορούν να αναρτούν στην ιστοσελίδα τους δηλώσεις τύπου «αν ενδιαφέρεστε απλά για πιστοποιητικό μην έρχεστε σε εμάς» είναι αυτοί που θα έχουν λόγο ύπαρξης στο μέλλον. Κιρκαγασλής: Κάθε σύμβουλος έχει τη δική του εμπειρία και τη δική του ευθύνη να προσθέσει προστιθέμενη αξία στην επιχείρηση που αναλαμβάνει. Το ίδιο ισχύει και για τον επιθεωρητή. Και οι δύο έχουν ένα ευρύτατο φάσμα εμπειρίας από διάφορους κλάδους της παραγωγικής δραστηριότητας με αποτέλεσμα να μπορούν να δώσουν προστιθέμενη αξία και να βοηθήσουν στη βελτίωση των συστημάτων. Το θέμα είναι να μπορέσει η επιχείρηση να διαλέξει μέσα από την πληθώρα συμβούλων και φορέων πιστοποίησης εκείνους που είναι πραγματικά ικανοί και έχουν γνώση που να μπορεί να τους βοηθήσει, όχι μόνο για να πάρουν ένα πιστοποιητικό να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά και να τους προσφέρει μια υπηρεσία τεχνικών ποιότητας που μακροπρόθεσμα θα τους επιφέρει μείωση κόστους παραγωγής με την εφαρμογή τεχνικών SPC, Six-Sigma, Response surface methodology κ.ά. Μιχαηλίδης: Σε κάθε συνεργασία σημαντικό ρόλο παίζουν όλοι οι συνεργαζόμενοι και θα τολμούσα να πω ότι η κάθε πλευρά αντανακλά την ποιότητα και των άλλων πλευρών. Σωτηρούδας: Το πρότυπο είναι απλά το εργαλείο. Με το ISO 22000 στα χέρια, μια δυνατή ομάδα με αποφασισμένη επιχείρηση, σύμβουλο με γνώσεις και αυστηρό επιθεωρητή μπορεί να πετύχει το άριστο. Όταν όμως όλοι οι συμμετέχοντες είναι ανεπαρκείς...

Mπλε Κάδος.

Δώρο στην Ανακύκλωση. Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) οργανώνει το εγκεκριμένο από τις αρμόδιες αρχές Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης για τα απόβλητα συσκευασίας (ΣΕΕΔ –Ανακύκλωση), το γνωστό Σύστημα των Μπλε Κάδων.

Η δύναμη του Συστήματος είναι η ουσιαστική στήριξη πάνω από 1.720 επιχειρήσεων, που είναι ήδη συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ και σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για την ανακύκλωση των συσκευασιών των προϊόντων τους. Σε αυτές τις επιχειρήσεις, από τις οποίες προέρχονται αποκλειστικά οι πόροι της, ανήκει η πλειονότητα των συσκευασιών που διατίθενται στην ελληνική αγορά και αποδεικνύεται έτσι η ευρεία αποδοχή και υποστήριξη που έχει το Σύστημα της ΕΕΑΑ από την επιχειρηματική κοινότητα. Το έργο της ΕΕΑΑ, με τους 138.000 κάδους και τα 400 οχήματα που έχουν δοθεί στους Δήμους καλύπτοντας το 82% του πληθυσμού της Ελλάδας, αλλά και οι σχεδόν 450.000 τόνοι ανακυκλώσιμων υλικών (συσκευασίες από χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, λευκοσίδηρο, γυαλί και χαρτί εντύπων) που αξιοποιούνται κάθε χρόνο από τις δραστηριότητές της, αναδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του Συστήματος. Μέσα από τη λειτουργία του Συστήματος, τα υλικά επιστρέφουν στον κύκλο παραγωγής, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην αποτελεσματική διαχείριση των απορριμμάτων και στην προστασία του περιβάλλοντος. Με τη συμμετοχή τους στην ΕΕΑΑ, η ελληνική βιομηχανία και το εμπόριο δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για την προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών στη χώρα μας και τα περιβαλλοντικά οφέλη που αυτή συνεπάγεται και μάλιστα με κόστος από τα χαμηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θέλετε να μάθετε πού πηγαίνουν τα υλικά μετά τον μπλε κάδο;

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ Ελληνική συμμετοχή στην PLMA

Skinos Mediterranean Cocktails Challenge 2013 Ο τελικός του Skinos Mediterranean Cocktails Challenge 2013 διεξήχθη στο Hytra bar restaurant με 7 φιναλίστ bartenders (4 από την Ελλάδα και 3 από Κύπρο, Λίβανο και Τουρκία) να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό διεκδικώντας το εισιτήριο για το κορυφαίο cocktail event «Tales of Cocktail» στη Νέα Ορλεάνη. Νικητής ο Γιώργος Μεγαλοκονόμος, head bartender του μπαρ Think+ στο Χαλάνδρι, με το signature cocktail του, South of Heaven, με Skinos, Cocchi Americano, Fernet Branca και bitters από σέλερι. Τη δεύτερη θέση κατέκτησε ο Βασίλης Κυρίτσης του The Gin Joint και την τρίτη ο Ζάχος Κυρίτσης από το bar Ten στη Λαμία.

Νέο «πράσινο» καπάκι από την TETRA PAK Η Tetra Pak λανσάρει το καινοτόμο καπάκι LightCap 30™ για την παραγωγή του οποίου χρησιμοποιείται πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE) από παράγωγα ζαχαροκάλαμου που είχε πρωτοπαρουσιαστεί στην έκθεση Anuga FoodTec 2012. Το λαν-

60 / ΙΟΥΛΙΟΣ 2013

σάρισμα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ανάπτυξης της εταιρείας με γνώμονα το μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα κατά την παραγωγή των προϊόντων της, χρησιμοποιώντας υλικά από ανανεώσιμες πηγές. «Με το LightCap 30™, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προς την εκπλήρωση του στόχου μας να διαθέτουμε συσκευασίες που θα παράγονται αποκλειστικά από ανανεώσιμα υλικά και επομένως με μηδενικά απορρίμματα για το περιβάλλον. Το νέο προϊόν αποδεικνύει τη δέσμευση μας για συνεχή περιβαλλοντική καινοτομία και για διάθεση φιλικών προς το περιβάλλον συσκευασιών σε πελάτες, εμπόρους και καταναλωτές» δήλωσε ο Διευθυντής Περιβαλλοντικής Καινοτομίας Προϊόντων της Tetra Pak, Erik Steijger. www.tetrapakhellas.gr

Η PLMA’s World of Private Label πραγματοποιείται σε ετήσια βάση εδώ και 27 χρόνια στο Άμστερνταμ παρουσιάζοντας τις εξελίξεις του κλάδου της ιδιωτικής ετικέτας σε επίπεδο προϊόντων και συσκευασιών και προσελκύοντας το ενδιαφέρον λιανεμπόρων, χονδρεμπόρων, εισαγωγέων, εκπροσώπων σούπερ-μάρκετ της παγκόσμιας αγοράς. Στη φετινή PLMA συμμετείχαν 42 χώρες με εθνικά περίπτερα, στα οποία παρουσιάστηκαν περισσότερες από 70.000 κατηγορίες προϊόντων κεντρίζοντας το ενδιαφέρον πάνω από 10.000 εμπορικών επισκεπτών. Στο ελληνικό περίπτερο έκτασης 144τμ, παρουσίασαν τα προϊόντα τους 11 επιχειρήσεις από τον κλάδο των τροφίμων, οι οποίες είχαν την ευκαιρία να διερευνήσουν τις δυνατότητες συνεργασίας τους με τους επισκέπτες της έκθεσης. Tην ελληνική συμμετοχή στη σημαντικότερη παγκοσμίως διεθνή έκθεση του τομέα της ιδιωτικής ετικέτας διοργάνωσε ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου. www.hepo.gr

Drink Pink Δώδεκα γνωστά οινοποιεία της χώρας συμμετέχουν στην πρωτοποριακή καμπάνια Drink Pink 2013 για την προώθηση του ροζέ κρασιού στην εγχώρια αγορά. Από τα μέσα Μαΐου και καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, το ροζέ κρασί βρίσκεται στην επικαιρότητα της κοινωνικής δικτύωσης και της κατανάλωσης σε κάβες, wine bar, εστιατόρια και σε άλλα σημεία όπου συχνάζουν φίλοι του κρασιού, καθώς διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα κατανάλωσής του στη χώρα δεν ανταποκρίνονται στην ιδιαίτερα υψηλή ποιότητα των ελληνικών ερυθρωπών οίνων. «Το ροζέ, ως τύπος κρασιού, ανταποκρίνεται άριστα στις καλοκαιρινές ανάγκες των οινόφιλων, δεδομένου του κλίματος της χώρας, της κουζίνας και του τρόπου ζωής μας», δήλωσε ο Στέλλιος Μπουτάρης

του κτήματος Κυρ-Γιάννη που συμμετέχει στην ενέργεια. Η καμπάνια Drink Pink εστιάζει στις δύο οινικές τάσεις που κυριαρχούν σήμερα στην Ελλάδα: το διαδίκτυο και τα wine bar, ο αριθμός των οποίων πολλαπλασιάζεται διαρκώς. Με αφετηρία μία πλούσια σε πληροφορίες ιστοσελίδα και τα πιο γνωστά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η καμπάνια Drink Pink ενημερώνει το κοινό για τις αρετές και τις ιδιαιτερότητες των ροζέ κρασιών, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δοκιμάσουν σε τιμές προσφοράς σε επιλεγμένες κάβες και γνωστά wine bar και εστιατόρια της Αθήνας. Τα 12 ροζέ που μετέχουν στην καμπάνια Drink Pink προέρχονται από τα οινοποιεία Αβαντίς, Boutaris, Δρυόπη, Καραμήτρου, Κυρ-Γιάννη, Μέγα Σπήλαιο, Σεμέλη, Οινοφόρος, Σιγάλας, Σκούρας, Tsantalis και Χατζημιχάλης. www.drinkpink.gr

Απολογισμός ΟΠΕ: Ιανουάριος-Μάιος 2013 Ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου σε πείσμα των καιρών εξακολουθεί να στηρίζει την ελληνική εξωστρέφεια. Παρά τη μείωση του μόνιμου προσωπικού του και τη μειωμένη χρηματοδότηση, οι δράσεις που έχουν προγραμματιστεί για το 2013 πραγματοποιούνται απρόσκοπτα και άρτια. Μέσα στο Α’ πεντάμηνο ο ΟΠΕ έχει διοργανώσει την επίσημη ελληνική συμμετοχή σε 24 διεθνείς εκθέ-

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ σεις για 12 κλάδους, έχει πραγματοποιήσει 3 επιχειρηματικές αποστολές σε Σ. Αραβία, Ιορδανία και Βέλγιο και in-store προωθητικές ενέργειες τροφίμων και ποτών στην Πορτογαλία ενώ συνεχίζει να οργανώνει ενημερωτικές ημερίδες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο και Μυτιλήνη για διάφορες αγορές-στόχους. Μέχρι το τέλος του 2013 ο ΟΠΕ έχει προγραμματίσει τη συμμετοχή του σε επιπλέον 20 διεθνείς εκθέσεις και προγραμματίζει αποστολές σε χώρες-στόχους με κύριους κλάδους ενδιαφέροντος τα δομικά υλικά και τα τρόφιμα-ποτά. Το 2012, παρά τις αντιξοότητες, ο ΟΠΕ αύξησε κατά 34,3% τον αριθμό των ελληνικών συμμετοχών σε διεθνείς εκθέσεις με ανάλογη αύξηση 40,1% στον αριθμό των συμμετεχουσών επιχειρήσεων και 20,2% στην εκθεσιακή επιφάνεια, ενώ σύμφωνα με τα Αποτελέσματα Χρήσης του Οργανισμού, σημείωσε κερδοφορία 2.255.290 ευρώ. www.hepo.gr

H CHEP με την Κρι Κρι & τη Mοndelez International Η Chep ανακοίνωσε ότι η Κρι Κρι επέλεξε να μεταβεί από το σύστημα ανταλλαγής λευκών παλετών στο σύστημα εκμίσθωσης παλετών της Chep. Η σύμβαση καλύπτει τις ανάγκες της Κρι Κρι στις δραστηριότητες παραγωγής, αποθήκευσης και picking των προϊόντων, τη διανομή στην Ελλάδα και τις εξαγωγές προς Ευρώπη και Βαλκάνια. Η Κρι Κρι θα επωφεληθεί από τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα της κοινής χρήσης του εξοπλισμού παλετών υλοποιώντας τη δέσμευσή της για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός της. Παράλληλα ανακοινώθηκε ότι και η Mondelez International

υπέγραψε τριετή ανανέωση συμβολαίου για εκμίσθωση παλετών Chep στη Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη για περισσότερες από 7 εκατομμύρια μεταφορές παλετών ετησίως. Ο Oliver Cofler, European Logistics Operations Director της Mondelez, δήλωσε: «Η Chep διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο στην Ευρώπη, το οποίο είναι πλήρως εναρμονισμένο με τη δική μας στρατηγική logistics και τα σχέδια ανάπτυξης της εταιρείας μας». www.chep.com/gr

Χρυσό για το Δάκρυ του Πεύκου στο Decanter Wine Awards Χρυσό για τον Στέλιο Κεχρή για δεύτερη φορά στην καριέρα του και στην ιστορία της ρετσίνας γενικότερα, στο διεθνή διαγωνισμό που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως και όπου συμμετείχαν 14.362 κρασιά από όλο τον κόσμο τα οποία έκριναν 219 wine experts που προσήλθαν στο Λονδίνο από 27 χώ-

ρες, εκ των οποίων 75 masters of wine και 13 masters sommeliers. Μόνο το 1,59% των διαγωνιζομένων κρασιών κατέκτησαν τη διάκριση του χρυσού, κάτι που κατατάσσει το Δάκρυ του Πεύκου ανάμεσα στα τοπ κρασιά του παγκόσμιου οινικού στερεώματος. Η ρετσίνα από την ποικιλία του ασύρτικου, διανύει φέτος την 8η εσοδεία του και έχει κατακτήσει συνολικά 25 μετάλλια σε μεγάλους διεθνής διαγωνισμούς σε όλο τον κόσμο. Στον ίδιο διαγωνισμό βραβεύτηκε με ασημένιο και η ρετσίνα «Κεχριμπάρι» από τον ίδιο παραγωγό.

Η ΑΒ Βασιλόπουλος για τους Future Leaders Η ΑΒ Βασιλόπουλος, με πίστη

t&π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ στις ικανότητες των νέων ηγετών-managers της επόμενης γενιάς, υποστηρίζει το πρόγραμμα Future Leaders ως χορηγός, αλλά και προσφέροντας τις γνώσεις και την πείρα των στελεχών της. Η Future Leaders είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2011 και δραστηριοποιείται στον κλάδο της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προσφοράς. Ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία μεγάλων επιχειρήσεων και στόχος της είναι ο εντοπισμός και η ανάδειξη νέων που βρίσκονται στο τέλος των σπουδών τους ή στην αρχή της καριέρας τους και εμπνέονται από ισχυρές κοινωνικές αρχές έτσι ώστε να αναδειχθούν στο μέλλον σε ηγέτες με προσανατολισμό και ευαισθησία σε θέματα εταιρικής υπευθυνότητας.

το κατάστημα cash & carry, έκτασης 1.700τμ, οι καταναλωτές θα μπορούν να επιλέξουν από 6.000 κωδικούς από είδη παντοπωλείου, κάβας, απορρυπαντικών, χαρτικών, καλλυντικών, οπωροπωλείου, τυροκομικών, αλλαντικών, κατεψυγμένα και γενικά είδη ψυγείου και επιλεγμένη γκάμα με είδη μη τροφίμων και αναλώσιμων. Ο Jerome Loubere τόνισε ότι «πρόκειται για απόφαση η οποία σηματοδοτεί τη στρατηγική επιλογή μας για δυναμικότερες επενδύσεις παρά την ύφεση, για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στον τομέα των πωλήσεων χονδρικής, αλλά και για την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του HoReCa με την προμήθεια αγαθών σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές».

Η Μαρινόπουλος ΑΕ και στο Cash & Carry

Μίνι έκθεση γαλλικών τροφίμων και ποτών

Νέο κύκλο επενδύσεων, με επίκεντρο αυτή τη φορά την αγορά του cash & carry, υλοποίησε η Μαρινόπουλος ΑΕ στις 26 Ιουνίου εγκαινιάζοντας το πρώτο κατάστημα χονδρικής με έδρα την Πυλαία Θεσσαλονίκης. Σε πρώτη φάση το δίκτυο cash & carry της αλυσίδας θα συμπεριλάβει άλλα 4 καταστήματα χονδρικής σε Αθήνα, Τρίκαλα, Χανιά και Θεσσαλονίκη. Η απόφαση της Μαρινόπουλος ΑΕ να επενδύσει στη συγκεκριμένη αγορά εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική της για περαιτέρω εδραίωσή της στο εμπόριο, ενώ τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν τα πρώτα δύο χρόνια περιλαμβάνονται στο επενδυτικό πλάνο της τριετίας 2012– 2014 συνολικού ύψους 250 εκ. ευρώ που ανακοίνωσε η αλυσίδα στο τέλος του 2012. Στο πρώ-

Στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Γαλλικής Γαστρονομίας www. sogallika.gr, το Εμπορικό Τμήμα -UBIFRANCE της Γαλλικής Πρεσβείας διοργάνωσε στα τέλη Μαΐου μίνι έκθεση γαλλικών τροφίμων και ποτών στον εκπαιδευτικό όμιλο Le Monde. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, που απευθύνθηκε στους επαγγελματίες του κλάδου και στον Τύπο, έγι-

νε παρουσίαση και γευσιγνωσία γαλλικών προϊόντων και 3 σεμινάρια από της εταιρείες Cafés Richard, Eurofood Quality και Rougié. Eκθέτες: Bovillage, Delifrance, Eurofood Quality, Manon Café-Cafés Richard, Pernod Ricard, Rémy CointreauKaroulias, Rougié-Degustibus.

H Coca-Cola στα Europa Nostra 2013 Η Coca-Cola ήταν ανάμεσα στους Επίσημους Υποστηρικτές (Congress Supporters) του 50ου Επετειακού Συνεδρίου και της Τελετής Απονομής των Βραβείων Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς Europa Nostra 2013 αναγνωρίζοντας τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ελπίδα που μπορεί να εμπνεύσει ώστε να πιστέψουμε σε ένα καλύτερο αύριο. Η τελετή βράβευσης των 30 έργων που διακρίθηκαν το 2013 ώστε να αναδειχθούν και να διαφυλαχθούν οι πολιτιστικοί θησαυροί της Ευρώπης, πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας και του επιχειρηματικού και καλλιτεχνικού κόσμου. Τα βραβεία απένειμαν η Επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας της ΕΕ,

Δέσποινα Λυκομήτρου, Νάσος Λέζος και Σοφία Κυλίφη, Διευθύντρια Επικοινωνίας Προϊόντων Coca-Cola.

Ανδρούλλα Βασιλείου, και ο παγκοσμίου φήμης τενόρος και Πρόεδρος της Europa Nostra, Maestro Placido Domingo, με τη χώρα μας να αποσπά δύο από αυτά. www.facebook.com/ reasonstobelieve.gr

Η Βizerba στην IFFA 2013 Η παγκόσμια έκθεση IFFA για τη βιομηχανία του κρέατος που διεξάγεται κάθε 3 χρόνια πραγματοποιήθηκε 4-9 Μαΐου στην Φρανκφούρτη. Η Bizerba ήταν εκεί για να παρουσιάσει τις πιο καινοτόμες προτάσεις της σε εξοπλισμό, λογισμικό και υπηρεσίες, όπως τη νέα GLM-Ι evo, τη ναυαρχίδα στις βιομηχανικές ετικέτες με προώθηση που φτάνει τα 200 πακέτα το λεπτό. Στην γκάμα των βιομηχανικών λύσεων προστέθηκαν νέοι ελεγκτές βάρους (Checkweighers) για λειτουργία σε δύσκολο περιβάλλον με αυξημένη υγρασία και νερό. Στον τομέα των Multimedia Scale παρουσιάστηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως το πρωτοπόρο ζυγιστικό σύστημα Κ-Class (KH II). To νέο εξελιγμένο λογισμικό RetailPowerScale παντρεύει τις παλαιότερες με τις νεότερες σειρές multimedia scales της Bizerba. Τα πρωτοπόρα συστήματα επεξεργασίας τροφίμων για τα καταστήματα λιανικής σχεδιάστηκαν με προσήλωση στην άριστη λειτουργία και επεξεργασία του τροφίμου, την ύψιστη υγιεινή που εξασφαλίζει η τεχνολογία Ceraclean και την ασφαλή χρήση. Όλα τα προϊόντα χαρακτηρίζει η λειτουργία με μέγιστη απόδοση και ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση με σεβασμό στο περιβάλλον. Στην IFFA 2016, η Bizerba θα γιορτάσει τα 150 χρόνια της.

t&π

EYΡΕΤΗΡΙΟ AGRINO PYZI 6, 54 AGROLAB S.A. *62 46 BARILLA HELLAS BIZERBA HELLAS ΕΜΠΟΡΙΚΗ Ε.Π.Ε. 60 BRAVO BIOMΗΧΑΝΙΑ ΚΑΦΕΔΩΝ Α.Ε. 6 CAIR S.A. 40 CARREFOUR ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ A.E. *23, 46, 54, 60 CAVINO Α.Ε. 40 CHEP ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. 60 COCA COLA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΣ Α.Ε. *3, 60 CONCEPTS Ε.Π.Ε. 60 DANONE ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε. 46 DELIFISH A.E. 18 DIAGEO HELLAS Α.Ε. 46 LIDL HELLAS & ΣΙΑ Ο.Ε. *7, 46 METRO MY MARKET 54 MONDELEZ INTERNATIONAL 60, *Γ Εξωφύλλου *Β Εξωφύλλου NUTRIA A.E. SEPTEM 28, *61 SOPEXA A.E. *5 TETRA PAK HELLAS 60 UNILEVER HELLAS Α.Ε.Β.Ε. 6 ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Χ. - ΚΑΛΠΑΚΙΔΟΥ Κ. Ο.Ε. *52 ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 46 ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ 46, 54, 60 ΒΙΑΛΚΟ 18 ΒΙΚΟΣ Α.Ε. *16 ΓΕΙΤΟΝΑΣ B. & ΣΙΑ O.E. 18 ΔΩΡΙΚΗ ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ - ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΚΕΧΡΗ 60 Ε.Α.Σ. ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ 40 ΕΛΑΙΣ - UNILEVER Α.Ε. 54 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ *59 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ Α.Ε. 28 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ο.Π.Ε. Α.Ε. 60 Ζ. ΜΠΟΡΑΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. 36 ΖΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 28 ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Α.Ε. 28 ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ 28 ΙΩΝΙΚΗ ΣΦΟΛΙΑΤΑ Α.Ε. 46 ΚΑΛΛΑΣ - ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.Ε. *8, *33 ΚΑΛΛΟΝΗ A.E. 18 ΚΑΤΩΓΙ & ΣΤΡΟΦΙΛΙΑ Α.Ε. 40 ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΕΠΕ 28 ΚΟΥΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. 28 ΚΡΙ - ΚΡΙ Α.Ε. 60 ΚΤΗΜΑ ΓΚΛΙΝΑΒΟΣ - ΖΙΤΣΑΣ Α.Ε. 40 ΚΤΗΜΑ ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ 40 ΚΤΗΜΑ ΠΙΕΡΙΑ ΕΡΑΤΕΙΝΗ 40 ΚΤΗΜΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ 40 ΚΤΗΜΑ ΤΣΕΛΕΠΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε. 40 ΚΤΗΜΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ 40 ΚΤΗΜΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ 6 ΛΕΒΑ Α.Ε. 18 ΛΟΥΞ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε. *21 ΜΕΛΤΚΟ Α.Ε. *55 ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 28, *Οπισθόφυλλο ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 28 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΕΜΜ., Α.Ε. 28 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε.Ι. Α.Ε. 46 ΠΕΙΡΑΙΚΗ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 28 ΡΕΘΥΜΝΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 28 ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ I. & Σ. A.E.E. 54 ΤΣΑΝΤΑΛΗΣ, ΕΥΑΓΓ., Α.Ε. 40 ΤΣΙΛΙΛΗΣ, Κ., Α.Ε. 40 ΦΑΡΜΑ ΜΠΕΚΑ 36 ΧΑΝΣΕΝ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. *53 ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘ. A.E. *27

t&π

coming up

Τ&Π ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

κυριο θεμα Προϊόντα που αντέχουν στον χρόνο αφιερωμα Οι νέοι θησαυροί της ελληνικής γης στο μικροσκόπιο εστιαση στον κΛαΔο Φυτικά έλαια και μαγειρικά λίπη Τομάτες και τα προϊόντα τους μεΛΛον Ζέα, ένα αρχαίο δημητριακό Οι νέες τάσεις στο λιανεμπόριο οινοπνευματα Η νέα ρετσίνα Τα αρθρα Τού Τ&Π δίαβαζονΤαί Τοσο αΠο Παραγώγούσ οσο καί αΠο αγορασΤεσ. εΤσί η δίαφημίση σασ αΠοκΤα Τη μεγίσΤη αΠοΤελεσμαΤίκοΤηΤα μεσα αΠο Το μοναδίκο Περίοδίκο σΤην ελλαδα με ελεγχομενη κύκλοφορία Πού δίαβαζεΤαί αΠο ολο Τον κλαδο.

Το κλείσίμο δίαφημίσΤίκού χώρού είναί σΤίσ 22 ίούλίού. Τμημα Πώλησεών: sales@triaina.com

www.triaina.com

ANUGA 5-9 Oκτωβρίου, Κολωνία

Με 6.700 εκθέτες από 100 χώρες, είναι η μεγαλύτερη και σημαντικότερη εμπορική έκθεση στον κόσμο για τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών. Φέτος ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στο taste13 όπου κριτική επιτροπή εμπειρογνωμόνων θα επιλέξει τα πιο καινοτόμα προϊόντα (οι εκθέτες μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους έως τις 12 Σεπτεμβρίου). Στην ιστοσελίδα της έκθεσης υπάρχει μια εξαιρετική πλατφόρμα πληροφοριών για όλους τους αγοραστές και τους δημοσιογράφους. Η Anuga είναι ανοιχτή για εμπορικούς επισκέπτες μόνο. Τα εισιτήρια και οι κάρτες εκθέτη ισχύουν για μεταφορά με λεωφορεία, τραμ και τρένα στην Κολωνία και τη γύρω περιοχή. www.anuga.de, www.anuga.com

BURSA AGRICULTURE 2-6 Oκτωβρίου, Bursa, Τουρκία

MARCA BLANCA 6-7 Νοεμβρίου, Μαδρίτη

Σημείο συνάντησης των κορυφαίων εταιρειών της Τουρκίας και της Κεντρικής Ασίας όσον αφορά στον τομέα της γεωργίας (γεωργικά προϊόντα, σπορά, φυτοφάρμακα, γαλακτοβιομηχανία) και κτηνοτροφίας και του εξοπλισμού της για επαγγελματίες, προμηθευτές και αγοραστές. Συμμετέχουν 601 εταιρείες από 29 χώρες και 218.567 αγοραστές από 49 χώρες. www.bursaagriculture.com

Διεθνής έκθεση για την ιδιωτική ετικέτα που στην Ισπανία έχει μερίδιο 44% της αγοράς και αναμένεται να ανέβει κι άλλο λόγω της καλής ποιότητας των προϊόντων και της εξοικονόμησης χρημάτων που προσφέρει. Ο χώρος των τροφίμων αντιπροσωπεύεται δυνατά. www.markexpo.com