Govari 142

‫ژمارە ‪142‬‬

‫‪07705124058‬‬

‫‪truskajin@gmail.com‬‬

‫گۆڤارێكی رۆشنبیری تایبەت بە ژنانە‪ ،‬مانگانه دەردەچێت‬

‫رەژاك؛ رێكخستنەكەمان لەهیچ هێزێك‬ ‫هاوكاری وەرناگرێت‬

‫پۆلێك لە وێنەكانی ناو هۆڵی كۆنگرەی( ‪)3‬هەمینى ـ رەژاك‬

‫ژمارە‪142‬‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫لەم ژمارەدا‬

‫تر‌وسکه‬

‫گۆڤارێكی رۆشنبیری‬ ‫تایبەت بە ژنانە‪،‬مانگانه‬ ‫دەردەچێت‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژنێکی هۆشیار‌و‬ ‫رێکخستوو‪،‬‬ ‫هیوادارین كۆنگرە‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌کی‬ ‫دیموکرات‬ ‫رۆح ‌و جۆشێكی نوێی‬ ‫‪..........‬‬ ‫تێكۆشان بە خەباتی‬ ‫خا‌وه‌نی ئیمتیاز‪ :‬ئه‌ستێره‌‬ ‫عه‌بد‌ولجه‌بار‬ ‫ئازادی ژنان ببەخشێت‬ ‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬رابیعه‌ قاسم‬ ‫‪..........‬‬ ‫چاپ‪ :‬چاپخانه‌ی که‌مال‬ ‫درككردن‬ ‫تیراژ ‪1000‬‬ ‫بەراستیەكان تەنیا‬ ‫‪..........‬‬ ‫ئەركێكمان پێ‬ ‫ژماره‌ی متمانه‌ی‬ ‫دەسپێرن ئەویش‬ ‫سه‌ندیکای رۆژنامه‌نو‌وسانی بڵندكردنی ئاستی‬ ‫کوردستان‪241 :‬‬ ‫تێكۆ شا نە‬ ‫‪..........‬‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌‌و‌وتار‌و دید‌و‬ ‫بۆچوونانه‌ی له‌ تر‌وسکه‌دا‬ ‫باڵ‌وده‌بێته‌‌وه‌‪ ،‬نو‌وسه‌ر خۆی‬ ‫به‌رپرسیاره‌‬ ‫‪..........‬‬ ‫ئیمه‌یل‪:‬‬ ‫@‪www.truskajin‬‬ ‫‪gmail.com‬‬ ‫شەهید هێمای‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژ‪ 0‬ت‪07705124058 :‬‬ ‫تێكۆشانەو ئەركی‬ ‫نرخ ‪ 1500‬دینار‬

‫ئێمەیش تۆڵەی ئەوانە‬

‫بژی حكومەتی‬ ‫ژنكوژی هەرێمی‬ ‫باشووری كوردستان‪،‬‬ ‫بۆ پێشەوە‪...‬‬

‫خوداوەندی ئەم سەرزەمینە جارێكی دی لەدایك دەبێت‬ ‫ن‪ /‬ژیلەمۆ جاف‬

‫لەگەڵ ئەوەی واڵتەكەمان بێشكەی‬ ‫مرۆڤایەتی و دایكی بە كۆمەڵگەبوونە‬ ‫و راژێنەری ئەو بێشكەیەش ژنانی‬ ‫ئەم ئاو و خاكەن‪ ،‬ژنانی قژ درێژ و‬ ‫كۆڵنەدەر بوونە خوداوەندانی ئەم‬ ‫سەرزەمینە‪ .‬ئەم خاكەمان‪،‬بەداخەوە‬ ‫رۆلەیەكی لە رێدەرچوویشی بەخێو‬ ‫كــردووە كە ئەویش دەوڵــەت و‬ ‫دەسەاڵتە‪.‬‬ ‫ئێمە لە واڵتێكی بەو شێوەیەدا‬ ‫دەژین كە هەمووكەس خاوەنیەتی‬ ‫و لەهەمان كاتیشدا كەس خاوەنی‬ ‫نییە! هەمووكەس دەیەوێت شیری‬ ‫گیانی بكێشێت و كەس بەخێوی‬ ‫نــاكــات‪ .‬گەلەكەی هیچكات بە‬ ‫خــاوەن ماڵ نەناسراوە و دۆمی‬ ‫سەر خاكی خۆیەتی‪.‬‬ ‫بەاڵم گەلی كوردستان بڕیاری‬ ‫داوە كــە ببێت بــە خــۆی و بە‬ ‫هی خۆی‪ ،‬دڵ دەوڵەمەند و بە‬ ‫پرەنسیب‪ .‬ژن‪ ،‬ئەمجارەش دەیەوێ‬ ‫بێشكەی ژیانی ئازاد راژەنێت‪.‬‬ ‫خــوداوەنــدانــی ئــەم سەرزەمینە‬

‫جارێكی دی لەدایك دەبن‪ ،‬قژیان‬ ‫درێژ دەبێت و كۆڵنەدەر لەدایك‬ ‫دەبن‪ ،‬دەبنە دایكی عەگیدان و‬ ‫ژیان بەخێو دەكەن‪.‬‬ ‫هەر بۆیە لە وەاڵمی سااڵنی درێژی‬ ‫بێ ماڵی‪ ،‬بێخۆیی‪ ،‬فرۆشران و‬ ‫كوژران و لەناوچووندا ئێستا ژنانی‬ ‫كۆمەڵگاكەمان هەنگاوی خۆیی‬ ‫بوون دەهاوێژن‪ .‬لەم هەنگاوەشدا‬ ‫هەرچی بەربەستی رەش و زەرد و‬ ‫سەوز و‪...‬هتد‪.‬تێكی دەشكێنن‬ ‫و برەو بە تێكۆشانیان دەدەن‪.‬‬ ‫رۆحی ژن ــ ژیانە و سەركەوتنە‪،‬‬ ‫ئــەوەی كە بە سەركەوتنیشەوە‬ ‫پەیوەست بێت و بۆ سەركەوتن‬ ‫بژی‪ ،‬ئاستەنگیەكان ناناسێت‪.‬‬ ‫بــانــگــەشــەی ئـــازادی دەكـــات‪،‬‬ ‫سەركەوتن و ژیانی هاوبەش و‬ ‫یەكسان دەئافرێنێت‪ .‬بە دروشمی‬ ‫یان سەركەوتن یان سەركەوتن‬ ‫گۆڤەندی ئــازادی و سەربەستی‬ ‫دەگێڕن و بانگ دەدەن بە گوێی‬ ‫دەفتەری تازە لەدایك بووی مێژووی‬ ‫ئــازادی دا‪ ،‬دەڵێن؛ سەركەوتن‬ ‫بەشی ئێمە و دۆڕاندنیش بەشی‬ ‫ئێوەیە‪.‬‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪1‬‬ ‫سلێمانی؛ سێیەمین كۆنگرەی “رەژاك” ساز كرا‬

‫هیوادارین كۆنگرە رۆح ‌و جۆشێكی نوێی تێكۆشان بە خەباتی ئازادی ژنان ببەخشێت‬

‫ســێــیــەمــیــن كـــۆنـــگـــرەی‬ ‫رێــكــخــراوی ژنــانــی ئـــازادی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە دروشمی «بە‬ ‫ژنێكی ئــازاد كۆمەڵگایەكی‬ ‫ئــازاد بونیاد دەنێین»‪ ،‬بە‬ ‫بەشداربوونی ژمارەیەكی زۆر‬ ‫لە ژنان بەڕێوە چوو‪.‬‬ ‫كــــۆنــــگــــرە كـــــە رۆژی‬ ‫‪ 29.5.2015‬بــە بــەشــدار‬ ‫بوونی ‪200‬ئەندام و ‪50‬میوان‬ ‫لە زۆرینەی شار و شارۆچكە‬ ‫و نــاوچــەكــانــی بــاشــووری‬ ‫كـــوردســـتـــان بــەســتــرا‪ .‬لە‬ ‫كۆنگرەكەدا سەرەتا بە ناوی‬ ‫كۆمیتەی ئامادەكار بێریڤان‬ ‫موحەمەد لەسەر چۆنێتی و‬ ‫ماوەی ئامادەكاریەكانیان بۆ‬ ‫كۆنگرە قسەی كــرد‪ .‬دواتــر‬ ‫بە هەڵبژاردنی كۆمیسیۆنی‬ ‫بـــەڕێـــوەبـــەری كــۆنــگــرەكــە‪،‬‬ ‫كۆنگرە بە شێوەیەكی فەرمی‬

‫دەستی پێكرد‪.‬‬ ‫كــۆمــیــســیــۆنــی كــۆنــگــرەكــە‬ ‫كـــە لـــە پــێــنــج كــــەس بــە‬ ‫ناوەكانی شەهین محەمەد‪،‬‬ ‫ژینۆ مــحــەمــەد‪ ،‬تــارا قــادر‪،‬‬ ‫بێریڤان مــحــەمــەد و جــۆان‬ ‫كوردستانی پێكدەهات ئەركی‬ ‫كۆنگرەكەیان‬ ‫بەڕێوەبردنی‬ ‫گرتە ئەستۆ‪.‬‬ ‫وتـــــــــاری كـــــردنـــــەوەی‬ ‫كــۆنــگــرە لــەالیــەن«شــەهــیــن‬ ‫محەمەد»ەوەخوێندرایەوە كە‬ ‫دەقی وتارەكە بەم شێوەیە‬ ‫بوو؛‬ ‫«بە ژنێكی ئازاد‬ ‫كۆمەڵگایەكی ئازاد‬ ‫بونیاد دەنێین»‬ ‫بەر لە هەر شتێك بەناوی‬ ‫ر ێكخر ا و ە كە ما ن « ر ێكخر ا و ی‬

‫ژنــــــــانــــــــی ئـــــــــــــازادی‬ ‫كــوردســتــان»بــەخــێــرهــاتــنــی‬ ‫میوانە بەڕێزەكان‪ ،‬ئەندامان‬ ‫‌و ئــامــادەبــووانــی سێیەمین‬ ‫كۆنگرەی “رەژاك” دەكەین ‌و‬ ‫لە ئێستاوە بەستنی كۆنگرە‬ ‫لــە ئــامــادەبــوان ‌و تـــەواوی‬ ‫ژنانی ئازارچەشتوو پیرۆز‬ ‫دەكەین‪ .‬هیوادارین كۆنگرە‬ ‫رۆح ‌و جــۆشــێــكــی نــوێــی‬ ‫تێكۆشان‪ ،‬بە خەباتی ئازادی‬ ‫ژنــان ببەخشێت‌و بگات بە‬ ‫ئامانجەكانی‪ .‬دووبارە بەخێر‬ ‫بێن سەر سەر‌و سەر چاو‪.‬‬ ‫رێخراوەكەمان لە كاتێكدا‬ ‫كۆنگرەی سێیەم دەبەستێت‪،‬‬ ‫گەلی كــورد بەگشتی ژنانی‬ ‫كورد كە بوونەتە پێشەنگی‬ ‫تــێــكــۆشــانــی ئــــازادی ژنــان‬ ‫لـــە جــیــهــانــدا‪ ،‬لـــە هــەمــان‬ ‫كاتیشدا رووبەڕووی زۆرترین‬

‫درككردن بەراستیەكان تەنیا ئەركێكمان پێ‬ ‫دەسپێرن ئەویش بڵندكردنی ئاستی تێكۆشانەو بەس‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‌و دژوارتــــریــــن ئــەقــڵــیــەتــی‬ ‫دواكـــەوتـــوو ‌و جــۆرەكــانــی‬ ‫تــونــدوتــیــژی ‌و دەســتــدرێــژی‬ ‫دەبـــنـــەوە‪ .‬رێــخــراوەكــەمــان‬ ‫‪ 2‬ل ــەگ ــەڵ ئــــەوەی ل ــە دوای‬ ‫كۆنگرەی دووهەمیەوە توانی‬ ‫گــوڕ و تینێكی بــاش بــدات‬ ‫بە خەبات‌و تێكۆشانی خۆی‬ ‫بەتایبەت لە خۆناساندن ‌و‬ ‫بەرەوپێشبردنی چاالكیەكانی‬ ‫لــە بــوارەكــانــی مــەیــدانــی ‌و‬ ‫پ ــەروەردەی ــی ‌و تێكۆشانی‬ ‫رەگــەزی‪ ،‬توانی مۆری خۆی‬ ‫لە خەبات‌و تێكۆشانی گشتی‬ ‫ژنــــان بــــدات لـــە بــاشــوری‬ ‫كــوردســتــان‪ .‬بــەتــایــبــەت لە‬ ‫هــۆشــیــاركــردنــەوەی ژنــان لە‬ ‫هەموو بوارەكانی پەروەردە‪،‬‬ ‫هۆشیاركردنەوە‪ ،‬هەڵوێست‬ ‫وەرگــــرتــــن لـــە بــەرامــبــەر‬ ‫تــونــدوتــیــژیــەكــانــی ژنـــان بە‬ ‫پێشكەشكردنی‬ ‫چــاالكــی‪،‬‬ ‫رێنمایی بۆ ژنان و‪ ...‬هتد‪.‬‬

‫ئەمڕۆ كاتێك چاوێك بەم‬ ‫مێژووەی خۆماندا دەخشێنین‌و‬ ‫لــەگــەڵ بــارودۆخــی ژنـــان ‌و‬ ‫پێشكەوتن‌و كە م‌و كورتیەكان‬ ‫بــەراوردی دەكەین‪ ،‬دەبینین‬ ‫كە لەگەڵ هەموو ئەو هەنگاوە‬ ‫گرنگانەی كە ناومانن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە ئاستی چاالكیەكانمان و‬ ‫دروســت كــردنــی گۆڕانكاری‬ ‫لە دۆخــی ژنانی گەلەكەمان‬ ‫لـــەبـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫بــێ گــومــان هــەنــدێــك خاڵی‬ ‫الوازیشمان هەن كە بەردەوام‬ ‫لە لێگەڕینی تێپەراندنیان‬ ‫دا بووین و هەین‪ .‬بەتایبەت‬ ‫لە دوای ‪ 3‬ـ ‪ 8‬ـ ‪ 2014‬كە‬ ‫دڕندانەترین هێرش لەالیەن‬ ‫هێزی تیرۆریستی داعش كرایە‬ ‫سەر هاوواڵتیانی ئێزیدیمان‬ ‫و ژنانی ئێزیدی تێیدا كرانە‬ ‫ئامانج‌و رووبەڕووی هێرشێك‬ ‫بــوونــەوە كــە دوور بــوو لە‬ ‫هەموو پێوانێكی مرۆڤایەتی‌و‬

‫ئـــەخـــاقـــی‪ .‬لــەتــەنــیــشــت‬ ‫ئەمەیشەوە كاتێك سەیری‬ ‫ئامارەكانی توندوتیژی سەر‬ ‫ژنان لە هەرێمی كوردستان‬ ‫دەكــەیــن‪ ،‬دەبینین هێشتا‬ ‫بە دژوارترین شێوە لەالیەن‬ ‫دەسەاڵتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫بنەماڵە‪ ،‬كۆمەڵگاوە هەموو‬ ‫جۆرە توندوتیژیەكی سیاسی‪،‬‬ ‫كــۆمــەاڵیــەتــی‪ ،‬یــاســایــی‪ ،‬لە‬ ‫بوارەكانی جەستەیی دەرونی‌و‬ ‫رەگــــەزی بــەڕێــوەدەچــێــت‌و‬ ‫هــێــشــتــا نــەمــانــتــوانــیــوە‬ ‫ئامارەكانی توندوتیژی كەم‬ ‫بكەینەوەو خۆمان بگەیەنین‬ ‫بــە هــەمــوو ئــەو ژنــانــەی كە‬ ‫هێشتاش نــاتــوانــن بــەهــۆی‬ ‫ئـــەو ئــەقــڵــیــەتــەوە بــەشــدار‬ ‫بن لە راپــەڕانــدنــی خەبات‌و‬ ‫تێكۆشانی ئازادی‪ .‬هێشتاش‬ ‫نەمانتوانیوە ببینە ئامێزێك بۆ‬ ‫لەخۆگرتنی هەموو ژنان‌و الواز‬ ‫ماوین بۆ بەڕێكخستنكردن‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫بەبەستنی كۆنگرەكەمان دەمانەوێت گوڕو تین‬ ‫بەخەباتمان بدەین و بەبێ سڵەمینەوە لەبەربەستەكان‬ ‫بەرەو پێش بچین‬ ‫یان باشتر بڵێین بەهێزكردنی‬ ‫رێكخستنی ژنان بە جێگایەك‬ ‫كــە بــتــوانــیــن لــە بــەرزتــریــن‬ ‫ئاستدا رووبەڕووی ئەقڵیەتی‬ ‫دواكـــەوتـــووی پــیــاوســاالری‬ ‫ببینەوە‪.‬‬ ‫وەك رێــكــخــراوی ژنــانــی‬ ‫ئازادی كوردستان بە دركردن‬ ‫بەم راستیانەو بۆ تێپەڕاندنی‬ ‫ئەم الوازی‌و كەم‌و كورتیانە‬ ‫گەیشتینە ئــەو بــڕیــارەی كە‬ ‫لە كاتێكی وادا ئیتر تەنیا‬ ‫بەم شێواز‌و رێبازە ناتوانین‬ ‫ببینە وەاڵم‪ .‬چونكە وەك‬ ‫ژنــانــی كـــورد لــە قــۆنــاخــی‬ ‫بەتایبەت دوو ساڵی دواییدا‬ ‫لەشەڕكردن بەرەنگار بوونەوە‬ ‫چەتەكانی داعشدا پێویست‬ ‫بوو بە ئاستێكی زۆر بڵندتر‬ ‫ببین بە خاوەن رێكخستنێكی‬ ‫بەهێز چ وەك رێكخراوەكەمان‬ ‫و هــەمــیــش لــەگــەڵ هــەمــوو‬

‫رێكخستن‌و رێكخراوەكانی تری‬ ‫ژنان ببین بەیەك ‌و یەكڕیزی‌و‬ ‫یـــەكـــتـــری بـــەهـــێـــزكـــرد ن‌و‬ ‫یەكترتەواوكردن بكەین بە‬ ‫خاڵێكی ئەساسی كرداریمان‪.‬‬ ‫ئــەگــەرچــی رێكخراوەكەمان‬ ‫پێشەنگایەتی كــــردووە لە‬ ‫زۆرێـــك لــە چــاالكــیــەكــانــدا و‬ ‫بــەردەوام رووبــەڕووی هەموو‬ ‫جــــۆرە قـــەدەخـــەو زۆری‌و‬ ‫زەحمەتییەك بــوویــنــەتــەوە‬ ‫بەتایبەت لەالیەن دەسەاڵتی‬ ‫هەرێمی باشوری كوردستان‪،‬‬ ‫ســــەرەڕای ئــەمــەش ك ــەم و‬ ‫كووریەكانی خۆشمان دەبینین‬ ‫و هێشتا الواز مــاویــن‪ .‬لە‬ ‫بەرامبەر هەموو ئەو الوازیانەدا‬ ‫لــە حـــزوور ئــێــوەو تـــەواوی‬ ‫ژنانی شەنگا ل‌و قوربانیانی‬ ‫دەستی ئەقڵیەتی تیرۆریسی‌و‬ ‫دەسەاڵتگەرایی پیاوساالری‬ ‫كە بوونەتە قوربانی‌و دەبنە‬

‫قوربانی رەخنەداین دەدەین‌و‬ ‫بەڵێنی بڵندكردنی ئاستی‬ ‫تێكۆشانەكانمان لە هەموو‬ ‫الیەنێكەوە دەدەین‪.‬‬ ‫بەڕێزان ئەندامانی‬ ‫كۆنگرەی سێیەمی‬ ‫رێكخراوی ژنانی ئازادی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ژنانی‬ ‫تێكۆشەر‌و ئازارچەشتوو؛‬

‫ئـــەوەی م ــاوەت ــەوە بڵێین‬ ‫لــــە كـــۆتـــایـــیـــدا ئـــەوەیـــە‬ ‫دەســتــنــیــشــانــكــردنــی ئــەو‬ ‫الوازی ‌و كــە م‌و كورتیانە‪،‬‬ ‫درككردن بە راستیەكان تەنیا‬ ‫ئەركێكمان پــێ دەسپێرن‬ ‫ئــەویــش بڵندكردنی ئاستی‬ ‫تێكۆشانە‌و بــەس‪ .‬بێگومان‬ ‫لەگەڵ ئــەوەدا دەبێت ئەوە‬ ‫بزانین كە هــەروەك چۆن بۆ‬ ‫خــۆمــان درك بەراستیەكان‬

‫‪3‬‬

‫تێكۆشانی ژنانی باشور بەتەنیا بۆ ژنە چەوساوەكان‬ ‫نییە؛ بەڵكو بۆ دیموكراتی بوون دەبێتە چاوگەی‬ ‫ژیانەوەیەكی نوێ‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫دەكــەیــن ‌و جــارێــكــی تــر بە‬ ‫بەستنی كۆنگرە دەمانەوێت‬ ‫گــوڕو تینی زیاتر بدەین بە‬ ‫‪ 4‬تێكۆشانمان بەبێ دوودڵــی‬ ‫سڵەمینەوە لە بەرامبەر هەموو‬ ‫ئەو هێرشانەی كە لەسەرمان‬ ‫هەیە وەك ژنان دەبێت ئەوەش‬ ‫بزانین كە ئەوەی لە داهاتوودا‬ ‫بــەتــایــبــەت بــەشــداربــووانــی‬ ‫كــــۆنــــگــــر ە‌و ئــــەنــــدامــــان‬ ‫رێــكــخــراوەكــەمــا ن‌و بەگشتی‬ ‫ژنـــان ئــەركــمــان قــورســت ـر‌و‬ ‫زۆری‌و زەحمەتیەكانمان زیاتر‬ ‫دەبێت چونكە ئیدی نە گەلی‬ ‫كورد كوردی بەر ساڵێك یان‬ ‫تەنانەت چەند مانگ بەر لە‬ ‫ئێستایە نە ژنانی كوردیش‪،‬‬ ‫وە نــەیــش بـــــەرەو دواوە‬ ‫دەگەڕێینەوە‪.‬‬ ‫ب ــۆی ــە لـــێـــرەوە داوا لە‬ ‫هــەمــوو ژنــــا ن‌و ئــەنــدامــانــی‬

‫كۆنگرە دەكەین‌و كۆنگرەش‬ ‫ئـــەركـــی بــەرپــرســیــارێــتــی‬ ‫زیــــــاتــــــر‌و تـــێـــكـــۆشـــانـــی‬ ‫بــاشــتــر‌و بــەرفــراوانــتــرمــان‬ ‫لــێ دەخــــوازێــــت‪ ،‬ئــیــتــر لە‬ ‫كۆنگرەی داهــاتــوودا دەبێت‬ ‫هەموومان بە جێبەجێكردنی‬ ‫دروشــمــی«شــۆڕشــی بــاشــور‬ ‫شــۆڕشــی ژنـــە» گــەیــانــدنــی‬ ‫ئــاســتــی شـــۆڕشـــی ژن لە‬ ‫باشوری كوردستان بێینەوە‬ ‫كۆنگرەی چوارە م‌و قۆناخێكی‬ ‫نوێتر‌و سەردەمیانەتر دەست‬ ‫پـــێ بــكــەیــن‌و چــیــتــر رێــگــە‬ ‫كۆمەڵكوژیەكانی ژنان نەدەین‬ ‫بەهۆی بێ رێكخستنی‌و بێ‬ ‫هێزی پاراستنی جەوهەریمان‪.‬‬ ‫بــۆیــە جــارێــكــی تــر لــە ژێــر‬ ‫چەتری ئەم دروشمە جارێكی‬ ‫تــر رەخــنــەدایــن دەدەیـــن لە‬ ‫بەرامبەر هەموو شەهیدان و‬

‫بەتایبەت ئەو شەهیدە ژنانە‬ ‫كە بوونەتە روونــاكــەرەوەی‬ ‫رێگای تێكۆشانمان‪ ،‬هەموو‬ ‫ئــەو ژنــانــەی بــەبــێ ئــەوەی‬ ‫كــەس پێیان بــزانــن لــە ژێر‬ ‫نــا و‌و ئەقڵیەتی پیاوساالری‬ ‫دیــكــتــاتــۆریــەوە بــوونــەتــە‬ ‫قوربانی‌و بەڵێنی تێپەڕاندنی‬ ‫الوازیـــەكـــان‌و بڵندكرنەوەی‬ ‫ئاستی تێكۆشان دەدەیــن‌و‬ ‫بانگەوازیش لە هەموو ژنان‬ ‫دەكەین كە بەنمونە گرتن لە‬ ‫ژنانی تێكۆشەری كۆبانی‌و‬ ‫ژنانی بەرخۆدێر ئیتر هەوڵو‬ ‫تــێــكــۆشــان بـــەرز بــكــەنــەوەو‬ ‫هــەنــگــاو بنێن بــۆ گەیشت‬ ‫بە ئامانجەكا ن‌و بێنە ریزی‬ ‫تێكۆشا ن‌و لە هــەر كایەكدا‬ ‫رۆڵی خۆیان بگێر ن‌و دەست‬ ‫بە تێكۆشان بكەن‪.‬‬ ‫لـــەســـەر ئــــەو بــنــەمــایــە‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫پێویستە لە ئەساسی خەباتی خۆتان لەسەر لێگەڕێنی ئازادی‬ ‫ژن راوەستە بكەن‪ .‬دەبێت بە باوەڕی ‌و هیوا و بێ ماندوو‬ ‫بوون لە سەر خەباتی ژنان راوەستن‬ ‫ســەركــەوتــن بــۆ سێیەمین‬ ‫كــۆنــگــرەی رێكخراوەكەمان‬ ‫دەخوازین‌و كۆنگرە لە هەموو‬ ‫بــەشــداربــووان تــەواوی ژنان‬ ‫پیرۆز دەكەین‪.‬‬ ‫ژن ژیان ئازادی‬ ‫شۆڕشی باشوری كوردستان‬ ‫شۆڕشی ژنە‬ ‫كــۆمــەڵــگــایــەك ژنــی ئــازاد‬ ‫نەبێت‪ ،‬ئازاد نابێت‬ ‫جــارێــكــی تــر بــەخــێــر بێن‬ ‫سەرسەر‌و سەر چاوان‬ ‫رێــكــخــراوی ژنــانــی ئــازادی‬ ‫كوردستان(رەژاك)‬ ‫لــــەدرێــــژەی كــۆنــگــرەدا‪،‬‬ ‫پــەیــامــی رێـــبـــەری گــەلــی‬ ‫كــورد«عــەبــدوڵــا ئــۆجــاالن»‬ ‫لەالیەن«تارا حسین» جێگیری‬ ‫هــاوســەرۆكــایــەتــی تەڤگەری‬ ‫ئازادییەوە خوێندرایەوە‪.‬‬

‫دەقی پەیامەكە؛‬ ‫«سەدەی ‪ 21‬دەبێتە‬ ‫سەدەی شۆڕشی ژنان»‬ ‫بەستنی سێیەمین كۆنگرەی‬ ‫رێــكــخــراوی ژنــانــی ئـــازادی‬ ‫كــوردســتــان (رەژاك) بە‬ ‫رێـــز و خــۆشــەویــســتــیــەوە‬ ‫ســــاو دەكــــــەم‪ .‬ئــێــوە لە‬ ‫قۆناخێكی گرنگ ‌و مێژوویدا‬ ‫كۆنگرەی خۆتان دەبەستن‪.‬‬ ‫ژن ‌و گــەالنــی رۆژهــەاڵتــی‬ ‫ناوەڕاست لە قۆناخێكی زۆر‬ ‫هەستیاردا دەژین‪ .‬لە هەموو‬ ‫هەرێمەكەماندا‬ ‫شوێنێكی‬ ‫شــەڕ و كۆمەڵكوژی هەیە‪،‬‬ ‫بەرپرسیاری سەرەكی هەموو‬ ‫ئەو شەڕ و كۆمەڵكوژیانەش‬ ‫ئەو ئەقڵیەتە پیاوساالریەیە‬ ‫كە بۆ دەسەاڵتی خۆی هەرچی‬

‫لەدەستی بێت درێخی ناكات‪.‬‬ ‫لە ئەنجامی ئەو شەڕانەدا ژنان‬ ‫گەورەترین زوڵمیان بینیوە‬ ‫و دەبــیــنــن‪ .‬وەك نمونەی‬ ‫شــەنــگــال لــە ب ــازاڕەك ــان ــدا‬ ‫فـــرۆشـــران ‌و رووبــــــەڕووی‬ ‫ئەشكەنجە و دەســتــدرێــژی‬ ‫بـــوونـــەوە‪ .‬لــەبــەر ئـــەوەش‬ ‫پێویستە ژنــان لە بەرامبەر‬ ‫ئەو ئەقڵیەتە پیاوساالرییەی‬ ‫كە بەرهەمەكەی تەنیا شەڕە‪،‬‬ ‫لــە تێكۆشان دابــێــت‪ .‬هەتا‬ ‫تێكۆشان‌و ئازادی ژنان نەبێت‬ ‫لــە هیچ شوێنێك ژیانێكی‬ ‫دیموكراتی هەرگیز بەرهەم‬ ‫نــایــەت‪ .‬من خــۆم بەتایبەت‬ ‫لە باشوری كوردستان رۆڵی‬ ‫گرنگم داوە بــە تێكۆشانی‬ ‫ژنــان‪ .‬بۆ ئــەوەش هێشتا لە‬ ‫ســااڵنــی نــــەوەدەوە گوتومە‬ ‫«شۆڕشی باشوری كوردستان‬

‫‪5‬‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪6‬‬

‫لە پێناو دەستورێكی دیموكرات و ئازاددا‬ ‫كە مافەكانی ژنان و پێكهاتەكانی تری‬ ‫تێدا رەچاو بكرێت لەهەرێمی كوردستان‬ ‫هەوڵدەدەین لەبونیادنانیدا ژنان رۆڵی‬ ‫بەرچاویان هەبێت‬

‫شۆڕشی ژنە‪ .‬تێكۆشانی ژنانی‬ ‫باشور بە تەنیا بۆ كێشەی ئەو‬ ‫ژنانەی كە لە بەرامبەر ئەو‬ ‫سیستەمەدا بە خۆسوتاندن‬ ‫ســەرهــەڵــدەدەن‌و نــاڕەزایــی‬ ‫دەردەب ــڕن نا‪ ،‬بەڵكو بۆ بە‬ ‫تـــەواوی دیموكراتی بــوون‪،‬‬ ‫دەبێتە چاوگە ‌و سەرچاوەی‬ ‫ژیانەوەیەكی نوێ‪ .‬ئەمڕۆ واڵت‬ ‫‌و هەرێمەكەمان لە ژێر زوڵمی‬ ‫فاشیزمی داعشدایە‪ ،‬دوژمنی‬ ‫هەرە گەورەی داعشیش ئێوەی‬ ‫ژنانی لێگەری ئازادین‪ .‬بۆیە‬ ‫كاتێك شوێنێك داگیر دەكات‬ ‫ێ‬ ‫بــەرلــەهــەر شــتــێــك هــەوڵ ـ ‌‬ ‫كۆیلەكردنی ژنان دەدات!‬

‫ژنــــــان وەك بــــڕبــــڕەی‬ ‫پــشــتــی كــۆمــەڵــگــان‪ ،‬بــۆیــە‬ ‫هەركۆمەڵگایەك ژنانی بكەوێتە‬ ‫ژێــر دەســت ‌و كۆیلە ببێت‪،‬‬ ‫ناتوانرێت هەڵسەنرێتەوە و‬ ‫ئەو كۆمەڵگایەی كە ژنانیشی‬ ‫بەرخۆدانی دەكــەن‪ ،‬هەرگیز‬ ‫نابنە كۆیلەی هیچ كــەس‌و‬ ‫دەســەاڵتــێــك‪ .‬لەبەر ئەوەیە‬ ‫كــە پێویستە لــە بــەرامــبــەر‬ ‫هــێــرش ‌و زوڵـــمـــی داعـــش‬ ‫ژنــان پێشەنگایەتی بكەن‪.‬‬ ‫لــە بــەرخــۆدانــی شــەنــگــال ‌و‬ ‫سەركەوتنی كۆبانێدا ئەو هێڵی‬ ‫بەرخۆدانیەی كە سەركەوتووە‬ ‫لــە راســتــیــدا هێڵی ئـــازادی‬

‫ژنانە‪ .‬بۆیە پێویستە كە ژن‬ ‫لە كوێ دەبێت با ببێت بەر‬ ‫لە هەر شتێك خۆی بپارێزێت‪.‬‬ ‫بەتایبەتیش پێویستە هێزی‬ ‫پاراستنی خــۆی هەبێت‪ .‬لە‬ ‫قو‌واڵیی ‌و لە ناخەوە باوەڕ‬ ‫دەكــەم كە ژنــان بە بەرنامە‬ ‫و بەرێكخستن ‌و بە رێبازی‬ ‫ژیانیان جارێكی تر خۆیان‬ ‫دەكــەن بە راستەقینەیەك‪.‬‬ ‫لەسەر ئەو بنەمایەش هیوای‬ ‫هەرە گەورەم ئەوەیە كە ژنان‬ ‫بە رێكخستن ‌و بە مەبدەئەوە‬ ‫ئەم رێگایە بەردەوام بكەن‪.‬‬ ‫ژنان لە سەرەتادا لە راستی‬ ‫مێژوویی ئەم جوگرافیایەدا‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫وەك خـــوداوەنـــدێـــك بڵند‬ ‫بـــوون ‌و پــێــشــەنــگ بـــوون‪،‬‬ ‫بەاڵم لە رۆژی ئەمڕۆماندا لە‬ ‫بیركراوە و وەك گۆڕێكی كە‬ ‫داپۆشرابێت هەمیشە بووە‬ ‫بــە كێشەیەكی ســەرەكــی‪.‬‬ ‫هەر لەبەر ئەوە بوو كە من‬ ‫تێكۆشانێكی بەو شێوەیەی‬ ‫ئازادیم دەست پێكرد‪ .‬لەسەر‬ ‫ئـــەو بــنــەمــایــەش هەمیشە‬ ‫بوومە هــاوڕێ ‌و هەڤاڵێكی‬ ‫راستەقینە بــۆ تێكۆشانی‬ ‫ژنان‪ ،‬بۆمن ئــازادی ژنان لە‬ ‫خــاك ‌و ئــاویــش گرنگترە‪.‬‬ ‫بۆئەوەی ژیانێكی ئــازاد بۆ‬ ‫ژنــان بخولقێنم هەوڵمدا و‬ ‫هــەوڵ دەدەم‪ .‬هەمیشە ئەو‬ ‫تێزەم كە دەمــگــوت بێ ژن‬ ‫ژیان نابێت‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەو‬ ‫ژنەی كە ئەمڕۆش هەیە ژیان‬ ‫نابێت‪ .‬بەاڵم ژن ئەو توانایەی‬ ‫هەیە كە لە كۆیالیەتی پێنج‬ ‫هـــەزار ســاڵــە خ ــۆی ڕزگ ــار‬ ‫بكات‪ .‬چونكە ژنان هێزێكی‬ ‫بێ سنووری وایان هەیە كە‬ ‫بتوانن شەرت و مەرجی ئازادی‬

‫بئافرێنن ‌و پێش بخەن‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئــێــوە بــۆخــۆتــان دەبــێــت لە‬ ‫هەموو الیەنێكەوە داهاتوو و‬ ‫ژیان دیــاری بكەن‪ .‬ژیان لە‬ ‫رووی ئابووری كۆمەاڵیەتی ‌و‬ ‫ئەخالقیەوە هتد‪ .‬ئێوە دەبێت‬ ‫بونیادی بنێن ‌و بەمشێوەیە‬ ‫دەبێت ئەو پیاوە وەحشیانە‬ ‫ســەرەڕاســت بكەنەوە‪ .‬بۆیە‬ ‫یەكێتی ژنانی ئازادیخواز زۆر‬ ‫گرنگە‪ ،‬لە چاندی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوین هەیە‪ .‬سەبرتان هەیە‬ ‫كــەدو ئەمەكتان هەیە زۆر‬ ‫بــەرخــودانــوانــیــشــن بـــەاڵم‬ ‫پێویستە لە ئەساسی خەباتی‬ ‫خــۆتــان لــەســەر لێگەڕێنی‬ ‫ئــازادی ژن راوەستە بكەن‪.‬‬ ‫دەبێت بە باوەڕی‌و هیوا و بێ‬ ‫ماندوو بوون لە سەر خەباتی‬ ‫ژنـــان راوەســـتـــن‪ .‬بناخەی‬ ‫سەرەكی خەباتتان جێگە دانە‬ ‫بە ژنان‪ .‬ئێوە پێشەنگایەتی‬ ‫بۆ ژنان دەكەن لە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست‪ ،‬مەگەر تەنیا بە‬ ‫خەباتێكی زۆر بەهێز ببنە‬ ‫پێشەنگ‪ ،‬حــورمــەت ‌و رێز‬

‫بۆ ئەو ژنانەی باوەڕیان بە ‪7‬‬ ‫ئازادی هەیە ‌و بەرخۆدانیان‬ ‫كــردووە‪ ،‬حورمەت ‌و رێز بۆ‬ ‫ژنانی ئازارچەشتوو تەنیا بەو‬ ‫شێوەیە دەتوانرێت نیشان‬ ‫بدرێت‪.‬‬ ‫وەك سەرتایەك بۆ هەنگاوی‬ ‫یەكەمی ئازادی رێگە نەدەن‬ ‫بە هیچ كەسێك وەك ماڵێك‬ ‫بتان كڕێت ‌و بتانفرۆشێت‪ ،‬با‬ ‫لە دەرەوەی ئیرادەی خۆتان‬ ‫هیچ كەسێك دەسەاڵتداریتان‬ ‫بــــەســــەرەتــــەوە نـــەكـــەن‪،‬‬ ‫تــەنــانــەت لــە هــەڵــبــژاردنــی‬ ‫هاوژینیشدا تەنیا با ئیرادەی‬ ‫خۆتان ســەروەربــێـت‌و كەس‬ ‫بــەســەرتــانــدا زاڵ نەبێت ‌و‬ ‫نەكەونە ژێــر ئــیــرادەی هیچ‬ ‫كەسێكەوە‪ .‬بەاڵم ئەو ژیانەی‬ ‫كــە ســەرمــایــەداریــش وەك‬ ‫ئازادی نیشانتان دەدات فریو‬ ‫نەخۆن‪ .‬شوێنی ئێوە تەنیا‬ ‫ماڵەكانتان نیە‪ ،‬پێویستە‬ ‫لە هەموو شوێنێكی ژیاندا‬ ‫بوونتان هەبێت‪ ،‬لە هەموو‬ ‫شوێنێك مافی بڕیا ‌و قسە و‬

‫بۆ من ئازادی ژنان لەخاك و ئاویش گرنگترە‬ ‫و بۆ ئەوەی ژیانێكی ئازاد بۆ ژنان بخولقێنم‬ ‫هەوڵمداوە و هەوڵیش دەدەم‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫وتەتان هەبێت‪ .‬ئێوە پێویستە‬ ‫بە تەواوی ئازادیخوازی ژنان‬ ‫بن‪ .‬ژنی ئازاد هەمیشە وەك‬ ‫‪ 8‬خــۆرێــك هــەڵــدێــت ‌و بــەرز‬ ‫دەبێتەوە‪ .‬لە هەقیقەتدا ژن‬ ‫هەبوونێكی زۆر هێژاو بەڕێزە‪.‬‬ ‫لــەبــەر ئەوەیشە وتنی ژ ن‌و‬ ‫ژیــان هــەردووكــیــان زۆر بە‬ ‫واتا ن‌و هەرگیز لەیەكتری جیا‬ ‫ناكرێنەوە‪.‬‬ ‫ئـــەو ئــێ ـش‌و ئـــــازارەی كە‬ ‫ژنـــان دەیكێشن وامـــان لێ‬ ‫دەكـــات كــە ژیانێكی هــەرە‬ ‫خــــۆش شــایــســتــەی ژنـــان‬ ‫ببینین‌و رێگایان بۆ خۆش‬ ‫بكەین‌و ژنانیش ئەوەیان هەق‬ ‫كردووە‪ .‬هەموو هەوڵدانەكانم‬ ‫بۆ حەسرەتی گەیشتنی ئەوانە‬ ‫بۆ ژیانێكی ئاشتی‌و ئازادیە‪.‬‬ ‫قۆناخی ئاشتی‌و دیموكراتیش‬ ‫قۆناخێكن كە زیاتر لە هەر‬ ‫قۆناخێكی تر ژنان دەتوانن‬

‫شوێنی تــێــدا بــگــر ن‌و رۆڵــی‬ ‫تێدا بگێڕن‪ .‬هەروەها دەبێت‬ ‫ژنــان بۆ حەرەكەتی ئاشتی‬ ‫دیموكراتی لە هەر كەسێك‬ ‫زیاتر بەشداری‌و پێشەنگایەتی‬ ‫بكەن‪ .‬دەبێت لەم قۆناخانەدا‬ ‫پــەیــوەنــداربــوونــی خــۆتــان‬ ‫نیشان بدەن‌و ئەوئەر ئەركی‬ ‫ئـــەركـــی ئــێــوەیــە‪ ،‬ئــەگــەر‬ ‫ئێوە بۆ ئاشتی دیموكراتی‬ ‫پــێــشــەنــگــایــەتــی بــكــەن‬ ‫كەسایەتی ملیتان دەئافرێنن‪،‬‬ ‫لە هەماندەمدا ژنان گەرەنتی‬ ‫مافەكانی مرۆڤیشن‪ ،‬مێژوو‬ ‫ئــەوەی سەلماندووە كە هەر‬ ‫پێشكەوتنێك ئــەگــەر ژن‬ ‫بــە بنەما نــەگــرێــت‪ ،‬ناگاتە‬ ‫سەركەوتن‪ .‬لەبەر ئەوەشە‬ ‫سەركەوتنی ئێوە سەركەوتنی‬ ‫تــەواوی كۆمەڵگایە‪ ،‬ئــازادی‬ ‫ئـــێـــوە ئـــــــازادی تـــــەواوی‬ ‫كۆمەڵگایە‪.‬‬

‫شـــۆڕشـــی ژنـــی بــاشــوری‬ ‫شــۆڕشــی ئــــازادی بــاشــورە‪.‬‬ ‫لــــەســــەر ئـــــەو بــنــەمــایــە‬ ‫بەباوەڕم كە خــاوەنــداری لە‬ ‫ئەركەكانتان بكە ن‌و كۆنگرە‬ ‫بگاتە ســەركــەوت ـن‌و لەسەر‬ ‫ئـــەو بــنــەمــایــە هــەمــووتــان‬ ‫بــە خــۆشــەویــســتــیــەوە ســاو‬ ‫دەكــە م‌و لە كۆتایشدا دەڵێم‬ ‫ئەو گەلەی كە ژن تێیدا ئازاد‬ ‫نەبێت‪ ،‬ئازاد نابێت‪ .‬هێشتا‬ ‫وتــەكــانــمــان بــۆ ژن كۆتایی‬ ‫نەهاتووە‪.‬‬ ‫عەبدوڵاڵ ئۆجەالن‬ ‫زیندانی تاكەكەسی دورگەی‬ ‫ئیمراڵی‬ ‫لــــەدرێــــژەی كـــۆنـــگـــرەدا‬ ‫وتـــاری هــەر یەكە لــە كۆما‬ ‫ژنانی كوردستان«كەژەكە»‪،‬‬ ‫تەڤدەم‪ ،‬كەنەكە‪ ،‬تەڤگەری‬ ‫ئـــــــازادی‪ ،‬نــوێــنــەرایــەتــی‬

‫راپۆرت‬

‫هەدەپەی لە باشور‪ ،‬مامۆستا‬ ‫تاالر عەلی و نەجیبە مەحمود‬ ‫و مامۆستا بــەهــار‪ ،‬ژنانی‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‪ ،‬رێكخراوی‬ ‫ژنــانــی ئـــازادی كــوردســتــان‪،‬‬ ‫نوێنەرایەتی یەكێتی ستار‬ ‫لــە بـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫پێشكەش كران‪.‬‬ ‫ئەو تێكۆشانەی ئەمڕۆ‬ ‫لە كوردستان بەڕێوە‬ ‫دەچێت لەالیەن ژنانی‬ ‫كوردستانەوە تێكۆشانی‬ ‫ساڵ و دو ساڵ نییە؛‬ ‫بەڵكو تێكۆشانی بە‬ ‫دەیان ساڵەیە‬ ‫لــەســەر نــاوی كۆما ژنانی‬ ‫كـــوردســـتـــان«ژیـــان الڤـــە»‬ ‫وتارەكەی پێشكەش كرد‪ .‬ژیان‬ ‫الڤە ووتی‪«:‬سەرەتا بەستنی‬ ‫كۆنگرەی سێیەمی “رەژاك” لە‬

‫هەموو ئامادەبووان‪ ،‬ئەندامان‬ ‫و تێكۆشەرانی رێگای ئازادی‬ ‫لــە هــەمــوو ســەنــگــەرەكــانــی‬ ‫تێكۆشاندا پــیــرۆز دەكــەم‪.‬‬ ‫ئــەو تێكۆشانەی ئــەمــڕۆ لە‬ ‫كوردستان بــەڕێــوە دەچێت‬ ‫لەالیەن ژنانی كوردستانەوە‬ ‫تێكۆشانی ســاڵ و دو ساڵ‬ ‫نییە؛ بەڵكو تێكۆشانی بە‬ ‫دەیــان ساڵەیە كە ئەمڕۆ لە‬ ‫كۆبانێ و شەنگال بەڕێوە‬ ‫دەچێت‪ .‬لە سەردەمێكی بەو‬ ‫شــێــوەیــەدا كــە گــەلــی كــورد‬ ‫لە هەموو الیەكەوە هێرشی‬ ‫دەكــرێــتــە ســـەر پێویستی‬ ‫بــە تێكۆشانێكی بەتین و‬ ‫بەتایبەت بە پێشەنگایەتی‬ ‫ژنــان هەیە‪ .‬بۆیە پێویستە‬ ‫ئـــەو تــێــكــۆشــانــەی ك ــە بە‬ ‫پێشەنگایەتی ســارایــاكــان‪،‬‬ ‫بێریتانەكان‪ ،‬دەریا و دەستینا‬ ‫و ڤیانانەكان بەڕێوە دەچێت‪،‬‬

‫بە هەمان رۆحی ژنانی ئازاد‬ ‫بــەردەوامــی بە تێكۆشانمان‬ ‫بـــدەیـــن‪ .‬بــۆیــە هـــیـــوادارم‬ ‫كۆنگرەی سێیەمی “رەژاك”‬ ‫بە گوێرەی ئەو ئاستەی لە‬ ‫تێكۆشان كــە پێویستە بۆ‬ ‫ئەمڕۆی كۆمەڵگاكەمان ببێتە‬ ‫وەاڵمدار»‪.‬‬ ‫پێویستە ژنان‬ ‫تێڕوانیان بۆ دەستورێكی‬ ‫دیموكراتی لەباشوری‬ ‫كوردستان هەبێت‬ ‫نیلووفەر كۆچ هاوسەرۆكی‬ ‫كەنەكە ســەرەڕای پیرۆزبایی‬ ‫لـــە ســێــیــەمــیــن كــۆنــگــرەی‬ ‫رایگەیاند‪«:‬ئێمە‬ ‫“رەژاك”‪،‬‬ ‫لــە بـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫كــێــشــەی دیــمــوكــراســیــمــان‬ ‫هەیە‪ ،‬لە واڵتێك كە كێشەی‬ ‫دیموكراسیمان هەبێت لەوێدا‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫ئەمڕۆ واڵت و هەرێمەكەمان لەژێر زوڵمی‬ ‫فاشیزمی داعشدایە دوژمنی هەرە گەورەى‬ ‫داعشیش ئێوە ژنانی لێگەری ئازادین‬

‫‪9‬‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫ئـــیـــرادەی ژن الوازە‪ .‬لە‬ ‫واڵتێكدا كە هەموو واڵتانی‬ ‫سەردەست دەستیان لە نێو‬ ‫سیاسەتەكەیدا هەبێت لەوێدا‬ ‫ژنـــان خــۆیــان بــە خــاوەنــی‬ ‫ئەو واڵتە نازانن‪ .‬بۆ ئەوەی‬ ‫كــە بـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫نەكەوێتە نێو ئــەو ئاگرەی‬ ‫كە لە رۆژهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫هەڵگرساوە‪ ،‬ئەركێكی گەورە‬ ‫دەكەوێتە سەر شانی ژنان‪.‬‬ ‫بۆیە ژنان پێویستە گفتوگۆ‬ ‫لەسەر ئەوە بكەن كە سەرەتا‬ ‫واڵتــێــكــی چــۆنــیــان دەوێـــت‪.‬‬ ‫لــە ئــێــســتــادا لــە بــاشــووری‬ ‫كوردستان لەسەر دەستوور‬ ‫گــفــتــوگــۆ دەكـــرێـــت‪ ،‬ژنـــان‬ ‫روانگەیان بۆ دروستكردنی‬ ‫دەســتــوورێــكــی دیموكراتیك‬ ‫پــێــویــســتــە هــەبــێــت‪ .‬بــۆیــە‬ ‫ئەركێكی زۆر گەورە دەكەوێتە‬ ‫سەرشانی كۆنگرەی سێیەمی‬ ‫“رەژاك”‪ .‬پــێــویــســتــە بۆ‬ ‫گۆڕینی نەخشەی واڵتەكەمان‬ ‫بەهەمان ئەندازەی كە ژنانی‬ ‫گەریال و شەرڤانان خەباتی بۆ‬ ‫‪ 10‬دەكەین ئێمەیش ئەو ئەركە‬ ‫بخەینە سەر شانی خۆمان و‬ ‫بە ئەساس وەرگرتنی هەموو‬ ‫رەنگەكان پێویستە ئێمە بە‬ ‫دوای نەخشەی راستەقینەی‬ ‫واڵتــی خــۆمــانــدا بــیــن‪ .‬بۆیە‬ ‫هیوادارم كۆنگرەی سێیەمینی‬ ‫رەژاك ببێتە وەاڵمداری هەموو‬ ‫ئەم كێشانە و هەتا كۆنگرەی‬ ‫چــوارەمــیــن گۆڕانكارییەكی‬ ‫بەرچاو ببینین لە دۆخەكەدا‪.‬‬ ‫هــەر لــەم چــوارچــێــوەیــەشــدا‬ ‫لـــەگـــەڵ بـــەبـــاوەڕبـــوونـــم‬ ‫بــەكــۆنــگــرەی سێیەمینی‬ ‫“رەژاك” دەڵێم سەركەوتن‪،‬‬ ‫سەركەوتن‪ ،‬سەركەوتن»‪.‬‬ ‫ئێمە لە باشووری‬

‫كوردستان تا ئێستا‬ ‫خاوەن دەسەاڵتێكی‬ ‫تا سەر ئێسقان دڕندە‬ ‫و دەسەاڵتدارین كە‬ ‫رووبەڕووی دۆزی ژنان‬ ‫دەبێتەوە‬

‫شیالن شاكر هاوسەرۆكی‬ ‫تەڤگەری ئــازادی كۆمەڵگای‬ ‫كــوردســتــان لــە كۆنگرەكەدا‬ ‫وتــارێــكــی پێشكەش كــرد و‬ ‫بــەم شێوەیە دوا‪«:‬ســەرەتــا‬ ‫لــــەبــــەرامــــبــــەر هـــەمـــوو‬ ‫گــیــانــبــەخــتــكــردوانــی رێــگــای‬ ‫ئــازادی كە هێشتیان ئەمڕۆ‬ ‫ئێمە بگەینە ئەم ئاستە سەری‬ ‫رێز و نــەوازش دادەنەوێنم‪.‬‬ ‫لەگەڵ پیرۆزكردنی سێیەمین‬ ‫كۆنگرەی “رەژاك”‪ ،‬هەموو‬ ‫ژنان كە بە بێ جیاوازی ئەمڕۆ‬ ‫هاتوونەتە الی یەك و بە رۆحی‬ ‫دەستینا قەندیل‪ ،‬ڤیان جاف‪،‬‬ ‫دەریا زێباری‪ ،‬شەهید نەقیب‬ ‫رەنــگــیــن كۆنگرەیەكی بەم‬ ‫شێوەیە دەبەستن‪ .‬رێكخراوی‬ ‫ژنانی ئــازادی كوردستان بە‬ ‫كــار و چــاالكــیــەكــانــی خۆی‬ ‫لــە بـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫دەناسرێت و هــێــوادارم بەو‬ ‫شێوەیە بمێنێتەوە‪ .‬هەروەها‬ ‫“رەژاك” بــە دروشــمــی (بە‬ ‫ژنێكی ئــازاد كۆمەڵگایەكی‬ ‫ئــازاد بونیاد دەنێین) ئەم‬ ‫كۆنگرەیە دەبەستێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫بــزانــیــن كــە ئـــەم دروشــمــە‬ ‫دروشمێكی پــیــرۆزە‪ ،‬بــەاڵم‬ ‫لــەهــەمــانــكــاتــدا گـــــەورە و‬ ‫گرانە‪ .‬بۆیە پێویستە هەموو‬ ‫ئەندامانی ئامادەی كۆنگرەن‬ ‫و ئەوانەشی كە لەكۆنگرەدا‬ ‫ئــامــادەنــیــن‪ ،‬خــــاوەن لــەم‬ ‫دروشـــمـــە دەركـــــەون و بە‬ ‫پراكتیكی خۆمان تێكۆشان‬ ‫بـــەرز بــكــەیــنــەوە‪ .‬ئێمە لە‬

‫لەو باوەڕیەدام‬ ‫كە هەتا لە‬ ‫باشووری‬ ‫كوردستاندا‬ ‫شۆڕشی ژنان‬ ‫نەگاتە لوتكە‬ ‫و سەركەوتن‪،‬‬ ‫ئەوا كۆمەڵگا‬ ‫سەرناكەوێت‬ ‫و رۆژبەڕۆژ‬ ‫هەنگاو بەرەو‬ ‫پاش دەنێت‬

‫باشووری كوردستان تا ئێستا‬ ‫خاوەن دەسەاڵتێكی تا سەر‬ ‫ئێسقان دڕندە و دەسەاڵتدارین‬ ‫و رووبـــــەڕووی دۆزی ژنــان‬ ‫دەبــێــتــەوە‪ .‬بۆیە رێكخراوی‬ ‫ژنانی ئــازادی كوردستان بۆ‬ ‫بەرەنگاربونەوی دەسەاڵتێكی‬ ‫بەمشێوە و بــەو دروشــمــەی‬ ‫كە هەڵیانبژاردوە پێدەچێت‬ ‫رووبــــــــەرووی ئــاســتــەنــگــی‬ ‫زیــاتــریــش بــبــنــەوە‪ .‬بــۆیــە‬ ‫هەموو ئەندامان بۆ جێبەجێ‬ ‫كردنی ئەو دروشمە پێویستە‬ ‫هەنگاوەكانمان بەهێزتر و‬ ‫خێراتر بكەینەوە‪ .‬ئێمە وەك‬ ‫ژنانی بــاشــووری كوردستان‬ ‫زۆر لــە دوای پــارچــەكــانــی‬ ‫دیكەی كوردستانەوە ماوین‪.‬‬ ‫وەك تــە ڤــگــەری ئـــازادی‬ ‫كۆمەڵگای كوردستان كە وەك‬ ‫تاكە رێكخراوین سیستەمی‬ ‫هاوسەرۆكایەتی لە باشووری‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪11‬‬

‫بۆ هەنگاوی یەكەمی ئازادی رێگە نەدەن‬ ‫بەهیچ كەسێك وەك مۆڵكێك كڕین و‬ ‫فرۆشتنتان پێوە بكات‪ ،‬با لەدەرەوە ئیرادەی‬ ‫خۆتان هیچ كەسێك دەسەاڵتداریتان‬ ‫بەسەرەوە نەكات‬

‫كوردستان پەیڕەو دەكەین‪،‬‬ ‫بــەڵــیــنــی پــشــتــگــیــری ژنــان‬ ‫دەدەین و ئەوەی لە دەستی‬ ‫ئێمەدا بێت بۆ سەرخستنی‬ ‫دۆزی ژنــان دەیكەین‪ .‬بۆیە‬ ‫لــەو بـــاوەڕیـــەدام كــە هەتا‬ ‫لــە بــاشــووری كــوردســتــانــدا‬ ‫شۆڕشی ژنان نەگاتە لوتكە‬ ‫و سەركەوتن‪ ،‬ئەوا كۆمەڵگا‬ ‫ســەرنــاكــەوێــت و رۆژبــــەڕۆژ‬ ‫هەنگاو بــەرەو پاش دەنێت‪.‬‬ ‫جارێكی دیكە ئەم كۆنگرەیە‬

‫لە هەموو دایكانی شەهیدان‬ ‫كە لێرە ئامادەن و هەروەها‬ ‫ئەو ژنانەی كە لە زیندانەكانی‬ ‫مــاڵــەوە بە هــۆی ئەقڵیەتی‬ ‫سیستەمی پــیــاوســاالریــەوە‬ ‫نــەیــانــتــوانــیــوە لــێــر ئــامــادە‬ ‫بــن‪ ،‬پیرۆز دەكــەم و دەڵێم‬ ‫سەركەوتن بۆ هەموو الیەك‪،‬‬ ‫سەركەوتن‪ ،‬سەركەوتن«‪.‬‬ ‫تێكۆشانی ژنان‬ ‫بووبەهۆی ئەوەی كە‬

‫ئێستا بتوانێت بەڕێژەی‬ ‫‪ 50%‬كاندیدی هەبێت لە‬ ‫لیستەكەدا‬ ‫لــــە درێـــــــــژەدا وتـــــاری‬ ‫نـــوێـــنـــەرایـــەتـــی هـــەدەپـــە‬ ‫لــە بـــاشـــووری كــوردســتــان‬ ‫لەالیەن شوكران دیكمەنەوە‬ ‫خوێندرایەوە كە تێدا تیشكی‬ ‫خستە ســـەر ڕۆڵـــی ژن لە‬ ‫لــەنــێــو لیستی هــەدەپــە و‬ ‫هــەڵــبــژرادنــەكــانــی بــاكــور و‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫ڕایگەیاند‪ «:‬تێكۆشانی ژنان‬ ‫بووبەهۆی ئــەوەی كە ئێستا‬ ‫بتوانێت بەڕێژەی ‪ 50%‬كاندیدی‬ ‫هەبێت لە لیستەكەدا»‪.‬‬ ‫نــووژیــن عەفرین ئەندامی‬ ‫‪ 12‬بەڕێوەبەرایەتی یەكێتی ستار‬ ‫لە وتەكانی خۆیدا وتی‪«:‬ژنی‬ ‫كورد لەبارودۆخێكی پڕ لەترس‬ ‫و تۆقاندن ژیان بەسەر دەبات‬ ‫كــە بـــەردەوام بــووە جێگای‬ ‫هــەڕەشــە لــەالیــەن هێزێكی‬ ‫تاریك و توندڕەو كە ئەویش‬ ‫رێكخراوی تیرۆریستی داعشە‬ ‫كە بەردەوام شەڕ دەكات بۆ‬ ‫ئەوەی كە هەموو دەستكەوت‬ ‫و پێشكەوتنەكانی ژنی كورد‬ ‫لەناو ببات‪ ،‬بەتایبەت ژنانی‬ ‫رۆژئـــــاوای كــوردســتــان كە‬ ‫توانیویانە بــە ئــاوا كردنی‬ ‫هێزی ســەربــازی خــۆیــان ئا‬ ‫وا بكەن و چەندین داستانی‬ ‫فیداكاری و بەرخۆدانی لە دژی‬ ‫تیرۆریستانی تۆمار بكەن‪.‬‬ ‫بۆیە ئەزموونی ژنی كورد لە‬

‫خوێندرایەوە‪:‬‬ ‫لەراپۆرتەكەدا هاتبوو؛‬

‫رۆژئــاوای كوردستان بوو بە‬ ‫جێگای پێزانین و گرینگی‬ ‫تــەواوی هێزەكانی ناوچەیی‬ ‫ڕاپۆرتی كار ‌و خەباتی‬ ‫و جــیــهــانــی یــەكــیــنــەكــانــی‬ ‫سێ ساڵی بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫پاراستنی ژن یەپەژە بووە بە‬ ‫“رەژاك” بۆ كۆنگرە‬ ‫هێزێكی كاریگەر كە ئەوانیش‬ ‫لــەســەر رێــبــازی تێكۆشەری‬ ‫پێشەكی‪:‬‬ ‫شەهید ڤیان بەردەوامبوون‪.‬‬ ‫سەرەتا وەك بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫هــەڤــااڵن جارێكتر بــە نــاوی‬ ‫نوێنەرایەتی یەكێتی ستار لە “رەژاك” هەموو ئەندامانی‬ ‫هەرێمی كوردستان پیرۆزبایی ڕێكخراوەكەمان ‌و ئامادەبوان‬ ‫كــۆنــگــرەكــەتــان لــێــدەكــەیــن‪‌ ،‬و ئەندامانی كۆنگرە ساڵو‬ ‫هــیــواداریــن ئــەم كۆنگرەیە دەكــەیــن‪ .‬وەك گەلی كــورد‬ ‫نوێنەرایەتی تــەواوی ژنانی لە بەرامبەر بــیــرەەوەی ئەو‬ ‫باشووری كوردستان بكات‪ ،‬كوڕ ‌و كچە شەهیدانەی لەم‬ ‫رۆڵــی پێشەنگ ببینێت لە دوو ســاڵــەی دووایـــی دا لە‬ ‫یەكگرتنی ژنانی ئازاد لە هەموو هێرشی وەحشیگەرانەی سەر‬ ‫نیشتمانەكەماندا شەهیدبوون‬ ‫پارچەكانی كوردستان»‪.‬‬ ‫ســــــەری ڕێــــــز‌و نــــــەوازش‬ ‫پــــــاشــــــان راپــــــۆرتــــــی دادەنــەوێــنــیــن ‌و بەڵێنی بە‬ ‫بــــەڕێــــوەبــــەرایــــەتــــی ســێ دیهێنانی خەیاڵەكانیان بۆ‬ ‫ســــاڵــــەی كـــاروخـــەبـــاتـــی ژیانێكی ئــازاد دەدەیـــن‪ .‬لە‬ ‫“رەژاك” لــەالیــەن«بــەیــان ســـەرەتـــادا شــەنــگــال و لە‬ ‫دەربـــــەنـــــدیـــــخـــــانـــــەوە» بەرامبەر بــیــرەوەری هەموو‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪13‬‬

‫ئەو ژنانەی بونەتە قوربانی‬ ‫ئـــەم شــــەڕەی ڕۆژهـــەاڵتـــی‬ ‫نــــاوەڕاســــت ‌و زوڵــمــیــان‬ ‫لێكراوە ‌و مافی ژیانیان بۆ‬ ‫نەهێڵراوەتەوە‪ ،‬سەری ڕێز‌و‬ ‫نــەوازش دادەنەوێنین ‌و بۆ‬ ‫بەدیهێنانی داهاتویەكی ئازاد‬ ‫بۆ ژنان‪ ،‬بەڵێنی بڵندكردن ‌و‬ ‫بەردەوامكردنی تێكۆشانمان‬ ‫نوێی دەكەینەوە‪.‬‬ ‫هەڤااڵنی هێژا‪:‬‬ ‫لە كاتێكدا كە ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست بە قۆناغی مێژوویی‬ ‫ســەرلــەنــوێ‌ بونیادنانەوەدا‬ ‫تـــێـــدەپـــەڕێـــت “رەژاك”‬ ‫كــۆنــگــرەی ســێــیــەمــی خــۆی‬ ‫بەڕێوەدەبات‪ .‬ئەم قۆناخەی‬ ‫پێیدا تێپەردەبین لە هەموو‬ ‫ڕوێكەوە قۆناغێكی هەستیار‌و‬ ‫مەترسیدارە‪ .‬ستاتۆی سەد‬ ‫سالێ‌‪ ،‬بونیادنراوە سیاسیەكان‬ ‫بەڕەنگێك كە ناتوانرێت لێی‬ ‫ڕابكرێت لە باڵوبونەوەدان‪.‬‬ ‫پێكهاتەكانی دەوڵەت نەتەوە‬

‫هاتۆتە ڕەوشێك كە نە بەڕێوە‬ ‫دەبــرێـن‌و نە بەڕێوە دەچــن‪.‬‬ ‫بــەم هــۆیــەوە هــەتــا دەچێت‬ ‫پەنا بۆ توندوتیژی‌و زۆرداری‬ ‫زیاتر دەبــەن‌و دەیانەوێت بە‬ ‫شەڕێكی تایبەتی گشتگیر‪،‬‬ ‫خۆیان لەسەر پێی بهێڵنەوە‪.‬‬ ‫هەڵكەوتەی سیاسی ڕۆژهەاڵتی‬ ‫نــاوەڕاســت هاتۆتە قۆناغێك‬ ‫كــە بــەهــیــچ جــۆرێــك بــەرەو‬ ‫دواوە ناگەرێتەوە‪ .‬لە رەوشی‬ ‫ئێستا واڵتانی وەك ئێران‪،‬‬ ‫توركیا‌و عێراق كە لەسەر پێ‬ ‫ماونەتەوە بە بونیادە ئانتی‬ ‫( د ژ ە ) د یمو كر ا تیە كا نیا نە و ە‬ ‫لە ناوەندی ئەم زەمینلەرزە‬ ‫سیاسیەی گــۆڕانــكــاریــەدان‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئــەوەی كە ناتوانرێت‬ ‫دیـــاری بكرێت ئــەم زەمین‬ ‫لەرزەیە لەكوێدا ڕادەوەستێت‌و‬ ‫لـــەكـــوێ دەردەكــــەوێــــتــــە‬ ‫مەیدانەوە‪ ،‬بەاڵم لەم هەرێمەدا‬ ‫لە الیەنی سیاسی‪ ،‬كلتوری‌و‬ ‫لە هەمووشی گرنگتر لە الیەنی‬

‫بونیادی زهنیەوە لە ڕیشەوە‬ ‫گــۆرانــكــاری بــەدڵــنــیــایــەوە‬ ‫مسۆگەر بـــووە‪ .‬ڕۆژهــەاڵتــی‬ ‫نــاوەڕاســت نــاگــەڕێــتــەوە بۆ‬ ‫دواوە‪ .‬یــان ڕێ لــەبــەردەم‬ ‫ڕەســتــۆرەبــوونــی شارستانی‬ ‫نــاوەنــدی ‌و ســەرمــایــەداری‬ ‫هەگۆمۆنیاگەرا دەكاتەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئەمە بە واتــای دابەشبوون‬ ‫بەسەر پارچە بچوكرترەكان‬ ‫لــەوەی ئێستا‪ ،‬دێتە واتــای‬ ‫فــاشــیــزم‪ ،‬ڕوخـــــان‪ ،‬شــەڕ‌و‬ ‫قڕكردن‪ .‬یان دەبێتە كانگا‌و‬ ‫و ســەرچــاوەی دەركــەوتــنــی‬ ‫شارستانیەكی دیموكراتیك‪.‬‬ ‫واتا دیموكراسی‌و – فاشیزم‪،‬‬ ‫ئــازادی‌و كۆیلەیەتی‪ ،‬گەالن‌و‬ ‫ســوڵــتــانــەكــان‪ ،‬مــافــەكــانــی‬ ‫ژن ــان‌و دەســەاڵتــداری پیاو‪،‬‬ ‫لــە هــەمــوو مەیدانەكاندا لە‬ ‫ملمالنێ‌و پێكداداندا دەبــن‪.‬‬ ‫لــە ئەنجامی ئــەم ملمالنێ‌و‬ ‫پــێــكــدادانــداو شــەڕانــەدا بە‬ ‫تەنها واڵتەكەمان كوردستان‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪14‬‬

‫رەژاك تێدەكۆشێت لەپێناو دروستكردنی هێزی‬ ‫پاراستنی ژنان و بە رەسمی ناساندنی ئەو‬ ‫هێزە لەهەرێمی كوردستان‬ ‫نا‪ ،‬بەڵكو ئەنجامگەلێكی لێوە‬ ‫لەدایك دەبن كە ڕۆژهەاڵتی‬ ‫نــاوەڕاس ـت‌و هەموو دونیاش‬ ‫پەیوەندیدار دەكەن‪.‬‬ ‫كۆمەڵگاكان لــە كاتێكدا‬ ‫بــەشــێــوەیــەكــی ڕادیـــكـــاڵ‬ ‫ڕووبـــەڕووی جــواڵنــەوەی بەم‬ ‫جۆرە دەبنەوە تەنها زەمینەی‬ ‫تێكۆشانی سیاسی‌و سەربازی‬ ‫لــە روبــەڕوبــونــەوەكــانــیــانــدا‬ ‫دیاركەر نابێت‪ ،‬بەڵكو ڕۆتای‬ ‫بــەڕێــوەچــونــەكــەی‪ ،‬شــۆڕش‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان‬ ‫تێكۆشانە‬ ‫دیـــاری دەكـــەن‪ .‬بەتایبەت‬ ‫لــە ڕۆژهــەاڵتــی نــاوەڕاســتــدا‬ ‫هەتا شــۆڕشــی كۆمەاڵیەتی‬

‫پــێــشــنــەكــەوێــت شــانــســی‬ ‫ژیـــانـــكـــردنـــی هــیــچ جـــۆرە‬ ‫پێشكەوتنێك نیە‪ .‬بە لەخۆ‬ ‫نەگرتنی گۆڕانكاری ڕیشەیی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬بە شۆڕشێكی‬ ‫تەنها سیاسی ‌و سەربازی لە‬ ‫ڕاستی ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‬ ‫نــەك بــە هــێــزبــوون‪ ،‬بەڵكو‬ ‫تەنانەت لەسەر پێ مانەوەش‬ ‫ئەگەری نیە‪ .‬بەتەنها ڕووداوە‬ ‫سیاسی‌و سەربازیەكان لەگەڵ‬ ‫خــۆیــدا ئــــازادی ناهێنێت‌و‬ ‫نــاتــوانــێــت مــێــژوو بگۆڕێت‪.‬‬ ‫قازانجكردنی ئــازادیــەكــا ن‌و‬ ‫گۆڕانی مێژوو بەر لە هەر شتێك‬ ‫بە گۆڕانكاری و تێكۆشانی‬

‫ژنـــــا ن‌و شــۆڕشــگــێــڕانــەیــی‬ ‫ژنانەوە پەیوەندیدارە‪ .‬ئەو‬ ‫شەڕەی ئێستا هەرێمەكەمان‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوین دەسوتێنێت‪،‬‬ ‫شەڕە زوڵمكار‌و سوتێنەرەكان‬ ‫ڕیشەیان لە بەكۆیلەكردنی‬ ‫ژنان‌و سیستەمی دەسەاڵتداری‬ ‫پـــیـــاوســـاالریـــەوە دەگــــرن‪.‬‬ ‫لەكوێ‌ داوای ئاشتی بكرێت‪،‬‬ ‫لەكوێ‌ داوای ئــازادی بكرێت‬ ‫با بكرێت بەر لە هەرشتێك‬ ‫پێویستە تێكۆشان بەرامبەر‬ ‫بـــەم ســیــســتــە م‌و زهــنــیــەتــە‬ ‫پیاوساالریە بەڕێوە ببرێت‪.‬‬ ‫ئەم تێكۆشانە لە سیاسەتەوە‬ ‫بــۆ شــەڕ‪ ،‬لــە ئــابــوریــەوە بۆ‬

‫لە ساڵی ‪ 2011‬لە ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراستدا بە دەسپێكردنی‬ ‫لە تونسەو ە‌و بە بەناوبوونی‬ ‫وەك بـــەهـــاری عـــەرەبـــی‬ ‫قۆناغێك لەدایكبوو كە هیوا‌و‬ ‫گــۆڕانــكــاری جـــددی لەگەڵ‬ ‫خــۆیــدا هــەڵــگــرت‪ .‬بڵێسەی‬

‫ژنـــە‪ .‬بــە تــایــبــەت لــەگــەڵ‬ ‫بەرزبوونەوەی میلیتاریزمدا‪،‬‬ ‫هێرشێكی گــەورە بەرامبەر‬ ‫ژنان پێشكەوت‪ .‬پێشكەوتنی‬ ‫ڕوداوەكــــانــــی القـــەكـــردن‌و‬ ‫دەستدرێژیكردنە سەر ژنان‌و‬ ‫مندااڵن‪ ،‬دەتوانین بڵێین لە‬ ‫ڕۆژی ئەمڕۆماندا گەشتۆتە‬ ‫ئــاســتــی هــــەرە بـــــەرز‪ .‬لە‬ ‫شــەڕەكــانــدا القــەپــێــكــرد ن‌و‬ ‫دەســتــبــەســەركــردنــی ژنانی‬ ‫هێزی بەرامبەر‪ ،‬وەك چەكێك‬ ‫بەكاردەهێنرێت‪ .‬بــە پلەی‬ ‫یەكەم ئەل نوسرا‪ ،‬داعیش‪،‬‬ ‫بـــۆكـــاحـــەرام‪ ،‬ئــەلــقــاعــیــدە‬ ‫هـــێـــزەكـــانـــی گــــرێــــدراوی‬ ‫دەوڵــەتــیــش وەك لەشكر‌و‬ ‫هێزە میلیشیاكان بەرامبەر‬ ‫ژنــــا ن‌و مــنــدااڵن ڕێــیــان لە‬ ‫تــراژیــدیــای گــەورە كــردەوە‪.‬‬ ‫بەهۆی روودانی ئەم شەڕانە‬ ‫لە ڕۆژهەاڵتی ناویندا تەنها‬ ‫لە سوریادا ‪ 4‬ملیۆن مرۆڤ‬ ‫كۆچیان كردووە بۆ دەرەوەی‬

‫راپۆرت‬

‫رەوشی ژن لە‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست‌و‬ ‫كوردستاندا‪:‬‬

‫لە ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستدا‬ ‫هەتا شۆڕشی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‬ ‫پێشنەكەوێت‬ ‫شا نسی‬ ‫ژیانكردنی‬ ‫هیچ جۆرە‬ ‫پێشكە و تنێك‬ ‫نیە‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫هــونــەر‪ ،‬لە پــــەروەردەوە تا‬ ‫میدیا‪ ،‬تێكۆشانێكی هەمە‬ ‫الیەنەی پێویستە‪ .‬تۆماركردنی‬ ‫ســەركــەوتــن لــە یەكێك لەم‬ ‫تێكۆشانەدا بەس نیە‪ .‬ئێمە‬ ‫وەك ژنان پێویستە لە هەموو‬ ‫گۆڕەپانێكدا خۆبەڕێكخستن‬ ‫كردن‪ ،‬لەهەموو گۆڕەپانێكدا‬ ‫پیشاندانی ڕەنـگ‌و هەبوونی‬ ‫خــۆمــا ن‌و بــە بەكارهێنانی‬ ‫زەكــــای ژنـــی پێكهێنەری‬ ‫یەكەمین بە كۆمەڵگابوون ‌و‬ ‫هێزە بونیادنەریەكەی‪ ،‬ئەم‬ ‫جارە لە سەد ساڵی ‪ 21‬ندا‬ ‫ئەركی بونیادنانی كۆمەڵگا‬ ‫ڕوبــەڕومــانــە‪ .‬بــەم هــۆیــەوە‬ ‫ئێمە دەڵــێــیــن ســـەدەی ‪21‬‬ ‫دەبێتە ســەدەی تێكۆشانی‬ ‫ژ ن‌و سەدەی ژن‪ .‬وەكو ژن بە‬ ‫قۆناغێكی ئاوا گرنگی مێژوویدا‬ ‫سەركەوتنمان‬ ‫تێدەپەڕین‪،‬‬ ‫ئەنجامێكی وا تۆمار دەكات‬ ‫كــە كــاریــگــەری لــەســەر دە‬ ‫ساڵ‌و سەدەكانی داهاتوومان‬ ‫دادەنــــێــــت‪ .‬بـــەم هــۆیــەوە‬ ‫لــە ڕۆژهــەاڵتــی نــاوەڕاســت‌و‬ ‫واڵتــەكــەمــان كــوردســتــانــدا‪،‬‬ ‫دەبــێــت ئــەو قــۆنــاخــەی كە‬ ‫ژنـــان تــێــیــدا ژیـــان دەك ــەن‬ ‫ڕاســت هەڵسەنگێنین‌و بەم‬ ‫پێیەش ئەركی بەڕێوەبردنی‬ ‫سیاسەتێكی گونجاو لەسەر‬ ‫شانمانە‪.‬‬

‫ئەم سەرهەڵدانانە تا میسر‪،‬‬ ‫سوریا‌و لوبنان كڵپەی دا‪،‬‬ ‫ئەم زنجیرەیە كاتێك دەستی‬ ‫پێكرد هیوای زۆر گــەورەی‬ ‫لەباوەشیا حــەوانــدەوە‪ .‬بە‬ ‫تایبەت لە میسردا‌و لەمەیدانی‬ ‫تـــەحـــریـــر بـــە بـــەشـــداری‬ ‫هەموو ئایینەكا ن‌و گــەالن‪،‬‬ ‫پێكەوە بۆ داهاتوێكی ئازاد‬ ‫هــەروەهــا‬ ‫تێكۆشانیانكرد‪،‬‬ ‫پێشەنگایەتی كردنی ژنان‬ ‫لــەم بـــەرخـــۆدانـــەدا‪ ،‬ئیدی‬ ‫لە هەموو جێیەك ڕوانێكی‬ ‫پێشخست كە هاواری دەكرد‬ ‫ئێمە ناچاری دیكتاتۆریەت‬ ‫نین‌و بە هەموو جێیەكدا باڵو‬ ‫ببوەوە‪ .‬سەرەڕای ئەمە ئەم‬ ‫پێشكەوتنانە‬ ‫هەستانەو ە‌و‬ ‫بــەاڵم لــە نــاوخــۆدا لەالیەن‬ ‫هــێــزە پــاشــڤــەڕۆكــانــەو ە‌و لە‬ ‫دەرەوەش لە الیەن هێزەكانی‬ ‫ســیــســتــەمــەوە كــۆنــتــرۆ ڵ‌و‬ ‫كــاریــگــەر (مــانــیــپــولــە) كرا‬ ‫لــە ڕێ‌ الدرا‌و لــە نــێــوان‬ ‫ئــەو ئامانجەی لە پێناویدا‬ ‫دەركەوت‌و ئەو ڕێگایەی پێیدا‬ ‫دەڕوات هەڵدێر دروستكرا‪.‬‬ ‫ئەو قۆناغەی وەك بەهاری‬ ‫عەرەبی دەستیپێكرد‪ ،‬ئەمڕۆ‬ ‫بەجۆرێك پێچەوانە كراوەتەوە‬ ‫لە ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاتدا كەمە‬ ‫نەتەوەكان ‌و (ئەتنیسیتەكان)‬ ‫پێكهاتە جیاوازەكان‪ ،‬گەالن‪،‬‬ ‫بــاوەریــەكــان‪ ،‬مەزهەبەكانی‬ ‫زیاتر پارچەكرد‌و كردونیەتە‬ ‫دوژمــن لە بەرامبەر یەكتر‪.‬‬ ‫ئەم چوار ساڵەی كە بەجێمان‬ ‫هێشت ئەگەر ناوی بەهاریش‬ ‫بێت لەگەڵ خۆیدا (تراژیدی)‬ ‫كارەساتی گەورەی كۆمەاڵتی‬ ‫بەجێهێشت‪ .‬قوربانی هەرە‬ ‫گـــــەورەی ئـــەم قــەیــرانــەی‬ ‫ســـــەرچـــــاوەكـــــەی شــــەڕ‌و‬ ‫تــونــدوتــیــژی ســەپــێــنــراوی‬ ‫ڕۆژهــــەاڵتــــی نـــاوەڕاســـتـــە‪،‬‬

‫‪15‬‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫واڵت‪ ،‬هــەروەهــا ‪ 7‬ملیۆن‬ ‫مـــرۆڤ لــە نــاوخــۆی واڵت ــدا‬ ‫ناچاری نشینگە گۆڕین بووە‪.‬‬ ‫هەروەها لە عێراق دوو ملیۆن‬ ‫‌و نیو كەس نشینگەی گۆڕیو ە‌و‬ ‫‪ 16‬لە ناو ئەمانەدا یەك ملیۆن‬ ‫‌و ‪ 200‬هــەزار كــەس هاتۆتە‬ ‫كوردستانەوە‪ .‬هــەروەهــا لە‬ ‫لیبیا‌و یــەمــەن بــە ملیۆنان‬ ‫كـــەس ن ــاچ ــاری كــۆچــكــردن‬ ‫بــوون‪ .‬وە لە نیوە زیاتری‬ ‫ژمــــارەی ئـــەم كــۆچــبــەرانــە‬ ‫لە ژنــا ن‌و مــنــدااڵن پێكدێن‪.‬‬ ‫لێشاوی كۆچبەری‌و نەبوونی‌و‬ ‫ڕێــژەی بــەرزی هــەژاری ڕێی‬ ‫لە دەستبەسەراگرتنی ڕەنج‌و‬ ‫بــەدەنــی ژن كــردۆتــەوە‪ .‬لە‬ ‫رەوشــــی پــەنــابــەریــدا ژنــان‬ ‫لە الیــەن بنەماڵەكانیانەوە‬ ‫لــە بــەرامــبــەر بــڕێــك پــارەدا‬ ‫دەفـــرۆشـــرێـــن‪ .‬پــەنــابــەری‬ ‫ڕێـــی لــە بـــــەردەم فــرەژنــی‬ ‫كردۆتەوە‪ .‬تەنها لە توركیادا‬ ‫‪ 372‬هـــەزار ژنــی سوریایی‬

‫تــۆمــاركــراون كــە وەك ژنی‬ ‫دووەم بەشودراون‪ .‬هەڵبەت‬ ‫ژمارە راستەكان زۆر لەسەر‌و‬ ‫ئامارەكانەوەن‪ .‬هەروەها لە‬ ‫رەوشــی پەنابەریدا ژنــان لە‬ ‫الیەن باندە لەشفرۆشیەكانەوە‬ ‫بەكاردەهێندرێن‌و بازرگانیان‬ ‫پێوەدەكرێت‪ .‬ئاستی ئەو لەش‬ ‫فرۆشی‌و بێ‌ ئەخالقیەی لەسەر‬ ‫بەدەنی ژن بەڕێوەدەبرێت لە‬ ‫ئێستادا گەشتۆتە لوتكە‪.‬‬ ‫مـــــنـــــداڵ داهــــــاتــــــووی‬ ‫كــۆمــەڵــگــاكــانــن‪ ،‬بــــەاڵم لە‬ ‫بەرامبەریاندا ژیانێك هەیە كە‬ ‫دوورە لە هەبوونی ئاسایشی‪،‬‬ ‫پــــــەروەردە‪ ،‬تــەنــدروســت ـی‌و‬ ‫هەموو بەشە سۆسیالەكانی‬ ‫ژیــان بۆیان‪ .‬وەك دەبینین‬ ‫ئــەم رەوشــــەی ژنـــان تێیدا‬ ‫ژیان دەكەن مەزەندە دەكرێت‬ ‫مــاوەیــەكــی درێـــژ بـــەردەوام‬ ‫بێت‪ .‬چونكە شەڕەكا ن‌و ئەو‬ ‫زهنیەتانەی سەرچاوەی ئەم‬ ‫شەڕانەن هێشتا بەردەوامی‬

‫بــە خــۆیــان دەدەن‪ .‬تەنها‬ ‫باش كردنی ژیانی پەنابەران‬ ‫بــەس نیە بــۆ چــارەســەری‪،‬‬ ‫پێوستە تێكۆشان لەگەڵ‬ ‫ســـــەرچـــــاوەی ســـەرەكـــی‬ ‫شەڕەكان بكرێت‪ .‬لەبەر ئەم‬ ‫هۆیە وەك ڕێكخستنەكانی‬ ‫ژنــــان‪ ،‬بــە تــێــكــۆشــانــكــردن‬ ‫لــە بــەرامــبــەر پارچەكردنی‬ ‫ئەتنیك‌و مــەزهــەبــەكــان لە‬ ‫ڕۆهــــەاڵتــــی نـــاوەڕاســـتـــدا‪،‬‬ ‫پــێــشــەنــگــایــەتــیــكــردن بۆ‬ ‫تێكۆشانی ئاشتی ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست‪ ،‬تەنها ڕێگایەكە بۆ‬ ‫ڕزگاركردنی ژنان لەم ڕەوشە‪.‬‬ ‫ئـــەو قـــەیـــرا ن‌و گــێــژاوەی‬ ‫ژیــان دەبێت‪ ،‬بەقەد ئەوەی‬ ‫ڕێــگــای لــە بـــەردەم زەرەری‬ ‫گـــەورە كــردۆتــەوە‪ ،‬بــووەتــە‬ ‫هــۆی هۆشیاریەكی جــددی‌و‬ ‫كــــاردانــــەو ە‌و نــەفــرەتــێــكــی‬ ‫گــەورە‪ .‬ئەو پێشكەوتنانەی‬ ‫هـــەڕەشـــەن لــەســەر ژیــانــی‬ ‫ژنــا ن‌و مەترسیەكی گــەورەن‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪17‬‬

‫ب ــۆ ژنــــان‪ ،‬هــەتــا دەچــێــت‬ ‫دەبــێــتــە هــۆی لێگەڕینێكی‬ ‫گـــەورە لــە نــاو ژنــانــدا‪ .‬لە‬ ‫تــونــس ئــاواكــردنــی پــارتــی‬ ‫ژنان‪ ،‬لە میسر دروستكردنی‬ ‫یەكینەی پاراستنی ژنــان‪،‬‬ ‫ئەو كاردانەوانەی كە ژنانی‬ ‫یەمە ن‌و باس نیشانیاندا‪ ،‬لە‬ ‫ئەفغانستا ن‌و لەم قۆناخەی‬ ‫دوایـــیـــدا لـــەالیـــەن ژنــانــی‬ ‫ئەفغانەوە پێشخستنی گروپی‬ ‫ژنــی تێكۆشەر لە بەرامبەر‬ ‫تالیبان ئەو ڕاستیە بەڕونی‬ ‫دێنێتە بـــەر چـــاو‪ .‬ئــەگــەر‬ ‫ئەمانە هەنگاوی بچوكیش بن‬ ‫لێگەرینگەلێكی بنیادنەرن بۆ‬ ‫ئاوابوونی شۆڕشی ژنان‪ .‬ئەم‬ ‫رەوشەی ئێستا ژیان دەكرێت‪،‬‬ ‫بۆ ڕێكخستنە ژنانەییەكانی‬ ‫ڕۆژهـــــەاڵتـــــی نــــاوەڕاســــت‬ ‫زۆر ئــەركــی نــوێ‌ دەخــاتــە‬ ‫مــەیــدانــەوە‪ .‬لــە بــەرامــبــەر‬ ‫داعیش‌و سێبەرەكانی‌و ئەو‬ ‫ڕێــكــخــســتــە فــاشــیــســتــانــەی‬

‫هەڕەشە لەخۆ دەگرن بەرامبەر‬ ‫ژن‪ ،‬لە هەموو كاتێك زیاتر‬ ‫پێویستیمان بە پێشخستنی‬ ‫پەیوەندی ستراتیژی‌و لێك‬ ‫هاتن(ئتیفاق) هەیە‪.‬‬ ‫لەم ڕووەوە وەك ژنانی كورد‬ ‫ڕۆڵی پێشەنگایەتی كردنمان‬ ‫هەیە‪ .‬چونكە لەم كاتەدا‌و لە‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناویندا سەرەڕای‬ ‫هەموو كەموكورتیەكانمان‪،‬‬ ‫لــە كــوردســتــانــدا دینامیكی‬ ‫بــەڕێــوەبــردنــی تێكۆشان لە‬ ‫پێناو ڕزگاری ژناندا هەیە‪.‬‬ ‫ژنانی هەرێمەكە ئیلهام لە‬ ‫ئاستی بەدەستهێنراوی ژنانی‬ ‫كــورد دەگـــرن‪ .‬ژنانی كورد‬ ‫بەتایبەت لە شەنگا ل‌و كوبانێ‌‪،‬‬ ‫لــە هــەمــوو ســەنــگــەرەكــانــی‬ ‫شـــــــەڕدا بـــــەو ئــاســتــەی‬ ‫پێیگەیشت‪ ،‬بــوونــە چاوگی‬ ‫هیوایەكی گــەورە‪ .‬بەتایبەت‬ ‫لە كەسایەتی بەڕێوەبەرانی‬ ‫ژنـــی لــە بــەڕێــوەبــەرایــەتــی‬ ‫كانتۆنەكانی ڕۆژاوادا بە‬

‫جێگرتن لە بەڕێوەبەرایەتیدا‌و‬ ‫بە دروستكردنی كاریگەریەكی‬ ‫گــــەورە لــە دیــــاری كــردنــی‬ ‫قــــەدەری ئـــەم پــارچــەیــەی‬ ‫كـــوردســـتـــانـــدا‪ ،‬بـــەقـــەدەر‬ ‫كاریگەری دانان لەسەر ژنانی‬ ‫پارچەكانی تری كوردستان‬ ‫كاریگەریەكی ئەرێنی لەسەر‬ ‫ژنانی هەرێمەكەش هەبوو‪.‬‬ ‫بــەتــایــبــەت لــە یــاســاكــانــی‬ ‫كانتۆنی جزیرەدا ماددەكانی‬ ‫پــەیــوەنــدیــدار بــە مافەكانی‬ ‫ژنــانــەوە‪ ،‬وەك دەستورێك‬ ‫كە لە دونیادا بە شێوەیەكی‬ ‫هەرە پێشكەتو مافەكانی ژنان‬ ‫دەپارێزێت‌و بنیاد دەنێت‪ ،‬لە‬ ‫الیــەن هەموو ژنانی دنیاوە‬ ‫زۆر بەگرنگ دەبینرێت‪.‬‬ ‫وەك ژنـــانـــی كـــــورد لە‬ ‫قــۆنــاخــی ئــەم دوو ساڵەی‬ ‫دوایــــی شـــەڕكـــردن لــەگــەڵ‬ ‫داعشدا‪ ،‬هەڵبەتە پێویستبوو‬ ‫یەكبوونێكی بەهێز دەستەبەر‬ ‫بـــكـــەیـــن‪ .‬لــــەم الیـــەنـــەوە‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪18‬‬

‫وەك‬ ‫ڕ ێكخستنە كا نی‬ ‫ژنان لە‬ ‫كوردستاندا‌و‬ ‫لە ڕابردوودا‬ ‫زۆر چاالكی‌و‬ ‫جواڵنەوە‬ ‫پێشخراون‪.‬‬ ‫بەاڵم سەرەڕای‬ ‫هەموو ئەو‬ ‫چاالكیانە‬ ‫هێشتا وەك‬ ‫ڕ ێكخستنە كا نی‬ ‫ژنان زۆر‬ ‫هەنگاوی‬ ‫گرنگ ماوە‬ ‫كە دەبێت‬ ‫بیا ننێین‬

‫هەرچەندە هەنگاوی گرنگیش‬ ‫نـــرابـــن‪ ،‬بــــەاڵم لــە ئاستی‬ ‫پێویستدا ئــەم یەكگرتن‌و‬ ‫یەكڕیزیە دەستەبەر نەكراوە‪.‬‬ ‫بە بەستنی یەمین كۆنفرانسی‬ ‫نــەتــەوەیــی ژنــان لــە ئامە د‌و‬ ‫دووەمین كۆنفرانس لە هەولێر‬ ‫بۆ دیاریكردنی داهاتووی ژنانی‬ ‫كــورد ڕۆڵێكی دیــاریــكــراوی‬ ‫گێڕا‪ .‬بەاڵم لە بەردەوامكردنی‬ ‫گفتوگۆكانی ناو كۆنفرانس‌و‬

‫بــردنــە نـــاو مــەیــدانــەكــانــی‬ ‫خەبات‌و پێكهێنانی گفتوگۆی‬ ‫هـــاوبـــەشـــی هــەمــیــشــەی ـی‌و‬ ‫دروســتــكــردنــی مەكانیزمای‬ ‫بڕیاردانی هاوبەشدا‪ ،‬نەبەسی‬ ‫جددی ژیانكرد‪ .‬كۆنفرانسەكان‬ ‫نــەیــانــتــوانــی ڕێكخستنێكی‬ ‫یەكگرتوی نــەتــەوەیــی ژنــان‬ ‫ئاوابكەن‪ .‬بەم هۆیەشەوە لە‬ ‫بەرامبەر ئەو هێرشانەی كرانە‬ ‫سەر پارچەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫لە دیــاری كردنی سیاسەتی‬ ‫هـــاوبـــەش‌و پــاراســتــنــی ئــەو‬ ‫ژنــانــەی ڕووبــــەڕووی هێرش‬ ‫بوونەوە زۆر كەموكورت ماین‪.‬‬ ‫بەتایبەت ئــەو پــێــواژۆیــەی‬ ‫بە هێرشكردنە ســەر موسڵ‬ ‫دەستی پێكرد‪ ،‬لە باشوری‬ ‫كوردستاندا ئەوەی وەك ژن‬ ‫ژیانمانكرد كێشەكانی قوڵتر‬ ‫كــــردەوە‪ .‬ژنـــان لــە هــەمــوو‬ ‫گۆڕەپانەكاندا بوونە ئامانجی‬ ‫داعش‪ .‬داعیش كاتێك موسڵی‬ ‫داگیركرد یەكەمین بڕیارەكانی‬ ‫ڕایگەیاند سەبارەت بە چۆن‬ ‫ژیانكرد ن‌و چۆن خۆ پۆشینی‬ ‫ژنان بوو‪ .‬ژنانی گەالنی تر‌و‬ ‫مەزهەبە جیاوازەكان ڕووبەڕوی‬ ‫القەكاریەكی گەورە بونەوە‌و‬ ‫بــونــە ئــامــانــجــی هێرشێكی‬ ‫گــەورە‪ .‬بەتایبەت ئــەوەی لە‬ ‫شەنگال ژیــان بــوو فەرمانی‬ ‫‪ 73‬یەمینی ئێزیدیەكان بوو‪.‬‬ ‫لە شەنگال بە واتایەكی تر‬ ‫(كــۆمــەڵــكــوژكــردنــی ژنـــان)‬ ‫ژیــان بــوو‪ 5000 .‬ژ ن‌و منداڵ‬ ‫فڕێندران‪ .‬لەمانە هەتا ئێستا‬ ‫تەنها ‪ 300‬ژن ڕزگار كراون‪.‬‬ ‫زهــنــیــەتــی داعــیــش‪ ،‬لــەبــەر‬ ‫ئەوەی ئەوان لە دینی ئەهلی‬ ‫كتیب نین ئەشكەنجەگەلێك‬ ‫كــە نــایــەنــە عــەقــڵــی مــرۆڤ‬ ‫لـــەســـەر ژنـــانـــی ئــێــزیــدی‬ ‫پــەیــڕەوكــرد‪ .‬چــیــرۆكــی ئەو‬ ‫ژنانەی لە دەستی داعش ڕزگار‬

‫كرابوون گێڕانەوەی ژیانبوونی‬ ‫وەحشەتێكی گــەورە بــوون‪.‬‬ ‫ئــەو ژنانەی لە هەفتەیەكدا‬ ‫زیاتر لە ‪ 20‬جار دەفرۆشرانە‬ ‫پیاوان‪ ،‬نزمبونەوەی تەمەنی‬ ‫مــنــدااڵنــی القــەپــێــكــرا‌و بۆ‬ ‫تەمەنی سـێ‌ ســاڵ‪ ،‬مۆرڤی‬ ‫هێنایە ئاستێك لە مرۆڤبوونی‬ ‫خــۆی شــەرم بــكــات‪ .‬یەكێك‬ ‫لــە هــۆكــارە سەرەكیەكانی‬ ‫پشت بوونە قوربانی ژنانی‬ ‫ئێزیدی لە هێرشەكانی سەر‬ ‫شەنگالدا‪ ،‬نەبوونی پاراستنی‬ ‫جەوهەری كۆمەڵگا‌و نەبوونی‬ ‫پاراستنی جەوهەری ژنانە‪.‬‬ ‫بەجێهێشتنی گۆڕەپانی شەڕ‬ ‫لە الیەن ئەو پێشمەرگانەی‬ ‫بە پاراستنی شەنگال ئەركدار‬ ‫كـــرابـــوون بــۆ هـــــەزاران ژن‬ ‫دەرگـــای لــەســەر تراڤمانێك‬ ‫(تراڤمان جۆرێك نەخۆشی‬ ‫دەرونــیــە كــە لــە ئەنجامی‬ ‫ئەشكەنجەی زۆر كاریگەر‬ ‫دانەر دروست دەبێت) كردەوە‬ ‫كە بە دەیان ساڵ بــەردەوام‬ ‫دەكـــات‪ .‬ئـــەوەی كــە ژنانی‬ ‫ئێزیدی ڕزگار كرد جارێكیتر‬ ‫ژنان خۆیان بوون‪ .‬نیشاندانی‬ ‫ئەو بەرخۆدانە گەورەیە لە‬ ‫الیەن ژنانی گەریالوە تا پلەی‬ ‫شــەهــادەت‪ ،‬ئــەوەی نیشاندا‬ ‫كــە ژنـــان دەتــوانــن خــۆیــان‬ ‫ڕزگـــار بــكــەن‪ .‬وەك ژنانی‬ ‫كورد لە شەنگالەوە زۆر وانە‬ ‫هەیە كە دەبێت فێری ببین‪.‬‬ ‫ئێمەی ژنـــان لــە بــەرامــبــەر‬ ‫هەرهێرشێك‌و لەكوێوە دێت‬ ‫بــابــێــت‪ ،‬دەبــێــت فــێــری خۆ‬ ‫پــاراســتــن ببین‌و بۆئەمەش‬ ‫دەبێت خۆمان بەڕێكخستن‬ ‫بكەین‪.‬‬ ‫هـــەڵـــبـــەتـــە ئـــــــەوەی لــە‬ ‫كوردستاندا ژیان بوو تەنها‬ ‫هێرشەكانی داعیش نەبوون‪،‬‬ ‫ژنان لەناو كۆمەڵگاكەشماندا‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪19‬‬

‫ڕووبـــــــــەڕووی هــێــرشــێــكــی‬ ‫جـــددی دەبـــنـــەوە‪ .‬ئــامــاری‬ ‫كوشتن‌و خــۆكــوژی ژنــان لە‬ ‫كــوردســتــان بــەقــەد ژمــارەی‬ ‫كــۆمــەڵــكــوژیــەكــانــە‪ .‬بەپێی‬ ‫ئامارە ڕەسمیەكان لە دوای‬ ‫ساڵی ‪1991‬ەوە ‪ 10‬هەزار ژن‬ ‫خۆیان ســوتــانــدووە یــان بە‬ ‫سوتاندن گیانیان لەدەست‬ ‫داوە‪ .‬ئەگەر بفكرین ژمارەی‬ ‫شارە گوندێك ‪ 3‬هەزار كەس‬ ‫بێت لە ساڵی ‪1991‬ەوە تا‬ ‫ئێستا ‪ 3‬شارەدێ‌ ژن ئاگریان‬ ‫لە جەستەی خۆیان بەرداوە‪.‬‬ ‫ڕووداوەكانی توندوتیژی بێ‬ ‫ئــەوەی خێرایی خۆیان كەم‬ ‫بكەنەوە لە بەردەوامی دان‪.‬‬ ‫تەنها لــە ساڵی ‪ 2014‬دا‌و‬ ‫لە دە مانگی سەرەتا دا ‪30‬‬ ‫كوشتن‪ 33 ،‬خۆكوژی‪180 ،‬‬ ‫ســوتــان‪ 73 ،‬خــۆســوتــان‪،‬‬ ‫‪ 116‬دەســتــدرێــژی سێكسی‬ ‫رویانداوە‪ .‬مەزەندە دەكرێت‬

‫ئامارە ڕاستەكان زۆر لە سەروی‬ ‫ئامارە تۆماركراوەكانەوە بن‪.‬‬ ‫هــەڵــەكــانــی نــاو سیستەمی‬ ‫خـــوێـــنـــدن‪ ،‬پــەخــشــی ئــەو‬ ‫ڕاگــەیــانــدنــانــەی كۆمەڵگا‬ ‫هــانــدەدات بــۆ توندوتیژی‌و‬ ‫وروژانــــدنــــی غـــەریـــزە‪ ،‬لە‬ ‫كــێــشــە كــۆمــەاڵیــەتــیــەكــانــدا‬ ‫پــێــشــنــەخــســتــنــی كــلــتــوری‬ ‫دیموكراتی لە بەرزبوونەوەی‬ ‫رووداوەكـــانـــی توندوتیژیدا‬ ‫ڕۆڵی سەرەكی دەگێرێت‪ .‬بەم‬ ‫هۆیەوە خۆ پاراستنی ژنان‬ ‫شتێك نیە تەنها پەیوەندی بە‬ ‫داعیشەوە هەبێت‪ .‬لە هەموو‬ ‫ناوەندەكانی ژیاندا جیاكاری‬ ‫پۆزەتیف‌و سیاسەتی تایبەت‬ ‫بۆ ژنان پێویستە‪ .‬بەاڵم پێش‬ ‫هەموو شتێك پێویستە ژنان‬ ‫مافی خۆیان بزانن‌و لە بارەی‬ ‫مافی حەیاتی خۆپاراستنەوە‬ ‫هۆشیار بكرێنەوە‌و پەروەردە‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫وەك ڕێكخستنەكانی ژنان‬

‫لە كوردستاندا‌و لە ڕابردوودا‬ ‫زۆر چـــاالكـــی‌و جـــواڵنـــەوە‬ ‫پێشخراون‪ .‬بــەاڵم ســەرەڕای‬ ‫هەموو ئەو چاالكیانە هێشتا‬ ‫وەك ڕێكخستنەكانی ژنــان‬ ‫زۆر هەنگاوی گرنگ ماوە كە‬ ‫دەبێت بیاننێین‪ .‬بەتایبەت‬ ‫ڕێــكــخــراوە ژنانیەكان دوور‬ ‫لــە كــاریــگــەری سیاسەتی‬ ‫ڕێكخستن‌و پارتیەكانیان بۆ‬ ‫بەرژەوەندیە جەوهەریهەكانی‬ ‫ژنان بە ڕێبازێك كە سیاسەت‬ ‫پێشبخات‪ ،‬ڕێكخستنبوونێكی‬ ‫سەربەخۆ‌و لە چوارچێوەی‬ ‫بـــەرژەوەنـــدیـــەكـــانـــی ژنـــدا‬ ‫پێشخستنی سیاسەت زۆر‬ ‫زەحمەتی دەرە‪ .‬بەتایبەت‬ ‫سەرەڕای ئەوەی لە نێوان ئەم‬ ‫دوو ساڵەی پێیدا تێپەڕ بووین‬ ‫زۆر ڕووداوی گرنگی سیاسی‌و‬ ‫سۆسیال ڕوویاندا لەكاتێكدا‬ ‫كە دەبوو وەك هێزێكی هەرە‬ ‫كاریگەر ڕۆڵێكی زۆر ئاكتیفی‬ ‫بگێڕایە هەڵوێستی پاسیف‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫(نـــاچـــاالك)ی ئەنجومەنی‬ ‫خانمان‪ ،‬بەهۆی لە ڕیشەوە‬ ‫لەدەستنەگرتنی ڕووداوەكان‪،‬‬ ‫درەنـــــگ جــــواڵنــــەوەی‪ ،‬بۆ‬ ‫بەیەكگەیاندنی ڕێكخستنەكانی‬ ‫‪ 20‬ژنان ڕۆڵ نەگێران‌و لەسەرەوە‬ ‫مانەوەی دامــەزراوەیــەكــە كە‬ ‫دەبێت زۆر ڕەخنە بكرێت‪.‬‬ ‫لەگەڵ دەتپێكردنی قەیرانی‬ ‫ئـــابـــووری‌و بــڕیــنــی بــوجــە‪،‬‬ ‫دامــــەزراوەكــــان ئــەوەنــدەی‬ ‫نەماوە بگەنە خاڵی كۆتایی‬ ‫هێنان بە كار‌و چاالكیەكانیان‪.‬‬ ‫لــە بــنــەمــادا ئـــەوەی لــێــرەدا‬ ‫كەم‌وكورتە‪ ،‬لە هەرالیەنێكەوە‬ ‫بە خۆ دورگرتن لە هەرجۆرە‬ ‫ئاراستەكردنێك بەشێوەیەكی‬ ‫ســەربــەخــۆ خــۆ بەڕێكخستن‬ ‫كردنی ڕێكخراوە ژنانیەكانە‪.‬‬ ‫لــەالیــەكــی تــــرەوە تەنها‬ ‫دیاریكردنی بۆچون دەربارەی‬ ‫ژنــــان لـــە الیــــەن ژنـــانـــەوە‬ ‫سنورداركردنێكی سیستەمی‬

‫دەسەاڵتداری پیاو ساالرییە‪.‬‬ ‫ژنان پێویستە بتوانن سەبارەت‬ ‫بــە هــەمــوو ئـــەو مــژارانــەی‬ ‫كۆمەڵگا پەیوەندیدار دەكەن‬ ‫بۆچونیان هەبێت‌و بەشداری‬ ‫ژیانی كۆمەاڵیەتی ببن‪ .‬بەم‬ ‫هۆیەوە بەشداریكردنی ژنان‬ ‫لە سیاسەتدا گرنگە‪ .‬ئەمڕۆ‬ ‫لــە پەرلەمانی كوردستاندا‬ ‫ســـەرەڕای هــەبــوونــی كۆتای‬ ‫‪ 3/1‬بــۆ ژنــــان‪ ،‬حــكــومــەت‬ ‫نەیویستووە ژنان وەربگرێت‌و‬ ‫بـــە پـــێـــداگـــری ڕێــكــخــراوە‬ ‫ژنانیەكان تەنها وەزیرێكی‬ ‫ژن ئــەركــدار كـــراوە‪ .‬ئەگەر‬ ‫ژنان لە كاتی هەڵبژاردنەكاندا‬ ‫بخرێنە پێشیش‪ ،‬بــەاڵم لە‬ ‫هیچ چاوپێكەوتنێكی ڕەسمی‌و‬ ‫بڕیاردانێكی گرنگدا ژن نیە‪.‬‬ ‫هەموو ئەمانە ئەوە دیاردەكات‬ ‫كــە مــەیــدانــی ســیــاســی لە‬ ‫ژێــر دەستی پیاواندایە‪ .‬لە‬ ‫كوردستاندا پێویستیمان بە‬

‫وەزارەتێكی ژنــان‌و هەبوونی‬ ‫كۆتا بۆ بەژداریكردنی ژنان‬ ‫لە حكومەتدا هەیە‪ .‬ئەمانە‬ ‫بــە تەنها هۆكارێك نین بۆ‬ ‫چــارەســەركــردنــی كێشەكان‪.‬‬ ‫بـــەاڵم ســەنــگــەرگــەلــێــكــن كە‬ ‫نــابــێــت بــچــوك بــكــرێــنــەوە‪.‬‬ ‫وەك ڕێكخسنە ژنانیەكان‬ ‫بـــەر لـــە هــەرشــتــێــك هــەتــا‬ ‫نەگەینە زهنیەتێكی ئــازادی‬ ‫ژنـــان‪ ،‬نەبینە پــارچــەیــەك‬ ‫لــە كــۆمــەڵــگــا‪ ،‬لــە قــواڵیــیــدا‬ ‫لەدەستنەگرین‌و‬ ‫كێشەكان‬ ‫میلیتانانە‬ ‫هەڵوێستێكی‬ ‫نیشان نەدەین بەرامبەریان‬ ‫نابینە چارەسەرێكی راست‬ ‫بۆ كێشەكان‪ .‬لە كوردستاندا‬ ‫نــە بــە ڕوانینگەی ڕۆژئـــاوا‌و‬ ‫نەبە زهنیەتی دواكــەوتــوی‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست ناتوانین‬ ‫كێشەكان چارەسەر بكەین‪.‬‬ ‫ئــەم نــزیــكــبــونــەوانــە ڕێ لە‬ ‫قــوڵــبــوونــەوەی كــێــشــەكــان‬

‫لـــــــــە كــــــۆنــــــگــــــرەی‬

‫راپۆرت‬

‫سەبارەت بە كار‌و‬ ‫خەباتەكانی “رەژاك”‬

‫ســەرەكــیــەكــانــی ئــەم زوڵــم‌و‬ ‫زۆرداریـــیـــە‪ .‬بێجگە لەمانە‬ ‫خەباتكارانمان ڕووبەر‌وی زۆر‬ ‫فشار بوونەتەوە‪ .‬ســەرەڕای‬ ‫هەموو گوشارەكان بێ‌ راوەستا‬ ‫خەباتەكانی خۆی بــەردەوام‬ ‫كردووە‌و فشارەكانیشی وەك‬ ‫هۆكارێكی تێكۆشان بینیو ە‌و‬ ‫زیــاتــر هــێــزی بــە خــەبــات‌و‬ ‫تێكۆشان داوە‪ .‬ســـەرەڕای‬ ‫هەموو ئەمانە “رەژاك” بە‬ ‫ئەركداركردنی بەرئەندامەكانی‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫دەكاتەوە‪ .‬ئەگەر نمونەیەكی‬ ‫بچوك بۆ ئەمە بهێنینەوە بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی ژنانی‬ ‫ئێزیدی‌و ڕەوشی نزیكایەتی بۆ‬ ‫چارەسەركردنیان پێویستە لە‬ ‫ریشەوە هەڵسەنگێنین‪ .‬لە ناو‬ ‫پەرلەماندا كۆمسیۆنی ژنان بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی ئەو‬ ‫ژنە ئێزیدیانەی فڕێندرابوون‪،‬‬ ‫پــــــرۆژەی ن ــاردن ــی ــان ــی بۆ‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬پێشخستووە‪ .‬ئەمە‬ ‫ڕوانینگەیەكی رۆژئــاوایــیــە‪،‬‬ ‫ئەمە دورخستنەوەی ژنانی‬ ‫ئێزیدیە لــە خاكەكەیان لە‬ ‫ڕیــشــەكــەیــا ن‌و ئــەمــەش واتــا‬ ‫تــراڤــمــایــەكــی تــر‪ .‬هــەروەهــا‬ ‫لــە كــێــشــەی ئــایــنــدا نــەبــە‬ ‫ڕوانــیــگــەیــەكــی ئینكاركار‌و‬ ‫نە تەسلیمكاریش چارەسەر‬ ‫دەبـــــێـــــت‪ ،‬بـــەڵـــكـــو بــە‬ ‫هەڵسوكەوتكردن بە زانابوونی‬ ‫ئیسالم ڕاستیەكی كۆمەڵگایە‪،‬‬ ‫بـــە دیــمــوكــراتــیــزەكــردنــی‬ ‫نــاچــاریــیــەكــە‪ .‬ڕێكخسنە‬ ‫ژنــانــیــەكــان لــەســەر بنەمای‬ ‫كــــوردســــتــــانــــی بــــــوون‪،‬‬ ‫لــــەجــــێــــی پــێــشــبــڕكــێــی‬ ‫ناسنامەی‬ ‫بەرەوپیشبردنی‬ ‫خـــۆیـــی‪ ،‬هـــاوبـــەشـــبـــوون‪،‬‬ ‫لــــە جـــێـــی گـــرێـــدانـــبـــوون‬ ‫بەسیستەمی دەسەاڵتدارەوە‪،‬‬ ‫ســەربــەخــۆبــوون‪ ،‬لــە جێی‬ ‫ژورین بوون‪ ،‬بەكۆمەڵگابوون‪،‬‬ ‫لــەجــێــی ســیــاســەتــی ژوریـــن‬ ‫پێویستە دیموكراسی گەل بە‬ ‫بنەما بگرن‪ .‬لە واڵتەكەماندا‬ ‫رەوشـــی ب ـێ‌ ئـــازادی بــوون‌و‬ ‫ئەو توندوتیژیەی لەسەر ژن‬ ‫بەڕێوەدەبرێت تەنها دەتوانین‬ ‫بەم جۆرە چارەسەری بكەین‪.‬‬

‫دووەمـــــــی“رەژاك”دا كــە لە‬ ‫مانگی ئەكیمی ساڵی ‪2011‬دا‬ ‫بەسترا گفتوگۆیەكی گرنگ‬ ‫ئــەنــجــامــدرا‌و بــڕیــاری گرنگ‬ ‫وەرگیران‪ .‬كۆنگرە بە هۆكاری‬ ‫یاسایی بــڕیــاری لەسەر خۆ‬ ‫بەڕێكخستنی وەك ڕێكخراو‬ ‫دا‌و بە ناوی رەژاك ڕێكخراوی‬ ‫ژنانی ئازادی كوردستان خۆی‬ ‫بەڕێكخستن كــرد‪“ .‬رەژاك”‬ ‫لە دوای كۆنگرەكەیەوە بە‬ ‫رۆتــایــەكــی چــوس ـت‌وچــاالك‬ ‫دەستی بە كار‌و خەباتی خۆی‬ ‫كرد‪ .‬بەتایبەت بۆ ئاسانكاری‬ ‫كردن بۆ كار‌و خەباتەكانی بۆ‬ ‫بەڕەسمی بوونی لە حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا تێكۆشانی‬ ‫كـــردو ە‌و لــە ســاڵــی ‪2013‬دا‬ ‫وەك ڕێكخستنێكی ڕەسمی‬ ‫ناسراوە‪ .‬وەرگرتنی مۆڵەتی‬ ‫ڕەسمی ئاسانكاریەك بوو بۆ‬ ‫كار‌و خەباتمان‪ .‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەمەشدا ڕووبــەڕووی فشاری‬ ‫هێزە هەرێمیەكان بووەتەوە‌و‬ ‫لە زۆر گۆڕەپاندا لە بەرامبەر‬ ‫دەسەاڵتی پیاوساالری‌و زوڵم‌و‬ ‫زۆرداریــەكــانــیــانــدا نــاچــاری‬ ‫تــێــكــۆشــان كــــرا‪ .‬لــە ‪25‬ی‬ ‫نۆڤەمبەری ساڵی ‪2013‬دا‬ ‫لە ڕۆژی بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫تــونــدوتــیــژی دژی ژنــانــدا‬ ‫هــێــرشــەكــانــی هــێــزەكــانــی‬ ‫ئاسایش لە شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫لە ساڵی ‪2014‬دا‌و لە ‪19‬ی‬ ‫مایسدا بــە ئۆپەراسیۆنێك‬ ‫لــەالیــەن ئاسایشی هەولێر‌و‬ ‫داخــســتــنــی ئۆفیسەكانمان‬ ‫لـــــە شـــــــاری هـــەولـــێـــر‌و‬ ‫دەستگیركردنی ئەندامانمان‪،‬‬ ‫هێرش كردنە سەر رێپێوانمان‬ ‫بــۆ شــەنــگــال لــە زاخـــۆ لە‬ ‫‪8‬ی مــارســی ئــەمــســا ڵ‌و بەم‬ ‫دواییەش بڕیاری بە رەسمی‬ ‫داخــســتــنــی ئۆفیسەكانمان‬ ‫لەم شارە یەكێكن لە نمونە‬

‫وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەتی‬ ‫ڕەسمی‬ ‫ئاسانكاریەك‬ ‫بوو بۆ كار‌و‬ ‫خەباتمان‪.‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەمەشدا‬ ‫ڕووبەڕووی‬ ‫فشاری هێزە‬ ‫هەرێمیەكان‬ ‫بووەتەو ە‌و لە‬ ‫زۆر گۆڕەپاندا‬ ‫لە بەرامبەر‬ ‫دەسەاڵتی‬ ‫پیاوساالر ی‌و‬ ‫زوڵم‌و‬ ‫زۆرداریەكانیاندا‬ ‫ناچاری‬ ‫تێكۆشان كرا‬

‫‪21‬‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫بــۆشــایــیــەكــانــی خــەبــاتــی‬ ‫پڕكردۆتەوە‪ .‬هەر لە زاخۆوە‬ ‫هەتا خانەقین لە زۆر شار‌و‬ ‫شارۆچكەدا كۆمیتەی ژنان‌و‬ ‫بــەڕێــوەبــەرایــەتــی شارەكانی‬ ‫‪ 22‬ئاواكردووە‪ .‬لە دوای كۆنگرەی‬ ‫دووەم “رەژاك” لە باشوری‬ ‫كــوردســتــانــدا تــوانــیــویــەتــی‬ ‫ناسنامەیەكی دیــار‌و ناسراو‬ ‫بۆ خــۆی بئافرێنێت‌و ببێتە‬ ‫خـــاوەن شــوێ ـن‌و پێگەیەكی‬ ‫تایبەت لەناو ڕێكخراوەكانی‬ ‫ژنــانــدا‪ .‬لــەم پــێــواژۆیــەدا كە‬ ‫گەلەكەما ن‌و نیشتیمانەكەمان‬ ‫روبەڕووی ڕەوشێكی ناهەموار‬ ‫هــاتــن‪ ،‬بــۆ دەستەبەركردنی‬ ‫داهاتوێكی ئــازاد بــۆ ژنــا ن‌و‬ ‫كۆمەڵگا هەوڵدانێكی دیاری‬ ‫كردووە‌و لە گۆڕەپانی سیاسی‌و‬ ‫سۆسیالدا خــاوەنــی چاالكی‬ ‫بـــووە‪ .‬ئــەگــەر چاالكیەكانی‬ ‫قۆناغی ڕابرد‌و بە كورتی باس‬ ‫بكەین دەتوانین بەم شێوەیە‬

‫ریزیان بكەین‪:‬‬ ‫خــەبــاتــی ڕێكخستنی‪ :‬لە‬ ‫دوای كۆنگرەی دووەم گرنگی‬ ‫دراوە بە خەباتی ڕێكخستنی‪.‬‬ ‫لــە دوای كــۆنــگــرەی دووەم‬ ‫بــڕیــاردرا ئــەو جێبەتاڵیەی‬ ‫لە بەڕێوەبەرایەتیدا هەبوو‬ ‫بە ئینسیاتیفی هەرێمی پڕ‬ ‫بكرێتەو ە‌و ئــەو خەباتانەی‬ ‫هەبوون لە الیــەن ئەندامانی‬ ‫تـــرەوە بــەڕێــوەبــراون‪ .‬وەك‬ ‫كــۆمــەڵــگــای‬ ‫ڕێكخستنێكی‬ ‫مەدەنی لەجێی بە بنەماگرتنی‬ ‫ناوەندێكی خەبات هەوڵیداوە‬ ‫لــە س ــەرت ــاس ــەری هــەرێــمــی‬ ‫كوردستاندا خەباتكردن بە‬ ‫بنەما بگرێت‪ .‬لە هەموو ئەو‬ ‫گــۆڕەپــانــانــەی بــە گــوجــاوی‬ ‫بینیوە خــۆی وەك كۆمین‌و‬ ‫كۆمیتە بەڕێكخستن كردووە‪.‬‬ ‫هەر لە موسڵەوە تا شەنگان‪،‬‬ ‫لە زاخــۆوە تا خانەقین‪ ،‬لە‬ ‫كەركوكەوە تا شــارەزوور‪ ،‬لە‬

‫گۆڕەپانێكی فراواندا هەوڵیداوە‬ ‫خـــۆی بــگــەیــەنــێــتــە ژنـــان‪.‬‬ ‫هەروەها لەو شوێنانەی بنیادی‬ ‫خــەبــات نــەبــووە هــەوڵــدراوە‬ ‫بـــە ڕێـــگـــای خــەبــاتــكــاران‬ ‫تــێــكــۆشــان بــەڕێــوەبــبــرێــت‪.‬‬ ‫بەتایبەت لەم كاتانەی دواییدا‬ ‫هەوڵدراوە لە گوند‌و جێنشینە‬ ‫دورەدەستەكان كار‌و خەبات‬ ‫بەڕێوەببرێت‪ .‬ساڵی ڕابــردو‬ ‫دوای داگــیــركــردنــی موسڵ‌و‬ ‫ژیــانــكــردنــی پــێــواژۆیــەكــی‬ ‫گــرژ‌و پڕ شەریش‪ ،‬ســەرەڕای‬ ‫ێ‬ ‫هـــەبـــوونـــی كــێــشــەی جـ ‌‬ ‫بــەتــاڵــی كــۆردیــنــاســیــۆ ن‌و‬ ‫كەموكورتیەكانی‪ ،‬هەوڵیداوە‬ ‫خۆی بگەیەنێتە هەرێمەكانی‬ ‫شەڕ‌و خۆی بەرپرسیار بینیوە‬ ‫لە كەمكردنەوەی كێشەكانی‬ ‫گەلدا‪ .‬سەرەڕای خۆگەیاندنە‬ ‫دەرەوەی ناوەندەكان‪ ،‬هەموو‬ ‫چین‌و توێژەكان بە شێوەیەكی‬ ‫گشتی ئەرێنیش بێت‪ ،‬بەاڵم‬

‫كە لەكۆمەڵگادا زەعیفترین‬ ‫خاڵی ژنان خاڵی زانابوونی‬ ‫پاراستنی جەوهەرییە‪ ،‬لە‬ ‫مژارەكانی پاراستنی ڕەواشدا‬ ‫پـــــەروەردە بــەڕێــوەبــراون‪.‬‬ ‫ســـــەرەڕای دان ــان ــی وانـــەی‬ ‫پــاراســتــنــی جـــەوهـــەری لە‬ ‫بـــەرنـــامـــەی پـــــــەروەردەی‬ ‫ناوەندیدا‪ ،‬بە كردنەوەی ‪5‬‬ ‫دەورەی جــیــاواز ســەبــارەت‬ ‫بــە پــاراســتــنــی جــەوهــەری‬ ‫پــەروەردەی تایبەت بە ژنان‬ ‫دراوە‪ .‬هەروەها پڕۆژەكانمان‬ ‫ســـەبـــارەت بــە پــاراســتــنــی‬ ‫جەوهەری لە بەردەوامیدایە‪.‬‬ ‫لــە‬ ‫“رەژاك”‬ ‫وەك‬ ‫ڕابــــــــردوودا بـــە ئــامــانــجــی‬ ‫پشگیری كــردنــی ژنـــان لە‬ ‫بەشداربوونی سیاسەتدا‌و بۆ‬ ‫دەستەبەركردنی تێكۆشانی‬ ‫بــەڕێــكــخــســتــنــكــراوی ژنــان‬ ‫بەرامبەر ڕووداوە سیاسیەكان‬ ‫پــشــتــگــیــری ســیــســتــەمــی‬ ‫هاوسەرۆكایەتیمان كردووە‌و‬

‫راپۆرت‬

‫ڕەژاك‬ ‫سیاسەتی‬ ‫ئابووری‬ ‫سەربەخۆ و‬ ‫هەرەوەزی‬ ‫پێشدەخات و‬ ‫لەو پێناوەشدا‬ ‫پڕۆژەی ئابووری‬ ‫بۆ ژنان‬ ‫دروست دەكات‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫بەپێی ئەو ئەركانەی دەكەونە‬ ‫سەر شانمان زۆر هەنگاومان‬ ‫ماوە كە دەبێت بینێین‪.‬‬ ‫وەك “رەژاك” ئەو مژارە كە‬ ‫زۆر لەسەری ڕاوەستە دەكەین‬ ‫مژاری پەروەردەیە‪ .‬بەتایبەت‬ ‫كچانی گەنج هەوڵمانداوە لە‬ ‫هەموو توێژەكان مرۆڤ بخەینە‬ ‫ناو پەروەروەدەوە‪ .‬لە ساڵی‬ ‫‪2013‬دا لە چوراچێوەی بە‬ ‫پراتیككردنی پڕۆژەیەكماندا‬ ‫لە پارێزگای هەولێر ‪ 4500‬كچی‬ ‫گەنجی خوێندكاری ناوەندی‌و‬ ‫دواناوەندیەكان سەبارەت بە‬ ‫كۆمەڵگای رەگــەزپــارێــزی‪،‬‬ ‫پـــەروەردە كــراون‪ .‬هەروەها‬ ‫پـــــــڕۆژەی هـــاوشـــێـــوە لــە‬ ‫پـــارێـــزگـــای كــەركــوكــیــش‬ ‫ئەنجام دراوە‌و سەبارەت بە‬ ‫ژیــنــگــەپــارێــزی‪ ،‬كۆمەڵگای‬ ‫رەگەزپارێز‌و توندوتیژی سەر‬ ‫ژنان پەروەردە‌و سیمینار بە‬ ‫كچانی گەنج و خوێندكارانی‬ ‫نــاوەنــدی‌و دوانــاوەنــدیــەكــان‬ ‫دراوە‪ .‬لە چوارچێوەی پالنێكدا‬ ‫كە گوندەكانی شەنگالی لەخۆ‬ ‫دەگرت لە ناوەندی شەنگال‌و‬ ‫‪ 13‬گوند خەباتی پەروەردەیی‬ ‫بەڕێوەبراوە‌و لە مژارەكانی‬ ‫تــەنــدروســتــی‌و مــافــەكــانــی‬ ‫ژن پـــــەروەردە دراوە‪ .‬لە‬ ‫بــنــاری قــەنــدیــل هەڵمەتی‬ ‫پـــــەروەردە بــەڕێــوەبــراون‪.‬‬ ‫هەروەها سااڵنە بەشێوەیەكی‬ ‫هەمیشەیی دەورەی پەروەردە‬ ‫كراونەتەوە‌و لە چوارچێوەی‬ ‫بەرنامەی پەروەردەیی وەك‬ ‫مێژووی ژن‪ ،‬مێژووی ژنانی‬ ‫كـــورد‪ ،‬واتـــای پــــەروەردە‌و‬ ‫گــرنــگــیــەكــانــی‪ ،‬مـــێـــژووی‬ ‫تێكۆشانەكانی ئــازادی ژن‪،‬‬ ‫دیــمــوكــراســی‌و چــۆنــیــەتــی‬ ‫بـــەڕێـــوەبـــردن پـــــەروەردە‬ ‫بــەڕێــوەبــراوە‪ .‬ئەكادیمیای‬ ‫زانستی‌و روناكبیریمان كە‬

‫نــاوەنــدەكــەی لــە كەركووكە‬ ‫بــــەبــــەردەوام ب ــە شــێــوەی‬ ‫تــیــمــی گــــــەڕۆك لـــە زۆر‬ ‫هــەرێــمــدا كــــار‌و خــەبــاتــی‬ ‫پـــەروەردەی بــەڕێــوەبــردووە‪.‬‬ ‫لە هەمان كاتدا بە ئامانجی‬ ‫خزمەتكردن بە داهاتی ژنان‬ ‫لە ئەكادیمیای كەركوكمان‬ ‫دەورەی فێربوونی كۆمپیتەر‪،‬‬ ‫نــەخ ـش‌و درومــــان‌و دەرســی‬ ‫خوێندنەو ە‌و نوسین بە التینی‬ ‫كــراونــەتــەوە‪ .‬گرنگی دراوە‬ ‫بــە پــــەروەردەی زانكۆكان‌و‬ ‫ســـەبـــارەت ســەرچــاوەكــانــی‬ ‫تــونــدوتــیــژی لــەســەر ژنــا ن‌و‬ ‫ڕێبازەكانی تێكۆشان‪ ،‬ژن‌و‬ ‫ئاین‪ ،‬ئەو كێشانەی گەنجان‬ ‫ژیــانــی دەكـــە ن‌و مــژارەكــانــی‬ ‫چارەسەری سمینار پێشكەش‬ ‫كراون‪ .‬جیاواز لەمانە لە زۆر‬ ‫مــژرادا لە ناوچەی جیا جیا‬ ‫سمینار پێشكەش كــراو ە‌و‬ ‫بـــەشـــداری لـــە ســمــیــنــاری‬ ‫ڕێكخستنەكانی تــری ژناندا‬ ‫كــــراو ە‌و كـــۆڕ‌و سیمیناری‬ ‫هـــاوبـــەشـــیـــان لـــەگـــەڵـــدا‬ ‫بەڕێوەبراو ە‌و پێشەنگایەتی‬ ‫بۆ كراوە‪.‬‬ ‫هـــــەروەهـــــا لــــە مـــــژاری‬ ‫پـــــــــەروەردەی مـــنـــدااڵنـــدا‬ ‫هــەســتــیــاری نــیــشــانــدراو ە‌و‬ ‫بەتایبەت لە كەركوك‌و بناری‬ ‫قــەنــدیــل لــە چــوارچــێــوەی‬ ‫بەرنامەی تایبەتدا بۆ مندااڵن‬ ‫لە مژاری سۆسیال‪ ،‬كلتوری‪،‬‬ ‫هــونــەر‌ومــۆســیــقــادا دەورەی‬ ‫پــــــەروەردە كـــراونـــەتـــەوە‪.‬‬ ‫لــەســاڵــی ‪2014‬دا‌و لـــەدوای‬ ‫هێرشەكانی داعیش ئەگەر‬ ‫خــەبــاتــی پــــەروەردەمــــان‬ ‫راوستاندبێتیش لە دواییدا‬ ‫توانیومانە ئەم بۆشاییە پڕ‬ ‫بكەینەوە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ساڵی ‪ 2014‬دا بە‬ ‫لەبەرچاوگرتنی ئەو ڕاستیەی‬

‫‪23‬‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪24‬‬

‫“رەژاك” لە‬ ‫گۆڕەپانی‬ ‫دیپلۆماسیشدا‬ ‫خاوەنی‬ ‫هەوڵدانێكی‬ ‫دیارو بەرچاو‬ ‫بووە‪ .‬لەگەڵ‬ ‫زۆر دامەزراو ە‌و‬ ‫كەسایەتیدا‬ ‫پەیوەندی‬ ‫پێشخستووە‪.‬‬ ‫هەوڵیداوە ئەم‬ ‫پەیوەندیانە‬ ‫بكاتە گۆڕەپانی‬ ‫تێكۆ شا نی‬ ‫هاوبەش‬ ‫لـــەم مـــــژارەدا خــەبــات بۆ‬ ‫هۆشیاركردنەوە بەڕێوەبراوە‪.‬‬ ‫هەروەها لە هەڵبژاردنەكانی‬ ‫پــــەرلــــەمــــانــــی هـــەرێـــمـــی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هەڵبژاردنەكانی‬ ‫پەرلەمانی عێراق‌و هەڵبژاردنی‬ ‫پارێزگاكاندا ژنانی هانداوە‬ ‫بۆ خۆ كاندیتكرد ن‌و پشگیری‬ ‫خــۆی بــۆ كــانــدیــدە ژنــەكــان‬ ‫ڕاگەیاندووە‪.‬‬ ‫لـــەســـەر ئـــەو بـــاوەڕیـــەی‬ ‫ژنــان پێشەنگایەتی دەكــەن‬ ‫بــۆ پێشخستنی یەكگرتنی‬ ‫نەتەوەیی دیموكراتی كوردان‪،‬‬

‫لەگەڵ ڕێكخستنە ژنانیەكانی‬ ‫هەر چوارپارچەی كوردستان‬ ‫لە پەیوەندیەكی دیاردا بووە‌و‬ ‫بۆ ئەم مەبەستەش بەشداری‬ ‫لــە كــۆنــفــران ـس‌و كــۆبــونــەوە‬ ‫بەرفراوانەكانیاندا كــردووە‪.‬‬ ‫بەشێوەیەكی چاالك بەشداری‬ ‫لە كۆنفرانسی دووەمی ژنانی‬ ‫كــورددا كــردووە لە هەولێر‪.‬‬ ‫هەروەها لە ساڵی ‪2013‬دا بۆ‬ ‫بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫بــــەشــــداری لـــە كــۆمــیــتــەی‬ ‫پــێــكــهــێــنــراودا كــــردووە‪ .‬بۆ‬ ‫چارەسەر كردنی كێشەكانی‬ ‫نــێــوان كــــوردان بــە ڕێــگــای‬ ‫دیــالــۆك‌و لێكهاتن لــەگــەڵ‬ ‫ڕێكخراوە ژنانیەكاندا چاالكی‬ ‫هاوبەش ئەنجامدراوە‌و لەسەر‬ ‫ئــەم بنەمایە بــەشــداری لە‬ ‫ڕێپێوانی سنوری سێماڵكادا‬ ‫كردووە‪ ،‬هەمیشە هەڵوێستی‬ ‫پــشــگــیــریــكــاری خــــۆی بۆ‬ ‫یەكێتی نەتەوەیی نیشانداوە‪.‬‬ ‫لــە بــەرامــبــەر دەســتــدرێــژی‌و‬ ‫توندوتیژی بەرامبەر ژنانی‬ ‫پارچەكانی تری كوردستاندا‬ ‫هــەســتــیــار بــــوو ە‌و بــۆ ئــەم‬ ‫مــەبــەســتــەش زۆر چــاالكــی‬ ‫ئەنجام داوە‪.‬‬ ‫بە باوەڕی یەكگرتنی ژنانەوە‬ ‫هەمیشە پــێــداگــری لەسەر‬ ‫دروســتــكــردنــی پــاتــفــۆڕمــی‬ ‫هــاوبــەشــی تێكۆشانی ژنــان‬ ‫كردووە‪ .‬لەسەر ئەم بنەمایە‬ ‫لــە سلێمانی گــروپــی ژیــان‪،‬‬ ‫لە هەولێر گروپی ئارین‌و لە‬ ‫كەركوك لە گروپی داقوقدا‬ ‫جێیگرتووە‪ .‬لە تۆڕی هاوبەشی‬ ‫ژنــانــدا بــووەتــە ئــەنــدا م‌و لە‬ ‫گروپە ئاواكراوەكانی ژناندا‬ ‫بۆ ئــەوەی ڕۆڵێكی ئاكتیف‬ ‫بگێرێت لە هەوڵدانێكی دیاری‬ ‫هەبووە‪.‬‬ ‫لە بەرامبەر پیادەكردنی‬ ‫هــەمــوو جــۆرە جیاكاریەكی‬

‫زهـــنـــیـــەتـــی دەســــەاڵتــــی‬ ‫پیاوساالری ڕۆژانەی بەرامبەر‬ ‫ژنـــان هەمیشە هەڵوێستی‬ ‫هــەســتــیــاری نــیــشــانــداوە‪.‬‬ ‫بــەتــایــبــەت لـــە بــەرامــبــەر‬ ‫توندوتیژی‌و كوشتنی ژنان‬ ‫هــەســتــیــاری نــیــشــان داوە‪،‬‬ ‫لـــە داوای زۆر كــەیــســی‬ ‫ڕوداوی تــونــدوتــیــژی وەك‬ ‫مــامــۆســتــا ســـاكـــار‪ ...‬هتد‬ ‫پــەیــوەنــدیــدار بــووە‪ .‬لەسەر‬ ‫بنەمای تێكۆشان بەرامبەر‬ ‫توندوتیژی بەقەد گرنگیدان‬ ‫بە پــەروەردەی ژنان گرنگی‬ ‫بــە پــــەروەردەی پیاوانیش‬ ‫داوە‌و بــەم هــۆیــەوە زنجیرە‬ ‫چاالكی‌و سمینار‌و پەروەردەی‬ ‫بــەڕێــوە بـــردووە‪ .‬بەتایبەت‬ ‫لە ڕۆژی بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫تــونــدوتــیــژی دژی ژنـــان بە‬ ‫هــەڵــمــەتــی ڕیـــزە چــاالك ـی‌و‬ ‫سمینار هــۆشــیــاركــردنــەوەی‬ ‫هـــەمـــوو كـــۆمـــەڵـــگـــای بــە‬ ‫بــنــەمــا گـــرتـــووە‪ .‬هــەروەهــا‬ ‫زۆر ژنـــی كــە ڕووبـــــەڕووی‬ ‫تــونــدوتــیــژی بــوونــەتــەو ە‌و‬ ‫كێشەی خێزانیان هەبووە‬ ‫پەنایان بۆ ڕێكخراوەكەمان‬ ‫هــێــنــاوە‪ .‬بــۆ هــەنــدێــك لــەم‬ ‫كێشانە پــارێــزەی پێویست‬ ‫دەستەبەر كراو ە‌و پێواژۆكانی‬ ‫دادگــایــی چــاودێــری كــراوە‪.‬‬ ‫بۆ ئــەو ژنــانــەی بۆ كێشەی‬ ‫بــنــەمــاڵــەی ـی‌و كــۆمــەاڵیــەتــی‬ ‫سەرلێدانیان كردووە هەوڵدان‬ ‫بۆ چــارەســەری دراوە‌و زۆر‬ ‫كێشە بــەم جــۆرە چارەسەر‬ ‫كــــــراوە‪ .‬لـــەگـــەڵ ج ــی ــاواز‬ ‫لــە پــەیــوانــدیــدار بـــوون بە‬ ‫ڕاستەوخۆ چارەسەر كردنی‬ ‫كێشەكانەوە بە كــردنــەوەی‬ ‫ناوەندی ماڵی ژنانی شەهید‬ ‫دەســتــیــنــا بــۆ ئــەو ژنــانــەی‬ ‫ژیــانــیــان لــە مــەتــرســیــدایـە‌و‬ ‫شــوێــنــێــك بـــۆی بــچــن نیە‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪25‬‬

‫هەوڵدان بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكان قوڵتر كراوەتەوە‪.‬‬ ‫لــە مــــژاری ســونــتــەتــكــردنــی‬ ‫ژناندا لەو ناوچانەی دیاری‬ ‫كراون تێكۆشان كــراوە‌و لەم‬ ‫بــارەیــەوە پــرۆژەیــەك ئامادە‬ ‫كــــراو ە‌و خــەبــاتــەكــانــمــان لە‬ ‫چوارچێوەی ئەم پڕۆژەیەدا‬ ‫بەردەوامە‪.‬‬ ‫لە قۆناغی ڕابردوودا بەرامبەر‬ ‫ئەو ئەنجامە خراپانەی بەهۆی‬ ‫هێرشەكانی داعشەوە ڕویاندا‬ ‫تێكۆشان بەڕێوە بــراوە‪ .‬بۆ‬ ‫پێشخستنی هۆشیاری لە دژی‬ ‫كۆمەڵكوژی ژنانی ئێزیدی‪،‬‬ ‫لــە بـــەردەم پــەرلــەمــا ن‌و لە‬ ‫ناوەندی شارەكان زۆر چاالكی‬ ‫ئــەنــجــامــداوە‪ .‬هــەروەهــا بۆ‬ ‫دیاریكردنی ناوی ئەو ژنانەی‬ ‫لە الیــەن داعــشــەوە ڕفێنران‬ ‫لەگەڵ گروپی ژیان خەباتێكی‬ ‫ئیستاتیستیك بەڕێوە براوە ‌و‬ ‫ناوی ‪ 1400‬ژن دۆزراوەتــەوە‌و‬

‫پێشكەشی پەرلەمان كراوە‪.‬‬ ‫جــیــا لــەمــە بــۆ بــاشــكــردنــی‬ ‫ڕەوشـــی ژیــانــی ئــاوارەكــانــی‬ ‫قــەاڵدزێ‌‪ ،‬سلێمانی‪ ،‬دهۆك‪،‬‬ ‫بـــازیـــان‪ ،‬هــەولــێــر‌و زاخـــۆ‬ ‫زنــجــیــرە خــەبــاتــێــك بــەڕێــوە‬ ‫براوە‪ ،‬كەمپینی كۆكردنەوەی‬ ‫هاوكاری بەڕێوەبراو ن‌و بەسەر‬ ‫كامپەكاندا دابەشكراون‌و بۆ‬ ‫ئەو پەنابەرانەی لە كامپەكاندا‬ ‫ناژین لە دۆزیــنــەوەی كــاردا‬ ‫هاوكاری كراون‪ .‬جیاواز لەمانە‬ ‫بۆ باڵكێشانە ســەر كێشەی‬ ‫ئــەو ژنــانــەی كــە ئێستا لە‬ ‫شەنگال دەژین لە ‪8‬ی مارسدا‬ ‫ڕێپێوانێك لە سلێمانیەوە بۆ‬ ‫شەنگال بەڕێوەبرا‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫پەنابەرانەیشی كە ئێزیدی‬ ‫نین خەباتی جیاواز بەڕێوە‬ ‫بــراوە‪ .‬بۆ لە جێدا بینینی‬ ‫كێشەی ئاوارە سوریانیەكانی‬ ‫لــە هەولێر‌و عــەرەبــەكــان لە‬ ‫كەركوك خەبات بەڕێوەبراون‌و‬ ‫بەهاوبەش لەگەڵ ڕێكخراوە‬

‫ژنــانــیــەكــان ئــەو كێشانەی‬ ‫بینراون گەیەندراونەتە الیەنی‬ ‫پەیوەندیدار‪.‬‬ ‫گـــۆرەپـــانـــێـــكـــی تــــر لــە‬ ‫گۆڕەپانێكی خەباتمان كە‬ ‫كار‌و تێكۆشانمان تێدا بەڕێوە‬ ‫بــردووە گۆرەپانی ئابورییە‪.‬‬ ‫ڕێكخستنەكەمان كە لە هیچ‬ ‫هێزێك هاوكاری وەرناگرێت‬ ‫هەوڵی و خۆ فینانسەكردنی‬ ‫خــۆی داوە‪ .‬لــەم الیــەنــەوە‬ ‫بە كــۆكــردنــەوەی هــاوكــاری‌و‬ ‫ئەنجامدانی پــڕۆژەی بچوكی‬ ‫ئــابــووری‪ ،‬خــۆی گەیاندۆتە‬ ‫ئــاســتــێــك كــە دامــــــەزراو ە‌و‬ ‫پـــەروەرد ە‌و ڕێكخستنەكانی‬ ‫فینانسە بــكــات‪ .‬هــەروەهــا‬ ‫هەمیشە ژنانی هــانــداوە بۆ‬ ‫خۆفینانسە كردن ‌و بۆ ئەمەش‬ ‫ڕێــگــانــیــشــانــدەر بــــووە‪ .‬لە‬ ‫پێشخستنی پرۆژەی ئابووری‬ ‫لــە چــوارچــێــوەی پــێــوانــەی‬ ‫ناوین ئابوری دایكدا هێشتا‬ ‫هەنگاوی نەناوە‪ .‬یەكێك لەو‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫تایبەتمەندیانەی لە داهاتوودا‬ ‫پێویستە تێپەڕی بكەین ئەم‬ ‫تایبەتمەندییە یە‪.‬‬ ‫خەباتی ڕاگەیاندن “رەژاك”‬ ‫لە ڕابردودا بەرزبوونەوەی بە‬ ‫ئامانج گرتووە‌و لەگەڵ زۆرێك‬ ‫لــە ڕاگــەیــانــدنــە ژنانیەكاندا‬ ‫بەشێوەیەكی هاوبەش كار‌و‬ ‫خــەبــاتــی بــەڕێــوە بـــردووە‪.‬‬ ‫بەتایبەت لە مژاری جێگرتنی‬ ‫ژنـــان لــە ڕاگــەیــانــدنــەكــانــدا‬ ‫خــەبــاتــی بـــەڕێـــوەبـــردوو ە‌و‬ ‫زۆر ئــەنــدامــی لــەم بـــارەوە‬ ‫پـــــــەروەردە كــــــردووە‪ .‬بە‬ ‫ڕێگای ڕاگەیاندنەكانی خۆی‬ ‫كۆمەڵكوژیەكانی سەر ژنانی‬ ‫بە ڕۆژەڤ كردووە‪.‬‬ ‫“رەژاك” لــە گــۆڕەپــانــی‬ ‫دیــپــلــۆمــاســیــشــدا خــاوەنــی‬ ‫هەوڵدانێكی دیــارو بەرچاو‬ ‫بووە‪ .‬لەگەڵ زۆر دامەزراوە‌و‬ ‫كــەســایــەتــیــدا پــەیــوەنــدی‬ ‫پێشخستووە‪ .‬هەوڵیداوە ئەم‬ ‫پەیوەندیانە بكاتە گۆڕەپانی‬ ‫تــێــكــۆشــانــی هـــاوبـــەش‪ .‬لە‬ ‫چــەمــكــی دیــپــۆمــاســیــمــانــدا‬ ‫دەمــانــەوێــت دیپلۆماسی لە‬ ‫‪ 26‬مەیدانە بــەرز‌و نوخبەكاندا‬ ‫دەربخەین‌و وەك دیپلۆماسی‬ ‫گــەال ن‌و هێزە دیموكراتەكان‬ ‫خۆمان بەڕێكخستن بكەین‌و‬ ‫لـــەم رووەوە هــەســتــیــاری‬ ‫نیشان بدەین‪ .‬وەك “رەژاك”‬ ‫یەكێك لەو تایبەتمەندیانەی‬ ‫كە دەبێت ڕاوەستەی لەسەر‬ ‫بكەین‌و تێیپەڕێنین ئەوەیە‬ ‫كە لەگەڵ ژنانی گەالنی تر‬ ‫پــەیــوەنــدیــەكــی تــێــركــەرمــان‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫لـــەم پـــێـــواژۆیـــەی پــێــیــدا‬ ‫تــێــدەپــەڕیــن“رەژاك” لە زۆر‬ ‫مـــژاردا زۆر كۆنفرانسی بە‬ ‫ڕۆژەڤــــی تــایــبــەت‌و چــاالكــی‬ ‫بــەڕێــوە بـــردووە‌و بــەشــداری‬ ‫لە زۆر كۆنفرانسدا كــردووە‪.‬‬

‫كۆنفرانسی ژنۆلۆژیش یەكێك‬ ‫بــووە لــەم كۆنفرانسانە‪ ،‬لە‬ ‫مژاری گواستەنەوەی ڕۆژەڤی‬ ‫ژنۆلۆژی بۆ ناو ژنانی باشوری‬ ‫كــوردســتــان ئــەم كۆنفرانسە‬ ‫دەستكەوتی گرنگی هەبووە‪.‬‬ ‫هەروەها كۆنفرانسێكی بەناوی‬ ‫« تێزەكانی بەڕێز عەبدوڵاڵ‬ ‫ئـــۆجـــاالن لـــە دەربــــــارەی‬ ‫ژندا»بەڕێكخستن كــردووە‪.‬‬ ‫لــە مــژاری كۆمەڵكوژكردنی‬ ‫یــەكــێــك لـــە پــێــشــەنــگــانــی‬ ‫تێكۆشانی ژنــانــی كــورد لە‬ ‫پارس‪ ،‬ساكینە جانسز لەگەڵ‬ ‫هاوڕێیانی فیدان دۆغان‌و لەیال‬ ‫شــایــلــەمــەز لــە كومەڵكوژی‬ ‫پاریسدا‪ ،‬بە هەڵسەنگاندنی‬ ‫ئەم ڕووداوە وەك هێرشێك‬ ‫لــە بــەرامــبــەر هــەمــوو ژنــە‬ ‫ئازادیخوازەكان‪ ،‬هەڵمەتێكی‬ ‫چاالكی دەستپێكردووە‪ .‬لە‬ ‫هەمانكاتدا كۆنفرانسێك بۆ‬ ‫ناساندنی ژیــا ن‌و تێكۆشانی‬ ‫ساكینە جانسز بەستوو ە‌و‬ ‫زنجیرە بڕیارێكی تێدا پەسەند‬ ‫كــراوە‪ .‬بەپێی ئەم بڕیارانە‬ ‫پیالنكردنی ســاڵــی جارێك‬ ‫پــێــشــكــەشــكــردنــی خــەاڵتــی‬ ‫تێكۆشانی ساكینە جانسز لە‬ ‫ساڵی ‪ 2015‬دا لە كەسایەتی‬ ‫ژنانی بەرخۆدانوانی كوبانێدا‬ ‫پــێــشــكــەشــی هــاوســەرۆكــی‬ ‫كانتۆنی كــوبــانـێ‌ (عایشە‬ ‫ئەفەندی) كــرا‪ .‬ساڵی ‪2014‬‬ ‫بەشداری لە كۆنفرانسی ژنانی‬ ‫ڕۆژهــەاڵتــی نــاوەڕاســتــدا كرا‬ ‫كە لە شاری ئامەد بەسترا‪.‬‬ ‫ئــەنــدامــانــی “رەژاك” لە‬ ‫یادی ‪8‬ی مارس ‌و نــەورۆزدا‬ ‫لەالیەن ڕێكخراوە ژنانیەكانی‬ ‫پارچەكانی تری كوردستانەوە‬ ‫بانگهێشتكراو ن‌و بەشداری لەم‬ ‫بانگهێشتانەدا كراوە‪.‬‬ ‫“رەژاك” بــە نیشاندانی‬ ‫ئــــەم پـــەرفـــۆرمـــانـــســـە لــە‬

‫لەم پێواژۆیەی‬ ‫پێید ا‬

‫تێدەپەڕین“رەژاك”‬ ‫لە زۆر مژاردا زۆر‬ ‫كۆنفرانسی بە‬

‫ڕۆژەڤی تایبەت‌و‬ ‫چاالكی بەڕێوە‬

‫بردووە‌و بەشداری‬

‫لە زۆر كۆنفرانسدا‬ ‫كردووە‪.‬‬

‫كۆنفرانسی‬ ‫ژنۆلۆژیش‬

‫یەكێك بووە لەم‬ ‫كۆنفرانسانە‬

‫بــاشــوری كــوردســتــانــدا وەك‬ ‫سەربەرخۆی‬ ‫ڕێكخستنێكی‬ ‫ژنان جێگای خۆی كردۆتەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم هێشتا زۆر الیەنی كە م‌و‬ ‫كــورتــمــان هــەیــە كــە دەبێت‬ ‫تێیپەڕێنین‌و زۆر كار ماوە كە‬ ‫دەبێت بیكەین‪ .‬كۆبونەوەی‬ ‫كۆنگرەی ‪ 3‬هەمینی “رەژاك”‬ ‫بــۆ ئــەوەیــە كــە خـــاوەن لەم‬ ‫ئەركانە دەربكەوێت‌و ئەركدارە‬ ‫بــە دەرخستنی پیالننامەی‬ ‫دوو ســاڵــی داهـــاتـــوو‪ .‬بە‬ ‫وەرگرتنی دەر س‌و تەجروبە‬ ‫لەو پێواژۆیەی كە بە هەموو‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪27‬‬

‫شتێكدا تێپەڕی پێویستە‬ ‫بــــەرنــــامــــەی خــــۆمــــان لــە‬ ‫بەرچاوبگرین‪ .‬پێویستە ئیدی‬ ‫“رەژاك” خۆی بۆ كۆمیتەی‬ ‫فراوانتر‌و خەباتی فراوانتر‬ ‫ئامادە بكات‪ .‬تەنها شێوازی‬ ‫بــەڕێــوەبــەرایــەتــیــەك كــە بۆ‬ ‫دوو ساڵ هەڵبژێردرێت بەس‬ ‫نــاكــات‪ .‬بەپێی بنەماكانی‬ ‫دیــمــوكــراســی پێویستیمان‬ ‫بـــە مــیــكــانــیــزمــایــەكــە كە‬ ‫بــەشــێــوەیــەكــی فــراوانــتــر‬ ‫نوێنەرانی هەموو كۆمیتەكا ن‌و‬ ‫هەرێمەكان تێیدا جێبگرن‪.‬‬ ‫وەك كۆردیناسیۆنی “رەژاك”‬ ‫لە ئەنجامی ئەو گفتوگۆیانەی‬ ‫ئەنجامماندا گەشتینە ئەو‬ ‫باوەڕیەی بۆ دیموكراتیزەتر‬ ‫بوونی خەباتەكان پێویستیمان‬ ‫بە ئەنجومەنێكی پێكهاتوو لە‬ ‫نوێنەرەكان هەیە كە شەش‬ ‫مــانــگ جــارێــك كۆببێتەو ە‌و‬ ‫لــەم بــارەیــەوە لە پــەیــرەو ‌و‬ ‫پرۆگرامدا هەندێك گۆڕانكاری‬

‫ئەنجام دراون‪.‬‬ ‫هەڤااڵنی هێژا‬ ‫لە ئــەم قۆناغە هەستیار‌و‬ ‫دژوارەی پێیدا تێدەپەڕین‬ ‫ئەنجامدانی كۆنگرەی “رەژاك”‬ ‫لە هەموو الیەنێكەوە زۆر ڕۆ ڵ‌و‬ ‫پێگەیەكی گــرنــگ دەخــاتــە‬ ‫ســەر شــانــمــان‪ .‬ئێمە وەك‬ ‫ژنــان بێجگە لە هەڵبژاردنی‬ ‫ئازادی هەڵبژاردەیەكی ترمان‬ ‫نیە‪ .‬بە عەشقێكی گــەورەوە‬ ‫پــێــویــســتــە خـــاوەنـــداری لە‬ ‫خــەبــات‌و تێكۆشان بكەین‌و‬ ‫هــەمــوو كــێــشــەكــانــی ژنــان‬ ‫بخەینە ڕۆژەڤــی خۆمانەو ە‌و‬ ‫داهاتوویەكی ئازاد ئاوا بكەین‪.‬‬ ‫ئەو ژنانەی هەتا دەرەجــەی‬ ‫خۆسوتاندن ئیسیان دەكەن‬ ‫لەبەرامبەر ئەم دنیایە ئەم‬ ‫بەرپرسیاریەتە دەخەنە سەر‬ ‫شــانــی ئێمە‪ .‬هــەروەهــا بێ‬ ‫نمونەیی بەرخۆدانی ژنــا ن‌و‬ ‫كچانی هــەر چــوارپــارچــەی‬

‫كوردستان كە بوونەتە كانگای‬ ‫ئیلها م‌و هیوا بۆ هەموو دنیا‬ ‫ڕێگاكەمان ڕووناك دەكەنەوە‪.‬‬ ‫لـــە قـــۆنـــاغـــی ڕابـــــــردوودا‬ ‫تێكۆشانی هەڤاڵ دەستینا‬ ‫قــەاڵدزێ‌ كە لە بەرخۆدانی‬ ‫كوبانێدا شەهید بوو‪ ،‬بێریتان‬ ‫بـــەرواری كە لە بەرخۆدانی‬ ‫عەفریندا شەهیدبوو‪ ،‬هەڤااڵن‬ ‫دەریا زێباری‌و نێرگز قەندیل‬ ‫نرخی ئەو تێكۆشانە دەبێت‬ ‫“رەژاك” خاوەنداری لێ بكات‪.‬‬ ‫بۆ بەبیرهێنانی هەموو ئەو‬ ‫ژنانەی كە دڵیان بۆ ئازادی‬ ‫لێ دەدات‪ ،‬هەموو شەهیدە‬ ‫قارەمانەكان‪ ،‬دایكان‌و هەموو‬ ‫ژنــانــی ئــازارچــەشــتــو هێز‌و‬ ‫كانگای بەڵێنی سەركەوتمانن‪.‬‬ ‫لــەســەر ئــەم بنەمایە ئێمە‬ ‫لەو بــاوەڕەدایــن كە ئەندامە‬ ‫بەڕێزەكانی كۆنگرە بڕیاری‬ ‫پێویست وەر دەگــــرن‪ .‬لە‬ ‫كۆتاییدا هەموو تان بەڕێزەوە‬ ‫ساڵو دەكەین‪.‬‬

‫كۆردیناسیۆنی “رەژاك”‬ ‫‪2015 – 5 – 29‬‬ ‫پـــاش نـــیـــوەڕو خــــوان و‬ ‫گفتوگۆیەكی چڕوپڕ لەسەر‬ ‫راپــــۆرتــــی ســــێ ســـاڵـــەی‬ ‫كاروخەباتی رەژاك بەڕێوە‬ ‫چوو و رەخنە و تێبینیەكان‬ ‫لــەســەر كـــەم وكــوڕیــەكــانــی‬ ‫راپۆرتەكە موناقشەكران‪.‬‬ ‫جـــــێـــــگـــــای ئــــــامــــــاژە‬ ‫“رەژاك”‬ ‫پـــێـــكـــردنـــە‬ ‫لــەســاڵــی«‪»2002‬لــەســەرنــاوی‬ ‫تەڤگەری ژنانی ئازادیخوازی‬ ‫كوردستان «تەژاك»دامەزراوە‬ ‫و لەساڵی«‪ »2011‬دووهەمین‬ ‫كۆنگرەی خۆی سازكرد و ناوی‬ ‫خۆی بە تەڤگەری ژنانی ئازادی‬ ‫كوردستان«رەژاك»گۆڕی و لە‬ ‫بەرواری«‪ ،»2015/5/29‬رۆژی‬ ‫هەینی سێیەمین كۆنگرەی‬ ‫خۆی سازكرد‪.‬‬ ‫بڕیارەكانی كۆنگرە‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪ 28‬ڕەژاك كــاردەكــات لە پێناو‬ ‫پــێــشــخــســتــنــی تــێــكــۆشــانــی‬ ‫هاوبەشی ژنان‪ ،‬لە سەر ئاستی‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوەراست و جيهان‪،‬‬ ‫لــەگــەڵ ســەرجــەم ڕێــكــخــراو و‬ ‫بزوتنەوەكانی ژنــان لەپێناو‬ ‫چارەسەركردنی پرسی ژناندا‪.‬‬ ‫ رەژاك پێكەوە تێكۆشانی‬‫ژنــــانــــی هــــەرچــــوار بــەشــی‬ ‫كوردستان بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كــێــشــەكــانــی ژنــــان و كێشە‬ ‫نەتەوەییەكان پێشدەخات و‬ ‫لەوپێناوەشدا پالتفۆرمی ژنانی‬ ‫كورد دروستدەكات‪.‬‬ ‫ڕەژاك بۆ كۆتایی هێنان بە‬‫شــەڕی مەزهەبی و ئەتنیكی‪,‬‬ ‫شیوازی پێكەوە ژیان پێشدەخات‬ ‫و ژنان دەكاتە پێشەنگی ئەم‬ ‫تێكۆشانە‪.‬‬ ‫‪ -‬ڕەژاك پێكەوە تێكۆشانی‬

‫ژنــانــی ســەرجــەم پێكهاتە و‬ ‫نەتەوەكانی باشووری كوردستان‬ ‫و عێراق وەك كاكەیی‪ ،‬ئێزدی‪،‬‬ ‫ئەرمەنی‪ ،‬سوریانی‪ ،‬توركمانی‪،‬‬ ‫عەرەب و شەبەك پێش دەخات‬ ‫و لە پێناو بەدیهێنانی مافەكانی‬ ‫ژنان‪ ،‬ڕەژاك خۆی دەگەیەنێتە‬ ‫الی هەموویان‪.‬‬ ‫ لــەپــێــنــاو بــەدیــهــێــنــای‬‫دەســتــورێــكــی دیــمــوكــرات و‬ ‫ئــازاد دا كە مافەكانی ژنان و‬ ‫پێكهاتەكانی تری تێدا رەچاو‬ ‫بكری لە هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫دەستپێشخەری دەكات و هەوڵ‬ ‫دەدا ژنان ڕۆڵی خۆیان بگێڕن‬ ‫لە بونیادنانیدا‪.‬‬ ‫ ڕەژاك تێدەكۆشێت لەپێناو‬‫دروستكردنی هێزی پاراستنی‬ ‫ژنان و بە ڕەسمی ناساندنی ئەو‬ ‫هێزە لە هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫ ڕەژاك تــێــدەكــۆشــێــت بۆ‬‫ئــەوەی لەجێگەی كۆتای ژن‪،‬‬ ‫ك ــۆت ــای ڕەگـــــەزی ب ــەڕێ ــژەی‬ ‫لەسەدا ‪ ٤٠‬بۆ هەردوو ڕەگەز و‬ ‫لەسەدا ‪ ٢٠‬بەڕێگەی كێبەركێ‬ ‫لــەپــەرلــەمــان و حــكــومــەت و‬ ‫دەســەاڵتــی دادوەری هەرێمی‬ ‫كوردستان دا بەجێبكات‪.‬‬ ‫ لــەپــێــنــاو دروســتــكــردنــی‬‫وەزارەتـــــی ژنـــان لــەهــەرێــمــی‬ ‫كــوردســتــان تــێــكــدەكــۆشــێــت‪،‬‬ ‫بۆئەوەی ڕۆڵی خۆی بگێڕێت لە‬ ‫چارەسەری پرسی ژناندا‪ ،‬لەو‬ ‫پێناوەشدا تێكۆشانی هاوبەش‬ ‫پێشدەخەین‪.‬‬ ‫ لەپێناو گــەڕانــەوەی ژنانی‬‫شــەنــگــال بــۆ زێــــدی خــۆیــان‬ ‫تــێــپــەڕانــدنــی ئ ــەو بــارودۆخــە‬ ‫دەرونیە و ژیانیەی كە ئێستا‬ ‫تێیدان‪ ،‬بەهەموو شێوەك بۆ‬ ‫ئازادكردنی شەنگال پشتیوانی‬ ‫دەكات و پشتگیری دروستكردنی‬ ‫هێزی پاراستنی ژنانی شەنگال‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ بــۆ ڕزگـــاركـــردنـــی ژنــانــی‬‫شەنگال لە دەستی داعــش و‬ ‫باشكردنی بارودۆخی دەرونی و‬ ‫ئابوری ژنانی شەنگال بەگشتی‪،‬‬

‫لەو‬

‫ناوەندێك دادەمەزرێنێت‬ ‫پێناوەدا تێدەكۆشێت‪.‬‬ ‫ لەپێناو وشیاركردنەوەی‬‫ژنان لە هەموو شار و گوندەكان‬ ‫لـــەبـــاشـــووری كـــوردســـتـــان‪،‬‬ ‫خولی پـــەروەردە كردنی ژنان‬ ‫بــەڕێــوەدەبــات بۆ پێگەیاندنی‬ ‫ژنــانــی لــــەرووی ســیــاســیــەوە‬ ‫ئــەكــادیــمــیــای ڤــیــان دروســـت‬ ‫دەكــات و بۆ ئــەوەی لەڕێگەی‬ ‫پـــــەروەردەوە ئــەو سیستەمە‬ ‫پیاوساالری و ڕەگەزپەرستیەی‬ ‫لــەكــۆمــەڵــگــادا هــەیــە كۆتایی‬ ‫پێبێنێت و كەمپین دروســت‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ لەپێناو كۆتاییهێنان بە‬‫كوشتن و خۆكوشتنی ژنــان‬ ‫تێكۆشان دەكات و تێكۆشانی‬ ‫هاوبەش لەگەڵ ڕێكخراوەكانیش‬ ‫پێشدەخات و لــەگــەڵ هەموو‬ ‫ڕێكخراەكانی ژنــان سەرجەم‬ ‫ڕێگە چارەكان دەگرێتە بەر‪.‬‬ ‫ لەپێناو كۆتایی هێنان بەو‬‫یاسایانەی كە لەسەر زهنیەتی‬ ‫پیاوساالری دروست بوە‪ ،،‬یاسای‬ ‫یەكسان و دیموكرات پێشدەخات‬ ‫و هەوڵی چەسپاندنی دەدات‪.‬‬ ‫ ڕەژاك سیاسەتی ئابووری‬‫ســـەربـــەخـــۆ و هـــــــەرەوەزی‬ ‫پێشدەخات و لــە پێناوەشدا‬ ‫پــــڕۆژەی ئـــابـــووری بــۆ ژنــان‬ ‫دروست دەكات‪.‬‬ ‫ ڕەژاك دژ بــە بــەكــااڵی‬‫كردنی ژنــان و بەكارهێنانیان‬ ‫و زیادكردنی توندوتیژی لەناو‬ ‫ڕاگــەیــانــدنــەكــانــدا‪ ،‬لــە میدیا‬ ‫بینراو بیسترا و نوسراوەكاندا‬ ‫تێدەكۆشێت و لەجێگەیاندا‬ ‫پشتیوانی میدیای ئازاد دەكات و‬ ‫دەستپێشخەری بۆ دروستكردنی‬ ‫میدیای ژن دەكات‪.‬‬ ‫لـــەبـــەردەوامـــی كــۆنــگــرەدا‪،‬‬ ‫پەیڕەوی ناوخۆی رەژاك بەند‬ ‫بەبەند و خاڵ بەخاڵ خوێندرایەوە‬ ‫و پــاش گفتوگۆكردن لەالیەن‬ ‫ئەندامانی كۆنگرەوە پەسەند‬ ‫كرا‪.‬‬ ‫لــە كۆتایی كــۆنــگــرەكــەدا‪19‬‬

‫راپۆرت‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪29‬‬ ‫كــــــەس وەك دەســــتــــەی‬ ‫بەڕێوەبەرایەتی رەژاك دیاری‬ ‫كــران كە ‪ 15‬كەسیان لەالیەن‬ ‫ئامادەبووانەوە هەڵبژێردارن و ‪4‬‬ ‫كەسی دیكەیش كە یەك لەالیەن‬ ‫ژنــانــی گــەنــجــەوە و ‪ 3‬كەسی‬ ‫دیكەش بــەڕێــوەبــەری سیاسی‬ ‫رێكخراوەكەن لەالیەن دەزگای‬ ‫گەنجان و بەشی سیاسیەوە‬ ‫هەڵبژێردراون‪ .‬لە هەڵبژاردنی‬ ‫دەســتــەی بــەڕێــوەبــەرایــەتــی دا‬ ‫هــەوڵ درا ئەندامی زۆریــنــەی‬ ‫شارو شارۆچكەكانی باشووری‬ ‫كوردستان و ئێراقی تێدا بێت‪.‬‬ ‫ناوی ئەندامانی هەڵبژێردراو‬ ‫بەم شێوەیە بوو؛‬ ‫جــوان كوردستانی(هەولێر)‪،‬‬ ‫جــەمــیــلــە ئــێــزدی(شــەنــگــال)‪،‬‬ ‫مــەهــابــاد ســایــەق(گــەرمــیــان)‪،‬‬ ‫ســۆمــا تــاتــانــی(پــێــنــجــوێــن)‪،‬‬ ‫نـــــــازدار عــــەزیــــز(دهــــۆك)‪،‬‬ ‫شــكــۆفــە رەشــیــد(كــەركــوك)‪،‬‬ ‫عەلی(دەربەندیخان)‪،‬‬ ‫بــەیــان‬ ‫بێریڤان موحەمەد(سلێمانی)‪،‬‬ ‫مەحەمەد(سلێمانی)‪،‬‬ ‫شەهین‬

‫چنار قــادر(زاخــۆ)‪ ،‬پەرێشان‬ ‫حــــەســــەن(ســــۆران)‪ ،‬الڤــیــن‬ ‫نــورەدیــن(كــەركــوك)‪ ،‬زەینەب‬ ‫عــوســمــان(بــنــاری قــەنــدیــل)‪،‬‬ ‫فـــاتـــمـــە(مـــوســـڵ)‪ ،‬پـــەرویـــن‬ ‫حەسەن(هەولێر)‪.‬‬ ‫كۆنگرەكە بە وتــەی كۆتایی‬

‫كە لەالیەن «تــارا قــادر»ەوە‬ ‫كۆتایی پێهات‪ .‬تــارا قــادر‬ ‫ســـــەرەڕای پــیــرۆزبــایــی لە‬ ‫ئامادەبووان و ماندونەبینیان‬ ‫وتــی‪ :‬لــەو ب ــاوەڕی ــەدام بەو‬ ‫هێز و مــۆڕاڵــەوە كــە ژنــان‬ ‫بەشداری كۆنگرەكە بون‪ ،‬ئەم‬ ‫كۆنگرەیە بەسەر دەكەوێت‬ ‫و پــێــشــكــەوتــنــی گــــەورە‬ ‫مسۆگەر دەكــات‪ .‬هەرچەندە‬ ‫بــارەگــاكــانــیــشــمــان قــەدەخــە‬ ‫بكرین‪ ،‬خەباتی خۆمان لە‬ ‫هەموو شوێنێكی كوردستان و‬ ‫ئێراق پەرە پێدەدەین‪ .‬هێوای‬ ‫سەركەوتن بۆ هەموو الیەك‬ ‫دەخوازم»‪.‬‬

‫ڕەژاك بۆ‬ ‫كۆتایی هێنان‬ ‫بە شەڕی‬ ‫مەزهەبی‬ ‫و ئەتنیكی‪,‬‬ ‫شیوازی‬ ‫پێكەوە ژیان‬ ‫پێشدەخات و‬ ‫ژنان دەكاتە‬ ‫پێشەنگی ئەم‬ ‫تێكۆ شا نە‬

‫بژی حكومەتی ژنكوژی هەرێمی باشووری‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆ پێشەوە‪...‬‬ ‫ن‪ /‬تارا حسین‬

‫وتار‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪30‬‬

‫الی سەرەوە دائەنیشێت و لە‬ ‫شاشەكانەوە بە ڕزگاركەری‬ ‫نیشتیمان و قارەمانی زەمانە‬ ‫ڕوپۆش ئەكرێن و ئەخرێنە‬ ‫بەرچاومان‪ ،‬بە داخەوە نە ئەوان و‬ ‫نە گەندەڵ و دز و مافیا و بكوژانی‬ ‫قەڵەم و نە بكوژانی ژن و دەنگی‬ ‫ئازاد بەگێرە شێوێن لەقەڵم‬ ‫دەدرێن‪ ،‬بەاڵم ئەو ژنانەی كە‬ ‫خۆبەخشانە فیداكارانە ئامادەن‬ ‫بە بێ پشوو لە كار و تێكۆشاندا‬ ‫بن لە الیەن دادگا حیزبیەكانی‬ ‫هەولێرەوە بەگێرە شێوێن ناوزەند‬ ‫دەكرێن‪.‬‬

‫لە واڵتی سەیر و سەمەرەدا‬ ‫ئەوەی نەتبینیوە بیبینە‪ ،‬سەیرە‬ ‫لەسەرەوە تا خوارەوەی بەرپرسانی‬ ‫ئەم هەرێمە دروشمی»سەروەری‬ ‫یاسا و كەس لەیاسا گەورەتر‬ ‫نییە»مان پێ ئەفرۆشنەوە كە چی‬ ‫ڕوون و ئاشكرایە یاسا لە بەچكە‬ ‫بەرپرسێكیش گەورەتر نییە!!‬ ‫یاسا تەنها بوكەڵەیەكە یاری‬ ‫پێدەكرێت بەدەست پیاوانی دەم‬ ‫بە درووشمی دەسەاڵتخوازی‬ ‫ڕەگەزگەراوە‪ ،‬لەم هەرێمەدا‬ ‫بازرگانی نەوت لەگەڵ داعش‬ ‫كە هاوتەریبە بە بازرگانی بە‬ ‫خوێنی شەهیدان و پێشمەرگەوە‪،‬‬

‫شۆڕشی باشوور شۆڕشێكی‬ ‫پیاوانە بوو‬

‫ژن لە چاوی‬ ‫بەرپرسانی‬ ‫ئەم هەرێمەدا‬ ‫هێشتا كاری‬ ‫تەنها لە‬ ‫چوارچێوەی ماڵە‬ ‫و خزمەتكارێكی‬ ‫ڕەنجدەری بێ‬ ‫هەق دەستە‬

‫ئەوەم بە بیر هاتەوە كە كاتی‬ ‫هاتنە خوارەوەیان دوای ڕاپەڕین‬ ‫بەبیانوی شەرەف و نامووس‬ ‫هەرچی ژنە بوێر و دەنگ زواڵڵەكان‬ ‫كە تەسلیمییەتیان قەبوڵ نەكرد‬ ‫كوژران‪ .‬ئەوە هەروا بێ پالن‬ ‫و بەرنامە نەبوو‪ ،‬ئەو هەموو‬ ‫كوشتنە لەدوا یەكانەی ژنان؛‬ ‫بەڵكو بۆ جێ كردنی دەسەاڵتی‬ ‫خۆیان بوو بۆ كۆیلە كردن و‬ ‫تەسلیم گرتنی ئیرادەی كۆمەڵگا‬ ‫بوو لە كەسایەتی ئەو ژنانەدا‪.‬‬ ‫جگە لەوانە هاتن كۆمەڵێك‬ ‫ڕێكخراو و ڕێكخستنی ژنانیان‬ ‫دروست كرد‪ ،‬بەاڵم هەرخودی‬

‫ئەو پیاوە دڕندە ئاسایانە‪ ،‬ئەو‬ ‫پیاوە گورگانەی كە لەپێستی‬ ‫مەڕدا خۆیان حەشاردابوو‪،‬‬ ‫هەوڵی دەستدرێژییاندا بۆ سەر‬ ‫كەرامەتیان‪ ،‬بە ئامانجی تەسلیم‬ ‫گرتنیان‪ .‬هەر خۆشیان لە‬ ‫چوارچێوەی پالنێكی داڕێژراوی‬ ‫سیستماتیكانە بانگەشەیان لەدوا‬ ‫كردن و ڕوویان ناشرین كردن‬ ‫لەناو كۆمەڵگا‪ ،‬بۆ ئەوەی بڵێن‬ ‫ئەمانەن ژنی دەرەوە و ڕێكخراون‬ ‫و بەمیشێوەیەش پەیام بدەن كە‬ ‫هەر ژنێك كاری ڕێكخراوەیی و‬ ‫سیاسی بكات ئەمەیە چارەنووس‬ ‫و ناوبانگ و داهاتووی‪ .‬ئەوەی‬ ‫تەسلیمیان نەبوو یان كوژرا‬ ‫یان بێ كاریگەر كرا‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫تەسلیمییان بوو ئەوە بوو كە تا‬ ‫ئەمڕۆش لەناو كۆمەڵگادا نەك‬ ‫هەر بە چاوێكی سوك و كەم‬ ‫تەماشا دەكرێن‪ ،‬بەڵكو فۆرمی‬ ‫ڕێكخراو و كاری ژنانیشیان لە‬ ‫ڕوپۆشێكی نەشیاو و نامۆ بە‬ ‫كۆمەڵگایان كرد بە بەر زهن و‬ ‫تێگەیشتنی خەڵكدا‪ .‬لە بیرمان‬ ‫نەچێت ئەوانە ئەو هۆكارانەن كە‬ ‫ئەمڕۆ ئاستی هۆشیاری و دەنگی‬ ‫ژن لەم پارچەیەدا بۆ پارچەكانی‬ ‫تر هێندەی ئەرز و ئاسمان‬ ‫لەیەك جودان‪ .‬شۆڕشی باشوور‬ ‫تا ڕادەیەكی زۆر شۆڕشێكی‬ ‫پیاوانە بوو‪ ،‬شۆڕشی پیاوێكی‬ ‫دەسەاڵتخواز و پیاوساالر بوو‪،‬‬

‫وتار‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪31‬‬

‫ئایا ئەم ژنانەن زیانیان بۆ ئەمنییەت و پاراستنی‬ ‫نیشتیمان هەیە یان ئەوانەی لەسەرەوە حوكمڕان‬ ‫و لەژێرەوە هاوبەش و شەریكە سەرمایەی داعشن؟‬ ‫بۆیە هەتا ئەمڕۆش بە حكومەت‬ ‫و دام و دەزگاكانمانەوە ئەو‬ ‫شەرمەزارییە دیارە و بۆشایی‬ ‫بوونی ژن كەلێنێكی گەورە و‬ ‫شەرمێكی سەرسوڕهێنەرە لە‬ ‫سیستەمی حكومڕانیدا‪.‬‬ ‫«سەیرە‪ ،‬ژنكوژ قارەمانە!‬ ‫بەاڵم داكۆكیكارێكی ژن‬ ‫گێرەشێوێنە‪».‬‬ ‫ژن لە چاوی بەرپرسانی ئەم‬ ‫هەرێمەدا هێشتا كاری تەنها لە‬ ‫چوارچێوەی ماڵە و خزمەتكارێكی‬ ‫ڕەنجدەری بێ هەق دەستە‪،‬‬

‫بۆیە هەتا ئەمساڵیش هەرێمی‬ ‫كوردستان باكراوندێكی ژنكوژی‬ ‫هەڵگرتبوو‪ .‬بەاڵم خۆشبەختانە‬ ‫ژنانی ئازادیخواز و بە تایبەتی‬ ‫ژنانی ئاپۆچی توانییان ئەو‬ ‫شەرمە بەناوچاوانی باشووریشەوە‬ ‫بسڕنەوە و مەدالێای قارەمانێتی‬ ‫و بوون بە سیمبوڵی ژن بدەن‬ ‫لە بەرۆكی كورد بە گشتی‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەق وابوو حكومەتی هەرێمی‬ ‫باشوری كوردستان وەك وەفایەك‬ ‫پەیكەری بۆ ئارین و ڕەنگین و‬ ‫داستینا و شیرینەكان لەسەر‬ ‫شەقام و شوێنە گشتییەكان‬ ‫دروست بكردایە؛ چونكە لە‬

‫روڕەشییەكی باش ڕزگاری كردن‪.‬‬ ‫جاران وەفدە دیپلۆماتییەكانی‬ ‫باشوور كە دەچوونە دەرەوە‬ ‫پێیان دەگووترا ئێوە ژنكوژن‪،‬‬ ‫ئێستا خۆیان بە نمونەی ژنەوە‬ ‫هەڵدەكێشن‪ ،‬كە چی سەرەڕای‬ ‫ئەوەش هێندە ڕوو قایم و بێ شەرمن‬ ‫یاخود باشترە بڵێم ترسنۆكن لە‬ ‫ئاست تێكۆشانی مەزنی ژنان و‬ ‫بە تایبەتی ژنانی ئاپۆچی كە‬ ‫ڕێگا نەدەن نوسینگەیەكیان‬ ‫هەبێت و خزمەتی كۆمەڵگا و‬ ‫هۆشیاری بیری تاكەكان بكەن‪.‬‬ ‫سەیرە ژنكوژ قارەمانە؛ بەاڵم‬ ‫داكۆكیكارێكی ژن گێرەشێوێنە‪.‬‬

‫وتار‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫من ئەپرسم لە دادگا فرۆشراوەكان‪،‬‬ ‫لە دادگا حیزبییەكان‪ ،‬ئایا هۆشیار‬ ‫كردنەوەی تاك گێرەشێوێنییە؟‬ ‫ئایا كاركردن بۆ هاوسەنگی‬ ‫ڕەگەزی و دیموكراتیزەكردنی‬ ‫كۆمەڵگا تاوانە؟ ئایا ژنی ئازاد بە‬ ‫فكری ئازاد مافی كاركردنی نییە‬ ‫یان ئەوانەی بە چەند كاتژمێرێك‬ ‫سەدان كیلۆمەتر لە خاك و هەزاران‬ ‫كچ و ژنیان تەسلیمی تیرۆریستان‬ ‫كرد؟ ئایا ئەم ژنانەن زیانیان بۆ‬ ‫ئەمنییەت و پاراستنی نیشتیمان‬ ‫هەیە یان ئەوانەی لەسەرەوە‬ ‫حوكمڕان و لەژێرەوە هاوبەش و‬ ‫شەریكە سەرمایەی داعشن؟‪.‬‬ ‫ئەگەر یاسایەك‪ ،‬ئەگەر دادگایەك‬ ‫و ئەگەر حكومەتێك ئیرادەی‬ ‫ژنی ڕاستەقینە نەناسیت‪،‬‬ ‫نەفەسێكی بۆ ژن تیا نەبێت‬ ‫پێویستە ژنانیش بە یاسا و‬ ‫دادگای خۆیانی نەزانن‪ ،‬پێویستە‬ ‫ئیدی كەیسەكان لەوە زیاتر‬ ‫تەسلیمی دادگای حیزب نەكرێن؛‬ ‫‪ 32‬چونكە ئەو دادگایانە تا ئەمڕۆ‬ ‫نەمانبینی بە ئەنفالچییەك یان‬ ‫دزێكی گەورە یان ژنكوژێكی پشت‬ ‫بڵێت»گێرەشێوێن»‪،‬‬ ‫ئەستوور‬ ‫بەاڵم دوای دوو ساڵ هێنان و‬ ‫بردن و دواخستنی دادگا بە بێ‬ ‫بوونی هیچ بەڵگەیەك بڕیاری‬ ‫داخستنی نوسینگەی ڕێكخراوێكی‬ ‫فەرمی دەدات‪ ،‬پێویستە لێرە‬ ‫بەدواوە هەموو ئەو جۆرە كەیسانە‬ ‫ببرێنە دادگا نێودەوڵەتییەكان‬ ‫و لەگەڵ ڕێكخراوە جیهانییەكان‬ ‫هەماهەنگی بكرێت بۆ ئەوەی‬ ‫ڕووی ڕاستەقینەی ژنكوژەكانی‬ ‫دەسەاڵت بۆ هەموو كەس ئاشكرا‬ ‫بێت‪.‬‬

‫هەق وابوو حكومەتی هەرێمی‬ ‫باشوری كوردستان وەك وەفایەك‬ ‫پەیكەری بۆ ئارین و ڕەنگین و‬ ‫داستینا و شیرینەكان لەسەر‬ ‫شەقام و شوێنە گشتییەكان‬ ‫دروست بكردایە؛ چونكە لە‬ ‫روڕەشییەكی باش ڕزگاری كردن‬

‫رۆحی تێكۆشان سنووری دەستكرد ناناسێت‬ ‫وتار‬ ‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫ن‪ /‬زەینەب گەرمیانی‬ ‫دەوڵەت یەكسانە بە‬ ‫توندوتیژی‬ ‫لەبەر ئەوەی مرۆڤ بۆخۆی‬ ‫گەردوونێكی بچووكە‪ ،‬هەردوو‬ ‫رەوتی ناوەندگەرا‪ ،‬دەسەاڵتگەرا‬ ‫و دەوڵەتگەرا لەچوارچێوەی‬ ‫هەڵكشانی قەیرانی سەرمایەداری‬ ‫ــ ئیمپریالیزمدا گەشەیان كردووە‪.‬‬ ‫گەالنی ناوچەكەیان(رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراست) رووبەڕووی قوڵترین‬ ‫قەیران كردووەتەوە‪ .‬ئەگەر لەو‬ ‫دۆخەی ئەمڕۆماندا تەماشای‬ ‫ێ‬ ‫ئاوێنەی رۆژگار بكەین بەب ‌‬ ‫ئامانجی‬ ‫پێچەوانەكردن‪،‬‬ ‫دەسەاڵتی دەوڵەتگەرا چۆن و‬ ‫بەچ شێوەیەك پەردەی تاریكی‬ ‫دەدەن بە سەر رەنگەكانی ئەم‬ ‫گەالنەی كە لەناوچەكە هەن‪.‬‬ ‫هەروەك چۆن وتمان؛ قێزەونترین‬ ‫شت لە جیهاندا بەرژەوەندی‬ ‫پەرستییە‪ ،‬ئامانج لە سازدانی‬ ‫ئەو مێژووە رەشە لەسەدەی ‪21‬‬

‫دا ئەم قەیرانەیە كە ریشەی لەناو‬ ‫كۆمەڵگاكەماندا داكوتاوە‪ .‬كاتێك‬ ‫كە دەسەاڵت بوونی هەبێت بێ‬ ‫گومان‪ ،‬ناوەندبوونیشی دەبێت‪،‬‬ ‫شوێنی ناوەندییش دەوڵەتە‪.‬‬ ‫دەوڵەتیش یەكسانە بە توندوتیژی‪،‬‬ ‫كۆمەڵكوژی‪ ،‬لەناوبردن‪ ،‬تااڵنكردن‬ ‫و دەستدرێژی‪ .‬ئەگەر ئامانجی‬ ‫ئایین پەرستێك‪ ،‬هەر دەوڵەتێك‬ ‫بێت ئەو دەوڵەتەش بە دروشمی‬ ‫یەك دەوڵەت و یەك میللەت‪ ،‬یەك‬ ‫ئااڵ بێت‪ .‬كەواتە هیچ گۆڕانكاری‬ ‫بۆ بەرژەوەندی گەل بوونی نیە‪،‬‬ ‫بەڵكو هەر دەوڵەتی دیكاتۆرییە‪.‬‬ ‫هەربۆیە بۆ بەالوەنانی ئەو بابەتی‬ ‫دەوڵەتە بونیادنانی ماڵی كوردی‬ ‫واتا لەدەوری یەك كۆبوونەوە‬ ‫بە یەك ئامانج و ستراتێژی و‬ ‫سیاسەتی هاوبەش و بەرژەوەندی‬ ‫سەربازی هاوبەش و یەك سەرچاوە‬ ‫بناخەی تێكۆشان و ئازادی بێت‪.‬‬ ‫ێ گومان دەبینە پێشەنگی‬ ‫ب‌‬ ‫شۆڕشی چارەسەری لە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراستدا‪ .‬چونكە زەمینی‬

‫شۆڕش و تێكۆشانمان هەیە‪،‬‬ ‫سیستەممان هەیە‪ ،‬گەورەترین‬ ‫هێز هێزی كوردە كە توانی‬ ‫دڕەندەترین تیرۆریستی جیهان‬ ‫بەچۆك دا بدات‪ .‬بۆ ئەم مەبەستە‬ ‫یەك گرتنەوە و بەشداری ژنان‬ ‫لە پێشەنگایەتی كردندا گرینگە‪.‬‬ ‫دەبێت ژنان ئاوریك لەمێژووی‬ ‫راستەقینەی خۆیان بدەنەوە كە‬ ‫لەهەر قۆناخێكی هەستیاردا ژنان‬ ‫لە ئاستی پێشەنگایەتیدا بوون و‬ ‫خۆیان بوونەتە هێزی چارەسەری‪.‬‬ ‫پێویستە ژنان بە ئیرادەی خۆیان‬ ‫لە بەڕێوەبەریەكاندا بەشدار ببن‬ ‫ێ ئەمڕۆ هێزی دەسەاڵت‬ ‫بەڵ ‌‬ ‫و زهنیەتی دەسەاڵتداری‬ ‫پیاوساالری‪ ،‬سیبەرێكی لە داعش‬ ‫خراپترە بەسەر ژناندا‪ .‬لەبەرامبەر‬ ‫ئەوەدا ژنان دەتوانن بە ئیرادەی‬ ‫خۆیان بەرگری لەخۆیان بكەن‬ ‫و بەشداری لەهەموو بوارەكانی‬ ‫كارگێریدا بكەن‪ .‬ئەگەر وانەبێت‬ ‫دەسەاڵت ناڕوخێت و زهنیەتی‬ ‫پیاوساالری لەناو ناچێت‪ .‬بۆ‬ ‫ئەم مەبەستەش ژنان دەبێت‬

‫‪33‬‬

‫بەڵێ‌ ئەمڕۆ هێزی دەسەاڵت و زهنیەتی دەسەاڵتداری‬ ‫پیاوساالری‪ ،‬سیبەرێكی لە داعش خراپترە بەسەر ژناندا‬ ‫‪........‬‬

‫وتار‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫‪34‬‬

‫دەبێت ژنان متمانەیان بە یەكتر هەبێت و پشت‬ ‫بەیەكەوە ببەستن و هێزی خۆیان باوەڕیان بكەن‬ ‫بەیەك‬ ‫سەرهەڵدان و شۆڕش بكەن‬ ‫بەرامبەر بە سیستەم و زهنیەتی‬ ‫پیاوساالری‪ ،‬هەر لە كاری ناو‬ ‫ماڵەوە بگرە تا وەكو چوونە‬ ‫دەرەوە‪ .‬دەبێت ژنان متمانەیان‬ ‫بە یەكتر هەبێت و پشت‬ ‫بەیەكەوە ببەستن و هێزی خۆیان‬ ‫باوەڕیان بكەن بەیەك‪ .‬بەبڕیاری‬ ‫خۆیان رێژەی بەشداری كردن‬ ‫لە دامودەزگاكانی بەڕێوەبەریدا‬ ‫تا وەكو ئاستەكانی هەرە نزمی‬ ‫كۆمەڵگە دیاری بكەن‪ ،‬بەشداری‬ ‫لە خزمەتكردنی بنیادنانی‬

‫واڵتێكی ئازاد دا بكەن‪ .‬با‬ ‫ئیدی زهنیەتی دەسەاڵتداری‬ ‫بە ئارەزووی خۆی پۆست بۆ‬ ‫ژنان دیاری نەكات لەسەرۆك و‬ ‫جێگر و وەزیر ‪ ...‬هتد‪ .‬ئەوەی‬ ‫داعشی سەرگەردان كرد و‬ ‫پیالنەكانی هەڵوەشاندەوە هێزی‬ ‫ژن بوو لە رۆژئاوای كوردستان‪.‬‬ ‫ئەوەی ئیرادەی رێپێوانە‬ ‫جەماوەرییەكان لە باكووری‬ ‫كوردستان بەڕێوەدەبات هەر‬ ‫ژنان‪ .‬بۆ ئێمەی كورد لە ئێستادا‬ ‫ئەوە گرنگە بە رۆحی تێكۆشان‬

‫هیچ سنوورێكی دەستكردی‬ ‫دوژمنەكان نەناسین‪ .‬ئەگەر‬ ‫ئەمڕۆ بۆ ئێمەی ژن لەناو‬ ‫شۆڕشدا (یەكینەكانی پاراستنی‬ ‫ژن یەپەژە) رەمزی پاراستنە‪،‬‬ ‫ئەوا لێرەش سەرهەڵبڕین و‬ ‫كۆڵنەدان و تێكۆشان‪ ،‬ئاستی‬ ‫پێشەنگایەتی و بەشداری‬ ‫كردنێكی بەرێكخستوو ئەركی‬ ‫شایەتی‬ ‫و‬ ‫سەرشانمانە‬ ‫ئەم رۆژگارەیە‪ ،‬ئەمە بۆ‬ ‫هەرچواربەشی كوردستان و‬ ‫بەتایبەت باشووری كوردستان‪.‬‬

‫ئا‪ /‬ئەڤین حسێن؛‬ ‫رێهەڤاڵی شەهید‬

‫لە تایبەتمەندییەكانی دیكەشی‬ ‫ئاستی پەیوەندییەكانی بوو لەگەڵ‬ ‫هەڤااڵنی دیكە‪ .‬بەتایبەت بینیبایە‬ ‫هەڤاڵێك لەناو ژیاندا رووبەرووی‬ ‫زەحمەتی دەبێتەوە هەڤاڵ هێلین‬ ‫دەبووە یاریدەدەرێكی هەرە‬ ‫مەزن‪ .‬رەنگە یەكێك لەوانەش من‬ ‫بووم‪ ،‬هەڤاڵ هێلین زۆر هاوكاری‬ ‫من بوو‪ ،‬چەندین جار بەیەكەوە‬ ‫گفتوگۆمان دەكرد‪ .‬هەردەم ئەو‬ ‫رێگەی نیشانی من دەدا كە‬ ‫كەسایەتییەك چۆن دەتوانێت‬ ‫ببێتە خاوەن ئیرادە‪ ،‬چۆن ‪35‬‬ ‫دەتوانێت لە رۆح و بیركردنەوەدا‬ ‫ئازاد ببێت‪ ،‬چۆن بتوانێت لەناو‬ ‫ژیاندا مرۆڤەكان بناسێت و‬ ‫بەگوێرەی ئەوەش تێكۆشانی‬ ‫خۆی بەڕێوەببات و بەهێزی‬ ‫بكات‪ .‬هەروەها لەرووی نیشاندانی‬ ‫ێ‬ ‫رێگە و رێبازی چارەسەریدا ب ‌‬ ‫سنووربوو بەراستی‪.‬‬ ‫هیچ كاتێك بیرناكەم جارێكیان بە‬ ‫منی ووت‪ ،‬هەڤاڵ ئەڤین تۆ بتوانی‬ ‫لە گفتوگۆكانی ناو پەروەردەدا‬ ‫بەشداربیت باش دەبێت‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫فێر ببیت‪ .‬دواتر زۆرم بیركردەوە‪،‬‬ ‫چونكە بەو شێوەیە منیش بیرم‬ ‫نەدەكردەوە كە لەناو پەروەردەدا‬ ‫هەڵسم و گفتوگۆ بكەم‪ .‬بەردەوام‬ ‫بەخۆم دەووت‪ ،‬كۆمەڵێك هەڤاڵی‬ ‫لەمن بە ئەزموون تر هەن ئەوان‬ ‫دەتوانن قسە بكەن و لەهەمان‬ ‫ێ‬ ‫كاتدا من لەوان تازە ترم گو ‌‬ ‫دەگرم‪ .‬بۆیە لەوەدا من بینیم‬ ‫هەڤاڵ هێلین دەخوازێت من زیاتر‬ ‫بەرەو پێشەوە بچم‪ .‬بەگشتی‬ ‫هەڤاڵ هێلین بەردەوام هیچ‬ ‫جیاوازیەكی لەنێوان هەڤااڵن‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫هەڤاڵ هێلین و هەڤاڵ بەربانگ‬ ‫دوو گەریال و خوشكی یەكتر‬ ‫بوون كە لە ساڵی ‪ 1997‬لە‬ ‫پیالنگێڕیەكی هاوبەش لەالیەن‬ ‫هێزە سەربازیەكانی توركیا و‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان ـ‬ ‫ئێراق‪ ،‬لە نەخۆشخانەی هەولێر‬ ‫لەگەڵ كۆمەڵێكی دیكە لە‬ ‫هەڤااڵنیان كۆمەڵكوژ كران‪.‬‬ ‫شایەنی باسە كە تەرمەكانیشان‬ ‫بە شێوەیەكی بە كۆمەڵ لە جادەی‬ ‫قیرەكەی هەولێر شاردراوەتەوە و‬ ‫تا ئێستایش پەدەكە نكۆڵی لەمە‬ ‫دەكات‪ .‬ئێمەیش بۆ جارێكی‬ ‫دیكە خستنە رووی روخساری‬ ‫خیانەتكاری پشت ئەم پیالنگێڕیە‬ ‫و هەروەها لە بیر نەكردنی‬ ‫تۆڵەی ئەم هەڤااڵنە لەگەڵ‬ ‫یەكێك لەهاوسەنگەرانی ئەم دوو‬ ‫هەڤاڵەدا دیمانەیەكمان ساز كرد‪.‬‬ ‫ئەمەش دەقی دیمانەكە؛‬ ‫من لەگەڵ هەڤاڵ هێلین مابووم‪،‬‬ ‫لەهەمان كاتیشدا هەڤاڵ بەربانگ‬ ‫خوشكی ئەویش لەوێ بوو‪.‬‬ ‫لە سەرەتادا هەموو هەڤااڵنی‬ ‫شەهید و هەڤاڵ هیلین بەبیر‬ ‫دێنینەوە و سەری رێز و نەوازش‬ ‫دادەنەوێنین‪.‬‬ ‫لەبەرامبەریان‬ ‫دەتوانم بلێم وەك رێهەڤاڵێكی‬ ‫هەڤاڵ هێلین و شەهیدان‪ ،‬زۆر‬ ‫بەختەوەرم لەگەڵ ئەو هەڤاڵە‬ ‫شەهیدانە ماوم و ئەو هەڤااڵنەم‬ ‫ناسیون‪ .‬ئەوانە بۆ ئێمە نرخی‬ ‫هەرە مەزنن و ئێمە بە ئەوان‬ ‫مەزنتر دەبین‪ .‬ئەوەی لەسەر‬

‫شانی ئێمەشە ئەوەیە كە وەك‬ ‫رێهەڤاڵێكی هەڤاڵ هێلین و‬ ‫شەهیدان خاوەنداری لە دۆزی‬ ‫ئەوان بكەین و شایستەی ئەوان‬ ‫بین‪ .‬ئەمەش بۆ ئێمە ئەركێكی‬ ‫ئەو قۆناخەیە و شۆڕشگێڕییە‪.‬‬ ‫هەموو هەڤااڵن‪ ،‬هەڤاڵ هێلینیان‬ ‫خوش دەویست‬ ‫ساڵی ‪ 1996‬هاتم بۆ زاپ و‬ ‫بەشداری پەروەردەیەك بووم‪،‬‬ ‫هەڤاڵ هێلین لەو پەروەردەیەدا‬ ‫هەمیش‬ ‫بوو‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەر‬ ‫بەڕێوەبەری هەڤااڵنی ژن بوو‪.‬‬ ‫یەكەمین هەڤاڵ كە لە ناو ئەو‬ ‫پەروەردەیەدا سەرنجی راكێشام‬ ‫هەڤاڵ هێلین بوو‪ .‬ئەگەر ئێستا‬ ‫بكەومە ناو باسی هەڤاڵ هێلین‬ ‫رەنگە نەتوانم باش پێناسەی‬ ‫كەسایەتی ئەو بكەم‪ ،‬چونكە‬ ‫رەنگە لەو كاتەدا هەم من باش‬ ‫نەمناسیبێت و هەمیش ماوەیەكی‬ ‫زۆر بەسەریدا تێپەڕیوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫دیسانیش ئەوەی مرۆڤ بیەوێت‬ ‫لەسەر كەسایەتی هەڤاڵ هێلین‬ ‫بلێت زۆرن‪ .‬چونكە هەڤاڵ هێلین‬ ‫هەتا كۆتایی كەسایەتیەكی‬ ‫كراوەبوو و بەدڵنزمی خۆی‬ ‫دەیتوانی خۆی بەهەموو كەسێك‬ ‫بناسێنێت‪.‬‬ ‫هەڤاڵ هێلین هەم بە هەڵویستی‬ ‫خۆی هەمیش بە دانوستاندنی‬ ‫كراوەی خۆی دیار بوو و‬ ‫كەسایەتیەكی وا بوو كە‬ ‫بەتەواوی لەناخیدا ئازادی‬ ‫هەبوو و هەستی بەقواڵیی ئەوە‬ ‫دەكرد‪ ،‬بۆیە بەهەڵسوكەوت و‬ ‫ژیانی ئەو دیاربوو و بەراستیش‬ ‫ئازادی پێناسە دەكرد‪ .‬یەكێك‬

‫راپۆرت‬

‫شەهید هێمای تێكۆشانەو ئەركی ئێمەیش‬ ‫تۆڵەی ئەوانە‬

‫بلێم من زۆر هەڤاڵم بینین بەاڵم‬ ‫بەراستی كەسایەتی وەك هەڤاڵ‬ ‫هێلین كەم بوون‪.‬‬ ‫هەروەها لەرووی شەڕی جنسیدا‬ ‫ئەو زۆر حاكیم بوو‪ ،‬لەرووی‬ ‫تێكۆشانی جنسی زۆر زۆر لە‬ ‫پێشەوە بوو‪ .‬لەو چوارچێوەیەدا‬ ‫لەسەر بۆچوونەكانی زۆر بەخۆی‬ ‫بە باوەڕ بوو و بەردەوام لەرووی‬ ‫مەحكوم كردنی زهنیەتی‬ ‫دواكەوتووی پیاوساالری پێداگری‬ ‫دەكرد و تێكۆشانی لەبەرامبەری‬ ‫دەكرد‪ ،‬ئەمەش بۆ ئێمە ماییەی‬ ‫هێز و مۆراڵێكی گەورەبوو و‬ ‫هێزمان لێوەی وەردەگرت‪ .‬هەڤاڵ‬ ‫هێلین ئەوەی نیشانی ئێمە دەدا‬ ‫كە هێشتا زهنیەتی زەالم ساالری‬ ‫كۆتایی نەهاتووە و لەبەرامبەریدا‬ ‫تێكۆشان پێویستە‪.‬‬ ‫هەڤاڵ بەربانگ بە دڵنزمی‬ ‫خۆی دەناسرا‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫سەبارەت بە شەهید بەربانگ‪،‬‬ ‫ئەو خوشكی هەڤاڵ هێلین‬ ‫بوو‪ ،‬ئەویش لەهەمان كاتدا‬ ‫‪36‬‬ ‫لەپەروەردەبوو‪ ،‬من وەك خۆم‬ ‫بەقەدەر هێلین‪ ،‬هەڤاڵ بەربانگم‬ ‫نەناسی‪ .‬بەاڵم هەڤاڵ بەربانگیش‬ ‫بەهەمان شێوە بەدڵنزمی‬ ‫دەناسرا و هەروەها كراوە بوو و‬ ‫پەیوەندی لەگەڵ هەموو هەڤااڵن‬ ‫زۆر باش بوو‪ .‬هەڤاڵ بەربانگیش‬ ‫خولقێنەر بوو‪ ،‬هەم لەرووی‬ ‫نوسین‪ ،‬هونەر‪ .‬وەك كەسایەت‬ ‫رۆشنبیربوو‪،‬‬ ‫كەسایەتێكی‬ ‫كاتێك تۆ قسەت لەگەڵ دەكرد‬ ‫دەتزانی كە مرۆڤێكی رۆشنبیرە‬ ‫و خاوەن روانگەیە‪ ،‬و بەردەوام‬ ‫خاوەن بۆچوونی تایبەتی خۆشی‬ ‫دروست نەدەكرد‪ ،‬هەمووی بەیەك زۆر خۆشیان دەویست‪ .‬هەڤاڵ بوو‪ .‬لەرووی بیروباوەڕیشەوە زۆر‬ ‫چاو سەیر دەكرد و هەڤااڵنیش هێلین بەو كەسایەتییەی پێشەنگ بەهێزبوو‪ ،‬بەاڵم لەرووی سەربازی‬ ‫لەبەر ئەو جۆرە تایبەتمەندیانە و نمونە بوو بەراستی‪ .‬دەتوانم كەمێك توشی ئاستەنگی دەبوو‬

‫هەڤاڵ بەربانگ لەبواری‬ ‫دڵنزمی‪ ،‬تێگەیشتن‪ ،‬رۆشنبیری‬ ‫و پێشەنگایەتیدا نمونەیەكی‬ ‫بەرچاو بوو‬

‫راپۆرت‬

‫لەسەرەتادا‪ .‬بەاڵم لەناو ژیان و‬ ‫خەباتدا نمونە بوو و پێشەنگ‬ ‫بوو‪ .‬بەگشتی بەو شێوەیە بوو‬ ‫ئەو هەڤاڵەش لەگەڵ هەڤاڵ هێلین‬ ‫و كۆمەڵێك لە هەڤااڵنی دیكەمان‬ ‫لە هەمان رووداودا شەهید دەبن‪.‬‬

‫هەڤاڵ هێلین لە ساڵی ‪1997‬‬ ‫لە رووداوی هەولێر لەگەڵ‬ ‫دەستەیەك لە هەڤااڵنی لەالیەن‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان‬ ‫ـ ئێراق بەشێوەیەكی دڕندانە‬ ‫كۆمەڵكوژ كران‪ .‬ئەو هەڤاڵە دوای‬ ‫ساڵی ‪ 1996‬و دوای پەروەردە‬ ‫ئەگەر هەڵەنەبم چووبووە‬ ‫باشووی كوردستان‪ .‬لەو كاتەی‬ ‫هەڤاڵ هێلین شەهیدبوو‪ ،‬من‬ ‫لەزاگرۆس بووم‪ ،‬لەوكاتەدا لەبەر‬ ‫ئەوەی كێشەی نەبوونی تەكینیك‬ ‫هەبوو‪ ،‬زۆر جار لە ئاگاداربوون‬ ‫لە رۆژەڤ و رووداوەكان بەدوور‬ ‫دەبووین‪ .‬بەاڵم هەڤااڵن بە‬ ‫جیهازی مەزن ئەو ئاگادارییەیان‬ ‫دابوو كە كۆمەڵكوژیەكی بەو‬ ‫شێوەیە روویداوە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫لەو كاتەدا دۆخەكە ئاڵۆزبوو و‬ ‫توركیا و داگیركەرانی كوردستان‬ ‫پەكەكە‬ ‫لەدژی‬ ‫پیالنیان‬ ‫دادەڕشت‪ .‬بەاڵم بەتایبەت ئەو‬ ‫روداوە لەالیەن توركیا و پەدەكە‬ ‫بەڕێوەچوو‪ .‬ئەمەش پارچەیەك‬ ‫لەو كۆنسەپتە گشتییە بوو كە‬ ‫بەرامبەر بزوتنەوەكەمان دەستی‬ ‫پێ كردبوو‪ .‬ئەمە پیالنگیریەكی‬ ‫درێژبوو و پارتی بەدەستی‬ ‫دەرەوە چەندین ساڵ بوو لە‬ ‫شەڕی براكوژی رۆلێكی مەزنی‬ ‫دەگێڕا و ئێستایش بە هەمان‬ ‫شێوەیە‪.‬‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫ئەو پیالنە لەالیەن پەدەكە‬ ‫و توركیاوە بەڕێوەچوو‬

‫‪37‬‬

‫لەناخیدا ئازادی هەبوو و هەستی‬ ‫بەقواڵیی ئەوە دەكرد‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەهەڵسوكەوت و ژیانی ئەو‬ ‫دیاربوو و بەراستیش ئازادی پێناسە‬ ‫دەكرد‬ ‫پارتی ناوێرێت‬ ‫كۆمەڵكوژیەكەی ‪97‬‬ ‫ئاشكرا بكات‬

‫ئەمە رووداوێكی زۆر بە‬ ‫ئازاربوو‪ ،‬ئێمە وەك بزوتنەوەی‬ ‫ئازادیش چاوەڕوانی كارێكی بەو‬ ‫شێوەیەمان نەدەكرد‪ .‬ئەوانەی‬

‫راپۆرت‬

‫دوو شەممە ‪4 - 6 - 2015‬‬

‫لەوێ‌ بوون زۆربەیان برینداربون‬ ‫و بەشێوەیەكی زۆر دڕندانە‬ ‫شەهیدكران‪ .‬جاری یەكەم بوو‬ ‫رووداوێكی بەو شێوەیە روویدا‪.‬‬ ‫بەراستیش پێویست بوو ئەو‬ ‫رووداوە بێ‌ وەاڵم نەبوایە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دواتر وەاڵمی درایەوە و ئەوەی‬ ‫پێویست بوو كرا‪ .‬بەگشتی‬ ‫دەتوانم بڵێم ئەو وەاڵمەی درایەوە‬ ‫پیالنی دوژمنانی پوچەڵ كردەوە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەش ئەوەی مرۆڤیش‬ ‫ناتوانێت قبوڵی بكات شەهید‬ ‫بوونی ئەو هەڤااڵنەبوو‪ .‬ئەگەر لە‬ ‫بەرەیەكی شەڕ بوایە لەبەرامبەر‬ ‫دوژمن دەبوو‪ ،‬چونكە ئێمە فیدای‬ ‫ئەو گەلەین و ئامادەین گیانی‬ ‫خۆمان فیدابكەین‪ .‬بەاڵم دەبینین‬ ‫دوای ماوەیەكی زۆر هێشتا ئەو‬ ‫رووداوە ئاشكرا نەكراوە‪ ،‬زۆر‬ ‫الیەن و بزوتنەوە داوا دەكەن كە‬ ‫پێوستە پارتی شوێنی تەرمی‬ ‫ئەو شەهیدانە ئاشكرا بكات‬ ‫كە بە كۆمەڵ خراونەتە ژێر‬ ‫خاكەوە‪ .‬بەاڵم پارتیش دەزانێت‬ ‫ئەگەر شوێنی كۆمەڵكوژییەكە‬ ‫‪ 38‬ئاشكرابكرێت‪ ،‬رووداوێكی زۆر‬ ‫قێزەوەنە و دەنگ دەداتەوە‪.‬‬ ‫مێژووی پارتی دیارە و لەمێژوودا‬ ‫ناوی دەركردووە‪ ،‬بۆیە ئەگەر‬ ‫ئەو رووداوە و ووردەكارییەكانی‬ ‫ئاشكرا بكرێن‪ ،‬ئەوا پارتی‬ ‫ناتوانێت لەژێری دەركەوێت‪.‬‬ ‫بۆیە بەهیچ شێوەیەك ناوێرێت‬ ‫ئاشكرای بكات‪ .‬چونكە ئەوان‬ ‫پیالن و كردەوەی چەپەڵی‬ ‫زۆریان لەژێر سەردایە‪.‬‬ ‫با پارتی ئاوڕێك لەمێژووی‬ ‫خۆی بداتەوە‬ ‫هەر كاتێكیش بزوتنەوەی ئازادی‬ ‫لەوبارەیەوە داوای ئاشكراكردنی‬ ‫دەكات توڕە دەبن و هەڵوێستی‬ ‫نابەجێ‌ نیشان دەدەن و خۆیان‬

‫خاوەنی ئەو كردەوەیە نابینن‪ .‬كوژران‪.‬‬ ‫بۆیە ئەمە زۆر بە پیالن و‬ ‫سیستەماتێك دەكرێت‪ .‬لەرووێكی رووداوەكەی كێلەشینیش‬ ‫دیكەشەوە زۆر جار و هەركاتێك بەردەوامی هەمان پیالنی‬ ‫بەسااڵنە‬ ‫بزوتنەوەی ئازادیمان هەوڵیداوە‬ ‫هەنگاوێكی مەزن بنێت‪ ،‬دوژمنان‬ ‫لەكێلەشین‬ ‫روداوەی‬ ‫بەبەكارهێنانی پارتی هەوڵیانداوە ئەو‬ ‫ئاستەنگ بن لەبەردەم ئەو بەرلەئێستا روویدا‪ ،‬ئەمەش‬ ‫پێشكەوتنانە‪ .‬ئێمە هیوادارین بەهەمان شێوە بەشێكە لەو‬ ‫جارێكی دیكە ئەو رووداوانە كردەوە چەپەاڵنەی پارتی كە‬ ‫دووبارە نەبێتەوە و پارتیش خۆی لەبنەمادا سیناریۆیەكی‬ ‫ئاوڕێك لە مێژووەكەی خۆی پیالن بۆ داڕێژراوبوو‪ ،‬رەنگە ئەمڕۆ‬ ‫بداتەوە و خۆی بناسێت‪ .‬ئیدی وەك رووداوێك نیشانی دەدات كە‬ ‫بەسە بۆ خیانەت و بەسە بۆ وەك بڵێی روداوێكە تەنیا لەنێوان‬ ‫ئەو رووداوە چەپەاڵنە‪ .‬پێویستە پەكەكە و حیزبی دیموكرات‪،‬‬ ‫پارتی راستی گەلی كورد باش بەاڵم شتێكی بەو شێوەیە نیە‬ ‫بناسێت و خۆی نزیكی یەكێتی و لەبنەمادا لەپشت ئەو رووداوە‬ ‫بنیادنانی برایەتی گەالن بكات‪ ,‬پارتی دەستی هەیە‪ .‬پارتی و‬ ‫چونكە لەو قۆناخەدا ئەمە توركیا دەخوازن ئیرادەی گەلی‬ ‫كورد لەناوببەن و ئێمە بكێشن‬ ‫پێوستە‪.‬‬ ‫بۆ ناو پیالنگیڕییەكانی خۆیان‪.‬‬ ‫مافی خەڵكە داوای تەرمی بەرێكردنی ئەو هێزەش بۆ ئەو‬ ‫شوێنانەی چوارچێوەی پاراستنی‬ ‫رۆڵەكانیان لە پارتی‬ ‫گەریالیە بەتەواوی سیناریۆیەكە‬ ‫بكەنەوە‬ ‫و پەیوەستە بەو پێشكەوتنانەی‬ ‫خەڵك سێ رۆژان لە هەولێر گەلی كورد لە باكووری كوردستان‬ ‫لەالیەن خەڵكەوە شەرمەزار كرا و ‪ .‬بەشێكی دیكەش پەیوەستە‬ ‫خەڵك پەردەی رەشی دادایەوە‪ ،‬بەو هەڵبژاردنانەی ‪7‬ی حوزەیران‬ ‫چانسی‬ ‫هەدەپە‬ ‫لەو كاتەدا شەرمەزاركردنی پارتی چونكە‬ ‫لەالیەن خەڵكەوە لەشوێنی سەركەوتنی هەیە‪ ،‬سەركەوتنی‬ ‫خۆیدا بوو و پێویست بوو ئەو هەدەپە ‪ ،‬بنكەوتنی ئاكەپەیە و‬ ‫هەڵویستە بەردەوامی كردبا‪ .‬بنكەوتنی ئاكەپەش بنكەوتنی‬ ‫بەاڵم ئەمەش هەیە لەبەر ئەوەی پارتییە‪ .‬ئەوانە دوو هێزن بەردەوام‬ ‫پارتی لەدەرەوە بەهۆی كردەوە لەبەرامبەر ئێمە بەكاردەهێنرێن‪.‬‬ ‫چەپەڵەكانی دەناسرێت‪ ،‬هەندێك بەردەوامیش سیناریۆی جیاواز‬ ‫گەلی چاوترسێن كردوە‪ .‬بۆیە بەڕێوەدەبەن و دەخوازن پرۆسەی‬ ‫گەلیش زوو بەزوو ناتوانێت چارەسەریش لەناوبەرن‪ .‬بەتایبەت‬ ‫هەڵویستێكی رادیكااڵنە و ئازادنە نیشاندانی ئەو رووداوە بە رێگەی‬ ‫نیشان بدات‪ .‬پێویستە گەل تەلەفزیۆنی روداو سەرلێشواندنی‬ ‫خاوەنداری لەشەهیدەكانی بكات و خەڵكە‪ .‬بەاڵم ئیدی گەلەكەمان‬ ‫ێ دەنگ نەبێت‪ .‬هەم ئیرادەی ئازادی دەزانن و‬ ‫لەبەرامبەر ئەوە ب ‌‬ ‫مافی خەڵكە ئەمڕۆ داوای تەرمی هەمیش رووی پارتی باش دەزانن‬ ‫رۆڵەكانیان بكەنەوە‪ ،‬چونكە ئەمە بەتایبەت دوای ئەوەی شەنگالی‬ ‫رۆڵەی ئەو گەلەبوون و بەناحەقی رادەستی داعش كرد‪.‬‬

‫پۆلێك لە وێنەكانی ناو هۆڵی كۆنگرەی( ‪)3‬هەمینى ـ رەژاك‬

‫چاالكی رێكخراوی ژنانی ئازادیخوازی كوردستان(كەركوك)‬

‫رەژاك؛‬

‫پشتگیری خۆمان بۆ سەركەوتنی هەدەپە‬ ‫دووپات دەكەینەوە‬ ‫رەژاك لەدەرەوەی پاراستنی رەوا‪ ،‬دژی هەموو‬ ‫شەڕ و توندوتیژیەكە‬