Govari truske144

‫ژماره‌ ‪144‬‬

‫ژنێکی هۆشیار و رێکخستوو‬ ‫کۆمه‌لگه‌یه‌کی دیموکرات‬

‫‪07705124058‬‬

‫‪truskajin@gmail.com‬‬

‫گۆڤارێكی رۆشنبیری تایبەت بە ژنانە‪ ،‬لە(‪)15‬مانگ دەردەچێت‬

‫ئه‌وان‪ ،‬نوێنه‌رایه‌تی رێبه‌رایه‌تی و‬ ‫پێشه‌نگایه‌تییه‌کی هه‌ره‌ چاالک و به‌ وه‌فای شۆڕشیان کرد‬

‫کورد ئێدی ته‌جروبه‌یه‌کی گه‌وره‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی بۆ خۆی‬ ‫ئافراندووه‌‪ ،‬به‌ که‌ڵک وه‌رگرتن له‌م ته‌جروبانه‌ پێویسته‌‬ ‫رێگایه‌کی نوێ بۆ خۆمان بدۆزینه‌وه‌‬

‫ژماره‌ ‪144‬‬

‫لەم ژمارەدا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫تر‌وسکه‬ ‫گۆڤارێكی رۆشنبیری‬ ‫تایبەت بە ژنانە هه‌ر‬ ‫‪30‬مانگ دەردەچێت‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژنێکی هۆشیار‌و‬ ‫رێکخستوو‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی‬ ‫دیموکرات‬ ‫‪..........‬‬ ‫خا‌وه‌ن ئیمتیاز‪ :‬ئه‌ستێره‌‬ ‫عه‌بد‌ولجه‌بار‬ ‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬رابیعه‌ قاسم‬ ‫‪..........‬‬ ‫چاپ‪ :‬چاپخانه‌ی که‌مال‬ ‫تیراژ ‪1000‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژماره‌ی متمانه‌ی‬ ‫سه‌ندیکای‬ ‫رۆژنامه‌نو‌وسانی‬ ‫کوردستان‪241 :‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌‌و‌وتار‌و‬ ‫دید‌و بۆچوونانه‌ی له‌‬ ‫تر‌وسکه‌دا باڵ‌وده‌بێته‌‌وه‌‪،‬‬ ‫نو‌وسه‌ر خۆی به‌رپرسیاره‌‬ ‫‪..........‬‬ ‫ئیمه‌یل‪:‬‬ ‫@‪www.truskajin‬‬ ‫‪gmail.com‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژ‪ 0‬ت‪07705124058 :‬‬ ‫نرخ ‪ 1500‬دینار‬

‫سه‌کینه‌ جانسز له‌‬ ‫کتێبی خۆی به‌ نێوی‬ ‫( ژیانم به‌رده‌وام شه‌ڕ‬ ‫بوو) باسی خۆڕاگری‬ ‫‪14‬ی ته‌موز ده‌کات‬ ‫خــۆڕاگــری ژنانی‬ ‫کــورد ل ـه‌ کۆبانێ‬ ‫و شـــه‌نـــگـــال ب ـه‌‬ ‫خــــۆبــــاو ه‌ڕ بــوونــی‬ ‫ژنــانــی رۆژهــه‌اڵتــی‬ ‫ناو ه‌ڕاستی له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیدا هێناو ه‌‬

‫ئـــــه‌م دۆخـــــه‌ی‬ ‫ئێستاى باشوور زۆر‬ ‫له‌ سه‌رد ه‌می شا و‬ ‫شــۆڕشــی‬

‫ئیسالمی‬

‫ئێران د ه‌چێت‬ ‫به‌هاربوو ‪ ،‬ساڵى ‪1988‬‬ ‫ل ‌ه رۆژى ‪16‬ى مانگى‬ ‫‪ 3‬بوو ‪ ،‬ئه‌و کاته‌ى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ى‬ ‫سه‌دام‬ ‫کیمیا باران کرد‬ ‫پـــــــــــرســـــــــــی‬ ‫ســـه‌رۆکـــایـــه‌تـــی و‬ ‫د ه‌ســـــتـــــوور پــرســی‬ ‫سیسته‌مه‌‬ ‫نه‌بوونی‬ ‫لــــــه‌ بــــــاشــــــووری‬ ‫کو ر د ستا ن‬

‫ئێدی کورد بوون و ژیانی ئازاد راستییه‌کی ئه‌به‌دییه‌‬

‫ن‪ /‬تروسکه‌‬ ‫سااڵنێکی درێژه‌ به‌م شێوه‌یه‌ تێپه‌ڕ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌ هه‌زاران ساڵه‌! له‌و کاته‌وه‌ که‌‬ ‫ئه‌و مۆته‌که‌ چاوبرسیه‌ی ک ‌ه به‌ دوای ژیانی‬ ‫بێ کۆتایی ده‌گه‌ڕا‪ ،‬بۆ یه‌که‌م جار خواوه‌نده‌‬ ‫ده‌ست به‌ستراوه‌که‌ی دیاری عه‌شتاری برد و رۆحی‬ ‫دارستانه‌ چیاییه‌کانی پێ کێشا‪!...‬‬ ‫به‌اڵم نه‌نه‌! نه‌یتوانیو ‌ه رۆحی بکێشێت به‌س‬ ‫له‌ کاته‌وه‌ وه‌ک کورمێک که‌وتووه‌ته‌‬ ‫گیانی داربه‌ڕووه‌ سه‌ر سپیه‌که‌ی دایکی داره‌‬ ‫سه‌ربڕاوه‌کانی بن گوێسه‌بانی قه‌اڵکه‌ی پاشا!‬ ‫ئه‌م کورمه‌ له‌و کاته‌وه‌ ختوکه‌ی ئه‌م داره‌‬ ‫ده‌دات‪ ،‬نه‌ ئه‌وه‌ته‌ رۆحی به‌ یه‌کجاره‌کی له‌به‌ر‬ ‫بکێشێت نه‌ ئه‌وه‌ته‌ وازی لێبێنێت‪ .‬وازی لێناهێنێت!‬ ‫ده‌کرمێنێت و ده‌یکرمێنێت! ده‌یه‌وێت ورده‌ روده‌‬ ‫نێوی مۆخی و ئێسک و پروسکی پوچه‌ل بکاته‌وه‌‬ ‫و بۆ خۆی داڕووخێته‌ خواره‌وه‌ و به‌ خواستی خۆی‬ ‫چۆک دابدات‪ .‬ئه‌مه‌ی ‌ه ستراتێژه‌که‌ی‪.‬‬ ‫خیانه‌ت‪ ،‬به‌ڵی خیانه‌تی ناوخۆ ئه‌و کورمه‌یه‌‬ ‫که‌ به‌سه‌دان ساڵ ‌ه ده‌یه‌وێت نێو دڵی ئێمه‌ی‬ ‫کورد هه‌ڵفلیقێنی و خوێنی دڵمان بخواته‌وه‌ و‬ ‫به‌ده‌ردی خۆمانه‌وه‌ داکه‌وین و مل به‌ین به‌ په‌تی‬ ‫کۆیالیه‌تی و نۆکه‌ری و هه‌موو رۆژێک له‌چکی‬ ‫سوورمان له‌ مه‌یدانێکدا بگه‌وزێ‪ .‬ئێدی کاوه‌ی‬ ‫ئاسنکار ببێت ‌ه خه‌ڵکی ئه‌سفه‌هان و مه‌م و زین‬ ‫ببنه‌ تورک و فاڵن و فاڵن و فاڵن بکرێنه‌ تاپۆی‬

‫ئه‌وان‪.‬‬ ‫دووژمن»بۆ شه‌هید بوونمان قوربانی ده‌کات!»‬ ‫شه‌هید ساکین ‌ه جانسز له‌ وه‌سفی خۆشحاڵی‬ ‫ده‌ربڕینی سه‌رۆکی زیندانی ئامه‌د»ئه‌سه‌د‬ ‫ئۆکتای» له‌کاتێکدا هه‌ڤااڵنی رۆژوی مردن‬ ‫شه‌هید ببون‪ ،‬ئه‌م جومله‌ی ‌ه به‌کار دێنێت‪ .‬به‌ڵێ‬ ‫وایه‌ بۆ شه‌هید بوونمان قوربانی ده‌ده‌ن‪ ،‬چونکه‌‬ ‫که‌اڵمێکی وه‌ها ئاگرینیان نه‌شیماندبو له‌سه‌ر‬ ‫رێگا چه‌په‌ڵه‌که‌یاندا ده‌رکه‌وێت‪ .‬نه‌ته‌نها‬ ‫ئه‌سه‌د ئۆکتای‪ ،‬به‌ڵکو به‌هه‌زاران ئه‌سه‌د ئۆکتای‬ ‫بوون و هه‌ن و ده‌یشبن بۆ ئه‌وه‌ی که‌ بیانه‌وێت‬ ‫رۆحی گه‌لێکی به‌رخۆدێر و رۆڵه‌ی خۆر بکێشێت‬ ‫و بنه‌بڕی بکات و بۆ شه‌هید بوونی قوربانی بکات‪.‬‬ ‫به‌اڵم وا له‌ بڕانه‌وه‌دایه‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌‪ ،‬ئێدی نه‌‬ ‫کورمی ناوخۆ و نه‌مڵۆزمی ده‌ره‌کی و نه‌مێژوو‬ ‫نووسانی درۆزن و دڵڕه‌ش‪ ،‬ناتوانن و ناهێڵین‬ ‫خه‌ونه‌کانمان سه‌ربڕن‪ ،‬داربه‌ڕووه‌کانمان‬ ‫بسووتێنن‪ ،‬مێژوومان بده‌نه‌ به‌ر الفاو!! چونکه‌‬ ‫ده‌روێش ده‌ژی و عه‌دولێ زیندووه‌‪ ،‬چونکه‌‬ ‫مه‌زڵومه‌کانمان شایی نه‌ورۆز ده‌گێڕن‪،‬‬ ‫ساراکانمان شه‌ڕی ژیان ده‌ده‌ن و عه‌گیده‌کانمان‬ ‫سوێندی سه‌رهه‌ڵدان نوێده‌که‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌هریمه‌ن بن که‌وت! با پرۆمه‌تۆس ئاسوده‌بێت!‬ ‫منیش به‌ تۆ ده‌ڵێم ئاسووده‌ به‌! ئاگردانت نه‌ک‬ ‫ناکوژێته‌وه‌ به‌ڵکو ئێدی کۆشکی ئه‌هریمه‌نان‬ ‫ده‌سووتێنێت و ده‌یکات به‌ خۆڵ‪ .‬چونکه‌ ئێدی‬ ‫کورد بوون و ژیانی ئازاد راستییه‌کی ئه‌به‌دییه‌‪.‬‬

‫راپۆرت‬

‫له‌باشوور رێژه‌ى توندوتیژى له‌به‌رامبه‌ر ژنان له‌ئاستێکى‬ ‫مه‌ترسیداردایه‌‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪1‬‬

‫هێشتا زهنیه‌تى ده‌سه‌اڵتدار و پیاوساالرى نه‌ک کۆتایی نه‌هاتووه‌ به‌ڵکو له‌سه‌ر‬ ‫کاره‌‪ ،‬ژنان رۆژانه‌ ده‌بن ‌ه قوربانى ئه‌و زهنیه‌ت ‌ه و له‌به‌رامبه‌ریشدا تێکۆشانێکى‬ ‫ئایدۆلۆژى و چاالکى مه‌یدانى به‌شێوه‌یه‌کى ئاکتیف بوونى نیه‌‬ ‫ن‪/‬هاوژین سلێمان‬

‫ده‌ووترێت ( ژن ــ ژیان ـ‬ ‫ئازادى) و ژن سه‌رچاوه‌ى ژیان ‌ه و‬ ‫ئازادییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ واڵتێکدا که‌ ژن‬ ‫روبه‌رووى هه‌ر جۆره‌ هێرشێک‬ ‫ببێته‌و ‌ه و ژیانى نه‌بێت ‪ ،‬که‌وایه‌‬ ‫هێشتا ئازادى ژن زۆر دووره‌‪،‬‬ ‫هێشتا زهنیه‌تى ده‌سه‌اڵتدار و‬ ‫پیاوساالرى نه‌ک کۆتایی نه‌هاتووه‌‬ ‫به‌ڵکو له‌سه‌ر کاره‌‪ ،‬ژنان رۆژانه‌‬ ‫ده‌بنه‌ قوربانى ئه‌و زهنیه‌ته‌ و‬

‫تێکۆشانێکى‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫ئایدۆلۆژى و چاالکى مه‌یدانى‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کى ئاکتیف بوونى نیه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌رێمى کوردستانیشدا رۆژنیه‌‬ ‫گوێمان ل ‌ه هه‌واڵێکى دڵته‌زێن‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬ک ‌ه یان ژنێک خۆى‬ ‫سوتاندووه‌‪ ،‬یاخود کوژراوه‌‬ ‫و یانیش توندوتیژى له‌الیه‌ن‬ ‫به‌رامبه‌رى‬ ‫هاوسه‌ره‌که‌یه‌وه‌‬ ‫کراوه‌‪ .‬هه‌مووى ئه‌مه‌ش هه‌ڵبه‌ته‌‬ ‫ده‌رهاوێشته‌ى زهنیه‌تێکن که‌‬ ‫ئه‌مڕۆ ل ‌ه باشورى کوردستان‬ ‫له‌سه‌رجه‌م کایه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌دا‬

‫خۆى حه‌شار داو ‌ه و ده‌سه‌اڵتیشى‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کى گشتى گرتۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌م بابه‌ته‌دا ئه‌وه‌ى ده‌مانه‌وێت‬ ‫تیشکى بخه‌ین ‌ه سه‌ر دۆخى‬ ‫باشوورى‬ ‫ژنانى‬ ‫ئه‌مڕۆى‬ ‫کوردستان و ئاماره‌کانى ئه‌م‬ ‫دوایی ‌ه که‌ ده‌ر ئه‌نجامى به‌رده‌وامى‬ ‫زهنیه‌تێک ‌ه به‌هه‌زاران ساڵ ‌ه له‌ژێر‬ ‫ناوى ناموس و چه‌ندین به‌هانه‌ى‬ ‫جواروجۆردا ژنان ده‌کاته‌ قوربانى‪،‬‬ ‫سه‌ڕه‌راى ئه‌وه‌ى ده‌سه‌اڵت‬ ‫و داموده‌زگاکانى باشوورى‬ ‫کوردستان ب ‌ه رێکخراوه‌کانى‬

‫زیادبوونى ئه‌و‬ ‫رێژه‌یه‌ له‌کاتێدایه‌ ک ‌ه‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێمى‬ ‫باشوورى کوردستان‬ ‫و رێکخراوه‌کانى‬ ‫ژنان که‌ له‌ژێر ناوى‬ ‫چاره‌سه‌رکردنى کێش ‌ه و‬ ‫گیر و گرفته‌کانى ژنان‬ ‫کارده‌که‌ن بێ ده‌نگن‬ ‫له‌به‌رامبه‌رى و هیچ‬ ‫هه‌وڵ و پرۆژه‌یه‌کى‬

‫ژنانیشه‌و ‌ه ک ‌ه له‌ژێر سیبه‌رى ئه‌واندا‬ ‫کارده‌که‌ن‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌که‌ن‬ ‫ک ‌ه ئازادییه‌کان له‌ باشوورى‬ ‫کوردستان به‌رجه‌سته‌کراوه‌ و بۆ‬ ‫ژنیش دۆخێکى ئارام فه‌راهه‌م‬ ‫بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئاماره‌کان و رۆژانه‌‬ ‫گوێبیست بوونى چه‌ندین هه‌واڵى‬ ‫دڵته‌زێن له‌وباره‌یه‌وه‌‪ ،‬پێمان ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫ک ‌ه هێشتا له‌ باشوورى کوردستان‬ ‫کێشه‌ و گیروگرفته‌کانى ژنان‬ ‫نه‌ک چاره‌سه‌ر نه‌کراوه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫به‌لێوارێکى زۆر مه‌ترسیداردا‬ ‫چاوه‌ڕوانى‬ ‫که‌‬ ‫ده‌ڕوات‬ ‫ده‌رئه‌نجامێکى زۆر مه‌ترسیداره‌‪.‬‬

‫راپۆرت‬

‫‪2‬‬

‫کێشانه‌یان پێ نیه‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫چاره‌سه‌رکردنى ئه‌و‬

‫لێره‌دا ده‌مه‌وێت ئاماژ ‌ه بۆ ئه‌و ‌ه‬ ‫بکه‌م ته‌نیا له‌مانگى ‪3‬ى ئه‌مساڵ‬ ‫‪ ،‬له‌ ‪ 580‬سکااڵ ل ‌ه هه‌رێمى‬ ‫کوردستان له‌باره‌ى توندوتیژى‬ ‫سه‌ر ژنان تۆمار کراوه‌ که‌ ئه‌م‬ ‫ته‌نیا به‌شێوه‌یه‌کى فه‌رمى بووه‌‪،‬‬ ‫هاوکات ‪ 17‬ژن ده‌ستدرێژى‬ ‫سێکسیان کراوه‌ته‌ سه‌ر و ‪29‬‬ ‫حاڵى سوتانیش تۆمار کراوه‌‪ 6 ،‬ژن‬ ‫خۆى کوشتوو ‌ه و ‪ 7‬ژنیش خۆیان‬ ‫سوتاندووه‌‪ 5 ،‬ژنیش کوژاون که‌‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌راورد له‌گه‌ڵ مانگه‌کانى‬ ‫پێشوو و سااڵنى رابردوو رووى‬ ‫له‌زیادبوون کردووه‌‪.‬‬ ‫له‌مانگى ‪ 4‬دا ‪ 600‬سکااڵ تۆمار‬ ‫کراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ‪ 20‬ژن سوتان‬ ‫و ‪ 10‬ژنیش خۆیان کوشتووه‌‪.‬‬ ‫‪ 8‬ژن کوژراون و ‪11‬ش‬ ‫خۆیان سوتاندوو ‌ه و ‪ 11‬ژنیش‬ ‫رووبه‌رووى ده‌ستدرێژى سێکسى‬ ‫بوونه‌ته‌وه‌‪ .‬له‌مانگى ‪ 5‬یشدا‬ ‫‪ 792‬سکااڵ تۆمار کراوه‌ و ‪11‬‬ ‫ده‌ستدرێژى سێکسى کراوه‌ت ‌ه سه‌ر‬ ‫ژنان ‪ ،‬هاوکات ‪ 18‬حاڵه‌تى سوتان‬ ‫رووداو ‌ه و ‪ 11‬ژنیش خۆیان‬ ‫سوتاندووه‌‪ 7 .‬ژن خۆیان کوشتووه‌‬ ‫و ‪ 3‬ژنیش کوژراون‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کى گشتى ل ‌ه ماوه‌ى ‪5‬‬ ‫مانگى ئه‌مساڵ دا له‌ هه‌رێمى‬ ‫کوردستان ‪ 3‬هه‌زار و ‪ 224‬حاڵه‌تى‬

‫توندوتیژى به‌رامبه‌ر ب ‌ه ژنان‬ ‫تۆمارکراوه‌‪ .‬ئاماره‌که‌ ورده‌کاری‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ خستۆته‌ڕوو‪ ،‬ل ‌ه کۆى‬ ‫ئه‌و توندوتیژیانه‌ی ک ‌ه تۆمارکراوه‌‪،‬‬ ‫‪ 26‬حاڵه‌تى کوشتن و ‪ 33‬حاڵه‌تى‬ ‫خۆکوشتن‌ و ‪ 99‬حاڵه‌تى سوتان‬ ‫و ‪ 56‬حاڵه‌تى خۆسوتاندن‬ ‫هه‌ن‪ .‬هاوکات ‪ 2‬هه‌زار ‌و ‪946‬‬ ‫سکااڵى یاسایى تۆمارکراو ‌ه و ‪64‬‬ ‫حاڵه‌تى توندوتیژى سێکسی‪-‬یش‬ ‫تۆمارکراوه‌‪.‬‬ ‫شایه‌نى باسه‌‪ ،‬کاتێک به‌شێوه‌یه‌کى‬ ‫گشتى سه‌رجه‌م ئه‌و ئامارانه‌‬ ‫ده‌بینین‪ ،‬روون ده‌بێته‌و ‌ه که‌ رێژه‌ى‬ ‫توندوتیژى به‌شێوه‌یه‌کى گشتى‬ ‫له‌باشوورى کوردستان له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ژنان روول ‌ه زیادبوون ده‌کات‬ ‫ک ‌ه له‌به‌رامبه‌ریشدا بێ ده‌نگی و‬ ‫زۆربوونى قه‌یرانه‌کان به‌رۆکى‬ ‫باشوورى گرتووه‌‪ .‬پێویست ‌ه ئاماژه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌بکرێت زیادبوونى ئه‌و‬ ‫رێژه‌یه‌ له‌کاتێدایه‌ ک ‌ه حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى باشوورى کوردستان و‬ ‫رێکخراوه‌کانى ژنان که‌ له‌ژێر‬ ‫ناوى چاره‌سه‌رکردنى کێش ‌ه و گیر‬ ‫و گرفته‌کانى ژنان کارده‌که‌ن بێ‬ ‫ده‌نگن له‌به‌رامبه‌رى و هیچ هه‌وڵ‬ ‫و پرۆژه‌یه‌کى چاره‌سه‌رکردنى ئه‌و‬ ‫کێشانه‌یان پێ نیه‌‪.‬‬

‫رێگایه‌کی نوێ بۆ خۆمان بدۆزینه‌وه‌‬ ‫بیروڕا‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪3‬‬

‫کورد ئێدی ته‌جروبه‌یه‌کی گه‌وره‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی بۆ خۆی ئافراندووه‌‪،‬‬ ‫ب ‌ه که‌ڵک وه‌رگرتن له‌م ته‌جروبان ‌ه پێویست ‌ه رێگایه‌کی نوێ بۆ خۆمان‬ ‫بدۆزینه‌وه‌‬

‫ده‌رکه‌وتن ل ‌ه سه‌رده‌می تاریکی‬ ‫ن‪ /‬نه‌ورۆ ز ره‌سوڵ‬ ‫و کۆمه‌ڵکوژی سه‌دساڵی ‪ 20‬و‬ ‫ده‌ست پێ کردنی ژیانێکی نوێ‪،‬‬ ‫گه‌لی کورد هاتووه‌ت ‌ه ئاستێک ک ‌ه دۆخی سه‌دساڵی نوێ دۆخێگی‬ ‫کۆنترۆڵ ناکرێت!‬ ‫گونجاوه‌‪ .‬له‌گه‌ڵ گوڕانکارییه‌کانی‬ ‫جوگرافیای کوردستان گۆڕانکاری چه‌ند ساڵی کۆتایی‪ ،‬کورد بوو به‌‬ ‫گه‌ور ‌ه ب ‌ه خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت‪ .‬بۆ هێزێکی ستراتێژی رۆژهه‌اڵتی‬

‫ناوه‌ڕاست‪ .‬ئێدی زۆرینه‌ی‬ ‫هێزه‌کان پشت هه‌ڵکردن له‌ هێزی‬ ‫کورد ناده‌نه‌ به‌رچاو‪ .‬هه‌رکه‌س به‌‬ ‫شێوه‌یه‌ک له‌ شێوه‌کان هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫بکه‌وێت ‌ه نێو په‌یوه‌ندییه‌ک له‌گه‌ڵ‬ ‫کوردان‪ .‬نه‌یشیه‌وێت‪ ،‬ناتوانێت له‌‬ ‫خشته‌ی پێوه‌ندییه‌کان ده‌رکه‌وێت‪.‬‬

‫ل ‌ه راستیدا ب ‌ه هێرش‬ ‫کردنی تورکی ‌ه بۆ سه‌ر‬ ‫په‌که‌که‌ به‌و شێوه‌ی‬ ‫ک ‌ه سیاسه‌ته‌که‌ی‬ ‫له‌ ناوچه‌که‌دا یه‌ک‬ ‫الیی کرده‌وه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫کوردانیشی له‌م بوواره‌دا‬ ‫یه‌ک الیی کرده‌وه‌‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫کوردستان که‌ له‌ رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستدا و له‌الیه‌ن ده‌وڵه‌تانی‬ ‫سوریا‪ ،‬ئێراق‪ ،‬تورکیه‌ و ئێرانه‌وه‌‬ ‫به‌ سااڵنه‌ داگیر ده‌کرێت ئێدی‬ ‫هاتووه‌ته‌ ئاستێک که‌ ن ‌ه ده‌توانرێت‬ ‫رابگیرێت و ن ‌ه ده‌توانرێت‬ ‫کۆنترۆڵ بکرێت‪ .‬هه‌موو که‌س‬ ‫هه‌وڵ ده‌دات له‌گه‌ڵ کوردان‬ ‫پێوه‌ندییه‌کی باش دامه‌زرێنێت‪.‬‬ ‫به‌س هیچ الیه‌نێک نایه‌وێت له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای ئازاد ی و یه‌کسانی له‌گه‌ڵ‬ ‫‪ 4‬کوردان پێوه‌ندی دروست بکات‪.‬‬ ‫هه‌رکه‌س ده‌یه‌وێت کوردان‬ ‫وه‌ک که‌ره‌سته‌یه‌ک به‌کار بێنێت‪.‬‬ ‫یه‌کێک له‌و هێزانه‌ی که‌ مه‌جبوور‬ ‫به‌ پێوه‌ندی بوو ‌ه له‌گه‌ڵ کوردان‬ ‫ده‌وڵه‌تی تورکیایه‌‪ .‬تورکیا به‌ هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ک نه‌یتوانی ئه‌م ‌ه قه‌بووڵ‬ ‫بکات ک ‌ه کوردان له‌ ناوچه‌که‌دا‬ ‫ببنه‌ هێزێکی سیاسی و سه‌ربازی‪.‬‬ ‫به‌م هۆیه‌شه‌وه‌ به‌ کۆتایی هێنان‬ ‫به‌ پێواژۆی چاره‌سه‌ری که‌ له‌‬ ‫نه‌ورۆزی ‪2013‬و ‌ه به‌رده‌وام بوو‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر کوردان شه‌ڕی ده‌ست‬ ‫پێ کرد‪ .‬ئه‌مه‌ ته‌نها شه‌ڕێک نییه‌‬ ‫که‌ له‌به‌رامبه‌ر په‌که‌ک ‌ه ده‌ستی پێ‬ ‫کردبێت‪ ،‬به‌ڵکو ئه‌م ‌ه پێواژۆیه‌که‌‬

‫که‌ له‌به‌رامبه‌ر نه‌بوونی گه‌لی‬ ‫کورد به‌هێزێک له‌ناوچه‌که‌دا‬ ‫ده‌ستی پێ کردووه‌‪ .‬رقی به‌رامبه‌ر‬ ‫په‌که‌که‌ له‌به‌ر ئه‌مه‌یه‌‪.‬‬ ‫کاردانه‌وه‌ی هه‌ر‌ه الواز هی ئێمه‌ی‬ ‫خه‌ڵکی باشوور بوو‬ ‫ل ‌ه راستیدا ب ‌ه هێرش کردنی‬ ‫تورکیه‌ بۆ سه‌ر په‌که‌که‌ به‌و‬ ‫شێوه‌ی ک ‌ه سیاسه‌ته‌که‌ی له‌‬ ‫ناوچه‌که‌دا یه‌ک الیی کرده‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌موو کوردانیشی له‌م بوواره‌دا‬ ‫یه‌ک الیی کرده‌وه‌‪ .‬یه‌ک نه‌گرتنی‬ ‫نێوان کوردان‪ ،‬زیاد له‌حه‌د پارچه‌‬ ‫بوون و راستی ئه‌و که‌سایه‌ته‌ی که‌‬ ‫داگیرکه‌ران ل ‌ه نێو کوردانی هه‌ر‬ ‫چواربه‌شه‌که‌دا دروستیان کردووه‌‪،‬‬ ‫له‌م هێرشانه‌دا ئاشکرا بوو‪ .‬دیاره‌‬ ‫پێویسته‌ ئێمه‌ وه‌ک گه‌لی کورد له‌‬ ‫باشووری کوردستاندا زیاتر له‌‬ ‫هه‌مووی‪ ،‬کاڵوی خۆمان بکه‌ینه‌‬ ‫قازی و بیر بکه‌ینه‌وه‌‪ .‬بۆچی؟‬ ‫چونک ‌ه له‌ کاتێکدا ئه‌و هێرشانه‌‬ ‫ل ‌ه نێو سنووره‌کانی ئێمه‌دا بوو‪،‬‬ ‫کاردانه‌وه‌ی هه‌ره‌ الواز و که‌میش‬ ‫هی ئێمه‌ بوو‪ .‬ئه‌ڵبه‌ت ئه‌وه‌یش هه‌یه‌‬ ‫ک ‌ه ده‌ره‌وه‌ی به‌شێکی بچووک له‌‬ ‫هاوواڵتیانی باشوور‪ ،‬هیچ که‌س‬

‫ئه‌م هێرشانه‌ی قه‌بووڵ نه‌کرد‬ ‫و ته‌نانه‌ت ل ‌ه رۆژی دووهه‌می‬ ‫هێرشه‌کانیشدا قه‌ڵغانی زیندوو‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی بچن ‌ه قه‌ندیل چاالکییان‬ ‫کرد‪ .‬به‌اڵم ئه‌ساس هه‌ڵوێستی‬ ‫په‌رله‌مانی به‌ ناو کوردستان‪ ،‬که‌‬ ‫به‌ په‌رله‌مانێکی کوردی ده‌ناسرێت‬ ‫و سه‌رۆکێک ک ‌ه به‌ سه‌رۆکی‬ ‫هه‌رێمێکی کوردی ده‌ناسرێت و‬ ‫هه‌ڵوێستی هێزه‌ سیاسیه‌کان بوو که‌‬ ‫به‌ بنه‌ما وه‌رگیرا‪.‬‬ ‫داهاتوویه‌کمان هه‌ی ‌ه ک ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫یه‌ک دو بنه‌ماڵه‌و حزبه‌و‌ه قۆرخ‬ ‫کراوه‌‬ ‫ئه‌و ئه‌نجامه‌ی که‌ ده‌رکه‌وت ئه‌مه‌یه‌؛‬ ‫کورد کوردی ناوێت و له‌گه‌ڵ‬ ‫ئاکه‌په‌یه‌ک ک ‌ه له‌گه‌ڵ کوردانی‬ ‫به‌شه‌کانی دیک ‌ه دووژمنایه‌تی‬ ‫ده‌کات ده‌چێت ‌ه هه‌مان سه‌نگه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆکاری چیی ‌ه که‌ سه‌ره‌ڕای ئه‌م‬ ‫‪ 23‬ساڵ ‌ه ئابوورییه‌کی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ساز نه‌کراو ‌ه و سیاسه‌تێکی‬ ‫پێک‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ئه‌منیه‌تی‬ ‫نه‌هاتووه‌‪ .‬بۆی ‌ه له‌ تابلۆ هێرش‬ ‫کردنه‌ سه‌ر کوردان دا په‌ده‌ک ‌ه و‬ ‫ئاکه‌په‌ ل ‌ه الی یه‌ک راوه‌ستاون‪.‬‬ ‫ده‌ڵێت با په‌که‌که‌ له‌ هه‌رێمه‌کانی‬ ‫پاراستنی مێدیا ده‌رکه‌وێ‪ ،‬واتا‬

‫بیروڕا‬

‫ده‌یه‌وێت په‌که‌ک ‌ه و ئاکه‌په‌ به‌یه‌ک‬ ‫بچوێنێ‪ .‬ئه‌مه‌ بۆ کوردان واتا‬ ‫فه‌الکه‌ت‪ .‬ئه‌ڵبه‌ت ئه‌م دۆخ ‌ه ته‌نها‬ ‫ئه‌نجامێک ‌ه و ئه‌گه‌ر ئێمه‌ وه‌ک‬ ‫هاوواڵتیانی باشووری کوردستان‬ ‫ل ‌ه رۆشنبیران‪ ،‬گه‌نجان و ژنان به‌‬ ‫ده‌ست خستنه‌ سه‌ر هۆکاره‌کانی‬ ‫ئه‌م ئه‌نجامه‌ هه‌ڵوێستی خۆمان دیار‬ ‫نه‌که‌ین و له‌به‌رامبه‌ریان تێکۆشان‬ ‫نه‌که‌ین‪ ،‬ئه‌وا ده‌بینه‌ هاوبه‌شی‬ ‫ئه‌ساس هه‌ڵوێستی‬ ‫تاوانی تاوانکاران و کۆمه‌ڵکوژانی‬ ‫په‌رله‌مانی ب ‌ه ناو‬ ‫گه‌له‌که‌مان‪ .‬چونکه‌ له‌م ‪23‬‬ ‫ساڵه‌ی رابوردودا کلتورێکی‬ ‫کوردستان‪ ،‬که‌ ب ‌ه‬ ‫راستی سیاسیمان ئاوا نه‌کرد‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانێکی کوردی‬ ‫نمونه‌ی هه‌ر ‌ه به‌رچاوی ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌و رووداوه‌ی بوو ک ‌ه له‌ رۆژی‬ ‫ده‌ناسرێت و سه‌رۆکێک‬ ‫‪ 23‬حوزه‌یران دا ل ‌ه په‌رله‌مان‬ ‫روویدا‪ .‬داهاتوویه‌کمان هه‌ی ‌ه که‌ که‌ ب ‌ه سه‌رۆکی هه‌رێمێکی‬ ‫له‌الیه‌ن یه‌ک دو بنه‌ماڵه‌و حزبه‌وه‌‬ ‫کوردی ده‌ناسرێت‬ ‫قۆرخ کراوه‌‪ .‬به‌رپرسیاری هه‌ره‌‬ ‫و هه‌ڵوێستی هێز ‌ه‬ ‫سه‌ره‌که‌ی ئه‌مه‌ش پارتییه‌ به‌‬ ‫پێشه‌نگایه‌تی بنه‌ماڵه‌ی بارزانی‪.‬‬ ‫سیاسیه‌کان بوو که‌ ب ‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی ک ‌ه له‌ بنه‌مادا پێویست ‌ه بن‬ ‫بنه‌ما وه‌رگیرا‬ ‫بخرێت ئه‌و سیاسه‌ته‌ ده‌سه‌اڵته‌یه‌که‌‬ ‫ئه‌وان‪ ،‬به‌ شێوه‌یه‌کی هه‌ره‌ به‌ هێز پێویست ‌ه رێگایه‌کی نوێ بدۆزینه‌وه‌‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی ده‌که‌ن‪ .‬الیه‌نانی وه‌ک پرسیاری ئه‌ساسی ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫په‌ده‌ک ‌ه و ئاکه‌په‌ ک ‌ه نوێنه‌رایه‌تی ئه‌م له‌ نێو کوردان دا یه‌کێتی نییه‌‪،‬‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫زهنیه‌ته‌ ده‌که‌ن‪ ،‬وه‌ک ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫واده‌یه‌کی ته‌مه‌نی زۆریان نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌مان زهنیه‌ت ده‌مانباته‌وه‌‬ ‫هه‌مان ئه‌نجام‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ نه‌ک‬ ‫ئه‌وانه‌ی ئه‌و زهنیه‌ته‌ به‌ڕێو ‌ه ده‌به‌ن‬ ‫به‌ڵکو پێویسته‌ خودی زهنیه‌ته‌که‌‬ ‫بگۆڕین‪ .‬ئه‌گه‌رنا باوه‌ڕیه‌کانمان‬ ‫به‌ سیاسه‌ت و رێبازه‌که‌مان‪ ،‬رۆژ‬ ‫به‌رۆژ زیاتر له‌ ناو ده‌چێت‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که‌ ده‌پرسین بۆ‬ ‫یارمه‌تی کوردانی به‌شه‌کانی‬ ‫دیکه‌ ناده‌ین‪ ،‬له‌گه‌ڵ راستیه‌کاندا ‪5‬‬ ‫رووبه‌روو دێین‪ .‬ئێمه‌ له‌ نێو‬ ‫سنوور ‌ه سیاسیه‌کانی خۆشماندا‬ ‫یه‌کتر قه‌بوول ناکه‌ین و خاوه‌ن‬ ‫حکومه‌تێکین که‌ له‌ نێو یه‌کتر دا‬ ‫بیر بۆ یه‌ک هه‌ڵده‌کۆڵن‪ .‬هه‌بوونی‬ ‫چاوه‌ڕوانییه‌کی جیاواز له‌م شێوازه‌‬ ‫سیاسه‌ته‌ چاوه‌ڕوانییه‌کی زۆر‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌‪ .‬بۆیه‌ پێویسته‌ رێگایه‌کی‬ ‫نوێ ببینینه‌و ‌ه بۆ خۆمان‪ .‬پێویسته‌‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌کی ئازادی بۆ خۆمان‬ ‫بخولقێنین‪ .‬بۆ پێک هێنانی ئه‌مه‌ش‬ ‫ل ‌ه هه‌موو کاتێک زیاتر ده‌رفه‌ت‬ ‫و هه‌لمان بۆ ره‌خساوه‌‪ .‬کورد‬ ‫ئێدی ته‌جروبه‌یه‌کی گه‌وره‌ی‬ ‫خۆی‬ ‫بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫ئافراندووه‌‪ ،‬به‌ که‌ڵک وه‌رگرتن‬ ‫له‌م ته‌جروبانه‌ پێویست ‌ه رێگایه‌کی‬ ‫نوێ بۆ خۆمان بدۆزینه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫ته‌نها بۆ باشووری کوردستان نییه‌‬ ‫به‌ڵکو بۆ هه‌موو به‌شه‌کانی دیکه‌ی‬ ‫کوردستانیش بۆ یه‌کگرتوویی‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی و یه‌کگرتوویی رێگای‬ ‫ئازادییان پێویسته‌‪.‬‬

‫ژن له‌ د ه‌ستووریش دا قوربانیه‌‬

‫ن‪ /‬بێریڤان محه‌مه‌د‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪6‬‬

‫دواى ‪ 23‬ســاڵ ل ـه‌ نه‌بونى‬ ‫د ه‌ســــــتــــــور لـــــه‌ هـــه‌رێـــمـــى‬ ‫کـــوردســـتـــان‪ ،‬م ــاو ه‌یــه‌کــه‌ ل ‌ه‬ ‫باشورى کورستان‪ ،‬یان راستر‬ ‫بــڵــێــم هــه‌رێــمــى کــوردســتــان‪،‬‬ ‫چــونــک ـه‌ ئـــه‌و نــاوچــانــه‌ى ک ‌ه‬ ‫خـــاکـــه‌ نــــه‌گــــه‌راو ه‌کــــان یــان‬ ‫دابــڕێــنــراو ه‌کــانــن تـه‌نــانـه‌ت ل ‌ه‬ ‫دارشتى د ه‌ستوری ئه‌م به‌شه‌ى‬ ‫کوردستانیش ه ـه‌ر حسابیان‬ ‫بــۆ نــاکـه‌ن‪ ،‬هـه‌مــوارکــردنـه‌و ه‌ى‬ ‫د ه‌ســتــور کـه‌وتــۆتـه‌ نــاو چه‌ند‬ ‫ملمالنێیه‌که‌و ه‌‪ .‬یه‌کێک له‌و‬ ‫ملمالنێیانه‌ پرسى د ه‌ستورى‬ ‫مه‌د ه‌نى و سکوالر که‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫خواستى چاالکوانانى ژنــان و‬ ‫کۆمه‌ڵى مه‌د ه‌نى و به‌شێک ل ‌ه‬ ‫سیاسیه‌کان و په‌رله‌مانتاران ‌ه‬ ‫و هه‌ندێک له‌ الیه‌نه‌کانیش‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ریان د ه‌ستورێکى پشت‬

‫بـه‌ســتــوو ب ـه‌ ئایینى ئیسالم‪.‬‬ ‫ئـــه‌م د ه‌ســتــه‌یــه‌ی بــه‌رامــبــه‌ر‬ ‫د ه‌یــانــه‌وێ ئــایــن ســه‌رچــاو ه‌ى‬ ‫یاساکانى بــێ‪ ،‬که‌ ئه‌مه‌شیان‬ ‫خواستى الیه‌نه‌ ئیسالمیه‌کان و‬ ‫به‌شێکى مامۆستایانى ئاینى و‬ ‫چینى د ه‌وروبه‌ریانه‌‪.‬‬ ‫مالنێکه‌ى ترى سه‌ر ر ه‌شنوسى‬ ‫د ه‌ستور سیسته‌مى په‌رله‌مانى‬ ‫تــــــه‌واو ه‌ بـــه‌رامـــبـــه‌ر نــیــمــچـ ‌ه‬ ‫په‌رله‌مانییه‌‪ .‬په‌رله‌مانى ته‌واو‬ ‫واتـــه‌ پ ـه‌رل ـه‌مــان ســه‌رچــاو ه‌ى‬ ‫د ه‌ســه‌اڵتــه‌کــان د ه‌بـــێ و ه ـه‌ر‬ ‫و ه‌ک چۆن سه‌رۆکى حکومه‌ت و‬ ‫و ه‌زیران له‌ په‌رله‌مانه‌و ه‌ دیارى‬ ‫د ه‌کرێن ئاواش سه‌رۆکى هه‌رێم‬ ‫د ه‌بـــێ لــه‌ نـــاو پ ـه‌رل ـه‌مــان ـه‌و ‌ه‬ ‫هـه‌ڵــبــژرێــت و پ ـه‌رل ـه‌مــان هه‌ر‬ ‫و ه‌ک له‌ کاتى هه‌ر هه‌له‌و که‌م و‬ ‫کورتیه‌ک تواناى لیپێچینه‌و ه‌ و‬ ‫ته‌نانه‌ لێسه‌ندنه‌و ه‌ى متمانه‌ى‬ ‫د ه‌بــــێ لــێــی‪ .‬هـــه‌رو ه‌هـــا ئ ـه‌و‬ ‫د ه‌س ـه‌اڵت ـه‌ ر ه‌هــای ـه‌ى ک ـه‌ النى‬

‫کــه‌م ‪ 10‬ســاڵ ـه‌ الی س ـه‌رۆکــى‬ ‫ه ـه‌رێــم (م ـه‌ســعــود بــارزانــى) ‌ه‬ ‫که‌م بکرێته‌و ه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ خواستى‬ ‫الیه‌نه‌کان و زۆرینه‌ى خه‌ڵکى‬ ‫هه‌رێمه‌ جگه‌ له‌ پارتى و یه‌ک‬ ‫دوو حزبى پاشکۆى نه‌بێ‪ .‬ک ‌ه‬ ‫خواستى پارتیش سیسته‌مى‬ ‫نیمچه‌ په‌رله‌مانییه‌ و رێگرى‬ ‫له‌ هـه‌مــوار کــردن ـه‌و ه‌ى یاساى‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم‪ ،‬بۆ ئه‌و ه‌ى‬ ‫به‌شێو ه‌یه‌ک مــاو ه‌ی سه‌رۆکى‬ ‫هــه‌رێــم درێــــژ بــکــرێــتــه‌و ه‌ ل ‌ه‬ ‫هه‌مان د ه‌سه‌اڵته‌کانى و پاشان‬ ‫جــێــگــیــرکــردنــى هــه‌ڵــبــژاردنــى‬ ‫سه‌رۆکى هه‌رێم له‌ناو گه‌له‌و ه‌‪،‬‬ ‫بێگومان گـه‌ر هــه‌ردوو مۆدیل‬ ‫روون بــکــه‌یــنــه‌و ه‌ و خــاڵ ـ ‌ه‬ ‫پۆز ه‌تیڤه‌کان و نه‌گه‌تیڤه‌کان‬ ‫بخه‌ینه‌ روو ئاشکرایه‌ که‌ ل ‌ه‬ ‫پــێــنــاو ئــــه‌و ه‌ى خ ـه‌ڵــکــى ئ ـه‌م‬ ‫به‌شه‌ى کوردستان رزگارى بێت‬ ‫له‌ نادادپه‌رو ه‌ری و دیکتاتۆرى‬ ‫و تــــاکــــڕ ه‌وى و لـــه‌ پــێــنــاو‬

‫ژنــــان وێـــــڕاى ئـــــه‌و ه‌ى لـ ‌ه‬ ‫بـــــوارى ســیــاســى‪ ،‬ئـــابـــوورى‬ ‫و کـــۆمـــه‌اڵیـــه‌تـــى پـــه‌راوێـــز‬ ‫خــراوتــریــنــن‪ ،‬بــێــب ـه‌ش کــراون‬ ‫ل ـه‌ ه ـه‌مــوو د ه‌س ـه‌ک ـه‌وت ـه‌کــان‪،‬‬ ‫له‌ هه‌مان کاتدا تا ئێستا ل ‌ه‬ ‫هه‌رێمى کوردستان و ه‌ک پل ‌ه‬ ‫دوو مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ل د ه‌کرێ‪،‬‬ ‫بـــه‌ یـــاســـاش پــلــه‌ دوویـــیـــان‬ ‫چ ـه‌ســپــێــنــراو ه‌‪ ،‬و ه‌ک موڵکى‬ ‫پیاوان د ه‌ستنیشان کراون نه‌ک‬ ‫و ه‌ک مرۆڤ‪ .‬پیاو چۆنى د ه‌وێت‬ ‫د ه‌تــوانــى و ه‌ک هـه‌ر موڵکێکى‬ ‫تــرى مــام ـه‌ڵ ـه‌ى پــێــو ه‌ بــکــات‪،‬‬

‫بیروڕا‬

‫و ه‌ک چۆن‬ ‫سه‌رۆکى حکومه‌ت‬ ‫و و ه‌زیران له‌‬ ‫په‌ر له‌ما نه‌و ‌ه‬ ‫دیارى د ه‌کرێن‬ ‫ئاواش سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێم د ه‌بێ ل ‌ه‬ ‫ناو په‌رله‌مانه‌و ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژرێت و‬ ‫په‌رله‌مان هه‌ر و ه‌ک‬ ‫له‌ کاتى هه‌ر هه‌له‌و‬ ‫که‌م و کورتیه‌ک‬ ‫تواناى لیپێچینه‌و ‌ه‬ ‫و ته‌نان ‌ه‬ ‫لێسه‌ند نه‌و ه‌ى‬ ‫متمانه‌ى د ه‌بێ لێی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫کــرانــه‌و ه‌ى ه ـه‌رێــم و هه‌نگاو‬ ‫نان بۆ دیموکراسى و د ه‌ستا و‬ ‫د ه‌ستى د ه‌سه‌اڵت‪ ،‬پێوستى به‌و‬ ‫سیسته‌مه‌ په‌رله‌مانییه‌ ته‌واو ‌ه‬ ‫د ه‌بێت‪ .‬به‌اڵم من لێر ه‌دا زیاتر‬ ‫د ه‌مه‌وێ د ه‌ربار ه‌ى د ه‌ستنیشان‬ ‫کردنى سه‌رچاو ه‌ى یاسادانانه‌‬ ‫له‌ د ه‌ستوردا‪ ،‬واتا د ه‌ستورى‬ ‫مــــه‌د ه‌نــــى و مــلــمــانــێــکــه‌ى‬ ‫لــه‌و بــار ه‌یــه‌و ه‌ ه ـه‌ی ـه‌ بــدوێــم‪،‬‬ ‫د ه‌ستورى به‌و شێو ه‌یه‌ چه‌ند ‌ه‬ ‫له‌ به‌رژ ه‌و ه‌ندى مافه‌کانى ژنان ‌ه‬ ‫و هاواڵتیاندایه‌‪.‬‬ ‫ل ـه‌ بــاشــورى کــوردســتــان ل ‌ه‬ ‫مــــاو ه‌ى د ه‌ســـه‌اڵتـــى کــوردیــدا‬ ‫ئه‌و ه‌ى که‌ ته‌نها سودمه‌ند بوو ‌ه‬ ‫له‌م د ه‌سه‌اڵته‌ چینێکى بچووک‬ ‫بــوون‪ ،‬له‌سایه‌ى قۆرخکردنى‬ ‫ســـــه‌رجـــــه‌م جـــومـــگـــه‌کـــانـــى‬ ‫د ه‌س ـه‌اڵت و داهاتى واڵت‪ ،‬که‌‬ ‫هه‌موو د ه‌سه‌که‌وته‌کانیان بۆ‬ ‫به‌رژ ه‌و ه‌ندیان به‌کار هێناو ه‌ و‬ ‫هه‌میشه‌ له‌ خۆشگوز ه‌رانى و‬ ‫دابینکردنى ژیانى شاهانه‌ بۆ‬ ‫خۆیان ژیاون‪ ...‬له‌ به‌رامبه‌ردا‬ ‫چینى زۆریــنــه‌ هه‌میشه‌ لـه‌و‬ ‫پـه‌ڕى سه‌ختى ژیــاون لـه‌رووى‬ ‫ن ـه‌بــوونــى خــزم ـه‌ت گـــوزارى و‬ ‫نه‌بوونى سه‌قامگیرى ئه‌منى‬ ‫و نــادادپــه‌رو ه‌ری کۆمه‌اڵیه‌تى‬ ‫و‪...‬هتد‪ .‬ئه‌و ه‌ى که‌ سه‌خترین‬ ‫ژیــانــى لــه‌نــاو هــه‌مــوو یــانــدا‬ ‫گــوز ه‌رانــد ژنــانـه‌‪ ،‬ژنــان وێــڕاى‬ ‫ئــــه‌و ه‌ى لـــه‌ هـــه‌مـــوو شـــه‌ڕ و‬ ‫نه‌هامه‌تیه‌کان کۆمه‌ڵکوژیه‌کان‬ ‫له‌م به‌شه‌ى کوردستان پشکى‬ ‫شێریان به‌ر که‌وتوو ه‌‪ ،‬هه‌رو ه‌ها‬ ‫لــه‌ ســـه‌رد ه‌مـــى چ ـه‌کــداریــشــدا‬ ‫لـــه‌ شــــاخ و لـــه‌شـــار رۆڵـــی‬ ‫گرنگیان هه‌بوو و ه‌ قوربانیان‬ ‫د ه‌دا بــۆ به‌د ه‌ستهێنانى ئه‌م‬ ‫د ه‌ســتــکــه‌وتــانــه‌‪ ،‬کــه‌چــى ل ‌ه‬ ‫ماو ه‌ى ئه‌م ‪ 24 _ 23‬ساڵه‌دا‪،‬‬ ‫زیاتر له‌ کۆمه‌ڵکوژى هه‌ڵه‌بج ‌ه‬

‫ژن لــه‌ ســایــه‌ى ســیــســت ـه‌م و‬ ‫ســیــاس ـه‌ت و یــاســاکــانــى ئ ـه‌م‬ ‫د ه‌سه‌اڵتدارانه‌ له‌ناو بران یان‬ ‫روو ه‌و له‌ناوبردن کرانه‌و ه‌ و تا‬ ‫ئێستاش د ه‌کرێنه‌و ه‌‪.‬‬

‫ته‌نانه‌ت د ه‌توانێ له‌ ناوى ببات‬ ‫و ه‌ک ئه‌و هه‌موو ژن کوشتنه‌ى‬ ‫له‌ میژو ه‌دا بینیومانه‌‪ ،‬یان گه‌ر‬ ‫لێی بێتاقه‌ت بوو فڕێی بدات ‌ه‬ ‫کونجێکه‌و ه‌ و ب ـه‌ ئـــار ه‌زووى‬ ‫خۆى بۆ تێرکردنى حه‌ز ه‌کانى‬ ‫ژنــێــکــى تـــر هــه‌ڵــبــژێــرێــت و‬ ‫و ه‌ک کــۆیــل ـه‌ بـــۆ رایــکــردنــى‬ ‫حــه‌ز و کــار ه‌کــانــى بیهێنێت ‌ه‬ ‫ماڵه‌و ه‌‪ .‬گه‌ر ژنه‌که‌ به‌م ژیان ‌ه‬ ‫کۆیله‌یه‌تیه‌ى پیاو بۆى د ه‌ست‬ ‫نیشان کــردوو ه‌ رازى نه‌بوو‪،‬‬ ‫یان د ه‌کوژرێ یان د ه‌بێ خۆى‬ ‫بکوژێ‪ ،‬چونکه‌ خێزانه‌کان و‬ ‫دام و د ه‌زگا و یاساکان هه‌موو‬ ‫شه‌رعیه‌تیان ب ـه‌و کۆیله‌یه‌تى‬ ‫ژنــه‌ داو ه‌ و هـه‌رکـه‌ســیــش دژ‬ ‫بـــه‌و ژیــانــه‌ بــو ه‌ســتــێــت ـه‌و ه‌ و‬ ‫داواى فه‌راهه‌م کردنى ژیانیکى ‪7‬‬ ‫ئــاســایــی بــۆ ژنــان بــکــا‪ ،‬و ه‌ک‬ ‫ئــه‌و ه‌یــه‌ رووبـــــه‌رووى ه ـه‌مــوو‬ ‫پــیــرۆزی و موقه‌د ه‌ساته‌کانى‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ و ه‌ستابێت‪ .‬هه‌ر بۆ‬ ‫نمونه‌ یاسا که‌ رۆڵێکى به‌هێزى‬ ‫هه‌یه‌ له‌ سیسته‌مى د ه‌وڵه‌ت بۆ‬ ‫فه‌راهه‌م کــردن و چه‌سپاندنى‬ ‫مافه‌کان زۆرجار ژنان په‌نایان‬ ‫بۆ برد ه‌و ه‌ بۆ ئه‌و ه‌ى له‌ رێگاى‬ ‫گۆڕانى یاساو ه‌ بتوانن به‌شێک‬ ‫لـــه‌ مــافــه‌کــانــیــان بــه‌د ه‌س ــت‬ ‫بــێــنــن‪ ،‬بـــه‌اڵم هــه‌رکــات ژنــان‬ ‫داواى گ ــۆڕان ــى یــاســاکــان و‬ ‫ئــاواکــردنــى یــاســاى یه‌کسانى‬ ‫کــردبــێ ی ـه‌کــس ـه‌ر وتــــراو ه‌ دژ‬ ‫بـه‌ شه‌ریعه‌ت د ه‌و ه‌ستێته‌و ه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ شه‌ریعه‌ت سه‌رچاو ه‌ى‬ ‫یاساکانه‌‪ .‬له‌ کاتێکدا ته‌نها‬ ‫ر ه‌شتنوسێکى د ه‌ستوور هه‌بوو‬ ‫له‌ هه‌رێم‪ .‬ئێستا که‌ الیه‌نه‌کان‬ ‫بــیــرى دانـــانـــى د ه‌ســتــوریــان‬ ‫کــه‌وتــۆتــه‌و ه‌ و د ه‌زانـــن به‌بێ‬ ‫د ه‌ســتــوور ئیتر ئــه‌م هه‌رێم ‌ه‬ ‫نــاتــوانــى ئــیــدامــه‌ بـــه‌ خــۆى‬ ‫بــدات‪ ،‬مــاد ه‌ی ‪ 6‬کـه‌ بــاس ل ‌ه‬

‫هه‌رکات ژنان داواى‬ ‫گۆڕانى یاساکان و‬ ‫ئاواکردنى یاساى‬ ‫یه‌کسانى کردبێ‬ ‫یه‌کسه‌ر وتراو ‌ه‬ ‫دژ به‌ شه‌ریعه‌ت‬ ‫د ه‌و ه‌ستێته‌و ه‌‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪8‬‬

‫سه‌رچاو ه‌ى یاسا دانان د ه‌کات‪،‬‬ ‫جێگاى مشتومڕ و ملمالنێیه‌‪.‬‬ ‫ژنــان و رێــکــخــراو ه‌کــانــی ژنــان‬ ‫ی ـه‌کــســانــى خـــۆزان هه‌ڵمه‌تى‬ ‫جــۆراوجــۆریــان ئـه‌نــجــامــدا و ‌ه‬ ‫پــرۆژ ه‌یــان پێشکه‌ش لیژنه‌ک ‌ه‬ ‫کــــرد بـــۆ ئـــــه‌و ه‌ى د ه‌ســـتـــور‬ ‫د ه‌ســتــورێــکــى مــه‌د ه‌نــى بــێ و‬ ‫مافى ژنانى تێیدا بپارێزرێت‬ ‫و تـــا چــیــتــر ئــــه‌و بــیــانــوى‬ ‫ش ـه‌ریــع ـه‌ت ک ـه‌ د ه‌هــێــنــرای ـه‌و ‌ه‬ ‫بــۆ چــه‌وســانــدنــه‌و ه‌ى ژنـــان و‬ ‫هێشتنه‌و ه‌یان ب ـه‌ پله‌ دووی‬ ‫کۆتایی پێ بهێنێت و بتوانێ‬ ‫یــاســاى یـه‌کــســان ل ـه‌ هه‌رێمى‬ ‫کــوردســتــان کــه‌ مــافــى ژن و‬ ‫پــیــاو هـه‌مــوو پێکهاته‌کان ب ‌ه‬ ‫یه‌کسانى بــدات ئــاوا بکرێت‪.‬‬ ‫له‌م چوارچیو ه‌یه‌دا کۆبوونه‌و ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ سیاسیه‌کان و لیژنه‌ی‬ ‫د ه‌ستوور ئه‌نجامدراو ه‌‪ ،‬ئه‌و ه‌ى‬ ‫گرنگه‌ ئایا چـه‌نــد ه‌ ئــیــراد ه‌ و‬ ‫پشتیوانى و پێداگرى له‌سه‌رى‬ ‫به‌دى د ه‌کرێت؟‬ ‫ئه‌قڵیه‌تى د ه‌سه‌اڵتخوازى بۆ‬ ‫ئـه‌و ه‌ى کۆمه‌ڵگه‌یه‌ک هه‌میش ‌ه‬ ‫بـــه‌ ک ــێ ــشــه‌ى ک ــۆمــه‌اڵیــه‌ت ــى‬ ‫سـه‌رقــاڵ بکات و نه‌یپه‌رژێت ‌ه‬ ‫سه‌ر د ه‌سه‌اڵت د ه‌یه‌وێ کێشه‌ى‬ ‫ژن له‌ ناو خێزانه‌کان به‌رد ه‌وام‬

‫بێ‪ .‬هه‌رو ه‌ها ژن که‌ نه‌و ه‌کان‬ ‫پــــه‌رو ه‌رد ه‌ د ه‌کـــات د ه‌خـــوازن‬ ‫بـه‌ بــێ ئــیــراد ه‌یــی و کۆیله‌یی‬ ‫بمێنێته‌و ه‌‪ ،‬ئه‌و ه‌ چونکه‌ ئه‌و ‌ه‬ ‫بۆ د ه‌سه‌اڵتدار و د ه‌سه‌اڵتخواز‬ ‫زۆر باشه‌ چونکه‌ دایکێکى کۆیل ‌ه‬ ‫نه‌و ه‌یه‌کى کۆیله‌ و گوێڕایه‌ڵ‬ ‫به‌رهه‌م دێنێ که‌ د ه‌سه‌اڵتدار‬ ‫چــۆنــى ویــســت ب ـه‌کــاری بێنى‪.‬‬ ‫ئــه‌م دوو هــۆکــار ه‌ن کــه‌ ئـه‌م‬ ‫د ه‌ســه‌اڵتــه‌ى ه ـه‌رێــم چـه‌نــد بۆ‬ ‫بابه‌ته‌کانى تر خۆى به‌ مه‌د ه‌نى‬ ‫بزانێ به‌اڵم بۆ ئه‌م بابه‌ته‌ هه‌ر‬ ‫ن ـه‌ک پشتیوانى ژنــان نابێ و‬ ‫نه‌بوو ه‌‪ ،‬به‌ڵکو هه‌وڵى داو ه‌ ب ‌ه‬ ‫سه‌رکوتکراوترین شــێــو ه‌‪ ،‬ژن‬ ‫بیهێڵیته‌ته‌و ه‌‪ .‬به‌و شێو ه‌یه‌ی‬ ‫کـه‌ لـه‌ س ـه‌ر ه‌تــاو ه‌ باسم لـه‌و ‌ه‬ ‫کرد که‌ به‌هۆى ئه‌و ه‌ى ملمالنێ‬ ‫له‌سه‌ر سیسته‌مى په‌رله‌مانى‬ ‫و نیمچه‌ په‌رله‌مانى هه‌یه‌ بۆ‬ ‫رێکه‌وتن و راکێشانى الیه‌نى‬ ‫ئیسالمى بۆ به‌ر ه‌ى هه‌ر الیه‌ن‬ ‫ئه‌م بابه‌ته‌ قوربانییه‌کى هه‌ر ‌ه‬ ‫بچوکه‌ جــا ئیتر ب ـه‌م هۆیه‌و ‌ه‬ ‫نــادادپ ـه‌رو ه‌ری له‌ د ه‌ستوور و‬ ‫یاساکان د ه‌چه‌سپێت‪ .‬ئایینێک‬ ‫بـــه‌ســـه‌ر ئــایــیــنــه‌کــانــى تـــردا‬ ‫د ه‌درێــت و ناکۆکى ئایینه‌کان‬ ‫دروست د ه‌بن به‌ هه‌زاران ژنى‬

‫تــر د ه‌کــوژرێــت و بـه‌هـه‌زارانــى‬ ‫تـــر ژیـــانـــى (مـــه‌مـــر ه‌ و بـــژى )‬ ‫به‌سه‌ر د ه‌به‌ن هیچ گرنگ نیی ‌ه‬ ‫و ئ ـه‌م ـه‌ راســتــى بــابـه‌تـه‌کــانـ ‌ه‬ ‫و د ه‌رئ ـه‌نــجــام ـه‌کــانــى د ه‌بـــێ‪.‬‬ ‫لــه‌ د ه‌ور ه‌ى بــڕیــارى الی ـه‌ن ـ ‌ه‬ ‫سیاسیه‌کان و رێککه‌وتن ل ‌ه‬ ‫پێناو بـه‌رژ ه‌و ه‌نــدى حزبی یان‬ ‫شتێکى تــر ئــامــاد ه‌یــی نیه‌ و‬ ‫ئه‌وانه‌یشى که‌ باس له‌ راى گه‌ل‬ ‫د ه‌که‌ن و به‌ناوى خه‌ڵکه‌و ه‌ قس ‌ه‬ ‫د ه‌کـه‌ن و د ه‌ڵێن ئه‌م میلله‌ت ‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ قبوڵ ناکا و ئه‌و ه‌ قبوڵ‬ ‫ناکات جگه‌ له‌ درۆی سیاسیان ‌ه‬ ‫هیچ نییه‌‪ .‬چونکه‌ نزیکترین‬ ‫نمونه‌ لێمانه‌و ه‌ ئ ـه‌و ئــیــراد ‌ه‬ ‫بوو له‌ سیاسیه‌کانى رۆژئاواى‬ ‫کوردستانه‌و ه‌ بۆ به‌دیهێنانى‬ ‫دادپــــــــه‌رو ه‌رى کــۆمــه‌اڵیــه‌تــى‬ ‫ئه‌نجامدرا و ئه‌ویش به‌دیهێنانى‬ ‫یاساى یه‌کسانى بوو که‌ هه‌موو‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ى رۆژئاواى کوردستان‬ ‫پێشوازى لێ کرد‪ ،‬واته‌ گه‌لى‬ ‫ئــێــم ـه‌ مــه‌د ه‌نــیــیــه‌و بــــه‌دواى‬ ‫خــۆشــگــوز ه‌رانــى د ه‌گــه‌ڕێــت و‬ ‫بــه‌اڵم ئــه‌و ه‌ ملمالنێی الیه‌ن ‌ه‬ ‫ســیــاســیـه‌کــان و بــه‌رژ ه‌و ه‌نــدى‬ ‫چــیــنــى ســـه‌رد ه‌ســـت و حــاکــم‬ ‫و ب ـه‌رژ ه‌و ه‌نــدی ـه‌کــانــیــان بڕیا‬ ‫د ه‌د ه‌ن‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫پرسی سه‌رۆکایه‌تی و د ه‌ستوور پرسی نه‌بوونی‬ ‫سیسته‌مه‌ له‌ باشووری کوردستان‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪9‬‬

‫ئه‌بێ گه‌ل پشت به‌یه‌ک ببه‌ستن نه‌ک به‌م حزبانه‌ی که‌ وا‬ ‫رێگرن له‌ یه‌کڕیزی گه‌ل و د ه‌ستیان تێکه‌ڵی هه‌موو چه‌شن ‌ه‬ ‫گه‌ند ه‌ڵییه‌ک کردووه‬ ‫ن‪ /‬ز ه‌ینه‌ب گه‌رمیانی‬

‫هـــــه‌مـــــوو الیـــه‌نـــێـــک‬ ‫به‌ر پر سیا ر ن‬

‫ئــه‌گــه‌ر شــتــێــک بــه‌ نــاوی‬ ‫گرفتی سیاسی له‌ باشووری‬ ‫کــوردســتــان بــوونــی هه‌بێت‪،‬‬ ‫بـه‌ بــۆچــوونــی منیش ئه‌م ‌ه‬ ‫گرفتی نه‌بوونی سیسته‌م ‌ه‬ ‫لــــه‌ نـــێـــو کـــۆمـــه‌ڵـــگـــه‌دا‪.‬‬ ‫سه‌رچاو ه‌ی سه‌رجه‌م قه‌یران ‌ه‬ ‫ســیــاســی و ئــابــووریــه‌کــان‬ ‫و بــه‌ڕێــو ه‌بــه‌رایــه‌تــی ی ـه‌ک‬ ‫ئــامــانــجــی هـــه‌یـــه‌‪ .‬ئــه‌گــه‌ر‬

‫تــاکـه‌ ئــامــانــج بــونــیــاد نانی‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی دیموکرات و‬ ‫ناسنامه‌یه‌کی ئــازاد ه‌‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ئه‌بێ بـه‌ هـه‌مــوو شێو ه‌یه‌ک‬ ‫کار بۆ به‌رنامه‌یه‌ک بکرێت‬ ‫کـه‌ لـه‌ بــه‌رژ ه‌و ه‌نــدی هه‌موو‬ ‫تاکێکی کوردستاندا بێت‪.‬‬ ‫بـــوونـــی ئـــه‌و گــفــتــوگــۆی ـه‌ی‬ ‫کـــه‌ لـــه‌ ســـه‌ر ســه‌رلــه‌نــوێ‬ ‫نـــووســـیـــنـــه‌و ه‌ی د ه‌ســـتـــوور‬ ‫د ه‌کرێت و پێشخستنی ئه‌و‬ ‫پـــرۆژانـــه‌ی بــۆ ســه‌ر ه‌ڕاســت‬ ‫کــــردنــــه‌و ه‌ی د ه‌ســــتــــووری‬ ‫بــاشــووری کــوردســتــان هـه‌ر‬

‫هـه‌مــووی شایه‌نی رێزلێنان‬ ‫و ســه‌ر ه‌تــایــه‌کــی گــریــنــگـ ‌ه‬ ‫بــۆ گـــۆڕانـــکـــاری کـــردن ل ‌ه‬ ‫بــاشــووری کــوردســتــان دا‪.‬‬ ‫بــۆ ئـــه‌م م ـه‌ب ـه‌ســت ـه‌ ه ـه‌مــوو‬ ‫هێز و الیه‌نێک به‌رپرسیار ‌ه‬ ‫ل ـه‌ ب ـه‌رامــب ـه‌ر ئــه‌م قۆناخ ‌ه‬ ‫مێژ و و ییه‌‪.‬‬ ‫گفتوگۆکان پێویسته‌‬ ‫به‌ر ه‌ی گه‌لدا بن‬

‫ل ‌ه‬

‫چیدی بــا مشتومڕی تاک‬ ‫په‌رستی و حزب په‌رستی رێگر‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫په‌ر له‌ما ن‬ ‫جێگای گفتوگۆی‬ ‫داواکاری و‬ ‫پێشنیاری گه‌ل ‌ه‬ ‫ئه‌و ه‌ی که‌ خۆی‬ ‫به‌ نوێنه‌ری گه‌ل‬ ‫د ه‌زانێ نابێ‬ ‫هۆڵی گفتۆگۆی‬ ‫په‌رله‌مان به‌ جێ‬ ‫بهێڵێت‪ .‬ئه‌و ه‌ی‬ ‫دانیشتنه‌کان به‌جێ‬ ‫د ه‌هێڵێت ئه‌وا‬ ‫نوێنه‌ری گه‌ل نیی ‌ه‬ ‫و له‌به‌ر ه‌ی گه‌لدا‬ ‫‪10‬‬ ‫نییه‬ ‫نه‌بن له‌ پێش ئه‌م قۆناخه‌‪.‬‬ ‫چی دی نوێنه‌ری ئه‌م حزب‬ ‫و الیــه‌ن و پ ـه‌رل ـه‌مــانــتــار و‬ ‫که‌سایه‌تانه‌ی که‌ به‌شدارن‬ ‫له‌م گفتوگۆیانه‌ی که‌ له‌سه‌ر‬ ‫د ه‌ســــتــــوور و ســیــســت ـه‌مــی‬ ‫ســه‌رۆکــایــه‌تــی د ه‌کـــرێـــت و‬ ‫د ه‌یــکـه‌یــن‪ ،‬ئه‌بێ لـه‌ ب ـه‌ر ه‌ی‬ ‫گ ـه‌لــدا بــن نــه‌ک ل ـه‌ بــه‌ر ه‌ی‬ ‫ب ـه‌رژ ه‌و ه‌نــدی حزبی‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بروانین ئـه‌و ه‌نــد ه‌ سیخوڕ و‬ ‫بــازرگــانــی واڵتــه‌ بیانیه‌کان‬ ‫کـــاری خــۆیــان ب ـه‌ بـه‌رنــامـ ‌ه‬ ‫بـــه‌ ڕێــــو ه‌ د ه‌بـــــه‌ن‪ ،‬بـــه‌اڵم‬ ‫بـــه‌ڕێـــو ه‌بـــه‌رانـــی ه ـه‌رێــمــی‬

‫کــوردســتــان نیو ئ ـه‌و ه‌نــد ه‌ی‬ ‫ئه‌وان ئه‌رکی خۆیان به‌ڕێو ‌ه‬ ‫نــاب ـه‌ن‪ .‬ئــیــدی گ ـه‌ل مــانــدوو‬ ‫بــــوو ه‌ لـــه‌ دووبــــه‌ر ه‌کــــی و‬ ‫د ه‌ بـــه‌ر ه‌کـــی‪ .‬پــه‌رلــه‌مــان‬ ‫جێگای گفتوگۆی داواکــاری‬ ‫و پێشنیاری گـه‌لـه‌ ئ ـه‌و ه‌ی‬ ‫که‌ خــۆی به‌ نوێنه‌ری گه‌ل‬ ‫د ه‌زانێ نابێ هۆڵی گفتۆگۆی‬ ‫په‌رله‌مان به‌ جێ بهێڵێت‪.‬‬ ‫ئ ـه‌و ه‌ی دانیشتنه‌کان به‌جێ‬ ‫د ه‌هێڵێت ئه‌وا نوێنه‌ری گه‌ل‬ ‫نییه‌ و له‌به‌ر ه‌ی گه‌لدا نییه‌‪.‬‬ ‫نابێ ئه‌م جۆر ه‌ هه‌ڵوێستان ‌ه‬ ‫پــه‌ســه‌نــد بــکــرێــت چــونــک ـ ‌ه‬ ‫ئــێــســتــا لـــه‌ ســـاڵـــی ‪2015‬‬ ‫دایـــن نــــه‌و ه‌ک ‪ .91‬ئ ـه‌گ ـه‌ر‬ ‫ل ـه‌ پــرس ـه‌ نـه‌تـه‌و ه‌یــیـه‌کــانــدا‬ ‫ئــاســتــه‌نــگــن‪ ،‬لـــه‌ بــه‌یــه‌ک‬ ‫گه‌یاندنی د ه‌نگ و داخوازی‬ ‫گــه‌ل ک ـه‌ ب ـه‌ ســااڵن ـه‌ ه ـه‌وڵ‬ ‫د ه‌درێت کۆنگر ه‌ی نه‌ته‌و ه‌یی‬ ‫چوارپارچه‌ی کوردستان ساز‬ ‫بــکــرێــت ب ـه‌ ئاسته‌نگیه‌کان‬ ‫بــارزانــی و پــارت ـه‌ک ـه‌ی‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫بــۆچــوونــی مــن هــه‌ر هـه‌مــان‬ ‫هــه‌ڵــوێــســتــه‌ ســـه‌رلـــه‌نـــوێ‬ ‫ســــازدانــــی هـــه‌ڵـــبـــژاردنـــی‬ ‫سه‌رۆکایه‌تی و سه‌ر له‌ نوێ‬ ‫نــووســیــن ـه‌و ه‌ی د ه‌ســتــووری‬ ‫بــــاشــــووری کـــوردســـتـــان‪.‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌مه‌یش به‌شێک ‌ه‬

‫لــه‌ د ه‌ســتــێــو ه‌ردانــی هــێــز ‌ه‬ ‫د ه‌ر ه‌کیه‌کان بۆ نه‌هێشتنی‬ ‫یه‌کڕیزی ماڵی کورد‪.‬‬ ‫گـــه‌ل د ه‌مــامــکــه‌کــان تێک‬ ‫د ه‌شکێنێت‬

‫ئ ـه‌بــێ گــه‌ل پــشــت بـه‌یـه‌ک‬ ‫ببه‌ستن نه‌ک به‌م حزبانه‌ی‬ ‫که‌ وا رێگرن له‌ یه‌کڕیزی گه‌ل‬ ‫و د ه‌ستیان تێکه‌ڵی هه‌موو‬ ‫چه‌شنه‌ گه‌ند ه‌ڵییه‌ک کردوو ه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر گه‌له‌ ئه‌توانێت سه‌ر ل ‌ه‬ ‫نــوێ خــۆی به‌ سیسته‌مێکی‬ ‫نـــــوێ و ســیــاســه‌تــێــکــی‬ ‫نـــوێ کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌کــی ب ‌ه‬ ‫ئـــه‌خـــاق و دیـــمـــوک ــرات ــی‬ ‫بـــونـــیـــاد بــــنــــات‪ .‬ئـــه‌گـــه‌ر‬ ‫ســیــاس ـه‌تــی ه ـه‌ڵــخــڵ ـه‌تــانــدن‬ ‫بـه‌ ســااڵنـه‌ ه ـه‌بــوو ه‌ و بۆت ‌ه‬ ‫قــووڵــکــردن ـه‌و ه‌ی قــه‌یــران و‬ ‫پــارچــه‌ بــوونــی بــاشــووری‬ ‫ک ــوردس ــت ــان ‪ ،‬ئــێــدی ئ ـه‌و‬ ‫قۆناخه‌ کۆتایی به‌ ته‌مه‌نی‬ ‫هـــاتـــوو ه‌ و خــه‌ڵــک ه ـه‌مــوو‬ ‫راستیه‌کان له‌ پێش په‌رد ‌ه‬ ‫د ه‌بــیــنــن ‪ ،‬نــــه‌و ه‌ک پشت‬ ‫پــــه‌رد ه‌‪ .‬ئــه‌مــه‌ش ئــیــراد ه‌ی‬ ‫گـه‌لـه‌ ک ـه‌ د ه‌مــامــکــی له‌سه‌ر‬ ‫رووی د ه‌سه‌اڵت داماڵی هه‌ر‬ ‫گه‌لیش ئه‌توانێ ئه‌و د ه‌مامک ‌ه‬ ‫بۆ هه‌تا هه‌تایه‌ نه‌هێڵێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫به‌سێ ئه‌رزنجان‪ :‬داهاتویه‌کی ئازاد به‌‬ ‫د ه‌ستی ژنان ئاوا د ه‌بێت‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪11‬‬

‫خۆڕاگری ژنانی کورد له‌ کۆبانێ و شه‌نگال به‌ خۆباو ه‌ڕ‬ ‫بوونی ژنانی رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاستی له‌گه‌ڵ خۆیدا هێناو ه‌‬ ‫ئا‪ /‬تروسکه‌‬

‫بـــــه‌ســـــێ ئـــــه‌رزنـــــجـــــان‬ ‫کــۆردیــنــاســیــۆنــی کــه‌ژ ه‌کــ ‌ه‬ ‫ل ـه‌ووتــارێــکــدا دۆخــى ژنانى‬ ‫بـــــاشـــــوورى کـــوردســـتـــان‬ ‫د ه‌خاته‌روو و په‌نجه‌ له‌سه‌ر‬ ‫چ ـه‌نــدیــن کــێــش ـه‌ى تــایــبـه‌ت‬ ‫لـه‌بــوار ه‌و ه‌ داد ه‌نــێــت‪ .‬به‌سێ‬ ‫ئــه‌رزنــجــان د ه‌ڵــێــت‪ :‬خاکی‬

‫رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاست بوو ه‌ت ‌ه‬ ‫بێشکه‌ی شارستانیه‌ هـه‌ر ‌ه‬ ‫کۆنه‌کان‪ .‬به‌ پێشه‌نگایه‌تی‬ ‫ژنــان و بــه‌ر ه‌و پێش بردنی‬ ‫ژیانی هاوبه‌ش ئه‌و پێکهات ‌ه‬ ‫و د ه‌ســـتـــکـــه‌وتـــانـــه‌ی ک ـ ‌ه‬ ‫دروست کراون بوونه‌ته‌ هۆی‬ ‫درووســت بــوونــی کلتورێکی‬ ‫د ه‌وڵ ـه‌م ـه‌نــد و ب ـه‌ کۆمه‌ڵگا‬ ‫بــــوون‪ .‬ئـــه‌م ئـــاو و خــاکـ ‌ه‬ ‫بوو ه‌ته‌ شوێنی یه‌ک بوونی‬

‫هه‌موو گه‌الن و باو ه‌ڕییه‌کان‪.‬‬ ‫ئه‌و شارستانیانه‌ی لێر ه‌ ئاوا‬ ‫بوون له‌ هه‌موو جیهان باڵو‬ ‫بو و نه‌ته‌و ه‌‪.‬‬

‫له‌م دوو ساڵه‌ی رابردوودا ل ‌ه‬ ‫هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان‬ ‫گ ـه‌لــی کـــورد ئــه‌م دۆخ ـه‌یــان‬ ‫قبوڵ نه‌کرد‬

‫لــه‌ رۆژی ئ ـه‌مــڕۆشــمــانــدا‬ ‫د ه‌بـــیـــنـــیـــن رۆژهـــــه‌اڵتـــــی‬ ‫ناو ه‌ڕاست و ژنان رووبه‌ڕووی‬

‫چ چار ه‌نووسێکی به‌ ئازارن‪.‬‬ ‫ئه‌م شوێنانه‌ی که‌ مرۆڤ تێدا‬ ‫گه‌یشته‌ ئاستی مرۆڤایه‌تی‬ ‫خــــــۆی‪ ،‬ئــــه‌مــــڕۆ بـــوو ه‌تـــ ‌ه‬ ‫گــۆڕســتــان‪ .‬شــای ـه‌نــی باس ‌ه‬ ‫ئــه‌و کــۆم ـه‌ڵــکــوژی‪ ،‬تـــاوان‪،‬‬ ‫و ه‌ک کۆیله‌ فــرۆشــران و ل ‌ه‬ ‫د ه‌ر ه‌و ه‌ی ژیــان راگــیــران ـه‌ی‬ ‫که‌به‌سه‌ر ژنان هاتوو ه‌ و ئه‌و‬ ‫کــۆم ـه‌ڵــکــووژی و ئــازارانــه‌ی‬ ‫بـه‌ س ـه‌ر گــه‌الن دا هــاتــوو ه‌‪،‬‬ ‫به‌رپرسیاری هه‌ر ه‌ گه‌ور ه‌یان‬ ‫ســیــســت ـه‌مــی مــۆدێــرنــیــت ـه‌ی‬ ‫کاپیتالیزم و ئــه‌و چــیــن و‬ ‫توێژانه‌ن که‌ ئه‌م سیسته‌م ‌ه‬ ‫بۆ به‌رژ ه‌و ه‌ندیه‌کانی خۆیان‬ ‫بـــه‌ هـــه‌نـــد و ه‌رد ه‌گــــــــرن و‬ ‫په‌یو ه‌ندییان له‌گه‌ڵی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫بـــه‌ هـــه‌مـــوو ئــه‌مــانــه‌شــه‌و ‌ه‬ ‫به‌تایبه‌ت ل ـه‌م دوو ساڵه‌ی‬ ‫رابــــــــــردوودا لــــه‌ هـــه‌مـــوو‬ ‫به‌شه‌کانی کوردستان گه‌لی‬ ‫کورد ئه‌م دۆخه‌یان قه‌بووڵ‬ ‫نه‌کرد و خۆڕاگریان کرد‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪12‬‬

‫رۆژانــــه‌ ژنـــان رووبــــه‌ڕووی‬ ‫گوشارێکی گه‌ور ه‌‪ ،‬ئه‌شکه‌نجه‌‪،‬‬ ‫بێ ئیراد ه‌ کردن د ه‌بنه‌و ه‌‬

‫بــــــه‌م بـــــۆنـــــه‌شـــــه‌و ه‌ لــ ‌ه‬ ‫رۆژهــــه‌اڵتــــی نــــاو ه‌ڕاســــت و‬ ‫کـــوردســـتـــانـــدا ل ـه‌ســایــی ـه‌ى‬ ‫زهنیه‌تی پێنج هه‌زار ساڵه‌ی‬ ‫پیاوساالریه‌و ه‌‪ ،‬دۆخــی ژنان‬ ‫تــا دوا راد ه‌ بــه‌ کــێــش ـه‌ و‬ ‫ز ه‌حــم ـه‌ت و ئـــازار ه‌‪ .‬رۆژانــ ‌ه‬ ‫ژنان رووبــه‌ڕووی گوشارێکی‬ ‫گـــــه‌ور ه‌‪ ،‬ئ ـه‌شــک ـه‌نــج ـه‌‪ ،‬بێ‬ ‫ئـــیـــراد ه‌ کــــردن د ه‌بـــنـــه‌و ه‌‪.‬‬ ‫زۆریــــنــــه‌ی ژنــــان لـــه‌الیـــه‌ن‬ ‫پــیــاوانــی هــه‌ر ه‌ نزیکیانه‌و ‌ه‬ ‫رووبه‌ڕووی تاوانى نامووسی‪،‬‬ ‫گــــووشــــار‪ ،‬تــــه‌حــــه‌ڕوش و‬ ‫د ه‌ســــتــــدرێــــژی و کــوشــتــن‬

‫د ه‌بـــنـــه‌و ه‌‪ .‬بــه‌م بــۆن ـه‌ش ـه‌و ‌ه‬ ‫لــه‌گــه‌ڵ ئــه‌و قــه‌یــرانــه‌ی ک ‌ه‬ ‫ژنان تیایدا د ه‌ژین خۆکوشتن‬ ‫و خوسووتاندن به‌ رێژ ه‌یه‌کی‬ ‫زۆر د ه‌بـــیـــنـــرێـــت‪ .‬لــه‌گــه‌ڵ‬ ‫ه ـه‌مــوو ئ ـه‌م ناخۆشیانه‌ ل ‌ه‬ ‫ســه‌ر بــن ـه‌مــای پێشکه‌وتنی‬ ‫بــزوتــنــه‌و ه‌ی ئــــازادی کــورد‬ ‫به‌ پێشه‌نگایه‌تی رێبه‌رمان‬ ‫عــــه‌بــــدوڵــــا ئـــــۆجـــــاالن‪،‬‬ ‫ئــایــدۆلــۆژیــای ـه‌کــی ب ـه‌ هێزی‬ ‫ئـــازادی و رێکخستن بــوون‬ ‫پێک هات و له‌چوارچێو ه‌یه‌دا‬ ‫راستی ژنی کوردی تێکۆشه‌ری‬ ‫ئه‌مڕۆ خوڵقا‪.‬‬ ‫ئیدی کۆیالیه‌تی نابێت ب ‌ه‬ ‫هیچ شێو ه‌یه‌ک قه‌بووڵ بکرێت‬

‫ئــیــدی کــۆیــایـه‌تــی نابێت‬ ‫ب ـه‌ هیچ شــێــو ه‌یـه‌ک قـه‌بــووڵ‬ ‫بکرێت‪ .‬و ه‌ک نوێنه‌رایه‌تی‬ ‫ئــه‌مــه‌ش‪ ،‬کــۆم ـه‌اڵنــی ژنــانــی‬ ‫کوردستان (که‌ژ ه‌که‌) درێژ ه‌‬ ‫به‌ خه‌باته‌کانی خۆی د ه‌دات‪.‬‬ ‫ئــــازادی ژنــانــی رۆژهــه‌اڵتــی‬ ‫ناو ه‌ڕاست به‌ پێشه‌نگایه‌تی‬ ‫ژن ــی کـــورد پــێــک دێـــت‪ .‬ب ‌ه‬ ‫تــایــبــه‌ت خـــۆڕاگـــری ژنــانــی‬ ‫کــورد له‌ کۆبانێ و شه‌نگال‬ ‫ب ـه‌ خــۆبــاو ه‌ڕ بــوونــی ژنــانــی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاستی له‌گه‌ڵ‬ ‫خــۆیــدا هێناو ه‌‪ .‬ئیدی ژنــان‬ ‫د ه‌توانن پاراستنی جه‌وهه‌ری‬ ‫خۆیان بکه‌ن‪.‬‬ ‫یــه‌کــێــتــی نـــه‌تـــه‌و ه‌یـــی لـ ‌ه‬ ‫روانــگـه‌ی ئێمه‌دا خه‌باتێکی‬ ‫ستراتیجیکه‌‪ .‬له‌ یه‌کگرتنی‬ ‫نه‌ته‌و ه‌ییدا ئه‌رکێکی گه‌ور ‌ه‬ ‫د ه‌که‌وێته‌ سه‌ر شانی ئێمه‌ی‬ ‫ژنان‪ .‬هه‌تا یه‌کگرتویی ژنان‬ ‫ئــاوا نـه‌بــێــت‪ ،‬پــێــک هێنانی‬ ‫کۆنفرانسی ن ـه‌ت ـه‌و ه‌یــی زۆر‬ ‫ز ه‌حـــمـــه‌تـــه‌‪ .‬لـــه‌ مــاڵــێــکــدا‬

‫ئازادی ژنانی‬ ‫رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناو ه‌ڕاست ب ‌ه‬ ‫پێشه‌نگایه‌تی ژنی‬ ‫کورد پێک دێت‬ ‫تـــه‌نـــانـــه‌ت ئــــه‌گــــه‌ر ژنــــان‬ ‫یـه‌کــگــرتــوو ن ـه‌بــن‪ ،‬هیچکات‬ ‫دۆخــی ئ ـه‌و ماڵه‌ سه‌قامگیر‬ ‫نابێت‪ .‬لێر ه‌و ه‌ هـه‌م له‌ نێو‬ ‫ژنــانــی نــه‌تــه‌و ه‌کــه‌مــانــدا و‬ ‫ه ـه‌م لـه‌ نێو هـه‌مــوو چین و‬ ‫تــوێــژ ه‌کــانــی نـه‌تـه‌و ه‌کـه‌مــانــدا‬ ‫کاتێک یه‌کێتی ئــاوا ببێت‬ ‫ئه‌و ه‌ به‌ واتای به‌ هێز بوونی‬ ‫ئێمه‌یه‌‪.‬‬ ‫بـــۆ بـــــه‌رفـــــراوان کــردنــی‬ ‫یه‌کێتی ن ـه‌ت ـه‌و ه‌یــی ه ـه‌ر ل ‌ه‬ ‫سه‌ر ه‌تاو ه‌ زۆر هه‌ستیار نزیک‬ ‫بووین‪ .‬ئێستا بۆ ئێمه‌ مژاری‬ ‫هـــه‌ر ه‌ ح ـه‌ســاس ـه‌‪ .‬یه‌که‌مین‬ ‫کۆنفه‌رانسی نه‌ته‌و ه‌یی ژنان‬ ‫لــه‌ ئــامــه‌د دروســــت بـــوو و‬ ‫ئ ـه‌م ـه‌ش مــژارێــکــی مێژوویی‬ ‫بــوو و یـه‌کـه‌مــیــن هـه‌نــگــاوی‬ ‫ستراتیجی یه‌کێتی نه‌ته‌و ه‌یی‬ ‫ئێمه‌ی ژنان هه‌ڵمانگرت‪.‬‬ ‫هه‌ستیار بــوون ل ـه‌ ئێمه‌ی‬ ‫ژناندا هێشتا هه‌یه‌‬

‫تێپه‌ڕێنرێت‪ .‬له‌گه‌ڵ دروست‬ ‫بــوونــی ‪3‬هـه‌مــیــن کۆنفرانس‬ ‫دا له‌و باو ه‌ڕیه‌داین که‌ ئه‌م‬ ‫کــێــشــانـه‌ چ ــار ه‌ســه‌ر د ه‌ب ــن‪.‬‬ ‫لـــه‌م بـــار ه‌یـــه‌و ه‌ روانـــگـــه‌ و‬ ‫خه‌باتیشمان هه‌یه‌‪.‬‬

‫پێویسته‌ کۆمه‌ڵکوژی‬ ‫و توندوتیژی به‌رامبه‌ر‬ ‫ر ا و ه‌ستێنین‬

‫ژنان‬ ‫ژنان‬

‫له‌و باو ه‌ڕیه‌داین له‌ به‌رد ه‌م‬ ‫سێهه‌مین کۆنفه‌رانسی ژناندا‬ ‫هیچ ئاسته‌نگیه‌ک نه‌بێت‪.‬‬ ‫لــــه‌م کـــاتـــه‌دا لـــه‌ هــه‌مــوو‬ ‫به‌شه‌کانی کوردستاندا به‌ر ه‌و‬ ‫پیش چــوون و د ه‌ستکه‌وتی‬ ‫زۆر گرنگ هه‌ن‪ .‬له‌ هه‌مووی‬ ‫گرینگتر به‌اڵیه‌کی هاوبه‌شی‬ ‫و ه‌ک داعشمان هه‌یه‌‪ .‬داعش‬ ‫بــۆ کــوردســتــان مه‌ترسیه‌کى‬ ‫زۆر گـه‌ور ه‌یـه‌‪ .‬یه‌کگرتوویی‬ ‫گـــه‌لـــه‌کـــه‌مـــان و ژنــــان لـ ‌ه‬ ‫هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان‬ ‫گرنگه‌‪ .‬جگه‌ ل ـه‌و ه‌ش له‌به‌ر‬ ‫ژن بــوونــمــان کــێــش ـه‌ی زۆر‬ ‫جــدیــمــان هــه‌یــه‌ کــه‌ ک ــاری‬ ‫ل ـه‌س ـه‌ر بــکـه‌یــن‪ .‬سیسته‌می‬ ‫کا پیتا لیز م ( سه‌ر ما یه‌د ا ر ی )‬ ‫ژنـــــی کــــردۆتــــه‌ مــه‌لــه‌کــی‬ ‫ه ـه‌مــوو کــااڵکــان‪ .‬پێویست ‌ه‬ ‫کــــۆمــــه‌ڵــــکــــوژی ژنــــــان و‬ ‫توندوتیژی بـه‌رامــبـه‌ر ژنــان‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫له‌ گه‌یشتن به‌م ئه‌نجامه‌دا‬ ‫هـــه‌مـــوو ئـــه‌و ژنـــانـــه‌ی کـ ‌ه‬ ‫ل ـه‌ پــارچـه‌کــانــی دیــکـه‌شـه‌و ‌ه‬ ‫هاتبوون به‌شدارن‪ .‬هه‌رکه‌س‬ ‫به‌ به‌رپرسیارێتیه‌کی گه‌ور ‌ه‬ ‫و بــێ دوودڵـــى نــزیــک بــوو‪.‬‬ ‫دووهـــه‌مـــیـــن کــۆنــف ـه‌رانــســی‬ ‫نه‌ته‌و ه‌یی ژنانیش له‌ هه‌ولێر‬ ‫بــــوو‪ .‬ژنــانــی خ ـه‌بــاتــکــاری‬ ‫هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان‬ ‫بـــه‌شـــداری کــۆنــف ـه‌رانــس ـه‌ک ـ ‌ه‬ ‫بــــــــوون‪ .‬ئـــــامـــــاد ه‌کـــــاری‬ ‫کــۆنــفـه‌رانــسـه‌کـه‌ بــاش بــوو‪،‬‬ ‫موناقشه‌ی گرنگ کران‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر پێش کۆنفه‌رانسه‌ک ‌ه‬ ‫ل ـه‌س ـه‌ر ئــه‌و بــڕیــاران ـه‌ی ک ‌ه‬ ‫خرانه‌ به‌ر باس روانگه‌یه‌کی‬ ‫هـــاوبـــه‌شـــمـــان هـــه‌بـــووایـــه‌‪،‬‬ ‫لــه‌ نــێــو کــۆنــف ـه‌رانــس ـه‌ک ـه‌دا‬ ‫قه‌یران د ه‌رن ـه‌د ه‌ک ـه‌وت‪ .‬له‌م‬ ‫بـــووار ه‌شـــدا کـــه‌م و کــوڕی‬ ‫هه‌موومان هه‌یه‌‪ .‬هه‌ندێک ن ‌ه‬ ‫پوخته‌ بــوون‪ ،‬بێ ئه‌زموون‬ ‫بــوون ‪ ،‬هه‌ستیار بــوون ل ‌ه‬ ‫ئێمه‌ی ژناندا هێشتا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ل ـه‌ب ـه‌ر ئـــه‌و ه‌ش رووبـــه‌رووى‬ ‫ئـــه‌و کــێــشــان ـه‌ بــوویــنــه‌و ه‌‪.‬‬ ‫ئـــــه‌م کـــــه‌م و کــــــوڕی و‬ ‫ز ه‌حمه‌تیانه‌ به‌ چاوپێکه‌وتن‬ ‫و ر ه‌خــن ـه‌ کــردنــی یـه‌کــتــر و‬ ‫د ه‌توانرێت‬ ‫ر ه‌خنه‌دایینه‌و ه‌‬

‫بیروڕا‬

‫له‌گه‌ڵ دروست بوونی‬ ‫‪3‬هه‌مین کۆنفرانس دا‬ ‫له‌و باو ه‌ڕیه‌داین که‌ ئه‌م‬ ‫کێشانه‌ چار ه‌سه‌ر د ه‌بن‪.‬‬ ‫له‌م بار ه‌یه‌و ه‌ روانگه‌ و‬ ‫خه‌باتیشمان هه یه‬

‫راو ه‌ستێنین‪ .‬پێویسته‌ ژنی‬ ‫کورد له‌نێو سیاسه‌ت‪ ،‬ژیانی‬ ‫مه‌د ه‌نی‪ ،‬ئابووری‪ ،‬پاراستنی‬ ‫جه‌وهه‌ری و هه‌موو به‌شه‌کانی‬ ‫ژیـــانـــدا رۆڵــــی ئــاکــتــیــف و‬ ‫بـه‌ کــاریــگـه‌ری هه‌بێت و بۆ‬ ‫ئه‌مه‌ش پێویستیمان به‌یه‌کتر ‪13‬‬ ‫ه ـه‌ی ـه‌‪ .‬ئێمه‌ بــه‌م شێو ه‌ی ‌ه‬ ‫سه‌یری کێشه‌کان د ه‌که‌ین‪.‬‬ ‫ئێمه‌ ل ـه‌و بــاو ه‌ڕی ـه‌دایــن ک ‌ه‬ ‫هه‌موو ئ ـه‌و ژنــانـه‌ی ئــازادی‬ ‫ژنان و به‌ گشتی گه‌له‌که‌مان‬ ‫لــــه‌ هــــه‌مــــوو بــه‌شــه‌کــانــی‬ ‫کــوردســتــان د ه‌خـــوازن‪ ،‬به‌م‬ ‫شــێــو ه‌ی ـه‌ نــزیــکــی کێشه‌کان‬ ‫ببنه‌و ه‌ بـه‌ســوودتــر د ه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌ ماڵێکدا که‌ چه‌ند خوشک‬ ‫لــێــک تـــوڕ ه‌ بــبــن دیسانیش‬ ‫خوشکی یـه‌کــتــرن‪ .‬لـه‌ رۆژ ‌ه‬ ‫ز ه‌حــمــه‌تــه‌کــانــدا لــه‌ یه‌کتر‬ ‫تێد ه‌گه‌ن‪ .‬له‌ چاوی یه‌کتر ه‌و ‌ه‬ ‫هــه‌وڵــی بینینی کێشه‌کان‬ ‫حه‌ساسیه‌ته‌کانی‬ ‫د ه‌د ه‌ن‪،‬‬ ‫یــه‌کــتــر تـــێـــد ه‌گـــه‌ن و هــێــز‬ ‫د ه‌د ه‌نـــــــه‌ یـــه‌کـــتـــر‪ .‬ئــێــم ـ ‌ه‬ ‫کێشه‌کان به‌م شێو ه‌یه‌ سه‌یر‬ ‫د ه‌که‌ین‪ .‬بۆیه‌ له‌ پێشه‌ڕۆژدا‬ ‫ئ ـه‌و کۆنفرانسه‌ی ژنــان ک ‌ه‬ ‫بــڕیــار ه‌ بــبـه‌ســتــرێــت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫بــۆ کێشه‌ی ژنــانــی کــورد نا‬ ‫بـه‌ڵــکــو بــۆ کــێــشـه‌ی هـه‌مــوو‬

‫بیروڕا‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪14‬‬

‫له‌ سه‌ر بنه‌مای پێشکه‌وتنی بزوتنه‌و ه‌ی ئازادی کورد ب ‌ه‬ ‫پێشه‌نگایه‌تی رێبه‌رمان عه‌بدوڵاڵ ئۆجاالن ئایدۆلۆژیایه‌کی ب ‌ه‬ ‫هێزی ئازادی و رێکخستن بوون پێک هات‬ ‫ژنانی رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاست‬ ‫هه‌وڵی چــار ه‌سـه‌ر دۆزینه‌و ‌ه‬ ‫د ه‌دات و ل ـه‌و بــاو ه‌ڕی ـه‌دایــن‬ ‫له‌م بووار ه‌دا هه‌نگاوی گرنگ‬ ‫هه‌ڵد ه‌هێنێت ‪.‬‬

‫دۆخی ژنان دراو ه‌ته‌ د ه‌ستى‬ ‫ســیــســت ـه‌مــی پـــیـــاوســـاالر و‬ ‫روانگه‌ی پیاوساالرى‬

‫ئـــــه‌و گـــۆڕانـــکـــاریـــیـــه‌ی‬ ‫لـــه‌ بـــــــوواری ژنــــانــــدا ل ـ ‌ه‬ ‫باشووری کوردستاندا هه‌یه‌‬ ‫د ه‌یانبینین‪ .‬له‌م پارچه‌یه‌دا‬ ‫هه‌نگاو هه‌ڵهێنانی ژن زۆر‬ ‫گــرنــگـه‌ چــونــکـه‌ ل ـه‌ بـــوواری‬ ‫کـــۆمـــه‌اڵیـــه‌تـــیـــدا کـــــه‌م و‬ ‫کــوڕیــیـه‌کــی زۆرمـــان هێشتا‬

‫لــــه‌م پـــارچـــه‌یـــه‌دا هــه‌یــه‌‪.‬‬ ‫هه‌رو ه‌ها سه‌ر ه‌ڕای ئه‌و ه‌ی ل ‌ه‬ ‫بــوواری حکومی دا هه‌ندێک‬ ‫د ه‌ستکه‌وتمان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دۆخی ژنان دراو ه‌ته‌ د ه‌ستى‬ ‫ســیــســت ـه‌مــی پـــیـــاوســـاالر و‬ ‫روانــگــه‌ی پــیــاوســاالرى لـه‌م‬ ‫به‌شه‌ی کوردستان دا‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫گرنگه‌ که‌ ژن خاو ه‌ن هه‌نگاو‬ ‫و روانــگ ـه‌ی خــۆی بێت له‌م‬ ‫به‌شه‌دا و له‌ هه‌موو به‌شه‌کان‬ ‫زیـــاتـــر ئــــه‌م پــێــویــســتــیــی ـ ‌ه‬ ‫د ه‌بــیــنــرێــت‪ .‬ئـــه‌م ب ـه‌ش ـه‌ی‬ ‫کوردستان خاو ه‌ن مێژوویه‌کی‬ ‫خــۆڕاگــری ب ـه‌ هــێــز ه‌‪ .‬ب ـه‌اڵم‬ ‫و ه‌ک د ه‌بینین حکومه‌ت ل ‌ه‬

‫پێشکه‌ش کــردنــی ئیمکانی‬ ‫مادی و مه‌عنه‌وی بۆ خه‌ڵک‪،‬‬ ‫له‌ راد ه‌بـــه‌د ه‌ر ر ه‌زیــلـه‌! ئه‌و‬ ‫هه‌ڵوێست و روانگه‌یه‌ی ک ‌ه‬ ‫له‌ به‌رامبه‌ر ژنان هه‌یه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه‌ سه‌یر کردنیان و ه‌ک‬ ‫ر ه‌گه‌زى‪ ،‬دووهه‌م هه‌رو ه‌ها ل ‌ه‬ ‫نایه‌کسانیه‌کاندا‬ ‫تێپه‌ڕاندنی‬ ‫کۆیله‌کارانه‌ی‬ ‫هه‌ڵوێستێکی‬ ‫زۆر به‌رچاو هه‌یه‌‪ .‬هه‌رچه‌ند ‌ه‬ ‫لــێــدوان ـه‌کــانــی حکومه‌تیش‬ ‫ئه‌رێنی بن ‪ ،‬به‌اڵم پراکتیک‬ ‫تابلۆیه‌کی پێچه‌وانه‌ى ئه‌و ‌ه‬ ‫نــیــشــان د ه‌دات‪ .‬تێکۆشان‬ ‫بۆ مافی ژنــان له‌ باشووری‬ ‫کــوردســتــانــدا‪ ،‬دیــمــوکــرات‬

‫لـه‌ بــاشــووری کوردستاندا‬ ‫مافی ژنان خستنه‌ چوارچێو ه‌ی‬ ‫پاراستنی یاسایی گرنگه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ه‌ی که‌ ناو ه‌ڕۆکی ئه‌مه‌ش‬ ‫ئاماد ه‌ بکات ئێمه‌ی ژنانین‪.‬‬ ‫چاو ه‌ڕوانی کردن له‌ پیاوان‬ ‫بـــه‌ ئــامــانــجــی ئـــــه‌و ه‌ی کـ ‌ه‬ ‫کــارێــک بــکـه‌ن بــۆ ژنــان زۆر‬ ‫خـه‌یــاڵــیــیـه‌‪ .‬ب ـه‌ شێو ه‌یه‌کی‬ ‫دیکه‌ د ه‌بێت ژنان ئه‌و ه‌ بزانن‬ ‫که‌ د ه‌یانه‌وێت چ جێگایه‌کیان‬ ‫له‌ یاسای بنه‌ڕ ه‌تیدا هه‌بێت‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌مه‌ش پێویسته‌ خاو ه‌ن‬ ‫رێکخستنێکی هاوبه‌ش بن و‬ ‫له‌م بــووار ه‌دا گفتوگۆ بکه‌ن‬ ‫و بگه‌نه‌ چــوارچــێــو ه‌ی ـه‌ک ‪،‬‬ ‫ل ـه‌و بــاو ه‌ڕی ـه‌دایــن که‌ ژنانی‬ ‫باشووری کوردستان د ه‌زانن‬ ‫بـــۆ بـــه‌ پــراکــتــیــک کــردنــی‬ ‫ئه‌مه‌ش تێکۆشان پێویسته‌‪.‬‬

‫لـــه‌ دونـــیـــای فــکــر و بیر‬ ‫کــردنــه‌و ه‌دا پێویسته‌ خۆمان‬

‫لـــه‌ نــێــو هـــه‌ڤـــااڵنـــی ژن‬ ‫ل ـه‌ بــاشــووری کــوردســتــانــدا‬ ‫ئــاســتــێــکــى زانــســتــى پێش‬ ‫کــــه‌وتــــوو ه‌‪ .‬لـــێـــر ه‌و ه‌ ئــه‌و‬ ‫خه‌باته‌ی که‌ به‌ رێو ه‌ی د ه‌به‌ن‬ ‫به‌ رێــز و خۆشه‌ویستییه‌و ‌ه‬ ‫ساڵو د ه‌که‌م‪ .‬ئه‌مه‌ به‌ باشی‬ ‫د ه‌زانـــیـــن کــه‌ دواى رزگـــار‬ ‫کردنی باشووری کوردستان‪،‬‬ ‫هێشتا قــه‌ر ه‌بــووی ر ه‌ن ــج و‬ ‫ئه‌مه‌کی ژنان له‌م پارچه‌یه‌دا‬ ‫نـــه‌کـــراو ه‌تـــه‌و ه‌‪ .‬و ه‌ک ژنــی‬ ‫کورد ئێمه‌ کێشه‌مان له‌گه‌ڵ‬ ‫جــوامــێــری و فــیــداکــاری و‬ ‫جــه‌ســار ه‌ت نییه‌‪ .‬بــه‌اڵم ل ‌ه‬ ‫دونیای فکر و بیر کردنه‌و ه‌دا‬ ‫پێویسته‌ خۆمان زیاتر به‌ر ه‌و‬ ‫پێش بــبـه‌یــن‪ .‬پێویسته‌ ل ‌ه‬ ‫جێگای ئه‌و ه‌ی که‌ ژنی پیاوان‬ ‫بــیــن‪ ،‬د ه‌بــێــت هــی خــۆمــان‬ ‫بــیــن و ســه‌بــار ه‌ت ب ـه‌ مافی‬ ‫ژیان خۆمان بڕیاری خۆمان‬ ‫بد ه‌ین‪ .‬پێویسته‌ یه‌کترمان‬ ‫زیاتر خۆش بوێت و یه‌کێتی‬

‫ل ـه‌ بــاکــووری کوردستاندا‬ ‫تــێــپ ـه‌ڕانــدنــی ب ـه‌رب ـه‌ســت ل ‌ه‬ ‫ه ـه‌ڵــبــژاردن ـه‌کــانــدا ل ـه‌الی ـه‌ن‬ ‫هـــــه‌د ه‌پـــــه‌و ه‌ و لـــه‌ پــێــش‬ ‫خــســتــنــی پـــێـــواژۆی ئاشتی‬ ‫دا ئـه‌و یارمه‌تیانه‌ی که‌ ل ‌ه‬ ‫بـــاشـــوور ه‌و ه‌ دێــن گــرنــگــن و‬ ‫خه‌باتی باشووری کوردستان‬ ‫خـــه‌بـــاتـــه‌کـــانـــی بـــاکـــووری‬ ‫کوردستان به‌ هێز د ه‌کات‪.‬‬ ‫دیسان به‌ هه‌موو شێوازێک‬ ‫و له‌الیه‌ن هه‌موو کوردانه‌و ‌ه‬ ‫یارمه‌تی دانــی کانتۆنه‌کانی‬ ‫رۆژئــــاوای کــوردســتــان زۆر ‪15‬‬ ‫گرنگه‌ و لـه‌ جێگای خۆیدا‬ ‫د ه‌بــێــت‪ .‬ه ـه‌مــان کێشه‌مان‬ ‫له‌ رۆژهه‌اڵتی کوردستانیش‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬یارمه‌تی دانی هه‌ڤااڵن‬ ‫و خــوشــکــانــی بــاشــوورمــان‬ ‫بــــۆ خـــه‌بـــاتـــی ژنــــــان ل ـ ‌ه‬ ‫ه ـه‌مــوو پــارچـه‌کــانــی دیکه‌ی‬ ‫کوردستان‪ ،‬بۆ ئازادی ژنان و‬ ‫گه‌لى کورد له‌هه‌رچوار به‌شی‬ ‫واڵت ـه‌ک ـه‌مــان هێزێکی گرنگ‬ ‫و مــۆراڵــه‌ ب ـه‌خــش ـه‌‪ .‬ئـه‌گـه‌ر‬ ‫دوبـــار ه‌ش بــێــتـه‌و ه‌ د ه‌مــه‌وێ‬ ‫ئ ــام ــاژ ه‌ی پــێ بــکــه‌م‪ ،‬و ه‌ک‬ ‫ژنانی کــورد له‌ پێواژۆیه‌کی‬ ‫مــێــژوویــیــدایــن‪ .‬د ه‌رفه‌تێکی‬ ‫زۆر گرینگی ئــازادیــمــان ل ‌ه‬ ‫به‌رد ه‌مه‌‪ .‬مێژوو هه‌موو کات‬ ‫ئیمکانی به‌م شێو ه‌یه‌ نادات‬ ‫بــه‌ ژنـــان‪ .‬بــه‌م بــۆن ـه‌ش ـه‌و ‌ه‬ ‫بــانــگـه‌وازی لـه‌ هـه‌مــوو ژنــان‬ ‫د ه‌کــــه‌م بــۆ ی ـه‌کــگــرتــوویــی‪.‬‬ ‫داهاتویه‌کی ئازاد به‌ د ه‌ستی‬ ‫ژنان ئاوا د ه‌بێت‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫پێویسته‌ خاو ه‌ن رێکخستنێکی‬ ‫هاوبه‌ش بن‬

‫ئه‌مه‌ ب ‌ه‬ ‫باشی د ه‌زانین‬ ‫که‌ دواى رزگار‬ ‫کردنی باشووری‬ ‫کوردستان هێشتا‬ ‫قه‌ر ه‌بووی ر ه‌نج‬ ‫و ئه‌مه‌کی ژنان‬ ‫له‌م پارچه‌یه‌دا‬ ‫نه‌کرا و ه‌ته‌و ه‌‬

‫و ه‌ک ژنـــانـــی کــــورد ل ‌ه‬ ‫پێواژۆیه‌کی مێژووییداین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫کــردنــی هــه‌مــوو بــاشــووری‬ ‫کـــوردســـتـــان لـــه‌گـــه‌ڵ خــۆی‬ ‫د ه‌هــێــنــێــت‪ .‬پــێــک هــاتــنــی‬ ‫دیموکراسی له‌ کوردستاندا‬ ‫به‌ پێش خستن و پاراستنی‬ ‫مافی مرۆڤان و دادپه‌رو ه‌ری‪،‬‬ ‫یه‌کسانی و ئازادی ژن پێک‬ ‫دێــــت‪ .‬ئــێــمــه‌ش بــه‌رامــبــه‌ر‬ ‫هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان‬ ‫خۆمان به‌رپرسیار د ه‌بینین‪.‬‬ ‫بزوتنه‌و ه‌که‌ی ئێمه‌ ته‌نها بۆ‬ ‫بــاکــووری کــوردســتــان نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان‬ ‫پێویسته‌ ل ـه‌ ئه‌زمونه‌کانی‬ ‫یه‌کتر سود و ه‌ربگرن و هێز‬ ‫بد ه‌ن به‌ یه‌کتر و بۆ یه‌کتر‬ ‫خه‌بات بکه‌ن‪.‬‬

‫زیاتر به‌ر ه‌و پێش ببه‌ین‬

‫نێوانمان ئاوا بکه‌ین‪.‬‬

‫بۆچى گه‌نجان روو له‌ د ه‌ر ه‌و ه‌ى واڵت د ه‌که‌ن!؟‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫لـه‌ چــوارچــێــو ه‌ى پالنێکى داڕێــــژراودا لـه‌ ناوکۆمه‌ڵگه‌ کــارى له‌سه‌ر‬ ‫‪16‬‬ ‫د ه‌کرێت‪ ،‬به‌ ئامانجى چۆڵ کردنى واڵت له‌ هێزى گه‌نج تا بتوانن‬ ‫ئاسانتر د ه‌ست بگرن به‌ سه‌ر هه‌موو کایه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌ى باشوورى‬ ‫کو ر د ستا ن‬ ‫ن‪ /‬ژینۆ که‌ریم‬

‫کــۆمــه‌ڵــێــک هـــۆکـــار هــه‌ن‬ ‫کـــه‌ د ه‌بـــنـــه‌ ســه‌رهــه‌ڵــدانــى‬ ‫ه ـه‌ر کێشه‌ و قه‌یرانێک ل ‌ه‬ ‫کۆمه‌گه‌دا‪ ،‬یه‌ک له‌ هۆکار ‌ه‬ ‫س ـه‌ر ه‌کــی ـه‌کــان د ه‌گ ـه‌ڕێــت ـه‌و ‌ه‬ ‫بـــۆ خــــراپ ب ـه‌کــارهــێــنــانــى‬ ‫د ه‌سـه‌اڵتــدارى و بێ پیالنى‪،‬‬ ‫یا خوود خه‌مسارى حکومه‌ت‬

‫بــــه‌رامــــبــــه‌ر پــێــشــخــســتــنــى‬ ‫کــۆمـه‌ڵــگـه‌‪ ،‬کـــه‌واى ک ــردوو ‌ه‬ ‫به‌گوێر ه‌ى ئــامــار ه‌کــان هه‌تا‬ ‫ئێستا زیاتر له‌ سێ ه ـه‌زار‬ ‫گه‌نج روو بکه‌نه‌ د ه‌ر ه‌و ه‌ى‬ ‫واڵت‪ ،‬ک ـه‌ ژمـــار ه‌ى خه‌ڵکى‬ ‫کوردستان بۆخۆى پێنج بۆ‬ ‫ش ـه‌ش ملیۆن که‌سه‌ و دوو‬ ‫ملیۆن ئاوار ه‌ى تێدایه‌‪.‬‬ ‫له‌ ئێستادا قه‌یرانى ئابوورى‬ ‫و بێکارى یه‌کێکه‌ له‌ کێش ‌ه‬

‫هـــه‌ر ه‌ بــن ـه‌ڕ ه‌تــیــی ـه‌کــان ئ ـه‌م‬ ‫کێشه‌یه‌ زۆرترین کاریگه‌رى‬ ‫له‌سه‌رچینى گه‌نجان هه‌یه‌ و‬ ‫د ه‌رفه‌تێکى و ه‌ها و داهاتێک‬ ‫نـه‌ڕ ه‌خــســاو ه‌ که‌ گه‌نجان ل ‌ه‬ ‫واڵتى خۆیاندا بژێوى خۆیان‬ ‫بـه‌د ه‌ســت بــخـه‌ن‪ ،‬رۆژانــه‌ ب ‌ه‬ ‫هـه‌زاران گه‌نج بێ کار د ه‌بن‬ ‫ئ ـه‌م ـه‌ش واى لــێــکــردوون بۆ‬ ‫باشکردنى گوز ه‌ران و ژیانێکى‬ ‫باشتر به‌دواى ئه‌لته‌رناتیڤى‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫لــێــر ه‌دا تاکه‌ ئه‌لته‌رناتیڤ شۆڕشى هۆشیار کــردن ـه‌و ه‌ى گه‌نجان و‬ ‫‪17‬‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌یه‌ و گه‌ڕانه‌و ه‌ى ئیراد ه‌یه‌ بۆ تاکه‌کان و زیندووکردنه‌و ه‌ى‬ ‫گیانى نه‌ته‌و ه‌یى به‌هێزکردنى فکرى گه‌نجان و بڕوا به‌خۆبونیان‬ ‫دیکه‌دا بگه‌ڕێن هه‌ندێک جار‬ ‫لــه‌ بـــه‌ر بــنــب ـه‌ســت بـــوون و‬ ‫بێ په‌نایى په‌نا د ه‌به‌نه‌به‌ر‬ ‫بژارد ه‌یه‌کى هه‌ڵه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه‬ ‫ب ـه‌شــێــک لـــه‌و گ ـه‌نــجــان ـه‌ ل ‌ه‬ ‫ئاکامى بێ هیوا بــوون و نا‬ ‫ئومێدیان به‌ د ه‌سه‌اڵتدارانى‬ ‫واڵت کۆچ بۆ د ه‌ر ه‌و ه‌ى واڵت‬ ‫هــه‌ڵــد ه‌بــژێــرن‪ ،‬کــه‌ ئ ـه‌م ـه‌ش‬ ‫لــه‌ چ ــوارچ ــێ ــو ه‌ى پالنێکى‬ ‫داڕێــــژراودا لـه‌ ناوکۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫کــارى ل ـه‌س ـه‌ر د ه‌کــرێــت‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ئامانجى چــۆڵ کــردنــى واڵت‬ ‫ل ـه‌ هــێــزى گ ـه‌نــج تــا بتوانن‬ ‫ئاسانتر د ه‌ست بگرن به‌ سه‌ر‬ ‫هه‌موو کایه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌ى‬ ‫باشوورى کوردستان له‌گه‌ل‬ ‫ئـــه‌و ه‌شـــدا هــانــا بــــردن بۆ‬ ‫جێهێشتنى واڵت و هه‌ڵبژاردنی‬

‫تـــاراوگـــه‌ نــاتــوانــێــت پــرسـ ‌ه‬ ‫گه‌نجان‬ ‫هه‌ڵپه‌سێراو ه‌کانى‬ ‫چار ه‌سه‌ر بکات و له‌باشترین‬ ‫حــاڵــدا لــه‌و شــوێــنــانـه‌ش ک ‌ه‬ ‫په‌نایان بۆ بردوو ه‌ بۆشایی ‌ه‬ ‫فکرى و کۆمه‌اڵییه‌تیه‌کانى‬ ‫پێشویان هه‌رد ه‌مێنێت‪ .‬لێر ‌ه‬ ‫بۆئه‌و ه‌ى که‌ خه‌ڵکى د ه‌ر ه‌و ه‌ى‬ ‫هه‌رێم به‌ پار ه‌یه‌کى که‌متر‬ ‫کــارد ه‌کــه‌ن زیــاتــر د ه‌رف ـه‌تــى‬ ‫کار بۆ ئه‌وان د ه‌ڕ ه‌خسێنێت‬ ‫کاتێ گه‌نجه‌کانمان د ه‌چن ‌ه‬ ‫د ه‌ر ه‌و ه‌ى واڵت هـه‌مــان شت‬ ‫ب ـه‌وان د ه‌کرێت و بچنه‌ کام‬ ‫واڵت و ه‌ک هاواڵتییه‌کى پل ‌ه‬ ‫دوو چــاویــان لــێ د ه‌کــرێــت‪،‬‬ ‫کــه‌ ئــه‌مــه‌ش بــه‌ شــێــو ه‌ی ـه‌ک‬ ‫تیجار ه‌تى مــرۆڤ ـه‌‪ .....‬وات ‌ه‬ ‫هــه‌مــان شــت بــه‌ گـه‌نــجــانــى‬

‫ئێمه‌ د ه‌کــرێــت له‌ د ه‌ر ه‌و ه‌ى‬ ‫واڵت ئــێــم ـه‌ش بـــه‌ گـه‌نــجــى‬ ‫ئــــــــاوار ه‌ى د ه‌کــــه‌یــــن‪ .‬ل ـ ‌ه‬ ‫الیه‌کى دیکه‌شه‌و ه‌ بۆ دۆخى‬ ‫کــلــتــوورى کــوردســتــان ئه‌م ‌ه‬ ‫مه‌ترسییه‌ گه‌نجانى خۆمان‬ ‫د ه‌چنه‌ د ه‌ر ه‌و ه‌ و له‌ کلتورى‬ ‫خــۆیــان دوور د ه‌کــه‌ونــه‌و ه‌ و‬ ‫جێگایى ئ ـه‌وانــیــش عــه‌ر ه‌ب‬ ‫د ه‌یگر ێته‌و ه‌‪.‬‬ ‫هۆ کا ر ه‌کا ن ‪:‬‬

‫یـــه‌کـــێـــک لــــه‌ هــــۆکــــار ‌ه‬ ‫سه‌ر ه‌کییه‌کانى کۆچ کردنى‬ ‫گــه‌نــجــان ئـــه‌و ه‌یـــه‌ کـــه‌ لـ ‌ه‬ ‫هه‌رێمى کوردستان له‌ هه‌ر‬ ‫شــوێــنــێــک زیـــاتـــر گ ـه‌نــجــان‬ ‫فـــه‌رامـــۆش کــــراون‪ ،‬رێـــژ ه‌ى‬ ‫بێ کــارى رۆژ له‌ دواى رۆژ‬ ‫روو ل ـه‌ زیــاد بــوون د ه‌کــات‬ ‫هـــه‌زاران گه‌نجى ئ ـه‌م واڵتـ ‌ه‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫دواى هه‌وڵ و ماندووبونێکى‬ ‫زۆر له‌ خوێندن و به‌د ه‌ست‬ ‫خستنى بڕوانامه‌کانیان هه‌لى‬ ‫کارکردن یان دامه‌زراندنیان‬ ‫له‌ فه‌رمانگه‌ و شوێنکارێکى‬ ‫حکومى یــان ئه‌هلى نابێت‪،‬‬ ‫رێـــژ ه‌ى ئــه‌و ک ـه‌ســان ـه‌ى ک ‌ه‬ ‫ب ـه‌خــت یــاو ه‌ریــان د ه‌بــێــت و‬ ‫داد ه‌مــه‌زرێــن به‌په‌نجه‌کانى‬ ‫د ه‌ست د ه‌ژمێردرێن‪.‬‬ ‫هـــۆکـــارێـــکـــى تـــر کـــه‌ وا‬ ‫لــه‌ گ ـه‌نــجــان د ه‌کـــا بــیــر ل ‌ه‬ ‫رۆشتن بۆ د ه‌ر ه‌و ه‌ بکه‌نه‌و ‌ه‬ ‫نـــه‌بـــوونـــى ســیــســت ـه‌مــێــکــى‬ ‫تــۆکــم ـه‌ و پــه‌رو ه‌رد ه‌یــه‌ک ــى‬ ‫ته‌ندروسته‌ له‌ خوێندگاکاندا‬ ‫بــۆ بـه‌رهـه‌مــهــێــنــانــى گه‌نجى‬ ‫ســودب ـه‌خــش بــۆ ئـــه‌و ه‌ى ل ‌ه‬ ‫خــزمــه‌تــى درووســتــکــردنــى‬ ‫کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌کــى دیــمــوکــرات‬ ‫و پــێــشــخــســتــنــى ئـــابـــوورى‬ ‫و کــلــتــورى و رۆشــنــبــیــریــدا‬ ‫کــار بــک ـه‌ن‪ ،‬خوێندنگه‌کان‬ ‫‪ 18‬ته‌نها گه‌نجى نه‌ خوێند ه‌وار‬ ‫به‌رهه‌م دێنن و هیچ کارێک‬ ‫بۆ سه‌رخستنى کۆمه‌ڵگه‌ و‬ ‫واڵت ناکه‌ن و بۆیه‌ بیر ل ‌ه‬ ‫جێهێشتنى واڵت د ه‌که‌نه‌و ه‌ بۆ‬ ‫چار ه‌سه‌ر کردنى کێشه‌کانیان‬ ‫چونکه‌ تا ئێستاش سیستمى‬ ‫خوێندنگه‌ و زانستگه‌کان‬ ‫هـــه‌مـــان ســیــســتــمــى رژێــمــى‬ ‫به‌عسى روخاو ه‌ که‌ کارى پێ‬ ‫د ه‌کــرد له‌ نــاو خوێندنگه‌ و‬ ‫ز ا نکۆ کا ند ا ‪.‬‬ ‫ی ـه‌کــێــک لــه‌ هــۆکــار ه‌کــانــى‬ ‫تــر کێشه‌ى هاوسه‌رگیریی ‌ه‬ ‫الى گه‌نجان چوونکه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫گه‌نجێک بییه‌وێت بچێته‌ ناو‬ ‫هاوسه‌رگیرییه‌و ‌ه‬ ‫پــرۆس ـه‌ى‬

‫د ه‌بــێــت روبـــه‌روى کۆمه‌ڵێک‬ ‫کێشه‌ى تــر بــبــێــتـه‌و ه‌‪ ،‬یه‌ک‬ ‫لــــه‌و کــێــشــه‌ ســه‌ر ه‌کــیــانــ ‌ه‬ ‫کێشه‌ى نیشته‌جێ بوونه‌ ک ‌ه‬ ‫گه‌نجان ناتوانن شوێنێکیان‬ ‫هه‌بێت تێیدا بژین‪ .‬د ه‌بێت‬ ‫الیـه‌نــى مــاددیــان زۆر باش‬ ‫بێت و ه‌ ئێمه‌ش د ه‌زانین ک ‌ه‬ ‫بێکارى واى کـــردوو ه‌ گه‌نج‬ ‫بـــارى مـــاددى الواز بــێــت و‬ ‫ن ـه‌تــوانــێــت شوێنێکى بــاش‬ ‫دابین بکات بۆ ژیانى و له‌به‌ر‬ ‫ئــه‌م هــۆی ـه‌ش گـه‌نــج روو ل ‌ه‬ ‫رۆشتن بۆ شوێنێکى باشتر‬ ‫د ه‌کاته‌و ه‌ تا کێشه‌کانى تێدا‬ ‫چــار ه‌سـه‌ر بکات ‪ .‬بێگومان‬ ‫ئێمه‌ د ه‌زانین که‌ له‌ واڵتانى‬ ‫د ه‌ر ه‌و ه‌ تــا راد ه‌یـــه‌ک بــارى‬ ‫ئــابــوورى و نیشته‌جێ بوون‬ ‫نییه‌‪.‬‬

‫لێر ه‌دا پرسیار گه‌لێک دێن ‌ه‬ ‫پێشه‌و ه‌ که‌ ئایا به‌رپرسانى‬ ‫هه‌رێم ناتوانن هیوا و ئومێد‬ ‫بگه‌ڕێننه‌و ه‌ بۆ گه‌نجان؟‬

‫بــێــگــومــان د ه‌ت ــوان ــن لــه‌و ‌ه‬ ‫زیاتریش بکه‌ن به‌اڵم کێشه‌ک ‌ه‬ ‫له‌و ه‌دایه‌ که‌ ئه‌وان ئه‌مه‌ ب ‌ه‬ ‫زیــان بــۆ بـه‌رژ ه‌و ه‌نــدیـه‌کــانــى‬ ‫خۆیان د ه‌زانــن‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و ‌ه‬ ‫گه‌نجان د ه‌گه‌ڕێنه‌و ‌ه‬ ‫بکه‌ن‬ ‫بـــۆ واڵتــــى خـــۆیـــان یــاخــود‬ ‫بیر ل ـه‌ به‌جێهێشتنى واڵت‬ ‫ناکه‌نه‌و ه‌ و بر ه‌و د ه‌د ه‌ن ب ‌ه‬ ‫توانا و هێزى خۆیان و بیرى‬ ‫خۆیان فراوان د ه‌که‌ن ئاستى‬ ‫رۆشــنــبــیــریــان پێش د ه‌خــه‌ن‬ ‫هــه‌ر بــه‌و هــێــز و ئــیــراد ه‌و ‌ه‬ ‫د ه‌توانن د ه‌ه‌سه‌اڵت له‌د ه‌ستى‬ ‫قـــۆرخـــکـــاران د ه‌ربــــکــــه‌ن‪،‬‬ ‫بــه‌هــێــزێــکــى گــه‌نــجــانــه‌و ‌ه‬

‫خه‌مسارى حکومه‌ت‬ ‫به‌رامبه‌ر‬

‫پێشخستنى‬

‫کۆمه‌ڵگه‌‌ واى‬ ‫کردوو ه‌ به‌گوێر ه‌ى‬ ‫ئامار ه‌کان هه‌تا‬ ‫ئێستا زیاتر له‌ سێ‬ ‫هه‌زار گه‌نج روو‬ ‫بکه‌نه‌ د ه‌ر ه‌و ه‌ى واڵت‬ ‫کــۆمــه‌ڵــگــه‌ بــه‌شــێــو ه‌یــه‌کــى‬ ‫نــوێ و پێشکه‌وتو درووســت‬ ‫د ه‌که‌نه‌و ه‌‪.‬‬ ‫چار ه‌سه‌ر‪:‬‬

‫لێر ه‌دا تاکه‌ ئه‌لته‌رناتیڤ‬ ‫شۆڕشى هۆشیار کردنه‌و ه‌ى‬ ‫گ ـه‌نــجــان و کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌ و‬ ‫گـــه‌ڕانـــه‌و ه‌ى ئــیــراد ه‌یــه‌ بۆ‬ ‫تاکه‌کان و زیندووکردنه‌و ه‌ى‬ ‫گیانى نه‌ته‌و ه‌یى به‌هێزکردنى‬ ‫فـــکـــرى گـــه‌نـــجـــان و بـــڕوا‬ ‫ب ـه‌خــۆبــونــیــان ‪ ،‬کــه‌ هــێــزى‬ ‫مــه‌زنــى گــۆڕانــکــاریــی ـه‌کــانــن‬ ‫د ه‌توانێت به‌ئاسانى کۆتایى‬ ‫به‌ قه‌یرانه‌کان بهێنێت‪.‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫ئه‌م دۆخه‌ی ئێستاى باشوور زۆر له‌ سه‌رد ه‌می‬ ‫شا و شۆڕشی ئیسالمی ئێران د ه‌چێت‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪19‬‬

‫کاتێک شای ئێران ویستی به‌ قه‌د ه‌خه‌ کردنی حیجاب ئێران بکات ‌ه‬ ‫واڵتێکی ته‌قلیدی رۆژئاوایی ئه‌و کات هه‌لێکی باش ر ه‌خسا بۆ ب ‌ه‬ ‫کار هێنانی ئایينی به‌ ئامانجی ئاراسته‌ کردنی گه‌ل‬ ‫ن‪ /‬ژیله‌مۆجاف‬ ‫ئــێــمـه‌ لــه‌ واڵتــێــکــدا د ه‌ژیـــن‬ ‫کــه‌ ک ـه‌ســای ـه‌تــی بــه‌تــه‌واو ه‌تــی‬ ‫رووخێندراو ه‌‪ .‬له‌ کاتێکدا ک ‌ه‬ ‫ئه‌م ناوچه‌یه‌ی که‌ تێدا د ه‌ژین‬ ‫واتـــا رۆژهــه‌اڵتــی نــاو ه‌ڕاســت‪،‬‬ ‫النکه‌ی یه‌که‌مین به‌ کۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫بوون‪ ،‬یه‌که‌مین له‌دایک بوونی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ و زانسته‌کانه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌و ه‌ ئه‌مڕۆ له‌ ئاستێکدا‬ ‫بــێــک ـه‌ســای ـه‌ت بــێ فــکــر و بێ‬

‫ه ـه‌د ه‌ف و بێ پێشه‌نگ کراو ‌ه‬ ‫ک ـه‌ جگه‌ ل ـه‌ د ه‌ر ه‌و ته‌قلیدی‬ ‫کوێرانه‌ نازانێت چــی د ه‌کــات‬ ‫و بـــه‌تـــه‌واو ه‌تـــی ســــه‌ری لێ‬ ‫شـــێـــواو ه‌‪ .‬ئـــه‌مـــه‌ش د ه‌بــێــت ـ ‌ه‬ ‫هــۆی ئــه‌و ه‌ی که‌ چ فکرێک چ‬ ‫بــزوتــن ـه‌و ه‌ی ـه‌ک بێت و هه‌ست‬ ‫و بــیــتــاقـه‌تــیــیـه‌کــانــی ئـــازادی‬ ‫و ئـه‌خــاقــی ئــه‌م کۆمه‌ڵگه‌ی ‌ه‬ ‫هـه‌ڵــخــڕێــنــێــت‪ ،‬ئــه‌م کۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫دوای د ه‌که‌وێت و ته‌نانه‌ت ل ‌ه‬ ‫خــاو ه‌ن فکر ه‌کانیش رادیکالتر‬ ‫د ه‌یپارێزێت و به‌دوایدا د ه‌چێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم کێشه‌که‌ له‌مه‌دایه‌ که‌ بۆ‬

‫کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی‬ ‫هه‌ڵخڵه‌تاندنی‬ ‫بــه‌م شــێــو ه‌یـه‌ پێناسه‌کانیش‬ ‫تێکدراون بۆ ئه‌و ه‌ی که‌ باشتر‬ ‫بــتــوانــن ئــاراســتــه‌یــان بــکـه‌ن‬ ‫بـه‌و رێگایه‌ی که‌ د ه‌یانه‌وێت‪.‬‬ ‫پــێــنــاس ـه‌ی ئــــازادی‪ ،‬ئ ـه‌خــاق‬ ‫و ئـــه‌و ه‌ی شــتــی جــوان ـه‌ و بۆ‬ ‫کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌کــی دیــمــوکــراتــی‬ ‫پێویسته‌ به‌رامبه‌ر به‌ گه‌ل ب ‌ه‬ ‫کــار د ه‌هێنرێت و ل ـه‌ جێگای‬ ‫بـــــه‌ر ه‌و ســـه‌رکـــه‌وتـــن بــردنــی‬ ‫کــۆمـه‌ڵــگـه‌‪ ،‬بـــه‌ر ه‌و رووخـــان و‬ ‫لــێــک دابــــڕان و لــه‌نــاوچــوون‬ ‫د ه‌بر ێت ‪.‬‬

‫ئێمه‌ ل ‌ه‬ ‫واڵتێکدا د ه‌ژین‬ ‫که‌ که‌سایه‌تی‬ ‫به‌ته‌و ا و ه‌تی‬ ‫رووخێندراو ه‌‬ ‫ی ـه‌کــێــک لــه‌و مـــژارانـــه‌ی ک ‌ه‬ ‫تایبه‌ته‌ به‌ باشووری کوردستان‬ ‫و گرینگه‌ بــۆ ئ ـه‌م قۆناخه‌ و‬ ‫هه‌مووکات ر ه‌خنه‌ی لێکراو ه‌‪،‬‬ ‫کــاریــگــه‌ری زیـــاد لــه‌ ئاستی‬ ‫کلتوری رۆژئاواییه‌ به‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫به‌شه‌ له‌ کوردستانه‌و ه‌‪ .‬به‌س‬ ‫ئـه‌م دۆخ ـه‌ی ئێستا باشووری‬ ‫کــوردســتــانــی تــێــدای ـه‌ زۆر ل ‌ه‬ ‫ســــه‌رد ه‌مــــی شـــا و شــۆرشــی‬ ‫ئیسالمی ئێران د ه‌چێت‪.‬‬ ‫به‌ چ شێو ه‌یه‌ک؟‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪20‬‬ ‫کاتێک شــای ئــێــران ویستی‬ ‫بــه‌ قــه‌د ه‌خــه‌ کــردنــی حیجاب‬ ‫ئێران بکاته‌ واڵتێکی ته‌قلیدی‬ ‫رۆژئــاوایــی‪ ،‬ئـه‌و کــات هه‌لێکی‬ ‫بــاش ر ه‌خــســا بــۆ ئـــه‌و ه‌ی ک ‌ه‬ ‫بـــه‌ بـــه‌کـــار هــێــنــانــی ئــایــیــن‪،‬‬ ‫حــیــجــاب و لـــه‌گـــه‌ڵ ئـــه‌و ه‌ش‬ ‫شـــه‌ر کـــردن لــه‌گــه‌ڵ کــلــتــوری‬ ‫کافری رۆژئــاوایــی‪ ،‬که‌ ئه‌مان ‌ه‬ ‫پــێــنــاس ـه‌ی ـه‌ک بـــوون لــه‌الیــه‌ن‬ ‫پــێــش ـه‌نــگ ـه‌ ئــایــیــنــی ـه‌کــان ـه‌و ‌ه‬ ‫دیــار کــرابــوون‪ ،‬توانیان گه‌ل‬ ‫ئاراسته‌ی سه‌رهه‌ڵدان بکه‌ن و‬ ‫له‌کۆتاییشدا ئه‌و سه‌رهه‌ڵدان ‌ه‬ ‫ئــاراســتــه‌ی جــێــگــای ـه‌ک بــکـه‌ن‬ ‫و ه‌اڵمـــــــد ه‌ری داخـــواز ه‌کـــانـــی‬ ‫گـــه‌ل نـــه‌بـــوو‪ .‬لــه‌ بــاشــووری‬

‫کوردستانیش ئێستا خه‌ریک ‌ه‬ ‫دۆخــێــکــی هــاوشــێــو ه‌ی ئـه‌مـ ‌ه‬ ‫روود ه‌دات‪.‬‬ ‫ل ـه‌ ســاڵــی ‪ 2003‬بـــه‌دواو ه‌ و‬ ‫دوای هــاتــنــی ئ ـه‌م ـه‌ریــکــا بۆ‬ ‫ئێراق‪ ،‬ئه‌مه‌ریکا هه‌تا ئاستێک‬ ‫توانیبووی له‌به‌رچاوی زۆرینه‌ی‬ ‫گه‌لی نــاوچـه‌کـه‌دا خــۆی و ه‌کو‬ ‫فریشته‌یه‌کی رزگارکه‌ر نیشان‬ ‫بــدات و ل ـه‌گ ـه‌ڵ ئ ـه‌م ـه‌شــدا ب ‌ه‬ ‫شــێــو ه‌ی ـه‌کــی ئــاســانــتــر تــوانــی‬ ‫خــــۆی لـــه‌ نــێــو گـــه‌لـــدا جــێ‬ ‫بــکــاتــه‌و ه‌ و کــلــتــور ه‌ک ـه‌ی ل ‌ه‬ ‫نێو خه‌ڵکی ئ ـه‌م واڵتــه‌ و ب ‌ه‬ ‫بــاشــووری کــوردســتــانــیــشـه‌و ه‌‪،‬‬ ‫په‌ر ه‌ پێبدات‪ .‬له‌گه‌ڵ ئه‌و ه‌شدا‬ ‫لــه‌م ســااڵن ـه‌ی کــۆتــایــیــدا یه‌ک‬ ‫لــه‌و مـــژارانـــه‌ی کــه‌ سـه‌رنــجــی‬ ‫مێدیاکان و به‌تایبه‌ت الیه‌ن ‌ه‬ ‫ئازادیخواز ه‌کان و چاالکوانانی‬ ‫ئـــــازادی ژنـــی راکــێــشــابــوو‪،‬‬ ‫ژن کـــووژی ب ـه‌ نــێــوی سنوور‬ ‫تێپه‌ڕاندنی ئایینی و نه‌ریتی‪،‬‬ ‫پ ـه‌ر ه‌س ـه‌نــدنــی حــیــجــاب‪ ،‬پ ـه‌ر ‌ه‬ ‫سه‌ندنی ئایینی بێ زانست ل ‌ه‬ ‫نێو گه‌ل به‌تایبه‌ت گه‌نجان‪.‬‬ ‫واتــــا ئـــــه‌و ه‌ی لــــه‌م دۆخـــ ‌ه‬ ‫تێد ه‌گه‌ین ئه‌و ه‌یه‌ به‌ته‌قلیدی‬ ‫الیـــه‌نـــێـــک کـــه‌ ســـه‌رکـــه‌وتـــو‬ ‫د ه‌بینرێت ل ـه‌ دونــیــادا هیچی‬ ‫د ه‌ســـــت نــــه‌کــــه‌وت و بــگــر ‌ه‬ ‫حکومه‌ته‌که‌شی ب ـه‌ پشتگری‬

‫هـــه‌مـــان الیـــه‌نـــان ن ـه‌یــتــوانــی‬ ‫داهــــاتــــوی دابـــیـــن بـــکـــات و‬ ‫کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌کــی ت ـه‌نــدروســتــی‬ ‫پــێــشــک ـه‌ش بـــکـــات‪ .‬ئــه‌مــه‌ش‬ ‫لــه‌گــه‌ڵ خـــۆی تــه‌خــریــبــات و‬ ‫کێشه‌ی د ه‌روونی و کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆی هێنا و ز ه‌مینێکی‬ ‫کراو ه‌تری ئاو ه‌اڵ کرد بۆ زیاتر‬ ‫داخــرانــی کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ک ـه‌مــان و‬ ‫زیــاتــر و زانستتر روو کردنه‌‬ ‫ئایین‪ .‬لێر ه‌دا ئه‌و ه‌ی که‌ ر ه‌خن ‌ه‬ ‫د ه‌کــرێــت ئــایــیــن نییه‌ به‌ڵکو‬ ‫خۆ توانه‌و ه‌ له‌ نێو ئایینێکی‬ ‫دروستکراو و بێ زانابووندایه‌‬ ‫که‌ خه‌ته‌رییه‌کی هـه‌ر ه‌ گه‌ور ‌ه‬ ‫له‌گه‌ل خۆی دێنێت‪.‬‬ ‫ک ـه‌ وایـــه‌ ل ـه‌ دوو الی ـه‌ن ـه‌و ‌ه‬ ‫د ه‌تــوانــیــن ئ ـه‌م دۆخــه‌ بگرین ‌ه‬ ‫د ه‌ست یه‌کیان ئه‌و ه‌یه‌ به‌ دژی‬ ‫ئه‌و ته‌خریب و رووخانانه‌ی ک ‌ه‬ ‫دوای ‪ 2003‬و به‌ پێشه‌نگایه‌تی‬ ‫رۆژئاوا له‌ ناوچه‌که‌ روویدا ‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ته‌وژمه‌ ئایینییه‌ تواندی په‌ر ‌ه‬ ‫بتێنێت که‌ ئه‌مه‌ د ه‌چوێنین ‌ه‬ ‫دۆخــــی ســـه‌رد ه‌مـــی شــۆڕشــی‬ ‫ئــیــســامــی‪ .‬هـــه‌رو ه‌هـــا الی ـه‌نــی‬ ‫دووهه‌میشی دۆخی بن که‌وتوی‬ ‫د ه‌روونــی و مه‌عنه‌وی له‌ نێو‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌دا که‌ ئه‌ویش دیسان‬ ‫د ه‌گه‌ڕێنه‌و ه‌ بۆ ئه‌و ئازارانه‌ی‬ ‫که‌ له‌الیه‌ن حکومه‌تی رووخاوی‬ ‫بــه‌عـــســه‌و ه‌ ســه‌پــێــنــرابــوون‪،‬‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫چــــه‌نــــد ه‌ تــوانــیــی‬ ‫چــاو ه‌ڕوانــیــی ـه‌کــانــی‬ ‫گــه‌ل پێک بێنێت‪.‬‬ ‫دیــــار ه‌ ن ـه‌یــتــوانــی‪.‬‬ ‫ئـــه‌مـــه‌ش بــــوو ب ـ ‌ه‬ ‫هــــۆی ئـــــه‌و ه‌ی کـ ‌ه‬ ‫گه‌لی کــورد دیسان‬ ‫ل ـه‌ هــیــوای ـه‌ک گ ـه‌ڕا‬ ‫کـــــه‌ پـــشـــتـــی پــێ‬ ‫بـــبـــه‌ســـتـــێـــت‪ .‬ب ـ ‌ه‬ ‫درێژایی ئه‌م سااڵنه‌‬ ‫ئه‌و ه‌ی له‌م دۆخ ‌ه‬ ‫واتـــا لــه‌ ‪ 2003‬ب ‌ه‬ ‫دواو ه‌ گه‌ل به‌ بینینی‬ ‫تێد ه‌گه‌ین ئه‌و ه‌ی ‌ه‬ ‫ئـه‌و شکستانه‌ی ک ‌ه‬ ‫حکومه‌ت له‌ به‌ڕێو ‌ه‬ ‫به‌ته‌قلیدی الیه‌نێک ک ‌ه‬ ‫بـــردنـــی بـــاشـــووری‬ ‫سه‌رکه‌وتو د ه‌بینرێت‬ ‫کوردستان دوچــاری‬ ‫بــوو‪ ،‬ئــه‌وا ل ـه‌ گه‌ل‬ ‫له‌ دونیادا هیچی‬ ‫دا بێهیواییه‌کی ب ‌ه‬ ‫ه حــکــومــه‌ت دروســـت‬ ‫د ه‌ست نه‌که‌وت و بگر ‌‬ ‫کـــرد‪ ،‬ل ـه‌ ئه‌نجامدا‬ ‫حکومه‌ته‌که‌شی ب ‌ه‬ ‫بـــێ ه ـه‌ڵــوێــســتــی و‬ ‫نوێی‬ ‫پشتگری هه‌مان الیه‌نان لێگه‌ڕینێکی‬ ‫لــه‌گــه‌ل دا دروس ــت‬ ‫نه‌یتوانی داهاتوی دابین کــرد‪ .‬بــه‌اڵم چونک ‌ه‬ ‫پیالنێکی د ه‌ر ه‌کـــی‬ ‫بکا ت‬ ‫تایبه‌ت بۆ ئاراست ‌ه‬ ‫کـــردنـــی بـــاشـــووری‬ ‫به‌د ه‌وامی شه‌ڕ و کۆمه‌ڵکووژی کوردستان هه‌یه‌ ئه‌مه‌ بوو ب ‌ه‬ ‫به‌ درێژایی سااڵنێکی زۆر له‌م هۆی ئه‌و ه‌ی که‌ گه‌ل دیسان ل ‌ه‬ ‫به‌شه‌ی کوردستان‪ .‬له‌ هه‌مووی دۆخێکی بی ئامانج دا به‌سه‌ر‬ ‫گرینگتر ئه‌و ه‌یه‌ که‌ گه‌له‌که‌مان ببات و ئه‌م بۆشاییه‌ هه‌ندێک‬ ‫ئــــه‌م هـــه‌مـــوو م ـه‌یــن ـه‌تــیــی ـه‌ی ج ــار بــه‌ راکــــردن لــه‌ واڵت و‬ ‫قــه‌بــوول کــرد بــۆ ئـــه‌و ه‌ی ک ‌ه ه ـه‌نــدێــک ج ــار بــه‌ رووکــردنــ ‌ه‬ ‫رێــو ه‌بــه‌ریــیــه‌کــی ســه‌ربــه‌خــۆ ئایین‪ ،‬پڕ بکاته‌و ه‌‪ .‬کاریگه‌ری‬ ‫و دیــمــوکــراتــی خــۆیــی بــێــت‪ .‬ئ ـه‌م ـه‌ش د ه‌بــیــنــیــن ک ـه‌ ئێستا‬ ‫ئه‌مه‌ش به‌ شێوازێک پێک هات بــاشــووری کــوردســتــان بوو ه‌ت ‌ه‬ ‫و ئێستا ئه‌گه‌ر له‌ سیاسه‌تی گۆڕ ه‌پانێک که‌ شه‌ڕی رۆژئاوا‬ ‫پــشــت پــــه‌رد ه‌ی پــێــک هاتنی و نــۆکـه‌ری رۆژئـــاوا و گرێدان‬ ‫ئــه‌م حکومه‌ته‌ نه‌کۆڵینه‌و ه‌‪ ،‬بوونێکی داخــراو و نه‌زانانه‌ی‬ ‫د ه‌توانین سه‌یری ئه‌نجامه‌که‌ی نه‌ریت و باو ه‌ڕییه‌ ئایینییه‌کانی‬ ‫بکه‌ین و پرسیار بکه‌ین هه‌تا تێدا د ه‌کرێت‪ .‬ئه‌مه‌ش بوو ه‌ ب ‌ه‬

‫هــۆی ئ ـه‌و ه‌ی که‌ پێویستی ب ‌ه‬ ‫موداخله‌یه‌کی راسته‌وخۆی هیچ‬ ‫الیه‌نێکی نه‌بێت و گه‌ل به‌ بێ‬ ‫زانابوون بکه‌وێته‌ گیانی یه‌ک‪.‬‬ ‫یــه‌ک لــه‌م نــمــونــان ـه‌ش شــه‌ڕی‬ ‫سیکۆالر و ئایین پارێز ه‌کان ‌ه‬ ‫لـــه‌م هــه‌رێــمــه‌دا یـــان شــه‌ڕی‬ ‫ئـــازادیـــخـــواز ه‌ بــه‌ ئ ـه‌قــڵــی ـه‌ت‬ ‫لیبه‌راڵه‌کان و کۆنه‌ په‌رست ‌ه‬ ‫ئایینیه‌کان و نـه‌ریــت پارێز ‌ه‬ ‫بــی زانــابــوونــه‌کــان‪ .‬نــمــونـه‌ی‬ ‫کۆتاییش له‌م چوارچێو ه‌یه‌دا ب ‌ه‬ ‫رۆژ ه‌ڤ بوونی ئه‌و خاتوونه‌ی ‌ه‬ ‫له‌ سلێمانی که‌ به‌ جلی نیو ‌ه‬ ‫رووتـــه‌و ه‌ هاتبوو ه‌ شه‌قامه‌و ‌ه‬ ‫و هه‌ڵوێستی کۆنه‌په‌رستان ‌ه‬ ‫و پــیــاوســاالرانــه‌ی گـــه‌ل بــوو‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌و خۆ ئیفاد ه‌ کردنه‌‪21 .‬‬ ‫ئ ـه‌م ـه‌ش گرینگه‌ ک ـه‌ باسی‬ ‫بـــکـــه‌یـــن‪ ،‬هـــه‌رچـــه‌نـــد ه‌ ئــه‌م‬ ‫پێشنه‌یه‌مان بــاس کــرد به‌س‬ ‫گــریــنــگـه‌ لــه‌م بـــــووار ه‌و ه‌ ئ ـه‌و‬ ‫ئه‌قڵیه‌ته‌ی کـه‌ لـه‌ پشت ئه‌م‬ ‫رووداو ه‌و ه‌یــــه‌ شــی بکرێته‌و ه‌‪.‬‬ ‫ئه‌ویش ئه‌و ه‌یه‌ که‌ له‌ هه‌موو‬ ‫کــۆم ـه‌ڵــگ ـه‌ی ـه‌کــدا پــیــاو خــۆی‬ ‫به‌ خــاو ه‌ن ژن د ه‌زانــێــت و ب ‌ه‬ ‫شێوازی جیاواز جیاواز ئه‌مه‌‬ ‫د ه‌رد ه‌بڕێت‪ .‬له‌ واڵته‌ ئه‌وروپی‬ ‫و بـه‌ گشتی رۆژئــاوایــیـه‌کــانــدا‬ ‫بـــه‌ د ه‌ســـتـــدرێـــژی فــرۆشــتــنــی‬ ‫ژنــان و ه‌ک ئاله‌تی ریکالم ب ‌ه‬ ‫کارهێنانیان و ئه‌مه‌ مه‌شروع‬ ‫کـــردن و ب ـه‌ ئــاســایــی زانینی‬ ‫دۆخ ـه‌ک ـه‌‪ .‬نمونه‌یه‌کیش له‌م ‌ه‬ ‫ئه‌و ه‌یه‌ که‌ ناوی»ژنانی کار»‬ ‫ل ـه‌ ژنــانــی مــاڵ ـه‌ گشتییه‌کان‬ ‫د ه‌نــێــن و نــاوی سه‌ربه‌ستی و‬ ‫ئازادی تاکه‌که‌سی له‌ ر ه‌فتار ‌ه‬ ‫نــائ ـه‌خــاقــی ـه‌کــانــی تــاکــی نێو‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ د ه‌نــێــن‪ ،‬که‌ ئه‌مه‌ش‬ ‫د ه‌بــێــتــه‌ هـــۆی پــڕووکــانــدنــی‬

‫له‌ واڵته‌کانی رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاستیشدا شه‌ش دانگ موڵکایه‌تی‬ ‫هه‌یه‌!! ژن له‌گه‌ڵ سه‌یار ه‌ی پیاو ه‌که‌دا جیاوازییه‌کی نییه‌ و‬ ‫بگر ه‌ که‌متریش نرخی هه‌یه‌‬

‫کۆمه‌اڵیه‌تی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫کــۆمـه‌ڵــگـه‌ و لــێــک پــرژ وبــاو‬ ‫کــردنــی کــۆمــه‌ڵــگــه‌‪ .‬ل ـه‌بــیــری‬ ‫‪ 22‬نــه‌کــه‌یــن ئــه‌مــه‌ بــه‌ گــوێــر ه‌ی‬ ‫ئ ـه‌و پراکتیکانه‌ی رۆژانـــه‌ ل ‌ه‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ناو ه‌ڕاست د ه‌یبینین‬ ‫زۆر و ه‌حشیانه‌تر ه‌‪.‬‬ ‫بۆچی؟‬

‫چــونــکـه‌ ئــه‌م شــێــواز ه‌ و ه‌ک‬ ‫ئــاڵــتــه‌رنــاتــیــڤــی ســـه‌رد ه‌مـــی‬ ‫کۆیالیه‌تی دانرا و به‌گه‌ل وترا‬ ‫که‌ به‌ڵێ‪ ،‬ئه‌مه‌یه‌ ئه‌و ئازادییه‌ی‬ ‫کـه‌ ئێو ه‌ لــێ د ه‌گ ـه‌ڕێــن‪ .‬بۆی ‌ه‬ ‫نــێــوی ئـــــازادی راســت ـه‌قــیــن ـ ‌ه‬ ‫بـه‌م ئازادییه‌ ساخته‌یه‌ پیس‬ ‫د ه‌ک ـه‌ن و لێگه‌ڕینی کۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫ئاراسته‌ی تاک په‌رستی و بی‬ ‫ئه‌خالقی د ه‌که‌ن‪ .‬له‌ واڵته‌کانی‬ ‫رۆژهـــه‌اڵتـــی نــاو ه‌ڕاســتــیــشــدا‬ ‫شه‌ش دانگ موڵکایه‌تی هه‌یه‌!!‬

‫ژن له‌گه‌ڵ سه‌یار ه‌ی پیاو ه‌که‌دا‬ ‫جــیــاوازیــی ـه‌کــی نییه‌ و بگر ‌ه‬ ‫که‌متریش نرخی هه‌یه‌‪ .‬بیری‬ ‫لــێ بــکـه‌نـه‌و ه‌ ژنــێــک ببێت ب ‌ه‬ ‫هــۆی ل ـه‌نــاوچــوونــی س ـه‌یــار ه‌ی‬ ‫هاوسه‌ر ه‌که‌ی‪ ،‬به‌ دڵنیاییه‌و ‌ه‬ ‫ل ـه‌ زۆر شــوێــنــدا تــا ســنــووری‬ ‫ته‌اڵق د ه‌چێت! پیاوێک ئه‌گه‌ر‬ ‫سه‌یار ه‌که‌ی له‌ رێــگــادا خراپ‬ ‫ببێت و نه‌یگه‌یه‌نێته‌ شوێنه‌که‌ی‬ ‫خ ــۆی ســــه‌ر ه‌ڕای خــه‌فــه‌ت بۆ‬ ‫خـــراپ بــوونــه‌کــه‌ی د ه‌خـــوات‪،‬‬ ‫داوای یارمه‌تی بــۆ د ه‌کــات و‬ ‫ت ـه‌نــان ـه‌ت ئــیــشـه‌کـه‌ی واز لێ‬ ‫دێنێت بــۆ چــاک کــردنــه‌و ه‌ی‪.‬‬ ‫بـــه‌اڵم ئــه‌گــه‌ر هــاوســه‌ر ه‌کــه‌ی‬ ‫ش ـه‌وێــک ل ـه‌گ ـه‌ڵــی ن ـه‌خ ـه‌وێــت‪،‬‬ ‫یان بـه‌رد ه‌وام کردنی هاوژینی‬ ‫ل ـه‌گ ـه‌ڵــی قــه‌بــووڵ نــه‌کــات ب ‌ه‬ ‫ئاسانی د ه‌توانێت بیکوژێت‪.‬‬ ‫یان ئه‌و ه‌ی که‌ و ه‌ک رووداو ه‌که‌ی‬

‫سلێمانی ئه‌گه‌ر ته‌نانه‌ت پیاو‬ ‫ژنێک نه‌ناسێت بـه‌اڵم ببینێت‬ ‫الشــی بــه‌د ه‌ر ه‌و ه‌یــه‌‪ ،‬بێ ئه‌مال‬ ‫و ئ ـه‌وال و ه‌ک نامووسی خۆی‬ ‫چــاوی لێد ه‌کات و موداخله‌ی‬ ‫سنوور ه‌کانی ژیانی و جله‌کانی‬ ‫د ه‌کات‪ .‬من ئه‌مه‌ ته‌نها بۆ ئه‌و‬ ‫موڵک بــوون ـه‌ش ناگه‌ڕێنمه‌و ‌ه‬ ‫الیه‌نێکیشی ب ـه‌ الواز بوونی‬ ‫غ ـه‌ریــز ه‌یــی پــیــاو و به‌تایبه‌ت‬ ‫پــیــاوی کــــورد ه‌و ه‌ گــرێــدراو ه‌‪،‬‬ ‫که‌ به‌ بینینی د ه‌ســت و القی‬ ‫نــیــو ه‌ڕووتــی ژنــێــک ناتوانێت‬ ‫غ ـه‌ریــز ه‌کــانــی کــۆنــتــرۆڵ بکات‬ ‫و لـه‌ الیه‌کیشیه‌و ه‌ ناتوانێت‬ ‫بـه‌ ت ـه‌واو ه‌تــی ئ ـه‌و ژن ـه‌ بکات ‌ه‬ ‫موڵکی خۆی و ئه‌مه‌ش توڕ ه‌یی‬ ‫ئه‌و ه‌یه‌ که‌ رێی پێ د ه‌دات بێ‬ ‫رێزی به‌ سنوور و ئیراد ه‌ی ئه‌و‬ ‫ژنه‌ بکه‌ن‪.‬‬

‫لێکۆڵین‬

‫ئه‌وان‪ ،‬نوێنه‌رایه‌تی رێبه‌رایه‌تی و پێشه‌نگایه‌تییه‌کی‬ ‫هه‌ر ‌ه چاالک و ب ‌ه وه‌فای شۆڕشیان کرد‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪23‬‬

‫سه‌کینه‌ جانسز ل ‌ه کتێبی خۆی ب ‌ه نێوی ( ژیانم به‌رده‌وام شه‌ڕ بوو) باسی‬ ‫خۆڕاگری ‪14‬ی ته‌موز ده‌کات‬ ‫ئا‪ /‬ناوه‌ندی راگه‌یاندنی ژنی ئازاد‬ ‫دوای چاالکی (چواران) دووژمن‬ ‫ئیتر به‌ وشیارییه‌کی زیاتره‌وه‌‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وتی ده‌کرد‪ .‬ب ‌ه رێبازی‬ ‫جیاواز جیاواز و له‌ نێو یه‌کتردا‬ ‫به‌ڕێوه‌ی ده‌برد‪ .‬له‌ به‌نده‌کاندا‬ ‫ده‌رفه‌تی چاو پرتوکانی نه‌ده‌دا‪ .‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی ل ‌ه دۆخه‌ک ‌ه کاریگه‌ر نه‌بن‬ ‫بیست و چوار کاتژمێر سروود‪،‬‬ ‫هه‌ڵکوتانه‌ سه‌ر و ئه‌شکه‌نجه‌‬ ‫هه‌بوو‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ جاربه‌جار‬ ‫ئاستی ئه‌شکه‌نجه‌ قاباکانی کۆنترۆڵ‬

‫ده‌کرد‪ ،‬به‌اڵم به‌ پێی وتنه‌وه‌ی‬ ‫سروود و شتی هاوشێوه‌ دۆخه‌که‌ی‬ ‫ل ‌ه ژێر کۆنترۆڵدا راده‌گرت‪ .‬له‌‬ ‫زیندان ‌ه تاکه‌که‌سییه‌کاندا زیاتر‬ ‫ئه‌مه‌ی له‌به‌رچاو ده‌گرت‪ .‬چاالکی‬ ‫مه‌زڵوم‪ ،‬چاالکی چواران‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫چاالکی ساده‌ نه‌بوون‪ .‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫پێکهاته‌ی رێکخستنیشیان پارچه‌‬ ‫کردبێت‪ ،‬هه‌رچه‌ند ‌ه هه‌وڵی ده‌ست‬ ‫به‌سه‌ردا گرتنی دۆخه‌که‌یشیان‬ ‫دابێت دیسان ل ‌ه هێڵێکی پێوه‌ندی‬ ‫ده‌گه‌ڕان‪ .‬چاوه‌ڕوانی دووژمن‬ ‫ده‌بووه‌ هۆی سوربوونى‪ .‬له‌‬ ‫نێو ئێمه‌شدا ئه‌وه‌ی به‌سه‌رماندا‬

‫ده‌سه‌پێنرا جار جار بوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ندێک جار سست بوون له‌‬ ‫نێوماندا دروست ده‌بوو‪ .‬سرودیان‬ ‫پێ ده‌وتینه‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه ئه‌م ‌ه ئه‌وه‌نده‌‬ ‫نه‌بوو ک ‌ه بتوانن ژیانمان کۆنترۆڵ‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬بمانخنکێنن‪ ،‬یان له‌و ئاسته‌دا‬ ‫نه‌بوو ده‌رونیمان بڕوخێنێت‪ .‬له‌و‬ ‫کاتانه‌ی ک ‌ه سرودمان پێ ده‌ڵێنه‌وه‌‬ ‫له‌سه‌ر زۆر شت گفتوگۆ ده‌که‌ین‪،‬‬ ‫قسه‌ ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫له‌ هه‌ندێک به‌نده‌کاندا ئه‌م‬ ‫سه‌پاندنان ‌ه ئاسایی ببوه‌وه‌‪ .‬ئێدی‬ ‫خۆبه‌خۆ ده‌یانوته‌وه‌‪ .‬سه‌ربازه‌کان‬ ‫هه‌ندێک جار چاودێرییان ده‌کرد‪،‬‬

‫چاالکی مه‌زڵوم‪ ،‬چاالکی چواران‪ ،‬ئه‌مانه‌ چاالکی ساده‌ نه‌بوون‬

‫لێکۆڵین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫یان کاتێ بیانویستای ‌ه لێمان بده‌ن‬ ‫به‌ بیانوی وه‌ک «نه‌یوت»‪« ،‬باش‬ ‫نه‌یوت»ده‌هاتن و هێرشیان ده‌کرد‪.‬‬ ‫ل ‌ه کاته‌کانی دیکه‌دا نوێنه‌رانی‬ ‫به‌نده‌کان یان ئه‌وانه‌ی ک ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌وانه‌و ‌ه ئه‌رکدار کرابوون‬ ‫خۆبه‌خۆ چاودێرییان ده‌کرد‪.‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی که‌ له‌الیه‌ن دووژمنه‌وه‌‬ ‫ئه‌رکدار کرابوون ب ‌ه گوێره‌ی‬ ‫دووژمن نا به‌ڵکو مه‌جبوور‬ ‫ده‌بوون به‌گوێره‌ی خواستی ئێمه‌‬ ‫‪ 24‬هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن‪ .‬ئێمه‌ش هه‌ر‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو ‌ه له‌ هه‌وڵی سه‌پاندنی‬ ‫ئه‌مه‌دا بووین و هه‌رچه‌نده‌‬ ‫جاربه‌جار کێشه‌ش ده‌رکه‌وتبێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئیراده‌یه‌کی هاوبه‌شمان‬ ‫هه‌بوو‪ .‬کۆمه‌ڵێک پێوان حاکم بوون‬ ‫ک ‌ه سه‌رداخستن له‌به‌ر خواسته‌کانی‬ ‫دووژمن و له‌به‌رامبه‌ر دووژمن‬ ‫رانه‌وه‌ستان و هه‌ر تایبه‌تمه‌ندییه‌ک‬ ‫له‌م چوارچێوه‌یه‌یان ره‌تده‌کرده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ نێو خۆیشماندا نه‌ک ئه‌وه‌ی‬ ‫که‌ دووژمن ده‌یویست‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫هه‌ندێک یاسامان به‌ گوێره‌ی‬ ‫چاودێرییه‌کانی خۆمان دیار‬ ‫کردبوو و پێکمان ده‌هێنا‪ .‬له‌‬ ‫شێوه‌ی سه‌یر کردنێکی دووژمنه‌وه‌‬

‫تا هه‌ڵوێستی نێو دادگا هه‌موویمان‬ ‫دیار ده‌کرد‪ .‬پێک نه‌هێنانی ئه‌م‬ ‫هه‌ڵوێستانه‌ش وه‌ک تاوانێک‬ ‫سه‌یرمان ده‌کرد‪ .‬له‌م بووارانه‌دا‬ ‫به‌هیچ شێوه‌یه‌ک الوازى و که‌م‬ ‫و کوڕییه‌کمان قه‌بووڵ نه‌ده‌کرد‪.‬‬ ‫کاتێ دووژمن زله‌یه‌کی لێ ده‌دات‬ ‫هه‌ر چه‌شن ‌ه هه‌ڵوێستێک ک ‌ه له‌و‬ ‫کاته‌دا جه‌ساره‌تی پێ بدات قه‌بووڵ‬ ‫نه‌ده‌کرا‪ .‬گریان‪ ،‬به‌زه‌یی دووژمن‬ ‫هه‌ڵخڕاندن‪ ،‬پاڕانه‌وه‌ و شتی به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ ب ‌ه روانینێکی ب ‌ه کینه‌وه‌‬ ‫رووبه‌ڕووی ده‌بووینه‌وه‌‪ .‬ناتوانین‬ ‫نکۆڵی له‌وه‌ش بکه‌ین ک ‌ه الوازی له‌م‬ ‫چه‌شنه‌ش روویان ده‌دا‪ .‬ب ‌ه گوێره‌ی‬ ‫که‌سایه‌تان هه‌ڵوێستمان نیشان‬ ‫ده‌دا له‌ به‌رامبه‌ری‪ .‬هه‌ندێکیان به‌‬ ‫وشیار کردنه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێکیان به‌ قسه‌‬ ‫کردن‪ ،‬یان تێگه‌یاندن هه‌وڵمان ده‌دا‬ ‫مه‌به‌سته‌که‌ی بۆ روون بکه‌ینه‌وه‌ له‌‬ ‫هه‌مان کاتدا له‌به‌رامبه‌ر هه‌ندێک‬ ‫که‌سیش به‌ شێوه‌یه‌کی توندتر وشیار‬ ‫کردنه‌و ‌ه یان ته‌نانه‌ت هه‌ڵوێستمان‬ ‫هه‌بوو‪ .‬له‌به‌رامبه‌ر هه‌موو شێوازه‌‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌یه‌ک بووین‪ ،‬کاتێ‬ ‫ئه‌وانیش ئه‌شکه‌نجه‌یان ده‌کرد‬ ‫نه‌فره‌تمان لێ ده‌کرد‪ .‬کاتێ هه‌ندێک‬

‫که‌سیش به‌ هه‌ڵوێسته‌کانیان‬ ‫جه‌ساره‌تیان به‌ دووژمن ده‌دا و‬ ‫خیانه‌تیان له‌ گیراوان ده‌کرد‪ ،‬به‌‬ ‫شێوازێکی سه‌مبولیش بووایه‌‬ ‫سزامان ده‌دا‪ .‬پارادۆکس بوو‪.‬‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌یه‌کی‬ ‫دووژمن‬ ‫سیسته‌ماتیک و ده‌ره‌وه‌ی مرۆڤایی‬ ‫پێک ده‌هێنا‪ .‬هێرشیان ده‌کرده‌‬ ‫سه‌ر تایبه‌تمه‌ندییه‌ مرۆییه‌کان‪،‬‬ ‫نرخ ‌ه شۆڕشگێڕییه‌کان‪ ،‬ئاواته‌‬ ‫جوانه‌کانی مرۆڤ‪ .‬له‌به‌ر ئه‌و‬ ‫هێرشانه‌ی ک ‌ه ده‌کرای ‌ه سه‌ر‬ ‫مرۆڤایه‌تی‪ ،‬هه‌ڤاڵه‌کانمان و ئه‌و‬ ‫هه‌ڵوێستانه‌ی که‌ بێڕێزیی به‌‬ ‫ژنایه‌تیمان ده‌کرد‪ ،‬کاردانه‌وه‌ی‬ ‫ئێم ‌ه زیاتر مه‌شروع بوو و به‌‬ ‫شێوه‌ی رفلکس و هه‌ڵوێست‬ ‫دانان وه‌اڵممان ده‌دایه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫سروشتی بوو‪ .‬بۆیه‌ هه‌ردو زۆر‬ ‫لێک جیاواز بوون‪ .‬ئه‌م ‌ه کین و‬ ‫رقێک بوو ک ‌ه به‌رامبه‌ر به‌و حه‌زه‌‬ ‫کۆنترۆل نه‌کراوه‌ی ل ‌ه شه‌خسدا‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬کۆیالیه‌تی شه‌خس و‬ ‫کاردانه‌وه‌یه‌ک بوو به‌رامبه‌ر به‌‬ ‫دواکه‌وتوویی‪.‬‬ ‫‪ ...‬له‌ مانگی ته‌مموزداین‪ .‬هه‌وا‬ ‫گه‌رمه‌‪« .‬ئه‌سه‌د» ئێستا دره‌نگ‬

‫لێکۆڵین‬

‫خاتر له‌ هه‌ڤااڵن‬ ‫ده‌خوازین‪.‬‬ ‫هه‌مووکه‌سمان‬ ‫له‌ باوه‌ش ده‌گرت‬ ‫و ماچمان ده‌کرد‪.‬‬ ‫هه‌ندێکیان ده‌گرین‪.‬‬ ‫له‌کات ‌ه زه‌حمه‌ته‌کاندا‪،‬‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫کاتێ دووژمن هێرش‬ ‫ده‌کات‪ ،‬یه‌کێتی گرینگه‌‬ ‫دره‌نگ دێت‪ .‬سه‌ربازه‌ گاردیانه‌ک ‌ه‬ ‫ب ‌ه ژڵه‌ژاوی هاته‌ ژووره‌وه‌‬ ‫«قۆمیتانه‌که‌م دێت‪ ،‬ئاماده‌ن؟»‬ ‫ئه‌ڵه‌ی زۆر گرینگ ‌ه به‌الیانه‌وه‌ که‌‬ ‫ئێم ‌ه پۆشت ‌ه و ئاماده‌ بین! هه‌ندێک‬ ‫جار به‌ شێوه‌یه‌کی رووکاری‬ ‫و ته‌شریفاتی پێشتر ئاگادارمان‬ ‫ده‌که‌نه‌وه‌‪ .‬به‌م بۆنه‌یه‌وه‌ که‌م‬ ‫شه‌پاڵخه‌مان لێ نه‌درابوو‪«.‬ئێره‌‬ ‫به‌ندی ژنانه‌‪ .‬به‌شه‌و و رۆژ به‌‬ ‫که‌یفی خۆیان هاتوچۆ ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ندێک پێویستی ناچاریمان‬ ‫ده‌بێت‪ .‬له‌به‌رچی بێ ئاگاداری‬ ‫دێن ‌ه ژووره‌وه‌؟ ئه‌مه‌ قه‌بووڵ‬ ‫ناکه‌ین»‪ .‬کاتێ ئه‌مانه‌مان ده‌گوت‬ ‫له‌به‌رامبه‌ریدا شه‌پاڵخه‌یان پیا‬ ‫ده‌کێشاین‪ .‬ئه‌سه‌دیش ده‌یقیڕاند‬ ‫« لێره‌ ژن و پیاو نین‪ ،‬سه‌رباز‬ ‫هه‌ن»‪.‬‬ ‫‪ ...‬عه‌لی عوسمان هێدی هاته‌‬ ‫ژووره‌وه‌‪ .‬چه‌ند هه‌نگاوێک‬ ‫ژووره‌وه‌‬ ‫ده‌هات ‌ه‬ ‫له‌ده‌رگا‬

‫و راوه‌ستا‪ .‬وه‌ک هه‌رکات‬ ‫هه‌ڵیبژاردین‪ «.‬سه‌کینه‌‪ ،‬پۆاڵت‪،‬‬ ‫ئایسه‌ل چوروک کایا‪ ،‬گونول ئاتای‬ ‫ئاماده‌بن‪ ،‬بێنه‌ خواره‌وه‌»‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫ده‌ڵێت و ده‌چێت‪ .‬جارێکی دیکه‌‬ ‫ده‌م و چاوی هه‌مووان ده‌گۆڕێت‪،‬‬ ‫به‌و شێوه‌ی ‌ه له‌چاوه‌ڕوانیدا ده‌مێنین‪،‬‬ ‫عه‌لی عوسمان سه‌ربازی له‌گه‌ڵ‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌موومان به‌ ریزێکی‬ ‫حه‌ڵقه‌یی دا راوه‌ستاوین‪ .‬دواتر‬ ‫حه‌ڵقه‌که‌ بچووک ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌رکه‌س به‌ره‌و رووی ئێمه‌‬ ‫دێت‪ .‬پرسی«چی بوو‪ ،‬بۆ کوێتان‬ ‫ده‌به‌ن؟» تێکه‌ڵی یه‌ک ده‌بن‪.‬‬ ‫کاتێ وتی «ئاماده‌ بن» وتمان‬ ‫شته‌کانیشمان کۆ ده‌که‌ینه‌وه‌‪ .‬ئایسه‌ل‬ ‫ده‌ڵێت‪«:‬کاتێ وتی ئاماده‌بن من وام‬ ‫ده‌زانی جارێکی دیکه‌ فه‌القه‌مان‬ ‫ده‌که‌ن»‪ .‬وایه‌‪ ،‬جاری پێشوو بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌ڤااڵن چاوترسێن بکه‌ن‬ ‫ئێمه‌یان ل ‌ه ناوه‌ڕاستی هه‌ڤااڵندا‬ ‫فه‌القه‌ کرد و دایانناین‪ .‬ئه‌م جاره‌‬

‫تاکتیک نه‌رم ببو‪.‬‬ ‫به‌اڵم نا‪ ،‬هه‌ندێک شتی جیاواز‬ ‫هه‌بوو‪ .‬ل ‌ه سه‌ربازه‌کان بپرسین‬ ‫پێمان ناڵێن؟ گوڵته‌ن(کشاناک)‬ ‫ده‌چێت بۆ الی گاردیانه‌ک ‌ه و‬ ‫پرسیار ده‌کات‪«:‬هه‌ڤااڵن جله‌کانیان‬ ‫کۆ بکه‌نه‌وه‌؟»سه‌رباز له‌ وه‌اڵمدا‬ ‫ده‌ڵێت‪«:‬قۆمیتان چیی گووتووه‌‬ ‫ئه‌وه‌ بکه‌ن‪ .‬بچن ‌ه خواره‌وه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها‬ ‫کردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌رگاکه‌م‬ ‫پێخه‌فیان لێ که‌مه‌!» تێگه‌یشتین که‌‬ ‫ناچین بۆ جێگایه‌کی دوور‪ ،‬ناچینه‌‬ ‫زیندان ‌ه تاک ‌ه که‌سییه‌که‌ی به‌شی‬ ‫خۆیشمان‪ ،‬به‌ندی خواره‌وه‌‪ .‬دیسان‬ ‫گۆشه‌گیریمان به‌سه‌ر ده‌سه‌پێنن‪،‬‬ ‫به‌اڵم بۆچی‪ ،‬چی بووه‌؟‬ ‫ئه‌گه‌ر پرسیارم لێ بکرێت‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌ی هه‌ر ‌ه نه‌فره‌تی‬ ‫چییه‌‪ ،‬ده‌ڵێم نادیاری دۆخ! به‌ڵێ‬ ‫نادیاری دۆخ‪......‬نادیاری دۆخ‪....‬‬ ‫نادیاری دۆخ‪ .‬شیمانه‌کان زۆر‬ ‫ئه‌نجامیان به‌ده‌سته‌و ‌ه نه‌ده‌دا‪ .‬له‌‬

‫‪25‬‬

‫لێکۆڵین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫هه‌مان به‌ندیخانه‌دا به‌اڵم گۆشه‌گیر‬ ‫کرابووین‪ ،‬زۆرین ‌ه نه‌مانده‌زانی‬ ‫چی رووده‌دات‪ .‬ئه‌وه‌ی که‌‬ ‫ده‌مانزانی هه‌ر ئه‌وه‌ند ‌ه بوو که‌ له‌‬ ‫به‌نده‌کانی دیکه‌وه‌ بیستبوومان‪.‬‬ ‫‪ ...‬خاتر ل ‌ه هه‌ڤااڵن ده‌خوازین‪.‬‬ ‫هه‌مووکه‌سمان له‌ باوه‌ش ده‌گرت و‬ ‫ماچمان ده‌کرد‪ .‬هه‌ندێکیان ده‌گرین‪.‬‬ ‫کاتێ‬ ‫زه‌حمه‌ته‌کاندا‪،‬‬ ‫له‌کاته‌‬ ‫دووژمن هێرش ده‌کات‪ ،‬یه‌کێتی‬ ‫گرینگه‌‪ .‬له‌ مه‌ترسیه‌کاندا فره‌زانیی‬ ‫خۆ لێ الدان دۆخێکی زۆر ناله‌بار‬ ‫دروست ده‌کات‪ .‬هه‌ست کردن‬ ‫به‌م ‌ه گرینگه‌‪ .‬هه‌موو شت له‌ نێو‬ ‫ئه‌م چواردیوارییه‌دا نه‌ده‌مایه‌وه‌‪،‬‬ ‫نامێنێته‌وه‌‪ .‬کات رانه‌وه‌ستابوو‪،‬‬ ‫ژیان به‌رده‌وام بوو‪ .‬ئه‌و پێواژۆ‬ ‫هه‌ندێک که‌سی له‌گه‌ڵ خۆی هێڕا‪،‬‬ ‫هه‌ندێک که‌سی باڵوه‌ پێکرد و‬ ‫هه‌ندێک که‌سی به‌زۆر به‌دوای‬ ‫خۆیدا راکێشا‪ .‬یه‌کیش ئه‌وانه‌ی‬ ‫که‌ له‌گه‌ڵ کات رایانده‌کرد یان‬ ‫ب ‌ه هه‌مان هه‌ستان‪ ،‬ب ‌ه هه‌مان‬ ‫ئاگری‬ ‫به‌هه‌مان‬ ‫‪ 26‬باوه‌ڕیان‪،‬‬ ‫دڵیانه‌وه‌‪ ،‬به‌ که‌وتن و هه‌ستانیشه‌وه‌‬ ‫بێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ ره‌شه‌بایان یه‌کتریان‬ ‫ل ‌ه دڵه‌وه‌ ل ‌ه ئامێز گرتبوو‪ .‬ئه‌م‬ ‫جیاکردنه‌وه‌ی ‌ه زۆر گرینگ بوو‪.‬‬ ‫پێویست ‌ه ئێمه‌ مژاره‌کان تێکه‌ڵ‬ ‫نه‌که‌ین‪ ».‬مانگ به‌رده‌وام له‌ژێر‬ ‫هه‌ور نامێنێت‪ ».‬ئه‌م وته‌یه‌ زۆر‬ ‫راست بوو‪ .‬ترس ‌ه شاراوه‌کان‪،‬‬ ‫هه‌ست ‌ه شاراوه‌کان‪ ،‬خواسته‌‬ ‫شاراوه‌کان‪ ،‬ژیانه‌ شاراوه‌کان له‌‬ ‫شۆڕشگێڕیدا نه‌بوون‪ .‬سروشتی‬ ‫شۆڕشگێڕی شاراوه‌نه‌بوو‪ ،‬ساد ‌ه له‌‬ ‫به‌رچاوان بوون‪.‬‬ ‫هۆکاره‌که‌یشی‬ ‫هه‌رچه‌نده‌‬ ‫نه‌زانین به‌اڵم ده‌توانین بڵه‌ین‬

‫گۆشه‌گیریه‌که‌مان باش تێپه‌ڕاند‪.‬‬ ‫هه‌رشتێک ک ‌ه دووژمن ته‌دبیری‬ ‫ده‌گرت له‌به‌رامبه‌ری یان به‌‬ ‫خه‌ته‌ری ده‌یبینی الی ئێمه‌‬ ‫گۆڕانکاری و الیه‌نێکی باش بوو‪.‬‬ ‫ئه‌و سزایه‌ی دووژمن بۆ ئێمه‌‬ ‫مۆراڵ بوو‪ ،‬ب ‌ه خۆباوه‌ڕیمان زۆر‬ ‫ده‌بوو‪ .‬کاتێ خۆمان له‌ دۆخێکدا‬ ‫ده‌بینی که‌ کێشه‌ بۆ دووژمن‬ ‫دروست ده‌که‌ین و مژووڵی‬ ‫ده‌که‌ین ئه‌وه‌ حه‌ز و خۆشحاڵییه‌کی‬ ‫به‌هێزی پێ ده‌داین‪ .‬تێکۆشان‬ ‫هه‌ستی خۆڕاگری به‌هێز ده‌کرد‪.‬‬ ‫شه‌ڕ ئه‌م ‌ه نه‌بوو؟ بگر ‌ه ئه‌م شه‌ڕه‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ڤااڵن به‌ رێکخستن کراو‬ ‫و له‌ نێو پێوه‌ندییه‌کی سیسته‌ماتیک‬ ‫بووایه‌ بێگومان خۆشی‪ ،‬روومه‌ت‬ ‫و ب ‌ه خۆباوه‌ڕییه‌کی زیاتری‬ ‫ده‌بوو‪ .‬کاتێ له‌سه‌ر ئه‌وان قسه‌مان‬ ‫ده‌کرد ئاخ و ئازاره‌کان گه‌وره‌‬ ‫ده‌بوون‪ .‬ته‌نانه‌ت شه‌هید بوونی‬ ‫مه‌زڵوممان چه‌نده‌ دره‌نگ بیست‪.‬‬ ‫چاالکی چوارانیشمان دره‌نگ‬ ‫بیست‪ .‬ته‌نها بیستبوومان هه‌ندێک‬ ‫شت روویانداوه‌ هه‌ر ئه‌وه‌نده‌‪ .‬له‌‬ ‫کۆبوونه‌وه‌کانی دادگادا بیستبوومان‬ ‫چاالکی هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و روونکردنه‌وه‌ی‬ ‫کۆبونه‌وه‌که‌ی بۆزۆڤای شاری‬ ‫ئورفا بوو به‌ جه‌ساره‌ت و هیوایه‌ک‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ڤااڵن باشتر بتوانن‬ ‫دۆخی نێو گرتووخان ‌ه بێننه‌ زمان‬ ‫و له‌ رێگای رێکخستندا ئه‌وه‌ی‬ ‫پێویست ‌ه خۆیان بۆ پێکهێنانی ئاماده‌‬ ‫ببینن‪.‬‬ ‫‪...‬دیسان ده‌مانه‌وه‌ێ ئه‌وه‌ی که‌‬ ‫ل ‌ه ده‌وروبه‌رماندا روو ده‌دات‬ ‫به‌ شێوه‌یه‌کی ئارامتر دانیشین و‬ ‫شیکاری بۆ بکه‌ین‪ .‬سه‌ره‌تا گوێ له‌‬ ‫ده‌وروبه‌رمان ده‌گرین‪ .‬ب ‌ه درێژایی‬

‫شه‌پاڵخه‌یان‬ ‫پیا ده‌کێشاین‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌دیش ده‌یقیڕاند‪:‬‬ ‫لێر ‌ه ژن و پیاو نین‬ ‫سه‌رباز هه‌ن‬ ‫کات گوێمان له‌ رێڕه‌وه‌کان و ب ‌ه‬ ‫دیواره‌کانه‌وه‌یه‌ و گوێ له‌ده‌نگه‌کان‬ ‫ده‌گرین و ده‌مانه‌وێت شتێک‬ ‫تێبگه‌ین‪ .‬نهۆمی ژێره‌و ‌ه له‌م‬ ‫بوواره‌نه‌دا زیاد له‌ ئاستی خۆی‬ ‫ده‌نگ ده‌گرێت‪ .‬هه‌موو ده‌نگه‌‬ ‫ده‌نگه‌ ده‌هات ‌ه ئه‌وێ ته‌نانه‌ت ده‌نگی‬ ‫به‌ندی هه‌ره‌ دووریش ده‌هاته‌‬ ‫ئه‌وێوه‌‪ .‬به‌اڵم هه‌مووی تێکه‌ڵی‬ ‫یه‌ک ده‌بوون و شتێک به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫تێنه‌ده‌گه‌شتین‪.‬‬ ‫‪ ...‬کاتی ناوبڕ‪ ،‬هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫کاتێک بوو که‌ مرۆڤ زیاتر‬ ‫ده‌یتوانی سه‌ربه‌ست بجوڵێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌نده‌کان ک ‌ه په‌نجه‌ره‌ی داخراو‬ ‫و ته‌لبه‌ند کراویان بوو‪ ،‬ده‌رگای‬ ‫ئاسنی گه‌وره‌‪ ،‬قه‌اڵیه‌کی ئاسنی‬ ‫گه‌وره‌‪ ،‬ته‌ختی خه‌وی ئاسن‪،‬‬ ‫خشته‌ی ئاسن‪ ،‬هه‌موو شت ببو‬ ‫به‌ ئاسن و چیمه‌نتۆ‪ .‬به‌رده‌وام له‌‬ ‫شوێنێکی وه‌هادا مانه‌وه‌‪ ،‬قه‌ره‌باڵخ‪،‬‬

‫لێکۆڵین‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫به‌نده‌کان ک ‌ه په‌نجه‌ره‌ی داخراو و ته‌لبه‌ند کراویان بوو‪ ،‬ده‌رگای ئاسنی گه‌وره‌‪،‬‬ ‫قه‌اڵیه‌کی ئاسنی گه‌وره‌‪ ،‬ته‌ختی خه‌وی ئاسن‪ ،‬خشته‌ی ئاسن‪ ،‬هه‌موو شت ببو‬ ‫‪27‬‬ ‫ب ‌ه ئاسن و چیمه‌نتۆ‬ ‫ده‌نگی زۆر‪ ،‬یان له‌ نێو بێ‬ ‫ده‌نگییه‌کدا مانه‌وه‌ که‌ په‌نجه‌ره‌کانی‬ ‫ته‌نها ئاسمانی لێو ‌ه دیار بوون‪،‬‬ ‫هاتن ‌ه ده‌ره‌وه‌ له‌ ناوبه‌ره‌کاندا زۆر‬ ‫جیاواز بوو‪ .‬کاتی پیاسه‌ کردن‬ ‫به‌ته‌نیا بیر کردنه‌و ‌ه یان ب ‌ه کۆمه‌ڵ‪،‬‬ ‫بێ خۆڵیش بێت رێگ ‌ه رۆیشتن‬ ‫به‌سه‌ر ئه‌و زه‌مینه‌دا ک ‌ه خۆر‪ ،‬باران‬ ‫و به‌فر ده‌که‌وێت ‌ه سه‌ری‪ ،‬جوان و‬ ‫خۆش بوو‪ .‬ئه‌و ‌ه ئه‌گه‌ر له‌ ژێر‬ ‫باران دا بوایه‌‪ ،‬خۆشتریش ده‌بوو‪.‬‬ ‫به‌س هه‌ندێک کات ئه‌م ناوبڕانه‌ له‌‬ ‫هه‌تاودا‪ ،‬باراندا‪ ،‬به‌فردا‪ ،‬سه‌رما و‬ ‫گه‌رمادا وه‌ک ده‌زگایه‌کى ئه‌شکه‌نجه‌‬ ‫بوو‪ .‬به‌ درێژایی کاتژمێره‌کان‬ ‫ب ‌ه پێی پێخاوس‪ ،‬له‌ ژێر هه‌تاودا‬ ‫مانه‌وه‌؛ ب ‌ه درێژایی کاتژمێر له‌‬ ‫سه‌رمای وه‌ک سه‌هۆڵدا«له‌ سه‌ره‌ی‬ ‫فه‌القه‌»دا‪ ،‬ب ‌ه درێژایی چیمه‌نتۆکه‌‬ ‫ل ‌ه ژێر به‌فر و باراندا راده‌وه‌ستاین‪.‬‬ ‫هه‌ڤاڵی پیاو ب ‌ه بێ جل راده‌وه‌ستان‪.‬‬

‫ئه‌و هاوارانه‌ هیچ کات له‌گوێمان‬ ‫ده‌رناکه‌وێ‪ .‬دیسان سینه‌خێزیان‬ ‫پێ ده‌کردن ل ‌ه سه‌ر ئه‌و چیمه‌نتۆیه‌‪.‬‬ ‫هه‌تا پشتێن ل ‌ه نێو پیساودا به‌‬ ‫رێگه‌دا رۆشتن و له‌و حاڵه‌دا سرود‬ ‫وتنه‌وه‌‪ ...‬دانیشتن‪ ...‬له‌ نێو پیسی‪،‬‬ ‫دڕکی ئاسنی و شفره‌دا مه‌له‌وانی‬ ‫کردن‪...‬ل ‌ه نێو ئه‌و ئاوه‌دا جوڵه‌ی‬ ‫جۆراوجۆر پێکردن‪ ،‬به‌ گۆڕینی‬ ‫سرووده‌کان وتنه‌وه‌ی سروده‌‬ ‫شۆڕشگێڕییه‌کان و له‌ ناوبه‌یندا‬ ‫وتنی قسه‌ی ناشیرین‪...‬هه‌موو‬ ‫ئه‌مانه‌ش له‌ نێو وشه‌ی«ناوبڕ»دا‬ ‫خۆی حه‌شار دابوو‪ .‬هێشتا شتی‬ ‫زیاتر هه‌ن؛ هه‌ڵپه‌ڕکێ‪ ،‬شه‌ڕه‌‬ ‫به‌فر کردن‪...‬ئه‌و سه‌وزانه‌ی له‌‬ ‫نێو چیمه‌نتۆکه‌دا ده‌ڕوان و ده‌هاتنه‌‬ ‫ده‌ره‌و ‌ه به‌و خۆشیانه‌شه‌و ‌ه ژیان‬ ‫هه‌بوو‪ .‬ل ‌ه شتی ناشیریندا جوانی‬ ‫بینینه‌وه‌‪ ،‬به‌ دڵنیاییه‌وه‌ و ل ‌ه عینادی‬ ‫ئه‌وانه‌دا هه‌موو ئه‌مان ‌ه گه‌یاندن به‌‬

‫ژیان‪ ،‬ئه‌مانه‌ هه‌مووی ده‌که‌وته‌‬ ‫چوارچێوه‌ی ناوبڕه‌کانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێمه‌یان نه‌ده‌برد ‌ه ناوبه‌ره‌کان‪.‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی گۆشه‌گیرییان به‌سه‌ردا‬ ‫سه‌پێنرابوو نه‌ده‌بران‪ .‬هه‌ڤااڵنیشیان‬ ‫به‌رده‌وام نه‌ده‌برد‪ ،‬ب ‌ه گوێره‌ی‬ ‫کاتژمێران ده‌یانبردن‪ .‬له‌گه‌ڵ ئێمه‌‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌یان ده‌کردن‪ .‬کاتێ‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌کان زیاد ده‌بوون‪ ،‬ئه‌م‬ ‫رێگری و سزادانان ‌ه نه‌بوو چونکه‌‬ ‫ئێدی گرینگیش نه‌بوون‪ .‬وا دیاره‌‬ ‫ل ‌ه هه‌وای ده‌ره‌وه‌دا شه‌پاڵخ ‌ه لێدان‬ ‫خۆشییه‌کی جیاوازی هه‌بوو‪.‬‬ ‫زۆرجار ئه‌سه‌د ل ‌ه به‌نده‌که‌ی‬ ‫جۆره‌‬ ‫ئه‌م‬ ‫به‌رامبه‌رمانه‌و ‌ه‬ ‫مه‌نزه‌رانه‌ی چاودێری ده‌کرد‪.‬‬ ‫‪ ...‬چاودێرییه‌کی درێژ‪ ،‬دوای‬ ‫سه‌یر کردنێکی درێژخایه‌ن له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌کێک نیگاکانمان یه‌کی ده‌گرت‪.‬‬ ‫خۆشحاڵ ده‌بم‪ ،‬ده‌ڵیم ته‌واو ‌ه یه‌کێک‬ ‫ئێمه‌ی بینی‪ .‬یه‌کیش ل ‌ه کاتێکی به‌م‬

‫لێکۆڵین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫شێوه‌یه‌دا‪ ،‬دیار بوو گاردیانه‌کان ل ‌ه‬ ‫نێو خۆیاندا فر ‌ه بێژییان ده‌کرد‪«.‬له‌‬ ‫به‌ندی ژناندا ‪ 3‬که‌س گۆشه‌گیر‬ ‫کران» ئه‌مه‌یان بگوتا ته‌واو بوو‪،‬‬ ‫تێده‌گه‌یشتن و شیمانه‌یان ده‌کرد که‌‬ ‫کێن‪ .‬ب ‌ه ئیشار ‌ه پرسیان لێده‌که‌م‪،‬‬ ‫چونک ‌ه ده‌مانه‌وه‌ی تێبگه‌ین له‌‬ ‫به‌ندیخانه‌دا شتی جیاواز هه‌یه‌‪.‬‬ ‫زۆرێک ئیشاره‌تان ده‌که‌م‪ ،‬به‌ده‌ستی‬ ‫پێم ده‌ڵێت‪ ،‬تیناگه‌م‪ .‬له‌ کۆتاییدا‬ ‫پارچه‌یه‌ک نانم گرت به‌ده‌سمه‌وه‌‬ ‫و دواتر ب ‌ه ده‌ستم ده‌مم داده‌خست‪.‬‬ ‫نان نه‌خواردن به‌ واتای مان گرتن‬ ‫له‌ خواردن بوو‪ .‬پرسیاره‌م ده‌کرد‬ ‫ئایا شتی وه‌ک ئێشک گرتن له‌‬ ‫خواردن‪ ،‬رۆژوی مردن و شتی به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌م ده‌پرسی‪ ،‬ب ‌ه ده‌ستم هه‌ندێک‬ ‫ئیشاره‌تم ده‌کرد به‌اڵم تێنه‌ده‌گه‌یشت‪.‬‬ ‫ئایا وا تێده‌گه‌یشت ک ‌ه له‌م بوواره‌دا‬ ‫دۆخی خۆیان ده‌پرسم یان ده‌ڵێم‬ ‫ئێم ‌ه ئێشکمان ل ‌ه خواردن گرتووه‌؟‬ ‫ب ‌ه درێژایی رۆژان به‌م شێوه‌یه‌ له‌‬ ‫دووره‌وه‌ به‌ گوێره‌ی خۆمان له‌سه‌ر‬ ‫‪ 28‬ئه‌و ئیشاره‌ته‌ واتادارانه‌ شرۆڤه‌مان‬ ‫کرد‪ .‬خودایه‌‪ ،‬ئه‌و ‌ه چ سه‌برێک‬ ‫بوو!‬ ‫له‌ دیواری به‌نده‌که‌ی الی خۆمانمان‬ ‫ده‌دا‪ .‬هه‌ندێک جار ده‌ڵێین«هه‌ڤااڵن‪،‬‬ ‫وه‌اڵم بده‌ن‪ ،‬ئێمه‌ فاڵن فاڵن که‌سین‪،‬‬ ‫گۆشه‌گیر کراوین‪ .‬ب ‌ه گشتی شتێک‬ ‫هه‌یه‌؟» وه‌اڵم نه‌ده‌هات‪ .‬ته‌نها‬ ‫وه‌اڵمی لێدانه‌کامانیان ده‌داوه‌ و‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌نده‌‪ .‬هه‌ندێک جار له‌‬ ‫تووڕه‌بووندا دوژێنم ده‌دا‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌‬ ‫ترس نابێت ئیتر! ئه‌وان بپرسن کێ‬ ‫ده‌زانی ل ‌ه خۆشیان چیمان لێ دێت‬ ‫ئێمه‌‪.‬‬ ‫رۆژ تێده‌په‌ڕی‪ .‬له‌گه‌ڵ ژووره‌وه‌‬ ‫به‌نۆت پێوه‌ندیمان هه‌یه‌‪ .‬هه‌واڵی‬

‫نوێ شتێک نابێت‪ .‬بێده‌نگی‬ ‫نه‌فره‌تی‪ ،‬له‌عنه‌تی خوای لێبێت‬ ‫چاوه‌ڕوانی چه‌ند ‌ه ناخۆشه‌‪.‬‬ ‫رۆژێک له‌ نێو چاوه‌ڕوانییه‌کی به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌دا ل ‌ه بڵندگۆوه‌ ده‌نگ ده‌هات‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌کی درێژ بوو بڵندگۆ ب ‌ه کار‬ ‫نه‌هێنرابوو‪ ،‬ئه‌وه‌ی سه‌ره‌وه‌مان‬ ‫خراپ کردبوو‪ .‬ئه‌وه‌ی ژێره‌و ‌ه ئیش‬ ‫ده‌کات‪ .‬تاقی ده‌که‌نه‌وه‌‪ .‬بڵندگۆى‬ ‫هه‌موو به‌نده‌کان کۆنترۆڵ ده‌کرا‪،‬‬ ‫ل ‌ه راکه‌راکه‌ی سه‌ربازه‌کانه‌و ‌ه ئه‌مه‌‬ ‫تێگه‌یشتین‪ .‬سه‌رباز ل ‌ه رێڕه‌وه‌که‌دا‬ ‫کۆنترۆڵ‬ ‫ئێمه‌شی‬ ‫ئه‌وه‌ی‬ ‫کرد‪ .‬ئه‌سه‌د‪ ،‬ب ‌ه وته‌ی«ساڵو‬ ‫منااڵن»ده‌ست پێ ده‌کات‪« ،‬من‬ ‫به‌رپرسی ئه‌منیه‌تی ناوخۆتانم‪.‬‬ ‫روونکردنه‌وه‌ی گرینگمان ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و چه‌ند که‌ر کوڕی که‌ر ‌ه وایان‬ ‫ده‌زانی شتێک ده‌که‌ن‪ .‬له‌ دادگادا‬ ‫هه‌ستان له‌ روونکردنه‌وه‌یان دا‬ ‫که‌(خۆمان ده‌کوژین)و ناوی‬ ‫ئه‌مه‌یشیان کرد به‌ رۆژوی مردن‪.‬‬ ‫هه‌ندێک که‌سیشیان هه‌ڵخڵه‌تاند‪.‬‬ ‫ئێستاش ب ‌ه ته‌نیا مانه‌وه‌‪ .‬خواردن‬ ‫ده‌خۆن‪ ،‬ئه‌مان ‌ه مێشکی چۆله‌که‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬که‌مال پیر شاراوه‌ مشک‬ ‫ده‌خوات‪ .‬ئه‌وان خۆڕاگری ده‌که‌ن‬ ‫یان ب ‌ه شاراوه‌یی خواردن ده‌خۆن‪.‬‬ ‫سه‌یری بکه‌ن ئێستا یه‌کێک‬ ‫له‌وانه‌ی ک ‌ه ل ‌ه نێو ئه‌و گروپه‌دا‬ ‫بوو ‌ه و خڵه‌تێنراوه‌ قس ‌ه ده‌کات‪.‬‬ ‫ئه‌و فه‌قیره‌یان هه‌ڵخه‌ڵه‌تاند‪ .‬ئێستا‬ ‫خواردن ده‌خوات‪ ،‬ئیدی عاقڵ بووه‌‪.‬‬ ‫ئێره‌ گرتوخانه‌یه‌‪ ،‬لێره‌دا یاسا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫رێسا هه‌یه‌‪ .‬ئه‌وه‌ی له‌م چوارچێوه‌یه‌‬ ‫ده‌رکه‌وێ ده‌یتۆپێنم‪ .‬سه‌یرکه‌ن‬ ‫ئه‌وانه‌ ده‌تۆپن‪ .‬ل ‌ه به‌ندیخانه‌دا نازانم‬ ‫چی هه‌یه‌‪ ،‬شتی وا هه‌یه‌؟ نه‌خێر‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ له‌ده‌ستم رزگاریان نابێ»‪.‬‬

‫هه‌ندێک کات ئه‌م‬ ‫ناوبڕانه‌ له‌ هه‌تاودا‪،‬‬ ‫باراندا‪ ،‬به‌فردا‪ ،‬سه‌رما و‬ ‫گه‌رمادا وه‌ک ده‌زگایه‌کى‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌ بوو‬ ‫ئه‌مانه‌ی ووت و دوای ئه‌و عه‌لی‬ ‫کڵچ قسه‌ی کرد‪ .‬ب ‌ه ناساندنی خۆی‬ ‫ده‌ست پێ ده‌کات‪:‬‬ ‫«ناوم عه‌لی کڵچه‌‪ ،‬خه‌ڵکی‬ ‫ئه‌و‬ ‫ئه‌وان‬ ‫سیڤه‌ره‌کم‪...‬‬ ‫کاتیش ویستیان بمانخڵه‌تێنن‪.‬‬ ‫ووتیان(تێکۆشانی حیلوان و‬ ‫سیڤه‌ره‌ک)‪ ،‬وتیان(بوجاک)که‌کان‪.‬‬ ‫ئێمه‌ش گه‌نج بووین‪ ،‬جاحێڵ بووین‬ ‫کاریگه‌ری تێکردین‪ .‬فه‌رمانیان‬ ‫پێداین و تاوانی گرانیان پێ‬ ‫کردین‪ .‬خۆیان هیچیان نه‌کرد‪.‬‬ ‫وتیان(بنه‌ماڵه‌ی بوجاک خراپ‬ ‫سه‌یری ناموسمان ده‌که‌ن‪ ،‬ژن و‬ ‫کچان ده‌به‌نه‌ چۆڵ و چیا)‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خۆیشیان ژن و کچیان برده‌ چیاکان‪.‬‬ ‫خۆیان ده‌ستیان به‌سه‌ر ماڵی خه‌ڵکدا‬ ‫گرت‪ .‬من ل ‌ه دادگا وتم په‌شیمانم‪.‬‬ ‫له‌کاتێکدا تێگه‌یشتبووم که‌ هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئێستاش خواردن ده‌خۆم‪ .‬بانگه‌وازی‬ ‫من ئه‌وه‌ی ‌ه هیچکه‌س باوه‌ڕ به‌وانه‌‬ ‫نه‌کات‪ ،‬شێتی نه‌کات» و شتی به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ى وت‪ .‬ده‌نگی هه‌ندێک‬

‫لێکۆڵین‬

‫ل ‌ه نێو پیسی‪ ،‬دڕکی‬ ‫ئاسنی و شفره‌دا‬ ‫مه‌له‌وانی کردن‪...‬ل ‌ه‬ ‫نێو ئه‌و ئاوه‌دا جوڵه‌ی‬ ‫جۆراوجۆر پێکردن‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫گۆڕینی سرووده‌کان‬ ‫وتنه‌وه‌ی سرود ‌ه‬ ‫شۆڕشگێڕییه‌کان‬ ‫قه‌ره‌باڵخ دێت‪ ،‬راکه‌ راکه‌‪ ،‬هاواری‬ ‫خۆشحاڵی دێت‪»:‬به‌راستی وایه‌؟‪...‬‬ ‫کێ گوتی؟‪...‬رۆژوی مردن؟‪...‬‬ ‫ئه‌مجار ‌ه ئێمه‌ش به‌دار ده‌بین‪....‬‬ ‫عه‌لی؟ خوا غه‌زه‌بی لێ بگرێت!‬ ‫میکرۆب!‪ »...‬زیاتر له‌ هه‌مووی‬ ‫«که‌زبان»توڕ ‌ه ببو‪«،‬په‌که‌ک ‌ه ژنان‬ ‫و کچانی هه‌ڵگرت بردی ‌ه چیاکان‬ ‫یان بوجاک؟ نه‌فس نزم‪ ،‬وا ده‌زانێ‬ ‫ک ‌ه ئه‌مانه‌ی وت نه‌جاتی ده‌بێت؟»‬ ‫ئه‌م ده‌نگان ‌ه وه‌ک خۆی دێته‌ نهۆمی‬ ‫خواره‌وه‌‪ .‬په‌نجه‌ره‌کان کراوه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌نگ زۆره‌‪ ،‬پێیان نه‌زانیوه‌‪.‬‬ ‫له‌ نامه‌که‌دا«ئێمه‌ ئاماده‌کاری‬ ‫ده‌که‌ین‪ .‬دۆخی عه‌لی بۆ هه‌ڤااڵن‬ ‫باس کرابو‪ .‬کێ به‌شدار ده‌بێت دواتر‬ ‫دیاری ده‌که‌ین‪ .‬ده‌توانێت وه‌ک دو‬ ‫گروپ بێت‪ .‬به‌اڵم ئایسه‌ل نه‌خۆشه‌‬ ‫وا ده‌فکرین ئه‌و ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫جار ده‌پچڕێ‪ ،‬ناتوانێ رێک قس ‌ه‬ ‫بکات‪ .‬ئاشکرای ‌ه ک ‌ه ئه‌م قسه‌یه‌ی‬ ‫پێ له‌به‌ر کراوه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه ل ‌ه رووی‬ ‫ده‌یخوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫نووسراوه‌یشه‌وه‌‬ ‫نه‌فس نزم! تۆ هه‌رچی بێژی له‌‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌ نه‌جاتت نابێت‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌و شێوه‌ی ‌ه خیانه‌ت ده‌که‌ی‪ ،‬بۆ‬ ‫به‌شداری رۆژوی مردن ده‌بی؟‬ ‫واز له‌ قسه‌کان بێنین ئێستا‪.‬‬ ‫باوه‌شمان به‌یه‌کدا کردووه‌‪ ،‬له‌‬ ‫خۆشیان ده‌گرین‪ .‬که‌وایه‌ چاالکی‬ ‫هه‌بوو‪ .‬ئه‌سه‌د ئۆکتای چ کارێکى‬ ‫باشی کرد‪ .‬ل ‌ه پێواژۆی زینداندا‬ ‫ته‌نها شتێک ک ‌ه ده‌توانین ناوی‬ ‫بنه‌ین باش له‌ کرده‌وه‌کانیدا‬ ‫ئه‌مه‌ بوو؛ ئێمه‌ی له‌ چاوه‌ڕوانی‬ ‫رزگار کردبوو‪ .‬چاوه‌ڕوانییه‌کی‬ ‫جه‌رگبڕ بوو‪ .‬چه‌ندمین رۆژ بوو؟‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ نوێیه‌‪ .‬ده‌مانه‌وی ئه‌و‬ ‫گروپانه‌ی که‌ نۆره‌ی مه‌حکه‌مه‌یان‬ ‫هه‌بوو بێنینه‌و ‌ه بیر خۆمان‪ .‬به‌‬ ‫دڵنیاییه‌و ‌ه له‌ کۆبوونه‌وه‌ی دۆزه‌‬ ‫سه‌ره‌کییه‌کاندا رایانگه‌یاندبوو‪.‬‬ ‫«ئامه‌د»‬ ‫گروپی‬ ‫ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌رکه‌وتایه‌ته‌ لێپرسین‪ ،‬ئه‌وا ئایسه‌ل‬ ‫و ئه‌وانیش ده‌رده‌که‌وتن‪« .‬ماردین»‬ ‫و «روحا» هه‌بوو‪ .‬گروپی هه‌ره‌‬ ‫زۆر»رحا»بوو‪ .‬بێ راوه‌ستان نامه‌‬ ‫ده‌نێرین ‌ه سه‌ره‌وه‌‪ .‬ناوبر بێ ده‌نگ‬ ‫بوو‪ ،‬له‌و کاته‌وه‌ی ئێم ‌ه هاتووینه‌ته‌‬ ‫خواره‌و ‌ه هه‌ڤااڵن زۆر ده‌رناکه‌ونه‌‬ ‫ناوبه‌ر‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌ کاته‌کانی‬ ‫خۆیاندا ده‌رناکه‌ون‪ .‬ئه‌وه‌ی که‌‬ ‫ئێم ‌ه به‌رده‌وام له‌ ژووره‌وه‌ین‬ ‫کاریگه‌ر بوون‪ ،‬ده‌یانه‌وێ هه‌مان‬ ‫شت له‌گه‌ڵ ئێم ‌ه به‌ش بکه‌ن‪ .‬فادیمه‌‬ ‫بانگ ده‌که‌ین و نۆته‌که‌ی بۆ فڕی‬ ‫ده‌ده‌ین ب ‌ه قسه‌ش پێی ده‌ڵێین‪ .‬فادیمه‌‬ ‫ل ‌ه خۆشیاندا هاوار ده‌کات‪ .‬دوای‬ ‫چه‌ند چرکه‌ له‌ ژووره‌و ‌ه ده‌نگی‬

‫راگرین‪ .‬فادیما‪ ،‬گولته‌ن‪ ،‬جاهیده‌‪،‬‬ ‫ئه‌مانه‌ ده‌بن‪ .‬هێشتا له‌سه‌ر جاهیده‌‬ ‫موناقش ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ب ‌ه ته‌واوی بڕیار‬ ‫نه‌دراوه‌‪ ،‬به‌ووتن ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم هه‌م‬ ‫ره‌زا هه‌م گونول ل ‌ه نێوی دا ده‌بن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌زار به‌مان ‌ه زیاد بکه‌ین‪...‬‬ ‫ده‌بێت؟ ئه‌م مژاره‌ش ناکه‌ین ‌ه بڕیار‪.‬‬ ‫به‌س پێویست ‌ه که‌سه‌کان زۆر نه‌بن»‬ ‫ئه‌مانه‌یان بۆ ده‌نووسین‪ .‬سه‌ره‌ڕای‬ ‫ناڕه‌زایه‌تیه‌کانی ئایسه‌ل ئێم ‌ه ده‌ڵێین‬ ‫به‌ هۆی نه‌خۆشیه‌که‌یه‌وه‌ نابێت‬ ‫به‌شدار بێت‪.‬‬ ‫ئه‌م بڕیاره‌‪ ،‬له‌م بوواره‌دا‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵوێستی دیار‬ ‫زیندوو بوونێک ده‌به‌خشێت‪ .‬ئایا ئه‌م‬ ‫چاالکییه‌ بێ هێزییه‌کانی پێواژۆی‬ ‫رابووردوو قه‌ره‌بوو ده‌کاته‌وه‌؟ ‪29‬‬ ‫مه‌زڵوممان به‌ ته‌نیا هێشتبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫چوارانمان به‌ ته‌نیا هێشتبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو کات ئازارێکی گه‌وره‌‬ ‫ده‌هات و له‌سه‌ر سینگم داده‌نیشت‪.‬‬ ‫زۆر نامومکین بوو‪ ،‬هه‌ڤااڵن‬ ‫نه‌یانده‌توانی به‌ ئێمه‌ی راگه‌یه‌نن‪،‬‬ ‫به‌نده‌کانیش وه‌ک ئێم ‌ه بوون؟ دیاره‌‬ ‫هیچ کوێیه‌ک له‌ دۆخێک وه‌ک ئه‌و‬ ‫گۆشه‌گیرییه‌ی ئێمه‌دا نه‌بوو‪.‬‬ ‫‪«...‬عه‌لی کڵچ»یش له‌گه‌ڵ هه‌ڤااڵن‬ ‫ده‌مایه‌وه‌‪ ،‬ل ‌ه نێو خۆڕاگری گشتی‬ ‫دابوو‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه رۆژوی مردن‬ ‫دا هه‌ڤااڵنی به‌ته‌نیا هێشته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و که‌سانه‌ی به‌شدار ده‌بن له‌م‬ ‫سۆنگه‌و ‌ه گرینگن‪ ،‬ئه‌مه‌ رۆژوی‬ ‫مردنه‌‪ .‬ئه‌وانه‌ی که‌ ترس و‬ ‫گومانیان هه‌یه‌‪ ،‬دودڵن‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆیان له‌ له‌گه‌ڵ خۆیان یه‌ک‬ ‫الیی نه‌بوونه‌ته‌و ‌ه پێویسته‌ به‌شدار‬ ‫نه‌بن‪ .‬له‌مه‌دا یه‌ک ده‌گرین‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر کۆبوونه‌وه‌ی لێپرسینی‬ ‫من ب ‌ه بنه‌ما وه‌ربگیرێت دره‌نگ‬ ‫ده‌بێت؟ به‌اڵم پێویسته‌ له‌ مه‌حکه‌مه‌‬

‫لێکۆڵین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫رابگه‌یه‌ندرێت و رای گشتی‬ ‫ئاگادار بکرێته‌وه‌‪ ،‬النی که‌م‬ ‫پێویست ‌ه هه‌ڤااڵن ئاگادار بن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر نا ئه‌سه‌د به‌شداری ئێمه‌‬ ‫ب ‌ه هه‌ر شێوازێک بوبێت شاراوه‌‬ ‫ده‌یهێڵێته‌وه‌‪ ،‬نایدرکێنێ‪ .‬به‌ر له‌‬ ‫من گونول هه‌یه‌‪ ،‬گونولیش بۆ ئه‌م‬ ‫کاره‌ هه‌ڵنابژێرین‪ .‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫داواکارییه‌کی هاوبه‌ش بنووسین‬ ‫ده‌توانین پێشکه‌شی بکه‌ین‪ .‬له‌وێدا‬ ‫کێ به‌شدار ببێت دیار ده‌کرێت‪.‬‬ ‫به‌س با گونول ل ‌ه سه‌ره‌ی سه‌ره‌تادا‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬به‌س ده‌توانێ رۆژوی‬ ‫مردن راگه‌یه‌نێت و بڵێت کێ‬ ‫به‌شدار بووه‌‪ .‬یان ئه‌گه‌ر نه‌هێڵن‬ ‫قسه‌ بکات؟ گونول ده‌ڵێت‪ «:‬من‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نم‪ .‬سه‌ره‌یشم نه‌ده‌ن‬ ‫من هه‌ڵده‌ستم قسه‌ ده‌که‌م‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌یخه‌ن ‌ه نێو نووسراوه‌کانی‬ ‫مه‌حکه‌مه‌یشه‌وه‌ دیسان هه‌ڤااڵن‬ ‫گوێیان لێ ده‌بێت»‪.‬‬ ‫ئایا هه‌موو شتێکمان زۆر به‌‬ ‫وردی تاوتوێ ده‌کرد؟ پێویست‬ ‫‪ 30‬بوو له‌ شوێنێکه‌و ‌ه ده‌ستمان پێ‬ ‫بکردبا‪ .‬هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ک ‌ه هه‌ڤااڵن به‌‬ ‫ته‌نیا نه‌هێڵین به‌سه‌‪ .‬دیاره‌ پێویسته‌‬ ‫بێ ده‌نگیش نه‌بین‪ .‬له‌وانه‌یه‌‬ ‫ئه‌سه‌د داواکارییه‌ک ‌ه قه‌بووڵ‬ ‫نه‌کات و گرینگیشی پێ نه‌دات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ناتوانێت به‌رپرسیاری‬ ‫ئه‌مه‌ له‌ ئه‌ستۆ بگرێت‪ .‬پێویسته‌‬ ‫داواکارییه‌کان بنێرێته‌ مه‌حکه‌مه‌‪.‬‬ ‫‪...‬رۆژێک به‌رله‌ دانیشتنه‌که‌ی‬ ‫بۆزۆڤای ئورفا ئێمه‌یان برده‌‬ ‫سه‌ره‌وه‌‪ .‬به‌اڵم هه‌مان رۆژ‬ ‫چاوپێکه‌وتنێکی کورت و سه‌یریان‬ ‫کرد‪ .‬ئایسه‌ل و ل ‌ه گروپه‌کانی دیکه‌‬ ‫هه‌ر یه‌کی و یه‌ک دو که‌سیان بانگ‬ ‫کرد‪ .‬ووتیان‪«:‬چاوپێکه‌وتن هه‌یه‌»‪.‬‬

‫چاوپێکه‌وتنه‌ک ‌ه چه‌ند خوله‌کیشى‬ ‫نه‌برد‪ .‬ئه‌سه‌د چاوپێکه‌وتنی به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی ده‌ترنجاند ‌ه نێو ده‌قه‌یه‌یان‪.‬‬ ‫خۆیشی ئه‌وه‌ند ‌ه له‌ نزیکه‌وه‌ سه‌یر‬ ‫ده‌کات و گوێ ده‌گرێت‪ ،‬که‌می‬ ‫ده‌مێنێت بکه‌وێته‌ نێو ده‌ممانه‌وه‌‪.‬‬ ‫وه‌ک ئه‌شکه‌نجه‌یه‌‪ .‬جارێکیش کاتێ‬ ‫مه‌حکه‌مه‌کان تازه‌ کرابوونه‌وه‌‬ ‫مه‌تینی هێنابوو ‌ه رێڕه‌وه‌که‌‪.‬‬ ‫ئیدعانامه‌یان درابوو‪ .‬تو بڵه‌ی‬ ‫هاتبوو ‌ه نێوان من و مه‌تینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌نها به‌یه‌کترمان وتبوو«باشین»‬ ‫و هه‌روه‌ها من پێم وت‪«:‬دۆخی‬ ‫تۆ باشه‌ ئازاد ده‌بی‪ .‬ئیدعانامه‌یه‌ک‬ ‫ل ‌ه چوارچێوه‌ی هه‌ندێک ئیدعایان‬ ‫ئاماده‌ کراوه‌‪...‬خه‌می منت نه‌بێ‪،‬‬ ‫ساڵو بکه»توانیم ئه‌وه‌ بڵێم‪ .‬ئێمه‌ش‬ ‫له‌وه‌ زیاترمان نه‌ده‌ویست‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ئه‌سه‌د ده‌سووڕاو ‌ه و ده‌هات له‌‬ ‫نێوانماندا راده‌وه‌ستا‪ .‬وای ده‌زانی‬ ‫به‌ چاو ده‌توانین ئیشاره‌ت بکه‌ین‪،‬‬ ‫یان به‌ زانابوون ئه‌مه‌ی ده‌کرد‪.‬‬ ‫جاریک سه‌یری منی ده‌کرد‬ ‫جارێک سه‌یری مه‌تین‪ .‬چه‌نده‌‬ ‫پێکه‌نیناوی ده‌بوو ئه‌وکات‪ .‬ئه‌م‬ ‫جاره‌ش وه‌های کردبوو‪ ،‬نه‌یهێشت‬ ‫قسه‌ بکه‌ین‪.‬‬ ‫کاتێ ئایسه‌ل هه‌ڵگه‌ڕایه‌وه‌« به‌‬ ‫سه‌لیمم وت رۆژوی مردن ده‌ست‬ ‫پێ ده‌که‌م‪ ،‬کاتێک ل ‌ه باوه‌شم گرت‬ ‫به‌ گوێیدا چپاندم‪.‬ئه‌وه‌شى ووت‪«:‬نه‌‬ ‫ئێستا سه‌بر بکه‌ن‪ .‬ئاگادارتان‬ ‫ده‌که‌ینه‌وه‌‪ ».‬کاتی ئه‌مه‌ی گوت‬ ‫من ئیتر توڕه‌ بووم‪ .‬بۆ‪ ،‬به‌اڵم به‌‬ ‫چ مافێک؟ ئه‌مان ‌ه باوه‌ڕیمان پێ‬ ‫ناده‌ن؟ هه‌تا که‌ی چاوه‌ڕوان بین؟‬ ‫ئه‌مانه‌م وت‪ ،‬مۆراڵم ناخۆش بوو‪.‬‬ ‫که‌وایه‌ بۆ ئه‌مه‌ چاوپێکه‌وتنی کرد‬ ‫سه‌لیم؟ ئه‌مان ‌ه شیمانه‌ی ئه‌وه‌یان‬

‫کاتێ ئایسه‌ل‬ ‫هه‌ڵگه‌ڕایه‌وه‌ به‌ سه‌لیمم‬ ‫وت رۆژوی مردن ده‌ست‬ ‫پێ ده‌که‌م کاتێک ل ‌ه‬ ‫باوه‌شم گرت ب ‌ه گوێیدا‬ ‫چپاندم‪.‬ئه‌وه‌شى ووت‪:‬‬ ‫‌ن ‌ه ئێستا سه‌بر بکه‌ن‪.‬‬ ‫ئاگادارتان ده‌که‌ینه‌و ‌ه‬ ‫نه‌ده‌کرد که‌ ئێمه‌ به‌شدار ده‌بین؟‬ ‫ئێمه‌ وامان ده‌زانی سه‌لیم ب ‌ه ناوی‬ ‫هه‌ڤااڵن‪ ،‬ب ‌ه ناوی رێکخستنه‌وه‌‬ ‫قس ‌ه ده‌کات‪ .‬ئه‌م به‌ند ‌ه گوشاری‬ ‫له‌سه‌ر هه‌بوو‪ .‬چاوپێکه‌وتن نه‌بوا‬ ‫رۆژێک دوای ئه‌و ‌ه گونول ده‌چووه‌‬ ‫مه‌حکه‌م ‌ه و به‌شدارییه‌که‌مان له‌‬ ‫رۆژوی مردن دا راده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫کێشه‌یه‌ک ده‌رنه‌که‌وتبا بڕیار‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌ بوو‪ .‬وه‌ک دو گروپ‬ ‫به‌شداری رۆژوی مردن ده‌بووین‪.‬‬ ‫ل ‌ه یه‌که‌مینه‌که‌یاندا من‪ ،‬گونول‪،‬‬ ‫فادیمه‌ و فاتمه‌‪ ،‬ل ‌ه گروپی دووهه‌مین‬

‫گونول رۆژی دواتر چووه‌‬ ‫مه‌حکه‌م ‌ه و کۆمه‌ڵیک‬ ‫لێکۆڵین‬

‫هه‌واڵی هێنا ک ‌ه ئه‌ویش‬ ‫دڵمانی کرد ‌ه خوێن‪.‬‬ ‫کام هه‌واڵی ب ‌ه ئازار‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫ده‌مانتوانی فێری ببین؟‬ ‫ئایا ئه‌م هه‌واڵ ‌ه کوشند ‌ه‬ ‫نه‌بوو؟ دڵمانی پارچ ‌ه پارچ ‌ه‬ ‫نه‌ده‌کرد؟‬ ‫دا ئایسه‌ل‪ ،‬به‌زار و گولته‌ن‪ .‬دوای ئێدی به‌ته‌مای چی بووین؟ ئه‌مه‌ ئێو ‌ه ده‌بووه‌ کێشه‌‪ .‬له‌الیه‌کیشه‌وه‌‬

‫رۆژی ده‌هه‌مینه‌کانه‌وه‌ ده‌ستی پێ چه‌نده‌مین پرسیاره‌‪ ،‬ئه‌مه‌ چه‌نده‌مین سه‌لیم گوتبوی به‌شدار نه‌بن‪31 ،‬‬

‫ده‌کرد‪ .‬له‌گه‌ڵ جاهیده‌ قس ‌ه ده‌که‌ین‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت‪«:‬ئاماده‌ نیم بمرم»‪« .‬له‌‬ ‫رۆژانی دواتر دا یارمه‌تی ده‌ده‌م‪،‬‬ ‫بۆ گروپی یه‌که‌مین باوه‌ڕیم به‌خۆم‬ ‫نییه‌» ئێمه‌ش وتمان«باشه‌»‪ .‬ئه‌م‬ ‫کاره‌ ل ‌ه دڵه‌و ‌ه بوونی ده‌وێت‪.‬‬ ‫ترسی ل ‌ه مردن نابێت هه‌بێت‪،‬‬ ‫دیار ‌ه ئێمه‌ رۆژان ‌ه نزیکی مردن‬ ‫ده‌بینه‌وه‌‪ .‬له‌ کاتێکدا که‌ ئه‌وه‌نده‌ له‌‬ ‫مردنه‌وه‌ نزیکی ئه‌وه‌ند ‌ه ژیانت‬ ‫خۆش ده‌وێت‪ ،‬تێر نابی له‌و ب ‌ه واتا‬ ‫بوونه‌ی‪.‬‬ ‫به‌س سه‌لیم‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌ڵێت که‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ هه‌ڤااڵن هه‌واڵى‬ ‫جیاواز له‌یه‌ک ده‌بیستم‪ .‬گونول‬ ‫رۆژی دواتر چووه‌ مه‌حکه‌مه‌ و‬ ‫کۆمه‌ڵیک هه‌واڵی هێنا ک ‌ه ئه‌ویش‬ ‫دڵمانی کرده‌ خوێن‪.‬‬ ‫بۆ کێ‪ ،‬بۆچی‪ ،‬کام هه‌ڵوێست‪ ،‬کام‬ ‫هه‌واڵی ب ‌ه ئازار ده‌مانتوانی فێری‬ ‫ببین؟ ئایا ئه‌م هه‌واڵ ‌ه کوشند ‌ه نه‌بوو؟‬ ‫دڵمانی پارچ ‌ه پارچ ‌ه نه‌ده‌کرد؟‬

‫ئاخه‌‪ ،‬چه‌نده‌مین هاوار ‌ه ک ‌ه ل ‌ه دڵمان‬ ‫نیشتبوو؟‬ ‫که‌وایه‌ سه‌لیم ده‌یزانی به‌س‬ ‫نه‌یده‌ویست ئێم ‌ه ده‌ست به‌ رۆژوی‬ ‫مردن بکه‌ین‪ .‬ل ‌ه شه‌هید بوونی‬ ‫هه‌ڤاڵ پیر و خه‌یری دڵنیا بووین‪.‬‬ ‫هه‌واڵێکی سه‌ره‌ڕات سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ عاکیف‪ ،‬عه‌لی و قه‌ره‌سو نییه‌‪.‬‬ ‫کاته‌که‌شیان گوتبو‪ .‬هه‌ڤاڵ پیر و‬ ‫خه‌یری له‌ مانگى ئه‌یلولدا شه‌هید‬ ‫ببون‪ .‬به‌رخۆدانه‌ک ‌ه ل ‌ه ته‌مموز دا‬ ‫ده‌ستی پێ کردبوو‪ .‬هه‌ندێک له‌‬ ‫هه‌ڤااڵن هێشتا رۆژووی مردنیان‬ ‫ده‌ست پێ نه‌کردبوو‪« .‬فواد‬ ‫کاف»یش به‌شدار بووه‌‪ .‬دیسان‬ ‫دلنیا نه‌بووین که‌ هێشتا به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫یان راوه‌ستاوه‌؟ گونول کاتێ له‌‬ ‫مه‌حکه‌مه‌ گه‌ڕایه‌و ‌ه ده‌ڵێت‪ «:‬منیش‬ ‫ویستم هه‌ستم و رایگه‌یه‌نم که‌‬ ‫ئێمه‌یش ده‌ست پێ ده‌که‌ین‪ .‬دواتر‬ ‫بیرم ل ‌ه ئێوه‌کرده‌وه‌‪ ،‬نه‌یانده‌هێشت‬ ‫بێمه‌وه‌ التان‪ ،‬هه‌واڵ گرتنی‬

‫بۆی ‌ه په‌شیمان بوومه‌وه‌‪ .‬مرۆڤ‬ ‫ته‌حه‌مول ناکات»‪.‬‬ ‫رۆژی دواتر له‌وانه‌ی که‌‬ ‫چووبوون ‌ه نه‌خۆشخان ‌ه هه‌واڵی‬ ‫جیاوازمان وه‌رگرت‪ .‬قه‌ره‌سو‬ ‫شه‌هید نه‌ ببو‪ .‬رۆژوی مردن‬ ‫ئه‌نجامی وه‌رگرتووه‌‪ .‬هه‌ڤااڵن له‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌دان‪ .‬که‌وایه‌ شه‌هیدی‬ ‫دیکه‌ش هه‌ن‪ ،‬ئاگاداریمان پێ‬ ‫گه‌یشت که‌«عه‌لی چیچه‌ک»‬ ‫و‌«عاکیف یڵماز»یش شه‌هید‬ ‫بوون‪ ،‬زۆر دوای ئه‌وان نه‌بوو‬ ‫شه‌هاده‌ته‌که‌یان‪ .‬ل ‌ه ته‌مووزه‌وه‌‬ ‫هه‌تا ناوه‌ڕاسته‌کانی ئه‌یلول‪،‬‬ ‫نزیک دومانگ به‌رده‌وام ببو‪.‬‬ ‫دیسان به‌ره‌و دواو ‌ه ده‌چین‪ .‬کاتی‬ ‫که‌ له‌ بڵندگۆکاندا قسه‌یان کرد‬ ‫رۆژی چه‌نده‌مین بوو؟ رۆژه‌کان‬ ‫ده‌ژمێرین‪ ،‬دیار ‌ه له‌و نێوه‌یدا بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر وا بیر بکه‌ینه‌وه‌ ک ‌ه هه‌ندێک‬ ‫به‌رله‌وه‌یش ده‌ستی پێ کردووه‌‪،‬‬ ‫ده‌بینین ک ‌ه شیمانه‌ی ئه‌وه‌مان‬

‫ته‌مووز هه‌ڵبژێردرابوو‪ .‬کاتی راپه‌ڕینی باستیله‌کانی فرانسا بوو‪ .‬ل ‌ه‬ ‫مه‌حکه‌مه‌دا سه‌ره‌تا هه‌ڤاڵ خه‌یری چاالکی رۆژوی مردنی راگه‌یاندبوو‬

‫لێکۆڵین‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫نه‌کردووه‌‪ .‬چونکه‌ ئێمه‌ کاتی‬ ‫دانیشتنه‌کانی مه‌حکه‌مه‌ی ئه‌وانمان‬ ‫نه‌ده‌زانی‪ .‬زیاده‌که‌ی هه‌فته‌یه‌ک‬ ‫یان ده‌ رۆژ ده‌بێت‪ ،‬ده‌مانووت‪ .‬ئێمه‌‬ ‫خۆمان وه‌ک گروپی دووهه‌م سه‌یر‬ ‫ده‌کرد‪ .‬مه‌گه‌ر گروپه‌ دوومه‌کانیش‬ ‫‪ 32‬به‌شدار ببون‪ .‬ئێم ‌ه ته‌نها ئه‌وه‌مان‬ ‫گوێ لێ بوو که‌ هه‌ڤااڵن له‌‬ ‫سنووری شه‌هیدبووندا بوون و‬ ‫چاالکیه‌که‌ گه‌یشتۆته‌ ئه‌نجام‪.‬‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬ته‌مووز هه‌ڵبژێردرابوو‪.‬‬ ‫کاتی راپه‌ڕینی باستیله‌کانی فرانسا‬ ‫بوو‪ .‬ل ‌ه مه‌حکه‌مه‌دا سه‌ره‌تا هه‌ڤاڵ‬ ‫خه‌یری چاالکی رۆژوی مردنی‬ ‫راگه‌یاندبوو‪ .‬ئه‌و به‌رخۆدانه‌‬ ‫مه‌زنه‌ی که‌ دانه‌به‌دانه‌ی خانه‌کانی‬ ‫مه‌یدانه‌وه‌‪،‬‬ ‫داده‌نێنه‌‬ ‫الشیان‬ ‫راپه‌ڕینی مه‌زن‪...‬‬ ‫داواکارییه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌کان ئه‌مانه‌‬ ‫بوون‪ ،‬ئه‌شکه‌نج ‌ه و هێرشه‌کان‬ ‫پێویسته‌ کۆتایی پێ بێت‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫له‌دادگا‬ ‫خۆپاراستن‬ ‫هه‌لی‬

‫ل ‌ه‬ ‫پاراستن!‬ ‫بڕه‌خسێنرێت‪.‬‬ ‫مێژوودا پاراستنی»رسیشتاگ»ی‬ ‫«دیمیترۆف» هه‌یه‌‪ ،‬فاشیزم‬ ‫لێپرسینی‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫لێپرسین‬ ‫داگیرکه‌ر ل ‌ه ئامه‌د! دووژمن له‌‬ ‫که‌سایه‌تی ئه‌و هه‌ڤاڵ ‌ه قاره‌مانانه‌‪،‬‬ ‫له‌که‌سایه‌تی ئێمه‌ وه‌ک به‌ندکراو‬ ‫ده‌یویست په‌که‌ک ‌ه لێپرسین بکات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و لێپرسین ‌ه ناچار بوو‬ ‫هه‌ڵگه‌ڕێته‌وه‌ پاراستن و ببێته‌‬ ‫مێژوویی‪.‬‬ ‫لێپرسینه‌وه‌یه‌کی‬ ‫ئه‌وانه‌ی ک ‌ه گرنگی مێژوویی‬ ‫ئه‌مه‌یان ده‌زانی‪ ،‬ئه‌وانه‌ی که‌‬ ‫باش تێده‌گه‌ن ئه‌و لێپرسینه‌یان‬ ‫ده‌ست پێ کردبوو‪ .‬له‌ مێژووی‬ ‫مرۆڤایه‌تیدا ئایا رووداوێکی دیکه‌‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ جوان هه‌ی ‌ه ک ‌ه واتا‬ ‫ببه‌خشێت‪ ،‬هه‌یبه‌ت ببه‌خشێت؟ له‌‬ ‫توانه‌وه‌ی خان ‌ه به‌ خانه‌ی الشیاندا‬ ‫مه‌زن کردنی مرۆڤایه‌تی‪ ،‬گه‌وره‌‬ ‫کردنی هیواکانی گه‌لێک‪ ،‬خستنه‌‬ ‫رووی تایبه‌تمه‌ندی دۆزێک له‌م‬

‫ئاسته‌دا روون‪ ،‬دڵنیا له‌سه‌رکه‌وتندا‬ ‫و وه‌عده‌ی بردنه‌و ‌ه ده‌دات! واتای‬ ‫رۆژو ‌ه گه‌وره‌که‌ی مانگی ته‌مووز‬ ‫رێبه‌رایه‌تی شۆڕش‪ ،‬گرێدراو‬ ‫بوون ب ‌ه پێشه‌نگایه‌تییه‌وه‌ و‬ ‫گرێدانبوونێکی پاک بوو‪ .‬هێزی‬ ‫کاریگه‌ریان ئه‌وه‌نده‌ زۆر بوو‬ ‫که‌‪ ،‬ئه‌و ئابلۆق ‌ه وه‌حشیه‌ی له‌سه‌ر‬ ‫مرۆڤایه‌تی بوو‪ ،‬شکاندی‪ .‬ترس له‌‬ ‫نزیک بووندا بوو‪ .‬هه‌موو که‌س‬ ‫باسی ئه‌وانی ده‌کرد‪ .‬هه‌رکه‌س‬ ‫له‌ناو رۆحى ئه‌وان ده‌ژیا‪ .‬هه‌موو‬ ‫که‌س له‌ که‌سایه‌تی ئه‌واندا خۆی‬ ‫لێپرسین ده‌کرد‪ .‬له‌و کاته‌وه‌ی که‌‬ ‫چاالکیه‌که‌یان ده‌ست پێ کردبوو‬ ‫و ئه‌و خۆشحاڵییه‌ی که‌ هه‌ستیان‬ ‫پێ کردبوو‪ ،‬هه‌تا کۆتایین ساته‌کان‬ ‫هه‌مووی مێژوو بوو‪ .‬هه‌م له‌‬ ‫مه‌حکه‌مه‌کاندا هه‌م ل ‌ه پاراستنه‌کاندا‬ ‫ئه‌و مێژووه‌ ده‌دوا‪ .‬ئاوا کردنی ئه‌م‬ ‫مێژووه‌‪ ،‬ئه‌م بلند بوون و هێزی‬ ‫مه‌زن بوونی زنیدانی تێپه‌ڕاند‪.‬‬

‫لێکۆڵین‬

‫راوه‌ستاندن و شکاندنی ئه‌و هێزه‌‬ ‫مومکین نه‌بوو‪.‬‬ ‫«سه‌رکه‌وتین‪ ،‬سه‌رکه‌وتین»‪ ،‬ئه‌م‬ ‫وتانه‌ له‌ نێو گۆرانی و شعره‌کاندا‬ ‫گوێی لێ گیرا‪ .‬وه‌سیه‌تی«له‌سه‌ر‬ ‫گۆڕه‌که‌م بنووسن قه‌رزداره‌»‪،‬‬ ‫«کوردستان ده‌بێته‌ ڤێتنام‪ ،‬هاواری‬ ‫ئه‌م مرۆڤانه‌ ده‌بیسن؟» شیکاری‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ باوه‌ڕی ب ‌ه شۆڕش‪،‬‬ ‫له‌وه‌شدا الیه‌نی هه‌ره‌ به‌هێز‪،‬‬ ‫رێپێوانی ب ‌ه بڕیار‪ ،‬له‌ ئاستی‬ ‫هه‌ر ‌ه به‌رزی رێزداریدا بوو‪.‬‬ ‫ئاواته‌کان‪ ،‬گرێدان بوونێکی‬ ‫گه‌وره‌ به‌ ئامانجه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه له‌ وته‌‬ ‫و کرده‌ دا مه‌گه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ خۆی‬ ‫ده‌ربخستایه‌‪.‬‬ ‫دوای خوله‌کێک راوه‌ستان بۆ‬ ‫رێز گرتن ل ‌ه شه‌هیدان‪ ،‬نه‌متوانیبو‬ ‫چاالکیه‌ک ‌ه به‌و شێوه‌ی ‌ه که‌ پێویسته‌‬ ‫بێنمه‌ زمان‪ ،‬ئه‌و هێزه‌م ل ‌ه خۆمدا‬ ‫نه‌دیبوو‪ .‬ته‌نیا له‌و چوارچێوه‌یه‌دا‬ ‫توانیبووم هه‌ندێک شت بڵێم‪.‬‬ ‫هه‌موو که‌س به‌شدار نه‌ببون‪.‬‬ ‫له‌ هه‌ندێک له‌ گروپه‌کان‪ ،‬ژنان‬ ‫نه‌یانتوانیبو ترسی خۆیان بشکێنن‪.‬‬ ‫له‌ به‌ر شه‌رمان به‌تانیه‌کانیان‬ ‫کشاندبووه‌ سه‌ر گوێیان و گوێیان‬ ‫قه‌پات کردبوو‪ .‬جێگای به‌و شێوه‌یه‌‬

‫شه‌رمی پڕ له‌ ترس نه‌ده‌بووه‌وه‌!‬ ‫ئێدی ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ ته‌حه‌مول‬ ‫نه‌ده‌کرا‪«.‬ئێدی له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م‬ ‫شه‌هید بوونه‌ی که‌ ته‌نانه‌ت دووژمن‬ ‫به‌ مه‌جبووری له‌به‌رامبه‌ری‬ ‫سجده‌ی ده‌برد‪ ،‬ناتوانن بێڕێزی‬ ‫بکه‌ن‪ .‬هه‌ستن ل ‌ه به‌رچاوم بچن‪،‬‬ ‫ل ‌ه کاتی راوه‌ستان بۆ رێز لێنان له‌‬ ‫شه‌هیدان‪ ،‬هیچ نه‌بێت له‌ کاتێکدا که‌‬ ‫هه‌وڵ ده‌ده‌ین به‌ بیریان بێنینه‌وه‌ له‌‬ ‫نێو بێ ئومێدی‪ ،‬بێ هیوایی و ترس‬ ‫مه‌خه‌ون‪ .‬هه‌ستن بچنه‌ به‌نده‌که‌ی‬ ‫دیکه‌وه‌» وام پێ گوتن‪ .‬له‌گه‌ڵ رق‬ ‫که‌وتبوومه‌ ئاشتیه‌وه‌‪ ،‬هه‌ستابوون‬ ‫چوبون‪ .‬یه‌که‌م جار بوو که‌ یه‌کێک‬ ‫له‌نێو گروپه‌کاندا‪ ،‬هیالل خه‌ڵکی‬ ‫لیجێ وته‌یه‌کی کورتی کردبوو؛‬ ‫«(که‌مال) پیره‌کان‪ ،‬خه‌یرییه‌کان‬ ‫شه‌هیدی ئێمه‌یشن‪ .‬ئه‌وان به‌‬ ‫روومه‌ت شه‌هید بوون» به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ قسه‌ی کردبوو‪ .‬یه‌ک دو‬ ‫قسه‌ش ته‌نانه‌ت گرینگ بوو‪.‬‬ ‫واتای ژیان‪ ،‬دانوستاندنه‌ بێ‬ ‫ره‌نگه‌کان‪ ،‬رێگایه‌کی راست‬ ‫گرتنه‌ به‌ری لێدانی دڵه‌کان‪ ،‬راستی‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ که‌ خودی به‌رده‌وام بوونێکی‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫واتای ژیان‪ ،‬دانوستاندن ‌ه‬ ‫بێ ره‌نگه‌کان‪ ،‬رێگایه‌کی‬ ‫راست گرتن ‌ه به‌ری لێدانی‬ ‫دڵه‌کان‪ ،‬راستی ئه‌وه‌ی ‌ه ک ‌ه‬ ‫خودی به‌رده‌وام بوونێکی‬ ‫بێ کۆتاییه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر نا‬ ‫مه‌زنی ئه‌و بیستنان ‌ه واتادار‬ ‫نابێت‬

‫بێ کۆتاییه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر نا مه‌زنی ئه‌و‬ ‫بیستنانه‌ واتادار نابێت‪ .‬ئه‌وه‌نده‌ به‌‬ ‫واتا بوون و جوان بوونی مردن؛‬ ‫له‌وێدا ئه‌وه‌ند‌ه شاراوه‌ بوونی ‪33‬‬ ‫گه‌وره‌یی ژیان‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌ جوانی و‬ ‫جوانمێری زیندووه‌کاندا بوو‪ .‬کات‬ ‫ب ‌ه کات ژیان و مردن ئه‌وه‌نده‌ له‌‬ ‫نزیکه‌و ‌ه و به‌ که‌رامه‌ت ژیان ‪،‬‬ ‫مه‌گه‌ر قسمه‌تى ئه‌وان بووبێت‪.‬‬ ‫یه‌کیش ئه‌سه‌د هه‌بوو ک ‌ه بۆ ئه‌م‬ ‫مردن ‌ه قوربانی کردبوو‪ .‬مردنی‬ ‫گه‌وره‌ مه‌گه‌ر ئه‌وانه‌ی ک ‌ه رقێکى‬ ‫گه‌وره‌یان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی که‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی مرۆڤایه‌تین بتوانن‬ ‫قوربانی بکه‌ن بۆ ئه‌م مردنه‌‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌د له‌ ئاستێکدا له‌ مردن ده‌ترسا‬ ‫که‌ ل ‌ه خاڵێکدا ب ‌ه شێوه‌یه‌کی زۆر‬ ‫هێرشکارانه‌ ده‌یتوانی قوربانی‬ ‫بکات‪ .‬به‌ڵی کاتێ ئه‌سه‌د شه‌هید‬ ‫بوونی (که‌مال)پیر و ئه‌وان‬ ‫ده‌بیسێت‪ ،‬دو به‌رخ که‌ سه‌ربازه‌کان‬ ‫به‌خێویان کردبوو سه‌ریان ده‌بڕێت‪.‬‬ ‫دانه‌یه‌کیان بۆ خه‌یری‪ ،‬دانه‌یه‌کیان‬ ‫بۆ پیر‪ .‬ئه‌مه‌ش دیاره‌ بۆ یه‌که‌م جار‬ ‫بچووک بوونه‌وه‌یه‌ک بوو که‌ له‌‬ ‫دووژمنه‌کانمان ده‌رکه‌وتبوو‪.‬‬

‫چیرۆکێک له‌ساته‌ تاڵه‌کانى ژیانه‌وه‌‬

‫ئا‪ /‬تروسکه‌‬

‫تارا و ئه‌وان له‌ترسان هاتن‬ ‫ووتیان چى بکه‌ین‪ ،‬که‌وتم به‌ده‌ما و‬ ‫چه‌پۆکم دا به‌سه‌رى هه‌ردووکیان‪،‬‬ ‫به‌هاربوو ‪ ،‬ساڵى ‪ 1988‬له‌ رۆژى‬ ‫‪16‬ى مانگى ‪ 3‬بوو ‪ ،‬ئه‌و کاته‌ى‬ ‫سه‌دام هه‌ڵه‌بجه‌ى کیمیا باران کرد‪.‬‬ ‫نزیکى کاتژمێر ‪7‬ى ئێواره‌بوو‬ ‫ده‌رچووین‪ .‬چوون ‌ه بامۆ و پاشان‬ ‫چوون ‌ه سازان‪ ،‬مانگى زستان بوو‬ ‫هه‌موو هه‌ڵه‌بجه‌ رۆیشت زیاتر‬ ‫له‌هه‌زاران مرۆڤ بوو‪ ،‬هه‌له‌بجه‌‬ ‫که‌سى تێدا نه‌ما ‪ ،‬زۆر خه‌ڵکیش‬ ‫هه‌بوو بۆ سلێمانى و شوێنه‌کانى‬ ‫دیکه‌ هه‌ڵداتن‪ .‬ئێمه‌ خۆمان له‌‬ ‫سازان هه‌اڵتین و له‌ده‌شته‌و ‌ه چوونه‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتى کوردستان‪.‬‬

‫سه‌رگوزه‌شته‌‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪ 34‬دایه‌ مه‌لیعه‌ یه‌کێکه‌ له‌و دایکانه‌ی‬ ‫ک ‌ه له‌ کاتی کۆڕه‌وه‌که‌ی‬ ‫ساڵی‪ 1988‬له‌ دوای کیمیابارانی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬ژیاو ‌ه و له‌گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌‬ ‫و هاو گوندیه‌کانیدا چوونه‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی کوردستان‪ .‬ئه‌و‬ ‫دایکه‌ باسی ئه‌و نه‌هامه‌تیانه‌ی‬ ‫ئه‌و کات ‌ه ده‌کات‪ ،‬به‌جی مانی‬ ‫منداڵ له‌ دایک‪ ،‬ون بوونی منداڵ‪،‬‬ ‫به‌ دابڕانی بنه‌ماڵه‌کان‪ ،‬برسێتی‬ ‫ئاواره‌یی‪ ،‬وله‌ نێو ئاواره‌ییدا‬ ‫هه‌ڵوێستی ناڕه‌وای ده‌وڵه‌ت و‬ ‫به‌رپرسانی رژێمی ئێران له‌و‬ ‫کاته‌دا‪ .‬ئێستایش له‌ زمانی دایکه‌‬ ‫مه‌لیعه‌ حه‌مه‌ ساڵح رووسته‌م ئه‌و تارا جوتێ نه‌على ل ‌ه پیا بوو‪ ،‬ئاو بردى‬ ‫پردیان‬ ‫چه‌ندین‬ ‫هه‌روه‌ها‬ ‫به‌سه‌رهاته‌ بخوێنینه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ستبوو‪ ،‬پردى کاتیى‪ ،‬خه‌ڵک‬

‫به‌سه‌ریا ده‌ڕۆیشتن‪ ،‬پردى گه‌ور ‌ه‬ ‫که‌ خه‌ڵکێکى زۆر به‌سه‌ریا‬ ‫ده‌ڕۆیشتن‪ ،‬واتا خه‌ڵک به‌ نۆره‌‬ ‫به‌سه‌ر پرده‌که‌دا ده‌رۆیشتن‪،‬‬ ‫هه‌ندێکیشیان له‌ چناره‌و ‌ه ب ‌ه به‌له‌م‬ ‫ده‌په‌ڕینه‌وه‌‪ ،‬بارانێکى زۆۆر‬ ‫بارى ئه‌و ساڵه‌‪ ،‬دواى ئه‌و ‌ه به‌ پێ‬ ‫رۆیشتین‪ ،‬زۆۆر زه‌حمه‌ت بوو‪،‬‬ ‫تا گه‌یشتینه‌ سه‌ر چه‌م‪ ،‬تارا جوتێ‬ ‫نه‌على ل ‌ه پیا بوو‪ ،‬ئاو بردى‪،‬‬ ‫منیش نه‌عه‌له‌وکانى خۆم داکه‌ند‬ ‫دام به‌و‪ ،‬چووینه‌ پشتى بامۆک‪،‬‬ ‫ئه‌ویشى لێ ون بوو‪ ،‬باوکى چوو‪،‬‬ ‫چاوى نه‌ده‌بینى‪ ،‬به‌ ده‌ستى منه‌وه‌‬ ‫بوو‪ ،‬هه‌تا گه‌ین ‌ه سه‌ر چه‌م‪ ،‬له‌‬ ‫گوێ چه‌م پشتیوان و شوان ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫فوادا بوون‪ ،‬گه‌یشتین ‌ه سه‌روه‌زن‪،‬‬ ‫سه‌روه‌زنى سازانى پێده‌ڵین‪ ،‬له‌وێ‬ ‫ته‌یاره‌ هات‪ ،‬پاسدار کوژرابوون‪،‬‬

‫سه‌رگوزه‌شته‌‬

‫نیوه‌ى رۆییه‌ پاڵیان وایزانى‬ ‫زیندوون‪ ،‬گشتى کوژرابوون‪،‬‬ ‫ته‌یار ‌ه هات له‌و که‌ژانه‌ هه‌رکێ‬ ‫له‌سه‌ره‌وه‌ بوو‪ ،‬ب ‌ه ته‌یار ‌ه کردیاننه‌‬ ‫سه‌ره‌وه‌ بۆ ئێران‪.‬‬

‫که‌وته‌ ئاوێکه‌وه‌‪ ،‬پاشان پاسدار‬ ‫هاتن ده‌ریان هێنایه‌وه‌‪ ،‬ئاوى‬ ‫مه‌ره‌خێڵ هێنده‌ى سیروان ئه‌بوو‪،‬‬ ‫ئیتر به‌و رێک ‌ه پێچاوپێچه‌دا من‬ ‫ئه‌رۆیشتم و فواد هه‌ر هاوارى‬ ‫ئه‌کرد‪.‬‬

‫رۆیشتین‪ ،‬وه‌کو چووین ‌ه سازان‬ ‫باوکت دایا الپاڵێک ووتى ئه‌م‬ ‫رێگه‌یه‌ ئه‌ڕواته‌ خوار بۆ گوێ‬ ‫چه‌م‪ ،‬له‌وێ پیاوێ بانگى کرد مه‌ال‬ ‫حه‌سه‌ن نه‌ڕۆى ئه‌وه‌ له‌ ژوورى‬ ‫تۆو ‌ه ئه‌ڵغامه‌‪ ،‬وه‌رن ‌ه خواره‌وه‌‪،‬‬ ‫ئیتر ئێمه‌ش هاتین ‌ه خواره‌وه‌‪ ،‬ئیتر‬ ‫بیکوته‌ ب ‌ه پێى په‌تى‪ ،‬باوکیش و‬ ‫سۆرانیش جوتێ پێاڵوى جزمه‌یان‬ ‫له‌پێ بوو‪ ،‬به‌ینێ دایکه‌ند دایمه‌‬ ‫ب ‌ه من‪ ،‬هه‌تا رۆینه‌ خوار‪ ،‬وتم‬ ‫سۆران من ناتوانم‪ ،‬بیکه‌ره‌وه‌ پێى‬ ‫خۆو‪ ،‬ئیتر له‌و که‌ژه‌ تێپه‌ڕمان کرد‬ ‫هاتینه‌ خوار بۆ ئه‌و ده‌شتێ‪ ،‬ئینجا‬ ‫سازان پێى ئێژن ده‌شتێ ل ‌ه خوار‪،‬‬ ‫خه‌ڵکێکى زۆر له‌وێ بوون‪ ،‬مامه‌‬ ‫فوادت وتى‪ ،‬له‌وێ پێت ناڵێم دایکه‌‪،‬‬ ‫پێت ئه‌ڵێم خه‌جێى مه‌ال حه‌سه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌نا که‌س به‌ که‌س نازانێ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫خه‌ڵک زۆره‌‪ ،‬له‌وێ رێگه‌یه‌کى‬ ‫سه‌خت بوو‪ ،‬به‌ره‌و خوار‪ ،‬کوڕێک‬ ‫ب ‌ه کۆڵى کاکه‌ته‌وه‌ بوو‪ ،‬پشتیوان‪،‬‬

‫ئینجا ئه‌و گشت پیا و ژنه‌ وه‌شوێنى‬ ‫من هاتن‪ ،‬من هیچ نه‌ده‌ترسیام‪،‬‬ ‫رێگه‌یه‌کى زۆۆر پێچاو و پێچ و‬ ‫سه‌ره‌ولێژى بوو‪ ،‬گه‌یشتینه‌ سه‌ر‬ ‫پرده‌ک ‌ه پیاوێک وتى خوشکێ‬ ‫گیان مه‌ڕۆ له‌والوه‌ ئه‌که‌ویته‌‬ ‫خوار‪ ،‬ده‌ى وتم با بکه‌وم ‌ه خوار‪،‬‬ ‫ژن ئه‌یقیژاند‪ ،‬ئیتر چوینه‌ ئه‌و‬ ‫به‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌وبه‌ریش هه‌ر به‌رد و‬ ‫دار بوو‪ ،‬ئینجا گه‌یشتینه‌ باینا‪ ،‬له‌‬ ‫باینا سه‌یاره‌یه‌ک هات سه‌د که‌سی‬ ‫تیا بوایه‌‪ ،‬خاڵۆ فه‌تاحت و خۆى‬ ‫و ماڵ و منداڵى و ئیتر به‌ هه‌زار‬ ‫حاڵ‪ ،‬به‌و قورئان ‌ه دلوسان ئه‌وه‌نده‌‬ ‫تینووى بوو‪ ،‬گه‌یشتین ‌ه هه‌رسین‪،‬‬ ‫له‌ هه‌رسین بردینیان ‌ه مه‌کته‌ب و‬ ‫خانووى چۆڵ و ل ‌ه ده‌رى قاپى‬ ‫مه‌کته‌بێکتا له‌وێ پاڵکه‌وتین‪ ،‬ماڵى‬ ‫خاڵۆ حه‌سه‌نت و مناڵه‌کانى خۆى‬ ‫پێکایابو‪ ،‬حه‌فته‌یه‌ک ل ‌ه مه‌کته‌به‌کان‬ ‫ماینه‌وه‌‪ ،‬ئینجا من و داده‌ کافێ چوین ‌ه خانوه‌کانى گه‌چاوى‪ ،‬ن ‌ه قاپى‬ ‫چووین بۆ ماڵێ ئاو بخۆینه‌وه‌‪ ،‬تیا بوو ن ‌ه شوشه‌ى تیا بوو‬

‫باوکیش و سۆرانیش جوتێ پێاڵوى‬ ‫جزمه‌یان له‌پێ بوو‬ ‫کوڕێک ئاواره‌کانى پیشانى خه‌ڵک داو‌ه‬ ‫ئێم ‌ه هه‌موومان هه‌ر به‌ پێ ک ‌ه هاتووته‌و‌ه لێیان داوه‌‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫دایک و باوکى منداڵه‌ک ‌ه‬ ‫بۆى گه‌ڕابوون و چووبوون ‌ه‬ ‫ماڵى پاسدارى فارس‪ ،‬ماڵ ‌ه‬ ‫فارسه‌ک ‌ه وتبووى هى ئێو ‌ه‬ ‫نییه‌‪ ،‬دایکه‌که‌ش هه‌ر ل ‌ه‬ ‫دووره‌بوه‌ وتبووى به‌ناز‪،‬‬ ‫وه‌اڵمى دابوه‌وه‌‬

‫پێمان په‌تى بوو‪ ،‬کافه‌ى دایکى‬ ‫مه‌لیح‪ ،‬وتى ئه‌وه‌ پێتان په‌تییه‌‪،‬‬ ‫وتمان ئا‪ ،‬جوتێ پێاڵوى هێنا بۆ‬ ‫داد ‌ه کافێ‪ ،‬پڕ ب ‌ه پێى بوو‪ ،‬جوتێکى‬ ‫بۆ من هێنا گه‌وره‌ بوو‪ ،‬وتم قه‌یناکا‬ ‫هه‌ر ئه‌یکه‌م ‌ه پێم‪ ،‬هه‌تا ئه‌چینه‌ ‪35‬‬ ‫مه‌کته‌به‌که‌‪ ،‬ئیتر هاتمه‌و ‌ه بۆ پێى‬ ‫باوکت شیا‪ ،‬ئه‌مان باوکت ئازا‬ ‫بوو به‌خوا‪ ،‬دواى ئه‌وه‌ بردینیان بۆ‬ ‫خێمه‌کان‪ ،‬هه‌تا ئه‌و رۆژه‌ى به‌فر‬ ‫بارى ئێم ‌ه ل ‌ه خێمه‌کانا بووین ‪13‬‬ ‫ماڵ‪ ،‬سه‌ره‌تا زۆر بووین‪200 ،‬‬ ‫یش ئه‌بووین‪ ،‬ئینجا ئێمه‌ ماینه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌رپرسه‌که‌مان وتى ده‌سته‌یه‌ک‬ ‫خانوو هه‌یه‌ له‌ پشتى کرماشان‬ ‫ئه‌تانبه‌م بۆ ئه‌وێ‪ ،‬له‌وێ بژین‪،‬‬ ‫ئه‌میش قسه‌ى ئه‌ڕۆیى‪ ،‬وتى‬ ‫ئه‌و خانوانه‌ ل ‌ه پشتى کرماشان‬ ‫چۆڵه‌وانییه‌ و ناڕۆین‪ ،‬وتى ‪ ،‬ده‌ى‬ ‫له‌ روانسه‌ر هه‌یه‌‪ ،‬به‌فر ئه‌بارێ‪،‬‬ ‫رۆیشتین بۆ روانسه‌ر‪ ،‬ل ‌ه گوندیک‬ ‫پرسیارمان کرد خانووى ئاواره‌کان‬ ‫له‌ کویه‌‪ ،‬پیاوێک ووتى‪ ،‬دوێنێ‬ ‫شه‌و کوڕێک ئاواره‌کانى پیشانى‬ ‫خه‌ڵک داو ‌ه که‌ هاتووته‌وه‌ لێیان‬ ‫داوه‌‪ ،‬ئیتر باوکیشت وتى‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫نه‌یه‌ن له‌گه‌ڵمانا گشتمان دائه‌به‌زین‬ ‫و نان له‌ ماڵى تۆ ئه‌خۆین‪.‬‬

‫سه‌رگوزه‌شته‌‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪36‬‬

‫ئێستا له‌م شار ‌ه ره‌نگ ‌ه خه‌ڵک هه‌بێ له‌سه‌ر کۆاڵنه‌کانیشا نێژرابێ‪ .‬ماڵى ئه‌م‬ ‫حاجى محه‌مه‌ده‌‪ ،‬باوکى‪ ،‬شه‌ش منداڵى و برایه‌کى‪ ،‬خوشکێکى و ئیتر ب ‌ه گشتى‬ ‫ده‌ورى ‪ 10‬کچ ل ‌ه ژێرزه‌مینه‌که‌یا دۆزرانه‌و ‌ه‬ ‫ئیتر کوڕێک هات له‌ گه‌ڵمان‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫چوینه‌ خانوه‌کانى گه‌چاوى‪ ،‬نه‌‬ ‫قاپى تیا بوو ن ‌ه شوشه‌ى تیا بوو‪،‬‬ ‫ئیتر خێمه‌کانمادا به‌ په‌نجه‌ره‌کاندا‪،‬‬ ‫خه‌وتین تا به‌یانى‪ .‬ئیتر به‌یانى‬ ‫هیچ شتێکمان نه‌بوو‪ ،‬قیژه‌ى ژن‬ ‫و منداڵ ئه‌هات‪ ،‬بێ ئه‌وه‌ى ئێواره‌‬ ‫نان خورابێ‪ ،‬هه‌تا گه‌یشتینه‌‬ ‫روانسه‌ر‪ ،‬ل ‌ه روانسه‌ر سێویان بۆ‬ ‫فڕێداین‪ ،‬کولێره‌یان بۆ فڕێداین‪.‬‬ ‫ب ‌ه شه‌و رۆیشتین بۆ ئێران‪ ،‬تا‬ ‫گه‌یشتین ‌ه سنورى ئێران‪ ،‬ته‌یاره‌‬ ‫ئه‌گه‌ڕا هه‌رکێ له‌ کێو ‌ه بوایه‌‬ ‫بۆردومانى ئه‌کرد‪ .‬ئیتر ماینه‌و ‌ه له‌‬ ‫خێم ‌ه ل ‌ه روانسه‌ر‪ ،‬باوکت ئه‌رۆیى‬ ‫جلى کۆنه‌ى ئه‌هێنا ئه‌مانکرده‌‬ ‫به‌رمان‪....‬‬

‫ژنێک وتى له‌ شاخه‌کانه‌و ‌ه‬ ‫هاتینه‌ سنورى ئێرانمه‌و ‌ه پیاوێک‬ ‫گه‌یشت پێمان وتى ئه‌و منداڵه‌ بۆ‬ ‫فڕێ ناده‌یت‪ ،‬وتى منیش دامنا‬ ‫ل ‌ه بن دارێک و به‌جێم هێشت و‬ ‫هاتم به‌ره‌و خوار‪ ،‬وتى ئاگرم‬ ‫تێبه‌ربوو‪ ،‬پیاوه‌که‌شى نه‌خۆشه‌ به‌‬ ‫ده‌ستیه‌وه‌یه‌‪ ،‬منداڵێک ب ‌ه کۆڵیه‌وه‌‬ ‫و منداڵێکیش ب ‌ه باوه‌شیه‌وه‌‪ .‬وتى‬ ‫گه‌ڕامه‌وه‌ منداڵه‌که‌م هه‌ڵگرته‌وه‌وه‌‬ ‫و نه‌متوانى به‌جێى بهێڵم‪.‬‬ ‫کاتێک ئێم ‌ه چووین بۆ چاوگ منداڵ‬ ‫له‌وێ دانرابوو‬

‫منداڵێکیش ون بوو‪ ،‬مناڵى ماڵى‬ ‫شانه‌یه‌ریان پێده‌وت‪ ،‬پاسدارێ‬ ‫بردبووى‪ ،‬ئیتر دایک و باوکى‬ ‫منداڵه‌که‌ بۆى گه‌ڕابوون و‬

‫چووبوونه‌ ماڵى پاسدارى فارس‪،‬‬ ‫ماڵ ‌ه فارسه‌ک ‌ه وتبووى هى ئێوه‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬دایکه‌که‌ش هه‌ر له‌ دووره‌بوه‌‬ ‫وتبووى به‌ناز‪ ،‬وه‌اڵمى دابوه‌وه‌‬ ‫منداڵه‌که‌‪ ،‬فارسه‌که‌ش وتبوى ده‌ى‬ ‫باش ‌ه ئاغا وه‌ره‌ منداڵه‌که‌ت به‌ره‌‪،‬‬ ‫به‌ قورئان جلى دنیام بۆ کردووه‌‪.‬‬ ‫ب ‌ه خوا ئه‌و له‌تیفه‌ داماوه‌ کوڕێکى‬ ‫ون بوو هه‌ر که‌س نه‌یزانى‪ ،‬عه‌لى‬ ‫کوڕێکى ون بوو که‌س نه‌یزانى‬ ‫و نه‌یدۆزیه‌وه‌‪ .‬زۆر که‌س بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ى خۆى ده‌رباز بکات منداڵى‬ ‫به‌جێهێشتووه‌‪ ،‬ماڵێک ده‌یانوت‬ ‫کاتێک ئێمه‌ چووین بۆ چاوگ منداڵ‬ ‫له‌وێ دانرابوو‪ ،‬منداڵى بێشکه‌‪،‬‬ ‫شیره‌خۆر‪ ،‬جێیانهێاڵ بوو له‌ بنى‬ ‫دار و شتدا‪ ،‬وتى ئێم ‌ه دانه‌یه‌کمان‬

‫ئه‌و له‌تیف ‌ه داماو ‌ه‬ ‫سه‌رگوزه‌شته‌‬

‫کوڕێکى ون بوو هه‌ر‬ ‫که‌س نه‌یزانى‪ ،‬عه‌لى‬ ‫کوڕێکى ون بوو که‌س‬ ‫هه‌ڵگرت‪ ،‬ویستیان بیبه‌ین له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆمانان ئیترزۆریان لێ کردین بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ى داینێین‪ ،‬وتیان خاوه‌نه‌که‌ى‬ ‫به‌ڵکو بێته‌وه‌ بۆى‪ ،‬ئیتر دامان نا و‬ ‫رۆیشتین ئاو بێنین سه‌یرمان کرد‬ ‫نه‌مابوو‪...‬‬ ‫پاسدار هاتبوون هه‌رکه‌س مابێت و‬ ‫جێ مابێ ئه‌یان هێنا بۆ ئێران‬

‫ژنى حه‌سه‌نى ئه‌حمه‌دى لێ بوو‪،‬‬ ‫منداڵێکیان هه‌ر به‌ کیمیاییه‌که‌ مرد‪،‬‬ ‫ژنه‌که‌شى بێهۆش ئه‌که‌وێ‪ ،‬باوکى‬ ‫حه‌سه‌نیش ئه‌ڵێ ئه‌میش مردوه‌ با‬ ‫به‌جێى بێڵین بۆ دانیشین؟! به‌جێى‬ ‫دێڵن‪ ،‬ژنه‌که‌ش به‌جێدێڵن‪ ،‬ئیتر‬ ‫ئه‌وانیش هاتن بۆ ئێره‌‪ ،‬ئۆردوگا به‌‬ ‫ئۆردوگا‪ ،‬حه‌سه‌نیش له‌گه‌ڵ فه‌تاح‬ ‫وتبووى به‌یان‪ ،‬که‌ ناوى ژنه‌که‌یه‌تى‬ ‫له‌ ماڵه‌وه‌ به‌جێمانهێشت‪.‬‬ ‫ئیتر به‌یانیش له‌ دواى سێ رۆژ‬ ‫هۆشى دێته‌وه‌‪ ،‬له‌چکى له‌سه‌ر‬ ‫نه‌ماو ‌ه پێاڵوى دیار ناماوه‌‪ ،‬به‌‬ ‫پێى په‌تى ئه‌چێ بۆ کواڵن‪ ،‬له‌وێ‬ ‫پیاوێ ئه‌یبینێ ئه‌ڵێ دایکه‌که‌م‬ ‫بێ قسه‌و بۆ بکه‌م‪ ،‬به‌یانیش ئه‌ڵێ‬ ‫خاڵۆ گیان که‌س له‌م شار ‌ه نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫بۆ کوێ بڕۆم؟!!! ئه‌ویش ئه‌لێ‬ ‫خوشکه‌که‌م بێ قسه‌وبۆ بکه‌م‪،‬‬ ‫ئیتر ئه‌روا‪ ،‬پاسداریش هاتبوون‬ ‫هه‌رکه‌س مابێت و جێ مابێ ئه‌یان‬

‫هێنا بۆ ئێران‪ ،‬ژنه‌که‌ ئه‌لێ چیم‬ ‫لێ ئه‌که‌ن‪ ،‬پاسداره‌کانیش ئه‌ڵێن‬ ‫ئه‌تبه‌ین بۆ ئێران و ئه‌تگه‌یه‌نینه‌وه‌‬ ‫الى مێرده‌که‌ت ئه‌گه‌ر مابێ‪.‬‬ ‫ئیتر ئه‌یبه‌ن بۆ کرمان‪ ،‬له‌ کرمان‬ ‫خاڵۆ و خالۆژن خه‌جێ مالێ‬ ‫له‌وێیه‌‪ ،‬کرمان هه‌ر لم و شته‌‪،‬‬ ‫وه‌کو خوارووى به‌غدا وایه‌‪ ،‬وتى‬ ‫رۆژێکیان یه‌کێ بانگى کرد وتى‬ ‫وه‌ره‌‪ ،‬ئه‌مه‌ کابرا مشکێکه‌ى خۆى‬ ‫پێداو ‌ه و جوتێ پێاڵوى داوه‌ پێى‪ ،‬له‌‬ ‫کرمان خێم ‌ه و شتى بۆ هه‌ڵئه‌ده‌ن‬ ‫و ل ‌ه خێمه‌یه‌کدا ئه‌بێ‪ ،‬ئیتر خه‌جێى‬ ‫براژن بانگى ئه‌کا ئه‌ڵێ هۆ خواڵ‬ ‫وه‌یس خواڵ وه‌یس‪ ،‬ئه‌ڵێ توخوا‬ ‫مه‌ڕۆ‪ ،‬ئه‌ڵێ من ئه‌و خواڵ وه‌یسه‌‬ ‫ئه‌ناسم‪ ،‬خواڵ وه‌یس ئه‌ڵێ تۆ کێى‪،‬‬ ‫ئه‌ڵێ من ژنى حه‌سه‌نى ئه‌حمه‌دم‪،‬‬ ‫جێماوم‪ ،‬کاک ‌ه خواڵ وه‌یس که‌س‬ ‫نه‌مابوو له‌ هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫چۆڵ بوو‪.‬‬

‫ب ‌ه گشتى ده‌ورى ‪ 10‬کچ ل ‌ه‬ ‫ژێرزه‌مینه‌که‌یا دۆزرانه‌وه‌‬

‫ئێستا له‌م شاره‌ ره‌نگه‌ خه‌ڵک هه‌بێ‬ ‫له‌سه‌ر کۆاڵنه‌کانیشا نێژرابێ‪...‬‬ ‫ماڵى ئه‌م حاجى محه‌مه‌ده‌‪،‬‬ ‫باوکى‪ ،‬شه‌ش منداڵى و برایه‌کى‪،‬‬ ‫خوشکێکى و ئیتر به‌ گشتى‬ ‫ده‌ورى ‪ 10‬کچ له‌ ژێرزه‌مینه‌که‌یا‬ ‫دۆزرانه‌وه‌‪ ..‬ماڵى فایه‌قى عارفى‬ ‫حه‌مه‌ى شاوه‌یس‪ ،‬حه‌وت کچ‬

‫و دوو کوڕ و دایکیان‪ ،‬گشتیان‬ ‫مردن‪ ،‬هه‌ر له‌ژێر زه‌مینه‌که‌یا‪،‬‬ ‫دوایى که‌ وه‌زعه‌که‌ هێمن بوویه‌وه‌‬ ‫و خه‌ڵک هاته‌وه‌ بردیانن ناشتیانن‪.‬‬ ‫خوشکێکى عه‌باس و ئه‌وان‪ ،‬کچێکى‬ ‫تریان ناشتبوو‪ ،‬وایانزانى بوو ئه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئیتر له‌وه‌و دوا دۆزیانه‌و‌ه ئه‌ویش‬ ‫مردبوو‪..‬‬

‫پیاوێک شه‌وێک نانى بردبوو بۆ‬ ‫جاش‪ ،‬دوو منداڵى بچووکى خۆى‬ ‫له‌گه‌ڵ خۆى بردبوو‪ ،‬شه‌و نان‬ ‫ببات بۆ جاش ‪ ،‬هه‌ر براى حاجى‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬ئیتر پێشمه‌رگه‌ ته‌قه‌ى‬ ‫لێ ئه‌که‌ن و پیاوه‌ک ‌ه ئه‌کوژن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫دوو منداڵه‌ ئه‌مێننه‌وه‌ و به‌و شه‌و‬ ‫هاتبوونه‌وه‌ و وتبوویان باوکمان‬ ‫سوتاوه‌‪ ،‬که‌ پێشمه‌رگه‌ ته‌قه‌یان‬ ‫ل ‌ه سه‌یاره‌که‌ کردبوو‪ ،‬سه‌یاره‌که‌‬ ‫سوتابوو‪ ،‬ئیتر منداڵه‌کانیش که‌‬ ‫هاتبوونه‌وه‌ وتیان باوکمان سوتاوه‌‪،‬‬ ‫به‌و شه‌وه‌ ئه‌و مندااڵنه‌ له‌ نزاره‌‬ ‫ڕه‌شه‌وه‌ هاتبوونه‌وه‌ بۆ ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌زانى باوکت و ئه‌وان له‌ کوێن له‌‬ ‫مله‌ى چنار؟ له‌سه‌ر سنورى ئێرانه‌‪،‬‬ ‫ئه‌یانوت گه‌وره‌که‌یان نه‌ختێ‬ ‫ئه‌قڵى بوو‪ ،‬هه‌ر وتبووى نه‌ترسى‬ ‫نه‌ترسى ئێستا ئه‌گه‌ینه‌ بامۆک‪ ..‬ئه‌م‬ ‫حه‌مه‌یه‌ زۆر که‌سى مرد‪ ،‬باوک و‬ ‫برازا و برا و خوشک و‪...‬هتد‪.‬‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫نه‌یزانى و نه‌یدۆزیه‌وه‌‬

‫‪37‬‬

‫هونه‌ری‬

‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪30-7-2015‬‬

‫‪38‬‬

‫ئازادی ژنانی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست به‌ پێشه‌نگایه‌تی ژنی کورد پێک دێت‬

‫خۆزگ ‌ه‬ ‫ل ‌ه چیاکانی شه‌نگال له‌گه‌ل ده‌روێشی عه‌بدی بووام‬ ‫سواری پشتی ئه‌سپ ‌ه بۆزه‌کان بچوومایه‌ به‌ره‌و ده‌شتی‬ ‫مووسل‬ ‫ئه‌وکاته‌ی که‌ ده‌روێش بریندار ده‌بوو‪ ،‬هه‌ڵمبگرتایه‌ت ‌ه‬ ‫سه‌ر شانم و بمبردایه‌ت ‌ه چیاکانی کوردستان‬ ‫پێمبگوتا‪ ،‬سه‌یر که‌ به‌ هه‌زاران عه‌دول و دوانزد ‌ه یار‬ ‫هه‌ن‬ ‫پێمبگوتا‪ ،‬له‌م شاخانه‌دا خواوه‌ندان ته‌ختی خۆیان داناوه‌‪،‬‬ ‫ئاسود ‌ه بنو‬ ‫مردن ل ‌ه کوێو ‌ه و چۆن دێت با بێت خه‌م مه‌خۆ‬ ‫پێم ده‌گووت‌ ئێدی کوردایه‌تی و ژیانی ئازاد‬ ‫راستییه‌کی ئه‌به‌دییه‌‬ ‫خۆزگه‌!‬