Govari truske 140

Page 1

‫گۆڤارێكی رۆشنبیری تایبەت بە ژنانە‪ ،‬لە(‪)15‬مانگ دەردەچێت‬ ‫ژمارە ‪140‬‬

‫‪8‬ی ئادار سیمبوڵی بەرخۆدانی نەتەوەی ژنانی‬ ‫جیهانە بەرامبەر بە زوحاك و تاریكپەرستان‬

‫نەورۆزیش بۆ نەتەوەی كورد رۆژی هەڵكردنی‬ ‫ئاگری سەركەوتنە لەسەر قەاڵی زۆحاك‬


‫ئەم ئاو و خاكە چۆن دایكە خوداوەندەكانی ئافراند‬ ‫ئێستایش ژنی ئازاد دەئافرێنێت‬


‫ژمارە ‪140‬‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫لەم ژمارەدا‬

‫تر‌وسکه‬

‫گۆڤارێكی رۆشنبیری‬ ‫تایبەت بە ژنانە‪ ،‬لە(‪)15‬‬ ‫مانگ دەردەچێت‬ ‫‪..........‬‬ ‫ژنێکی هۆشیار‌و رێکخستوو‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌کی‬ ‫دیموکرات‬ ‫‪..........‬‬ ‫خا‌وه‌نی ئیمتیاز‪ :‬ئه‌ستێره‌‬ ‫عه‌بد‌ولجه‌بار‬ ‫راپۆرتی كار و خەباتی رەژاك لە ‪8‬ی ئاداری ئەمساڵدا‬ ‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬رابیعه‌ قاسم‬ ‫‪..........‬‬ ‫چاپ‪ :‬چاپخانه‌ی که‌مال‬ ‫تیراژ ‪1000‬‬ ‫لە ‪ 8‬هەمین ساڵڕۆژی دەست بەكار كردنی گۆڤاریی‬ ‫‪..........‬‬ ‫تروسكە رۆژنامەنوسان دەدوێن‬ ‫ژماره‌ی متمانه‌ی سه‌ندیکای‬ ‫رۆژنامه‌نو‌وسانی کوردستان‪:‬‬ ‫‪241‬‬ ‫یەكگرتووییەكی سیاسی لەكوردستان و هەبوونی هێزێكی پاراستنی هاوبەش‬ ‫‪..........‬‬ ‫سه‌رجه‌م ئه‌‌و‌وتار‌و دید‌و لە كوردستان دا دیارە كاریگەری لەسەر ژیانی هەموومان دەبێت‬ ‫بۆچوونانه‌ی له‌ تر‌وسکه‌دا‬ ‫باڵ‌وده‌بێته‌‌وه‌‪ ،‬نو‌وسه‌ر خۆی‬ ‫دیمانەیەك لەگەڵ شایەتحاڵێكی كیمیابارانی هەڵەبجە‪،‬‬ ‫به‌رپرسیاره‌‬ ‫‪..........‬‬ ‫كیشوەر مەولود‬ ‫ئیمه‌یل‪:‬‬ ‫@‪www.truskajin‬‬ ‫دیمانەیەك لەگەڵ شایەتحاڵێكی كیمیابارانی هەڵەبجە‪،‬‬ ‫‪gmail.com‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫كیشوەر مەولود‬ ‫ژ‪ 0‬ت‪07705124058 :‬‬ ‫نرخ ‪ 1500‬دینار‬

‫گۆڤاری تروسكە بەو ژمارە تایبەتەی خۆی گۆڕانكاری لە‬ ‫ژمارەی داهاتوو دروست دەكات‬


‫تروسكە لەگەڵ ساڵی نوێ هەنگاوی نوێ هەڵدێنێت‬ ‫ئا‪ /‬تروسكە‬ ‫ئ���ەم ژم���ارەی���ەی گ��ۆڤ��اری ت��روس��ك��ە س��ەرەت��ای‬ ‫دەستپێكردنێكی نوێیە‪ .‬تروسكە لە ساڵی ‪2002‬‬ ‫بەدواوە وەك راگەیاندنی ژنانی باشوور دەستی‬ ‫ب��ەك��اروخ��ەب��ات ك�����ردووە‪ .‬س���ەرەت���ا ب��ە ش��ێ��وەی‬ ‫رۆژنامە و ئەوە ‪ 3‬ساڵە وەك گۆڤار بەردەوامی‬ ‫بە كارو خەباتی خۆی دەدات‪ .‬گۆڤاری تروسكە‬ ‫گۆڤارێكی رۆشنبیری‪ ،‬سیاسی و كۆمەاڵیەتی‬ ‫ژن��ان��ە ك��ە ه��ەم��وو ك��ات ه��ەوڵ��ی داوە ب��ێ پشت‬ ‫بەستن بە هیچ الیەنێك و بێ ترس و سەهو لە‬ ‫هیچ هێز و الیەنێك ببێتە دەنگ و رەنگی بێ‬ ‫پەردە و زمانی راشكاوانەی ژنان لە باشووری‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫شایەنی باسە كە تروسكە «یەكەم رۆژنامە بووە‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا» كە خەباتكار‪ ،‬نووسەر‬ ‫و لەئاستی یەكەم دا خوێنەرانی ژن بوون و بە‬ ‫گوێرەی بیرورا و رامانی ژنان كار و خەباتی‬ ‫ك�����ردووە‪ .‬ئ���ەم گ��ۆڤ��ارە ب��ە پ��ێ��ش��ن��ی��اری «ڤ��ی��ان‬ ‫ك��ارۆخ» دام��ەزراوە و هەردایم هەوڵی داوە لە‬ ‫كەسایەتی ئەم شەهیدە سەركردەیەدا خاوەن لە‬ ‫ڤین و كەرامەتی ژنان و مرۆڤایەتی دەركەوێت و‬ ‫وەك شاخێك لە راگەیاندنی ئازاد ببێتە دەنگی‬ ‫گەل و بەتایبەت ژنان‪.‬‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی ت��روس��ك��ە ل���ە رۆژی ج��ی��ه��ان��ی‬ ‫ژن��ان��دا ب��ەش��ێ��وەی ف��ەرم��ی دام����ەزراوە و هەموو‬ ‫ئ��ەو گ��ۆڕان��ك��اری��ان��ەی ك��ە ل��ە ش��ێ��وازی خ��ەب��ات‪،‬‬ ‫دیزاین یان هەرشێوازە گۆڕانكارییەك لەگەڵ بە‬ ‫بنەما گرتنی روانگەی خوێنەران‪ ،‬خەباتكاران‬ ‫و كۆمیتەی ن��ووس��ەران كەوتووەتە پراكتیكەوە‪.‬‬ ‫خ��ەب��ات��ك��اران و كۆمیتەی ن��ووس��ەران��ی تروسكە‬ ‫تەنها نەك لەكاری راگەیاندن بەڵكو لە زۆرێك‬ ‫لە كار و خەباتەكانی‪ ،‬رۆشنبیری‪ ،‬رێكخستنی‬ ‫و پ��ەروەردەی��ی ژن��ان��دا ب��ەش��داری دەك��ەن‪ .‬بۆیە‬ ‫ئەمساڵ لەگەڵ پێل و پێواژۆی نوێی كارو خەبات‬ ‫و تەنانەت پێگەی ژن و نەتەوەی ك��ورد‪ ،‬دیارە‬

‫پێگە و شێوەی كار و خەباتی راگەیاندنی ژنیش‬ ‫لە هەرێمەكەدا دەبێت بەشێوەیەكی كاراتر و زەالل‬ ‫تر ك��ار و خەباتی خ��ۆی ب��ەڕێ��وە ببات‪ .‬چونكە‬ ‫راگەیاندن تەنها ئەركی راگواستنی هەواڵەكانی‬ ‫نییە و بەتایبەت راگەیاندنی ژن تەنها ئەركی‬ ‫خستنەرووی ئاماری زەواج و ت��ەاڵق و كوشتن‬ ‫و بڕین و فاشن نییە! بەڵكو رێك بە عەكسەوە‬ ‫راگەیاندنی ژن لە هەمانكات دا كە میكانیزمایەكی‬ ‫شەڕ و تێكۆشانە لەبەرامبەر زوڵم و توند و تیژی‬ ‫و دەس��ەاڵت و دەنگی راستەقینی گەل و ژنانە‪،‬‬ ‫ئەركی خستنە رووی پێگە و سەركەوتنەكانی‬ ‫ژن و تەنانەت ئەركی پ���ەروەردە كردنی ژنان‬ ‫و كۆمەڵگا دەكەوێتە سەر ئەستۆی راگەیاندن و‬ ‫ئەمە یەكێكە لە ئەركە سەرەكیەكانی راگەیاندنی‬ ‫ئ��ازاد‪ .‬بۆیە ئەمساڵ تروسكە بە ئامانجی یەك‬ ‫خستنی بەرخۆدانی ژن��ان لە ‪8‬ی ئ��ادار لەگەڵ‬ ‫نەورۆز كە سەمبولی نەتەوەیی كوردان و رەمزی‬ ‫بەرخۆدانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاستە‪ ،‬لەم پێواژۆیەدا‬ ‫دەس��ت بە مەرحەلەیەكی ن��وێ لەكار و خەباتی‬ ‫خۆی دەكات‪.‬‬ ‫تروسكە هاواری ئازادی ژنانی باشوورە‪ .‬بۆیە‬ ‫ب��ە رۆح��ی ن���ەورۆز و ‪8‬ی ئ���ادار ئ��ەم ه��ەژم��ارە‬ ‫تایبەتە پێشكەشی خوێنەران دەكەین و هەروەها‬ ‫لە ‪21‬ی ئادارەوە واتا نەورۆز‪ ،‬ماڵپەڕی تروسكە‬ ‫دەخاتە تەڤگەڕ و بە دەست بە وەشانی نوێی خۆی‬ ‫دەكات‪ .‬گۆڤارەكەمان لە مانگی داهاتوو بە دواوە‬ ‫بە دیزاینی نوێ و بە وزەیەكی نوێ دەكەوێتە‬ ‫بەر دیدی خوێنەران‪ .‬تروسكە وەك هەمووكات‬ ‫چاوەڕوانی رەخنە و داخوازیەكانی ئێوەی ژنانە‪.‬‬ ‫تروسكە دەنگ و رەنگی ئێوەیە‪ .‬تروسكە هاواری‬ ‫ئازادی ژنانی باشووری كوردستانە‪ .‬لە تروسكەدا‬ ‫دەن��گ و رەن��گ��ی خ��ۆت��ان ببیننەوە و بەرێگای‬ ‫تروسكە روان��گ��ەك��ان��ت��ان بگەیەننە س��ەران��س��ەری‬ ‫باشووری واڵت و هەموو ژنان‪.‬‬


‫راپۆرت‬ ‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪1‬‬

‫راپۆرتی كار و خەباتی رەژاك لە ‪8‬ی ئاداری ئەمساڵدا‬ ‫ئا‪ /‬ژیلەمۆجاف‬ ‫رێ�����ك�����خ�����راوی ژن�����ان�����ی ئ�������ازادی‬ ‫ك��وردس��ت��ان رەژاك ‪ ،‬رێكخراوێكی‬ ‫ه�����ەرەوەزی ژن��ان��ە ك��ە ه��ەم��وو الی��ەن‬ ‫و ژن����ان ت��ی��ای��دا ب���ەش���دار دەب����ن و‬ ‫دەرگ��ای ك��ار و چاالكی و یارمەتی‬ ‫ب��ۆ ه���ەم���وان ل���ەو ئ���ەو رێ��ك��خ��راوەدا‬ ‫ك���راوەی���ە‪ .‬ه��ەرب��ۆی��ە رەژاك ل��ەس��ەر‬ ‫بنەمای هۆشیاركردنەوەی كۆمەڵگا و‬ ‫ژنێكی هۆشیار بەشێوەیەكی چاالك‬ ‫ك����اردەك����ات ‪ ،‬ل���ەوچ���وارچ���ێ���وەی���ەدا‬ ‫ك��اروخ��ەب��ات و چ��االك��ی��ەك��ان��ی ‪8‬ی‬ ‫ئاداری ئەمساڵ بە بەشداری كردنی‬ ‫دەیان ژن و چاالكوانانی بوارەكانی‬ ‫ژن������ان ب���ەپ���ێ���ش���ەن���گ���ای���ەت���ی رەژاك‬ ‫بەرێوەچوون‪.‬‬ ‫شێوە و ئاستی چاالكیەكانی رەژاك‬ ‫لەئەمساڵدا بە گوێرەی كەش و هەوای‬ ‫ن��اوچ��ەك��ە و ه��ەروەه��ا پێگەی ژنانی‬ ‫ك��ورد لە جیهان و ناوچەكەدا زۆر‬ ‫جیاوازتر بوون لە سااڵنی راب��ردوو‪.‬‬

‫چ��ون��ك��ە ئ��ەم��س��اڵ پێشەنگایەتی ژن��ی‬ ‫ك����ورد ب���وو ب���ە داس���ت���ان���ی ش��ۆڕش��ی‬ ‫ژن��ان��ی ئ���ەم س��ەدەی��ە‪.‬ئ��ی��دی ب��ن��اخ��ەی‬ ‫دی���واری س��ەرس��ەخ��ت��ی س��ەرم��ای��ەداری‬ ‫و پ��ی��اوس��االری ب��ەدەس��ت و پەنجەی‬ ‫پۆاڵینی ژنی ك��ورد ه��ەژاوە و بەرەو‬ ‫رووخان دەڕوات‪ .‬بۆیە ژنانی باشووری‬ ‫كوردستان بە ئامانجی پیرۆزكردنی‬ ‫ژیانەوەی رۆحی بەرخۆدان و هەروەها‬ ‫نوێ كردنەوەی بەڵێنیان لەگەڵ ژنانی‬ ‫بەرخۆدانڤانی گەلەكەمان كە بوونەتە‬ ‫پێشەنگی ژنانی جیهان و ناوچەكە‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ش��ەن��گ��ای��ەت��ی رێ��ك��خ��س��ت��ن��ەك��ەی��ان‬ ‫رەژاك‪ ،‬زنجیرە چاالكیەكیان ساز‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ل����ەچ����وارچ����ێ����وەی ئ�����ەم زن���ج���ی���رە‬ ‫چ��االك��ی��ەدا( رێ��پ��ێ��وان��ی ژن���ان ب��ەرەو‬ ‫ش��ەن��گ��ال) چ��االك��ی��ەك��ی ب��ێ وێ��ن��ەب��وو‬ ‫لە ب��اش��ووری كوردستان و هەروەها‬ ‫كاریگەرییەكی ب��ەرچ��اوی هەبوو كە‬ ‫دەت��وان��ی��ن بڵێین س��ەرەت��ای��ەك��ی ن��وێ‬ ‫بوو‪ ،‬بۆ دەست پێ كردنی شەپۆلێكی‬ ‫نوێ لە چاالكی و هۆشیاربوونەوەی‬

‫زیاتری ژنانی باشووری كوردستان‪.‬‬ ‫رەژاك لە كۆتاییەكانی مانگی ‪2‬وە‬ ‫دەستی بە چاالكیەكانی خ��ۆی كرد‬ ‫و لەلەسەر ئەو بنەمایە چاالكیەكانی‬ ‫ن��ەورۆز و ‪8‬ی ئ��ادار پێكەوە بەڕێوە‬ ‫دەب������ات‪ .‬رەژاك ه���ەوڵ���ی داوە ب��ە‬ ‫چ��االك��ی��ەك��ان��ی خ���ۆی پ��ردێ��ك بێت‬ ‫ل��ە ن��ێ��وان ‪8‬ی ئ���ادار و ن����ەورۆز لە‬ ‫ب��اش��ووری كوردستاندا‪ .‬چونكە ‪8‬ی‬ ‫ئ��ادار سیمبوڵی بەرخۆدانی نەتەوەی‬ ‫ژنانی جیهانە بەرامبەر بە زوح��اك‬ ‫و ت��اری��ك��پ��ەرس��ت��ان‪ ،‬ن���ەورۆزی���ش بۆ‬ ‫ن���ەت���ەوەی ك���ورد رۆژی ه��ەڵ��ك��ردن��ی‬ ‫ئ���اگ���ری س��ەرك��ەوت��ن��ە ل���ەس���ەر ق���ەاڵی‬ ‫زۆحاك بەدەستی پێشەنگی مێژوویی‬ ‫«ك��اوەی ئاسنكار» و گەلی ك��ورد‪.‬‬ ‫هەروەها ساڵی رابردوو ژنانی كورد‬ ‫و گ��ەل��ەك��ەم��ان ب���ە پ���ەی���ڕەو ك��ردن��ی‬ ‫ه��ەم��ان ب��ەرخ��ۆدان ل��ەالی��ەك��ەوە ب��وون‬ ‫بە وەاڵم���دەری رۆح��ی زی��ن��دوی ‪129‬‬ ‫ژنەكەی نیۆیۆرك و ژنانی تێكۆشەری‬ ‫جیهان و پێگەی ژن��ان و بەتایبەت‬ ‫ژنی كوردیان گەیاندە لوتكە‪ .‬هەروەها‬


‫راپۆرت‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ب��ە ب��ەج��ێ هێنانی ئ��ەرك��ی ن��ەت��ەوەی��ی‬ ‫خ����ۆی����ان‪ ،‬خ������اوەن ل���ە دەس��ت��ك��ەوت��ی‬ ‫نەتەوەكەیان دەرك��ەوت��ن و حەماسە و‬ ‫داستانیان ئافراند و هێزی دەستكرد‬ ‫و ه��ەڵ��ق��واڵوی دڵ���ی ئ��ەم��پ��ەری��ال��ی��زم ‪،‬‬ ‫واتا داعشیان تێك شكاند‪ .‬ئێستاش‬ ‫‪ 2‬دەرگەی دۆزەخیان بۆ دەسەاڵت و بێ‬ ‫ئایدۆلۆژیا و بێ پرەنسیبەكان چ لە‬ ‫ئاستی ناوخۆیی‪ ،‬هەرێمی و جیهانیش‬ ‫دا كراوە هێشتووە‪.‬‬ ‫ل���ەگ���ەڵ ئ���ەم���ەش���دا ئ���ەو ئ��ەن��ف��ال و‬ ‫فەرمانەی كە بەسەر شەنگالدا هات‬ ‫و بەسەدان ژن رفێندران‪ ،‬فرۆشران‪،‬‬ ‫لەناو بران‪ ،‬بێرێزی و دەست درێژیان‬ ‫ك��رای��ەس��ەر ل���ەوان���ە زۆرب���ەی���ان ه��ەت��ا‬ ‫ئێستا ب��ارودۆخ��ی��ان هێشتا ن��ادی��ارە‪،‬‬ ‫ئ���ەو ژم�����ارەی ك���ە رزگ����ار ب����وون لە‬ ‫دەستی چەتەكانیش بە بڕیاری هەڵە‬ ‫و ناستراتجیك و ناجەوهەری ‪ ،‬ئەم‬ ‫ژنانە بەرەو هەڵدێرێكی كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ك���ل���ت���وری و س���ای���ك���ۆل���ۆژی دی��ك��ە‬ ‫رادەكێشێت‪.‬دوورخستنەوەیژنانی لە‬ ‫زێ��دی ه���ەزاران س��اڵ��ەی خ��ۆی��ان نەك‬ ‫تەنها نابێتە یارمەتی بەڵكو خیانەتێكی‬ ‫دیكەی مێژووییە‪ .‬دوای رادەستی ئەم‬ ‫ئ���او و خ���اك و ن��ەت��ەوەی��ە ب��ە دەس��ت��ە‬

‫رەشەكان هێشتاش كەسان و هەندێك‬ ‫الیەن هەن كە بە بێشەرمیەوە بڕیارێكی‬ ‫ب��ەم شێوەیە نابەجێ لەسەرئەم ژنانە‬ ‫دەدەن‪ .‬لەبەرامبەر ئ��ەم دۆخ��ە ژنانی‬ ‫ئێزدی بۆ ئەوەی مۆڵەت نەدەن كەس‬ ‫ب��ڕی��اری��ان ل��ەب��ارەوەب��گ��رێ��ت و پشتی‬ ‫خۆیان بە هیچ هێز و الیەنێك گەرم‬ ‫نەكەن‪ ،‬هێزێكی پاراستنی خۆیان لە‬ ‫چیاكانی شەنگال دام��ەزران��دووە كە‬ ‫ئەمەش ئیرادە و هیوای ژیانی زیندوو‬ ‫ك����ردووەت����ەوە‪ .‬ب���ەاڵم ه��ەن��دێ��ك هێز‬ ‫س��ەرەڕای ئەو خیانەتانە هەوڵی الواز‬ ‫كردنی هێزی رێكخستووی سەربازی‬ ‫ژنان دەدەن لەچیای شەنگال و رێگری‬ ‫لە گەورەبوونی دەكەن‪.‬‬ ‫رەژاك بە چاالكیەكەی خۆی لە‪8‬ی‬ ‫ئاداری ئەمساڵداهەوڵی دا لە باشوور‬ ‫و بەتایبەت ل��ە ن��او ژن��ان��ی ب��اش��ووری‬ ‫كوردستاندا رۆحی ژنانی كۆبانێ و‬ ‫ژنانی سەر چیاكانی شەنگال زیندوو‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی لەبەرامبەر دۆخێكی‬ ‫وەك ژن��ان��ی رف��ێ��ن��دراوی ش��ەن��گ��ال و‬ ‫گوێر بێدەنگ نەمێنین و بێ ئەوەی‬ ‫بەهیوای دەستێَكی دیكە بین ‪،‬خۆمان‬ ‫هەوڵی چارەسەری بدەین‪.‬‬ ‫ب���ۆی���ە رەژاك ب���ۆ ئ������ەوەی ب��ب��ێ��ت��ە‬

‫ئیدی بناخەی‬ ‫دیواری سەرسەختی‬ ‫سەرمایەداری و‬ ‫پیاوساالری بەدەست و‬ ‫پەنجەی پۆاڵینی ژنی‬ ‫كورد هەژاوە و بەرەو‬ ‫رووخان دەڕوات‬


‫راپۆرت‬ ‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪3‬‬

‫( رێپێوانی ژنان بەرەو‬ ‫شەنگال) چاالكیەكی‬ ‫بێ وێنەبوو لە‬ ‫باشووری كوردستان‬ ‫و سەرەتایەكی نوێ‬ ‫بوو‪ ،‬بۆ دەست پێ‬ ‫كردنی شەپۆلێكی‬ ‫نوێ لە چاالكی و‬ ‫هۆشیاربوونەوەی‬ ‫زیاتری ژنانی باشووری‬ ‫كوردستان‬

‫وزەی شەپۆلەكانی ئەم روب��ارە نوێیە‬ ‫ل��ە ب��اش��ووری كوردستاندا هەڵسا بە‬ ‫پشتگری كردنی لە سەركەوتنەكانی‬ ‫هێزەكانی پاراستنی ژن و هەروەها‬ ‫ه��ەس��ت��ان ب���ە چ���ارەس���ەرك���ردن���ی ئ��ەو‬ ‫كێشانەی كە بەرۆكی گەل و بەتایبەت‬ ‫ژنانی شەنگالی گرتووەتەوە‪ .‬هەربەم‬ ‫بۆنەیەوە رەژاك بۆ دەست پێ كردنی‬ ‫ری���زە چ��االك��ی��ەك��ان��ی ل��ە ‪2.3.2015‬‬ ‫دا ب��ە ئامانجی ف��ەرم��ی راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫چاالكیەكانی لێدوانێكی باڵو كردەوە‪.‬‬ ‫دەق����ی ل���ێ���دوان���ەك���ەی رەژاك ب��ەم‬ ‫شێوەی خوارەوەیە؛‬ ‫شۆڕشی ئێمەی ژنان گەرەنتی‬ ‫ئازادی كۆمەڵگەی باشوورە‬ ‫وەك دەزان��ی��ن ب��ەدرێ��ژای��ی مێژووی‬ ‫‪ 5‬ه������ەزار س����اڵ����ەی دەس�����ەاڵت�����داری‬ ‫پ��ی��اوس��االری ل��ەس��ەر ژن��ان ل��ە ئاستی‬ ‫ج��ی��ه��ان‪ ،‬ل���ە س���ەرج���ەم ب���وارەك���ان���ی‬ ‫س��ی��اس��ی و ئ���اب���وری و ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی‪،‬‬ ‫ژن���ان روب�����ەرووی پ��ەراوێ��زخ��س��ت��ن و‬ ‫توندوتیژی جۆراوجۆر دەبنەوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫سەڕەرای ئەوەش ‪8‬ی مارس لەتەواوی‬ ‫ژن��ان��ی ئ���ازادی���خ���واز و رەن���ج���دەر و‬ ‫چەوساوەكان پیرۆزدەكەین‪.‬‬ ‫ژنانی كرێكار لە كارگەی رستن و‬ ‫چنین لە ئەمریكا لە پێناو داواكردنی‬

‫مافەكانیان ل��ە‪8‬ی م��ارس دا‪ ،‬زیاتر‬ ‫لە (‪ )150‬ژن رووب��ەڕووی كوشتن و‬ ‫سوتاندن و دەستبەسەركردن بوونەوە‪.‬‬ ‫پاشان ژنان لە جیهان‪ ،‬لەهەمانكاتدا‬ ‫ل����ە ك����وردس����ت����ان ن���اڕەزای���ەت���ی���ی���ان‬ ‫دەستپێكرد و لە ئەنجامی سەرجەم ئەم‬ ‫تێكۆشانانە و هاوكات بە قارەمانێتی‬ ‫ژن��ە شۆڕشگێڕەكانی ك��ورد و هێزی‬ ‫گ���ەری�ل�ا و ب���ە پ��ێ��ش��ەن��گ��ای��ەت��ی ژن��ە‬ ‫شەهیدەكانی وەك ساكینە جانسز‪،‬‬ ‫ئارین میركان‪ ،‬شیرین عەلەم هولی‬ ‫و ڤیان جاف و هەڤاڵەكانیان رۆژی‬ ‫‪8‬ی م��ارس گەیشتە ئاستێكی بڵندتر‬ ‫ل��ە ت��ێ��ك��ۆش��ان��ی ژن��ان��دا‪ ،‬ئ��ەم��ڕۆش بە‬ ‫گڕوتینێكی زیاتر بەردەوامە و بەرەو‬ ‫پێشەوە دەچێت‪.‬‬ ‫ئێمە ل��ەو ب���اوەڕەدای���ن سەرخستنی‬ ‫ش���ۆڕش���ی گ���ەل���ەك���ەم���ان ل���ەب���اش���ووری‬ ‫ك����وردس����ت����ان����دا ب����ەش����ۆڕش����ی ژن����دا‬ ‫ت��ێ��پ��ەڕدەب��ێ��ت‪ .‬ب���ەاڵم ئ����ەوەی جێگەی‬ ‫نیگەرانییە لە ئێستاشدا دۆخی ژن لە‬ ‫هەموو كوردستان و بەتایبەت باشوری‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ە ئ��ەن��ج��ام��ی ب��ااڵدەس��ت��ی‬ ‫عەقڵیەتی پیاو ساالری و داگیركاری‬ ‫گەیشتۆتە ئاستی هەرە مەترسیدار‪.‬‬ ‫دوای���ی���ن ج��اری��ش ه��ێ��رش��ی گ��روپ��ە‬ ‫چەتەكانی داع��ش بۆسەر كوردستان‬


‫راپۆرت‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪4‬‬


‫راپۆرت‬ ‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫هەندێك هێز سەرەڕای ئەو خیانەتانە هەوڵی الواز كردنی هێزی رێكخستووی‬ ‫سەربازی ژنان دەدەن لەچیای شەنگال و رێگری لە گەورەبوونی دەكەن‬ ‫و ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ب��اش��وور و رۆژئ����اوای‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ژن���ی ك���وردی���ان ك��ردە‬ ‫ئامانجی هێرشە چەپەڵەكانیان و لە‬ ‫ئاكامی ئەو هێرشە نامرۆڤانەشدا كە‬ ‫سەرجەم رێكخراوەكانی مافی مرۆڤ‬ ‫لە جیهان لەبەرامبەر بێ دەنگ بوون‬ ‫‪ ،‬ب��ەه��ەزاران ژن كۆمەڵكوژ ك��ران ‪،‬‬ ‫رفێندران و لەبازاڕەكان وەك كۆیلە‬ ‫مامەڵەیان لەگەڵ كرا و فرۆشران‪.‬‬ ‫لەوچوارچێوەیەدا و بەبۆنەی ئەم‬ ‫رۆژە وەك رێكخراوی ئازادیخوازی‬ ‫ژنانی كوردستان (رەژاك) چەندین‬ ‫خاڵ دەخەینە روو كە ئەمانەن‪:‬‬ ‫‪1‬ـ نزیكەی ‪ 5‬ه��ەزار ژن��ی ئێزیدی‬ ‫لە شەنگال رووب���ەڕووی دەستدرێژی‬ ‫و چ��ارەن��وس��ی ن���ادی���ار و ب��ە دەی���ان‬ ‫ه����ەزار رووب������ەڕووی ك��ۆم��ەڵ��ك��وژی و‬ ‫ئاوارەیی بووەنەوە لەسایەی عەقڵیەتی‬ ‫داگیركاری و پیاوساالری چەتەكانی‬ ‫داعش دا‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ��ـ ئ��ەگ��ەر ل��ە ت��ی��رۆری داع��ش دا‬ ‫‪ 3‬هەزار پێشمەرگە و گەریال شەهید‬ ‫و ب��ری��ن��دار ب���وون���ە‪ ،‬ئ����ەوا ل��ەس��ای��ەی‬ ‫تیرۆری سەر ژناندا تەنها لە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ‪ 682‬ژن ل��ە م��اوەی ‪10‬‬ ‫مانگدا رووب��ەڕووی كوشتن و سوتان‬ ‫و توندوتیژی بوونەتەوە‪.‬‬ ‫‪ -3‬ژن ك�������وژان ل����ە ج��ێ��گ��ەی‬ ‫س����زادان ل��ەالی��ەن دەس����ەاڵت و حزبە‬ ‫بااڵدەستەكانی ئەم هەرێمەوە ‪ ،‬ئێستا‬ ‫ئ������ازادن و ه��ەن��دێ��ك ج����ار خ���ەاڵت‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫‪ 4‬ـ سیستەمی پیاو ساالری سیاسی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان ل���ە ب��ااڵت��ری��ن‬ ‫دەسەاڵتەكان هەرسێ سەرۆكایەتیەكە‬ ‫و جێگرەكانیان‪ ،‬تەنها ی��ەك ژنیش‬ ‫نابینرێت و لە سەرجەم وەزارەتەكاندا‬ ‫ت���ەن���ه���ا ی�����ەك وەزی�������ر ژن������ە‪ ،‬ئ��ەم��ە‬ ‫رەنگدانەوەی هەموو ناوەندەكانی تری‬ ‫بڕیاریشە‪.‬‬ ‫‪ -5‬یاسا و پ���ەروەردەی نایەكسان‬ ‫و ه��ەن��دێ��ك ج���اری���ش ل���ەژێ���ر ن���اوی‬

‫ئایین‪ ،‬بوونەتە هاوكار و سەرچاوەی‬ ‫چەوساندنەوەی ژنان‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەو ب��ە ه�����ەزاران ن��م��ون��ەی ت��ری‬ ‫چ���ەوس���ان���دن���ەوەی ژن����ان‪ ،‬ن��اچ��ارم��ان‬ ‫دەك��ات ب��ە ب��ەرزك��ردن��ەوەی تێكۆشان‬ ‫و رێكخستن و یەكخستنی ریزەكانی‬ ‫ژن���ان و درێ�����ژەدان ب��ە رێ��گ��ای ژن��ە‬ ‫شۆڕشگێڕانی وەك»دەنیز‪ ،‬دەستینا‪،‬‬ ‫رەنگین و نیگار» و هەڤاڵەكانیان‪،‬‬ ‫ك�����ە ل�����ە س����ەن����گ����ەرەك����ان����ی دژ ب��ە‬ ‫چەتەكانی داع��ش شەهیدبوون و لە‬ ‫پ��ێ��ن��او پ��اراس��ت��ن��ی ب��ە ه�����ەزاران ژن��ی‬ ‫تیرۆركراوی وەك(دونیا و كوێستان)‬ ‫ژنانی تر‪ ،‬كە بە عەقڵیەتی كۆنەپەرست‬ ‫و بە دڕندانەترین شێوە تیرۆركران‪.‬‬ ‫بۆیە ب��ەئ��اواك��ردن��ی هێزی پاراستنی‬ ‫ژن��ان تێكۆشانمان بڵندتر دەك��ەی��ن‪،‬‬ ‫بۆ بەدی هێنانی كۆمەڵگەیەكی ئازاد‬ ‫و یەكسانی و دیموكرات‪ ،‬لەسەر ئەو‬ ‫بنەمایە ب���ەردەوام دەبین و تێكۆشان‬ ‫بەسەردەخەین‪.‬‬

‫‪5‬‬


‫راپۆرت‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫س�����ەرەڕای ه��ەم��وو ئ��اس��ت��ەن��گ��ی��ەك��ان‬ ‫رەژاك ت��وان��ی��وی��ەت��ی چ��االك��ی��ەك��ان��ی‬ ‫ب��گ��ەی��ەن��ێ��ت��ە ئ��ەن��ج��ام‪ .‬چ��االك��ی��ەك��ان��ی‬ ‫رەژاك ل���ەم س��اڵ��دا ب��ە دو ش��ێ��وازی‬ ‫گ��ش��ت��ی و خ���ۆج���ێ ب���ەرن���ام���ەی���ان ب��ۆ‬ ‫داڕێژرا‪ ،‬بەرنامەی گشتی بریتی بوو‬ ‫لە رێكخستنی رێپێوانێك لە ئاستی‬ ‫‪ 6‬ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا ك��ە (رێ��پ��ێ��وان‬ ‫ل��ە سلێمانی ب���ەرەو ش��ەن��گ��ال) ب��وو و‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی خ��ۆج��ێ ب��ری��ت��ی ب���وون لە‬ ‫س��ەم��ی��ن��ار‪ ،‬س��ی��ن��ەڤ��ی��زی��ۆن‪ ،‬رێ��پ��ێ��وان و‬ ‫هەروەها بەشداری كردن لە چاالكی‬ ‫هاوبەشی الیەنەكانی چاالكی ژنان لە‬ ‫هەر هەرێمێكدا‪.‬‬ ‫كاروانی رێپێوانی شەنگال لە ‪6‬ی‬ ‫مانگی ‪3‬ی دەس��ت��ی پێكرد و دوای‬ ‫رێپێوان و چاالكی جیاوازی هۆشیاری‬ ‫ل��ە ش��ارۆچ��ك��ە و ن��اوچ��ەك��ان��ی رێگای‬ ‫سلێمانی كەركوك و هەولێر لە ‪8‬ی‬ ‫ئاداردا گەیشتە هەولێر‪ .‬لە هەریەك لە‬ ‫شار و شارۆچكەكاندا بە شێوازێكی‬ ‫بەشكۆ پێشوازی ل��ە ك��اروان��ەك��ە كرا‬ ‫و هەركە دەچ��وو ژم��ارەی كاروانەكە‬ ‫روو ل��ە زی���ادب���وون ب���وو‪ .‬ك��اروان��ەك��ە‬ ‫لە هەولێر بە رێپێوان چ��ووە ب��ەردەم‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان و‬ ‫داخ���وی���ان���ی داخ���وازی���ەك���ان���ی خ��ۆی‬

‫پێشكەشی ئ��ام��ەدەب��وان و پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫كرد‪ .‬لە چاالكیەكەی بەر پەرلەماندا‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ل��ە رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی ژن��ان��ی‬ ‫ه��ەول��ێ��ری��ش وەك گ��روپ��ی ئ��اری��ن و‬ ‫ن���وێ���ن���ەری ژن���ان���ی گ�����ۆڕان ب���ەش���دار‬ ‫ب���وون و ه��ەری��ەك ل��ێ��دوان��ی خ��ۆی��ان‬ ‫لەسەر رۆژەك��ە خویندەوە و پشتگری‬ ‫خۆیان بۆ كاروانەكە و داخوازیەكانی‬ ‫دەربڕی‪ .‬لەوێدا شایەنی باسە كاروانی‬ ‫رێپێوانەكە و هەروەها گروپی ئارین‬ ‫پێشوازی نەكردن و گرنگی نەدانی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان و ب��ەت��ای��ب��ەت ژن���ان���ی ن��او‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی��ان ش����ەرم����ەزار و رەخ��ن��ە‬ ‫ك��رد و رایەنگەیاند؛»ئێمە پەرلەمان‬ ‫و ژن��ان��ی ن��او پ��ەرل��ەم��ان ب��ە نوێنەری‬ ‫گەل و ژنانی كۆمەڵگاكەمان نازانین‪،‬‬ ‫چونكە پ��ێ��ش��وازی ل��ە داخ��وازی��ەك��ان��ی‬ ‫گەل ناكەن و گوێ بۆ داخوازیەكانی‬ ‫گەل ناگرن»‪.‬‬ ‫ئەو گروپەی لە پەرلەمانتاران بڕیار‬ ‫بوو وەرنە پێشوازی «كاروانی ژنان‬ ‫ب���ەرەو ش��ەن��گ��ال» ئ��ام��ادە ن��ەب��وون و‬ ‫نەهاتنە پ��ێ��ش��وازی‪ ،‬ئ��ەم هەڵوێستەش‬ ‫ل���ەالی���ەن رێ���ك���خ���راوەك���ان���ی ژن����ان و‬ ‫ه���اوس���ەرۆك���ی ت��ەڤ��گ��ەری ئ���ازادی���ەوە‬ ‫شەرمەزار كرا‪.‬‬

‫بەداخەوە جارێكی‬ ‫تر وەك پیشەی‬ ‫هەمیشەییان هێزەكانی‬ ‫ئاسایشی پارتی‬ ‫دیموكرات بەشێوەیەكی‬ ‫زۆر توند هێرشیان‬ ‫كردە سەرمان و و یستی‬ ‫بەكار هێنانی چەكیان‬ ‫نیشانداین‬


‫راپۆرت‬ ‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪7‬‬

‫ئێمە پەرلەمان و‬ ‫ژنانی ناو پەرلەمان‬ ‫بە نوێنەری گەل و‬ ‫ژنانی كۆمەڵگاكەمان‬ ‫نازانین‪ ،‬چونكە‬ ‫پێشوازی لە‬ ‫داخوازیەكانی گەل‬ ‫ناكەن و گوێ بۆ‬ ‫داخوازیەكانی گەل‬ ‫ناگرن‬

‫دەق������ی ئ�����ەو داخ�����وازی�����ان�����ەی ك��ە‬ ‫ل����ەالی����ەن(ك����اروان����ی ژن���ان���ە ب����ەرەو‬ ‫شەنگال) ەوە پێشكەشی پەرلەمان كرا‬ ‫بەم شێوەیەیە؛‬ ‫داخوازی رێپێوەرانی شەنگال؛‬ ‫واڵت��ەك��ەم��ان ك��وردس��ت��ان ل��ەم��اوەی‬ ‫ساڵێك دا لەبەرامبەر هێرشی چڕی‬ ‫چ��ەت��ەك��ان��ی داع���ش دا ل��ە خ��ان��ەق��ی��ن‬ ‫ه���ەت���ا ك���ۆب���ان���ێ ل���ە زۆر ج��ێ��ی��ان��دا‬ ‫بەرخۆدانێكی بێ وێنەی كرد‪ .‬داعش‬ ‫گەورەترین هێرشەكانی خۆی لەسەر‬ ‫ژن��ان ك��رد‪ .‬ژن��ان��ی ك��ورد‪ ،‬ئێزدی‪،‬‬ ‫توركمەن‪ ،‬سریانی_ئاشوری‪ ،‬عەلەوی‪،‬‬ ‫كاكەیی‪ ،‬شەبەك و عەرەب لەم شەڕەدا‬ ‫زوڵمێكی گەورەیان بینی‪ .‬بەتایبەت لە‬ ‫تەباخی ‪ 2014‬دا لەو هێرشانەی كە‬ ‫لەسەر شەنگال كرا و ئەو هێرشانەی‬ ‫ك��ە ل��ەس��ەر ژن��ان��ی ئ��ێ��زدی ك���را لە‬ ‫ئاستی ئەنفالدا ب��وو‪7 .‬ه��ەزار ژن و‬ ‫منداڵ رفێندران و لە بازاڕەكانی تل‬ ‫عەفەر‪ ،‬موسڵ‪ ،‬عەرەبستانی سعودی‬ ‫و رەق���ادا ف��رۆش��ران‪ ،‬دەس��ت��درێ��ژی��ان‬ ‫ك���رای���ە س����ەر‪ ،‬س�����ەدان ك��ەس��ی��ش بۆ‬ ‫ئەوەی ئەم تراژێدیایانەیان تەحەمول‬ ‫ن���ەك���رد خ���ۆی���ان ك���وش���ت‪ .‬ه�����ەزاران‬ ‫ژن كۆمەڵكوژ ك��ران ی��ان لە رێگای‬

‫ئ��اوارەب��وون��دا ژی��ان��ی��ان ل��ەدەس��ت دا‪.‬‬ ‫ه�����ەزاران ژن���ی ئ����اوارە ل��ە ب��اك��وور‪،‬‬ ‫رۆژئ����اوا و ب��اش��ووری ك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫ل��ەب��ارودۆخ��ێ��ك��ی گ���ران و خ���راب دا‬ ‫ژی��ان‪ .‬شەنگال تراژیدیایەك بوو كە‬ ‫دەبێت لە دەزگ��ا نێو دەوڵەتیەكاندا‬ ‫وەك ك��ۆم��ەڵ��ك��وژی ب��ن��اس��ری��ت‪ .‬بۆ‬ ‫سەرنج راكێشانە سەر بارودۆخی ئەو‬ ‫ژنانەی خۆڕاگریان كرد هەتا لە ‪8‬ی‬ ‫ئ���اداری ئەمساڵدا ژی��ان بكەن وەك‬ ‫رێكخراوێكی دەرەوەی دەسەاڵت بەرەو‬ ‫شەنگال رێپێوان دەكەین‪ .‬بەهەزاران‬ ‫ژنێك كە لە چیاكانی شەنگالداشەڕی‬ ‫ژیان دەكەین و بۆ ئ��ەوەی لە ژیاندا‬ ‫بمێنن خۆڕاگری دەكەن و ئەو ژنانەی‬ ‫كە بۆ پاراستنی گیانی ئەوان تێكۆشان‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬ل��ێ��رەوە پێیان دەڵ��ەی��ن ئێمە‬ ‫لەگەڵتانین و دەڵەین هەتاكو كێشەی‬ ‫ژنانی شەنگال چارەسەر دەبێت‪ ،‬هەتا‬ ‫شەنگال ئازاد دەبێت بارودۆخی ژنانی‬ ‫شەگال لە رۆژەڤدادەهێڵینەوە‪ .‬وەك‬ ‫رێپێوەرانی شەنگال داواكاریەكانمان‬ ‫بۆ كۆمەڵگەی نێو نەتەوی‪ ،‬پەرلەمانی‬ ‫ب����اش����ووری ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ح��ك��وم��ەت‬ ‫و پ��ارت��ی��ە م��ەدەن��ی��ەك��ان ئ��ەم م��ادان��ەی‬ ‫ژێرەوەن‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئ��ەو ب��ووی��ەران��ەی لە شەنگال‬


‫ناچار دەبین رێگای تر بگرینە بەر و كەیسەكانمان ببەینە دادگا‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‪ ،‬چونكە ئێمەیش چیتر سەبری ئەم هەموو سووكایەتییەمان‬

‫راپۆرت‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪8‬‬ ‫روویاندا وەك كۆمەڵكوژی بناسرێت‬ ‫و ل���ە دادی ن��ێ��و ن���ەت���ەوی دا وەك‬ ‫ك���ۆم���ەڵ���ك���وژی ژن�����ان ب���ن���اس���رێ���ت و‬ ‫شەنگالیش وەك نمونە بهێنرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ .2‬ئ�����ەو خ���ەب���ات���ان���ەی ك����ە ب��ە‬ ‫ئامانجی رزگ��ار كردنی ئ��ەو ژنانەی‬ ‫كە رفێندران و هێشتا چارەنووسیان‬ ‫ن���ادی���ارە ب��ەڕێ��وە دەچ���ن ل��ەن��او هێزە‬ ‫كوردیەكاندا رێوەبەرێكی هاوبەشیان‬ ‫بۆ ساز بكرێت‬ ‫‪ .3‬ئ���ەو ژن���ان���ەی ك���ە ل��ەدەس��ت��ی‬ ‫داع����ش خ���ۆی���ان رزگ����ار ك�����ردووە و‬ ‫ژم���ارەی���ان دەگ��ات��ە ن��زی��ك��ی ‪ 500‬ژن‬ ‫رێكخستنەكانی ژن لە باشوور‪ ،‬باكوور‬ ‫و رۆژئ��اوادا بە پرۆژەیەكی هاوبەش‬ ‫خەباتیان بۆ بكەن‪ .‬بۆ ئەوەی كە ئەم‬ ‫ژن��ان��ە ل��ە س��ەر خاكی خ��ۆی��ان هەوڵی‬ ‫ژی��ان ب��دەن و سەفەریان بۆ واڵتانی‬ ‫دیكە با كاتی بێت‪ .‬بۆیە حكومەتی‬

‫نەماوە‬

‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ج��ارێ��ك��ی دی‬ ‫پێداچوونەوە بكات بەو لێكهاتنانەی‬ ‫كەگەڵ حكومەتی ئەڵمانیا كردویەتی‪.‬‬ ‫‪ .4‬ژن��ان��ی ش��ەن��گ��ال تێگەیشتن‬ ‫ك��ە ت��ێ��پ��ەڕ ك��ردن��ی ئ���ەو ب���ارودۆخ���و‬ ‫نالەبارە سایكۆلۆژیە بە باوەڕی هێنان‬ ‫ب��ە ه��ێ��زی ج���ەوه���ەری خ��ۆی��ان تێپەر‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ۆی��ە هێزێكی پ��اراس��ت��ن��ی��ان‬ ‫بەناوی «یەپەژە_شەنگال» ئاوا كرد‪.‬‬ ‫ب��ۆ گ���ەورە ك��ردن��ی ئ��ەم ه��ێ��زە ئ��ەوەی‬ ‫پێویستە دەبێت بكرێت‬ ‫‪ .5‬ب��ۆ ب���ەش���دار ب��وون��ی ژن��ان��ی‬ ‫شەنگال لە دیار كردن و ئاوا كردنی‬ ‫داه��ات��وی ش��ەن��گ��ال ب��ۆ ئ���ەوەی ژنانی‬ ‫شەنگال بە ناسنامەیەكی رێكخستنی‬ ‫ب��ەش��دار ببن ئ��ەوەی پێویستە دەبێت‬ ‫بكر ێت‬ ‫‪ .6‬ه���ەوڵ���دان ب��ۆ ب���اش ك��ردن��ی‬ ‫بارودۆخی كۆچبەران‬

‫‪ .7‬پیشتگری ك��ردن ل��ەوەی كە‬ ‫ئ��ێ��زدی��ان��ی ش��ەن��گ��ال دەب��ێ��ت داه��ات��وی‬ ‫خۆیان بۆ خۆیان دیاری بكەن‬ ‫ب��ڕی��ار ب���وو ك��اروان��ەك��ە ل��ە رۆژی‬ ‫‪ 9.3.2015‬بچێتە ش��ەن��گ��ال ب���ەاڵم لە‬ ‫ب��ازگ��ەی س��ەر ئ��اوی خ��اب��وور رێگای‬ ‫پێ گیرا و س��ەرەڕای ئ��ەوەی مۆڵەتی‬ ‫فەرمی هەبوو رێگەی پێنەدرا بگاتە‬ ‫شەنگال و رۆژی جیهانی ژن لەگەڵ‬ ‫ژنانی بەرخۆدانڤانی شەنگال پیرۆز‬ ‫ب���ك���ات‪ ،‬س�������ەرەڕای رێ��گ��ەن��ەدان��ی��ش‬ ‫بێڕێزی بەژنان كرد و توندوتیژیان‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر ژن��ان ب��ەك��ار هێنا‪ .‬ژنانی‬ ‫ك���اروان���ی ش��ەن��گ��ال پ��ێ��داگ��ری��ان لە‬ ‫ب��������ەردەوام ك���ردن���ی رێ��پ��ێ��وان��ەك��ەی‬ ‫خ��ۆی��ان��دا ك���رد ب���ەاڵم دوای بینینی‬ ‫دیمەنی توندوتیژی ئاسایشی پارتی‬ ‫ژنانی چیای شەنگال پەیوەندیان بە‬ ‫ژن��ان��ی ك��اروان��ەك��ەوە گ��رت و دوای‬


‫‪8‬ی ئادار سیمبوڵی‬ ‫ژنانی جیهانە‬

‫راپۆرت‬

‫بەرخۆدانی نەتەوەی‬ ‫بەرامبەر بە زوحاك‬ ‫و تاریكپەرستان‪،‬‬ ‫نەورۆزیش بۆ نەتەوەی‬ ‫كورد رۆژی هەڵكردنی‬

‫ئاگری سەركەوتنە لەسەر‬ ‫قەاڵی زۆحاك‬

‫‪........‬‬ ‫دوورخستنەوەیژنانی لە‬ ‫زێدی هەزاران ساڵەی‬ ‫خۆیان نەك تەنها‬ ‫نابێتە یارمەتی بەڵكو‬ ‫خیانەتێكی دیكەی‬ ‫مێژووییە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫راگەیاندنی پشتگری خۆیان و دەست‬ ‫خ��ۆش��ی ب��ۆ ه��اوخ��ەم��ی و دڵ��س��ۆزی��ان‪،‬‬ ‫داوای راگرتنی چاالكیەكەیان كرد‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ه��ەڵ��س��وك��ەوت��ی ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫پ��ارت��ی��ان هاوچەشنی هەڵوێستەكانی‬ ‫داع���ش ن��رخ��ان��د و وەك فەرمانێك‬ ‫پێناسەیان كرد‪.‬‬ ‫چاالكوانان لەسەر بنەمای داخوازی‬ ‫ژنانی چیاكانی شەنگال رێپێوانەكەیان‬ ‫راگ�������رت‪ ،‬ب�����ەاڵم دەس�����ت ب������ەرداری‬ ‫داخوازیەكانیان نەبوون و لە دهۆك‬ ‫ب��ە چ��االك��ی��ەك��ی بێوێنە و ب��ۆ ج��اری‬ ‫ی��ەك��ەم دڵ���ی ئ���ەم ن��ادادپ��ەروەری��ەی��ان‬ ‫ه���ەژان���د‪ .‬ك���اروان���ی چ��االك��ی��ەك��ە لە‬ ‫ده��ۆك بەلێدوانێكی رۆژن��ام��ەوان��ی و‬ ‫رێپێوان لە ناو شاری دهۆك دەسەاڵت‬ ‫و ن���ادادپ���ەروەری���ەی رەخ��ن��ە ك���رد و‬ ‫رۆژی دوات��ری��ش وات�����ا‪ 10.9.2015‬لە‬ ‫سلێمانی و هەولێر چاالكی ناڕەزایەتی‬ ‫ب��ەڕێ��وەچ��وو‪ ،‬ه��ەروەه��ا رێ��پ��ێ��وەران لە‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ج��ارێ��ك��ی دی��ك��ە لێدوانێكی‬ ‫داخوازییان پێشكەشی پەرلەمان كرد‬ ‫و هەروەها داخوازی ئەوەیان كرد كە‬ ‫جارێكی دیكە بچنە شەنگال‪.‬‬ ‫دەق���ی ئ��ەو داخ��وازی��ن��ام��ەی��ە كە‬ ‫رێپێوەران پێشكەشی پەرلەمانیان‬ ‫كرد بەم شێوەیەیە؛‬ ‫بۆ بەڕێزان‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ژنان‪ ،‬مافی مرۆڤ‪ ،‬ناوخۆی پەرلەمانی‬ ‫هەرێمی كوردستان‬ ‫بەڕێزان؛ رێكخراوی ژنانی ئازادی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ك��ە م��ۆڵ��ەت��ی ف��ەرم��ی لە‬ ‫فەرمانگەی رێكخراوە ناحكومییەكانی‬ ‫هەرێم وەرگرتووە و ئەو فەرمانگەییە‬ ‫ش����اه����ی����دی ك�������ار و چ�����االك�����ی و‬ ‫خ��زم��ەت��ەك��ان��ی ئ���ەم رێ��ك��خ��راوەی��ە بە‬ ‫ب��ێ ب��وون��ی ه��ی��چ رەخ��ن��ە و خاڵێكی‬ ‫رەش لەسەر رێكخراوەكەمان‪ .‬وێرای‬ ‫ئ���ەوەی ئ��ەن��دام��ان��ی رێ��ك��خ��راوەك��ەم��ان‬ ‫خ��ۆب��ەخ��ش��ان��ە ب��ەب��ەردەوام��ی و م��ان��دو‬ ‫ن���ەن���اس���ان���ە ل����ە خ���زم���ەت���ی ه��ۆش��ی��ار‬ ‫ك��ردن��ەوەی كۆمەڵگەدا تێكۆشاون و‬ ‫رۆژێكیش بێ ئەرك و خزمەت نەبوون‬ ‫و بە پرۆژە بەسوودەكانی بەردەوام و‬ ‫كچانی گەنجی خوێندنگاكانی گوند‬ ‫و قەزا و ناحییەكان شاهیدی خەبات‬ ‫و م��ان��دووب��وون��ی رێ��ك��خ��راوی ژن��ان��ی‬ ‫ئازادن‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ب��ەت��ای��ب��ەت ل��ەب��ەرام��ب��ەر ئ��ەم‬

‫هەموو ماندووبوون و خزمەتكردنەی‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ەم��ان ل��ە ب��ری ه��اوك��اری‬ ‫و دەستگرتن و پشتیوانی كردنمان‬ ‫ب��ەب��ەردەوام��ی الیەنی دەس��ەاڵت��دار لەم‬ ‫ه��ەرێ��م��ەدا بەتایبەتی ل��ە رێ��گ��ای هێز‬ ‫و ئ��اس��ای��ش و پ��اراس��ت��ن��ەوە زۆرت��ری��ن‬ ‫ئ���اس���ت���ەن���گ���ی و ه���ێ���رش���ی ب����ۆ س���ەر‬ ‫چاالكیەكانمان ك��ردووە و زۆرترین‬ ‫ف��ش��ار و ت��ون��دوت��ی��ژی و ه���ەڕەش���ە و‬ ‫هێزیان لەبەرامبەرمان بەكار هێناوە‬ ‫هەرلە داخستنی نووسینگە و شوێنی‬ ‫ك��ار ك��ردن��م��ان و دەس��ت��گ��ی��ر ك��ردن��ی‬ ‫ئەندامەكانمان و سووكایەتی و هەڕەشە‬ ‫لێكردن ت��ا دەگ��ات��ە ئ��ەوەی تەنانە لە‬ ‫رۆژە ج��ەژن��ە تایبەتەكانی ژنانیشدا‬ ‫ئ��ەوپ��ەڕی ت��ون��دوت��ی��ژی ب��ەرام��ب��ەرم��ان‬ ‫بەكار هاتووە‪ .‬بۆ نمونە چاالكی ‪8‬ی‬ ‫ئاداری ‪ 2015‬كە ژنان ماندو نەناسانە‬ ‫لە سلێمانیەوە بە رێپێوان كەوتنە رێ‬ ‫بەرەو شەنگال بۆ ئەوەی هاوخەمی و‬ ‫پشتیوانی خۆیان بۆ ژنانی شەنگال‬ ‫دەرببڕن و پێیان بڵێن ئێوە تەنیا نین‬ ‫و ئێمەیش لەگەڵتانین‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫جارێكی تر وەك پیشەی هەمیشەییان‬ ‫هێزەكانی ئاسایشی پارتی دیموكرات‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی زۆر ت��ون��د هێرشیان‬ ‫ك����ردە س���ەرم���ان و و ی��س��ت��ی ب��ەك��ار‬ ‫هێنانی چەكیان نیشانداین‪ .‬بەفشاری‬ ‫لوولە چەكەكانیان ئ��ازاری دەروون��ی‬ ‫و جەستەیی رێ��پ��ێ��وەران��ی��ان دا و بە‬ ‫سەختیش ئەندامێكی ئێمەیان بریندار‬ ‫ك��رد و رێگەیان ن��ەدا كە بچینە الی‬ ‫هاو رەگ��ەزە ئازارچەشتووەكانمان و‬ ‫‪8‬ی ئادار لەگەڵ ئەوان پیرۆز بكەین‪.‬‬ ‫ئ��ێ��م��ە ل���ێ���رەوە رای��دەگ��ەی��ەن��ی��ن كە‬ ‫ك��ات��ی ه���ات���ووە ئ��ێ��وە و الی��ەن��ەك��ان��ی‬ ‫دی��ك��ەی پ��ێ��وەن��دی��دار ب��ێ��ن��ە دەن���گ و‬ ‫س��ن��وورێ��ك ب��ۆ ئ��ەم پێشێلكارییانەی‬ ‫دەسەاڵت بەرامبەر بە رێكخراوەكەمان‬ ‫دا بنێن و بەئەركی خۆتان هەستن‪.‬‬ ‫ئەگەرنا ئێمەیش هیوامان بە ئێوە و‬ ‫دروشمەكانتان نامێنێت و ناچار دەبین‬ ‫رێگای تر بگرینە بەر و كەیسەكانمان‬ ‫ب��ب��ەی��ن��ە دادگ�����ا ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی��ەك��ان‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ئێمەیش چیتر س��ەب��ری ئ��ەم‬ ‫ه��ەم��وو س��ووك��ای��ەت��ی��ی��ەم��ان ن��ەم��اوە‪ .‬لە‬ ‫ك��ات��ێ��ك��دا ئ��ەرك��ی ئ��ێ��م��ە ه��ەم��ی��ش��ە بۆ‬ ‫پاراستنی ئاسایشی ئ��ەم كۆمەڵگایە‬ ‫بووە و بەردەوامیش ئەبین لە ئەرك و‬ ‫خزمەتگوزاریەكانمان دا‪.‬‬

‫‪9‬‬


‫تروسكە راگەیاندنی ژنی ئازادە لە باشووری كوردستان‬

‫رییپۆرتاژ‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪10‬‬

‫ئا‪ /‬شەیدا نادر‬ ‫ل��ە ‪ 8‬ه��ەم��ی��ن س��اڵ��ڕۆژی دەس��ت‬ ‫بەكار كردنی گۆڤاریی تروسكە‬ ‫رۆژن��ام��ەن��وس��ان دەدوێ����ن و ب��اس‬ ‫ل��ە رۆڵ���ی گ��ۆڤ��ارەك��ەم��ان دەك���ەن‬ ‫ك��ە وەك���و گ��ۆڤ��ارێ��ك��ی س��ەرب��ەخ��ۆ‬ ‫لە چوارچێوەی كێشە و فكر و‬ ‫رام��ان��ی ژن���ان چ��اپ دەب��ێ��ت‪ .‬ل��ەو‬ ‫ب����وارەوە «ن��ۆژی��ان ئ��ەوره��ان»‬ ‫ئەندامی بەڕێوەبەری راگەیاندنی‬ ‫ژن��ی ئ���ازاد و ئ��ەن��دام��ان��ی گ��ۆڤ��ار‬ ‫بۆ گۆڤارەكە بەم شێوەیە دەدوێن‪.‬‬ ‫س�����ەرت�����ا س������اڵ������ڕۆژی دەس�����ت‬ ‫ب��ەك��ارك��ردن��ی گ��ۆڤ��اری ت��روس��ك��ە‬

‫ل����ە ه����ەم����وو ژن����ان����ی ب����اش����ووری‬ ‫كوردستان و ژنانی رۆژنامەنوس‬ ‫و ئەندامانی گۆڤار پیرۆز دەكەین‪.‬‬ ‫هەموومان دەزانین راگەیاندنی‬ ‫سەربەخۆی ژنان زۆر كەمە هەتا‬ ‫دەتوانین بڵێین نییە‪ ،‬هەروەها لە‬ ‫ب���اش���ووری ك��وردس��ت��ان��ی��ش ی��ەك��ەم‬ ‫راگ����ەی����ان����دن ی����اخ����ود گ���ۆڤ���اری‬ ‫س���ەرب���ەخ���ۆ گ���ۆڤ���اری ت��روس��ك��ەی��ە‬ ‫ك���ە ب���ە ئ����ی����رادە و رەن���گ���ی ژن‬ ‫ك���ار دەك���ات‪.‬ل���ە ه���ەم���وو ج��ی��ه��ان‬ ‫سیستەمی دەسەاڵتداری بێجگە لە‬ ‫رەشبگیری ك��ردن و لەناوبردنی‬ ‫ژنان هیچ رێگایەكیان نییە تاكو‬ ‫بتوانن ببن ب��ە خ��اوەن ئ��ی��رادە و‬ ‫ژی���ان و پ��ی��ش��ەی خ��ۆی��ان‪ ،‬خ��ۆی��ان‬ ‫هەڵبژێرن‪.‬هەر بۆیە دەڵێم گۆڤاری‬

‫ت��روس��ك��ە وەك����و راگ��ەی��ان��دن��ێ��ك��ی‬ ‫پێشەنگ ن��زی��ك��ەی ‪ 8‬س��اڵ��ە ل��ەن��او‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ای��ەك��ی پ��ی��اوس��االر خ��ۆی‬ ‫ب��ەرێ��ك��خ��س��ت��ن ك���رد و ب��ۆ ه��ێ��ز و‬ ‫دەن�����گ و رەن����گ����ی ژن����ان����ی ئ���ەم‬ ‫هەرێمە و توانیویەتی ژن بە ژن‬ ‫ب��ن��اس��ێ��ن��ێ��ت‪ .‬ك��ات��ێ��ك ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ب���اش���ووری ك��وردس��ت��ان‬ ‫دام������ەزرا ه��ی��چ ح��س��اب��ێ��ك��ی��ان ب��ۆ‬ ‫ژن ن��ەك��را و دی��س��ان سیستەمی‬ ‫پیاوساالری بەرپا ب��وو‪ .‬دروستە‬ ‫ك����ە ژن ل����ە راگ���ەی���ان���دن���ەك���ان���ی‬ ‫باشووری كوردستان ه��ەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە بێ ئ��ەوەی هەست بە هەبوونی‬ ‫خ���ۆی���ان ب��ك��ەن وەك����و ژن��ێ��ك ل��ە‬ ‫ژێ��ر دەس��ەاڵت��ی پ��ی��او تەنیا وەك��و‬ ‫خ���زم���ەت���ك���ار دەس����ت����ورەك����ان ج��ێ‬ ‫بەجێ دەكات‪ .‬ژن خۆی بە رەنج و‬ ‫زەحمەتیەكانی خۆی هەوڵ دەدات‬ ‫كە كاری راگەیاندن بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زهنیەتی پیاوساالری بە سیاسەت‬ ‫و مامەڵە كردن بە جەستەی ژن بۆ‬ ‫زیادكردنی جەماوەر هیچی تریان‬ ‫نیە‪ ،‬ئەمەش سوكایەتی ك��ردن بە‬ ‫كەسایتی مرۆڤە‪.‬گۆڤاری تروسكە‬ ‫ب��ە دەرچ��وون��ی خ��ۆی هەنگاوێك‬ ‫ب��وو ب��ۆ ش��ك��ان��دن��ی ئ��ەم ئەقڵیەتە‬ ‫و ج��ەس��ارەت دان ب��ە ژن��ان��ی تر‬ ‫لەناو راگەیاندن‪ ،‬كاتێك سەیری‬ ‫دەك��ەی��ن خ��ەب��ات��ك��اران��ی ت��روس��ك��ە‬ ‫ب��ە ب��ێ دوو دڵ��ی و خ��ۆب��ەخ��ش��ان��ە‬ ‫ل���ە ه���ەم���وو گ��ۆڕەپ��ان��ەك��ان��ی ك��ار‬ ‫و چ��االك��ی و پ��ێ��داچ��وون��ەوەك��ان‬ ‫چاالكانە ئامادە ب��ووە و ب��ووە بە‬ ‫رەنگی راستی ژنانی ئەم دەڤەرە‬ ‫ك���ە ئ���ەم���ەش ج��ێ��گ��ای ش���ان���ازی���ە‪.‬‬ ‫ه������ەر وەك�����وت�����ر دەرچ�����وون�����ی‬ ‫ت��روس��ك��ە ه��ێ��وای��ەك��ە ب��ۆ ژن���ان و‬ ‫ه��ێ��زە و ت��وان��ای ژن���ان ب��ە ژن��ان‬ ‫دەن���اس���ێ���ن���ێ���ت ك����ە ژن چ���ەن���دە‬ ‫دەت��وان��ێ��ت وەك���و راگ��ەی��ان��دن��ێ��ك‬ ‫ئ��ازاد لەناو كۆمەڵگای باشووری‬


‫سەربەخۆ لەناو‬ ‫كۆمەڵگای پیاوساالر‬ ‫خۆیان بڕیاری نوسین و‬ ‫پیشاندانی سەرچاوەی‬ ‫ژیانن‬ ‫س��ەر راگ��ەی��ان��دن و بەتایبەتیش‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی ژن‪ .‬ب��ەاڵم ئ��ای��ا ئەو‬ ‫راگ���ەی���ان���دن���ان���ە ئ���ەرك���ی خ��ۆی��ان‬ ‫پێكدێنن‪ .‬بەدڵنیاییەوە دەتوانین‬ ‫بڵێین نەخێر‪ .‬بەتایبەت لەباشووری‬ ‫ك��وردس��ت��ان راگ��ەی��ان��دن ل��ەب��واری‬ ‫ژن��ان زۆر كەمە‪ ،‬كە هەبوونیشی‬ ‫پێویستییەكی زۆر گرنگە‪ .‬چونكە‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی ژن دەت��وان��ێ��ت ئ��ەو‬ ‫رۆڵ��ە بگێڕێت ك��ە كۆمەڵگەیەكی‬ ‫هۆشیار و خستنەرووی سەرجەم‬ ‫كێشەو گرفتەكانی ژن��ان بەخاتە‬ ‫ب������ەردەم رای گ��ش��ت��ی ج��ی��ه��ان‪.‬‬ ‫دەت��وان��م ب��ڵ��ێ��م گ��ۆڤ��اری ت��روس��ك��ە‬

‫رییپۆرتاژ‬

‫دی��م��ان��ەی��ەك ل��ەگ��ەڵ خەباتكاری‬ ‫ت�����روس�����ك�����ە ژی����ل����ەم����ۆ ج�����اف؛‬ ‫ل��ە س��اڵ��ی��ادی دام��ەزران��دن��ی‬ ‫راگەیاندنی تروسكە دا بیر و‬ ‫رای ئ��ێ��وە س��ەب��ارەت ب��ە رۆڵ��ی‬ ‫راگەیاندن و راگەیاندنكار لە‬ ‫ناو كۆمەڵگادا چییە؟‬ ‫كاتێ كە ئێمە باسی راگەیاندنی‬ ‫ئازاد دەكەین سەرەتا دەبێت دڵنیا‬ ‫بین ل��ەوەی كە راگەیاندنەكەمان‬ ‫دەنگ و زمانی گەلە‪ .‬بۆیە ئەمەش‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك پ��ێ��وان و پ��رەن��س��ی��ب��ی‬ ‫هەیە‪ ،‬یەكێكیش لەوانە ئەوەیە كە‬ ‫راگەیاندن دەبێت خۆ لەبەرامبەر‬ ‫كێشە و رەخنە و ناڕەزایەتیەكانی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ا ب��ەرپ��رس��ی��ار ببینێت و‬ ‫ببێتە زمانی ئەم رەخنانە‪ .‬كاتێ‬ ‫دەوت����رێ����ت م���ێ���دی���ای ب���ێ الی���ەن‬ ‫بەبڕوای من پێناسەیەكی هەڵەیە‪.‬‬ ‫چونكە سەرەتا ئەوە بڵێم لەئەمڕۆدا‬ ‫ه��ەب��وون��ی م��ێ��دی��ای ب��ێ�لای��ەن زۆر‬ ‫ك��ەم��ە و ل��ە ژم����ارەی پ��ەن��ج��ەك��ان��ی‬ ‫دەست زیاتر ناچێت‪ .‬لە راستیدا‬ ‫دەب��ێ��ت ئەمە روون بكرێتەوە كە‬ ‫مێدیا الیەنی هەیە و الیەنەكەشی‬ ‫گەلە‪ .‬بۆیە دەبێت كادێرەكانیشی‬ ‫بە گوێرەی ئەوە پەروەردە بكرێن‬ ‫و ئ���ەرك���ی خ���ۆی���ان پ��ێ��ك ب��ێ��ن��ن‪.‬‬ ‫راگەیاندنی ژن دەبێت بە چ‬

‫گەورەئەوەیە ژنان‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ك���وردس���ت���ان���ە ب���ەت���ای���ب���ەت ژن����ان‪ .‬شێوازێك بێت؟ دەبێت چۆن كار‬ ‫س��ەرك��ەوت��ن��ی گ��ەورەئ��ەوەی��ە ژن��ان بكات و ئەركی راگەیاندنی ژن‬ ‫س����ەرب����ەخ����ۆ ل����ەن����او ك���ۆم���ەڵ���گ���ای چییە ؟‬ ‫پیاوساالر خۆیان بڕیاری نوسین ل������ەب������اش������ووری ك����وردس����ت����ان‬ ‫و پیشاندانی س��ەرچ��اوەی ژیانن‪ ،‬ب���ۆش���ای���ی���ەك���ی ف���ك���ری ه����ەی����ە‪ ،‬و‬ ‫ه����ەروەه����ا ت���روس���ك���ە دەت���وان���ێ���ت بەتەواوی سیستەم و دەسەاڵتێكی‬ ‫ب���ێ���ت ب����ە پ����ردێ����ك ل����ە ن���ێ���وان پ���ی���اوس���االران���ە زاڵ����ە ب���ەس���ەر ئ��ەو‬ ‫هەموو ژنانی نەتەوەكانی تر كە ك���ۆم���ەڵ���گ���ەی���ەدا‪ .‬دەر ئ��ەن��ج��ام��ی‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی ئ����ەوان دروس����ت ب��ك��ات‪ .‬ئەوەش رۆژانە دەبینین بەچەندین‬ ‫پ����ەی����ام����ی ئ����ێ����وە ب�����ۆ ژن����ان����ی رووداوی جۆراوجۆرەوە ژنان دەبنە‬ ‫راگ������ەی������ان������دن������ك������ار چ����ی����ی����ە؟ قوربانی‪ ،‬بۆیە هۆشیاركردنەوەی‬ ‫ژنان دەتوانن بە دەستپێشخەری كۆمەڵگە و تاكێكی ت��ەن��دروس��ت‬ ‫گۆڤاری تروسكە یەكێتی خۆیان بەتایبەت لەبەرامبەر ئەو پرسانەدا‬ ‫دروست بكەن و تێكۆشانی خۆیان رۆڵ���ێ���ك���ی س����ەرەك����ی دەك���ەوێ���ت���ە‬ ‫بەرز بكەن‪ .‬هەروەها بە ئیرادەی‬ ‫خۆیان لە راگەیاندن جێ بگرن‬ ‫و خ��اوەن بڕیار بن و خۆیان لە‬ ‫سەركەوتنی‬ ‫س��ەر ك��اری خۆیان بڕیار ب��دەن‪.‬‬

‫ئ���ەرك���ێ���ك���ی م����ێ����ژووی گ���رت���ۆت���ە‬ ‫س��ەرش��ان‪ ،‬تروسكە بۆتە بەشێك‬ ‫ل��ە ئ��اوێ��ن��ە و خ��س��ت��ن��ەرووی كێشە‬ ‫و مەینەتییەكانی ژنانی باشووری‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ .‬ل��ەگ��ەڵ ئ��ەم��ان��ەش��دا‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی ژن س��ەرەت��ا دەب��ێ��ت‬ ‫بەبیری خ��ۆی‪ ،‬بە ك��ادێ��ری خۆی‬ ‫و ب���ە ه��ەس��ت��ی خ���ۆی ب���دوێ���ت و‬ ‫وەك خ��ۆی پ��ێ��ن��اس��ەی ژن ب��ك��ات‬ ‫و ه����ەوڵ ب����دات ل���ە دەرخ��س��ت��ن��ی‬ ‫بیرورا كۆنەپەرستە و دەسەاڵتدار‬ ‫و گەندەڵەكاندا ك��ە دژی ژن و‬ ‫كۆمەڵگا ئیش دەك��ەن‪ ،‬رادی��ك��اڵ‪،‬‬ ‫پ��ێ��ش��ەن��گ و ب���ەج���ەس���ارەت ب��ێ��ت‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم راگ��ەی��ان��دن��ەك��ان��ی ژن لە‬ ‫ئ����ەم����ڕۆدا ب���وون���ەت���ە ئ��ام��ێ��رێ��ك��ی‬ ‫سەرمایەداری بۆ زیاتر بە كۆیلە‬ ‫كردنی ژن و بە كاالكردنی‪.‬بەاڵم‬ ‫ئێمە وەك خ��ەب��ات��ك��اری گ��ۆڤ��اری‬ ‫تروسكە لەبەرامبەر ئ��ەم زهنیەتە‬ ‫راوەس���ت���اوی���ن و ش���ەڕ دەك���ەی���ن‪11 .‬‬ ‫ل��ەم ب��ووارەدا تروسكە تا چ‬ ‫ئاستێك بووەتە وەاڵمدەری ئەم‬ ‫پێد ا و یستیە ؟‬

‫ل��ەت��ەم��ەن��ی گ���ۆڤ���اری ت��روس��ك��ەدا‬ ‫رەن���گ���ە وەك پ��ێ��وی��س��ت ن��ەب��ووب��ێ��ت��ە‬ ‫ئاوێنەی س��ەرج��ەم كێشەكانی ژنان‬ ‫ل����ەب����اش����ووری ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫دەت��وان��ی��ن ئ��ەو راستییە بخەینەروو‬ ‫ك���ە م���ەودای���ەك���ی ب��اش��ی ب���ڕی���وە ب��ۆ‬ ‫ئ���ەوەی ب��ت��وان��ێ��ت رۆڵ��ێ��ك��ی س��ەرەك��ی‬ ‫ب��گ��ێ��رێ��ت ل���ە ه���ۆش���ی���ارك���ردن���ەوەی‬ ‫ژن و خ��س��ت��ن��ەرووی ئ���ەو دی���ووی‬ ‫راستەقینەی زهنیەتی دەسەاڵتداری‬ ‫و پ���ی���اوس���االری‪ .‬ه����ەروەه����ا ب��ب��ێ��ت��ە‬ ‫دەن���گ���ی ژن���ان���ی ئ���ازارچ���ەش���ت���ووی‬ ‫ب���اش���ووری ك���وردس���ت���ان‪ .‬ت��روس��ك��ە‬ ‫وەك گ��ۆڤ��ارێ��ك��ی ژن���ان ب����ەردەوام‬ ‫هەوڵی داوە و هیچ ئاستەنگییەكی‬ ‫ن����ەن����اس����ی����وە ب������ۆ خ���س���ت���ن���ەرووی‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ان��ی ژن���ان‪ .‬ب��ۆی��ە ب����ەردەوام‬ ‫خوێنەرەكانی س��وودم��ەن��دب��وون��ە لەو‬ ‫ووت��ار و چاوپێكەوتنانەی ئەنجامی‬ ‫داون‪ .‬گ���ۆڤ���اری ت��روس��ك��ە ت��وان��ی‬ ‫خ��وێ��ن��ەرێ��ك��ی ب���اش ل����ەدەوری خ��ۆی‬ ‫كۆ بكاتەوە‪ .‬گۆڤاری تروسكە تاكە‬ ‫دەزگ����ای راگ��ەی��ان��دن��ی س��ەرب��ەخ��ۆی��ە‬ ‫ك�����ە ل�����ەب�����اش�����ووری ك����وردس����ت����ان‬ ‫خ���ۆب���ەخ���ش���ان���ە و م���ان���دون���ەن���اس���ان���ە‬ ‫ل���ەب���وارەك���ان���ی ژن�����ان ك����اردەك����ات‬


‫گۆڤاری تروسكە‬ ‫ئەركێكی مێژووی‬ ‫گرتۆتە سەرشان‪،‬‬ ‫تروسكە بۆتە بەشێك‬ ‫لە ئاوێنە و خستنەرووی‬ ‫كێشە و مەینەتییەكانی‬ ‫ژنانی باشووری‬ ‫كوردستان‬ ‫‪.......‬‬

‫رییپۆرتاژ‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪12‬‬

‫راگەیاندنەكانی ژن‬ ‫لە ئەمڕۆدا بوونەتە‬ ‫ئامێرێكی سەرمایەداری‬ ‫بۆ زیاتر بە كۆیلە‬ ‫كردنی ژن و بە‬ ‫كاالكردنی‪.‬بەاڵم ئێمە‬ ‫وەك خەباتكاری گۆڤاری‬ ‫تروسكە لەبەرامبەر ئەم‬ ‫زهنیەتە راوەستاوین و‬ ‫شەڕ دەكەین‬


‫ئێمە فێری یەكێتی و یەكگرتوویی نەبووین!‬ ‫سیاسی‬

‫ن‪ /‬نەورۆز رەسول‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ه��ەرچ��ەن��دە ك��ات ب��ەس��ەر رۆژی‬ ‫‪8‬ی ئادار (رۆژی جیهانی ژنانی‬ ‫رەن���ج���دەر) ت��ێ��پ��ەڕ دەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دی��س��ان��ی��ش ل���ەه���ەم���ووت���ان پ��ی��رۆز‬ ‫ب��ێ��ت‪ .‬ه��ەرك��ەس��ێ��ك ب���ۆ ئ����ازادی‬ ‫ب��ەرخ��ۆدان دەك��ات‪ ،‬ه��ەروەه��ا ئەو‬ ‫ژنانەی كە بە حەسرەتی ئازادین‬ ‫و ژن����ان و ك��چ��ان��ی گ��ەن��ج س�ڵاو‬ ‫دەكەم‪ .‬ئەمساڵ بەهار زوو دەستی‬ ‫پ��ێ��ك��رد‪ ،‬ه���ەروەك چ��ۆن س��روش��ت‬ ‫دەگ����ەش����ێ����ت����ەوە ل����ە دڵ��ی��ش��م��ان��دا‬ ‫حەسرەتی ئازادی بەرز دەبێتەوە‪.‬‬ ‫ه����ەم وەك ژن�����ان و ه����ەم وەك‬ ‫گ��ەل��ی ك��ورد ل��ە ه��ەرچ��وار بەشی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ژی��ان��ێ��ك��ی ئ��ازادم��ان‬ ‫دەوێت‪ .‬هەڵبەتە هەموومان دەزانین‬ ‫ك���ە ئ���ەم���ە ه��ی��چ��ك��ات ب���ە ئ��اس��ان��ی‬ ‫ن��ەب��ووە و ن��اب��ێ��ت‪ .‬ئاستەنگیەكان‬ ‫ت��ەن��ه��ا ل��ەالی��ەن دووژم���ن���ەوە نین‪.‬‬ ‫ئ��اس��ت��ەن��گ��ی��ەك��ان س���ەرەت���ا ل��ەن��او‬ ‫مێشكی خ��ۆم��ان��دان و روانینمان‬ ‫ب��ۆ ژی��ان��م��ان دای���ە‪ .‬ل��ەم ئ���ادارەش‬ ‫دا بینیمان ك��ە ئ��ەوەی ئێمەی لە‬ ‫داهاتویەكی ئ��ازاد و دیموكراتی‬ ‫دوورخ��س��ت��ووەت��ەوە و دەخ��ات��ەوە‪،‬‬ ‫تەنها داعش و ئەو دەوڵەتانەنین‬ ‫كە لە چوار سووچەوە گەمارۆیان‬ ‫داوی������ن‪ .‬ه��ەڵ��وێ��س��ت‪ ،‬روان���گ���ە و‬ ‫رێ��ك��خ��س��ت��ن��ی ن���اوخ���ۆش ه���ەن ك��ە‬ ‫بەرەو كۆیالیەتی رامان دەكێشن‪.‬‬ ‫وەك گ�����ەل و ژن����ان����ی ك����ورد‬ ‫ئەوەی كە زیاتر لە هەموو شتێك‬ ‫ئاستەنگیمان بۆ دروست دەكات‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی���ە ك��ە ف��ێ��ری (ی��ەك��ێ��ت��ی) و‬ ‫(یەكگرتوویی) نەبووین‪ .‬ناتوانین‬ ‫ب��ك��ەوی��ن��ە چ���وارچ���ێ���وەی ب��ی��رێ��ك��ی‬ ‫ه����اوب����ەش‪ .‬وەك ك�����ورد ت��ەن��ه��ا‬ ‫نەكراوین بە چوار بەشەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫وەك كورد بەگوێرەی بەرژەوەندی‬

‫حیزبەكان‪ ،‬بەگوێرەی چینایەتی‪ ،‬چاالكوان كە لەوێدا كۆ ببوونەوە‪13 .‬‬

‫رێ���ك���خ���س���ت���ن���ە م����ەدەن����ی����ی����ەك����ان‪،‬‬ ‫ب���ەگ���وێ���رەی ب�����ەرژەوەن�����دی ئ���ەو‬ ‫واڵتانەی كە دابەشیان كردووین و‬ ‫هەروەها بە گوێرەی بەرژەوەندی‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ب��ن��ەم��اڵ��ە و ك��ەس��ای��ەت‬ ‫داب���ەش ك��راوی��ن‪ .‬ب��ەگ��وێ��رەی ئ��ەم‬ ‫پارچە بوونانە لەبەرامبەر یەكتر‬ ‫دووژم��ن��ای��ەت��ی دەك��ەی��ن‪ .‬ل��ەم ی��ەك‬ ‫م��ان��گ��ەی ك��ۆت��ای��ی دا دەت��وان��ی��ن‬ ‫ئ��ام��اژە ب��ەچ��ەن��د م��ژار ب��ك��ەی��ن‪ .‬لە‬ ‫هەشتی ئ��اداری ئەمساڵدا رەژاك‬ ‫بە ئامانجی ساڕێژ كردنی ئێش‬ ‫و زام���ەك���ان���ی ژن���ان���ی ش��ەن��گ��ال‬ ‫بڕیاریان دا بەرەو شەنگال بچن‪.‬‬ ‫هەموو رێكخراوەكانی بانگهێشتی‬ ‫ئ���ەم چ��االك��ی��ە ك����رد‪ ،‬ب����ەاڵم هیچ‬ ‫رێ���ك���خ���راوێ���ك ب���ەش���دار ن���ەب���وو‪.‬‬ ‫رێ��پ��ێ��وان ل��ە س��ل��ێ��م��ان��ی��ەوە دەس��ت��ی‬ ‫پ��ێ ك��رد و هەتا ب��ازی��ان‪ ،‬تەكیە‪،‬‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬كەركوك‪ ،‬قوشتەپە و‬ ‫ه��ەول��ێ��ر رێ��گ��ای ب��ڕی‪ .‬ل��ە هەولێر‬ ‫ل����ەب����ەردەم پ���ەرل���ەم���ان ل��ێ��دوان��ی‬ ‫رۆژن����ام����ەوان����ی دا‪ .‬س������ەرەڕای‬ ‫ئ���ەوەی ك��ە ن��زی��ك��ەی ل��ە ‪3‬دا ‪1‬ی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ەك��ەم��ان(!) ژن���ن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ی���ەك ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران خ��ۆی��ان‬ ‫نەكردە گوێگری بە س��ەدان ژنی‬

‫تەنانەت یەك پەرلەمانتار بگرە بۆ‬ ‫ساڵویش ن��ەه��ات! ه��ۆك��ار؟ چونكە‬ ‫ئ��ەو ژن��ان��ەی ل��ەن��ێ��و چ��االك��ی��ەك��ەدا‬ ‫بوون و لەوێ كۆببوونەوە ئەندامی‬ ‫هیچ یەك لەو پارتیانە نەبوون كە‬ ‫لەناو پەرلەماندا بوون‪ ،‬بۆیە هیچ‬ ‫ح��ی��زب��ێ��ك��ی��ش پ��ش��ت��گ��ری ن��ەك��ردن‪.‬‬ ‫ك���ەوات���ە ئ���ەو ژن���ان���ەی ك���ە ل��ەن��ێ��و‬ ‫پەرلەماندان تەنها بۆ پاراستنی‬ ‫ب���ەرژەوەن���دی ح��زب��ەك��ان��ی خ��ۆی��ان‬ ‫لەوێن و لەبەرامبەر كێشەی ژنان‬ ‫ه��ی��چ س���ەرن���ج و دڵ��س��ۆزی��ەك��ی��ان‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ .‬ب����ەاڵم ه���ەم���ووش���ی ل��ەس��ەر‬ ‫ك��ۆت��ای ژن���ان ل��ەوێ��ن‪ .‬ك��ەوای��ە لە‬ ‫واڵت��ەك��ەم��ان��دا ژن داب��ەش ك��راون‬ ‫ل����ەدەرەوەی چ��وارچ��ێ��وەی سیاسی‬ ‫و ب��ەرژەوەن��دی��ە ح��ی��زب��ی��ەك��ان��دا ‪،‬‬ ‫ل��ە چ��وارچ��ێ��وەی ك��ێ��ش��ەی ژن��ان��دا‬ ‫ه���اودەن���گ���ی���م���ان الوازە‪ .‬ژن����ان‬ ‫ك��ەی پ��ارچ��ە ب��وون ت��ی��دەپ��ەڕێ��ن��ن؟‬ ‫ك��ێ��ش��ەی��ەك��ی دی���ك���ە ل���ەب���وواری‬ ‫پ��ارچ��ەب��وون��دا‪ ،‬دوای ئ���ەوەی كە‬ ‫داعش موسڵی داگیر كرد و هێرشی‬ ‫كردە سەر كەركووك‪ ،‬مەخمور و‬ ‫كۆمەڵكوژی شەنگالی ئەنجامدا‪،‬‬ ‫ه��ێ��زەك��ان��ی ه��ەپ��ەگ��ە و ی��ژا_س��ت��ار‬ ‫هاتنە باشووری كوردستان و لە‬


‫ئەو ژنانەی لەنێو چاالكیەكەدا بوون و لەوێ كۆببوونەوە ئەندامی هیچ یەك لەو‬ ‫پارتیانە نەبوون كە لەناو پەرلەماندا بوون‪ ،‬بۆیە هیچ حیزبێكیش پشتگری نەكردن‬

‫سیاسی‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪14‬‬

‫زۆرینەی شوێنەكاندا لە بەرەكانی‬ ‫پێشەوەی جەنگ لەبەرامبەر داعش‬ ‫وەس��ت��ان��ەوە‪ .‬بەتایبەتی رۆڵ��ی��ان لە‬ ‫رزگ��ار كردنی گەلی شەنگال دا‬ ‫ل��ە ئ��اس��ت��ێ��ك��دا ب��وو ك��ە دۆس���ت و‬ ‫دوژمن نەیانتوانی نكۆڵی لێ بكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەن��ج��ام‪ :‬ه��ەب��وون��ی گەریالهەتا‬ ‫ئێستاش لە باشووری كوردستاندا‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ف��ەرم��ی دان���ی پێدا‬ ‫ن���ان���رێ���ت‪ .‬ب���ۆچ���ی؟ چ��ون��ك��ە دان‬ ‫پ��ێ��دان��ان��ی ه��ەب��وون��ی گ���ەری�ل�ا لە‬ ‫باشووری كوردستاندا بە گوێرەی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی پ��ارت��ە سیاسیەكانی‬ ‫ب�����اش�����ووری ك����وردس����ت����ان ن��ی��ی��ە!‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە پ��ارت��ی پێشەنگایەتی‬ ‫ئ�����ەم چ���ەم���ك���ەش ب����ك����ات‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫زۆری���ن���ەی پ��ارت��ی��ەك��ان��ی دی��ك��ەش‬ ‫ب��ەوە دڵخۆشن و دەڵێن؛»هەرچی‬ ‫ب���ێ���ت پ���ارت���ی م���ۆڵ���ەت ن�����ادات»‬

‫و ل����ە پ���ش���ت ئ�����ەم ه��ەڵ��وێ��س��ت��ەی‬ ‫پارتییەوە خۆیان حەشار دەدەن‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا ك��ە ه��ەب��وون��ی پەكەكە‬ ‫بۆ منداڵەكانمان‪ ،‬گەنجەكانمان و‬ ‫داهاتووی هەموومان گەرەنتیە‪ .‬ئەم‬ ‫راستیەمان ل��ە كۆبانێ‪ ،‬شەنگال‪،‬‬ ‫ك���ەرك���وك‪ ،‬م��ەخ��م��وور و ه��ەم��وو‬ ‫ش��وێ��ن��ێ��ك ب��ی��ن��ی‪ .‬ل��ەم ك��ات��ەدا كە‬ ‫پێویستی كوردستان بە هێزێكی‬ ‫هاوبەشی پاراستن هەیە ‪ ،‬گەریال‬ ‫و پ��ێ��ش��م��ەرگ��ە دەت���وان���ن پ��ێ��ك��ەوە‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەر ف��اش��ی��زم��ی داع���ش‬ ‫ش��ەڕ بكەن و ئەمەش بە گوێرەی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی گەلی ك��وردە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەب��ی��ن��ی��ن ئ��ەم��ە ن��اك��رێ��ت‪ .‬ب��ۆچ��ی؟‬ ‫چ��ون��ك��ە پ���ارت���ە س��ی��اس��ی��ەك��ان ل��ە‬ ‫جێگای ب��ەرژەوەن��دی گەلەكەمان‬ ‫س����ەرەت����ا ب��ی��ر ل���ە ب����ەرژەوەن����دی‬ ‫خ���ۆی���ان دەك����ەن����ەوە‪ .‬ك��وردس��ت��ان‬

‫ئ��ەم داب��ەش ب��وون و پارچەبوونە‬ ‫ك�����ەن�����گ�����ی ت����ێ����دەپ����ەڕێ����ن����ێ����ت؟‬ ‫ئ��ێ��س��ت��اش س��ێ��ه��ەم��ی��ن ن��م��ون��ەی‬ ‫پ��ارچ��ەب��وون ل��ە م��ان��گ��ی ئ����اداردا‪:‬‬ ‫ه���ەڵ���ب���ژاردن���ەك���ان���ی رۆژئ�������اوای‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪،‬رۆژئ��اوای كوردستان‬ ‫نزیكەی ‪ 4‬ساڵە لەناو شەڕ دایە‪،‬‬ ‫ن��زی��ك��ی ه����ەزار ش��ەه��ی��د ه��ەی��ە لە‬ ‫شەڕی ئەم پارچەیەدا‪ .‬بەرخۆدانی‬ ‫كۆبانی هێزی ب��ەرخ��ۆدان��ی گەلی‬ ‫ك����وردی ن��ی��ش��ان��ی ه���ەم���وو دون��ی��ا‬ ‫دا‪ .‬تەنانەت شەڕوانانی یەپەگە و‬ ‫یەپەژە سنوورەكانیان تێپەڕاند و‬ ‫بۆ رزگ��ار كردنی گەلی ك��وردی‬ ‫ئێزدیی كۆمەڵكوژكراو‪ ،‬بەدەیان‬ ‫ش���ەه���ی���دی���ان پ���ێ���ش���ك���ەش ك����رد‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا كە گەل سینگی خۆی‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەر هێرشەكان ك��ردب��ووە‬ ‫قەڵغان لەهەمان كاتدا سیستەمی‬


‫سیاسی‬

‫هێزەكانی هەپەگە‬ ‫و یژا_ستار هاتنە‬ ‫باشووری كوردستان و‬ ‫لە زۆرینەی شوێنەكاندا‬ ‫لە بەرەكانی پێشەوەی‬ ‫جەنگ لەبەرامبەر داعش‬ ‫وەستانەوە‪ .‬بەتایبەتی‬ ‫رۆڵیان لە رزگار كردنی‬ ‫گەلی شەنگال دا لە‬ ‫ئاستێكدا بوو كە دۆست و‬ ‫دوژمن نەیانتوانی نكۆڵی‬ ‫لێ بكەن‬

‫ب���ەف���ەرم���ی ن���ان���اس���ن‪ .‬ب�����ەاڵم ل���ەو‬ ‫ب��ارودۆخ��ەی ك��ە ه���ەزاران م��رۆڤ‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەر كێشە وهێرشەكاندا‬ ‫راوەس��ت��اوە‪ ،‬ه��ەس��ت��ان و دەنگیان‬ ‫ب��ەك��ار ه��ێ��ن��ا‪ .‬ب���ەاڵم ه��ەژم��ارێ��ك��ی‬ ‫ك�����ەم ب����ەن����او س���ی���اس���ەت���م���ەدارك���ە‬ ‫ژم����ارەی����ان پ��ەن��ج��ەك��ان��ی دەس���ت‬ ‫تێپەر ن��اك��ات و ه��ەر ل��ەس��ەرەت��ای‬ ‫ش��ۆڕش��ەوە ل��ە هۆتێلە لوكسەكانی‬ ‫هەولێر و ئەستەمبول دانیشتوون‪،‬‬ ‫ئ���ەم ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەی��ان پ��رۆت��ەس��ت��ۆ‬ ‫ك��رد‪ .‬ك��ەوای��ە حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان روانگەی ئەو سێ چوار‬ ‫بەناو سیاسەتمەدارانەیلەبەرامبەر‬ ‫روان���گ���ەی گ��ەل��دا پ��ێ گ��ری��ن��گ��ت��رە‬ ‫و ئ���ەوە ه��ەڵ��دەب��ژێ��رێ��ت‪ .‬ب��ۆچ��ی؟‬ ‫چ��ون��ك��ە ئ���ەم���ە پ��ێ��وی��س��ت��ی��ەك��ە ب��ۆ‬ ‫ب���ەرژەوەن���دی���ی���ە س��ی��اس��ی��ەك��ان��ی‪.‬‬ ‫ئ���ێ���س���ت���ا ئ������ەم داب���������ەش ب����وون����ە‬ ‫سیاسییە ل��ە ش��ۆڕش��ی رۆژئ���اوای‬ ‫كوردستان دا چۆن تێپەر دەبێت‪.‬‬ ‫ئەم سێ نمونەیە لە دابەش بوون‬ ‫ت��ەن��ه��ا ن��م��ون��ەك��ان��ی م��ان��گ��ی ئ��ادار‬ ‫بوون‪ .‬بەاڵم سێ چیرۆك بوون كە‬ ‫دەتوانن كاریگەریان لەسەر ژیانی‬ ‫ه���ەم���ووم���ان ه��ەب��ێ��ت‪ .‬ك��اری��گ��ەری‬ ‫دەب��ێ��ت ل��ەس��ەر ژی��ان��ی ئێمە وەك‬ ‫ژن‪ ،‬ئێمە وەك ك��ورد و هەروەها‬ ‫هەموو ئەو كەسانەی لەكوردستاندا‬ ‫دەژی����ن‪ .‬ئ��ەگ��ەر ی��ەك��گ��رت��ووی��ەك��ی‬ ‫ژن���ان ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬ئ���ەم ه��ەڵ��وێ��س��ت��ان��ە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫خ��ۆی ب��ەن��اوی كانتۆن ئ��اوا كرد‪.‬‬ ‫دەستووری ئامادە كرد‪ ،‬ئەو بەشەی‬ ‫ك��ە ل��ە ی��اس��اك��ەی��ان��دا گ��رێ��دراوی‬ ‫دۆخی ژنان بوو لەناو كۆمەڵگادا‬ ‫س��ی��س��ت��ەم��ێ��ك��ی ه���ەرە پ��ێ��ش��ك��ەوت��وو‬ ‫بوو لە ئاستی جیهانی دا‪ .‬بەشی‬ ‫ه����ەرە ب��چ��ووك��ی ك���وردس���ت���ان ب��ە‬ ‫ژی��ان��ەوەی��ەك��ی دی��م��وك��رات��ی گ��ەورە‬ ‫ب����وو ب���ە ش����ەرەف����ی ك���وردس���ت���ان‪.‬‬ ‫ئیستا یەكگرتوویی هەیە ‪ ،‬نیە‪.‬‬ ‫گروپێك بەناوی ئەنەكەسە دەڵێت؛‬ ‫ئ����ەوەی ب���ە ب���ەرخ���ۆدان و خ��وێ��ن‬ ‫ب��ەدەس��ت��ت��ان خ��س��ت��ووە ك��ە نەبێتە‬ ‫هی م��ن‪ ،‬من هەوڵی لەناو بردنی‬ ‫دەدەم»‪ .‬ئەم سیاسەتە هەرچەندە‬ ‫م���اوەی���ەك���ی درێ�����ژی خ���ای���ان���د و‬ ‫ل��ەالی��ەن پ��ارت��ی��ش��ەوە پشتگری لێ‬ ‫ك����را‪ ،‬ب����ەاڵم س���ەرك���ەوت���و ن��ەب��وو‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ئ��ێ��س��ت��اش ل��ەب��ەرام��ب��ەر‬ ‫ه���ەڵ���ب���ژاردن���ەك���ان���ی ش����ارەوان����ی‬ ‫‪14‬ی م��ان��گ دا دەوەس��ت��ن��ەوە‪ .‬لەو‬ ‫ل��ێ��دوان��ان��ەی ب���ەن���اوی ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫ب������اش������ووری ك����وردس����ت����ان درا‬ ‫راگەیەندرا كە ئەم هەڵبژاردنانە‬

‫ك��اری��گ��ەری دەك��ات��ە س���ەر ژی��ان��ی‬ ‫ئێمە ه��ەم��وو وەك ژن��ی ك���ورد و‬ ‫هەموو ئەو ژنانەی لە كوردستاندا‬ ‫دەژی��ن‪ .‬یەكگرتووییەكی سیاسی ‪15‬‬ ‫ل�����ەك�����وردس�����ت�����ان و ه����ەب����وون����ی‬ ‫ه��ێ��زێ��ك��ی پ��اراس��ت��ن��ی ه��اوب��ەش لە‬ ‫ك��وردس��ت��ان دا دی��ارە كاریگەری‬ ‫ل��ەس��ەر ژی��ان��ی ه��ەم��ووم��ان دەب��ێ��ت‪.‬‬ ‫س��ەرك��ەوت��ن��ی ش��ۆڕش��ی رۆژئ���اوای‬ ‫ك���وردس���ت���ان ك���اری���گ���ەری ل��ەس��ەر‬ ‫ژی���ان���ی ه���ەره���ەم���ووم���ان دەب���ێ���ت‪.‬‬ ‫وەك ئ��ەن��ج��ام؛ ئ��ەوەی ل��ە هەموو‬ ‫كەس زیاتر بە پارچە بوون كاریگەر‬ ‫دەب��ێ��ت ئێمەین‪ .‬ه��ەرب��ەم بۆنەیەوە‬ ‫ه���ەم���ووم���ان پ��ێ��ك��ەوە ل��ەب��ەرام��ب��ەر‬ ‫ئ��ەوان��ەی داب��ەش��م��ان دەك���ەن و بۆ‬ ‫یەكگرتوویی‪ ،‬لەبەرامبەر ئەوانەی‬ ‫لەم رێگایەدا رێگرمانن‪ ،‬هەروەها‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەر ئ����ەوان����ەی ئ���ەوان���ەی‬ ‫دژی ی��ەك��گ��رت��ووی��ی��ن��ش��ەڕ ب��ك��ەی��ن‬ ‫و ب��ان��گ��ەوازی ب��ك��ەی��ن دەس��ت ل��ەم‬ ‫هەڵوێستە نا مرۆڤانەیان بەردەن‪،‬‬ ‫ئەگەر دەستیان لێ بەرنەدا ئێمە‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەری���ان ی���ەك دەگ���ری���ن‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر ن��ا ئ��ەم ه��ەل��ە م��ێ��ژووی��ی��ەی‬ ‫كەبۆمان رەخساوە جارێكی دیكە‬ ‫لەدەستمان دەردەچێت‪ .‬بۆ ئەوەی‬ ‫ئازارەكانی پێشوو جارێكی دیكە‬ ‫ن��ەب��ن��ەوە‪ ،‬ه��ەڵ��ەب��ج��ە و شەنگالێكی‬ ‫دیكە بەسەرماندا نەیەت پێویستە‬ ‫ب���ۆ ی��ەك��گ��رت��ووی��ی ك����ار ب��ك��ەی��ن‪.‬‬


‫ژنانی كورد بە ریپێوان بەرەو ئازادی‪ ،‬رۆحی ‪8‬ی ئادار دەژیەنن!‬

‫بیروڕا‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪16‬‬

‫ن‪ /‬ئەكین جودی‬

‫س������ەرەڕای ئ�����ەوەی ك��ەل��ەس��ەر‬ ‫رووداوەك����ەی ‪8‬ی ئ���ادار زیاتر‬ ‫ل���ە ‪ 150‬س����اڵ ت��ێ��پ��ەڕ دەب���ێ���ت‪،‬‬ ‫پ��اراس��ت��ن��ی رۆح���ی ب��ەرخ��ۆدان��ی‬ ‫ئ����ەم رۆژە ل����ەالی����ەن ژن���ان���ەوە‬ ‫هەڵوێستێكی بەواتایە‪.‬‬ ‫وەك دەزان���رێ���ت ‪8‬ی ئ���ادار‬ ‫لەسەر بنەمای تێكۆشانی ژنان‬ ‫لە نیۆیۆرك بۆ مافە رەواكانی‬ ‫خ�����ۆی�����ان‪ ،‬وات������ە ك����ات����ی ئ��ی��ش‬ ‫ك��ردن��ی��ان ب��ب��ێ��ت��ە‪ 8‬ك��ات��ژم��ێ��ر لە‬ ‫رۆژێ��ك��دا‪ ،‬ه��ەروەه��ا لەبەرامبەر‬ ‫ئیشێكی یەكسان لەگەل پیاوان‬ ‫موچەی یەكسانیان پێ بدرێت‪،‬‬ ‫ه���ەرب���ەم ب���ۆن���ەی���ەوە ب���وو ك���ە لە‬

‫كارخانەیەكی رستن دا ‪ 129‬ژن‬ ‫لە ساڵی ‪ 1857‬دا بە زیندوویی‬ ‫س���وت���ێ���ن���ران‪ ،‬ه���ەرچ���ەن���دە ئ���ەم‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ك��وژی��ە م��ای��ەی ش��ەرم��ەزار‬ ‫ك��ردن��ە ب���ەاڵم چ��ون��ك��ە نیشانەی‬ ‫خ���ۆڕاگ���ری و ت��ێ��ك��ۆش��ان��ە ب��وو‬ ‫ب��ە رۆژێ��ك��ی م��ێ��ژووی��ی و كرایە‬ ‫رۆژێ��ك��ی جیهانی‪ ،‬بۆیە هەموو‬ ‫ساڵێك پیرۆز دەكرێت‪.‬‬ ‫لەسااڵنی س��ەرەت��ادا ئ��ەم رۆژە‬ ‫ل���ەالی���ەن ه��ەن��دێ��ك ل���ە چ��ی��ن و‬ ‫توێژەكانی كۆمەڵگاوە كە شوێن‬ ‫كەوتووی ئەم تێكۆشانە بوون و‬ ‫لەدوای ئەو رۆژە كەوتوون پیرۆز‬ ‫دەكرا‪ ،‬بەاڵم لە‪8‬ی ئاداری ساڵی‬ ‫‪ 1910‬لە دووهەمین كۆنفەرانسی‬ ‫ن��ێ��ون��ەت��ەوەی��ی ژن��ان��دا ئ��ەم رۆژە‬ ‫بە پێشنیاری «كالرا زەتكین»‬

‫ك��رای��ە رۆژی جیهانی ژن��ان و‬ ‫ئەمجارە لەالیەن هەموو چین و‬ ‫توێژەكانی كۆمەڵگا و لە هەموو‬ ‫جیهان پ��ەرەی س��ەن��د و پیرۆز‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ەوە الی��ەن��ی ت��راژی��ك��ی‬ ‫ئ��ەم رووداوە خ��ەم��ب��اری��ی��ەك لە‬ ‫دەروون���ی م��رۆڤ��دا ئ��اوا دەك��ات‬ ‫و ل��ەالی��ەك��ی دی��ك��ەش��ەوە ئ��ەم��ڕۆ‬ ‫ب��ەه��ەزاران ژن بەهەمان هەست‬ ‫و ه���ەم���ان ف����ك����رەوە دەڕژێ���ن���ە‬ ‫ش���ەق���ام���ەك���ان���ەوە‪ ،‬ل��ەن��اوب��ەی��ن��ی‬ ‫خ���ۆی���ان وئ���ەوك���ەس���ان���ەی ئ��ەوس��ا‬ ‫ت���ێ���ك���ۆش���ان���ی���ان ك�������ردووە ه��ی��چ‬ ‫ج���ی���اوازی���ەك ن��اب��ی��ن��ن‪ .‬ب��ەی��ەك‬ ‫رۆح ئ��ەم زه��ن��ی��ەت��ە دەس��ەاڵت��دار‬ ‫و داپڵۆسێنەرە لەعنەت دەك��ەن‪،‬‬ ‫ب����ە خ�������اوەن دەرك�����ەوت�����ن ل���ەم‬


‫بەدەست بەدەست دانە‬ ‫یەكتری و پێكەوە‬ ‫تێكۆشانیانی هەموو‬ ‫ژنانی كوردستان‪،‬‬ ‫بەبەهێز كردنی ئیرادەی‬ ‫خۆیان‪ ،‬بەزانست كردنی‬ ‫خۆیان و بەشداری‬ ‫كردنیان لە پیالن و‬ ‫گۆڕەپانی كۆمەاڵیەتیدا‬ ‫ئاوا دەبێت‬

‫بیروڕا‬

‫شۆڕشی كوردستان‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫میراسە هەتا ئەو شوێنەی ئااڵی‬ ‫ت��ێ��ك��ۆش��ان ه��ات��ووە ه��ەڵ��ی��دەگ��رن‬ ‫و ب������ەردەوام دەك����ەن‪.‬ژن����ان ل��ە‬ ‫مێژووی خۆیان ئەمە فێر بوون‪،‬‬ ‫بە بێ مسۆگەر كردنی زانست‪،‬‬ ‫بێ ئەوەی رێكخستن ئاوا ببێت‪،‬‬ ‫ب���ێ ت��ێ��ك��ۆش��ان و ب�����ەدەل ه��ی��چ‬ ‫ق��ازان��ج��ێ��ك ب��ەدەس��ت ن��اخ��رێ��ت‪.‬‬ ‫بۆیە ‪8‬ی ئادار بۆ ژنان سمبولە‪.‬‬ ‫سمبولی ت��ێ��ك��ۆش��ان ل��ەب��ەرام��ب��ەر‬ ‫سیستەمی پیاوساالر‪ ،‬هاوكاری‬ ‫واتا رێكخستن بووین‪ ،‬پاراستنی‬ ‫م��اف��ی خ���ۆی���ان و ب���ەرخ���ۆدان���ە‪.‬‬ ‫ل����ە راس���ت���ی���دا ئ�����ەم رۆژە ل��ە‬ ‫س��م��ب��ول��ێ��ك زی��ات��ری��ش��ە چ��ون��ك��ە‬ ‫ل��ە ه��ەم��وو س��وچ��ێ��ك��ی دون��ی��اوە‬ ‫ژن��ان ب��ەخ��اوەن دەرك��ەوت��ن ل��ەم‬ ‫میراسە لە پێناو ماف و ئازادی‬ ‫خ��ۆی��ان دا تێكۆشان ب���ەردەوام‬ ‫دەك�����ەن‪ .‬ئ���ەم وت���ەی���ە زۆرج����ار‬ ‫دووبارە كراوەتەوە كە «ئاستی‬ ‫ژن����ان����ی ن�����او ك���ۆم���ەڵ���گ���ای���ەك‪،‬‬ ‫ئ��اس��ت��ی ئ���ەو ك��ۆم��ەڵ��گ��ای��ە دی���ار‬ ‫دەك����ات»‪ .‬ژن ل��ەگ��ەڵ دروس��ت‬ ‫ب���وون���ی س��ی��س��ت��ەم��ی پ��ی��اوس��االر‬ ‫ل��ە ج��ەوه��ەری خ���ۆی‪ ،‬سروشتی‬ ‫خ��ۆی و م��ێ��ژووی خ��ۆی بێگانە‬ ‫ك�����راوە‪.‬ل�����ەرۆژی ئ��ەم��ڕۆم��ان��دا‬ ‫ل���ەزۆر ش��وێ��ن��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ادا ژن‬ ‫ل���ەدەرەوە ه��ێ��ڵ��دراوەت��ەوە ووەك��و‬ ‫جنسی دووه���ەم‪ ،‬ه��اوواڵت��ی پلە‬ ‫دوو و ت��ەن��ان��ەت ل���ە ه��ەن��دێ��ك‬ ‫ش���وێ���ن وەك م�����رۆڤ س���ەی���ری‬ ‫ن��اك��رێ��ت و ل��ە ن��اوب��ەی��ن��ی چ��وار‬ ‫دی�����واران دا زی���ن���دان ك����راوە‪.‬‬ ‫ب��ە پ����ەروەردە ك���ردن و خ��اوەن‬ ‫زانست كردنی ژن��ان‪ ،‬بەدەست‬ ‫خ��س��ت��ن��ی گ��ۆڕەپ��ان��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ا‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ راس��ت��ی و هێزی خۆیدا‬ ‫ج��ارێ��ك��ی دی��ك��ە ئ��اش��ن��ا ك���ردن‬ ‫گرینگە‪ .‬لە پەروەردە بگرە هەتا‬ ‫سیاسەت و ئابووری‪ ،‬ژن دەبێت‬ ‫خ��اوەن م��اف��ی ب��ڕی��اردان لەسەر‬ ‫خۆی بێت‪ .‬ئەو ژنەی كە ئازاد‬

‫بووبێت‪ ،‬خ��اوەن ئیرادە‪ ،‬بڕیار‬ ‫و زان��س��ت بێت دەت��وان��ێ لەناو‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ادا گ���ۆڕان���ك���اری ئ���اوا‬ ‫بكات و كۆمەڵگا بگۆڕێت‪.‬‬ ‫ئ�����ەم راس���ت���ی���ە ل����ە ش���ۆڕش���ی‬ ‫رۆژئ������������اوا و ب���ەش���ێ���وی���ەك���ی‬ ‫ئ��اش��ك��رات��ری��ش ل���ە ك��ەس��ای��ەت��ی‬ ‫ك���ۆب���ان���ێ���دا خ����ۆی ن��ی��ش��ان دا‪.‬‬ ‫ل��ەم ش��ۆڕش��ەدا رۆڵێكی بەرچاو‬ ‫و ك���اری���گ���ەری ژن����ان ه���ەب���وو‪.‬‬ ‫س��ەدان و تەنانەت ه��ەزاران ژن‬ ‫ب��ەب��ەش��دار ب���وون ل��ەڕی��زەك��ان��ی‬ ‫ی���ەپ���ەژەدا ب��ە دروس����ت ك��ردن��ی‬ ‫ه��ێ��زی پاراستنی ج��ەوه��ەری لە‬ ‫ك��ەس��ای��ەت��ی چ��ەت��ەك��ان��ی داع��ش��دا‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەر ه��ەم��وو سیستەمی‬ ‫پ����ی����اوس����االری‪ ،‬ت��ی��ك��ۆش��ان��ی��ان‬

‫لەپێناو ئ��ازادی خ��ۆی��ان‪ ،‬واڵت��ی‬ ‫خۆیان‪ ،‬هەبوونی خۆیان‪ ،‬كلتور‬ ‫و زمانی خۆیاندا بەشێوازێكی‬ ‫ئ��ەك��ت��ی��ف ب���ەش���داری ك��ردن��ی��ان‬ ‫ل��ەت��ێ��ك��ۆش��ان��دا ب��ۆ ه��ەم��وو دون��ی��ا‬ ‫و هێزە دیموكراتییە ك��ان بوو‬ ‫ب��ە س��ەم��ب��ول و نیشانە‪ .‬ه��ەرب��ەم‬ ‫ب����ۆن����ەی����ەوە ب����وو ك����ە م��ێ��دی��ای‬ ‫جیهانی ب��ەم ش��ێ��وەی��ە سەرنجی‬ ‫راك��ێ��ش��رای��ە س��ەری��ان‪ .‬ه��ەروەه��ا‬ ‫بەبەشدار بوونیان لە هەموو لە‬ ‫گۆڕەپانە سیاسی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ئ����اب����ووری و م���ەدەن���ی���ەك���ان���دا‪،‬‬ ‫روانگەی كۆمەڵگای لەبەرامبەر‬ ‫ژن بەشێوازێكی ئەرێنی گۆڕی‬ ‫و رێگای لەبەر گۆڕانكارییەكی‬ ‫نوێی كۆمەڵگا كردەوە‪.‬‬

‫ئ����ەم رووداوان����������ەی ب��اس��م��ان ‪17‬‬

‫ك��رد ئ��ەم ق��س��ەی��ەی رێ��ب��ەر ئاپۆ‬ ‫پ���ش���ت راس�����ت دەك�����ات�����ەوە ك��ە‬ ‫دەڵ����ێ����ت‪ »:‬ئ����ەم ئ����او و خ��اك��ە‬ ‫چ���ۆن دای��ك��ە خ��وداوەن��دەك��ان��ی‬ ‫ئ��اف��ران��د ئێستایش ژن��ی ئ��ازاد‬ ‫دەئ����اف����رێ����ن����ێ����ت»‪ ،‬ب������ەاڵم ئ���ەم‬ ‫گ���ۆڕان���ك���اری���ان���ە ن��اب��ێ��ت ت��ەن��ه��ا‬ ‫ب�����ە رۆژئ����������اوا و ب�����اك�����ووری‬ ‫ك����وردس����ت����ان����ەوە س�����ن�����ووردار‬ ‫ب��م��ێ��ن��ێ��ت‪ .‬ش��ۆڕش��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫بەدەست بەدەست دانە یەكتری‬ ‫و پێكەوە تێكۆشانیانی هەموو‬ ‫ژن���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ب��ەب��ەه��ێ��ز‬ ‫ك����ردن����ی ئ�����ی�����رادەی خ���ۆی���ان‪،‬‬ ‫ب���ەزان���س���ت ك���ردن���ی خ���ۆی���ان و‬ ‫ب���ەش���داری ك��ردن��ی��ان ل��ە پ��ی�لان‬ ‫و گۆڕەپانی كۆمەاڵیەتیدا ئاوا‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫ه��ەرب��ەم بۆنەیەوە س��ەرەت��ا ‪8‬ی‬ ‫ئ��ادار رۆژی تێكۆشان سەرەتا‬ ‫لەو كەسەی كە ئێمەی گەیاندە‬ ‫ئەمڕۆ واتا»رێبەر ئاپۆ» ژنانی‬ ‫كورد بەتایبەت و هەموو ژنانی‬ ‫دونیا پیرۆز دەكەم‪.‬‬


‫بیروڕا‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪18‬‬


‫بیروڕا‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪19‬‬


‫دیمانەیەك لەگەڵ شایەتحاڵێكی كیمیابارانی هەڵەبجە‪ ،‬كیشوەر مەولود؛‬

‫ئا‪ /‬تروسكە‬

‫سەرگوزشتە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ك���ی���ش���ەوەر م����ەول����وود ی���ەك‬ ‫ل����ەو ك���ەس���ان���ەی���ە ك���ە ل���ە ك��ات��ی‬ ‫ك����ارەس����ات����ەك����ەی ه���ەڵ���ەب���ج���ەدا‬ ‫تەمەنی‪ 17‬ساڵ بووە و بە چاوی‬ ‫خ��ۆی ك��ی��م��ی��اب��اران��ی ه��ەڵ��ەب��ج��ە و‬ ‫ش��ەه��ی��د ب���وون و ون ك���ردن و‬ ‫‪ 20‬ئەنفالی كەس و كار و نزیكەكانی‬ ‫بینیوە‪ .‬لە دیمانەكەماندا لەگەڵ‬ ‫ئ�����ەم ه���اوواڵت���ی���ی���ە ه���ەوڵ���م���ان���دا‬ ‫تروسكەیەك لە بخەینەسەر سیمای‬ ‫هەڵەبجە ب��ۆی��ە ه��ەوڵ��م��ان��دا لەگەڵ‬ ‫ك��ی��ش��وەر م���ەول���ود خ��ەب��ات��ك��اری‬ ‫م���ۆزەخ���ان���ەی ه��ەڵ��ەب��ج��ە ب��ك��ەی��ن‪.‬‬ ‫ك��ی��ش��وەر م���ەول���ود ل���ە وت��ەك��ان��ی‬ ‫لەسەر كارەساتەكەدا بارودۆخی‬ ‫ئ����ەو ك����ات و ئ��ێ��س��ت��ا ب���ەروون���ی‬ ‫ه��ەڵ��دەس��ەن��گ��ێ��ن��ێ��ت و رەخ���ن���ە و‬ ‫ب���ۆچ���وون���ەك���ان���ی خ����ۆی دێ��ن��ێ��ت��ە‬ ‫زم���ان و ل��ەم ب��اری��ەوە دەڵ��ێ��ت‪»:‬‬ ‫ب���ە چ����اوی خ���ۆم���ان دەم��ان��ب��ی��ن��ی‬ ‫كە گۆڕیان بۆ هەڵدەكەندین»‪.‬‬ ‫ك��ی��ش��وەر ب���اس ل���ە ب���ارودۆخ���ی‬ ‫ئ���ەم���ڕۆی ه��ەڵ��ەب��ج��ەش دەك����ات و‬ ‫ب��ەگ��وێ��رەی زەم��ی��ن��ەی رۆشنبیری‬

‫و ك�����ورد پ��������ەروەری ئ���ەوس���ای‬ ‫هەڵەبجە دۆخی ئێستایش رەخنە‬ ‫دەكات و دەڵێت‪ »:‬گەنجەكانمان‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��ان ب���ۆ ن��ی��ش��ت��م��ان‬ ‫ئەوان بەئاسانی دەتوانن هەڵەبجە‬ ‫بەجێ بهێیلن»‪.‬كە لێمان پرسی‬ ‫هۆكاری كۆمەاڵیەتی یان هۆكارە‬ ‫جیاوازەكانی بۆچی دەگێڕیتەوە‬ ‫و كوا هەڵەبجەی جاران‪ ،‬كیشوەر‬ ‫ب���ەدڵ���گ���ران���ی وەاڵم������ی دای���ن���ەوە‬ ‫چونكە‪ . ...‬با وەاڵمەكانی كیشوەر‬ ‫لە زمانی خۆی ببیستین‪ .‬ئەمەش‬ ‫دەقی دیمانەكەمان؛‬ ‫پ_س���ەرەت���ا دەم���ه���ەوێ ب��اس��ی‬ ‫رۆژی ك����ارەس����ات����ەك����ەم����ان ب��ۆ‬ ‫ب���ك���ەی‪ ،‬ل���ەوان���ەی���ە زۆرێ���ك���م���ان‬ ‫تەنهابیستبێتمان ی��ان ت��ەن��ان��ەت‬ ‫لەو كاتەدا نەژیابین‪.‬‬ ‫ب��ەرل��ەم��ان��گ��ی س�ێ‌ بانگەشەكرا‬ ‫ك���ە ئ���ێ���ران ه���ێ���رش دەك�����ات و‬ ‫هەڵەبجە دەگرێت‪ ،‬ئەم بانگەشەیە‬ ‫ت��ا رۆژی ‪13‬ی مانگ ب��ەردەوام‬ ‫ب�����وو و دوات�������ر ش�����ەڕ ل���ەس���ەر‬ ‫شاخەكان دەستیپێكرد‪ .‬شەوانە‬ ‫كاتژمێر ‪ 3‬تا بەرەبەیانی دەنگی‬ ‫چەك دەهات و لەسەر شاخەكان‬ ‫ش��ەڕب��وو‪ .‬ئ��ەم ش��ەڕەش ت��ا رۆژی‬

‫‪16‬ی مانگی خایاند و سەربازانی‬ ‫ئێراق تا ئەو كاتە توانیان لەسەر‬ ‫ش��اخ��ەك��ان ش��ەڕب��ك��ەن و نەهێڵن‬ ‫س���وپ���ای ئ���ێ���ران ب��ێ��ت��ە پ��ێ��ش��ەوە‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ 16‬م��ان��گ س��ەرب��ازەك��ان‬ ‫خۆراكیان بۆ نەچووبوو شكان‪.‬‬ ‫ه��ەرك��ە س����ەدام ح��وس��ێ��ن��ی��ش ب��ەو‬ ‫ش��ێ��وەی��ە ب��ی��س��ت��ی س���ەرب���ازەك���ان‬ ‫ش��ك��اون راس��ت��ەوخ��ۆ فرۆكەكانی‬ ‫نارد‪ .‬كاتژمێر ‪10‬ی سەرلەبەیانی‬ ‫بوو هەموو خەڵكەكە لەژێرزەمین‬ ‫داب����وو چ��ون��ك��ە ئ��ێ��ران زۆرب���ەی‬ ‫ج��ار ت��ۆپ��ی دەه��اوێ��ش��ت‪ .‬ئێمەش‬ ‫ل���ەگ���ەڵ م���اڵ���ی ب���اوك���م���دا ل��ەژێ��ر‬ ‫زەم��ی��ن ب��ووی��ن‪ .‬ب���ەاڵم خ��اڵ��ۆی��ەك��م‬ ‫دەستگیركرابوو و من و دایكیشم‬ ‫چووین بزانین ئازاد كراوە‪ .‬بۆیە‬ ‫چووین و كە زانیمان ئازاد بووە‬ ‫من و دایكم چووینە ماڵی نەنكم‬ ‫و دوات���ر گ��ەرای��ن��ەوە‪ ،‬ب��رای��ەك��ی‬ ‫ب��چ��ووك��ی��ش��م ب��ەس��ەرش��ان��ی م��ن��ەوە‬ ‫بوو‪ .‬ئێمە هەر لەكۆاڵنەكەدابووین‬ ‫ف��رۆك��ەك��ان��ی ئ���ێ���راق دەس��ت��ی��ان‬ ‫ك��رد ب��ە ب���ۆردووم���ان كردنێكی‬ ‫زۆر چ���ڕ‪ ،‬ب���ەه���ەرچ ش��ێ��وەی��ەك‬ ‫ب��ێ��ت م��ن و دای��ك��م گەیشتینەوە‬ ‫الی خ��ۆش��ك و ب��راك��ان��م‪ ،‬ن��ان��ی‬ ‫ن��ی��وەڕۆم��ان ه��ەر دوو ـ ی��ان سێ‌‬ ‫ك��ەس لە ژێرزەمینەكە دەهاتینە‬ ‫دەرەوە و ن���ان���م���ان دەخ������وارد‬ ‫پ��اش��ان دەچ��ووی��ن��ە خ���وارەوە‪ .‬بەو‬ ‫ش��ێ��وەی��ە ت��ا ك��ات��ژم��ێ��ر دوو ئێمە‬ ‫ن��ەم��ان��زان��ی ش��ارەك��ەك��ی��م��ی��اب��اران‬ ‫ك�����راوە‪ .‬ب����ەاڵم ك��ات��ژم��ێ��ر ‪ 11‬و‬ ‫‪ 35‬خ���ول���ەك ب���وو ف��رۆك��ەك��ان��ی‬ ‫ئ����ێ����راق ه����ات����ن و ب����ۆ ج����اری‬ ‫دووەمین بۆردوومانیان كردەوە‪.‬‬ ‫ك��ات��ژم��ێ��ر دوو ج��ی��ران��ەك��ان��م��ان‬ ‫هاتن و ووت��ی��ان هەڵەبجە كیمیا‬ ‫ب�����اران ك�����راوە وەرن�����ە دەرەوە‬


‫سەرگوزشتە‬ ‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪21‬‬

‫ب��ا روو ل��ە ش��اخ��ەك��ان ب��ك��ەی��ن‪.‬‬ ‫ئ��ێ��م��ەش ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل��ێ��ك��م��ان ه��ەب��وو‬ ‫ه���اوس���ەرەك���ەم ت��ا «ج��ەل��ی�لا»ی‬ ‫بردین كە الی «حەبابەیلێ»یە‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ل����ەو ێ‌ ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل��ەك��ەم��ان‬ ‫سەرنەكەوت بەسەر شاخەكاندا‪،‬‬ ‫بۆیە ئێمەی لەو ێ‌ دانا و وتی بابچم‬ ‫هەنێكی دیكە بهێنم چونكە ئێمە‬ ‫زۆربووین‪ .‬ئێمە ویستمان بەرەو‬ ‫«عەنەب» بچین بەاڵم كوڕێكی‬ ‫پورم ووتی نەچن بۆ ئەو شوێنە‬ ‫كیمیا باران كراوە‪ ،‬هەركەسێك‬ ‫بچێت ئەمرێت ‪ .‬ووتی باچین بەو‬ ‫شاخانەدا سەركەوین لەوكاتەشدا‬ ‫فرۆكەكان بەبەردەوامی دەهاتن‬ ‫هەڵەبجەیان كیمیاباران دەك��رد‬ ‫كە لەبەردەمی ئێمەبوو‪،‬هەروەها‬ ‫تا بەرەو بەرزاییەكان دەچووین‬ ‫زیاتر بۆردوومانەكەمان دەبینی‪.‬‬

‫چووین تا گەیشتینە سەر جادەكە‪،‬‬ ‫ك��ە گەیشتین ئۆتۆمبێل دەهاتن‬ ‫و دەچ�����وون ب��ری��ن��دارەك��ان��ی��ان‬ ‫دەگواستەوە ‪ .‬لەو رۆژەدا بۆنی‬ ‫هەرشتێك دەهات‪ ،‬تایەی سوتاو‬ ‫‪ ،‬م��ێ��خ��ەك ‪ ،‬س��ێ��و و ‪ ...‬ه��ت��د‪.‬‬ ‫یەنی ئەوەندە بۆن دەهات سەرت‬ ‫گ��ێ��ژدەب��وو و ن��ەت��دەزان��ی ب��ۆن��ی‬ ‫چی دێت‪ .‬بەراستی دۆخێكی بەو‬ ‫شێوەیەبوو هەرگیز لەبیرناكرێت‪.‬‬ ‫ب��ەرەب��ەرە ت��اری��ك��ی ك��رد و ش��ەو‬ ‫ب���ەس���ەرداه���ات و ه��ەم��ووم��ان��ی��ش‬ ‫ش��ت��ێ��ك��م��ان ب���ەك���ۆڵ���ەوەب���وو‪ ،‬ی��ان‬ ‫بەتانیەك‪ ،‬یان شتومەكێك‪ ،‬یان‬ ‫منداڵێك‪ .‬بەیانی كە رۆژبوەوە‬ ‫رۆیشتنە پشت ش��اخ��ی هەڵەبجە‬ ‫ش��وێ��ن��ێ��ك ك���ە پ��ێ��ی��ان دەووت‬ ‫«تاوێرە» ئەو شەو لەوێ بووین‪،‬‬ ‫بەیانی دوات��ر چووینە شوێنێك‬

‫چەند ئەشكەوتێكی لێبوو لەو ‌ێ‬ ‫س���ێ‌ رۆژ م���ای���ن���ەوە‪ .‬ل���ەم���اوەی‬ ‫ئ��ەو س�ێ‌ رۆژەش���دا فرۆكەكانی‬ ‫ئ���ێ���راق ب���ەب���ەردەوام���ی دەه��ات��ن‬ ‫بۆردوومانی هەڵەبجەیان دەكرد‬ ‫‪ .‬ب��ەاڵم ئێران لەسەر شاخەكان‬ ‫ج��ۆرە چەكێكی دان��اب��وو پێیان‬ ‫دەووت «دژە فرۆكە»بۆیە ئێمە‬ ‫ل���ەو ێ‌ ك��ەم��ێ��ك ب �ێ‌ خ��ەم ب��ووی��ن‬ ‫و رێگەیان ن��ەدەدا نزیكی ئێمە‬ ‫ببنەوە و هەروەها كیمیاییەكەش‬ ‫زۆر ك��اری��گ��ەری ن��اب��ێ��ت چونكە‬ ‫بەرزاییە‪.‬لەوسێ‌ رۆژەدا هیچمان‬ ‫نەبوو تەنیا ئاگرمان دەك��ردەوە‬ ‫لەبەردەم ئەشكەوتەكە و شەوانەش‬ ‫ل���ەئ���ەش���ك���ەوت���ەك���ە دەخ���ەوت���ی���ن‪.‬‬ ‫پ��اش��ان چووینە گوندێكی دیكە‬ ‫ب��ەن��اوی «ه���ەوارەك���ۆن» پێشتر‬ ‫دیموكراتی تێدابوو‪ ،‬لەوێش تا‬


‫سەرگوزشتە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫مانگی چ��وار مایینەوە و پاشان‬ ‫چووینە رۆژه��ەاڵت��ی كوردستان‪.‬‬ ‫ل����ەو ێ‌ چ���ووی���ن���ە «ش���ێ���خ���ان» و‬ ‫پ���اش���ان «ج����وان����ڕۆ» و ل���ەو ‌ێ‬ ‫ن��ی��ش��ت��ەج �ێ‌ ب���ووی���ن‪ .‬ك��ەچ��ووی��ن‬ ‫ئ���ۆت���ۆم���ب���ێ���ل���ەك���ەم���ان وون ب���وو‪،‬‬ ‫پ��اش��ان وەرەق���ەم���ان وەرگ����رت و‬ ‫چ��ووی��ن پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەب��ردب��ووی لە‬ ‫«ئ���ەح���م���اوا» وەرم����ان گ��رت��ەوە‪.‬‬ ‫بەو شێوەیە سێ‌ مانگ لەجوانڕۆ‬ ‫م��ای��ن��ەوە پ��اش��ان ووت��ی��ان س��ەدام‬ ‫ح��س��ێ��ن س��ێ‌ م��ان��گ ل��ێ��ب��وردن��ی‬ ‫دەرك�����ردووە ب��ۆ ئ���ەوەی خەڵكی‬ ‫‪ 22‬هەڵەبجە بگەڕێتەوە‪ .‬ئێمە ووتمان‬ ‫ب���ا ب��چ��ی��ن��ەوە ئ��ی��ت��ر ل���ەژێ���ر ئ��ەو‬ ‫خێمەدا چی بكەین‪ ،‬بەو شێوەیە‬ ‫هاتینەوە سنوور ب��ەاڵم سێ‌ رۆژ‬ ‫ل���ەوێ���ش م���ای���ن���ەوە چ��ون��ك��ە زۆر‬ ‫قەرەباڵغ بوو‪.‬پاشان بە ئۆتۆمبێل‬ ‫ه��ات��ی��ن��ە «ت���ەوێ���ل���ە» و ه��ات��ی��ن��ە‬ ‫«ع��ەرب��ەت»ت��ا ئ��ەو ش��وێ��ن��ە هیچ‬ ‫كەست نەدەبینی‪ ،‬و هیچ ماڵێك‪،‬‬ ‫شوێنێك ئاوەدانی تییادا نەبوو‪،‬‬ ‫ل���ەع���ەرەب���ەت س���ەرەت���ا دەچ����ووی‬ ‫رێكخراوێكی بەعسی ل��ەو ێ‌ بوو‬ ‫و دەی��ان��خ��س��ت��ی��ن��ە ح��ەوش��ەی��ەك��ی‬ ‫مەزن‪ ،‬لەو ێ‌ هەموو شتومەكەكان‬ ‫دەپ����ش����ك����ێ����ن����دران و ه����ەم����وو‬ ‫ش��ت��ەك��ان��ی��ان ك��ۆن��ت��رۆڵ دەك���رد‪.‬‬ ‫دوات�����ر پ��ی��اوەك��ان��ی��ان دەخ��س��ت��ە‬ ‫ن���او ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل��ی س���ەرب���ازی ب��ۆ‬ ‫سەربازی كردن و ژنەكانیشیان‬

‫دەخ��س��ت��ە ن��او ئ��ەو ئۆتۆمبێالنەی‬ ‫ه��ات��ب��وون ل��ەگ��ەڵ��م��ان و ب��ەرێ��ی��ان‬ ‫كردین بۆ «باینجان» كەنزیك‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی��ی��ە‪ ،‬ل����ەوێ����ش م�����اوەی‬ ‫نزیكەی ‪ 40‬تا ‪ 50‬رۆژ ماینەوە‪.‬‬ ‫ب��ەش��ێ��ك��ی زۆر خ��ەڵ��ك��ەك��ە ل��ەو ‌ێ‬ ‫خانوویان بەكر ێ‌ گرت و ئێمەش‬ ‫ب��ەه��ەم��ان ش��ێ��وە خ��ان��ووی��ەك��م��ان‬ ‫ب��ەك��ر ێ‌ گ��رت‪ .‬ل��ەو ێ‌ ئ��ێ��وارەی��ەك‬ ‫ج���ارێ���ك���ی دی���ك���ە ب���ان���گ���ەوازی���ان‬ ‫ك���رد ووت���ی���ان‪ ،‬دەت��ان��ب��ەن��ەوە بۆ‬ ‫ه��ەڵ��ەب��ج��ە و ش��ت��وم��ەك��ی خ��ۆم��ان‬ ‫ئ��ام��ادەب��ك��ەن‪ .‬ب��ەو شێوەیە هەموو‬ ‫كەس كەلوپەلی خۆی ئامادەكرد‬ ‫و چاوەڕوانبوون ئۆتۆمبێل بێت‬ ‫و ب��گ��ەڕێ��ن��ەوە ه��ەڵ��ەب��ج��ە‪ .‬ئێمەیان‬ ‫خستە ئۆتۆمبێلەوە هەتا كەركوك‬ ‫ئاگاداربووین كە ب��ەرەو كوێمان‬ ‫دەب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم دوای ئ��ەوە تاریكی‬ ‫ب���اڵ���ی ك��ێ��ش��ا ن���ەم���ان���زان���ی ك��و ‌ێ‬ ‫ك���وێ���ی���ە‪ .‬ك�����ات ‪12‬ی ش���ەوب���وو‬ ‫ب��ردی��ن��ی��ان ل��ە بیابانێك فڕێیان‬ ‫دای���ن و ووت��ی��ان دەی داب���ەزن‬ ‫و وەك ئ��ەوەب��وو لەبەرزاییەكەوە‬ ‫ف����رێ ب����درێ����ن����ەخ����وارەوە‪ ،‬ه��ی��چ‬ ‫ئ���اگ���ام���ان ل���ەدون���ی���ا ن���ەم���اب���وو‪،‬‬ ‫ك��ە داب���ەزی���ن ه��ەم��ووم��ان ت��وش��ی‬ ‫رشانەوە بووین‪ .‬بەیانی كە رۆژ‬ ‫ب����وەوە ب��ی��ن��ی��م��ان ل��ە ب��ی��ای��ان��ێ��ك��ی��ن‬ ‫ه��ی��چ م��اڵ��ێ��ك ب���ەدەورم���ان���ەوە نیە‬ ‫و دوات����ر زان��ی��م��ان ئ���ەو ش��وێ��ن��ە‬ ‫ن��اوی «گ��ردە چ��اڵ»ە‪ .‬شوێنێكە‬

‫لەهەوڵیر دەردەچ��ی��ت و لەنزیك‬ ‫ئێمەشەوە بەرزانییەكانی لێبوو‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ان��ی��ش زی��ات��ر ژن و م��ن��داڵ‬ ‫ب��وون‪ ،‬پیاوەكانیان گولــلەباران‬ ‫ك������راب������وون‪ .‬ل������ەو ێ‌ م����اوەی����ەك‬ ‫م��ای��ن��ەوە بەشێكی ئ���ەوەی پ��ارەی‬ ‫ه���ەب���وو خ��ێ��م��ەی ك����ڕی‪ ،‬ئ��ەوان��ی‬ ‫دیكەش لەژێر نایلۆندا زستانی‬ ‫ب��ەڕێ��ك��رد‪ ،‬خ��ەڵ��ك��ی گ��ون��دەك��ەی‬ ‫گ���ردەچ���اڵ ووت���ی���ان م����اوەی ‪15‬‬ ‫ساڵە لێرە بەفر ن��ەب��اری��وە‪ .‬ب��ەاڵم‬ ‫ل��ەو س��اڵ��ەدا ب��ەف��رب��اری‪ .‬خەڵكی‬ ‫ئەو دەڤ��ەرەش بەراستی یارمەتی‬ ‫زۆری خ��ەڵ��ك��ی ه��ەڵ��ەب��ج��ەی��ان��دا و‬ ‫سوپاسیان دەكەین‪ ،‬دەتوانم بڵێم‬ ‫ئەو كاتە جەوهەری نەتەوایەتی و‬ ‫ك��وردای��ەت��ی لە ئاستێكی ب��ەرزدا‬ ‫ب���وو‪ .‬ئ��ێ��م��ە ب��ۆ م����اوەی دووس���اڵ‬ ‫ل�����ەوێ ب����ووی����ن‪ ،‬دوای ئ����ەوەی‬ ‫حكومەتی ئێراق هەوڵیدا هێرش‬ ‫بكاتە سەر «كوێت» لێبوردنی‬ ‫گ��ش��ت��ی دەرك������رد ب���ۆ ك�����وردان‬

‫هەرچوار منداڵی‬ ‫ئەو ماڵە كە لە‬ ‫جوانڕۆ هاتنەوە‬ ‫ئەمدیو تائیستاش‬ ‫دیارنین كەس نازانێت‬ ‫سعودییە بردنی‪،‬‬ ‫كوێت بردنی‪ ،‬كەس‬ ‫نازانێت‬


‫ئەگەر رۆژێكیش‬ ‫بمێنم لەدونیا بەاڵم‬ ‫ببینم هەرچواربەشی‬ ‫كوردستان ئازادببێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئازادی وەك‬ ‫ئێمەنا‪ ،‬ئازادی ئازاد‪.‬‬ ‫نەك تەنیا بەناو‬ ‫بەهەموو واتاكانییەوە‬ ‫ئازاد ببێت‬

‫بووە‪.‬‬ ‫خ������زم������م������ان ه��������ەب��������ووە ل���ە‬ ‫ن��وگ��رەس��ەڵ��م��ان رۆژان����ە ل��ەوان��ی‬ ‫ت���ری���ان داوە ب���ۆ ئ����ەوەی ب��ی��ان‬ ‫ت��رس��ێ��ن��ن ه����ەر ب���ە ئ��ەش��ك��ەن��ج��ە‬ ‫ك��وش��ت��ی��ان��ە‪ .‬و دوات���ر ب��ەدەس��ت��ی‬ ‫خ��ۆی��ان ب���ردووی���ان���ە ب��ەخ��اك��ی��ان‬ ‫س��پ��اردووە‪ ،‬دوات��ر ل��ەب��ەر چ��اوی‬ ‫ئ��������ەوان س����ەگ����ەك����ان دەری�������ان‬ ‫ه���ێ���ن���اوە خ����واردووی����ان����ە‪ .‬ب��ۆی��ە‬

‫سەرگوزشتە‬

‫هیوا و ئاواتم ئەوەیە‬

‫س������ەرەت������ا زەح������م������ەت ب�����وو‪،‬‬ ‫تائێستا ك��اری��گ��ەری ل��ەس��ەرم��ان‬ ‫ه���ەی���ە‪ .‬ك��ەب��ی��ردەك��ەی��ن��ەوە زۆر‬ ‫توڕەدەبین و خەم داماندەگرێت‪.‬‬ ‫ه���ۆك���ارەك���ەش���ی ئ��ەگ��ەڕێ��ن��ی��ن��ەوە‬ ‫ب����ۆ ئ����ەم����ە‪ .‬ه����ەم����وو ك��ەس��ێ��ك‬ ‫ئ���ەگ���ەر ل���ەوك���ات���ەدا ئ���اگ���اداری‬ ‫ئ����ەو دۆخ����ە ب��ووب��ێ��ت چ گ��ەن��ج‬ ‫و پ��ی��ر و ه���ەم���ووی���ان س��ەری��ان‬ ‫ل �ێ‌ ت��ێ��ك��چ��ووە‪ .‬ب��ەش��ێ��ك��ی زۆری‬ ‫ئ���ەو خ��وێ��ن��دك��اران��ەی ه��ەڵ��ەب��ج��ە‬ ‫داه���ات���ووی���ان ن��ەم��ا ب��ەه��ۆی ئ��ەو ‪23‬‬ ‫نەهامەتیە نەیانتوانی خوێندنیان‬ ‫ب��ەردەوام بكەن‪ .‬هەروەها ئەگەر‬ ‫سەیری ناوچاوانی هەركەسێك‬ ‫ب��ك��ەی ج���ی���اوازی ه��ەی��ە ل��ەگ��ەڵ‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ئ��ێ��رە چ��ون��ك��ە ل���ەرووی‬ ‫دەروون���������ی���������ەوە ك����اری����گ����ەری‬ ‫ه���ەب���ووە و ئ����ەوان ه��ەس��ت��ەك��ەی‬ ‫ئ���اس���وودەت���رن‪ ،‬خ��ۆش��ب��ەخ��ت��ت��رن‪.‬‬ ‫ئ���ێ���م���ە ئ����ەگ����ەر خ��ول��ەك��ێ��ك��ی��ش‬ ‫خ��ەن��دە ب��ێ��ت��ەس��ەرل��ێ��وم��ان پ��اش��ان‬ ‫م��ات��ەم��ی��ن��ی دام����ان دەگ��رێ��ت��ەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر منداڵێكی ئێستا ‪ 10‬رۆژ‬ ‫بكەیتە خێمەیەك یەكسەر شێت‬ ‫دەبێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە چەند مانگ‬ ‫لە خێمەدا ژییاین!‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ل��ەه��ەرش��وێ��ن��ێ��ك ه���ەن دەت���وان���ن‬ ‫بگەڕێنەوە شوێنی خۆیان و لەوێ‬ ‫ب��ژی��ن‪ .‬ل��ە بینایەكی ژێ��ر ع��ەرز‬ ‫دروس��ت دەك���را‪ ،‬س��ەرەت��ا پێیان‬ ‫وت��ی��ن ب��ۆ م��ەن��ب��ەع��ی ئ���اوە‪ .‬ب��ەاڵم‬ ‫دواتر كە بڕیار درا بگەڕێیەوە‬ ‫ش��وێ��ن��ی خ��ۆم��ان م��ق��اوی��ل��ەك��ە كە‬ ‫ب��ی��ن��ای دروس����ت دەك����رد ل��ەو ‌ێ‬ ‫ب��ەئ��ێ��م��ەی ووت ش��ان��س��ت��ان ه��ەی��ە‬ ‫ئەمە بۆ ئێوە دروست كراوە بۆ‬ ‫ئەوەی هەریەكتان بە بیانویەكەوە‬ ‫بخرێنە ئێرە و لێرە بمرن‪.‬‬ ‫ه�����اوڕی�����ەك�����م ه�����ەب�����وو زۆر‬ ‫خ���ۆش���ەوی���س���ت���م ب������وو‪ ،‬ب���ەن���اوی‬ ‫«م��ەع��س��وم» ه��ەورام��ی ب��وو لە‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��ا ب���ەی���ەك���ەوە ب��ووی��ن‬ ‫ه����ەردەم پ��ێ��م دەووت ه��ی��وای��ەت��م‬ ‫ئەوەیە رۆژێ��ك سەیری قژی تۆ‬ ‫بكەم‪ .‬پێم دەووت مەعسومە شەوان‬ ‫ل��ەچ��ك��ەك��ەت الدەب������ەی ك��ات��ێ��ك‬ ‫دەخەوی ؟ دەیووت نا‪ ،‬بەراستی‬ ‫زۆرم خ��ۆش��ەدەوی��س��ت رووی��ەك��ی‬ ‫سپی و قژێكی رەشی زۆر جوانی‬ ‫هەبوو‪ .‬لەكاتی كیمیابارانەكەدا‬ ‫گیانی لەدەستدا‪ .‬كەسی تریش‬ ‫ه��ەن پ��ی��اوێ��ك��ی ب��ەت��ەم��ەن ب��وو لە‬ ‫«ن����وگ����رە س���ەل���م���ان» ك��ات��ێ��ك‬ ‫س��ەدام لێبوردنی بۆ دەركردین‬ ‫ئەوانەی كەوتنە دوای ئەوە هەر‬ ‫لەناوبران و وون بوون‪ .‬هاوڕێم‬ ‫ه���ەب���وو ل���ە ج���وان���ڕۆ ب��ەی��ەك��ەوە‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ارب��ووی��ن ن���اوی ب��ەن��از‬ ‫ب���وو‪ ،‬ب���ەاڵم ئ���ەو ه��اوس��ەرگ��ی��ری‬ ‫ن����ەك����ردب����وو‪ ،‬ب���ەراس���ت���ی زۆر‬ ‫كچێكی ج���وان و ش��ی��ری��ن ب��وو‪.‬‬ ‫ئ����ەو ل���ەگ���ەڵ ئ������اوات و الن���ەی‬ ‫خ���وش���ك���ی و ب���رای���ەك���ی دوای‬ ‫ل��ێ��ب��وردن��ی گ��ش��ت��ی ه���ات���ن���ەوە و‬ ‫براكەی خوێندكاری زانكۆبوو‪.‬‬ ‫بەنازیش خوێندكاری ‪3‬ی دوا‬ ‫ن��اوەن��دی ب��وو‪ .‬ب��ەه��اری��ش دووی‬ ‫ن��اوەن��دی ب��وو و الن��ەش دەچ��ووە‬ ‫خوێندن ‪ .‬ئ��ەم چ��وارە هاتنەوە‬ ‫ماڵەكەیان لەویش چ��واری دیكە‬ ‫هەبوون‪ ،‬دایكیان چوار منداڵی‬ ‫ب����ردن����ەوە و چ���واری���ش���ی ل���ەالی‬

‫خ��ۆی دان��ان‪ .‬ه��ەرچ��وار منداڵی‬ ‫ئەو ماڵە كە لە جوانڕۆ هاتنەوە‬ ‫ئ��ەم��دی��و ت��ائ��ی��س��ت��اش دی��ارن��ی��ن‬ ‫كەس نازانێت سعودییە بردنی‪،‬‬ ‫ك��وێ��ت ب��ردن��ی‪ ،‬ك��ەس ن��ازان��ێ��ت‪.‬‬ ‫دایكیان هەموو ساڵێك لە ‪16‬ی‬ ‫‪ 3‬دێتە مەراسیم كاتێك دەیبینم‬ ‫زۆر خ��ەف��ەت دەخ���ۆم‪ .‬دای��ك��ی��ان‬ ‫ب��ۆ ه��ەرش��وێ��ن��ێ��ك گ���ەڕاوە ك��ەس‬ ‫هیچیان پێ‌ ناڵێت و بێ‌ سوود‬

‫ئ��ەم ك��ارەس��ات��ان��ەم ه��ی��چ كاتێك‬ ‫لە بیر نا چن ‪.‬‬ ‫پ_وەك ك����ەس����ێ����ك ك��ە‬ ‫ش��ای��ەت��ح��اڵ��ی ئ��ەو ك��ارەس��ات��ە‬ ‫بووی و ئێستایش لە مۆزەخانە‬ ‫و گۆڕی هەڵەبجە ئیش دەكەی‪،‬‬ ‫ئەمە لەالت قورس نییە؟‬

‫ئ��ێ��م��ە ژی��ان��م��ان دەرب����ەدەری و‬ ‫ئ��ازارب��ووە‪ ،‬لەوكاتەی دەیانووت‬ ‫دوو ك��ات��ژم��ێ��ری م�����اوەی ب��چ��ۆ‬ ‫ژێر زەمینەكە تۆپباران دەستی‬ ‫پ��ێ��ك��رد‪ ،‬دوات�����ر ك���ە دەه��ات��ی��ت��ە‬ ‫دەرەوە دەتبینی هەمووی برادەر‬ ‫و خزم و كەسوكارت كوژراون‬ ‫و ج���ەن���ازەك���ان���ی���ان پ������ەردەوازە‬ ‫بووە‪ .‬بەشێكی ژیانمان هەمووی‬ ‫كارەسات بووە‪ ،‬ئەمەش تائیستا‬


‫كاریگەری هەیە‪.‬‬ ‫پ_ب���ەگ���وێ���رەی ئ����ەوەی كە‬ ‫ه��ەڵ��ەب��ج��ە ب��ووەت��ە رەم��زێ��ك��ی‬ ‫ن����ەت����ەوەی����ی و ج��ی��ه��ان��ی��ش‬ ‫ت���ەن���ان���ەت و ه����ەروەه����ا ل��ە‬ ‫سااڵنی دوورەوە بە خۆڕاگری‬ ‫و نیشتمان پەروەری دەناسرێن‬ ‫خەڵكی هەڵەبجە‪ .‬بە بڕوای‬ ‫ئێوە لە ئێستادا هەڵەبجە لە‬ ‫ب��وواری نیشتمان پ��ەروەری��ەوە‬ ‫لە چ ئاستێكدایە؟‬

‫سەرگوزشتە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ك��ەم��ە‪ ،‬ب��ەگ��وێ��رەی ئ���ەو ك��ات��ە‬ ‫ن����ی����ە‪ .‬گ���ەن���ج���ی ئ���ێ���س���ت���ا زۆر‬ ‫ئینتیمای ن��ەم��اوە ب��ە نیشتمان‪،‬‬ ‫لەوانەیە ئەگەر بیبەیتە شوێنێك‬ ‫لەهەڵەبجە خۆشتربێت‪ ،‬جارێكی‬ ‫دیكە نایەتەوە ئ��ەو ش��ارە‪ .‬وەك‬ ‫ئ��ێ��م��ە ن��ی��ە‪ ،‬ل��ەوك��ات��ەی چ��ووی��ن��ە‬ ‫ئ����ێ����ران ب�����ارودۆخ�����م�����ان ب���اش‬ ‫ب����وو‪ .‬ل���ەوك���ات���ەدا ئ��ێ��م��ە ه��ەم��وو‬ ‫خ���ەرج���ی���ی���ەك���م���ان دەك�������رد ب��ۆ‬ ‫ئ����ەوەی ب��گ��ەڕێ��ی��ن��ەوە ه��ەڵ��ەب��ج��ە‪،‬‬ ‫ه��ەت��ا ب��ازن��دی دەس��ت��ی خ��ۆم��ان‬ ‫دەفرۆشت‪ .‬بەاڵم ئێستا گەنجان‬ ‫ه��ەر ب��ت��وان��ن دەچ���ن و هەڵەبجە‬ ‫بەجێ‌ دەهێڵن‪.‬‬ ‫‪ 24‬پ_ئ��ێ��وە هۆكارەكەی بۆچی‬ ‫دەگێرنەوە؟‬ ‫م����ن ه����ۆك����ارەك����ەی ب����ۆ ئ���ەم‬ ‫دەس���ەاڵت���ە دەگ���ێ���ڕم���ەوە‪ ،‬وای���ان‬ ‫ك���������ردوە گ���������ەورە و م����ن����داڵ‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��ان ب���ۆ ن��ی��ش��ت��م��ان‬ ‫ن��ەم��اوە‪ .‬پێشتر خوێنێكی زۆر‬ ‫رژاوە ب���ەاڵم دەب��ی��ن��ی بەشێكی‬ ‫زۆر ب���ێ‌ دەس���ەاڵت���ە ب��ەدەس��ت��ی‬ ‫بەشێكی ت���رەوە‪ .‬بەشێكی زۆر‬ ‫باشن و س��ەرم��ای��ەدارن بەشێكی‬ ‫زۆر فەقیرن و ماوەی سێ‌ مانگە‬ ‫م���وچ���ەی وەرن����ەگ����رت����ووە‪ .‬وات���ا‬ ‫چینێكی دەس��ەاڵت��دار دەستیان‬ ‫ب��ەس��ەر ك��وردس��ت��ان��دا داگ��رت��وە‪.‬‬ ‫م��ن وەك خ��ۆم ك��ە ت��ەم��ەن��م ‪44‬‬ ‫س��اڵ��ە ئ��ەگ��ەر بڵێم وەك پێشتر‬ ‫خۆشەویستیم م��اوە بۆ نیشتمان‬

‫راس���ت ن���اك���ەم‪ .‬چ��ون��ك��ە پێشتر‬ ‫وام����زان����ی ئ����ەو ح��ی��زب��ان��ە زۆر‬ ‫گ���������ەورەن و ل���ەئ���ێ���م���ە زی���ات���ر‬ ‫ك���وردس���ت���ان���ی���ان خ���ۆش���دەوێ���ت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ێ��س��ت��ا دەرك����ەوت ئ���ەوان‬ ‫كوردستانیان خۆشناوێت بەڵكو‬ ‫وێ����ران����ی دەك����ەن‪.‬ك����وردس����ت����ان‬ ‫ب��ەخ��وێ��ن رش��ت��ن گ��ەی��ش��ت��ۆت��ە ئ��ەو‬ ‫ئ��اس��ت��ەی ئ��ەم��ڕۆ‪ ،‬ب��ەاڵم دەبینین‬ ‫لەئیستادا خوێنی ئەو میلــلەتەش‬ ‫دەردەهێنن و دەیفرۆشن‪ .‬ئەگەر‬ ‫ت��ۆ خ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��ت ه��ەب��ێ��ت بۆ‬ ‫نیشتمانەكەت دەبێت كاغەزێك‬ ‫ف��ڕ ێ‌ ن��ەدەی��ت��ە س��ەر خ��اك��ەك��ەی‪،‬‬ ‫خاك وەك دایك وایە‪.‬‬ ‫پ_وەك دەزان���رێ���ت ژن��ان��ی‬ ‫ش��اری هەڵەبجە ب��ە پێشەنگ‬ ‫دەن���اس���رێ���ن و ل���ە م���ێ���ژوودا‬ ‫ژن��ی ن��اس��راوم��ان ه��ەی��ە‪ .‬ئایا‬ ‫ئێستایش دەتوانین هەمان شت‬ ‫بۆ هەڵەبجە بڵەین؟‬ ‫ب���ەڵ���ێ وای�����ە‪ .‬ن��م��ون��ەی��ەك��ی��ش��ی‬ ‫«ع��ادی��ل��ە خ��ان��م��ە» ك��ە لەساڵی‬ ‫‪ 1914‬وەك قایەمقامی هەڵەبجە‬ ‫ب����ەرپ����رس����ی����اری وەرگ�����رت�����ووە‪.‬‬ ‫ل����ەدەس����ت����ی ع���وس���م���ان پ���اش���ای‬ ‫وەرگ����رت����ووە و خ���ۆی ح��وك��م��ی‬ ‫هەڵەبجەی كوردوە‪ ،‬عادیلە خانم‬ ‫ژن��ێ��ك��ی زۆر زی����رەك ب����ووە و‬ ‫كەسێكی بەڕاستی داد پ��ەروەر‬ ‫بووە‪ .‬هەڵەبجە شوێنی شاعیران‬ ‫و رۆش����ن����ب����ی����ران����ە‪ ،‬ه���ەم���ی���ش‬ ‫ه��ەڵ��ك��ەوت��ە ج��وگ��راف��ی��ی��ەك��ەی وا‬ ‫دەخ��وازێ��ت‪ .‬س��ەرج��ەم شاعیران‬ ‫ل��ێ��رە پ���ەروەردەب���وون���ە‪ .‬گ���ۆران‪،‬‬ ‫ن��ال��ی‪ ،‬ئ��ەح��م��ەد م��وخ��ت��ار‪ .‬ب��ۆی��ە‬ ‫لەشارێكی ب��ەو شێوەیەش رێگە‬ ‫ل���ەب���ەردەم ژن ن��اگ��ی��رێ��ت‪ .‬ئێمە‬ ‫ل���ەزۆر ش��اری ت��ری ك��وردس��ت��ان‬ ‫گ���ەڕاوی���ن ب���ەاڵم وەك ه��ەڵ��ەب��ج��ە‬ ‫ژن س��ەرب��ەس��ت ن��ەب��وە‪ .‬كاتێك‬ ‫م��ی��وان��م��ان دێ��ت ب��ەرل��ەپ��ی��اوەك��ان‬ ‫دەچین بەخێرهاتنی میوانەكان‬

‫دەكەین‪ .‬بەاڵم لەشوێنەكانی دیكە‬ ‫زۆربەیان وانین‪ .‬لێرە ژن هەیە‬ ‫وەك پێشتر ئەو پێشەنگایەتییە‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫من كاریشم كردووە لەیەكێتی‬ ‫ژن���ان‪ ،‬م��اوەی��ەك ب��ەپ��رس ب��ووم‬ ‫‪ .‬توندوتیژی لەبەرامبەر ژنان‬ ‫ل���ە ه��ەڵ��ەب��ج��ە ب������ەراورد ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ش��ارەك��ان��ی دی��ك��ە ل��ەزۆری��ن��ەی��ان‬ ‫ك���ەم���ت���رە‪ .‬ه���ەی���ە ب�����ەاڵم ك��ەم��ە‪.‬‬ ‫لەئاستی شارەكانی دیكە نیە‪.‬‬ ‫پ_خ��زم��ەت��گ��وزاری��ەك��ان بۆ‬ ‫هەڵەبجە ل��ە چ ئاستێكدان؟‬ ‫هەم بۆ قەرەبوو كردنەوەی ئەو‬ ‫وێرانكاریانەی كارەساتەكە و‬ ‫هەم ئەوەی كە ئێستا هەڵەبجە‬ ‫ب��ووەت��ە ق��ەزای��ەك؟ رازی���ن لە‬ ‫خزمەتگوزاریەكان؟‬ ‫خ��زم��ەت��گ��وزاری ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫لەئاستی ئ��ەو وێرانكاریانە نیە‬ ‫كە رووبەرووی ئەم شارە بۆتەوە‪.‬‬ ‫لەزەمانێكدا كە هەڵەبجە ئاوەدانی‬ ‫رووی تێكرد‪ ،‬چەند حیز بَكی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی ب���ش���ێ���وی���ان ن���ای���ەوە‪.‬‬ ‫ج��ون��دوال��س�لام��ی��ان ه��ێ��ن��ای��ە ئ��ەو‬ ‫هەرێمە‪ ،‬لەو سەردەمەوە تائێستا‬ ‫ك���ارەك���ان ب���ەرەو پ��ێ��ش��چ��وون��ی��ان‬ ‫وەس��ت��ا‪ .‬ئ��ەگ��ەر ن��ا ئ��ەو س��ەردەم��ە‬ ‫حكومەت زۆر بەپەرۆشەوە هاتە‬ ‫هەڵەبجە كە خزمەتی زۆر بكات‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ك��ات��ێ��ك ئ���ەو رێ��ك��خ��راوە‬ ‫ه��ات و ئ��اڵ��ۆزی دروس���ت ب��وو‪،‬‬ ‫خزمەتگوزارییەكان وەستا‪.‬‬ ‫پ_وت��ەی��ەك��ی دی��ك��ەت��ان كە‬ ‫هەبێت‪....‬‬ ‫ه��ی��وا و ئ��اوات��م ئ��ەوەی��ە ئەگەر‬ ‫رۆژێكیش بمێنم لەدونیا ب��ەاڵم‬ ‫ببینم هەرچواربەشی كوردستان‬ ‫ئازادببێت‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ازادی وەك‬ ‫ئێمەنا‪ ،‬ئازادی ئازاد‪.‬نەك تەنیا‬ ‫ب��ەن��او ب��ەه��ەم��وو وات��اك��ان��ی��ی��ەوە‬ ‫ئازاد ببێت‪.‬‬


‫سەرگوزشتە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪25‬‬


‫گەلەكۆمەی نێودەوڵەتی لە دژی رێبەری گەلی كورد عەبدوڵاڵ ئۆجاالن‬

‫ئا‪/‬تروسكە‬ ‫لە روانگەیكانی عەبدوڵاڵ‬ ‫ئۆجاالن بەشی دووهەم‪...‬‬ ‫سێیەمینجەنگی‬

‫جیهانی‬

‫بیروڕا‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫لەو قۆناخەدا كلینتۆن گرنگیەكی‬ ‫‪ 26‬زۆر بە شااڵوە هەژموونگەراییەكەی‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوین دەدات و جەختی‬ ‫ل���ەس���ەر ب���ای���ەخ���ی رۆڵ�����ی ت��ورك��ی��ا‬ ‫دەك��ردەوە‪ .‬راوێ��ژك��ارە تایبەتەكەی‬ ‫«ژەن�����������ڕاڵ گ�����ال�����ت�����اری» خ���ۆی‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د ك��ە ئ��ۆپ��ەراس��ی��ۆن��ەك��ەی‬ ‫دژی�����ی م���ن ب���ە ف���ەرم���ان���ی خ���ودی‬ ‫ك��ل��ی��ن��ت��ۆن ب���ەڕێ���وەب���راوە‪ .‬ك��ات��ێ��ك‬ ‫دێینە سەرباسی»سێیەمین جەنگی‬ ‫ج��ی��ه��ان��ی»ش‪ ،‬ل���ە زۆر الی���ەن���ەوە‬ ‫دەرب���ازك���ردن���ی ئ��ام��اری ی��ەك��ەم��ی��ن‬ ‫و دووەم��ی��ن ج��ەن��گ��ەك��ان��ی جیهانی‬ ‫ل��ەالی��ەن ئ��ام��اری ئ��ەو ش��ەڕان��ەی لە‬ ‫رووداوەك����ان����ی زۆرب�����ەی واڵت��ان��ی‬ ‫ه��اوش��ێ��وەی ئ��ێ��راق‪ ،‬ئ��ەف��غ��ان��س��ت��ان‪،‬‬ ‫ل��وب��ن��ان‪ ،‬ی��ەم��ەن‪ ،‬س��ۆم��اڵ و میسر‬ ‫ه��ات��ۆت��ە ئ������اراوە ب���ۆ ت��ێ��گ��ەی��ش��ت��ن��ی‬ ‫واق����ی����ع����ی ئ������ەو ش�������ەڕە ب����ەس����ە و‬ ‫روون��ك��ەرەوەی��ە‪ .‬هەڵەبەتە ئ��ەو خاڵە‬ ‫م���ای���ەی ت��ێ��گ��ەی��ش��ت��ن��ە ك���ە ب���ەه���ۆی‬ ‫چەكی ئەتۆمیەوە»سێیەمین جەنگی‬

‫جیهانی» پارچە پارچە روودەدات‪،‬‬ ‫م���اوەی���ەك���ی درێ����ژ دەخ��ای��ەن��ێ��ت و‬ ‫لەمیانەی تەكنۆلۆژیای ج��ی��اوازەوە‬ ‫ب���ەڕێ���وە دەب���رێ���ت‪ .‬ل��وت��ك��ەی ن��ات��ۆ‬ ‫ل���ە ل���ی���زب���ۆن و ق���ووڵ���ك���ردن���ەوەی‬ ‫ئابڵۆقەكەی ئەمریكا لە دەوروبەری‬ ‫ئێران زانیاری پێویست سەبارەت‬ ‫ب���ە ئ���اراس���ت���ەی س��ێ��ی��ەم��ی��ن ج��ەن��گ��ی‬ ‫ج���ی���ه���ان���ی پ���ێ���ش���ك���ەش دەك�������ات‪.‬‬ ‫«س��ێ��ه��ەم��ی��ن ج��ەن��گ��ی ج��ی��ه��ان��ی»‬ ‫واقیعێكە و جوگرافیای خۆرهەاڵتی‬ ‫ن���اوی���ن و زەم��ی��ن��ە ك��ل��ت��وری��ی��ەك��ەی‬ ‫چ��ەق��ی ق��ورس��ای��ی��ەك��ەی��ەت��ی‪ .‬ت��ەن��ی��ا‬ ‫ئ����ەو ب�����ووی�����ەرەران�����ەی ل����ە چ��ەق��ی‬ ‫ق���ورس���ای���ی»س���ێ���ی���ەم���ی���ن ج��ەن��گ��ی‬ ‫ج��ی��ه��ان»ی ل��ە ئ��ێ��راق روودەدەن‬ ‫ب���ە ش��ێ��وەی��ەك��ی ب���ەرچ���او روون����ی‬ ‫دەك����ات����ەوە ك���ە ئ����ەو ش����ەڕە ت��ەن��ی��ا‬ ‫پەیوەندی بە واڵتێكەوە نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پەیوەندی بە بەرژەوەندی و بوونی‬ ‫هێزە هەژموونگەراكانی جیهانەوە‬ ‫ه���ەی���ە‪ .‬ت��ەن��ی��ا دوای ب��ێ��ك��اری��گ��ەر‬ ‫كردنی تەواوەتی ئێران‪ ،‬سەقامگیر‬ ‫ب��وون��ی ب��ارودۆخ��ی ئەفغانستان و‬ ‫ئێراق‪ ،‬بەالوەنانی دۆخی هەڕەشەی‬ ‫چ��ی��ن و ئ��ەم��ری��ك��ای الت��ی��ن دەش��ێ��ت‬ ‫ئ��ەو ش���ەڕە ك��ۆت��ای��ی پ��ێ ب��ێ��ت‪ .‬ل��ەو‬ ‫س��ۆن��گ��ەی��ەوە هێشتا ل��ە ن��اوەڕاس��ت��ی‬ ‫ش��ەڕەك��ە دای���ن‪ .‬ه��ەرچ��ەن��دە گوتنی‬

‫شتێكی رەها و مسۆگەر لە بوواری‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ن��اس��ی��ەوە راس���ت ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬بە‬ ‫النی كەم لەوانەیە شەڕەكە دەساڵی‬ ‫دی��ك��ە ب�����ەردەوام ب���ێ���ت(دوا پیالنە‬ ‫ستراتیژیەكانی ناتۆش بۆ م��اوەی‬ ‫دەساڵ پێشبینی كراوە)‪ .‬هەندێك‬ ‫ج���ار دی��پ��ل��ۆم��اس��ی‪ ،‬ج��اران��ێ��ك��ی��ش‬ ‫توندوتیژی چێ دەبێتەوە‪ .‬لەمیانەی‬ ‫ئابووری دژوار و كۆنتڕۆڵكراوەوە‬ ‫دەستێوەردان بە رۆژەڤ دەكرێت‪.‬‬ ‫لە پێشینەیی ناوچەكان دەگۆڕێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەج��ۆرێ��ك ل��ە ج��ۆرەك��ان بە‬ ‫ش��ێ��وەی��ەك��ی ه��ەم��ەگ��ی��ری ش���ەڕ ل��ە‬ ‫چ��ەن��دی��ن ن��اوچ��ە روودەدات‪ .‬تەنیا‬ ‫كاتێك ئ��ەو س��روش��ت��ە بنەڕەتییەی‬ ‫ش���ەڕ رەچ����او ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ئ���ەو ك��ات��ە‬ ‫ب��اش��ت��ر دەرك�����ی پ���ێ���دەك���رێ���ت ك��ە‬ ‫ب��ۆچ��ی ئ��ۆپ��ەراس��ی��ۆۆن��ەك��ەی ‪1998‬‬ ‫دژی م��ن ل��ە ئاستی نێودەوڵەتیدا‬ ‫ب��ەڕێ��وەچ��وو‪ ،‬ل��ەب��ەرچ��ی گ��ەورەت��ری��ن‬ ‫ئ��ۆپ��ەراس��ی��ۆن��ی گ�ل�ادی���ۆی ن��ات��ۆی��ە‪.‬‬ ‫ب��ێ��گ��وم��ان ل���ەش���ەڕە گ���ەورەك���ان���دا‬ ‫ب���ەردەوام ه��ێ��زە ه��ەژم��وون��گ��ەراك��ان‬ ‫سەركەوتوو نابن‪ .‬بەڵكو گەالنیش‬ ‫دەت���وان���ن دەس��ك��ەوت��گ��ەل��ێ��ك��ی زۆر‬ ‫بەدەست بێنن‪ .‬بگرە لەوانەیە هێزە‬ ‫هەژمووگەراكان وەك سیستەم ژێر‬ ‫ب���ك���ەون‪ ،‬گ��ەالن��ی��ش وەك س��ی��س��ت��ەم‬ ‫سەركەوتن بەدەست بێنن‪.‬‬


‫لێكۆلین‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪27‬‬


‫بیروڕا‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪28‬‬


‫نەورۆز بووە بە بەرخۆدانی و سەركەوتنی گەلی كورد و رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست‬ ‫لێكۆلین‬

‫ئا‪ /‬تروسكە‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫ب��ۆ پ��ێ��ن��اس��ە ك��ردن��ی ن���ەورۆز‬ ‫روانگەی زۆر جیاواز هەن‪ .‬بۆ‬ ‫ش��ی��رۆڤ��ەك��ردن��ی ئ��ەم پێناسانە‬ ‫و گ��ەی��ش��ت��ن ب���ە پ��ێ��ن��اس��ەی��ەك��ی‬ ‫نزیكی راستی‪،‬دەبێت سەرەتا‬ ‫ئ��ەم راس��ت��ی��ە ب��زان��ی��ن ك��ە ئێمە‬ ‫وەك گ��ەل��ی ك���ورد و گ��ەالن��ی‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست هێرشی‬ ‫ئ��ای��دۆل��ۆژی زۆرم���ان ل��ەس��ەرە‪.‬‬ ‫وەك دەزان��رێ��ت دوای ش��ەڕی‬ ‫ج��ی��ه��ان��ی دووه�������ەم پ���ێ���واژی‬ ‫ش������ەڕی س������ارد ی�����ان ش����ەری‬ ‫ف���ك���رەك���ان دەس���ت���ی پ���ێ ك��رد‬ ‫و ئ���ەم ش���ێ���وازەی���ش زی��ات��ری��ن‬ ‫كاریگەری و تاقی كردنەوەی‬ ‫ل��ەس��ەر رۆژه��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت‬ ‫بووە‪ .‬رۆژهەاڵتی ناوەڕاست و‬ ‫ئەو واڵتانەی كە وەك واڵتانی‬ ‫ج���ی���ه���ان���ی س���ێ���ه���ەم پ��ێ��ن��اس��ە‬ ‫دەك���رێ���ن ه��ەم��وو ك���ات ب��وون��ە‬ ‫قوربانی ش��ەڕ و ب��ەرژەوەن��دی‬ ‫واڵت���ان���ی زل��ه��ێ��زی ج��ی��ه��ان��ی‪.‬‬ ‫چونكە شەڕی ئەم واڵتانە لەسەر‬ ‫دابەش كردنی هێز و ئابووریە‬ ‫ك���ە ئ���ەم ه��ێ��ز و ئ��اب��ووری��ەش‬ ‫ل���ە س����ەر ب���ن���ەم���ای چ��ۆن��ی��ەت��ی‬ ‫دابەش كردنی بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫واڵتانی جیهانی سێهەمە‪ .‬بۆیە‬ ‫دوای شەڕی جیهانی یەكەم و‬ ‫دووه���ەم ك��ە ه��ەر ئ��ەو كاتیش‬ ‫ئ���ام���ان���ج ئ����ەم واڵت�����ان ب����وون‪،‬‬ ‫دی��س��ان��ەوە ل���ەش���ەڕی ج��ی��ه��ان��ی‬ ‫سێهەم یان هەمان شەڕی سارد‬ ‫رووی لە تەختەی شەترەنجەكە‬

‫‪29‬‬ ‫كردەوە كە هەریەك لە واڵتانی‬ ‫سەرمایەدار ئەسپی خۆی تێدا‬ ‫ت��او دەدەن‪ .‬شایەنی باسە كە‬ ‫یەكێك لە ئامانجەكانی شەڕی‬ ‫س��اردی��ش بێ ناسنامە ك��ردن‪،‬‬ ‫ن���ەزان و ب��ێ زاك��ی��رە ك��ردن��ی‬ ‫كۆمەڵگەیە كەبەم شێوەیە بتوانن‬ ‫گ����ەل ب��ێ��ن��ن��ە ئ��اس��ت��ێ��ك خ��ۆی‬ ‫نكۆڵی لە هەبوون و جەوهەری‬ ‫خ�����ۆی ب����ك����ات‪ ،‬ب���ەرخ���ۆدان���ی‬ ‫ب��ۆ پ��اراس��ت��ن��ی ن��اس��ن��ام��ە تێك‬ ‫بشكێت و بە ئاسانی مل كەچ‬ ‫بكات‪ .‬گەلێكی بەم شێوەی زۆر‬ ‫بەئاسانی دەتوانرێت حاكمیەت‬ ‫و دەسەاڵت بچەسپێنرێت‪ ،‬ماڵی‬ ‫ت���ااڵن ب��ك��رێ��ت‪ ،‬واڵت���ی خ��ۆ بە‬ ‫منەت پێ بفرۆشیتەوە تەنانەت‬ ‫بۆ ئەوەی كە هێشتووتە بژیت‬ ‫ئ��ام��ادەی��ە ل��ەب��ەرام��ب��ەرت چ��ۆك‬ ‫داب������دات‪ .‬ك��ەس��ای��ەت��ی ك��ۆی��ل��ە‬ ‫بەئاسانی دەبێتە ئامرازێك و‬ ‫دەت��وان��ی ب��ۆ ه��ەم��وو شتێك بە‬ ‫كاری بهێنیت هەر بەچەشنی‬

‫دەنكەكانی شەترەنج‪.‬‬ ‫بۆ پارچە كردن و بێ ناسنامە‬ ‫كردنی گەلی كوردیش سەرەتا‬ ‫یارییان بە باوەڕییان كرد و بە‬ ‫بیانووی ئایین كرایە كوژەری‬ ‫ئ��ەو گ��ەالن��ەی ك��ە ب��ەس��ەدان و‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ه����ەزاران س��اڵ وەك‬ ‫دراوسێ پێكەوە ژیاون‪ .‬دواتر‬ ‫ی��اری بە سنوورەكانیان كرا‪،‬‬ ‫ی��اری بە زم��ان و كەرامەتیان‬ ‫ك��را‪ .‬ئێستاش ك��ورد گەیشتە‬ ‫ئ���اس���ت���ێ���ك ك����ە ن�������ەوەی ن���وێ‬ ‫ف���ێ���ری ئ����ەو ل��ێ��ك داب�����ڕان و‬ ‫ه��ەب��وون��ی س��ن��ووران��ە ك���راوە‪،‬‬ ‫بۆیە دەیانەوێت بە هێرشێكی‬ ‫ئ������ای������دۆل������ۆژی و پ���ێ���ن���اس���ە‬ ‫چ���ەوت���ەك���ان���ی���ان ئ���ەم���ج���ارە ب��ە‬ ‫ت��ەواوی ك��ورد لە بیری كورد‬ ‫ب��ب��ەن��ەوە‪ .‬ن��م��ون��ەی��ەك��ی ئ���ەوەش‬ ‫چ����ەواش����ەك����ردن����ی پ��ێ��ن��اس��ەی‬ ‫نەورۆزە‪.‬‬ ‫ن��ەورۆز ب��ووە بە بەرخۆدانی‬ ‫و سەركەوتنی گەلی ك��ورد و‬


‫لێكۆلین‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫رۆژه��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت بەسەر‬ ‫زاڵ���م���ت���ری���ن و خ��وێ��ن��م��ژت��ری��ن‬ ‫ه��ەگ��ەم��ۆن��ی��ادا دەن��اس��رێ��ت‪ .‬بە‬ ‫نوێ بوونەوە و هیوای ژیان و‬ ‫ژیانەوەیەكی نوێ دەناسرێت‪.‬‬ ‫ب���ە ك���ات���ی ن����وێ ك����ردن����ەوەی‬ ‫پ��ەی��م��ان��ی م���رۆڤ و گ���ەردوون‬ ‫دەن��اس��رێ��ت‪ .‬ه��ەروەه��ا یەكێك‬ ‫ل���ەو م��ی��ت��ۆل��ۆژی��ان��ەی ك��ە وەك‬ ‫م���ی���ت���ۆل���ۆژی ب�����ەرخ�����ۆدان و‬ ‫‪ 30‬س��ەرك��ەوت��ن��ی روون��اك��ی بەسەر‬ ‫تاریكی دا دەناسرێت وسنگ‬ ‫بە سنگ هەتا ئەمڕۆ هاتووە‪،‬‬ ‫م��ی��ت��ۆل��ۆژی ك���اوەی ئاسنكارە‪.‬‬ ‫ئێمە وەك گەلی كورد و گەلی‬ ‫رۆژه��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت ل��ەب��ەر‬ ‫ئەوەی مێژوونووسی خۆجێمان‬ ‫زۆر ك���ەم���ە و ئ����ەوان����ەی ك��ە‬ ‫ه��ەن‪ ،‬بەتایبەت مێژوونووسی‬ ‫ه�����اوچ�����ەرخ زۆری����ن����ەی����ان ب��ە‬ ‫روان����گ����ەی رۆژئ������اوا س��ەی��ری‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست دەكەن و‬ ‫ئەوەی بچوك‪ ،‬بێ شارستانیەت‬ ‫و چ��ەوت بێت س��ەرەت��ا الیەقی‬ ‫واڵت���ان���ی ج��ی��ه��ان��ی س��ێ��ه��ەم��ی‬ ‫دەبینن‪ .‬هەربەم بۆنانەوەیە كە‬ ‫ئ���ەوەی راس��ت��ی م��ێ��ژووی��ش��م��ان‬ ‫ه��ەی��ە ی���ان س��ی��ن��گ ب��ە سینگ‬

‫هاتوون یان ئەوەی كە بەلگەی‬ ‫ن�����ووس�����راوەش�����ی ت���ێ���داب���وون‬ ‫ل������ەس������ەردەم������ی ج������ی������اوازدا‬ ‫ب����ەه����ۆی ه���ێ���رش���ی ب�����ەر ب���ەر‬ ‫و ب��ی��اب��ان��ی��ەك��ان��ەوە (ه��ێ��رش��ی‬ ‫ئیسالم‪ ،‬هێرشی ئەسكەندەرو‪...‬‬ ‫ه��ت��د )ل��ەن��او ب���راون‪ .‬ت��ەن��ان��ەت‬ ‫دەس���ەاڵت���داران���ی ن��اوچ��ەك��ەش‬ ‫خ��اوەن��ی ه��ەم��ان س��ی��اس��ەت��ن و‬ ‫دەی��ان��ه��ەوی پ��اروی خ��ۆی��ان لە‬ ‫ق��ازان��ی ك��واڵو دەرب��ێ��ن��ن‪ .‬بۆیە‬ ‫ه���ەری���ەك���ە و ل���ەالی���ەك���ەوە ب��ە‬ ‫گ��وێ��رەی ب��ەرژەوەن��دی خۆیان‬ ‫ی������اری ب����ە م����ێ����ژوو دەك������ەن‪.‬‬ ‫یەكێك لەو مژارانەش مژاری‬ ‫نەورۆزە‪.‬‬ ‫نەورۆز بە گوێرەی دەسەاڵت‬ ‫داران و زۆرێ������ك الی���ەن���ی‬ ‫فاشیست و بەرژەوەندی خواز‪،‬‬ ‫زۆرێ����ك پ��ێ��ن��اس��ەی دەرەوەی‬ ‫راستی بۆ دەكرێت‪ .‬بۆ نمونە‬ ‫چ��ی��رۆك��ی ك�����اوەی ئ��اس��ن��ك��ار‬ ‫بەشێوەیەك هەڵدەگێردرێتەوەی‬ ‫كە دەوترێ كاوە كەسایەتێكی‬ ‫لە ن��ەژادی فارسەكان ب��ووە و‬ ‫خەڵكی ئیسفەهانی ئێران بووە‪.‬‬ ‫هەندێك ك��ەس دەڵ��ێ��ن ن��ە ئەم‬ ‫سەركەوتنە بەبەڕێوەبەرایەتی‬

‫كەسایەتێك بەناوی فەرەیدون‬ ‫ب��ەدەس��ت ك��ەوت��ووە ك��ە ئەویش‬ ‫دیسان ف��ارس ب��ووە‪ .‬هەندێك‬ ‫ت��ی��ۆری دەڵ��ێ��ن ؛ ف���ەرەی���دوون‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ش���ەڕەك���ە ب���ووەو‬ ‫ك��اوەی��ش یەكێك ل��ە س��ەرب��ازە‬ ‫ب��ەه��ێ��زەك��ان��ی ب���ووە‪ ،‬ك��ات��ی كە‬ ‫كاوە ئەم سەركەوتنە بەدەست‬ ‫دەه���ێ���ن���ێ���ت خ�����ۆی ش���ای���ەن���ی‬ ‫پاشایەتی نابینێت و پاشایەتی‬ ‫دەدات�����ە ف���ەرەی���دون���ی ف���ارس‪.‬‬ ‫ه���ەم���ووی ئ����ەم ت��ی��ۆری��ان��ە ك��ە‬ ‫ب��ەداخ��ەوە ه��ەن��دێ��ك مامۆستا‬ ‫و ك��ەس��ی ن������اوداری ك���وردی‬ ‫ئ��ەم��ڕۆی��ی دەی��ه��ێ��ن��ن��ە زم���ان و‬ ‫ه��ەوڵ دەدەن ل��ە ن��او گ��ەل دا‬

‫بۆ پارچە كردن و‬ ‫بێ ناسنامە كردنی‬ ‫گەلی كوردیش‬ ‫سەرەتا یارییان بە‬ ‫باوەڕییان كرد و‬ ‫بە بیانووی ئایین‬ ‫كرایە كوژەری‬ ‫ئەو گەالنەی كە‬ ‫بەسەدان و تەنانەت‬ ‫هەزاران ساڵ وەك‬ ‫دراوسێ پێكەوە‬ ‫ژیاون‬


‫لێكۆلین‬

‫هاوچەرخ زۆرینەیان‬ ‫بە روانگەی رۆژئاوا‬ ‫سەیری رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست دەكەن و‬ ‫ئەوەی بچوك‪ ،‬بێ‬ ‫شارستانیەت و چەوت‬ ‫بێت سەرەتا الیەقی‬ ‫واڵتانی جیهانی‬ ‫سێهەمی دەبینن‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫مێژوونووسی‬

‫پ���ەرە ب��ەم ب��ی��رۆك��ەی��ە ب���دەن و‬ ‫ئامانجی ئەم تیۆریەش ئەوەیە‬ ‫ك��ە ف��ارس وەك ن��ەژادێ��ك كە‬ ‫خوێنی ئەسیلی هەیە و لە كورد‬ ‫و نەتەوەكانی دیكە مرۆڤترە!‬ ‫ئ����ەم����ەش ت���ەه���دی���دێ���ك���ی زۆر‬ ‫گەورەیە بۆ كلتوری بەرخۆدانی‬ ‫رۆژه��������ەاڵت��������ی ن������اوەڕاس������ت‬ ‫بەتایبەت كلتوری بەرخۆدانی‬ ‫ئ��ەم ناوچەیە و بەتایبەتتریش‬ ‫كلتوری بەرخۆدانی ك��وردان‪.‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ئ���ەوەی ك��ە ل��ە راس��ت��ی‬ ‫نزیكترە ئەمەیە كە ن��ەورۆز و‬ ‫ب��ەرخ��ۆدان��ی ك��اوە ه��ەڵ��ق��واڵوی‬ ‫ناخی گەلە و سەرهەڵدانێكی‬ ‫ج��ەوه��ەری��ی��ە ل��ەب��ەرام��ب��ەر ئ��ەو‬ ‫زوڵم و زۆرییەی كەلەو كاتدا‬ ‫زح��اك(ده��اك‪ ،‬ئ��اژی ده��اك)‬ ‫لەسەر خەڵكی بەڕێوە دەب��ات‪.‬‬ ‫ن��م��ون��ەی ب���ەو ش��ێ��وەی��ەم��ان لە‬ ‫مێژووی كوردەواری و زۆرێك‬ ‫ل���ە ن���ەت���ەوەك���ان���ی رۆژه���ەاڵت���ی‬ ‫ن��اوەڕاس��ت دا ه��ەی��ە‪ .‬ن��م��ون��ەی‬ ‫ب���ەرخ���ۆدان���ی ئ��ێ��س��ت��ای گ��ەل��ی‬ ‫ك��وردی��ش ه��ەر ب��ەو ش��ێ��وازی��ە‪،‬‬ ‫ب����ەرخ����ۆدان����ی ب���ەل���وچ���ەك���ان���ی‬ ‫ئ��ێ��ران و گ��ەل��ی ئ��ەف��غ��ان ه��ەر‬ ‫نمونەی بەرخۆدانی جەوهەری‬

‫و پ��اراس��ت��ن��ی رەوای���ە‪ .‬كاتێك‬ ‫دەوترێت ‪»،‬مێژوو لە ئەمڕۆدا‬ ‫شاراوەیە و ئەمڕۆیش لەمێژوودا ‪31‬‬ ‫ش���اراوەی���ە» ئ���ەم راس��ت��ی��ەم��ان‬ ‫پ��ی دەس��ەل��م��ێ��ن��ێ��ت‪ .‬ب��ۆی��ە ئێمە‬ ‫ناتوانین حەقیقەتی مێژوو لە‬ ‫حەقیقەتی ئەمڕۆ جیاواز سەیر‬ ‫بكەین و گەورەترین ئیبات بۆ‬ ‫س��ەل��م��ان��دن��ی م��ێ��ژوو ل��ە ری��ش��ە‬ ‫و ن��اخ��ی ئ��ەم��ڕۆ و كۆمەڵگای‬ ‫ئەمڕۆدا شاراوەیە‪ .‬بۆیە دەبێت‬ ‫ئەم راستیە قەبووڵ بكرێت كە‬ ‫ئەو بەڵگە نووسراوانەی ئێستا‬ ‫ه���ەن زۆری���ن���ەی���ان ب��ەگ��وێ��رەی‬ ‫ب��������ەرژەوەن��������دی و پ���ی�ل�ان���ی‬ ‫پ��ێ��ك��ه��ێ��ن��ەران و پیالنگێڕانی‬ ‫شەڕی سارد ئاراستە دەكرێن‪.‬‬ ‫بۆیە هیچ كات نابێت بەپشت‬ ‫ب��ەس��ت��ن ب��ەو چ��ی��رۆك��ە ب��ەالڕێ‬ ‫چ���ووان���ە ب��م��ان��ەوێ��ت ب����اوەڕی‬ ‫جەوهەریمان بشكێت و وەك و‬ ‫گەالنی رۆژه��ەاڵت��ی ناوەڕاست‬ ‫ب���ب���ی���ن���ە پ���������ارووی ئ����ام����ادەی‬ ‫ئەمپەریالیسم و مەكینەكانیان‬ ‫و هەستی بەرخۆدانیمان لەناو‬ ‫بچێت ‪.‬‬


‫كۆمەالیەتی‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪32‬‬


‫كۆمەالیەتی‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪33‬‬


‫من شاعیر نیم‬

‫ن‪ /‬م��ەه��اب��اد عومەر‬ ‫حە سەن‬

‫هۆنەری‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪34‬‬

‫من شاعیر نیم تا‬ ‫هەڵبەستێك بهۆنمەوە‬ ‫بۆ كۆبانێ‬ ‫حەیران بێژ نیم‬ ‫تا حەیرانێ بیچڕم‬ ‫و پێكەش كەم‬ ‫بە مامۆستای‬ ‫بەرخۆدانێ‬ ‫دە گوێ بگرن‬ ‫وا هەلهەلەی‬ ‫بەرخۆدانە لە‬ ‫كوردستان‬ ‫هێی پاراستنی ژنان‬ ‫بەری بە دوژمن‬ ‫گرتووە‬

‫ئە یسە لمێنم‬ ‫شەرەف‬ ‫ڕقی ژنان كاتێ كە‬ ‫بە بە رۆكی‬ ‫كڵپە ئەستێنێ‬ ‫مێژووی نوێوە‬ ‫هەموو جیهان‬ ‫هۆ ئارین گیان‬ ‫ئە هە ژ ێنێ‬ ‫بۆ درێەی‬ ‫ئازادیمان ئەسوتێنێ كاروانكات پۆل پۆل‬ ‫تەماشا كەن‬ ‫ژنان وان بەرێوە‬ ‫لە كۆبانێ‬ ‫ئەمرۆ ژنانی‬ ‫گۆەندێكە و‬ ‫كوردستان‬ ‫جەیالن سەرچۆپی‬ ‫هەر یەكەیان‬ ‫گرتووە‬ ‫جەیالنێكە و‬ ‫ئارین تۆپەڵە‬ ‫هەر یە كیا ن‬ ‫گڕێكە و‬ ‫ئارینێكەو وان لە‬ ‫جیهانی سەرسام‬ ‫سەر ڕێ بەرخۆدان و‬ ‫كردووە‬ ‫قارەمانێتی ئێوە بوو‬ ‫هۆ جەیالن كیان‬ ‫گشت كوردستان و‬ ‫پێاڵوە تۆزاویەكانت‬ ‫جیها ن‬ ‫بوونەتە مەدالیای‬ ‫خستە سەر پێ‬


‫هۆنەری‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪35‬‬


‫ئەوانن كە بەرو ئازادی دەڕن ئەوانن دەبن بە دەستینا‬

‫هۆنەری‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪36‬‬


‫هۆنەری‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪37‬‬


‫كه‌ر ه‌وز‬

‫هەمەرەنگ‬

‫یەكشەممە ‪15 - 3 - 2015‬‬

‫‪38‬‬

‫ئا‪ /‬تروسكە‬ ‫سەرچاوەی تەندروستی‬ ‫*‪ -‬پێكهاته‌ی‌‬

‫ده‌وڵ �ه‌ مه‌نده‌ به‌ ڤیتامین ‪C‬‬ ‫‪+ P + E‬‬ ‫خوێی‌ ك��ان��زای�ی‌ ‪ +‬سودیۆم‬ ‫‪ +‬پۆتاسیۆم ‪ +‬فسفۆ رَ ‪ +‬كلۆر‬ ‫*‪ -‬سووده‌ كانی‌‬ ‫‪ -1‬ب��ۆ ڕوم��ات��ی��زم�ه‌ و ب��ادار ‌ی‬ ‫با شه‌‬ ‫‪ -2‬بۆ ئازار ی‌ جومگه‌كان‬ ‫‪ -3‬دڵ وجگه‌ر و سی‌ به‌ هێز‬ ‫د ه‌كات‬ ‫‪ -4‬ب��ۆن �ی‌ ن��اخ��ۆش �ی‌ ن���او ده‌م‬ ‫نا هێڵێت‬ ‫‪ -5‬خ���وێ���ن���ی‌ خ���ه‌س���ت ت����راو‬ ‫د ه‌كاته‌وه‌‬

‫‪ -6‬ده‌م����������اره‌ ك�����رژه‌ك�����ان‬ ‫خاوده‌كاته‌وه‌ ( تصلب الشرایین‬ ‫)‬ ‫‪ -7‬میز هێنه‌ره‌ واته‌ گورچیل‌ه‬ ‫و میزه‌ڵدان پاك ده‌كاته‌وه‌‬ ‫‪ -8‬ب���ۆ ه���ه‌ن���اس���ه‌ ت���ون���د ی‌ ب�‌ه‬ ‫سووده‌‬ ‫‪ -9‬بۆ ئازار ی‌ گه‌ده‌ و ڕیخۆڵ‌ه‬ ‫با شه‌‬ ‫‪ – 10‬بۆ كۆڵنج و پشت یه‌ش‌ه‬ ‫چا كه‌‬ ‫‪ -11‬هێز ی‌ پیاوه‌تی‌ زیاده‌كات‬ ‫‪ -12‬ئ����������اره‌زو ی‌ خ�������واردن‬ ‫د ه‌كاته‌وه‌‬ ‫‪ -13‬پوك و لێو و ددان پته‌و‬ ‫د ه‌كات‬ ‫‪ -14‬ب�����ه‌رگ�����ر ی‌ ل����ه‌ خ���وێ���ن‬ ‫به‌ربوون ده‌كات‬ ‫‪ -15‬به‌ سووده‌ بۆ نه‌خۆشیه‌كان ‌ی‬ ‫پێست‬ ‫‪ -16‬بۆ ژه‌هراو ی‌ بوونی‌ گه‌د‌ه‬

‫به‌سوود‌ه‬ ‫تێبین ‌ی‬ ‫‪ -1‬باش بشۆرێته‌و‌ه‬ ‫‪ -2‬ت���ا گ����ه‌ش و ت�����ازه‌ ب��ێ��ت‬ ‫چا كتر ه‌‬ ‫*‪ -‬چۆن به‌ كار ی‌ بهێنی‌‬ ‫‪ -1‬وه‌ك سه‌وزه‌‬ ‫‪ -2‬به‌ زه‌اڵته‌‬ ‫‪ -3‬به‌ السك و گه‌اڵوه‌ بیكوڵێن‌ه‬ ‫و وه‌ك چا بیخۆره‌وه‌‬ ‫‪ -4‬بكرێته‌ ناو شله‌وه‌‬ ‫‪ -5‬ناو ترشیات‬ ‫*‪ -‬ب��ۆ ك �ێ‌ ب��اش ن��ی�ه‌ زۆر ‌ی‬ ‫لێ‌ بخوات ؟‬ ‫‪-1‬ئ��اف��ره‌ت�ی‌ دووگ��ی��ان و مناڵ‬ ‫له‌ به‌ر‬ ‫‪ -2‬ئه‌و كه‌سانه‌یش كه‌ گه‌ده‌یان‬ ‫ناسازه‌‬ ‫‪-3‬كه‌سێك كه‌ دوپشك و مار‬ ‫پێوه‌ یی‌ دابێ‌‬


‫رەژاك بە ئامانجی ساڕێژ كردنی ئێش و زامەكانی‬ ‫ژنانی شەنگال بڕیاریان دا بەرەو شەنگال بچن‬ ‫چاالكی رێكخراوی ژنانی ئازادیخوازی كوردستان(كەركوك)‬


‫‪8‬ی‬ ‫ێو ا ن‬ ‫لە ن‬ ‫بێت‬ ‫تا ند ا‬ ‫د ێك‬ ‫ردس‬ ‫ی پر‬ ‫ی كو‬ ‫ی خۆ‬ ‫شو و ر‬ ‫یە كا ن‬ ‫لە با‬ ‫چا ال ك‬ ‫ورۆز‬ ‫ژاك‬ ‫و نە‬ ‫ر ە ئا د ا ر‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.