Dr TrybkaJedzenie a nastrój

Jedzenie a nastrój – czy dieta może wspomóc leczenie depresji?

WWW.PEXELS.COM

10 PAŹDZIERNIKA OBCHODZILIŚMY ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA PSYCHICZNEGO, KTÓREGO CELEM JEST ZWRÓCENIE UWAGI NA DBAŁOŚĆ O KONDYCJĘ PSYCHICZNĄ. ZABURZENIA PSYCHICZNE DOTYCZĄ JUŻ CO PIĄTEJ OSOBY NA ŚWIECIE, A WZROST RYZYKA ZACHOROWANIA NIEROZERWALNIE ZWIĄZANY JEST Z POSTĘPEM CYWILIZACYJNYM, DYNAMICZNYM TEMPEM ŻYCIA, STALE TOWARZYSZĄCYM NAM STRESEM, A TAKŻE ZMIANĄ NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH. W OSTATNICH LATACH ZWRACA SIĘ CORAZ WIĘKSZĄ UWAGĘ NA SPOSÓB ODŻYWIANIA JAKO ŁATWY DO ZMODYFIKOWANIA

ELEMENT STYLU ŻYCIA, A MAJĄCY ISTOTNY WPŁYW NA NASZ STAN PSYCHICZNY.

Depresja jest najczęściej występującym zaburzeniem psychicznym, które ze względu na skalę rozpowszechnienia przybiera formę globalnej epidemii. Główną przyczyną zaburzeń nastroju jest przewlekły stres, zwykle związany z szybkim tempem życia. Jednak współczesna dieta, obfitująca w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe, a uboga w składniki odżywcze, takie jak witaminy i minerały, również może przyczyniać się do wzrostu zachorowań na depresję. Ponadto zwraca się uwagę na istnienie zależności między nadmierną masą ciała a zaburzeniami depresyjnymi – otyłość może zwiększać ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych nawet o 150%. Klasyczne, farmakologiczne leczenie zaburzeń psychicznych nie zawsze odznacza się zadowalającą skutecznością, dlatego też poszukiwane są alternatywne metody terapii. Okazuje się, że odpowiednio zbilansowana dieta może wspomóc walkę z chorobą poprzez uzupełnienie często towarzyszących depresji niedoborów oraz przywrócenie równowagi w poziomie neuroprzekaźników. Dieta osób chorych na depresję powinna opierać się na zasadach zdrowego odżywiania, jednakże są pewne składniki, na które warto zwrócić szczególną uwagę. Opłaca się również zadbać o regularność posiłków, dzięki czemu zapobiegniemy spadkom glukozy we krwi, które mogą nasilać uczucie rozdrażnienia i lęku. Jednym z najbardziej istotnych neurotransmiterów biorących udział w regulacji nastroju jest serotonina, potocznie nazywana hormonem szczęścia. Związek ten powstaje z tryptofanu –aminokwasu, który musimy dostarczyć sobie wraz z pożywie‐niem, gdyż nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie go wytworzyć. Niedostateczne spożycie tryptofanu może prowadzić do obniżenia nastroju i tym samym pogorszenia stanu psychicznego. Tryptofan w dużych ilościach występuje w produktach będących źródłem białka, a więc w mięsie, rybach, jajach, nabiale oraz orzechach. W leczeniu zaburzeń psychicznych ważną rolę odgrywają witaminy z grupy B – są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Szczególną uwagę zwraca się na kwas foliowy, którego niedobór często towarzyszy objawom depresyjnym i jednocześnie może ograniczać skuteczność farmakoterapii, a także na witaminę B12, której suplementacja może przyczyniać się do wzrostu poziomu wrażliwości na środki antydepresyjne. Dobrym źródłem kwasu foliowego są zielone warzywa liściaste, a witaminę B12 znajdzie‐my w produktach odzwierzęcych. Ważną witaminą jest także witamina D, której przypisuje się wpływ prewencyjny i terapeutyczny przy wielu chorobach o podłożu psychicznym. Głównym jej źródłem jest synteza skórna zachodząca pod w p ł y we m p ro m i e n i s ł o n e c z nyc h , d l at e g o w o k re s i e jesienno-zimowym należy ją suplementować, by nie dopuścić do niedoborów. Najważniejszym składnikiem mineralnym w przypadku zaburzeń psychicznych jest cynk, którego niedobór powiązany jest z występowaniem zaburzeń nastroju oraz nasileniem obja‐wów depresyjnych. Dołączenie cynku do farmakoterapii może znacząco poprawić efekty leczenia, nawet w przypadku depresji lekoopornej. Cynk znajdziemy w owocach morza, rybach, strączkach i pieczywie pełnoziarnistym. W przypadku depresji należy również zadbać o odpowiednie dostarczenie kwasów tłuszczowych omega-3, których dobrym źródłem są tłuste ryby. Kwasy omega-3 zapewniają prawidłową pracę mózgu oraz regulują przepływ sygnałów nerwowych i neuroprzekaźników. W badaniach suplementacja kwasami omega-3 prowadziła do zredukowania symptomów depresji oraz poprawy efektów leczenia środkami antydepresyjnymi. Na nasz nastrój mogą również wpływać inne substancje zawarte w pożywieniu jak np. kofeina, która w małych dawkach może poprawiać samopoczucie, a nawet zmniejszać ryzyko wystąpienia depresji. Antydepresyjne działanie przypisuje się również niektórym ziołom, takim jak rozmaryn, szafran, żeń-szeń czy ziele dziurawca. Warto jednak pamiętać, że zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami, dlatego w przypadku aktywnej farmakoterapii zanim sięgniemy po nie w kuchni, warto przedyskutować to z lekarzem. Dobrze zbilansowana dieta może istotnie wpłynąć na zdrowienie osoby chorej na depresję, jednakże należy pamiętać, że ma ona jedynie działanie wspomagające i uzupełniające, nie powinna zastępować leczenia psychiatrycznego. W żadnym wypadku nie należy bagatelizować zaburzeń nastroju i w przypadku obaw o swój stan zdrowia należy w pierwszej kolejności sięgnąć po pomoc specjalisty. ADRIANNA KLIMKIEWICZ