‘De binnenvaart heeft goud in handen’

Het EICB is het gerenommeerde verzamelpunt van kennis en expertise in de binnenvaart. Hoe ziet Khalid Tachi (51), directeur van de non-profit organisatie, de toekomst van de sector? In gesprek met een even bescheiden als bevlogen Rotterdammer. “Ik kan me geen mooiere baan wensen.” tekst: Dennis van Bergen beeld: Gerlinde Schrijver

Een vroege ochtend in Rotterdam. De eerste zonnestralen van 2023 kietelen het dakterras van Bonn & Mees Drijvende Bokken B.V als Khalid Tachi ontspannen een blik werpt over het water. Vanaf hier ziet de managing director van het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) in de verte Schiedam liggen. Volgt hij de kolossale rivier naar rechts, dan doemt al snel het stadscentrum van de Maasstad op. En pal voor hem ligt Delfshaven, de woonwijk waar hij 51 jaar geleden het levenslicht zag en waarvoor zijn hart nog altijd vurig klopt. “Deze omgeving is zó dynamisch”, zegt hij bewonderend. “Het is elke keer weer heel inspirerend om hier te zijn.”

Het gat dichten tussen de ‘duurzame koplopers’ en ‘het peloton’ in de binnenvaart; dat is in grote lijnen de missie van Tachi op weg naar 2050, het jaar waarin vervoer over water volledig emissieloos moet zijn. Met die insteek zitten hij en zijn collega’s vrijwel dagelijks aan de tekentafel, met dat doel voor ogen brainstormt, ontwikkelt en broedt het EICB wat af. Al was het maar om in de nabije toekomst nóg meer technieken en businessmodellen op te sporen die daaraan bij kunnen dragen. Eén ding is zeker, stelt de Rotterdammer: voor de binnenvaart gloort een zonnige toekomst.

“Weet je”, zegt Tachi, wanneer hij samen met de binnenkort afzwaaiend Bonn & Mees-directeur en EICB-bestuurslid Eric van Viersen (68) is aangeschoven in de directiekamer van het Drijvende Bokken-bedrijf, “vervoer over water is de meest energiezuinige manier van vervoer. Het kan niet anders dat die wijze van vervoer altijd zal blijven. Het EICB wil zorgen voor een mooie toekomst voor de sector. En dat kan, zo’n mooie toekomst; dat geloven we echt. De binnenvaart heeft goud in handen.”

Betrokkenheid

Korte introductie van Tachi: de Delfshavenaar studeerde begin deze eeuw af aan de TU Delft, werkte later onder meer als development engineer bij Fontijne Grotnes en als consultant bij KTG, waarna hij in 2009 als projectmanager startte bij het EICB en in 2011 als managing director. Bij de non-profit organisatie, die zich beweegt op het snijvlak van maatschappij, economie en techniek, koppelt hij zijn bescheidenheid aan een enorme hoeveelheid kennis en doorzettingsvermogen. Illustratief voor dat laatste is zijn sollicitatiebrief die hij nu alweer ruim een decennia geleden ‘in een boze bui verstuurde’ aan het Rotterdamse bureau. Ten koste van alles wilde hij de functie, ook al had hij tot dan toe nauwelijks een directe band met de sector. Sterker: de binnenvaart omschreef hij in die tijd nog slechts ‘als een stukje landschap op het water’. “Precies dat antwoord gaf ik ook, toen me tijdens mijn sollicitatiegesprek gevraagd werd wat ik van de binnenvaart af wist”, vertelt Tachi, lachend. “Maar ik wist toen al wél van de vele kansen en uitdagingen in deze sector. De binnenvaart vooruithelpen; daar wilde ik me graag op toeleggen. Ik ben nog altijd blij met de kans die me destijds gegund werd. Ik kan me geen mooiere baan wensen.”

Bestendig en duurzaam

Het werk van Tachi is, legt hij uit, ‘zeer afwisselend’. De ene dag kan hij in gesprek zijn met de schipper, de andere dag met een minister, de volgende dag staat een bezoek aan de Europese Commissie in Brussel op de rol, en dan weer houdt hij zich bezig met puur de technische aspecten van zijn job. Maar in essentie is het uitgangspunt altijd hetzelfde: zorgen voor een bestendige, duurzame toekomst van de binnenvaart. ‘Het TNO van de binnenvaart’, zo zou Van Viersen het EICB om die reden betitelen. Ofwel: het brein achter de ontwikkelingen die zich in rap tempo opvolgen. “We vormen als het ware de brug tussen het beleid en de praktijk”, legt hij uit. “We zeggen niet tegen de markt: los het zelf maar op. Dat kan ook niet, daarvoor is de noodzakelijke verandering te ingrijpend en complex. Nee, met ons team van hoogopgeleide en gespecialiseerde medewerkers dragen we oplossingen aan, waar de markt voordeel uit kan halen. In de evolutie, of beter, revolutie naar verduurzaming vervult het EICB een sleutelrol.”

Over die oplossingen zo meer. Eerst over het EICB zelf: op 1 april smolt de organisatie formeel samen met Bureau Telematica Binnenvaart (BTB) en Bureau Voorlichting Binnenvaart (BVB). Daarmee wordt de exper- tise alleen meer verder vergroot, voorspelt Van Viersen, die voorzitter van het bestuur wordt van de nieuwe organisatie. “De bewustwording van het moeten verduurzamen is in de sector nog niet bij iedereen even groot”, ervaart de onderwijsman, die na een periode als managementconsultant vijftien jaar terug als directeur aantrad van Bonn & Mees Drijvende Bokken B.V. “Maar feit is dat 2050, het jaar waarin schepen emissieloos moeten varen, heel snel dichterbij komt. Het is dus zaak dat er snel stappen worden gezet op het gebied van verduurzaming. En daarin nemen wij graag het voortouw. We zetten er, op z’n Rotterdams, de schouders onder.”

Demonstratieschepen

Op weg naar die verduurzaming hebben concreet nu al diverse ontwikkelingen plaatsgevonden, die rechtstreeks van de tekentafel komen van

Tachi en zijn team. Te denken valt bijvoorbeeld aan de RH2iwer-demonstratieschepen met waterstof-aandrijving, die binnenkort in de vaart komen en waarvan de proef 4,5 jaar duurt. De sector heeft als doel om in 2030 150 van dit soort schepen te hebben, die mede dankzij subsidieregelingen vanuit de nationale overheden en de Europese Commissie tegen die tijd financieel haalbaar moeten zijn voor individuele schippers. “De technische middelen om op deze manier te varen zíjn er; dat bewijzen de zes schepen ontegenzeggelijk”, toont Tachi zijn enthousiasme. “Al neemt dat niet weg dat er heus nog her en der problemen op zullen doemen. Dat hoort nu eenmaal bij een ontwikkeling. Feit is dat nu al blijkt dat het werkt, varen op waterstof. Dat zijn voor de sector hoopvolle signalen.”

Zoals er op dit moment al meer voorbeeldprojecten zijn waarmee een voorschot wordt genomen op een emissieloze sector. Neem de elektrische containerschepen, ook wel bekend als de Tesla’s van de binnenvaart, die 270 containers kunnen vervoeren en bij aankomst op de containerterminal de batterijen kunnen inwisselen of opladen. “In het varen ‘op batterijen’ boeken we echt steeds meer vooruitgang”, zegt Tachi. Ook op het gebied van digitalisering gaan de ontwikkelingen hard, stelt hij opgetogen vast. “En hierbij valt het woord ‘digitalisering’ heel ruim te nemen. Je kunt denken aan het slimme navigatieen planningssoftware die ingebouwd wordt. Maar bijvoorbeeld ook aan volledig autonoom varen, waar al mee wordt geëxperimenteerd in Gent en Antwerpen. Met dank aan de ‘kop- lopers’ staat de tijd in de binnenvaart allesbehalve stil; dat merk je wel.”

Saamhorigheid

Tachi hoopt van harte dat die zogenaamde ‘koplopers’ in de sector, die nu al een voorschot nemen op de toekomst, ‘trendsettend’ zullen zijn.

Ofwel: dat hun voorbeeld doet volgen bij het grote ‘peloton’ dat mede uit financieel oogpunt vooralsnog wat terughoudend is in de transformatie naar emissieloos varen. En daarbij is, beklemtoont de Rotterdammer, saamhorigheid tussen alle schakels cruciaal. “De energietransitie tot stand laten komen, zonder dat de kosten daarbij grotendeels worden neergelegd bij binnenvaartondernemer of de maatschappij; dat is onze insteek”, zegt hij. “En daarbij is de hulp van de overheid nodig. Daarover praten we met elkaar.”

Wat vaststaat: zelf blijven Tachi en zijn team experts de komende jaren nog met hartenlust kneden, schaven en smeden aan nieuwe, duurzame ontwikkelingen in de binnenvaart. “Weet je wat zo mooi is?”, zegt hij, aan het einde van deze ochtend, kort voordat hem weer een drukke middag wacht. “Aan een gemiddeld vliegtuig werken 80.000 ingenieurs. Hoe anders is dat bij een binnenvaartschip, waar we met hooguit tien, twaalf partijen aan sleutelen. Dat maakt ons werk zo geweldig mooi en uitdagend. We dragen als EICB écht bij aan de totstandkoming van een binnenvaartschip. Dat zorgt voor een prachtig gevoel.” <

Nog geen nieuwe vlag of wimpel? Bestel ‘m op www.tvm.nl/scheepvaart

De afdeling scheepvaart is bereikbaar via tel. +31 (0)528 29 27 50