— Oxiden zijn binaire verbindingen: ze zijn opgebouwd uit een metaal of een niet-metaal en zuurstof. Er bestaan 2 soorten oxiden: •
metaaloxiden: MO
•
niet-metaaloxiden: nMO
— De functionele groep is zuurstof. — Metaaloxiden: → metalen met slechts 1 mogelijk oxidatiegetal : •
formule: lading opzoeken in het PSE + kruisregel toepassen
•
naam: metaal + oxide
→ metalen met meerdere mogelijke oxidatiegetallen: •
formule: meerdere mogelijkheden, er moet dus informatie over het oxidatiegetal gegeven worden systematische naam = Grieks telwoord + metaal + Grieks telwoord + oxide
•
stocknotatie = metaal + (oxidatiegetal) + oxide
— Niet-metaaloxiden: •
formule: meerdere mogelijkheden, er moet dus informatie over het oxidatiegetal gegeven worden.
•
altijd de systematische naam: Grieks telwoord + niet-metaal + Grieks telwoord
N
+ oxide
4
IN
•
Gebruik en toepassingen van oxiden
Je staat er waarschijnlijk niet altijd bij stil, maar je wordt omringd door oxiden. Scan de QR-code en ontdek de belangrijkste toepassingen van oxiden via de ontdekplaat.
VA
Eén van de meest gekende oxiden is ongetwijfeld koolstofdioxide of koolzuurgas CO2. Het is een zeer belangrijk broeikasgas,
dat ontstaat bij de volledige verbranding
ontdekplaat: anorganische stofklassen
van fossiele brandstoffen. Verder wordt het ook gebruikt in drank met prik. Je hebt thuis misschien een toestel om zelf spuitwater of limonade te maken. Dat is gevuld met
Afb. 9 Koolstofdioxide ontstaat bij heel wat verbrandingsprocessen.
koolstofdioxide onder hoge druk.
Maar dat gas zit ook in sommige brandblusapparaten. Aangezien koolstofdioxide een hogere
©
dichtheid heeft dan lucht, stijgt het gas niet en zorgt het ervoor dat er geen zuurstofgas meer aan het vuur kan waardoor het vuur dooft. Wanneer koolstofdioxide zodanig wordt afgekoeld dat het vast wordt, wordt het droogijs genoemd. Droogijs wordt vooral als koelmiddel gebruikt, maar ook als ‘showeffect’ bij optredens, bepaalde cocktails … Pas toch op met die stof. Zoals gezegd: koolstofdioxide heeft een hogere dichtheid dan lucht, dus bij heel grote hoeveelheden kun je sterven door zuurstofgebrek. Afb. 10 Koolstofdioxide als droogijs
THEMA 01
HOOFDSTUK 2
23
