WEETJE Vroeger ging men ervan uit dat organische stoffen niet in een laboratorium konden worden gemaakt. In 1828 werd dat idee ontkracht: toen werd ureum, een stof aanwezig in urine, gemaakt uit alleen maar anorganische stoffen. En er zijn zelfs een heleboel stoffen die, omwille van hun chemische structuur, tot de organische stoffen behoren, maar zelfs niet door levende organismen worden gemaakt. Dat zijn de kunststoffen. Een andere, betere naam voor organische stoffen is koolstofverbindingen, want dat hebben al die stoffen gemeenschappelijk: ze bevatten allemaal het element koolstof. Maar de indeling ‘organische en anorganische stoffen’ is zodanig ingeburgerd dat die nog steeds wordt gebruikt. Een andere naam voor anorganische stoffen is minerale verbindingen. Die stoffen zijn afkomstig
IN
van de levenloze natuur. Denk maar aan bijvoorbeeld mineralen en gesteenten.
VA
N
Voorbeelden van anorganische stoffen zijn keukenzout en marmer:
Afb. 3 Keukenzout is een anorganische stof.
Afb. 4 Marmer is een anorganische stof.
De onderstaande tabel geeft de eigenschappen van de anorganische en de organische stoffen weer:
Anorganische stoffen (minerale verbindingen)
afkomstig van de levende of afgestorven natuur
uitgebreide keuze uit atoomsoorten:
beperkte keuze uit atoomsoorten: steeds
92 elementen van het PSE
C, vaak H, maar vaak ook N, O, S of X
©
afkomstig van de levenloze natuur
beperkt aantal atomen per verbinding totale verzameling van verbindingen is beperkt atoombindingen, ionbindingen, metaalbindingen Tabel 1 Eigenschappen van anorganische en organische stoffen
10
THEMA 01
Organische stoffen (koolstofverbindingen)
HOOFDSTUK 1
(halogenen) aantal atomen per molecule kan gaan van heel weinig (5) tot enorm veel (>100 000) totale verzameling van verbindingen is zeer uitgebreid voornamelijk atoombindingen