Stap 3 Welke trekken zouden persoonlijkheidspsychologen Allport en Cattell in jou herkennen?

STAP 3 Welke trekken zouden persoonlijkheidspsychologen Allport en Cattell in jou herkennen?

2 In het Forum van de Intro vulde je een testje in dat gebaseerd is op de 16PF. Hieronder vind je de volledige versie. a Doe jij de test nog eens bij jezelf? b Nadat je de testvragen hebt ingevuld, kun je de volledige test online invullen. Zo zie je hoe de antwoorden je persoonlijkheid in de zestien trekken situeren. Spannend? De in Stap 2 besproken typologieën proberen de verschillen tussen mensen vooral te verklaren op basis van een indeling in types. Rond het midden van de 20e eeuw zijn er psychologen die trachten om het menselijk gedrag te vatten in karakteristieke trekken (traits). Trekken zijn stabiele, persoonsgebonden karakteristieken die de ene mens onderscheiden van de andere. Volgens de trekbenadering kunnen persoonlijkheidsverschillen beschreven worden op basis van een beperkt aantal trekken. 1 In de meeste theorieën bestaat een trek uit een continuüm tussen twee tegengestelde eigenschappen. Kun je zelf een voorbeeld geven van een persoonlijkheidstrek die past in zo’n continuüm? Voorbeeld: somber opgewekt VIP Gordon Allport (1897-1967) wordt wel eens de vader van de persoonlijkheidspsychologie genoemd. Zo ontwikkelde hij onder meer een persoonlijkheidstest. Hij vond dat psychologisch onderzoek praktisch moest zijn. Hij baseerde zich op de woorden die mensen gebruiken om elkaar te beschrijven. Uit woordenreeksen puurde hij maar liefst 18 000 woorden. Nadat hij de synoniemen en de zeldzame woorden had weggelaten, hield hij nog zo’n 5 000 woorden over. Allport probeerde in die adjectieven een onderliggende structuur te vinden om zo te komen tot een beperkt aantal basistrekken die volstaan om iemands persoonlijkheid weer te geven. De Engelse psycholoog Raymond Cattell (1905-1998) werkte verder op de methode van Allport en ontwikkelde rond 1950 een vragenlijst die de score van zestien factoren meet, de 16PF (The Sixteen Personality Factor Questionnaire). Met die vragenlijst kunnen onderzoekers een persoonlijkheidsprofiel opstellen. Dat gaf aanleiding tot de trekkentheorie. THEMA 2 HOOFDSTUK 4 ©VAN IN 140

16PF testprofiel Geef aan waar jij je bevindt op elke trek.

Asociaal, afstandelijk, kritisch, afzijdig, stijf Sociaal, warmhartig, gemakkelijk, meewerkend

Concreetdenkend Abstractdenkend

Labiel, emotioneel minder stabiel, gemakkelijk geschokt, veranderlijk Emotioneel stabiel, volwassen, ziet de realiteit onder ogen, kalm Onderworpen, zachtaardig, gemakkelijk te beïnvloeden, meegaand, gedienstig Dominant, agressief, koppig, competitief Somber, zwijgzaam, ernstig Vrolijk, enthousiast, impulsief Onbezorgd, opportunistisch, negeert de regels Gewetensvol, volhardend, moraliserend, onwrikbaar Timide, verlegen, angstgevoelig Brutaal, ongeremd, sociaal doortastend Ongevoelig, nuchter, onafhankelijk Gevoelig, zachtaardig, aanhankelijk, overbeschermend Goedgelovig, de voorwaarden aanvaardend Achterdochtig, moeilijk te bedotten Praktisch, nauwgezet, formeel Vindingrijk, avonturier, afwezig Naïef, sentimenteel, eerlijk, maar sociaal onhandig Sluw, beschaafd, sociaal bewust Zelfverzekerd, rustig, onbekommerd, zelfingenomen, sereen Schuldbewust, zelfverwijtend, wankel, zorgelijk, piekerend Conservatief, traditionele ideeën respecterend Radicaal, liberaal, vrijdenkend Groepsgericht, een ‘meedoener’ en trouwe volgeling Onafhankelijk, redt zichzelf, verkiest eigen beslissingen Ongecontroleerd, laks, volgt eigen wetten, houdt geen rekening met sociale wetten Gedisciplineerd, zelfcontrole, sociaal correct, dwingend Ontspannen, rustig, niet gefrustreerd, beheerst

Gespannen, gefrustreerd, gedreven, overwerkt Bron: Psychologie, Marc Brysbaert HOOFDSTUK 4©VAN IN THEMA 2