Grondig 10 - 2020 by Vakblad Grondig

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 10 2020

LG MAAKT KIEZEN MAKKELIJK Starcover-Force: gegarandeerd de beste bescherming van het maïsgewas.

+ GRATIS MAISSE

RVICE

HOUDT MAIS VITAAL VAN INZAAI TOT OOGST De enige vogelwerende zaadcoating die óók beschermt tegen ritnaald, fritvlieg en duizendpoot • Zorgt voor extra wortelgroei met meer microbiële bodemactiviteit • Maakt fosfaat in de bodem beter opneembaar • Behoedt de plant nu ook voor wortelnecrose • En vermindert de kans op (droogte)stress.

* Vraag naar de voorwaarden. Registreer de LG-maïsaankopen van je telersklanten voor 01.05.21 op lgseeds.nl/maisservice.

NU BESCHIKBAAR OP ALLE MAIS VAN LG! Meer weten? Vraag het onze ruwvoerspecialisten op ruwvoerforum.nl

12/2020

INCLUSIEF GRATIS MAISSERVICE BIJ VOGELSCHADE*

INHOUD

In dit nummer

GRONDIG 10 2020

We sluiten het jaar af met een bijzondere uitgave. Zo kan na een aanloop van jaren eindelijk de maximumsnelheid van trekkers op de openbare weg omhoog, maar daarvoor moeten die wel eerst worden geregistreerd en voorzien van een kenteken. Hoe je dat doet, leggen we uit in het hoofdverhaal. Verder loopt ‘de balans opmaken’ als een rode draad door de verhalen. Veel leesplezier.

ONDERNEMEN MET MENSEN

28 5 REDACTIONEEL 6 IN ACTIE: Uitreiking eerste kenteken 9 COMMENTAAR 10 Registreer je (land)bouwvoertuig in 2021 14 Dubbelinterview Wim van Mourik en Janneke Wijnia 18 Dunnewind Groep geeft iedereen een kans 22 Kees de Schipper werkte onder drie generaties Kloosterman 24 Sjaak Keunen werd op zijn vijftigste nog ondernemer 28 Ton Vaessen: ander werk vraagt andere werknemers 31 Studieclub Alblasserwaard Vijfheerenlanden jubileert 34 Balans als constante binnen je bedrijf 38 Maurice Zandvliet zet met SoilMasters in op vitale bodem 42 Investeren in medewerkers geeft Gerbrand Schuurman vrijheid 46 Danenberg kromp in, maar blijft doorgaan

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

ONDERNEMEN MET CUMELA

52 TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL 54 Vredo wint eerste Gouden Cumelawiel 58 JCB presenteert brede range E-Tech-oplossingen 62 Overschakelen op elektrisch bermmaaien 66 Klic-beelden altijd compleet 69 ECONOMIE 69 IN KORT BESTEK

70 CUMELARIA 71 GEKRUID 72 CUMELA.NL 73 VOORZITTER 74 TOOLBOX: bedrijfshulpverlener 74 CAO & ZO 76 Stappenplan voor afbouw verlofdagen 78 Uitleg cao Groen, Grond en Infrastructuur (deel 2) 80 Stikstofemissie mobiele werktuigen achterhaald 82 BEDRIJVIG

Grondig 1 ontvang je op vrijdag 29 januari. GRONDIG 10 2020

aar Informeer n ls actie! de Blue Dea

AZURIT 9 MET DELTAROW – ELK MAÏSZAADJE HAARSCHERP OP ZIJN PLAATS

Met de Azurit 9 zet LEMKEN een nieuwe maatstaf in de precisiezaai. Gun de mäïsplanten meer ruimte met LEMKEN DeltaRow. Het driehoeksverband geeft elke maïsplant maximaal toegang tot water, voedingstoffen en licht. lemken.com

■ ■ ■ ■

70 % meer ruimte per maïsplant Tot 10 % meer opbrengstpotentieel door LEMKEN DeltaRow De startmeststoffen liggen optimaal bereikbaar tussen de twee maïsrijen Centrale zaadtank van 600 l

REDACTIONEEL

COLOFON Grondig is de bron voor vakinformatie voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infrastructuur. Je kunt je aanmelden voor de gratis nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar grondig@cumela.nl.

Adres Cumela Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl

De balans opmaken Balansen. Vlak voor oud en nieuw. werd in de studentensociëteit het voorraadhok uitgekamd en alles keurig genoteerd. De penningmeester zette er de prijzen achter en dan werd ook duidelijk hoe goed er was afgerekend in de late uurtjes. Het was vaak het moment voor een goed gesprek met de barbeheerders en de barmedewerkers.

Cumela-ondernemerslijn (033) 247 49 99 / ondernemerslijn@cumela.nl

Grondig / Cumela Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig

Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Herma van den Pol Ton Herbrink (eindredacteur)

Voorplaat Cumela Communicatie

Advertentiewerving Lisette Kerkhof, grondig@cumela.nl

Art Direction, Grafische vormgeving en druk Elma Media B.V. www.elma.nl Keizelbos 1, 1721 PJ Broek op Langedijk

Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Opzegging van het abonnement schriftelijk vóór 1 november.

Kosten abonnement Nederland € 95,- per jaar Buitenland € 145,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag

Anderen kennen het balansen van het opmaken van de voorraad in de winkel of het in kaart brengen van het magazijn. Allemaal om het jaar op een juiste en correcte manier en met de goede cijfers af te sluiten. De balans opmaken is daarom echt een begrip bij oud en nieuw. Het is het moment om terug te kijken op het jaar en te kijken wat het heeft gebracht. Wat ging er goed, wat viel er tegen en waar kan het beter? Als ondernemer is het de kunst om uit de sleur te komen en veel meer van afstand naar het bedrijf te kijken dan normaal in de flow van het werk. Als wij terugkijken op het jaar en de verhalen die we hebben gemaakt, zien we opvallend veel ondernemers die het anders zijn gaan doen. Die werkzaamheden anders hebben aangepakt, die nieuwe machines hebben gekocht of die juist ander werk zijn gaan zoeken. Het zijn de verhalen om jou als ondernemer te inspireren en te helpen om anders naar je bedrijfsvoering te kijken. Het zijn de verhalen waarop we trots zijn en die in deze digitale tijd het onderscheid maken. Deze laten bij ons de balans positief uitslaan en daarmee gaan we verder. Tegelijk zien we ook een steeds toenemende stroom bezoekers op de website. Daar lijkt de integratie van Grondig en Cumela goed uit te pakken. We hebben nu een platform voor de

hele cumelasector waarop je alle informatie vindt, Van nieuwe regels tot nieuwe graafmachines en van nieuws uit de sector tot de laatste tips voor de teelt van maïs. Deze maand hebben we daar met Cumela Live een heel nieuw element aan toegevoegd, met een professionele kruising tussen een talkshow en een actualiteitenrubriek die zeer veel enthousiaste reacties opriep. Daar gaan we dus zeker mee door. In dit nummer maken we samen met een aantal ondernemers, bestuurders van Cumela en een hoogleraar de balans op. We kijken met hen terug op een bijzonder jaar. Ook al vielen in onze sector de corona effecten mee. Welke beslissingen namen deze ondernemers en hoe deden ze het anders? Als inspiratie voor de stillere dagen tussen kerst en 4 januari, als het tijd is om terug te kijken en plannen te maken voor het nieuwe jaar. Wij hebben de balans al opgemaakt en hebben heel veel inspiratie voor het nieuwe jaar. Met meer digitalisering, maar ook aandacht voor gewoon papier. Ook die moeten elkaar namelijk in balans houden. We wensen iedereen mooie dagen en heel veel inspiratie voor het nieuwe jaar! Team Grondig, Gert, Marijke, Toon, Herma en Lisette

© Stichting Cumela Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap Cumela Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wil je het lidmaatschap van Cumela beëindigen, dan dien je voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van Cumela in Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BEDRIJF IN ACTIE

‘Eindelijk de plek die we verdienen’

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Toon van der Stok,

VAN DER SPEK BERGSCHENHOEK

GRONDIG 10 2020

BEDRIJF IN ACTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Opeens was Aldert van der Spek uit Bergschenhoek gastheer voor een memorabel moment. Bij hem werd door minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat het eerste trekkerkenteken uitgereikt, waar hij vooral blij mee was. “Eindelijk krijgen we nu de erkenning die hoort bij een professionele bedrijfstak.” Het was even improviseren toen op woensdagmiddag de vraag binnenkwam of er een cumelaondernemer was tussen Rotterdam en Den Haag waar de minister op vrijdagmorgen het eerste kenteken kon uitreiken. Voor Van der Spek was er echter geen moment van twijfel. Graag ontving hij de minister op die ochtend en regelde hij ook wel een stukje taart. Dus stond er die vrijdagochtend een taart klaar met het eerste nummerbord en het logo van Cumela. Om te vieren dat na ruim 25 jaar lobbywerk er eindelijk officieel ruimte wordt gemaakt voor het (land)bouwverkeer op de openbare weg. Zolang wordt er bij Cumela namelijk al gewerkt aan een officiële erkenning van trekkers en andere werkmaterieel. Dat was ook het eerste waarvoor Van der Spek de minister bedankte. “We zijn blij dat we nu eindelijk de plek krijgen die we verdienen. Dat we behoren tot de officiële weggebruikers en dat we ook als zodanig herkenbaar zijn. Het is namelijk toch gek dat we aan allerlei eisen moeten voldoen, maar dat niemand weet met wie je te maken hebt als je zonder kenteken rond rijdt. Zelfs als je te maken hebt met een ongelukje kun je eigenlijk niets invullen als herkenning. Ja, de trekker en het serienummer, maar dat zegt dus niets.” De uitreiking van het eerste kenteken door minister Cora van Nieuwenhuizen vormde het startschot van de voorlichtingscampagne over de nieuwe registratieplicht per 1 januari. Tegelijk met het invoeren van deze registratieplicht gaat de toegestane maximumsnelheid omhoog van 25 naar 40 km/u.

Van de wegbeheerders wordt verwacht dat zij nu vooral rondwegen en provinciale wegen openstellen voor het (land)bouwverkeer. “Daar gaan we hen ook op aanspreken”, benadrukte de minister. “Niet voor niets is het een ja-tenzij-beleid. Dat betekent dat ze heel goede argumenten moeten hebben om een weg gesloten te houden.” Voor Hero Dijkema, de beleidsmedewerker verkeer die eindelijk dit dossier kan afsluiten, betekent dit weer veel nieuw werk. “We merken nu al dat wegbeheerders met vragen komen hoe ze dit goed kunnen regelen. Daar helpen we hen graag bij. En als ze niet zelf komen, zullen wij hen erop aanspreken. Ons doel blijft namelijk ruimte voor het (land) bouwverkeer, maar vooral meer verkeersveiligheid, doordat we het gewone langzame verkeer en deze veel grotere machines eindelijk kunnen scheiden. Dat is waar het ons altijd om is begonnen. Het kenteken is daarbij een middel, maar het doel is een verbetering van de verkeersveiligheid.” Tot echt taart eten kwam het niet meer bij Van der Spek. Omdat we de minister toch haar stukje gunden, kreeg ze de taart mee naar de ministerraad, waar die door een altijd blije Mark Rutte keurig verder werd verdeeld. Zo kon de hele ministerraad genieten van een mooi stukje afgerond beleid, ook al heeft zelfs Rutte de start daarvan niet meegemaakt...

GRONDIG 10 2020

“We begeleiden en adviseren je graag bij schade door arbeidsongeschiktheid” Mirjam Slegt, procesregisseur inkomensverzekeringen Verzekeringsspecialist in de cumelasector Als brancheorganisatie weten we bij Cumela als geen ander waar je als ondernemer mee te maken hebt, met welk materieel je werkt en welke risico’s hierbij komen kijken. Onze polisvoorwaarden zijn hierop afgestemd, wij denken met je mee en geven altijd een persoonlijk advies op maat. Onze voordelen • Persoonlijk contact met specialisten • Gemak en uitgebreide service • Kennis van de cumelasector • Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding • Soepele afwikkeling bij schade

Wij weten wat we verzekeren! www.cumela.nl (033) 247 49 60

COMMENTAAR DIRECTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Woord van het Jaar Je kent hem wel: de ‘Dikke van Dale’. Althans, als je tussen de twintig en de honderd jaar oud bent, ken je hem nog wel: hét woordenboek waarmee we zijn opgegroeid. De jeugd van tegenwoordig doet alles digitaal en de Dikke is natuurlijk inmiddels ook helemaal via internet beschikbaar.

‘IK PROBEER ALTIJD OVERAL DE POSITIEVE KANTEN VAN TE ZIEN, DUS DAAR WIL IK OOK DIT JAAR MEE AFSLUITEN’

Ook dit jaar is er weer de verkiezing van het Van Dale Woord van het Jaar. Als ik mijn columns van dit jaar teruglees, weet ik het wel. Het woord dat in elke column vanaf maart naar voren is gekomen, is ‘corona’. In het stemlijstje voor het Woord van het Jaar, komt dit woord echter maar één keer voor, in de variant ‘coronamoe’. Zo tegen het eind van 2020, met de feestdagen in het vooruitzicht, ben ik er persoonlijk ook wel een beetje moe van en ik weet dat ik niet de enige ben. Je wilt zeker in deze tijd van het jaar graag weer door met het leven dat je gewend bent. De jaarlijkse kerstbijeenkomst met collega’s, met de kerstdagen lekker uitgebreid eten met de hele familie, oud en nieuw vieren met de vriendenclub en dan in januari en februari lekker naar de sneeuw. Niets van dit alles kan echter zonder je aan te passen aan de nu geldende regels, dus het bezoek over de kerstdagen spreiden, oud en nieuw in een klein gezelschap en de wintersport van begin januari is al geschrapt. Dit is de status van 1 december, maar ik houd nog steeds een sprankje hoop op meer ruimte met de feestdagen.

‘ALS IK MIJN COLUMNS VAN DIT JAAR TERUGLEES, WEET IK HET WEL. HET WOORD DAT IN ELKE COLUMN VANAF MAART NAAR VOREN IS GEKOMEN, IS ‘CORONA’’ Ik probeer altijd overal de positieve kanten van te zien, dus daar wil ik ook dit jaar mee afsluiten. We hebben het geluk dat we als Cumela-organisatie en als cumelasector ondanks alle beperkingen ‘gewoon’ hebben kunnen doorwerken. In Nederland hebben we in vergelijking tot andere landen best nog wel vrijheden behouden. We kunnen nog buiten wandelen en zelfs naar alle winkels, ook al

moeten we daar nu echt wel een mondkapje op. Bovendien komt er op relatief korte termijn een vaccin aan, waardoor hopelijk het aantal besmettingen kan worden beteugeld. Dat brengt echt licht aan de horizon voor jong en oud!

Directeur Cumela GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - VOERTUIGREGISTRATIE

Registreer je (land)bouwvoertuig in 2021

VOORKOM EEN KEURING EN EXTRA KOSTEN

Tekst en foto’s: Hero Dijkema, beleidsmedewerker (land)bouwverkeer en vervoer

Vanaf 1 januari 2021 worden (land)bouwvoertuigen op de openbare weg registratieplichtig en gaat de maximumsnelheid omhoog van 25 naar 40 km/u. Alle voertuigen die sneller rijden dan 25 km/u moeten dan ook direct een gele kentekenplaat voeren. Ons advies: registreer al je bestaande (land)bouwvoertuigen in 2021, want dat bespaart tijd en geld.

Vanaf 2021 moeten alle (land)bouwvoertuigen die op de openbare weg rijden geregistreerd worden en wanneer ze harder rijden dan 25 km/u een kentekenplaat gaan voeren.

‘IS JE BESTAANDE (LAND)BOUWVOERTUIG IN 2022 NOG NIET GEREGISTREERD, DAN MAG JE ER NIET MEER MEE OP DE OPENBARE WEG RIJDEN’

Op 1 januari 2021 treedt de Wet registratie-, kentekenplaat-, en APK-plicht voor (land)bouwvoertuigen in werking en moet het grootste deel van de bestaande en nieuwe (land)bouwvoertuigen die op de openbare weg rijden worden geregistreerd in het kentekenregister van de RDW. De registratie kost eenmalig € 18,- per geregistreerd voertuig. Voor del uitzonderingen zie het kader hierover. Alleen in 2021 kan de eigenaar bestaande (land) bouwvoertuigen administratief, dat houdt in zonder schouwing of keuring, registreren bij de RDW. Vanaf 1 januari 2022 mag je met registratieplichtige bestaande (land)bouwvoertuigen niet meer op de openbare weg rijden.

GRONDIG 10 2020

Registratie van een bestaand (land)bouwvoertuig kan nog na 2021, maar dan moet het voertuig technisch worden gekeurd door de RDW. Hieraan zijn extra kosten verbonden en het voertuig moet voldoen aan de voertuigeisen zoals die golden in het bouwjaar van het voertuig. Overweeg daarom om ook die (land)bouwvoertuigen die nu nooit op de openbare weg rijden toch te registreren. Ook materieel dat nu nog in aanbouw is kan al in 2021 worden geregistreerd. Voor € 18,- aan registratiekosten heb je er later geen omkijken meer naar als het voertuig toch op de weg komt of wordt verkocht. Het registreren na 2021 kost door de technische keuring al snel tien keer zoveel.

VOERTUIGREGISTRATIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

REGISTRATIEPLICHT BESTAANDE (LAND)BOUWVOERTUIGEN Voertuigen die voor 1 januari 2021 in gebruik zijn genomen en op de openbare weg rijden moeten geregistreerd worden. We zetten ze voor je op een rij: • Landbouwtrekkers op wielen (categorie T), ongeacht de constructiesnelheid. • Landbouwtrekkers op rupsen (categorie C), ongeacht de constructiesnelheid. • Landbouwtrekkers waarop afwisselend rupsen en wielen gebruikt worden of waarop later rupsen gemonteerd zijn mogen geregistreerd worden als categorie T. • Landbouwaanhangwagens (categorie R; voor transport) en getrokken werktuigen die sneller kunnen of sneller rijden dan 25 km/u.

• Verwisselbare getrokken uitrustingsstukken (categorie S; getrokken werktuigen) die sneller kunnen of sneller rijden dan 25 km/u.

• Motorrijtuigen met beperkte snelheid (MMBS; categorie Z) met een maximumconstructie snelheid van 6 km/u of meer. • Historische (land)bouwvoertuigen. Voertuigen met een bouwjaar van vóór 1 januari 1978 mogen een donkerblauwe kentekenplaat met witte letters voeren. TECHNISCH GESCHIKT VOOR 25KM/U Getrokken materieel moet geregistreerd worden wanneer er harder dan 25 km/u mee gereden wordt. Uiteraard moet het getrokken materieel ook technisch geschikt zijn om harder te rijden dan 25 km/u. Dat is het geval als getrokken voertuigen voldoen aan de voertuigeisen van de Regeling voertuigen. Voor getrokken materieel zijn de remmen een belangrijk criterium. Bij het registratie-item maximumconstructiesnelheid lees je meer over waar je op moet letten bij getrokken materieel.

REGISTRATIE-ITEMS

Zonder registratie mag je met getrokken materieel niet harder rijden dan 25 km/u.

REGISTREREN BOVEN 6 KM/U Motorrijtuigen met beperkte snelheid (zelfrijdende werktuigen zoals grondverzetmachines en oogstmachines zoals hakselaars en maaidorsers) hoeven alleen te worden geregistreerd als de maximumconstructiesnelheid 6 km/u of meer is. Door hun lage maximumsnelheid hoeven rupsgraafmachines of minigravers niet te worden geregistreerd.

GEDRAGEN WERKTUIGEN NIET REGISTREREN Verwisselbare gedragen uitrustingsstukken in de driepuntshefinrichting of fronthef zijn geen voertuigen en zijn niet registratieplichtig. Dit geldt ook voor halfgedragen werktuigen met een steunwiel (bijvoorbeeld ploeg met steunwiel) die star (via de driepuntshefinrichting) zijn verbonden met de landbouwtrekker.

LANDBOUWTREKKER (T EN C)

‘HISTORISCHE VOERTUIGEN MET EEN BOUWJAAR VAN VÓÓR 1 JANUARI 1978 MOGEN EEN DONKERBLAUWE KENTEKENPLAAT MET WITTE LETTERS VOEREN’ MMBS GETROKKEN MATERIEEL ≥ 6 KM/U (Z) > 25 KM/U (R EN S) V

2. Merk 3. Handelsbenaming 4. Type (indien bekend) 5. Voertuigcategorie 6. Bouwjaar 7. Brandstof(fen) 8. Maximumconstructiesnelheid 9. Goodyear

V V F V V V V V

V V F V V V V n.v.t.

n.v.t.

Na ontvangst van de tenaamstelling moet je de registratie zo snel mogelijk melden bij je verzekeraar. Deze moet hem daarna terugmelden bij de RDW als bewijs dat deze verzekerd is. Dit is vergelijkbaar met de tenaamstelling van bijvoorbeeld een auto.

Om te kunnen registreren vraagt de RDW om minimaal zeven en maximaal tien verschillende voertuiggegevens. De opgave door de eigenaar is leidend voor de registratie in het kentekenregister. De gegevens komen vervolgens op het kentekenbewijs te staan. De voertuiggegevens moeten naar waarheid worden verstrekt en uiteraard kloppen met de technische gegevens van het voertuig.

V = verplicht

LET OP:

WAT MOET JE REGISTREREN?

1. Voertuigidentificatienummer (VIN) of fabrieks-/constructienummer

10. Voertuigomschrijving (bij MMBS)

Na de registratie en tenaamstelling bij de RDW ontvang je als eigenaar een kentekenbewijs, de kentekencard. Met de kentekencard kan je een kentekenplaat laten maken bij de automaterialenhandel. Daarna moet je deze ook zo snel mogelijk laten registreren bij je verzekeraar.

LET OP: De registratie is geen legalisering van (land)bouwvoertuigen die eventueel gebreken hebben. De eigenaar is en blijft er voor verantwoordelijk dat het voertuig aan alle wettelijke eisen voldoet.

F = facultatief GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - VOERTUIGREGISTRATIE

HOE REGISTREER JE (LAND)BOUWVOERTUIGEN BIJ DE RDW? • Je logt in via eHerkenning of DigiD op de website van RDW. • Per voertuig registreer je de benodigde zeven tot tien registratie-items. • Bij enkele velden kun je kiezen uit een lijst met merken en voertuigcategorieën. • Je kunt in het eerste kwartaal van 2021 voorlopig één voertuig per keer invullen. • De registratie van een bestaand (land)bouwvoertuig kost € 18,- per voertuig. • Tenaamstelling van bestaand GV-kenteken kost € 10,40. • Uiterlijk 1 april 2021 wordt het mogelijk om een bulkaan-

Voor registratie volstaat een constructieplaat met een uniek nummer of ingeslagen VIN. Zo niet, dan kan het voertuig niet worden geregistreerd.

vraag voor tenminste 25 (land)bouwvoertuigen in één keer te doen. Je kunt hierop wachten omdat er over 2021 nog geen boetes opgelegd worden wanneer een voertuig met registratieplicht nog niet geregistreerd is. • Een bulkaanvraag kan via een Excel-blad met daarop alle voertuiggegevens. • Alleen ondernemers die ingeschreven zijn bij de Kamer van Koophandel kunnen een bulkaanvraag doen. Een aantal van de items licht ik hieronder toe. Wil je meer weten over een niet genoemd item, scan dan met de telefoon deze qr-code of ga naar Cumela.nl en zoek op registreren.

1: VOERTUIGIDENTIFICATIENUMMER

8: MAXIMUMCONSTRUCTIESNELHEID

Het voertuigidentificatienummer (VIN) maakt elk voertuig uniek identificeerbaar. Bij veel getrokken materieel ontbreekt echter een ingeslagen VIN, maar zit er wel een constructieplaat op met het fabrieks- of constructienummer. Op eigenbouw-voertuigen ontbreekt meestal ook een VIN of constructienummer. Belangrijk is dat er op het voertuig een uniek identificatienummer aanwezig is. Voor registratie volstaat een constructieplaat met een uniek nummer. Zo niet, dan kan het voertuig niet worden geregistreerd.

De maximumconstructiesnelheid is een belangrijk registratie-item. Probleem is dat van veel (land) bouwvoertuigen niet precies bekend is wat de maximumconstructiesnelheid is. Je zult dus van elk voertuig moeten vaststellen wat de maximumconstructiesnelheid is. Bij landbouwtrekkers staat het meestal in trekkerpapieren of staat het in andere technische documentatie vermeld. Uitgangspunt is dat de opgave van de maximum-constructiesnelheid door de eigenaar leidend is. Wanneer je een 50 km/u-trekker hebt en je geeft als maximumconstructiesnelheid 40 km/u op, dan registreert de RDW 40 km/u. Er wordt dan van uitgegaan dat je de trekker inmiddels hebt begrensd op 40 km/u.

3 EN 4: HANDELSBENAMING EN TYPE

Op de constructieplaat staat meestal het type vermeld. Dit kan hetzelfde zijn als de handelsbenaming op de buitenkant van het voertuig, maar dat hoeft niet.

LET OP: Voertuigen die niet registratieplichtig zijn, moeten bij het rijden op de openbare weg wel voldoen aan alle voertuigeisen, zoals verlichting, remmen enzovoort.

GRONDIG 10 2020

Bij handelsbenaming en type is het even goed oppassen; ze betekenen bij de registratie net iets anders dan we gewend zijn. De handelsbenaming is de benaming die aan de buitenkant van het voertuig is aangebracht. Bijvoorbeeld bij een New Holland T7.210 is de handelsbenaming T7.210. In de praktijk noemen we dit echter type, maar type is voor de registratie een ander begrip. Op de constructieplaat staat meestal het type vermeld. Dit kan hetzelfde zijn als de handelsbenaming op de buitenkant, maar dat hoeft niet. Op getrokken materiaal zoals een gronddumper staat soms geen handelsbenaming op de buitenkant van de bak. In dat geval kan als handelsbenaming het type op de constructieplaat worden opgegeven.

9: GV-KENTEKEN Ook alle bestaande (land)bouwvoertuigen met een GV-kenteken moeten nog een keer worden geregistreerd bij de RDW. Dit ter controle of je nog steeds de eigenaar/houder bent van het voertuig. De kosten van deze zogenaamde tenaamstelling zijn € 10,40 per voertuig. Wanneer het voertuig is voorzien van een GV-kenteken moet dit worden ingevoerd. In principe houd je hetzelfde GV-kenteken. Per 1 januari 2022 vervalt de huidige tenaamstelling en registratie en is het GV-kenteken niet meer geldig. Registreer je na 1 januari 2022 dan moet het voertuig eerst worden gekeurd door de RDW, voordat het geregistreerd kan worden.

KENTEKENPLAATPLICHT Na registratie ontvang je van de RDW per voertuig een kentekenbewijs op creditcardformaat. Daarmee kun je bij de automaterialenhandel of sommige mechanisatiebedrijven een kentekenplaat laten maken. De kentekenplaatplicht wordt gefaseerd ingevoerd.

De eerste groep die zo snel mogelijk, nadat de registratieplicht is ingegaan, een gele kentekenplaat moet gaan voeren zijn: • landbouwtrekkers, motorrijtuigen met beperkte snelheid, landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken

VOERTUIGREGISTRATIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

In 2021 moeten (land)bouwvoertuigen die harder rijden dan 25 km/u direct een gele kentekenplaat voeren.

die sneller rijden dan 25 km/u;

Niet geregistreerde getrokken voertuigen voeren een witte volgplaat. Tot 1 januari 2025 hoeft er nog geen witte volgplaat op, als de kentekenplaat van het trekkende voertuig van achteren zichtbaar is.

KENTEKENPLATEN

voertuig. Landbouwtrekkers, motorrijtuigen met beperkte snelheid en mobiele machines krijgen een kentekenplaat die begint met een T, gevolgd door twee letters, twee cijfers en één letter (TBB 01 B). Landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken krijgen een kentekenplaat die begint met een L, gevolgd door twee letters, twee cijfers en één letter (LBB 01 B). Niet geregistreerde getrokken voertuigen voeren een witte volgplaat. Deze witte kentekenplaat heeft het kenteken van één van de trekkende (land)bouwvoertuigen van dezelfde eigenaar als van het getrokken voertuig. Het kenteken van de witte volgplaat hoeft dus niet overeen te komen met dat van het trekkende

Elk kentekenplichtig zelfrijdend (land)bouwvoertuig voert één kentekenplaat (GAIK-plaat: geel met blauw NL-logo) aan de achterzijde van het

voertuig. Voordeel is dat de witte volgplaat niet hoeft te worden gewisseld als er een andere trekker voor staat.

• (land)bouwvoertuigen met een ontheffing voor overschrijding van de afmetingen;

• (land)bouwvoertuigen die in het buitenland rijden;

• landbouwtrekkers die APK-plichtig zijn. Vanaf 1 januari 2025 is er algehele kentekenplaatplicht voor alle bestaande (land)bouwvoertuigen die registratieplichtig zijn en voeren nietgeregistreerde landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken een witte volgplaat.

APK-PLICHT De APK-plicht geldt alleen voor bestaande en nieuwe landbouwtrekkers op wielen met een maximumconstructiesnelheid van meer dan 40 km/u. Motorrijtuigen met beperkte snelheid, mobiele machines en getrokken materieel zijn dus niet APK-plichtig. Het is belangrijk dat de maximumconstructiesnelheid in het kentekenbewijs overeenkomt met de werkelijke maximumconstructiesnelheid. Snelle trekkers die als 40 km/u-trekker worden geregistreerd, moeten daadwerkelijk zijn of worden begrensd. Wanneer er 40 km/u in het kentekenbewijs staat en de landbouwtrekker rijdt in de

INFOGRAPHIC REGISTRATIE EN KENTEKENING!

Registratie-, kentekenplaat- en APK-plicht Registreer je bestaande (land)bouwvoertuig vóór 1 januari 2022 Nieuwe voertuigen worden afgeleverd met kentekenplaat

Bestaande voertuigcategorieën

01-01-2021

01-01-2022

Bestaande voertuigen zelf registeren incl. GV-kenteken

01-01-2025

Bestaande voertuigen registeren? Keuring door RDW noodzakelijk

Landbouwtrekkers op wielen

Elk voertuig moet één kentekenplaat hebben aan de achterzijde.

Landbouwtrekkers op rupsen

Landbouwaanhangwagens

Verwisselbare getrokken uitrustingsstukken

Motorrijtuigen met beperkte snelheid (MMBS)

Nieuw afgeleverd op rupsen

Zoals gronddumpers en silagewagens

Zoals balenpersen en mesttanks

Zoals graafmachines, wielladers en oogstmachines

Verplichtingen per voertuigcategorie Maximumconstructiesnelheid

≤ 25 km/u

26 - 40 km/u

> 40 km/u

< 6 km/u

6 - 25 km/u

26-45 km/u

≤ 25 km/u

Registratieplicht Kentekenplaatplicht

26 - 40 km/u

> 40 km/u

met onthefﬁng met onthefﬁng direct

direct

met onthefﬁng direct

vanaf 01-01-2025

APK-plicht

direct

met onthefﬁng direct

vanaf 01-01-2025

direct

vanaf 01-01-2025**

alleen T

Tachograafplicht Maximumsnelheid * alleen bij niet-agrarisch transport, zowel bij beroepsvervoer als eigen vervoer

** voor 01-01-2025 direct een witte volgplaat als het kenteken van het trekkende voertuig niet zichtbaar is

Uitgezonderd van registratieplicht zijn:

GV-kentekenplaten zonder blauw NL-logo moeten vervangen worden door de GAIK-plaat

• • • • • • • • •

1 2

(Land)bouwvoertuigen die nooit op de openbare weg rijden Voertuigcategorie Z met een maximumconstructiesnelheid van < 6 km/u of met één as Voertuigcategorieën R en S met een maximumconstructiesnelheid van 25 km/u Gedragen werktuigen met steunwiel star verbonden met de driepuntsheﬁnrichting Voertuigen waarvoor de bestuurder geen T-rijbewijs nodig heeft Smalspoortrekkers die aanhangwagen(s) trekken en gebruikt worden tussen 1 juli en 30 nov. (fruittreintjes) Heftrucks smaller dan 1,30 m zonder aanhangwagen Meeneemheftrucks (zoals een Kooiaap) Wegenbouwmachines en hoogwerkers zonder zitplaats voor werkzaamheden aan of op de weg

4 5

Voertuigidentiﬁcatienummer (VIN) of fabrieksnummer Merk Handelsbenaming Type (indien bekend) Voertuigcategorie

6 7 8 9 10

Bouwjaar Maximumconstructiesnelheid Brandstof Vermelding of het voertuig is voorzien van GV-kenteken Voertuigomschrijving bij MMBS

Om je op weg te helpen vind je bij deze Grondig een handige en vooral zeer praktisch infographic. Maak er gebruik van om jouw bestaande (land)bouwvoertuigen juist te registeren bij RDW.

• (Land)bouwvoertuigen die nooit op de openbare weg rijden. • Motorrijtuigen met beperkte snelheid en mobiele machines met een maximumconstructiesnelheid van minder dan 6 km/u, bijvoorbeeld minigravers op rupsen en rupsgraafmachines. • Bestaande landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken met een maximumconstructiesnelheid van maximaal 25 km/u. • Voertuigen waarvoor de bestuurder géén T-rijbewijs nodig heeft. Hieronder vallen motorrijtuigen met beperkte snelheid of mobiele machines die in transportstand smaller dan 1,30 meter zijn én zijn ingericht zijn voor maaien, vegen van wegen, uitwerpselen opzuigen, sneeuw ruimen, strooien voor gladheidbestrijding of onkruid bestrijden met een tankinhoud van minimaal 100 liter én die geen driepuntshefinrichting en geen koppeling hebben voor een aanhangwagen. • Smalspoortrekkers die één of meer aanhangwagens trekken (zogenaamde fruittreintjes), die inclusief lading of uitrustingsstukken smaller zijn dan 1,30 meter en worden gebruikt tussen 1 juli en 30 november.

LET OP: Een losse smalspoortrekker (zonder aanhangwagens) of een smalspoortrekker die wordt gebruikt buiten de genoemde periode is wél registratieplichtig.

De witte volgplaat van een getrokken voertuig moet een kenteken hebben van één van de trekkende (land)bouwvoertuigen van dezelfde eigenaar

Registratie-items

praktijk toch 50 of 60 km/u, rijd je met een opgevoerde trekker. Als de door de politie geconstateerde maximumconstructiesnelheid 46 km/u of hoger is, kan de RDW een WOK-status (Wachten op keuring) opleggen. De trekker moet dan eerst door de RDW worden gekeurd. De dienst controleert dan of de maximumconstructiesnelheid in overeenstemming is met die in het kentekenbewijs. Is dat niet het geval, dan moet de landbouwtrekker voor keuring eerst worden begrensd op 40 km/u.

UITZONDERINGEN OP DE REGISTRATIEEN KENTEKENPLAATPLICHT

Tip! Scan de QR-code of ga naar cumela.nl/registreren om ons handige invulformulier te downloaden.

(033) 247 49 99

Registratie (land)bouwvoertuigen bij RDW •

Inloggen via eHerkenning of DigiD op www.rdw.nl

•

Per voertuig registreer je de benodigde registratie-items

•

De registratie kost € 18,00 per voertuig, tenaamstelling van GV-kenteken kost € 10,40

•

Na ontvangst kentekenbewijs koop je zelf de kentekenplaat bij de automaterialenhandel

•

In het eerste kwartaal 2021 kan je één voertuig per keer invullen en afrekenen

•

Uiterlijk 1 april 2021 wordt het mogelijk om een bulkaanvraag voor tenminste 25 (land)bouwvoertuigen of meer te doen via een Excel-blad

ondernemerslijn@cumela.nl

Aan de inhoud van deze poster kunnen geen rechten worden ontleend

TACHOGRAAFPLICHT

De Europese Verordening 561/2006 bepaalt dat voertuigen of voertuigcombinaties van meer dan 3,5 ton voor goederenvervoer over de weg tachograafplichtig zijn. Een uitzondering is er voor voertuigen met een maximumconstructiesnelheid van 40 km/u of minder. Alle bestaande en nieuwe landbouwtrekkers met een maximum-

constructiesnelheid van meer dan 40 km/u en die worden ingezet voor niet-agrarisch goederenvervoer (zowel beroepsvervoer als eigen vervoer) zijn vanaf 2021 tachograafplichtig. Het invullen van een maximumconstructiesnelheid van niet meer dan 40 km/u voorkomt dus zowel APK- als tachograafplicht.

• Landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken met een toegestane maximummassa van maximaal 750 kilo. • Heftrucks smaller dan 1,30 meter die geen aanhangwagen trekken. • Meeneemheftrucks. • Wegenbouwmachines (asfalteermachines, walsen en asfaltfrezen) en hoogwerkers zonder zitplaats die bezig zijn metwerkzaamheden aan de weg.

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - WIM VAN MOURIK EN JANNEKE WIJNIA

‘We missen het contact met de leden’

DUBBELINTERVIEW JANNEKE WIJNIA EN WIM VAN MOURIK

Tekst: Toon van der Stok Foto: Anjo de Haan

De sector heeft twee roerige jaren achter de rug. Met PFAS, stikstof en daarvoor al de mestfraude zijn drie onderwerpen genoemd die veel van Cumela vragen. Directeur Janneke Wijnia en voorzitter Wim van Mourik maken aan de hand van de vier nieuwe kernwaarden de balans op en kijken naar de toekomst.

VERBONDEN Als er één punt uit de kernwaarden is waar Cumela nu moeite mee heeft, dan is het wel het verbonden blijven. Voor voorzitter Wim van Mourik is dat zelfs wel het grootste probleem voor de vereniging van deze tijd. “Als bestuur en organisatie missen we het contact met onze leden en collega’s. In het bestuur lukt het nog wel met een digitale vergadering, dan kun je wel je standpunten bepalen, maar als ondernemer wil je gewoon direct contact. Dat is wat bij een vergadering of bijeenkomst hoort. Niet alleen kennis opdoen, maar ook even horen hoe het met de ander gaat, hoe hij zaken aanpakt en wat hij heeft meegemaakt.” Een groep die ook veel aandacht vraagt en waarmee directeur Janneke Wijnia zich sterk verbonden voelt, zijn de agrarisch loonwerkers. “Die ondernemers vormden de basis van onze organisatie, maar voelen nu de enorme druk op de agrarische sector. Een sector waar ze zich van oudsher ook sterk mee verbonden voelen. Je merkt dat ook bij de demonstraties. Hoewel het om problemen gaat waarmee ze zelf niet direct te maken hebben, gaan onze ondernemers toch in groten getale mee naar Den Haag.” Het zijn acties waar Van Mourik wel eens wat vraagtekens bij plaatst. “Ik vind dat sommigen er te emotioneel in zitten en meer aan de klant dan aan zichzelf denken. Dan zie ik de beelden van een loonwerker die zicht vastrijdt met een drieasser en die beelden gaan nooit meer van het internet. Dit gaat ten koste van ons imago. Ondertussen

GRONDIG 10 2020

gaat de transitie waar de landbouw in zit gewoon door, linksom of rechtsom.” Voor Cumela ligt daar ook de uitdaging. “Het is een groep ondernemers die klem zit. Ze zijn sterk georiënteerd op de agrarische sector en zien het werk verdwijnen. Ze hebben er vaak bewust voor gekozen om geen ander werk te gaan doen en kunnen nu lastiger schakelen. Als organisatie denken we er nu wel over na hoe we die ondernemers kunnen helpen om te schakelen naar andere activiteiten.”

INTEGER Een beladen onderwerp binnen Cumela sinds de ophef omtrent de mestfraude is integriteit, want juist daardoor gaat bij de sectie Mest de aandacht nu vooral uit naar systemen om fraude te vermijden. En is er een commissie Integriteit gekomen, waar ook Wim van Mourik deel van uitmaakt,

‘HET IS TOCH RAAR DAT WE DISCUSSIËREN OVER MEST ALS KUNSTMESTVERVANGER. DAT IS DE OMGEKEERDE WERELD’

maar voor hem is het veel meer dan dat. “Het is ook de manier waarop je bestuurt. Voor ons betekent dat werken op inhoud. We zijn niet van de grote woorden en het gehaaibaai die je bij andere organisaties ziet. Dat is best wel eens moeilijk, want je ziet dat andere organisaties met een

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

oud-politicus als voorzitter meer politiek dan op inhoud gestuurd zijn en meer aandacht lijken te krijgen. Toch hebben wij daar onze positie verworven. Dat merk je als je in overleg zit, zoals laatst met de top van Rijkswaterstaat en minister Cora van Nieuwenhuizen. Dan voeren anderen eerst het woord, maar komen ze ook bij mij als vertegenwoordiger van Cumela terecht, juist vanwege onze praktische manier van kijken.” Voor Wijnia gaat het bij dit punt ook om de manier waarop je met bestuurders en leden omgaat. “Natuurlijk willen wij geen bestuurders die worden verdacht van fraude. Als dat gebeurt, treden we op, maar het is niet gemakkelijk, want een verdenking is niet voldoende. In Nederland ben je tenslotte pas schuldig als de rechter je heeft veroordeeld. Ik vind het belangrijker hoe we nu bestuurlijk met zaken omgaan. Bij ons gaat het om de inhoud en zoeken we het contact, al hebben

we er geen moeite mee om er af en toe fors in te gaan. Helaas speelt ook dat juist met de mest, want er komen te veel maatregelen op ons af waarbij geen rekening wordt gehouden met onze ondernemers, zoals de twintig-gradenregel (een verbod om met de zodenbemester mest uit te rijden bij temperaturen boven de twintig graden; red.) of de nieuwe ideeën voor de mestwetgeving waarbij alle mest zou moeten worden verwerkt. Dan schuwen we het niet om er even met een gestrekt been in te gaan. Gelijk daarna gaan we echter ook aan de slag om in overleg te gaan om onze positie te bevechten en te markeren. Dat is voor mij ook integriteit.”

PROFESSIONEEL Hoewel PFAS en stikstof vooral negatief zijn voor de sector hebben ze Cumela als organisatie wel geholpen, stellen Van Mourik en Wijnia vast. “Het GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - WIM VAN MOURIK EN JANNEKE WIJNIA

PRAKTISCH Als er één punt is waar Wim en Janneke wat botsen in hun opvatting is het de manier van omgaan met corona. Waar Janneke namens de organisatie strak vasthoudt aan de regels en contact zoveel mogelijk beperkt, zou Wim dat wat praktischer willen invullen. “Ik zie vertegenwoordigers ook nog gewoon langskomen. Sommigen blijven inderdaad weg, maar anderen bellen eerst of komen gewoon langs en vragen in de deur of ze verder mogen komen. Dat zou Cumela volgens mij ook kunnen doen, want wat is het risico als iemand van huis uit naar een ondernemer gaat, daar afstand houdt en misschien nog een ander bedrijf bezoekt? Dan is de kans op besmetting bijna nihil.” Het is een opvatting die Janneke snapt, maar waarbij zij te maken heeft met de andere kant. “Wij proberen binnen VNO-NCW strengere maatregelen zo veel mogelijk te voorkomen. Daar maak je dan afspraken om contacten zoveel mogelijk te voorkomen. Als organisatie heb je daarin ook een verantwoordelijkheid. Anderzijds zien we ook dat het in sommige gevallen noodzakelijk is om toch bedrijven te bezoeken en hebben we daar aangepaste afspraken over gemaakt.”

‘DE POLITIEK WIL ONS HOREN VANWEGE ONZE PRAKTISCHE KIJK OP ZAKEN’ zijn onderwerpen waar we dankzij onze deskundigheid nu een duidelijke plaats hebben verworven. Bij PFAS hadden we Gerben Zijlstra en Nico Willemsen, die juist door hun inhoudelijke kennis een belangrijke rol hebben gespeeld bij het oplossen van het probleem”, stelt Wijnia trots vast. “Datzelfde zien we bij stikstof. Juist door onze deskundigheid zit onze beleidsmedewerker Teun Jansen nu in de taskforce van VNO-NCW die samen met het ministerie zoekt naar oplossingen. Hoe moeilijk dat ook is.” Van Mourik zag dat ook terug in de grote demonstratie op het Malieveld in 2019. “Daar werden we feitelijk ingehaald door de druk vanuit de achterban. Terwijl we nog binnen VNO-NCW aan het overleggen waren over een ludieke actie bleken de ondernemers namelijk al een stuk verder. Dankzij het contact dat we met de organisatoren hadden en de kracht van onze organisatie en de betrokken medewerkers konden we het toch in goede banen leiden. Daar was best vrees voor, maar het mooie was dat het toch een gecontroleerde actie bleef.”

GRONDIG 10 2020

Soms is de organisatie ook wel te praktisch en vergeet die de eigen boodschap uit te dragen, constateren ze. “Neem het mestoverschot. Wij vinden het heel normaal dat we dat als sector gewoon oplossen. Dat we voor al die mest in binnen- en buitenland gewoon een plekje vinden, waardoor er in Nederland helemaal geen probleem is. Dat vergeten we echter te vertellen en goed uit te dragen”, stelt Wijnia vast. “Daar zouden we best meer aandacht aan kunnen geven.” Nog zoiets is de discussie rond kunstmestvervangers, stelt Van Mourik verwonderd vast. “Dat is toch feitelijk onzinnig. Ooit kwam kunstmest er als mestvervanger en aanvulling op dierlijke mest. Het is toch raar dat we nu discussiëren over mest als kunstmestvervanger. Mest is gewoon een mooi product. Dat moet je echter niet eerst verwerken, waardoor er een duur product ontstaat, dat niet past bij de vraag van onze klanten. Dat kan veel praktischer en slimmer. Daar zullen wij altijd voor strijden.”

FR HAKSELAAR

VROEGKOOPACTIE

EEN T7 HEAVY DUTY TREKKER OF SHOVEL VOOR 1 SEIZOEN GRATIS!* BIJ AANKOOP VAN EEN NEW HOLLAND FR HAKSELAAR KRIJGT U EEN NIEUWE T7 HEAVY DUTY OF WIELLADER VOOR OP DE KUIL. DIT VOOR 1 GRAS- OF MAISSEIZOEN (*MAX. 250 UUR) EN GEHEEL GRATIS!

DE BESTE HAKSELAAR. DE BESTE HAKSELKWALITEIT. DE BESTE TRACTIE. HET LAAGSTE BRANDSTOFVERBRUIK. HET BESTE DEALERNETWERK.

Uw machine altijd in topconditie!

3 jaar garantie incl. CASCO+* Geen slijtageaftrek! Optioneel tot 7 jaar** *Vraag uw dealer naar de voorwaarden **Flexibele financieringsmogelijkheden Actie geldig in Nederland tot 31 december 2020 Ontdek al onze acties op www.newholland.com

ONDERNEMEN MET MENSEN - DUNNEWIND GROEP

‘MEESTAL LUKT HET WEL OM EEN PLEKJE VOOR IEMAND TE VINDEN’

GRONDIG 10 2020

DUNNEWIND GROEP - ONDERNEMEN MET MENSEN

‘Iedereen verdient een kans op werk’ Tekst: Egbert Jonkheer Foto’s: Anjo de Haan

DUNNEWIND GROEP SPANT ZICH IN VOOR MENSEN MET EEN AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT

Met het certificaat kan Edith Breemhaar-Dunnewind nog niet zo veel. Toch koos de directeur van de Dunnewind Groep in Ommen bewust voor de hoogste trede in de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO). “Ik vind het belangrijk dat iedereen die wil werken een eerlijke kans krijgt.” Of je nu een burn-out hebt gehad, een strafblad hebt of problemen thuis: de reden waarom mensen geen werk hebben, doet niet ter zake, vindt Edith Breemhaar-Dunnewind. Ze vindt het belangrijk om iedereen in de maatschappij te betrekken bij haar bedrijf en wil daar aandacht voor vragen. “Het gaat in onze sector algauw over diploma’s voor van alles en nog wat. En dat is ook belangrijk, natuurlijk, maar we moeten niet vergeten dat iedereen een kans verdient en dat we er samen voor moeten zorgen dat er geen mensen buiten de boot vallen. Bovendien kunnen we iedereen die gemotiveerd is in onze sector goed gebruiken. Laten we die mensen dan ook opzoeken.”

‘MENSEN HEBBEN EEN LANGE-TERMIJNOPLOSSING NODIG EN DIE BIEDEN WIJ HEN’ Kan het bedrijf met zijn PSO-kwalificatie ook wat richting opdrachtgevers? “Soms wel”, zegt Edith. “Je ziet bij aanbestedingen steeds vaker een SROI-verplichting. Daar voldoen wij al aan, zou je zeggen, maar ik merk dat bij veel gemeenten de PSO nog helemaal niet bekend is. Dan willen ze vooral graag dat je iemand uit hun eigen kaartenbak kortstondig in dienst neemt. Ja, zo werkt het natuurlijk niet. Mensen hebben een lange-termijnoplossing nodig en die bieden wij hen. Wat dat betreft is er nog wel wat werk te doen om dit bij opdrachtgevers onder de aandacht te brengen.”

SPEEDDATE Op het bedrijf werken nu zeven mensen die op wat voor manier dan ook een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Ze hebben uiteenlopende achtergronden. “We hebben jonge schoolverlaters, maar ook werknemers die door ziekte of burnout hun oude functie niet meer kunnen uitoefe-

DUNNEWIND GROEP Iedereen een plaats kunnen geven, was voor Edith Breemhaar-Dunnewind de reden om in 2014 het traject in te gaan voor de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO). Die kijkt naar hoeveel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt er in een bedrijf actief zijn en op welke manier die worden geholpen aan passend werk. Dunnewind zit sinds 2018 op trede drie, de hoogste trede. “Wat we daarvoor hebben moeten doen? Nou, eigenlijk doen we niet veel anders dan daarvoor”, glimlacht Edith. “Het is even wat papierwerk en natuurlijk kost het ook geld. Maar ik doe mee omdat ik wil dat het meer bekendheid krijgt.” De Dunnewind Groep is gevestigd in Ommen en is met vijftig medewerkers vooral actief in het grondverzet.

nen. Dan kijken we samen wat er nog wel kan en zoeken we een passende plek. Daar zijn we natuurlijk niet uniek in. Dat gebeurt gelukkig volop in onze sector.” Maar hoe doe je dat met ‘vreemde’ mensen? Die kom je niet zomaar tegen. Eén van de manieren waarop Dunnewind dit heeft aangepakt, is een speeddate voor vijftigplussers, die de plaatselijke ondernemersvereniging organiseerde samen met de gemeente Ommen en Arbopositief, een arbeidsorganisatie voor werkzoekenden. Het leverde haar een nieuwe vrachtwagenchauffeur op. “Hij was er een poos uit geweest en moest eerst weer erg wennen. Met veel geduld en wederzijds begrip is hij echter helemaal op zijn plek gekomen GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - DUNNEWIND GROEP

en krijgen we daar allebei veel voor terug. Hij gaat voor me door het vuur.” Jongere medewerkers komen vaak via opleidingen voor moeilijk lerende jongeren. Ook in het werk moeten ze vaak heel erg wennen. “Dat is best lastig. Je moet daar tijd en energie in steken, maar ook daar krijg je veel voor terug als dat een beetje begint te lopen.”

‘MET VEEL GEDULD EN WEDERZIJDS BEGRIP IS HIJ HELEMAAL OP ZIJN PLEK GEKOMEN’ GEDULD In de organisatie vraagt het aandacht om nieuwkomers met een ‘rugzak’ te begeleiden, maar dit levert zelden problemen op. “Mensen die het leuk vinden om anderen wat bij te brengen, zijn cruciaal. Zelf heb ik helemaal geen geduld”, zegt Edith glimlachend. “Ik heb echter genoeg mensen om mij heen die dat wel hebben. Als je rustig bent, kun je veel bereiken.” Edith let erop dat de nieuwkomers niet worden ingepland op een wat groter werk dat al een poosje loopt. “Dan heeft iedereen al zijn plek gevonden en zijn de taken verdeeld”, zegt ze. Het moet echter gek gaan wil ze geen plek voor iemand vinden. “Begin maar gewoon onderaan, aan de schop, in de sleuf. En als het werk klaar is en je weet niet wat je moet doen, dan pak je maar een bezem. Vegen kan altijd.” Streng zijn hoort er ook bij, vooral bij jonge jongens die dat niet van huis uit hebben meegekregen. “Je komt op tijd en je doet mee. Dat mag een paar keer fout gaan, maar dan gaan we natuurlijk wel even een ernstig gesprek voeren. Je hebt er portretten bij”, stelt ze vast. Uiteindelijk lukt het meestal wel om een plekje voor iemand te vinden. “En als de match er niet is, kom je daar samen ook wel achter. Dan houdt het gewoon op en geven ze het zelf vaak ook wel aan: dit is niet wat ik zoek. Dan moet je weer afscheid van elkaar nemen. En dan hoop ik maar dat ze ergens anders wel tot hun recht komen. Daar kunnen we als bedrijven onderling ook een rol in spelen. Misschien heeft een collega net een plekje waar iemand wel precies op zijn plek valt, omdat het werk afwisselender is of juist voorspelbaarder. Iedereen heeft zijn eigen behoeften.”

GEBRUIKSAANWIJZING Iemand een eerlijke kans geven, houdt voor Edith ook in mensen gelijk behandelen. “Ik zeg tegen mijn mensen van tevoren niet wat voor rugzakje

GRONDIG 10 2020

iemand heeft. Dan druk je iemand van tevoren al een stempel op. Soms vertellen ze uit zichzelf hun achtergrond, maar dat is dan hun eigen keuze. Je moet het doen als je er klaar voor bent. Wel moet je natuurlijk van tevoren dingen doorspreken, als iemand bijvoorbeeld een bepaalde angst heeft of bijvoorbeeld een duidelijk afgebakende klus nodig heeft. Je moet de gebruiksaanwijzing van de nieuwe collega wel een beetje kennen om ervoor te zorgen dat de kans van slagen zo groot mogelijk is.” Het mooiste vindt ze het wanneer een ‘sociale plek’ uiteindelijk leidt tot een vast dienstverband. “Eerst verloopt een uitkering of een persoonsgebonden budget nog via ons. Naarmate het beter gaat, worden die bijdragen steeds verder omgezet in normaal loon. Ook gaat de loonuitbetaling soms weer via diverse instanties.” Het mooie is dat de gemeente en het UWV het bedrijf inmiddels weten te vinden en een beetje kunnen inschatten wat er past. “Ze weten nu wat we doen. Soms bellen ze spontaan op: we hebben nu iemand, dat is net wat voor Edith.”

‘DIVERSE KRING VAN KLANTEN HELPT’ Op het jaar 2020 blikt Edith Breemhaar-Dunnewind met een positief gevoel terug. Als één van de highlights noemt ze de start van het project Rheezermaten voor Waterschap Vechtstromen. Het werk betreft in hoofdzaak het laten meanderen van de rivier de Vecht bij Hardenberg, waarbij in totaal zo’n 600.000 kubieke meter grond moet worden verzet. “We doen dat in combinatie met Bouwhuis, waarmee we al eerder hebben samengewerkt. Dankzij het mooie weer lopen we ongeveer een half jaar voor op schema.” Prettig is ook dat het project volgend jaar nog doorloopt. De gevolgen van de coronapandemie waren dit jaar nog maar beperkt voelbaar, maar ze is minder positief over de vooruitzichten voor 2021. “Er komen simpelweg te weinig nieuwe werken los om vanaf januari in hetzelfde tempo door te kunnen. Ook de impact van het stikstofdebacle speelt daarbij een belangrijke rol. Een paar grote projecten bij Zwolle staan hierdoor bijvoorbeeld on hold. Waar we wel profijt van hebben, is dat we tijdens de vorige recessie alles hebben aangepakt wat we konden. Daar hebben we een heel diverse kring van klanten aan overgehouden, waar we nu nog regelmatig terugkomen.

You’re in control

Zaxis-7

Create your vision Jij hebt de volledige controle over jouw werkomgeving met de nieuwe Hitachi ZX-7 graafmachines. De state-of-the-art cabine, het nieuwe ergonomische ontwerp van de console en schakelaars, het Aerial Angle® camerasysteem en de vernieuwde monitor geven jou tevens het ultieme comfort. Kijk voor meer informatie op www.hitachicm.nl

ONDERNEMEN MET MENSEN - ELKE GENERATIE EEN ANDER INZICHT

‘DE JONGE JONGENS DIE HIER KOMEN WERKEN, HEBBEN EEN ANDER RUIMTELIJK INZICHT DAN WIJ HEBBEN’

GRONDIG 10 2020

ELKE GENERATIE EEN ANDER INZICHT - ONDERNEMEN MET MENSEN

Elke generatie bracht andere inzichten

KEES DE SCHIPPER WERKTE VOOR DRIE GENERATIES KLOOSTERMAN

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Anjo de Haan

In zijn vijftigjarige loopbaan werkte Kees de Schipper onder drie generaties Kloosterman bij Kloosterman BV uit Kapelle. “Het is geweldig om te zien dat er steeds weer nieuwe technieken zijn en dat de jongere generatie precies weet hoe je daar goed mee om kunt gaan.” Vanaf zijn zestiende werkt Kees voor Kloosterman BV in Kapelle, destijds nog een agrarisch loonbedrijf, waar bijvoorbeeld met een eenrijige bietenrooier werd gewerkt. Door de jaren heen groeide het bedrijf door en werden grondverzet en transport aan de werkzaamheden toegevoegd. “Ik begon op de trekker en stapte later over naar de kraan. Transport doe ik alleen dichtbij. Ik ben wel eens naar de Franse grens gereden, maar dat paste niet echt bij mij”, zegt Kees. Leontien Kloosterman, de vrouw van één van de huidige eigenaren van Kloosterman BV, omschrijft Kees, die per december met pensioen gaat, als “een betrouwbare machinist, die je op pad kon sturen en waarvan je altijd wist dat het goed zou gaan”.

OPVOLGERS “Ik begon oorspronkelijk bij Kees en Adriaan Kloosterman te werken. Die werden opgevolgd door de zonen van Kees: Jan en Adrie Kloosterman. Daarna

HOE IS HET MET DE BALANS? Waar sloeg de balans positief uit? “Gedurende het afgelopen jaar mocht ik doen waar ik zelf zin in had en heb ik zo toe kunnen werken naar mijn pensioen. Ooit was ik de jongste bediende, maar nu ben ik de oudste.”

Waar sloeg de balans negatief uit? “Wat ik niet prettig vond, was dat ik niet verder kon met mijn eigen kraan. Dat kwam doordat er al vroeg een duidelijke vervanger was en die was er misschien niet geweest als ze hadden gewacht.”

Waarvoor laat je de balans los? “Ik gebruik altijd mijn eigen machine. Ik geef mijn kraan niet af. Ook als iemand vraagt of hij het even zal doen. Het is je trots, want ík ben de man op die kraan.”

hebben hun zonen, Jan Kees en Carlo, het bedrijf weer overgenomen. Mijn zoon heeft nog bij één van hen in de klas gezeten en nu is dezelfde man mijn baas. Ik heb daar geen moeite mee en heb altijd waardering voor hen gehad. Iets wat komt doordat je er langzaam ingroeit. Zo lopen de jongens van jongs af aan rond op het bedrijf en helpen ze al vanaf jonge leeftijd mee.” Een andere reden dat Kees heel positief is over de opvolging binnen het bedrijf is dat hij heeft gezien dat elke generatie weer nieuwe inzichten meebrengt. “Dat is ook nodig, want er verandert veel”, stelt hij vast. Juist de grote veranderingen die er door de jaren heen zijn geweest, zorgden ervoor dat Kees altijd met plezier naar het werk ging. “Het is geweldig om te zien dat er steeds weer nieuwe technieken komen en dat de jongeren dan weer precies weten hoe je daarmee moet omgaan. Neem bijvoorbeeld de jonge jongens die hier komen werken. Die hebben een ander ruimtelijk inzicht dan wij hebben”, zegt Kees. Hij legt uit dat het hem vaak gebeurt dat hij denkt: als ik dat destijds toch had geweten. “Maar ook als ik zie wat de nieuwe kranen kunnen, zoals een sleuf vullen die direct naast een gebouw ligt, dan denk ik: wat mooi dat dit nu kan. Dat lukte zonder die nieuwe technieken niet.”

‘HET IS GEWELDIG OM TE ZIEN DAT ER NIEUWE TECHNIEKEN ZIJN EN DAT DE JONGEREN DAN WEER PRECIES WETEN HOE DAT MOET’ Ook op het werk heeft hij de uitvoerder zien veranderen van iemand die zwaait met een vuist tot een persoon die foto’s maakt en naar het kantoor stuurt als het hem niet bevalt. “In de basis is je rol als machinist echter niet veranderd”, stelt hij vast. Terugkijkend is Kees tevreden over hoe het allemaal is gegaan. GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

‘Het plezier en het vakmanschap draag ik graag over’

SJAAK KEUNEN: VAN JARENLANG MACHINIST NAAR EEN GEZOND BEDRIJF DOORGEVEN AAN ZIJN ZOON

GRONDIG 10 2020

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Anjo de Haan, Keunen

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

Op 50-jarige leeftijd startte machinist Sjaak Keunen zijn eigen bedrijf. Hij begon als zzp’er en zijn bedrijf groeide de afgelopen tijd uit tot Keunen Huys BV, dat nu zelf klussen aanneemt. Hij is nu bezig het bedrijf klaar te maken voor zijn zoon Tom. Sjaak, die in hart en nieren machinist is, heeft op late leeftijd ontdekt dat het overdragen van zijn kennis hem ligt en van grote waarde is. “De mooiste belevenis was een groot project, de aanleg van industrieterrein in de buurt van Dresden, net na de val van de Muur. Opstappen in een weiland annex vliegveld met een getrokken streep op het gras als startbaan. Wat een belevenis”, aldus Sjaak Keunen. Het ging daar om het totale plaatje dat je als machinist op de graafmachine uitvoerde, van leidingwerk tot funderingen uitgraven en afwerken. “Heel groots en indrukwekkend om mee te maken wat daar gebeurde”, zegt Sjaak, die toen werkte voor het bedrijf Keunen, dat door zijn broer werd gerund. Als één van de velen uit het grote gezin Keunen groeide Sjaak op een landbouwloonbedrijf op. Sjaak, die een grote liefde had voor het machinistenwerk, was één van de vaste machinisten op graafmachines. Met die rolverdeling kon Sjaak prima leven. “Het was een prachtige tijd bij een destijds veelzijdig bedrijf. In die jaren rondde je als machinist projecten geheel zelfstandig af. Dat vond ik mooi”, zegt hij. De ambitie om zelf een bedrijf te runnen, speelde op de achtergrond, maar dat kwam er niet van. Het bedrijf van zijn broer werd in 2000 verkocht en omgevormd tot een recyclingbedrijf. “Ik werd automatisch machinist op een overslagmachine en ontdekte dat dit niet mijn ding was.”

‘IK BEN NU 61, MAAR STAP NOG STEEDS MET HETZELFDE PLEZIER OM HALF ZES UIT BED OM MET DE GRAAFMACHINE OP PAD TE GAAN’ OVERSTAPPEN Sjaak stapte toen over naar het familiebedrijf Huys, dat werd gerund door zijn zwager, en had al de intentie het op termijn over te nemen. Hij besloot in 2009 zich definitief als zzp-eenmansbedrijf te vestigen. “Ze verklaarden me wel een beetje voor gek om in de crisistijd en op 50-jarige leeftijd zelfstandig te worden, maar ik wilde graag doen waar ik goed in ben: problemen oplossen en klussen doen die niet iedereen doet”, aldus de ondernemer. Het was in die begintijd hard werken voor Sjaak, die daarnaast ‘s avonds en in de weekends nog de administratie moest doen. “Het was in de crisistijd, dus niet de gemakkelijkste peri-

KEUNEN HUYS BV, HOUT-BLERICK Keunen Grondwerken werd in 2009 opgericht door Sjaak Keunen nadat hij zich als zzp er vestigde. Inmiddels telt het bedrijf, dat nu Keunen Huys BV heet, zes vaste medewerkers, waarbij zoon Tom inmiddels in het bedrijf is ingetreden. Het bedrijf is gespecialiseerd in grondwerken en groenvoorziening. Kenmerkend voor de aanpak van Keunen Huys BV is dat alle projecten met eigen materieel en eigen mensen worden uitgevoerd. Stobben rooien en rioolwerk zijn enkele specialismen. Het werkgebied bevindt zich vooral in en rondom Hout-Blerick.

ode”, zegt hij daarover. Al snel maakte de eerste graafmachine plaats voor een nieuwe Terex TW 110. “Een mooie, compacte machine en we waren toen één van de eersten met een draaikantel op zo’n machine”, vertelt hij. Voor Sjaak is dat belangrijk. “Ik heb ervoor gekozen me verder te specialiseren in werken die anderen niet of nauwelijks doen en daar speciale machines en hulpstukken voor te ontwikkelen”, legt hij uit. Zo heeft hij een Becks-mulchdeck voor het snoeien van hagen, hulpstukken voor het leggen van grasbeton en een speciale stille en spatvrije stobbenknipper. Sjaak zocht het daarbij vooral in werkzaamheden voor gemeenten en in het groen, maar het infra-

‘DE JONGE GENERATIE DE KNEEPJES VAN HET MACHINISTENVAK BIJBRENGEN, IS EEN VERRIJKING IN MIJN LEVEN’ werk bleef hij ook trouw. Vanwege het werkaanbod heeft hij het machinepark de afgelopen jaren uitgebreid en het eerste personeel aangenomen. In 2017 nam hij uiteindelijk het bedrijf J. Huys & Zn. van zijn zwager over. Sjaak bleef al de jaren GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

een probleem. “Nee, dat is een logische consequentie. Ik heb nu zelfs tijd om tussendoor met mijn vrouw te lunchen”, zegt hij met een knipoog. “Heel anders dan al die jaren met de broodtrommel en thermosfles hele dagen van huis.”

KENNIS OVERBRENGEN

Tom Keunen draait al volop mee in de uitvoering en wil graag het bedrijf op termijn voortzetten.

ook zelf volop meedraaien. “De cabine was mijn kantoor en het nodige papierwerk moest ‘s avonds en in de weekends gebeuren. Lange dagen, amper vrij, maar dat hoort bij dat bestaan en ik heb geen moment spijt gehad de stap naar zelfstandigheid te hebben gezet.”

KINK IN DE KABEL Afgelopen voorjaar kwam er een kink in de kabel toen één van de grote opdrachtgevers onverwacht de stekker eruit trok, net op het moment dat Sjaak mede voor dat werk een heel compleet uitgeruste Liebherr 916 had aangeschaft. “Ik had net daarvoor nog tegen mijn vrouw gezegd dat het wel eens mijn laatste nieuwe kraan zou kunnen zijn”, vertelt Sjaak. Na die afzegging besloot hij het roer om te gooien en voortaan zelf werken te gaan aannemen. Daarin speelde mee dat zoon Tom (22) over dezelfde genen bleek te beschikken en aangaf het bedrijf op termijn te willen voortzetten. Sjaak

‘HET HARDE WERKEN EN DE LANGE DAGEN BETALEN ZICH NU TERUG MET HET OVERDRAGEN VAN EEN GEZOND BEDRIJF AAN MIJN ZOON’ kijkt tevreden terug op de stap om zelf projecten te gaan aannemen. “Ik was het zat om alleen op uurbasis te draaien, met het risico dat ze je ineens aan de kant zetten. We hebben het afgelopen jaar goed gedraaid en ik heb er plezier in om zo zelfstandig projecten te realiseren samen met nu naast Tom al zes enthousiaste medewerkers”, aldus de ondernemer. Dat hij daardoor meer op kantoor zit en op pad is om klussen aan te nemen, ziet hij niet als

GRONDIG 10 2020

Naast zijn werk is Sjaak ook praktijklessen op de praktijkschool gaan geven en begeleidt hij op het eigen bedrijf aspirant-machinisten met een leer-werktraject. “Die kennis overbrengen is echt een verrijking in mijn leven. Je moet hen goed leren hoe ze efficiënt klussen klaren. Dat is een vak apart”, zegt hij daarover. Volgens hem krijgt dat op menig leerbedrijf te weinig aandacht. Hij stapt ook nog regelmatig met veel plezier op de graafmachine, maar kan het ook prima aan zijn mensen overlaten. “We hebben onlangs al een machinist aangenomen die op ‘mijn laatste’ Liebherr 916 gaat draaien.” Ter afsluiting lopen we nog even rond op het terrein. Sjaak wijst op de toekomstcontouren. “Alles staat nu nog buiten, maar de aanvragen voor een groot pand met kantoor, werkplaats en opslag zijn nagenoeg rond. Als we dat hebben gerealiseerd, kan het bedrijf vol door”, stelt hij tevreden vast. “En ik hoop dan nog eens de tijd te vinden een keer naar Dresden terug te gaan om te zien wat ervan geworden is. De jongens redden zich wel.”

HOE IS HET MET DE BALANS? Waar sloeg de balans positief uit? “Het zelf gaan aannemen van klussen. Dat geeft je meer zelfstandigheid en je kunt gerichter op de langere termijn investeren.

Waar sloeg de balans negatief uit? “Voor mij persoonlijk betekent dat meer kantoor- en aanneemwerk en dus minder uitvoerend werk, iets wat ik toch steeds nog graag doe. Dat zie ik echter als een logische consequentie.

Waarvoor laat je de balans los? “Het menselijke. Ik maak nu meer tijd vrij om rustig met mijn vrouw te lunchen, om mensen te bezoeken en om medewerkers extra te begeleiden als dat nodig is.”

BUITENGEWONE KANSEN GEANNULEERD EXPORTORDER

Afgebeelde afbeeldingen kunnen afwijken van de voorraadmodellen.

OP COMBINES

TOPCAPACITEIT TOPKWALITEIT TOPSERVICE AAN HEEL SPECIALE PRIJZEN Uw machine altijd in topconditie!

3 jaar garantie incl. CASCO+ Geen slijtageaftrek! Optioneel tot 7 jaar*

*Vraag uw dealer naar de voorwaarden Actie geldig zolang de voorrraad strekt Ga voor meer acties naar newholland.com

VOOR MEER INFO WWW.NHCOMBINES.NL OF CONTACTEER UW DEALER

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

‘Iedereen verdient een plekje’

Tekst: Toon van der Stok Foto: Anjo de Haan

TON VAESSEN, LOONBEDRIJF VAESSEN IN LANDGRAAF

‘JE MOET LEREN DENKEN VOLGENS HEN EN DAARIN MEEGAAN’

GRONDIG 10 2020

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

Hij zag het werk op het bedrijf veranderen en ontdekte dat dit niet paste bij het aanwezige personeelsbestand. Daarom besloot Ton Vaessen te gaan zoeken naar mensen bij wie dat wel zou passen, met twee blije partijen als resultaat. Met de juiste begeleiding heb je supergemotiveerde werknemers, merkt hij. Die alles doen voor hun plekje. Voor het eerst reed de jongste werknemer van Vaessen dit jaar mee in de maïscampagne, waarmee voor hem een droom uitkwam: meedoen in de mooiste tijd die er is op een cumelabedrijf. Meedraaien in de oogst en trots zijn als er bij de boer weer een mooie kuilhoop wordt achtergelaten. Trots is Ton Vaessen van het gelijknamige loonbedrijf uit het Limburgse Landgraaf ook op de manier waarop hij zijn werk deed. Geen schrammetje was er te zien op het materieel, nergens ging er wat stuk, ook al draaide hij mee van de eerste tot de laatste wagen. De werknemer op wie Vaessen nu zo trots op is, kwam twee jaar geleden bij hem werken. Hoe belangrijk het is om die jongens en meisjes een kans te geven, merkte Vaessen bij deze leerling. “Je ervaart hoe moeilijk het is voor ouders om hun kinderen een kans te geven, om een plekje te vinden waar ze zich kunnen ontwikkelen. Toen het rond was en ik de moeder kon bellen dat het doorging, werd ze emotioneel van dankbaarheid. Dat geeft je toch ook een goed gevoel. Hetzelfde speelde bij een jongen die slechthorend is. Ook die had grote moeite een stage te vinden. Voor ons is het nu echter een geweldige kracht.”

‘DE MOEDER VAN DEZE SPECIALE MEDEWERKER WERD EMOTIONEEL VAN DANKBAARHEID’ De keuze om deze jongens een kans te geven, is bewust gemaakt, vertelt Vaessen. “We merkten dat we steeds meer werkzaamheden kregen met langdurig repeterende taken. Dat is werk dat andere bedrijven of overheidsinstellingen uitbesteden, omdat ze dat niet zelf ingevuld krijgen of niet kunnen organiseren.

ANDER TYPE NODIG Het besef dat je werk gaat doen waar normaal ook mensen aan werken die een ander opleidingsniveau hebben, zette Vaessen aan het denken. “We zijn gewend te werken met jongens die opleidingsniveau 3 of 4 hebben. Goed geschoolde werknemers die het niet alleen fijn vinden uitvoerend werk te doen, maar ook gewend zijn om daarover na te denken en zelfstandig iets uit te

LOONBEDRIJF VAESSEN In het Zuid-Limburgse Landgraaf runt Ton Vaessen samen met zijn zoon een sterk agrarisch georiënteerd loonbedrijf. Belangrijke werkzaamheden zijn aardappels en bieten rooien en maïs hakselen, maar uiteraard ook alle andere werkzaamheden. Daarnaast verricht het bedrijf veel kleinere klussen voor gemeenten in de omgeving. Het bedrijf heeft acht vaste medewerkers en daarnaast in het seizoen veel inhuurkrachten.

voeren. Voor het werk dat we nu doen, hebben we juist een ander type nodig: mensen die het juist prettig vinden om repeterend werk te doen en die juist weinig verandering willen, omdat het vertrouwde hen zekerheid geeft.” Beseffen dat je een ander type werknemer nodig hebt, is één, ze daarna goed begeleiden is de tweede stap die je moet leren, benadrukt Vaessen. Al lijkt juist dat goed besteed aan deze vriendelijke Limburger, die al meer dan dertig jaar ervaring heeft met het aansturen van personeel. “Het is altijd zoeken naar de juiste klik en mensen meenemen in jouw manier van werken.” Bij Vaessen is dat vooral het besef bijbrengen van de kunst en valkuilen van het ondernemen. “Ik vind dat iedereen moet beseffen dat het geld niet zo maar komt aanwaaien. Dat geldt voor iedereen en dat is vooral voorrekenen. Hoe ik dat doe? Afgelopen zomer hadden we een beregeningsklusje. Even een uurtje wat planten water geven op een sportpark. Komen de jongens terug met de boodschap dat ze een slang zijn vergeten en of ik een nieuwe wil regelen. Dan reken ik ze voor wat het gevolg is. Tevreden is de opdrachtgever, want hij heeft voor zestig euro het werk geklaard. Ook de boekhouder is blij, want de trekker en kar zijn betaald, evenals de arbeidskracht, want die krijgt zijn loon. Maar ik zit met de kosten voor een slang en die worden niet betaald. Iedereen blij, behalve ik als ondernemer. Terwijl ik dit bedrijf run om GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

daar blij van te worden. Gelukkig snappen ze het dan wel en gaan ze toch de slang halen.”

ZWAAIEN NAAR MOOIE MEISJES Voor zijn nieuwe doelgroep vergt het nog meer om ze goed te laten werken, zo heeft Vaessen al ervaren. Je moet namelijk leren omgaan met beperkingen. “Zo hadden we afgelopen zomer een prachtige klus. In de gemeente Heerlen waren voor € 40.000,nieuwe bomen geplant. Door de droogte moesten we die elke week water geven. Een prachtig klusje, maar toch iets waar je gewone personeelsleden niet gemakkelijk enthousiast voor krijgt. Een mooi klusje dus voor onze jonge werknemer. Ik hield hem voor dat het prachtig werk is. Lekker buiten, midden in de stad aan het werk, mooie meisjes om je heen naar wie je lekker kunt zwaaien. Prachtig

‘IEDEREEN WAS BLIJ, BEHALVE IK. TERWIJL IK DIT BEDRIJF RUN OM DAAR BLIJ VAN TE WORDEN’

HOE IS HET MET DE BALANS? Waar sloeg de balans positief uit? “Ondanks de coronabeperkingen liep het werk in de primaire sector goed door. Ook fijn: we krijgen nu veel meer sollicitanten en ook goed gekwalificeerde. In een half jaar hadden we er meer dan in de twee jaar daarvoor.”

Waar sloeg de balans negatief uit? “We doen heel veel werk in de aardappelen en dat is momenteel geen leuk werk. De telers zijn in mineur door de slechte prijzen en dat tekent de sfeer. Het is gevoelsmatig dan zelfs moeilijk om de rekening te sturen.”.

Waarvoor laat je de balans los? “Als ik nu werk buiten de landbouw kan krijgen, pak ik dat graag aan, ook al is de marge maar zo zo. Ik wil nu graag mijn werknemers aan het werk houden, maar niet ten koste van alles. We krijgen ook wel werk aangeboden waarvan onze werknemers aangeven dat ze dit liever niet doen. Dat werk nemen we dan vaak niet aan.”

GRONDIG 10 2020

dus. Stuur ik hem op pad met de juiste hoeveelheid water, komt hij terug met de tank half vol. Blijkt dat hij niet goed kan uitrekenen wanneer hij de juiste hoeveelheid heeft gegeven. Dan is het zoeken en denken hoe het wel kan. De oplossing vonden wij in het gebruik van een stopwatch. De tweede keer was de opdracht heel simpel: gewoon dertig seconden water geven per boom. Toen was de tank helemaal leeg.” Het zijn teleurstellingen die je moet incasseren zonder er boos om te worden, benadrukt Vaessen. “Schelden werpt ze namelijk achteruit. Je moet leren denken volgens hen en daarin meegaan. Als je dat kunt en je leert het om hen met het werk te complimenteren, groeien ze enorm. Ik kan hem nu met een gerust gevoel naar de compostering sturen, waar het de hele dag omscheppen is. Waar een ander het na een dag zat is, kan ik hem er gemakkelijk twee weken achter elkaar los laten. Gewoon omdat hij zich kan focussen en genieten van het werk.” Voor het bedrijf levert het ook trouwe en betrouwbare werknemers op, constateert Vaessen. “Deze werknemers zijn tevreden met het werk en blijven loyaal. Mooier nog is hoe ze groeien in het werk. De jongen over wie we het nu hebben, stroomde in op niveau 0, maar we hebben pas een test gedaan met zijn begeleider en nu zit hij zeker op niveau 1, waarbij ik zeker weet dat 2 er ook in zit. Dat is het mooiste wat er is: dat je die jongens ziet groeien en een omgeving die zo blij is dat ze een plekje hebben. Dat is alle investeringen meer dan waard.”

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

‘Het onderlinge contact is onze meerwaarde’ Tekst: Marjolein van Woerkom Foto: Anjo den Haan

STUDIECLUB ALBLASSERWAARDVIJFHEERENLANDEN BESTAAT DERTIG JAAR

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

Het enige wat ze dit jaar konden doen, was de leden een borrelpakket sturen om thuis op het jubileum van hun studieclub Alblasserwaard-Vijfheerenlanden te proosten. Deze club verbindt al ruim twee generaties lang cumelaondernemers in de regio met elkaar. Daar ligt ook de kracht, constateert het huidige bestuur. “We brengen al dertig jaar ondernemers samen en zijn daarom nog steeds nuttig.” Ze hadden het als bestuur zo mooi bedacht. Begin juni zouden ze met de bus naar het Westland gaan en daar een rit op de Solex maken. Onderweg ergens stoppen, want de Solex is nu niet het meest ideale vervoermiddel voor gesprekken en daarna eten en drinken in een kas, met genoeg ruimte om elkaar te ontmoeten. Corona en de bijbehorende maatregelen gooiden echter roet in het eten. De vijf bestuursleden van studieclub Alblasserwaard-Vijfheerenlanden konden niets anders doen dan het jubileumuitje afblazen. “Het is zo jammer”, zegt penningmeester Rianne Bas. “Fysieke bijeenkomsten zijn zo belangrijk voor de verbondenheid. Een pakketje was het minste wat we wel konden doen, als steuntje in de rug. Het zijn kleine dingen om ervoor te zorgen dat het contact niet verwatert.”

‘JE HOEFT HET NIET TE HEBBEN OVER PRIJZEN, MAAR JE KUNT WEL ERVARINGEN UITWISSELEN’ Dat kan namelijk snel gebeuren. Iedereen is druk met het eigen bedrijf en om dan ook nog tijd te maken voor een bijeenkomst, dat schiet er nog wel eens bij in. Dat maakt het dus heel bijzonder dat studieclub Alblasserwaard-Vijfheerenlanden al dertig jaar bestaat. “Het is ook niet eenvoudig om iedereen erbij te houden”, geeft voorzitter Martin de Kuiper aan. “Het is trekken en sleuren. Je moet mensen persoonlijk benaderen. Vaak sturen we eerst een vooraankondiging en dan de echte uitnodiging. Meestal per e-mail, maar voor een jubileumuitje zoals dat dit jaar gepland stond, sturen we een persoonlijke kaart. Daarna is het vaak nog een appje er achteraan als reminder en in sommige gevallen ook nog bellen. Het werkt echter wel. Als je blijft volhouden, komen ze”, zegt hij. Rianne lacht: “Je leert de mensen zo wel kennen, want het zijn altijd dezelfden die zich vergeten op te geven of te laat komen.”

FORMEEL Vorig jaar is de studieclub een officiële vereniging geworden. “We zijn een hechte club”, zegt Rianne. “Ik denk dat veel leden de meerwaarde ervan inzien. De studieclub is echt regiogericht. Door de

GRONDIG 10 2020

bijeenkomsten leer je elkaar persoonlijk kennen, contacten worden uitgewisseld en samenwerkingsverbanden ontstaan”, aldus de penningmeester. Zitten conculega’s elkaar dan niet in de weg in zo’n studieclub? “Nee”, gaat Martin verder. “Je kunt juist van elkaar leren. Je hoeft het niet te hebben over prijzen, maar je kunt wel ervaringen uitwisselen. Waar loop jij tegenaan? Hoe pak jij dat op? Hoe ervaar jij dat? Dat is na dertig jaar nog steeds waardevol.”

VERBONDENHEID Dat Martin ‘ja’ zei toen hij zeven jaar geleden als voorzitter werd gevraagd, was juist omdat hij zoveel waarde hecht aan die verbondenheid. “Je

STUDIECLUB ALBLASSERWAARDVIJFHERENLANDEN Studieclub Alblasserwaard-Vijfheerenlanden werd in 1990 opgericht en heeft al jaren rond de vijftig leden. In het gebied waren toentertijd veel familiebedrijven actief en die ondernemers namen samen het initiatief om een studieclub op te richten om de sociale contacten te versterken. Oprichter was de vader van de huidige voorzitter. Van het begin af aan werd de club formeel ingericht. Er kwam een bestuur met voorzitter, secretaris, penningmeester en algemeen bestuursleden. “Dat is nog steeds zo”, zegt voorzitter Martin de Kuiper. “Een studieclub moet je niet te los en te vrijblijvend organiseren. Dan heb je de kans dat iedereen prioriteit geeft aan zijn eigen bedrijf en dat de studieclub verwatert. Door er een vereniging van te maken, wordt het toch een soort van verplichting. Je moet jaarlijks het ontvangen ledengeld verantwoorden en doordat bestuursleden allemaal een eigen taak hebben, wordt die verantwoording nog eens versterkt.”

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

komt regelmatig op bijeenkomsten, je ontmoet mensen en als je er te veel bent en te veel vraagt, word je automatisch gevraagd voor een bestuursfunctie”, lacht hij. Serieus: “Ik vind het belangrijk dat zoiets als deze club blijft voorbestaan. Er zijn heel wat leden, onder wie ik, van wie hun vader ook nog lid is geweest. Mijn vader is nu 82, maar hij zou nog steeds graag mee gaan als hij kon.” Rianne kwam in 2017 in het bestuur. “Ze dachten dat een vrouw wel eens een andere inbreng kon geven binnen het bestuur”, lacht ze. “Ik ben officieel penningmeester, maar eigenlijk een manusje-van-alles. Ik vind het leuk om dingen aan de zijkant te regelen of uitjes van begin tot eind te organiseren.” Een uitje is gewoon heel anders dan een gewone bijeenkomst of nieuwjaarsreceptie, merkt Rianne. “Je spreekt elkaar op een ander niveau. Vaak zijn de partners mee, dus die leren elkaar ook onderling kennen. Je bouwt op deze manier echt een band met elkaar op.”

AANSPREKENDE THEMA’S Naast de uitjes is er zowel in het voorjaar als in het najaar een bijeenkomst. “We zorgen altijd voor interessante sprekers en we kiezen de locatie altijd zorgvuldig. We houden één avond in een dorpshuis en één studieavond bij een collega. De nieuwjaarsreceptie houden we bij een dealer of

‘DE UITJES ZIJN BELANGRIJK. JE BOUWT DAAR ECHT EEN BAND MET ELKAAR OP’ een mechanisatiebedrijf”, zegt Martin. “We proberen ook altijd een actueel thema op te pakken. Denk aan bedrijfsopvolging, diefstal van rijplaten of timemanagement. Toen we een avond over de

weten regelgeving ten aanzien van zzp’ers hadden, zat de zaal bomvol.” Diversiteit is echter ook belangrijk, stelt hij. “Het gros van onze leden zit in de grond-, wegen waterbouw. Dan kun je zeggen: we organiseren niets op het agrarische vlak, maar daarmee doe je deze leden te kort, dus organiseren we bijvoorbeeld wel een bijeenkomst over de maïsteelt. Dan zit de zaal minder vol, maar de mensen die komen, hebben interesse, dus je doet het wel ergens voor.”

‘TOEN WE EEN AVOND OVER DE WET- EN REGELGEVING TEN AANZIEN VAN ZZP’ERS HADDEN, ZAT DE ZAAL BOMVOL’ WISSELING VAN DE WACHT Niets is echter voor eeuwig, zoals corona al laat zien. Ook het bestuur is aan verandering onderhevig. Rianne en haar man stappen uit de sector en kunnen dus geen lid van de studieclub blijven. Daarnaast zit de termijn van secretaris René Meerkerk erop. Alleen Martin en de algemeen bestuursleden Bram van der Heijden en Hessel van der Meer blijven over. Martin heeft de ledenlijst al even doorgenomen en enkele potentiële kandidaten staan op zijn lijstje om te benaderen. “We willen als bestuur een afspiegeling blijven van groen, grond en infra”, zegt hij. “Ook blijft de vrouw een belangrijke rol binnen het bestuur vervullen, dus daar zullen we op selecteren.” Hoe de sociale functie van de studieclub in deze coronatijden verder wordt vormgegeven, weten beiden nog niet. “We hopen het jubileumuitje volgend jaar te houden, maar geen idee of dat nu lukt”, zegt Rianne. “We hebben nu wel langer kunnen sparen”, lacht Martin. “Dus wie weet waar we heen gaan.” GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - RELSATIE ONDERHOUDEN

Balans als constante binnen je bedrijf

Tekst: Sil Biesbroek Foto’s: Anjo de Haan

TIM VRIEND EN ONNE JANSSEN VAN DE RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN

GRONDIG 10 2020

RELATIE ONDERHOUDEN - ONDERNEMEN MET MENSEN

Eens in het jaar de balans opmaken is mooi, stellen Tim Vriend en Onne Janssen van de Rijksuniversiteit Groningen, maar als het gaat over de relatie met je werknemers is een constante reflectie op de verhoudingen veel beter. “Je kunt geen balans in een relatie onderhouden als je maar één keer per jaar reflecteert. Die moet je constant onderhouden.” “Een arbeidscontract is een begin. Daarmee maak je de afspraken en zet je die op papier met een handtekening eronder. De uitwerking van een contract, dus de aansturing en de motivering van medewerkers vindt met name plaats in de relatie tussen de leidinggevende en de medewerkers”, legt Onne Janssen uit. Over die relatie, tussen werkgever en werknemer, gaat het hier. Tim Vriend, universitair docent human resource management, en Onne Janssen, hoogleraar gedrag in organisaties, staren beiden vanuit huis naar het beeldscherm dat voor hen staat. Om beurten nemen ze het woord om uit te leggen hoe een werkgever zich het best kan verhouden tot zijn medewerkers.

SOCIALE RELATIE “De relatie tussen werkgever en werknemer is in beginsel puur economisch”, vertelt Tim Vriend. “Daarnaast, even los van het werk waarvoor je wordt betaald, zijn er misschien andere verantwoordelijkheden die een werkgever wil delegeren en die een werknemer wel of niet wil accepteren. Gedurende zo’n proces, waarbij je constant aftast wat je aan elkaar hebt en waar je met elkaar naar toe wilt, ontwikkel je naast een economische relatie eigenlijk ook een sociale relatie.”

‘ALS WE ONS PRECIES AAN EEN ARBEIDSCONTRACT HOUDEN LOOPT ALLES IN DE SOEP’

Waar Vriend het over heeft, is een ‘uitwisselingsrelatie’ tussen werkgever en werknemer. Die kan zich na het ondertekenen van een contract ontwikkelen tot een vriendschap, maar ook niet. Wellicht komt de werknemer gewoon zijn taken afhandelen en blijft hij daarna niet nog even hangen in de kantine om terug te blikken op de dag. Die ontwikkeling kan twee kanten opgaan. Volgens Vriend is het belangrijk dat je constant zicht houdt op je relatie met je werknemers en in de gaten houdt wat hun behoeften zijn. “Als we ons precies aan het arbeidscontract houden, loopt alles in de soep”, vult Onne Janssen aan. “Blijkbaar doen we gewoon veel meer. Hoe je dat precies in-

HET SUMMUM VAN LOYALITEIT Uit onderzoek dat Vriend en Janssen samen hebben gepubliceerd, blijkt dat medewerkers die zich sterk verbonden voelen met hun werkgever eerder geneigd zijn onethisch gedrag te vertonen, zoals het vertellen van leugens om de goede reputatie van hun werkgever te beschermen. In eerste instantie klinkt dit misschien niet zo slecht, erkent Vriend, maar hij waarschuwt ook voor de gevolgen die het vertellen van leugens op de lange termijn kan hebben. “Als je belangrijke informatie verhult, kan het misschien in één situatie je werkgever uit de brand helpen, maar op den duur komen leugens waarschijnlijk toch uit. Ik kan me voorstellen dat je je als werkgever gevleid voelt, want het is eigenlijk het summum van loyaliteit als je liegt voor de baas. Het is alleen niet de goede manier om dat te uiten, want er zijn veel betere manieren waarop je dat kunt doen.”

vult, is heel erg afhankelijk van de specifieke kennis, de bekwaamheid, maar ook de ambities van een medewerker. Die variëren namelijk. Ik denk dat het heel belangrijk is voor een leidinggevende dat hij dat goed in kaart heeft.”

AMBITIES Volgens Janssen worden de ambities van medewerkers duidelijk door regelmatig het gesprek met hen aan te gaan. Hierdoor kun je als werkgever opdrachten geven die goed aansluiten bij de interesses van je werknemers. Er kan dan een relatie van onderlinge ‘wederkerigheid’ ontstaan, legt Janssen uit. Hoe behoud je de rust binnen je bedrijf onder je medewerkers als Pietje meer verantwoordelijkheid krijgt dan Jantje? Gevoelens van wrok en jaloezie liggen dan al snel op de loer. Dat hoeft niet zo te zijn, vinden Vriend en Janssen. Het is volgens hen belangrijk dat je GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - RELATIE ONDERHOUDEN

‘MENSEN ZIJN ER HEEL GEVOELIG VOOR ALS DINGEN NIET EERLIJK WORDEN VERDEELD’

Of je als werkgever één op één met een werknemer of juist in een groep moet reflecteren en vooruitblikken, is afhankelijk van waar de situatie om vraagt, vertellen de heren. “Dat vind ik een lastige, want het is een beetje afhankelijk van de aard van het werk”, zegt Janssen. Wanneer je tijdens een complex project met verschillende mensen samenwerkt, is het volgens hem juist goed om met z’n allen om de tafel te zitten, maar wanneer een medewerker met de vraag rondloopt of hij een bepaalde opleiding mag doen, is het geschikter om dit individueel te bespreken.

VERDELING “We zijn er heel gevoelig voor als dingen niet eerlijk worden verdeeld”, legt Janssen uit. “Dingen verdelen heeft altijd te maken met schaarste en dan is het natuurlijk heel belangrijk dat je als leidinggevende de procedure helder maakt”, aldus Janssen. Als je dat doet, zijn volgens hem tegenslagen goed te verteren, omdat het spel dan eerlijk is gespeeld. transparant bent over de keuzes die je maakt. “Alle medewerkers zijn verschillend”, zegt Vriend. “Sommigen hebben wel de ambitie en de kunde en anderen niet. Er ontstaan simpelweg verschillen en ik denk niet per se dat dit erg is.”

VINGER AAN DE POLS Hoe zorg je ervoor dat je als werkgever de vinger aan de pols houdt bij je collega’s? Janssen heeft wel een suggestie voor bedrijven die veel op projectbasis werken. “Grondverzet- en natuurbehoudprojecten zijn meestal tijdgebonden. Dat vergt gewoon heel veel afstemming en dan zie je dat er vaak dagelijks of wekelijks contact met elkaar is om het werk goed te coördineren. Na afronding van zo’n project zou het goed zijn om overstijgend terug te kijken op hoe het werk is verlopen”, aldus Janssen. Hij is er namelijk van overtuigd dat je haast van elk project wel iets kunt leren.

GRONDIG 10 2020

Tijdens evaluatiegesprekken kan de conversatie soms blijven hangen bij één specifieke gebeurtenis. Volgens Janssen kun je dit voorkomen door een gesprek goed voor te bereiden. “Daarmee voorkom je dat je blijft hangen bij één onderwerp. Dat kan één op één zo zijn, maar ook in teamverband. Als er overstijgend iets te adresseren is, heeft dat vaak te maken met complexe dingen”, legt Janssen uit. Juist dan is het goed om gesprekken voor te bereiden, adviseert hij. “Je kunt ook afspreken dat je kwesties en problemen uitwisselt. Vaak hebben mensen schroom om problemen aan te kaarten, dus spreek af dat je dat juist wel doet”, aldus Janssen. Veel verbetering komt voort uit het tijdig en adequaat benoemen van kleine en grote problemen, zodat je er iets aan kunt doen. “Dat is vaak veel beter dan ze met de mantel der liefde te bedekken”, concludeert Janssen.

Het is zo weer voorjaar Bestel uw bemester op tijd! T 0546 644 866 | eversagro.nl

Techniek waar de professionele loonwerker om vraagt vindt u bij BERGMANN! Opraapwagens, mest- en breedstrooiers, overlaadtechniek

REESINK Agri

uw partner in agribusiness

Meer informatie? Bel Rik Massier (Product Manager) via 06 - 83 80 29 58 of mail naar: rik.massier@reesinkagri.com T +31 575 599469. E info@reesinkagri.com, W www.reesinkagri.com

Vraag hier uw demo aan!

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

Voor betere gewasresultaten zet Maurice Zandvliet vol in op de SoilMasters-methode. Dit jaar zijn de puzzelstukjes in elkaar gevallen met het oppakken van bodemscans met de Kinsey-Albrecht-bodemanalyse als basis. Het voorrekenen van de financiële resultaten blijkt een belangrijke zet om gevestigde tradities te doorbreken. “Jij bent de rest van de winter wel even klaar met het werk nu je je machines hebt schoongemaakt.” Maurice Zandvliet glimlacht veelzeggend als hij een veehouder citeert. Hij is bezig de planning rond te zetten voor het scannen van grond met zijn SoilMasters EMI-bodemscanner, dat nu weer opstart. De SoilMasters EMI-bodemscanner is een simpele slede die hij achter zijn quad meesleept. Deze meet via elektromagnetische inductie de geleidbaarheid van de bodem.

‘HET IS ZUUR DAT MENSEN JE METHODE ACHTER JE RUG OM AFBREKEN ZONDER KENNIS VAN DE FEITEN TE HEBBEN EN ZONDER DAT JE WEERWOORD KUNT GEVEN’ De geleidbaarheid is afhankelijk van de samenhang van vocht, textuur en organische stof en de gehalten aan zouten en mineralen. Hiermee wordt in feite plaatsspecifiek het verschil in bodemvruchtbaarheid vastgesteld. “Ik werk perceel voor perceel af en tegelijk worden alle coördinaten in 3D vastgelegd”, legt hij uit. Op basis van de scans neemt Maurice direct per perceel vier monsters of voor samengestelde percelen acht monsters voor het bepalen van de verdere gehalten. De gegevens verwerkt hij samen met Soil Service in totaaladviezen om via plaatsspecifieke bemestingen en eventueel landverbetering te komen tot een betere bodem met betere gewassen.

BEWUSTE KEUZES Maurice is als boerenzoon een eigen eenmans-loonbedrijf opgestart en heeft daarbij de strategische keuze gemaakt zich verder te verdiepen in en toe te leggen op alles wat met bodemgezondheid te maken heeft. “Daar zie ik kansen en van daaruit heb ik de methode van Soil Masters opgepakt”, zegt hij. Toen hij in 2018 bij Soil Services aanklopte, bleek dat al een samenwerking te hebben met Fleuren Boomkwekerij in Baarlo. Dat bedrijf en Van den Borne Aardappelen hebben samen het scannen ontwikkeld en Soil Services heeft daaraan de Kinsey-Albrecht-bodemanalyse gekoppeld. “Ik zag kansen in de veehouderij, omdat je je duurste productiemiddel grond zo kunt optimaliseren en beter kunt laten

GRONDIG 10 2020

renderen”, vertelt Maurice. Vervolgens heeft hij zijn plan om met een abonnement te gaan werken bij de verkoop van vloeibare kunstmest gecombineerd met het scannen en bemonsteren. Voor de noordelijke zes provincies heeft hij het exclusieve recht voor de bodemscan en de bemonstering voor SoilMasters verworven. In het kort is de basis van deze aanpak het herstellen van het natuurlijk evenwicht in de bodem. De verhoudingen van de mineralen volgens de inzichten van Kinsey-Albrecht zijn daarin essentieel. Als dit op orde is, zal de vochthuishouding beter zijn en het bodemleven beter werken en worden vocht, mineralen en meststoffen beter aan de plant doorgegeven. Dat geeft dan weer gezondere gewassen met daarin betere en beter verteerbare eiwitten en per hectare een hoger rendement uit de gewassen. Maurice somt zo nog een scala van zaken op, die allemaal te vinden zijn op de websites van SoilMasters en Soil Services. “Deze methode begint met een bodemscan met de EMI-scanner”, vertelt hij. Hij legt uit dat het om een meerjarenproces gaat. “Het op orde krijgen van de bodem neemt gewoon weg meerdere jaren in beslag. We werken daarom ook met een vijfjarig contract.”

LOONBEDRIJF EN MACHINEVERHUUR M. ZANDVLIET, TJALLEBERT Maurice Zandvliet heeft een eenmans-loonbedrijf dat is ontstaan nadat hij uit het ouderlijk veehouderijbedrijf is gestapt. Hij doet werkzaamheden die collega’s niet of minder doen. Denk aan rijenfrezen voor de maïsteelt, vloeibare kunstmest spuiten en nu het Soil Management-gebeuren als totaalpakket. Van daaruit voert hij ook landverbetering uit en heeft hij ook nog één opraapwagen met weeginrichting voor directe opbrengstbepaling. Daarnaast voert hij op wens ook gangbare werkzaamheden uit.

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

‘Voorrekenen werkt beter dan uitleggen’

Tekst: Gert Vreemann Foto: Anjo de Haan, Zandvliet

MAURICE ZANDVLIET IN TJALLEBERD ZET IN OP EEN VITALE BODEM ALS BASIS

‘EEN VEEHOUDER IS GEEN BODEMSPECIALIST. ER KOMT HEEL WAT OP HEM AF EN MAAK DAN MAAR EENS DE JUISTE KEUZES’

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

“Je kunt een ellenlange uitleg geven, maar ik heb ontdekt dat ondernemers vooral geïnteresseerd zijn in het eindeffect. Dat is de kostprijs per kilogram melk.” Hij heeft een eigen rekenmodule ontwikkeld, waarmee hij samen met de boer voor diens situatie het effect kan doorrekenen. “Ik ga de discussie open aan, bespreek alle parameters en laat de ondernemer desgewenst eigen getallen invullen. Dan komt daar onder de streep een getal uit.”

Zandvliet heeft ook veel energie gestoken in het strokenfrezen voor de maïs en daar een eigen machine achter de trekker voor laten bouwen en daarmee goed gescoord.

WEERSTAND OVERWINNEN Zijn ervaringen bij het ‘aan de boer’ brengen van deze methode, lopen in de pas met wat je vaak ziet bij grote veranderingen. Er is argwaan en weerstand, ten dele omdat een categorie niet wil veranderen of liever vasthoudt aan het vertrouwde. Daarbij gaat het bij Soil Management om langere-termijneffecten met een looptijd waarin effecten op elkaar ingrijpen. Maurice heeft samen met Soil Services daarom veel energie gestoken in de uitleg van het verhaal. “Het kost veel tijd het uit te leggen. En als je dan via een omweg hoort dat het in de wandelgangen achter je rug om bewust wordt gebagatelliseerd, vaak zonder dat mensen weten waar het over gaat, dan breekt dat veel af.” Maurice, iemand die zaken tot in het detail uitzoekt en van de inhoudelijke boodschap is, loopt hier ook tegenaan bij klanten die welwillender zijn. “Een deel wil best luisteren, maar komt dan met tegenargumenten dat de traditionele methoden per kilogram meststof goedkoper zijn. Op korte termijn zal dat zo zijn, maar het gaat om het totaalplaatje op langere termijn. Je komt daar moeilijk door”, stelt Maurice vast. Hij voegt eraan toe ook te maken te hebben met collega’s en toeleveranciers die in hun voorlichting vasthouden aan eigen gebaande paden. ”Het is logisch dat een veehouder de nodige argwaan heeft. Hij is veeteler en geen bodemspecialist. Maak dan maar eens de juiste keuzes.”

REKENWERK BETAALT ZICH UIT Daarom heeft hij afgelopen winter veel energie gestoken in het doorrekenen van alle gestelde effecten en rendementen direct voor de veehouder.

GRONDIG 10 2020

De bewustwording over om wat voor bedragen het kan gaan, is volgens Maurice heel belangrijk gebleken. Hij heeft afgelopen jaar ervaren dat dit de ondernemende veehouder het gewenste houvast biedt. “Uit deze berekeningen komt in de kosten-batenanalyse vaak rond de twee cent per kilogram melk besparing uit, uiteraard afhankelijk van de conditie van de percelen”, zegt hij. En dat heeft hij geweten. “Ik heb afgelopen voorjaar 250 hectare gedaan, maar dankzij deze aanpak heb ik nu al 350 hectare op papier. Ik denk dat ik mensen ga inhuren en ga samenwerken met collega’s om het rond te zetten voor de komende jaren. De markt is er rijp voor.”

‘HET SAMEN MET DE BOER HARD DOORREKENEN VAN DE EFFECTEN HEEFT DE ACCEPTATIE EEN FLINKE PUSH VOORWAARTS GEGEVEN’

HOE IS HET MET DE BALANS? Waar sloeg de balans positief uit? “Als klanten de tijd namen om objectief vanuit wederzijds respect het gesprek aan te gaan over de waarde van Soil Management.”

Waar sloeg de balans negatief uit? “Als andere partijen achter je rug om de methode afbraken zonder goede feitenkennis en zonder dat je weerwoord kon geven”

Waarvoor laat je de balans los? “Het gezin is natuurlijk nummer één, maar de klant is koning, dus probeer je altijd wat te ‘schipperen’ tussen je gezin, de klant en moeder natuur.”

VROEGKOOPACTIE BIGBALER PLUS & BIGBALER HIGH DENSITY

EXTRA ACTIES TOT EN MET 31 DECEMBER 2020: + EEN PRACHTIGE T7 AUTO COMMAND™ TRACTOR VOOR 250 UUR GRATIS (1) + FLEXIBELE FINANCIERING + VIPWEEKEND MET FERRARI EXPERIENCE (2)

UNIEK EN GEPATENTEERD

STERKERE KNOOP, VERHOOGDE TOUWSPANNING EN GEEN TOUWRESTEN MEER

DE BESTE PERSEN. DE BESTE SNIJKWALITEIT. DE HOOGSTE CAPACITEIT. DE BESTE PAKVORM/VULLING.

100.000 pakken garantie incl. CASCO+ Max. 3 jaar, zonder slijtageaftrek! Optioneel tot 7 jaar (3)

(1) Vraag uw dealer naar de mooie voorwaarden. Eventueel ook te wisselen voor de nieuwe T5 Auto Command™ of Dynamic Command™ voor de wikkelaar. (2)Het event wordt gepland in de loop van 2021 en vindt plaats in coronaveilige omstandigheden. (3)Contacteer uw dealer voor de voorwaarden. Ontdek al onze acties op www.newholland.com

Afgebeelde foto kan afwijken van het actiemodel.

BIGBALER

ONDERNEMEN MET MENSEN - VERBINDING HOUDEN

‘HET KAN NU EVEN NIET, MAAR ANDERS WAS ER DE VRIJDAGMIDDAGBORREL. OOK IS ER ALTIJD IEMAND, HOE VROEG DE JONGENS OOK VAN DE ZAAK WEGRIJDEN, OM ZE ’S OCHTENDS TE BEGROETEN EN EEN PRAATJE TE MAKEN’ 42

GRONDIG 10 2020

VERBINDING HOUDEN - ONDERNEMEN MET MENSEN

Investeren in medewerkers geeft vrijheid

GERBRAND SCHUURMAN VAN VERHUUR- EN LOONBEDRIJF SCHUURMAN UIT ABCOUDE

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Anjo de Haan

Meer winst maken bij een stabiele omzet en de vrijheid om te gaan fietsen wanneer hij zin heeft. Gerbrand Schuurman van Verhuur- en Loonbedrijf Schuurman maakt de balans op en schetst wat investeren in personeel je kan opleveren. Dat investeren begint bij het maken van contact en vervolgens de verbinding houden, zodat je weet wat er speelt en daarop kunt inspelen. “Tot de kerstborrel in 2021”, zegt Gerbrand gekscherend tegen een medewerker die boven Amsterdam aan het werk is. Hij is op bezoek op het werk waar deze medewerker bezig is. “Hij woont boven Amsterdam en komt zelden naar Abcoude, waar het bedrijf gevestigd is. Als ik hem wil ontmoeten, ga ik meestal op een werk kijken waar hij op dat moment bezig is.” Door de maatregelen rondom het coronavirus gaat het bedrijfsuitje niet door en waarschijnlijk de kerstborrel ook niet. Een hard gelag voor iemand die dit soort zaken zo belangrijk vindt als deze ondernemer. “Dan is het nog belangrijker om contact met je medewerkers te houden, zodat je weet wat er op het werk gebeurt, maar ook hoe het privé met hen gaat. Ik neem afscheid van hem met een geintje. Dat doe ik bewust, want het laat zien hoe goed het contact is. De manier waarop je een gesprek afsluit, is in mijn beleving heel belangrijk, want het laat zien hoe de onderlinge relatie is. Ken je het gezegde ‘Achter elk geintje zit een seintje’? Met dit grapje schets ik meteen de situatie zoals die nu is en dat is de tweede reden dat ik eindig met een grapje.”

‘KEN JE HET GEZEGDE “ACHTER ELK GEINTJE ZIT EEN SEINTJE”? MET DIT GRAPJE SCHETS IK METEEN DE SITUATIE ZOALS DIE NU IS’ ZUINIG OP PERSONEEL Gerbrand is zuinig op zijn personeel en neemt het coronavirus heel serieus. Dat zie je terug rondom de kantine, maar ook in de werkwijze bij een verdenking. “We staan erop dat medewerkers zich aan die tien dagen quarantaine houden. Dat is

WIE IS GERBRAND SCHUURMAN? “Ik ben al jong in het bedrijf mee gaan werken, maar na het afronden van mijn opleiding liep dat vast. Ik was nog niet klaar voor het bedrijf en het bedrijf was nog niet klaar voor mij. Daar kwam ik later pas achter. Vervolgens ben ik vijf jaar voor een grote aannemer gaan werken, waar ik veel heb geleerd, onder andere hoe je met je mensen omgaat. In 2006 ben ik weer in het bedrijf gestapt.” Dit pakte goed uit en hij stelde zichzelf ten doel om samen met zijn broer Mark het goedlopende bedrijf uit te bouwen en daarna minder te gaan werken. Helaas ging het anders dan verwacht toen zijn broer dertien jaar geleden overleed. “Toch ben ik aan het streven vast blijven houden mezelf niet onmisbaar te maken. Ik vind vrijheid belangrijk en dat gun ik mijn medewerkers ook.”

lastig voor ons, maar vooral voor de medewerkers. Ze willen graag weer aan de slag en voelen zich verantwoordelijk voor hun werk. Ik stel ze dan gerust, maar maak ook duidelijk dat dit de regels zijn en dat we het zo gaan doen.” Juist in deze tijden vindt de ondernemer het belangrijk om verbonden te blijven, maar ook voordat het coronavirus zich aandiende, stak hij hier al veel tijd in. “Het kan nu even niet, maar anders was er de vrijdagmiddagborrel. Ook is er altijd ieGRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - VERBINDING HOUDEN

mand, hoe vroeg de jongens ook van de zaak wegrijden, om ze ’s ochtends te begroeten en een praatje te maken. Dat kan ik zelf zijn of de planner. Daarnaast probeer ik wekelijks op een werk langs te gaan om met hen te praten. Een uitdaging, want soms zijn we op vier werken bezig, maar dat kunnen er ook twintig zijn.” “Ik heb in mijn jaren bij een grote aannemer geleerd om met medewerkers om te gaan. Zo is personeel bij mij geen nummer en vind ik het belangrijk om te weten hoe het zit”, zegt Gerbrand. Niet alleen over werk wordt er gepraat, maar ook over privézaken. “Soms luister je alleen, maar soms denk je ook mee. Ik heb nu bijvoorbeeld een medewerker die kansen ziet in Canada, maar ik heb ook iemand gehad die wat anders wilde gaan doen, maar daarna weer is teruggekomen. Hoe je elkaar loslaat, is ook hoe je elkaar terugziet.”

(waarmee menselijk gedrag en drijfveren in kaart worden gebracht; red.) heb ik meer inzicht in zijn doen en laten gekregen en hij in die van mij. Nu weet ik dat hem af en toe de ruimte moet geven voor zijn verhaal, maar hij weet ook dat als ik deur dichtgooi het niet persoonlijk is.” Hij is zo enthousiast dat hij DISC ook voor nieuwe medewerkers wil gaan gebruiken. “Door te weten hoe je in elkaar zit, kun je beter samenwerken”, stelt hij vast. De ondernemer ziet het als een grote stap om het aantal mensen op kantoor uit te breiden, maar hierdoor komt er wel weer ruimte voor ontwikkeling. Uiteindelijk probeert Gerbrand met alles wat hij doet dichter bij zijn doelen te komen. “Ik streef ernaar om mezelf misbaar te maken, want daardoor heb ik de vrijheid om bijvoorbeeld een uurtje te gaan mountainbiken en dat levert mij dan weer nieuwe ideeën op.”

‘NU WEET IK DAT IK HEM AF EN TOE DE RUIMTE MOET GEVEN VOOR ZIJN VERHAAL, MAAR HIJ WEET OOK DAT ALS IK DEUR DICHTGOOI HET NIET PERSOONLIJK IS’

HOE IS HET MET DE BALANS? Waar sloeg de balans positief uit?

HET KLOPT ALS HET WERK STOPT Wanneer Gerbrand zich op een werk meldt, is hij blij om te zien dat zijn medewerkers stoppen met werken. “Als ze dat doen, hebben ze een goed geweten. Gaan ze dan aan de gang, dan is het niet goed. Wat ik ook prettig vind, is dat uitvoerders het waarderen dat je langskomt. Het kost immers geld als het werk stilvalt”, zegt hij als hij de balans van de werkbezoeken opmaakt. Door te weten wat er speelt, kan Gerbrand zijn medewerker ondersteunen en kunnen ze zich verder ontwikkelen. “Of niet. Ik heb medewerkers die heel tevreden zijn met wat ze doen en dat is ook prima, maar er zijn er ook met zoveel kennis dat het echte specialisten zijn. Daar bouw je vijftien jaar aan, maar het levert je ook wat op: een loyale, betrouwbare medewerker, die duurder in de markt kan worden gezet. Het bedrijf groeit bewust langzaam, zodat we het contact met de medewerkers, klanten en omgeving niet verliezen.”

DISC-METHODE Het is voor de ondernemer geen argument om achterover te gaan hangen, want er blijkt altijd ruimte voor verbetering te zijn. “Mijn planner wilde nog wel eens zijn verhaal bij me kwijt, maar dan duurde het me te lang en sloeg ik de deur midden in het verhaal dicht en ging wat anders doen. Dat geeft wrijving. Via een DISC-analyse

GRONDIG 10 2020

“Ik stap elke maandagochtend op de fiets om een rondje te gaan rijden. Ook kan ik als ik wil, nu een weekendje weg met het gezin of met vrienden.”

Waar sloeg de balans negatief uit? “Net in de periode dat de coronamaatregelen werden aangescherpt, hadden wij ons bedrijfsuitje gepland. Dat vind ik altijd heel belangrijk, omdat het een moment is waarop je op een andere manier bij elkaar bent en met elkaar omgaat. Nu kon dat niet doorgaan. Ik wil voorkomen dat er besmettingen plaatsvinden en neem het zekere voor het onzekere, maar zodra het kan, gaan we dat inhalen.”

Waarvoor laat je de balans los? “Mijn hoofd gaat altijd sneller dan mijn bedrijf en dat is een uitdaging. De balans bewaar ik door aanpassingen in kleine stapjes te doen. Ik ben vervolgens bewust dankbaar voor de stappen die we zetten. Elke stap brengt me weer dichter bij het grote plan dat ik in mijn hoofd heb. Uiteindelijk zijn we allemaal rentmeesters hier op de wereld, waar we zelf de keuze maken om hem beter of slechter achter te laten voor onze nakomelingen.”

Machines voor professionals ! Celli opklapbare frees Beide freeshelften zonder tussenruimte Hefcilinders op het zwaartepunt Zware tussen-versnellingsbakken Ook in overtop of bio-uitvoering Walterscheid aftakassen Zij-aftakassen met nokkenschakelkoppelingen

Tiger-450P/600

Agricola Italiana groenten zaaimachines

SN1-130

Marktleider in groenten zaaitechniek Verstelbare vacuumventilator Aparte compressor Norton versnellingsbak Optie: elektro-hydraulische aandrijving Spelingsvrije parallellogrammen

Bieslook 15

gerard.zweers@argi.nl

www.argi.nl

6942 SG DIDAM

06-53236180

like ons op facebook

Balen strak en veilig onder controle Platform en balenwagens DPW 180 B en DPW 210 BL • hekkens voor en achter • bodem en chassis warm gegalvaniseerd • veilig balentransport zonder spanriemen bij de DPW 210 BL Info bij uw dealer of bij Jan Meerkerk  06/30702918

www.ludopauwelsbvba.be Anz_DPW 200x134 (NL).indd 1

31.08.20 15:07

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

Een bedrijf met toppen en dalen Tekst: Marjolein van Woerkom Foto: Anjo de Haan

DANENBERG BLIJFT DOORGAAN

Danenberg uit Heerhugowaard is een begrip in de regio. Het bedrijf heeft in zijn 67-jarige bestaan hoge pieken en diepe dalen gekend. Vorig jaar was het genoodzaakt materieel te veilen, maar het bedrijf gaat door. Een familietrekje, zo blijkt. Jos Danenberg en dochter Marion blikken terug en kijken vooruit naar nieuwe uitdagingen. Het pand ziet er verlaten uit. Vroeger zou het op een zaterdagochtend vol hebben gestaan met auto’s van medewerkers, maar nu staat er alleen een witte Caddy. Het bedrijfspand is zo goed als leeg. Een Liebherr is één van de weinige machines die resteert. Boven staan alleen nog wat bureaus. Enkele vergeten snoeren bungelen over de rand. Zelf zit Jos Danenberg samen met zijn dochter Marion aan de koffietafel in de kantine beneden. Hij is nu zeventig jaar, maar aan stoppen denkt hij nog niet. “In het begin liep alles als een trein”, blikt Danenberg terug. “Ik trouwde in 1975 met mijn vrouw Ria. Zij deed al snel de boekhouding en administratie. Ze was een duizendpoot. We hadden ontzettend goede mensen in dienst en de sfeer was echt fantastisch. Samen gingen we ervoor. Ploegen, kilveren, aardappels poten, noem maar op. Elke machine die we kochten, kon uit.” Het bedrijf groeide steeds verder uit. Danenberg werd een begrip en werkte door het hele land. “Op een gegeven moment hadden we ruim veertig man personeel in dienst. We hakselden zo’n 2300 hectare per jaar. Boeren wachtten echt tot wij tijd hadden. Ze belden geen andere loonwerker. Er zaten hier op zaterdagochtend geregeld jongens die zeiden: ‘Ik ga hier werken.’”

‘BOEREN WACHTTEN ECHT TOT WIJ TIJD HADDEN. ZE BELDEN GEEN ANDERE LOONWERKER’ ZO GING HET THUIS Voor zijn dochters - uiteindelijk kregen Jos en Ria er vier - was het een mooie tijd, maar vaak ook een beproeving. “Met wintersport, verjaardagen en feestdagen was mijn vader voor ons op zijn best, dan maakte hij feest en was het gezellig”,

GRONDIG 10 2020

blikt Marion terug. “Thuis was hij was veel aan het werk, maar rond etenstijd was hij altijd thuis. Je wist ook niet beter.” Haar vader noemt ze dominant, iemand die graag praat en slecht luistert, maar ook iemand die gelooft in mogelijkheden. “Ik hoor vaak: ‘Jouw vader is een bijzondere man.’ Hij heeft ontzettend veel ideeën. Mijn moeder wist altijd de vertaalslag te maken naar de boekhouding, maar dat ging wel met strijd.” Dat denken in mogelijkheden bracht haar vader en zijn broer Giel wel verder. Zo hoorde Jos op een avond op het nieuws dat er niet kon worden gestrooid, omdat het zout op was. “Diezelfde nacht reed hij naar zee om zout water te halen en ging hij naar Brabant voor een rolbezem. De volgende dag waren de wegen hier sneeuw- en ijsvrij.” In 1993 vierden ze het veertigjarig bestaan van het bedrijf. Marion lacht. “Met dat veertigjarig bestaan vierden we meteen de opening van de nieuwe

HET BEDRIJF DANENBERG Het bedrijf Danenberg is bijna zeventig jaar oud, net als de huidige eigenaar Jos Danenberg. Zijn vader Simon begon het bedrijf in 1953: vlas plukken, hooi persen, dat soort werkzaamheden, maar het schoot niet heel erg op. “In de winter was het armoe”, zegt Jos daarover. Tien jaar later kregen ze zo’n strenge winter dat vader Danenberg wilde stoppen, maar zijn zoons dachten daar anders over. Toen zij in het bedrijf kwamen, groeide dat uit tot meer dan veertig medewerkers. De afgelopen jaren is het bedrijf weer ingekrompen en vorig jaar zijn de meeste machines geveild. Nu gaat Jos zelf nog verder in sterk afgeslankte vorm.

BALANS - ONDERNEMEN MET MENSEN

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET MENSEN - BALANS

loods, inclusief kantoor en kantine. Diezelfde loods waarvan de bouw eerder was stopgezet omdat mijn vader er geen vergunning voor had gekregen. Je raadt het nooit, maar mijn vader wist het zo voor elkaar te krijgen dat de burgemeester de loods kwam openen. Zo was hij gewoon”, aldus Marion. Haar vader glimlacht: “Ik heb mijn hele leven gewoon een beetje mazzel gehad.”

‘DIEZELFDE NACHT REED HIJ NAAR ZEE OM ZOUT WATER TE HALEN EN GING HIJ NAAR BRABANT VOOR EEN ROLBEZEM’ BERGAFWAARTS Die mazzel had hij niet altijd. Vanaf 2002 ging het bergafwaarts met het bedrijf. Zijn vrouw stopte met de boekhouding en een boekhouder nam het over. Daardoor ontstond een kink in de kabel. “Mijn moeder wist altijd de vertaalslag te maken van wat mijn vader in zijn hoofd had naar de

KLIMMEN TEGEN MS Marion kreeg in 2006 de diagnose multiple sclerose (MS) en besloot de strijd aan te gaan met als uitdaging de Mont Ventoux te beklimmen. Dit is een jaarlijks terugkerend evenement dat als doel heeft zoveel mogelijk geld op te halen voor MS-onderzoek. “Ik vind de wereld van het ziekenhuis maar ‘pappen en nat houden’. Ze geven je medicijnen mee en daar moet je het maar mee doen. Ik wil juist zelf actie ondernemen.” De veiling door Troostwijk Veilingen was voor haar de trigger. “Ik wilde dit koppelen aan Klimmen tegen MS. Toen ik dat mijn zussen vertelde, vonden ze dat zo fantastisch dat ze mee wilden doen”, aldus Marion. Er ontstond een sneeuwbaleffect en nu bestaat hun team uit twintig man. “Dat is voor mij het hoogtepunt van de afgelopen jaren, het niet doorgaan dit jaar vanwege corona het dal.” Nu staat het evenement voor 13 juni 2021 op de kalender. “We hebben met ons team al bijna € 12.000,- opgehaald. Mensen die willen sponsoren, kunnen terecht op www. klimmentegenms.nl, team Danenberg.”

GRONDIG 10 2020

boekhouding, maar die boekhouder kon dat logischerwijs niet”, zegt Marion. Haar vader vult aan: “Daarbij vind ik dat je mensen die hard voor je werken goed moet belonen, maar dat is uit mijn handen geglipt.” Zelf werkte Marion van 2005 tot 2007 op kantoor, maar zag toen al de financiële middelen wegstromen. Haar vader was ten einde raad. “Ik voelde me staand op een eiland, alleen in de oceaan”, zegt hij. Met financiële hulp van enkele vaste klanten wist hij er deels weer bovenop te komen.

UIT HET DAL In 2017 kwam Marion weer terug op de administratie, maar het verval was toen al ingezet. “De goede mensen waren weg en organisatorisch klopte het niet meer. De geoliede machine was veranderd in een stroperige substantie”, aldus Marion. Ze maakte de balans op en stelde voor om Troostwijk Veilingen in te schakelen. “Er was geen uitweg meer, met alles wat er nog lag van onze schuldeisers. Een moeilijk besluit, maar we konden niet anders meer. Troostwijk sprak mij aan omdat dat bedrijf ook het verhaal achter de ondernemer wilde vertellen. Daarmee begon ook het project Klimmen tegen MS binnen ons gezin.” Zelf had Marion in 2006 de diagnose multiple sclerose (MS) gekregen en haar jongste zusje vier jaar later. Door de veiling ontstond het idee om de Mont Ventoux wandelend te beklimmen tegen MS (zie kader). “Die berg staat synoniem voor Danenberg. Dat gaf de veiling een heel andere dimensie. Wij verkochten op de kijkdag blikken koek voor het goede doel. Dat gaf een heel bijzondere sfeer. Alles klopte.” Voor haar vader is de veiling logischerwijs niet het einde. Hij gaat door met zijn bedrijf. “Er is werk genoeg, dus ik ga gewoon door, verder met mijn eigen passie.”

‘IK VOELDE ME STAAND OP EEN EILAND, ALLEEN IN DE OCEAAN’

SILO-SPACE2: EEN SILAGEWAGEN VOOR EEN GOED RESULTAAT

• Hydro-Tandem onderstel en Tridem = stabiliteit

• Hydraulische bodemketting met tweedelige hydraulische aandrijving en 2 snelheden

• Schuine voorwand uit (helpt bij het lossen)

• Zelfdragend chassis, waardoor het zwaartepunt en de stabiliteit verbeterd worden

De specialist van het transport • Met een laadvermogen van 44 m3 tot 59 m3, verzekeren de silagewagens u van een kwaliteitsstandaard en een efficiënte service na verkoop dankzij het ultracomplete en gepersonaliseerde onderdelenboek • CE normen • Gegarandeerde robuustheid • 3 jaar garantie

W U E I

18B

joskin.com

Vredo Zodenbemesters 3

JAA GARA R NTIE

Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten. * Informeer naar de voorwaarden.

Verkoop Zodenbemesters: Rens van Rossum Tel: 06-30901611

De Vredo VT4556 met perfecte gewichtsverdeling krachtiger, stiller, zuiniger...

uw specialisT in bewaringen en loodsen Kistenbewaring

bulkopslag

Hout en beton

Neem contact met ons op voor uw investering in het mestseizoen 2021 Verkoop Tracs Benelux: André de Waard - Tel: 06-53437311

T 073-503 25 27 info@steenbergen-bouw.nl

www.sTeenbergen-bouw.nl

+31 (0) 488 411 254 info@vredo.com www.vredo.com

The fieldcare company

ADVERTORIAL

DOOR HOBBY EN PASSIE TOT EEN SUCCES UITGEGROEID Loonbedrijf van Lipzig is een jong bedrijf met gemotiveerde medewerkers. We spreken Martijn van Lipzig over zijn bedrijf en hoe de reis tot nu toe is geweest. Het is 1951, de Tweede Wereldoorlog is net voorbij en een nieuwe start moet gemaakt worden. Familie van Lipzig begint de boerderij waar ze koeien, varkens en kippen houden.

Later neemt de vader van Martijn het bedrijf over en groeit het bedrijf uit tot een melkveehouderij met zo’n 80 á 90 koeien. Tot 2002 is het een boerenfamiliebedrijf zonder personeel, maar dan begint er steeds meer diversiteit aan werkzaamheden te ontstaan in het gebied. Martijn ziet al snel kansen om het familiebedrijf uit te breiden met andere werkzaamheden zoals agrarisch loonwerk, transport, grondverzet, recycling en tuinbouw. Zijn broer bouwt in 2015 een nieuwe melkveehouderij en runt daar zijn bedrijf. Martijn stort zich samen met partner Tessa en zijn team vol op het loonbedrijf. Om verder te bouwen aan hun bedrijf, waar hobby en passie voor succes heeft gezorgd.

PASSIE “We zijn niet gespecialiseerd in één segment, maar proberen er een combinatie in te maken. Door het seizoenswerk in het agrarisch loonwerk krijg je in bepaalde periodes een dip qua werkzaamheden, daarom proberen wij de dalen op te vangen met andere werkzaamheden. Van het een kwam het ander en zo zijn we ondertussen met 13 medewerkers, waar we erg trots op zijn. Ze hebben stuk voor stuk hart voor de zaak waardoor we de klanten de kwaliteit kunnen leveren die ze van ons verwachten. Zonder Tessa – die zorg draagt voor de administratie en de personeelszaken – en onze gepassioneerde mensen hadden we nooit gestaan waar we nu staan met het bedrijf.”

DUIZENDPOOT

LEZEN EN SCHRIJVEN

Met de blik op de toekomst gaat Martijn zich op steeds meer vlakken uitbreiden om zo bij de opkomende trends aan te sluiten. Waaronder tuinbouw en recycling. “Op dit moment zijn we bezig met een terrein in Venlo om daar een stukje recycling op te pakken. De Doosan wordt vooral gebruikt voor het laden en lossen van goederen op het terrein. Je moet daarbij denken aan het laden van containers met afval en groen. Daarnaast wordt de machine ook ingezet voor het rooien van bomen en het grondverzet. Het is dus belangrijk dat onze graafmachines alles kunnen oftewel echte duizendpoten zijn. Ons machinepark bestaat uit vijf vrachtauto’s, zeven tractoren, een shovel, een hakselaar, een Vervaet en vijf graafmachines waaronder drie rupsen en twee mobiele. Allebei onze mobiele graafmachines zijn van Doosan, namelijk de Doosan DX140W-3 en de Doosan DX140W-5. De laatste is net nieuw en is identiek aan de vorige.”

“We zijn bij Doosan terecht gekomen door mijn goede relatie met een van de eigenaren van onze Doosan dealer, die ik nog kende uit zijn John Deere tijdperk. Toen we onze eerste mobiele graafmachine gingen kopen, hadden we die op korte termijn nodig. Onze Doosan dealer had een groot assortiment aan jong gebruikte machines en daardoor kwamen we al snel met hen in aanraking. De Doosan DX140W-3 heb ik toen gekocht en die beviel heel goed. De keuze voor de tweede was daarmee dan ook snel gemaakt”, aldus Martijn. Bij van Lipzig hebben de graafmachines meerdere machinisten. Wanneer er een nieuwe aankoop gedaan moet worden neemt Martijn altijd de keuze van het personeel mee. ‘’We vinden het erg belangrijk dat ze met de machines kunnen lezen en schrijven, dat maakt het werken een stuk leuker en daarmee de kwaliteit die wij als team leveren ook.”

RODE DRAAD Wanneer we terugkijken naar het gesprek met Martijn valt vooral op dat hij op zijn team kan bouwen. Als een rode draad komt dat door alles dat hij ons vertelt terug. “We doen het samen en we hebben ons succes grotendeels te danken aan de inzet van iedereen. Tevreden en goed personeel met een positieve instelling, daar hangt alles aan vast. Daardoor kunnen we kwaliteit leveren en daar staan we ook om bekend. Dat vinden wij wel heel belangrijk”, vertelt Martijn.

VOOR MEER INFORMATIE, NEEM CONTACT OP MET DE DOOSAN DEALER BIJ JOU IN DE BUURT! Anema Arum B.V. Staad B.V. ELM Bouwmachines B.V. Handelsonderneming Snippe Erica B.V. Nijland Services B.V.

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

Het beste van Cumela.nl/nieuws

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

HUSQVARNA CEORAROBOTOPLOSSINGEN Tijdens een persconferentie lichtte Husqvarna onlangs een tipje van de sluier op van het nieuwe Ceora-platform. Het merk schaalt hiermee flink op in autonoom gazon- en sportveldenonderhoud. Met de nieuwe Ceora-robotmaaier is met behulp van Husqvarna’s EPOS-technologie tot 50.000 vierkante meter te bewerken. De systematische maaitechnologie maakt ook maaien in parallelle paden mogelijk. De zelfrijder zal ook andere werkzaamheden kunnen uitvoeren. In de zomer van 2021 worden er meer details over de nieuwe Husqvarna Ceora gepresenteerd. De grasmaaiers zullen vanaf begin 2022 worden geleverd.

Cat completeert Next Gen-reeks Caterpillar introduceerde afgelopen week in Malaga de Next Gen-Stage V-graafmachines 313 GC, 315 GC, 317 en 317 GC en de mobiele M316. Hiermee completeert Caterpillar de reeks in de populaire klasse van dertien tot twintig ton. Cat claimt voor deze klasse voor de meeste modellen rond de vijftien procent meer zwenkkoppel in vergelijking met de vergelijkbare F-serie-modellen. Daarnaast werken de machines efficiënter. Dat vertaalt zich in een gunstiger verhouding tussen capaciteit en brandstofverbruik ten opzichte van de F-serie.

GRONDIG 10 2020

LANDINI REX4 ELECTRA De internationale Eima Innovation Award is toegekend aan Landini voor zijn Electra Hybrid System, dat het merk wil toepassen op de compacte Rex4-trekkers. Die zijn uitgerust met parallel-hybride dieselelektrische aandrijving, waarbij de voorwielen elektrisch worden aangedreven. Door deze individueel aan te drijven en af te stemmen op de achterassnelheid en de stuurhoek van de voorwielen is permanente vierwielaandrijving mogelijk tot de maximumsnelheid van 40 km/u en is er geen wringing, voorloop of achterloop rechtdoor en bij draaien. Landini claimt tot wel tien procent brandstofbesparing en vijftien procent scherper draaien.

DEWULF ENDURO Soil-Saver noemt Dewulf zijn aanpak om de machine bodemvriendelijker te maken. Om dit te bereiken, staat de circa 27 ton wegende en krap vijftien meter lange Enduro-zelfrijder op VF-banden: voor twee VR 270/95R48-banden en achter vier 750/65R26-banden. Daarbij heeft de fabrikant het zwaartepunt zo ver naar achteren weten te leggen dat onder natte omstandigheden de voorwielen de ruggen niet beschadigen. De Enduro met tientons bunker combineert verder bekende en nieuwe Dewulf-technieken. Volgend jaar start de fabrikant met de serieproductie.

Volvo ECR50 Stage V Volvo Construction Equipment zet met de nieuwe ECR50 meer neer dan alleen een nieuwe Stage V-motor ter vervanging van de Stage IIIa in de ECR50D. Denk aan een nieuw design en een cabine met meer ruimte en bedieningscomfort. De ECR50, die is gebouwd op basis van het frame van de zwaardere ECR58, blijft een graafmachine die zijn mannetje staat. De graafprestaties zijn dan ook vergelijkbaar met die van zijn voorganger. Volvo geeft wel elf procent meer trekkracht aan de rupsen op vanwege een zwaardere hydrauliekmotor in combinatie met een iets lagere maximumsnelheid.

TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Krone peilt meningen aanbouwhakselaar Krone verrast in Duitsland met een prototype van een aanbouwvariant van de Big X-hakselaar. Het betreft de complete hakselunit met korrelkneuzer, hydraulische invoer en Krone Easy Collect-maïsbek, gebaseerd op de complete invoer en hakselunit van de lichtere Krone-hakselaars, zoals de Big X 480. Zware trekkers kunnen dergelijke aanbouwmachines, met een geschat gewicht van zo’n zes tot zeven ton, aan. Krone heeft aangegeven ook graag van Nederlandse loonwerkers serieuze feedback te ontvangen. Je kunt je reactie direct naar Krone sturen via een e-mail aan abh-entwicklung@krone.de.

SCHOUTEN BIZON BS865-BOUWLANDBEMESTER Schouten Machines BV heeft zijn pakket sleepslangbemesters uitgebreid met de Bizon-bouwlandbemester. Deze is uitgevoerd met een enkele rij schijven van een schijveneg met daarachter gebogen sleeptanden. De sleeptanden zijn in agressiviteit te verstellen.

Optioneel is sectieafsluiting mogelijk. De machine past aan de Schouten-werktuigdrager (hefmast) en is ook geschikt voor aanbouw achter een zelfrijder of mesttank. De machine heeft een werkbreedte van 8,65 meter en een gewicht van 2930 kilo.

KRAMPE 550 HD MET VLAKKE BODEM

DOOSAN HB-SERIE HYDRAULISCHE SLOOPHAMERS Doosan Infracore Europe heeft de nieuwe HB-serie hydraulische sloophamers voor de Europese markt uitgebracht. Ze zijn slijtvaster en sterker, trillen minder en hebben een geluidsarmere behuizing. De HB-serie bestaat uit vijf hydraulische sloophamers voor gebruik op Doosan-minigraafmachines en -graafmachines van 1,2 tot vijftien ton.

Op z’n Nederlands levert fabrikant Krampe vanaf begin volgend jaar deze zware tandem-grondverzetkipper HD 550 met vlakke bodem. Deze is gebaseerd op de extra zwaar uitgevoerde HP 20-halfpipe-variant. Daarmee vult Krampe het gat tussen de bestaande allround gronden agrarische SK-kippers met vlakke bodem en de HP 20-halfpipe-variant. De 22-tons 550 HD heeft een bak van 12,4 kuub waterinhoud (16,1 kuub SAE 221). Het 32-tons onderstel is leverbaar in een aantal varianten. Met een asafstand van 1,55 meter is hij geschikt voor bandenmaten tot 650/55R26.5.

IMANTS KOMT MET KRUKASSPITMACHINE Spitmachinefabrikant Imants uit Reusel heeft de afgelopen twee jaar een krukasspitmachine ontwikkeld en deze volop getest in testopstellingen in de eigen fabriek. De fabrikant kondigt aan dat de eerste versie komend seizoen op de markt wordt uitgezet. Het gaat vooralsnog om een drie meter brede machine, uitgerust met twaalf spitbladen op 245 centimeter afstand. De spitbladen zijn 21 centimeter breed en hebben een maximale werkdiepte van 30 centimeter. Door gebruik te maken van een middenaandrijving is nagenoeg de gehele werkbreedte bewerkbaar. GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - GOUDEN CUMELAWIEL

Vredo wint eerste Gouden Cumelawiel Tekst: Toon van der Stok, Gert Vreemann Foto’s: Cumela Communicatie, Vredo

HANS DE VREE: “ONTWIKKELINGEN MESTTOEDIENING ZITTEN IN STROOM-VERSNELLING”

De ZB 4-zodenbemester zit nog volop in de testfase. Dat deze bij de verkiezing van het eerste Gouden Cumelawiel als winnaar uit de bus is gekomen, ziet Hans de Vree als bevestiging dat zijn bedrijf op het goede spoor zit. “Ontwikkelingen dwingen ons om preciezer en bodemvriendelijker te bewerken”, zegt hij. Zijn uitleg geeft aan dat er nog heel wat op ons af zal komen. Het is even zoeken naar een parkeerplek, want het is overvol op de deels geïmproviseerde parkeerplaats van Vredo in Dodewaard. Er wordt al volop gewerkt aan de geplande uitbreiding van een nieuwe productiehal om de productie op te kunnen schroeven en een eigen testbaan. Hans de Vree, oprichter, ontwikkelaar en directeur van Vredo, ontvangt ons in de coronaproof ingerichte vergaderruimte voor de overhandiging van het Gouden Cumelawiel en wijst en passant op één van de vele prijzen, zoals het Klavertje Vier dat Vredo in 2015 kreeg voor zijn doorzaaimachines. “We hadden na de piek van het eerste droge jaar een teruglopende markt verwacht, maar die blijft opvallend stabiel. We zijn alweer aan het kijken wat we hier kunnen verbeteren.”

‘WIJ GAAN ERVAN UIT DAT DE ELEMENTEN OOK NA JAREN NOG SPELINGVRIJ WERKEN’ TIJD NEMEN Die lijn trekt hij meteen door naar de ZB4 Profi-bemester die begin dit jaar is geïntroduceerd als eerste nulserie. “We hebben met de nieuwe machine een flinke slag voorwaarts gemaakt voor de loonwerker”, zegt De Vree. Dit jaar zijn de eerste acht machines uitgezet en komend jaar komt er een tweede nulserie van acht machines. Vredo heeft voor een extra jaar testen gekozen om te zien of de onderhoudsvrije lagers ook een winter stilstaan goed doorstaan. “Als ze dit jaar in productie waren gegaan, hadden we die gelegenheid niet gehad. Bovendien hebben we nog een aantal modificaties doorgevoerd die ook belangrijk zijn voor de serieproductie”, legt De Vree uit. Vredo gaat ervan uit dat de ZB4-bemesterlijnen komend na-

GRONDIG 10 2020

GOUDEN CUMELAWIEL - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

UITSLAG GOUDEN CUMELAWIEL Vredo is de winnaar van het eerste Gouden Cumelawiel. Deze prijs is door de redactie van Grondig in het leven geroepen na het wegvallen van de beurs AgroTechniek Holland om innovatie toch te belonen. Grondig heeft hiervoor fabrikanten en leveranciers uitgenodigd om nominaties in te sturen. Van de inzendingen zijn er achttien genomineerd en ook was er nog een vrije keuze, waarbij loonbedrijven zelf een innovatie konden nomineren. Meer informatie over deze innovaties kun je teruglezen in Grondig 7. Via een poll op internet hebben lezers van Grondig kunnen stemmen. Uit de analyse van de stemmen blijkt dat vrijwel alleen cumelabedrijven hebben gestemd. Er werden 846 stemmen uitgebracht. In een nek-aan-nekrace met Schuitemaker werd Vredo de winnaar. Hieronder de top-tien in percentages van het gehaalde aantal punten op een rij.

UITSLAG GOUDEN CUMELAWIEL BEDRIJF

INZENDER

INZENDING

SCORE (%)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Vredo Schuitemaker Evers Fendt Kuhn Claas New Holland Kuhn Goodyear John Deere

ZB 4-bemester Rapide 2020 Schoffel-bemester Fendt One-bediening VBP 310-pers Jaguar Cemos Auto BB 1280 HD-pers Kosma-precisiezaaier VF 1100/45R46-band 8RX 4-rupsen-trekker

20,0 18,4 9,4 5,6 5,1 5,0 4,2 3,9 3,9 3,7

jaar kunnen worden vrijgegeven voor volledige productie voor het mestseizoen 2022. Daar zit een voor Vredo nieuwe filosofie achter. “We hadden ze op basis van het eerste seizoen al wel in de markt kunnen zetten, maar we doen dat bewust niet, omdat we nog een aantal aanpassingen en modificaties willen doen. Alles moet in orde zijn voordat we naar serieproductie gaan. Starten we nu, dan zitten we straks met dure mallen en misschien een productieproces dat je moet veranderen. Het aanpassen van een lopend productieproces kost veel geld”, zegt de gedreven ondernemer. Volgens hem hebben loonwerkers best geld over voor kwaliteit. “We zullen echter altijd scherp moeten blijven. Dan kun je er beter een jaar extra voor uittrekken om er zeker van te zijn dat de machine productiewaardig is, ook al trekt de markt aan je, zoals na de voorstelling van de nieuwe ZB 4 gebeurde.”

wel goed bodemvolgend werkt”, zegt hij. Hij wijst daarbij op de keuze voor de dubbele elementen die via rubbers voldoende zijwaarts kunnen pendelen en verder vrijwel geen scharnierende delen bevatten. “Wij gaan ervan uit dat de elementen ook na jaren nog spelingvrij werken”, aldus De Vree. Verder wijst hij op de nieuwe afsluiters, die niet bij het zakken in werkstand automatisch (mechanisch) openen, maar alleen te openen zijn door de machinist. “Die bepaalt de start en dan heb je nooit gesop of niet strak afgewerkte percelen”, vertelt de ondernemer. Het zijn details, maar daarin zit volgens De Vree wel de trend. “De maatschappij, boeren en loonwerkers willen alles steeds preciezer om minder stikstof uit te stoten en de meststoffen effectiever aan te wenden. Een precieze inschakeling is daar een onderdeel van.”

‘WE HEBBEN MET DE NIEUWE MACHINE EEN FLINKE SLAG VOORWAARTS GEMAAKT VOOR DE LOONWERKER’ GROTERE DIVERSITEIT De Vree wijst verder op een grotere internationale diversiteit aan te bemesten percelen met de zodenbemester. “Ook internationaal, bijvoorbeeld bij onze oosterburen, worden precisiebemesting en het zodenbemesten opgepakt. Voor ons betekent het dat we de machnes geschikt moeten maken voor allerlei soorten grond en wisselende omstandigheden, variërend van hard droog grasland tot superzacht gerooid aardappelland.” Hans de Vree van Vredo ziet het Gouden Cumelawiel als bevestiging van de feedback die het bedrijf al op de prototypen van de ZB4 kreeg.

PRECIEZER De feedback die Vredo op zijn nieuwe ZB 4 heeft gehad, wordt volgens De Vree bevestigd met de award. “We merken dat loonwerkers de kwaliteit van de nieuwe ZB 4 erkennen, vooral omdat deze weinig bewegende en slijtende delen heeft, maar GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - GOUDEN CUMELAWIEL

volle slang met een lengte van een kilometer mee moet slepen? Of nog erger, terug over bouwland met een bulldozerend effect? Wij wel”, zegt hij. Dan kom je volgens De Vree als ideaal op een zelfrijder met een kleine buffertank uit. “Een trekker rijdt doorgaans niet in hondengang bij het sleepvoetbemesten. Onze zelfrijder wel en kan zonder te veel slip bodemvriendelijker lange slangen meetrekken. Daar gaan we op inspelen.”

De nieuwe Schuitemaker Rapide met onder andere een nieuwe rotor met verbeterde tandvorm en nieuwe laadautomaat werd beloond met een tweede plek.

Een volgende stap die hij wil zetten, is het werken aan machines die op alle gronden en in alle (wisselende) omstandigheden de exacte werkdiepte aanhouden. Dat is volgens hem een hele uitdaging. Verder ziet De Vree de werkbreedtes ook toenemen. “Minder sporen is een item om bodemverdichting tegen te gaan. Vanuit dat oogpunt is er vraag naar bredere bemesters, zeker in combinatie met de steeds vaker voorkomende lage giften. Die machines moeten wel stevig genoeg zijn, over de gehele breedte exacte mestgiften realiseren, goed bodemvolgend zijn en mogen niet te zwaar worden. Ook daar liggen uitdagingen”, aldus De Vree. Bij de nieuwe ZB 4 is vanuit dat oogpunt ook extra aandacht besteed aan een goede bodemvolgendheid. “We hebben bij de ontwikkeling veel energie gestopt in voldoende pendeling van de segmenten en een goede druklast-ontlastregeling.”

‘IN HET BUITENLAND ZIJN DE PERCELEN TE LANG EN DE AFSTANDEN NAAR DE MESTOPSLAG VAAK TE GROOT’

‘WIJ HOUDEN VAST AAN DE VIER WIELEN MET EEN GOEDE GEWICHTSVERDELING, OOK AL IS DAT DUURDER DAN EEN WIEL MINDER’ EXTRA WIEL Dat brengt ons als laatste bij de zelfrijders. Niet de machine in de lijst met nominaties, maar toch onlosmakelijk verbonden met Vredo. “Hier geldt hetzelfde als bij de bemesters: het moet goed”, zegt De Vree. “Dat betekent dat je niet de goedkoopste bent, maar dat vertaalt zich wel in beter werk afleveren en een hogere restwaarde”, stelt hij vast. Het gaat er bij hem nog steeds niet in dat boeren een trekker-tankcombinatie met heel veel banden vaak op flinke bandendruk toelaten. “We gaan bij onze Vredo Tracs toe naar 1,4 bar op alle vier wielen in hondengang. Daarom houden wij vast aan de vier wielen met een goede gewichtsverdeling, ook al is dat duurder dan een wiel minder. Kwaliteit wint het uiteindelijk altijd”, denkt hij. De award geeft het bedrijf hierin een mooie zet in de rug. De Vree sluit treffend af. “Mogen we het de medewerkers al meedelen? Dan is er morgen een traktatie voor alle medewerkers. We doen het hier samen.”

SLEEPSLANGBEMESTEN De Vree ziet in Nederland het sleepslangbemesten verder doorzetten. “Als je ziet hoe een aantal loonwerkers het ook op draagkrachtiger gronden oppakt, is dat een duidelijk signaal”, zegt De Vree. Internationaal ligt dat volgens hem genuanceerder. “Daar zijn de percelen te lang en de afstanden naar de mestopslag vaak te groot. Daar zijn ze gewend aan apart uitrijden en aanbrengen met transportcombinaties, iets wat met strengere wetgeving voor de weg ook op Nederland afkomt.” Direct het sleepslangbemesten als totale oplossing oppakken, is niet aan de orde bij Vredo. “Wij volgen het goed en een uitrijcombinatie ontwikkelen, zal ons wel passen”, vertelt De Vree. Hij roert dan meteen het fenomeen bodemverdichting aan. “De sleepslangbemester zal breed moeten zijn en de afstanden niet te lang. Heb je wel eens nagedacht hoeveel kracht er op de combinatie komt als je een

GRONDIG 10 2020

Fabrikant Evers speelt met de nieuwe Schoffel-bemester voor maïsland in eerste instantie in op wensen vanuit Duitsland. Met de derde plaats schiet de fabrikant ook in Nederland in de roos.

9,90 m werkbreedte en 449 PK voor een ongekend hoge capaciteit

De volgende snede is nooit ver weg.

Heavy Duty maaibalk met SafeCut maaischijfbeveiliging Optimale gewichtsverdeling en zeer wendbaar dankzij achterwielbesturing

De KRONE BiG M 450 – Staat altijd in de startblokken voor het volgende perceel. Noord-Nederland: Marc Berghuis – 06 51 34 68 41

Zuid-Nederland: Ad van den Hurk – 06 53 24 19 18

www.krone-nederland.nl

DELVANO veldspuiten Gemaakt vóór en door professionals

Zuidweg 13-15 Krabbendijke - Tel: 0113-502610 Verkoop: Ko Smalheer, tel: 06-53 24 90 27

delvano.nl

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - JCB

Zero emissie vereist een gezamenlijke inspanning

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: JCB

JCB PRESENTEERT BREDE RANGE E-TECH-OPLOSSINGEN

Tim Burnhope, JCB’s hoofd ontwikkeling en innovatie, roept bij de presentatie van de nieuwe E-Tech-oplossingen van JCB op tot een gezamenlijke inspanning om de zero-emissiedoelen van 2050 te halen. Zonder die gezamenlijke inspanning gaan we het volgens JCB niet redden. De fabrikant zet daarvoor naast elektrische aandrijving ook breed in op waterstof en alternatieve brandstoffen. Wel heel treffend, de presentatie in deze sfeerrijke Britse catacomben van al het nieuwe, volledig elektrische materieel onder het E-Tech-label van JCB. Het is een omgeving waarin dergelijke machines direct volledig tot hun recht komen: geen lawaai en vooral geen uitstoot van schadelijke uitlaatgassen. Voor JCB is de presentatie van een breed pakket E-Tech-oplossingen een logisch vervolg op het ingezette E-Tech-traject, waarmee het met zijn volledig

GRONDIG 10 2020

elektrische 19C-1E-minigraver destijds de eerste af-fabriek-oplossing leverde. De nu gepresenteerde noviteiten, met daarbij een rupsen wieldumper, verreiker, snellader, hoogwerker en heftruck en nu ook een cabine voor de 19C-1E-minigraafmachines, ziet JCB als een logisch vervolg op een traject dat het lang geleden is ingegaan. Tim Burnhope, hoofd ontwikkeling en innovatie, is daar helder over. “Dit is een tussenstap in een proces waaraan

JCB - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

we al tien jaar volop werken en dat doorgaat”, zegt hij. Daarmee geeft hij aan dat er het nodige aan zit te komen en dat we op termijn nog meer elektrische oplossingen tegemoet kunnen zien. Op de vraag of we op korte termijn de voor onze markt zo belangrijke compacte wiellader kunnen verwachten, antwoordt hij gekscherend: “Daar was de presentatieruimte net te klein voor.”

BREDER KIJKEN Burnhope geeft wel helder aan dat JCB grenzen ziet in de zwaarte van volledig elektrisch materieel. “Elektrische aandrijving is vooral bestemd voor het compacte segment. Voor zwaarder materieel zal elektrisch moeilijk worden en zet JCB in op andere oplossingen”, aldus Burnhope. Voor JCB is waterstof daarin een belangrijke pijler. “We ontwikkelen volop waterstofoplossingen, waarbij we al onze Hydrogen-rupsgraafmachine hebben laten zien”, licht hij toe. Daarmee laat JCB doorschemeren dat het voor zwaardere machines zal inzetten op waterstofoplossingen.“Wewerkenalmetbrandstofceltechniek, maar dual fuel-oplossingen en mogelijkheden om de JCB Dieselmax puur op waterstof te laten draaien, zijn ook interessante ontwikkelingen. We sluiten op voorhand niets uit.” Daarbij wijst Burnhope ook nadrukkelijk op het belang van CO2-neutrale brandstoffen, zoals HVO. “Laten we in ons streven naar de CO2-doelstellingen de mogelijkheden van alternatieve brandstoffen zeker meenemen. Wij zien dat als een belangrijk onderdeel om de totale doelstellingen te halen”, aldus de JCB-man.

JCB zet bij ontwikkeling van zero emissie bij de zwaardere machines in op waterstofoplossingen. Zo heeft het dit prototype van een Hydrogen-rupsgraafmachine met brandstofcel al laten zien.

KRACHTIGE OPROEP Markant is de krachtige oproep die JCB doet aan de gehele sector om mee te werken om de zero-emissiedoelstellingen voor 2050 te halen. Daarbij trekt Burnhope een directe parallel met de huidige tijd. “We zitten nu in de Covid 19-crisis. Daarin leren we van elkaar, worden er fouten gemaakt, maar werken we gezamenlijk aan oplossingen. We zullen die crisis alleen overwinnen via een gezamenlijke inspanning van iedereen”, zegt hij. Zo ziet hij het ook voor de zero-emissie-klimaatdoelstellingen voor 2050. “We hebben als fabrikant een sterke focus in onze ontwikkelingsafdelingen om de eisen te kunnen halen, maar alleen redden we dat niet. Iedereen zal moeten meewerken.”

‘WE HEBBEN ALS FABRIKANT EEN STERKE FOCUS IN ONZE ONTWIKKELINGSAFDELINGEN OM DE ZERO-EISEN 2050 TE KUNNEN HALEN, MAAR ALLEEN REDDEN WE DAT NIET’

Tim Burnhope, hoofd ontwikkeling en innovatie. “De presentatie van deze E-Tech-modellen is een tussenstap in een proces waaraan we al tien jaar volop werken en dat doorgaat.”

JCB wijst daarbij vooral op de gezamenlijke aanpak. “Wat we nodig hebben, zijn lokale overheden die zero-emissie voorschrijven in hun opdrachten, gebruikers die zero-emissietechniek kopen en bereid zijn er wat meer voor te betalen en verhuurbedrijven die als pioniers zero-emissietechnologie in de markt zetten, zodat de markt de techniek leert te begrijpen. Ook moeten er gebruikers zijn die elektrische producten omarmen om zo ambassadeur te zijn en die ons aangeven hoe we producten kunnen verbeteren. Er moet ook een betere infrastructuur voor de stroomvoorziening komen, met veel meer laadpunten dan nu. Verder moeten er GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - JCB

meer bedrijven komen die CO2-neutrale waterstof produceren en moeten we de mogelijkheden die waterstof biedt gaan omarmen.”

STERK LEIDERSCHAP JCB geeft aan dat het traject om in 2050 de zero-emissie-eisen te halen nu al om sterk leiderschap vraagt. “Het halen van die eisen in dat jaar is al het probleem van vandaag, we kunnen het ons niet veroorloven te wachten tot morgen. Het zal nu moeten gebeuren. Dat vraagt sterk en doortastend leiderschap”, stelt Turnhope vast. JCB geeft aan dat er natuurlijk al veel is gedaan. “We hebben onze machines al vijftig procent zuiniger gekregen en de uitstoot van schadelijke gassen enorm gereduceerd. Dat is belangrijk en onmisbaar in het overgangstraject naar zero emissie.”

‘VOOR DE ZWAARDERE MACHINES ONTWIKKELEN WE WATERSTOFOPLOSSINGEN, WAARBIJ WE AL ONZE HYDROGENRUPSGRAAFMACHINES HEBBEN LATEN ZIEN’ JCB sluit treffend af met een uitspraak van oprichter Joseph Cyril Bamford op de vraag wat nodig is om succesvol te zijn. “Een mate van urgentie om zaken gedaan te krijgen. Je kunt de slimste man van de wereld zijn, maar zonder een mate van urgentie zul je niets bereiken”, aldus Bamford. Die urgentie is er wat JCB betreft voor iedereen volop voor de emissiedoelstellingen voor 2050. Het is aan een ieder om dit op te pakken.

GRONDIG 10 2020

JCB’S NIEUWE ELEKTRISCHE E-TECH-OPLOSSINGEN Stiller en emissiearm, zoals hier de stroomvoorziening op een feest via de nieuwe powerpack. JCB introduceerde een groot aantal noviteiten in zijn E-Tech-programma om zo stiller en emissiearm te werken met dezelfde prestaties als de conventionele varianten en bij normale inzet een dag werken. De verreiker 525-60E is de opvallendste. Om het plaatje compleet te maken, lanceert JCB eigen powerpacks en snellaadapparatuur als belangrijke schakels om de energie rond te zetten. De nieuwe universele oplader op krachtstroom van JCB is ontwikkeld voor alle huidige en toekomstige elektrische modellen van het E-Tech-gamma. Hij werkt met elektrische systemen van 48 tot 96 volt en kan in tweeënhalf uur de elektrische 19C-1E-minigraafmachine volledig opladen. De lader kan ook worden gebruikt om accu’s tussentijds bij te laden. De nieuwe powerpacks hebben vier of acht accu’s met een opslagcapaciteit van 23 of 46 kWh en 8kW/10kVA enkelfase-uitgangsvermogen. De units zijn gebouwd in een stapelbaar éénkuubs frame met vorksloffen. De ontladingsdiepte van de accu’s is geoptimaliseerd om de standtijd te verlengen. De powerpacks kunnen worden opgeladen via het lichtnet of via een generator. De JCB 525-60E-verreiker heeft een maximaal hefvermogen van 2500 kilo, met een maximale belasting van 2000 kilo op de volledige hefhoogte van zes meter. De 525-60E maakt gebruik van twee elektromotoren, één voor de aandrijflijn en een tweede voor het aandrijven van het hydraulische systeem. Verder is de 535-60E voorzien van remregeneratie en regeneratieve hydrauliek. De machine is ontworpen om dezelfde cyclustijden te leveren als zijn dieselaangedreven tegenhanger. De al eerder gemelde nieuwe 1TE is JCB’s eerste 1,0-tons elektrische dumper met stalen bak. Hij heeft een maximaal laadvermogen van 1000 kilo en een maximale loshoogte van 2,39 meter. De individuele wielmotoren zijn vervangen door conventionele aandrijfassen en een dropbox. Een 7 kW sterke hydraulische motor levert de aandrijving aan de versnellingsbak, terwijl een tweede hydraulische pomp wordt gebruikt voor het aandrijven van het standaard hydraulische circuit van de machine. Het vermogen wordt geleverd door twee lithium-ionbatterijen van 5 kWh. JCB biedt vanaf nu op de reeds gelanceerde 19C-1E-minigraafmachine een cabine aan. De cabine zal even ruim zijn als die van de conventionele JCB-modellen en zal beschikken over een elektrische verwarming.

Ter overname aangeboden: Cumelabedrijf Agrarisch loonwerk en grondverzet in Noordoost-Nederland ∙ Machinepark

∙ Bedrijfsgebouwen

∙ Bedrijfswoning

Jouw reactie kun je richten aan: Cumela Advies bedrijfsovername@cumela.nl

CM4240

Contactpunt aan- en verkoop Cumelabedrijven

PLOEGER ZELFRIJDENDE BANDHARK Silage bij de zelfrijder voor de wielen opgeraapt

Wij wensen iedereen in de cumelasector een succesvol 2021

Laagste ruwas in de silage: hogere melkopbrengst per hectare en minder slijtage aan de oogstmachine Hoge capaciteit: 10 meter pick-up, tot 20 km/u werksnelheid Flexibiliteit in werkbreedte in het zwad voor optimale benutting van de oogstmachine en daarmee hogere arbeidscapaciteit en minder bodemverdichting

AT4103 LNMS PLOEGER APPLICATIEMACHINES Driewieler 16 m³ en vijfwieler 25 m³ Hoge gebruiksvriendelijkheid

Koop nu en bespaar 7 %* Vierkantebalen-Wikkelmachine G4010 Q Profi

Super rijcomfort Enorme wendbaarheid Grote arbeidscapaciteit Zeer spaarzaam met brandstof

onderdelen- en servicepartner

*op Rondebalenpers, Wikkelmachines, Balentransportwerktuigen & Messenslijper | geldig tot 31.12.2020

UW CONTACTPERSOON | Frank Eugelink Mobil: +31 (0) 6 270 430 53 | E-Mail: frank.eugelink@goeweil.com www.goeweil.com

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HUSQVARNA

Vooraf de stroomlogistiek goed regelen

OVERSCHAKELEN OP ELEKTRISCH BERMMAAIEN

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Husqvarna

Overschakelen op elektrisch begint volgens Husqvarna bij het goed in kaart brengen van wat je wilt en daar dan het juiste materieel bij zoeken. Vooral de logistiek van de elektrische energie is een puzzel die je vooraf goed moet hebben gelegd. Voor het bijmaaien van bermen langs wegen zal deels toch nog altijd brandstof worden gebruikt. Dat overschakelen op elektrisch een trend is, hoeven we niet uit te leggen, net als de open deuren dat je er in je CO2-footprint stappen mee maakt en in stedelijke gebieden ook wint dankzij geluidsreductie. Ondernemers in onze sectoren zien dat terug in bestekken en worden vooral in stedelijke gebieden steeds vaker geconfronteerd met eisen in die richting. Daarom worden er nu al plannen gemaakt om voor inschrijvingen voor het komende maaiseizoen sterker te staan. Het gemakkelijkste is dan de gedachte: ik zoek geschikt elektrisch materieel en dan komt het goed. Zo zit het volgens productspecialist Arian Essenstam van Husqvarna

GRONDIG 10 2020

Nederland echter niet in elkaar. “Er zijn moderne, krachtige elektrische bosmaaiers en trimmers, kettingzagen en bladblazers te koop. Het is een kwestie van oriënteren en op de toepassing afgestemd keuzes maken”, zegt hij daarover. Voor Husqvarna heb je het dan voor het maaien vooral over de nieuwe 535iRXT-bosmaaier, met een vermogen van 1,6 kW continu meteen de zwaarste in de elektrische serie. Deze is volgens Essenstam in prestaties en capaciteit te vergelijken met de 1,6 kW (2,2 pk) 35cc-benzinevariant. “Voor het stedelijke werk en in minder zware maaiomstandigheden is die prima in te zetten. Hij heeft voldoende maaivermo-

HUSQVARNA - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

gen en met wisselende belasting kan er vaak een dag met het zwaarste BLi950-backpack-accupakket van 31Ah worden gewerkt.”

BERMEN VEELEISENDER Tweemaal per jaar bermen langs (snel)wegen maaien, is volgens hem van een andere orde. Dat kan volgens Essenstam ook prima met een elektrische maaier. “Bedenk echter wel dat de capaciteit minder groot is dan die van het gangbare zware benzinematerieel dat wordt ingezet om de stukken lang gras die zijn blijven staan bij obstakels met voldoende capaciteit te maaien”, waarschuwt hij. Hij doelt daarmee op de zware 45cc- en 55cc-benzine-bosmaaiers. “Ga ervan uit dat je ruwweg een kwart tot een derde minder doet met de zwaarste elektrische maaier in dezelfde tijd vergeleken met een benzinevariant. Dat moet je meenemen in de kostprijsberekeningen, want dat zijn meer manuren. Daar waar je drie medewerkers op pad stuurt voor het zware werk met benzinematerieel zul je bij elektrisch er vier op pad moeten sturen om per dag hetzelfde te doen.” De 535iRXT is momenteel de krachtigste elektrische bosmaaier die er verkrijgbaar is. Dit is van

belang om te weten bij je totale capaciteitsberekening voor het project. Essenstam voegt daar meteen aan toe dat je bij een continue zware belasting ook tegen de grenzen van de accucapaciteit aanloopt. “Een heel belangrijke factor, dus daar moet je oplossingen voor bedenken”, zegt hij. Essenstam geeft aan dat je bij volle belasting en flink doormaaien in zware omstandigheden op een dag tot wel twee tot drie BLi950-rugpacks leegtrekt. “Die zul je extra bij je moeten hebben of tussentijds moeten kunnen laden. Dergelijke rugpacks zijn met € 1199,- prijzig, maar in feite brandstof voor langere tijd, omdat het opladen relatief weinig kost.”

‘DAAR WAAR JE DRIE MEDEWERKERS OP PAD STUURT VOOR HET ZWARE WERK MET BENZINEMATERIEEL ZUL JE BIJ ELEKTRISCH ER VIER OP PAD MOETEN STUREN OM PER DAG HETZELFDE TE DOEN’ Dat opladen vraagt ongeveer drie uur per accupack als deze helemaal leeg is. Wel zijn alle accu’s

ELEKTRISCHE VERSUS MOTORBOSMAAIER De zwaarste professionele elektrische machine is deze 535iRXt met een maaibreedte van 45 centimeter. Deze is eigenlijk vergelijkbaar met de 535RXT met 1,6 kW (2,2 pk) Type 555RXT 545RXT 535RXT 535iRXT*

Motor 52 cc 40 cc 34 cc n.v.t.

Vermogen 2,8 kW 2,1 kW 1,6 kW 1,6 KW

motor en een maaibreedte van 46 centimeter. Voor het bermwerk wordt de zwaarste 555RXT ingezet, met een 2,8 kW (3,8 pk) motor en een maaibreedte van 54 centimeter. Maaibreedte 54 cm 48 cm 47 cm 45 cm

Gewicht 9,2 kg 8,9 kg 6,7 kg 4,9 kg

Prijs € 1499,€ 1249,€ 899,€ 699,-

* Exclusief accupakket

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HUSQVARNA

SPECIAAL BEVEILIGDE KASTEN Naast het nadenken over je machinevloot en laadoplossingen moet je als ondernemer ook nadenken over het laden en opslaan van de accu’s. Bij lithium-ionbatterijen is dat niet geheel zonder gevaar. Er is nog geen wettelijke verplichting om op dat vlak adequate maatregelen te treffen, maar de verwachting is dat dit binnen afzienbare tijd wel het geval zal zijn. Husqvarna levert samen met Denios desgewenst speciale beveiligde kasten, waarmee bovendien efficiënt kan worden geladen. Voor de professional die meerdere pakketten ‘s nachts oplaadt een gemakkelijk en veilige oplossing.

uitwisselbaar met die van andere Husqvarna-accumachines. Voor werknemers die veel obstakels bijmaaien, is er met dezelfde 535iRXT-bosmaaier ook met losse accu’s te werken, dus zonder backpack. Het voordeel daarvan is dat je niet met een backpack op je rug hoeft te lopen als je auto in, auto uit moet voor het rijden naar het volgende obstakel. Je werkt dan met vier losse Bli300-accu’s: één accu in de machine, één reserve-accu achter op het draagtuig en de andere twee staan op de lader in de auto. Op deze manier is er ook continu door te werken.

LOGISTIEKE KEUZES Dat brengt ons bij de uitdagingen van een grootschalige overschakeling op elektrisch. Het gaat dan om veel maaiers en een veelvoud aan accupacks. Er zijn dan verschillende oplossingen mogelijk, deels naast elkaar. De eerste is op de projectlocatie bijladen in de bedrijfsbus. Husqvarna heeft daarvoor samen met BTC Infra & Bedrijfswageninrichting een oplossing ontwikkeld waarbij in de bus kan worden bijgeladen vanuit een extra powerbank die de nacht ervoor is volgeladen. De laadcapaciteit moet je laten aansluiten op de behoefte. Vanuit één powerbank kun je bijvoorbeeld maximaal vier backpacks tegelijk opladen en de oplaadtijd blijft drie uur. “Aangezien je ‘s morgen vol begint, betekent het dat je moet bijladen voor het laatste, derde deel van de dag”, aldus Essenstam. Hij geeft aan dat je dan dus een extra setje vol geladen backpacks nodig hebt voor het middelste deel van de dag om de dag continu door te werken. “Je hebt het dan ’s morgens altijd over twee backpacks per maaier: één vol als reserve en één voor in de machine”, legt hij uit. Als je de hele dag lekker hebt gewerkt, moeten ’s avonds en ‘s nachts de accu’s worden geladen, zowel de rugpacks, de losse ac-

GRONDIG 10 2020

cu’s als de eventuele powerbanks. In de meeste gevallen zet je aan het einde van de werkdag je bus aan de stroom. De aangesloten accu’s en powerbank worden dan opgeladen. De bus kan ook worden voorzien van een zonnepaneel op het dak. Met deze oplossing kan de powerbank overdag worden bijgeladen. Dit resulteert in een hogere laadcapaciteit op de projectlocatie. Heb je veel accu’s die je tegelijk wilt opladen, dan vraagt dit een goede stroomvoorziening. Is de vraag groter dan circa 3500 watt, dan is een krachtstroomaansluiting (380 volt) van zestien ampère noodzakelijk. Met een tijdschakelaar schakel je de verschillende typen accu’s na elkaar in. Dit voorkomt piekbelasting.

‘’S MORGENS VOLGELADEN BEGINNEN, INCLUSIEF EEN EXTRA GELADEN BACKPACK MEENEMEN, BETEKENT DAT JE MOET BIJLADEN VOOR HET LAATSTE, DERDE DEEL VAN DE DAG’

GOED OVERLEGGEN Essenstam geeft aan dat er diverse mogelijkheden zijn, die per bedrijf verschillen. “Het is en blijft zaak dat je als ondernemer dit traject goed doorloopt en samen met specialisten overdenkt. Er is niet één route. Zet voor jezelf goed op een rij wat je nodig hebt en ga dan het gesprek aan om de energievoorziening vooraf goed op orde te brengen. Dat is een voorwaarde om de dag rond goed te kunnen werken met elektrisch gereedschap. Dagelijks zijn wij vanuit Husqvarna actief om bedrijven te helpen en te trainen met de transitie van brandstof naar elektrisch.”

Exclusief TEBBE importeur voor Nederland

Ook uit te voeren met taakkaart strooien (Vamil/Mia)

www.lmcgennep.nl

LMC Gennep BV • Wolfdijk 18 • 5386 JC Geffen • T: 0485-511605

De perfecte deal voor uw hakselaar Haal het MAXIMUM uit uw hakselaar met de Kemper:  Pick-up N3003 MAXIMUM New Holland C3003 MAXIMUM Claas

 ProfiCracker™  Maïsbek Meer informatie: Fred van der Eijk 06 10 93 43 53 www.kemper-stadtlohn.de

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - KLIC-VIEWER

Van print naar digitaal

KLIC-BEELDEN ALTIJD COMPLEET

Tekst: Arend Jan Blomsma Foto’s: Verheij, Blomsma

Na 2 februari levert het Kadaster geen gelaagde pdf meer bij een Klic-melding. De beste manier om dan nog goed met een Klic-levering om te gaan, is gebruik te maken van een viewer. Dat betekent meer en beter uitzoeken op kantoor. Het is echter ook de logische overstap naar het gebruik van een app in het veld. In 2019 waren er in Nederland nog ruim 40.000 gevallen van graafschade. De directe herstelkosten bedroegen al 33 miljoen euro, maar de indirecte kosten, zoals stroomuitval of vertragingen bij de uitvoering van een project, liggen waarschijnlijk nog veel hoger. Het Kadaster levert de gegevens na een Klic-melding aan in een zip-file. Dat blijft zo, maar er gaat wel wat veranderen. Per 2 februari 2021 verdwijnt namelijk de gelaagde pdf (het LP-bestand) met de ligging van alle kabels en leidingen in één overzichtskaart uit de zip-file. De reden hiervoor is dat er ondernemers zijn die alleen deze kaart aan de machinist meegeven. Hiermee beschikt de machinist echter niet over alle benodigde informatie. Dat is zeker het geval nu sinds maart van dit jaar de gebiedskaart een andere kwaliteit heeft. Was het voorheen een rasterbestand, nu is het een vectorbestand. Dat bevat veel meer informatie

GRONDIG 10 2020

over de eigenschappen van kabels en leidingen in zogenoemde attributen, bijvoorbeeld over de aard van de buis of leiding, de diameter en de hoogte van de druk of spanning. Deze informatie is in feite uitsluitend te lezen door een geschikte viewer te gebruiken. Het volstaat dan niet om een geprinte overzichtskaart aan de machinist mee te geven. Volgens de regels van de WIBON moet de grondroerder namelijk álle gebiedsgegevens die het Kadaster aanlevert op de graaflocatie hebben, zoals leveringsinformatie, liggingsgegevens, detailkaarten, brieven van netbeheerders, contactgegevens en schetsen van huisaansluitingen, maar ook de relevante eigenschappen van de kabels en leidingen, de attributen. Dit is veel te omvangrijk om uit te printen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft daarom in februari aangegeven dat een definitieve oplossing van deze problematiek ligt in

KLIC-VIEWER - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

volledig digitaal werken. Aangezien deze overgang van print naar digitaal niet direct kon plaatsvinden, is er een overgangsperiode afgekondigd. Aangezien per 2 februari de gelaagde pdf niet meer beschikbaar komt, is het verstandig om de Klic-levering van het Kadaster zo snel mogelijk digitaal te ontsluiten en te delen.

IN EEN VIEWER KUN JE MAKKELIJKER INZOOMEN EN ZIE JE MEER EIGENSCHAPPEN GEBRUIK VAN VIEWER OF APP bd, de bandendruk, de gesteldheid van de bodem en de groeifase van het gewas, aldus Van Esch. “Eén wiel per spoor van een driewieler beschadigt langer gras bijvoorbeeld minder dan meerdere wielen per spoor. Daarbij verdichten aangedreven wielen van een driewieler minder dan een combinatie van een trekker en getrokken wielen onder een tank. Die trekker heeft veel meer slip en dat geeft weer meer zodebeschadiging.”

MAXIMALE ASLASTEN Er zijn twee manieren om de informatie uit de Klic-levering te ontsluiten. In de eerste plaats is dat de Klic-viewer van het Kadaster zelf. Deze software draait op Windows of online. Het gebruik is gratis. Deze basis-viewer biedt alle noodzakelijke functionaliteiten. Er is ook een printfunctie, met name bedoeld voor ondersteuning of extra instructie aan het graafteam. In de viewer kun je gemakkelijk inzoomen en krijg je met het aanklikken van de leiding de relevante eigenschappen over de leiding, ook wanneer er meerdere leidingen boven elkaar liggen. Behalve van het graafgebied is er sinds kort ook informatie op te vragen van een groter gebied, het informatiepolygoon. Zo kun je ook zien waar net buiten het graafgebied leidingen lopen en of dit gevaarlijke leidingen zijn. In de viewer staat een extra toelichting over de wet-

telijke verplichting bij een eis voorzorgsmaatregel bij gevaarlijke leidingen. De tweede manier om de Klic-levering te ontsluiten, is met een app die wordt aangeboden door commerciële marktpartijen. Handig aan dit soort apps is dat je met een GPS-connectie op een tablet of smartphone in het veld kunt zien waar de leidingen liggen. De meest gebruikte is de Klic App van GOconnectIT. Deze is niet alleen geschikt voor bedrijven die incidenteel een melding doen, maar ook voor grote bedrijven met meerdere meldingen per week en meerdere machines op een project. Een andere app is Blindguide. Deze is in de basisuitvoering gratis, maar als er extra functionaliteiten worden gevraagd, moet daarvoor worden betaald. Eén van die functionaliteiten is augmented reality, een 3D-presentatie van het veld. We noemen verder nog de Geolantis Klic-viewer van Geodis.

INFORMATIE Meer informatie is te vinden op de volgende websites: Kadaster www.kadaster.nl/zakelijk/producten/ graafwerk/klic-viewer Kabel & Leiding Overleg www.klo.nu Agentschap Telecom www.agentschaptelecom.nl/onderwerpen/ kabels-en-leidingen GOconnectIT www.goconnectit.nl Blindguide www.blindguide.nl Geolantis www.geolantis-klicviewer.nl

De extra functionaliteiten van de apps zijn uiteenlopend, zoals het combineren met eigen projectinformatie en instructies, het vastleggen van veldinformatie met foto’s en het inmeten door een koppeling met GIS-systemen. We noemden daarnaast al de mogelijkheid met GPS voor het vinden van kabels en leidingen en verder zijn er nog het gemak van het melden van calamiteiten en het verplichte terugmelden van afwijkende liggingen. Het blijft nodig om proefsleuven te graven, maar het vastleggen daarvan kan ook via de meeste apps. Agentschap Telecom heeft een aantal webinars gehouden over CROW 500 en het voorkomen van graafschade. Daarin zit ook een aflevering over het omgaan met vectorinformatie uit een Klic-levering. Die is terug te kijken op www. kabelenleidingoverleg.nl/webinarterugkijken. Wie nog een keuze moet maken uit de viewers en apps doet er goed aan te rade te gaan bij collega’s. Het is goed te weten met welke systemen hoofdaannemers en opdrachtgevers werken om Klic-gegevens gemakkelijk te kunnen uitwisselen. GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - KLIC-VIEWER

GEBRUIKERSERVARINGEN Barend Coster, planner Verhuur- en loonbedrijf Schuurman BV, Abcoude

‘IK VIND HET BELANGRIJK DAT DE INFORMATIE IN HET VELD COMPLEET IS’ Eén van de bedrijven die de Klic-viewer van het Kadaster gebruikt, is Verhuur- en loonbedrijf Schuurman BV in Abcoude. Planner Barend Coster is één van de mensen die ermee werkt. “We leggen veel leidingen aan en doen voor de hoofdaannemers het grondwerk. Die hoofdaannemers doen daarbij de Klic-meldingen, maar we nemen ook zelf klussen aan en dan doen wij de meldingen. Dat zijn er de ene keer twee in de week en soms maar één in de maand. Dat wisselt heel erg. Ik vind het goede aan de Klic-viewer dat hij veel informatie biedt, bijvoorbeeld over het soort leidingen en kabels. Je kunt er goed afstanden mee meten en ook bij inzoomen blijft de kwaliteit van het beeld of een print goed. Een eis voorzorgmaatregel komt meteen als pop-up in beeld en die kun je dus niet vergeten. Wat ik minder vind, is dat de informatie over afsluiters, kranen en oude aftakkingen ontbreekt of niet duidelijk is. Als we graafschade hebben, is het in veel gevallen doordat de machinist een uitsteeksel raakt dat niet op de kaart

staat. Ik print alle informatie uit voor de mensen in het veld. Dat zijn al gauw acht kantjes, maar het kunnen er ook gemakkelijk vijftien zijn. Ik vind het belangrijk dat de informatie in het veld compleet is. Graafschade is duur en wat zijn dan een paar A4-tjes extra? Ook de aanbiedingsbrief met de mededeling dat de aangeleverde informatie door het Kadaster compleet is, print ik uit en geef ik mee. Geen bak gaat er de grond in zonder geldige Klic-melding. Ik leg er ter vergelijking van de kaart nog wel eens de informatie van Google Maps naast. Daarop staan de bomen en dat kan een handig hulpmiddel in het veld zijn om de leidingen te vinden. Het zou ook mooi zijn wanneer je op de Klic-viewer zou kunnen wisselen tussen kaart en luchtfoto, zoals je dat bij Google Maps kunt. Ik denk dat we in de toekomst wel met een app gaan werken om alle informatie in het veld beschikbaar te hebben, maar vooral om gemakkelijk de kabels en leidingen te vinden.”

Niels van den Dool, Verheij Integrale groenzorg, Sliedrecht

‘IK HOEF MAAR ÉÉN ACTIE TE DOEN EN OP ÉÉN PLAATS IN TE LOGGEN’ Verheij Integrale groenzorg in Sliedrecht is een groenvoorzieningsbedrijf met 140 medewerkers. Juist door de integrale aanpak zijn er veel projecten die een Klic-melding vergen. Dat is de taak voor het bedrijfsbureau en Niels van den Dool is één van de mensen van de werkvoorbereiding. Hij werkt al ruim drie jaar met de Klic-app van GOconnectIT. “Als ik een project voorbereid, kan ik dat ruim van tevoren doen”, vertelt Niels. “Als ik een geplande startdatum ingeef, stuurt de app kort daarvoor de Klic-melding naar het Kadaster. We hebben dan een zo recent mogelijke Klic-levering en is er ook voldoende tijd om rekening te houden met een eventuele eis voorzorgmaatregel. Ik geef in het project aan welke ploegleiders in het veld verantwoordelijk zijn. Die hebben allemaal hun eigen tablet met een unieke account, waarop ze de Klic-levering krijgen. Ik hoef maar één actie te doen en maar op één plaats in te loggen. De ploegleiders krijgen op hun eigen account ook alleen maar de levering

GRONDIG 10 2020

van het project waarmee ze bezig zijn. Ze hoeven dus niet door heel veel bestanden te zoeken om de juiste Klic-levering te vinden. Aan de tablet is GPS gekoppeld, zodat ze in het veld de eigen positie zien ten opzichte van de kaart en de kabels en leidingen. Met een meettool zijn de posities van de proefsleuven gemakkelijk te bepalen. Als je een proefsleuf graaft, geef je op de app aan waar je dat doet en dan krijg je in beeld welke kabels en leidingen je tegen zult komen. Belangrijk is om veldinformatie te registreren. Zo kun je foto’s en informatie over de proefsleuf ingeven, net als het melden van een afwijkende ligging van kabels of leidingen. En mocht het nodig zijn, dan kun je alle informatie van een graafschade direct invoeren. Overigens hebben we maar heel weinig schades, hooguit één per jaar, terwijl we toch gemiddeld vijf, zes Klic-meldingen per week doen. Maar als je een keer schade hebt, is het goed om te weten dat je alles op orde hebt. En dat heb je met deze app.”

ECONOMIE - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

IN KORT BESTEK - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

CUMELA KOMPAS VERLENGEN BESTEK

LIQUIDITEITSPOSITIE ONVERANDERD Hoewel de resultaten in de cumelasector in 2019 iets lager waren dan in het voorgaande jaar was de liquiditeitspositie van cumelabedrijven op 31 december 2019 gelijk aan die van het jaar daarvoor. Dit blijkt uit een vergelijking van de current ratio over beide jaren. Zowel in 2018 als in 2019 komt deze uit op 1,3. Het betekent dat de vorderingen die een cumelabedrijf heeft 1,3 keer zo groot zijn als de kortlopende schulden.

Beste Geralde, Binnenkort loopt mijn bestek onkruidbestrijding voor een gemeente na een looptijd van één jaar af. In het bestek staat: “Nadat bovenstaande periode is beëindigd, bestaat de mogelijkheid voor de opdrachtgever, indien er naar tevredenheid en voldoende prestatie is gewerkt, het bestek voor een periode van driemaal één jaar te verlengen.” Ik heb nooit klachten gehad. Heb ik dan recht op verlenging?

De liquiditeitspositie is bij grondverzetbedrijven met 1,4 in 2019 duidelijk beter dan bij de agrarische loonbedrijven (1,1 in 2019). Het betere resultaat in combinatie met lagere investeringen bij deze bedrijven is de belangrijkste reden van de betere liquiditeitspositie.

CURRENT RATIO 2018 EN 2019 1,5

2018

1,4 1,3 1,2 1,1 1,0 0,9 0,8 Grondverzet

Gemengd

Agrarisch

Cumelasector

IN BEELD BRENGEN LIQUIDITEIT Een current ratio tussen 1 en 1,5 is optimaal. Bij een current ratio lager dan 1 zijn de schulden die op korte termijn moeten betaald hoger dan de vorderingen die er op korte termijn zijn. Er is dan sprake van een tekort aan liquiditeiten. Bij een current ratio groter dan 1,5 kan er sprake zijn dat er te veel liquiditeit in een bedrijf aanwezig is, die niet wordt benut. De vorderingen (vlottende activa) bestaan onder meer uit voorraden, debiteuren, liquide middelen en overige vlottende activa. De kortlopende schulden bestaan uit de crediteuren, de rekening courant en overige kortlopende schulden. De current ratio is een momentopname op 31 december. Voor de meeste bedrijven in de cumelasector is het kengetal in het voorjaar duidelijk lager. Immers, de omzet in de eerste maanden is lager, terwijl kosten wel doorlopen of juist in het voorjaar worden gemaakt. De bedrijfskundig adviseurs van Cumela Advies adviseren bedrijven met een krappe liquiditeitspositie en een teruglopende resultaatsontwikkeling om de liquiditeitspositie voor 2021 goed in beeld te brengen en heeft hiervoor diverse hulpmiddelen ontwikkeld. Wil je weten hoe jouw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas. Neem hiervoor contact op met je bedrijvenadviseur, bel met de Ondernemerslijn op nummer (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

2019

Beste aannemer, De tekst lijkt te suggereren dat het verlengen afhankelijk is van de tevredenheid van de gemeente over de geleverde prestatie. Helaas is dat niet het enige wat meespeelt. Verderop in het bestek staat namelijk: “De vaste contractperiode van één jaar kan optioneel drie maal worden verlengd met een periode van één jaar. De opdrachtgever zal minimaal één maand voor beëindiging van het contract schriftelijk aangeven of hij het contract wenst te verlengen. De eventuele voorwaarden voor verlenging worden door de opdrachtgever vastgesteld, waarbij de opdrachtgever de mogelijkheid heeft om zonder opgave van reden niet over te gaan tot verlenging.” In de tekst geeft de opdrachtgever zichzelf dus een eenzijdige verlengingsbevoegdheid. Dit betekent dat het enkel en alleen aan de opdrachtgever is of er wordt verlengd, waarbij die niet eens verplicht is om dit te motiveren. In het verleden is er wel eens geprocedeerd tegen dergelijke bepalingen wegens strijd met bijvoorbeeld redelijkheid en billijkheid. De rechter gaat daar echter niet in mee. Inschrijvers moeten bij hun inschrijving rekening houden met alle voorwaarden die in de aanbestedingsdocumenten staan en zijn hieraan gedurende de gehele looptijd van de overeenkomst gehouden. Dit geldt dus ook voor de voorwaarden over verlenging. Omdat dit op voorhand voor alle inschrijvers bekend is, levert dat geen strijd met de redelijkheid en billijkheid op.

Geralde Bouw-van de Bunt, adviseur juridische & GWW-zaken

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELARIA

Cumelaria

BERDI WINT DUURZAAMHEIDSAWARD 2020

SINT BIJ NIEK KONIJN Meerdere cumelabedrijven hebben Sinterklaas binnengehaald, zo ook Niek Konijn in Wijdewormer. Dat bedrijf vierde met de kinderen tot en met acht jaar Sinterklaas op de werf met een soort drive-in. De medewerkers kwamen aan in auto’s en werden door de pieten in een halve cirkel gezet. Na veel getoeter kwam Sinterklaas in een zeecon-

tainer op de dieplader aan, gereden door Nick Konijn zelf. De kinderen hebben gedanst, bingo gespeeld met als prijs hun cadeau en een ballenspel gedaan. Als laatste was er een ‘peper’nood(t) stop, waarbij elk kind één op één contact had met Sinterklaas en zijn pieten vanuit hun auto. Ter afsluiting kregen ze een zakje pepernoten.

LOONBEDRIJF SCHARENBORG: SAMEN HONDERD JAAR ‘STARK WARK’ Ruim 25 jaar werken Fons Geerdinck, Roy Baks, Rudi Walterbos en Theo Penterman inmiddels bij Loonbedrijf Scharenborg in Beltrum. Er zijn niet veel plekken meer in de wijde omtrek van Beltrum die deze mannen niet onder handen hebben gehad. Alle vier zijn ze even allround, maar ze hebben zeker ook hun eigen specialisme(n). Daarmee maken ze samen honderd jaar op z’n Achterhoeks ‘stark wark’. Een jubileumfeest kon door corona helaas niet doorgaan, maar Fons, Roy, Rudi en Theo werden 30 oktober in een coronaproof-setting wel even in het zonnetje gezet. Het feest houden ze nog te goed.

LOONBEDRIJF VERSTEGEN: VIJFTIG JAAR UITDELEN Op 21 oktober werd Edwin Verstegen van Loonbedrijf Verstegen uit Heesch vijftig jaar. Alle aanleiding voor groot feest, maar het geplande feest in de schuren van het loonbedrijf kon vanwege corona helaas niet doorgaan. Om dit heuglijke feit toch niet onopgemerkt voorbij te

GRONDIG 10 2020

laten gaan, besloten Edwin en zijn vrouw Yvonne om het feest bij de relaties thuis te gaan brengen. Bij elke relatie werd een doosje Osse Bollen afgeleverd om op die manier - op afstand - toch samen te vieren. Edwin, gefeliciteerd en nog vele jaren!

Dirk en Rienk Bernhard van Berdi in Nagele hebben met hun BOB-methode voor biologisch onkruidbeheer de Duurzaamheidsaward 2020 van de Noordoostpolder gewonnen. In plaats van onkruid te lijf te gaan met branders wordt bij de BOB-methode gebruik gemaakt van stoom. Het idee is al in 2014 ontstaan als lichter alternatief voor de heetwatermachines. De ontwikkeling van de BOB-methode was een eigen investering. Gemeenten waren enthousiast, maar zaten destijds met het aanbestedingsbeleid. Toch hebben de mannen van Berdi toen doorgezet, met als resultaat dat ze het nu goed kunnen uitrollen en het resulteert in deze mooie award.

GEKRUID - ONDERNEMEN MET CUMELA

HET NIEUWE NORMAAL?

‘KOP D’R VEUR’ Voor aanvang van een Eredivisiewedstrijd rukten loonwerkers uit de provincie Groningen onlangs uit naar de thuishaven van FC Groningen. Samen met de Boerenbox (skybox agrarisch FC Groningen) vormden ze een waar orkest van oogstmachines. ’Tijd om te oogsten’ en ‘Kop d’r veur’ was er te lezen op de spandoeken die voor hun voertuigen waren gespannen. Met deze actie willen de loonwerkers begrip tonen voor de moeilijke tijd met lege tribunes waarin FC Groningen verkeert. Hoewel ze niet in het stadion aanwezig kunnen zijn, blijven zij de club trouw.

MOOI VAK-MAN BENNIE MET PENSIOEN ‘Bennie, bedankt!’ staat er op de 8x8-truck waar Bennie Scheppink de laatste jaren op reed. In zijn dienstverband van 48 jaar en acht maanden bij Reimink in Den Ham heeft Bennie alle takken van het bedrijf doorlopen. Volgens Reimink is hij in zijn actieve carrière altijd breed georiënteerd geweest en in voor vernieuwingen, met altijd overal de ogen en oren goed open. Met recht een goed voorbeeld van Mooi Vak Man! Een passend afscheid ging niet in deze tijd, dus werd het een coronaproof ereronde met de versierde truck en de felicitaties, met taart als toetje. En... Reimink kan hem gerust nog eens bellen als het eens verlegen zit.

Nu het einde van 2020 alweer nadert, denk ik terug aan mijn eerste column van dit jaar, die ik schreef naar aanleiding van de Inspiratiedagen, met als thema ‘Pak je rust’. Hoe heeft dat dit jaar nu eigenlijk voor ons allen uitgepakt? Zo’n relaxed jaar was dit namelijk niet. Het was een raar jaar. Het stond bijna geheel in het teken van het coronavirus en dit heeft bij velen stress opgeleverd. We moesten zoveel mogelijk thuis werken, te midden van alle drukte van het gezin, en hadden zorgen over gezondheid en ziekte van personeel of mensen in onze omgeving. Ook moesten er maatregelen worden genomen met betrekking tot hygiëne, afstand houden en noem zo maar op. Gelukkig slaat onze branche zich er nog relatief goed doorheen.

‘ZAKEN DIE WE EEN JAAR EERDER ALS ONWERKELIJK ZOUDEN BESCHOUWEN, ZIJN NU HELAAS REALITEIT GEWORDEN’ Ik voel echter ook de beperkingen: weinig spontane bezoekjes, mondkapjes, beperkte vakanties en geen terrasjes of uit eten. Zaken die we een jaar eerder als onwerkelijk zouden beschouwen, zijn nu helaas realiteit geworden. Al vinden velen inmiddels veel dingen normaal, ik kan er niet aan wennen. Ik had mezelf beloofd dat ik aan Joseph Oubelkas zou denken wanneer het even tegen zou zitten. Die zat onterecht en onder erbarmelijke omstandigheden tien jaar lang in Marokko in de cel. En ik heb dit jaar aan Joseph gedacht en zou nog steeds niet met hem willen ruilen. Ondanks de zorgen probeer ik me zoveel mogelijk op positieve dingen te focussen. Blij te zijn dat ons gezin en onze familie en medewerkers nog gezond zijn en het bedrijf nog net als anders doorgaat. Genieten van wat we wel hebben. Ontspannen, zoals een lange wandeling met onze hond in wind, regen of zonneschijn. Zo gezond mogelijk leven, te rusten als het kan. Een fijn boek lezen. Op deze manier probeer ik mezelf gezond en gelukkig te houden in deze rare tijd. Nu maar hopen dat in 2021 alles weer echt normaal wordt. En dat wens ik jou ook! Gretha Toering Toering Loon- en Grondverzetbedrijf

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELA.NL

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

Ondernemen met van Cumela.nl CUMELA STEUNT HARTENKREET AGRACTIE

EERSTE AFLEVERING CUMELA LIVE GROOT SUCCES Dinsdag 1 december was de eerste aflevering van Cumela Live, een programma waarin beleidsmedewerkers en leden van Cumela in gesprek gaan over actuele onderwerpen. In de eerste aflevering werd er gesproken over de komende registratieen kentekenplicht, het betrokken houden van medewerkers in coronatijd en KeurMest en Mineralen Manager. Daarnaast ging Cumela Live op bezoek bij Aannemingsbedrijf Jos Scholman om de waterstoftrekker te bekijken en beantwoordde Vincent Thijms van de Ondernemerslijn prangende vragen van leden. De eerste aflevering is terug te kijken op de website van Cumela en de volgende aflevering vindt plaats op dinsdag 5 januari. Cumela Live vervangt de Inspiratiedagen, vergaderingen en bijeenkomsten. Dat was geen gemakkelijke beslissing, maar wel een heel bewuste, omdat we de gezondheid van onze leden en hun medewerkers belangrijk vinden.

In een hartenkreet aan minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten vraagt Agractie om een oplossing in de stikstofcrisis. Een oproep die Cumela steunt en zelf ook al meerdere malen heeft gedaan. “Wij zouden graag opnieuw met het ministerie in overleg gaan en ook blijven”, zegt Hans Verkerk namens de organisatie. Agractie stuurde op maandag 30 november een brief aan de minister waarin ze haar oproept om zo spoedig mogelijk de problemen rond de stikstofcrisis op te lossen. Cumela ondersteunt deze brief op hoofdlijnen. De organisatie pleit net als Agractie voor het zo spoedig mogelijk legaliseren van interimmers, het nemen van emissiereducerende maatregelen in alle sectoren, het maken van duidelijke afspraken over extern salderen en het in alle maatregelen zorgen voor zicht op bedrijfsontwikkeling.

SOCIAL VAN DE WEEK • Loonbedrijf Vragender druk bezig met maïs malen • Imposant eerbetoon aan Iep Veenstra • Van Werven Recycling te zien in De Proefkeuken • Grondverzetbedrijf Winkelhorst ontvangt Sinterklaas tussen de trekkers

GRONDIG 10 2020

ARTIKEL VAN DE WEEK • RAW Standaard 2020: de veranderingen op een rij

• Hoe gebruik je de Cumela-voorwaarden? • Gewasbescherming gaat steeds duurzamer • Aanpak stikstofcrisis: “Elk idee dat voor discussie zorgt is welkom”

ONDUIDELIJKHEID DOORDAT GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BUITEN LANDBOUW WEER MOGEN

Gewasbeschermingsmiddelen mogen buiten de landbouw formeel weer gebruikt worden, mits de voorschriften in het wettelijk gebruiksvoorschrift worden nageleefd. Daarmee is het heel duidelijk wat weer kan en mag, maar toch gaat het ook voor onduidelijkheid zorgen, zo zeggen Maurice Steinbusch en Gerben Zijlstra van Cumela. “Die onduidelijkheid ontstaat doordat de wetgeving weer wijzigt terwijl onze ondernemers in de niet-landbouw al verplichtingen aangegaan zijn met diverse partijen. Wat gaat de nieuwe ontwikkelingen daar voor effect op hebben?”, vraagt Steinbusch zich af.

OOK OP CUMELA.NL • Tien jaar Kwaliteitsnet Landbouwverkeer Zeeland • KeurMest en Mineralen Manager gaan door • Wie betaalt veiligheidsbril op sterkte? • Gebruik TOP en pak lichamelijk belasting aan

VOORZITTER - ONDERNEMEN MET CUMELA

ONDERAANNEMER MAG WEER MEER MET PERSOONSGEGEVENS Tot voor kort mochten onderaannemers alleen het burgerservicenummer (BSN) aan aannemers verstrekken, maar mede dankzij inmenging van Cumela zijn de mogelijkheden om persoonsgegevens te verstrekken nu verruimd. “Wij zijn erg blij met deze aanpassing”, zegt Geralde Bouw-van de Bunt, die zich daarvoor namens Cumela heeft ingezet. “Dit zal veel duidelijkheid en rust geven. Dankzij de verruiming die er nu is gekomen, komt er een eind aan de discussie tussen onderaannemers en hoofdaannemers.” Er ontstond veel discussie nadat de Autoriteit Persoonsgegevens aangaf dat onderaannemers alleen het BSN mochten verstrekken, terwijl de Wet ketenaansprakelijkheid juist eist dat hoofdaannemers een zogenaamde schaduwboekhouding moeten bijhouden. “Deze tegenstrijdigheid leverde onrust op en daarom hebben wij ons als Cumela ingezet om de mogelijkheden om persoonsgegevens te verstrekken te verruimen”, laat Bouw-van de Bunt weten.

WEES ALERT BIJ KEUZE VOOR RITTENREGISTRATIEBEDRIJF Bij Cumela zijn er signalen binnengekomen dat bedrijven die de rittenregistratie van auto’s doen niet altijd goed werk leveren. Dit kan tot gevolg hebben dat de Belastingdienst de rittenregistratie afkeurt, waardoor er duizenden euro’s aan extra belasting in rekening kunnen worden gebracht. Wilco Emons, bedrijvenadviseur bij Cumela, roept ondernemers op om te controleren of de leasekilometers worden geregistreerd door een bedrijf dat voldoet aan de eisen van de Belastingdienst. Eén Cumela-lid is tienduizenden euro’s lichter door verkeerd geregistreerde ritten. Een bemiddelingspoging tussen de Belastingdienst en het rittenregistratiebedrijf had geen effect, waarop de rittenregistratie van de afgelopen drie jaar werd afgekeurd en het cumelabedrijf de rekening kreeg gepresenteerd.

BALANS EN POLDEREN

We leven in een tijd vol maatschappelijke discussies. Iedereen heeft zo eigen zijn theorieën over de meest uiteenlopende onderwerpen. Vervolgens worden deze theorieën breed uitgemeten in kantines, op visites en in app-groepen. Gelukkig leven we in Nederland en polderen we er lustig op los. Iedereen mag zijn eigen mening hebben en dat moeten we koesteren. De laatste jaren worden de tegenstellingen echter steeds groter. Een stabiel land als Amerika is nagenoeg verdeeld en de Black Lives Matter-beweging brengt waarschijnlijk meer verdeeldheid dan verbinding. In de cumelasector hebben we te maken met de stikstofcrisis, waaruit de boerenprotesten ontstaan. Boeren willen helemaal niet protesteren en gewoon op de huidige voet jaren verder leven. Balans is daarin ver te zoeken, want mensen luisteren niet meer naar elkaar.

‘HET IS NODIG OM JEZELF IN BALANS TE HOUDEN, ZOWEL GEESTELIJK ALS LICHAMELIJK. NEEM DAN OOK DE TIJD OM DINGEN TE DOEN DIE JE LEUK VINDT’ Daarnaast zijn we tegenwoordig allemaal viroloog geworden, sinds de uitbraak van de corona-pandemie. Dit brengt veel negativiteit met zich mee, maar heeft gelukkig ook positieve effecten. De bed & breakfasts en campings in eigen land hebben ongetwijfeld een topjaar gehad nu veel mensen in Nederland zijn gebleven tijdens vakanties. Fietszaken hebben een recordomzet gedraaid, want de elektrische fietsen en mountainbikes waren niet aan te slepen. Gelukkig was ik net op tijd en rijd ik wekelijks rond op een fijne mountainbike. Het is nodig om jezelf in balans te houden, zowel geestelijk als lichamelijk. Neem dan ook de tijd om dingen te doen die je leuk vindt. Op deze manier vliegt de tijd en hopelijk hebben we binnen de kortste keren ons ‘normale’ sociale leven weer terug. Ik blijf polderen… Herbert van Regteren Voorzitter jongerenbestuur

ELK NUMMER LATEN WE VIA DEZE COLUMN EEN VOORZITTER VAN CUMELA AAN HET WOORD GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - TOOLBOX VOOR MEER INFO OVER VEILIG WERKEN, KIJK OP WWW.AGROARBO.NL.

Tekst: Corina van Zoest-Meester, beleidsmedewerker arbo en Stigas Foto’s: Stigas

TIPS EN VUISTREGELS VOOR DE TOOLBOXMEETING

Bedrijfshulpverlener

Een bedrijfshulpverlener verleent hulp vanaf het moment dat er een incident is totdat de professionele hulpverleners het overnemen. De eerste minuten na een incident zijn cruciaal. Het is daarom belangrijk dat je weet wat je moet doen.

ALLE TOOLBOXEN ZIJN OOK DIGITAAL TE GEBRUIKEN VIA DE VEILIG VAKWERK-DIENST. GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.VEILIGVAKWERK.NL 74

GRONDIG 10 2020

CAO & Z0 - ONDERNEMEN MET CUMELA

TAKEN BHV-ER

• Zorgen dat je bereikbaar bent. • Het verlenen van noodzakelijke eerste hulp. • Het voorkomen en bestrijden van een beginnende brand. • Het ontruimen en evacueren van alle personen in de onveilige ruimte.

CAO-TEKSTEN OPSCHRIJVEN KOST TIJD

In deze Toolbox gaan we in op het bereikbaar zijn en het verlenen van noodzakelijke eerste hulp. Er komt een tweede deel waarin we ingaan op brand bestrijding en het ontruimen en evacueren in de onveilige ruimte.

VERLENEN VAN EERSTE HULP

• Blijf rustig, beoordeel de situatie. • Maak de omgeving veilig óf breng het slachtoffer in veiligheid. • Blijf bij het slachtoffer en laat iemand anders de hulpdiensten alarmeren (112). Zorg dat de hulpdiensten de weg naar het slachtoffer wordt gewezen. • Stel het slachtoffer gerust.

HOE HANDEL JE? Bij bewusteloosheid:

• Voorkom verstikking (in braaksel of bloed) door het slachtoffer op zijn zij te draaien. Als het slachtoffer moeite krijgt met ademhalen, draai hem dan weer op zijn rug.

Bij bewusteloos zijn, niet ademen en grauw of bleek zien:

• Laat iemand de AED halen en start met dertig borstcompressies en vervolg dit met twee beademingen. Wissel dit af.

• In de corona-periode geven BHV’ers geen beademingen meer, maar alleen de hartmassages.

Bij een bloeding:

• Breng het lichaamsdeel omhoog en stelp de wond. • Geef tien minuten lang druk op de wond met handschoenen of verbandmateriaal.

Bij botbreuken:

• Gebroken arm: laat het slachtoffer zelf de arm vasthouden en ga

Als ik dit schrijf, heb ik net een redactievergadering achter de rug voor de cao-teksten. Voor de nieuwe cao Groen, Grond en Infrastructuur zijn er een fors aantal afspraken gemaakt. Het maken van de afspraken is één, maar die ook nog goed opschrijven is echt twee. Wat niet meewerkt, is dat deze overleggen digitaal plaatsvinden en we ook regelmatig kampen met storingen in de techniek. Ook hier geldt echter dat we allemaal van goede wil zijn en met respect voor elkaar de teksten willen opschrijven zoals ze tijdens de onderhandelingen zijn bedoeld. Om een voorbeeld te noemen waar het mis gaat: we hebben duidelijk afgesproken dat de veranderingen in de seniorenregeling ingaan per 1 januari 2021. De praktijk lijkt nu weerbarstig, want die nieuwe regeling is niet uitvoerbaar per 1 januari aanstaande. De premieheffing gaat nu per 1 januari in, maar de regeling pas per 1 juli 2021. We gaan nog nadenken over een goede overgangsregeling, zodat we toch zo dicht mogelijk bij de afspraak komen die tijdens de onderhandelingen is gemaakt.

‘HET MAKEN VAN DE AFSPRAKEN IS ÉÉN, MAAR HET OOK NOG GOED OPSCHRIJVEN IS ECHT TWEE’

direct naar het ziekenhuis.

• Gebroken been: beweeg het been niet en leg een deken langs het gebroken been, wacht op de ambulance.

Bedwelming door mestgassen: Voorkom dat je zelf bedwelmd raakt, laat de hulpdiensten hulp verlenen. Bel direct 112.

NA HET INCIDENT

• Praat met je mede-BHV’ers, je collega’s en professionele hulpverleners over wat je hebt meegemaakt. • Vraag je werkgever om slachtofferhulp als je last blijft houden van nare gevoelens. • Beoordeel met elkaar hoe dit in de toekomst kan worden voorkomen.

INFORMATIE DOORGEVEN

Als je met de hulpdiensten belt, moet je de volgende informatie doorgeven: • Wat je nodig hebt: politie, brandweer of ambulance? • Je naam. • Plaats waar de hulp nodig is. • Wat er is gebeurd. • Het aantal slachtoffers en wat ze mankeren.

Met de nieuwe cao wordt ook een nieuw systeem van functiewaardering geïntroduceerd en dat heeft gevolgen voor de loontabellen. Het is meteen de reden dat het langer duurt dan gewenst voor ik de loontabellen nog kan delen, terwijl ik weet dat iedereen ze zo snel mogelijk wil hebben. In concept liggen ze dan klaar, maar zolang er geen instemming van de bonden is mogen ze niet naar buiten. Gelukkig is dat proces inmiddels achter de rug en heeft iedereen ze via de website kunnen downloaden. En dat gebeurt dan gelijk massaal zien wij. Het proces gaat dus voorspoedig en naar wens, maar niet zo snel als gehoopt. Ik hoop dat je nog even het geduld kunt opbrengen tot we de nieuwe cao-tekst kunnen publiceren. Jaqueline Tuinenga, beleidsmedewerker sociale zaken

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - VERLOFDAGEN

Stappenplan voor afbouw verlofdagen VERLOFSTUWMEREN KOSTEN GELD

Dichte grenzen, gecancelde vakanties en de onzekerheid rondom de coronamaatregelen hebben ervoor gezorgd dat veel werknemers het afgelopen jaar ervoor hebben gekozen om door te werken en genoegen te nemen met korte vakanties. Op zich een positieve zaak, zou je zeggen, zeker als er werk genoeg is, maar wat als de verlofsaldi maar blijven groeien? Wist je dat er een financieel gevaar schuilt achter de hoge saldi aan vakantiedagen. Allereerst is het goed om je te realiseren dat door stijging van het bruto uurloon, als gevolg van een cao-verhogingen of een hogere schaal, de uren die een werknemer door de tijd opspaart duurder worden voor een werkgever. Dat geldt natuurlijk ook voor tijd-voor-tijd-uren en atv-dagen die uit de voorgaande jaren zijn blijven staan. Dit zie je bijvoorbeeld terug wanneer een werknemer uit dienst gaat en er een flinke eindafrekening moet worden opgesteld.

EEN PRAKTISCH PROBLEEM DAT DOOR HET OPSPAREN VAN UREN ONTSTAAT, IS DAT ER IN HET JAAR EROP PROBLEMEN ONTSTAAN IN DE PERSONEELSPLANNING Een praktisch probleem dat door het opsparen van uren ontstaat, is dat er in het jaar erop problemen ontstaan in de personeelsplanning. Dat komt doordat de kans toeneemt dat meerdere werknemers gelijktijdig vakantie willen opnemen. Als je niet uitkijkt, raak je zo de regie over de personeelsplanning kwijt. Het is dus zaak om geen stuwmeren te laten ontstaan en tijdig tot een oplossing over te gaan.

STAPPENPLAN VOOR AFBOUW VERLOFDAGEN STAP 1. Zorg voor tijdig inzicht Breng in kaart hoeveel vakantiedagen de werknemers hebben staan. Wacht niet tot het einde van het jaar om de balans op te maken. Het is beter om dit gedurende het jaar goed te registreren en direct sturing te geven. Maak de afspraak met de werknemers dat ze bijvoorbeeld maar vijf vakantiedagen mogen meenemen naar het volgende jaar. Zorg dat je deze afspraken schriftelijk vastlegt.

GRONDIG 9 2020

STAP 2. Slim plannen Probeer slim in te plannen. Wees voorbereid en maak in goed overleg met de werknemers een vakantieplanning. Houd hierbij rekening met de verwachte pieken en dalen in het werkaanbod. Communiceer open en transparant hierover en laat zien dat je zoveel mogelijk rekening houdt met de wensen van werknemers. Om scheve gezichten te voorkomen, zorg je voor een gelijke behandeling van je werknemers. Voorkom dat die ene werknemer nooit zijn vakantiedagen opneemt en de andere werknemers zich netjes aan de afspraken houden.

STAP 3. Deel je probleem Maak het bespreekbaar als er toch te veel vakantiedagen zijn ‘opgespaard’ door de werknemers. Voor creatieve oplossingen heb je steun nodig van je werknemers. In redelijkheid mag je van je werknemers medewerking verlangen om mee te denken. Dit heet goed werknemerschap. Wees open en motiveer de keuzes. Als werknemers af en toe een dag vrij nemen, helpen ze jouw bedrijf een minder drukke periode door. De cao LEO (Groen, Grond en Infrastructuur) geeft overigens het recht om twee vakantiedagen tijdig aan te wijzen. Werknemers verder verplichten om vakantie op te nemen mag niet. Daar staat tegenover dat je niet akkoord hoeft te gaan als een werknemer een geplande vakantie weer intrekt.

VOORKOM DAT DIE ENE WERKNEMER NOOIT ZIJN VAKANTIEDAGEN OPNEEMT EN DE ANDERE WERKNEMERS ZICH NETJES AAN DE AFSPRAKEN HOUDEN

VERLOFDAGEN - ONDERNEMEN MET CUMELA

VOOR DIE LOYALE WERKNEMER DIE GEEN DAG OP ZIJN WERK WIL MISSEN GELDT: ‘SORRY, WIJ GAAN DICHT EN DE WERKPLAATS GAAT OP SLOT’

VERVALLEN VAKANTIEDAGEN? Er zijn regels voor het vervallen van vakantiedagen. Zo moet je werknemers eraan herinneren dat de wettelijke vakantiedagen op enig moment komen te vervallen. Je hebt hierin een zorgplicht. Een werknemer dient gedurende een jaar voldoende rust te nemen en de ruimte te krijgen om de dagen in tijd te kunnen genieten. De wettelijke vakantiedagen komen zes maanden na het jaar waarin ze zijn opgebouwd te vervallen. Dit betekent dat de twintig wettelijke vakantiedagen uit 2020 vervallen op 1 juli 2021. Voor de bovenwettelijke vakantiedagen geldt een verjaringstermijn van vijf jaar. De verjaringstermijn is een stok achter de deur om in gesprek te gaan met de werknemer en hem te stimuleren dagen op te nemen.

STAP 4. Geef het goede voorbeeld Als je wilt dat je werknemers hun dagen zoveel mogelijk opnemen, ziet het er vreemd uit als je zelf helemaal geen rust neemt tijdens bijvoorbeeld de feestdagen. Ook voor jezelf kan het slim zijn om even afstand te nemen en los te komen van alle werkzaamheden. Dat geeft je ook tijd en ruimte om te werken aan nieuwe plannen. Voor die loyale werknemer die geen dag op zijn werk wil missen, geldt dus: “Sorry, wij gaan dicht en de werkplaats gaat op slot.”

STAP 5. Uitbetalen bovenwettelijke vakantiedagen Het opgebouwde saldo kan worden afgeroomd door het uitbetalen van de bovenwettelijke vakantiedagen. Dit kan in overleg met de werknemer. Binnen de cao LEO (Groen, Grond en Infrastructuur) bouwt een werknemer twintig wettelijke en zes bovenwettelijke vakantiedagen op. Afhankelijk van de situatie kan het zijn dat een werknemer recht heeft op meer bovenwettelijke vakantiedagen. De uitbetaling dient plaats te vinden tegen 108,33 procent, ofwel het feitelijk loon inclusief vakantiegeld. De twintig

wettelijke vakantiedagen mogen alleen worden uitbetaald bij het einde van het dienstverband. In de wetgeving is namelijk bepaald dat de wettelijke vakantiedagen in tijd dienen te worden genoten.

STAP 6. Meenemen in de reservering Als werknemers op het einde van het boekjaar nog veel vakantiedagen hebben staan, is het advies van Cumela om hiervoor een reservering op te nemen op de balans. De dagen zijn namelijk ‘verdiend’ in het afgelopen boekjaar en moeten daar eigenlijk ook op drukken. Dit geeft een reëel beeld van het bedrijfsresultaat en verlaagt hiermee het belastbaar bedrag.

PRAKTISCHE TIPS Voorkomen is beter dan genezen en dat geldt ook voor het voorkomen van verlofstuwmeren. In de praktijk valt dit niet altijd mee en hoe mooi is het als de werknemers druk aan het werk zijn. Neem voor meer praktische tips gerust contact op met de Ondernemerslijn of de adviseurs Arbeidsmarkt van Cumela Advies.

Tekst: Marie-José Lamers, adviseur personeelsmanagement Foto’s: Cumela Communicatie

GRONDIG 9 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - NIEUWE CAO UITGELEGD

Belangrijkste veranderingen in nieuwe cao uitgelegd OPROEPKRACHTEN

CAO GROEN, GROND EN INFRASTRUCTUUR

In Grondig 9 legde ik uit hoe de nieuwe cao Groen, Grond en Infrastructuur, de opvolger van de cao LEO, omgaat met het loon, de arbeidstijd, het dagvenster, onwerkbaar weer, de seniorenregeling en geboorteverlof. Er verandert echter nog meer. Ik zet het voor je op een rij.

De wet geeft een aantal mogelijkheden om af te wijken als het gaat om oproepcontracten. In de cao worden twee groepen oproepkrachten onderscheiden. Groep één is de seizoensoproepkracht die wordt ingezet in een functie die in de cao is genoemd voor werkzaamheden die als gevolg van klimatologische of natuurlijke omstandigheden gedurende een periode van maximaal negen maanden per jaar kan worden uitgeoefend en niet aansluitend door dezelfde medewerker kan worden uitgeoefend gedurende een periode van meer dan negen maanden per jaar (zie voor de functies artikel 12, lid 2). Groep twee zijn de overige oproepkrachten. Voor deze groep geldt de wet. Dit houdt in dat:

• de medewerker minimaal vier dagen tevoren moet worden opgeroepen. Dan is hij verplicht om te komen; • als je de medewerker later oproept, de medewerker kan weigeren; • als je de opdracht intrekt, de medewerker recht heeft op loon over de geplande uren; • als je de opdracht wijzigt buiten de eerder geplande uren, de medewerker recht heeft op loon over de geplande uren; • je in de dertiende maand schriftelijk een aanbod moet doen voor vaste uren gebaseerd op het aantal gewerkte uren in de laatste twaalf maanden.

OVERWERK De cao kent een artikel dat bepaalt dat een werknemer kan worden verplicht om over te werken op zaterdagmiddag. In de nieuwe cao worden deze werkzaamheden niet meer benoemd. Dat betekent dat ook noodzakelijke werkzaamheden in de mest of infra kunnen leiden tot de plicht van de werknemer om over te werken. Het maximum aantal overuren wordt vervangen door het maximum van de Arbeidstijdenwet. Er is sprake van overwerk als meer wordt gewerkt dan de normale arbeidstijd van 38 of 40 uur per week. Dit geldt ook voor parttimers. Artikel 22, lid 6, vervalt per 1 januari 2021

GRONDIG 10 2020

Voor de seizoensoproepkracht zijn afwijkende afspraken gemaakt en in de cao vastgelegd. Afgesproken is dat: • de oproeptermijn (vier dagen) niet van toepassing is voor de in artikel 12 lid 2 genoemde functies; • de medewerker geen recht heeft op loonbetaling als de oproep wordt gewijzigd of ingetrokken; • de werkgever de medewerker na twaalf maanden geen aanbod hoeft te doen voor vaste uren.

LET OP! Voor zowel een oproepkracht als een seizoensoproepkracht geldt dat oproepen, wijzigingen in de oproep en intrekken van de oproep altijd schriftelijk moeten worden gedaan. Dat kan dan wel weer via en e-mail, sms of WhatsApp.

MESTSTOFFENWERKZAAMHEDEN Onder meststoffenwerkzaamheden verstaan we werkzaamheden met meststoffen ten behoeve van de agrarische sector, waarbij gebruik wordt gemaakt van machines en/of werktuigen. Onder meststoffen worden verstaan dierlijke meststoffen, inclusief champost, en/of producten die zijn bestemd om: 1. te worden toegevoegd aan grond of aan een groeimedium en die geheel of gedeeltelijk bestaan uit stoffen, organismen daaronder begrepen, of mengsels van stoffen die als zodanig kunnen dienen om grond of een groeimedium geschikt of beter geschikt te maken als voedings-

FUNCTIEWAARDERING Vanaf 1 januari 2021 geldt een nieuw handboek functiewaardering met bijgewerkte en nieuwe functies. Net zoals nu gaat het om een systeem met referentiefuncties. Wil je hier meer over weten, dan kun je terecht op de website www.groengrondinfrastructuur.referentiefunctie.nl of scan de QR-code om direct naar de website te gaan. Vanaf de website kun je de functieomschrijvingen downloaden als Word-bestand of als pdf. Daarna kan de functieomschrijving worden aangepast aan de situatie in jouw bedrijf. Ook op de website www. caogroengrondinfrastructuur.nl vind je straks een link naar de referentiefuncties.

NIEUWE CAO UITGELEGD - ONDERNEMEN MET CUMELA

bodem voor planten; 2. te worden gebruikt als groeimedium; 3. te worden gebruikt als voedsel voor planten of delen van planten, voor zover deze producten niet al zijn inbegrepen onder 1 of 2. Onder werkzaamheden wordt verstaan het afleveren van meststoffen aan handelaren in of gebruikers van meststoffen alsmede het met het oog daarop voorhanden of in voorraad hebben, aanbieden of vervoeren van meststoffen. Het produceren van meststoffen behoort niet tot de werkzaamheden.

VOUCHERREGELING SCHOLING

LOONDOORBETALINGSPLICHT BIJ ZIEKTE

In de cao 2017-2019 is afgesproken dat werknemers een beroep kunnen doen op een individueel scholingsbudget. Deze regeling wordt in de cao voor 2021 voortgezet.

De cao-tekst inzake de loonbetalingsverplichting bij ziekte wordt aangepast aan de actuele stand van zaken (Arbowet). De aanbevelingen van een externe adviseur zullen worden overgenomen.

Vanuit de cao ben je als werkgever verplicht om de functies binnen je bedrijf volgens de richtlijnen van het handboek in te delen in een functiegroep. Let erop vanaf 1 januari 2021 daarvoor het goede handboek te gebruiken. Het is niet nodig de oude functies om te zetten! We adviseren je wel deze te toetsen aan de hand van het nieuwe materiaal. Mocht het indelen van de functies tot nog toe niet zorgvuldig zijn gedaan, dan is dit een mooi moment voor een inhaalslag.

PROTOCOLAFSPRAKEN Voor een aantal onderwerpen die op de cao-tafel zijn besproken, is meer onderzoek nodig, zoals voor vervroegd uittreden. Al wel is afgesproken dat werknemers van 45 jaar en ouder hun bovenwettelijke vakantiedagen kunnen opsparen conform de fiscale voorwaarden. Er zal een onderzoek worden gedaan naar

werkgeluk. Een commissie van werkgevers en werknemers gaat een checklist maken om handvatten te geven hoe om te gaan met rouwverwerking van werkgever en werknemers. Ten slotte gaat een commissie aan de slag om een reglement te maken om de naleving van de cao te bevorderen.

Tekst: Jacqueline Tuinenga, beleidsmedewerker sociale zaken Foto’s: Cumela Communicatie

GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - STIKSTOFEMISSIE

Stikstofemissie mobiele werktuigen achterhaald Tekst en foto’s: Cumela Communicatie

FABRIKANTEN VAN MOTOREN ZIJN AAN ZET

Nieuwe praktijkmetingen moeten gaan helpen de verhoogde emissiefactoren die recent in de stikstofrekentool Aerius werden opgenomen weer omlaag te krijgen. Belangrijk, want dit kan een doorslaggevende factor zijn in de vergunningverlening. Nog belangrijker is het dat de motorfabrikanten aan de slag gaan, zo stelt Nico Willemsen, beleidsmedewerker grondverzet en cultuurtechniek bij Cumela. “Zo voorkomen we een verplichte keuring.”

‘IK ROEP AL ONZE ONDERNEMERS DAN OOK ALVAST OP OM MEE TE DOEN AAN DEZE MATERIEEL-ENQUÊTE, WANT HIJ IS ECHT HEEL BELANGRIJK VOOR ONZE SECTOR!’

“Wij vinden praktijkonderzoek uit 2018 onvoldoende representatief voor het actuele machinepark”, zegt Willemsen. “Cumelaondernemers vervangen machines gemiddeld eens in de zeven tot tien jaar. Uit onze eigen stikstofenquête blijkt nog eens dat vijftig procent van het materieel inmiddels van na 2014 is, dus Stage IV of V.” Willemsen zegt dit in reactie op de emissiefactoren in de stikstof-rekentool, die recent werden verhoogd. Dat gebeurde onder andere op basis van van de resultaten uit het in 2018 uitgevoerde TNO-onderzoek. “Uit die praktijkmetingen bleek dat de NOx-emissie van vier machines in de praktijk 20 tot 350 procent hoger lag dan de onder laboratoriumomstandigheden bepaalde limietwaarden. Omdat we ons hier niet in kunnen vinden, hebben we dit jaar medewerking verleend aan een nieuw praktijkonderzoek door TNO.” De nieuwe praktijkmetingen vonden in 2020 plaats. “Zodra deze meetresultaten bekend zijn, gaan we die met onze leden delen en als er aanleiding voor is, gaan we verzoeken om bijstelling van de stikstof-rekentool”, zegt Willemsen. “Daarnaast start TNO eind dit jaar op ons verzoek met een sectorbrede materieel-enquête. Die informatie is voor

meerdere ministeries heel belangrijk. Alleen met actuele en betrouwbare informatie kunnen we de overheid laten zien wat een realistisch, haalbaar en betaalbaar transitiepad is. Ik roep al onze ondernemers dan ook alvast op om mee te doen aan deze materieel-enquête, want hij is echt heel belangrijk voor onze sector!”

FABRIKANT AAN ZET De emissies zijn in de praktijk hoger dan de limietwaarden. Toch houden motorfabrikanten zich vooralsnog volledig aan de Europese regelgeving. “Dat klinkt positief, maar is het niet. Wat je wilt, is dat de emissies in de praktijk gelijk zijn aan de limietwaarden en de motor dus schoner is dan de norm voorschrijft”, licht Willemsen toe. “Nu wordt de te hoge emissie ten onrechte het probleem van de gebruiker. Daarom zijn wij blij dat meten in de praktijk voor fabrikanten ook verplicht wordt. Een Europese verordening schrijft namelijk voor dat van Stage V-motoren van 56 tot 560 kW de eerste praktijktestgegevens uiterlijk 31 december 2022 bij de goedkeuringsinstantie moeten zijn ingediend. Hoe groot de uitdaging is voor fabrikanten om de praktijkemissie te beteugelen, zal sterk

TABEL 1. NOX-LIMIETWAARDEN & TNO-EMISSIEFACTOREN DIESELMOTOREN PER STAGEKLASSE (G/KWH) STAGE KLASSE

INGANGS DATUM

<= 1980 1981 - 1990 1991-STAGE I STAGE I 1999 STAGE II 2002 / 2003 STAGE IIIa 2006 / 2008 STAGE IIIb 2011 / 2013 STAGE IV 2014 STAGE V 2019 HC + NOx Bron: TNO & dieselnet.com

GRONDIG 10 2020

< 18 KW < 25 PK

18-37 KW 25-50 PK

37-56 KW 50-76 PK

56-75 KW 76 -102 PK

75-130 KW 102-177 PK

130-560 KW 177-763 PK

12 18 7,7 7,7 10,5 17,8 11,5 18 8,6 8,6 11,8 12,4 11,2 9,8 11,5 11,5 13,3 11,2 11,2 9,8 9,2 7,7 9,2 7,7 9,2 8,1 9,1 7,6 11,2 8,0 6,5 7,0 5,5 7,0 5,5 6,0 5,2 4,0 5,2 11,2 7,5 8,0 4,7 3,81 4,7 3,8 4,0 5,0 4,0 5,0 11,2 7,5 8,0 4,7 3,81 3,3 3,8 3,3 5,0 2,0 2,7 11,2 7,5 8,0 4,7 3,81 0,4 0,9 0,4 0,9 0,4 0,9 7,5 5,08 4,7 7,0 4,7 3,81 0,4 0,9 0,4 0,9 0,4 0,9 Limiet TNO Limiet TNO Limiet TNO Limiet TNO Limiet TNO Limiet TNO x Voor deze vermogensklassen sinds 1999 nog geen nieuwe limietwaarde

STIKSTOFEMISSIE - ONDERNEMEN MET CUMELA

merkafhankelijk zijn”, zegt Willemsen. “We verwachten dat naleving van de emissielimieten voor cumelaondernemers in de nabije toekomst een belangrijk aankoopargument wordt. Daarom adviseren we je hierover het gesprek met je dealer aan te gaan.”

NABEHANDELINGSSYSTEEM Een ander probleem dat Willemsen in het veld terugziet, is de storingsgevoeligheid van nabehandelingssystemen. “Dit tot grote frustratie van de gebruikers van machines, want hoge kosten en stilstand zijn het gevolg. De verleiding is dan groot om die systemen onklaar te laten maken, met ongewenste vervuilende uitlaatgassen tot gevolg. Uit het oogpunt van een gelijk speelveld én de gezondheid van de medewerkers veroordeelt Cumela dit handelen. De fabrikant moet ook echt aan de slag om de storingsgevoeligheid op te lossen.” Een tweede probleem dat ook alleen kan worden opgelost met hulp van fabrikanten is het tegen-

gaan van chiptuning, een fenomeen met ongewenste risico’s. Het vermogen van trekkers en mobiele werktuigen met een gelijke motorinhoud wordt vaak elektronisch geregeld. “Het grote prijsverschil maakt het aantrekkelijk om een machine met een laag vermogen te kopen en die te laten chiptunen”, zegt Willemsen. “Dit heeft doorgaans altijd invloed (negatief óf positief) op het brandstofverbruik en de emissies. Vrachtwagenfabrikanten hebben dit opgelost door het prijsverschil zeer beperkt te houden.” Er schuilt een gevaar in, zo blijkt uit de volgende woorden van Willemsen. “Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is bekend met deze laatste twee kwesties en overweegt daarom de introductie van een keuring, waarvan een emissiemeting deel uitmaakt. Om die verplichting te voorkomen, roepen we fabrikanten op om in beweging te komen en te voorkomen dat dit straks nodig is.” Meer uitleg en achtergronden lees je op cumela.nl

WAT KAN IK ZELF DOEN?

•K ies voor een Stage V-machine die is uitgerust met:

Wist je dat je als ondernemer op slimme en eenvoudige wijze kunt helpen de uitstoot van machines te verminderen en daar vaak zelf ook voordeel van kunt hebben. Bekijk onze adviezen per onderdeel.

- een SCR-katalysator. Door het inspuiten van AdBlue wordt NOx onschadelijk gemaakt; - uitlaatgasrecirculatie (EGR), waardoor de verbrandingstemperatuur en daardoor de NOx-uitstoot daalt; - een dieselpartikelfilter (DPF), beter bekend als roetfilter. Dit verwijdert roet en fijnstof. •O nderzoek de mogelijkheden van een retrofit-nabehandelingssysteem op (grote) oudere machines die een langer dan gemiddelde levensduur hebben. •G oed en regelmatig onderhoud is van levensbelang voor efficiënt én schoon draaien.

Techniek • Overweeg een zero-emissiemachine aan te schaffen als die leverbaar en toepasbaar is.

•G ebruik GTL of HVO (liefst HVO 100), schone dieselbrandstoffen waarmee (vooral oudere) motoren veel minder NOx en fijnstof uitstoten. HVO geeft ook nog eens een grote CO2-winst. • I nstalleer én gebruik een start-stopsysteem. Dit spaart je portemonnee én het milieu. •K ies voor een hybride machine: een lager brandstofverbruik betekent minder emissie.

‘VAN DE STAGE V-MOTOREN VAN 56 TOT 560 KW MOETEN DE EERSTE PRAKTIJKTESTGEGEVENS UITERLIJK 31 DECEMBER 2022 BIJ DE GOEDKEURINGS-INSTANTIE ZIJN INGEDIEND’

Communicatie •M aak met je dealer de emissieprestaties in de praktijk bespreekbaar.

•V raag om een brandstofbesparingsinstructie voor je personeel bij een nieuwe machine.

• Z org dat je de beschikking krijgt over de emissieprestaties uit het motormanagement.

•O nderzoek samenwerking met opdrachtgevers in pilotprojecten.

• L eg uit aan een inkoper wat jij nodig hebt om aan de wensen van opdrachtgevers te kunnen voldoen. •M aak gebruik van marktontmoetingen met aanbestedende diensten of stap er zelf op af. • S tel vragen over emissiereducerende maatregelen in een nota van inlichtingen. •N odig een wethouder of andere bestuurder uit op je bedrijf en laat zien wat je allemaal al doet. •V raag welke stimuleringsmaatregelen je opdrachtgever bereid is te verstrekken. •B enadruk dat zeventig procent van de machines in het bezit is van MKB-bedrijven. •D raag uit dat je deze maatschappelijke uitdaging als ondernemer serieus neemt.

TABEL 2. PRAKTIJK EMISSIERESULTATEN VAN VIER MACHINES MACHINE

GRAAFMACHINE LAADSCHOP GRAAFMACHINE TRACTOR

Stageklasse IV IIIB IIIB IV Vermogen 152 kW 207 pk 129 kW 176 pk 159 kW 217 pk 114 kW 155 pk Nabehandelingssysteem SCR, DPF & EGR EGR & DPF EGR & DPF SCR & DPF Tijd stationair (min/uur - %) 21 35% 34 57% 11 18% 15 25% Gem. NOx-uitstoot (gr/uur) 34 141 149 70 Gem. NOx-uitstoot stationair (gr/uur) 49 106 91 64 Bijdrage NOx stationair 51% 41% 12% 23% NOx-limietwaarde (lab) (gr/kW) 0,4 3,3 2,0 0,4 Gem. NOx-uitstoot (gr/kW) 0,5 4,9 2,8 1,8 Overschreiding limietwaarde 25% 48% 40% 350% Bron: TNO, 2018 GRONDIG 10 2020

ONDERNEMEN MET CUMELA - BEDRIJVIG

ONDERNEMEN MET CUMELA - COLUMN

In balans dankzij de Ondernemerslijn Ook mij is gevraagd om de balans over dit bijzondere jaar op te maken, waarin we zo’n 5000 verschillende vragen verwerkten, waarvan de meeste gingen over PFAS en het coronavirus. Ook ik werd overvallen door de enorme gevolgen van de pandemie. Inmiddels gaan we de tweede golf door, met meer zieken onder werknemers en/of hun partners dan bij de eerste golf. Ik heb meerdere bedrijven gesproken die zich zelfs al aan het voorbereiden zijn op een eventuele derde golf. En waar is dan de balans? Een enorme kracht van de ondernemers vind ik toch de kalmte waarmee ze deze crisis doorstaan, dat ze de kansen grijpen die zich voordoen en heel snel kunnen schakelen. De balans zit hem dus in de rust en flexibiliteit bij de ondernemers, het kunnen inspelen op plotselinge crises enzovoort. Dit jaar heb ik honderden keren mogen sparren met ondernemers, waarbij we ideeën van en met elkaar hebben besproken. Het doet mij goed dat de Ondernemerslijn ook deel uitmaakt van die balans. Ik wens je een mooi en vooral gezond 2021 toe!

IN BALANS

Vincent Tijms, Ondernemerslijn

HEB JE OOK EEN VRAAG? Stel je vraag aan de medewerkers van de Cumela Ondernemerslijn via telefoonnummer (033) 247 49 99 of het e-mailadres ondernemerslijn@cumela.nl

Grote machines besturen en veel zelfstandig werken, dat biedt de cumelasector. Daar tegenover staan lange werkdagen tegen nogal bescheiden tarieven, kritische klanten en een toenemende regeldruk. Hoe zorg je er dan toch voor dat voldoening en belasting in balans blijven? Hier volgen een paar handvatten die mij helpen en wellicht ook voor jou bruikbaar zijn:

• L eg de lat niet te hoog en wees ook af en toe blij met wat je hebt gedaan.

•A ccepteer dat niet alles te controleren en op te lossen is.

• J e hoeft niet alles zelf te doen; delegeer waar dat kan. Medewerkers kunnen vaak meer dan je denkt en vinden verantwoordelijkheid nemen eerder uitdagend dan een probleem. •W erk efficiënt en met focus in plaats van lang en hard. •N ee is ook een antwoord! Je kunt niet iedereen tevreden houden. Kies vooral dingen waar je voldoening uit haalt en reken daar voldoende voor, zodat je over tien jaar nog ondernemer bent. •N eem afscheid van klanten die nooit tevreden zijn.

•N eem ondanks de schaarste afscheid van medewerkers met wie het onvoldoende klikt. •G a eens wat vaker offline, bijvoorbeeld een paar uur voor het slapen gaan en in het weekend. • E r komen constant moeilijke beslissingen op je af. Zoek iemand of een partij waarmee je daarover kunt praten. Dat kan een interne partij zijn, maar ook een externe, zoals een bedrijvenadviseur.

MEDEWERKERS KUNNEN VAAK MEER DAN JE DENKT EN VINDEN VERANTWOORDELIJKHEID NEMEN EERDER UITDAGEND DAN EEN PROBLEEM

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode zijn zes bedrijven ingeschreven als lid van Cumela. • • • • • •

Balans in je leven is niet alleen belangrijk om je prettig te voelen, maar kan ook een geweldige boost geven aan je productiviteit, succes in het werk en in je sociale leven. Balans zorgt ervoor dat je je leven kunt leiden op een manier zoals jij dat wilt in plaats van geleefd te worden en het geeft je meer tijd voor dingen die jij belangrijk vindt. Ik wens je in 2021 dan ook veel balans toe. John Augustijn bedrijvenadviseur

GRONDIG 10 2020

De stap naar lage voerkosten!

JOHANINIO      

Vroeg / middenvroeg (FAO 230) Zeer geschikt voor silomaïs, MKS of CCM Top voederwaarde(opbrengst) Goede beginontwikkeling Zeer goede stevigheid Goede stengelrot- / fusariumresistentie

Bron: KWS

SEED2FEED OPTIMALISEERT RANTSOEN EN GEWAS

SEED2FEED Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 OPTIMALISEERT RANTSOEN EN GEWAS Tel. NL +31-(0)76 50 30 003 www.kwsbenelux.com

SEED2FEED OPTIMALISEERT RANTSOEN EN GEWAS

SEEDING THE FUTURE SINCE 1856

bedankt voor het vertrouwen De Ruiter 10x8 50T

Greving 8x8 46T

Groenen 10x4 49T

Van Wonderen 8x2 39T

Veldhuis 8x4 43T

Verhagen 6x4 33T

verhuur 10x4 49T

Wetering 10x4 49T nr3

De Bruyn Quadro 46T

J. van Vliet 10x8 50T 2st

Kortenoever 8x2 39T

NLS 10x4 49T

Dam Beton 10x4 49T

Van de Nagel 10x4 49T

verhuur 10x2 49T

Gebr. Vos 6x6 34,5T

Van Doorn 6x2 31,5T

Albeton 8x4 43T

verhuur 10x4 V8 49T

Dalm 10x4 49T

voorraad 8x4 43T

Biemans 10x4 49T

Truckland 6x2 30,5T 5st

Kalle & Bakker 10x4 49T

verhuur 10x4 49T

Bloem 10x4 39T

Louis Huys 8x2 41,5T

Rasenberg 10x4 49T nr3

Van Berkel 10x8 50T 3st

verhuur Quadro 46T

Truckland voorraad

voorraad 15m3 49T 2st

Bloem 8x4 43T

Raijmakers 10x4 49T

Derks 10x8 50T

De Bruyn 41,5T 2st

Van Wonderen 8x2 39T

Vissers Ploegm. 8x4 39T

Haarsma 8x4 43T

Noppert 8x4 43T 2 st

Vissers Ploegm. 49T 2st

Hubun 6x2 31,5T nr 4+5

Vis Afslag Urk 8x2 41,5T

DJZ 10x4 Quadro 46T

NLS 8x4 43T

Van Wonderen 8x2 39T

Groenekan T. 088 625 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 |

voorraad 10x4 49T

verhuur haakarm 43T

verhuur 10x4 V8 49T

Maessen 10x4 49T nr4

Votra 8x8 43T

Hoogland 6x2 31,5T

Jansen Hydrauliek 2st

Hubun 6x2 31,5T nr3

Grondig 10 - 2020

Articles inside

in

werktuigen achterhaald BEDRIJVIG

Stikstofemissie mobiele

Uitleg cao Groen, Grond

TOOLBOX: bedrijfshulpverlener

Stappenplan voor afbouw

VOORZITTER

CUMELA.NL

GEKRUID

CUMELARIA

Klic-beelden altijd compleet

Overschakelen op elektrisch

Vredo wint eerste Gouden

Cumelawiel JCB presenteert brede range E-Tech-oplossingen

TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

Gerbrand Schuurman vrijheid Danenberg kromp in, maar blijft doorgaan

Investeren in medewerkers geeft

Maurice Zandvliet zet met SoilMasters in op vitale bodem

Vijfheerenlanden jubileert Balans als constante binnen

COMMENTAAR

Studieclub Alblasserwaard

Dunnewind Groep geeft

Sjaak Keunen werd op zijn

Dubbelinterview Wim van Mourik

iedereen een kans Kees de Schipper werkte onder

Ton Vaessen ander werk vraagt andere werknemers

REDACTIONEEL