Reflect NL#22 - Innoveren voor welvaart

REFLECT T VBO FEB Inspirerende publicatie van het Verbond van Belgische Ondernemingen

#22

INNOVEREN VOOR WELVAART EXPERTISE CREËERT MEERWAARDE – DUURZAAM INNOVEREN P 04

DE TOEKOMST – VOLGENS VBO, BECI, UWE EN VOKA P 18

“NAAR HÉT CREATIEVE MOMENTUM” – INTERVIEW NEW OPTIMIST JOHAN NORBERG P 26

Voilà. Vorig jaar

‘TOPPERS!’ gerekruteerd in Brussel.

De meest geschikte kandidaten voor jouw bedrijf vind je via Select Actiris.

Rekruteer nu ook toppers op www.selectactiris.brussels.

Helpt werkgevers werk geven.

Met de steun van het Europees Sociaal Fonds

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

INNOVEREN VOOR WELVAART Pieter Timmermans Gedelegeerd bestuurder VBO

2

020 zal de geschiedenis ingaan als een turbulent kanteljaar. Niemand die dat nog ontkent. Nochtans begon 2020 voor het VBO als een geweldig moment. Ons Verbond van Belgische Ondernemingen bestaat immers 125 jaar. De gelegenheid bij uitstek om onze visie en strategie te herdenken. Daarin benadrukken we de rol van bedrijven in onze maatschappij. Hoe ze waarde creĂŤren voor onze samenleving. Het is onze missie om bedrijven te helpen hun concurrentiekracht te vrijwaren en om ondernemers te steunen in hun ambitie om een duurzame, ethische en gedeelde welvaart te realiseren. ‘Resilience’ is daarbij een fundamentele voorwaarde.

Resilience – weerbaarheid – loopt trouwens als een rode draad door onze 125 jaar geschiedenis. Het blijft RRN RQV OHLGPRWLHI LQ GH WRHNRPVW :H ]XOOHQ ƎH[LEHO blijven inspelen op maatschappelijke trends en institutionele evoluties.

COVID-19 ONTBOND AL ZIJN DUIVELS Op 13 februari – dag op dag 125 jaar na zijn oprichting – stond het VBO meer dan paraat om met vereende krachten en een klare kijk op de toekomst de belangen van onze bedrijven te behartigen en te verdedigen.

Maar toen gebeurde het ondenkbare. Het COVID-19-virus ontbond al zijn duivels. Op enkele weken tijd ging onze maatschappij in een nooit geziene lockdown, de gezondheidszorg kreunde onder de gezondheidscrisis en grote delen van de economie werden on hold gezet.

Zes maanden later schakelen we langzaam maar zeker naar herstelmodus. Hoelang die revalidatie zal duren, weet echter niemand.

We weten wel dat het ‘nieuwe normaal’ nooit meer zal zijn zoals het vroeger was. Daarvoor ramt deze crisis te KDUG LQ RS JHZRRQWHV VRFLDOH FRQWH[W DWWLWXGHV HQ motivaties. In ieders beleving zitten voor altijd een pre- en post-coronatijd verankerd. Hoe we in dat

nieuwe tijdperk ‘health’ en ‘wealth’, ‘economie’ en ‘gezondheid’ samen laten sporen zal ons (professionele) leven en alles wat we ondernemen nog geruime tijd bepalen

WEERBAARHEID VERSTERKT INNOVATIEKRACHT Vandaag liggen (nog) geen draaiboeken klaar voor disruptieve, wereldwijde calamiteiten zoals de COVID-19-crisis. Nochtans is in de huidige globale economische en maatschappelijke constellatie een biologische pandemie continu mogelijk. Bovendien groeit het risico dat om het even welke crisis dezelfde pandemische dimensies aanneemt. Denk aan een NOLPDDWUDPS HHQ ƏQDQFLÆOH FULVLV HHQ QXFOHDLU ongeval of een cyberaanval.

Daarom moeten we de gezondheidscrisis aangrijpen om de overgang naar een duurzaam economisch systeem te versnellen en zo onze ondernemingen en maatschappij weerbaarder te maken. De bedrijven bewezen het afgelopen halfjaar al hoe veerkrachtig en wendbaar ze wel zijn. Nu is het zaak die kracht te gebruiken om hun innovatievermogen versneld naar een hoger niveau te tillen. Aan creativiteit is er in ons land alvast geen tekort. Bovendien kunnen sectorfederaties, bedrijven, beleidsmakers, academici ‌ een beroep doen op de knowhow en ervaring van de acht competentiecentra van het VBO die dag in dag uit hun werking en strategie omdenken in functie van de snel veranderende omgeving en de nieuwe noden van het post-corona-normaal. Hoe ZH GDW GRHQ OHHVW X LQ GLW WZHHGH n {MDDUo QXPPHU van REFLECT. Hoe dan ook, ‘innoveren voor welvaart’ wordt ontegensprekelijk het leidmotief voor het komende decennium!

"WE MOETEN DE GEZONDHEIDSCRISIS AANGRIJPEN OM DE OVERGANG NAAR EEN DUURZAAM ECONOMISCH SYSTEEM TE VERSNELLEN EN ZO ONZE ONDERNEMINGEN EN MAATSCHAPPIJ WEERBAARDER TE MAKEN"

Veel leesplezier!

1

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

DUURZAAM INNOVEREN

08 FISCALITEIT & INVESTERINGEN Naar een 21ste -eeuwse ƬVFDOLWHLW LQ OLMQ PHW KHW 3de millennium.

10 RECHT & ONDERNEMING De kwaliteit van de regelgeving kan fors beter.

05 WERK & SOCIALE ZEKERHEID Zeven werven: van arbeidsmarkt tot rechtszekerheid.

EEN UITZONDERLIJK JAAR VOOR HET VBO In 1895 werden de fundamenten gelegd voor het huidige VBO. 125 jaren vol vooruitgang tegen het licht van immer nieuwe uitdagingen. 125 jaren waarin ondernemend België de welvaart van ons land heeft versterkt. Het momentum ook om samen met alle stakeholders vooruit te kijken, ‘beyond’ de grenzen van onze eigen horizon.

Ons verhaal en veel meer op 125.vbo-feb.be

2

14 DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN Tegen 2030 is elke onderneming een digitaal, hoogtechnologisch bedrijf.

WERKGEVERS ROND DE TAFEL (1)

NEW OPTIMIST JOHAN NORBERG OVER INNOVATIE

THEMA'S 38 Een selectie van dossiers waarop RQ]H H[SHUWV YDQGDDJ DFWLHI ]LMQ

SOCIALE RECHTSPRAAK 48

VBO ONDERNEEMT 50 Door de COVID-19-epidemie werden tal van evenementen, seminaries en vergaderingen die door en bij het VBO worden georganiseerd, uitgesteld. Dat betekent niet dat we hebben stilgezeten. Wel integendeel.

18 VBO, BECI, UWE EN VOKA Haal de schotten tussen RQ]H H[SHUWLVHV ZHJ

VBO AGENDA 26 VANDAAG IS DE GOUDEN EEUW “Echte waardecreatie steunt op menselijke interactie en creativiteit.”

52

ONZE VOLGENDE UITGAVE... … focust op het belang van ‘duurzaamheid’ als transversale motor van groei en welvaartcreatie.

We verruimen het blikveld en kijken hoe duurzaam ondernemen is verveld van ‘nice to have’ over ‘licence to operate’ naar ‘creating value for society’. Met de focus op circulaire economie, hoe kunnen we waarde creëren voor iedereen in de maatschappij, niet alleen voor de aandeelhouders.

3

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

DUURZAAM INNOVEREN? ONZE EXPERTISE BIEDT MEERWAARDE! Duurzaam innoveren betekent vooral de wil hebben om te veranderen. De motivatie en veerkracht om in te spelen op de voortdurend veranderende omgeving. Als het kan vooruitziend en proactief. Dat toonde de COVID-19-crisis loeihard aan. Aan creativiteit is er in ons land alvast geen tekort. Gelukkig. Alleen komen bedrijven, groot en klein, te vaak te weinig met hun innovaties naar buiten (lees ook de rondetafel met de werkgeversorganisaties S { WHUZLMO ]H GDJ LQ GDJ XLW LQQRYHUHQ RP{DOWLMG EHWHU WH GRHQ 'DDUELM ZRUGHQ ]H RQGHUVWHXQG GRRU GH H[SHUWLVH HQ NQRZKRZ van het VBO en zijn leden-sectorfederaties, die ook hun organisatie voortdurend omdenken. Zo stelde het VBO begin dit jaar een dynamisch missionstatement op waarmee het optimaal op de vraagstukken van onze tijd kan inspelen. Het VBO staat immers voor veel meer dan het sociaal overleg.

Sectorfederaties, bedrijven, beleidsmakers, academici ‌ kunnen een beroep doen op de knowhow en ervaring van onze acht competentiecentra op het vlak van economische analyse, VRFLDOH ZHWJHYLQJ ƏVFDOLWHLW RQGHUQHPLQJVUHFKW (XURSD duurzame ontwikkeling, circulaire economie, energie, mobiliteit, klimaat, digitaal en innovatief ondernemen ...

In de bladzijden hierna stellen vier van onze acht competentiecentra zich beknopt voor. Daarbij focussen ze op het belang van innovatie binnen hun expertisedomein.

In de volgende editie van REFLECT (december 2020) is het GH EHXUW DDQ GH YLHU{DQGHUH FHQWUD

4

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

WERK EN SOCIALE ZEKERHEID: FOCUS OP ZEVEN WERVEN

Tegelijk wisselen naargelang de aard van het werk ook GH SHUVRQHHOVEHKRHIWHQ HQ JURHLW GH QRRG DDQ H[WUD mobiliteit tussen sectoren en werkgevers. Een proactieve begeleiding en heroriëntering, gedegen screening en YRUPLQJ HQ GH QRGLJH LQNRPHQV]HNHUKHLG HQ ƬQDQFLHring maken dit mogelijk.

Kortom, vraag en aanbod op de arbeidsmarkt moeten nog beter op elkaar worden afgestemd. Zo moet nog PHHU ZRUGHQ LQJH]HW RS KHW EHUHLNHQ YDQ VSHFLƬHNH groepen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.

Een vlot en digitaal systeem voor economische migratie en inzetten op de aantrekkelijkheid van België is noodzakelijk om die arbeidskrachten aan te trekken die we niet in eigen land vinden. Een verdere daling van het faciaal tarief van 25 naar 20% laat ondernemingen ook onder de huidige precaire economische omstandigheden toe om aan te werven. Daarnaast is het

2. VOOR IEDEREEN EEN LEVENSLANG LEERRUGZAKJE

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

In een wereld van verandering is het levensnoodzakelijk dat bedrijven, businessmodellen en arbeidsorganisaties wendbaar, innovatief en competitief zijn.

Het huidige wettelijke kader blijft echter te stroef. Meer ƮH[LELOLWHLW LQ DUEHLGVGXXU HQ RYHUXUHQ LV QRRG]DNHOLMN Die vereist op haar beurt een soepeler beslissingsproces inzake arbeidsorganisatie en inzetbaarheid van werknemers, bijvoorbeeld door een soepeler arbeidsreglement of cao’s op bedrijfsniveau.

fundamenteel dat de tijdelijke werkloosheid wordt afgebouwd. Langdurig werklozen en langdurig zieken moeten worden begeleid naar werk: activering over alle stelsels heen is nu de cruciale weg vooruit.

Steeds sneller evoluerende technologische innovatie, een globaliserende economie, digitalisering, een uitgekiende diensteneconomie, en de evolutie naar een groene en koolstofarme economie vereisen een sterk geschoolde workforce. Daarbij vormen leercultuur en levenslang leren cruciale factoren. Hoogkwalitatief onderwijs, met een centrale rol voor STEM, moet nog meer een brug slaan naar de arbeidsmarkt. Maar ook andere formules, zoals duaal leren groeien aan belang.

3. NAAR EEN 21 STE -EEUWS VERLOFSYSTEEM (HQ HƯFLÆQW YHUORIV\VWHHP VWUHHIW QDDU HHQ JRHGH balans tussen werk en privé en de gelijkheid van YURXZHQ HQ PDQQHQ 'DW YHUHLVW HHQ HƯFLÆQWH arbeidsorganisatie, met meer maatwerk voor ]RZHO ZHUNJHYHUV DOV ZHUNQHPHUV LQ]DNH ƮH[LEHOH arbeidstijden en telewerk. Voldoende, kwaliteitsvolle en betaalbare opvangplaatsen voor kinderen, zieken en ouderen zijn fundamenteel om te vermijden dat mensen hun toevlucht zoeken tot zorgverlof. Vaders stimuleren om verloven en hun fair aandeel in de gezinsverantwoordelijkheden op te nemen, komt de gelijkheid tussen

5

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

1. NAAR EEN ACTIEVE EN FLEXIBELE ARBEIDSMARKT

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

Sociale zekerheid. Vorming. Pensioenen. Sociale verkiezingen. Arbeidsrecht.

Cao’s. Sociaal overleg. Diversiteit. Arbeidsongevallen. Werkbaar en wendbaar werk.

Burn-out. Stakingsrecht. Loonvorming. Sociale bescherming… Deze topics vormen slechts een greep uit de rist dossiers van het Competentiecentrum Werk & Sociale Zekerheid. Onze snel veranderende wereld eist dat in elk dossier kort op de bal wordt gespeeld. De ‘COVID-19’-crisis maakt snel schakelen nog urgenter. Daarom focust KHW FRPSHWHQWLHFHQWUXP RS ]HYHQ JURWH ZHUYHQ YRRU GH{DUEHLGVPDUNW HQ GH sociale zekerheid.

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

Het team van het competentiecentrum ‘Werk & Sociale Zekerheid', v.l.n.r.: MarieNoĂŤlle Vanderhoven, Louis Warlop, $QQLFN +HOOHEX\FN 3DXO &OHULQ[ Monica De Jonghe, Alice Defauw, Joris Vandersteene, Hanne De Roo, Gianni Duvillier, Catherine Vermeersch, Kris De Meester, Sandra Coenegrachts, Ineke De Bisschop, Jean-Charles Parizel.

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

man en vrouw ten goede en helpt de loonkloof te dichten.

Dat kan de arbeidsmarktparticipatie, werkzaamheidsgraad en carrièrekansen van vrouwen boosten.

Een modern verlofsysteem moet responsabiliserend, budgetneutraal en sociaal rechtvaardig zijn, met voldoende hoge uitkeringen voor eenoudergezinnen en gezinnen met een laag inkomen. Zoals elders in de EU verkiest het VBO minder, maar beter vergoede dagen, boven meer dagen maar met beperkte uitkering.

4. NAAR EEN HERVORMING VAN DE PENSIOENSTELSELS

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

De vergrijzing van de bevolking – en dus ook de langere pensioenperiode – heeft gevolgen voor de pensioenuitgaven.

Helaas volgt de participatiegraad niet de positieve trend van veroudering. Om het voortbestaan van ons systeem te waarborgen, moet het grondig worden hervormd. We stellen twee hefbomen voorop: geresponsabiliseerde burgers, en matiging van de uitgaven met respect voor de gelijkheid tussen en binnen de generaties. De pensioendatum wordt vastgesteld in verhouding tot de loopbaan, en het pensioenbedrag wordt aangepast aan het moment waarop men daadwerkelijk (geheel of gedeeltelijk) zijn pensioen opneemt. Een grotere waardering voor werk (zonder solidariteit uit te sluiten) en het wegnemen van niet langer te rechtvaardigen verschillen tussen regimes staan centraal.

5. ONZE SOCIALE ZEKERHEID ZAL ACTIVEREND ZIJN, OF ZAL NIET ZIJN Onze sociale zekerheid moet moderniseren om te kunnen blijven voldoen aan de noden en realiteit van vandaag.

Vier pijlers staan daarbij centraal: de sociale zekerheid moet duurzaam, eigentijds, performant en eenvoudig zijn{ .

Ze moet sporen met de draagkracht van de economie. Daarom moeten we met meer langer aan de slag, overmatige welvaartsenveloppes vermijden en ze net selectief gebruiken voor de

Lees alles over dit thema in REFLECT ‘Ander model Sociale Zekerheid?’ op www.vbo.be/publicaties/ander-model-sociale-zekerheid-2030/

6

echte noden. De combinatie van repartitie en kapitalisatie met PHHUGHUH SLMOHUV PRHW GH ĆŹQDQFLHULQJ YHU]HNHUHQ 1LHXZH ULVLFRoV (bijv. veroudering van competenties) en nieuwe risicogroepen (bijv. alleenstaande ouders met kinderen) vereisen nieuwe oplossingen (bijv. leerrekening, activerend ontslagrecht). Nieuwe vormen van werk moeten in de bestaande statuten worden geĂŻntegreerd. En waarom niet evolueren naar ĂŠĂŠn statuut voor alle vormen van werk? Bovendien moet sterker worden ingezet op preventie. Laat het ons tot slot eenvoudig houden: meer transparantie, minder koterijen en uitzonderingsstatuten en minder administratieve rompslomp.

6. EEN NIEUW SOCIAAL PACT VOOR DE 21 STE EEUW Waar het naoorlogse sociaal overleg steunde op economische groei en het delen van productiviteitswinsten met werknemers vereisen de uitdagingen van de 21ste eeuw een nieuwe wind.

Daarom pleit het VBO voor een nieuw sociaal pact dat alle stakeholders, inclusief de werknemers, hun vertegenwoordigers en vakbondsorganisaties, responsabiliseert. Het sociaal overleg is een instrument dat ten dienste staat van ieders belang, en dat op het juiste niveau moet worden gevoerd: interprofessioneel, sectoraal of op bedrijfsniveau. Verandering en aanpassingen binnen bedrijven moeten door alle spelers en spelregels worden aangemoedigd, niet belemmerd.

7. VEREENVOUDIGING, VOORSPELBAARHEID EN RECHTSZEKERHEID Een veilige en voorspelbare juridische omgeving is essentieel voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat. De realiteit is helaas anders. De toepassing met terugwerkende kracht van wetten over bijv. nieuwe belastingen of sociale bijdragen zou door geen enkele burger worden aanvaard, maar vormt wel een reĂŤel en onaanvaardbaar gevaar voor bedrijven.

Iedereen wil dat de administratieve lasten verminderen en de regelgeving verbetert en toch gaan nieuwe ontwikkelingen YDDN JHSDDUG PHW HHQ JURWHUH FRPSOH[LWHLW RQGHU PHHU door de toenemende rol van Europa in nationale wetgeving.

Dat aanpakken blijkt moeilijk. Meer digitalisering biedt eveneens een sleutel tot de oplossing.

Uw ideale adviseur begrijpt uw business.

En loopt liefst twee stappen voor op uw vragen.

IdentiďŹ ceert bedreigingen en kansen en heeft al antwoorden voordat u ernaar vraagt. De wereld is een dorp. En u heeft behoefte aan een optimale interactie tussen wereldwijde visie en lokale kennis.

Een partner die anticipeert in plaats van reageert.

RSM, the power of being understood.

T +32 (0)2 725 50 04 - www.rsmbelgium.be Kantoren in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Bergen, Zaventem & Aalst

RSM feliciteert het VBO met haar 125ste verjaardag THE POWER OF BEING UNDERSTOOD AUDIT | TAX | CONSULTING RSM Belgium is a member of the RSM network and trades as RSM. RSM is the trading name used by the members of the RSM network. Each member of the RSM network is an independent accounting and consulting ďŹ rm each of which practices in its own right. The RSM network is not itself a separate legal entity of any description in any jurisdiction. The RSM network is administered by RSM International Limited, a company registered in England and Wales (company number 4040598) whose registered office is at 50 Cannon Street, London, EC4N 6JJ. The brand and trademark RSM and other intellectual property rights used by members of the network are owned by RSM International Association, an association governed by article 60 et seq of the Civil Code of Switzerland whose seat is in Zug.

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

“In deze wereld is niets zeker, behalve de dood en de belastingen.â€? Het was %HQMDPLQ{)UDQNOLQ HHQ YDQ GH IRXQGLQJ IDWKHUV YDQ GH 9HUHQLJGH 6WDWHQ GLH GH]H dubbele en fatale zekerheid benoemde. Toch is vandaag weinig minder voorspelbaar GDQ KHW ĆŹVFDOH HFRV\VWHHP 'H ĆŹVFDOLWHLW VWDDW YRRU WDOOR]H RQYHUPLMGHOLMNH XLWGDJLQJHQ Ze moet koers maken met de snel veranderende wereld. Dat betekent: bijbenen en moderniseren, maar tegelijk ook vereenvoudigen en inspelen op de nieuwe eisen van beter bestuur.

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

BELASTINGEN: FUNDAMENT VAN EEN ECHTE BESCHAVING

NAAR EEN 21STE-EEUWSE FISCALITEIT ‌ )XQGDPHQWHOH ƏVFDOH KHUYRUPLQJHQ NRPHQ RS RQV DI 2S LQWHUQDWLRQDDO QLYHDX ZRUGW KHW PRQGLDOH ƏVFDOH NDGHU LQ OLMQ gebracht met de digitalisering van de economie. Er is ook bereidheid om de regels voor het delen van de belastinggronden en de belastinginkomsten tussen alle landen te herzien.

2S (XURSHHV QLYHDX VWDDW GH ĆŹQDQFLHULQJ YDQ KHW n5HFRYHU\ Plan’ en de ‘Green deal’ op de agenda, maar ook de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking en de hervorming van het btw-stelsel (met name voor e-commerce) eisen aandacht.

Op Belgisch niveau ten slotte is een hervorming van de personenbelasting om de arbeidskosten te drukken niet ondenkbaar. Daarbovenop komt het noodzakelijke economische herstel na de ‘COVID-19’-crisis.

8

'H ĆŹVFDOLWHLW LV ERYHQGLHQ QLHW LPPXXQ YRRU GH fundamentele maatschappelijke en economische evoluties, zoals de digitalisering, de strijd tegen klimaatverandering, de mobiliteitstransitie en de sociale gevolgen van de maatschappelijke (re)organisatie. Ze wordt uitgedaagd om zich te herbronnen en heruit te vinden zonder de competitiviteit van onze bedrijven en economie in het gedrang te brengen. Ze moet noodzakelijke investeringen en realisaties in de infrastructuur stimuleren en versnellen. Want zonder middelen zijn fundamentele transities onmogelijk. Ook op vlak van 2 2 PRHW GH ĆŹVFDOLWHLW GH KDQGVFKRHQ RSQHPHQ Ze moet ervoor zorgen dat innovatie gaat boosten en beloftevolle clusters met jobpotentieel steun vinden.

De aanpak moet bovendien kaderen binnen de zogenaamde SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.

"DE SAMENLEVING VERWACHT MEER RESPECT VOOR DE REGELS, ‘EERLIJKE’ BELASTINGEN EN WAARDECREATIE VOOR ALLE STAKEHOLDERS IN DE ONDERNEMING"

… IN LIJN MET HET 3 DE MILLENNIUM Het is nog niet alles. Er zijn ook nog de nieuwe vereisten voor beter bestuur. Een nieuwe belastingcultuur krijgt vorm met strengere eisen voor bedrijven inzake transparantie, rapportage en vrijwillige naleving van weten regelgeving (compliance). De overheden van hun kant moeten meer (en vrijwillig) samenwerken, informatie delen en rechtszekerheid bieden. Het belastingstelsel kan veel eenvoudiger, voorspelbaarder en duidelijker, en tegelijk moet de kwaliteit van regelgeving en openbaar bestuur drastisch naar omhoog. Vandaag verwacht

de samenleving meer respect voor de regels, ‘eerlijke’ belastingen en waardecreatie voor alle stakeholders in de onderneming – niet alleen voor de aandeelhouders.

'H ƬVFDOLWHLW KRXGW WHUGHJH UHNHQLQJ PHW GH Europese integratie en met de harmonisatievereisten die de optimale werking van de interne markt en een gezonde concurrentie tussen staten verzekeren. Een PRGHUQH ƬVFDOLWHLW LQWHJUHHUW GH YHUDQGHULQJHQ YDQ GH globalisering (mét gevolgen voor de douane) én van de de globalisering, maar houdt altijd een mondiaal level SOD\LQJ ƬHOG YRRU RJHQ 'DW JHOLMNH VSHHOYHOG JDUDQGHHUW het concurrentievermogen van onze bedrijven die, in tegenstelling tot sommige concurrenten uit andere landen, de nieuwe klimatologische en sociale uitdagingen serieus nemen en ernaar handelen.

7HQ VORWWH VSHHOW GH ƬVFDOLWHLW HHQ HVVHQWLÆOH URO LQ GH ƬQDQFLHULQJ YDQ GH VWDDW +HW EHOHLG PRHW strategische keuzes maken en bepalen welke belastbare grondslagen de economie, het milieu en de werkgelegenheid het minste schaden. Ze moet RRN GH EHVWH EHODVWLQJPL[ DIZHJHQ UHNHQLQJ KRXGHQG PHW GH ƬVFDOH VWUDWHJLH YDQ RQ]H EXXUODQGHQ GH Europese Unie en de rest van de wereld (goed voor meer dan 90% van de wereldbevolking).

DE VBO-STEM IN ALLE BELASTINGDEBAT TEN 'H ƬVFDOLWHLW VWDDW QRRLW VWLO ,Q KHW YHUOHGHQ OHLGGH ]H WRW opstanden en revoluties. Tegenwoordig is een moderne ƬVFDOLWHLW HHQ XLWLQJ YDQ EHVFKDYLQJ PHW UHFKWHQ HQ plichten die moeten worden gerespecteerd en verdedigd.

Er komen cruciale jaren aan die de plaats en de rol van België in het Europa en in de wereld van de 21ste{HHXZ zullen bepalen. De kern van alle transities, uitdagingen en veranderingsprojecten zal gevormd worden door

GH ƬVFDOLWHLW $O MDDU ODDW KHW 9%2{]LMQ VWHP NOLQNHQ in alle belastingdebatten. De organisatie verdedigt de behoeften en belangen van zijn leden-sectorfederaties en de bedrijfswereld op federaal, Europees en internationaal niveau bij zowel de politiek, de administratie als de wetenschappelijke en professionele middens. Onze H[SHUWHQ QHPHQ HONH EHODVWLQJ RQGHU GH ORHS HQ WRHWVHQ ]H met alle stakeholders via continu overleg in werkgroepenen commissies.

Jean Baeten, competentiecentrum 'Fiscaliteit & Investeringen'

Om een moderne, 21ste HHXZVH ƬVFDOLWHLW WH EHUHLNHQ LV YHHO SRVLWLHYH EHUHLGKHLG HQ LQ]HW QRGLJ YDQ DOOH ƬVFDOH H[SHUWHQ in ons land.Om de woorden van een andere beroemde Amerikaan te parafraseren: ‘Vraag niet wat het VBO voor jou kan doen, vraag wat jij voor het VBO kunt doen’. Onze H[SHUWHQ EOLMYHQ RRN GH NRPHQGH {MDDU DDQ GH ]LMGH YDQ ondernemend België staan om vragen en behoeften om te zetten in resultaatgerichte actie.

"DE FISCALITEIT IS NIET IMMUUN VOOR DE FUNDAMENTELE MAATSCHAPPELIJKE EN ECONOMISCHE EVOLUTIES" 9

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

Recht is overal. Het klassieke cliché waarmee elke rechtenstudent zijn studie aanvangt is een onwankelbare waarheid, niet het minst voor ondernemingen. Elke stap die een ondernemer zet – opstarten, handelen, groeien, innoveren, overnemen … – raakt het recht. De juridische aspecten van ondernemen vormen meestal niet de corebusiness van een bedrijf, maar ze zijn wel van kritiek belang.

H

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

et competentiecentrum ‘Recht & Onderneming’ is gespecialiseerd in economisch ondernemingsrecht. +HW WHDP YDQ H[SHUWHQ RQGHUVWHXQW bedrijven bij alle juridische aspecten in de levenscyclus van een onderneming: van de RSULFKWLQJ RYHU GH ƬQDQFLHULQJ LQQRYDWLH HQ groei, tot de governance en het verzekeren van de bedrijfscontinuïteit.

INNOVEER DOOR VEREENVOUDIGING +HW %HOJLVFKH UHFKWVV\VWHHP LV HHQ FRPSOH[ kluwen van nationale en regionale wet- en regelgeving, Europese richtlijnen en verordeningen, en internationale verdragen. Daar komen steeds PHHU DG KRFZHWWHQ ELM RP HHQ VSHFLƬHN SUREOHHP aan te pakken, maar zonder aandacht voor de algemene draagwijdte ervan.

INNOVEER DOOR MODERNISERING PROCEDURES Om de concurrentie met buitenlandse fora aan te gaan, steunde het VBO het wetsontwerp om het Engelstalige Brussels International Business Court (BIBC) op te richten. Dat kwam tegemoet aan de behoefte van bedrijven om hun internationale geschillen in het Engels door een overheidsrechter te laten beslechten. Het ontwerp haalde helaas de eindmeet niet. En dat terwijl ondernemingen, om hun innovatievermogen te versterken, duidelijk nood hebben aan een recht op maat van hun noden en praktijken, maar ook aan aangepaste rechtspraak.

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

HET RECHT: PILAAR VAN DE BELGISCHE ECONOMIE Zo wordt het jaar na jaar moeilijker om door de bomen het bos nog te zien. De kwaliteit van onze regelgeving kan fors beter. De toekomst ligt in innovatie door vereenvoudiging.

Compromisloos streven naar regelgeving die coherent, zo eenvoudig mogelijk, proportioneel, GRHOWUHƪHQG HQ NRVWHQ HƯFLÆQW LV 9HUVFKLOOHQGH studies bevestigen kwalitatieve regelgeving als een hefboom voor economische groei. Daarom bepleit het VBO steevast die principes telkens er nieuwe of aangepaste wetgeving in de pijplijn zit.

10

"NAAR REGELGEVING DIE COHERENT, EENVOUDIG, PROPORTIONEEL, DOELTREFFEND EN (KOSTEN)EFFICIËNT IS"

ageas.com |

ag.be

Meer over de potentiĂŤle voordelen van het BIBC (internationale uitstraling BelgiĂŤ, valorisatie NQRZKRZ HQ H[SHUWLVH HFRQRPLVFKH DDQWUHN kingskracht ‌) kunt u lezen in de REFLECT-editie ‘Recht voor Ondernemers’ (vbo.be/publicaties/ YER UHĆŽHFW UHFKW YRRU RQGHUQHPHUV

“WE ZIJN FIER DAT ONS TEAM KON BIJDRAGEN TOT DE HERVORMING VAN HET VENNOOTSCHAPS RECHT�

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

MODERNISERING VENNOOTSCHAPSRECHT Een recent voorbeeld van modernisering en ĆŽH[LELOLVHULQJ YDQ RQV UHFKW LV KHW KHU]LHQH :HWERHN van vennootschappen en verenigingen (WVV).

In een wereld die voortdurend ingrijpend verandert, moeten bedrijven zich even snel kunnen aanpassen.

Ze zijn bovendien onderhevig aan diepgaande veranderingen en moeten zich makkelijk overal kunnen vestigen. Het gemoderniseerde vennootschaps- en verenigingsrecht biedt ondernemingen een kader voor diversiteit, vrijheid en mobiliteit.

Het WVV steunt op drie pijlers: eenvoud en VDPHQKDQJ YULMKHLG HQ ĆŽH[LELOLWHLW HQ RSHQKHLG voor een Europese evolutie die de mobiliteit ten goede komt. Het competentiecentrum Recht & Onderneming speelde een relevante rol in de herziening van de wet.

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

Vereenvoudiging De hervorming mikte vooral op vereenvoudiging en samenhang van de wetgevingsstructuur.

Flexibilisering Het nieuwe WVV bevat veel minder dwingende voorschriften. Vennootschappen kunnen hun statuten voortaan beter aanpassen aan hun realiteit. En de besloten vennootschap biedt een soepel en uiterst moduleerbaar kader dat beantwoordt aan de noden van de ondernemers.

Modernisering Vanuit een drang naar modernisering schenkt het WVV meer aandacht aan de digitalisering van de interactie tussen vennootschap en aandeelhouders. In diezelfde innovatiegeest voerde het WVV de statutaire zetelleer in. Dat betekent dat de nationaliteit van een vennootschap voortaan wordt bepaald door het land waarin de vennootschapszetel volgens de statuten is gevestigd.

Het vennootschapsrecht beschouwt een vennootschap voortaan als Belgisch als haar zetel in BelgiĂŤ is gevestigd. Ons land stelt zich daarmee in lijn met andere Europese landen en met de rechtspraak van het Hof YDQ -XVWLWLH YDQ GH (XURSHVH 8QLH ,Q KHW ĆŹVFDDO UHFKW daarentegen blijft de regel van de werkelijke zetel van toepassing.

OMARM DE TECHNOLOGIE Technologie veranderde de werkprocessen in het afgelopen decennium fundamenteel. Door de ‘COVID-19’-crisis schakelden we nog een versnelling hoger in de transitie naar een digitale maatschappij.

We communiceren niet alleen via internet, veel ondernemingen sluiten contracten, factureren ‌ vandaag al digitaal. Dat is nog maar het begin, want het internet of things (IoT) verbindt niet alleen mensen, maar ook objecten. De laatste vijf jaar verdubbelde het aantal geconnecteerde toestellen wereldwijd en tegen 2025 voorspelt men een vervijfvoudiging ten opzichte van 2015. En dan zijn er nog de ontwikkelingen rond ELJ{GDWD HQ DUWLƏFLÆOH LQWHOOLJHQWLH Ook de toekomst van het recht is digitaal. De noodzakelijke investeringen kunnen echter niet alleen van de ondernemingen komen. Er is bovendien een uitgebreid plan nodig om de aanpak van de rechterlijke macht te moderniseren en de mentaliteit te veranderen, zodat het recht en de rechterlijke macht klaar zijn voor het digitale tijdperk.

Het team van het competentiecentrum ‘Recht & Onderneming’, v.l.n.r.: Philippe Lambrecht, François-Guillaume Eggermont, Nathalie Ragheno, Anneleen Dammekens.

Zo werden slechts vier van de vijftien oorspronkelijke vennootschapsvormen behouden en de bepalingen inzake vennootschappen, verenigingen en stichtingen gebundeld in ĂŠĂŠn wetboek.

12

De technologie zal onze manier van denken en handelen fundamenteel blijven veranderen. Bepaalde juridische concepten, zoals het eigendomsrecht in het kader van de deeleconomie, worden vandaag al in vraag gesteld.

EÊn ding mogen we daarbij niet uit het oog verliezen: de beveiliging. Net zoals het vanzelfsprekend is om de voordeur te sluiten voor je je huis verlaat, moet ook de beveiliging van digitale tools, zoals computers, smartphones ‌ een evidentie worden. Nog te vaak blijven ze onbeschermd achter. Cyberveiligheid en nieuwe technologie moeten hand in hand gaan.

www.g4s.be

Aut. SPF. de l’Int. - Verg. FOD. Binn. Zaken 16.1066.11

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

COMPETENTIECENTRUM DIGITAAL & INNOVATIEF ONDERNEMEN

COMPETENTIECENTRUM WERK & SOCIALE ZEKERHEID

IN DIO WE TRUST CC DIO is het competentiecentrum ‘Digitaal & Innovatief Ondernemen’ van het VBO. Onze missie is glashelder: ondernemerschap, digitalisering en innovatie bevorderen in de Belgische samenleving en economie, in het bijzonder bij de bedrijven. Die drie strategische pijlers zijn doorslaggevend voor de groei van de productiviteit en dus voor het groeipotentieel van de Belgische economie op langere termijn. Zonder groei immers geen jobs. En zonder jobs geen financieringsbasis voor onze welvaartsstaat.

T

COMPETENTIECENTRUM FISCALITEIT & INVESTERINGEN

echnologie verbetert de levenskwaliteit, maar vraagt tegelijk veel veerkracht.

Complementariteit en specialisatie winnen aan belang, bestaande businessmodellen en beleidssystemen wijzigen fundamenteel.

De digitale en fysieke wereld blijven onvermijdelijk naar elkaar toegroeien. Tussen- en eindgebruikers krijgen via digitale processen meer inspraak in het productieproces.

Virtual en augmented reality beïnvloeden ingrijpend de jobinhoud van ingenieurs, architecten, ontwerpers … Automatisering en robotisering assisteren en begeleiden PHGHZHUNHUV LQ KXQ VWHHGV FRPSOH[HUH MREV $UWLƬFLÆOH intelligentie evolueert naar een punt waar het zonder menselijke tussenkomst creatief zal ontwerpen.

Die creativiteit zal enkel beperkt worden door de grenzen die de mens oplegt. Tegen 2030 is elke onderneming een digitaal, hoogtechnologisch bedrijf.

EXPERTISE BUNDELEN Het CC DIO legt zich binnen het VBO toe op ondernemerschap, innovatie en technologie. Elk thema loopt als een rode draad door de werkzaamheden van álle competentiecentra: van sociale innovatie over innovatie op het vlak van mobiliteit, energie, klimaat en circulaire economie, tot juridische aangelegenheden.

Bij dat laatste gaat het bijvoorbeeld over modernere UHJHOJHYLQJ HƯFLÆQWH SULYDF\ZHWJHYLQJ HQ cybersecurity.

2QV EHVFKHLGHQ WHDP YDQ NHQQLVH[SHUWHQ ZHUNW QDXZ samen met Agoria, de federatie van technologische bedrijven, en met andere sectorfederaties die digitalisering en innovatie hoog op de agenda hebben staan. Er zijn ook samenwerkingsverbanden met VSHFLƬHNH VHFWRUDOH LQQRYDWLHFHQWUD ]RDOV 6LUULV (collectief centrum van de technologische industrie), &HQWH[EHO WH[WLHO HQ NXQVWVWRƪHQ :22' %( KRXW

WTCB (bouw) en OCW (wegenbouw).

COMPETENTIECENTRUM RECHT & ONDERNEMING

OPLOSSINGEN IN DE PIJPLIJN Al in 2015 schreven we samen met de sectorfederaties een lijvige ‘Digitale Agenda’ voor de federale minister voor Digitale Agenda. Op veel van de door ons gevraagde punten werd sindsdien vooruitgang geboekt. Denk DDQ GH YHUHHQYRXGLJGH LGHQWLƬFDWLH HQ DXWKHQWLFDWLH YLD ItsMe, het groeiend aantal vooringevulde velden in de ƬVFDOLWHLW GH GLJLWDOLVHULQJ YDQ GH JHWXLJVFKULIWHQ YRRU verstrekte hulp via eHealth ...

WAT DOEN ONZE EXPERTEN CONCREET? De experten van het competentiecentrum ‘Digitaal & Innovatief Ondernemen’… • ontwikkelen rond de drie strategische pijlers een langetermijnvisie en een ondersteunende strategie; 14

'DDUQDDVW KHEEHQ ZH ELQQHQ KHW 9%2 VSHFLƏHNH n%XVLQHVV ([SHUW *URXSVo RSJHULFKW URQG GH WKHPDoV nHOHNWURQLVFKH IDFWXUDWLHo HQ GH nRƯFLÆOH PDLOER[ YRRU bedrijven’. Het doel? Oplossingen zoeken voor concrete problemen bij de uitrol van beide technologieÍn.

Het CC DIO laat geen kans onbenut om het innovatieve DNA van onze Belgische bedrijven te versterken. Heeft u innovatieve ideeĂŤn? Deel ze met ons via aw@vbo-feb.be (AmĂŠlie Wuillaume) of lg@vbo-feb.be (Lara Giorgetti).

Dat doen we samen met de federale en regionale overheidsdiensten, onze belangrijkste ledensectorfederaties en een aantal betrokken bedrijven.

Het leverde alvast een handleiding voor elektronische facturatie op voor typisch Belgische zakelijke gewoontes. Hoe de korting bij contante betaling bijvoorbeeld kan worden verwerkt in een elektronische factuur. Binnenkort volgt hierover een sensibiliserings- en promotiecampagne voor de kmo’s. Zij beperken zich immers nog te vaak tot het doormailen van de factuur als een Word- of ([FHOEHVWDQG 9RRU GH RƯFLÆOH PDLOER[ VWDDQ ZH KHHO GLFKW ELM HHQ RSORVVLQJ PHW GH H %R[ YDQ GH Sociale Zekerheid als backbone voor een systeem of platform dat de post- en documentdiensten (elektronisch aangetekende zendingen, automatische URXWHULQJ DUFKLYHULQJ FKDW IXQFWLHV{f YDQ SULYDWH bedrijven faciliteert.

Om de innovatie over de grenzen van bedrijven, regio’s en innovatie-instellingen heen te bevorderen, zetten we BRIEC{ in de steigers. De ‘Belgian Research Innovation & Entrepreneurship Community’ heeft de ambitie grote ĂŠn kleine ondernemingen, innovatieinstellingen, academici en overheidsinstellingen uit de drie landsdelen regelmatig rond de tafel te brengen over maatschappelijke uitdagingen, Health & Ageing, Mobility & Urbanisation, Energy & Climate, Free Time 1HZ 0HGLD 7DVW\ +HDOWK\ )RRG HQ 'LJLWDO{DV D Cross-cutting Innovation Force.

VOELING MET ONDERNEMERSREALITEIT Al onze initiatieven en acties vinden hun grondslag in de concrete behoeften en noden van ondernemend BelgiĂŤ. De polsslag wordt gegarandeerd door ons KMO-platform en door de samenwerking met wereldwijde initiatieven ter ondersteuning van ondernemerschap, zoals het Global Entrepreneurship Network (GEN) Belgium.

• pleiten bij de beleidsmakers voor een beleid dat: - vertrouwen geeft aan ondernemers en zo eenvoudig mogelijke en proportionele regels voorziet om de innovatieve activiteiten te omkaderen; - gelooft in nieuwe technologieÍn en daar een gunstig infrastructuurkader voor creÍert; - innovatie ondersteunt door volop in te zetten op samenwerking tussen alle stakeholders betrokken bij onderzoek en innovatie;

Het team van het competentiecentrum ‘Digitaal & Innovatief Ondernemen’: Edward Roosens en AmĂŠlie Wuillaume.

"TEGEN 2030 IS ELKE ONDERNEMING EEN DIGITAAL, HOOGTECHNOLOGISCH BEDRIJF"

Lees de ‘Digitale Agenda’ op www.vbo.be/globalassets/publicaties/ digitale-agenda-2.0/digitale-agenda-2.0-final-nl.pdf https://briec.be/

• ]HWWHQ VSHFLĆŹHNH projectgroepen op om technische obstakels op macroschaal voor digitale en technologische innovaties weg te werken; • doen samen met onze sectorfederaties aan ‘horizon scanning’ en informatie-uitwisseling rond innovatieve technologieĂŤn; • organiseren evenementen om te inspireren, informatie te delen en samenwerkingsverbanden te stimuleren tussen starters, kmo’s en multinationals en onderzoeks- en onderwijsinstellingen uit de verschillende regio’s van het land; • sensibiliseren op het terrein bedrijven en sectorfederaties rond de vele mogelijkheden van nieuwe technologieĂŤn.

15

125 jaar op de teller voor het VBO ETHIAS VERZEKERT DE ONDERNEMERS EN HUN PERSONEEL EEN VEILIG TRAJECT!

Gebruiken uw medewerkers alternatieve vervoersmiddelen?

Dankzij de verzekering Ethias Mobility & More biedt u uw medewerkers een innovatieve oplossing aan die hen verzekert op weg naar en van het werk en tijdens dienstverplaatsingen. U kan kiezen uit de volgende 7 waarborgen*: •

De verzekering omnium van het vervoermiddel (zachte mobiliteit, car sharing en het gebruik van het persoonlijk voertuig als gevolg van een onaangekondigde staking of onverwachte schrapping van een openbaar vervoermiddel) • Materiële schade aan persoonlijke bezittingen • Bijstand in geval van ongeval of pech • Lichamelijke ongevallen • De verzekering burgerlijke aansprakelijkheid • Rechtsbijstand • De verzekering omnium dienstverplaatsingen van het persoonlijk voertuig * min. 2 waarborgen te onderschrijven Let wel! Wij komen niet tussen wanneer de verzekerde zich in een staat van dronkenschap bevindt of ten gevolge van een opzettelijke daad. Boetes, minnelijke schikkingen in strafzaken en diefstal van cash geld zijn eveneens niet gedekt.

Als werkgever geniet u van een voordelig fiscaal regime en biedt u uw medewerkers een upgrade van het salarispakket aan.

Raadpleeg alle details en de infofiche op www.ethias.be/mobilitymore_nl.

Vraag gratis een offerte of de algemene voorwaarden via privesector@ethias.be of bel ons op 011 28 20 15.

De verzekering Ethias Mobility & More is een multirisicoverzekering (omnium, bijstand, lichamelijke ongevallen, burgerlijke aansprakelijkheid, rechtsbijstand) onderworpen aan het Belgisch recht. Het is een jaarcontract dat elk jaar stilzwijgend wordt verlengd, tenzij het ten minste 3 maanden voor de vervaldag wordt opgezegd.

Bent u niet tevreden? U kunt een brief sturen naar Ethias, rue des Croisiers, 24 te 4000 LUIK, of mailen naar klachtenbeheer@ethias.be.

Bij betwisting kunt u een klachtenbrief sturen naar de Ombudsman van de Verzekeringen (www.ombudsman.as), de Meeûssquare 35 te 1000 Brussel.

Ethias NV, rue des Croisiers 24 te 4000 Luik, is een verzekeringsmaatschappij toegelaten in België onder het nr. 0196 en onderworpen aan het Belgisch Recht • RPR Luik BTW BE 0404.484.654 • IBAN: BE72 0910 0078 4416 • BIC: GKCCBEBB. Publicitair document. Vormt geen contractuele verbintenis.

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN XXXXXXXXXXX VOOR WELVAART

521'(7$)(/ :(5.*(9(5625*$1,6$7,(6 Ç“'((/ Ç”

“KENNIS WORDT PAS ECHT KRACHTIG BIJ EEN MAXIMALE SYNERGIEâ€?

Ondernemers en werkgevers staan voor dwingende en ingrijpende transformaties in hun economisch en VRFLDDO PDDWVFKDSSHOLMN HFRV\VWHHP :HUN SODQHHW HQ milieu, mobiliteit, Europa ‌ veranderen voortdurend en snel. Hoe innovatief kijken toonaangevende werkgeversorganisaties naar de nabije en verre toekomst? Het woord is aan het VBO, Beci, UWE en Voka.

18

BERNARD GILLIOT (5(Ç•9225=,77(5 VBO

BART DE SMET VOORZITTER VBO

PIETER TIMMERMANS GEDELEGEERD BESTUURDER VBO

WOUTER DE GEEST VOORZITTER VOKA

HANS MAERTENS GEDELEGEERD BESTUURDER VOKA

MARC DECORTE VOORZITTER BECI

OLIVIER WILLOCX GEDELEGEERD BESTUURDER BECI

WERK & PENSIOEN > VAN OUD NAAR NIEUW

eens de helft van de werknemers opleiding wil volgen. Voor ons werkgevers is het van groot belang om de juiste incentives – belonend Ên EHVWUDƪHQG s WH YLQGHQ GLH ZHUNQHPHUV aanmoedigen om levenslang te leren. We kunnen niet blijven aanvaarden dat een meerderheid zich niet wil bijscholen.�

Noem twee uitdagingen waarbij de werkgevers een onmiskenbare hefboomrol spelen.

Pieter Timmermans (PT): “Werk en pensioen vormen twee kanten van dezelfde medaille.

Mensen staan echter veel te weinig stil bij de DIJHOHLGH ODQJHWHUPLMQHĆŞHFWHQ YDQ ZHUNHQ Wie werkt verdient een inkomen hoger dan een sociale uitkering, en hoe hoger dat inkomen, hoe hoger het pensioen. Bovendien is iedereen voorstander van het repartitiestelsel, maar als puntje bij paaltje komt, verdampt die solidariteit snel en denkt elk individu in kapitalisatietermen: ‘Ik heb mijn hele loopbaan zoveel bijgedragen en kijk eens hoe weinig pensioen ik krijg’. Los van dat typisch menselijk gedrag, zullen we, om het pensioen betaalbaar te houden, met meer mensen langer moeten werken. Maar niet meer volgens het afgelijnde arbeidsrecept van vorige eeuw. Dat botst tegen zijn grenzen aan.â€?

Marc Decorte (MD): “Werkbaarder betekent RRN ĆŽH[LEHOHU :LOOHQ ZH ZHUNQHPHUV PHW GH broodnodige competenties aantrekken, aan de job binden en motiveren om langer te werken, dan moeten ze meer inspraak krijgen in de manier waarop ze hun werk en loopbaan organiseren. Dat veronderstelt een nieuw paradigma van de werkplek. Werken kan morgen, meer nog dan vandaag, tijds- en ruimteonafhankelijk – echte productiearbeid uitgezonderd. Dat vergt vertrouwen. Vandaar het belang om de verloning minder te NRSSHOHQ DDQ GH HĆŞHFWLHI JHSUHVWHHUGH XUHQ maar wel aan de bereikte en vooraf afgesproken resultaten. Het arbeidscontract wordt een resultaatverbintenis.â€?

Hans Maertens (HM): “Onlosmakelijk daaraan gekoppeld zijn levenslang leren en werkbaar werk, twee issues die de werkgevers moeten tackelen. Een loopbaan ontwikkelen zonder stimuli om een leven lang te blijven leren, wordt onmogelijk. Als we mensen willen motiveren om de komende decennia langer aan de slag te blijven moet het werk tegelijk ook werkbaarder worden.�

Wouter De Geest (WDG): “Zowel werkgevers als werknemers hebben boter op hun hoofd.

Welk signaal geven wij aan medewerkers als we hen na hun 45ste geen opleidingskansen meer bieden? Anderzijds stellen we vast dat nog niet

Olivier de Wasseige (ODW): “De nieuwe generatie werknemers wil haar eigen loopbaan s DO GDQ QLHW DOV ]HOIVWDQGLJH s VWHHGV ĆŽH[LEHOHU organiseren. Dat moet zich weerspiegelen in de pensioenopbouw. De tweede pijler van het aanvullend pensioen sluit beter aan bij die ĆŽH[LEHOH LQGLYLGXHOH ORRSEDDQHYROXWLH 'DW lijkt me logisch. Ieder individu kan dan autonoom beslissen hoeveel pensioen hij kan en wil opbouwen en verwerft zo meer verantwoordelijkheid over zijn persoonlijke pensioenbijdrage. Ik maak me vooral zorgen over de uiterst zwakke werkzaamheidsgraad van onze 55-plussers in vergelijking met andere landen. De verwachting is dat iemand die in 2020 wordt geboren, 100 jaar zal worden. Levenslang leren wordt levensnoodzakelijk om de mensen op een haalbare, zinvolle manier langer inzetbaar en het pensioen betaalbaar te houden.â€?

JACQUES CRAHAY VOORZITTER UWE

OLIVIER DE WASSEIGE GEDELEGEERD BESTUURDER UWE

“DE WERKGEVERSORGANISATIES MOETEN ZICH HERUITVINDEN EN EEN NIEUWE UVP BIEDEN VOOR DE ONDERNEMINGEN�

WOUTER DE GEEST (VOKA)

19

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

“HET LIJKT ME LOGISCH DAT DE TWEEDE PIJLER VAN HET AANVULLEND PENSIOEN AANSLUIT BIJ DE FLEXIBELE, INDIVIDUELE LOOPBAANEVOLUTIEâ€?

Hoe sensibiliseer je de werknemers voor zo’n model, terwijl de politiek op de rem gaat staan?

Bernard Gilliot (BG): “De digitalisering blijft de onontkoombare verandering sturen en ondersteunen.

Routineuze, minder zinvolle taken zullen worden geautomatiseerd waardoor de werknemers zich op de echte meerwaardecreatie kunnen focussen. Werken waar en wanneer men wil, al dan niet op virtuele locaties ‌ het kan. Technologie wordt een belangrijke katalysator voor de motivatie om langer te werken, maar daar zal een mentaliteitswijziging voor nodig zijn.�

OLIVIER DE WASSEIGE (UWE)

Olivier Willocx (OW): “We moeten ons de vraag durven VWHOOHQ RI ZH KHW SHQVLRHQ DOV GH ĆŹQDOLWHLW YDQ HHQ loopbaan blijven beschouwen. Is het geen idee om al bij de start van een loopbaan aan te geven dat 67 jaar geen absoluut eindpunt is? Dat langer werken best wel een optie is voor wie daar zin in heeft? De plicht om te stoppen wordt omgebogen naar het recht om langer te werken. Vandaag eindigt een jarenlange samenwerking abrupt met een C4. We trekken een harde lijn, alsof er geen alternatieven zouden zijn. Waarom kan het ‘ontslag’ geen wederzijdse overeenkomst worden waarbij werknemer en werkgever de verdere loopbaan QD {RUJDQLVHUHQ" :H VOXLWHQ HHQ DNNRRUG ELM GH VWDUW van de loopbaan, waarom niet hetzelfde doen op KHW{HLQGH"q

WDG: “In landen waar het kapitalisatiesysteem voor het pensioen primeert, wordt langer gewerkt. Daar bouwen mensen zelf hun pensioen op. In ons land is in heel wat sectoren de tweede pijler nog onvoldoende ontwikkeld. Als we – op vraag van heel wat medewerkers s HYROXHUHQ QDDU HHQ ĆŽH[LEHO YHUORQLQJVV\VWHHP GDQ moeten we de tweede pijler opwaarderen. De eerste pijler fungeert dan als de sokkel van de solidariteit.

Loonsverhogingen kunnen vervolgens deel uitmaken van GH WZHHGH SLMOHU (Q ZDDURP QLHW GH LQGH[ LQWHJUHUHQ LQ die tweede pijler?�

PT: “Het vertrouwen in ons pensioenstelsel herwinnen kan het best door kapitalisatie en repartitie individueel en collectief evenwichtig naast elkaar te laten bestaan.

Een pensioensysteem dat steunt op verschillende pijlers ELHGW GH EHVWH EHVFKHUPLQJ WHJHQ H[WHUQH VFKRNNHQ ]RDOV GH ƏQDQFLÆOH FULVLV q

WDG: “Loopbaandenken impliceert afstand nemen van de bestaande standaardprocessen binnen human resources en het responsabiliseren van de individuele medewerker. Traditioneel verwachten de werknemers dat de werkgever zorg voor hen draagt – dat is ook zo, maar een loopbaan blijft een gedeelde verantwoordelijkheid. De shift in dat paradigma betekent dat de werkgever van bij de start met de werknemer bespreekt wat hij of zij intrinsiek wil bereiken in zijn of haar persoonlijke ontwikkeling en groei. En dat hij zoekt naar de match tussen dat ideaal en de mogelijkheden die hij als werkgever kan bieden. Bij een tijdelijke mismatch kan de werkgever de werknemer helpen om elders zijn droom verder te realiseren. Mocht dat niet lukken, dan biedt hij de werknemer zelfs de kans om terug te komen. Zijn wij werkgevers daartoe bereid?

Zo ja, dan moeten we niet alleen met de werknemers praten maar ook de overheid ertoe bewegen om een PRGHUQ LQVWUXPHQWDULXP WH RQWZLNNHOHQ GDW HHQ ĆŽH[LEHO loopbaanbeleid mogelijk maakt. Ten slotte moeten we ook voorbij de loopgravenstrategie van de vakbonden die vooral streven naar ‘minder’ werken, niet naar ‘anders’ werken.â€?

“WE HEBBEN NOOD AAN EEN EUROPA VAN INVESTERINGEN‌ INVESTERINGEN DIE ONS CONTINENT ALS PIONIER OP DE KAART ZET TEN, ZOALS DESTIJDS MET AIRBUSâ€?

PIETER TIMMERMANS (VBO)

20

Imagine Tomorrow since 1871

VBO 125 jaar, van harte gefeliciteerd!

Succes creĂŤren door telkens een stapje hoger te gaan, dat is ondernemen. Ondernemers begrijpen elkaar. Als ondernemende bank voor ondernemers denken we al bijna 150 jaar met jullie mee.

We beschermen jullie inspanningen, vandaag en morgen.

blog.degroofpetercam.com

Private Banking | Asset Management | Investment Banking | Asset Services

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

EUROPA > RESULTATEN EN AMBITIE commissaris, veel meer inzetten als belangenverdedigers die hun stem laten gelden, die respect afdwingen en sturen.�

Hoe belangrijk is Europa voor BelgiĂŤ om zich wereldwijd te positioneren?

WDG: “Europa is cruciaal voor onze open economie en moet ambitieus zijn. Dat betekent onder meer dat het moet streven naar een politieke cohesie die ook op niet-economische vraagstukken, zoals de migratie of het protectionisme, antwoorden biedt. Want die zijn voor de ondernemingen, klein en groot, uiterst belangrijk.�

PT: “Europa heeft zijn politieke unie uitgerold, maar de socio-economische onderbouw volgde niet.

Dat is niet goed voor de geloofwaardigheid bij de bevolking. Om het vertrouwen te versterken, moet Europa een aantal heel concrete, ingrijpende resultaten neerzetten die de bevolking direct en positief raken. Denk DDQ GH LQWURGXFWLH YDQ GH HXUR KHW (UDVPXVSURMHFW{f Daarnaast hebben we nood aan een Europa van investeringen. Investeringen die ons continent als pionier op de kaart zetten, zoals destijds met ADSL en Airbus, waar bedrijven uit heel Europa aan meewerken.�

Jacques Crahay (JCR): p'RRU ]LMQ JHRJUDƏVFKH OLJJLQJ en kleine oppervlakte heeft ons land de Europese debatten altijd al constructief kunnen beïnvloeden. Maar die constructieve bijdrage kunnen we enkel leveren als we ons niet opsluiten in onze eigen muggenzifterij.�

“WE MOETEN DE SCHOT TEN TUSSEN ONZE SPECIALISATIES WEGHALEN�

JACQUES CRAHAY (UWE)

OW: “De meest waardevolle grondstof van Europa is zijn menselijk kapitaal. Misschien is het tijd om vooral daarin te investeren.�

Kan ons land wegen op de Europese politiek?

HM: “Migratie en integratie beroeren Europa op verschillende niveaus. Migratie binnen Europa roept vragen op over de sociale rechten en plichten. Daarnaast heb je de economische en politieke migratie van buiten Europa en daarmee gepaard de integratieproblematiek.

De bedrijfswereld speelt daarbij een niet te onderschatten rol. We kunnen moeilijk verder zonder een intelligente, gecontroleerde economische migratie als antwoord op de toenemende arbeidskrapte. Maar wie migratie zegt, zegt integratie. De groeiende arbeidsmobiliteit vergt een fundamenteel debat om te vermijden dat we de fouten uit de vorige eeuw herhalen.�

PT: “BelgiĂŤ was altijd al een Europese motor en we moeten die voortrekkersrol blijven spelen. Zonder naĂŻef te zijn weliswaar. Toch mogen we ons als klein land niet onderdanig opstellen en ondergaan wat de groten beslissen. Aan ons om het evenwicht te bewaken en samen aan het Europees project te werken. Het Airbus-verhaal destijds was voor niemand een bedreiging en voor iedereen een opportuniteit. Iedereen won, niet enkel de grote spelers.â€?

BG: “We verliezen te veel impact. BelgiĂŤ onthoudt zich te vaak bij stemmingen, waardoor we aan zichtbaarheid en notoriteit inboeten. We moeten onze Belgische vertegenwoordigers in het Parlement, de Raad of als

22

“TECHNOLOGIE WORDT EEN BELANGRIJKE KATALYSATOR VOOR DE MOTIVATIE OM LANGER TE WERKENâ€?

BERNARD GILLIOT (VBO)

PCARD+ Your access to the city

Simplified access to our parkings No need to pay at the payment machine • Network of 70 Interparkings in Belgium > New Easier access thanks to the licence plate recognition system in many car parks •

Interparking wishes a Happy Birthday to

Direct discounts and promotions* > Up to 30% off on your parking fee • • • •

Evening tariff from 19h Special cinema tariff 30 mins free in P1, P2, P3 at Brussels Airport 20% off on the Interparking car wash

Ask your FREE Pcard+ www.pcard.be

Pcard+ also offers you...

•

•

The possibility of activating the MOBIB basic function for total intermodal mobility in Brussels Access to the Fleet Wash network of car wash

* See conditions and list of participating car parks on www.pcard.be and www.interparking.be/carwash

ALWAYS NEAR

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

HET MIDDENVELD > ALS PLATFORM Erodeert de impact van de gevestigde structuren en SODWIRUPHQ RQGHU LQYORHG YDQ GH n WRSLFo groeperingen, zoals ‘Sign for my Future’, Ringland, de klimaatmarsen ‌?

WDG: “Het middenveld wordt vaak geassocieerd met VWDUKHLG JHVORWHQKHLG NRVWHQLQHĆŻFLÆQWLH f HQ GDW terwijl de wereld evolueert naar een dynamiek waarbij om de haverklap nieuwe coalities, partnerships en ruilverhoudingen worden gesmeed. We praten niet meer met ĂŠĂŠn maar met een divers middenveld. Het is een realiteit waar de ondernemingen stap voor stap mee leren omgaan. De uitdaging bestaat erin om ons los te wrikken uit het ‘oude’ systeem, zonder het achter te laten. Ook dat betekent alweer dat de bestaande modellen van arbeidsrelaties, sociaal overleg, samenwerking ‌ ingrijpend moeten veranderen.â€?

Naar een meer geĂŻntegreerde samenwerking tussen de werkgeversorganisaties?

WDG: “We moeten bij manier van spreken allemaal in GH]HOIGH FORXG ZHUNHQ HQ RQ]H H[SHUWLVH GHOHQ HQ WHU beschikking stellen. Vandaag overlapt het aanbod te veel. In die cloud moeten de ondernemingen kunnen vinden wat ze van ons verwachten, over alle mogelijke thema’s. De digitalisering, blockchain voorop, schakelt tussenpersonen uit. Waar schuilt de logica om bijvoorbeeld uitbetalingsorganisaties voor ziekte- en invaliditeits- of werkloosheidsuitkeringen willens nillens in stand te houden? Wij kunnen dat soort mechanismen niet blijven cultiveren. Het klinkt als vloeken in de kerk, maar ook de werkgeversorganisaties moeten zich op maat van die nieuwe, digitale wereld reorganiseren. Ook wij moeten ons heruitvinden en een nieuwe UVP (Unique Value Proposition) bieden voor de ondernemingen.�

PT: “Zouden we vandaag ontstaan, mochten we niet bestaan? Dat is de vraag die we ons elke dag opnieuw moeten stellen. We moeten de collectieve en niet de individuele belangen van de bedrijven behartigen. We kunnen maar nuttig zijn als we kennis en kwaliteit hebben. Ondernemers kloppen bij ons aan en verwachten topkwaliteit. Kennis wordt pas echt krachtig bij een PD[LPDOH V\QHUJLH WXVVHQ H[SHUWHQ XLW DOOH RUJDQLVDWLHV van het middenveld, geen proliferatie van hetzelfde. Ten VORWWH PRHWHQ ZH GLH FRPSOHPHQWDLUH H[SHUWLVH HQ kenniscentra ‘poolen’ en op open platformen in de cloud aanbieden.�

MD: “Binnen tien jaar zullen de grenzen tussen de sectoren er helemaal anders uitzien. Het teveel aan overhead moet eruit. Ons systeem dat bijzonder succesvol was de voorbije honderd jaar moet veranderen om ook de volgende honderd jaar succesvol te blijven.

Sectoren zullen ecosystemen worden die thematisch met elkaar in verbinding gaan en staan. Idem dito voor ons, werkgeversorganisaties.�

“BINNEN TIEN JAAR ZULLEN DE GRENZEN TUSSEN DE SECTOREN ER HELEMAAL ANDERS UITZIEN�

MARC DECORTE (BECI)

24

HM: p,Q EXVLQHVVWDDO EHWHNHQW GDW SURGXFW H[FHOOHQFH NHQQLV HQ NZDOLWHLW HQ RSHUDWLRQDO H[FHOOHQFH V\QHUJLH HQ platform). We mogen echter de customer (member) intimacy niet vergeten. Leden moeten ons ook ‘graag zien’.

Vandaag zijn wij voor velen ‘nice to have’, maar we zijn geen ‘need’, noch ‘fun’. We moeten organisaties worden die aanspreekbaar en empathisch zijn en dat in onze cultuur, en waarden uitstralen en uitdragen. Dat is ook voor onze reputatie bij de publieke opinie uitermate belangrijk. De zogenaamde ‘1 topic’-groeperingen kunnen rekenen op een spontane sympathie. Ons actieterrein is zoveel breder en focust op de lange termijn. Daardoor is het ook veel moeilijker om permanent respect en sympathie af te dwingen.�

“OOK WIJ MOETEN ONS HERUITVINDENâ€? “MENSEN MOETEN HET RECHT KRIJGEN OM LANGER TE WERKEN, NIET DE PLICHT OM TE STOPPENâ€?

:DW ]LMQ YROJHQV GH QLHXZH 9%2 YRRU]LWWHU Bart De Smet twee uitdagingen die met stip op zijn agenda staan?

OLIVIER WILLOCX (BECI)

1. De werkzaamheid moet omhoog

PT: p2QGHUQHPHUV OHYHQ HQ ZHUNHQ LQ GH IURQWRƯFH :LM PRHWHQ ZHUNHQ HQ LQYHVWHUHQ LQ GH EDFNRƯFH HQ RQ]H H[SHUWLVH RS HHQ RSHQ EHGULMIVYULHQGHOLMNH HQ FRQFUHWH PDQLHU YLD GH IURQWRƯFH WHU EHVFKLNNLQJ VWHOOHQ q OW: p(Q HU WHJHOLMN YRRU ]RUJHQ GDW RQ]H nH[SHUWHQo voldoende worden gechallenged door de bedrijfswereld en daar ook voor openstaan. Het is bijzonder moeilijk om afstand te nemen van een bestaand model en het fundamenteel in vraag te stellen. Laat staan om de verandering naar een concreet traject te vertalen.�

JCR: “De meest ingrijpende mentaliteitswijziging zal zijn RP YDQ HHQ OLQHDLUH QDDU HHQ FRPSOH[H RSWLHN WH JDDQ De lineaire optiek lost een probleem op door het te LVROHUHQ YDQ GH DQGHUH FRPSRQHQWHQ 'H FRPSOH[H denkwijze gaat ervan uit dat alles met alles in verbinding staat, en dus dat een probleem moet worden bekeken binnen een groter geheel. Onze relaties met het middenveld maken deel uit van dat geheel. We moeten dus de schotten tussen onze specialisaties weghalen en RQ]H H[SHUWLVH LQ HHQ EUHGHUH FRQWH[W ]LHQ q BG: “De werkgeversorganisaties moeten hun competenties meer bundelen en transversaler werken door ondernemingen te betrekken bij het zoeken naar innoverende oplossingen voor grote uitdagingen.�

“WIE MIGRATIE ZEGT, ZEGT INTEGRATIE�

“Het is van uiterst belang jongeren en werkzoekenden te oriĂŤnteren naar die richtingen waar de vraag nijpend is of wordt. Denk aan het onderwijs, de zorgsector, de STEM-beroepen (Science-Technology-Engineering-Mathematics), de maakindustrie ...

Daarnaast moeten we aandacht schenken aan een betere balans tussen werk en privÊ. Vandaag vallen nog te vaak, te veel mensen met een job uit omdat er bijvoorbeeld onvoldoende of onbetaalbare kinderopvang is. Maar bovenal moet de spanning tussen werken en niet-werken groter. Hoe meer mensen we aan de slag krijgen, hoe meer inkomsten voor de sociale zekerheid en hoe hoger het pensioen kan worden.�

2. Meer geĂŻntegreerde samenwerking tussen de werkgeversorganisaties

“Het eindresultaat moet meer zijn dan de som van de GHOHQ ,QWHQVLHYHU VDPHQZHUNHQ H[SHUWLVH GHOHQ muren slopen, bruggen bouwen ‌ zijn hefbomen waarmee we het draagvlak en de slagkracht van de werkgeversstandpunten naar een hoger niveau moeten tillen en ons collectief leiderschap verankeren. Alle actoren – ondernemingen, middenveld en overheid – moeten samenwerken. De dialoog met alle stakeholders is, zoals de nieuwe visie en missie van het VBO onomwonden stelt, essentieel om te slagen.

Daarbij hoort een meer geïntegreerde samenwerking tussen alle werkgeversorganisaties. Zo willen we de werking van het huidige ContactcomitÊ tussen VBO en de regionale werkgeversorganisaties performanter maken. Ook wij moeten ons heruitvinden zodat we DOOH EHVFKLNEDUH H[SHUWLVH ]R HƯFLÆQW HQ RSWLPDDO mogelijk kunnen inzetten ten dienste van onze UHVSHFWLHYH OHGHQ HQ LQ ƏQH GH PDDWVFKDSSLM q

HANS MAERTENS (VOKA)

In de volgende editie van REFLECT GHFHPEHU JDDW GH URQGHWDIHO verder en zoomen VBO, Beci, UWE en Voka in op de thema’s energie & klimaat en mobiliteit.

25

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

NEW OPTIMIST JOHAN NORBERG OVER INNOVATIE

“VERLIEST DE MENSHEID HAAR PEDALEN?”

26

De titel van zijn boek zegt het allemaal. Met Ten Reasons to Look Forward to the Future geeft de Zweedse denker en zelfverklaarde ‘New Optimist’ Johan Norberg de doemdenkers het nakijken.

De toekomst ziet niet zwart.

Toch worden zijn optimistische kijk op heden en verleden en de onmiskenbare rol van innovatie daarin vaker niet gedeeld dan wel.

BIO JOHAN NORBERG °1973 (Stockholm) o o 6WXGHHUW ĆŹORVRĆŹH OLWHUDWXXU HQ SROLWLFRORJLH ’99: Master in de ‘Geschiedenis der IdeeĂŤn’ ’12: Raad van Bestuur Mont Pelerin Society

NAAR HÉT CREATIEVE MOMENTUM In een ver verleden stond Norberg, van opleiding historicus, groen-kritisch en argwanend tegenover de zakenwereld en bij uitbreiding de moderne wereld. Tot hij zich verdiepte in de geschiedenis en niet anders kon dan besluiten “dat het concept van de ‘goeie oude tijd’ een mythe is. Amper 150 jaar geleden was Zweden nog een arm, chronisch ondervoed land met een hoog kindersterftecijfer. Om het met de woorden van de Amerikaanse columnist Franklin Pierce Adams te zeggen: ‘Nothing is more responsible for the good old days than a bad memory.’ â€?

De mens streeft van nature naar een beter leven voor zichzelf en zijn naasten en draagt al sinds duizenden jaren stapje per stapje bij tot de menselijke kennis en welvaart. De accumulatie van wetenschappelijke kennis en technologisch vernuft maakt hem fysiek en cognitief performanter en stelt hem in staat zijn dromen sneller en

HĆŻFLÆQWHU WH EHUHLNHQ GDQ YURHJHU 'LH HYROXWLHYH opeenstapeling van individuele kennis noemt Norberg menselijke vooruitgang. “Het zou echter een ongelofelijke misstap zijn die vooruitgang als vanzelfsprekend te beschouwen. Er zijn immers krachten aan het werk die de fundamenten voor onze ontwikkeling – individuele vrijheid, open economie en technologische evolutie – willen vernietigen. Terroristen en dictators, maar evengoed krachten van binnenuit, zoals nationalisten en autoritaire politici die onze individuele vrijheden willen ontmantelen en nieuwe muren willen optrekken tussen landen en regio’s. Ze laten ons geloven dat de wereld een gevaarlijke plek is om te leven en dat de mensheid de pedalen verliest. Niets is minder waar.â€?

"DE WERELD ZAL PAS DRASTISCH VERANDEREN ZODRA AI MET AI BEGINT TE PRATEN"

INTERMENSELIJKE INTERACTIE IS GOUD WAARD Norberg detecteert vier evoluties die de economie ingrijpend (zullen) veranderen. De dematerialisering van de economie zal de komende decennia heel WDVWEDDU ZRUGHQ s ĆŹJXXUOLMN GDQ p%HGULMYHQ PDNHQ

27

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

“Het zou een ongelofelijke misstap zijn de menselijke vooruitgang als vanzelfsprekend te beschouwen.�

steeds minder fysieke producten, maar focussen op services. De consument volgt en ruilt zijn vinylcollectie voor een Spotify-playlist. De echte waardecreatie steunt niet langer op commodity’s en afgeleide producten, maar op de menselijke interactie en creativiteit.� Daarmee volgt Norberg de visie van zijn ODQGJHQRRW GU {.MHOO $ 1RUGVWUÑP s WRON YDQ GH QLHXZH businesswereld – die verwacht dat producten en diensten die zich daar enigszins toe lenen, allemaal zeker zullen worden gedigitaliseerd. Eens het digitaal bestaat, kan het vervolgens heel snel worden gekopieerd. Voor bedrijven blijft er nauwelijks tijd over om te kapitaliseren op het nieuwe product of de service. De echte waarde of winstcreatie voor bedrijven zal voortvloeien uit de kennis die tot dat product of die service heeft geleid.

Kennis die (nog) niet tastbaar – lees digitaliseerbaar – is. “Alle interactie tussen twee personen die niet kan worden geautomatiseerd of gedigitaliseerd zal in waarde toenemen. Ik zal nooit het nieuwe album van Rammstein kopen – ik luister wel op Spotify – maar voor een concertticket tel ik gemakkelijk honderd euro neer.�

“De Europese overkill in standaardisering dreigt de weg van evolutie en innovatie te blokkeren.�

$UWLĆŹFLÆOH LQWHOOLJHQWLH (AI) mag dan wel al overal aanwezig zijn – van Googles zoekmotor tot de wasmachine – ze bereikt nog lang haar kritische massa of het punt waarop ze incontournabel wordt niet. “AI zal SDV HFKW H[SORGHUHQ HQ GH ZHUHOG GUDVWLVFK YHUDQGHUHQ zodra AI met AI begint te praten. Die evolutie zal de EHVWDDQGH HQ VWULNWH GLĆŞHUHQWLDWLH WXVVHQ EHGULMYHQ HQ hun activiteiten vervagen en zelfs wegvegen. Denk aan HHQ ERXZEHGULMI GDW GDQN]LM $, H[FHOOHHUW LQ HQHUJLH HĆŻFLÆQWLH HHQ H[SHUWLVH GLH RQYHUZDFKW GHHO ZRUGW YDQ de corebusiness en het businessmodel ingrijpend zal doen veranderen.â€?

De bio-engineering en biotechnologie die zich geleidelijk ontwikkelen naar hun economisch hoogtepunt vormen de derde evolutie. We staan volgens Norberg nog maar aan het begin van de mogelijkheden om met die kennis, toegepast in bijvoorbeeld geneeskunde en gezondheidszorg, het leven van mensen comfortabeler te maken en te verlengen. “Al gehoord van de CRIPSR-technologie? Het is een genbewerkingstechniek waarmee biowetenschappers er het voorbije decennium in slaagden om met ongekende precisie een gril in het immuunsysteem van bacteriĂŤn te gebruiken om genen in andere organismen – planten, muizen en zelfs mensen – te bewerken en ongewenste eigenschappen te verwijderen of andere toe te voegen. En dat voor een appel en een ei en in dagen in plaats van weken of maanden.â€?

Ten slotte wordt globalisering GH HQLJH FRQWH[W 0HQVHQ over de hele wereld krijgen toegang tot de geaccumuleerde menselijke kennis. Zo’n krachtige trein kun je hooguit vertragen, maar nooit meer stoppen. De geest is XLW GH ƎHV p,N KHULQQHU PH KHW YHUKDDO YDQ HHQ EULOMDQWH jongen van vijftien in een armtierig en van alle comfort afgesloten gebied in Malawi. Zonder benul van wat er zich in de buitenwereld afspeelde, had hij eigenhandig een windturbine in elkaar geknutseld met afval. Pas toen hij voor het eerst in zijn leven op internet surfte, merkte KLM KRH HƯFLÆQWHU ]LMQ XLWYLQGLQJ KDG NXQQHQ ]LMQ GRRU GH kennisuitwisseling met andere creatieve geesten.

28

Een mooie toekomst voor ondernemers verzekerd!

Het VBO brengt ondernemers al 125 jaar samen.

Baloise Insurance staat ondernemers al 150 jaar bij in het verzekeren van hun risico’s.

Baloise Belgium nv – Verzekeringsonderneming met codenr. 0096 – Baloise Insurance is de handelsnaam van Baloise Belgium nv.

Maatschappelijke zetel: City Link, Posthofbrug 16, 2600 Antwerpen, België – Tel.: +32 3 247 21 11 – Zetel: Koning Albert II-laan 19, 1210 Brussel, België – Tel.: +32 2 773 03 11 info@baloise.be – www.baloise.be – RPR Antwerpen, afdeling Antwerpen – KBO (BTW BE) 0400.048.883 – IBAN: BE31 4100 0007 1155 – BIC: KREDBEBB

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

([WUDSROHHU GLH DKD HUYDULQJ RYHU PLOMDUGHQ PHQVHQ en je krijgt het meest creatieve momentum in de menselijke geschiedenis. Dat zal pas disruptief zijn, want onze oude, bestaande systemen en businesswereld zijn niet opgewassen tegen het multiplicatoreffect van de creatieve, geavanceerde vondsten van duizenden vijftienjarigen uit Malawi.�

AANPASSEN OF VERDWIJNEN Mensen kunnen best wel om met een stevige portie verandering. Wat vandaag vooral onrust zaait, is de snelheid waarmee de omslag zich voltrekt. Was dat vroeger anders? Vergelijk met deze quote uit de 1HZ{<RUN 7LPHV waarin wetenschappers besluiten: â&#x20AC;&#x2DC;(â&#x20AC;Ś) that American society is going too fast. Speed called fatal to ideas and real progress. We only get quantity, not quality. ,WoV WKH GD\ RI WKH ĆŽHHWLQJ YLVLRQ &RQFHQWUDWLRQ WKRURXJKQHVV WKH TXLHW UHĆŽHFWLRQ WKDW ULSHQV MXGJHPHQW DUH PRUH GLĆŻFXOW WKDQ HYHU o =H GDWHHUW YDQ {RNWREHU{ {

het tijdperk toen de radio en auto furore maakten. â&#x20AC;&#x153;De snelheid van verandering is maar ĂŠĂŠn bron van weerstand. Ze wordt anno 2020 versterkt door het feit dat de innovaties uit alle richtingen op ons afkomen.

Niet langer als een allesoverheersende stoommachine of telegraaf zoals destijds, maar als tien softwareupdates per week. Bovendien zijn de innovaties ongelofelijk toegankelijk en gemakkelijk in gebruik.â&#x20AC;?

30

Alles evolueert zo snel en gefragmenteerd dat onze geest en hersenen nog moeilijk kunnen volgen. â&#x20AC;&#x153;Maar daar kan technologie een handje helpen, toch? Filteren zoekmotoren voor ons bijvoorbeeld niet de relevante zaken uit de overkill aan informatie? Waar onze KHUVHQHQ IDOHQ NXQQHQ DOJRULWPHV HQ DUWLĆŹFLĂ&#x2020;OH intelligentie ondersteunen. Technologie zal jobs disrupteren, maar tegelijk de mens helpen om de transitie te overwinnen en zichzelf relevant, scherp en inzetbaar te houden.â&#x20AC;? Innovatie en verandering evolueren organisch en waren altijd al deel van de menselijke natuur. Met elke oplossing die we vinden, creĂŤren we een nieuw vraagstuk. Zonder die menselijke drang waren we nooit zover geraakt. Sterker: het is aanpassen of verdwijnen.

NOOD AAN POLITIEK ENTREPRENEURSHIP +HW ZDV 'RXJODV $GDPV DXWHXU YDQ GH VFLHQFHĆŹFWLRQklassieker 7KH +LWFKKLNHUoV *XLGH WR WKH *DOD[\, die een DDQWDO ZHWPDWLJKHGHQ GHĆŹQLHHUGH PHW DOV ERWWRPOLQH het moeilijk kunnen aanpassen aan verandering zit niet alleen in het karakter van de mens, maar ook in de aard van bedrijven. Die investeren op een bepaald ogenblik sterk in state-of-the-artinnovatie, maar zijn na twintig jaar volledig verouderd omdat ze er krampachtig aan vasthouden. Terwijl anderen, sectorgenoten en concurrenten, die innovatie intussen gebruiken als hefboom voor hun eigen groei en ontwikkeling.

Bedrijven zijn geneigd om hun businessmodel in leven te houden, want daarmee maken ze winst. Ze willen niet tĂŠ innovatief zijn of zichzelf disrupteren.

"DE SNELHEID VAN VERANDERING IS MAAR Ă&#x2030;Ă&#x2030;N BRON VAN WEERSTAND"

125 JAAR

Grensverleggende technologie voor ondergrondse infrastructuur

Dreamcutter : coming soon De toenemende nood aan binnenstedelijke ondergrondse constructies vergt geniale en visionaire oplossingen. Met de nieuwe Dreamcutter zal Denys, vanaf 2021, elke ondergrondse constructie kunnen realiseren zonder impact bovengronds.

Dare to Dream

www.denys.com

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

Behalve â&#x20AC;&#x2DC;institutiesâ&#x20AC;&#x2122; hebben ook bedrijven het bijzonder moeilijk om zichzelf naar een hoger niveau te tillen. Sony ontwikkelde de eerste mp3-spelers op basis van hun mobiele muziektechnologie, maar zette niet door. â&#x20AC;&#x153;Soms lukt dat alleen wanneer een â&#x20AC;&#x2DC;gekkeâ&#x20AC;&#x2122; geest als een Steve Jobs bereid is de oude computersystemen overboord te gooien. Vervolgens durfde hij de succesvolle iPod te vernietigen en te vervangen door iPhones en iPads.â&#x20AC;? Het is pijnlijk te zien hoe de gevestigde orde en het establishment zich verzetten tegen nieuwe economische modellen en proberen om de technologische opmars af te remmen met bestaande wet- en regelgeving. â&#x20AC;&#x153;Terwijl we net nood hebben aan politiek entrepreneurship. Politici die met open geest en verbeeldingskracht ruimte creĂŤren voor de RQWZLNNHOLQJ YDQ ZLOGH LGHHĂ&#x2020;Q HQ H[FHQWULHNH LQQRYDWLHV Het verwondert mij niet dat bepaalde vooruitstrevende en kapitaalkrachtige bedrijven de wet overtreden of omzeilen om alsnog hun innovatief model in de markt te zetten.â&#x20AC;? In een gesloten gemeenschap was het voor behoudsgezinde krachten nog mogelijk om vooruitgang af te blokken ten gunste van de eigen machtspositie.

Norberg detecteert vier evoluties die de economie ingrijpend (zullen) veranderen.

Ze proberen het probleem in stand te houden waarvoor ze zelf ooit de oplossing waren{ . Fout! Kijk wat gebeurde met Kodak dat alle patenten in handen had om succesvol WH ZRUGHQ LQ GH GLJLWDOH IRWRJUDĆŹH PDDU DO KDDU NDQVHQ liet liggen. â&#x20AC;&#x153;Het model of systeem â&#x20AC;&#x2DC;Europaâ&#x20AC;&#x2122; riskeert hetzelfde doemscenario. Doe daarom zoals NestlĂŠ dat zijn wondermerk Nespresso â&#x20AC;&#x201C; dat veel andere NestlĂŠ-producten onder druk zette â&#x20AC;&#x201C; in een onafhankelijke unit onderbracht om te vermijden dat het werd verstikt door de bestaande â&#x20AC;&#x2DC;machtenâ&#x20AC;&#x2122;. Europa zou â&#x20AC;&#x2DC;veiligeâ&#x20AC;&#x2122; ruimtes moeten toelaten waar ongebreidelde innovatie over alle generaties, grenzen en sectoren heen alle kansen krijgt en niet riskeert te worden vermoord door de devotie voor het oude.â&#x20AC;?

Europa was historisch gezien een vooruitstrevend H[SHULPHQW RP GH RSHQ HFRQRPLH WH VWLPXOHUHQ 0DDU de overkill in standaardisering dreigt de weg van evolutie en innovatie te blokkeren. â&#x20AC;&#x153;Als we beter willen doen in de toekomst, dan mogen we de best practices van vandaag niet als norm opleggen voor morgen. Dat staat de creativiteit in de weg. Europa zou vooral innovaties op elkaar moeten afstemmen, compliant maken, deuren openen en de interoperabiliteit faciliteren. Teken de grid van de stad met alle ondergrondse nutsvoorzieningen, maar laat daarna iedereen in alle vrijheid en creativiteit de stad opbouwen tot een leefbare, vooruitstrevende maatschappij.â&#x20AC;?

32

"VEEL BEDRIJVEN PROBEREN HET PROBLEEM IN STAND TE HOUDEN WAARVOOR ZE ZELF OOIT DE OPLOSSING WAREN"

Dat principe staat in de businessliteratuur bekend als het n6KLUN\ 3ULQFLSOHo

jaar & beyond

125 jaar VBO ...

Het boek â&#x20AC;&#x2DC;Ondernemen voor Welvaart. 125 jaar VBO & beyondâ&#x20AC;&#x2122; wordt in het Nederlands uitgegeven door Lannoo en ligt in de Belgische boekhandels. Het is ook verkrijgbaar in het Frans: â&#x20AC;&#x2DC;Entreprendre pour la prospĂŠritĂŠ. 125 ans FEB & EH\RQGo XLWJHJHYHQ GRRU 5DFLQH{ HXUR

www.vbo.be > Publicaties

... & beyond !

Op het digitaal platform â&#x20AC;&#x2DC;125 jaar & beyondâ&#x20AC;&#x2122; vindt u exclusieve digitale content. Een blik op het verleden ĂŠn de toekomst van het socio-economische leven in ons land. Wat mag u zoal verwachten?

Didier Reynders over de hervorming van de vennootschapsbelasting, Paul Magnette over het CETA, Peter Praet over de bankencrisis van 2008, Thomas Leysen RYHU GH FLUFXODLUH HFRQRPLH f{

125.vbo-feb.be

Leren, dromen en doen Wat hebben Herman Daems, Alexander De Croo, Luc Cortebeeck, Â&#x2019;Â&#x17D;Â Â&#x2022;Â&#x201E; Â&#x2026;Â&#x2030;Â&#x201C;Â&#x201D; en Â&#x152;Â&#x2030;Â? Â&#x2030; Â&#x2022;Â?Â? met elkaar gemeen?

Het zijn enkele van de 25 sleutelďŹ ďŹ guren uit de Belgische bedrijfs- en politieke wereld die ter gelegenheid van de 125ste verjaardag dag van het VBO getuigen over 25 scharniermomenten. en. Ontdek ze nu in ons boek en op ons digitaal platform â&#x20AC;&#x2DC;125 jaar & beyondâ&#x20AC;&#x2122;!

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

DE WET VAN VERANDERING VOLGENS DOUGLAS ADAMS r ' H ZHUHOG ]RDOV GLH EHVWDDW DOV MH ZRUGW JHERUHQ LV normaal en gewoon en volgt de natuurlijke manier waarop de wereld draait. â&#x20AC;˘ Alles wat wordt uitgevonden tussen je vijftien en YLMIHQGHUWLJ MDDU LV QLHXZ VSDQQHQG HQ UHYROXWLRnair en je kunt er waarschijnlijk een loopbaan mee uitbouwen. â&#x20AC;˘ Alles wat wordt uitgevonden na je vijfendertigste gaat in tegen de natuurlijke orde der dingen.

In de huidige geglobaliseerde wereld zet zoâ&#x20AC;&#x2122;n conservaWLHYH UHĆŽH[ GH PDDWVFKDSSLM RS HHQ GRRG VSRRU p6WHHGV meer landen en plaatsen hebben toegang tot de berg van gecumuleerde kennis en innovaties die overal beschikbaar zijn. Als op ĂŠĂŠn plek op aarde de vooruitgang wordt beknot, zet ze zich elders gewoon voort.â&#x20AC;?

BELGIĂ&#x2039; ANNO 2045 BelgiĂŤ beschikt ternauwernood nog over tastbare rijkdom die het uit de ondergrond, de zee of de lucht kan putten. Onze echte waarde zweeft gemiddeld 1,7 meter boven de begane grond: talent, kennis en creativiteit. De toekomst oogt dus mooi â&#x20AC;&#x153;voor zover je er op de juiste manier op inzetâ&#x20AC;?, lacht Norberg. â&#x20AC;&#x153;BelgiĂŤ is niet het enige land dat moet transformeren en zich moet richten op H[FHQWULHNH LQQRYDWLHYH LGHHĂ&#x2020;Q RP ]LMQ HFRQRPLVFKH relevantie te behouden. Cruciaal in de â&#x20AC;&#x2DC;survival of the ĆŹWWHVWo LV MXOOLH DDQSDVVLQJVYHUPRJHQ +RH DJLOH HQ ĆŽH[LEHO NXQQHQ MXOOLH UHDJHUHQ RS GH GLVUXSWLHYH veranderingen in het economisch en maatschappelijk universum? Je zult bij wijze van spreken maar op een berg steenkool zitten terwijl de markt die grondstof DIVWRRW ,N GHQN GDW %HOJLĂ&#x2020; YHHO ĆŽH[LEHOHU NDQ HQ PRHW inspelen op de transitie van bestaande naar toekomstgerichte businessmodellen en ze tegelijk aantrekkelijk moet maken voor zowel arbeid als kapitaal. De huidige overgereguleerde en stugge arbeidsmarkt snakt naar politiek entrepreneurship dat de situatie openbreekt voor een onvoorspelbare toekomst.â&#x20AC;?

Niet de snelste, niet de slimste, niet de grootste, niet GH JH]RQGVWH PDDU ZHO GH PHHVW ĆŽH[LEHOH EHGULMYHQ ]XOOHQ RYHUOHYHQ =LM GLH ]LFK RQDĆŽDWHQG HQ JHPDNNHOLMN NXQQHQ DDQSDVVHQ DDQ GH WRHQHPHQGH FRPSOH[LWHLW van de economische, geopolitieke, technologische en klimatologische evolutie. We weten al heel lang dat het bijzonder moeilijk is om tot dat soort conglomeraten te komen die multiactief zijn in verschillende domeinen en er alles aan doen om potentiĂŤle concurrenten uit die domeinen te weren. Norberg ziet twee manieren om die

34

FRPSOH[LWHLW WH WDFNHOHQ p1HJHHU GH FRPSOH[LWHLW HQ focus op datgene waarin je uitblinkt. Dat kan iets heel kleins zijn, maar wie als enige uitmunt in die kleine niche, NDQ KHW ]LFK ZHOOLFKW YHURRUORYHQ RP GH FRPSOH[LWHLW eromheen af te wenden. Dat soort nichespelers kunnen XLWHUVW HĆŻFLĂ&#x2020;QW HQ FRPSHWLWLHI ]LMQ q 2I GRH DQGHUVRP HQ OHLG GH FRPSOH[LWHLW ELQQHQ LQ MH HLJHQ EXVLQHVV .LMN wat de giganten, de FAANG{ en TECHs van deze wereld doen. â&#x20AC;&#x153;Ze zijn zo sterk en gigantisch groot geworden omdat ze hun deuren openzetten en platformen ERXZGHQ ZDDUELQQHQ ]H GH FRPSOH[LWHLW HQ FUHDWLYLWHLW een plaats gaven â&#x20AC;&#x201C; zelfs al hebben ze die niet altijd onder controle. En dat doen ze nog elke dag. Het zijn niet meer dezelfde giganten als de klassieke reuzen van weleer.

Maar ze creĂŤerden de juiste tools waarmee iedereen rondom zich zich creatief kan uitleven. De helft van de omzet van Amazon wordt door derden, â&#x20AC;&#x2DC;third party sellersâ&#x20AC;&#x2122;, gerealiseerd. Amazon biedt een platenlabel uit de voorsteden van Stockholm een platform om zijn muziek wereldwijd te slijten. Het verdient geld met de inspanningen van anderen en schuift tegelijk een aantal concurrenten opzij. Veel kleinere bedrijven passen GH]HOIGH VWUDWHJLH WRH =H LQFRUSRUHUHQ GH FRPSOH[LWHLW en hebben uitermate veel voeling met wat er leeft bij de consumenten en in de markt. Beide modellen zullen de volgende decennia succesvol overleven.â&#x20AC;?

"NIET DE SNELSTE, NIET DE SLIMSTE, NIET DE GROOTSTE, â&#x20AC;Ś MAAR DE MEEST FLEXIBELE BEDRIJVEN ZULLEN OVERLEVEN"

Amerikaanse techaandelen Facebook, Amazon, Apple, 1HWIOL[ *RRJOH

WE MAKE YOUR PRINT WORK Biedt Graphius u als all-round drukwerkpartner een performante infrastructuur? Zeker.

Werken we met state-of-the-art technologie? Absoluut! Maar wat ons écht uniek maakt, is de volledig geïntegreerde productieflow van ordervoorbereiding tot aflevering.

Elk van onze 370 vakmensen haalt het maximum uit zijn of haar expertise waardoor uw drukwerk in één vloeiende beweging door ons proces wordt begeleid, met een naadloze samenwerking en communicatie.

Graphius, uw drukpartner voor magazines, catalogi, brochures en boeken.

Graphius - Eekhoutdriesstraat 67, B-9041 Gent, T +32 9 218 08 41 Graphius Brussels - Hemelstraat 2, B-1651 Beersel | PPO Graphic - 10 Rue de la Croix Martre, F-91120 Palaiseau

www.graphius.com

ADVERTORIAL

TIJD VOOR EEN FLINKE DOSIS KUNST BIJ BOZAR! BOZAR neemt ook een duik in de toekomst, en meer bepaald de toekomst van het klimaat. De opwarming van de aarde vormt een bedreiging voor het voortbestaan van de mensheid, en dus laten enkele vooraanstaande internationale artiesten ons met een reeks projecten zien hoe de samenleving er volgens hen in 2100 uit zal zien (Gallery of Futures, vanaf 8 oktober).

Een ander hoogtepunt in het seizoen wordt de tentoonstelling Hotel Beethoven, in het teken van de componist, zijn muziek en zijn ideeën, maar ook de verreikende invloed die zijn werk 250 jaar na zijn geboorte nog steeds heeft (Hotel Beethoven, vanaf 13 oktober).

Geniet opnieuw van cultuur en steun de sector!

1.

Het nieuwe seizoen van BOZAR staat volledig in het teken van “kunst en welzijn”.

De programmatie verkent de positieve impact van cultuur op onze lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheid, wat in het licht van de huidige crisis eens zo relevant is geworden.

Kunst en cultuur bezitten heilzame eigenschappen. Ze helpen ons te herbronnen, ons innerlijke zelf te voeden en de realiteit van het leven de baas te kunnen.

Kort gezegd: cultuur is goed voor ons.

En dat is meer dan een catchy baseline voor BOZAR, het is een overtuiging die sinds jaar en dag vervat zit in de geschiedenis en de tradities van het Paleis voor Schone Kunsten, en die al door talloze wetenschappelijke studies is onderbouwd.

Daarom heeft BOZAR alles in het werk gesteld om zijn infrastructuur aan de geldende gezondheidsmaatregelen te laten voldoen, zodat we opnieuw kunnen genieten van concerten en de niet te evenaren

klankervaring van een liveorkest, of in alle veiligheid nieuwe tentoonstellingen kunnen ontdekken.

Een heilzaam seizoen BOZAR heeft een bijzonder uitgebreid programma voorbereid. Zo verwelkomt het Paleis de eerste solotentoonstelling rond de laatste werken op papier van schilder-tekenaar Philippe Vandenberg, die in zijn satirische universum de terugkerende structuren van onderdrukking, fundamentalisme en eenheidsdenken aan de kaak stelt (Philippe Vandenberg. Molenbeek, vanaf 17 september).

Daarnaast krijgt ook de expressieve kracht van dans de nodige aandacht. Met een intrigerende mix van Art Brut, moderne en hedendaagse kunst, archiefdocumenten en filmfragmenten bestudeert de tentoonstelling Danser brut de verschillende expressievormen van het menselijk lichaam, aan de hand van werk van Borremans, Chaplin, Corbaz, Toulouse-Lautrec en vele anderen (Danser brut, vanaf 24 september).

Er staat nog veel meer op de agenda.

Zoals algemeen directeur van BOZAR Paul Dujardin hieronder zegt, kreeg de cultuursector het al sinds het begin van de crisis bijzonder hard te verduren. De hele sector – en dus ook instellingen zoals BOZAR – kan jouw steun meer dan ooit gebruiken om de cultuur te kunnen blijven bieden die we zo hard nodig hebben voor ons individuele en collectieve welzijn. Worden we beter van kunst? Absoluut! Twijfel dus niet langer en geniet van een gezondheidskuur dankzij Art & Well-being bij BOZAR. De kunstinstellingen staan voor je klaar!

Olivier Boruchowitch

CULTUUR OP VOORSCHRIFT Kunst heeft een heilzame invloed op ons mentale en fysieke welzijn!

Schenk je medewerkers en beste klanten tentoonstellingstickets voor een vliegende start!

Neem contact met ons op voor meer informatie (zie volgende pagina).

2.

2.

3.

Beelden: 1. John Baldessari, Beethoven‘s Trumpet (With Ear) Opus # 133, 2007 © The Estate of John Baldessari. Courtesy the Estate of John Baldessari and Sprüth Magers. Photo: Timo Ohler 2. Philippe Vandenberg, No title, 2007 © Philippe Vandenberg Foundation. Courtesy Estate Philippe Vandenberg. 3. Valeska Gert, Tänzerische Pantomimen, 1925, filmstill. D.R. Centre National de la danse CN D

Zonder de hulp van bedrijven kunnen we niet overleven.

Cultuur heeft bedrijven nodig om te overleven!

De lockdown heeft talloze sectoren hard getroffen. Dat geldt zeker voor de kunstsector. Hoewel de coronacrisis BOZAR de nodige ruimte en impuls heeft geboden om zijn digitale aanbod te ontwikkelen, gaat het nog lang niet om een levensvatbaar businessmodel dat de enorme verliezen weet op te vangen die we, zowel door de lockdown zelf als door de beperkte bezoekersaantallen sinds de heropening, te verwerken kregen.

We hebben altijd al kunnen rekenen op financiële steun uit het bedrijfsleven, zowel in de vorm van mecenaat als door de verhuur van onze infrastructuur. Vandaag hebben we die steun meer dan ooit nodig.

Artiesten kunnen al maandenlang noodgedwongen niet werken, en het is de plicht van de culturele instellingen om nieuwe vormen van activiteiten te bedenken om hen een leefbaar inkomen te bezorgen.

Dat is echter niet mogelijk zonder steun uit de privésector.

BOZAR heeft altijd al vruchtbare relaties opgebouwd met de bedrijfswereld, met name met organisaties die zich bewust zijn van de impact van cultuur op de samenleving en de positieve invloed van kunst op ons welzijn – ons thema voor dit seizoen.

Bovendien stelt BOZAR tijdens zijn activiteiten alles in het werk om artiesten en vertegenwoordigers van het bedrijfswezen met elkaar in contact te brengen, wat vaak leidt tot een gedeeld nieuw perspectief en nieuwe inzichten rond diensten, produc-

ten en technologische ontwikkelingen.

Wanneer deze gezondheidscrisis achter de rug is, zullen we onze artiesten en kunstenaars nodig hebben om de nieuwe wereld die op ons wacht samen zinvol en mooier te maken.

Paul Dujardin, CEO & Artistic Director Paleis voor Schone Kunsten Beeld: Paul Dujardin © Filip Naudts

Met jouw bedrijf je schouders zetten onder BOZAR, betekent in de eerste plaats dat je cultuur en artiesten steunt, al brengt het ook heel wat exclusieve voordelen op maat met zich mee, van onthaal in het Paleis voor Schone Kunsten tot zichtbaarheid. Door samen met ons bij te dragen tot ieders welzijn of dat van onze planeet, belicht ook jij hoe kunst kan leiden tot nieuwe oplossingen voor de grote vraagstukken van onze tijd.

Meer informatie vind je op www.bozar.be of bij Katrien Kiekens: +32 (0)2 507 82 87 katrien.kiekens@bozar.be

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

THEMA'S Beste lezer, Graag houden we voor u in REFLECT ook de vinger aan de pols van de actualiteit. In elke uitgave krijgt u een overzicht van voor het bedrijfsleven belangrijke WKHPDoV GLH RQ]H H[SHUWV QDXZ HQ VHFXXU DDQVWXUHQ onderhandelen en opvolgen op zowel economische, VRFLDOH MXULGLVFKH DOV ƬVFDOH GRPHLQHQ In de nu volgende bladzijden van REFLECT vindt u HHQ VHOHFWLH YDQ GRVVLHUV ZDDURS RQ]H H[SHUWV YDQGDDJ actief zijn om de belangen van onze lidfederaties en GH DDQJHVORWHQ EHGULMYHQ PD[LPDDO WH EHKDUWLJHQ GLW zowel op federaal, Europees als internationaal niveau.

38

Per thema krijgt u een status van het dossier, de positionering van het VBO en lichten we ook de nQH[W VWHSVo WRH 2S GLH PDQLHU KHEW X HHQ Â&#x2039; NLMN op dossiers met een mogelijke belangrijke impact op uw business.

Een totaaloverzicht van alle dossiers en themaâ&#x20AC;&#x2122;s GLH RQ]H H[SHUWV RSYROJHQ YLQGW X RS ZZZ YER EH (Actiedomeinen).

40

44

SOCIAAL CORONABELEID

CORONACRISIS

De liquiditeit en solvabiliteit van de bedrijven ondersteunen blijft een prioriteit.

Sociale partners geven eigen invulling.

41

BELGIAN BUSINESS AWARDS FOR THE ENVIRONMENT Bekroning van 10 businessideeën voor een koolstofarme maatschappij.

42

5(/$7,( (8Ǖ9.

De voorbereidingstijd dringt!

43

&29,'Ǖ

Crisis slaat diepe krater in onze welvaart.

45

DIGITAL SERVICES ACT PACKAGE Digitaal de toekomst in.

46

PRIVACY SHIELD Kunnen we nog persoonsgegevens naar de Verenigde Staten doorsturen?

47

‘KOOLSTOFARME’ BRANDSTOFFEN Meer dan elektriciteit alleen.

39

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

CYBERVEILIGHEID SOCIAAL CORONABELEID

SOCIALE PARTNERS GEVEN EIGEN INVULLING

D

e coronacrisis is nog niet voorbij en ondanks hoopvolle signalen verkeren meerdere bedrijven en sectoren nog altijd in zwaar weer. Mensen zullen hun job verliezen en meer drempels ondervinden om snel terug aan de slag te gaan. Redenen genoeg voor de sociale partners om eigen accenten te leggen in een noodzakelijk sociaal coronabeleid.

De Groep van Tien tekende midden juli de krijtlijnen van een akkoord uit, dat op 11 september jl. resulteerde in een compromis in de Nationale Arbeidsraad.

Naast afspraken over de jaarlijkse vakantie, tijdelijke werkloosheid voor bedienden en het wegwerken van drempels tussen (corona)verlofstelsels, gaat de aandacht uit naar werkzoekenden en schoolverlaters die het extra moeilijk zullen hebben om een job te vinden.

Het is een evenwichtig akkoord dat inzet op koopkracht voor de werknemers (behoud van de opbouw van jaarlijkse vakantie gedurende tijdelijke werkloosheid FRURQD PDDU RRN EHGULMYHQ ƬQDQFLHHO RQGHUVWHXQW GLH in volle coronacrisis noodgedwongen hun werknemers voor langere periodes op tijdelijke werkloosheid corona moe(s)ten zetten. De vakantierechten van de werknemers in 2021 zijn gewaarborgd terwijl de werkgevers, in functie van het aantal dagen tijdelijke werkloosheid in het 2de semester van dit jaar, tussen 33% tot het volledige bedrag terugbetaald krijgen van de sociale]HNHUKHLGVELMGUDJHQ HQ EHGULMIVYRRUKHƯQJ RS KHW HQ EHGULMIVYRRUKHƯQJ RS KHW vakantiegeld. Deze maatregel aatregel wordt midden 2021 uitgevoerd.

Daarnaast kunnen bedrijven drijven zonder sectorale regeling voor hun bedienden, dankzij de verlenging van cao 147, een beroep doen op het stelsel van economische werkloosheid of het corona-overgangsstelsel voor hun bedienden. En dat at nog tot eind 2021. Cao 147bis trekt het werkgeverssupplement supplement op tot 5,63 euro/dag.

Het corona-ouderschapsverlof apsverlof en de twee coronastelsels (tijdskrediet en landingsbaan) ngsbaan) vormen geen hinderpaal RP QD DƮRRS RSQLHXZ LQ GH UHJHOLQJ WLMGVNUHGLHW WH Z LQ GH UHJHOLQJ WLMGVNUHGLHW WH stappen. Dat is voor veel ouders die het coronaouderschapsverlof opnamen pnamen een geruststelling.

40

Het akkoord heeft ook aandacht voor de moeilijke situatie van werkzoekenden en schoolverlaters.

Het huidige uitkeringsniveau wordt gevrijwaard tot eind 2020 door de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen tijdelijk te bevriezen. Het is essentieel dat er tegelijk massaal wordt geïnvesteerd in opleidingen.

Daarom een oproep aan alle regionale spelers om opleidingen aan te bieden aan werkzoekenden en schoolverlaters, die hier dan ook op moeten ingaan.

Vandaag investeren in opleidingen, met de nadruk op de knelpuntberoepen, verdient zich terug in een toename van de tewerkstellingsgraad. Die belangrijke doelstelling van alle regeringen onderschrijven de sociale partners ten volle. Mensen snel terug aan de slag krijgen is de beste waarborg tegen armoede en voor een duurzame sociale zekerheid.

De huidige en toekomstige regering doen er goed aan om dit akkoord, dat één en ondeelbaar is, volledig uit te voeren. Het vormt immers een evenwichtig geheel aan maatregelen dat tegemoetkomt aan prangende noden van zowel werkgevers als werknemers.

Contact

Pieter Timmermans Gedelegeerd bestuurder cva@vbo-feb.be

Monica De Jonghe Directeur-generaal en Executive Manager Competentiecentrum Werk & Sociale zekerheid ivn@vbo-feb.be

Zoekterm op VBO.BE “Sociaal coronabeleid”

CYBERVEILIGHEID BELGIAN BUSINESS AWARDS FOR THE ENVIRONMENT

BEKRONING VAN 10 BUSINESSIDEEĂ&#x2039;N VOOR EEN KOOLSTOFARME MAATSCHAPPIJ

V

erhuring van energiezuinige huishoudWRHVWHOOHQ JHUHF\FOHHUGH SHWĆŽHVsen, duurzame woonwijken, recycling en circulair hergebruik van water dat nodig is voor productie enz. Terwijl de Europese Commissie aan de slag gaat om haar Green Deal â&#x20AC;&#x201C; haar routekaart voor de grote ommekeer, de transitie naar een klimaatneutrale maatschappij tegen 2050 â&#x20AC;&#x201C; te realiseren, ontplooien ook kleine, middelgrote en grote ondernemingen tal van initiatieven met hetzelfde doel.

Voor de 17e keer bekronen de Belgian Business Awards for the Environment (BBAE) eco-innovatieve praktijken, procedĂŠs en producten uit alle bedrijfstakken, die hun steentje bijdragen in de transitie naar een circulaire economie. Bij deze editie werden 10 ondernemingen genomineerd: Coca-Cola s DOOH SODVWLFĆŽHVVHQ SHW YDQ KHW PHUN Chaudfontaine bestaan uit 100% gerecycleerd materiaal (behalve dop en etiket).

Hortiplan (een merk van Arvesta) â&#x20AC;&#x201C; mobiel gotensysteem voor hydroponische groenteteelt, dat 80% water bespaart.

OVO (Ondernemers voor ondernemers) â&#x20AC;&#x201C; Sustainable Technology for Africa: ondersteuning en promotie van duurzaam ondernemen in Afrika.

Proximus â&#x20AC;&#x201C; groene strategie voor 10 jaar met de duidelijke ambitie om tegen 2030 te evolueren naar een netto koolstofpositieve en volledig circulaire onderneming.

Valipac â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x2DC;circulaireâ&#x20AC;&#x2122; krimpfolie geproduceerd op basis van bij bedrijven ingezameld plasticafval.

Wienerberger â&#x20AC;&#x201C; herstelling van de biodiversiteit in de winningssites.

MODS â&#x20AC;&#x201C; herbruikbare bouwmodules in hout voor VWDQGV{s VSHFLDOH SULMV <RXQJ WDOHQW De winnende ondernemingen zijn: 1. Lâ&#x20AC;&#x2122;OrĂŠal (Libramont) â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x2DC;drogeâ&#x20AC;&#x2122; fabriek, dat betekent dat al het nodige water voor de fabrieksproductie circulair ter plaatse wordt gerecycleerd (200 mÂł/dag).

2. Ducoop â&#x20AC;&#x201C; gebruik van een unieke combinatie van groene technologieĂŤn (70% minder CO 2 -uitstoot) voor de nieuwe woonwijk De Nieuwe Dokken in Gent.

3. BSH Home Appliances â&#x20AC;&#x201C; energiezuinige huishoudtoestellen die voor langetermijnhuur worden aangeboden aan gezinnen in armoede.

Zoals altijd onderzocht een jury van onafhankelijke deskundigen de ingediende 32 projecten, om na drie stemrondes de winnaars aan te duiden.

Contact

Vanessa Biebel

Voor de prijsuitreiking op 21 september werd als keynotespreker Guibert del Marmol1 uitgenodigd. Deze consultant, auteur en spreker, gespecialiseerd in regeneratieve economie, helpt sinds 2006 bestuursorganen, raden van bestuur en aandeelhouders bij de uitwerking van een strategie voor duurzame ontwikkeling op basis van gedeelde waarden.

Executive Manager Competentiecentrum Sustainability & Circulaire economie YE#YER IHE EH Zoekterm op VBO.BE â&#x20AC;&#x153;BBAEâ&#x20AC;?

De Belgische laureaten van de BBAE zijn automatisch genomineerd voor de European Business Awards for the Environment, die worden uitgereikt in november. Dit jaar is een grand cru voor ons land, met 5 ondernemingen die HHQ QRPLQDWLH YRRU GH JURWH (XURSHVH ĆŹQDOH LQ GH ZDFKW sleepten: Lâ&#x20AC;&#x2122;Oreal, DEME, Ducoop, OVO en Co2logic (rising star)!

De huidige gezondheidscrisis heeft aangetoond dat bedrijven die hun strategie op een of andere wijze afstemmen op meer â&#x20AC;&#x2DC;circulariteitâ&#x20AC;&#x2122; en duurzame doelstellingen, beter standhielden dan de andere. Dat is alvast wat blijkt uit de resultaten van een recente enquĂŞte uitgevoerd door Vlaanderen Circulair en de Vlaamse onafhankelijke organisatie voor technologisch onderzoek VITO.

In het volgende nummer van REFLECT zal een interview met Guibert del Marmol te lezen zijn.

DE GEZ GEZONDHEIDSCRISIS HEEFT AANGETOOND DAT BEDRIJVEN BE DIE HUN STRATEGIE ST OP EEN OF ANDERE WIJZE AFSTEMMEN OP MEER â&#x20AC;&#x2DC;CIRCULARITEITâ&#x20AC;&#x2122;, â&#x20AC;&#x2DC; BETER STANDHIELDEN DAN DE ANDERE .

41

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

5(/$7,( (8Ç&#x2022;9.

CYBERVEILIGHEID

DE VOORBEREIDINGSTIJD DRINGT!

E

U EOLMYHQ JURWH YUDDJWHNHQV RYHU GH DĆŽRRS van de huidige onderhandelingen rond de handelsrelatie die de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk er vanaf 1 januari op nahouden. Die dag trekt het VK de deur van GH LQWHUQH PDUNW HQ GH GRXDQH XQLH LPPHUV GHĆŹQLWLHI achter zich dicht.

De onderhandelaars mogen sinds half juni dan een tandje hoger hebben geschakeld in hun zoektocht naar een ambitieus (en in principe tarief- en quotavrij) vrijhandelsakkoord, sindsdien is er maar heel weinig vooruitgang geboekt. Op heel wat punten is het water tussen beide partijen nog hĂŠĂŠl diep, vooral dan op het vlak van eerlijke concurrentie en visserij. Een nFOLĆŞ HGJHo VFHQDULR ZDDUELM GH KDQGHO YDQDI MDQXDUL 2020 geregeld onder de (soms torenhoge) WHOdouanerechten valt, is dus verre van afgewend.

Bovendien, ook al sluiten de EU en het VK tijdig een vrijhandelsakkoord, dan nog zal hun relatie ingrijpend veranderen vanaf 1 januari. Vanaf dan gelden onvermijdelijk bepaalde douaneprocedures- en formaliteiten, dat terwijl heel wat bedrijven die handel drijven met het VK nauwelijks ervaring hebben met handel buiten de EU.

â&#x20AC;&#x2DC;grace periodâ&#x20AC;&#x2122;. Tijdens die periode zouden bedrijven die van goede wil zijn, niet gestraft worden omdat ze niet in orde zijn met de regels, maar daarentegen bijgestaan en geadviseerd worden om hun regularisatie rond te krijgen. Overheden zouden ook allerhande verplichtingen en procedures kunnen versoepelen, zoals ook al gebeurde in het kader van de coronacrisis.

En algemeen gesproken, als de huidige regels en verplichtingen bijgestuurd moeten worden door de nieuwe situatie, dan pleiten we ervoor dat men ze zo eenvoudig mogelijk houdt, en dat ze zo snel mogelijk meegedeeld worden aan alle economische actoren, zodat zij die kunnen opnemen in hun procedures1.

2S PLQGHU GDQ PDDQGHQ YDQ GH %UH[LW KRRSW KHW 9%2 dat er eindelijk schot komt in de onderhandelingen en dat overheden en ondernemingen daarnaast hun voorbereidingen op de onvermijdelijke veranderingen versnellen.

Contact

Olivier Joris Executive Manager Competentiecentrum Europa & Internationaal RM#YER IHE EH Zoektermen op VBO.BE p%UH[LWq p&OLĆŞ HGJHq

Het VBO moedigt de bedrijven aan om zeker ook de om en bij de honderd praktische fiches te raadplegen die de Europese Commissie opstelde met het oog op de veranderingen die op til zijn in verschillende activiteitensectoren cf. https://ec.europa.eu/info/europeanunion-and-united-kingdom-forging-newpartnership/future-partnership/gettingready-end-transition-period_en

Die vaststellingen nopen ons ertoe een drievoudige boodschap uit te sturen.

Allereerst vragen we aan de Belgische en Europese overheden dat ze zich snel ĂŠn in overleg YRRUEHUHLGHQ RS GH]H QLHXZH KDQGHOVFRQWH[W Ten tweede, in samenspraak met onze ledensectorfederaties, moedigen we ondernemingen van alle grootte aan om hun voorbereidingen op de nakende veranderingen te bespoedigen. We zullen zelf onze inspanningen opvoeren om de bedrijven daar bewustt van te maken. En we zullen de bevoegde autoriteiten vragen om hen naar behoren te ondersteunen.

En aangezien talloze ondernemingen (vooral dan kmoâ&#x20AC;&#x2122;s) niet op tijd klaar dreigen te zijn, vragen we aan de overheden om maatregelen te nemen die ondernemingen helpen om vlotter de overgang te maken naar de nieuwe realiteit die vanaf 1 januari ingaat. gaat.

We denken bijvoorbeeld aan technische bijstand. Een n andere mogelijke maatregel is de invoering van een

42

EEN CONCRETE CO MAATR MAATREGEL ZOU DE INVOERING KUNNEN INVOER ZIJN VA VAN EEN â&#x20AC;&#x2DC;GRACE PERIODâ&#x20AC;&#x2122;, WAARIN PERIOD BEDRIJVEN VAN BEDRIJ GOEDE WIL NIET BESTRAFT WORDEN BESTRA ALS ZE NIET IN ORDE BLIJKEN. BLIJKE

CYBERVEILIGHEID UN NOUVEAU TANDEM Ă&#x20AC; LA TĂ&#x160;TE DE LA FEB &29,'Ç&#x2022;

CRISIS SLAAT DIEPE KRATER IN ONZE WELVAART

W

e hebben te maken met een crisis zonder weerga: onze economie zou in 2020 kunnen krimpen met 8,3%.

In tegenstelling tot de vorige crisissen (2008-2009 en 2011-2012) werd deze schok niet veroorzaakt door problemen binnen het V\VWHHP PDDU LV KHW HHQ ]XLYHU H[WHUQ JHJHYHQ GH COVID-19-pandemie. Door de lockdownmaatregelen is heel wat toegevoegde waarde verloren gegaan.

Het nominale bbp zal in 2020 50 miljard euro lager uitvallen dan voorzien. De jongste conjunctuurenquĂŞte van het VBO1 buigt zich over de impact van de crisis op de ondernemingen en hoe zij de komende zes maanden tegemoetzien. Hieronder lijsten we de belangrijkste conclusies op.

De e-commerce heeft tijdens de lockdown een cruciale rol gespeeld om de economische activiteit niet volledig te laten stilvallen. De achterstand die we de voorbije jaren op dat vlak hebben opgebouwd, liet zich nu meer dan ooit voelen. De COVID-19-crisis toonde eens te meer aan dat we dringend werk moeten maken van een aanpassing aan ons stelsel voor avondarbeid om dat avondwerk mogelijk te maken tegen een redelijke kostprijs. Alleen zo zullen onze bedrijven op gelijke voet kunnen concurreren met onze buurlanden op het vlak van snelle leveringen.

En daar mag het niet bij blijven. We moeten ook onze arbeidsmarkt wendbaarder maken. In sommige sectoren heeft de crisis immers zwaarder huisgehouden dan in andere. Het moet dus gemakkelijker worden om te schakelen tussen sectoren, aan de hand van een sterk ondersteunings-, vormings- en activeringsbeleid van werkzoekenden, en niet te vergeten: levenslang leren. Zo verhogen we het aanpassings- en omscholingsvermogen van werknemers, en tegelijk de productiviteit en ons groeipotentieel.

De gezondheidscrisis heeft ons bovendien verplicht tot ingrijpende organisatorische aanpassingen. Telewerk EOHHN GDDUELM HHQ ĆŽH[LEHOH HQ GRHOWUHĆŞHQGH RSORVVLQJ We moeten de ervaring die we daarmee hebben opgedaan benutten en het bijhorende wettelijk kader versoepelen, aangezien telewerk ook een deel van de oplossing voor het mobiliteits- en klimaatvraagstuk kan zijn.

en ervoor te zorgen dat de komende jaren opnieuw wordt aangeknoopt met een gezonde groei2. Dat kan allereerst door private en publieke investeringen te stimuleren, omdat die als katalysator kunnen dienen voor de digitalisering en de ecologische transitie, tegelijk ons groeipotentieel te versterken en belangrijke maatschappelijke uitdagingen helpen te realiseren.

Ten tweede kunnen we onze economie ondersteunen de belastingdruk op de lage lonen substantieel te verlagen.

Contact

Wat we zeker niet mogen doen? Bedrijven nog meer in moeilijkheden brengen door de vooruitgang die we de voorbije jaren boekten op het vlak van loonkosten en competitiviteit teniet te doen! We moeten er absoluut op toezien dat de wet van 1996 correct wordt toegepast.

Tot slot moeten we ons vooral afvragen of enige loonstijging wel aan de orde is zolang het bbp niet terug op zijn oude niveau is.

www.vbo.be/publicaties/focusconjunctuur---coronacrisis-slaatdiepe-krater-in-welvaart.-relanceplannodig +HW 9%2 VFKXLIW HHQ [ WXUERUHODQFHSODQ QDDU YRUHQ 'H n [ o slaat op vier essentiĂŤle krachtlijnen: het versterken van ons economisch weefsel, een hervorming van de arbeidsmarkt en van de sociale zekerheid, het faciliteren van de ecologische transitie en investeren in de digitale revolutie.

ZZZ YER EH SXEOLFDWLHV HHQ [ turborelanceplan-om-hetgroeipotentieel-van-onze-economiete-versterken/

Want we mogen niet uit het oog verliezen dat we ELQQHQ RQ]H RYHUKHLGVĆŹQDQFLĂ&#x2020;Q PDDU ]Ă&#x201E;Ă&#x201E;U ZHLQLJ armslag hebben. Onze schuldgraad zou immers van minder dan 100% van het bbp in 2019 stijgen naar 120% van het bbp in 2020. Doortastende en GRHOWUHĆŞHQGH PDDWUHJHOHQ JHULFKW RS GH EHGULMYHQ en de gezinnen die ze het meeste nodig hebben, daar hebben we nu nood aan!

Anouar Boukamel Competentiecentrum Economie & Conjunctuur DER#YER IHE EH Zoektermen op VBO.BE â&#x20AC;&#x153;Conjunctuurâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x153;Relanceplanâ&#x20AC;?

NADAT EERST IN DE ALLERNOOD Ç&#x2022; ZAKELIJKSTE MAATREGELEN WERD VOORZIEN, MOETEN WE NU NADENKEN OVER MAATREGELEN OM ONZE ECONOMIE OP MIDDELLANGE TERMIJN TE ONDERSTEUNEN.

Nadat eerst in de allernoodzakelijkste maatregelen werd voorzien, moeten we nu nadenken over maatregelen om onze economie op middellange termijn te ondersteunen

43

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

CYBERVEILIGHEID CORONACRISIS

DE LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT VAN DE BEDRIJVEN ONDERSTEUNEN BLIJF T EEN PRIORITEIT

D

e studies die de Economic Risk Management Group (ERMG) geregeld doet in opdracht van de regering en de analyses van het VBO op basis van het Graydon-model, zijn zonneklaar: zonder de steunmaatregelen zou bijna 40% van de ondernemingen die gezond waren vóór de FULVLV QX LQ ]ZDUH ĆŹQDQFLĂ&#x2020;OH PRHLOLMNKHGHQ ]LWWHQ (Q niettegenstaande die maatregelen staat bij om en bij de 20% van de bedrijven (dat is maar liefst 1 op 5!) het water nog steeds aan de lippen. Het is dan ook een must dat 1) de steunmaatregelen verlengd worden zolang de crisis voortduurt en 2) het solvabiliteitsluik nog versterkt worden, om de bedrijven te redden die nog in zwaar weer verkeren. Het is vooral in het segment van de bedrijven met 10 tot 20 werknemers en bij de start-ups MRQJHU GDQ MDDU GDW GH ĆŹQDQFLĂ&#x2020;OH QRRG KHW KRRJVW LV Ter herinnering, zowel de federale regering als de gewesten keurden in het tweede kwartaal van 2020 HHQ SDNNHW VDPHQKDQJHQGH HQ JRHG JHFRĂ&#x2018;UGLQHHUGH maatregelen goed. Die hebben ervoor gezorgd dat bedrijven in moeilijkheden hun prangendste noden in termen van liquiditeiten ingevuld zagen, of het nu ging om betaaltermijnen (of uitstel van betaling), al dan niet gewaarborgde leningen of quasi-inbreng.1 Sommige van die maatregelen waren evenwel geĂŤnt op de aanname dat de economie tegen het einde van de zomer, of toch zeker tegen het einde van dit jaar, weer op een bijna normaal ritme zou zitten. We weten intussen allemaal dat dat niet zo zal zijn en dat we ons aan een aantal magere jaren mogen verwachten.

Het is dan ook essentieel dat de maatregelen worden geĂŤvalueerd en dat ze, naargelang de noden, worden verlengd en/of bijgestuurd.

NADRUK OP SOLVABILITEIT EN DE LANGE TERMIJN

Net voor het parlementair zomerreces keurde de Commissie FinanciĂŤn van de Kamer nog een wetsontwerp goed omtrent de invoering van een nKHUVWHOUHVHUYHo RS ĆŹVFDDO YODN 'DW RQWZHUS PRHW nog gestemd worden in de plenaire zitting1. Doel is om de bedrijven te helpen hun eigen middelen weer op peil te krijgen.

44

Die maatregel zal evenwel niet volstaan voor de 20% â&#x20AC;&#x2DC;gezondeâ&#x20AC;&#x2122; bedrijven die het moeilijk hebben (meer dan 80.000 ondernemingen, goed voor ruim 400.000 werknemers). Wat die laatste betreft, stelt het VBO voor om aanvullende solvabiliteitsversterkende PDDWUHJHOHQ WH WUHĆŞHQ Een hervorming van de notionele interesten om ze weer toe te spitsen op de kleine ondernemingen, door het aftrektarief te verhogen; ' H XLWEUHLGLQJ YDQ GH WD[ VKHOWHU YRRU VWDUW HQ VFDOH ups, zoals de ERMG suggereert; ' H ĆŹVFDOH PRELOLVDWLH YDQ KHW VSDDUJHOG YRRU risicokapitaal; ' H ĆŹVFDOH PRELOLVDWLH YDQ GH EHGULMIVUHVHUYHV RP de solvabiliteit te versterken van ondernemingen die nog te redden vallen; - De tijdelijke versoepeling van bepaalde â&#x20AC;&#x2DC;anticyclischeâ&#x20AC;&#x2122; compensatiemaatregelen uit de VenB-hervorming die de liquiditeitsproblemen bij ondernemingen nog verergeren (zoals meer bepaald het beperken van de interestaftrek).

Contact

Jean Baeten Executive Manager Competentiecentrum Fiscaliteit & Investeringen ME#YER IHE EH

-

Zoektermen op VBO.BE â&#x20AC;&#x153;Liquiditeitâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x153;Solvabiliteitâ&#x20AC;?

Zie ook de studie VBO-Graydon over de solvabiliteit van de ondernemingen https://www.vbo.be/publicaties/studievbo-graydon-over-de-solvabiliteit-vande-ondernemingen/ Zie wetsvoorsel op de website van de Kamer. https://www.lachambre.be/FLWB/ PDF/55/1412/55K1412004.pdf

NAARGELANG DE NODEN MOETEN DE STEUNMAATREGELEN ABSOLUUT WORDEN 9(5/(1*' (1Ç&#x2013;2) BIJGESTUURD.

CYBERVEILIGHEID DIGITAL SERVICES ACT PACKAGE

DIGITAAL DE TOEKOMST IN

O

p 19 februari 2020 lanceerde de Europese Commissie haar strategie voor een digitaal Europa. Ze opperde de goedkeuring van een Digital Services Act package, dat de regels voor digitale diensten op de interne markt moet aanpassen.

WAAROVER GAAT HET?

Het gaat om een herziening van de wetgeving rond digitale diensten, met de bedoeling die beter af te stemmen op de realiteit van vandaag. De Europese Commissie wil de interne markt voor digitale diensten versterken, innovatie stimuleren en de Europese online-omgeving competitiever maken.

WAAROM DIT PAKKET EN HOE MOET HET WORDEN GEĂ?MPLEMENTEERD?

Sinds de Europese Commissie in 2000 de e-commercerichtlijn goedkeurde, veranderde er niets aan het wettelijk kader voor digitale diensten.

In bijna 20 jaar is de digitale wereld nochtans ingrijpend veranderd. Er komen elke dag nieuwe manieren bij om te communiceren, te consumeren en informatie te delen.

Die digitale tools faciliteren de handel binnen en buiten de EU-grenzen en openen zo nieuwe horizonten voor bedrijven. Daar vaart ook de consument wel bij.

Innoverende digitale diensten, technologieĂŤn en businessmodellen bieden onmiskenbare voordelen, maar houden ook risicoâ&#x20AC;&#x2122;s in voor de burger en de maatschappij in het algemeen. Zo wordt de burger online blootgesteld aan illegale goederen, activiteiten en content, waardoor zijn veiligheid en zijn rechten op de helling komen te staan. Daarnaast ondervinden heel wat onlinebedrijven zware concurrentie. Een handvol grote onlineplatformen (â&#x20AC;&#x2DC;gatekeepersâ&#x20AC;&#x2122;) heeft het leeuwendeel van de digitale economie in handen en heeft op die manier een grote invloed op de mededinging.

samenwerkingssysteem creĂŤren om die platformen WH PRQLWRUHQ PDDU RRN RP KXQ HĆŻFLĂ&#x2020;QWLH WH garanderen.

2) De invloed van de gatekeepers op de concurrentieomgeving: er moeten regels komen om de invloed van die platformen te reguleren.

Op dit moment staat hun macht en controle binnen het digitale ecosysteem de markttoegang voor concurrenten en nieuwe spelers in de weg, en kan een gezond mededingingsklimaat/eerlijke concurrentie dus niet worden gegarandeerd.

Contact

AmĂŠlie Wuillaume Competentiecentrum Digitaal en Innovatief ondernemen DZ#YER IHE EH Zoekterm op VBO.BE â&#x20AC;&#x153;Digitale competitiviteitâ&#x20AC;?

HOEVER STAAN WE?

Gezien het belang en de omvang van de Digital Services Act package, is het cruciaal dat alle ondernemingen deelnemen aan het debat dat de contouren van deze nieuwe wetgeving bepaalt. Het pakket zal de digitale omgeving van alle ondernemingen die zich online begeven grondig hertekenen. Daarom werd er van juni tot september een openbare raadpleging georganiseerd.

ER MOETEN MOET REGELS KOMEN OM DE IN INVLOED VAN DE â&#x20AC;&#x2DC;GATEKEEPERSâ&#x20AC;&#x2122; â&#x20AC;&#x2DC;GATEKEE TE REGU REGULEREN.

Daarom moet de modernisering van het kader zoals voorgesteld door de Commissie rekening houden met de volgende factoren: 1) De veiligheid en de rechten van de burger: er moeten duidelijke regels worden opgesteld om de risicoâ&#x20AC;&#x2122;s waaraan de burger wordt blootgesteld te beperken en er moet op worden toegezien dat zijn rechten worden gerespecteerd. Daarnaast moeten de wettelijke verplichtingen een modern

45

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

CYBERVEILIGHEID PRIVACY SHIELD

KUNNEN WE NOG PERSOONSGEGEVENS NAAR DE VERENIGDE STATEN DOORSTUREN?

I

n juli heeft het Europees Hof van Justitie een essentieel mechanisme om de doorgifte van persoonsgegevens tussen de EU en de Verenigde Staten mogelijk te maken â&#x20AC;&#x201C; het Privacy Shield â&#x20AC;&#x201C; ongeldig verklaard. Reden: de Amerikaanse controleprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s houden risicoâ&#x20AC;&#x2122;s in voor de bescherming van die gegevens.

Elke verwerkingsverantwoordelijke die persoonsgegevens buiten de EU wil doorgeven, moet eerst nagaan of het land van bestemming die gegevens voldoende beschermt. Zo ja, dan verloopt de doorgifte net zoals binnen de EU. Maar omdat de wetgeving in de Verenigde Staten niet hetzelfde beschermingsniveau ELHGW ZHUG HHQ V\VWHHP YDQ DXWRFHUWLĆŹFHULQJ LQJHYRHUG voor bedrijven gevestigd in de Verenigde Staten.

Dat beschermingsmechanisme, beter bekend als het Privacy Shield, trad in 2016 in werking.

EEN PRECEDENT

Onlangs heeft het Hof van Justitie van de EU (HvJEU) dat Privacy Shield dus ongeldig verklaard. Eind 2015 deed het Hof dat ook al in de zaak rond de Safe Harbour, het vorige afstemmingsmechanisme, DDQJHVSDQQHQ GRRU GH 2RVWHQULMNVH VWXGHQW 0D[ Schrems. Als Facebookgebruiker vond die laatste dat het sociale netwerk te weinig bescherming bood voor persoonsgegevens. Dat was 2 jaar nadat Edward Snowden aan het licht had gebracht hoe ver de Verenigde Staten gingen in massacontrole met behulp van digitale tools.

Net zoals in 2015 en eveneens op grond van een klacht YDQ 0D[ 6FKUHPV RRUGHHOGH KHW +Y-(8 GDW KHW 3ULYDF\ Shield niet voldoet aan de toereikendheidsvereisten van de GDPR. Het oordeelt dat de Amerikaanse UHJOHPHQWHULQJ EHWUHĆŞHQGH GH SURJUDPPDoV YRRU massacontroles door de overheid een onaanvaardbare beperking inhoudt van de bescherming van persoonsgegevens die vanuit de EU naar de Verenigde Staten worden verstuurd.

WAT ZIJN DE GEVOLGEN VOOR DE BEDRIJFSWERELD?

Het Privacy Shield biedt dus niet langer een juridische garantie bij de doorgifte van persoonsgegevens naar de Verenigde Staten. Het Europees ComitĂŠ voor

46

gegevensbescherming (ECG) waarschuwt dat alle overdrachten die op basis van dat systeem gebeuren voortaan illegaal zijn. Om gegevens naar de Verenigde Staten door te geven moeten Europese bedrijven dus alternatieven zoeken, zoals de modelcontractbepalingen van de Europese Commissie, of bindende bedrijfsregels binnen een bedrijvengroep. Verder moeten ze nagaan of die contractbepalingen en bedrijfsregels wel degelijk een passend beschermingsniveau bieden bij een gegevenstransfer naar de VS.

Contact

Nathalie Ragheno Eerste adviseur Competentiecentrum Recht & Onderneming QU#YER IHE EH Zoektermen op VBO.BE â&#x20AC;&#x153;Privacy Shieldâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x153;GDPRâ&#x20AC;?

De EU zal nu dus over een nieuw mechanisme moeten onderhandelen met de regering-Trump, terwijl die laatste in het verleden ook al niet veel ophad met de GDPR. Als pragmatische mogelijkheid om de bedrijven in afwachting rechtszekerheid te bieden, zou het ECG een â&#x20AC;&#x153;gedoogperiodeâ&#x20AC;? kunnen voorstellen voor ondernemingen die gegevens doorgeven, zoals toen de Safe Harbour ongeldig werd verklaard, om zo de handelsbetrekkingen minimaal te verstoren.

HET PRIVAC PRIVACY SHIELD BIEDT BIE NIET LANGER VOLDOENDE VO RECHTSBESCHERMING RECHTSBES BIJ DE DOO DOORGIFTE VAN PERSOONSGEGEVENS PERSOONS VAN EUROP EUROPA NAAR DE VERENI VERENIGDE STATEN.

CYBERVEILIGHEID â&#x20AC;&#x2DC;KOOLSTOFARMEâ&#x20AC;&#x2122; BRANDSTOFFEN

MEER DAN ELEKTRICITEIT ALLEEN

D

oor het veranderende klimaat focust de transportsector vandaag vooral op het inzetten van elektrische voertuigen â&#x20AC;&#x201C; toch zeker voor lichtere voertuigen zoals wagens, motoren en lichte bedrijfsvoertuigen â&#x20AC;&#x201C; en in mindere mate op voertuigen op gas. Maar er zijn nog meer alternatieven onderweg. Op middellange termijn hebben we het dan over waterstof, brandstofcellen en NRROVWRIDUPH EUDQGVWRƪHQ RRN ZHO nORZ FDUERQ OLTXLG fuelsâ&#x20AC;&#x2122; of LCLF genoemd).

LCLF worden volop ontwikkeld, zoveel is duidelijk. Ze zijn (bijna) CO 2 -neutraal, hebben een hoge energiedichtheid, ]LMQ LQZLVVHOEDDU PHW GH KXLGLJH EUDQGVWRƪHQ HQ YRRU de distributie moeten er geen noemenswaardige aanpassingen aan het circuit gebeuren. Ze worden geproduceerd op basis van biomassa of groene elektriciteit die wordt omgezet in klimaatneutrale vloeibare of gasvormige brandstof.

Hoewel elektrische voertuigen uiteraard veel voordelen bieden, zijn er ook tal van uitdagingen verbonden aan het invoeren ervan op korte en middellange termijn, denken we aan elektriciteitsnetwerken, publieke laadpalen, autonomie en oplaadtijd. En dan is er nog de strategische afhankelijkheid van Europa van zeldzame aardmaterialen. Voor gas gelden die bezorgdheden niet, zeker niet in een goed (inter)geconnecteerd land als België.

9RRU ZDWHUVWRI HQ NRROVWRIDUPH EUDQGVWRƪHQ QX LQ volle ontwikkeling, is er in de toekomst een belangrijke rol weggelegd, waarschijnlijk voor het zwaardere transport (zware vrachtwagens, boten en vliegtuigen).

8LWHLQGHOLMN ]XOOHQ GH VSHFLƬHNH HLJHQVFKDSSHQ YDQ HONH brandstof (energiedichtheid, kost, distributiekanalen, opslag â&#x20AC;¦) en haar impact op het klimaat bepalen hoe ]H SDVW LQ GH EUDQGVWRIPL[ YDQ GH WRHNRPVW 0DDU GDW NDQ HQNHO DOV ZH DOOH EUDQGVWRƪHQ HHQ NDQV JHYHQ 'RHQ we dat niet, lopen we misschien een technologisch LQWHUHVVDQWH Ã&#x201E;Q NRVWHQHƯFLÃ&#x2020;QWH RSORVVLQJ PLV

COMPLEMENTAIRE OPLOSSINGEN

Contact

([SHUWV ]LMQ HUYDQ RYHUWXLJG GDW HHQ HQNHOH EUDQGVWRI RI technologie niet zal volstaan om de klimaatverandering als gevolg van de verschillende soorten transport tegen te gaan. We hebben een waaier aan diverse, complementaire oplossingen nodig: elektriciteit, groen gas, (groene of blauwe) waterstof en LCLF.

Olivier Van der Maren

Om daartoe te komen, moeten we aan de hand van een technologieneutrale aanpak (waar het VBO achter staat) elke brandstof en technologie een kans geven op basis van haar voordelen (weinig of geen uitstoot van CO 2 RI OXFKWYHURQWUHLQLJHQGH VWRƪHQ ODJH NRVWSULMV f

Dat betekent dat de overheid in haar beleid resultaten vooropstelt en normen hanteert om de beoogde milieudoelstelling te behalen en geen enkele oplossing uitsluit, bijvoorbeeld door ze te verbieden.

Zoektermen op VBO.BE 'Koolstofarme'

De wet- en regelgeving moet volgens dat model worden opgesteld. Het is aan de industrie om verschillende pistes te verkennen en op de proppen te komen met HƯFLÃ&#x2020;QWH PDQLHUHQ RP WH YROGRHQ DDQ GH JHOGHQGH milieu- en klimaatnormen. Op die manier krijgen de beste technologische oplossingen de kans om zich te ontwikkelen.

Executive Manager Energie, Klimaat & Mobiliteit RYP#YER IHE EH

"VBO REFLECT â&#x20AC;&#x201C; hefbomen en obstakels in een co2 -arme wereld" https://www.vbo-feb. be/publicaties/vboUHÆ®HFW KHIERPHQ HQ obstakels-in-een-co2arme-wereld/

UITEINDE UITEINDELIJK ZULLEN DE SPECI SPECIFIEKE EIGENSCHAPPEN VAN EIGENSCH (/.( %5$1'672){Ç&#x; (/.( %5$ EN HAAR IMPACT 23 +(7 ./,0$$7{Ç&#x; 23 +(7 .

BEPALEN HOE ZE PAST IN D DE BRANDSTOFMIX BRANDST VAN DE T TOEKOMST.

47

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

SOCIALE RECHTSPRAAK

SELECTIE VAN UITGEGEVEN EN NIET-UITGEGEVEN RECHTSPRAAK VAN ARBEIDSGERECHTEN EN -HOVEN ALGEMEEN VERBINDEND VERKLAARDE CAO Loonbaremaâ&#x20AC;&#x2122;s op grond van â&#x20AC;&#x2DC;beroepservaringâ&#x20AC;&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; Indirecte discriminatie op basis van leeftijd â&#x20AC;&#x201C; Nietigheid van de cao â&#x20AC;&#x201C; Niet toepassen van het KB tot algemeenverbindendverklaring Het in acht nemen van het aantal jaren beroepservaring voor de hoogte van het sectorale baremaloon is een indirecte discriminatie op basis van leeftijd. Enkel het discriminatoire onderscheid tussen jongere en oudere werknemers is nietig, en voor het overige blijven de bepalingen van de CAOâ&#x20AC;&#x2122;s overeind. De CAOâ&#x20AC;&#x2122;s dienen beschouwd te worden als niet algemeen verbindend verklaarde CAOâ&#x20AC;&#x2122;s, die hetzij rechtstreeks bindend zijn voor de gedingvoerende partijen krachtens artikel {&$2 ZHW KHW]LM VXSSOHWLHI ELQGHQG LQ WRHSDVVLQJ YDQ artikel 26 CAO-wet. $UEHLGVUHFKWEDQN /HXYHQ DSULO -77

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST Loonbaremaâ&#x20AC;&#x2122;s op grond van â&#x20AC;&#x2DC;beroepservaringâ&#x20AC;&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; Indirecte discriminatie op basis van leeftijd â&#x20AC;&#x201C; Alleen GH ZHUNQHPHU PDJ GH QLHWLJKHLG YDQ GH &$2 bepaling inroepen $OOHHQ DDQ GH SHUVRQHQ GLH YRRUKRXGHQ KHW VODFKWRƪHU te zijn van discriminatie wordt een vorderingsrecht toegekend in geval discriminatie. Hieruit volgt dat de werkgever de onwettigheid van leeftijdsgebonden baremaâ&#x20AC;&#x2122;s niet kan inroepen als verweer tegen een vordering tot betaling van achterstallig loon ingesteld door de werknemer om zich op deze wijze aan zijn verplichtingen te onttrekken. $UEHLGVKRI $QWZHUSHQ DIGHOLQJ +DVVHOW IHEUXDUL -77

48

LOON Bonus â&#x20AC;&#x201C; Niet bepalen van objectieven â&#x20AC;&#x201C; Contractuele fout Het niet vaststellen van de objectieven is een contractuele fout van de werkgever, wanneer het bonusplan bepaalt dat de objectieven waaraan moet worden voldaan om een bonus te bekomen op ondernemingsniveau worden bepaald. Door de objectieven niet te bepalen heeft de werkgever de vervulling van de voorwaarden verhinderd en wordt de werknemer geacht de objectieven te hebben bereikt. $UEHLGVKRI %UXVVHO RNWREHU -77

LOON Bewijs â&#x20AC;&#x201C; Betaling van hand tot hand $UWLNHO Â&#x2039; F YDQ KHW :HWERHN YDQ VRFLDDO VWUDIUHFKW in voege getreden op 9 juni 2011, bepaalt dat, wanneer de werkgever bij betaling van hand tot hand nalaat een ontvangstbewijs te laten ondertekenen door de werknemer, dit een strafrechtelijk gesanctioneerd misdrijf uitmaakt.

Bij gebreke wordt het loon onweerlegbaar vermoed niet te zijn betaald. $UEHLGVKRI /XLN DSULO -77

LOON Betaling van hand tot hand â&#x20AC;&#x201C; Afwezigheid van kwitantie s :HHUOHJEDDU YHUPRHGHQ YDQ QLHW EHWDOLQJ Het vermoeden van niet-betaling van het loon van hand tot hand bepaald in artikel 47bis van de wet van 12 april 195 is weerlegbaar, zodat de werkgever het tegenbewijs mag leveren met alle middelen van recht, getuigen en vermoedens inbegrepen, dat hij aan de werknemer het loon heeft uitbetaald van hand tot hand gedurende de betwiste periode. $UEHLGVKRI *HQW IHEUXDUL -77

ONTSLAG 'ULQJHQGH UHGHQ s EHZLMV s H PDLOV s SULYĂ&#x201E;OHYHQ De e-mails van de werknemer, verzonden en ontvangen met het materiaal dat de werkgever ter zijn beschikking stelt met het oog op een professioneel gebruik, kunnen door de werkgever niet worden geraadpleegd zonder het akkoord van de werknemer.

Het arrest van het arbeidshof, dat de dringende reden als bewezen beschouwd door zich te steunen op e-mails die door de werknemer met een derde werden uitgewisseld, en dat oordeelt dat het zonder belang is te weten of de werknemer die werd ontslagen wegens dringende reden al dan niet zijn akkoord heeft gegeven nu deze e-mails geen verband zouden houden met zijn privĂŠleven, schendt het artikel 124 van de wet van {MXQL EHWUHĆŞHQGH GH HOHNWURQLVFKH FRPPXQLFDWLH +RI YDQ &DVVDWLH PHL -/0%

Contact

Antoine Vanden Abeele Geassocieerd advocaat, IUXTA Legal avandenabeele@iuxta.legal www.iuxta.legal

CONVENTIONELE OVERDRACHT VAN ONDERNEMING Overname van de activiteiten eerder toevertrouwd aan een tussenpersoon Er is conventionele overdracht van onderneming wanneer een bank een einde maakt aan de overeenkomst die ze gesloten had met een tussenpersoon en zelf de activiteit van die tussenpersoon voortzet in dezelfde lokalen, onder dezelfde naam, met hetzelfde materieel en die eenzelfde dienstverlening aan het cliĂŤnteel inhoudt. $UEHLGVKRI %UXVVHO QRYHPEHU -77

ONTSLAG &$2 s PHGHGHOLQJ PRWLHYHQ s IRUPXOLHU & De mededeling van de concrete ontslagmotieven dient schriftelijk te gebeuren.

De vermelding â&#x20AC;&#x153;economische redenenâ&#x20AC;? is niet voldoende duidelijk en precies om de werknemer toe te laten de ontslagredenen te kennen. Een overdreven formalisme dient evenwel te worden vermeden. Er kan rekening worden gehouden met de redenen vermeld op het formulier C4 en met een aanbevelingsbrief overhandigd aan de werkneemster die nader de economische situatie omschrijven die het ontslag motiveren, zodat de werkgever, die aldus op eigen initiatief de motieven heeft meegedeeld, niet gehouden kan zijn tot de burgerlijke sanctie. $UEHLGVUHFKWEDQN /XLN DIGHOLQJ /XLN QRYHPEHU -/0%

49

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

HET VBO ONDERNEEMT Meer info: vbo.be/actiedomeinen/vbo-onderneemt Meer info: vbo.be/actiedomeinen/veiligheid--welzijn-op-het-werk/Overview 7HQ JHYROJH YDQ GH &29,' HSLGHPLH ZHUGHQ WDO YDQ HYHQHPHQWHQ VHPLQDULHV HQ YHUJDGHULQJHQ GLH GRRU HQ ELM KHW 9%2 ZRUGHQ JHRUJDQLVHHUG XLWJHVWHOG WRW QDGHU RUGHU :H ]LMQ HYHQZHO KHHO GH WLMG GUXN LQ GH ZHHU JHZHHVW :H KHEEHQ GH JH]RQGKHLGVVLWXDWLH RS GH YRHW JHYROJG HQ QDXZ RYHUOHJG PHW RYHUKHGHQ HQ RĆŻFLĂ&#x2020;OH LQVWDQWLHV

GENERIEKE GIDS OM DE VERSPREIDING VAN COVID-19 OP HET WERK TEGEN TE GAAN

CAMPAGNE #O2BE Tijdens de tweede opstartfase doen het VBO en zijn sectorfederaties een oproep om het werk in alle veiligheid te hervatten met het oog op de toekomst en het welzijn van iedereen. Uitbundig gedeeld op Facebook en Instagram. 443.988 views voor de video van Pieter Timmermans op YouTube.

Publicatie van een praktische gids met basisadvies voor een veilige werkomgeving. Resultaat van een samenwerking van de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk, de Economic Risk Management Group, de FOD WASO en de beleidscel van de minister van Werk.

â&#x20AC;&#x153;SOLIDARITEIT, VERANTWOORDELIJKHEID EN ACTIEâ&#x20AC;?

4 WEBINARS â&#x20AC;&#x153;GOED VOORBEREID HERSTARTEN!â&#x20AC;?, WAAROP DE GENERIEKE GIDS WERD BESPROKEN. De webinars werden bijgewoond door 692 personen.

WHEN BUSINESS MEETS ART â&#x20AC;&#x201C; EXPO DUBRUNFAUT 3 maart â&#x20AC;&#x201C; Naar aanleiding van zijn 125e verjaardag heeft het VBO een tentoonstelling georganiseerd om de ongeĂŤvenaarde diversiteit en het esthetisch potentieel van het Belgische bedrijfsweefsel in de verf te zetten. Thierry Dubrunfaut is een fotograaf die al tien jaar een heel persoonlijke en verfrissende blik werpt op de Belgische ondernemingswereld. Na BOZAR (Brussel) reist de tentoonstelling naar twee andere Belgische steden: Gent en Bergen.

50

BEGIN APRIL â&#x20AC;&#x201C; Een oproep van Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder, aan de ondernemers om samen te handelen om een insolventiecrisis en het faillissement van een zeker aantal ondernemingen te voorkomen. Hij heeft meer dan 200 suggesties ontvangen die werden YHUZHUNW LQ KHW [ WXUERUHODQFHSODQ

HET 4X4 TURBORELANCEPLAN VAN HET VBO 2 JUNI â&#x20AC;&#x201C; Het VBO publiceert HHQ ELM]RQGHU FRQFUHHW [ turborelanceplan. â&#x20AC;&#x2DC;Turboâ&#x20AC;&#x2122; verwijst naar het dringende karakter van de situatie. â&#x20AC;&#x2DC;4X4â&#x20AC;&#x2122; slaat op 4 essentiële krachtlijnen: het versterken van ons economisch weefsel, een hervorming van de arbeidsmarkt en van de sociale zekerheid, het faciliteren van de ecologische transitie en investeren in de digitale revolutie. Het plan wordt midden juni voorgesteld aan de politieke partijen.

HET CONTACT BEWAREN ... KOST WAT KOST Afzondering en sociale afstand hebben het VBO gedwongen anders te communiceren HQ NHQQLV WH GHOHQ RQGHU DQGHUH YLD ZHELQDUV 5 MEI â&#x20AC;&#x201C; EEN RESPIJTPERIODE VOOR ONDERNEMINGEN IN MOEILIJKHEDEN Een tijdelijk moratorium voor alle ondernemingen waarvan het voortbestaan wordt bedreigd door de talrijke crisismaatregelen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19.

Aantal deelnemers: 90.

18 JUNI â&#x20AC;&#x201C; CYBERCRIMINALITEIT: EERSTE HULP BIJ CYBERINCIDENTEN Dit is het eerste thema van de cybertalk van de Cyber Security Coalition, georganiseerd in samenwerking met het VBO en Agoria. Gastspreker: Catherine Van De Heyning (UAntwerpen en Artes).

Meer dan 80 deelnemers.

30 JUNI â&#x20AC;&#x201C; COVID-19: UITDAGINGEN EN ANTWOORDEN VAN DE EU In aanwezigheid van Didier Reynders.

Welke lessen trekt hij uit de crisis en voor welke uitdagingen staan de EU en haar lidstaten?

Aantal deelnemers: 28.

UITREIKING VAN DE BELGIAN BUSINESS AWARDS FOR THE ENVIRONMENT (BBAE)Â 1 21 september â&#x20AC;&#x201C; De BBAE werden uitgereikt op het VBO. De keynotespreker was Guibert del Marmol, adviseur, auteur en spreker, gespecialiseerd in regeneratieve economie.

Zie tekst over de Belgian Business Awards for the Environment op p. 41.

VVIP-TALK ANDREA MAIER (VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM EN UNIVERSIT Y OF MELBOURNE) 7 september â&#x20AC;&#x201C; het VBO heeft een reeks VVIP-Talks gelanceerd met het thema â&#x20AC;&#x2DC;Wat als we allemaal 130 worden?â&#x20AC;&#x2122;

Meer info over de reeks: vbo.be/events/vvip-talks/Program/

51

REFLECT VBO FEB | INNOVEREN VOOR WELVAART

VBO AGENDA

VBO AGENDA Meer info: www.vbo.be > events

27 OKTOBER 2020

VANAF OKTOBER 2020

IN OKTOBER 2020

SOCIALE VERKIEZINGEN

BRIEC FROM AI TO IA

WEBINARS CIRCULAIRE ECONOMIE â&#x20AC;&#x201C; CALL TO ACTION

WEBINARS RESILIENCE IN LISTED COMPANIESÂ AGILITY VERSUS LONG-TERMINISM

De sociale verkiezingen vinden GHƬQLWLHI SODDWV YDQ WRW {QRYHPEHU 'LW seminar is gewijd aan de aanstelling van de nieuwe OR en van het nieuwe CPBW.

The Federation of Enterprises in Belgium (FEB) aims â&#x20AC;&#x201C; via the Belgian Research, Innovation & Entrepreneurship Community

22 OKTOBER 2020

'RQGHUGDJ RNWREHU Om 14.00 u via webinar

(BRIEC) â&#x20AC;&#x201C; to encourage cooperation on innovation in Belgium. VBO FEB seeks to drive cross-border collaboration by bringing together companies (of all sizes, be they start-ups, scale-ups or ƬUPO\ HVWDEOLVKHG DQG VWDNHKROGHUV from academia and research centres DFURVV %HOJLXP WR DGGUHVV VSHFLƬF societal challenges. Our theme for this BRIEC session will be Digital as a Cross-cutting Innovation Force, more VSHFLƬFDOO\ $UWLƬFLDO ,QWHOOLJHQFH IRU Industrial Applications.

Het VBO zet mee zijn schouders onder die circulaire evolutie en wil zijn kennis en inspanningen in het domein nog versterken. Daarom organiseert ze deze herfst een reeks van webinars over deze thematiek.

9ULMGDJ RNWREHU Ontwerpen en produceren in een circulaire economie 9ULMGDJ RNWREHU Circulaire gebruiksmodellen

0DDQGDJ RNWREHU Hoe rekening houden met de lange termijn in de strategie en het bestuur van beursgenoteerde ondernemingen?

9ULMGDJ QRYHPEHU (Digitale) Enablers voor een circulaire economie

:RHQVGDJ RNWREHU Naar meer wendbaarheid in beursgenoteerde ondernemingen

'LQVGDJ RNWREHU (13.30 - 18.30)

Info: www.vbo.be events@vbo-feb.be T 02 515 09 90

Plaats: 98% $, ([SHULHQFH &HQWHU{ 3OHLQODDQ %UXVVHOV rd ƮRRU

Info: www.vbo.be events@vbo-feb.be T 02 515 09 90

In samenwerking met Guberna In het kader van de derde golf van goed bestuur zijn organisaties die zich uitrusten met instrumenten die de veerkracht verhogen beter in staat om duurzame waarde te genereren. Maar wat is veerkracht, en hoe kan die worden bereikt?

Info: www.vbo.be events@vbo-feb.be T 02 515 09 90

9ULMGDJ RNWREHU Verzoening van wendbaarheid en langetermijndenken ter wille van de veerkracht van beursgenoteerde ondernemingen Info: www.vbo.be events@vbo-feb.be T 02 515 09 90

REFLECT - Trimestriële uitgave van het Verbond van Belgische Ondernemingen Redactie Jean Baeten, Anneleen Dammekens, Ineke de Bisschop, Edward Roosens, Johan Van Praet Redactie themaâ&#x20AC;&#x2122;s Jean Baeten, Vanessa Biebel, Anouar Boukamel, Monica De Jonghe, Olivier Joris, Nathalie Ragheno, Pieter Timmermans, Olivier Van der Maren, Amélie Wuillaume Redactie Sociale Rechtspraak Antoine Vanden Abeele Eindredactie{+LOGH 'H %UDQGW $QQH{0LFKLHOV Vertaling Vertaaldienst VBO Publicatieverantwoordelijke{6WHIDQ 0DHV Opmaak Landmarks Fotografie{-HDQ -DFTXHV 'H 1H\HU 7ULSW\TXH Illustraties Peter Willems (Vec-star) Druk Graphius Verantwoordelijke uitgever Stefan Maes, Ravensteinstraat 4, 1000 Brussel Reclameregie ADeMar, Graaf de Fienneslaan 21, 2650 Edegem (Antwerpen), Contact: Nele Brauers, Tel. 03 448 07 57, nele.brauers@ademaronline.com Publicatiedatum september 2020 Cette publication est également disponible en français Deze publicatie kunt u ook lezen op www.vbo.be > Publicaties > REFLECT ISSN: 2684-1851

52

Fiber.

Hier gebruiken ze het al.

Sommige van België’s oudste abdijen zijn helemaal mee met hun tijd.

Ze digitaliseren hun processen en gebruiken het fibernetwerk van Proximus.

Zo kunnen brouwmeesters sneller uploads naar de cloud uitvoeren en in real time hun bierketels vanop afstand bedienen.

Grijp ook uw kans en connecteer uw bedrijf op fiber.

Ontdek hoe we samen België digitaliseren op proximus.be/digitalbelgium

Think possible

Werken aan zijn toekomst Wij engageren ons om duurzaam te ontwikkelen en willen geen COLJ meer uitstoten tegen 2050.

Vandaag zijn we al COLJ-neutraal en compenseren we onze COLJ-uitstoot door ontbossingsprojecten van CO2 Logic in China en Ghana te steunen.

Daarnaast volgen we het Airport Carbon Accreditation programma van luchthavenorganisatie ACI Europe om samen met de luchthavenpartners de overige COLJ-uitstoot op de luchthaven verder te verminderen.