Software tegen zweefvuil

WEG MET DIE RUIS!

Op het camerascherm zag het er zo geweldig uit! Maar als het op de schijnbare topopname later op de computermonitor lijkt te sneeuwen, kan de Neat Image software (als Photoshop plug-in of stand-alone versie te koop) het zweefvuil of ruis als sneeuw voor de zon laten verdwijnen.

Na de vergeten geheugenkaart is zweefvuil op de foto of video nummer twee van de klassiekers waar duikende filmmakers en fotografen gek van worden. De gevorderde fotografen onder ons kennen de oorzaken wel: lichtbronnen die frontaal en te dicht bij de lens van de camera staan, te korte flitsarmen en te veel vermogen van de videolamp en flitser, zorgen voor die zo gehate piepkleine deeltjes in het beeld. Naast het opdwarrelend zand en sedimenten van wrakken of grotplafonds, wat in beweging gebracht is door bellen van de uitgeademde lucht, is er een andere fenomeen waar vooral oudere cameramodellen en camera’s zoals action cams en compactcamera‘s die met kleine sensors zijn uitgerust, mee hebben te maken. Namelijk met ruis, zodra een gebrek aan omgevingslicht moet worden

Het hangt af van de keuze van het beelddetail. Om de gemiddelde beeldruis te bepalen is het aan te raden om in open water of in een gebied zonder patroon of kleurgradatie een zo groot mogelijk selectieveld te gebruiken. De drie kleurkanaalvensters (hierboven) helpen structuren te vermijden. Zoals altijd bij beeldbewerking, is de vuistregel ‘less is more’, dus als autocorrectie gebruikt wordt, moet je niet het slechtste afbeeldingsgebied selecteren, anders worden de beelddetails wazig en het resultaat zal onnatuurlijk zijn. Praktisch: Als Neat Image als Photoshop-plug-in wordt gebruikt, verschijnt de software in de menubalk voor filters. Het effect kan worden verzacht met de undo-functie, wat het eindresultaat ten goede komt (zie hieronder).

Handig: de voor- en na-functie biedt controle bij lastige afbeeldingen. Macro-onderwerpen zoals deze Wonderpus uit de Straat van Lembeh vereisen veel geduld om zo veel mogelijk details maar zo min mogeljik zweefvuil in de foto te krijgen. De ruisanalyse met uiteindelijke kwaliteitsvoorspelling (rechtsonder) laat zien waar de reis naartoe gaat. Voorinstellingen voor het gebruikte cameramodel kunnen ook worden gedownload voor optimalisatie.

gecompenseerd met een hogere lichtgevoeligheid (meer dan 200 ISO). Vindt de nabewerking dan ook nog eens plaats in zwaar gecomprimeerde bestandsformaten zoals .jpg, dan lijken de zogenoemde homogene gebieden zoals open water en schaduwen vaak op een acuut geval van mazelen of een printafdruk van de dot-matrixprinter. De ene zichtbare pixel na de andere is op de foto te zien. Maar gelukkig zijn er ruisonderdrukkingsfuncties in gewone beeldbewerkingsprogramma‘s die alles automatisch verbeteren met schuifregelaars, toch?

EEN ‘SCHOON’ RESULTAAT

Met de software Neat Image en Neat Video heeft de fabrikant ABSoft/Neatlab gekozen voor een alternatieve benadering en geeft de gebruiker toegang tot een scala aan filters om de beste individuele resultaten te bereiken. Hoe werkt het? De optionele detectie van punt- en lijnvormige verstoringen zorgt ervoor dat naast technische ruis ook een groot deel van zwevende deeltjes zoals sediment (vaak kleine radius) en plankton/algen (draadachtig) kan worden geëlimineerd. Voor echt goede, natuurlijke resultaten heb je een beetje gevoel nodig, want de fijnafstelling is een compromis tussen het meest ‘schone’ resultaat en het verlies van gewenste elementen. Maar het is nog nooit zo eenvoudig geweest als met Neat Image/Video. Zodra het ruisniveau en de mediakwaliteit zijn bepaald - hiervoor selecteer je een gedeelte met zo min mogelijk beeldinformatie (open water)

Lichtstralen vormen een heel andere uitdaging. In de Zuid-Afrikaanse winter was het zonlicht niet genoeg voor de oudere Nikon D80 om bultruggen en roggen scherp vast te leggen bij een lage ISO. Het probleem werd opgelost met ISO 800, maar beeldruis lag op de loer. Omdat het automatische systeem de lichtstralen echter als storende factoren herkent, moeten deze handmatig worden gecorrigeerd. Een ander duidelijk geval voor de middenweg. Een kleine tip: Een lichte verscherping accentueert de lichtstralen. Rechts: voor & na.

- berekent het programma een gefilterde versie van het beeld, die gebaseerd is op het beeldconverter algoritme van het cameramodel. Deze basis voor persoonlijke fijnafstemming kan op elk moment worden vergeleken met de originele en alternatieve filterprofielen. Naast mesh size en de vorm van de te verwijderen deeltjes is er een aantal andere functies beschikbaar, zoals behoud van beelddetails, randafvlakking en verscherping (beter unsharp masking met gangbare beeldverwerking). Als de ruis puur technisch is, kan de batchverwerkingsfunctie worden gebruikt om hele reeksen afbeeldingen automatisch te corrigeren op basis van het geselecteerde ruisonderdrukkingsprofiel.

NOG EEN TIP

Om je ogen regelmatig pauze te gunnen bij het jongleren met de instellingen, kun je het tussen- of eindresultaat opslaan in 8, 16 en 32-bit kleurdiepte en alle gangbare formaten voor Mac en pc. Daarnaast hebben langere armen, betere flitstechniek en goed zicht altijd de voorkeur boven de extra handelingen achter je beeldscherm. De technische beperkingen van oudere cameramodellen kunnen echter tot op zekere hoogte worden gecompenseerd met Neat Image/ Video en menig mislukte opname kan aanzienlijk worden verbeterd, al kan je er geen wonderen mee verrichten. Gratis proefversies voor pc en Mac zijn beschikbaar op ni.neatvideo.com (ze werken tot een resolutie van 1600 pix).