Oost-Vlaanderen Ondernemers #5

Een maan delijkse u itgave van Voka – Kamer van Koophan del Oo st-V laan dere n | Jaarg ang 22 | numme r 05 | me i 2021

ONDER

NEMERS

STERKMAKERS

in Oost-Vlaanderen

Inspirerende krachttoeren in 9 sectoren

+ Hoe gaat het nog met de reis- en eventsector?

MEI 2021

Maak van telewerken een blijvend succes In veel organisaties is telewerken nu de norm. Deze (on)gewone manier van werken vraagt een aangepast beleid dat de spelregels helder oplijst. Want ook bij afstandswerken geldt: goede afspraken maken blije telewerkers. Heb je nog geen uitgewerkt telewerkbeleid? Met ons doe-het-zelfpakket kun je meteen aan de slag.

www.sdworx.be/telewerk

VOORLOPER

Fausse queue of straffe stoot De coronacrisis gooit de wereld nu al meer dan een jaar op slot. Iedereen voert zijn eigen ‘kleine oorlog’ en kijkt reikhalzend uit naar de dag van de bevrijding. Ons land bestrijdt de pandemie met lockdowns; als paardenmiddel tegen de economische schade worden tonnen tegemoetkomingen geïnjecteerd. Terecht, want alle economische sectoren werden geraakt; de meest getroffen zagen de omzet met 90% dalen. Het verlies aan welvaart door covid is duizelingwekkend: 70 miljard euro in 2020-2021. Maar optimisme is een morele plicht en er zijn aanwijzingen dat een krachtig herstel in de tweede helft van 2021 mogelijk is. Het ziet er naar uit dat het internationaal klimaat gunstiger wordt en de gezinsbestedingen een inhaalbeweging zullen maken en opnieuw gaan stijgen. Experten rekenen op een groei van het bbp met 4%, na de krimp met 6,3% in 2020. Onze arbeidsmarkt zag in de eerste helft van vorig jaar meer dan 50.000 jobs wegsmelten. Gelukkig was er na de zomer van 2020 alweer een groei te noteren. Meer nog: de structurele problemen van onze arbeidsmarkt – vooral krapte - zijn opnieuw zichtbaar, nog vóór covid de wereld uit is. De ongemeen zware crisis weerhoudt de bonden er niet van om forse loonsverhogingen te bepleiten – bovenop de index. Dat is de waanzin nabij. Wie gaat dat betalen? Bij ongewijzigd beleid stevenen wij tot 2025 af op een negatief begrotingssaldo van 5% van het bbp. Sinds 1970 is dit saldo altijd negatief geweest, op enkele luttele jaren na de millenniumwissel na. De overheidsuitgaven zijn sinds 2007 gestegen van 45% tot meer dan 50% van het bbp. Ze blijven toenemen, ook in betere tijden. Ik heb de indruk dat in beleidsmiddens de gêne over dit bedenkelijk parcours eerder vermindert dan toeneemt. Dat het niet aan ontoereikende fiscale middelen ligt, is wel duidelijk. In het driebandenspel tussen belastingen, overheidsbestedingen en schuld afbouw stoot de Belgische queue voortdurend in het biljartlaken. Hoe moet het dan verder? Om de economische schade door corona in te halen en opnieuw het welvaartsniveau van voor de pandemie te bereiken, is gedurende 10 jaar een economische groei van 2% nodig. Dat wordt aartsmoeilijk; vóór covid haalde België met moeite een gemiddelde groei van 1,4%. Als ons land hier in slaagt, zal dat een straffe stoot zijn. Het Plan Samen Groeien van Voka geeft een aantal pistes aan. De bouwstenen van succes zijn geen alchemie. Ze zitten vervat in het opkrikken van onze productiviteit, tewerkstellingsgraad en groei. Met structurele hervormingen en strategische investeringen, die een hefboom zijn voor private investeringen, kunnen we sterker uit deze crisis komen.

“In het driebandenspel tussen belastingen, overheidsbestedingen en schuldafbouw stoot de Belgische queue voortdurend in het biljartlaken”

Het ontwerp Herstel- en Veerkrachtplan dat ons land eind deze maand zal indienen bij de Europese Commissie is een eerste stap, maar mist op belangrijke domeinen nog de doortastende hervormingen die we nodig hebben om onze concurrentiekracht te versterken. Vooralsnog is het wachten op enkele spraakmakende caramboles.

JEF WITTOUCK

Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen O N D E R N E M E R S # 05

COLOFON

6 DOSSIER

62 MIJN BEGINJAREN

ONDERNEMERS IS HET MAANDBLAD VAN Voka Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen. Jaargang 22, mei 2021. Verschijnt niet in juli-augustus. KANTOREN 9000 Gent Lammerstraat 18 – T 09 266 14 40 9200 Dendermonde Noordlaan 21 – T 052 33 98 00 Web http://www.voka.be/oost-vlaanderen

BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Jef Wittouck, An Bels, Guy Bontinck, Erik Chabot, Ann De Clercq, Christiaan De Wilde, Farida Doulami, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Kristof Van Hoorebeke, Eric Van Landeghem, Jens Van Mol, Manfred Van Vlierberghe, Frank Verschuere.

40 CORONA

EREVOORZITTERS VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Geert Moerman – Lammerstraat 18 – 9000 Gent

HOOFDREDACTIE Jan Geers – jan.geers@voka.be

EINDREDACTIE Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be

WERKTEN MEE Sven Decaestecker, Maarten Dheedene, Sam De Kegel, Laurens Fagard, Jan Geers, Wim Kempenaers, Filip Michiels, Ann Vandamme, Jan Van Gyseghem, Dirk Van Thuyne.

COVER redactioneel beeld Shutterstock (Dan Jamieson).

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT

In dit nummer 1 Fausse queue of straffe stoot VOORLOPER

4 Stilleven van een multifunctionele thuiswerker

Hilde Pelleman, hilde.pelleman@voka.be, Marie-Ange Sallemeyn, marie-ange.sallemeyn@voka.be

DRUK Drukkerij Perka, Maldegem

PUBLICITEIT Rik Vyncke - rik.vyncke@telenet.be - 0477 30 21 32 Marie-Ange Sallemeyn, Ann Vandamme, pub.ov@voka.be, T 09 266 15 71

LEREN VAN EN MET ELKAAR

27 Hoe corona ook onze taal annexeert OVER KLEINE EN GROTE ZAKEN

BREEDBEELD

Karakters, Gent, www.karakters.be

ABONNEMENTEN

25 Het ABC van krachtig leiderschap

28 North Sea Port: de havensprokkels 6 Oost-Vlaamse sterkmakers in 9 sectoren DOSSIER

22 ValCUN wil Google en Tesla helpen met 3D-metaalprinttechnologie HET IDEE

THUISHAVEN

30 Het groeiverhaal van vader en zonen Speecke (MDO) HET ZIT IN DE GENEN

INHOUD

28 THUISHAVEN 22 HET IDEE

30 HET ZIT IN DE GENEN

34 Coronaproof activiteiten bij Voka CONNECTIES

38 Er was eens … een gespleten economie

55 Upgrade Estate bouwt duurzaam aan de toekomst

Beton De Bonte: dwarsligger in baanbrekend circulair beton

DDS in de bres voor lokale duurzame initiatieven

Ontex en Woosh gaan samen luiers recycleren

IMPACT

40 Verslag uit twee vergeten sectoren, één jaar later CORONA

50 Land in de kijker: Canada HORIZON

DUURZAME KOPLOPERS

65 Sneltesten op de werkvloer: wat mag en wat mag niet? VIAVOKA

66 Geert twittert over Napoleon Bonaparte en Leopold II GEERT DACHT

68 Groeien in gekke tijden WAARVAN SPRAKE

62 Landing Partners zet mode- en lifestylemerken in de etalage MIJN BEGINJAREN

O N D E R N E M E R S # 05

BREEDBEELD

Stilleven: de multifunctionele thuiswerker De thuiswerker tokkelt ondertussen al maandenlang onverdroten door en combineert werk met huishouden. Hoelang dat nog zal zijn, daar heeft hij het raden naar. Thuiswerk wordt na de coronapandemie wellicht een blijver, maar meer dan ooit verlangen we ook naar de fijne momenten van socializing op kantoor. Want wat water is voor een plant, is sociaal contact voor een mens. TEKST LAURENS FAGARD – FOTO WIM KEMPENAERS

O N D E R N E M E R S # 05

DOSSIER

DEZE BEDRIJVEN TILLEN ONZE ECONOMIE NAAR EEN HOGER NIVEAU

Oost-Vlaamse sterkmakers Voor dit dossier gingen we op zoek naar de ‘Sterkmakers in Oost-Vlaanderen’. Een moeilijke klus want hoe herken je de echte primussen tussen de andere bedrijven? We selecteerden de bedrijven met de grootste omzet in hun (niche)sector in België (top 3) of met een opvallend groeiparcours. Die cijfers geven een beeld over de marktpositie en/of de snelle stijging op de ladder van belangrijke spelers. Voor de afbakening van de nichesectoren hanteerden we de omschrijvingen van Trends Top & Trends Gazellen. Daaruit distilleerde onze redactie vervolgens negen ‘bredere’ sectoren die in Oost-Vlaanderen sterk scoren, waarbij we telkens één sterkmaker uitlichten: een gevestigde waarde of een beloftevolle groeier. Veel leesplezier! TEKST SAM DE KEGEL – LAURENS FAGARD & JAN VAN GYSEGHEM

Welke Oost-Vlaamse bedrijven behoren tot de Belgische en/of internationale top in hun sector of leggen een uitzonderlijk groeiparcours af?* ROND VOEDING Barry Calllebaut – Wieze – Chocolade en suikerwaren Tereos – Aalst – Suikerindustrie FrieslandCampina – Aalter – Zuivel Vandemoortele Lipids – Gent – Oliën en vetten La Lorraine – Ninove – Brood, banket, bakkerij, koekvervaardiging Lotus Bakeries – Lembeke – Brood, banket, bakkerij, koekvervaardiging Versele-Laga – Deinze – Dieren, voeding en accessoires DSP Food – Gent – Groenten, fruit Dossche Mills – Deinze – Meelindustrie, malerij, pellerij Greenway Foods – Gent – Trends Gazelle Labo Ecca – Merelbeke

ROND AUTOMOTIVE Dhollandia – Lokeren – zware machines, heftrucks, hoogwerkers Volvo Car – Gent – auto’s fabricage Volvo Group Belgium – Gent – bedrijfsvoertuigen ABC – Gent – motoren Gent Motors – Gent – onderhoud en reparative van auto’s MIG Motors – Evergem – Trends Gazelle

ROND ENERGIE Fluvius – Melle – beheerder distributienet BP – Gent – petroleumraffinaderijen Bio-Dynamics – Deinze – Trends Gazelle Linea Trovata Suntec – Lokeren – Trends Gazelle Eco Heating – Mariakerke – Trends Gazelle

ROND TEXTIEL, CONFECTIE & LEDER Ontex – Buggenhout – textielindustrie Van de Velde – Schellebelle – confectienijverheid Associated Weavers – Ronse – tapijtnijverheid en verkoop BFS – Kruisem – tapijtnijverheid en verkoop Cortina – Oudenaarde – lederwaren en schoenen, verkoop Samsonite – Oudenaarde – lederwaren en schoenen, fabricage Minit Benelux – Erembodegem – lederwaren en schoenen, fabricage Vyncolit – Gent – kunstvezels DS Fibres – Dendermonde – kunstvezels

Veldeman – Dendermonde – schilders en behangers Wycor – Wetteren – afwerking Van den Weghe – Zulte – plaatsen van vloer en wandbekleding WoninGent – Gent – sociale woningen ABOG – Wetteren – Trends Gazelle K&M Company – Lokeren – Trends Gazelle Bouwmeester De Clercq – Deinze – Trends Gazelle Saninvest – Waasmunster – Trends Gazelle Service Loodgieter – Lokeren – Trends Gazelle

ROND ICT & MULTIMEDIA Huawei Techn Research – Zwijnaarde – computers, kantoormachines fabricage Tech Data – Aalst/Ternat – computers, kantoormachines verkoop TomTom – Ledeberg – databases, gegevensverwerking Art&Craft Media – Mariakerke – multimedia KappaData – De Pinte – netwerken: ontwikkeling, installatie en onderhoud Office Services on demand – Gentbrugge – reprografie Lansweeper – Grembergen – Trends Gazelle Digital Payroll Services – Drongen – Trends Gazelle ST Engineering – Erpe-Mere/St.-Niklaas – Trends Gazelle Skyhaus (ML6) – Gent – Trends Gazelle Arkance Systems Benelux – Lokeren – Trends Gazelle

ROND ZORG i-mens / solidariteit – Zwijnaarde – welzijnswerk, maatschappelijke dienstverlening Werken Glorieux – Ronse – welzijnswerk, maatschappelijke dienstverlening Opid – Nazareth – medische laboratoria X-Care – Afsnee – Trends Gazelle

ROND VERPAKKING & GRAFISCH VPK Packaging – Dendermonde – verpakking IML Verstraete – Maldegem – drukkerijen Brady – Zele – drukkerijen Amcor – Flexibles Transpac – Gent – verpakking DBM Color (Smartphoto) – Wetteren – fotolaboratoria Filmobel – Wetteren – camera’s, fototoestellen en artikelen

ROND LOGISTIEK EN TRANSPORT ROND BOUW & AFWERKING Jan De Nul – Hofstade – burgerlijke bouw, utiliteitsbouw, wegenwerken en waterbouw Victaulic – Nazareth – buizen, pijpen en pijpleidingen Sax Sanitair – Melle – installatie sanitair en loodgieterij Van Marcke – Gent – sanitair productie en verkoop Beddeleem – Nazareth – afwerking Gondella – Nazareth – projectinrichting, etalagedecoratie, winkelinrichting

Huur een Stuur – Gent – taxibedrijven Transport Mervielde – Ertvelde – tanktransport Cools Transport – Deinze – kipwagentransport DFDS Seaways – Gent – zeevaartagentschappen Transport Verbeken – Dendermonde – tanktransport Bleckmann – Kruisem – Trends Gazelle B&F Trans – Brakel – Trends Gazelle

*Bron en nomenclatuur sectoren: Trends Top en Trends Gazellen 2021

O N D E R N E M E R S # 05

DOSSIER

ENERGIE

Fluvius System Operator

Panta Rhei, ook bij Fluvius ‘Panta Rhei’. ‘Alles stroomt’, dat wisten de oude Grieken tweeduizend jaar geleden al. De filosofische uitspraak van toen is in onze hoogtechnologische samenleving een keiharde, materiële realiteit geworden. Veel van onze ‘comfortstromen’ verlopen overigens ondergronds, buiten het gezichtsveld. Dat alles in goede banen laten verlopen, is een gigantische en complexe klus. Fluvius System Operator werkt in opdracht van 300 Vlaamse gemeenten en is verantwoordelijk voor de aanleg, het beheer en het onderhoud van distributie netten voor elektriciteit, aardgas, riolering, kabeldistributie en warmte. Fluvius – Latijn voor ‘rivier’ of ‘stroom’ – beheert ook het gemeentelijke openbare verlichtingspark. Misschien spreken cijfers nog het meest tot de verbeelding: in totaal verzorgt Fluvius in Vlaanderen

KORT » TOP: Fluvius (Melle) is het grootste bedrijf van België in de sector ‘beheerder distributienet’ en behoort tot de 100 grootste ondernemingen van ons land. » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS en opvallende groeiers in energieverwante sectoren: BP, Bio-Dynamics, Linea Trovata, Eco Heating » OMZET: 3,1 miljard euro » AANTAL MEDEWERKERS: 5.500

230.000 km aan nutsleidingen en 7 miljoen aansluitingen. Voor een goed begrip: Fluvius is geen energieproducent, noch verkoopt het energie. Het is geen overheidsbedrijf, maar heeft via de aandeelhouders wel een sterke band met de Vlaamse gemeenten. Het bedrijf ontstond uit een fusie. Voorzitter is de Dendermondse burgemeester Piet Buyse. De dagelijkse leiding van Fluvius is in handen van CEO Frank Vanbrabant. Piet Buyse: “De integratie van de drie vroegere bedrijven (Eandis, Infrax en de Antwerpse kabelmaatschappij Integan, red.) succesvol afronden is topprioriteit. Naar buiten toe zijn we al sinds 2019 één bedrijf, achter de schermen moeten heel wat processen en manieren van werken op elkaar afgestemd worden. Dat proces loopt volop en zal eind 2022 rond zijn.” Verdere efficiëntiewinsten zijn goed voor ieders energiefactuur, luidt het. En wat brengt de toekomst voor onze energiedistributie? Voor Fluvius gaat de kernvraag over de noodzakelijke stappen om de energietransitie in Vlaanderen te realiseren. Voorzitter Buyse licht toe: “Hoe maken we de omslag van fossiele naar veel meer hernieuwbare energiebronnen, en richting 2050 naar klimaatneutraliteit? Welke rol spelen de gasnetten in die toekomst nog? En hoe houden we de impact van alle veranderingen (zonnepanelen, warmtepompen, windmolens, elektrische wagens) op de energienetten haalbaar en betaalbaar, want iedereen betaalt mee voor het beheer van de publieke energienetten.”

Met de ontwikkeling van een duidelijke visie, doelstellingen en acties heeft Fluvius zijn huiswerk alvast klaar. Op dat pad naar 2050 speelt de introductie van de fel besproken digitale energiemeter een belangrijke rol. De data uit de nieuwe meters moeten toelaten energie te besparen en tegelijk zorgen voor een betere aansturing van het elektriciteitsnet van de toekomst. Ook in andere nutsvoorzieningen staat de tijd niet stil. In ongeveer 1/3de van de Vlaamse gemeenten is Fluvius de rioolbeheerder en voor een zelfde aantal gemeenten beheert het bedrijf ook het kabelnetwerk. Piet Buyse wijst erop dat de riolering in Vlaanderen verder dient uitgebreid én gemoderniseerd. “Met gescheiden riolering, maar ook in het kader van integraal waterbeheer: hoe passen we ons waterbeheer in Vlaanderen aan op een combinatie van erg natte met soms lange droge periodes? Integrale hemelwaterplannen – waarbij we regenwater zoveel mogelijk proberen te bewaren en lokaal in de bodem te laten indringen, en pas in laatste instantie gescheiden afvoeren – zijn daarbij erg belangrijk.” Wat de kabel betreft voert Fluvius momenteel gesprekken met Telenet over een mogelijke samenwerking bij de aanleg van het datanetwerk van de toekomst. Dat moet nog veel hogere snelheden én nieuwe mogelijkheden toelaten voor burgers, bedrijven en overheden. Veel meer is nog niet bekend; de voorzitter blijft discreet: “Zolang die gesprekken lopen, kan ik er inhoudelijk weinig meer over kwijt.”

Ervaar puur zwemplezier

advocatenkantoor

Rika Heijse advocaat erkend bemiddelaar overheidsopdrachten en PPS/ overheidsbestuur Omgeving: bouw en milieu/ onderwijs/ ambtenaren/ bemiddeling

SHOWROOMS: VLAANDEREN | T +32 55 390 390

Dorpsstraat 1 – 9052 Gent T 09 243 10 01 – www.advocaatheijse.be

BRUSSEL/WALLONIE | T +32 26 573 916 LIMBURG | T +32 13 292 727 ANTWERPEN | T +32 36 466 312

WWW.SWIMMINGPOOLS.BE

Liquiditeiten nodig in uw bedrijf?

Rendement op uw geld?

Wij kunnen u helpen via Sale & Rent Back operaties Vraag gratis naar uw mogelijkheden hieromtrent. Discrete afhandeling. No cure, no pay.

Beleg in vastgoed (4% à 8,5% netto huurrendement). Momenteel 28 investeringsdossiers in aanbieding (op aanvraag). Volledige discretie. Bel of mail ons voor een afspraak

09 222 69 69 Guldensporenpark 1A 9820 Merelbeke info@salenko.com www.salenko.com

Bedrijfsvastgoed - M & A marc.peeters@salenko.com

O N D E R N E M E R S # 05

DOSSIER

AUTOMOTIVE

Volvo Group Belgium

Gentse truckfabriek: duurzaamheid in beweging België heeft een rijke automotive geschie denis. Hoewel het tijdperk van de authentiek Belgische voertuigenmerken al lang achter ons ligt, is ons land voor een handvol constructeurs nog steeds van groot belang.

wordt het volledige Europese gamma van zware vrachtwagens geproduceerd en geëxporteerd over de hele wereld. Jaarlijks worden er meer dan 40.000 cabines en vrachtwagens geproduceerd in Gent en meer dan 700.000 wielen gemonteerd.

Zo ook voor de Zweedse Volvo Group die al sinds 1964 actief is in België. De Volvo Group is één van ‘s werelds leidende fabrikanten van trucks, bussen, bouwmachines en industriële en scheepsmotoren.

Nog in Gent beschikt Volvo Group over zijn belangrijkste distributiecentrum voor producten en reserveonderdelen.

Wereldwijd telt het concern 100.000 werknemers en productievestigingen in achttien landen. Volvo Group is aanwezig op 190 markten waar jaarlijks bijna 300.000 voertuigen worden afgezet.

Een door de jaren volgehouden management, gericht op de voortdurende verbetering van de productieprocessen en producten, heeft ervoor gezorgd dat Volvo vandaag toonaangevend is in lean manu facturing. Volvo Group werd in maart 2021 getroffen door het wereldwijde tekort aan halfgeleiders. Jammer, net nu de auto- industrie, sneller dan verwacht, weer aantrekt. Volvo schroefde de productie tijdelijk terug. Een tegenslag door overmacht, net nu de orderboeken goed gevuld waren.

De Gentse vestiging is de grootste fabriek van de Volvo Group in de wereld. Hier

KORT » TOP: Volvo Group Belgium (Oostakker) is de nummer 1 in België in de sector ‘Bedrijfsvoertuigen, vrachtwagens, autobussen’ » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS in automotive zijn Volvo Car Belgium, Beel, Anglo Belgian Corporation, Gent Motors, Dhollandia » OMZET VOLVO GROUP BELGIUM: 2,1 miljard euro » AANTAL MEDEWERKERS: 4.000

MARKTLEIDER IN DUURZAME TRANSPORTOPLOSSINGEN

De ambitie van Volvo Trucks is de marktleider zijn in duurzame transport oplossingen. Dit wil de truckbouwer realiseren door voor 100% fossielvrije voertuigen te gaan. “Klimaatverandering is de uitdaging van onze generatie. Het is onze ambitie om onze klanten fossielvrij te laten rijden. In onze eigen activiteiten streven we ernaar om klimaatpositief te zijn”, klinkt het. Daarnaast is er ook de doelstelling dat in 2030 35% van de

vrachtwagens die Volvo Trucks verkoopt elektrische trucks zijn. Vandaag voorziet de Volvo Group al in elektrische medium vrachtwagens. De komende jaren zal Volvo Trucks ook het zware gamma uitbreiden met elektrische vrachtwagens. Een eerste belangrijke stap om dit te realiseren werd eind vorig jaar al gezet met de beslissing om de batterijpacks die hiervoor nodig zijn in Gent te assembleren voor alle Europese vrachtwagenfabrieken van de Volvo Groep. Als alles volgens plan verloopt zal deze nieuwe afdeling van start gaan in 2022. Daarna zullen ook de eerste elektrische zware Volvo vrachtwagens in Gent kunnen gebouwd worden.

CO₂-NEUTRAAL ALS HANDELSMERK Milieu is altijd al een kernwaarde geweest van de Volvo Group. De vracht wagenfabriek van Volvo in Gent is de eerste autofabriek ter wereld die volledig CO₂-neutraal is. Dat het bedrijf streeft naar klimaatpositieve activiteiten is dan ook niet zo verwonderlijk. Dit betekent dat er onder andere zal gewerkt worden aan het verder verminderen van CO₂-uitstoot, focus op energiebesparingen, op het verminderen van afval en optimaliseren van afvalstromen, op het hergebruiken van materiaal en op onderzoek naar duurzame verpakkingsmaterialen, … om er maar enkele te noemen.

VERPAKKING & GRAFISCH

Verstraete IML

Maldegemse labeldrukker maakt internationaal furore Drukkerij Verstraete heeft zijn roots in Ursel, waar wijlen Geert Verstraete er in 1974 zijn vaders drukkerij overnam. Met de overname kwam ook de omschakeling van familie- en handelsdrukwerk naar etiketten – toen nog op papier. Vanaf 1988 kwamen daar labels op polypropyleen (in mould labels) bij. Halverwege de jaren 80 komt de derde generatie aan boord: Koen, Griet en Ann Verstraete stappen in het familiebedrijf. In 2004 verhuist het bedrijf van Ursel naar een nieuwe hightech productieomgeving in Maldegem, waar het nu nog steeds gevestigd is. In 2007 schakelt het bedrijf om naar 100% in mould labels (IML), een beslissing die in 2014 weerklank krijgt in een nieuwe naam: Drukkerij Verstraete wordt Verstraete IML.

in IML. ‘In mould labels’ zijn etiketten die versmolten worden met een kunststof verpakking tot één geheel; zo ontstaat een mono-materiaal verpakking die perfect te recycleren is.

GROEIEN IN AZIE, AUSTRALIE EN NIEUW-ZEELAND

EXTRA BOOST DOOR CORONA

Die draait in 2020 een omzet van 150 miljoen euro en stelt nu 600 mensen tewerk in twee Oost-Vlaamse vestigingen (Maldegem en Ursel) en eentje in de Verenigde Staten (Batavia), waar de capaciteit groeit. Als onderdeel van Multi-Color Corporation sinds 2017, de grootste producent van labels ter wereld, kende het groeiverhaal van Verstraete IML onlangs een nieuw hoofdstuk down under, in Australië. Verstraete nam er de IML-conculega Herrods (Melbourne) over en versterkt daarmee zijn positie als wereldmarktleider

Met de overname van Herrods wordt nu ook de positie in Azië, Australië en NieuwZeeland bestendigd: “De bijkomende capaciteit en nabijheid van de markt zal ons helpen om bestaande maar ook nieuwe klanten in Australië en Nieuw-Zeeland beter en sneller te beleveren en laat ons ook toe om onze positie in Azië verder uit te bouwen,” zegt Peter Grugeon, die sinds september 2020 managing director is van Verstraete IML en de fakkel overnam van Koen en Griet Verstraete.

De in mould label-markt blijft wereldwijd groeien en zowel Verstraete als Herrods staan bekend als innovatieve spelers in de markt. Verpakkingen voor voedingswaren zijn altijd nodig, maar de coronacrisis zorgde bij Verstraete IML voor een piek in de orders. Ook de vraag naar labels voor verf- en andere doe-het-zelfproducten steeg. Hun rechtstreekse klantenbestand bestaat voornamelijk uit spuitgieters, zij verwerken hun labels tijdens het inspuiten van verpakkingen. Daar zijn er weinig van in België, vandaar dat export aangewezen is. Grugeon: “Corona zorgde voor

een versnelde organische groei, maar Verstraete IML is een gezond bedrijf dat altijd al een gezonde groei heeft gekend.”

GEZOCHT: TALENT MET GOESTING In 2020 wierf Verstraete IML ruim 57 extra werknemers aan in zijn twee Oost-Vlaamse vestigingen. Om de continue groei bij te houden, is Verstraete IML op zoek naar 35 nieuwe collega’s voor de vestiging in Maldegem. Ervaring is niet vereist, ‘goesting’ en leergierigheid dan weer wel. Grugeon: “Gelukkig genieten we in de streek een goede naamsbekendheid. Dankzij onze focus op het welzijn van medewerkers, de leuke werksfeer en onze sector die werkzekerheid biedt, hebben we een goede reputatie en zijn kandidaten snel overtuigd om bij ons te starten.”

KORT » TOP: Verstraete IML (Maldegem) is het tweede grootste Belgische bedrijf in de sector ‘drukkerijen’. » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS in verpakken en drukken: VPK, Brady, Amcor » OMZET (2020): 150 miljoen euro » AANTAL MEDEWERKERS: 600

O N D E R N E M E R S # 05

DOSSIER

LOGISTIEK & TRANSPORT

Bleckmann

160 jaar specialist in lifestyle en modelogistiek © Wim Kempenaers

De geschiedenis van Bleckmann, logistiek expert voor fashion en lifestyle met een sterke focus op e-commerce, gaat bijna 160 jaar terug. In 1862 richtte de Duitser Benjamin Bleckmann in het Nederlandse Oldenzaal een bedrijf voor kledijtransport op. Twintig jaar geleden belandde de onderneming bij de Nederlandse pakjes vervoerder TNT Express (intussen deel van FedEx), die de naam Bleckmann verving door TNT Fashion Group. Vijf jaar geleden wisselde de firma opnieuw van eigenaar. Toen namen de Belgen, wijlen Johan Milliau en Steven Rymenans, het Nederlandse bedrijf over, in een consortium met de Turkse transport reus Netlog Logistics Group, die nu

KORT » TOP: Bleckmann (Kruisem) is de snelste groeier in de categorie ‘grote bedrijven’ bij Trends Gazellen, maar werd niet verkozen tot Ambassadeur omdat ze een buitenlandse eigenaar hebben (Turkse Netlog Logistics Group). » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS en beloftevolle groeiers in logistiek en transport zijn Transport Mervielde, Cools Transport, DFDS, Transport Verbeken, B&F Trans en Huur een stuur » OMZET GROEP (2020): 370 miljoen euro » WERKNEMERS GROEP: 4.000, 1.350 werknemers in België, waarvan 650 in Oost-Vlaanderen.

hoofdaandeelhouder is. Daarbij recupereerde men de oude naam Bleckmann.

one-stop-shopoplossing te bieden en de klant te ontzorgen.”

Sinds die laatste eigenaarswissel zet het bedrijf een forse, organische groei neer. In 2020 steeg de omzet tot 370 miljoen euro. Jaarlijks passeren meer dan 300 miljoen pakjes in hun vestigingen. Het bedrijf rekent na een stabiel coronajaar 2020 op meer dan 10 procent groei per jaar. Het bedrijf draait ook nog altijd 85 procent van zijn omzet in België en Nederland. Zeven van Bleckmanns 30 vestigingen staan in België, waarvan vijf in Oost-Vlaanderen.

Was corona een zegen voor Bleckmann, of net niet? Van Herreweghe is formeel: “Corona had voor ons gerust mogen wegblijven. We zijn geen pure e-commercespeler en focussen op omnichanneloplossingen. Een aantal klanten zijn door het oog van de naald gekropen. Gelukkig waren ze gezond genoeg om te overleven. Denk ook aan klanten die met 90% van hun volume in traditionele winkels zitten en opeens moesten sluiten. We moesten dus heel snel schakelen. Onze klanten hebben nooit geleden onder de logistiek, maar enkel onder de pandemie. En vergeet niet de extra kosten door alle genomen veiligheidsmaatregelen.”

Bleckmann is gespecialiseerd in omnichanneloplossingen voor internationale kledij- en lifestylemerken. Het heeft honderden klanten in portefeuille, waaronder Amerikaanse megamerken als Abercrombie & Fitch, Carhartt en O’Neill. Volkwin Van Herreweghe, cluster directeur Gent bij Bleckmann: “We zijn gegroeid door te investeren in IT, medewerkers en vooral in totaaloplossingen. We bieden het totaalpakket aan: warehousing, multimodaal transport, douane afhandeling, omnichanneldistributie en retourenlogistiek. We hebben ook ongelooflijk hard geïnvesteerd in geïntegreerde transportoplossingen via één platform.” Voor de wereldwijde logistiek van Gymshark, een jonge Britse keten van fitnesskledij, opende Bleckmann onlangs zelfs een nieuwe site in de Gentse haven. “Onze strategie is altijd geweest om een

Bleckmann kondigde onlangs een uitbreiding naar het consumer electronics marktsegment aan vanuit een nieuw fulfilmentcentrum op de Ghent Logistic Campus in het Belgische Rieme. “We zijn een zeer goede 3PL (third party logistic). We gaan nu niet meteen olie gaan afvullen in silo’s, maar het gaat erom dat we die logistieke processen beheersen. En met dit marktsegment willen we verder groeien. Daarnaast willen we voor onze klanten de logistieke partner of choice blijven en voor onze medewerkers employer of choice zijn. “Onze medewerkers zijn flexibel, maar wij ook. We werven ook gemiddeld veertig trainees per jaar aan in de Gentse regio, die vaak doorgroeien. Onze grootste uitdaging is het wetgevend kader dat nog te weinig gericht is op hoe we onze business organiseren.”

VOEDING

Greenway

“In twee jaar van Greenway hét vegan merk in België maken” De markt voor vleesvervangers groeide vorig jaar met 31 procent. Meer dan een kwart van de Belgen koopt nu vleesvervangers. De tijdsgeest zit dus (eindelijk) mee voor het Gentse Greenway, dat vleesvervangers maakt zoals burgers, worst en gehakt en drie restaurants uitbaat. Hun focus ligt op gezond én smaakvol. Indulgence, zeggen de Britten zo mooi. Bezielers van het eerste uur zijn Paul Florizoone en Cédric Hanet. Al twintig jaar timmeren ze aan de plantaardige weg. Na de recente instap van Jan Haspeslagh, die een minderheidsbelang kocht, ligt de weg open om sneller en slimmer te groeien. Haspeslagh is een van de neven achter het West-Vlaamse bedrijf Ardo, dat jaarlijks voor meer dan een miljard euro diepvriesgroenten verkoopt. Als ex-CEO kent hij de sector, de groentetelers en de supermarkten. Hij brengt dus niet enkel kapitaal mee, maar ook veel knowhow.

VAN RESTAURANT TOT RETAIL “Het doel is om in twee jaar van Greenway hét vegan merk in België te maken. Daarna koesteren we Europese ambities”, zegt medezaakvoerder Hanet. Het bedrijf verdeelt zijn producten via verschillende kanalen: eigen restaurants (in Gent, Leuven en Antwerpen), festival catering, distributiepartners zoals SLIGRO/ISPC en retail.

Sinds kort liggen hun plantaardige vleesproducten in de rekken van Colruyt en Carrefour. Bij Delhaize zijn hun producten al enkele jaren te koop. “Als we willen uitgroeien tot het belangrijkste Belgische veganmerk, dan moeten onze producten zo breed mogelijk verkrijgbaar zijn”, zegt Florizoone. Daarnaast willen ze hun plantaardige voedingsproducten ook promoten bij restaurantketens, horeca en grootkeukens zoals in ziekenhuizen, bedrijfscatering, pretparken en scholen. Die gespreide verkoopstrategie was hun redding in coronajaar 2020. De horeca moest maandenlang verplicht dicht met omzetverlies tot gevolg, maar de retail liet wel een mooie groei optekenen. “De totale impact was toch negatief”, vertelt Hanet. “Vorig jaar stond onze omzet door corona onder druk, maar in 2019 zaten we aan 4,5 miljoen euro. Dit jaar hopen we een grote sprong voorwaarts te maken en mikken we op een omzet van 6 miljoen euro. We zijn kostendekkend, maar streven door onze groeiambities nog geen hoge winstmarges na.”

RESTAURANT ALS TESTLABO De rollen zijn binnen Greenway mooi verdeeld: Hanet is verantwoordelijk voor de restaurants, die goed zijn voor 40 procent van de omzet. Florizoone ontwikkelt de producten. “Dat doe ik in onze restaurants, zodat ik direct kan zien of iets aanslaat”, zegt

Florizoone. ‘Ik heb nooit een koksopleiding gevolgd. Ik heb alles al doende geleerd.” Ondertussen is er al forse internationale concurrentie van De Vegetarische Slager (van multinational Unilever), Vivera, Garden Gourmet en Beyond Meat. Het tekort aan marketingbudgetten compenseren de Greenway-boys met creativiteit, unieke recepten en extra aandacht voor duurzaamheid. “We zijn Belgisch, gebruiken lokale grondstoffen, zijn CO₂-neutraal en maken lokale producten, zoals boomstammetjes en chipolata. Maar de internationale bedrijven helpen ons ook: samen laten we de markt voor vleesvervangers groeien”, besluiten ze sportief.

KORT » TOP: Greenway werd Ambassadeur voor de Oost-Vlaamse Trends Gazellen 2021 in de categorie ‘kleine bedrijven’. » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS én opvallende groeiers in voeding: Barry Calllebaut, Tereos, FrieslandCampina, Vandemoortele, La Lorraine, Versele-Laga, DSP Food, Lotus Bakeries, Dossche » OMZET (2019): 4,5 miljoen euro » AANTAL MEDEWERKERS: 55

O N D E R N E M E R S # 05

VGD adviseert ondernemers uit regio Aalst richting verdere groei Adviesverlener VGD, gespecialiseerd in onder meer Accountancy, Tax en Audit, begeleidt ondernemingen in de regio Aalst met proactief advies in hun verdere groei. De adviesverlener was al langer actief in de regio samen met partner AB-Consult. Op korte termijn zal het kantoor volledig integreren in het VGDnetwerk. Het kan daarbij rekenen op de uitgebreide expertise van de adviesverlener die ondertussen al 14 kantoren en meer dan 300 ervaren adviseurs telt. Ervaren accountant Dries Hostens zet mee zijn schouders onder dit project: “Ons partnership in Aalst is altijd perfect verlopen. Nu breiden we daar een mooi vervolg aan. Dat zorgt voor een echte win-winsituatie, zowel voor de ondernemers uit de regio als voor de medewerkers.”

Uitgebreide expertise en advies op maat

Voor de klanten uit zich dat hoofdzakelijk in de uitgebreide dienstverlening die VGD aanbiedt. Dries Hostens: “Zij kunnen nu ook bij VGD terecht voor al hun ondernemersvragen, gaande van Accountancy en Tax tot Legal, overnamebegeleiding, rapporteringen, Estate planning, HR advisering enzovoort. Zo kunnen we hen volledig ontzorgen, zodat zij kunnen focussen op de verdere groei van hun onderneming.”

“Klanten kunnen nu bij VGD terecht voor al hun ondernemersvragen! ” “Onze adviseurs zetten daarbij ook sterk in op persoonlijk contact. We willen onze klanten extra motiveren om hun toekomstverhaal te komen vertellen. Zo kunnen we hen nog beter begeleiden in hun groeitraject met proactief advies. Ons credo ‘Let’s talk’ vat onze visie perfect samen!”

Ook op zoek naar ondernemersadvies op maat? Kom dan zeker eens langs in ons kantoor in Aalst! VGD Aalst Marcel de Bisschopstraat 15 9300 Aalst be.vgd.eu/voka-aalst

Daarbij kunnen ze rekenen op de ondersteuning vanuit VGD en kunnen ze hun eigen expertise in bepaalde kennisdomeinen verder aanscherpen. “Zo willen we met ons kantoor een actieve rol spelen in de verdere expansie van onze klanten”, zegt Dries Hostens. “Door tijd te nemen om op regelmatige tijdstippen samen te zitten en te luisteren naar de klant, kunnen we samen de volgende stappen in hun groeitraject uittekenen.”

Groeibedrijven uit de regio

De grote waaier aan diensten die nu aanwezig is in het kantoor in Aalst spreken ook groeibedrijven aan uit de omringende gemeentes Erpe-Mere, Denderleeuw, Haaltert, Lede, Affligem enzovoort. “We kunnen een echte meerwaarde betekenen voor zowel kleine als grote bedrijven met groeipotentieel. Ons kantoor breidt uit met nieuwe medewerkers die mee willen bouwen aan die verdere ontplooiing van onze klanten!”, besluit Dries Hostens.

Contacteer vrijblijvend onze adviseur: Dries Hostens Accountancy adviseur

Proactief adviseurschap

Voor de medewerkers van het advieskantoor in Aalst verandert er weinig tot niks. De organisatie stond er al, de digitaliseringstrend was al langer ingezet. De medewerkers kunnen verder groeien in hun rol als proactieve adviseurs.

> dries.hostens@vgd.eu > +32 3 502 13 41 be.vgd.eu/voka-aalst

BOUW & AFWERKING

Jan De Nul

De coronapandemie houdt lelijk huis in de internationale economie, maar de aanhoudende crisis houdt de Aalsterse aannemer Jan De Nul niet tegen om stevig door te gaan met investeren. Begin maart werden de werken aangevat voor de bouw van een nieuw kantoorgebouw in Hofstade (Aalst) dat 10.000 m² extra werkruimte creëert, evenals 444 ondergrondse parkeerplaatsen. Ook het investeringsprogramma van 700 mio euro voor nieuwe schepen, loopt gewoon door, zoals voorzien. Al is Jan De Nul – een pur sang Vlaams familiebedrijf – vooral vermaard als één van de vijf leidende baggerbedrijven in de wereld, de activiteiten van de groep situeren zich ook nog op vier andere domeinen: offshore installatiewerken, civiele bouw, milieu en projectontwikkeling. Een eerste baggeropdracht kwam er al in 1951. In 1992 haalde Jan De Nul het Chek Lap Kok-project binnen, het grootste baggerproject van de 20ste eeuw dat nodig was voor de bouw van de nieuwe luchthaven van Hongkong. Zeventig jaar na het eerste baggerproject telt de vloot liefst 87 jonge en performante baggeren installatieschepen die in house werden ontworpen. Jan De Nul is een topspeler in offshore installatiewerken voor de energiesector (met onder andere de bouw van wind molenparken) en één van de grootste civiele bouwbedrijven in België. Opvallend bij Jan De Nul is de steeds groeiende aandacht voor projecten die sterk bijdragen

Ingenieus en duurzaam bouwen te land, te water en in de lucht tot een grotere duurzaamheid voor de omgeving en waarbij innovatieve, duurzame technieken en tools worden ingezet. Op die manier worden her en der in de wereld stranden beschermd tegen erosie en klimaatverandering. Dichter bij huis bouwt Jan De Nul een nieuwe waterkering op Nederlands grondgebied waardoor een gebied van 600 ha in de Hedwigepolder en Prosperpolder terug aan de natuur wordt gegeven. Voor de haven van Antwerpen ontwierp Jan De Nul een plasticruimende machine. Het bouwbedrijf neemt deel aan tal van duurzame onderzoeksprojecten: rond de aanleg van zeegrasvelden en biogene riffen ter bescherming van kusten, rond de aanpak van historische industriële vervuiling van bodem en grondwater en de mogelijkheden van offshore zonne-energie. Envisan – behorend tot de groep Jan De Nul – biedt circulaire totaaloplossingen voor de bouwen infrastructuurmarkt terwijl projectontwikkelaar PSR – eveneens een dochteronderneming– inzet op het herbestemmen van onderbenutte industriële sites. Jan De Nul ondersteunt de energie transitie wereldwijd en investeert zelf ook in zijn eigen energietransitie. Schepen worden ontworpen met lagere emissies en varen op biofuel; door de combinatie van beide beschikt Jan De Nul over near zero emissions schepen. Kantoren en sites worden voorzien van zonnepanelen, het wagenpark wordt volop geëlektrificeerd en de werfkantoren zijn state of the art

energie-efficiënt. In Gent beheert Jan De Nul één van de grootste zonnepanelen parken van Europa. Welke zijn de belangrijke uitdagingen/ verwachtingen voor het bedrijf in de volgende jaren (om de succesvolle groei verder te zetten)? “We blijven vol vertrouwen en met het oog op een relance investeren in ons materieel, onze mensen en organisatie. Duurzaamheid is het codewoord: overheden, lokale besturen en private klanten nemen volop initiatieven om de voetafdruk van projecten te reduceren. En daar helpen we hen graag bij! We dragen ons steentje bij door zowel voor onze klanten als vanuit een maatschappelijke verantwoordelijkheid verder te gaan dan de strikt wettelijk opgelegde eisen.”

KORT » TOP: Jan De Nul (Hofstade, Aalst) is de nummer 1 in België in de sector ‘Bouwwerken algemeen’ » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS zijn Cordeel, Willy Naessens, Artes Group, Gondella, Van Marcke, Victaulic, Sax Sanitair, Beddeleem, Wycor, Veldeman, Van den Weghe, WoninGent, ABOG, K&M Company » OMZET: 2 miljard euro (2019) » AANTAL MEDEWERKERS: 6.875

O N D E R N E M E R S # 05

DOSSIER

ZORG

i-mens

Geïntegreerde zorg als speerpunt voor de toekomst

Een week voor het coronavirus het nieuws volledig in zijn greep heeft, smelten elf vzw’s waaronder Solidariteit voor het Gezin en Thuishulp begin maart 2020 samen tot één grote pluralistisch zorg organisatie: i-mens. De nieuwe zorgspeler telt daardoor 12.000 medewerkers. Ze staan ten dienste van zo’n 100.000 klanten die kunnen rekenen op een geïntegreerd zorgaanbod vanaf de prenatale fase tot aan het levenseinde. Daarmee is i-mens de tweede grootste speler in Vlaanderen net na Familiehulp met 13.000 werknemers. “Wij zijn niet de grootste maar wel de meest complete in aanbod”, steekt Karin Van Mossevelde van wal. “Het is dan ook één van de belangrijkste drijfveren voor deze eenmaking”, treedt Erwin Devriendt bij. Samen vormen ze een CEO-tandem die de nieuwe organisatie aanstuurt.

KORT » TOP: i-mens is de tweede grootste zorgen welzijnsorganisatie in Vlaanderen. » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS zijn Werken Glorieux, Omega Pharma en X-Care. » OMZET: 400 mio euro » AANTAL MEDEWERKERS: 12.000, alsook 2.400 vrijwilligers en 400 onthaalouders

“Onze visie op zorg en hoe we op een menselijke manier willen omgaan met klanten liepen sterk gelijk. Het was meteen de basis voor het DNA van i-mens. Alleen met gebundelde krachten kan je een grote innovator worden in de sector”, voegt Erwin eraan toe.

STREVEN NAAR SYMBIOSE Het voorbije jaar verliep door de corona crisis uiteraard niet geheel volgens plan. “We stonden voor een zware karwei om alle processen en culturen op elkaar af te stemmen tot we terechtkwamen in één van de grootste gezondheidscrisissen die we ooit hebben gekend. Onze dienst verlening werd meteen herdacht en dat was best pittig”, verzekert Karin. “We zijn er nog niet in geslaagd om het gevoel van één organisatie te zijn, over te brengen naar de medewerkers”, geeft Erwin mee. Anderzijds heeft de crisis sommige dingen versneld en dat heeft de symbiose alleen maar versterkt.” Dat i-mens voortaan als onafhankelijke en zuiloverschrijdende organisatie een geïntegreerd aanbod heeft, is een wezenlijk verschil met tegenspelers Familiehulp en het Wit-Gele Kruis. “We streven allemaal kwaliteit na, maar het komt je als klant alleen maar ten goede dat je voor alles terecht kunt onder hetzelfde dak. Daarnaast is het best wel baanbrekend in Vlaanderen dat we nu werken voor zo goed als alle ziekenfondsen”, vertelt Karin.

De komende jaren wil i-mens als innoverende organisatie belangrijke trends niet ontlopen. “In Nederland staan ze al verder op gebied van buurtgerichte zorg. Dat zijn sociale huizen waar je voor alle zorggerelateerde vragen kan aankloppen en samenwerkingen plaatsvinden met andere organisaties die een bepaalde focus hebben (zoals mensen met een beperking). Als toemaatje kan je nog een sociale ontmoetingsplaats creëren in zo’n huis”, aldus Erwin.

ZELFSTANDIGE THUISVERPLEEGKUNDIGEN Uitdagingen in de zorg worden wellicht gevoed door de privatisering en de krapte op de arbeidsmarkt. “Meer en meer thuisverpleegkundigen nemen een zelfstandig statuut aan. Het getuigt van ondernemerschap, maar ik zie het niet graag gebeuren omdat kwaliteit nog steeds een basisvereiste is. Als het landschap versnippert, is dat het eerste dat je niet meer in de hand hebt”, vertelt Karin. “De insteek is ook anders”, treedt Erwin haar bij. “Zelfstandigen vertrekken meer vanuit ‘hun eigen winkel’ terwijl wij kijken met welk deel uit ons aanbod de klant baat heeft. Helaas blijven er ook handen tekort in de zorgsector. Gelukkig hebben we een sterke poule van meer dan 2.000 vrijwilligers die we complementair kunnen inzetten. Samen met onze medewerkers vormen ze mee de hoeksteen van ons geïntegreerd aanbod.”

TEXTIEL/CONFECTIE/LEDER

Van de Velde

“De pandemieklap was stevig, onze groeiambitie ook” ‘Shaping the bodies and minds of women’, luidt de wat mysterieuze missie van Van de Velde. Het op één na grootste confectiebedrijf van het land wil met modieuze lingerie en excellente service het zelfbeeld van vrouwen versterken. Het verhaal van het beursgenoteerde Belgische familiebedrijf begint meer dan een eeuw geleden in Schellebelle, het dorpmet-de-mooiste-naam-van-Vlaanderen. Daar, aan de Schelde, starten Achiel en Margaretha Van de Velde in 1919 een atelier voor de productie van korsetten. Na WO II breidt het assortiment uit met kwaliteitsvolle beha’s en panties onder private label. In 1981 wordt een eerste eigen merk op de markt gebracht: Marie-Jo. Van de Velde koopt het Duitse Primadonna in 1990; het is het begin van een sterke internationale groei. In 1997 trekt Van de Velde naar de beurs. Dat jaar investeert het bedrijf ook in een gloednieuw distributiecentrum in Wichelen. Vandaag beslaat het bedrijf een oppervlakte van 27.000 m².

WEERBARE WINKELS Van de Velde werkt samen met 3.600 lingeriespeciaalzaken wereldwijd en heeft ook een eigen retailketen die zich focust op Lingerie Styling – een internationaal programma waarmee het de best mogelijke service wil bieden aan de consument. Met een set van complementaire merken richt Van de Velde zich vooral op de Europese en Noord-Amerikaanse markt.

Corona heeft ook Van de Velde niet gespaard. Het afgelopen jaar zag het bedrijf de omzet dalen met 20%, hoewel de winstgevendheid – door een slimme kostenbeheersing – relatief op niveau bleef. “Logisch vermits de speciaalzaken dienden te sluiten voor een bepaalde periode”, licht Herman Van de Velde toe. “Toch deden wij het in België niet zo slecht. In het buitenland moesten onze winkels vaak veel langer dicht. Ik vind trouwens dat de overheid hier goed werk levert. In deze tijden is het geoorloofd om schulden te maken.” Herman looft ook de veerkracht en de weerbaarheid van de winkelhouders. “Die is fenomenaal. Dat kon ik zelf vaststellen tijdens de vele coronacalls die ik met hen heb gevoerd.”

morgen – zeg maar de jonge vrouw van 25 – aan te trekken met een sterke collectie in een eigentijdse marketing.” Geen gebrek aan challenges voor de volgende jaren weet Herman Van de Velde: “Veel bedrijven werden door covid geconfronteerd met de kwetsbaarheid van hun supply chain. Dat is zeker een aandachtspunt. Tegelijk worden de goedkopere arbeidsmarkten in de wereld schaarser.” “Eén zaak is zeker”, zegt Van de Velde: “Wij blijven verder doen waar wij goed in zijn en dat is klasrijke lingerie maken. En, wij blijven heel ambitieus! Opnieuw aanknopen met groei is het doel.”

HET GEHEIM VAN DE PASKAMER Hoe gaat Van de Velde om met de verwachting dat de consument de online verkoop in de toekomst nog meer zal omarmen? Herman Van de Velde: “Met het onlinegebeuren worstelen wij al langer. Wij zijn voldoende realist om het wijzigend koopgedrag bij de consument goed in te schatten. Maar online staat haaks op onze strategie die sterk gericht blijft op persoonlijk en deskundig advies, noem het maar ‘het geheim van de paskamer’ (lacht). “We willen trouwens onze eigen klanten (de lingeriewinkels) niet beconcurreren. In onze huidige multichannel aanpak blijven de winkel en de consument centraal staan. De uitdaging bestaat erin om de klant van

KORT » TOP: Van de Velde (Schellebelle) is de nummer 2 in België in de sector ‘confectienijverheid’ » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS en opvallende groeiers: Ontex, Associated Weavers, BSF, Cortina, Samsonite, Vyncolit, DS Fibres, Minit Benelux » OMZET (2020): 160,5 mio euro » AANTAL MEDEWERKERS (2020): 1.501, waarvan 514 in België

O N D E R N E M E R S # 05

Robothand

ICT & MULTIMEDIA

ML6

De slimste van de klas in slimme technologie

Digitalisering is wellicht hét modewoord van deze tijd. Wie als bedrijf nog een stapje verder wil zetten, komt al snel uit bij artificiële intelligentie (AI) en machine learning (ML). Laat dat hetgeen zijn waar ML6 al sinds 2013 op focust. De Gentse scale-up liet de voorbije vier jaar een omzetgroei optekenen die ruim boven de 500% uitsteeg. Met een equipe van een honderdtal medewerkers en kantoren in Gent, Amsterdam, Berlijn (en binnenkort Zürich) wil het bedrijf een toonaangevende speler in Europa worden. ML6 geeft bedrijven uit diverse sectoren strategisch advies hoe ze hun productie of dienstverlening efficiënter maken. Met behulp van data, artificiële intelligentie en machine learning bouwen ze technologische oplossingen op maat. Je kan het zien als computers die autonoom grasduinen door beschikbare data en patronen zien waaruit verbeterpunten af te leiden zijn. “Zo ontwikkelden we bijvoorbeeld een applicatie die voorspelt hoe waarschijnlijk bedrijven een pand zullen huren of kopen. Voor de Federatie van het Notariaat (Fednot) digitaliseerden we hun gigantisch archief van akten. Een online zoekoplossing kan zo dienen tot een inspiratiebron bij het opstellen van contracten en clausules en verhoogt de efficiëntie aanzienlijk”, vertelt CTO Matthias Feys.

bewust worden van hoe ze correct ingezet wordt. “Hetzelfde gebeurde een twintigtal jaar geleden al met de opkomst van internet. Sommige sectoren zagen niet direct een rechtstreekse impact, maar uiteindelijk moest iedereen toch mee. Waar de uitdagingen rond AI en ML nu vaak nog liggen, is dat er geen goede of niet genoeg data beschikbaar is, of dat mensen de technologie nog niet 100% vertrouwen.” Ook de innovatie van slimme technologie staat niet stil. “We focussen zelf nauw op het verkorten van de tijd tussen de introductie van een nieuwe technologie op de Hype Cycle van Gartner tot een bruikbaar product. Het is logisch want er is wel degelijk een markt voor en de mogelijkheden zullen met de jaren alleen nog maar vergroten. Terwijl de meeste van onze concurrenten zich meer en meer standaardiseren met plug and play-producten, is onze ambitie blijven inzetten om complexe problemen op te lossen. We willen niet de grootste worden, maar wel de slimste (lacht)”

VERTROUWEN KWEKEN IN ML

KENNISDELING IN DNA

Volgens Matthias zal de komende jaren een globale shift plaatsvinden waarbij bedrijven niet enkel het belang van slimme technologie erkennen maar zich ook

ML6 is het grootste bedrijf onder de koepel Skyhaus waar recent ook nieuwe bedrijven Paperbox en uman.ai uit ontstonden. Het is een organisch gevolg

doordat kennisdeling diep in het DNA van het clusterbedrijf geworteld zit. “Om de war for talent niet te verliezen, is het nodig dat onze medewerkers ook inhoudelijk genoeg uitgedaagd worden. We werken volgens het Spotify-model met squads en chapters waarbij mensen in een team verantwoordelijk zijn voor een project bij de klant en specialisten diagonaal hun meerwaarde kunnen leveren op één vakgebied. Zo komt iedereen met alle sectoren en soorten technologie in aanraking. Het heeft ervoor gezorgd dat we qua expertise behoorlijk ver staan en verder kunnen uitgroeien tot een Europese topspeler.”

KORT » TOP: ML6 (Gent) werd Ambassadeur voor de Oost-Vlaamse Trends Gazellen 2021 in de categorie ‘middelgrote bedrijven’. » ANDERE OOST-VLAAMSE TOPPERS Huawei Technologies R&D Belgium, Tech Data, TomTom, Art & Craft, KappaData, Office Services on Demand, Lansweeper, Digital Payroll Services, ST Engineering en Arkance. » AANTAL MEDEWERKERS: 99

telex Koekjesfabrikant Lotus Bakeries verovert verder Italië Lotus Bakeries, dat wereldwijd traditionele en natuurlijke tussendoortjes produceert en verkoopt, heeft op 29 maart 2021 alle aandelen van zijn joint venture met de Italiaanse distributiepartner Lona verworven. Lotus Bakeries Italia zal vanuit een nieuw kantoor te Milaan, met een eigen team, zijn positie op de Italiaanse markt verder proberen verstevigen. Italië is één van de belangrijkste consumentenmarkten van Europa en een land met nog bijzonder veel potentieel voor Lotus Bakeries. Samen met zijn Italiaanse distributiepartner heeft het de afgelopen decennia de markt in Italië uitgebouwd. De samenwerking met Lona zal voortgezet worden, meer bepaald voor warehousing en distributiediensten. Net zoals in de voorbije jaren liet Lotus Bakeries, het bedrijf van de familie Boone, ook in 2020 sterke cijfers optekenen – een omzetgroei van 8,3% naar 663,3 miljoen euro – met de speculoos nog steeds als belangrijkste groeimotor. Die is in meer dan 60 landen te koop. www.lotusbakeries.be

De Groote Wegmarkeringen neemt Multi Markings over Multi Markings (voorheen Meirlaen Markeringen) is sinds vele jaren een gevestigde waarde in de sector van wegmarkering en belijning, met op vandaag een twintigtal medewerkers. Het merendeel van de activiteiten bestaat uit onderhoudscontracten op gewest- en gemeentewegen. Dit sluit perfect aan bij de bestaande onderhoudscontracten van De Groote Wegmarkeringen, verspreid over Vlaanderen (en Henegouwen). Ann Dessein, CEO De Groote Wegmarkeringen: “Met de overname proberen we de komende jaren continuïteit in te bouwen met betrekking tot de omzet. Zekerheid hebben we natuurlijk nooit, aangezien we merken dat zowel de overheid als andere grote klanten zoals bijvoorbeeld (lucht)havenbedrijven het afgelopen jaar de onderhoudsbudgetten naar beneden hebben geschroefd ten gevolge van de economische impact door het covid-virus. We zijn echter voldoende gewapend om deze periode door te komen en blijven steeds investeren in zowel personeel, rollend materieel en een compleet nieuwe site op het industrieterrein De Prijkels.” Ook Multi Markings investeerde recent fors in een vernieuwd wagen- en machine park, waardoor ook de vloot sterk werd uitgebreid. De investering in de nieuwe locatie komt dan ook geen moment te vroeg. Waar nu nog de ploegen vertrekken vanop verschillende locaties in Merelbeke, Deinze en Nazareth, wordt alles gecentraliseerd in een nieuw op te richten loods en kantoorgebouw, waar reeds rekening werd gehouden met de groeiambities. De verhuis is voorzien in het voorjaar van 2022, net op tijd voor het nieuwe markeerseizoen. www.wegmarkeringen.be

Gentse start-up Tengu haalt 700.000 euro binnen voor snellere groei De vier jaar jonge tech start-up Tengu haalde onlangs financiering op bij de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV, Ahorn BV en een aantal business angels waaronder Bruno Lowagie en Ingeborg Willaert. Hiermee willen ze naast het consolideren van hun marktaandeel in België ook de Europese markt gaan bewerken én verder inzetten op de ontwikkeling van het bestaande platform. Data, maar vooral het juiste beheer, snel beschikbaar zijn en de correcte interpretatie ervan, worden alsmaar belangrijker binnen het bedrijfsleven. Om volop gebruik te kunnen maken van business intelligence en data governance is het noodzakelijk dat bedrijven komaf maken met data-eilanden en hun data consistent inzetten. Tengu is een Platform-as-a-Service-oplossing, die deze uitdagingen aanpakt. Het platform werd gebouwd door Thomas Vanhove tijdens het behalen van zijn doctoraat aan Universiteit Gent. Medeoprichter Gregory Van Seghbroeck begeleidde zijn traject. In juli 2016 zag Tengu als spin-off van imec en UGent het levenslicht. In 2019 stapte Daphné De Troch mee in als medeoprichter en bracht ze commerciële expertise binnen. Het bedrijf telt in 2021 negen fte’s. www.tengu.io

O N D E R N E M E R S # 05

Vrije Universiteit Brussel Gebouw M

Wycor. Dat is meer dan 40 jaar ervaring en engagement in totaalprojecten voor binnenen buitenafwerking van nieuwbouw tot renovatie. Wycor staat voor vakmanschap, innovatie, duurzaamheid en passie. Wycor biedt een totale ontzorging zoals je die alleen van echte vakmensen en een klasse 8 hoofdaannemer kan verwachten.

Ziekenhuizen Zorgsector Kantoren Openbare gebouwen Onderwijs Industrie en retail Sport en vrije tijd

Biezeweg 6 BE-9230 Wetteren T +32 9 252 26 00 info@wycor.eu www.wycor.eu

Pachecogebouw Belfius Brussel

Wyckaert Gent

ACV Bie Brussel

“Co-denkers, zonder twijfel, meer nog, Wycor zijn echte ‘vooruit’-denkers!” MELANIE VANHESSCHEN (ACV BIE)

MEEGEDEELD

WYCOR

Afwerkers die meedenken Afwerkingsbedrijf Wycor is al meer dan 40 jaar een toonaangevende speler in de nationale bouwsector. Aanvankelijk vooral actief in de openbare en de zorgsector mikt het bedrijf steeds meer op industriële klanten en dienstverlenende organisaties. Vakmanschap en de eigen productiefaciliteiten zijn de belangrijkste troeven van Wycor dat zijn hoofdkwartier in Wetteren heeft.

Als hoofdaannemer klasse 8 is Wycor gespecialiseerd in de binnenen buitenafwerking van gebouwen, zowel in nieuwbouw als in renovatie. “Zodra een ruwbouw klaar is, volgen de natte (chape- en pleisterwerken) en de droge afwerkingswerken. Het is in dit laatste segment dat Wycor al decennialang actief is. We denken daarbij aan de productie en plaatsing van binnenen buitenschrijnwerk, wanden, vloeren, plafonds, meubilair enzovoort”, schetst algemeen directeur Johan Van der Stadt. “Naast die algemene werken hebben we de technische kennis in huis om alle werken te coördineren.” Door de jaren heen heeft Wycor een indrukwekkende lijst met referenties opgebouwd. “We krijgen het vertrouwen van heel wat vaste klanten in de openbare en zorgsector, maar we focussen evenzeer op de kantoren- en bedrijfswereld”, zegt commercieel verantwoordelijke Sven Aerts. “We hebben in deze sector nog te weinig naamsbekendheid en willen met ons nieuw logo en volledige restyling tonen dat we mee evolueren met de veranderende trends en technologie. We mogen met fierheid uitpakken met onze ruime ervaring en kennis in het bouwen van kantoren, labo’s, showrooms, apotheken, praktijkruimtes, …”

VAKMANSCHAP De klant ontzorgen is één van de stokpaardjes bij Wycor. Co-denken is daarbij het sleutelbegrip. “We vinden het een grote meerwaarde wanneer de bouwheer ons team

Johan Van der Stadt en Sven Aerts: “De harmonieuze samenwerking met alle bouwactoren is belangrijk om het project binnen het afgesproken tijdskader en budget te realiseren.”

al bij het begin van het project betrekt. Zo kunnen wij meedenken en optimaal advies verlenen wat een vlotte realisatie bevordert”, benadrukt Johan Van der Stadt. “Ook tijdens het bouwtraject blijven we continu contact houden met de bouwheer. Die harmonieuze samenwerking is belangrijk om het project binnen het afgesproken tijdskader en budget te realiseren.” Met een eigen productiefaciliteit beschikt Wycor over een belangrijke troef. Per vak gebied zijn er gespecialiseerde engineers die voor hun specifieke segment een door gedreven kennis hebben en dit niet alleen op technisch vlak, maar ook op gebied van normering en evoluties rond producten en materialen. Op die manier is het bedrijf veel minder afhankelijk van derden en kan het snel en flexibel inspelen op nieuwe situaties. Gezien de strikte kwaliteitscontrole in het

eigen atelier kan de plaatsing op de werf met een gerust gemoed gebeuren. Op vandaag telt Wycor 170 werknemers en daarnaast doet het bedrijf ook nog eens een beroep op een vast team van geprefereerde partners. Het productieproces is sterk geautomatiseerd, maar de ambachtelijke toets blijft altijd aanwezig. “We koesteren het vakmanschap van onze mensen want vaak maken we daarmee het verschil. We zetten dan ook zwaar in op opleidingen en persoonlijke ontwikkeling, onder andere in onze eigen Wycor Academy”, aldus Johan Van der Stadt. “We streven naar langdurige relaties met medewerkers en klanten. Dat is één van de vele aspecten van duurzaamheid. Daarnaast hechten we veel belang aan een respectvolle omgang met milieu en maatschappij. Het verwerken van het hout is daar een onmiskenbaar bewijs van.” O N D E R N E M E R S # 05

HET IDEE

VALCUN HAALT 1,5 MILJOEN OP VOOR POTENTIEEL BAANBREKENDE 3D-METAALPRINTINGTECHNOLOGIE

“Je moet geen hardwarebedrijf oprichten als je snel rijk wil worden” Onlangs haalde ValCUN 1,5 miljoen euro kapitaal op voor de verdere ontwikkeling van zijn gepatenteerde 3D-metaalprintingtechnologie. Dat verliep niet zonder slag of stoot, maar nu zijn de oprichters Jonas Galle en Jan De Pauw klaar om 3D-metaalprinten toegankelijk en economisch competitief te maken voor alle spelers in de maakindustrie. “We denken wereldwijd, België is veel te klein als testmarkt”, zegt Jan De Pauw. TEKST SAM DE KEGEL

Jan De Pauw geeft meteen eerlijk toe dat hij samen met zijn kompaan en medeoprichter Jonas Galle niet voor de low hanging fruits heeft gekozen door én hardware én een nieuwe technologie te ontwikkelen, een combinatie waar vele investeerders eerder huiverachtig tegenover staan. “Sinds ons bedrijf het levenslicht zag 2,5 jaar geleden, zijn we voortdurend actief op zoek naar extra kapitaal. Dat proces verloopt met vallen en opstaan”, weet hij uit ervaring. Eerdere investeringsgesprekken met een corporate bedrijf en financieel investeerder liepen op een sisser af. ValCUN stelde zich vervolgens open voor alle business angels, wat uitmondde in een consortium van vijf business angels: Piet D’Haeyer (CEO Pedeo), de broers Wim en Guido Beazar (ex-Compex, bestuurders van technologiebedrijven en ex-EY ondernemers van het jaar), Jan Robrechts (CEO Lavetan), en Paul Maeyaert (IP lawyer Fencer). Ongeveer een derde komt via die business angels, de rest is een combinatie van een coronalening via PMV en subsidies via VLAIO. “Wim en Piet zitten in onze raad van advies en zien onze ondernemersinzet. Waren we een softwarebedrijf geweest, dan waren we 22

al tien keer sneller gefund geweest. Maar early stage financiering voor hardware is zoveel moeilijker, want dat is niet meteen schaalbaar en vergt per definitie meer kapitaal en tijd.”

PRINTEN ZONDER POEDER ValCUN, een verwijzing naar de Romeinse god van metaalbewerking Vulcan, zal zijn 3D-printers voorlopig niet verkopen. “Vandaag is ons businessmodel: stukken printen voor derden. Maar vermoedelijk gaan we later een fabrikant van de printer of van de printtechnologie worden en dan zullen anderen printen voor derden. We weten nog niet waar dat tipping point ligt, maar vandaag manifesteren we ons dus als contract manufacturer. Dat doen we enkel om de marktvraag heel goed te kunnen capteren en te ontdekken welke toepassingen het meeste potentieel hebben.” 3D-printen van metaal is heel duur, onder meer omdat de ‘klassieke’ spelers werken met metaal in poedervorm. Bij ValCUN zijn er in principe geen vormvereisten voor het toevoegmateriaal: zowel draad, granulaten en reststromen als zelfs gerecycleerd metaal en eerder geprinte onderdelen zijn geschikt voor gebruik. “In een eerste fase

gaan we enkel printen met aluminiumdraad, dat is al veel ecologischer omdat we het aluminium niet meer moeten vermalen tot poeder. Nog interessanter wordt het zodra we granulaten – lees: aluminiumresten van fabrieken – zullen kunnen gebruiken. Daarvoor is het potentieel enorm groot, want dan kunnen we veel duurzamer worden dan alle bestaande 3D-printtechnologieën.”

HALLO GOOGLE EN TESLA Het einddoel van de start-up is om 3D-metaalprinting via hun gepatenteerde technologie economisch competitief te maken voor alle spelers in de maak industrie. Eind vorig jaar werd de patent aanvraag voor de technologie goedgekeurd, waarmee ValCUN samen met demonstratie- onderdelen de investeerders wist te overtuigen. Ondertussen is reeds een 2de patentaanvraag in voorbereiding. Voorlopig richt het bedrijf zich op twee markten: half afgewerkte producten (near net shape) zoals behuizingen en gietstukken die nadien nog nabewerkt worden en warmtewisselaars of speciale koelelementen voor computers in datacentra of voor andere elektronica. “Een warmtewisselaar

V.l.n.r Antal Decugnière, Jonas Galle, Jan De Pauw en Mohsen Saadatmand. Jan en Jonas zijn de oprichters van ValCUN, Antal en Mohsen hun eerste medewerkers.

kan heel complex van vorm zijn. Denk aan een mal waar een koelkanaal doorloopt waarbij het water die mal sneller kan afkoelen. Dan kan je veel meer stukken produceren in een spuitgietproces. We kunnen dat koelkanaal zo printen dat bepaalde stukken meer of minder gekoeld worden. Zo kan je vermogenselektronica efficiënter koelen, waardoor elektrische wagens sneller kunnen opgeladen worden of computers sneller kunnen draaien. Dat marktsegment bestaat vandaag nog niet omdat het te duur is om zulke koelelementen te printen via de ‘klassieke’ 3D-metaalprinting. Wij willen dat marktpotentieel openbreken met onze nieuwe technologie.” Een klassieke CNC-freesmachine kan ook veel metalen bewerken, maar voor sommige toepassingen kan ValCUN competitief zijn met het klassieke frezen. Jan De Pauw toont een behuizing voor een duikcamera. “96% van het materiaal wordt verspaand, dat betekent dat er maar 4% eindproduct is. Wij gaan met draad materiaal een ruw stuk near net shapen, dus overal een 1 mm te groot en dan gaan we die millimeter nauwkeurig affrezen. Dus: we zijn economisch competitief met frezen als het de juiste case is. Concurreren met

“We hebben ‘evangelisten’, zeg maar early adopters, nodig die in ons nieuw verhaal geloven” CNC-frezen is echter niet onze toekomstdroom, want de toegevoegde waarde is daar behoorlijk klein. Met onze warmtewisselaars kunnen we veel meer toegevoegde waarde bieden.” ValCUN denkt wereldwijd en ziet zelfs potentieel bij gerenommeerde bedrijven zoals Google en Tesla. “Denk aan efficiënte koelers voor grote datacentra of voor elektrische wagens. Wie een nieuw datacenter bouwt, kampt vooral met thermische problemen omdat het te heet wordt en je te veel koude lucht moet doorblazen. Waterkoeling is zoveel efficiënter dan luchtkoeling. We positioneren ons sowieso als een internationaal bedrijf, want België is te klein als testmarkt. We hebben ‘evangelisten’, zeg maar early adopters, nodig die in ons nieuw verhaal geloven.”

RISICOVOL PIONIEREN Deze financiering geeft ValCUN nu de nodige ruimte om verder te groeien, maar Jan De Pauw geeft aan dat er gauw extra kapitaal nodig zal zijn. “Grof gesteld is het enige doel van deze kapitaalronde om te komen tot een volgende kapitaalronde (tussen 5 à 10 miljoen euro, red.), want hardware is peperduur. Om onze plannen in een stroomversnelling te brengen, zijn we ook nog steeds op zoek naar talenten voor business/customer development en engineering, alsook naar interessante cases vanuit de industrie”, besluit Jan De Pauw. De burgerlijk ingenieur die aan de UGent doctoreerde in werktuigkunde (optie productie- en constructietechnologie) ruilde een academische carrière in voor risicovol pionierswerk bij een start-up. “Ik miste aan de universiteit de ondernemersspirit. Mijn hart lag en ligt ook bij offshore windenergie en ik kon nadien gemakkelijk bij enkele grotere spelers in windenergie aan de slag. Mijn bankrekening zou dan nu tien keer dikker gespijsd zijn. Je moet geen hardwarebedrijf oprichten als je snel rijk wil worden, maar voorlopig heb ik daar geen spijt van. De opportuniteit om deze technologie uit te vinden is nu en niet binnen vijf jaar.” O N D E R N E M E R S # 0 5 23

telex Jonas Goossens van Roltex

Jonas Goossens (Roltex) wint De Ondernemersaward 2021 in Aalst Broeikas, een partnerschap tussen HOGENT, Odisee en Stad Aalst, heeft zijn jaarlijkse Ondernemersaward uitgereikt aan Jonas Goossens van Roltex. Jonas Goossens kon de Aalsterse studenten het meest inspireren en krijgt een jaar lang het label ‘Ondernemer van het jaar’. Naast Dean Janssens van James Bar en Savage Club behoorden Siegert Dierickx en Philippe Vlaemminck van MultiMinds tot de top drie van innovatieve en geëngageerde Aalsterse ondernemers. Jonas Goossens treedt sinds drie jaar op de voorgrond bij Roltex, fabrikant van dien bladen en onbreekbare glazen. Hij startte er als consultant en zorgt nu als mede- eigenaar voor de modernisering van de onderneming. Hij draagt naast design en innovatie ook duurzaamheid hoog in het vaandel. Er werd ook een award van Prille Klimmer uitgereikt aan Lukas Van Orshoven, het brein achter het succesverhaal Crowdselling. Gedreven vanuit een verleden actief in de jeugdbeweging, helpt deze jonge twintiger uit Aalst met zijn online fundraisingplatform nu al meer dan 800 verenigingen en scholen aan extra inkomsten. www.broeikas.be

Oost-Vlaamse Trends Gazellen: Lansweeper, Skyhaus en Greenway Foods

JOULE tankt energie via crowdlending en winwinlening JOULE is een b2b-fietsenmaker met een brede waaier aan diensten: leasing, verkoop, onderhoud en herstelling. Ze focussen op b2b en spelen in op de transformatie van de fietsmarkt. Intussen bedienden ze al meer dan 150 klanten en brachten ze al 400 fietsen aan de man. Sinds 2020 kent JOULE een sterke groei. Om deze groei te financieren gaan de drie founders op zoek naar extra kapitaal. Ze zijn concreet op zoek naar minimaal €100.000 en maximaal €300.000 voor investeringen in stock, voorraadbeheer en voor financiering van leasingformules. Investeren kan via crowdlending en de winwinlening. joulebikes.be of invest.winwinner.be

Het IT-bedrijf Lansweeper (grote bedrijven), de AI-specialist Skyhaus (middelgrote bedrijven) en de veggie pionier Greenway Foods (kleine bedrijven) zijn door Trends uitgeroepen tot de Ambassadeurs van de Oost-Vlaamse Gazellen. APF Autoparts, actief in auto-onderdelen, is als snelste groeier van de afgelopen twintig jaar bekroond tot Supergazelle. De redactie van Trends detecteert elk jaar de snelst groeiende bedrijven van het land. Het principe is simpel: hoe sneller de groei van het bedrijf, hoe hoger in de rangschikking. De snelste groeier komt op nummer 1. Maar het bedrijf aan de top van de rangschikking is niet altijd de winnaar of Ambassadeur. Voor die eretitel gelden bijkomende criteria. Zo moet het bedrijf operationeel onafhankelijk zijn en mag het geen dochter van een buitenlandse onderneming zijn. Daarom kreeg Bleckmann België, onderdeel van de Turkse Netlog Logistics Group, bijvoorbeeld niet de titel bij de grote bedrijven, ook al was het de snelste groeier. In ons dossier Oost-Vlaamse sterkmakers vindt u uitgebreidere portretten van Bleckmann, ML6 (Skyhaus) en Greenway Foods. (zie vanaf p. 6)

LEREN VAN EN MET ELKAAR

PLATO SUCCESVOL LEIDERSCHAP: EEN GROEITRAJECT VOOR ZAAKVOERDERS

Het ABC van goed leiderschap Meer dan ooit is een bedrijf leiden en medewerkers aansturen een uitdaging van formaat. In het groeitraject Plato Succesvol Leiderschap dat op 21 mei start, kan je ervaringen delen met collega-ondernemers over deze topics. Marc De Baets, één van de mentoren die de groep begeleiden, geeft alvast een voorsmaakje.

Marc De Baets adviseert bedrijven hoe ze hun medewerkers duurzaam motiveren. Hij is ESF-coach en expert in autonome motivatie. Als consultant en coach kan hij terugvallen op 30 jaar ervaring in de kmo-wereld, bij multinationals en in verschillende overheden. Hij is psycholoog van opleiding en startte Menzenco bijna 20 jaar geleden. Hoe moeilijk is het voor bedrijfsleiders om te leren loslaten en taken uit handen te geven in deze veranderende omstandigheden? “Veel bedrijfsleiders hebben het nu soms extra druk. Niet altijd door de hoeveelheid werk maar wel met (her)organiseren. Dat kost veel tijd, maar vraagt ook veel mentale energie. Men verwacht dat je als uithangbord van jouw organisatie en medewerkers optimistisch en flexibel blijft. Dat lukt natuurlijk niet altijd. Delegeren, samen verantwoordelijkheden dragen en jezelf misbaar maken, brengen zuurstof.” Delegeren is sterk gelinkt met vertrouwen. Veel bedrijven werden het voorbije jaar geconfronteerd met structureel thuiswerk. Hoe verenig je goed leiderschap met thuiswerk? “De eerste lockdown was een steile leercurve voor iedereen. Nu we een jaar verder zijn en de voor- en nadelen kennen van thuiswerk, merk je dat bedrijfsleiders

hebben geleerd dat vertrouwen de brandstof is voor goede prestaties. Maar vertrouwen geven betekent ook opvolging en feedback. Als leidinggevende moet je betrokken blijven en bereid zijn om feedback te geven. Geef medewerkers daarom duidelijke doelstellingen en inspraak over hoe ze te bereiken.” In een bedrijf is er altijd verschil in personen en persoonlijkheden. Moeten zaakvoerders voldoende aandacht besteden aan diversiteit in hun beleid en aanpak op de werkvloer? “Medewerkers kan je duurzaam motiveren volgens de ‘ABC-motivatie’, gebaseerd op de psychologische basisbehoefte. Je geeft hun autonomie (A), een gevoel van ver bondenheid (B) en zorgt ervoor dat ze hun competenties kunnen inzetten (C). Elke persoon wil meer of minder van elke letter en daar zet je op in.”

“Delegeren, samen verantwoordelijkheden dragen en jezelf misbaar maken, brengen zuurstof”

Hoe belangrijk is transparante communicatie met je mensen in dit verhaal? “Of jouw medewerkers nu thuis aan het werk zijn of op de werkvloer, interne communicatie komt in elk onderzoek naar voor als aandachtspunt. Hoewel iedereen een ander verwachtingspatroon heeft, is de behoefte naar kwalitatieve communicatie in tijden van online werken alleen maar toegenomen. Als bedrijfsleider investeer je dus beter genoeg in goede communicatie. Wees creatief en wend verschillende kanalen aan. Maar luister vooral naar hoe mensen zich voelen en wat ze willen zodat je er als bedrijfsleider kan zijn om hen mentaal en emotioneel door deze tijden te loodsen.” Je hebt je samen met Jean-Paul Corin geëngageerd om vanaf 21 mei het Plato-traject ‘Succesvol Leiderschap’ te begeleiden. Waarom zouden bedrijfsleiders hier baat bij hebben? “Als je medewerkers aanstuurt, is goed leiderschap cruciaal, hoe groot jouw bedrijf ook is. Waar wij als mentoren concepten kunnen aanreiken, kunnen deelnemers dit vertalen naar de praktijk en ervaringen delen met elkaar. Succesvol leiderschap gaat over de essentie van business doen: met een team werken aan de toekomst van jouw organisatie. Alle inzichten die je daarbij kan verwerven, zijn manieren om van die droom realiteit te maken.”

Meer informatie over Plato Succesvol Leiderschap O N D E R N E M E R S # 0 5 25

telex

Verzekeringen Van Welden heet voortaan Sharp Insurance Brokers

Flexibele leeroplossing FLOWSPARKS verhuist naar MeetDistrict e-Learning software en serviceaanbieder FLOWSPARKS nam onlangs zijn intrek in MeetDistrict in de Ghelamco Arena (Gent). Het bedrijf neemt zijn intrek op de vijfde verdieping van het MeetDistrict en komt terecht in een ecosysteem van bruisende bedrijven. Er is genoeg parkeergelegenheid en de ligging is goed bereikbaar vanuit Brussel en Antwerpen met een vlotte aansluiting op het openbaar vervoer. “Vanuit Wondelgem maken we de grote doorsteek naar een kantoor dat dezelfde waarden deelt als ons”, zegt Cédric Herregodts, chief commercial officer. FLOWSPARKS zet al sinds 2017 in op zijn eigen ontwikkelde flexibele e-learningplatform: een softwaretool waarmee iedereen binnen een organisatie e-learning kan ontwikkelen. De grote meerwaarde is dat werknemers hun knowhow zelf kunnen digitaliseren.

www.flowsparks.com

Ontdek onze opleidingen

De naamswijziging komt er niet naar aanleiding van een overname of fusie, maar is onderdeel van een transitie met als doel verder gericht en duurzaam te groeien. Ook de verhuis naar de Dijkstraat in Oudenaarde, gepland voor eind 2021, kadert in deze verdere groei. Paul Van Welden richtte het kantoor op in 1971 in de Hoogstraat in Oudenaarde. Na het overlijden van de stichter namen Laurens Van Nevel en Katrien Vanden Bulcke het in 2007 over. Mathieu Claus vervoegde hen als derde meewerkende partner in 2017 en in 2019 vond er ook een fusie plaats met het kantoor van Olivier Herberigs. Ondertussen telt het team 27 medewerkers.

OVER KLEINE EN GROTE ZAKEN

Een cursief over het wel en wee op de Oost-Vlaamse werkvloer. Elke gelijkenis met bestaande personen en/of situaties is louter toeval.

Coronataal TEKST SAM DE KEGEL – ILLUSTRATIE LISE VANLERBERGHE

Is het jullie ook al opgevallen hoeveel nieuwe woorden onze taal binnensluipen ‘dankzij’ deze vermaledijde pandemie? Als een stekelvirus nestelen ze zich in onze zinnen om met wat geluk zelfs carrière te maken in de Dikke Van Dale. Mijn tienerdochters kijken ondertussen meewarig naar mijn boekenkast van perenkisten die kreunt onder de dictionaires, van Le Petit Robert tot Prisma's velerlei. Hoe digitaler we worden, hoe liever ik erin snuister, terwijl ik de geur opsnuif van al die vergeelde taalschatten. Maar ik dwaal af. Taal evolueert, net zoals mensen (hopelijk) veranderen naarmate ze wijzer worden. Hoe ouder ik word, hoe meer ik heb met etymologie, het deelgebied van de taalkunde dat de herkomst van woorden bestudeert. Zo ontlenen we tientallen spreekwoorden en zegswijzen aan de scheepvaart. Daar denk je wellicht niet aan als je nog veel werk voor de boeg hebt, iemand wil aftuigen of je vindt dat deze crisis nu echt wel de spuigaten uitloopt. Alle hens aan dek! Maar ik dwaal af. Taal verandert, elk jaar vijftig tinten anders. Omdat klanken evolueren en letters verdwijnen en omdat we voortdurend leentjebuur spelen bij andere talen (shoppen). Of woorden vullen een leemte in onze taal wanneer er een nieuw beroep op de markt komt (headhunter) of wanneer een nieuw verschijnsel geboren wordt (comazuipen, al konden de Romeinen

en Kelten er ook wat van). Taal verandert dus omdat hij zich aanpast aan de ‘behoeften’ van zijn sprekers. Maar ik dwaal af. Ook historische gebeurtenissen, zoals deze pandemie, veranderen onze taal. Daarom liep ik in 2020 maanden lang rond met een coronakapsel, hoedde ik me voor een orgie met knuffelcontacten, ging ik tweemaal in zelfquarantaine (evenveel loos alarm), snakte ik naar een lockdownfeestje (maar nam er niet aan deel). Ik deed ook vrolijk mee aan raamzwaaien, had geen last van hoestschaamte en voelde niet meer de behoefte om vader te worden van een coronial. Maar ik dwaal af. Als sprekers zijn we vooral geneigd om economisch met onze taal om te gaan. Hoe sneller en vloeiender we kunnen spreken, des te meer we kunnen zeggen en dus gehoord worden. Taal en economie vormen een lucratieve joint venture. Dat kan jammer genoeg niet gezegd worden van de huidige anderhalvemetereconomie noch van het zelfzuchtige vaccinnationalisme van rijke landen dat als een boemerang kan terugkomen. (Corona)taal kan onze angsten dan wel relativeren en zelfs even weglachen, maar zolang niet iédereen wereldwijd gevaccineerd is, zal dit grenzeloos venijnig beestje blijven muteren en oprukken. *Met dank aan de taalinzichten van Olga Fisher, hoogleraar Germaanse taalkunde aan de Universiteit van Amsterdam

O N D E R N E M E R S # 05

THUISHAVEN

Ørsted ontwikkelt een van ’s werelds grootste duurzame waterstoffabrieken voor de Nederlandse en Belgische industrie Onlangs presenteerde Ørsted ‘SeaH2Land’, een ambitieuze visie voor een duurzame waterstoffabriek op Gigawatt-schaal. Of: hoe in North Sea Port de grote industriële vraag naar waterstof met een grensoverschrijdende pijpleiding wordt gekoppeld aan de duurzame productie van waterstof. Ørsted, wereldwijd marktleider in offshore wind, voorziet tegen 2030 de bouw van een duurzame waterstoffabriek – een elektrolyser – van 1 GW. Het bedrijf wil die koppelen aan een bijkomend groot windmolenpark (2GW) in het Nederlandse deel van de Noordzee. Hiermee wordt de grootschalige levering van duurzame elektriciteit mogelijk die nodig is voor de productie van duurzame waterstof. Deze elektrolyser kan ongeveer 20% van de huidige waterstofvraag in North Sea Port leveren. Met 580.000 ton per jaar is het havengebied van North Sea Port een van de grootste waterstofproducenten en -afnemers ter wereld. De vraag naar waterstof in het havengebied kan toenemen tot 1.000.000 ton in 2050, het equivalent van ongeveer 10GW aan elektrolysecapaciteit.

DUURZAME WATERSTOF VOOR DUURZAME PRODUCTIE De grote industriële bedrijven uit North Sea Port - ArcelorMittal, Yara, Dow Benelux en Zeeland Refinery - ondersteunen de SeaH2Land-visie en de ontwikkeling van de noodzakelijke regionale infrastructuur. Om zo met duurzame waterstof de productie

van staal, ammoniak, ethyleen en brandstoffen te verduurzamen. Daarmee helpen deze bedrijven in Nederland, België en Vlaanderen de CO₂-uitstoot te verminderen tegen 2030 en daarna, en wordt er een grote bijdrage geleverd aan de Europese Green Deal. Dit past bovendien goed bij de Nederlandse ambitie om de uitrol van windparken op zee te versnellen en te koppelen aan de groeiende vraag naar elektriciteit. Het windpark kan gebouwd worden in een al aangewezen gebied in de Nederlandse Exclusieve Economische Zone.

PIJPLEIDINGEN TUSSEN GROTE INDUSTRIËLE SPELERS De industriële spelers (verenigd in Smart Delta Resources (SDR)) werken met de netbeheerders samen aan de ontwikkeling van een regionaal, open-access pijpleiding netwerk van ongeveer 45 kilometer, van Vlissingen in Nederland tot Gent in België. De waterstoffabriek wordt volgens dit plan gekoppeld aan dit regionale waterstofnetwerk. Daarmee worden de grootschalige consumptie en productie van waterstof aan elkaar gekoppeld. Yara (in consortium met Ørsted) en Zeeland Refinery hebben eerder al aangekondigd duurzame waterstof te

gaan produceren op hun fabriekslocaties. Dow exporteert sinds 2018 waterstof naar Yara via de eerste gaspijpleiding die werd omgebouwd voor waterstof. Het netwerk dient op korte termijn te worden uitgebreid naar ArcelorMittal en verder naar het noorden, onder de Westerschelde door, naar Zeeland Refinery. Hiermee wordt een uniek systeem gebouwd voor de uitwisseling van duurzame waterstof.

HOOGSPANNINGSNETWERK UITBREIDEN De eerste fase van SeaH2Land (500 MW aan elektrolysecapaciteit) kan worden ontwikkeld zodra de regelgeving gereed is en als het beoogde regionale waterstofnetwerk klaar is. De tweede fase (een opschaling naar 1 GW) is afhankelijk van de aansluiting op de nationale waterstof infrastructuur. De cluster wil ook het 380kV hoogspanningsnetwerk uitbreiden voor de elektrificatiebehoefte van de industrie ten zuiden van de Westerschelde. Dit maakt elektrolyse op GW-schaal en aanlanding van windenergie op zee aan beide kanten van de Westerschelde mogelijk. De regio wordt daarmee nog meer een volwaardige energiehub.

“North Sea Port verwelkomt de ambitie van Ørsted om samen met grote industriële bedrijven het grensoverschrijdende havengebied als waterstofcluster in Europa verder uit te bouwen” DAAN SCHALCK, CEO NORTH SEA PORT

Renewi wil jaarlijks 20.000 ton kunststofafval nieuw leven geven Op haar vestiging aan de Moervaartkaai in North Sea Port rees afgelopen jaar naast een gloednieuwe plastics sorteerlijn ook een nieuw gebouw voor een state-of-the art verwerkingslijn voor harde kunststoffen. Een investering om de Europese recyclingpercentages te verhogen en de overgang naar een circulaire economie te versnellen.

Kunststof is als materiaal extreem functioneel, veelzijdig en esthetisch en heeft bijgedragen aan het verbeteren van de levensstandaard en vergroten van hygiëne. Je kan niet om plastic heen. Polymeren zoals PE, PP en PET kom je in vele producten tegen en er bestaat geen sector waarin kunststof niet voorkomt. Maar, meer dan de helft van het plastic of harde kunststof geproduceerd in Europa, gaat verloren: het verdwijnt in de verbrandingsoven, zwerft rond als afval of kan niet gerecycleerd worden. Plastic is te waardevol om als afval te worden gezien. Van design, productie over inzameling en sortering tot recyclage en eindgebruik moeten verantwoordelijkheden genomen

eGHO

en investeringen gedaan worden, vindt waste-to-product bedrijf Renewi.

te worden in nieuwe, gerecycleerde kunststoftoepassingen.

GEAVANCEERDE VOORSORTERING EN VERWERKING

Dit hoog kwalitatief maalgoed is bestemd voor de industrie in binnenen buitenland. “Om onze afnemer de hoogwaardige kwaliteit van deze secundaire grondstof te garanderen, wordt ons product in ons eigen laboratorium op verschillende momenten in het productieproces getest. Op kwaliteit, maar ook op klantspecifieke eisen”, zegt Philip Heylen, Director Materials Renewi België. “Wij focussen op geavanceerde operationele oplossingen die tot hoogwaardige, stabiele eindproducten leiden. Vandaar deze mooie investering in een nieuwe sorteer-, maal- en waslijn.”

Jaarlijks zal 20.000 ton gemengd kunststofafval bij Renewi in Gent verwerkt worden. Eerst wordt, aan de nagelnieuwe sorteerlijn, het plasticafval voorgesorteerd op verschillende mono-kwaliteiten om de kwalitatieve input voor de verwerkingslijn te waarborgen. Het verwerken gebeurt in het nieuwe gebouw waar een geavanceerde maal-en waslijn werd geïnstalleerd. Deze installatie produceert een zuiver gerecycleerd PP/PE maalgoed met een uitstekende kwaliteit om hergebruikt

Voka-VeGHO sterker in de haven dankzij:

Bedrijven verenigen in North Sea Port

O N D E R N E M E R S # 05

HET ZIT IN DE GENEN

“Mijn vier zonen in dit bedrijf, dat zou toch fantastisch zijn?” Het begon zestien jaar geleden in Zottegem, maar vandaag richten ze bij MDO, specialist in magazijnbeheer, de blik al een heel eind verder. “We beperken ons in theorie tot een straal van zowat 700 km rond Zottegem, maar we waren ook al in Marseille aan de slag”, preciseert oprichter en pater familias Peter Speecke. MDO groeide de voorbije jaren als kool en de oudste zonen Sander en Ewout namen intussen de operationele leiding over. Peter zelf begint op zijn 57ste aan een nieuw avontuur. TEKST FILIP MICHIELS – FOTO WIM KEMPENAERS

Het zijn boeiende tijden voor Peter Speecke. Eind juni slaat hij de deur achter zich dicht bij MDO, het bedrijf dat hij in 2005 zelf oprichtte en mee groot maakte. Hij start dan met een nieuw eigen bedrijfje dat zich zal toeleggen op de aankoop en verbouwing van woningen en laat zijn geesteskind achter in de goede handen van zonen Ewout (30) en Sander (29). Beiden draaien intussen al enkele jaren mee in het bedrijf en op wat langere termijn staan er misschien ook nog twee andere zonen klaar om in de familiezaak te stappen. “Vanaf de eerste dag dat één van mijn zonen mee in het bedrijf stapte, wist ik dat ikzelf niet tot mijn 65ste of langer in het bedrijf zou blijven meedraaien”, klinkt het. “Het was altijd al de bedoeling om ook nog een beetje van het leven te genieten en dan moet je bereid zijn om op een bepaald moment ook de fakkel door te geven. 30

De eerste vijf jaar heb ik dit bedrijf helemaal alleen opgebouwd, en dat is letterlijk dag en nacht werken. Maar let wel: ik heb mijn zonen nooit in die richting geduwd, alles is hier organisch gegroeid. En eigenlijk is dat heel comfortabel zo.” Toen Peter het bedrijf uit de grond stampte, was het gat in de markt nog behoorlijk afgebakend. MDO legde zich toen vooral toe op magazijninrichting en op de verkoop van vaste rekken en platformen. Vandaag oogt het activiteiten portfolio een heel stuk breder. Zo ontwerpt en plaatst het familiebedrijf zelf ook allerlei rekken, opslagsystemen en modulaire systeemwanden, maar daarnaast neemt het klanten ook de volledige afwerking en nutsvoorzieningen uit handen en staat het net zo goed in voor het volledige magazijnbeheer of -digitalisering. “We zijn en blijven een dienstenbedrijf,

Peter Speecke, pater familias: “Als er iets is dat ik absoluut wil vermijden, dan is het wel dat er binnen de familie ooit ruzie zou ontstaan over centen.”

de pure verkoop van rekken of wanden doen we niet. Maar we doen anno 2021 wel véél meer dan wat een doorsnee groot montagebedrijf doet. Toen het soms wat lastiger ging, hebben die niches ons mee overeind gehouden.”

EXTRA DIENSTEN AANBIEDEN Dat MDO snel gegroeid is, is een under statement: de Zottegemse kmo telt vandaag al 56 medewerkers en beschikt intussen ook over buitenlandse vestigingen in Nederland en Frankrijk. In de klantenportefeuille zitten grote jongens zoals Volvo, Pfizer, Aldi en H&M. “We hebben al vrij snel ingezien dat we onze toegevoegde waarde naar de klanten toe stevig konden optrekken door stevig te diversifiëren en hen dus een pak extra diensten aan te bieden”, zegt Ewout. “De montage van rekken en opslagsystemen is altijd onze corebusiness gebleven, maar we beseften heel goed dat de concurrentie in die niche – bijvoorbeeld vanuit OostEuropa – almaar groter werd. Een aantal van die extra diensten hebben we door de jaren heen ook in aparte vennootschapen ondergebracht: van MDO Move over MDO Software tot MDO Utilities. Het gros van die activiteiten is ook heel internationaal en dus waren we al snel ook verplicht om onze klanten te volgen waar zij gingen. Zo zaten we onlangs bijvoorbeeld nog met tien mensen wekenlang in Duitsland, om daar voor een grote klant een statisch magazijn te verhuizen naar een dynamisch, geautomatiseerd magazijn.”

ZO VADER, ZO ZONEN

▼

Oudste zoon Ewout kwam in 2015 aan boord, maar het bedrijf zat hem natuurlijk al veel langer in het bloed. “Het klassieke verhaal, zeg maar. Ik heb kmo-management gestudeerd, maar in de weekends of tijdens de vakanties draaide ik hier heel regelmatig mee. Toen ik afgestudeerd was, had vader net nood aan een extra kracht. Ik zag dat zelf ook meteen zitten. De samenwerking tussen ons beiden vlotte van bij het begin heel goed, waarom zou ik dan elders gaan aankloppen?” Vandaag is Ewout medezaakvoerder, en buigt hij zich vooral over de commerciële en operationele aanpak. Broer Sander O N D E R N E M E R S # 05

HET ZIT IN DE GENEN

hield aanvankelijk nog even de boot af: hij studeerde eerst personeelswerk en werkte vervolgens nog een lerarenopleiding af. Daarna ging hij ook korte tijd als opvoeder en leerkracht aan de slag, maar enkele jaren later trad ook hij in de voetsporen van zijn broer. “Mijn vader bleef maar aandringen (lacht). Aanvankelijk hield ik me vooral bezig met het personeelsbeleid, maar intussen heb ik samen met mijn broer de algemene leiding overgenomen en buig ik me ook over Technics, intussen het grootste dochterbedrijf.” “De afspraak was dat ze allebei eerst een jaar lang een soort incubatieperiode zouden doorlopen”, vertelt Peter. “Concreet betekende dit meelopen in een aantal afdelingen en de kat uit de boom kijken, waarna ze dan zelf de knoop konden doorhakken. En zie, vandaag heb ikzelf hier geen enkele operationele taak meer, enkel voor de grote strategische beslissingen of belangrijke aankopen komen mijn zonen nog bij mij aankloppen.” Beide andere zonen studeren nog – eentje volgt een specialisatie industriële koeling,

“Onze mensen zijn bereid om voor elkaar door het vuur te gaan” de andere doet vastgoed – maar ook zij kunnen later in het familiebedrijf aan de slag. “Het is best grappig, want hun studies sluiten perfect aan bij de richting die het familiebedrijf in de toekomst uit zal gaan. Ik verplicht niemand om die stap te zetten, maar welke vader zou het niet fantastisch vinden dat zijn volledige kroost kan voortbouwen op zijn levenwerk?”

FAMILIECHARTER Gevraagd naar de grootste troeven van een familiebedrijf hoeft Sander niet lang na te denken. “De loyauteit van onze medewerkers is bijzonder groot. We zijn intussen uitgegroeid tot een flink uit de kluiten gewassen kmo, maar tegelijk proberen we ook de voordelen van een kleine familiezaak in stand te houden. We kennen

elkaar allemaal bijzonder goed, en de mensen hier zijn bereid om voor elkaar door het vuur te gaan. Die grote betrokkenheid maakt ons sterker, dat blijkt ook uit de reacties van de klanten. Vader doet nu een stap achteruit, maar de toekomst boezemt ons absoluut geen angst in. We staan stevig in onze schoenen.” Een vader, vier zonen en hun partners, en later misschien ook nog een handvol kleinkinderen: dat wordt al vlug een flink kluwen als er afspraken moeten worden gemaakt over de opvolging of over de financiën. “Alles komt op papier in een familiecharter, klinkt het unisono. “We hebben met de hele familie samengezeten en we waren het er al snel over eens dat dit een absolute must was. De coronapandemie heeft alles ook wat in een stroomversnelling gebracht”, geeft Peter aan. “Het moet juist zijn. Als er iets is dat ik absoluut wil vermijden, dan is het wel dat er binnen de familie ooit ruzie zou ontstaan over centen. Maar ik hoop natuurlijk dat ik dat papier eind juni in de kluis kan stoppen en dat ik die kluis nooit meer hoef te openen.”

Ligt de familiale opvolging ook bij jouw bedrijf in het vooruitzicht? Sander Speecke schreef zich in voor het Voka-traject ‘Plato Next Generation’, waarbij familiale opvolgers worden klaar gestoomd om het bedrijf over te nemen. Opstart 9 en 10 september 2021

Ewout en Sander Speecke met vader Peter.

MEEGEDEELD

Wie betaalt de kosten voor telewerk, en hoeveel? Sinds 1 maart 2021 gelden er nieuwe fiscale spelregels voor structureel en regelmatig telewerk, nu en na corona. Isabelle Cornelis, consultant bij SD Worx, vat de krachtlijnen samen.

Structureel en regelmatig thuiswerk Wat kan voor fiscus? = min. 4 thuiswerkdagen/maand

OVER WELK BEDRAG GAAT HET? “Kies je ervoor om je medewerker een onkostenvergoeding te betalen, dan aanvaardt de fiscus een bedrag van max. € 129,48 per maand, ook voor deeltijds werk. Voor april, mei en juni 2021 bedraagt dit max. € 144,31. Dit bedrag kun je vermeerderen met een tussenkomst voor het professioneel gebruik van eigen internet, eigen computer, randapparatuur en software of voor het gebruik van een eigen tweede scherm, printer of scanner (optie 1). De onkostenvergoeding kun je ook combineren met de terugbetaling van noodzakelijk kantoormeubilair en/of computermateriaal dat de werknemer zelf aankoopt (optie 2) of de terbeschikkingstelling ervan (optie 3).”

WELK MEUBILAIR EN MATERIAAL KOMT IN AANMERKING? “De forfaitaire kostenvergoeding dekt enkel het noodzakelijke kantoormeubilair, zoals een bureautafel, -stoel, -kast en functionele bureaulamp. Ook essentieel computermateriaal, zoals een tweede beeldscherm, toetsenbord, printer/scanner, muis, hoofdtelefoon en specifieke apparatuur voor personen met een handicap, valt eronder.

OPTIE 1

OPTIE 2

OPTIE 3

ONKOSTENVERGOEDING

ONKOSTENVERGOEDING + BUREAUMATERIAAL BESCHIKBAAR STELLEN

ONKOSTENVERGOEDING + BUREAUMATERIAAL TERUGBETALEN

max.

/maand

€ 129,48*

+ max.

€ 20 /maand

€ 20 **

+ terugbetalen,

/maand

€ 129,48*

max.

bijvoorbeeld

max.

€ 10

/maand (€ 5/item)

TOTAAL

“Als werkgever heb je de keuze: je betaalt een forfaitaire onkostenvergoeding, stelt noodzakelijk kantoormeubilair en computermateriaal ter beschikking of komt financieel tussen in het materiaal dat je werknemer koopt. Ook een combinatie is mogelijk. Belangrijk is wel dat het gaat om structureel of regelmatig telewerk, te weten het equivalent van minstens één werkdag per week, tijdens de normale arbeidstijd. Avond- of weekendwerk valt er dus niet onder.”

max.

of max.

/maand

ter beschikking stellen, bijvoorbeeld

(!) functioneel en normale gebruiksduur

€ 169,48 € 184,31*

privé-uitgaven of designmateriaal

* April, mei en juni 2021: max. € 144,31. ** 2de scherm

Denk evenzeer aan andere noodzakelijke kosten voor thuiswerk zoals nutsvoorzieningen, onderhoud, verzekering, koffie en versnaperingen.”

IS ZO’N KANTOORVERGOEDING VERPLICHT? “Nee, je kunt ook enkel eenmalig tussenkomen in de aankoopprijs van noodzakelijk kantoormeubilair of computermateriaal. Of je beslist om dit meubilair of materiaal enkel ter beschikking te stellen van je medewerkers. Wel is het voor elk type van telewerk belangrijk om hierrond afspraken te maken.”

WAT MET NIET-STRUCTUREEL THUISWERK? “Werkt je medewerker minder dan één dag per week van thuis, dan geldt de forfaitaire kantoorvergoeding niet. Betaal je toch een vergoeding voor zijn gemaakte kosten, dan moet je kunnen bewijzen dat dit bedrag overeenstemt met de reële kosten en daar ook effectief aan werd besteed. Enkel dan blijft de vergoeding onbelast. Wil je zekerheid, dan vraag je het best een ruling aan via de Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken.

Alles over thuiswerk op één plek Op www.sdworx.be/telewerk vind je alle nuttige info rond thuiswerk. Neem gerust een kijkje en kom regelmatig terug voor de laatste updates.

O N D E R N E M E R S # 0 5 33

Ma. Ma. Ma. 31/05 31/05 31/05

Di. Di. Di. 01/06 01/06 01/06

Woe. Woe. Woe. 02/06 02/06 02/06

Do. Do. Do. 03/06 03/06 03/06

Vrij. Vrij. Vrij. 04/06 04/06 04/06

SAVE THE DATE

Netwekkers

Statutaire Algemene Jaarvergadering

19.05.2021

digitaal en i.s.m. Voka Vlaams-Brabant

18.05.2021

16.06.2021

te gast bij Decola

22.09.2021

te gast bij Magelaan

06.11.2021

te gast bij Voka Vaart Aalst

24.11.2021

te gast bij Trustteam en i.s.m. Voka-West-Vlaanderen

08.12.2021

te gast bij Syneton en i.s.m. Voka Mechelen/Kempen

AGENDA 18.05.2021 Innovatiecafé 21.05.2021 FinFinder

ACTUEEL OVERZICHT: MEER INFO: netwerking.gent@voka.be

O N D E R N E M E R S # 0 5 35

ONDERNEMERS & CO

Certifisc

Buitenlandse onroerende goederen: nieuwe aangifteverplichting

België werd reeds meermaals op de vingers getikt door het Europees Hof van Justitie wegens de zwaardere belasting van in het buitenland gelegen onroerende goederen ten aanzien van vergelijkbare onroerende goederen in België gelegen. De wet van 17 februari 2021 tracht dit te remediëren. Wat is het probleem ? Voor in het buitenland gelegen onroerende goederen wordt de werkelijk ontvangen huur (bij verhuring) of de huurwaarde (indien niet verhuurd) in aanmerking genomen voor de berekening van de belasting. Voor Belgische onroerende goederen wordt de belasting berekend op grond van het kadastraal inkomen (KI), dat doorgaans een stuk lager is dan de huurwaarde of de werkelijk ontvangen huur. Deze ongelijke behandeling vond het Hof van Justitie problematisch. Toekenning KI aan buitenlandse onroerende goederen De Belgische wetgever heeft er aldus voor geopteerd om de inkomsten van buitenlandse onroerende goederen op dezelfde wijze te belasten als inkomsten van in België gelegen onroerende goederen. Aangezien de berekening voor Belgische onroerende goederen gebeurt aan de hand van het KI, dient men aldus ook een KI toe te kennen aan buitenlandse onroerende goederen. Aangifteverplichting bij verwerving of vervreemding Om het mogelijk te maken een KI toe te kennen aan buitenlandse onroerende goederen, moet de Administratie uiteraard op de hoogte zijn van het bestaan en bezit van deze onroerende goederen. Daarom voorziet de nieuwe regeling vanaf 01/01/2021 in een aangifteverplichting in hoofde van rijksinwoners, rechtspersonen die aan de rechtspersonenbelasting onderworpen zijn en juridische constructies die opgericht zijn door een van de voormelde natuurlijke of rechtspersonen. Deze belastingplichtigen moeten iedere ‟verwerving’’ of ‟vervreemding’’ 36

van een zakelijk recht (eigendom, vruchtgebruik, erfpacht, recht van opstal, bezit) op een in het buitenland gelegen onroerend goed uit eigen beweging aangeven bij de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie.

- De verandering in de wijze van exploitatie, de omvorming of de verbetering van ongebouwde onroerende goederen - De ingebruik- of buitengebruikstelling, of wijziging van materieel of outillage

Deze aangifte moet gebeuren binnen de 4 maanden te rekenen vanaf de verwerving of de vervreemding.

Deze aangifte moet gebeuren binnen de 30 dagen te rekenen vanaf de betreffende gebeurtenis. Indien de gebeurtenis zich heeft voorgedaan vóór 25 februari 2021 (datum bekendmaking in Belgisch Staatsblad), dan wordt de termijn van 30 dagen “verlengd tot de dertigste dag na de dag van de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad”.

Wie op 31/12/2020 reeds over een dergelijk onroerend goed beschikte, krijgt één jaar de tijd en moet dit dus uiterlijk op 31/12/2021 aangeven. Vindt de verkrijging of vervreemding plaats na 31 december 2020 en vóór 25 februari 2021 (de dag van de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad), dan krijgt men de tijd tot 30 juni 2021 voor de aangifte. Wie al inkomsten uit buitenlandse onroerende goederen voor het aanslagjaar 2020 en/of 2021 aangegeven heeft, zal door de Administratie gecontacteerd worden zodat alsnog de kadastrale inkomens van hun goederen vastgesteld kunnen worden.

Jorn Peyskens Heeft u specifieke vragen omtrent dit onderwerp ? Aarzel dan niet om ons te contacteren.

De memorie van toelichting verduidelijkt dat geen KI zal worden vastgesteld voor onroerende goederen die toebehoren aan Belgische vennootschappen. Het KI wordt in de vennootschapsbelasting namelijk niet gebruikt om de belastbare grondslag te berekenen. Een aangifteverplichting in hoofde van Belgische vennootschappen is dus niet noodzakelijk. Aangifte van “andere gebeurtenissen” Net zoals voor Belgische onroerende goederen, moet iedere eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker van een in het buitenland gelegen onroerend goed voortaan een aangifte doen van volgende gebeurtenissen bij de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie: - De ingebruikneming of de verhuring van nieuw opgerichte of herbouwde onroerende goederen - De voltooiing van werken aan gewijzigde gebouwde onroerende goederen

Uw boekhouding digitaal, advies in mensentaal KANTOREN TE GENT EN TE OUDENAARDE T GENT 09 221 14 41 T OUDENAARDE 055 30 14 41

www.certifisc.be

ONDERNEMERS & CO

COTTYN Advocaten

E-commerce en de btw-regelgeving

De wet van 2 april 2021 tot wijziging van het Wetboek van de belasting op toegevoegde waarde werd op 13 april 2021 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Die wet betreft de regeling die van toepassing is op afstands verkopen van goederen en op bepaalde leveringen van goederen en diensten. Wat er nu net gewijzigd is en hoe dat relevant is voor u, dat lichten wij toe in dit artikel. MOSS wordt OSS In dit digitale tijdperk, waarvan het belang nog duidelijker is geworden door de COVID-19 pandemie, wordt het aandeel van de afstandsverkoop, de zogenaamde e-commerce, steeds groter en belangrijker. Ondernemers kunnen niet anders dan mee op de kar te springen en worden dus vroeg of laat geconfronteerd met de wetgeving rond die e-commerce. De levering van diensten en goederen is onderhevig aan de btw-regelgeving, die stevig wordt gewijzigd vanaf 1 juli 2021. Vanaf die datum zou u in principe veel vroeger btw moeten betalen in het land van aankomst. U ziet de bui al hangen? Een registratie in alle landen? Geen reden tot paniek. Via Intervat kan sinds 1 april 2021 het nodige gedaan worden voor de indiening van diverse types btw-aangiften. Op vandaag heeft iedere lidstaat niet alleen andere btw-tarieven maar ook verschillende omzetdrempels. Die omzetdrempels liggen ver uit elkaar en variëren tussen € 35.000,- en € 100.000,-. Bij overschrijding van de omzetdrempels wordt de verkoper onderhevig aan de buitenlandse regels, met de nodige (administratieve) rompslomp tot gevolg. Vanaf 1 juli 2021 komt aan die wirwar gelukkig een einde. Hoewel enerzijds de verschillende btw-tarieven onaangetast blijven verdwijnen anderzijds de verschillende omzetdrempels en worden die vervangen door één en dezelfde drempel voor alle Europese lidstaten. Die drempel bedraagt € 10.000,- voor de totale omzet. Concreet betekent dit dat u tot aan dat bedrag de Belgische btw-regeling kan

hanteren. Eens u boven dit bedrag gaat gelden de regels van het land van aankomst. Om te vermijden dat ondernemers voor ieder land afzonderlijk de btw-regeling, -aangifte en betaling in orde dienen te brengen, zal men ervoor kunnen kiezen om een unieke kwartaalaangifte in te dienen. Hiervoor vervelt het reeds bestaande MOSS (Mini One Stop Shop) tot OSS (One Stop Shop). Intervat Via Intervat, een online toepassing van de FOD Financiën, kan u zich registreren om uw aangiftes in te dienen. De door u afgedragen btw, die bestemd is voor een andere lidstaat, wordt door de administratie achter Intervat overgemaakt aan de betrokken landen.

Tijdig informeren en registreren Aangezien er geen gelijkschakeling is van de btw-tarieven in de verschillende lidstaten zal u hier rekening mee moeten houden bij de prijszetting op de verschillende dragers en in uw webshop. De meeste aanslagvoeten schommelen rond de 20%. Een unificatie van de regels is een goede zaak, ondanks dat de tarieven nog verschillend zijn. Door de invoer van de omzetdrempel van € 10.000,- zullen evenwel meer bedrijven in aanraking komen met buitenlandse btw-stelsels. Wacht dus niet om u te informeren en te registreren, het zal u een pak hoofdbrekens en mogelijks kosten besparen. Marc Cottyn

Ook bij Business To Consumer import voor verkoop op afstand zijn er een aantal wijzigingen doorgevoerd. Tot en met 30 juni 2021 geldt de btw-vrijstelling nog voor de invoer van goederen van buiten de Europese Unie indien de waarde van € 22,- niet overstegen wordt. Die vrijstelling zal vanaf 1 juli 2021 verdwijnen. Tevens werd de IOSS (Import One Stop Shop) in het leven geroepen door de Europese Commissie om de verkopen op afstand van ingevoerde goederen te regelen wat de btw betreft. De waarde van die goederen mag het bedrag van € 150,- niet overschrijden. De invoer van die goederen zal vrijgesteld zijn van heffing en de btw op de verkopen van die goederen zal gegroepeerd kunnen aangegeven worden. U kan hiervoor de vereiste aangifte indienen via IOSS. Die aangifte dient wel maandelijks te gebeuren, dus niet per kwartaal. De administratie achter Intervat zal ook hier het nodige doen voor de betaling van de geïnde bedragen aan de verschillende betrokken landen. Meer weten? Op de websites van de FOD Financiën (Intervat) en de Europese Commissie (IOSS) vindt u alle informatie terug.

COTTYN Advocaten Leopoldlaan 48 - 9300 Aalst BE0898.966.997 COTTYN Lawyers

www.cottyn.eu O N D E R N E M E R S # 05

IMPACT

Er was eens een… gespleten economie Sinds maart vorig jaar ging ons land door verschillende lockdownfases, elk met een eigen set aan maatregelen. Elke fase heeft impact gehad op onze economie. Terwijl tijdens de eerste lockdown in maart-april 2020 zo goed als de ganse economie getroffen werd, varieerde de impact later op het jaar en dit voorjaar van sector tot sector. Verderop in dit blad (p. 40) vindt u twee getuigenissen van getroffen ondernemers. Eén zaak is zeker: door een aantal sectoren slechts tijdelijk, gedeeltelijk of beperkt te openen, dreigt er nu een gespleten economie te ontstaan. TEKST JAN GEERS

Tussen de vele doemberichten drijven heel mooie ondernemersverhalen boven: trajecten van weerbaarheid en doorzettingsvermogen, niches die uitzonderlijke vraag te verwerken kregen en bedrijven die alles in het werk stelden om van de situatie het beste te maken. En toch staat één vaststelling als een paal boven water: geen enkele sector scoorde een echt goed rapport het voorbije jaar. Het gemiddelde omzetverlies in het voorjaar van 2020 was 32% en bevindt zich nu nog steeds rond de 10%. Dat zijn economische verliezen waar we in andere omstandigheden bij zouden duizelen. Dit is en blijft de grootste economische crisis sinds Wereldoorlog II. Toch werden een aantal sectoren, door de aard van hun activiteiten en impact op de virologische

Omzetverlies t.o.v. situatie zonder corona 0 -10

-5

-20

-10

-30

-15

-40 -50

-20

-60

Lockdown II

-25

-70

Gemiddelde impact in periode april-maart (in %)

-80

-30 Gewogen gemiddelde (in %)

-35

-90

Lockdown I

Bron: NBB

Hoewel de omzetverliezen voor elk van deze economische groepen aanzienlijk zijn, verschillen ze onderling nogal. Zo kon de detailhandel tijdelijk openen, net als de horeca, zij het onder beperkingen. Ook niet-medische contact beroepen zoals kappers en schoonheidssalons konden tijdelijk de verliezen beperken door een korte heropening. Op pagina 40 laten we ondernemers aan het woord uit de twee zwaarst

Impact van corona op de omzet

-40

situatie, harder en langer getroffen dan andere. De reis-, eventen horecasector liggen ondertussen meer dan een jaar zo goed als plat, ondanks de grote bereidheid om bij te sturen, in te grijpen en er het beste van te maken. Voor en achter die zichtbare verliezen zit een hele economische waardeketen die evengoed getroffen wordt.

Bron: NBB

Zo woog Voka 5x op onze regeringen: Voka heeft, dankzij de online bevragingen, snel de ernst van de situatie ingezien en als eerste met sterk onderbouwde cijfers de nodige steunmaatregelen beargumenteerd. Zo helpen we tot op vandaag bedrijven zo goed en snel mogelijk door deze crisis. Vragen over onze belangenbehartiging? jan.geers@voka.be

Snelle en eenvoudige procedure tijdelijke werkloosheid

2. Hinder- en compensatiepremie voor gesloten sectoren 3. Uitstel fiscale en sociale bijdragen 4. Banken- en verzekeringsplan 5.

Carrybackmaatregel vennootschapsbelasting.

getroffen sectoren, respectievelijk de reis- en evenementensector. Als we de werkgelegenheid willen vrijwaren en deze sectoren toekomstperspectief willen geven, moeten we drie zaken voor ogen houden. Ten eerste: aanhoudende steunmaatregelen, eventueel selectief voor deze sectoren en maatregelen om de financiële positie van die bedrijven te herstellen. Ten tweede: een duidelijke en voorspelbare agenda zodat deze sectoren concreet perspectief hebben. Ten slotte vragen we om deze sectoren zo snel mogelijk terug open te laten gaan zodat zij, in veilige omstandigheden, hun economische activiteiten kunnen verder zetten. Want anders krijgen we niet enkel een gespleten maar ook een vergeten economie.

Omzetverlies t.o.v. situatie zonder corona

-10

Gewogen gemiddelde (in %)

-10

-20

-30

-40

-50

-60

-70

-80

-90

-100

-100 apr/20

mei/20

jun/20

jul/20

Horeca

aug/20

sep/20

okt/20

Evenementen

nov/20

dec/20

jan/21

feb/21

mrt/21

Gewogen gemiddelde (in %) apr/20

mei/20

jun/20

jul/20

aug/20

sep/20

Niet-medische contactberoepen

Reisbureaus Bron: NBB

okt/20

nov/20

dec/20

jan/21

feb/21

mrt/21

Kleinhandel (niet-voeding) Bron: NBB

O N D E R N E M E R S # 0 5 39

CORO NA

Verslag uit twee vergeten sectoren Voka vraagt al langer perspectief voor de meest getroffen sectoren. “We moeten vermijden dat we in een gespleten economie terechtkomen. Dat alarmeert ons”, zei topman Hans Maertens. Vooral de horeca kreeg veel media-aandacht, maar de eventen reissector deelden minstens even zwaar in de klappen. Gelukkig is er nu (een beetje) licht aan het einde van de tunnel. De terrassen mogen weer open, het verbod op niet-essentiële reizen vervalt, evenementen kunnen buiten voor 50 personen en er komen extra testevenementen voor binnen. Maar de opgemeten schade is en blijft groot. Twee ondernemers uit de eventen reissector vertellen openhartig hun verhaal. TEKST SAM DE KEGEL

JO VAN DEN WIJNGAERDE (SOUNDFIELD) SPAART BANKEN NOCH OVERHEDEN

“Ons levenswerk glipt door onze vingers” Jo Van den Wijngaerde, medeoprichter en CEO van Soundfield, slaakt een noodkreet. Als technische supplier van o.a. licht en geluid voor de eventsector zit hij al ruim één jaar op droog zaad. “Ons levenswerk glipt door onze vingers.” Al moet ‘zijn’ sector ook de hand in eigen boezem steken, vindt hij. “Als je in Brussel niet op de juiste deur klopt, kan ze niet opengaan.”

De frustratie zit diep bij Jo Van den Wijngaerde, medeoprichter van een bedrijf dat ooit groeide uit een tweetal discobars die furore maakten in de jaren 80. Ondertussen levert het al 22 jaar licht, geluid, podia, aankleding en techniek voor bedrijfsevenementen en entertainment. In 2019 draaide het nog een omzet van ongeveer drie miljoen euro met meer dan 1.000 productiedagen, in 2020 en 2021 viel alles op zijn gat. In september vorig jaar zei u in Ondernemers: ‘Het licht gaat uit in onze sector.’ Die titel kon toen al niet onheilspellender? Jo Van den Wijngaerde: “Het licht is nog meer uit dan het toen al was. Alle politici zeggen: ‘We moeten hier samen door en we gaan de bedrijven die gezond waren voor de crisis er door sleuren’. Maar als ik mijn klachtenboek met jou overloop, kan ik enkel besluiten dat ze niet doen wat ze beloven. Jammer genoeg was ook onze sector niet georganiseerd toen corona uitbrak en eigenlijk zijn we nog steeds niet georganiseerd. Dat maakt dat politici zich gemakkelijker kunnen wegsteken. Wij hebben niet één aanspreekpunt en woordvoerder zoals de horeca, wij hebben geen lobbyisten die in de Wetstraat op de juiste knoppen drukken.” In volle covid-tijd werd toch de Alliance Belgian Event Federations opgericht om de gemeenschappelijke belangen vorm te geven? “Bruno Schaubroeck (de woordvoerder, red.) heeft gepoogd om de bakens te verzetten. Evenementenkantoren zijn een belangrijk onderdeel van de eventsector, maar een AV-bedrijf als het onze werkt helemaal anders. Indien het werk voor een eventkantoor wegvalt, hebben ze enkel wat leasingcontracten voor auto’s en laptops lopen. Wij zitten jaarlijks met een miljoen aan investeringen die moeten afgeschreven en terugbetaald worden aan leasingmaatschappijen en banken.

▼

Je hebt nu inderdaad een alliantie tussen ACC (de agentschappen), BESA (technische evenementenleveranciers), BECAS (event cateraars) en Febelux (congres- en beursorganisatoren & zaal eigenaars…). Maar ondanks die alliantie zit in de evenementensector iedereen op zijn eiland en probeert men daar zo goed mogelijk O N D E R N E M E R S # 05

CORO NA

koning te zijn. Podiumbouwers, klanken lichtbedrijven, securitybedrijven, hostessen, toiletdames, cateringbedrijven, decorbedrijven,...: probeer die maar via één sector te vertegenwoordigen. Horeca is simpel: dat is eten, slapen en drinken. Maar zelfs binnen de Belgische audio visuele (AV)-sector, een onderdeel van die evenementensector, moeten we in eigen boezem kijken, want ook die is niet verenigd. Wereldwijd hebben we nochtans een bijzonder sterke reputatie en staan we zelfs op nummer één qua knowhow. Eind jaren 90 was er even een initiatief met LISA (light image sound association), maar dat was geen lang leven beschoren.” U heeft ook een probleem met hoe men in Brussel naar het begrip ‘evenement’ kijkt? “Tomorrowland is een evenement net als een avondvullende activiteit voor 300 topmanagers, maar beide hebben nauwelijks iets gemeen. Algemeen geldende maatregelen voor elk type van evenement heb ik van meet af aan nefast en nutteloos gevonden. Het is ondertussen meer dan een jaar geleden dat onze inkomsten opdroogden. Alleen al tussen 14 en 31 maart 2020 hebben we 1,5 miljoen euro getekende omzet zien verdwijnen. Vandaag heb ik nog steeds geen orderboek voor dit najaar, want zolang er onzekerheid is, gaat er niet veel georganiseerd worden. Soms vraag ik me echt af waarom ik de stekker er nog niet uitgetrokken heb. Maar ik doe dit al 25 jaar, dit is samen met mijn partners en medewerkers ons levenswerk en pensioen. Dat pensioen zie ik nu met de seconde verdampen. Op één jaar glipt ons levenswerk door onze vingers.” Terwijl u altijd heeft geopperd dat je coronaproof evenementen kan organiseren… “Zelfs voor enkele honderden personen. Waar is de logica dat je maximaal 50 mensen kan samenbrengen? Als ik in hal 8 van Flanders Expo op 10.000 m² iets organiseer, mag ik maar evenveel mensen huizen als in een kantoor van 500 m²? Coronaproof organiseren is één ding, het moet ook rendabel zijn. Voor een event met 100 man heb je hetzelfde budget nodig voor licht, geluid en podium als voor een event met 500 man, maar de inkomsten zijn slechts een vijfde. Logisch dat organisatoren twijfelen en als het zover is, kan de lokale burgemeester nog altijd zijn veto stellen voor lokale 42

initiatieven ook al heb je een perfect Event Risk-model. In Blankenberge gaat er tot eind augustus al niets door, andere gemeenten zullen volgen. Ondertussen mogen mensen dag in dag uit naar Ikea of shoppingscenters, terwijl een beurs organiseren niet mag, terwijl je daar nog veel beter met time slots kan werken en perfect kan traceren wie wanneer binnengaat. Dat lijkt me veiliger dan opeengepakt in de Brusselse Nieuwstraat of op de kustdijk rond te lopen.” U voelt zich in de steek gelaten… “Wij zijn al een jaar gesloten. De horeca heeft van juni tot begin september nog kunnen heropenen en gaat nu terug open. Ik ben blij dat dit gelukt is, met dank aan hun woordvoerder die weet met wie hij moet babbelen om zaken gedaan te krijgen. Het is wel zo dat er ministeriële besluiten genomen zijn, geschreven voor en door de horeca en dat kan niet. Zo krijgen ze dubbel crisis- overbruggingsrecht omdat ze verplicht gesloten zijn en kunnen ze via take away toch nog een beetje omzet draaien (tot en met juni voorlopig, red.). Als wij ook maar een beetje omzet draaien door creatief te zijn, worden we daarvoor genadeloos afgestraft. Wij zijn immers niet verplicht gesloten.”

Hebben jullie al productiedagen gekend in 2021? “We doen af en toe streamings op virtuele of zeer kleine hybride events, maar we zijn echt een live technisch bedrijf. Onze dada is mensen samenbrengen en die een unieke beleving geven op een fysieke locatie. Mensen haken ook veel sneller af virtueel. Ondertussen staan onze medewerkers nog altijd op tijdelijke werkloosheid.” Hoe lastig is het om uw medewerkers te blijven motiveren? “Twee van mijn twaalf vaste medewerkers zijn al vertrokken, waaronder eentje naar de IT-sector. Onze medewerkers zijn technisch sterk, nemen hun verantwoordelijkheid en denken probleemoplossend. Op 14 maart 2020 waren ze blij dat ze even een rustpauze konden nemen – iedereen begon thuis te schilderen of te renoveren – maar in juni zaten ze al hun kas op te vreten. Naast mijn vaste medewerkers put ik uit een pool van een 35-tal freelancers en die zijn nog zwaarder getroffen, want zij vallen niet terug op 70% tijdelijke werkloosheid. Zij zwermen uit naar andere sectoren. De vraag is of ze nog gaan willen terugkeren naar hun vroegere leventje met lange werkdagen. Als we gaan heropstarten, zal het materiaal en masse klaarstaan maar of we voldoende mensen zullen hebben om

omdat wij dus over 3 jaren aflossen, en de volgende twee jaren dus niet meer gedekt zijn, rekenen de banken ons commerciële kredieten aan van 3,55 en 2,96%. Een van onze huisbanken weigert ondertussen om de coronakredieten die we één jaar geleden aangingen, verder te stretchen. We moeten nu al terugbetalen, en dat geldt ook voor al onze leasings.”

Had u toch niet beter een extra oorlogsbuffer aangelegd? “Misschien wel maar mijn oorlogsbuffer waren mijn materialen. Geld op de bank bracht niets op en met nieuwe materialen kon ik steeds een stapje hoger gaan en mijn omzet en klantenportefeuille uitbreiden. Ik zou wel later aan de kassa passeren, als ik het bedrijf ooit zou verkopen, samen met mijn vennoten. En anders kon ik die materialen nog altijd verkopen. Maar ook dat materiaal is nu al veel minder waard, want er is geen markt meer.”

Jullie moeten dus leningen/leasings terugbetalen terwijl jullie nog geen inkomsten hebben? “De banken lijken helemaal vergeten dat ze in 2008 en 2009 zelf met overheidsgeld gered zijn. Maar daar stopt het niet. Bij PMV heb ik in mei 2020 een dossier ingediend voor een achtergestelde lening op drie jaar. Dat heeft me drie maanden bloed, zweet, tranen en veel geld aan mijn accountant gekost. Uiteindelijk heb ik een achtergestelde lening van 375.000 euro bekomen aan een interest van 4,5%. Okay, dat is risicokapitaal, dat kan ik dus begrijpen. Nadien kwam het Vlaams Beschermingsmechanisme 1 uit, een subsidie voor bedrijven die meer dan 60% inkomensverlies leden in augustus-september 2020 en die begrensd was tot 15.000 euro. Ik kwam daarvoor in aanmerking op voorwaarde dat ik van PMV niet meer dan 75.000 euro gekregen had. Uiteindelijk kon ik toch mijn aanvraag indienen na veel gedoe. Pas bij het derde Vlaams Beschermingsmechanisme werd de beperkende voorwaarde geschrapt. De Vlaamse en federale overheid pakken hier graag uit met hulpmaatregelen, alleen laat hun uitwerking veel te wensen over. Ook voor een beloofde RSZ-vermindering op het derde kwartaal van 2020 werd ik van het kastje naar de muur gespeeld. En onlangs heb ik een brief gekregen dat ik niet in aanmerking kom voor een coronahinderpremie waarbij men verwijst naar twee ministeriële besluiten die voor de horeca en kappers blijken te zijn geschreven. Wij zijn inderdaad geen verplicht gesloten sector. Alleen is alles wat onze klanten willen organiseren, verboden door de overheid. Ik begrijp dat de overheidskas niet oneindig is, maar voor de een wordt de geldkraan vlotter opengedraaid dan voor de ander.”

Kreeg u die kredieten bij uw huisbanken? “Bij onze twee huisbanken kregen we in totaal een overbruggingskrediet van 253.000 euro. We moeten dit aflossen over drie jaar, maar de federale regering geeft slechts één jaar waarborg. Banken gaven hiervoor 1,25% corona-interestvoet, maar

Vreest u voor veel jobverlies in de audiovisuele en bij uitbreiding evenementensector? “In de ganse evenementensector staan 80.000 jobs op de helling, in de AV-sector zo’n 15.000, inclusief freelancers. Terwijl zeker onze audiovisuele sector een

die materialen te bedienen, daar twijfel ik aan. Mijn grootste frustratie is echter dat ze ons momenteel financieel aan het wurgen zijn. Op 14 maart 2020 dienden we bij onze huisbanken een aanvraag in voor een extra krediet omdat onze inkomsten wegvielen. We zijn actief in een bijzonder kapitaalsintensieve sector. Onze winst herinvesteren we voortdurend in nieuwe materialen.”

internationaal uithangbord is. Cirque du Soleil toert met Vlaamse technici. Stageco groeide uit tot de grootste podiumbouwer ter wereld. Waarom vindt Tomorrowland hier plaats? omdat de knowhow hier zit. Ook die dreigt verloren te gaan.” Hoe geraken we uit deze impasse zolang we niet gevaccineerd zijn? “We moeten nog steeds op de rem staan zodat ons gezondheidssysteem niet in elkaar klapt. Niemand wil nog toestanden zoals in Italië vorig jaar, ook ik niet. Enkel véél meer vaccinaties kunnen soelaas bieden. Maar als ik in het bedrijfsleven moet onderhandelen met leveranciers zoals onze overheden gedaan hebben voor de vaccins, zal ik niet veel werk meer hebben. By the way, de vaccinatiecentra zijn tijdig klaar geraakt met de hulp van evenementen kantoren en technische bedrijven.” Denkt u dat u 2021 zal doorspartelen? “We mogen nu al een kruis maken over 2021. Met de overbruggingskredieten en steun die we nu krijgen, komen we er niet. Als bokser heb je twee mogelijkheden: ofwel kruip je in een hoekje en dan is je kamp voorbij want voor je het weet, word je knock-out geslagen. Ofwel probeer je sterker uit de hoek te komen en terug te slaan. Ja, we krijgen nog steeds slagen, maar we staan nog altijd op onze benen en proberen onszelf ondertussen heruit te vinden. Vorig jaar stonden we op het punt om het exclusieve recht op de verkoop van een Slovaakse desinfecteringspoort te verwerven. De vloeistof hiervoor, 100% natuurlijk, werd goedgekeurd in Hongarije, Polen, Tsjechië en Slovakije, maar hier bleef de procedure maar aan slepen. Een andere vloeistof die in Italië op geneesheren en verplegend personeel werd gebruikt, getest en goedgekeurd in Duitsland, lukt niet om ook in de Benelux te laten homologeren. Ik wil mijn mede werkers nog een toekomst bieden, maar dat wordt steeds moeilijker. Ik heb nooit gevraagd om aan de kassa te passeren, maar nu moet ik privé ook leven van een overbruggingsrecht. Ik kan geen loon uit het bedrijf halen als er geen geld is. Ik vrees ook dat, als we weer mogen herstarten, het voor heel beperkte evenementen zal zijn (dat blijkt ook zo, red.). En de capaciteitsbeperking schrikt orga nisatoren af. Maar ik blijf ervan overtuigd dat we een ‘boom’ gaan meemaken eenmaal we weer op volle kracht fysieke evenementen mogen organiseren. Daar probeer ik nu moed uit te putten.” O N D E R N E M E R S # 0 5 43

Bouw uw bedrijf uit in alle

Bouw uw bedrijf uit in alle 011100000111001001101111011110000011100000111001001101111011110000 110100101101101011101010111001101110100101101101011101010111001101 110000011100100110111101111000011110000011100100110111101111000011 010010110110101110101011100110111010010110110101110101011100110111 000001110010011011110111100001101000001110010011011110111100001101 001011011010111010101110011011100001011011010111010101110011011100 000111001001101111011110000110100000111001001101111011110000110100 101101101011101010111001101110000101101101011101010111001101110000 011100100110111101111000011010010011100100110111101111000011010010 110110101110101011100110111000001110110101110101011100110111000001 110010011011110111100001101001011110010011011110111100001101001011 011010111010101110011011100000111011010111010101110011011100000111 001001101111011110000110100101101001001101111011110000110100101101 101011101010111001101110000011100101011101010111001101110000011100 100110111101111000011010010110110100110111101111000011010010110110 101110101011100110111000001110010101110101011100110111000001110010 011011110111100001101001011011010011011110111100001101001011011010 111010101110011011100000111001001111010101110011011100000111001001 101111011110000110100101101101011101111011110000110100101101101011 101010111001101110000011100100110101010111001101110000011100100110 110100101101101011101010111001101110100101101101011101010111001101 110000011100100110111101111000011110000011100100110111101111000011 010010110110101110101011100110111010010110110101110101011100110111 000001110010011011110111100001101000001110010011011110111100001101 001011011010111010101110011011100001011011010111010101110011011100 000111001001101111011110000110100000111001001101111011110000110100 101101101011101010111001101110000101101101011101010111001101110000 011100100110111101111000011010010011100100110111101111000011010010 110110101110101011100110111000001110110101110101011100110111000001 110010011011110111100001101001011110010011011110111100001101001011 011010111010101110011011100000111011010111010101110011011100000111 001001101111011110000110100101101001001101111011110000110100101101 101011101010111001101110000011100101011101010111001101110000011100 100110111101111000011010010110110100110111101111000011010010110110 101110101011100110111000001110010101110101011100110111000001110010 011011110111100001101001011011010011011110111100001101001011011010 111010101110011011100000111001001111010101110011011100000111001001 101111011110000110100101101101011101111011110000110100101101101011 1010101110011t 1010101110011t

011100000111001001101111011110000 110100101101101011101010111001101 110000011100100110111101111000011 010010110110101110101011100110111 000001110010011011110111100001101 001011011010111010101110011011100 000111001001101111011110000110100 101101101011101010111001101110000 011100100110111101111000011010010 110110101110101011100110111000001 110010011011110111100001101001011 011010111010101110011011100000111 001001101111011110000110100101101 101011101010111001101110000011100 100110111101111000011010010110110 101110101011100110111000001110010 011011110111100001101001011011010 111010101110011011100000111001001 101111011110000110100101101101011 1010101110011011100000111001001101111011110000 110100101101101011101010111001101 110000011100100110111101111000011 010010110110101110101011100110111 000001110010011011110111100001101 001011011010111010101110011011100 000111001001101111011110000110100 101101101011101010111001101110000 011100100110111101111000011010010 110110101110101011100110111000001 110010011011110111100001101001011 011010111010101110011011100000111 001001101111011110000110100101101 101011101010111001101110000011100 100110111101111000011010010110110 101110101011100110111000001110010 011011110111100001101001011011010 111010101110011011100000111001001 101111011110000110100101101101011 1010101110011t

begint met uitstekende databeveiliging

Join the Next Normal. Ga vooruit met uw bedrijf terwijl wij uw netwerk en gegevens beveiligen.

Ga vooruit met uw bedrijf, terwijl wij uw netwerk en gegevens beveiligen.

Join the Next Normal of surf naar proximus.be/cybersecurity

Think possible

011100000111001001101111011110000110100101101101011101010111001101110000011100101 101111011110000110100101101101011101010111001101110000011100100110111101111000011 010010110110101110101011100110111000001110010011011110111100001101001011011010111 010101110011011100000111001001101111011110000110100101101101011101010111001101110 000011100100110111101111000011001110000011100100110111101111000011010010110110101 110101011100110111000001110010110111101111000011010010110110101110101011100110111 000001110010011011110111100001101001011011010111010101110011011100000111001001101 111011110000110100101101101011101010111001101110000011100100110111101111000011010 010110110101110101011100110111000001110010011011110111100001100111000001110010011 011110111100001101001011011010111010101110011011100000111001011011110111100001101 001011011010111010101110011011100000111001001101111011110000110100101101101011101 010111001101110000011100100110111101111000011010010110110101110101011100110111000 001110010011011110111100001101001011011010111010101110011011100000111001001101111 011110000110011100000111001001101111011110000110100101101101011101010111001101110 000011100101101111011110000110100101101101011101010111001101110000011100100110111 101111000011010010110110101110101011100110111000001110010011011110111100001101001 011011010111010101110011011100000111001001101111011110000110100101101101011101010 111001101110000011100100110111101111000011001110000011100100110111101111000011010 010110110101110101011100110111000001110010110111101111000011010010110110101110101 011100110111000001110010011011110111100001101001011011010111010101110011011100000 111001001101111011110000110100101101101011101010111001101110000011100100110111101 111000011010010110110101110101011100110111000001110010011011110111100001100111000 001110010011011110111100001101001011011010111010101110011011100000111001011011110 111100001101001011011010111010101110011011100000111001001101111011110000110100101 101101011101010111001101110000011100100110111101111000011010010110110101110101011 100110111000001110010011011110111100001101001011011010111010101110011011100000111 001001101111011110000110011100000111001001101111011110000110100101101101011101010 111001101110000011100101101111011110000110100101101101011101010111001101110000011 100100110111101111000011010010110110101110101011100110111000001110010011011110111 100001101001011011010111010101110011011100000111001001101111011110000110100101101 1010111010101110011011100000111001001101111011110000110

GLOBUS TRAVEL MANAGEMENT (MERELBEKE) PROBEERT VOORUIT TE BLIKKEN NA ÉÉN JAAR CORONA

“Mijn klanten stellen me gerust, ze willen elkaar in ’t echt zien”

“De eerste en tweede Golfoorlog (1990 en 2003), de 9/11 aanslagen (2001), het SARS-virus (2003), de Eyjafjallajökullvulkaanuitbarsting (2010), diverse terroristische aanslagen in Europa tot zelfs in Brussel en op onze nationale luchthaven (2015-2017). Deze dramatische gebeurtenissen kruisten mijn pad en dat van de ganse reisbranche sinds ik als pas afgestudeerde reisprofessional de eerste stappen in de ondernemerswereld zette. Hoe ervaar je de coronacrisis, wordt me weleens gevraagd. Wel, dat is de som van bovenvermelde gebeurtenissen.” Veel treffender kan je de impact van corona op de reissector niet samenvatten. Gelukkig kunnen de reisondernemingen in ons land tegen een stootje, zegt Ludwig Töpke, zaakvoerder van Globus Travel Management. “Bij de aanvang van de

huidige crisis kon je ons bij de gezondste bedrijven van België rekenen. Als enige sector zijn wij immers, mede onder impuls van onze beroepsverenigingen, verplicht verzekerd tegen insolvabiliteit waardoor we onze klanten een zeer hoge bescherming bieden. Deze verzekering brengt met zich mee dat elk reiskantoor een jaarlijkse audit ondergaat en indien nodig verplicht wordt tot hogere bankwaarborgen of het aanvullen van het eigen vermogen.”

VERWEESD IN DE SCHADUW

reisprofessional iemand is die vooral achter de schermen werkt? Tot op heden kwam vooral de regeling van de tegoedbonnen in de media. Dat is een maatregel die de reisbureaus de tijd moet geven om onder andere de voorschotten, betaald aan luchtvaartmaatschappijen en hotels, te kunnen recupereren omwille van de afgelaste reizen. Door een gedrocht van een Europese richtlijn (pakketreizenwet art.28) zijn alle risico’s en verantwoordelijkheden doorgeschoven naar de reisagent zonder rekening te houden met overmacht.”

Töpke stelt vast dat de reissector zeer hard getroffen wordt maar wat verweesd in de schaduw blijft staan van andere zwaar getroffen sectoren zoals de horeca. “Een verklaring, daar hebben we het raden naar. Misschien door een gebrek aan nieuwe reisreportages door de onmoge lijkheid te reizen, misschien omdat de

Nog minder media-aandacht ging er naar zakenreizen, het segment waarin zijn onderneming actief is. “Wij behoren tot die handelszaken die niet verplicht moeten sluiten en in tegenstelling tot de reiskantoren die vakantiereizen aanbieden, kunnen we theoretisch wel internationale

▼

De reissector – dat zijn duizenden mensen die achter de schermen werken – bloedt hevig. Ludwig Töpke, zaakvoerder van Globus Travel Management, organiseert zakenreizen. “Onze grootste klanten, dikwijls multinationals, boeken reeds sinds het uitbreken van de coronacrisis geen reizen voor hun medewerkers.”

O N D E R N E M E R S # 0 5 45

VERGETEN ONDERNEMERS

“Na dertig jaar ‘leverancier’ van belastinggeld ben ik nu reeds één jaar ‘consument’ van subsidiegeld. Als ondernemer voel je je daar niet goed bij”

reizen boeken vermits zakenreizen dikwijls ook essentiële en dus toegelaten verplaatsingen inhouden. De praktijk is helaas anders: onze grootste klanten, dikwijls multinationals, boeken reeds sinds het uitbreken van de coronacrisis geen reizen voor hun medewerkers. Andere klanten vermijden eveneens internationale reizen, vooral omwille van het risico op een verplichte quarantaine bij terugkeer.”

CONSUMENT VAN SUBSIDIEGELD Het Vlaams beschermingsmechanisme en de tijdelijke werkloosheid zijn goede initia tieven om onze ondernemingen overeind te houden, beklemtoont Töpke. “Na dertig jaar ‘leverancier’ van belastinggeld te zijn, ben ik nu reeds één jaar ‘consument’ van subsidiegeld. Als ondernemer voel je je daar niet goed bij, maar het is een noodzakelijke reddingsboei. Het is zeker meer dan een doekje voor het bloeden, maar zonder het stevig eigen vermogen en reserves die we hebben opgebouwd én zonder een aanhoudend lean management zouden we het niet redden.” Het Vlaams beschermingsmechanisme dat Globus Reizen geniet, was tot en met het eerste kwartaal van 2021 ten gevolge van de plafonnering beperkt tot 2,5% van de verloren omzet en dus ontoereikend om de vaste kosten te dekken. “Gelukkig was 2019 een grand cru jaar. We noteerden heel mooie cijfers, de hoogste ooit. Er waren sollicitatiegesprekken gestart voor de aanwerving van een extra medewerker. Bij het uitbreken van de coronacrisis was het nog niet gelukt om die vacature in te vullen, wat uiteindelijk een meevaller bleek. Ook was er een budget gereserveerd voor extra kantoorruimte. Dat budget is vandaag samen met de steunmaatregelen onze redding.” Töpke draait nog één keer de film terug naar vorig jaar. Toen op 14 maart 2020 46

het negatief reisadvies van kracht ging, ging de verkoop in surplace. “We dienden echter dag en nacht te werken om heel wat gestrande passagiers vanuit alle uithoeken van de wereld terug naar België te repatriëren. Een operatie waar mijn team reeds heel wat ervaring in had opgebouwd en dus tot een goed einde wist te brengen. Wat daarna gebeurde hadden we echter nog nooit meegemaakt. Door de sluiting van de grenzen werden ook bijna alle vluchten afgelast en dienden we dus terugbetalingen voor honderden tickets aan te vragen. In normale tijden is dat een eenvoudige procedure die via het reserveringssysteem wordt uitgevoerd en binnen de twee weken volgt de terugbetaling. Doordat de luchtvaartmaatschappijen ondertussen in financiële moeilijkheden waren beland, hebben vele die procedure stopgezet en werd elke aanvraag een slopend administratief werk dat tot op vandaag nog loopt. Het is een bewuste strategie om terugbetalingen zo veel mogelijk uit te stellen op de kap van reisbureaus en klanten. De luchtvaartmaatschappijen overtreden hiermee de wet, maar dat was hun enige optie. Door een jarenlange race to the bottom van de ticketprijzen, veroorzaakt door de opkomst van lowcostmaatschappijen, is de rentabiliteit ondermaats en zijn de meeste ondergefinancierd. Hoewel de reissector reeds jaren erop aandringt dat luchtvaartmaatschappijen in navolging van ons ook best een insolventiever zekering zouden hebben, viel dit steeds in dovemansoren. Een faillissement moest dus te allen prijze worden vermeden wat een gerechtelijke procedure om terugbetalingen te eisen onmogelijk maakte. Vandaag nog bevinden zich een aantal grote Noord- en Zuid-Amerikaanse en Aziatische luchtvaartmaatschappijen onder Chapter 11 (bescherming tegen schuldeisers).”

BEDREIGING VAN BRAINDRAIN De reissector werkt met kleine marges en bijgevolg is een rendement pas haalbaar bij een grote omzet. Een goed exitplan uit deze crisis met veiligheidsprotocollen die reizen op een vlotte manier weer mogelijk maakt, is daarom cruciaal, weet Töpke. De tijdelijke werkloosheidsregeling beperkt de verliezen, maar heeft echter nog een keerzijde. Een braindrain tekent zich

Een lege kantoorstoel symboliseert de malaise in de reissector. Van de meer dan 7.000 reisprofessionals die in de reisbureaus werkten, hebben ondertussen zo’n 1.500 de sector verlaten om een andere job te zoeken.

stilaan af. “Van de meer dan 7.000 reis professionals die in de reisbureaus werkten, hebben ondertussen zo’n 1.500 onze sector verlaten om een andere job te zoeken. De Nederlandse overheid heeft hierop geanticipeerd door in plaats van werkloosheidmaatregelen een Noodmaatregel Overbrugging ten behoeve van behoud van Werkgelegenheid (NOW-regeling) in het leven te roepen. Deze steunmaatregel houdt het personeel wel aan boord maar

was onze overheid niet genegen. In België heeft men gekozen om verdere steunmaatregelen te verbinden aan verplichte opleidingen. Een nobel idee, maar het aanbod bevat voor ons heel wat sectorvreemde opleidingen wat dan weer een verdere braindrain kan versnellen.” Het geloof in een hoopvolle toekomst voor ‘zijn’ sector blijft echter overeind. “We hebben allen nood aan ontmoetingen. Laat

nu net een reisonderneming de incubator voor ontmoetingen zijn”, besluit Töpke. “Ik lees dat de toekomst van zakenreizen gehypothekeerd wordt ten gunste van de videoconferentie. Video Killed The Radio Star, zong de Britse band Buggles ooit. Radio heeft zeker nog zijn bestaansrecht. Mijn klanten stellen me ook gerust; zij vinden het helemaal niet fijn om tegen schermen te praten. Ook zij willen elkaar weer zien in ’t echt, over de grenzen heen.” O N D E R N E M E R S # 05

MEEGEDEELD

De effectentaks uit haar as herrezen? Op 26 februari 2021 was het zover en is de effectentaks als een feniks uit haar as herrezen. Zo lijkt het toch op het eerst gezicht. Maar niets is minder waar, want de ‘nieuwe’ effectentaks verschilt toch op meerdere punten met de ‘oude’ effectentaks, die door het Grondwettelijk Hof werd vernietigd.

Laten we even teruggaan in de tijd. De oude effectentaks, die doelde op een bijdrage van de grote vermogens, werd op 17 oktober 2019 door het Grondwettelijk Hof vernietigd. Zo motiveerde het Hof de vernietiging o.a. door het verschil in behandeling tussen gedematerialiseerde effecten en effecten op naam en het verschil in behandeling tussen de effecten onderling op een effectenrekening (bepaalde afgeleide producten vielen immers buiten het toepassingsgebied van de oude effectentaks). Ten slotte verwierp het Grondwettelijk Hof ook het vermoeden dat de belastbare grondslag van een effecten rekening, in geval deze op naam staat van meerdere rekeninghouders, proportioneel is met het aantal rekeninghouders.1 In september 2020 werd, op basis van het regeerakkoord, het startschot gegeven om de effectentaks te reanimeren.2 Hoewel de aankondiging in het regeerakkoord liet uitschijnen dat het ging om een bijdrage van de “grote vermogens”, werd de focus in het wetsontwerp gelegd op het feit dat het juist geen belasting is op vermogen maar eerder een abonnementstaks. Door te kiezen voor een abonnementstaks – die louter het bestaan van een effectenrekening viseert, waarvan de gemiddelde waarde groter is dan 1.000.000€, en dit ongeacht het aantal rekeninghouders, de juridische aard van de rekeninghouders (natuurlijke persoon of rechtspersoon), hun financiële draagkracht en de aard van hun rechten op deze effectenrekening (volle eigendom,

blote eigendom of vruchtgebruik) – pareert de wetgever de kritiek die het Grondwettelijk Hof uitte op de ‘oude’ effectentaks. In dit artikel lichten wij de belangrijkste aandachtspunten van deze nieuwe effectentaks toe.

WIE IS ONDERWORPEN AAN DEZE TAKS? Het bestaan van een effectenrekening met een gemiddelde waarde van méér dan 1.000.000€ is voldoende om geviseerd te worden door deze nieuwe taks. Zoals reeds vermeld, is het aantal rekeninghouders of de juridische aard van de rekeninghouders weinig relevant. Opvallend is dat de nieuwe effectentaks zowel natuurlijke personen als rechtspersonen viseert. Indien uw vennoot schap een effectenrekening aanhoudt met een gemiddelde waarde van méér dan 1.000.000€ zal zij de nieuwe effectentaks verschuldigd zijn. Ook niet-Belgische residenten die een effectenrekening aanhouden op Belgische bodem zullen de taks verschuldigd zijn indien hun effectenrekening in België een gemiddelde waarde heeft van méér dan 1.000.000 €, en dit in de mate dat zij geen inwoner zijn van een lidstaat waarbij, op basis van het vigerend dubbel belastingverdrag, de heffingsbevoegdheid i.v.m. een vermogens belasting wordt toegekend aan de woonstaat3.

WAT IS ONDERWORPEN AAN DE TAKS? In principe worden alle beleggings instrumenten op een effectenrekening

geviseerd. Eén uitzondering geldt echter voor fysieke grondstoffen (bijvoorbeeld fysiek goud) die worden aangehouden op een effectenrekening. De wet voorziet dat de liquiditeiten op een effectenrekening ook in de belastbare grondslag worden opgenomen. De Minister van Financiën nuanceert dit in de Kamer en meldt dat zogenaamde geldsubrekeningen, die afzonderlijk werken en die enkel in een effectenrekening geïntegreerd worden in het kader van de rapportering, uitgesloten worden van de taks.

TAKS EN BELASTBARE GRONDSLAG De belastbare grondslag wordt bepaald aan de hand van de gemiddelde waarde van de effectenrekeningen op vier referentie tijdstippen: 31/12, 31/3, 30/6 en 30/94. Indien deze gemiddelde waarde groter is dan 1.000.000 €, houdt uw Belgische bank 0,15% in. Het afsluiten van een effectenrekening tijdens de referentieperiode kan aanleiding geven tot een dubbele taxatie. Zo zal Jan, die een effectenrekening bij Bank A , met een waarde van 1.200.000€ op 31 maart, op 2 april afsluit en overzet naar Bank B, opmerken dat bank A, bij afsluiting van de effectenrekening, 1.800€ effectentaks zal inhouden. Ook de nieuwe bank van Jan, Bank B, zal op het einde van de referentie periode de taks inhouden op basis van de gemiddelde waarde van de referentie tijdstippen op 30/6 en 30/9. Mogelijks kan het teveel aan ingehouden effectentaks teruggevorderd worden.5

ONTWIJKINGSGEDRAG WORDT AFGESTRAFT? Sinds 2012 bestaat er een algemene antimisbruikbepaling in het wetboek van inkomstenbelastingen. In een notendop houdt deze antimisbruikbepaling in dat de fiscus moet aantonen dat een rechts handeling of een reeks van rechtshandelingen samen louter en alleen werden ondernomen om een belasting te vermijden. Het is vervolgens aan de belastingplichtige om een afdoend tegenbewijs te leveren waaruit blijkt dat de rechtshandeling(en) niet louter en alleen fiscaal geïnspireerd werd(en). Indien er geen afdoend tegenbewijs kan worden geleverd door de belastingplichtige, zal de effectentaks worden toegepast alsof de rechtshandeling(en) niet heeft (hebben) plaatsgehad. Opmerkelijk is dat de wetgever ook een specifieke antimisbruikbepaling voorziet die een onweerlegbaar vermoeden van misbruik

voorziet in geval van splitsing van een effectenrekening bij éénzelfde bank6 en de omzetting van effecten in effecten op naam en dit vanaf 30 oktober 2020.

TOEKOMST VAN DE EFFECTENTAKS? Het is op dit moment niet duidelijk of de nieuwe effectentaks een lang leven beschoren zal zijn. De wetgever heeft getracht om de kritiek die heeft geleid tot vernietiging van de oude effectentaks te vermijden, door de nieuwe effectentaks in het keurslijf van een abonnementstaks te gieten. De vraag is echter of het wel echt een abonnements taks is. Ook de specifieke antimisbruik bepaling met haar retroactieve werking, vanaf 30 oktober 2020, zou wel eens de achilleshiel van de taks kunnen zijn. Christophe Delanghe Senior estate planner

1 Er werd dus geen rekening gehouden dat bijvoorbeeld bij 3 rekeninghouders, rekeninghouder 1 slechts 20% aanhield en rekeninghouders 2 en 3 elkeen 40%. 2 Het regeerakkoord meldde dat “de overheid zal streven naar een eerlijke bijdrage van die personen die de grootste draagkracht hebben om bij te dragen, met respect voor het ondernemerschap”. 3 Een Nederlands rijksinwoner met een effectenrekening in België zal op basis van het Belgisch-Nederlands dubbel belastingverdrag niet onder het toepassingsgebied van de jaarlijkse taks op effectenrekening vallen. Een Frans rijksinwoner met een effectenrekening in België daarentegen wel. 4 Voor de eerste referentieperiode zijn er uitzonderlijk slechts 3 referentietijdstippen: 31/3, 30/6 en 30/9 5 Het nog te publiceren koninklijk besluit zal hieromtrent hopelijk meer duidelijkheid brengen. 6 Mijn inziens dient de splitsing van een effectenrekening limitatief te worden geïnterpreteerd: Jan splitst zijn effectenrekening van 1.200.000 bij bank 1 in 2 effectenrekeningen bij dezelfde bank met hetzelfde beleggingsprofiel.

Alles over de jaarlijkse taks op de effectenrekeningen Wie moet de taks betalen? Welke beleggingen worden geviseerd? Hoe wordt de taks berekend en ingehouden? Wat zijn de concrete gevolgen ervan voor beleggers? Op 11 juni (vanaf 9 u) kan u rond deze materie een webinar volgen bij Voka Oost-Vlaanderen In ons digitale dossier (video’s, podcasts, interviews) vindt u de antwoorden op uw vragen.

Kortrijksesteenweg 218 9830 Sint-Martens-Latem

O N D E R N E M E R S # 0 5 49

HORIZON

Canada

in één oogopslag

HOOFDSTAD Ottawa OPPERVLAKTE 9.984.670 km² (= 327 x België) INWONERS 38 miljoen STAATSHOOFD Koningin Elisabeth II, gouverneur-generaal Julie Payette REGERINGSLEIDER Premier Justin Trudeau (49) (Liberale Partij) TAAL Frans, Engels MUNT Canadese dollar (CAD) 1 Canadese dollar = € 0,67 BELANGRIJKE STEDEN Toronto, Montreal, Vancouver, Calgary, Ottawa-Gatineau, Edmonton BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (BBP) 1.736 miljard USD (533 miljard USD in België) BBP/CAPITA 46.313 USD (47.491 USD in België) KANSRIJKE SECTOREN voeding en dranken – design, binnenhuisinrichting en bouw – lucht- en ruimtevaart – biotech, farma en gezondheidszorg – cleantech – ICT FIT-MARKTSTUDIES De distributiesector in Canada – Cannabis – de biermarkt – de voedingssector in Canada en Québec ACTIES FIT Vakbeurs SIAL Toronto 21-23 sep 2021 Groepszakenreis Canada for Explorers – 1 -30 nov 2021 WERKLOOSHEID 9,4% (jan. 2021)

Bron: FIT / statcan / wikipedia 50

ALAIN DE LAET (BROUWERIJ HUYGHE):

Bierapostel in Canada Belgische bieren genieten nog steeds een sterke reputatie in Noord-Amerika. Even werden ze als oubollig beschouwd, vooral met de opkomst van de talrijke craft brewers in de VS. Maar nu grijpen de Amerikanen en Canadezen terug naar de klassiekers uit ons assortiment. Brouwerij Huyghe opende in 2018 een eigen filiaal in de VS en haalt daar nu een omzet van meer dan 10 mio €. Ook Canada is voor de familiale brouwer uit Melle een beloftevolle markt, al maken de per provincie verschillende regelgeving en de regionale verschillen in mentaliteit de distributie niet eenvoudig. TEKST JAN VAN GYSEGHEM

Exportland in de kijker

De thuisbasis van brouwerij Huyghe in Melle.

Toch gaat Huyghe door op het elan van de jongste jaren. De Laet: “Wij hebben het voorbije jaar alle geplande investeringen afgewerkt. Van de covid-luwte en de productieonderbrekingen hebben wij gebruik gemaakt om alle rioleringen te vernieuwen. Nu verzamelen wij het regenwater in ondergrondse citernes en gebruiken wij dit voor onze waterzuivering. Wij hebben net in het voorbije coronajaar negen mensen extra aangeworven voor de versterking van onze verkoop. Ze zijn nog even tijdelijk werkloos, maar zodra de beperkingen worden opgeheven vliegen zij erin.”

UITVOER ALS UITWEG

“Wist je dat je enkel in Canada het bier Frulirium kan drinken? Het is een door Canadezen zelf bedachte combi van Delirium en Früli van Brouwerij Huyghe die in het Noord-Amerikaanse land uit de tap lopen.” Alain De Laet vertelt het met pretoogjes. Maar aan dat Canadese succes ging 35 jaar exportpionieren vooraf.

DE KATER VAN CORONA Corona spaarde de Melse brouwer niet. Alain De Laet: “In 2020 heeft Brouwerij Huyghe een omzetdaling van 18% genoteerd en kwamen wij uit op 37,4 mio euro. Vermits wij in 2019 een bijzonder sterk jaar hadden neergezet met een groei van 29%, was het resultaat vorig jaar nog altijd 6% beter dan in 2018. Maar dat is een magere troost.” Het resultaat werd sterk bepaald door het verlies op de eigen Belgische markt (-28%), maar ook op belangrijke buitenlandse markten. Frankrijk, in omzet en volume (hectoliters) de grootste markt

Het exportverhaal van Brouwerij Huyghe begint in 1985 met een eerste afzet in Frankrijk. De Laet: “We draaiden toen 1,5 mio euro omzet, hadden geen merken en de Belgische markt was verzadigd. Nieuwe markten en klanten vinden was gemakkelijker in het buitenland. Hoewel… in die beginjaren heb ik persoonlijk heel wat hindernissen moeten opruimen. In Italië wantrouwde men troebel bier en ging ik uitleggen wat nagisting op de fles inhoudt. Logistiek verliep alles moeilijk. Om één palet bier in Spanje te krijgen haalde ik een halve dag allerlei stempels op voor een resem papieren. Ik heb zelf ook nog tweetalige etiketjes op bier voor Canada gekleefd. Een uitvoerproject starten is in het begin wel ploeteren.” De exportpiste bleek een schot in de roos. De omzet van Brouwerij Huyghe verviervoudigde in de jongste tien jaar. 62% van het uitgevoerde bier is het topproduct Delirium, het bier met de roze olifant. Stilaan verlegt de internationale focus zich van de horecazaken naar de off trade markt (supermarkten, kiosken, speciaalzaken). In cafés kan je eerst het merk opbouwen om het vervolgens in supermarkten en winkels te introduceren. Toch is export geen evident gebeuren en al zeker niet in de biermarkt, weet Alain

De Laet. “De liquiditeit is een teer punt. Grootwarenhuizen hanteren betalings termijnen van 90 dagen en voor je mag leveren betaal je een entrance fee van soms 10.000 euro. Er is het logistieke aspect. Een lading bier naar China krijgen duurt al gauw twee maanden, naar Zuid-Amerika anderhalve maand. Je moet dat allemaal financieel overbruggen. Voor de promotie van je producten heb je folders nodig, glazenacties, gift packs enz.” Brouwerij Huyghe voert uit naar 104 landen. Niet alle vreemde markten kregen vorig jaar een klap zoals Frankrijk. Alain De Laet is fier dat de resultaten in vele landen – in volle coronatijd - uiteindelijk positief waren. Dat was het geval in de VS waarvan de verkoop steeg met 7%. Rusland klom met 11%. China en het VK, de tweede en vierde exportmarkt voor Huyghe toonden een krimp met 8%.

CANADA NOT SO DRY Brouwerij Huyghe realiseert op de Canadese markt een omzet van goed 1,1 mio euro, vooral via de verkoop van Delirium en het aardbeienbier Früli. Door covid liep de verkoop er met 8% terug. Toch ziet Alain De Laet nog veel groeimogelijkheden in het – naar oppervlakte - tweede grootste land ter wereld. “Ik zie de omzet op termijn zelfs verdubbelen.” Dat is niet zo eenvoudig als het lijkt. Alain De Laet: “De Canadese regelgeving is er op gericht om de alcoholconsumptie te beperken en lokale producenten af te schermen. Een brouwerij is verplicht een productie-eenheid op te zetten in elk van de 10 provincies. Je moet dus ‘lokaal brouwen’. Allemaal behoorlijk protectionistisch dus.” De distributie van bier en alcohol is volledig in handen van liquor boards, in feite een net van staatswinkels. Al verloopt de verdeling van vatenbier in Canada via een ander platform. “Québec, het Franstalige deel van Canada, is wat meer apart en complexer dan de rest”, weet De Laet. “Alberta hanteert de meest liberale regelgeving. Hier mag je als importeur bier ontvangen en verkopen.

▼

voor Huyghe, zakte met 40%, als gevolg van een grote daling van het volume pils. Dat was ook in Nederland het geval.

O N D E R N E M E R S # 05

HORIZON

Ook op vlak van etikettering moet je rekening houden met verschillende eisen. In Ontario en Québec moet alles tweetalig zijn, in Alberta niet.” Import van bier verloopt in Québec verplicht via de Société des Alcools du Québec (SAQ). Europa vocht de protectionistische maatregel aan en won het pleit. “De regels werden aangepast, maar niet noodzakelijk eenvoudiger”, zegt Alain De Laet. “Je bent nu verplicht een eigen uitgerust filiaal op te richten in Québec, met fysiek magazijn, vrachtwagen, kantoor en personeel. Onze importeur heeft zo 45 magazijnen moeten huren met omkadering. Pas dan kan je de vrije markt op, onder meer naar de 25.000 zogenoemde dépanneurs, kleine kruideniers die tot laat in de avond openen. “ In de bierminnende provincie Ontario kreeg Brouwerij Huyghe te maken met een ander obstakel: de overheid deed moeilijk rond de roze olifant, het bekende beeldmerk van het bier Delirium.

GOUDEN EXPORTRAAD Wat kan je kandidaat-exporteurs meegeven uit jouw eigen uitvoerervaring? Alain De Laet: “Factureer in euro, werk niet in lokale munten! En houd je niet zelf bezig met transport en logistieke vragen.” Succesvol uitvoeren vergt enige organisatie. Brouwerij Huyghe telt meer dan 100 medewerkers, waarvan 55 verkopers. Twintig ervan werken in de VS, negentien in Frankrijk, zeven in

Nederland. Alain De Laet: “Door corona heeft mijn exportmanager sinds een jaar niet meer gereisd. Dat is lastig. In de wereld van het bier moet je mensen zien, samen potten pakken en het ‘goede woord verspreiden’. Dat gebeurt onder meer in Canadese cafés tijdens ‘Meet the Brewer’ events. “Wij promoten de houding ‘Drink minder maar beter’. Eigenlijk is het een vorm van ‘apostelwerk’.”

Voka bedankt zijn partners

Hupico en BeeWaTec bundelen expertise in industriële automatisatie In de afgelopen jaren is een trend ontstaan binnen industriële automatisatie om van statische naar dynamische fabricageprocessen te evolueren. Hupico volgt deze trends van nabij op en start nu een strategische samenwerking met de firma BeeWaTec rond Autonomous Mobile Robots. BeeWaTec, gevestigd in Pfullingen (Baden-Württemberg), heeft heel wat ervaring in lean manufacturing, agile production en Industrie 4.0 toepassingen. Autonomous Mobile Robots spelen een steeds belangrijkere rol in industriële automatisatie en vervangen traditionele transportmethoden zoals de vorkliften en transportbanden in heel wat toepassingen. Het einddoel? De productiviteit verhogen.

telex Farmidabele teambuildings nu ook in Aalter Ondernemers-landbouwers Yves Wildemauwe en Evelien De Roo uit Aalter sluiten zich aan bij het FarmFun concept van Patrick Weltjens en Caroline Van Dijck uit het Limburgse Bocholt. Op hun boerderij met 150 melkkoeien kan je als bedrijf voortaan ook gaan werken aan een sterker kuddegevoel van je team. Koe-mmuniceren, koe-nnecteren en koe-coonen, jawel, zijn de drie sleutelwoorden. De deelnemers krijgen uiteenlopende uitdagingen voorgeschoteld, een leuke mix van denken en doen. Het erf, de stallen en de weides rond hun melkveebedrijf zijn de setting waar net als in de vijf andere FarmFun vestigingen in Vlaanderen de… koeien de plak zwaaien.

www.hupico.be

www.farmfun.be

Bij Van Cauter Multitechnieken kan u terecht voor advies betreffende totaaloplossingen op maat op vlak van elektriciteit, HVAC en beveiligingsinstallaties.

ALGEMENE ELEKTROTECHNIEKEN HVAC BEVEILIGINGSINSTALLATIES Antenna ontwikkelde handige afspraakmodule voor handelaars

ONDERHOUDSDIENST

Sinds de derde lockdown zijn heel wat handelaren verplicht om klanten alleen te ontvangen via afspraak. Daarom ontwikkelde Antenna, een creatief bureau met een focus op duurzame digitale oplossingen, afspraakbij.be. Deze tool zorgt er voor dat elke handelaar in minder dan 10 minuten een online kalender heeft voor haar of zijn klanten. Hierin kan hij zelf zijn afspraken beheren, maar kunnen klanten ook rechtstreeks afspraken maken, bekijken of annuleren. “We leggen het accent op gebruiksvriendelijke en mooie websites, webshops en webapplicaties die – ondanks het feit dat er sprake kan zijn van een technische complexiteit – intuïtief werken voor zowel de gebruiker als de bezoeker”, klinkt het.

KEIBERG 74 - 9340 LEDE T 053 83 13 38 E INFO@VANCAUTER.COM W WWW.VANCAUTER.COM

O N D E R N E M E R S # 0 5 53

telex Jan Snel bouwt vaccin-hotspot voor Ziphius Vaccines De COVID-19-pandemie heeft de noodzaak voor betrouwbare en beschermende vaccins sterk doen toenemen. Daarom kiest Ziphius Vaccines, gevestigd in Oostkamp, voor een tweede locatie in Merelbeke in samenwerking met de Universiteit Gent. Vanuit deze locatie zullen zij COVID-19vaccins verder ontwikkelen, evenals vaccins tegen nieuwe virussen en mogelijke mutaties van het virus. Om de nieuwe kantooren laboratoriumruimte te realiseren, maakt het biotechbedrijf gebruik van de uitzondering op de omgevingsvergunningsplicht. Deze is door de federale overheid in het leven geroepen vanwege een algemeen belang voor de mensheid. Hierdoor wordt het mogelijk om in een korter tijdsbestek een nieuwe onderzoekslocatie op te richten. Met behulp van de geïndustrialiseerde bouwmethode van Jan Snel, waarbij de modulaire units vooraf in de fabriek worden gepro duceerd, wordt het project binnenkort opgeleverd. Er wordt ook gekozen voor een aantal specifieke elementen om te voldoen aan de vereisten van wetenschappelijke onderzoekslaboratoria. Patrick Waumans, Ged. Bestuurder bij Jan Snel België, licht toe: “De vloeren op de begane grond bestaan bijvoorbeeld uit beton. Dat ziet er esthetisch goed uit, maar het heeft ook een functionele kant. Het laboratorium moet namelijk bestand zijn tegen trillingen en bijtende vloeistoffen die op de vloer terechtkomen. Ook de levensduur van beton speelt daar een grote rol in.”

Productieplatform 2Flow van Scalefactory helpt doorlooptijden inkorten 24Flow, een krachtig werkvloer- en productie platform ontwikkeld door delaware partner Scalefactory, wordt het eerste initiatief binnen dFund, het venture-building programma van delaware. Dit werkvloer- en appplatform op basis van Salesforce helpt fabrikanten om doorlooptijden in te korten en maakt volledige transparantie en traceer baarheid mogelijk. Via dFund krijgt 24Flow toegang tot een aanzienlijke investering in cash, gedeelde middelen en bedrijfsgerelateerde diensten, maar ook tot personal coaching om de groei te versnellen.

Revive-robot ‘Freddy’ helpt kooplustigen aan een droomwoning Projectontwikkelaar Revive zet al geruime tijd in op een volledige digitalisering van het verkoopproces. Dit houdt in dat mensen hun projecten volledig digitaal kunnen ontdekken, de units vergelijken, en indien gewenst hun woning via een online platform kunnen aankopen. “We waren al eerder gestart aan de ontwikkeling van een digitaal platform, maar corona heeft alles in een stroomversnelling doen belanden”, zegt Alexandre Huyghe, CEO van Revive. Het heeft ervoor gezorgd dat de acceptatie voor een digitaal proces bij onze potentiële klanten veel sneller heeft plaatsgevonden. Een stap die nog niet gedigitaliseerd was in het proces, is het bezoek aan de kijkwoning. Huyghe: “Mensen hebben toch graag zicht op de kwaliteit van het eindproduct dat we leveren, en dat komt pas echt tot zijn recht bij het bezoek aan de kijkwoning. We willen dit ook graag covid-proof kunnen aanbieden en daarvoor zetten we nu onze robot in.” Maar ook na de pandemie ziet Huyghe nog potentieel voor de robot: “Hij kan ons toelaten om flexibeler bezoeken in te plannen en om te voorkomen dat onze verkoopverantwoordelijke onnodige kilometers moet rijden.” De eerste testen met bezoekers worden op dit moment uitgevoerd in onze gloednieuwe buurt ‘Rute’ in Gentbrugge. Wie interesse heeft in een rondleiding van Freddy kan een afspraak maken via freddy@revive.be.

DUURZAME KOPLOPERS

CASE: UPGRADE ESTATE

Duurzaam bouwen aan de toekomst Upgrade Estate, het Gentse bedrijf dat huisvesting voor studenten, young professionals en bedrijven realiseert en beheert, wil een stap verder gaan en future fit worden door in te zetten op zogenoemde positive pursuits. Of simpelweg: hoe het als bedrijf een positieve impact wil hebben op een toekomstbestendige samenleving. Vergeet het beeld van de stoffige kotbaas en de bemoeizuchtige kotmadam. De huisvestingsmarkt voor studenten wordt al enkele jaren doorheen geschud door Upgrade Estate, die aantonen dat je met een duurzaam businessmodel kwalitatieve en betaalbare kamers kan aanbieden en daarbij ook nog eens enorm veel extra’s kan aanbieden aan studenten, young professionals en in de toekomst ook bedrijven.

POSITIEVE IMPACT OP DE SAMENLEVING Het status-quo uitdagen lijkt een persoonlijke opdracht van oprichters en co-CEO’s Nele Van Damme en Koenraad Belsack. Ze staan erop niet enkel een potentieel negatieve impact op de omgeving te vermijden, maar kiezen er resoluut voor om als bedrijf een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Om deze strategie op lange termijn vorm te geven, concrete doelstellingen te formuleren en gerichte acties op te zetten startte het bedrijf recent met de open-source future-fit business benchmarktool, die ze samen met het Voka Charter Duurzaam

Ondernemen koppelen aan de Sustainable Development Goals (SDG’s). Binnen dat kader werd onderzocht wat een bedrijf minimaal moet doen om te voorkomen dat de vooruitgang naar een toekomstbestendige samenleving vertraagd wordt (de break-even goals), en wat je als bedrijf kan doen om die vooruitgang te versnellen (positive pursuits).

Het verder inzetten op circulaire economie, gecombineerd met een sociaal impactbeleid werden gedefinieerd als de tweede en derde werf. Het optimaliseren van het bestuur van het bedrijf en zijn rol in de waardeketen is het vierde cruciale thema.

DE STRATEGIE IN PRAKTIJK

Het formuleren van concrete doelstellingen op lange termijn zorgen er vervolgens voor dat het hele Upgrade team weet waar het bedrijf naartoe gaat en waar de bakens worden uitgezet. Die zijn divers en ambitieus. Zo gaat het van een reductie van dertig procent energieverbruik in de gebouwen tegen 2024, het halveren van de embodied carbon van nieuwbouwprojecten tegen 2025, het beschikbaar stellen van laadpalen voor elektrisch transport aan de buurt tegen 2030 en het volledig elektri ficeren van de gerealiseerde projecten tegen 2040 (lees: geen gebruik meer van gas / stookolie / …) en de droom om via Limoengroen (het groene elektriciteitsbedrijf van Upgrade Estate) een eigen windmolen te plaatsen.

Op basis daarvan werkte het bedrijf, dat in 2020 werd uitgeroepen tot Best Workplace, haar duurzaamheidsstrategie uit. Waar willen we finaal staan? Welke creatieve oplossingen kunnen we daar voor bedenken en welke prioriteiten zullen we daarbij leggen? Uit deze oefening bleek dat Upgrade Estate vandaag vrij ver staat op heel wat vlakken en duurzaamheid op een brede manier integreert in het bedrijf. Om verder te werken aan haar future fitness selecteerde het voor zichzelf vier grote werven voor de komende jaren. Klimaatactie en het verlagen van zowel operationele als embodied koolstof (de uitstoot die vervat zit in de bouwmaterialen) in de projecten vormen een eerste focus.

HARDE DOELSTELLINGEN GEVEN EEN PUSH

Ook een actie rond duurzaamheid gepland? Laat het ons weten duurzaamondernemen.ov@voka.be. Meer op www.voka.be/oost-vlaanderen/vcdo.

O N D E R N E M E R S # 05

DUURZAME KOPLOPERS

Ellen De Bonte: “We willen zelfs onze eindproducten leasen aan onze klanten zoals Infrabel. Zo blijven we eigenaar van ons product en smelten we ze opnieuw als ze aan vervanging toe zijn binnen enkele decennia.” Links Filip De Bonte en rechts Pascal Blommaert.

BETON DE BONTE MAAKT REVOLUTIONAIRE SPOORWEGDWARSLIGGERS IN ZWAVELBETON

“We willen de wereld veroveren met duurzaam zwavelbeton” De Bonte Beton uit Waasmunster heeft met de productie van zwavelbeton een wereld primeur van formaat op zak. Infrabel is de eerste die koos voor spoorwegdwarsliggers in dit duurzame materiaal. “Het product is volledig circulair omdat je het nadien kan smelten en hergebruiken. Een enorme troef tegen de klimaatopwarming.” TEKST LAURENS FAGARD

Begin maart lanceerde De Bonte Beton samen met Infrabel een persbericht met het revolutionaire nieuws. “Dat nieuws sloeg in als een bom. De reacties kwamen massaal langs alle kanten binnen”, vertelt HR-manager Ellen De Bonte verheugd. “Het heeft ons bloed, zweet en tranen gekost om ons product op punt te stellen, maar we krijgen loon naar werken. En we hoopten ook wel op die reactie, want de meerwaarde is enorm.” De technologie van het duurzame beton is gebaseerd op het smeltpunt van zwavel. Hoewel je tijdens het productieproces van zwavelbeton warmte nodig hebt (ca.130°C), ligt de temperatuur veel lager dan bij bijvoorbeeld de productie van cement waarbij je al vlug spreekt over 56

1.400°C. Daardoor is ook de CO₂-uitstoot van een dwarsligger in zwavelbeton veel lager dan een ligger uit cementbeton. Bovendien komt bij die laatste ook tijdens de chemische reactie nog veel CO₂ vrij. We spreken hier dan ook over minstens 40% CO₂-reductie per ligger. Alleen de bestelling van Infrabel zorgt al voor een vermindering van 6.000 ton CO₂”, vertelt zaakvoerder Pascal Blommaert. “Bovendien is het product ook 100% circulair. Door het fysisch proces kan je alles omsmelten en er nieuwe en evenwaardige spoorwegdwarsliggers van maken. Dat is behoorlijk uniek.” “Bij rioolbuizen is de CO₂-reductie nog groter. Daar wordt voor afvalwaterriolen meestal gebruikgemaakt van keramische

materialen vanwege hun zuurbestendiger karakter. Ook zwavelbeton heeft die eigenschap. En als je weet dat je voor het productieproces van keramiek over een lang bakproces bij meer dan 1.000°C spreekt, is de keuze voor een duurzaam alternatief met een lagere CO₂-voetafdruk een logische stap.”

INNOVATIE: HEB JE EVEN? Dat innovatie een langdurig proces is met vallen en opstaan, bewijst ook dit verhaal. In 2011 werd De Bonte gecontacteerd door oliemaatschappij Shell. Zwavel is een restproduct bij het raffineren van aardolie en die overschotten wilden ze gebruiken in nieuwe toepassingsgebieden. “De technologie om zwavelbeton te maken hebben zij gepatenteerd, maar de vervaardiging van

producten hiermee is niet hun specialiteit. Ze waren op zoek naar een partner met kennis van zaken. We waren meteen overtuigd van de meerwaarde die het product zou opleveren en gingen met hen in zee”, zegt Pascal. Een jaar nadien ging een team van De Bonte aan de slag met de technologie om een duurzaam alternatief te maken voor spoordwarsliggers en rioolbuizen. “We wilden ons toeleggen op de sectoren waar we voordien ook al actief in waren”, vertelt medezaakvoerder Filip De Bonte. “Maar een spoorwegmaatschappij en een rioolbeheerder zijn niet de makkelijkste klanten om te overtuigen van een nieuw product/materiaal. Bij innovatie moeten jouw klanten en de maatschappij mee zijn en dat heeft tijd nodig.” “We hebben heel wat watertjes door zwommen”, gaat Filip door. “Als je zegt dat een product volledig circulair is, moet je dat ook kunnen aantonen. De afgelopen jaren hebben we onze spoorwegdwarsliggers en rioolbuizen uitvoerig getest op duurzaamheid. Bovendien baseren opdrachtgevers zich steeds op normen, die zeer strenge eisen opleggen aan de materialen die toegepast worden. Zwavelbeton is een nieuw bouwmateriaal waarvan nog niet veel data beschikbaar zijn, waardoor we een heel intensief test programma en uitgebreide normeringsprocedures hebben moeten doorlopen.”

“We hebben heel veel tijd nodig gehad om België te overtuigen van zwavelbeton en willen nu sneller schakelen” enkele decennia. Op lange termijn denken we zelfs na over een mogelijke grondstoffenproblematiek. In onze producten maken we gebruik van hoogwaardige granulaten. Als daar een tekort aan zou zijn binnen enkele jaren, kunnen we alles perfect ontmantelen en terug aanbieden”, vertelt Ellen. “Een langetermijnvisie is nodig als ondernemer”, verzekert Pascal. “We weten dat cement veel CO₂-uitstoot en dat zal de komende jaren steeds meer afgestraft worden. Als we de Europese klimaatdoelstellingen willen halen, moeten wij als bedrijf ons steentje bijdragen door ons gamma zo goed mogelijk aan te passen.”

GROEIDRIFT VIA PARTNERS Het product kan de komende jaren een revolutie ontketenen in de bouwsector. “We weten dat we nu wereldwijd heel ver staan met ons materiaal omwille van de CO₂-reductie, de circulariteit en het duurzame karakter. Bij de productie van zwavelbeton wordt in tegenstelling tot cementbeton ook geen water verbruikt. Dat in combinatie met het gegeven dat

zwavel een restproduct is van olie, zal in regio’s zoals het Midden-Oosten zeker van dichtbij bekeken worden”, zegt Filip. “In tussentijd kijken we ook verder naar andere sectoren. Ook de stallenbouw heeft nog veel potentieel. Die structuren worden veelal om de tien jaar vervangen door de grote zuuraantasting die het vee veroorzaakt. Een probleem wat we met het zwavelbeton kunnen aanpakken. De eerste haalbaarheidsstudie werd hiervoor al succesvol afgerond.” “Onze groeidrift is groot”, vertelt Ellen ambitieus. “Maar we weten dat we als familiebedrijf te klein zijn om de wereld te veroveren. Vandaar dat we in de eerste plaats op zoek zijn naar partners. Bij voorkeur zijn die actief in de industriële productie van beton en hebben ze al een netwerk uitgebouwd. We hebben heel veel tijd nodig gehad om België te overtuigen van zwavelbeton en willen nu sneller schakelen. Het zou zonde zijn dat we er nu nog twintig jaar over doen om in tien landen te verkopen. Daarvoor heeft het materiaal te veel voordelen.”

ZWAVELBETON LEASEN Nu de technologie voldoende is gevalideerd, zal De Bonte op een site in het Waalse Bergen starten met productielijnen voor zwavelbeton. “Op die locatie waren we al deels actief en we hadden nog capaciteit over. Vanuit logistiek en geografisch oogpunt is Bergen goed te bereiken via schip en trein. Met die transportmiddelen willen we ons duurzaamheidsplaatje nog extra kracht bijzetten. Tegen de zomer willen we graag volledig operationeel zijn en de eerste ladingen rioolbuizen en dwarsliggers maken”, klinkt het bij Ellen. Om de duurzaamheid van de materialen op lange termijn te garanderen, wil de betonfabriek uit Waasmunster zelfs nog een stap verder gaan. “We willen zelfs onze eindproducten leasen aan onze klanten zoals Infrabel. Zo blijven we eigenaar van ons product en smelten we ze opnieuw als ze aan vervanging toe zijn binnen

Spoorwegdwarsliggers Infrabel

O N D E R N E M E R S # 05

DUURZAME KOPLOPERS

DDS WIL ONDERNEMERSCHAP TUSSEN LOKALE INITIATIEVEN EN BEDRIJVEN AANWAKKEREN

“Ondernemerschap schuilt niet alleen achter de gevels van kantoorgebouwen” Vijf ondernemende projecten willen in de regio ‘Scheldevallei’ een meerwaarde creëren voor mens en omgeving. Intercommunale DDS gelooft in hun ondernemerschap en hoopt de komende weken kruisbestuivingen te zien tussen de lokale initiatieven en bedrijven in de buurt. Want alleen met de nodige mensen en middelen hebben de projecten kans tot slagen.

Een grijze speelplaats omvormen tot een groene leeroase en buurtpark. ZELE

De integratie van erfgoedsite Bastion IX in de schoolwerking.

9.230 kilogram fruit plukken ten voordele van jobs in de sociale economie.

DENDERMONDE

WETTEREN

Jongeren kennis laten maken met biologische en duurzame landbouw en veeteelt WETTEREN

Een drempelverlagend aanbod naar kunst en cultuur voor kwetsbare kinderen HAMME

Dit zijn de vijf geselecteerde projecten in de werkingsregio van intercommunale DDS die een behoorlijk financieel duwtje in de rug kunnen krijgen van Streekfonds Oost-Vlaanderen. Tenminste als ze eerst zelf via crowdfunding een basisbedrag bij elkaar sprokkelen. Streekfonds OostVlaanderen, met onder andere intercommunale DDS als structurele partner, verdubbelt nadien het opgehaalde bedrag met een maximum van 5.000 euro per project. Waarnemend voorzitter van DDS,

Hans Knop benadrukt het belang van deze lokale initiatieven: “Als intercommunale willen we ondernemershap in onze regio stimuleren. En ondernemerschap schuilt niet alleen achter de gevels van kantooren bedrijfsgebouwen. De geselecteerde projecten zijn hier een bewijs van. Ze willen mensen en middelen uit de directe omgeving samenbrengen om de handen uit de mouwen te steken voor mens en omgeving. Ook bedrijven zien het belang van maatschappelijk verantwoord

ondernemen en willen in deze context graag een rol opnemen. We hopen dat onze projecten en bedrijven elkaar de komende weken zullen vinden en dat die ontmoeting mag resulteren in concrete vormen van samenwerking.” Streekfonds Oost-Vlaanderen is via regionale netwerken actief in de hele provincie. De geselecteerde projecten binnen het werkingsgebied van DDS vormen samen het regionaal netwerk Een hart voor de Scheldevallei. Hier groeien ideeën rond buitenonderwijs, plukdagen, duurzame landbouw en kunst uit tot concrete projecten:

ONZE SPEELPLAATS, JOUW BUURTPARK! (ZELE) Dit project wil de grijze speelplaats van GO! talent en GO! De Schatkist omvormen tot een groene leer- en speeloase voor de leerlingen en de schoolomgeving open stellen als buurtpark voor alle Zelenaars en organisaties.

HET GROENE LEERBASTION (DENDERMONDE)

Het groene leerbastion op erfgoedsite Bastion IX in Dendermonde

Op het terrein van de basisschool van het Oscar Romerocollege in Dendermonde ligt de erfgoedsite Bastion IX. Het project wil de site inrichten als ontdek- en leerruimte (outdoor learning), toeristische trekpleister en groene ontmoetingsplaats.

Ontex en Woosh bundelen krachten voor luierrecyclage in België

Jongeren plukken fruit (Wetteren)

PLUK 9230 (WETTEREN) Dit project wil verbindende plukdagen organiseren in de Wetterse boomgaarden en zo jongeren en vrijwilligers laten samenwerken rond het reduceren van voedseloverschotten. Een deel van de oogst gaat naar sociale organisaties, het andere deel wordt verwerkt tot lokale producten. Pluk 9230 wil investeren in duurzaam pluk- en verwerkingsmateriaal, waaronder een elektrische cargobakfiets.

KRATS LANGS DE KORTE KETEN (WETTEREN) Om kwetsbare jongeren vertrouwd te maken met de begrippen ecologie en duurzaamheid wil het project investeren in een duurzame fietsvloot om boerderijen in de streek te bezoeken. De jongeren gaan met de verworven kennis aan de slag in de keuken en moestuin. Gezonde voeding en beweging staan hier centraal.

PLANKENKOORTS (HAMME) Dit project wil kansarme en kwetsbare kinderen die moeilijk de weg vinden naar reguliere vrijetijdsbesteding, laten deelnemen aan kunst- en cultuuractiviteiten. Interesses worden opgespoord en talenten gestimuleerd. Het eindresultaat wordt een kunstroute tussen Dendermonde en Hamme met werken van deze kinderen. Bent u als ondernemer geraakt door de ondernemerszin van deze lokale initiatieven? Steun hen dan door deel te nemen aan hun crowdfundingacties of door net als intercommunale DDS partner te worden van Streekfonds Oost-Vlaanderen. Meer info: streekfondsoostvlaanderen.be/projecten/ een-hart-voor-scheldevallei

Ontex en start-up Woosh gaan intens samenwerken om de recyclage van gebruikte wegwerpluiers mogelijk te maken. “Het is onze missie om luierrecyclage op grote schaal mogelijk te maken”, zegt Jeff Stubbe, medeoprichter van Woosh.

Afvalverbranding kan vermeden worden door recyclage van gebruikte wegwerp luiers. Dit is enkel mogelijk als verschillende partijen samenwerken: van grondstoffenleveranciers voor luiers over luierfabrikanten zoals Ontex, tot afvalophaling en partners met toegang tot geschikte recyclagetechnologie. “Vandaag is in België de gescheiden ophaling van gebruikte luiers zeer beperkt, waardoor luierrecyclage niet evolueert. Afvalverwerkingsbedrijven zijn niet geneigd te investeren in luierrecyclage omdat er niet genoeg gescheiden luier afval beschikbaar is. Omdat er niet genoeg recyclagemogelijkheden zijn, is er ook geen stimulans om luierafval te scheiden”, weet Jeff Stubbe.

EERSTE LUIERRECYCLAGESITE IN BELGIË

“We lanceren een leverings-en collectie service van de Ontex Little Big Change luiers voor kinderdagverblijven. We starten in Gent, Brugge en Mechelen en de komende maanden ook in Brussel en andere Belgische steden. Tegen 2024 willen we in België alleen al 1.000 kinderdagverblijven bereiken met onze service, en uitbreiden naar andere Europese landen.” De ophaling van gebruikte luiers is de eerste cruciale stap in het traject om luierrecyclage op grote schaal mogelijk te maken. Samen met andere partners die bereid zijn te investeren, willen Ontex en Woosh de eerste luierrecyclagesite in België realiseren. Het luierafval zal gerecycleerd worden tot nieuwe grondstoffen. Wordt vervolgd, dus. www. ontex.com - www.woosh.be

”Als één van de grootste spelers in essentiële producten voor persoonlijke hygiëne, beseft Ontex zeer goed hoe belangrijk het is om alternatieven te vinden voor storten en verbranden van gebruikte luiers. We werken samen met recyclagebedrijven om de recycleerbaarheid van onze luiers te optimaliseren, om zo te evolueren naar een circulair businessmodel. We onder steunen de missie van Woosh om luierrecyclage op grote schaal in België en ook in andere landen mogelijk te maken,” zegt Annick De Poorter, executive vice president innovatie, duurzaamheid en kwaliteit bij Ontex.

O N D E R N E M E R S # 05

MEEGEDEELD

Neem tijd voor uw bedrijfsvastgoed Onroerend goed vormt vaak een belangrijke investering en waardecomponent van een onderneming. Het doordacht en toekomstgericht structureren ervan dringt zich bijgevolg op.

Het gros van de familiale ondernemingen is eigenaar van bedrijfsvastgoed. De structuur ervan is doorgaans historisch gegroeid en vaak nog verweven met de operationele vennootschap. Soms is het onroerend goed ook verspreid over verschillende vennootschappen binnen de groep. Het is echter nooit te vroeg of te laat om uw structuur in vraag te stellen. Vaak vormt een belangrijke uitbreidingsinvestering een trigger, maar ook bij het nadenken over de toekomst van uw onderneming kan hier best bij stil gestaan worden. In het kader van de familiale opvolging of verdeling kan het vastgoed een pasmunt vormen voor de kinderen die niet in het bedrijf stappen. Bij een overname door een externe speler of de instap van een investeerder moet u er rekening mee houden dat niet elke partij ook interesse zal hebben in het onroerend goed. Bovendien zien we in de markt dat het aanhouden van bedrijfsvastgoed in een aparte structuur bij overnametransacties vaak een positieve impact heeft op de waarde van de groep. Indien u in de toekomst uw key medewerkers bij wijze van incentive wenst te betrekken in de onderneming, kan het onroerend goed de waarde van uw onderneming verzwaren en dergelijke instap bemoeilijken. Daarnaast kunnen bepaalde markt omstandigheden aanleiding geven tot een reflectiemoment. De COVID-19 crisis doet ondernemingen des te meer stilstaan bij de bedrijfsrisico’s en de vraag hoe deze kunnen

worden gespreid en hoe een gedeelte van het bedrijfsvermogen hiervan kan worden afgeschermd.

MAAK OP TIJD UW HUISWERK De boodschap is om tijdig de structurering van het bedrijfsvastgoed onder de loep te nemen en om dit op regelmatige basis te herhalen. Het (her-)structureren ervan is immers een complexe oefening die tijd vraagt. Het is van belang om verschillende scenario’s te overwegen en de haalbaarheid en wenselijkheid ervan te beoordelen in het licht van de toekomst, hierbij rekening houdend met de kosten en de baten. Bovendien kunnen bepaalde handelingen ertoe leiden dat de mogelijke opties worden ingeperkt. Zo is het doorgaans makkelijker om de structuur te wijzigen vooraleer een nieuw krediet aan te gaan. Ook een reeds toegekende investeringssubsidie die aan een bepaalde vennootschap werd toegewezen kan een beperkende factor vormen. Ook vanuit fiscaal oogpunt is het aangewezen om de structuur op middellange termijn te beoordelen. De insteek bij een interne reorganisatie van het bedrijfsmatig onroerend goed is doorgaans dat dit op vlak van belastingen zo kostenneutraal mogelijk moet kunnen gebeuren. Om hierover zekerheid te krijgen, is het mogelijk om een ruling aan te vragen bij de Dienst Voorafgaande Beslissingen. Naast het gegeven dat de procedure voor dergelijke aanvraag al snel enkele maanden in beslag neemt, wordt de uitkomst van de ruling vaak beïnvloed door het momentum waarop de aanvraag gebeurt. Indien de structurering is ingegeven

door concrete zakelijke motieven met een duidelijke toekomstvisie, is de positieve uitkomst waarschijnlijker dan wanneer u last minute nog een structuurwijziging wil doorvoeren met het oog op het fiscaal vriendelijk realiseren van een bepaalde transactie.

PARALLEL MET UW TOEKOMSTSTRATEGIE Tot slot heeft ook de implementatie van een structuurwijziging een zekere doorlooptijd, aangezien diverse actoren moeten worden betrokken, zoals uw financiële instelling, de overheid (in het kader van de geldende bodemformaliteiten, eventuele vergunningen en stedenbouwkundige regels), notaris, bedrijfsrevisor, etc. Vergeet daarbij niet dat de juridische formaliteiten vaak een aantal weken tot maanden in beslag kunnen nemen. Met het oog op het creëren en/of behouden van ondernemingswaarde is het dus goed om parallel met het bepalen van uw toekomststrategie regelmatig stil te staan bij de structuur van uw bedrijfsmatig vastgoed. Neem hiervoor de tijd om in eerste instantie vanuit een bedrijfseconomisch oogpunt de verschillende mogelijkheden af te wegen en zowel de kosten als de baten in rekening te brengen. Gezien de complexiteit van deze materie laat u zich hierbij best goed begeleiden. Katrien Willoqué, kwilloque@deloitte.com

s s e r t s Ik krijg ! s s e r t s e i d l van a

Gelukkig zijn er onze online-opleidingen rond welzijn op het werk. Last van werkstress? Moeite met motivatie? Investeer dan in je eigen werkgeluk of dat van je werknemers. De opleidingen van Cevora helpen bedrijven en hun bedienden om veerkrachtig te blijven. Om te werken aan hun eigen welzijn en dat van anderen. Want iedereen heeft het recht om gelukkig te zijn in zijn of haar job.

Maak werk van je werkgeluk. Bekijk ons volledige aanbod op cevora.be

MIJN BEGINJAREN

ANTHONY BAFORT, LANDING PARTNERS

“We willen een honderdtal mode- en lifestylemerken over heel Europa vertegenwoordigen” TEKST LAURENS FAGARD

BEDRIJF

INSPIRATIEBRON

Landing Partners is een performance driven marketingkantoor dat zich focust op mode- en lifestylemerken. “We zijn eigenlijk een online gerant”, vult Anthony Bafort aan, één van de oprichters.

De eerste bouwstenen van Landing Partners legden Anthony en David bij hun vorige werkgever Deloitte. “Werken voor een groot consultancybedrijf heeft als groot voordeel dat je veel leert op korte tijd. Maar voor mij leken de opdrachten die ik uitvoerde soms te veel een ver-vanmijn-bedshow. Bovendien had ik meer interesse in een commerciële rol en dat is niet altijd vanzelfsprekend bij de big four. Als strategisch consultant verrichte ik boeiend werk maar we wilden beiden meer toegevoegde waarde creëren die meteen zichtbaar is. Daarom kozen David en ik voor bedrijven of merken waar we een match mee hadden en relatief snel een meetbare online impact konden creëren. Zo kwamen we uit bij mode- en lifestylemerken.”

“De afgelopen jaren zag je dat veel merken voornamelijk via hun eigen winkels verkochten en investeerden in een webshop. Maar aan een complete online strategie ontbrak het hen vaak. Wij ontzorgen hen volledig voor het online gebeuren en proberen hun verkoopcijfers de hoogte in te jagen door in te zetten op de juiste kanalen. Sinds onze oprichting in 2019 werken we nu voor zo’n twintigtal merken in Europa.”

BEZIELERS Anthony Bafort (30) en David Vandenbossche (27) hebben al een lange voorgeschiedenis samen. “We zaten beiden in een hockeyen studentenclub dus we zagen elkaar regelmatig. Na onze studies gingen we werken bij Deloitte en daar ontstonden de eerste ideeën. Nu werken we met acht mensen. Ons team bestaat voornamelijk uit digitale marketeers en verkopers die zich toeleggen op Europese landen, waar we ons als bedrijf op de kaart willen zetten.” 62

USP “We willen ons met Landing Partners onderscheiden op verschillende vlakken”, vertelt Anthony. “Onze focus is duidelijk gericht op mode- en lifestylemerken en daarin zijn we de enige in België. Doordat we al zoveel verschillende strategieën hebben toegepast voor al onze merken, weten we perfect welke wapens we in de strijd moeten gooien. We mikken niet alleen op Vlaanderen maar trekken ook de internationale kaart, met

vaak de focus op Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.” “Daarnaast is onze aanpak pay for performance en dus prestatiegericht. Alles begint bij een inschatting van welke resultaten we kunnen garanderen voor het merk. Vervolgens worden we dan ook via die maatstaf vergoed en daar zijn we vrij uniek in. Het is een risico maar tegelijk ook een berekende strategie want via al onze merken die we ondersteunen halen we veel data binnen. Zo kunnen we hen perfect benchmarken met andere spelers en sturen we meteen bij waar nodig.”

GROOTSTE UITDAGING Landing Partners heeft een goed draaiend geheel met de mensen op de juiste plek. Maar zoals vrijwel elk bedrijf is groei een grote drijfveer voor het team van Anthony en David. “De komende jaren willen we toch een groot marktaandeel veroveren, ook in het buitenland. We zitten in een sector met veel concurrentie maar als je een bepaald doelpubliek kan aanspreken, zien we wel veel loyaliteit. Nu is het zaak om in de landen waar we willen uitbreiden of opstarten sterker te staan. Mode en lifestyle zijn markten die je goed moet begrijpen en hoe groter ons netwerk wordt, hoe beter dat zal lukken.”

“Trek je stoute schoenen aan en ga met jouw idee naar potentiële klanten”

IN 2022 EN VERDER… “Het is moeilijk om de vinger te leggen op waar we naartoe willen binnen vijf jaar”, geeft Anthony toe. “Italië en Frankrijk zijn belangrijke mode- en lifestylelanden dus daar willen we toch een stevige positie innemen. Als dat lukt, zijn er weer mogelijkheden om elders te gaan focussen. We streven naar een honderdtal merken die we over heel Europa vertegenwoordigen. Eenmaal we daar zitten, zal alles sneller in zijn plooi vallen welke richting we vervolgens uit moeten. Momenteel zijn we voornamelijk b2c bezig maar een b2b-netwerk opzetten op lange termijn behoort, net als merken helpen met hun strategie in de VS of Azië, tot de mogelijkheden.”

GOUDEN TIP “Alle begin is moeilijk. Het is een cliché, maar er schuilt ongelooflijk veel waarheid in. Je bent continu bezig met iets waar je

niet meteen resultaat van ziet. Als het dan mislukt, ben je weer twee jaar van jouw leven kwijt. Eenmaal je gelanceerd bent, krijg je zoveel voldoening. Maar je moet wel bestand zijn tegen een flinke portie stress.” “Ben je niet helemaal zeker van jouw idee, spreek dan af met een tiental mensen waar je ooit aan denkt te verkopen. Als de meerderheid positief is, dan weet je genoeg. Ook wij hebben geen maanden aan onze strategie gesleuteld. Je moet je stoute schoenen durven aantrekken en gewoon een paar potentiële klanten gaan bezoeken. Durven doen is dus de boodschap.”

BRYO “Sinds enkele maanden neem ik deel aan het Bryo ScaleUp-traject. Het is een uitstekend programma dat volledig is afgestemd op onze noden. De groep is nauwkeurig samengesteld volgens grootteorde van bedrijven en ook de topics zijn meestal wel spot on. Door de huidige situatie is het jammer dat we elkaar weinig fysiek zien, want als je ervaringen wil delen zijn online alternatieven toch minder doeltreffend. De prijs voor een deelname is bijzonder laag in vergelijking met wat je eruit haalt. Een goed klankbord hebben is immers van onschatbare waarde.”

BryoStandUp Voor prestarters die de haalbaarheid van hun idee willen testen. Start oktober 2021 10 sessies 250 euro

BryoStartUp Voor ambitieuze start-ups die hun business willen challengen. Start oktober 2021 10 sessies 500 euro

BryoScaleUp Voor ondernemers met bewezen businessmodel en schaalbaar product. Start november 2021 10 sesies 1.000 euro

O N D E R N E M E R S # 0 5 63

Samen ondernemen Meer dan 6.000 bedrijfsleiders van Belgische familiale kmo’s doen een beroep op onze deskundigheid in accountancy, btw, ﬁscaliteit, ondernemingsrecht of ﬁnancieel management. Vertrouw net als deze ondernemers op ons en u onderneemt niet langer alleen!

VIAVOKA

Sneltesten op de werkvloer: een stand van zaken Een nota van de FOD WASO schept een kader voor de bredere inzet van sneltesten op de werkvloer. Een recent KB schetst de krijtlijnen voor de toekomstige inzet van zelftesten.

Wat zijn sneltesten precies? De term ‘sneltest’ verwijst naar de snelheid waarmee men het resultaat van een coronatest verkrijgt, maar zegt niets over de afnametechniek of de gebruikte testmethode. Het maakt dus niet uit of er een staalname gebeurt via de neus, de keel, speeksel… Simpel gesteld: als een test niet naar het labo moet worden gestuurd om een resultaat te geven, dan spreken we over een sneltest.

In welke situaties kunnen sneltesten worden ingezet? Aan de bestaande procedures voor het gebruik van sneltesten wordt niets gewijzigd. Aanvullend zijn er wel concrete situaties waarbij de arbeidsarts voortaan op basis van specifieke criteria de afweging maakt of sneltests inzetten zinvol is voor specifieke werknemers. Concreet kunnen sneltests in deze omstandigheden worden gebruikt: 1. Clusterbeheer op de werkvloer Vandaag worden sneltests al gebruikt bij clusteropsporing, wanneer een besmetting op de werkvloer via de contacttracing aan het licht komt. In die context kan de arbeidsarts beslissen om alle of een deel van de werknemers tijdens een specifieke periode regelmatig te testen (bv. 2 x per week). Sneltesten kunnen in deze situaties gebruikt worden bij de laagrisicocontacten of om ruimer dan de cluster te testen in een bedrijf. Hoogrisicocontacten moeten in principe in quarantaine en worden getest met PCR-testen. Voor kritische functies in essentiële sectoren geldt een uitzondering: om hen uit quarantaine te houden, bestaat een specifieke procedure waarbij sneltesten worden ingezet. 2. Preventief testen zonder dat er sprake is van een uitbraak: specifieke risico- inschatting door de arbeidsarts Sneltesten mogen ook repetitief ingezet worden op basis van een risico-inschatting. De bedoeling hiervan is om de verspreiding van het virus tegen te gaan en de gezondheid van medewerkers te beschermen. Hiervoor gelden strikte voorwaarden:

• Of de inzet van sneltesten aangewezen is, wordt beoordeeld door de arbeidsarts, die de afweging maakt op basis van het profiel van de onderneming, de aard van de activiteiten en een verhoogde viruscirculatie in de regio. • De beslissing gebeurt in overleg met de werkgever en met respect voor het sociaal overleg. • Sneltests kunnen enkel binnen een afgebakende periode worden ingezet. De arbeidsarts kan die periode verlengen als dat nodig blijkt. • Enkel specifieke categorieën medewerkers komen in aanmerking. Op basis van concrete criteria (aantal contacten, mate van afstand houden, mate van ventilatie…) bepaalt de arbeidsarts wie getest kan worden. Momenteel werken de externe diensten een generieke risico-inschatting uit om deze inschatting uniform te kunnen maken. 3. Op verzoek van de arts-sociaal inspecteur De arts-sociaal inspecteur kan de arbeidsarts vragen om een bepaalde periode herhaaldelijk sneltests af te nemen bij op de werkvloer aanwezige werknemers.

Welke medewerkers komen wel/niet in aanmerking voor deze vorm van testing? In het kader van clusterbeheer kunnen laagrisicocontacten op de werkvloer via sneltests worden getest. Ook medewerkers die slechts tijdelijk in België werkzaam zijn, en van wie minstens één symptomen vertoont, komen in aanmerking. De arbeidsarts kan op basis van een specifieke risico inschatting ook andere werknemers vragen om zich te laten testen. Medisch-technisch gezien is het niet zinvol om sneltesten in te zetten bij personen die al gevaccineerd zijn tegen COVID-19. Ook telewerkers komen niet in aanmerking. Belangrijk: sneltesten zijn absoluut geen vervanging van de bestaande preventiemaatregelen! Ze kunnen ook niet gebruikt worden om de quarantaineverplichting van een medewerker ongedaan te maken. Uitzondering hierop zijn de kritische

functies binnen de essentiële sectoren, waarvoor een sneltestprocedure is uitgewerkt (zie ‘clusterbeheer op de werkvloer’).

Wat betekent een negatief of een positief resultaat van een sneltest? Geeft een sneltest een negatief resultaat dan is de geteste persoon op dat moment niet besmettelijk. Toch is dat geen garantie dat de medewerker in kwestie niet besmet is met het coronavirus. Een sneltest zal personen met een lage virale lading niet detecteren. Een persoon die besmet is maar (nog) niet besmettelijk, kan dat korte tijd later wel zijn, als de virale lading is toegenomen. Vandaar het belang om sneltesten te herhalen, bijvoorbeeld twee keer per week. Een positieve test moet altijd leiden tot quarantaine en contactopsporing.

Kunt u als werkgever sneltests opleggen aan werknemers? Neen. Werknemers moeten uit vrije wil hun toestemming geven voor dergelijke tests. Het doel van deze testwijze goed uitleggen is daarom essentieel. Als werkgever bent u natuurlijk betrokken in de evaluatie, maar de eindbeslissing om te bepalen welke werknemers in aanmerking komen voor een sneltest of hoe vaak dat dient te gebeuren, ligt bij de arbeidsarts of de arts-sociaal inspecteur. Als werkgever krijgt u de test resultaten niet te zien, omdat het gaat om de verwerking van gezondheidsgegevens.

Hoe verloopt de afname van sneltesten in de praktijk? Gaat het om een klein aantal werknemers, dan zullen zij voor hun sneltest kunnen langsgaan in een van onze medische centra (van Mensura) of eventueel in een triage- en testcentrum in de buurt. Wanneer er ruime aantallen werknemers moeten worden getest, dan komen artsen of verpleegkundigen in het bedrijf ter plaatse de testen afnemen. Meer info en bron: mensura.be

O N D E R N E M E R S # 05

GEERT DACHT

Geert Moerman @Geert_D8i Twee biografieën na elkaar gelezen. Leopold II kreeg alvast stevig parlementair weerwerk in het jonge België, wat van Napoleon in het Frankrijk na de revolutie niet kan gezegd worden

VOLG GEERT MOERMAN OP TWITTER

@Geert_D8 Reageer op geert.moerman@voka.be

Eigenzinnige persoonlijkheden tekenen de geschiedenis Een voordeel van deze crisis is dat ik er eindelijk toe kom om boeken te lezen. Elke avond thuis en in het weekend geen bijeenkomsten met vrienden of familie, dat betekent plots een zee van tijd. En boeken vind ik toch beklijvender dan een film of documentaire op tv, alhoewel ik toch de geschiedenis (her)ontdekt heb met Netflix-reeksen als World War II in colour, the last Czars, Trotsky, Hitler’s circle of Evil,... en ook het onderhoudende The Crown. De rode draad in wat ik boeiend vind: non-fictie in verhaalstijl, alsof je erbij bent. Dikke boeken, dat lukt nu dus. En het genre historische roman dat leest als een pageturner maakt opgeld. Schrijvers als Johan Op de Beeck en Bart Van Loo zijn daar in ons taalgebied de vaandeldragers van. Zo las ik van Op de Beeck zijn boek over Leopold II en van Van Loo zijn boek Napoleon, de schaduw van de revolutie. Even kijken wat ik daarvan opstak, chronologisch geordend. Ik had nooit de relatie begrepen tussen de Franse Revolutie en Napoleon, zeker niet omdat deze zich tot keizer kroonde en nog een overtreffende trap installeerde van de monarchie, die de revolutie juist bestreden had. Napoleon werd geboren in 1769, 20 jaar voor de revolutie. Als Corsicaan kwam hij naar het Franse vasteland in de vroege jaren na de revolutie en klom hij razendsnel op in het Franse leger. Tien jaar later deed hij een staatsgreep met het leger waarvan hij opperbevelhebber was, in 1804 kroonde hij zichzelf tot keizer.

De beschrijving van de Franse Revolutie in het boek is angstaanjagend. Het bloed vloeide rijkelijk, de diverse strekkingen van burgers die de adel en de clerus hadden verjaagd, moordden elkaar uit. De guillotine werd uitgevonden en duizenden politici en burgers stierven publiek op het schavot tot vermaak van de menigte. Daarna werden hun hoofden op een spies door Parijs rondgedragen. Verbijsterend dit te moeten lezen over een revolutie die we allen toch als de start van de Europese moderne beschaving beschouwen, met zijn vrijheid, gelijkheid en broederschap. Napoleon bracht stabiliteit na tien jaar moord en plundering en slaagde er toch op een bepaalde manier in de idealen van de Franse revolutie te belichamen. Ondanks 3,5 miljoen Franse doden op de ontelbare slagvelden in de zestien jaar van zijn bewind, bleef het volk hem op handen dragen. Misschien omdat hij een keizer-soldaat was, steeds mee op het slagveld, doorheen gans Europa. En toch zorgde hij intussen voor een aantal belangrijke hervormingen zoals de code civil, de basis van ons recht. Waarom Napoleon zo nodig gans Europa moest veroveren blijft mij een raadsel. Italië, Spanje, Pruisen, Oostenrijk, Polen, Rusland, zelfs Egypte, ... rusteloos opende hij het ene front na het andere en zette telkens tienduizenden mensenlevens op het spel. Was dit een tactiek om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen of een hoger geloof dat de waarden van de Franse

Op Twitter deelt Geert Moerman kort en krachtig zijn visie op ondernemerschap, economie, politiek en het leven zoals het is. U kan hem volgen onder de twitternaam Geert D8: ‘Geert dacht’. In Ondernemers geeft hij maandelijks een uitgebreider commentaar bij enkele opvallende tweets.

revolutie enkel konden doorbreken als deze in gans Europa werden geïmplementeerd? Ik denk geen van beide, wel de particuliere persoonlijkheid van Napoleon die vooral een geniale krijgsheer was met listige tactieken en verrassings manoeuvres. Dat was zijn verslaving, dat was wat hem energie gaf. En hij trok de Fransen op een charismatische manier hierin mee. Mij blijft het beeld bij van een woelwater die miljoenen doden op zijn geweten heeft zonder dat je goed begrijpt waarom. Zonder zijn oorlogs zucht was hij wellicht de geschiedenis ingegaan als diegene die de Franse revolutie na haar verbijsterend bloederige eerste jaren alsnog de goede richting deed uitgaan. Nu kwam Frankrijk pas na 1870 in meer democratisch vaarwater, met een merkwaardige epiloog na het Waterloo van Napoleon in 1815. Eerst kwam het vroegere koningshuis weer aan de macht, daarna werd Napoleons neef president van de republiek na verkiezingen in 1848 om zich 3 jaar later alsnog tot keizer te kronen in navolging van zijn beroemde oom. Pas in 1870, na een nederlaag van de Fransen tegen het Duitsland van Bismarck, komt een einde aan dit keizerrijk en gaat Frankrijk op zoek naar een meer democratische staatsvorm. In deze epiloogjaren na Napoleon ontstaat het nieuwe koninkrijk België in 1830. Na een veel minder gewelddadige revolutie wordt ook snel democratische stabiliteit gevonden onder Leopold I. Na zijn overlijden neemt de dan 30-jarige Leopold II de kroon over in 1865. Dat is een eerste belangrijke vaststelling: het jonge België zat veel sneller en steviger in democratisch vaarwater dan Frankrijk, nochtans steevast beschouwd als de bakermat van democratie en verlichting. Tweede vaststelling: individuele persoonlijk heden geven vorm aan de geschiedenis, naast de tijdsgeest en historische evoluties die onvermijdelijk lijken. Zoals het de particuliere persoonlijkheid van Napoleon was als keizer-soldaat die hem voortdurend naar het slagveld dreef, zo was het de particuliere grootheidswaan van Leopold II waardoor hij koste wat kost meer wou zijn dan de koning van een klein land. Hij wou een imperium bezitten en aangezien dit niet – zoals bij Napoleon – met de wapens kon, deed hij het met listigheid. Officieel was een kolonie belangrijk om sterker te staan als natie, zeker als de kolonie veel grondstoffen had en zo de projecten in eigen land konden gefinancierd worden. Officieus wou Leopold II gewoon een wereldheerser zijn.

Hoe kwam Leopold II terecht in Congo? In de praktijk heeft Leopold II nooit één voet in Congo gezet. Dus het tegendeel van Napoleon, die mee op elk slagveld streed. Leopold II had gedurende vele jaren gebieden op het oog in verschillende continenten die hij wou inlijven, maar steeds staken de grote imperialistische mogendheden als Engeland en Frankrijk er een stokje voor. Tot Leopold II de ontdekkingsreiziger Stanley leerde kennen en deze in zijn opdracht een tot dan onbekend, ontoegankelijk en gigantisch land tussen de Afrikaanse West- en Oostkust in kaart bracht. De toenmalige Belgische politici geloofden niet in deze onderneming, ze vreesden dat dit een bodemloze put zou zijn voor de Belgische staatskas, wat achteraf ook bleek. Leopold II kreeg te maken met de prille maar stevige parlementaire democratie en kon zijn plannen uiteindelijk enkel tot uitvoering brengen als privéonderneming, de Belgische politici weigerden hun koning te volgen. Een eresaluut aan toenmalige premiers als Auguste Beernaert en Paul de Smet de Naeyer die de assertieve en dominante koning het hoofd boden en gezorgd hebben dat België in die woelige jaren overeind bleef, zo kort na haar ontstaan. Tenslotte hebben de politiek verantwoordelijken de koning Congo afhandig gemaakt toen bleek dat de privémaatschappijen die een concessie hadden gekregen het te bont maakten en zo de goede naam van België op het spel zetten.

“Europa evolueerde in enkele tientallen jaren van bloedige en barbaarse revoluties naar geciviliseerde parlementaire democratieën. De beide wereldoorlogen die nog moesten volgen, tonen hoe broos dit alles was en is” Wat ik onthoud na lezing van deze twee boeken: Europa evolueerde in enkele tientallen jaren van bloedige en barbaarse revoluties naar geciviliseerde parlementaire democratieën die al dicht bij onze wereld staan. De beide wereldoorlogen die nog moesten volgen, tonen hoe broos dit alles was en is. En ook: individuele persoonlijkheden kunnen de geschiedenis een particuliere wending geven. Napoleon als strijder die Europa wou veroveren, Leopold II als heerser over een deel van de wereld, de natie heeft het geweten en worstelt nu nog steeds met die erfenis. O N D E R N E M E R S # 05

WAARVAN SPRAKE

Groeien in gekke tijden VRIJE TRIBUNE DOOR THOMAS JOOS, CEO HYPERNOVA

onder de redactionele verantwoordelijkheid van de auteur

Het Vlaamse wielervoorjaar is achter de rug en heeft allerminst ontgoocheld. In weer en wind gingen renners de strijd aan met elkaar en met zichzelf. Verbeten op zoek naar een overwinning of ereplaats. We verzamelden massaal voor de buis om onze wielerhelden aan te moedigen. De koers leeft en brengt ons meer dan ooit in vervoering. Zelfs een pandemie verandert daar niks aan. Integendeel. Renners en organisatoren gaan in onzekere en wispelturige omstandig heden tot het uiterste om te kunnen presteren.

“Ondernemers zullen in hun businessplannen nog een tijd moeten balanceren tussen optimisme en realisme”

Het is een situatie die menig ondernemer zal herkennen. Een jaar geleden werden we abrupt in overlevingsmodus gekatapulteerd. Ondertussen zijn we experten in thuiswerken met kinderen, lokale take away en virtuele begroetingen. We zijn gewoon geraakt aan dagelijkse coronacijfers, virologen met waarschuwende vingers en politici die stroef communiceren. Onze beleidsmakers doen ons graag geloven dat we er bijna zijn. Maar wie kritisch durft nadenken over de kunstmatige financiële ingrepen beseft dat we nog niet aan de eindstreep zijn.

Ondernemers zullen in hun businessplannen nog een tijd moeten balanceren tussen optimisme en realisme. Tussen investeren en besparen. De juiste balans vinden is cruciaal om ook in gekke tijden ambities en dromen na te jagen. Blijf dat alsjeblief doen. Een ondernemer zonder doel is zoals een renner met slechte benen: hij verdwijnt in de achtergrond. Vermijd stilstand en blijf uw relevantie en slagkracht dus opdrijven. Wat is ondernemerschap in essentie meer dan dat? Niets, toch? Ik wil u dan ook aanmoedigen om dagelijks te praten met medewerkers, klanten en partners. Ontdek waar ze echt van wakker liggen, stel interessante doelen en pas uw beleid of aanbod aan. Investeer volop in hun behoeften en bespaar op randanimatie. Blijf zichtbaar via eigen kanalen zoals social media en nieuwsbrieven. Het is onvoorstelbaar hoeveel kmo’s nog steeds uitblinken in onzichtbaarheid. Laat zien wat je in huis hebt en ga ervoor! Tegenwind en hellingen zijn per definitie deel van ons ondernemend parcours. Maar zelfs met verzuurde benen kan je een hoogtepunt beleven. Vraag maar aan Kasper Asgreen, de recente winnaar van de Ronde Van Vlaanderen. Was het een comfortabele dag voor de jonge Deen? Absoluut niet. Het was vooral eenzaam en kil. Strijdvaardig zette hij door met een ultieme droom in het achterhoofd. Asgreen won Vlaanderens Mooiste en verdubbelde zijn marktwaarde. Waar mikt u op dit jaar?

Laat uw ondernemingszin prikkelen Dit is het moment

Vastberaden om uw business naar een hoger niveau te tillen? Business Impulse biedt u nieuws en boeiende artikels over de trends in uw sector. Want goede beslissingen, die neemt u met kennis van zaken. Dit is het moment.

Inspireer u op ing.be/businessimpulse ING België nv – Bank/Kredietgever – Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – BTW: BE 0403.200.393 – BIC : BBRUBEBB – IBAN : BE45 3109 1560 2789. Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 0403.200.393. Verantwoordelijke uitgever : Philippe Wallez – Sint-Michielswarande 60 - B-1040 Brussel.

Is jouw softwarestrategie klaar voor de toekomst? Software speelt een steeds belangrijkere rol en is cruciaal voor een futureproof bedrijfsstrategie. Van processen automatiseren tot meerwaarde creëren voor je product of dienst – iedereen komt er vroeg of laat mee in aanraking. Maar hoe bereid je je bedrijf dan het best voor op de toekomst? Ontwikkel je zelf een eigen softwarepakket op maat, of kies je voor een bestaande oplossing? Wij krijgen de vraag regelmatig en helpen je graag verder met advies, ontwikkeling en implementatie. Stelt deze vraag zich ook binnen jouw bedrijf? Evalueer samen met ons deze 5 bepalende factoren:

Ondersteuning uniek bedrijfsproces

Eigen software IP ownership

Meerwaarde creatie

Totale kost van de oplossing

Flexibiliteit van de oplossing

Op zoek naar een partner die je kan adviseren en bijstaan in dit proces? Contacteer ons via info@metanous.be of doe de online test.

Oost-Vlaanderen Ondernemers #5

Articles inside

Geert twittert over Napoleon Bonaparte en Leopold II

Upgrade Estate bouwt duurzaam aan de toekomst Beton De Bonte: dwarsligger in baanbrekend circulair beton DDS in de bres voor lokale duurzame initiatieven Ontex en Woosh gaan samen luiers recycleren

Oost-Vlaamse sterkmakers in 9 sectoren

Sneltesten op de werkvloer: wat mag en wat mag niet?

Het ABC van krachtig leiderschap

Coronaproof activiteiten bij Voka

ValCUN wil Google en Tesla helpen met 3D-metaalprinttechnologie

Hoe corona ook onze taal annexeert

Stilleven van een multifunctionele thuiswerker