ฟาเธอร์แลนด์ Fatherland
Robert Harris เขียน นพดล เวชสวัสดิ์ แปล
เจ้านายเยอรมันโอ่อ่าเชื่อมั่นหลายร้อยล้านคน ประกาศตัวเป็นเจ้า เข้าครองทั่วยุโรป หนุนหลังพลังอ�ำนาจด้วยการผูกขาดแห่งอารยธรรมเชิง เทคนิค และแรงงานทาสของประชากรท้องถิ่น...เศษมนุษย์อมโรค ไร้การ ใส่ใจดูแล พวกโง่งั่งปัญญาอ่อนอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ที่นับวันร่อยหรอ เจ้านายเยอรมันจะได้เชิดหน้าแล่นรถบนออโตบาห์นยาวไกลไร้ที่สิ้นสุด ท่ อ งเที่ ย วพ� ำ นั ก ในโฮสเทล ‘พลั ง อ� ำ นาจผ่ า นความปี ติ ’ เยี่ ย มชม กองบัญชาการของพรรคสังคมนิยมแห่งชาติ(นาซี) พิพิธภัณฑ์ทหาร และ ท้องฟ้าจ�ำลองที่ท่านฟือห์เรอร์จัดสร้างไว้ที่เมืองลินซ์ (มหานครฮิตเลอร์ แห่งใหม่) เดินเยี่ยมห้องนิทรรศการศิลปะท้องถิ่น และรับฟังท�ำนองเสนาะ สุดยอด เดอะ เมอร์รี วิโดว์ นี่คือ เยอรมนีในสหัสวรรษใหม่ แดนศิวิไลซ์ ที่แม้จินตนาการก็ไม่อาจหลบรอดอุ้งมือคว้า ฮิวจ์ เทรเวอร์-โรเปอร์ The Mind of Adolf Hitler
มีคนเคยบอกฉันว่า “ระวังให้ด!ี ท่านจะมีสงครามกองโจรคอยรังควาน นานยี่สิบปี” ฉันโปรดเป็นที่สุด อยากให้เป็นเช่นนั้น...เยอรมนีจะได้อยู่ใน ภาวะตื่นตัวชั่วกาลนาน อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ 29 สิงหาคม 1942
ภาคหนึ่ง วันอังคารที่ 14 เมษายน 1964
ข้าให้สัตย์สาบานต่อท่าน, อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ในฐานะฟือห์เรอร์ และอัครมหาเสนาบดีแห่งเยอรมันไรช์ ความภักดีและความห้าวหาญ ข้าให้สัตย์สาบานต่อท่านและผู้น�ำระดับสูง ผู้ที่ท่านจะบัญชาแต่งตั้ง ความเชื่อฟัง ตราบชีวิตหาไม่ ขอองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงเป็นพยาน สัตย์สาบานของ SS
หนึ่ง เมฆชั้นหนาลอยเคลื่อนผ่านเบอร์ลินตลอดทั้งคืน และยังห้อยอ้อยอิ่งใน แสงเรื่อที่บ่งบอกว่าเป็นยามรุ่งสาง ปลายขอบทางตะวันตกของมหานคร ฝนพรูกรูเกรียวกระทบผิวน�้ำทะเลสาบฮาเฟิล เหมือนควันหนาทึบ ท้องฟ้าและผืนน�้ำกลืนกันเป็นม่านสีเทา แยกแบ่งด้วยเส้นสีด�ำของ ตลิ่งฟากตรงข้าม ไม่มีสิ่งใดไหวติง ไม่มีจุดแสงปรากฏให้เห็น ซาเวียร์ มาร์ช นักสืบคดีฆาตกรรม สังกัดครีมีนัลโพลีไซ หรือ ครีโป ปีนออกจากรถโฟล์กสวาเกน แหงนหงายใบหน้ารับฝอยฝน เขาเป็น ผู้เชี่ยวชาญฝนประเภทนี้ เขารู้จักรส จ�ำกลิ่นได้ ฝนจากทะเลบอลติก พัดจากทางเหนือ เย็นเยียบ หยาดน�้ำเจือด้วยกระไอเกลือ เสี้ยววินาทีนั้น เขารูส้ กึ เหมือนว่าอายุยอ้ นถอยหลังไปยีส่ บิ ปี ยืนบนหอบังคับการของเรือ-อู เคลื่อนออกจากอู่เรือวิลเฮล์มส์ฮาเฟิน พรางไฟ แล่นหายเข้าไปในความมืด เขาก้มมองนาฬิกา เจ็ดโมงเศษ รถสามคันจอดรอเขาบนไหล่ทาง คนขับสองนายนั่งหลับบนเบาะ คันที่สามเป็นรถสายตรวจสังกัดออร์ดนุงส์โพลีไซหรือออร์โป ที่คนเยอรมัน เรียกขาน รถว่างเปล่า ผ่านหน้าต่างเปิด เสียงเรียกขานแตกพร่าแกรกกราก ดังลอดออกมา ได้ยนิ ชัดเจนในอากาศชืน้ คัน่ ขัดด้วยเสียงพูดถีร่ ะรัว ไฟหมุน บนหลังคาส่องอาบป่าสองข้างทาง...ฟ้า-ด�ำ, ฟ้า-ด�ำ มาร์ชมองหาสายตรวจออร์โป มองเห็นต�ำรวจหลบฝนใต้ต้นเบิร์ช ริมทะเลสาบ อะไรบางอย่างสีเรื่อขาวซีดในโคลนข้างเท้าต�ำรวจ ห่างไปไม่ ไกลนัก ชายหนุม่ ในชุดกีฬาสีดำ� นัง่ บนท่อนไม้ ตรา SS ปักบนกระเป๋าอกเสือ้ นพดล เวชสวัสดิ์
5
ร่างนั้นโน้มมาข้างหน้า ข้อศอกตั้งวางบนหัวเข่า สองฝ่ามือกดบีบขมับ ภาพแทนค่าความระทมทุกข์ มาร์ชดูดอัดควันครัง้ สุดท้าย ปลายนิว้ ดีดก้นบุหรี่ เสียงฟอด บุหรีด่ บั บนถนนเปียก เมือ่ เขาเดินไปใกล้ ต�ำรวจนายหนึง่ วาดแขนขึน้ สูง แสดงท่าวันทยหัตถ์ นาซี “ไฮล์ ฮิตเลอร์!” มาร์ชไม่ใส่ใจ เดินหาที่หยั่งเท้าลงไปตามตลิ่งโคลนลงไปตรวจศพ ร่างของชายชรา เย็นเฉียบ อ้วน ไร้ขน และขาวซีดบาดตา จาก ระยะห่าง ดูคล้ายแท่งหินปูนทิง้ จมอยูใ่ นโคลน คราบดินเปือ้ นเกรอะกรัง ศพ นอนหงาย ครึ่งท่อนพ้นน�้ำ แขนกางกว้าง ศีรษะแหงนหงาย ตาข้างหนึ่ง ปิดสนิท อีกข้างเบิ่งค้าง เหม่อจ้องท้องฟ้าสีกระด�ำกระด่าง “ชื่อ, อุนเทอร์วาคต์ไมส์เตอร์?” น�้ำเสียงของมาร์ชนุ่มน่าฟัง ตาไม่ ละไปจากศพ เขาถามชื่อของต�ำรวจที่เพิ่งท�ำความเคารพ “รัตคา, แฮร์ ชตวร์มบานฟือห์เรอร์” ชตวร์มบานฟือห์เรอร์เป็นยศของกองก� ำลัง SS เทียบเท่ากับยศ พันตรีของเวห์ร มาค์ต-กองบัญชาการทหารสูงสุด รัตคาเหนือ่ ยล้า เปียกโชก ไปทั้งตัว ประจบประแจงแสดงความเคารพนอบน้อม เขารู้จักต�ำรวจน้อย ประเภทนี้โดยไม่ต้องเพ่งจ้อง...ยื่นเรื่องขอย้ายมาประจ�ำหน่วยครีโปสาม ครั้ง ไม่ผ่าน เมียร่างก�ำย�ำออกลูกให้พอจะตั้งทีมฟุตบอลเพื่อท่านฟือห์เรอร์ เงินเดือน 200 ไรช์มาร์ก ชีวิตที่แหงนหน้ารอท่าความหวัง “เอาละ, รัตคา” มาร์ชกล่าว เสียงทุม้ นุม่ นวล “พบศพเวลาเท่าไหร่?” “เมือ่ ชัว่ โมงเศษทีผ่ า่ นมาครับผม เราใกล้จะออกเวรแล้ว ออกตรวจย่าน นิโคลาสเซ เรารับวิทยุ ล�ำดับความส�ำคัญทีห่ นึง่ เดินทางมาถึงทีน่ ใี่ นห้านาที” “ใครพบศพ?” รัตคากระดิกนิ้วหัวแม่มือข้ามไหล่ 6
ฟาเธอร์แลนด์
หนุ่มน้อยในชุดกีฬาลุกขึ้นยืน อายุน่าจะไม่เกินสิบแปด ผมตัดสั้น เกรียนจนเห็นหนังหัวสีชมพูสอ่ งผ่านตอเส้นผมสีนำ�้ ตาล มาร์ชสังเกตว่าหนุม่ คนนี้ไม่ยอมเบือนหน้ามามองศพ “ชื่อ?” “SS ชืตเซอ แฮร์มันน์ ยอส์ต ครับผม” ส�ำเนียงแซ็กซอน อึกอัก กระวนกระวาย นอบน้อมเอาใจ “จากโรงเรียนเตรียมทหารเซปป์ ดีทริช ที่ชลาคเทินเซ” มาร์ชรู้จักดี ตึกยักษ์อัปลักษณ์ คอนกรีตกับแอสฟัลต์ สร้างในทศวรรษ 1950 ทางใต้ของฮาเฟิล “ผมออกมาวิ่งเกือบทุกเช้า ยังมืด อยู่ ตอนแรกผมนึกว่าเป็นหงส์” รัตคาพ่นลมพรืด หยามหมิ่น นักเรียนเตรียมทหาร SS กลัวศพ ชายแก่ๆ มิน่าเล่า สงครามในแคว้นอูราลถึงได้ยืดเยื้อยาวนานชั่วนิรันดร์ “เห็นคนอื่นหรือเปล่า, ยอส์ต?” น�้ำเสียงของมาร์ชอ่อนโยน เหมือน ลุงปลอบหลาน “ไม่มีใครครับผม มีตู้โทรศัพท์อยู่ที่ลานปิกนิก ห่างจากที่นี่สักครึ่ง กิโลเมตร ผมโทรศัพท์ไปแจ้งความ แล้วมารอที่นี่จนต�ำรวจมาถึง ไม่มีคน บนถนน ไม่เห็นใคร” มาร์ชหันไปมองศพอีกครั้ง ชายอ้วน น่าจะหนักสัก 100 กิโลกรัม “ลากขึ้นจากน�้ำเถอะ” เขาหันไปมองถนน “ได้เวลาปลุกคุณชายจาก นิทราแสนสุขแล้ว” รัตคาอมยิ้ม ย�่ำเท้าสลับข้างกลางสายฝน ฝนตกหนาเม็ดยิง่ ขึน้ ชายฝัง่ ด้านคลาโดวเลือนหายไปในม่านฝน เม็ด ฝนอาบพรมใบไม้ กระทบหลังคารถเกรียวกราว กลิ่นฝนเหม็น กลิ่นดินชื้น คลุง้ กลิน่ ใบไม้เน่า เส้นผมของมาร์ชลูเ่ กาะกะโหลก สายน�้ำไหลลงคอเสือ้ เขา ไม่ได้สังเกต ส�ำหรับมาร์ช ทุกคดีเป็นงานสามัญ อย่างน้อย ในตอนเปิดคดี ให้ความรู้สึกคล้ายจะเป็นการผจญภัย ซาเวียร์ มาร์ช อายุสสี่ บิ สอง สูงเพรียว ผมสีเทาตาสีเทารับกับท้องฟ้า ในช่วงสงคราม กระทรวงโฆษณาการตัง้ ชือ่ เล่นให้ลกู เรือเรือ-อู ‘หมาป่าสีเทา’ นพดล เวชสวัสดิ์
7
ซึ่งก็น่าจะเหมาะเป็นชื่อเล่นของเขาด้วย เพราะเขาเป็นนักสืบประเภทกัดไม่ ปล่อย แต่ก็ไม่มีธรรมชาติหมาป่า เขาไม่นิยมออกล่าเหยื่อร่วมฝูง ใช้สมอง มากกว่าพละก�ำลัง เพื่อนร่วมงานของเขา ขนานนามให้ว่า ‘หมาจิ้งจอก’ ลมฟ้าอากาศเรือ-อู! มาร์ชดึงประตูรถสโกดาสีขาวเปิด ไอร้อนเหม็นอับในรถทะลักมา ปะทะใบหน้า “เช้าสดชื่น, ชปีเดิล” เขาเขย่าหัวไหล่ผอมแห้งของช่างภาพ “ได้เวลา เปียกฝนแล้ว” ชปีเดิลสะดุ้งตื่น ถลึงตาเข้าใส่มาร์ช กระจกหน้าต่างอีกฟากไขลงแล้วในตอนทีม่ าร์ชเดินอ้อมไปหา “ได้เลย, มาร์ช ได้เลย” ศัลยแพทย์ SS ออกุสต์ ไอส์เลอร์ นั่นเอง นักพยาธิวิทยา ของครีโป เสียงแหลมเล็กตวาดหงุดหงิด “เก็บเรื่องโจ๊กค่ายทหารไว้ให้คน อยากฟังเถอะ” ทุกคนยืนกันอยู่ที่ชายน�้ำ เว้นแต่หมอไอส์เลอร์คนเดียว ยืนแยกห่าง ถือร่ม ทีไ่ ม่คดิ จะแบ่งปัน ชปีเดิลหมุนหลอดแฟลชเข้าไปในเบ้า วางเท้าขวาปักหลัก มั่นในโคลน สบถออกมาเมื่อน�้ำทะเลสาบสาดซัดท่วมรองเท้า “บ้าฉิบ!” ไฟแฟลชวาบสว่าง ตรึงฉากนั้นบันทึกลงเป็นภาพ ใบหน้าขาว ฝอย ฝนสีเงิน ป่ามืดตะคุ่ม หงส์แหวกว่ายออกจากกอกก ว่ายเอื่อยเข้ามาใกล้ ก่อนจะวนเวียนถอยห่างออกไปหลายเมตร “ปกป้องรังของเธอ” หนุ่ม SS บอกกล่าว “รูปหนึ่งที่นี่” มาร์ชชี้บอกช่างภาพ “อีกรูปที่นี่” ชปีเดิลสบถอีกครั้ง ดึงเท้าเปียกโชกขึ้นจากโคลน ไฟแฟลชวาบอีก สองครั้ง มาร์ชก้มลง มือช้อนเข้าใต้รกั แร้ เนือ้ แข็ง เหมือนยางเย็นเฉียบ เปียก และลื่น 8
ฟาเธอร์แลนด์
“ขอแรงหน่อย” สายตรวจออร์โปจับข้อมือศพอีกข้าง ค�ำรามออกแรง ลากดึงศพจาก ชายฝัง่ โคลนเหลวขึน้ มาอยูบ่ นหญ้าเปียกโชก ในตอนทีม่ าร์ชเงยหน้าขึน้ เขา มองเห็นสีหน้าของยอส์ต ชายชราสวมกางเกงว่ายน�้ำสีนำ�้ เงิน รูดลงไปอยูท่ หี่ วั เข่า น�้ำเย็นเฉียบ ท�ำให้เครื่องเพศหดเล็กเหมือนกองไข่จัดวางเรียงในรังนกขนเพชรสีด�ำ เท้าข้างซ้ายขาดหาย เป็นไปแล้ว มาร์ชคิดในใจ อีกวันที่ไม่เฉียดใกล้คำ� ว่าปรกติธรรมดา การผจญภัยจริงแท้ “แฮร์ ดอกเตอร์ ขอความเห็นด้วย, ได้โปรด” ไอส์เลอร์ถอนหายใจหงุดหงิดร�ำคาญ เดินโหย่งเท้าไปหาศพ ถอด ถุงมือออกจากมือข้างหนึ่ง เท้าของศพขาดหายใต้น่อง ร่มยังถือในมือ หมอไอส์เลอร์คล�ำนิ้วกดที่ปลายกุด “ใบพัดเรือ?” มาร์ชถาม เขาเคยเห็นศพที่ลากขึ้นจากน�ำ้ ในย่านเรือ จอแจ จากเทกเลอร์เซและชเปรในเบอร์ลิน จากอัลส์เทอร์ในฮัมบูร์ก ศพ รุ่งริ่งเหมือนคนขายเนื้อหั่นสับ “ไม่ใช่” หมอไอส์เลอร์หดมือกลับ “จากการผ่าตัดขา ฝีมือประณีต ทีเดียว” ปลายนิว้ ของหมอกดหนักบนแผงอกส่งน�ำ้ โคลนทะลักออกจากปาก และรูจมูก “ริเกอร์ มอร์ทสิ เกิดขึน้ เต็มทีแ่ ล้ว น่าจะเสียชีวติ ราวสิบสองชัว่ โมง หรือน้อยกว่านั้น” หมอสวมถุงมือกลับอีกครั้ง เครื่องยนต์ดีเซลส่งเสียงแว่วมาในดงไม้ด้านหลัง “รถพยาบาล” รัตคากล่าว “เอ้อระเหยลอยชายดีแท้” มาร์ชหันไปหาชปีเดิล “ถ่ายรูปนี้อีกรูป” เขาก้มลงมองศพ จุดบุหรี่สูบ จากนั้นนั่งลงใกล้ศพ เพ่งจ้องมองตา เบิกโพลงข้างเดียว นั่งอยู่ในท่านั้นเป็นนาน ไฟแฟลชสว่างวาบ หงส์โผนผก ยกตัวเหนือน�้ำ กระพือปีก หันไปทางกลางทะเลสาบ แหวกว่ายหาอาหาร นพดล เวชสวัสดิ์
9
สอง
กองบัญชาการครีโปอยูอ่ กี ฟากของเบอร์ลนิ ระยะทางขับรถยีส่ บิ ห้านาทีจาก ฮาเฟิล มาร์ชต้องบันทึกปากค�ำของยอส์ต เขาอาสาพาไปส่งทีค่ า่ ยทหารเพือ่ เปลีย่ นเครือ่ งตัว แต่ยอส์ตปฏิเสธ อยากให้ปากค�ำโดยเร็ว หลังจากศพยกขึน้ รถพยาบาล มุ่งหน้ากลับไปยังโรงเก็บศพ ยอส์ตขึ้นรถโฟล์กสวาเกนสี่ประตู ของมาร์ชแล่นแทรกไปในขบวนรถในชั่วโมงเร่งด่วน เช้าหดหูอ่ กี วันในเบอร์ลนิ สิง่ ทีเ่ รียกว่าลมหายใจเลือ่ งชือ่ ของเบอร์ลนิ ไม่ได้ให้ความสดชื่นสุขสบาย หากแต่เป็นแรงลมกรีดบาดผ่านเข้าออกจาก จมูก ความชืน้ กัดใบหน้าและหลังมือเหมือนเข็มแหลมแทงทิม่ นับพัน บนถนน สายพอตส์ดาเมอร์ เชาส์เซ แพน�้ำฉีดไปสายจากล้อรถ ส่งร่างผู้เดินเท้าผวา หลบน�ำ้ เข้าไปหาผนังอาคาร มองคนเดินเท้าผ่านกระจกรถประดับด้วยเม็ดฝน เกาะพราว มาร์ชวาดภาพมหานครคนตาบอด เดินดุ่มคล�ำทางไปท�ำงาน เรื่องเช่นนี้จึงจะเป็นวิถีปกติ ในเวลาต่อมา ภาพนี้สะกิดเตือนใจ เหมือนเช่นการประสบอุบัติเหตุ ก่อนหน้านั้นเสี้ยววินาทีเดียว ไม่มีอะไร ผิดไปจากท�ำนองปกติ แต่ในอีกอึดใจถัดมา โลกเปลี่ยนไปไม่เหลือเค้าเดิม อีกต่อไปแล้ว การลากดึงศพขึ้นจากทะเลสาบฮาเฟิลแทบจะเรียกได้ว่าเป็น 10
ฟาเธอร์แลนด์
งานประจ�ำ เกิดขึ้นสองเดือนต่อครั้ง คนโซ นักธุรกิจ เด็กเล็กเล่นคะนอง หนุ่มสาวอกหักรักคุด อุบัติเหตุ ฆ่าตัวตาย และฆาตกรรม คนสิ้นหวัง คนโง่เง่า คนเศร้าสร้อย เสียงโทรศัพท์ดังในอพาร์ตเมนต์ของเขาบนถนนอันสบาคเคอร์ ราว หกโมงสิบห้า เสียงกริง่ ไม่ได้ปลุกให้ตนื่ เขานอนลืมตาโพลงเบิง่ มองความมืด กึ่งวิถี สดับเสียงฝนเปาะแปะ ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ไม่เคยได้หลับ สุขสงบตลอดคืน “มาร์ช, เราได้รบั แจ้งว่ามีศพในฮาเฟิล” เสียงของเคราเซอ ผูก้ ำ� กับการ ครีโปเขตเบอร์ลิน “แวะไปดูหน่อย, เด็กดี” มาร์ชตอบว่าไม่สนใจ “จะสนใจหรือไม่ ไม่ใช่ประเด็นของเรื่อง” “ผมไม่สนใจ” มาร์ชกล่าวย�้ำ “เพราะไม่ใช่เวรของผม ผมเข้าเวรเมื่อ สัปดาห์ที่ผ่านมา” และสัปดาห์ก่อนหน้านั้น เขาอยากกล่าวเพิ่มเติม “วันนี้ เป็นวันหยุดของผม กลับไปดูตารางเวรอีกที” เสียงขาดหายไปชั่วขณะ เสียงกุกกัก เคราเซอย้อนกลับมาอีกครั้ง ขอโทษขอโพย “แกโชคดีว่ะ, มาร์ช แกเข้าเวรแล้วสัปดาห์ที่ผ่านมา แกกลับ ไปนอนต่อ” เสียงหัวเราะคิกคัก “...หรือท�ำอะไรต่อมิอะไรที่ค้างเติ่งอยู่” ลมกระโชกหอบหยดฝนกระทบหน้าต่างกรูเกรียว ระเบียบปฏิบัติมาตรฐาน หากพบศพการตายผิดธรรมชาติ จะต้องมี นักพยาธิวิทยา ช่างภาพต�ำรวจ และพนักงานสืบสวน เร่งรุดเดินทางไปยัง ทีเ่ กิดเหตุทนั ที พนักงานสืบสวนจะเข้าเวรสับเปลีย่ นกันในกองบัญชาการครีโป ในแวร์เดอร์สเชอร์ มาร์คต์ “เวรใครวันนี้? ถามด้วยความสนใจนะ” “มักซ์ ยาเอเกอร์” ยาเอเกอร์ มาร์ชเป็นเพือ่ นร่วมห้องท�ำงานกับยาเอเกอร์ เขาเบือนหน้า ไปมองนาฬิกาปลุก นึกถึงบ้านหลังเล็กที่พังค์โคว บ้านที่ยาเอเกอร์อาศัย นพดล เวชสวัสดิ์
11
ร่วมกับภรรยาและลูกสาวอีกสี่ ในช่วงสัปดาห์ จะอยู่กันพร้อมหน้าพร้อมตา แต่เฉพาะในช่วงอาหารเช้า ตรงข้ามกับมาร์ช โดดเดี่ยวตัวคนเดียว หย่าร้าง เขากันเวลาช่วงบ่ายไปรับลูกชายไปเที่ยว แต่ชั่วโมงยาวนานช่วงเช้า ยืดยาว เกินไป ห้วงว่างเปล่า อารมณ์ทจี่ มอยูใ่ นขณะนี้ น่าจะมีอย่างอืน่ มาเบีย่ งเบน กวนใจให้คิด “ปล่อยให้เขาพักผ่อนเหอะ ผมตื่นแล้ว ผมรับคดีนี้เอง” เรื่องนั้นเกิดขึ้นเมื่อสองชั่วโมงก่อน มาร์ชเหลือบมองผู้โดยสารนั่ง เบาะหลังจากกระจกมองหลัง ยอส์ตนัง่ เงียบตัง้ แต่ออกจากทะเลสาบฮาเฟิล แล้ว นั่งหลังตรง เหม่อมองแถวอาคารที่เคลื่อนผ่าน ที่ประตูบรานเดินบูร์ก ต�ำรวจจราจรบนมอเตอร์ไซค์โบกมือให้หยุด กลางลานพารีสเซอร์ พลัตซ์ วงดุรยิ างค์ SA สวมเสือ้ น�้ำตาลซอมซ่อ เดินย�่ำเท้ากระทืบแอ่งน�้ำ แปรขบวนกลางลาน เสียงกลองและทรัมเป็ต แว่วผ่านกระจกโฟล์กสวาเกนปิดสนิท คนหลายสิบออกมาจากสถาบันศิลปะ รับชมการซ้อมเดินขบวน ไหล่ห่อคู้สู้สายฝน เป็นไปไม่ได้ที่จะขับรถผ่านเบอร์ลินในช่วงเวลานี้ของปี โดยไม่ถูก ขัดจังหวะจากการซ้อมสวนสนาม ในอีกหกวัน จะเป็นวันเกิดของอดอล์ฟ ฮิตเลอร์...ฟือห์เรอร์ทาก, วันท่านฟือห์เรอร์แห่งชาติ วงดุริยางค์ทุกขบวน ในเยอรมนีจะออกมาสวนสนาม ใบปัดน�้ำฝนกวัดไกวกลับไปกลับมาเหมือน เครื่องนับจังหวะ “และแล้ว เราได้เห็นบทพิสูจน์ยืนยัน” มาร์ชพึมพ�ำออกมา มอง ขบวนวงดุริยางค์ข้างหน้า “...เมื่อใดที่มีเสียงเพลงเชิด มวลหมู่คนเยอรมัน เกิดอาการคลุ้มคลั่งไปสิ้น” เขาหันไปหายอส์ต เด็กหนุ่มฝืนยิ้มรับ เสียงฉาบโฉ่งฉ่างส่งท้าย เสียงมือเปียกปรบเปาะแปะ ผู้คุมวงหัน ไปค้อมค�ำนับ ด้านหลังนักดนตรี SA กึ่งเดินกึ่งวิ่งกลับไปขึ้นรถบัส ต�ำรวจ มอเตอร์ไซค์รอคอยจนลานเมืองว่างเปล่า เป่านกหวีดสั้นๆ ถุงมือขาวโบก 12
ฟาเธอร์แลนด์
ให้รถยนต์เคลื่อนผ่านประตู อุนเทอร์ เดน ลินเดินโล่งว่างทอดยาวเหยียดต่อหน้า ต้นไลม์ (ต้น ลินเดิน ทีม่ าของชือ่ ถนน) สองฟากข้างถนนถูกย�ำ่ ยีอย่างเป็นทางการ ตัดโค่น ไปสิน้ เพือ่ รับโอลิมปิกเกมส์ในปี 1936 โยเซฟ โกเอบเบิลส์, ผูว้ า่ การเบอร์ลนิ ตั้งซุ้มประตูเสาหินสูงสิบเมตรสองข้างทางตลอดแนวยาวของถนน ซุ้มหิน ประดับด้วยตราอินทรีสยายปีกของพรรคนาซี น�ำ้ ฝนหยดจากจะงอยปากและ ปลายปีก ขับรถผ่านซุม้ หินให้ความรูส้ กึ เหมือนเคลือ่ นผ่านสุสานอินเดียนแดง มาร์ชลดความเร็วเมือ่ ถึงแยกไฟสัญญาณถนนฟรีดริช หักรถเลีย้ วขวา สองนาทีถัดมา รถมาจอดในที่ว่างตรงข้ามอาคารครีโปในแวร์เดอร์สเชอร์ มาร์คต์ อาคารยักษ์อัปลักษณ์สมัยพระเจ้าวิลเฮล์ม สูงหกชั้น มอมแมมด้วย ฝุน่ ถ่านหิน ตัง้ ทางใต้ของมาร์คต์ มาร์ชเดินทางมาทีน่ เี่ กือบเจ็ดวันต่อสัปดาห์ ต่อเนือ่ งกันมานานสิบปีเต็มๆ เหมือนทีอ่ ดีตภรรยาเคยกล่าวหาไว้ ทีท่ ำ� งาน ให้ความคุ้นเคยมากกว่าบ้านที่เขาพักอาศัยเสียอีก ภายในอาคาร เลยลึก ผ่านป้อมยามทหาร SS และบานประตูเสียงลั่นออดแอด แผ่นป้ายประกาศ ภาวะเตือนภัยการก่อการร้าย รหัสสี่สีตามล�ำดับความรุนแรง เขียว น�้ำเงิน ด�ำ และแดง วันนี้ เหมือนทุกวันที่ผ่านมา...ภาวะเตรียมพร้อมรหัสสีแดง ยามสองนายทีป่ อ้ มยามในตูก้ ระจกเขม้นมองเมือ่ เขาเดินผ่านห้องโถง เข้ามา มาร์ชยื่นบัตรประจ�ำตัวให้ตรวจ และเซ็นรับรองยอส์ต มาร์คต์วุ่นวายกว่าปกติ ภาระงานเพิ่มเป็นสามเท่าในสัปดาห์ก่อน จะถึงวันท่านฟือห์เรอร์แห่งชาติ เลขาฯ สาวยกลังเอกสาร รองเท้าส้นสูง ส่งเสียงกรุกกริกสดใสบนพื้นหินอ่อน ในอาคารอวลด้วยกลิ่นเสื้อโค้ตเปียก และยาขัดพื้น กลุ่มต�ำรวจออร์โปเสื้อเขียว และครีโปเสื้อด�ำ ยืนปรึกษา พูดคุยเรือ่ งอาชญากรรม สูงขึน้ ไปเหนือหัว สองฟากข้างของห้องโถง ประดับ ด้วยรูปปั้นครึ่งตัว มาลัยเกียรติยศประดับศีรษะท่านฟือห์เรอร์กับไรน์ฮาร์ด เฮย์ดริช , ผู้บัญชาการส�ำนักความมั่นคงแห่งไรช์ สองรูปปั้นประจันหน้ากัน นพดล เวชสวัสดิ์
13
สายตาว่างเปล่า มาร์ชดึงประตูเหล็กยืดสีดำ� ของลิฟต์ รุนหลังยอส์ตให้เดินเข้าไปภายใน กองก�ำลังความมั่นคงสามหน่วยภายใต้การบัญชาการของเฮย์ดริช ระดับล่างสุดจะเป็นออร์โป-ต�ำรวจสามัญ จับขี้เมา แล่นรถตรวจตราบน ออโตบาห์น เขียนใบสัง่ จับความเร็ว จับกุมผูต้ อ้ งสงสัย ดับเพลิง และตระเวน ตรวจตราสถานีรถไฟและท่าอากาศยาน สนองรับเหตุฉุกเฉิน ดึงลากศพ ขึ้นจากน�้ำ สู ง สุ ด จะเป็ น ซี โ ป-ต� ำ รวจลั บ ซี โ ปจะประกอบด้ ว ยเกสตาโปและ SD-กองก�ำลังข่าวกรองของพรรคนาซี ศูนย์บัญชาการตั้งอยู่ในอาคารชุดบน ถนนพรินซ์-อัลเบรชต์ ห่างจากมาร์คต์ไปทางตะวันตกเฉียงใต้ราวกิโลเมตรเศษ พวกนี้จะรับมือกับการก่อการร้าย การก่อการกระด้างกระเดื่อง งานต้าน จารกรรม และ ‘อาชญากรรมต่อความมัน่ คงแห่งชาติ’ พวกนีม้ หี สู ดับรับฟัง ในทุกโรงงาน ทุกโรงเรียน โรงพยาบาล โรงอาหาร ทุกเมือง ทุกหมู่บ้าน และถนนทุกสาย ศพในทะเลสาบจะกลายเป็นงานของซีโปต่อเมื่อเป็นศพ ผู้ก่อการร้ายหรือคนทรยศขายชาติ ระหว่างกลางสองระดับ เนือ้ งานซ้อนทับทัง้ บนและล่าง จะเป็นหน่วย ครีโป หรือแผนก V ในกองก�ำลังความมั่นคงแห่งไรช์ สืบสวนสอบสวน อาชญากรรมทุกประเภท จากการตัดช่องย่องเบา เรือ่ ยมาถึงการปล้นธนาคาร การใช้ก�ำลังประทุษร้าย การข่มขืน การแต่งงานข้ามเผ่าพันธุ์ มาจนถึง ฆาตกรรม ศพในทะเลสาบ ศพเป็นใคร ไปนอนแช่น�้ำได้อย่างไร เป็นงาน ของครีโป ลิฟต์หยุด ทั้งสองเดินออกมาที่ชั้นสอง ช่องทางเดินเปิดไฟส่องสว่าง เหมือนอะควาเรียม แสงนีออนสีซีดสะท้อนพื้นกระเบื้องยางสีเขียว ผนังปูน สีเขียวกระด�ำกระด่าง กลิน่ ยาขัดพืน้ เหมือนห้องโถงเบือ้ งล่าง แต่เจือด้วยกลิน่ น�ำ้ ยาฆ่าเชือ้ ในห้องสุขาและกลิน่ ควันบุหรีเ่ หม็นหืน ประตูกระจกฝ้ายีส่ บิ บาน เรียงรายสองข้างทางเดิน บางบานเปิดแง้ม ประตูหอ้ งท�ำงานของนักสืบ ห้อง 14
ฟาเธอร์แลนด์
หนึง่ มีเสียงจิม้ พิมพ์ดดี ทีละนิว้ อีกห้อง เสียงโทรศัพท์ดงั ยาวนานไม่มผี รู้ บั สาย “ศูนย์กลางประสาทเส้นใหญ่ของสงครามไม่รู้จบ ต่อสู้กับอาชญากร ศัตรูนาซี” มาร์ชกล่าว ท่องจ�ำพาดหัวข่าวของพรรคนาซีเมื่อไม่นานมานี้ หนังสือพิมพ์เฟลฺอคคิชเชอร์ เบโอบาคเทอร์ เขาหยุดไปชัว่ ระยะเมือ่ มองเห็น สีหน้าว่างเปล่าของยอส์ต เขาให้ค�ำอธิบายขยายความ “...เรื่องโจ๊ก” “ขออภัย?” “ช่างเหอะ” เขาผลักเปิดบานประตู เปิดสวิตช์ไฟ ห้องท�ำงานของเขาซอมซ่อ ไม่ต่างไปจากตู้เสื้อผ้า ห้องขัง หน้าต่างช่องเดียวเปิดออกสู่ลานปูอิฐด�ำคล�้ำ ผนั ง ห้ อ งด้ า นหนึ่ ง ติ ด ชั้ น หนั ง สื อ วางเรี ย งด้ ว ยหนั ง สื อ กฤษฎี ก าและ กฎกระทรวง ปกหุม้ หนัง รุง่ ริง่ ยับเยิน คูม่ อื นิตเิ วชวิทยา พจนานุกรม แผนที่ ภูมิศาสตร์ คู่มือเส้นทางในเบอร์ลิน สมุดโทรศัพท์ กล่องทากาวติดป้าย... เบราเนอ ฮุนดต์ ชตาร์ค ซาเดค หลุมศพของระบบขัน้ ตอนยืดยาวในแวดวง รัฐการ จดจ�ำชื่อเหยื่อที่ถูกลืมเลือนไปสิ้นแล้ว อีกด้านหนึ่งของห้องท�ำงาน ตู้เอกสารโลหะสี่ตู้ของตลอดแนวยาว หลังตู้มีกระถางเศรษฐีเรือนใน ของ ฝากจากเลขานุการิณสี าวใหญ่เมือ่ สองปีทแี่ ล้ว บ่งบอกความนัยความรักซ้อน ซ่อนซุกไว้ในอกที่มีต่อซาเวียร์ มาร์ช ต้นไม้แห้งตายซากไปแล้ว นั่นเป็น เครื่องประดับเพียงชิ้นเดียว หากไม่นับโต๊ะไม้สองตัวดันไปชิดหน้าต่าง โต๊ะท�ำงานตัวหนึ่งของมาร์ช อีกตัวเป็นของมักซ์ ยาเอเกอร์ มาร์ ช แขวนเสื้ อ โค้ ต บนตะขอหลั ง บานประตู เขาไม่ อ ยากสวม เครื่องแบบถ้าเลี่ยงได้ เช้าวันนี้ พายุฝนกระหน�่ำทะเลสาบฮาเฟิล ข้ออ้าง ชั้นดีที่จะสวมกางเกงสีเทากับเสื้อสเวตเตอร์ตัวหนาสีน�้ำเงิน เขาดันเก้าอี้ ของยาเอเกอร์ให้ยอส์ต “นั่งลง, กาแฟไหม?” “ได้โปรด” มีเครื่องหยอดเหรียญช่องทางเดิน “เราได้รูปถ่ายขย่มกันเห็นชัด เต็ ม ตา เชื่ อ เปล่ า ? ดู นี่ เ ลย” เสี ย งของฟี เ บสจากแผนก VB3 แผนก นพดล เวชสวัสดิ์
15
อาชญากรรมทางเพศ คุยโอ่อวดความส�ำเร็จล่าสุด “สาวใช้เป็นคนถ่าย ดูนี่, เห็นชัดทุกเส้นขนเลย นังคนนี้น่าจะไปเป็นช่างภาพมืออาชีพ” คราวนี้เป็นใครหรือ? มาร์ชตบด้านข้างของตู้ขายกาแฟ เครื่อง คายแก้วพลาสติกออกมาให้ เดาเอาว่าน่าจะเป็นภรรยานายทหารกับกรรมกร ชาวโปล ส่งตรงมาจากเขตปกครอง มาท�ำงานเป็นคนสวน แทบตราเป็น กฎได้เลย หนุ่มโปลตาเศร้าช่างฝัน กอดกุมดวงใจของภรรยาเปล่าเปลี่ยว สามีไปรบแนวหน้ารัสเซีย ฟังดูเหมือนว่าถ่ายรูปได้ ‘คาหนังคาเขา’ โดย ฝีมือของสาวใช้ขี้อิจฉาจากบูนด์ ดอยต์เชอร์ เมเดิล เสนอหน้ายื่นเรื่องขอ ความดีความชอบจากทางการ เรือ่ งเช่นนีถ้ อื เป็นอาชญากรรมทางเพศ นิยาม ไว้ในรัฐบัญญัติการแปดเปื้อนเผ่าพันธุ์ ปี 1935 มาร์ชเอื้อมมือไปตบตู้ขายกาแฟอีกครั้ง หลักฐานยื่นฟ้องศาลประชาชน บรรยายรายละเอียดสุดหื่นฉ�่ำเยิ้ม ไว้ใน แดร์ ชตรึมเมอร์ เพื่อไม่ให้ผู้อื่นเอาเยี่ยงอย่าง ภรรยาจ�ำคุกสองปี ในค่ายกักกันทีร่ าเวนส์บรุค สามีลดยศถูกประจาน ไอ้หนุม่ โปลจ�ำคุกยีส่ บิ ห้าปี ถ้าโชคดี โชคร้ายโดนแขวนคอ “ฟัก!” เสียงผู้ชายอีกคนกล่าวงึมง�ำกับฟีเบส ต�ำรวจหน้าหนูร่างผอม เกร็งอายุหา้ สิบเศษ ภรรยาหอบผ้าผ่อนหนีตามครูสอนสกี SS เมือ่ สิบปีกอ่ น ระเบิดเสียงหัวเราะพออกพอใจ มาร์ชถือถ้วยกาแฟสองมือ เดินกลับเข้าห้อง ท�ำงาน เท้ายันประตูให้ปิดเต็มแรง ไรช์ครีมีนัลโพลีไซ แวร์เดอร์สเชอร์ มาร์คต์ 5/6 เบอร์ลิน ค�ำให้การของพยาน ข้าฯ ชื่อ แฮร์มาน ฟรีดริช ยอส์ต เกิดเมื่อ 23.2.45 ในเดรสเด็น นักเรียนเตรียมทหารที่เซปป์ ดีทริช เช้าวันนี้ เวลา 05.30 ข้าฯ ออกมาฝึก 16
ฟาเธอร์แลนด์
ซ้อมวิ่งเหมือนที่ปฏิบัติเป็นประจ�ำ ข้าฯ ชอบวิ่งคนเดียว เส้นทางวิ่งปกติ มุ่ง ไปทางตะวันตกผ่านป่ากรูนเนอวาลด์ ออกสู่ทะเลสาบฮาเฟิล วิ่งเลียบชายฝั่ง ทะเลสาบขึน้ เหนือไปยังภัตตาคารลินด์แวร์เดอร์ ตัดลงทางใต้เข้าค่ายทีช่ ลาคเทินเซ สามร้อยเมตรทางเหนือของคันดินชวานเนินแวร์เดอร์ ข้าฯ มองเห็นอะไรบางอย่าง จมน�ำ้ ริมตลิง่ ร่างผูช้ าย ข้าฯ วิง่ ไปยังตูโ้ ทรศัพท์หา่ งออกไปราวครึง่ กิโลเมตร โทร ไปแจ้งความ แล้ววิง่ ย้อนกลับมาทีจ่ ดุ พบศพ รอจนต�ำรวจเดินทางมายังทีเ่ กิดเหตุ ในช่วงเวลานี้ ฝนตกหนัก ข้าฯ ไม่เห็นผู้ใด ข้าฯ ให้ปากค�ำโดยสมัครใจ ต่อหน้านักสืบครีโป ซาเวียร์ มาร์ช SS-ชืตเซอ เอช. เอฟ. ยอส์ต 08.24/14.4.64 มาร์ชเอนหลังพิงพนักเก้าอี้ จับตามองเด็กหนุ่มในขณะที่เซ็นชื่อ ลงในค�ำให้การ ใบหน้านั้นไร้ริ้วรอย เกลี้ยงเกลาสีชมพูเหมือนทารก มีปุ่ม ปมสิวผุดใกล้ปาก ริมฝีปากบนมีไรขนบลอนด์ สงสัยว่าหนุ่มน้อยคนนี้ยัง ไม่รู้จักการโกนหนวด “ท�ำไมเธอวิ่งคนเดียว?” ยอส์ตยื่นใบค�ำให้การให้ “โอกาสเดียวที่จะได้อยู่คนเดียว ครั้งเดียว ต่อวันที่จะได้ใช้ความคิด ในค่ายทหาร ไม่เคยได้อยู่ตามล�ำพัง” “เรียนเตรียมทหารนานแค่ไหนแล้ว?” “สามเดือนครับผม” “ชอบหรือเปล่า?” “ชอบ?” เบื อ นหน้ า ไปมองหน้ า ต่ า ง “ผมเพิ่ ง เข้ า เรี ย นปี ห นึ่ ง ใน มหาวิทยาลัยเกิตทิงเงิน ตอนที่หมายเกณฑ์มาถึง บอกว่าไม่ใช่ช่วงที่มี ความสุขที่สุดในชีวิตจะตรงกว่า” “เรียนอะไรหรือ?” “วรรณคดีครับผม” นพดล เวชสวัสดิ์
17
“เยอรมัน?” “มีอนื่ อีกหรือ?” ยอส์ตแค่นยิม้ “สามปีทตี่ อ้ งชดใช้เวลาเป็นทหาร หลัง ปลดประจ�ำการแล้ว ผมอยากจะกลับไปเรียนต่อในมหาวิทยาลัย ผมอยาก เป็นครู อยากเป็นนักเขียน ไม่อยากเป็นทหาร” มาร์ชกวาดสายตามองถ้อยค�ำให้การ “ถ้าต่อต้านการเป็นทหาร ท�ำไม เลือกมาสังกัดหน่วย SS?” เขาพอจะเดาค�ำตอบได้ล่วงหน้า “พ่อของผมเป็นสมาชิกก่อตั้งไลบ์ชตานดาร์ตเทอ-กองก� ำลังพิทักษ์ ฮิตเลอร์ ท่านก็คงทราบ ผมเป็นลูกชายคนเดียว สานต่อความฝันสูงสุดของ พ่อ” “เธอคงเกลียดเข้าไส้สินะ” ยอส์ตยักไหล่ “พอทนรอดชีวิตไปได้ครับ ผมได้รับค�ำบอกกล่าว แน่นอน, ไม่ได้ตราบันทึกเป็นทางการ ผมไม่ตอ้ งออกไปรบแนวหน้า พวกเขา ต้องการผู้ช่วยในโรงเรียนนายทหารที่บัด ทอลซ์ สอนวิชาความเสื่อมทราม ของวรรณกรรมอเมริกัน เรื่องที่ผมถนัดเชียวละ...ความเสื่อมทราม” ยอส์ต แค่นยิ้มออกมาอีกครั้ง “อาจเป็นได้ที่ผมจะกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญสาขานี้” มาร์ชหัวเราะ เหลือบมองค�ำให้การ อะไรบางอย่างไม่ถกู ต้อง ตอนนี้ เขามองเห็นแล้ว “ไม่ตอ้ งสงสัย เธอท�ำได้แน่นอน” เขาวางค�ำให้การไว้ทางหนึง่ ลุกขึ้นยืน “ฉันอวยพรให้เธอโชคดีกับงานสอน” “ผมไปได้แล้วหรือ?” “แน่นอน” ยอส์ตมีเค้าหน้าโล่งอก ลุกขึ้นยืน มาร์ชเดินไปจับลูกบิดประตู หัน หน้ากลับมาหา “อ้อ, อีกเรือ่ งหนึง่ ” เขาเพ่งจ้องมองตานักเรียนเตรียมทหาร SS หนุ่มน้อย “...ท�ำไมเธอโกหกฉัน?” ยอส์ตผงะ “อะไร...?” “เธอบอกว่าออกจากค่ายตีห้าสามสิบ เธอโทรศัพท์ไปแจ้งความ หกโมงห้านาที ชวานเนินแวร์เดอร์ห่างจากค่ายทหารสามกิโลเมตร เธอ 18
ฟาเธอร์แลนด์
สมบูรณ์แข็งแกร่ง วิ่งทุกเช้า ไม่โอ้เอ้เรื่อยเฉื่อย ฝนตกหนัก หากไม่เป๋ กลางทาง ก็คงไปถึงทะเลสาบก่อนหกโมงเช้า หายไปเท่าไหร่? ตีเสียว่า ยี่สิบจากสามสิบห้านาทีที่ขาดหายไปจากค�ำให้การ เธอไปท�ำอะไรหรือ, ยอส์ต?” หนุ่มน้อยหน้าหมอง “ผมอาจจะออกจากค่ายผิดเวลา หรืออาจจะ วิ่งรอบสนามก่อนจะออกจากค่าย...” “อาจจะ อาจจะ...” มาร์ชส่ายหน้าเศร้าๆ “เรื่องพรรค์นี้ตรวจสอบได้ ฉันขอเตือนไว้ก่อนนะ ฉันอัดเธอเละแน่ๆ ถ้าฉันต้องไปเป็นฝ่ายไปค้นหา ความจริงมายืนยัน แทนทีจ่ ะเป็นไปในทางกลับกัน เธอเป็นพวกโฮโมเซ็กช่วล สินะ” “แฮร์ ชตวร์มบานฟือห์เรอร์! เห็นแก่พระผู้เป็นเจ้า...” มาร์ชวางมือบนหัวไหล่ของยอส์ต “ฉันไม่สนใจ อาจเป็นไปได้ว่าเธอ ออกมาวิ่งทุกเช้าเพื่อจะได้พบหน้าหวานใจที่กรูนเนอวาลด์สักยี่สิบนาที นั่น มันเรื่องของเธอ ไม่ใช่อาชญากรรมในต�ำราของฉัน ฉันสนใจเพียงแค่ศพใน ทะเลสาบ เธอเห็นอะไรหรือเปล่า เธอไปท�ำอะไรที่นั่น?” ยอส์ตสั่นหัว “ไม่มีอะไร สาบานได้” น�้ำตาเอ่อกบตาสีฟ้ากลมโต “ช่างเหอะ” มาร์ชปลดมือจากหัวไหล่ “ไปรอข้างล่าง ฉันจะหารถพา เธอกลับไปส่งที่ชลาคเทินเซ” มาร์ชเปิดประตู “จ�ำที่ฉันพูดไว้ บอกความจริง เสียตั้งแต่ตอนนี้ก่อนฉันจะสืบทราบเอง” ยอส์ตลังเล เสี้ยววินาทีนั้น มาร์ชคิดว่าหนุ่มน้อยจะบอกเล่าอะไรสัก อย่าง แต่แล้ว ยอส์ตเดินออกไปในช่องทางเดิน หายลับไป มาร์ชต่อสายไปยังกองยานพาหนะชั้นใต้ดิน สั่งรถยนต์ เขาวางหู เหม่อมองผ่านหน้าต่างมอมแมมออกไปยังผนังอิฐฝั่งตรงข้าม อิฐสีด� ำมัน วาววามใต้แพน�้ำฝนไหลอาบลงจากชั้นบน เขากดดันคุกคามเจ้าหนูหรือ? อาจเป็นได้ แต่บางคราว ความจริงได้จากการซุ่มโจมตี ฉกฉวยก่อนอีกฝ่าย จะทันได้ตงั้ ตัว ยอสต์โกหกหรือ? แน่อยูแ่ ล้ว แต่ถา้ หมอนัน่ เป็นโฮโมเซ็กช่วล นพดล เวชสวัสดิ์
19
ไม่นา่ เสีย่ งโกหก ใครก็ตามทีก่ ระท�ำความผิดต่อ ‘รัฐบัญญัตปิ ฏิปกั ษ์ตอ่ ชุมชน’ ส่งตรงไปเข้าค่ายกักกัน ทหาร SS รักร่วมเพศ ย้ายไปในกองพันนักโทษ ส่ง ไปยังแนวหน้าทางตะวันออก มีไม่กี่คนรอดชีวิตกลับมา มาร์ชเคยพบเคยเห็นเด็กหนุม่ แบบยอส์ตมามากหลายในอดีต ปัจจุบนั จ�ำนวนเพิ่มขึ้นทุกขณะ เป็นขบถต่อต้านพ่อแม่ สงสัยกงขาสถาบันปกครอง ฟังสถานีวิทยุอเมริกัน ถ่ายส�ำเนาหนังสือต้องห้ามส่งเวียนกันอ่าน ไม่ว่าจะ เป็นกึนเทอร์ กรัสส์, แกรห์ม กรีน, จอร์จ ออร์เวลล์ หรือเจ. ดี. ซาลิงเงอร์ แก่นหลักจะเป็นการประท้วงสงครามทีด่ เู หมือนจะยืดยาวไม่มที สี่ นิ้ สุด รบรา กับผู้ก่อการร้ายรัสเซียที่มีอเมริกาหนุนหลัง ก่อความวุ่นวายทางตะวันออก ของแคว้นอูราลตลอดระยะเวลายี่สิบปีที่ผ่านมา มาร์ชรู้สึกอับอายที่ใช้เล่ห์ข่มขู่ยอส์ต อยากตามลงไปขอโทษ แต่ก็ ตัดสินใจ เหมือนในทุกคราว หน้าทีต่ อ่ คนตายย่อมมาก่อน การทรมานตนเอง ไถ่โทษส�ำหรับการแผ่รังสีคุกคามเด็กหนุ่ม จะได้จากการน�ำชื่อไปกลัดติดร่าง คนตาย *** ห้องบัญชาการครีมีนัลโพลีไซเบอร์ลิน ครองพื้นที่ชั้นสามเกือบทั้งชั้นใน แวร์เดอร์สเชอร์ มาร์คต์ มาร์ชก้าวขึ้นบันไดคราวละสองขั้น ทางเข้า ยาม ถือปืนกลมือขอตรวจบัตร ประตูเปิดรับด้วยเสียงถอดสลักอิเล็กทรอนิกส์ แผนที่ เรื อ งแสงของเขตเบอร์ ลิ น กิ น พื้ น ที่ เ กื อ บครึ่ ง ความยาวผนั ง กาแล็กซีดวงดาวส่องแสงระยิบระยับ สีส้มในความมืดสลัว แสดงที่ตั้งของ สถานีต�ำรวจหนึ่งร้อยยี่สิบสองแห่งในนครหลวง ทางซ้ายมือเป็นแผนที่ อีกแผ่น ขนาดใหญ่กว่า แสดงอาณาเขตทั้งหมดของอาณาจักรไรช์ สีแดง บ่งบอกเมืองขนาดใหญ่พอจะจัดตั้งที่ท�ำการครีโป ใจกลางทวีปยุโรปสีแดง ชุมนุมกันแดงฉาน เลื่อนไปทางซ้าย แสงกระจายบางตา เลยไกลไปกว่า 20
ฟาเธอร์แลนด์
มอสโก มีเพียงจุดเล็กจุดน้อย กะพริบวับวาบเหมือนกองไฟในความมืด นี่คือ ท้องฟ้าจ�ำลองแห่งโลกอาชญากรรม เคราเซอ ผู้ก�ำกับการกองบัญชาการครีโปเขตเบอร์ลิน นั่งบนยกพื้น สูงใต้แผนที่ เขาติดสายโทรศัพท์ในตอนที่มาร์ชเดินเข้ามาในห้อง ยกมือ ทักทาย เบื้องหน้าของเขา มีสตรีเกือบหนึ่งโหล เสื้อเชิ้ตขาวลงแป้งแข็ง นั่ง แยกกันในช่องกระจก แต่ละคน หูฟงั ครอบหัว เรือ่ งพิลกึ พิลนั่ ทีค่ ณ ุ เธอได้ยนิ ! นายสิบจากกองพลแพนเซอร์ เดินทางกลับบ้านหลังจากไปร่วมรบในแนวรบ ตะวันออก ในระหว่างอาหารมื้อเย็น ดึงปืนพกออกมา ยิงภรรยา ยิง ลูกสามคน คนละนัด แล้วเป่ากะโหลกตัวเองสาดกระจายเต็มฝ้าเพดาน เพื่อนบ้านสติแตกโทรฯ แจ้งความ เมื่อข่าวเดินทางมาถึงที่นี่ ข่าวผ่าน การควบคุม ประเมินค่า และปรุงให้ลดความส�ำคัญลง ก่อนจะส่งผ่านลงไป ชั้นล่างไปตามช่องทางเดินปูกระเบื้องยาง อบอวลด้วยกลิ่นบุหรี่เหม็นหืน นั่งด้านหลังผู้ก�ำกับ เลขาฯ หน้าบูดในเครื่องแบบ ตรวจรายการ บนแผงเหตุ ร ้ า ยค�่ ำ คื น ที่ ผ ่ า นมา ข้ อ มู ล สี่ แ ถว อาชญากรรม (ร้ า ยแรง) อาชญากรรม (รุนแรง) อุบัติภัย และการเสียชีวิต แต่ละประเภทแบ่งเป็น สี่เสี้ยว เวลาที่รับรายงาน แหล่งข้อมูล รายละเอียดของรายงาน และ ปฏิบัติการ ค�่ำคืนวายป่วงในมหานครใหญ่ที่สุดในโลก ประชากรสิบล้านคน ลดเหลือเพียงแผนภาพบนแผ่นพลาสติกไม่กี่ตารางเมตร จากสี่ ทุ ่ ม ของคื น ที่ ผ ่ า นมา มี ค นตาย 18 ราย เหตุ ร ้ า ยแรงที่ สุ ด 1H2D4K ผู้ใหญ่สาม เด็กสี่ เสียชีวิตจากรถคว�่ำในพังค์โคว เวลาห้าทุ่ม ยังไม่มีปฏิบัติการใดๆ นั่นเป็นงานของออร์โป ครอบครัวตายในกองไฟใน ครอยซ์แบร์ก เหตุแทงกันตายนอกบาร์ในย่านเว็ดดิ้ง สตรีถูกทุบตีจนตาย ในเมืองชปันเดา บันทึกคดีรุ่งสางของมาร์ชอยู่ล�ำดับท้ายสุด 06:07 (O) นั่นหมายถึงออร์โปเป็นผู้แจ้งเหตุ 1H ฮาเฟิล/มาร์ช เลขาฯ ถอยหลังจาก กระดานข่าว ปลอกปากกาสวมกลับเสียงคลิกสดใส เคราเซอจบการสนทนา เค้าหน้าป้องกันตัวเองเต็มที่ “ฉันขอโทษ นพดล เวชสวัสดิ์
21
แล้วไง, มาร์ช” “ไม่ใช่เรื่องนั้น ผมต้องการรายชื่อคนหาย เขตเบอร์ลิน ตีเสียว่าใน ช่วงสี่สิบแปดชั่วโมงที่ผ่านมา” “ไม่มีปัญหา” เคราเซอโล่งอก หมุนเก้าอี้ไปหาสาวหน้าบูด “ได้ยิน ท่านนักสืบแล้วไม่ใช่หรือ, เฮิลกา? ช่วยตรวจดูทีว่ามีอะไรใหม่บ้างในชั่วโมง ล่าสุด” เขาหมุนเก้าอี้กลับมาหามาร์ช ตาแดงก�่ำจากการอดนอน “ฉันน่า จะกลับบ้านตั้งแต่ชั่วโมงที่แล้ว แต่เป็นเพราะปัญหาเกิดขึ้นที่นั่น แกก็คงรู้ ว่าเป็นไง” มาร์ชเงยหน้ามองแผนที่เบอร์ลิน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นสีเทา ถนนไขว้ ตัดกันเหมือนใยแมงมุม แต่ทางซ้ายแต้มสองสี สีเขียวของป่ากรูนเนอวาลด์ และเลียบชายป่าเป็นริบบิ้นสีฟ้าของแม่น�้ำฮาเฟิล หยักโค้งขยายใหญ่เป็น ทะเลสาบ คุดคู้เหมือนทารกในครรภ์ จะเป็นเกาะกลางน�้ำ เชื่อมต่อชายฝั่ง ด้วยสายรกของคันดินชวานเนินแวร์เดอร์ “โกเอบเบิลส์มีบ้านที่นั่นหรือเปล่า?” เคราเซอผงกหัวรับ “...กับท่านผู้ยิ่งใหญ่อื่นๆ” ทีอ่ ยูเ่ ลีย่ มทองเลือ่ งชือ่ ในเบอร์ลนิ แทบเรียกได้วา่ ศูนย์รฐั การ คฤหาสน์ หลายสิบหลัง แถวต้นไม้กางเป็นม่านกั้นมองไม่เห็นจากถนน ป้อมยามที่ ปากทางคันดิน สถานที่ชั้นดีคงความเป็นส่วนตัว เก็บความลับ วิวป่าและ ทะเลสาบ พร้อมท่าเทียบเรือส่วนตัว สถานที่ชั้นเลวที่จะไปพบศพ ศพนอน เกยตลิ่งห่างจากเกาะกลางน�้ำแค่สามร้อยเมตร “พวกออร์โปท้องถิ่นเรียกว่า เส้นทางไก่ฟ้า” เคราเซอกล่าว มาร์ชอมยิ้ม ‘ไก่ฟ้าทองค�ำ’ เป็นส�ำนวนข้างถนน หมายถึงผู้ยิ่งใหญ่ ของพรรคนาซี “ไม่ดีเลยที่จะทิ้งเรื่องหย�ำเหยอะไว้หน้าประตูบ้านที่นั่นนานเกินไป” เฮิลกาย้อนกลับมา “รายชือ่ คนหายตัง้ แต่เช้าวันอาทิตย์” เธอประกาศ ให้ทราบ “ยังตามตัวไม่พบ” เธอยื่นพรินต์เอาต์ม้วนยาวให้เคราเซอ ผู้ก�ำกับ 22
ฟาเธอร์แลนด์
เพียงแค่เหลือบมอง ส่งต่อให้มาร์ช “เยอะพอจะท�ำให้แกวุ่นอยู่ได้อีกนาน” ยิ้มเจ้าเล่ห์คล้ายมองเห็นเรื่องสนุก “แกน่าจะเอาไปให้ไอ้อ้วนยาเอเกอร์ คดี ของไอ้หมอนั่นที่แกไปท�ำแทน จ�ำได้ไหม?” “ขอบคุณ ผมคงเริ่มท�ำไปก่อนสักหน่อย” เคราเซอส่ายหน้า “แกท�ำงานมากกว่าคนอื่นสองเท่า ไม่เคยได้ เลื่อนขั้น เงินเดือนน้อยจนน่าเกลียด แกสติดีหรือเปล่า?” มาร์ชม้วนพรินเอาต์เป็นท่อ โน้มตัวมาข้างหน้า ใช้ท่อกระดาษเคาะ อกเคราเซอ “สหายลืมตัวไปหน่อยแล้ว” เขากล่าว “...อาร์ไบต์ มัคต์ ไฟร์” ค�ำขวัญของค่ายกักกัน การท�ำงานปลดปล่อยให้เป็นไท มาร์ชหมุนตัวกลับ เดินผ่านแถวพนักงานรับโทรศัพท์ เสียงของเครา เซอดังแว่วไล่หลัง อุทธรณ์ต่อเฮิลกา “เข้าใจหรือยังว่าฉันพูดถึงเรื่องอะไร เรื่องโจ๊กอุบาทว์ประเภทไหนกัน?” มาร์ชกลับมาถึงห้องท�ำงานในตอนที่มักซ์ ยาเอเกอร์แขวนเสื้อโค้ต “ซาวี!” ยาเอเกอร์ผายมือกว้าง “เพิ่งได้รับข่าวจากกองบัญชาการ จะพูดอะไรได้?” ยาเอเกอร์สวมเครื่องแบบ SS ชตวร์มบานฟือห์เรอร์ เสื้อสีด�ำเปื้อนคราบ อาหารเช้า “ต�ำหนิหวั ใจชราของข้าเถิด” มาร์ชกล่าว “แต่แกอย่าเพิง่ ตืน่ เต้น ไม่มี อะไรพอจะระบุตัวผู้ตายได้ แล้วก็มีคนหายในเบอร์ลินอีกร้อยกว่า ตั้งแต่ วันอาทิตย์เป็นต้นมา แค่ตรวจสอบตามรายการก็น่าจะกินเวลาหลายชั่วโมง ตอนบ่าย ฉันให้สัญญาว่าจะพาลูกชายไปเที่ยว ดังนั้น แกต้องรับงานนี้ไป ท�ำเอง” มาร์ชจุดบุหรี่ บรรยายรายละเอียด ต�ำแหน่งที่พบศพ เท้าขาดหาย พิรุธของยอส์ต ยาเอเกอร์ตอบรับด้วยเสียงค�ำราม ชายร่างยักษ์อุ้ยอ้าย สูง สองเมตร อายุช่วงวัยห้าสิบ แก่กว่ามาร์ชเกือบสิบปี แต่ทั้งสองอยู่ร่วมห้อง ท�ำงานมาตั้งแต่ปี 1959 บางคราวท�ำงานร่วมกันเป็นทีม เพื่อนร่วมงาน นพดล เวชสวัสดิ์
23
ในแวร์เดอร์สเชอร์ มาร์คต์ ล้อเลียนลับหลังว่า ‘หมาจิ้งจอกกับหมี’ ความ สัมพันธ์เหมือนสามีภรรยาเฒ่าอยู่กันมายาวนาน วิถีที่ทั้งสองจิกกัดกัน ปกป้องดูแลกันและกัน “นี่รายงานคนหาย” มาร์ชนั่งที่โต๊ะท�ำงาน คลายม้วนพรินเอาต์ ชื่อ วันเดือนปีเกิด เวลาที่หายตัวไป ที่อยู่ของผู้ให้ข่าว ยาเอเกอร์โน้มตัวมอง ข้ามไหล่ มุมปากคาบก้นซิการ์ ชุดเครื่องแบบรมกลิ่นควันคละคลุ้ง “จาก ค�ำบอกกล่าวของหมอไอส์เลอร์ของเรา เวลาการตายน่าจะราวๆ หกโมง เย็นของคืนทีผ่ า่ นมา เป็นไปได้วา่ ไม่มใี ครคิดว่าเป็นเรือ่ งผิดสังเกตจนทุม่ หรือ สองทุ่ม อาจรอคอยจนถึงเช้า ดังนั้น ผู้ตายอาจไม่อยู่ในรายการนี้ก็เป็นได้ แต่เราก็ต้องพิจารณาหนทางเป็นไปได้สองสาย จริงไหม? หนึ่ง หายตัวไป นานก่อนเสียชีวิต สอง ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจจากประสบการณ์ที่ผ่านมา หมอไอส์เลอร์บอกเวลาการตายคลาดเคลื่อน” “ไอ้หมอนั่นเป็นหมอหมายังไม่ได้” ยาเอเกอร์ตอบรับ มาร์ชนับรวดเร็ว “หนึง่ ร้อยสองชือ่ ฉันคิดว่าผูต้ ายน่าจะอายุราวหกสิบ” “จะให้ปลอดภัยหน่อย ลดอายุไว้สักห้าสิบ นอนดื่มน�้ำสิบสองชั่วโมง เป็นใครก็พุงกางดูไม่ได้อยู่แล้ว” “นั่นจริง ดังนั้น เราตัดคนที่เกิดหลังปี 1914 ทิ้งไปจากรายการ ก็คง เหลือชื่อราวหนึ่งโหล การระบุตัวไม่น่าจะยาก คุณปู่คุณตาขาขาด?” มาร์ช พับรายการ ฉีกขาดครึ่ง ยื่นครึ่งหนึ่งให้ยาเอเกอร์ “ในละแวกฮาเฟิลมีสถานี ออร์โปกี่แห่ง?” “นิ โ คลาสเซ” ยาเอเกอร์ ใ ห้ ค� ำ ตอบ “วั น น์ เซ คลาโดว กาโทว พิชเชิลส์ดอร์ฟ แต่นั่นอยู่ทางเหนือ ไกลไปสักหน่อย” ครึ่งชั่วโมงถัดมา มาร์ชโทรศัพท์สอบถามสถานีต�ำรวจทุกแห่ง ไม่ เว้นแม้พิชเชิลส์ดอร์ฟ เผื่อจะมีผู้น�ำเสื้อผ้าผู้ตายมาแจ้งความ หรือมีพยาน วัตถุอื่นที่ข้องเกี่ยวกับผู้ตาย ไม่มีอะไรเลย เขาหันกลับมาหารายชื่อคนหาย ครึง่ ของตน เมือ่ ถึงสิบเอ็ดสามสิบ สอบทานผ่านทุกชือ่ ทีน่ า่ จะเป็นไปได้ เขา 24
ฟาเธอร์แลนด์
ลุกขึ้นยืน เหยียดแขนเหยียดขา “ชายไร้ชื่อ” ยาเอเกอร์เสร็จสิน้ การโทรศัพท์ตรวจสอบก่อนเขาสิบนาที ยืนพ่นควัน ซิการ์ที่หน้าต่าง สายตาเหม่อมองออกไปข้างนอก “ชื่อยอดนิยมเชียวนะ สภาพแบบนีท้ ำ� ให้แกกลายเป็นคนทีม่ แี ต่คนหลงรัก” ยาเอเกอร์ดงึ ซิการ์ออก จากปาก ปลายนิว้ คีบเศษยาเส้นออกจากลิน้ “ฉันจะแวะไปทีก่ องบัญชาการ เอง ขอรายชื่อเพิ่ม แกไปเที่ยวกับพีลีให้สนุกเถอะ” การสวดมนต์เช้าเพิ่งเสร็จสิ้นในโบสถ์อัปลักษณ์ตรงข้ามกองบัญชาการครีโป มาร์ชยืนที่ฟากถนนตรงข้ามโบสถ์จับตามองบาทหลวงล็อกประตูโบสถ์ เสื้อคลุมซอมซ่อห่มทับชุดประกอบพิธี กิจกรรมศาสนาในเยอรมนีมีเสียง ห้ามปรามจากทางการ จะมีผเู้ ปีย่ มศรัทธาสักกีค่ นทีห่ าญกล้าท้าทายสายลับ เกสตาโป เดินทางมาสวดมนต์ในโบสถ์? ครึง่ โหล? หลวงพ่อเก็บกุญแจเหล็ก หนาหนักเข้ากระเป๋า หันกลับมาเห็นมาร์ชยืนมองอยู่ หลวงพ่อหลบตา ไหล่ห่อ เร่งเดินจากไป เหมือนอาชญากรที่โดนจับได้กลางการติดต่อซื้อ ขายของผิดกฎหมาย มาร์ชกลัดกระดุมเสื้อโค้ต เดินตามหลังหลวงพ่อไปใน เช้าสกปรกของเบอร์ลิน
นพดล เวชสวัสดิ์
25
ประวัตินักเขียน รอเบิร์ต แฮร์ริสเกิดในน็อตติงแฮม ปี 1957 จบการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ท�ำงานเป็นผูส้ อื่ ข่าวบีบซี ี นิวสไนต์ และ พานอรามา บรรณาธิการการเมืองของหนังสือพิมพ์ ดิ ออปเซอร์เวอร์ เป็นคอลัมนิสต์ ใน ซันเดย์ ไทมส์ และ เดลีเทเลกราฟ ปี 2003 ได้รับเลือกเป็นคอลัมนิสต์แห่งปีจากวงการพิมพ์อังกฤษ เขาเป็นเจ้าของผลงานเบสต์เซลเลอร์ Pompeii, Enigma และ Archangel