ตัวอย่าง
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร The Girl with the Dragon Tattoo
Stieg Larsson เขียน นพดล เวชสวัสดิ์ แปล Reg Keeland แปลจากภาษาสวีเดนเป็นอังกฤษ
ส�ำนักพิมพ์ เอิร์นเนส พับลิชชิ่ง
บทน�ำ วันศุกร์ในเดือนพฤศจิกายน เกิดขึ้นเป็นประจ�ำทุกปี เหมือนพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ วันครบรอบวันเกิดปีที่ แปดสิบสอง เหมือนทุกคราว ดอกไม้ส่งมาถึง เขาแกะกระดาษห่อ ยก หูโทรศัพท์ โทรไปหาผูก้ ำ� กับการสืบสวนโมเรลล์ หลังเกษียณอายุแล้ว ย้าย มาพักที่ทะเลสาบซิเลียนในดาลลาร์นา ไม่เพียงแค่อายุเท่ากัน แต่ถึงขั้น เกิดวันเดียวกัน สภาวการณ์เสียดเย้ย ต�ำรวจชราผู้นั้นนั่งข้างโทรศัพท์ จิบกาแฟ รอคอย “มาถึงแล้ว” “ปีนี้ดอกอะไร?” “ไม่รู้ซี ไม่รู้ชื่อ คงต้องถามผู้รู้ ดอกสีขาว” “ไม่มีจดหมาย กระมัง” “แค่ดอกไม้ กรอบประเภทเดียวกับปีที่แล้ว กรอบท�ำมือ” “ตราประทับไปรษณีย์?” “สต็อกโฮล์ม” “ลายมือ?” “เหมือนทุกคราว ตัวพิมพ์ใหญ่ทั้งหมด ตัวตรง มีระเบียบ” มีเพียงเท่านัน้ เรือ่ งพูดคุยกันไม่คบื หน้าไปถึงไหน ไม่มกี ารแลกเปลีย่ น ถ้อยค�ำอีกนาทีเต็มๆ ต�ำรวจชราเอนหลังพิงพนักเก้าอี้ในห้องครัว ดึง 5
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
กล้องยาสูบออกมา เขาทราบดีว่าจะไม่มีค�ำบ่งบอกหรือค�ำถามแหลมคม ที่จะให้ความกระจ่างต่อคดีปริศนารายนี้ วันวารผันผ่าน การพูดคุยของ ชายชราทัง้ สองคล้ายจะเป็นพิธกี รรมกลัดติดปริศนาทีไ่ ม่มผี ใู้ ดในโลกนีจ้ ะหัน มาสนใจคลี่ปริศนาให้คลายได้ ชื่อละตินคือ Leptospermum rubinette ต้นสูงราวสี่นิ้ว ใบคล้าย เฮธเธอร์ ดอกสีขาวห้ากลีบ กว้างราวหนึ่งนิ้ว พืชพื้นเมืองของออสเตรเลีย พบได้ในท้องทุ่งกลางทวีป ซ่อนตัวอยู่ ในพงหญ้า ชื่อเรียกขานว่า หิมะทะเลทราย นักพฤกษศาสตร์ในอุปป์สาลา ยืนยันในเวลาต่อมาว่า พืชพันธุ์นี้แทบไม่มีการปลูกในสวีเดน เขียนไว้ใน รายงานว่า อยูใ่ นวงศ์เดียวกับทีทรี มักจะเข้าใจสับสนกับ Leptospermum scoparium ซึ่งแพร่กระจายทั่วไปในนิวซีแลนด์ ความแตกต่างน้อยนิด rubinette จะมีจุดสีชมพูเล็กจิ๋วที่ปลายกลีบดอก ให้สีชมพูเรื่อจางๆ rubinette ถือก�ำเนิดมาเป็นดอกไม้สถานเดียว ไม่มสี รรพคุณทางยา ไม่มสี ารหลอนประสาท กินไม่ได้ และไม่มกี ารใช้ในการผลิตสียอ้ ม ในทาง กลับกัน ชนเผ่าอะบอริจิน ถือว่าเป็นดอกไม้ประดับดินแดนศักดิ์สิทธิ์ของ มหาภูผา-อายเยอร์ร็อก นักพฤกษศาสตร์ยอมรับว่าเธอไม่เคยเห็นดอกไม้ชนิดนี้มาก่อน หลัง จากการน�ำเรื่องนี้ไปปรึกษาเพื่อนร่วมงาน เธอรายงานให้ทราบว่ามีความ พยายามน�ำดอกไม้พันธุ์นี้มาปลูกในเยือตบอร์ก และมีความเป็นไปได้ที่จะ เป็นผลงานของนักพฤกษศาสตร์สมัครเล่น นับเป็นเรื่องยากที่จะปลูกใน สวีเดน เพราะเป็นพันธุ์ที่เติบโตได้ดีในเขตอากาศแล้ง ต้องเก็บรักษาใน อาคารครึ่งค่อนปี จะไม่เติบโตในดินชอล์ก และต้องให้น�้ำจากเบื้องล่าง จ�ำเป็นต้องประคบประหงมสุดชีวิต ในเมื่ อ เป็ น พั น ธุ ์ ไ ม้ หายาก ก็ น ่า จะง่ ายที่ จ ะสื บ เสาะหาแหล่งที่ม าของ 6
สตีก ลาร์ซอน
ตัวอย่างนี้ แต่ในทางปฏิบตั ิ แทบเป็นไปไม่ได้ ไม่มที ะเบียนให้สบื ค้น ไม่มี ใบอนุญาตให้เสาะส�ำรวจ อาจมีคนจ�ำนวนร้อยหรือเพียงแค่หยิบมือเดียว ได้ ต้นหรือเมล็ด ได้มาแล้วเปลีย่ นมือระหว่างเพือ่ นๆ หรือสัง่ ซือ้ ทางไปรษณีย์ ในยุโรป หรือในดินแดนออสเตรเลียนิวซีแลนด์ แต่ก็เป็นเพียงดอกไม้ช่อเดียวในขบวนดอกไม้ปริศนาที่ส่งมาเป็น ประจ�ำทุกปี ส่งทางไปรษณีย์มาถึงในวันที่หนึ่งพฤศจิกายน ดอกไม้สวย ส่วนใหญ่เป็นดอกไม้หายาก ดอกไม้ทับแห้งบนกระดาษวาดสีน�้ำใส่กรอบ ท�ำมือขนาดกว้างหกนิ้วยาวสิบเอ็ดนิ้ว เรื่องแปลกพิลึกของดอกไม้ทับแห้ง ไม่ปรากฏในหน้าหนังสือพิมพ์ มีเพียง ไม่กคี่ นทีท่ ราบเรือ่ งนี้ เมือ่ สามสิบปีกอ่ น การเดินทางมาถึงเป็นประจ�ำทุกปี เป็นเป้าการตรวจสอบโดยละเอียด ส่งไปที่ห้องปฏิบัติการนิติเวชวิทยา แห่งชาติ ผ่านสายตาของผู้เชี่ยวชาญรอยนิ้วมือ นักวิทยาการอ่านลายมือ สารวัตรสืบสวน ญาติและเพื่อนของผู้รับอีกคนสองคน บัดนี้ ตัวละครใน ดราม่าเรื่องนี้เหลือเพียงสาม : ผู้รับของขวัญวันเกิด สารวัตรสืบสวนปลด เกษียณ และผู้ส่งดอกไม้ทับแห้ง สองคนแรกอายุมากโข ถึงอายุขัยที่กลุ่ม ผู้สนใจเรื่องนี้จะลดจ�ำนวนลงแล้ว นายต�ำรวจเป็นมือเก่าเปี่ยมประสบการณ์ เขาไม่มีวันลืมคดีแรกได้ เขาจับคนงานเมาสุราอาละวาดที่สถานีจ่ายไฟย่อย คุมตัวไว้ก่อนจะท�ำ อันตรายผู้อื่น ในห้วงอาชีพการงาน เขาจับคนขโมยจับสัตว์ในที่ดินผู้อื่น คนทุบท�ำร้ายภรรยา พวกสิบแปดมงกุฎ โจรขโมยรถยนต์ และคนเมาแล้ว ขับ เขารับมือกับโจรตัดช่องย่องเบา พ่อค้ายาเสพติด ไอ้หื่นข่มชืน และ มือวางระเบิดจิตฟัน่ เฟือน เคยท�ำคดีฆาตกรรมหรือฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา เก้าราย ในห้าคดี มือสังหารเป็นผูโ้ ทรเรียกต�ำรวจ เศร้าโศกเสียใจทีฆ่ า่ ภรรยา พีช่ ายหรือญาติ สองรายปิดคดีได้ในไม่กวี่ นั อีกหนึง่ พึง่ พาความช่วยเหลือ จากกองคดีอาญาต�ำรวจแห่งชาติกับอีกสองปี 7
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
คดีทเี่ ก้า ให้ความพึงพอใจต่อต�ำรวจ ซึง่ ก็คอื รูต้ วั ฆาตกร แต่หลักฐาน อ่อน อัยการไม่สั่งฟ้อง ผู้ก�ำกับการขมขื่นใจจนคดีหมดอายุความ จบเรื่อง ลงเพียงเท่านั้น แต่โดยรวมแล้ว เขามองย้อนอดีตด้วยความภาคภูมิใจใน งานที่ท�ำ รู้สึกทุกอย่าง ยกเว้นความอิ่มใจ ในฐานะนักสืบ คดี ‘ดอกไม้ทับแห้ง’ เกาะกวนกัดกินใจเขามานาน หลายสิบปี คดีสุดท้ายในชีวิต แก้ปริศนาไม่ได้ ชวนให้หงุดหงิดเหลือเกิน สถานการณ์พิลึกพิลั่นสองเท่าตัว เพราะใช้เวลาหลายพันชั่วโมงครุ่นคิด ทั้งในเวลางานและยามว่าง ไม่อาจกล่าวออกมาได้เต็มปากว่ามีการก่อ อาชญากรรม ชายทั้งสองทราบว่า ผู้ส่งดอกไม้จะต้องสวมถุงมือ ไม่มีรอยนิ้วมือ บนดอกไม้หรือกรอบรูปหรือกระจก กรอบอาจหาซื้อได้ในร้านกล้องหรือ ร้านเครื่องเขียน ซอกมุมไหนของโลกก็ได้ บ่อยครั้งที่พัสดุจะส่งมาจาก สต็อกโฮล์ม แต่สามครั้งจากลอนดอน สองครั้งจากปารีส อีกหนึ่งจาก มาดริด อีกครั้งจากบอนน์ และครั้งเดียวจากเพนซาโคลา, ฟลอริดา ผู้ก�ำกับการต้องเปิดแผนที่โลกยืนยัน หลังจากวางหูโทรศัพท์แล้ว ชายเจ้าของวันเกิดอายุแปดสิบสอง นัง่ นิง่ มอง เพ่งจ้องดอกไม้สวยไร้ความหมาย ดอกไม้ทเี่ ขายังไม่รชู้ อื่ จากนัน้ เงยหน้า มองผนังเหนือโต๊ะท�ำงาน ที่นั่น มีกรอบรูปดอกไม้ทับแห้งสี่สิบสามดอก แถวละสิบ สี่แถว แถวล่างมีเพียงสี่ แถวบนสุด ช่องที่เก้าขาดหายไป หิมะทะเลทรายดอกนี้จะเป็นดอกที่สี่สิบสี่ โดยไม่มีอาการเตือนล่วงหน้า เขาร�่ำไห้ออกมา ระเบิดความรู้สึก อัดแน่นในอกนานสี่สิบปี
8
ภาคหนึ่ง มูลเหตุจูงใจ 20 ธันวาคม – 3 มกราคม สิบแปดเปอร์เซ็นต์ของสตรีในสวีเดน เคยถูกบุรุษข่มขู่คุกคามหนึ่งครั้ง
บทที่ 1 วันศุกร์, 20 ธันวาคม การพิจารณาคดีสนิ้ สุดลงแล้ว ทุกอย่างทีค่ วรกล่าว กล่าวไปหมดสิน้ แต่เขา ไม่มีความแคลงใจ เขาแพ้แล้ว ค�ำพิพากษาเป็นลายลักษณ์อักษรอ่าน ให้ทราบในเวลาสิบโมงเช้า ทีเ่ หลือจะเป็นการสรุปจากฝูงนักข่าวออกันหน้า ศาลแขวง ‘คาร์ล’ มิเกล โบลมควิสต์มองเห็นนักข่าวผ่านช่องประตู ลดความเร็ว ก้าวเดิน เขาไม่มคี วามปรารถนาจะอภิปรายค�ำพิพากษา แต่คำ� ถามเลีย่ งหลบ ไม่ได้ เขา, ในหมู่คนพวกนี้, รู้ว่านักข่าวจะถามอะไร และตอบด้วยค�ำใด นี่กระมัง สถานะอาชญากร เขาคิดในใจ อยู่อีกฟากหนึ่งของไมโครโฟน เขายืดตัวขึ้น ฝืนยิ้ม นักข่าวส่งค�ำทักทายเป็นมิตร แทบจะอับอาย “มีใครมาบ้าง...อัฟตอนบลอเด็ต, เอ็กเพรสเซน, ส�ำนักข่าว TT, TV4...คุณมาจากไหน? อา, ดอเก็นส์ นีเฮียเตอร์ ผมกลายเป็นเซเลบ ไปแล้วหรือ?” โบลมควิสต์กล่าว “ขอเสียงหน่อย คาลเลอ โบลมควิสต์” นักข่าวจากหนังสือพิมพ์ กรอบบ่ายตะโกนบอก โบลมควิสต์ได้ยินชื่อเล่น บังคับตัวเองไม่ให้เหลือกตามองฟ้า กาล ครัง้ หนึง่ เมือ่ ครัง้ ทีเ่ ขาอายุยสี่ บิ สาม เพิง่ เริม่ งานอาชีพนักข่าว โบลมควิสต์ บังเอิญได้เห็นแก๊งโจรปล้นธนาคาร ปล้นมาแล้วห้าครัง้ ในช่วงสองปีทผี่ า่ นมา 11
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
แก๊งเดียวกันอย่างไม่ต้องสงสัย เพราะเครื่องหมายการค้าจะเป็นการปล้น พร้อมกันสองธนาคาร ปฏิบตั กิ ารฉับไวหมดจดเหมือนทหาร สวมหน้ากาก ดิสนีย์เวิลด์จนต�ำรวจตั้งชื่อให้ว่า แก๊งโดนัลด์ ดั๊ก หนังสือพิมพ์ตั้งชื่อให้ ใหม่ว่า แก๊งหมี แต้มความน่ากลัว เพราะมีการยิงปืนขู่และคุกคามคนมุง ถึงสองครั้งสองครา การปล้นครั้งที่หกเกิดในโอสเตอเยือตลันด์ในฤดูท่องเที่ยว นักข่ าว สถานีวิทยุท้องถิ่นบังเอิญอยู่ในธนาคารในช่วงเวลานั้น ในทันทีที่แก๊งปล้น ธนาคารล่าถอยไป เขาไปที่โทรศัพท์สาธารณะ รายงานสดออกอาการ ทันควัน โบลมควิสต์ใช้เวลาหลายวันกับเพื่อนหญิงในกระท่อมฤดูร้อนของ พ่อแม่ของเธอ ไม่อาจอธิบายได้วา่ เขาเชือ่ มโยงเรือ่ งเข้าหากันได้อย่างไร แต่ เขาฟังรายงานข่าวทางวิทยุ และจ�ำได้ว่ามีชายหนุม่ สีค่ นในกระท่อมฤดูรอ้ น ห่างออกไปไม่กี่ร้อยฟุต เขาเห็นหนุ่มพวกนี้เล่นแบดมินตันในสนาม : หนุ่ม ผมบลอนด์ หุน่ นักกีฬา สวมกางเกงขาสัน้ ถอดเสือ้ มีบางอย่างทีท่ ำ� ให้เขา หันกลับไปมองซ�ำ้ สอง อาจเป็นการเล่นกีฬากลางแดดจ้า และการขับเคีย่ ว เล่นกันกันเอาเป็นเอาตาย ไม่มีเหตุผลใดเลยที่จะสงสัยว่าคนทั้งสี่เป็นโจรปล้นธนาคาร แต่เขา ขึ้นไปยอดเนินเฝ้าจับตาดูกระท่อมหลังนั้น ดูเหมือนว่ากระท่อมว่างเปล่า สีส่ บิ นาทีถดั มา มีรถวอลโวแล่นเข้ามาจอด หนุม่ ผมบลอนด์ลงจากรถ ในมือ ถือกระเป๋ากีฬา ภาพสามัญของคนที่เพิ่งกลับจากสระว่ายน�้ำ แต่แล้ว คน หนึ่งย้อนกลับมาที่รถ เปิดท้ายรถ หยิบของซุกไว้ใต้เสื้อแจ๊กเก็ต แม้จะ สังเกตการณ์หา่ งไกล โบลมควิสต์มองเห็นว่าวัตถุสงิ่ นัน้ คือ AK4 ปืนไรเฟิล จู่โจมที่เขานอนกอดทุกเมื่อเชื่อวันเมื่อครั้งเป็นทหารเกณฑ์ เขาโทรแจ้งต�ำรวจ จุดเริ่มต้นของการปิดล้อมกระท่อมฤดูร้อนนาน สามวัน นักข่าวยกกองทัพมารายงานข่าว โดยมีโบลมควิสต์นงั่ เก้าอีแ้ ถวหน้า และได้สินน�้ำใจก้อนโตจากหนังสือพิมพ์กรอบบ่าย ต�ำรวจตั้งคาราวาน 12
สตีก ลาร์ซอน
กองบังคับการบนสนามหญ้าของกระท่อมฤดูร้อนที่โบลมควิสต์พักอาศัย การรวบตัวแก๊งหมีได้ยกแก๊ง ติดดาวให้โบลมควิสต์ในฐานะนักข่าว หน้าใหม่ ข้อเสียของการเป็นคนดัง หนังสือพิมพ์กรอบบ่ายพาดหัวข่าว ‘คาลเลอ โบลมควิสต์ปิดคดี’ คอลัมนิสต์สตรีวัยกลางคนใช้ชื่อ ‘คาลเลอ’ โยงเข้ากับนักสืบหนุม่ ในหนังสือเยาวชนของอัสตริด ลินด์เกร็น เลวร้ายยิง่ ไป กว่านัน้ หนังสือพิมพ์ลงภาพเลอะเลือน โบลมควิสต์หนุม่ อ้าปากกว้าง ชีน้ วิ้ ไม่มีความต่างใดเลยว่าโบลมควิสต์ไม่เคยใช้ชื่อต้น ‘คาร์ล’ เพราะ นับจากวันนั้นเป็นต้นมา เพื่อนพ้องนักข่าวมักใช้ชื่อ คาลเลอ โบลมควิสต์ ยัว่ ยุลอ้ เลียน ไม่ถงึ กับหยามหยัน แต่กม็ ใิ ช่ความเอ็นดูรกั ใคร่ แม้โบลมควิสต์ จะชืน่ ชอบผลงานของอัสตริด ลินด์เกร็น เขารังเกียจชือ่ นี้ ต้องใช้เวลานาน หลายปี และผลงานหมัดหนักในฐานะนักข่าว ก่อนที่ชื่อเล่นจะเลือนจาง แต่เขาคอย่นในทุกคราวที่มีคนยกชื่อนี้มาทักทาย เสีย้ ววินาทีนี้ เขาท�ำได้เพียงแต้มยิม้ เรือ่ ตอบโต้นกั ข่าวจากหนังสือพิมพ์ กรอบบ่าย “ไม่เอาน่า, คิดมุขใหม่มาใช้ได้แล้ว คุณท�ำได้นี่นา” น�ำ้ เสียงของเขาไม่ใคร่เป็นมิตร ทุกคนรูจ้ กั กัน ไม่มากก็นอ้ ย คูป่ รับของ โบลมควิสต์ไม่ได้มาในเช้านี้ นักข่าวคนหนึ่งเคยร่วมงานกัน ในงานปาร์ตี หลายปีก่อน เขาเกือบประสบความส�ำเร็จหิ้วนักข่าวสาวจากรายการ She ช่อง TV4 “คราวนี้โดนหนักสินะ” นักข่าวจากดอเก็นส์ นีเฮียเตอร์ถาม เห็น ได้ชัด นักข่าวทดลองงาน “รู้สึกไงบ้าง?” แม้สถานการณ์จะหนักหนาสาหัส ทั้งโบลมควิสต์และนักข่าวมือเก่า อดยิม้ มิได้ เขาเหลือบไปสบตากับ TV4 รูส้ กึ ไงบ้าง? นักข่าวสุดบือ้ แทงทิม่ ไมโครโฟนใส่ปากนักวิ่งหอบตัวโยนแทบหายใจไม่ทันที่เส้นชัย “ผมแค่เสียใจทีศ่ าลไม่ได้มคี ำ� พิพากษาต่างไปจากนี”้ โบลมควิสต์ตอบ เสียงห้วน “จ�ำคุกสามเดือน ค่าปรับ 150,000 โครเนอร์ สาหัสเอาการนะ” 13
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
นักข่าวจาก She ช่อง TV4 ให้ความเห็น “ไม่ถึงตาย” “คุณจะขอขมาเวนเนอร์สโตรมไหม? จับมือกัน” “ไม่คิดจะท�ำ” “หมายความว่าคุณยืนยันว่าหมอนั่นขี้ฉ้อ?” ดอเก็นส์ นีเฮียเตอร์ ถาม ศาลเพิ่ ง มี ค� ำ พิ พ ากษาว่ า โบลมควิ ส ต์ ห มิ่ น ประมาทท� ำ ให้ พ ่ อ มด นักการเงินฮานส์-เอริก เวนเนอร์สโตรมเสื่อมเสียชื่อเสียง การพิจารณาคดี สิ้นสุดลงแล้ว จะเกิดอะไรขึ้นถ้าเขายังยืนกรานเช่นเดิมบนชั้นบันไดศาล? โบลมควิสต์ตัดสินใจไม่เสาะหาค�ำตอบในเรื่องนั้น “ผมคิดว่าผมมีเหตุผลชัน้ ดีทจี่ ะตีพมิ พ์ขอ้ มูลทีม่ อี ยูใ่ นครอบครอง ศาล ตัดสินเป็นอืน่ ผมยอมรับกระบวนการยุตธิ รรม กองบรรณาธิการจะร่วมกัน พิจารณาค�ำพิพากษาก่อนจะลงความเห็นว่าจะด�ำเนินการอย่างไรต่อไป ผม ไม่มีความเห็นเพิ่มเติมอีกแล้ว” “คุณลืมไปได้ไงว่า นักข่าวจะต้องมีหลักฐานยืนยันแน่ชัดก่อนจะตี พิมพ์เรื่องใด?” She ช่อง TV4 ถาม ใบหน้าของเธอราบเรียบ แต่เขายัง เห็นประกายตาต�ำหนิ นักข่าวคนอืน่ ทีบ่ นั ไดศาล หากไม่นบั รวมนักข่าวหน้าใหม่จาก ดอเก็นส์ นีเฮียเตอร์ ล้วนแล้วแต่เป็นนักข่าวมือเก่า ค�ำตอบต่อค�ำถามนั้น ถือได้ว่า ไม่ควรหลุดออกจากปาก “ผมไม่มคี วามเห็นเพิม่ เติม” โบลมควิสต์กล่าวซ�ำ้ แต่เมือ่ นักข่าวสาวจาก She ช่อง TV4 ต้อนเข้าไปยืนพิงบานประตูศาล ตัง้ ค�ำถามต่อหน้ากล้อง เธอมีเมตตาเกินกว่าเขาควรได้รับ และได้ค�ำตอบที่ นักข่าวทัง้ หลายทีย่ นื อยูข่ ้างหลังเธอพึงพอใจ คดีของเขาจะเป็นพาดหัวข่าว แต่ไม่เลวร้ายถึงระดับข่าวแห่งปีในวงการสื่อ นักข่าวได้สิ่งที่ต้องการแล้ว ทุกคนแยกย้ายกันเดินทางกลับเข้าห้องข่าวของตน 14
สตีก ลาร์ซอน
โบลมควิสต์คิดจะเดิน แต่วันลมกระโชกเหน็บหนาวในเดือนธันวาคม เขา หนาวเยือกแล้วในการยืนให้สัมภาษณ์ เขามองเห็นวิลเลียม บอร์กในตอน ทีเ่ ดินลงบันไดมา บอร์กเปิดประตูรถ น่าจะนัง่ รออยูใ่ นระหว่างทีน่ กั ข่าวรุม ซักถาม ทั้งสองประสานสายตา บอร์กยิ้มให้ “คุ้มค่าเหลือเกินที่มาที่นี่ มาดูภาพแกถือค�ำพิพากษาในมือ” โบลมควิสต์ไม่ตอบ รูจ้ กั กับบอร์กนานสิบห้าปี เคยเป็นนักข่าวฝึกหัด ด้วยกันในโต๊ะการเงินของหนังสือพิมพ์กรอบเช้า อาจเป็นเคมีพอเหมาะ เพาะบ่มความเหม็นหน้ากันชั่วชีวิต ในสายตาของโบลมควิสต์ บอร์กเป็น นักข่าวปลายแถว คนง่าวกวนประสาทคนรอบข้าง โจ๊กมุขแป๊ก ความเห็น ปากหมานระรานนักข่าวอาวุโส บอร์กเกลียดนักข่าวหญิงเป็นพิเศษ และ จากการมีปากเสียงความเห็นแย้งในงานอาชีพครั้งแรก น�ำไปสู่การตั้งตัว เป็นศัตรู มุ่งโจมตีกันเป็นการส่วนตัว หลายปีทผี่ า่ นมา ทัง้ สองโคจรมาพบหน้ากันเป็นครัง้ คราว ต้องรอจนถึง ทศวรรษเก้าศูนย์ทกี่ ลายเป็นศัตรูไม้เบือ่ ไม้เมากันเป็นการถาวร โบลมควิสต์ ตีพิมพ์หนังสือข่าวเจาะการเงิน ยกวาทะโง่เง่าของบอร์กที่เขียนไว้ในหลาย บทความมาประกอบ บอร์กเป็นนักเขียนง่าวโอ่อ่าสูงสุดที่มีข้อเท็จจริง กลับทิศผิดทาง แซ่ซอ้ งบริษทั ดอตคอมทัง้ หลายทีใ่ กล้จะวายป่วงแล้ว หลัง หนังสือวางตลาด ทั้งสองพบหน้ากันในบาร์ในโซดรา แทบถึงขั้นวางมวย กัน บอร์กวางมือจากอาชีพนักข่าว และไปท�ำงานประชาสัมพันธ์ โดย ได้รับเงินเดือนเพิ่มเป็นเท่าตัว มิใช่ใครอื่น หากแต่เป็นบริษัทในเครือของ นักอุตสาหกรรมพ่อมดการเงินฮานส์-เอริก เวนเนอร์สโตรม ทั้งสองมองตากันอยู่นาน โบลมควิสต์หมุนตัวออกเดินจากไป นิสัย ดั้งเดิมของบอร์กที่จะขับรถมาที่ศาล เพียงเพื่อมานั่งดูและหัวเราะเยาะ คู่ปรับ รถเมล์สาย 40 หยุดหน้ารถของบอร์ก โบลมควิสต์กระโจนขึน้ รถเมล์ หลบหน้าไป เขาลงรถที่ฟรีดเฮมสพลาน ลังเลไม่รู้ว่าจะท�ำอะไรดี เขายัง 15
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
ถือค�ำพิพากษาในมือ ในท้ายทีส่ ดุ เดินไปยังคาเฟอันนา ข้างทางเข้าโรงรถ ใต้ดินของโรงพัก ครึ่งนาทีถัดมา เขาสั่งกาแฟลาเต้กับแซนด์วิช ข่าวเที่ยงวันทางวิทยุ มีระเบิดพลีชีพในเยรูซาเล็ม และค�ำสั่งรัฐบาลตั้งคณะกรรมการสอบสวน การฮั้วในวงการก่อสร้าง นักข่าวมิเกล โบลมควิสต์จากนิตยสาร มิลเลนเนียม ต้องโทษจ�ำคุก 90 วัน จากการหมิ่นประมาทนักอุตสาหกรรมฮานส์-เอริก เวนเนอร์สโตรม จาก บทความในตอนต้นปีที่ผ่านมาเรื่อง ‘เรื่องอื้อฉาวมินอส’ โบลมควิสต์ กล่าวอ้างว่าเวนเนอร์สโตรมผันเงินช่วยเหลือของรัฐบาลสวีเดน ลงทุน สร้างงานอุตสาหกรรมในโปแลนด์ ไปซื้ออาวุธ โบลมควิสต์ต้องโทษปรับ อีก 150,000 โครเนอร์ ในบันทึกต่อท้ายค�ำพิพากษา เบอร์ทลิ แคมเนอร์ มาร์เกอร์, ทนายโจทก์ ลงความเห็นว่าลูกความของเธอพึงพอใจค�ำตัดสิน คดีหมิ่นประมาทน่าชัง เธอกล่าวเช่นนั้น
ค� ำ พิ พ ากษายาวยี่ สิ บ หกหน้ า กระดาษ เสนอเหตุ ผ ลที่ จ ะลงโทษ โบลมควิสต์หมิ่นประมาทเวนเนอร์สโตรมสิบห้ากระทง แต่ละกระทงมี โทษปรับหนึง่ หมืน่ โครเนอร์กบั จ�ำคุกอีกหกวัน เมือ่ บวกรวมกับค่าธรรมเนียม ศาลและค่าทนายความ เขาไม่อยากบวกรวมตัวเลข แต่ยังใจชื้น แค่คิด ค�ำนวณในใจ น่าจะเลวร้ายกว่านี้ ศาลยกประโยชน์ให้จ�ำเลยเจ็ดกระทง ในขณะที่เขาอ่านค�ำพิพากษา ความรู้สึกอึดอัดถ่วงหนักในช่องท้อง เรื่องนี้ท�ำความประหลาดใจให้เขา ในตอนที่เริ่มการพิจารณาคดี จะมีก็แต่ ปาฏิหาริยเ์ ท่านัน้ ทีเ่ ขาจะรอดไปได้ เขาค้อมรับผลตัง้ แต่แรกเริม่ แล้ว ในการ พิจารณาคดีสองวัน เขานัง่ ฟังด้วยอาการสงบอย่างน่าประหลาดใจ และอีก สิบเอ็ดวันถัดมา เขารอคอย ไม่มีความรู้สึกใดในอกเป็นการเฉพาะเจาะจง รอท่าการพิจารณาของศาล เขียนค�ำพิพากษาที่อยู่ในมือของเขาในขณะนี้ 16
สตีก ลาร์ซอน
ถึงตอนนี้เองที่ความอึดอัดทางกายเอ่อท่วมร่าง ในยามทีก่ ดั กินแซนด์วชิ ดูเหมือนว่าขนมปังจะพองโตคับปาก กลืนกิน ลงคอไม่ได้ เขาผลักจานอาหารออกห่าง นี่เป็นคราวแรกที่โบลมควิสต์ต้องคดี การลงโทษถือได้ว่าน้อยนิด อาชญกรรมจิ๊บจ๊อย ไม่ใช่การปล้น การฆ่ากันตาย หรือการข่มขืน แต่ ในมุมมองทางการเงิน ถือได้ว่าหนักหนาสาหัส เพราะ มิลเลนเนียม มิใช่ เรือธงในวงการสื่อ ไม่ใช่นิตยสารที่มีทรัพยากรไม่จ�ำกัด เท่าที่ผ่านมา นิตยสารแค่ประคองตัวให้รอดได้เท่านั้น แต่ค�ำพิพากษาไม่ถึงกับเป็นภัย พิบัติ ปัญหาอยู่ที่ว่าโบลมควิสต์เป็นทั้งเจ้าของร่วม โง่ได้ระดับพอจะเป็น นักเขียนและผู้พิมพ์ผู้โฆษณาของนิตยสาร ค่าปรับ 150,000 โครเนอร์ เขาจะควักกระเป๋าจ่ายเอง ถึงแม้ว่าจะล้างเงินออมเกือบทั้งหมดที่มีอยู่ นิตยสารจะช่วยเหลือค่าธรรมเนียมศาล ใช้ฝีมือบริหารงบประมาณสักนิด ก็นา่ จะรอดได้ โบลมควิ ส ต์ ค รุ ่ น คิ ด ถึ ง การขายอพาร์ ต เมนต์ เรื่ อ งที่ พ อจะท� ำ ให้ หัวใจสลาย ปลายยุคแปดศูนย์ หลังยุคฟู่ฟ่าทางการเงิน เขามีงานประจ�ำ เงินเดือนค่อนข้างสูง เขามองหาที่พักเป็นการถาวร แวะดูอพาร์ตเมนต์ หนึ่งไปยังอีกแห่ง จนมาพบแฟลตดาดฟ้าขนาด 700 ตารางฟุตปลายถนน เบลล์มนั สกาตาน เจ้าของคนก่อนปรับปรุงทีพ่ กั อาศัยไปครึง่ ทางแล้ว ก่อน จะได้งานบริษทั ดอตคอมในต่างแดน โบลมควิสต์ซอื้ อพาร์ตเมนต์ได้ในราคา ไม่แพงนัก เขาไม่เห็นพ้องกับสเกตช์ของมัณฑนากร สานงานที่เหลือตามใจ ตัวเอง ใช้เงินส่วนหนึง่ ปรับปรุงห้องน�ำ้ และห้องครัว แทนทีจ่ ะท�ำพืน้ ปาเกต์ และผนังกัน้ ภายในให้เป็นอพาร์ตเมนต์สองห้องนอน เขาขัดพืน้ ทาผนังขาว บนปูนเปลือย ซ่อนรอยกระเทาะบาดตาไว้ใต้ภาพสีน�้ำของเอ็มมานูเอล เบอร์นสโตน ผลลัพธ์จะเป็นพื้นที่อาศัยโล่งกว้าง ส่วนที่นอนอยู่หลังชั้น หนังสือ ห้องอาหารห้องนัง่ เล่นอยูต่ ดิ ห้องครัวหลังเคาน์เตอร์ อพาร์ตเมนต์มี 17
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
หน้าต่างสูงใหญ่สองช่อง มองออกไปเห็นหลังคาละลานตาของกามลา สตาน เขตเมืองเก่าของสต็อกโฮล์ม มองออกไปเห็นเวิง้ อ่าวรีดดาร์เฟรียเดน ภาพ จอกว้างมองเห็นคลองเชือ่ มทะเลสาบกับทะเลบอลติกในสลูสเ์ ส็น และศาลา ว่าการมหานคร ทุกวันนี้ เขาไม่มีทางซื้อหาอพาร์ตเมนต์นี้ได้ เขาอยาก กอดกุมไว้ เขาอาจสูญเสียอพาร์ตเมนต์แห่งนี้ แต่ที่ส�ำคัญกว่านั้น ในงานอาชีพ นักข่าว เขาโดนต่อยจมูกเต็มเปา คงต้องใช้เวลานานแสนนานก่อนจะกลบ ความเสียหายได้ ถ้าซ่อมแซมได้ แก่นแท้อยูท่ คี่ วามวางใจ ในอนาคตอันใกล้ บรรณาธิการคงลังเลทีจ่ ะ ตีพมิ พ์ผลงานของเขา แม้จะมีเพือ่ นพ้องในแวดวงสือ่ ทีท่ ำ� ใจยอมรับได้วา่ เขา พลัง้ พลาดไปเพราะเคราะห์รา้ ย และสภาวการณ์ไม่ปกติ เขาไม่มวี นั ทีจ่ ะท�ำ ผิดพลาดได้อีกแล้ว แม้จะเป็นความบกพร่องน้อยนิด ที่เจ็บปวดที่สุด จะเป็นความอับอาย เขาถือไพ่เด็ดในมือ แต่ก็ยัง ล้มคว�่ำไม่เป็นท่าต่อพวกแก๊งอันธพาลในสูทอาร์มานี พวกตัวแสบปั่นหุ้น พวกยัปปี้ที่มีทนายความเซเลบถ่มถุยเข้าใส่ตลอดการพิจารณาคดี ในนามพระเจ้าเถิด เรื่องนี้ผิดพลาดได้อย่างไร? เรื้องอื้อฉาวเวนเนอร์สโตรม เริ่มต้นจากค�ำมั่นสัญญาในห้องบังคับการ เรือยอตช์มาร์ลาร์-30 ขนาดสามสิบเจ็ดฟุต วันมิดซัมเมอร์อีฟเมื่อหนึ่ง ปีครึ่งก่อนหน้านี้ เกิดโดยบังเอิญ เพื่อนอดีตนักข่าวผันตัวเองไปท�ำงาน ประชาสัมพันธ์ให้คณะกรมการเมือง อยากสร้างความประทับใจให้เพือ่ นหญิง เช่าเรือสกัมปิ ล่องเรือสุดแสนโรแมนติกท่องหมู่เกาะสต็อกโฮล์มสองสาม วัน เพือ่ นหญิงเพิง่ เดินทางมาจากฮัลล์สะตาฮัมมาร์ มาเรียนในสต็อกโฮล์ม ยอมล่องเรือด้วยหลังจากอิดออดพอเป็นพิธี โดยตั้งข้อแม้ว่าขอให้พี่สาวกับ เพื่ อ นชายร่ ว มทางไปด้ ว ย ในเมื่ อ สามคนจากฮั ล ล์ ส ะตาฮั ม มาร์ ไ ม่ มี ประสบการณ์แล่นเรือ และโชคร้ายที่เพื่อนร่วมงานเก่าของโบลมควิสต์มี 18
สตีก ลาร์ซอน
ความหื่นมากกว่าประสบการณ์ สามวันก่อนแล่นเรือ ชายผู้นั้นวิงวอนให้ โบลมควิสต์ร่วมทางด้วยเป็นลูกเรือคนที่ห้า คนที่รู้วิธีเดินเรือ โบลมควิสต์ไม่ได้หวังอะไรมากนักจากข้อเสนอนั้น แต่ก็รับปากจาก ค�ำมัน่ ว่าจะมอบการพักผ่อนคลายสองสามวันในหมูเ่ กาะสต็อกโฮล์ม อาหาร ดี กับเพื่อนร่วมทางแย้มยิ้ม ค�ำสัญญาไม่เป็นจริง การล่องเรือกลายเป็น ความหายนะเกินกว่าจะวาดภาพได้ เรือแล่นจากบุลลันเดอะผ่านช่องแคบฟู รุซนุ ด์ดว้ ยความเร็วเพียง 9 นอต เพือ่ นหญิงคนใหม่เมาคลืน่ พีส่ าวทะเลาะ กับเพื่อนชาย และไม่มีใครบนเรือสนใจอยากรู้เรื่องการแล่นเรือ เห็นได้ชัด ในเวลาไม่นานนักว่าโบลมควิสต์จะต้องเป็นผูบ้ งั คับควบคุมเรือแต่เพียงผูเ้ ดียว ในขณะที่ทุกอ้าปากออกความเห็นไร้สาระ ตั้งใจดีแต่ไม่เข้าท่า เพียงแค่ คืนแรกในอ่าวเอ็งเซอะ โบลมควิสต์พร้อมจะขึน้ ฝัง่ ทีฟ่ รู ซุ นุ ด์ นัง่ รถเมล์กลับ บ้าน มีเพียงค�ำวิงวอนของคนบนเรือเท่านั้นที่รั้งเขาไว้บนเรือ เที่ยงวันวันถัดมา ยังเช้าพอที่จะเหลือที่ว่าง เรือผูกเชือกที่ท่าเทียบ ผูม้ าเยือนของเกาะออร์โฮลมาวิวสวย คนบนเรือจัดท�ำอาหารกลางวัน เพิง่ รับประทานเสร็จสิน้ ในตอนทีโ่ บลมควิสต์สงั เกตเห็นเรือไฟเบอร์กลาสสีเหลือง M-30 เคลื่อนเข้ามาในอ่าว โดยใช้ใบใหญ่ เรือแล่นสลับฟันปลาสวยงาม ในระหว่างที่ผู้ถือท้ายเรือมองหาที่ว่างที่ท่าเทียบ โบลมควิสต์เหลียวมอง รอบตัว มองเห็นช่องว่าระหว่างสกัมปิกบั H-boat ทางกราบขวา ทีว่ า่ งเดียว ที่เหลือยู่ เรือ M-30 เล็กแคบ น่าจะเข้าจอดได้ เขายืนบนส่วนท้ายเรือ ชี้มือบอก ผู้ถือท้าย M-30 ยกมือตอบรับขอบคุณ และบังคับเรือเข้าหา ท่าเทียบ โบลมควิสต์สังเกตเห็นว่าคนเดียวบนเรือล�ำนั้น ไม่เสียเวลาติด เครือ่ งยนต์ เขาได้ยนิ เสียงโซ่สมอเกรียวกราว ไม่กวี่ นิ าทีถดั มา ใบเรือใหญ่ ลดลง ผูถ้ อื ท้ายพลุกพล่านเหมือนแมวโดนน�ำ้ ร้อน บังคับหางเสือพาเรือเข้า ช่องจอด ในเวลาเดียวกัน เตรียมเชือกหัวเรือให้พร้อม โบลมควิสต์ปนี ราวเรือ ยืน่ มือออกไปรับเชือกนิรภัย ผูม้ าใหม่ปรับหาง เสือครั้งสุดท้าย พาเรือแล่นเอื่อยเข้ามาหาท้ายเรือสกัมปิ เรือแล่นช้าแล้ว 19
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
ในตอนที่ผู้ถือท้ายโยนเชือกนิรภัยให้ นั่นเองที่ทั้งสองจ�ำกันได้ “ไฮ, ร็อบบาน ท�ำไมไม่ใช่เครื่องยนต์? คิดจะถากเรือให้ถลอกทั้ง อ่าวเลยหรือไง?” “ไฮ, มิกเกอ ฉันเห็นลิบๆ คุ้นตาอยู่ ฉันเองก็อยากใช้เครื่อง ถ้า ปล�ำ้ มันให้เดินเครือ่ งได้ เครือ่ งยนต์ตายสนิทเมือ่ สองวันก่อนทีเ่ รอด์เลอกา” ทั้งสองสัมผัสมือข้ามราวเรือ อดีตกาลนานชั่วนิรันดร์ ที่โรงเรียนคุงส์โฮลเม็น มิเกล โบลมควิสต์ กับรอเบิรต์ ลินด์เบิรก์ เป็นเพือ่ นกัน เพือ่ นสนิทเสียด้วย และก็เป็นเหมือน เพือ่ นร่วมชัน้ คนอืน่ ๆ ความสัมพันธ์ฉนั เพือ่ นเลือนจางเมือ่ แยกทิศเลือกทาง ชีวติ ต่างกัน ในช่วงยีส่ บิ ปีทผี่ า่ นมา เคยพบกับสักห้าหรือหกครัง้ ครัง้ ท้ายสุด เมื่อเจ็ดหรือแปดปีก่อน ทั้งสองเพ่งจ้องมองหน้ากัน ลินด์เบิร์กผมกระเซิง ใบหน้าคล�้ำแดดเคราสองสัปดาห์ โบลมควิสต์รู้สึกแช่มชื่นขึ้นมาในทันใด เมื่อนักประชาสัมพันธ์พา เพือ่ นหญิงจอมเยอะไปเต้นร�ำรอบเสามิดซัมเมอร์อฟี หน้าร้านช�ำอีกฟากหนึง่ ของเกาะ โบลมควิสต์ได้ปลาเฮอร์ริงและอะควาวิต-ว็อดกาปรุงรสกับเพื่อน คุยบนเรือ M-30 สนทนาออกรสกับเพื่อนเก่า กลางดึกคืนนัน้ หลังจากยอมพ่ายฝูงยุงออร์โฮลมา ทัง้ สองย้ายลงมาในห้อง เคบิน เวลาผ่านไปพร้อมกับอะควาวิตสองสามช็อต การสนทนาเปลีย่ นเป็น การหยอกเย้ า ถกปั ญ หาจรรยาบรรณในโลกการเงิ น ลิ น ด์ เ บิ ร ์ ก จบ จากวิทยาลัยเศรษฐศาสตร์ในสต็อกโฮล์ม เข้าท�ำงานในวงการธนาคาร โบลมควิสต์จบจากวิทยาลัยวารสารศาสตร์ ใช้เวลาในงานอาชีพเปิดโปง คอรัปชั่นในโลกธนาคารและแวดวงธุรกิจ การสนทนาเคลื่อนต่อไปถึง จรรยาบรรณและความพึงพอใจต่อข้อตกลงมอบเงินชดเชยก้อนโตให้ผบู้ ริหาร ในยุคเก้าศูนย์ ลินด์เบิร์กยอมรับในท้ายที่สุดว่ามีไอ้ชั่วสองสามตัวในโลก ธุรกิจ เขาเพ่งจ้องโบลมควิสต์ ประกายตาจริงจัง 20
สตีก ลาร์ซอน
“ท�ำไมแกไม่สาวไส้ฮานส์-เอริก เวนเนอร์สโตรม?” “ไม่มีข้อมูลให้เขียนถึง” โบลมควิสต์ตอบ “ขุดซี ขุดคุ้ย เห็นแก่พระเจ้าเหอะ แกรู้เรื่องโครงการ AIA มาก แค่ไหน?” “โครงการยุคเก้าศูนย์ ช่วยเหลือกลุ่มประเทศยุโรปตะวันออกอดีต คอมมิวนิสต์ให้ลุกขึ้นยืนได้อีกครั้ง ปิดโครงการไปเมื่อสองสามปีก่อน ไม่ เห็นมีอะไรนี่” “โครงการ AIA-Agency for Industrial Assistance หรือส�ำนักงาน ความช่วยเหลือเชิงอุตสาหกรรม ได้การสนับสนุนทัง้ จากรัฐบาลและรัฐสภา มีตัวแทนจากบรรษัทยักษ์ใหญ่ของสวีเดีนอีกนับสิบแห่ง โครงการ AIA ได้ การค�้ำประกันจากรัฐบาลต่อข้อตกลงที่กระท�ำกับรัฐบาลในกลุ่มประเทศ บอลติก สหภาพการค้าสวีเดนร่วมให้การรับรองว่าสหภาพแรงงานใน ประเทศยุโรปตะวันออกจะแกร่งยิ่งขึ้น หากใช้โมเดลสวีเดน ในเชิงทฤษฎี แล้ว จะเป็นโครงการช่วยเหลือ เพือ่ ให้ ‘พวกเขาช่วยตัวเองได้’ จะเป็นการ มอบโอกาสให้ประเทศยุโรปตะวันออกได้ปรับโครงสร้างเศรษฐกิจเสียใหม่ อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัติ หมายความว่าบริษัทสวีเดนได้รับเงินอุดหนุน จากรัฐบาลสวีเดนให้เข้าไปตั้งบริษัทในยุโรปตะวันออก เป็นเจ้าของร่วมใน กิจการ รัฐมนตรีห่ะนั่นจากพรรคคริสเตียนเป็นตัวตั้งตัวตีโครงการ AIA จะ ไปตั้งโรงงานกระดาษในคราคอฟ และจัดหาเครื่องจักรใหม่ให้โรงงานเหล็ก ในริกา โรงงานปูนซีเมนต์ในทาลลินน์ ไปยาลใหญ่ เงินทุนจะจัดสรรโดย บอร์ด AIA ซึ่งคณะกรรมการชุดนี้ ล้วนแต่เป็นยักษ์ใหญ่ในโลกธนาคาร และธุรกิจ” “เงินภาษีอากร?” “ครึ่งหนึ่งได้จากรัฐบาล อีกครึ่งได้จากบรรษัทและธนาคาร แต่ โครงการนี้ไม่เฉียดไม่ใกล้อุดมคตินะ บรรษัทและธนาคารกระโจนมาร่วม โครงการ เพราะวาดฝันก�ำไรมหาศาล หากไม่มีก�ำไร จะมีใครสนใจมา 21
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
เสียเวลา?” “คุยกันเรื่องเงินมากแค่ไหน?” “ฟังให้ดีนะ AIA จะเป็นโครงการที่จะรวบรวมอุตสาหกรรมยักษ์ใหญ่ ของสวีเดนที่ประสงค์จะเจาะตลาดยุโรปตะวันออก อุตสาหกรรมหนักเช่น อาเซีย บราวน์ โบเวอรี บริษัทก่อสร้างสกานสกา เป็นต้น กล่าวได้อีก อย่างหนึ่ง ไม่ใช่พวกเก็งก�ำไร” “แกอยากบอกว่าสกานสกาไม่เข้าไปเก็งก�ำไร? กรรมการผู้จัดการถูก ไล่ออกนี่นา หลังจากปล่อยให้เด็กไปเก็งก�ำไรกว่าครึ่งพันล้านในตลาดหุ้น? และดีลการซื้อขายอสังหาริมทรัพย์สุดเพี้ยนในลอนดอนและออสโล?” “นั่นจริง, ทุกบริษัทในโลกนี้มีไอ้งั่งประดับอยู่เสมอ แต่แกก็รู้ว่าฉัน หมายถึงอะไร อย่างน้อยที่สุด บริษัทพวกนี้ก็ยังผลิตอะไรบางอย่าง ถือ เป็นกระดูกสันหลังของอุตสาหกรรมสวีเดน” “แล้วเวนเนอร์สโตรมเข้ามามีเอี่ยวในเรื่องนี้ยังไง?” “เวนเนอร์สโตรมเป็นโจ๊กเกอร์ในส�ำรับ หมายถึงว่า มันโผล่มาจาก ที่ไหนก็ไม่รู้ ไม่มีความรู้ใดเลยในอุตสาหกรรมหนัก ไม่มีกิจใดเลยที่จะ เกี่ยวข้องกับโครงการนี้ แต่หมอนี่กอบเงินก้อนโตได้จากตลาดหุ้น และน�ำ ไปลงทุนในบริษัทยักษ์ใหญ่ เรียกได้วา่ เข้าทางประตูหลัง” โบลมควิสต์นั่งในเคบิน รินบรั่นดีเรมเมอร์สโฮล์มสลงแก้ว เอนหลัง พิงผนัง พยายามรวบรวมเรื่องราวของเวนเนอร์สโตรมเท่าที่ทราบ เกิด ในนอรร์ลานด์ ในทศรรษเจ็ดศูนย์ก่อตั้งบริษัทเงินทุน ฟันก�ำไร ย้ายเข้า สต็อกโฮล์ม สร้างผลงานหวือหวาในยุคแปดศูนย์ ก่อนตัง้ แวนเนอร์สโตรม กรุปเป็น-กลุม่ เวนเนอร์สโตรม มีสำ� นักงานในลอนดอนและนิวยอร์ก ได้รบั การกล่าวถึงเทียบชั้นได้กับเบเยอร์ ค้าหุ้นและออปชั่น ซื้อกิจการท�ำก�ำไร กลายเป็นขวัญใจสื่อในฐานะหนึ่งในมหาเศรษฐีพันล้าน มีที่พักในมหานคร ในสตรานเวเง็น วิลลาฤดูร้อนสุดหรูบนเกาะแวร์มเดอะ และเรือยอตช์ แปดสิบสองฟุต ซึ่งซื้อต่อจากดาราเทนนิสล้มละลาย เวนเนอร์สโตรมเป็น 22
สตีก ลาร์ซอน
พวกนับถัว่ นัน่ ก็คอื นักบัญชีขเี้ หนียว เงินน้อยนิดไม่ปล่อยให้กระเด็นหลุด จากมือ แต่ก็รับกับยุคสมัย เพราะยุคแปดศูนย์เป็นยุคสมัยของพวกนับถั่ว และพวกเก็งก�ำไร เวนเนอร์สโตรมไม่หวือหวาเป็นข่าว ในทางตรงกันข้าม เขาอยูใ่ นเงามืดในกลุม่ พ่อมดการเงิน เขาไม่มมี าดโอ่อา่ เหมือนเจ้าพ่อสือ่ ยอน สเตียนเบ็ก ไม่ตกเป็นข่าวหย�ำเหยอะในหนังสือพิมพ์แทบลอยด์เหมือน เพอร์ซี บาร์นเนวิก แวนเนอร์สโตรมกรุปเป็น อ�ำลาวงการอสังหาริมทรัพย์ และทุม่ เงินลงทุนในประเทศยุโรปตะวันออก เมือ่ ฟองสบูแ่ ตกในยุคเก้าศูนย์ ซีอีโอบริษัทแล้วบริษัทเล่า ถอนทุนแลกเงินชดเชยก้อนโต บริษัทของ เวนเนอร์สโตรมรอดมาได้อย่างสวยงาม ไฟแนนเชียล ไทมส์ เขียนยกย่อง ไว้ว่า “ตัวอย่างความส�ำเร็จโดดเด่นของสวีเดน” “นั่นเป็นปี 1992” ลินด์เบิร์กกล่าวต่อ “เวนเนอร์สโตรมติดต่อ AIA แจ้งให้ทราบว่า มีความประสงค์อยากร่วมทุนด้วย เขาเสนอแผนงาน เพือ่ ประโยชน์ของโปแลนด์โดยแท้ ตั้งเป้าสร้างอุตสาหกรรมผลิตบรรจุภัณฑ์ อาหาร” “หมายถึงโรงงานผลิตกระป๋อง?” “ก็ไม่เชิง แต่ในท�ำนองนั้น ฉันไม่รู้ว่ามันรู้จักใครใน AIA แต่มันเดิน ออกมาพร้อมกับเงินหกสิบล้านโครเนอร์ในมือ” “ชักน่าสนใจแล้วซี ขอเดานะ : หลังจากนั้นไม่มีใครเห็นก้อนนี้อีก?” “ผิด” ลินด์เบิร์กยิ้มเจ้าเลห์ จิบบรั่นดีอีกหลายอึก “เรือ่ งทีเ่ กิดขึน้ เป็นการท�ำบัญชีสดุ คลาสสิก เวนเนอร์สโตรมตัง้ โรงงาน บรรจุภณ ั ฑ์อาหารในเมืองลอดซ์ ประเทศโปแลนด์ บริษทั นัน้ มีชอื่ ว่า มินอส AIA ได้รับรายงานความคืบหน้าระหว่างปี 1993 จากนั้น เงียบหาย จู่ๆ ในปี 1994 มินอสล้มละลาย” ลินด์เบิร์กวางแก้วเปล่ากระแทกโต๊ะ “ปัญหาก็คือ AIA ไม่มีระบบตรวจสอบรายงานของโครงการลงทุน แกคงจ�ำบรรยากาศในสมัยนั้นได้ : ก�ำแพงเบอร์ลินทลายลง ทุกคนชื่นมื่น 23
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
มองโลกในแง่ดี จะมีการแนะน�ำการปกครองระบอบประชาธิปไตยเข้าไปใน ดินแดนคอมมิวนิสต์เก่า สงครามเย็นภัยคุกคามนิวเคลียร์สิ้นไปแล้ว พวก บอลเชวิกจะผันตัวเองให้มาเป็นนายทุนในชัว่ ข้ามคืน รัฐบาลสวีเดนต้องการ ปักหมุดประชาธิปไตยลงในยุโรปตะวันออก นายทุนทุกคนอยากกระโจนขึน้ ขบวนรถ ช่วยสร้างยุโรปใหม่ขึ้นมา” “ไม่ ยั ก รู ้ ว ่ า นายทุ น กระเหี้ ย นกระหื อ รื อ อยากท� ำ งานการกุ ศ ล” โบลมควิสต์กล่าว “เชื่อฉัน, นี่เป็นฝันเปียกของนายทุน รัสเซียกับยุโรปตะวันออก น่าจะเป็นตลาดดิบที่ยังไม่มีการขุดค้นใหญ่ที่สุดในโลก รองลงมาจากจีน อุตสาหกรรมไม่มีปัญหาในการจับมือกับรัฐบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้ามี ข้อเสนอยั่วใจให้ลงทุนร่วมพอเป็นพิธี กล่าวโดยรวม AIA เขมือบเงินภาษี อากรของสวีเดนไปราวสามสิบพันล้านโครเนอร์ โดยหลักการแล้ว จะคืน กลับมาในรูปของก�ำไรในอนาคต ข้อก�ำหนดบนแผ่นกระดาษเป็นทางการ AIA เป็นการริเริ่มของรัฐบาล แต่อิทธิพลของอุตสาหกรรมแผ่มาครอบคลุม มีเพียงบอร์ด AIA เท่านั้นที่ท�ำงานเป็นอิสระ” “แค่นี้เป็นข่าวได้เชียว?” โบลมควิสต์ถาม “อดทนข่ ม กลั้ น สั ก นิ ด เมื่ อ โครงการเริ่ ม ต้ น ไม่มีปัญหาเงินทุน สนับสนุน สวีเดนยังไม่โดนวิกฤติอัตราดอกเบี้ย รัฐบาลมีความสุข ถือว่า AIA เป็นผลงานชิ้นเอกที่จะส่งเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตยใน ยุโรปตะวันออก” “และนี่อยู่ภายใต้การดูแลของรัฐบาลอนุรักษนิยม?” “เฮ่ย, อย่าดึงการเมืองมาเกี่ยว แค่เรื่องเงิน ไม่มีผลต่างเลย ไม่ว่า จะเป็นพรรคโซเชียลเดโมแครตหรือมอเดอเรตหรือพรรคไหนที่จะแต่งตั้ง รัฐมนตรี นี่เลย, เดินหน้าเต็มตัว จากนั้น ก็เกิดปัญหาการแลกเปลี่ยน เงินตรา หลังจากนั้น ก็เป็นพวกนิวเดโมแครตบ้าพวกนั้น ยังจ�ำได้ใช่ไหม? เริ่มส่งเสียงโวยวายว่าโครงการ AIA ไม่พิจารณาให้ถี่ถ้วนรอบคอบ ลูกหาบ 24
สตีก ลาร์ซอน
ของพวกนั้นถึงขั้นจ�ำสับสนกับโครงการพัฒนานานาชาติของสวีเดน ที่เป็น โครงการการกุศล เหมือนทีท่ ำ� ในแทนซาเนีย เมือ่ มาถึงฤดูใบไม้ผลิปี 1994 มีการตั้งคณะกรรมการสอบสวน หลายโครงการทีเดียว แต่มินอสเป็น รายแรกที่โดนสอบ” “และเวนเนอร์สโตรมไม่อาจแสดงผลงานว่าใช้จา่ ยเงินทุนไปอย่างไร?” โบลมควิสต์เดา “ตรงกันข้ามเลย เวนเนอร์สโตรมมอบบัญชีสุดหรูให้คณะกรรมการ ลงทุนไปในมินอสจ�ำนวนห้าสิบสี่ล้านโครเนอร์ ดูเหมือนว่าจะมีปัญหาเชิง บริหารในโปแลนด์จนมินอส, บริษัทบรรจุภัณฑ์อาหารยุคใหม่ ไม่อาจ ด�ำเนินการต่อไป ในทางปฏิบัติ มินอสต้องปิดตัวลงเพราะไม่อาจแข่งขัน กับโครงการลักษณะเดียวกันของเยอรมนี เยอรมันทุม่ เงินมหาศาลกว้านซือ้ ทุกอย่างในดินแดนเยอรมนีตะวันออกเดิม” “แกบอกว่าเขารับเงินไปหกสิบล้านโครเนอร์?” “ใช่ เ ลย, เงิ น ก้ อ นนี้ ป ลอดดอกเบี้ ย แนวคิ ด ของโครงการก็ คื อ บริษัทเปิดใหม่จะช�ำระคืนในอนาคต ในเมื่อมินอสล้มละลาย จะโทษ เวนเนอร์ ส โตรมก็ ไ ม่ ไ ด้ นี่ ไ ง, การค�้ ำ ประกั น ของรั ฐ บาลท� ำ งานแล้ ว เวนเนอร์สโตรมไม่ต้องรับผิดชอบ ที่เหลือก็เป็นส่วนต่างหกล้านโครเนอร์ที่ หายไปในตอนปิดโรงงานมินอส เขายืน่ บัญชีวา่ ตัวเขาเองก็ขาดทุนเท่าเทียม กับเงินทุนของรัฐบาล” “เดี๋ยวนะ, ฉันเข้าใจถูกหรือเปล่า? รัฐบาลเอาเงินภาษีอาการหลาย พันล้านบวกกับการทูต เปิดประตูดินแดนใหม่ให้นักอุตสหกรรม น�ำไป ลงทุนในกิจการร่วม ซึ่งในเวลาต่อมาท�ำก�ำไรได้มหาศาล กล่าวได้อีกอย่าง หนึ่ง การลงทุนปกติสามัญในโลกธุรกิจ” “แกเป็นเจ้าแห่งความหวาดระแวง เงินกู้ยืมก้อนนี้ จะมีการจ่ายคืน ให้รัฐบาล” “แกบอกว่าเงินยืมปลอดดอกเบี้ย นั่นก็หมายความว่า ผู้เสียภาษีไม่ 25
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
ได้อะไรเลยจากการทุ่มเงินหลายพันล้านโครเนอร์? เวนเนอร์สโตรมได้ไป หกสิบล้าน ลงทุนไปห้าสิบสี่ แล้วเกิดอะไรกับส่วนต่างหกล้านโครเนอร์?” “เมือ่ เห็นชัดแล้วว่าจะมีการตรวจสอบโครงการมินอส เวนเนอร์สโตรม ส่งเช็คจ�ำนวนหกล้านโครเนอร์คืนให้รัฐบาล กลบส่วนต่างไปสิ้น หมดจด อย่างน้อยที่สุด ถูกต้องตามกฎหมาย” “ฟังดูเหมือนว่าเวนเนอร์สโตรมแอบมุบมิบเล็มเงินน้อยนิดจาก AIA เมื่อเทียบกับครึ่งพันล้านโครเนอร์ที่หายวับไปกับสกานสกา และเงินชดเชย ก้อนโตที่ซีอีโออาเซีย บราวน์ โบเวอรีจา่ ยให้ตัวเองหนึ่งพันล้าน เรื่องที่ ท�ำให้ผู้คนเดือดจัด แต่ก็ไม่มีอะไรให้เขียนถึง” โบลมควิสต์กล่าว “ผู้อา่ น เบือ่ หน่ายเต็มทีแล้วกับพวกนักเก็งก�ำไร แม้จะเป็นเงินกองทุนจากภาษีอากร ก็ตามที หมดแค่นี้หรือ?” “ตอนเด็ดยังมาไม่ถึง” “แกรู้เรื่องการลงทุนของเวนเนอร์สโตรมในโปแลนด์ได้ไง?” “ฉันท�ำงานธนาคาร-ฮันเดลสบังเคนในยุคเก้าศูนย์ เดาหน่อยไหมว่า ใครเขียนรายงานตัวแทนธนาคารใน AIA?” “อะฮ้า, ว่ามาเลย” “เริม่ จาก AIA ได้รบั รายงานจากเวนเนอร์สโตรม มีการจัดท�ำเอกสาร กระทบยอดบัญชี เงินหกล้านที่ขาดหายไป ส่งคืนรัฐบาล มุขนี้เด็ดสุด” “เข้าเรื่องได้แล้ว” “โบลมควิสต์ที่รัก...นั่นละประเด็นของเรื่อง AIA พอใจไปกับรายงาน ของเวนเนอร์สโตรม ก็เป็นแค่การลงทุนตกนรก แต่ไม่มคี ำ� ต�ำหนิตเิ ตียนวิธี บริหารจัดการ เราตรวจใบเรียกเก็บเงิน ดูหลักฐานการโอน ดูเอกสารทุก อย่าง หมดจดครบถ้วน ฉันเชื่อ เจ้านายเชื่อ AIA เชื่อหลักฐานพวกนั้น รัฐบาลไม่มีต้องพูดมากไปกว่านี้” “ท่อนฮุกอยู่ไหน?” “จุดนี้เองที่เรื่องทั้งหมดชวนจั๊กจี้” ลินด์เบิร์กกล่าว เค้าหน้าไม่มี 26
สตีก ลาร์ซอน
อาการมึนเมา “ในเมื่อแกเป็นนักข่าว เรื่องที่ฉันจะเล่าให้แกฟังไม่เป็น ทางการนะ” “ไม่เอาน่า, แกมานั่งเล่าให้ฉันฟังเสียยืดยาว แล้วบอกว่าฉันน�ำไป ใช้ไม่ได้” “ไม่ได้กต็ อ้ งได้ เรือ่ งทีฉ่ นั เล่าให้แกฟังมาแล้ว ล้วนเป็นบันทึกสาธารณะ แกไปสืบค้นได้เต็มที่ แต่นิยายเรื่องยาวที่เหลือ...เรื่องที่ฉันยังไม่ได้เล่า แก จะเอาไปเขียนก็ได้ แต่ต้องถือว่าฉันเป็นแหล่งข้อมูลไม่เปิดเผย” “โอเค, ‘ไม่เป็นทางการ’ ตามศัพท์บัญญัติปัจจุบัน หมายความว่า ฉันได้รับแจ้งข่าวลับ น�ำไปเขียนไม่ได้” “ช่างแม่นศัพท์บัญญัติ แกอยากเขียนอะไร เขียนไปเลย ปกปิดชื่อ ฉันไว้เป็นแหล่งข้อมูลลับก็พอ เข้าใจตรงกันนะ?” “เออ” โบลมควิสต์ตอบ มองย้อนกลับไปในอดีต การตอบรับครั้งนั้นถือได้ว่าผิดพลาดใหญ่ก หลวง “งั้นก็ฟังต่อ โครงการมินอสเริ่มเมื่อสิบกวี่ก่อน หลังจากก�ำแพง เบอร์ลินทลายลงแล้ว พวกบอลเชวิกสวมสูทผูกเน็กไทเหมือนนายทุน ฉัน เป็นหนึ่งในคณะสอบสวนเวนเนอร์สโตรม ตลอดเวลาที่ไปท�ำงาน ฉันรู้สึก ว่ากลิ่นทะแม่งพิกล” “ท�ำไมแกไม่จดแจ้งไว้ในตอนลงลายเซ็นในรายงาน?” “ฉันคุยกับเจ้านาย แต่เอกสารที่มีอยู่ ไม่มีจุดไหนผิดปกติ เอกสาร หมดจด ฉันแค่ลงชื่อรับรอง ทุกคราวที่ฉันเห็นชื่อเวนเนอร์สโตรมในหน้า หนังสือพิมพ์ ฉันอดนึกถึงมินอสไม่ได้ สังหรณ์ไม่พลาด เพราะกลางยุค เก้าศูนย์ ธนาคารของฉันท�ำธุรกิจร่วมกับเวนเนอร์สโตรม เงินเยอะเสียด้วย ผลออกไม่ดีนัก” “เขาโกงธนาคารของแกหรือไง?” “ไม่, ไม่ใช่เรื่องชัดขนาดนั้น ทั้งสองฝ่ายท�ำก�ำไรจากธุรกิจนั้น มี 27
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
อะไรซ่อนมากกว่านั้น...ฉันไม่รู้จะอธิบายยังไงดี นี่ฉันก�ำลังนินทานายจ้าง ไม่อยากท�ำเลย แต่ลกึ ๆ แล้ว มีอะไรบางอย่างติดอยูใ่ นใจ ความประทับใจ ที่ไม่ใคร่เป็นเชิงบวกเท่าไหร่ เวนเนอร์สโตรมออกสื่อในฐานะพ่อมดการเงิน เขาเจริญเติบโตจากภาพลักษณ์นั้น นั่นเป็น ‘ทุนทางสังคม’ ของเขา” “ฉันรู้ว่าแกหมายถึงอะไร” “ภาพในใจของฉัน ฉันรูส้ กึ ว่ามันสร้างภาพ มันไม่ได้ฉลาดปราดเปรือ่ ง ถึงขั้นพ่อมดการเงิน แท้จริงแล้ว ฉันคิดว่ามันโง่เง่าไม่รู้อะไรเลย ดีตรงที่มี นักรบหนุ่มอัจฉริยะให้ค�ำปรึกษา โดยส่วนตัวแล้ว ฉันไม่ชอบขี้หน้าไอ้ หมอนี่” “แล้วไง?” “เมื่ อ หลายปี ก ่ อ น ฉั น เดิ น ทางกลั บ ไปโปแลนด์ ไปท� ำ งานอื่ น คณะท�ำงานของเราดินเนอร์กับนักลงทุนในลอดซ์ ฉันนั่งโต๊ะเดียวกับ นายกเทศมนตรี เราคุ ย กั น ถึ ง อุ ป สรรคที่ ท� ำ ให้ เ ศรษฐกิจของโปแลนด์ กระเตือ้ งขึน้ ได้ยาก ไม่ร้ทู มี่ านะ ฉันโพล่งถามเรือ่ งมินอส นายกเทศมนตรี หน้าเด๋อด๋า เหมือนว่าไม่เคยได้ยินชื่อนี้มาก่อน เขาบอกฉันว่า มินอสก็แค่ เพิงไม้ ไม่ได้ผลิตอะไรเป็นชิ้นเป็นอัน เขาหัวเราะร่วน ยกค�ำกล่าวของเขา มาเลยนะ ‘ถ้าท�ำธุรกิจได้แค่นี้ สวีเดนคงรอดได้อีกไม่นาน’ แกตามฉัน ทันไหม?” “นายกเทศมนตรีเมืองลอดซ์เป็นคนฉลาด...เล่าต่อ” “วันต่อมา ฉันมีประชุมช่วงเช้า ตอนบ่ายว่าง ฉันขับรถเล่น แวะไป ดูโรงงานมินอสเสียหน่อย เมืองเล็กๆ นอกเมืองลอดซ์ โรงงานมินอสเป็น โรงไม้ขนาดใหญ่ โกดังตีสังกะสี โรงงานเก่าที่กองทัพแดงสร้างไว้ตั้งแต่ยุค ห้าศูนย์โน่น ฉันเจอยามที่พอจะพูดภาษาเยอรมันได้ คุยกัน ได้ทราบว่า ญาติของเขาเคยท�ำงานในโรงงาน เราก็เลยไปที่บ้าน ยามเป็นล่ามให้ฉัน แกอยากรู้ไหมว่าเขาเล่าเรื่องอะไรให้ฟัง?” “แทบอดใจรอไม่ไหว” 28
สตีก ลาร์ซอน
“มินอสเปิดท�ำการในฤดูใบไม้รว่ งปี 1992 มีคนงานสิบห้าคน ส่วนใหญ่ เป็นหญิงชรา ค่าจ้างตกเดือนละห้าสิบโครเนอร์ ในระยะแรกไม่มเี ครือ่ งจักร คนงานใช้เวลาปัดกวาดโรงงาน ต้นเดือนตุลาคม เครื่องจักรในลังกระดาษ เดินทางมาถึง เครือ่ งจักรเก่าล้าสมัย ขายเป็นเศษเหล็กได้ไม่กพี่ นั โครเนอร์ เครื่องจักรท�ำงานได้จริง แต่ขัดข้องบ่อยครั้ง ไม่มีอะไหล่ ดังนั้น สาย การผลิตของมินอสชะงักบ่อยครั้ง” “ฟังแล้วมีเค้าว่าจะเป็นข่าวได้” โบลมควิสต์บอก “โรงงานผลิต อะไร?” “ตลอดปี 1992 จนถึงครึง่ ปี 1993 ผลิตกล่องกระดาษใส่ผงซักฟอก กล่องไข่ ของพวกนัน้ จากนัน้ เริม่ ผลิตถุงกระดาษ แต่โรงงานไม่มวี ตั ถุดบิ มาป้อนเพียงพอ ดังนั้น ผลผลิตไม่มีนัยส�ำคัญ” “ฟังแล้วไม่เหมือนการลงทุนขนาดยักษ์” “ฉันค้นตัวเลขนะ ค่าเช่าโรงงานสองปี ตกอยู่ที่ 150,000 โครเนอร์ เงินเดือนไม่เกิน 150,000 โครเนอร์ นี่ฉันใจดีแล้วนะ ต้นทุนเครื่องจักร ค่าขนส่ง...รถตู้ส่งกล่องไข่ เดาเอาว่าสัก 250,000 โครเนอร์ บวกรวมกับ ค่าธรรมเนียม ค่าเดินทางไปกลับระหว่างโรงงานกับสวีเดน หลายครัง้ ต่อปี ดูเหมือนว่าธุรกิจนี้ใช้งบไม่เกินสองล้าน อยู่มาวันหนึ่ง ในฤดูร้อนปี 1993 หัวหน้าคนงานไปที่โรงงาน ประกาศให้ทราบว่าโรงงานปิดท�ำการแล้ว รถบรรทุกจากโรมาเนียมาขนเครื่องจักร...บ๊ายบาย มินอส” ในช่วงการพิจารณาคดี โบลมควิสต์ย้อนนึกถึงค�่ำคืนมิดซัมเมอร์อีฟ การ พูดคุยกันออกรสเหมือนตอนเรียนหนังสือด้วยกัน เมื่อครั้งยังเป็นวัยรุ่น ทัง้ สองแบกรับภาระคล้ายกันในช่วงนัน้ ของชีวติ แต่เมือ่ เติบใหญ่ แยกทาง กันเดิน กลายเป็นคนแปลกหน้าต่อกันไปแล้ว ในช่วงทีพ่ ดู คุยกัน โบลมควิสต์ นึกทบทวน นึกไม่ออกว่าอะไรทีด่ งึ ดูดให้คบหากันเป็นเพือ่ น ลินด์เบิรก์ เป็น คนเก็บเนื้อเก็บตัว เขินอายเมื่อคุยกับผู้หญิง แต่เมื่อเติบใหญ่ ลินด์เบิร์ก 29
พยัคฆ์สาว : รอยสักมังกร
กลายเป็นคนประสบความส�ำเร็จ นักไต่เต้าในแวดวงธนาคาร โบลมควิสต์ไม่ใคร่ดื่มจนเมามายนัก แต่การพบเจอโดยบังเอิญกันใน การล่องเรือน่าร�ำคาญ เปลี่ยนผ่านเป็นย�่ำเย็นชื่นมื่น การพูดคุยออกรส เหมือนเมื่อครั้งเรียนหนังสือในโรงเรียน ท�ำให้เขาไม่สนใจเรื่องราวของ เวนเนอร์สโตรมจริงจังนัก แต่สัญชาติญาณนักข่าวฟื้นตื่นขึ้นทีละน้อย ใน ท้ายที่สุด เขารับฟังด้วยความสนใจยิ่ง ตรรกะโต้แย้งผุดขึ้นมาสู่ผิวหน้า “รอเดี๋ยวซี” โบลมควิสต์กล่าวขัด “เวนเนอร์สโตรมเป็นนักลงเก็ง ก�ำไรระดับแนวหน้า เขาท�ำเงินได้เป็นพันล้านไม่ใช่หรือ?” “กลุ่มเวนเนอร์สโตรมนั่งทับเงินทุนอยู่ราวสองร้อยพันล้าน แกคิดจะ ถามหรือว่าท�ำไมเศรษฐีพันล้านสนใจและเล็มเงินไม่กี่ล้าน?” “ถามอย่างนีด้ กี ว่า : ท�ำไมเอาชือ่ เสียงของตัวเองและบริษทั ไปเสีย่ งกับ เงินเล็กน้อย?” “ไม่เห็นชัดว่าเป็นการฉ้อฉล ในเมื่อบอร์ด AIA ธนาคาร รัฐบาล ผูส้ อบบัญชีของรัฐสภา ต่างเห็นพ้องยอมรับบัญชีของเวนเนอร์สโตรม โดย ไม่จดแจ้งข้อแย้งแม้แต่รายเดียว” “ก็ยังเป็นเงินน้อยนิด เมื่อเทียบกับความเสี่ยง” “นั่นจริง, แต่ลองคิดดู : กลุ่มเวนเนอร์สโตรมเป็นบริษัทลงทุน อสังหาริมทรัพย์ หลักทรัพย์ ออปชั่น อัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา...เอ่ยชื่อ มาเลย เวนเนอร์สโตรมติดต่อ AIA ในปี 1992 ในตอนที่ตลาดใกล้วายป่วง แกยังจ�ำฤดูใบไม้ร่วงปี 1992 ได้ไหม?” “จ�ำได้ไหม? ฉันผ่อนอพาร์ตเมนต์ด้วยอัตราดอกเบี้ยแปรผันในตอน ที่อัตราดอกเบี้ยพุ่งพรวดพราดห้าร้อยเปอร์เซ็นต์ในเดือนตุลาคม ฉันโดน ไปสิบเก้าเปอร์เซ็นต์ต่อปี” “นั่นเลย, ยุคนั้น” ลินด์เบิร์กกล่าว “ฉันสูญไปเยอะเหมือนกันปีนั้น และฮานส์-เอริก เวนเนอร์สโตรม เหมือนเช่นผู้เล่นคนอื่นๆ ต้องปล�้ำกับ ปัญหาเดียวกัน บริษัทของเขาถือหลักทรัพย์แผ่นกระดาษไว้เยอะ แต่ไม่มี 30
สตีก ลาร์ซอน
เงินสด ในทันใด ไม่อาจกู้เงินในปริมาณที่ต้องการได้ วิถีปกติ จะเป็นการ ผ่องถ่าย ขายสินทรัพย์บางส่วนเปลีย่ นเป็นเงินสด และเลียแผลตัวเอง แต่ ในปี 1992 ไม่มีใครอยากควักเงินสดมาซื้ออสังหาริมทรัพย์” “ปัญหาสภาพคล่อง” “ชัดทีส่ ดุ และเวนเนอร์สโตรมไม่ใช่รายเดียว นักธุรกิจทุกคนล้วน...” “เรียกชือ่ อืน่ ได้ อย่าเรียกนักธุรกิจเลย จะเป็นการหยามหมิน่ อาชีพ” โบลมควิสต์กล่าว “เอาเถอะ, เรียกนักเก็งก�ำไรก็ได้ พวกนั้นมีปัญหาสภาพคล่อง มอง แง่นี้ : เวนเนอร์สโตรมได้เงินสดมาหกสิบล้านโครเนอร์ จ่ายเงินสดคืนแค่ หกล้าน...ในสามปี ต้นทุนด�ำเนินงานมินอสแค่สองล้าน ดอกเบีย้ อย่างเดียว จากต้นเงินหกสิบล้านในช่วงสามปี เยอะเอาการนะ ขึน้ อยูก่ บั ว่าเขาน�ำเงิน ไปลงทุนอะไร เขาอาจน�ำเงินสดของ AIA ไปท�ำให้งอกเงยสองเท่าตัว หรือว่า สิบเท่าตัว เราไม่ได้พูดกันเรื่องเงินเล็กน้อยขี้แมวอีกแล้ว...เอ้า, กระดก!”
31