De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 23 - 2016-2017- Nr 86 - Vierde kwartaal 2017
Nieuw-Zeeland en Australië P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1
Bubbels wereldwijd Blindproeven Veuve Clicquot .........
De Wijnspiegel Nummer 86
Commanderij Gent Activiteitenkalender 2017 - 2018 September 2017
Oktober 2017
November 2017
Januari 2018
Februari 2018
Maart 2018
23
27
Bubbels worldwide Algemene Vergadering
21
Paul Meunier (Roussillon)
Blindproeven
04
21
24 25
Feest van de Vlaamse Wijngilde (Oostenrijk) Domaine Larue Rood-Bourgogne
24
April 2018
19 25
Mei 2018
Hongarije Ken Wijn Wedstrijd: Commanderij Molenberg
Juni 2018
Wijnreis ( OLH-Hemelvaart) 9 Het nationaal bestuur laat ons weten dat, om praktische reden, de datum van onze wijnronde in de champagneregio verplaatst is naar het Pinksterweekend: 19 & 20 mei 2018.
Kapittel en Banket
Nationale wijnproeven Zuidelijke Rhône Châteauneuf-du-pape ism Erwin Devriendt
Douro of Ribera del Duero + algemene vergadering
De Wijnspiegel Driemaandelijks
tijdschrift
van
de
Commanderij
Gent
Bestuur Commanderij Gent 2016-2017
Medewerkers aan dit nummer
Redactie & lay-out
Voorzitter: Karel Vercruysse
Teksten Pierre Paul Stacanov Luc Wieme Gomaar Laureys Hugo De Mey Georges De Smaele Linda Impe Foto’s David De Clercq Proefcommentaren Peter Kok
Lay-out Isabelle Van Tomme isabella.van.tomme@gmail.com redactie@commanderij-gent.be Verantwoordelijke uitgever Karel Vercruysse Rechtstro 29 -9185 Wachtebeke Voorzitter@commanderij-gent.be Redactieraad Gomaar Laureyns,Luc Wieme, Pierre Paul Stacanov, Hans De Smet,Koen Lebegge
Ondervoorzitter: Stefaan Deboosere Wijnmeester : Pierre Paul Stacanov Secretaris: Ann Waeyenberghe Penningmeester: Frans Moens PR: Steffie van der Heiden Keldermeester: Ronnie Blancquaert Webmaster: Peter Kok Eindredacteur: Gomaar Laureyns
1
De Wijnspiegel Nummer 86
Editoriaal De ongrijpbaarheid van wijn.
wijn. Magazines en kranten hebben een wijncolumn, er is geen vaste rubriek voor enig ander landbouwproduct. Een ‘Wijnspiegel’ lijkt logisch, een ‘Aardappelspiegel’ vreemd. Een sigaren- of whiskyclub zal je wel kunnen vinden, maar je keuze om een groep wijnproevers, zoals een commanderij, te vervoegen is groter.
Terwijl de herfst zich opdringt en we een aanloop nemen richting winter verandert onze wijnkeuze. We leven een bepaald ritme en de wijn leeft mee. Die draagt geschiedenis en is ambassadeur van de plaats waar ze vandaan komt. Ze heeft natuurlijke en menselijke wortels die haar culturele betekenis verlenen en de kracht verschillende ervaringen op te wekken bij verschillende gebruikers. Ongrijpbaar evolueert je fles wijn tot lang na de oogst. Het is vreemd dat er ondanks al deze bijna menselijke eigenschappen nog zelden een rechtstreekse band is tussen wijnmaker en uiteindelijke consument. Met uitzondering van kelderverkoop en/of in het kader van wijntoerisme verloopt de handel immers middels verschillende tussenstappen.
Geen ander product geeft zoveel stof tot discussie over haar kwaliteit. Er is een onuitroeibaar spanningsveld tussen het idee van meetbare kwaliteit en persoonlijk genot. Goede wijn geeft een gevoel ‘ergens-mee-verbonden-tezijn’, wat een industrieel massaproduct niet klaar speelt. Van bier kan je een internationaal product maken, maar wijn heeft de kracht de wereld in twee te splijten (Oude Wereld versus Nieuwe Wereld), chauvinisme op te wekken, gebieden tegenover elkaar te plaatsen (Bordeaux en Bourgogne) en families te verdelen (vooral in Italië heb ik die indruk maar dat is enkel een subjectief gevoel). Herkomstbepaling is voor ons wijndrinkers belangrijk.
Wereldwijd lijkt het alsof bedrijven enkel kunnen overleven als ze fusioneren tot monopoliserende mastodonten die alle fantasie uit het over-geadverteerde consumentenleven duwen. Waarom laat wijn zich niet grijpen door dit beproefd verkoopsmodel? Hoe komt het dat de trukendoos van senior managers, met pakken ervaring in andere sectoren, hier niet werkt? Zelfs niet van diegenen die uit de bier- en sterke drankenindustrie komen. Het gaat hier toch ook over een agrarisch product? Inderdaad, maar een dat wel degelijk verschilt van de producten die we op dagelijkse basis kopen. Waar bier en sterke dranken gezien worden als industrieel, behoudt wijn een element van authenticiteit. Het weer heeft jaarlijks duidelijk waarneembare gevolgen van het eindproduct, zowel op vlak van kwantiteit als kwaliteit. Hetzelfde geldt voor ongedierte en ziektes in de wijngaard. De Drosophila Suzukii en flavescence dorée zijn recente voorbeelden waar de wijnbouw niet om kan lachen. We verwachten en accepteren dat deze factoren, in tegenstelling tot bij de meeste andere producten die we aankopen, onze wijn verandert. Ongrijpbaar voor de slimme manager die het product moet verkopen.
Op een statisch product kan je grip krijgen, maar wijn is dat niet. Er is altijd wel iets aan de hand. In Frankrijk is er bijvoorbeeld een markt voor ‘Rosé Pamplemousse’ en Baskische jongeren drinken gulzig de Kalimotxo (wijn met cola). Ook de context waarin men drinkt verandert. Tegenwoordig is dat bij de maaltijd of toch met een knabbel erbij. Bij de Oude Grieken was dit bijvoorbeeld pas na het eten. Drinken vòòr het eten kan je het stempel van alcoholisme opleveren, tenzij het Champagne is, dan kan het wel. Laatst genoemde drank is dan weer onaanvaardbaar op begrafenissen en die gedachte verankert mijn levend voornemen me steeds opnieuw te laten overrompelen door ongrijpbaarheid. Gomaar.
Dan is er de oneindige variatie aan stijlen. Wijn is rood, wit, rosé, mousserend, versterkt, droog, halfzoet, zoet en komt uit een klimatologisch brede range. Pinot noir van op Bourgondische kalkbodem is verschillend van deze die groeide op de schistbodem van Central Otago. Vergelijk het wijnrek uit de supermarkt met dat van de groentenconserven en je ziet een probleem dat de wijnverkopende manager en consument delen. Deze fragmentatie leidde tot een ander uniek aspect van onze geprefereerde drank. Het kan best dat bier, whiskey, koffie, thee en misschien olijfolie even intens geapprecieerd worden, maar over geen enkele van deze producten werd en wordt zoveel geschreven als over
2
De Wijnspiegel Nummer 86
Inhoud Wijndagboek
4
Nieuw-Zeeland en AustraliĂŤ
5
Onze ervaringen met wijn en restaurants in Nieuw-Zeeland
10
Bubbels Wereldwijd
12
Blindproeven 21 oktober 2017
17
Nationale proeven
20
Veuve Clicquot
21
Ken Wijn wedstrijd (vervolg)
23
Die vervelend verwarrende tannine
26
Sprokkels uit de losse pols
28
3
De Wijnspiegel Nummer 86
Wijndagboek. Waarom drink je Sancerre? Het is een kwestie van complexiteit, het noordelijke fruit dat, als het goed is, begeleid wordt door zinderende mineraliteit, gedragen door scherpe maar rijpe zuren. En daar gaat het wringen, het is overduidelijk dat omwille van de klimaatsopwarming de aciditeit daalt en de wijnen ronder worden. Dat heeft invloed op de algehele balans, terwijl ook het fruit exotischer wordt. Kortom Sancerre gaat lijken op sauvignon blanc uit Marlborough. Wijn die onstuimig expressief is, maar tegelijk vervelend en saai.
Deel de dagdagelijkse aanwezigheid van wijn in uw leven met de commanderijleden. Stuur uw wijnavonturen naar redactie@commanderij.gent.be en laat ons mee genieten.
Saaie Sancerre? Het is de wijn die iedere brasserie en elk restaurant op de kaart moet hebben. Vergeleken met Bordeaux of Bourgogne is de Loire een minder bekende en onderschatte wijnregio en daarin is Sancerre dan weer de bekende appellatie. Als de wijnkaart jou richting uitkomt, een feilloze keuze want voor je gezelschap ben je avontuurlijk genoeg om niet in de bekende wijnstreken te vissen en eveneens voldoende kenner om nog steeds een goede fles te selecteren.
Topdomein Henri Bourgeois heeft ook een bedrijf op Nieuw Zeeland en ik vroeg of hun Clos Henri ooit het niveau van Sancerre zou kunnen bereiken. Trots haalde men een Revue du Vin de France boven met een sauvignon blanc klassement, de bovenste 5 plaatsen voor Sancerre en nummer 6 voor Clos Henri. De omgekeerde wereld. Blij zijn dat Marlborough en Sancerre naar elkaar toegroeien, maar niet willen zien dat dit is omwille van verlies aan verfijnde ‘noordelijkheid’ in Sancerre ipv aan winst in complexiteit in Nieuw Zeeland.
Of die steeds zo goed is, is echter de vraag. Deze maand bezocht ik Sancerre en de wijnboeren gaven me bovenal een gevoel van indolentie. Het doel, wereldwijde bekendheid, bereikt en welke Loire wijn doet ons wat? Toch niet Saint Nicolas de Bourgueil of Montlouis sur Loire? Geen Amerikaan of Chinees die dat ooit wil proberen uitspreken.
Als ik opa Trump mag geloven dan is het enkel toeval dat de Sancerre de laatste jaren warmer en daarmee banaler en saaier wordt. Zelf denk ik dat de wijnboeren beter een op de toekomst gerichte nervositeit zouden voelen ipv met een zelfvoldane zekerheid hun paletten de wereld rond te versturen.
Zo krijg je wijnboeren die leunend op een pallet, dat morgen richting Japan vertrekt, een boom opzetten over de onbetrouwbaarheid van plukkers. Duidelijk dat ook de bank er voldoende gerust in is om hun het kapitaal te lenen, nodig voor de aankoop van een oogstmachine. ( een vendange van ongeveer 20 ha kost € 70 000 bij manuele pluk, terwijl je een oogstmachine hebt voor € 320 000. Na 4 jaar ga je dus een geweldige meerwinst maken als je de vendangeurs de geschiedenis in schopt)
Gomaar
4
De Wijnspiegel Nummer 86
5
De Wijnspiegel Nummer 86
Nieuw-Zeeland & Australië Met Cape Mentelle in Australië en Cloudy Bay in Nieuw-Zeeland maken we kennis met twee iconische domeinen die in de jaren 1970 en 1980 mee de beide Oceanische landen op de kaart van de wereldwijnen gezet hebben. NieuwZeelandse wijn en in het bijzonder die uit de streek van Marlborough is tegenwoordig bijna synoniem met sauvignon blanc. Dat hebben we voor een groot deel te danken aan Cloudy Bay. Kort na de oprichting in 1985 verscheen dit unieke, moderne wijntype op de wereldmarkt, met een stijgend succes en ook een impact op hoe sauvignon blanc verwacht wordt te smaken - tot in Sancerre toe. Met Cloudy Bay was oprichter David Hohnen niet aan zijn proefstuk toe: hij had eerder al zijn sporen verdiend op het familiale Cape Mentelle in West-Australië. Dit deel van Australië bleek uitermate geschikt voor onder meer cabernet-sauvignon, enigszins vergelijkbaar met andere “Westkust”- gebieden zoals Napa Valley, Bordeaux of Bolgheri. Twee domeinen met een boeiende geschiedenis, samengebracht door één man met een visie.
voor versterkte wijnen werd gebruikt. De laatste 30 jaar kende de Nieuw-Zeelandse wijnbouw een exponentiële groei - van 5600 hectare in 1980 tot 34000 hectare in 2012. Toch vertegenwoordigt Nieuw-Zeeland nauwelijks 1% van de wereldproductie. 2/3 van de wijn wordt geëxporteerd. De historische wijnregio’s op het noordelijke eiland (Hawke’s Bay, Gisborne, Waipara, Martinborough …) zijn vanaf de jaren 1970 geleidelijk aan verdrongen door die op het zuidelijk eiland, met vooral Marborough dat nu 72% van de totale “kiwi”-wijnbouw uitmaakt. En zeggen dat de voornaamste reden voor de opstart in de beginjaren de lagere landprijzen waren. Naast Marlborough is het vooral Central Otago dat naam aan het maken is met een klimaat dat uitermate geschikt blijkt voor pinot noir. Maar dé druif voor en intussen vàn Nieuw-Zeeland is onmiskenbaar sauvignon blanc die niet minder dan 77% van de aanplant vertegenwoordigt, op afstand gevolgd door pinot noir (hier ook de nummer 2 zoals in Sancerre) en chardonnay. Er wordt intussen ook druk gezocht naar “the next big thing”, met pinot gris (in de frisse stijl van de Italiaanse pinot grigio), merlot en beloftevolle riesling. Maar ook syrah en viognier krijgen een kans, net als pinot blanc en gewürztraminer, naast cabernet franc & sauvignon, en zelfs petit verdot. Samenvattend: met sauvignon blanc uit Marlborough hebben we in principe dé type-wijn van Nieuw-Zeeland in het glas. Marlborough groeide als wijngebied vooral vanaf de jaren 1990, met een concentratie van wijngaarden in de brede, vlakke Wairau Valley. Het klimaat wordt gekenmerkt door lange dagen, koude nachten, veel zon en een droge herfst. Sauvignon blanc is hier heer en meester.
Nieuw-Zeeland
Cloudy Bay
Wijnbouw in Nieuw-Zeeland gaat terug tot de 19de eeuw. Toen werden vooral op het noordelijk eiland wijngaarden aangelegd, waarvan de oogst tot de jaren 1950 vooral
6
De Wijnspiegel Nummer 86 Cloudy Bay werd in 1985 opgericht als één van de vijf eerste wijnbedrijven in Marlborough. Tijdens een prospectie in Nieuw-Zeeland was het de Australische wijnmaker David Hohnen opgevallen dat de sauvignon blanc uit Marlborough een aparte typiciteit had. Hij kocht een lading druiven uit het gebied en bracht de wijn op de internationale markt onder de naam “Cloudy Bay”, genoemd naar een baai die door James Cook werd ontdekt in 1770. Na het bijna instant-succes van de moderne sauvignon blanc, werd het merk een echt domein, met nu eigen wijngaarden in Marlborough (Wairau Valley) en Central Otago. In 1990 werd Cloudy Bay verkocht aan Veuve Clicquot, dat kapitaal en een distributienetwerk aanbracht. David Hohnen mocht van Clicquot-baas Joseph Henriot zijn ding blijven doen, alleen met een pak meer middelen. Sinds 2003 is Cloudy Bay samen met Veuve Clicquot opgegaan in het LVMH-imperium.
Marlborough Chardonnay 2015 Deze 100% chardonnay is afkomstig van vier wijngaarden in de Wairau Valley, met een mix van kiezel- en kleibodems. De druiven werden geoogst in maart 2015. De vinificatie gebeurde op vat, met eigen gistcellen, gevolgd door één jaar rijping in vaten van Franse eik. De botteling vond plaats in april 2016. Citroengeel, heel helder, mooie spiegel, goede viscositeit. De fijne houtlagering kenmerkt de neus, botersnoepjes, toast, zwarte koffie. Na walsen: cavaillon, limoen, mooie mineraliteit. Een goed evenwicht in de mond tussen mooie zuren en de fruitmolligheid. Goede afdronk, mooie herinnering. Een soepele en sappige wijn. 14,6/20 23€
Marlborough Sauvignon Blanc 2016
Marlborough Pinot noir 2014 Wijn van 100% pinot noir uit het zuiden van de Wairau Valley, van op een kleibodem met kiezels en een ondergrond van leem. De druiven werden geoogst in maart 2014. Na een koude maceratie gedurende enkele dagen vergist de most gedurende drie weken in open inox cuves, met regelmatige pigeage. De wijn rijpt 12 maanden in vaten van Franse eik waarvan 35% nieuw. De botteling vond plaats in juni 2016. Zeer intens van kleur voor een pinot noir, deze wijn heeft meer kleurextractie dan men zou verwachten. Een lichte waterrand en schitterende spiegel. Warme neus met rijp rood fruit, kersen, kruidigheid (peper), cederhout, licht gebrand, mineraal (grafiet). Fijne zuren, zachte tannine, zachte molligheid. Is nog wat gefaseerd. Middellange afdronk (6 seconden), met een licht bittertje. 14,2/20 28€
Deze 100% sauvignon blanc is afkomstig van wijngaarden in de Wairau Valley, met een goed drainerende kiezelbodem op een ondergrond van zand en klei. Deze jaargang werd geoogst in maart-april 2016. Na persing onderging de most 48 à 72 uur koeling. De vinificatie gebeurde vooral in inox cuves met eigen en cultuurgistcellen. 3% van de wijn wordt vergist in (oude) vaten van Franse eik. De wijn werd in augustus 2016 gebotteld. Helder, lichtgeel met een groene toets, schitterende spiegel. Een typische sauvignon-neus: buxus, krijt, mineraal, kruidig, limoen, perzik, nectarine. Veel zuren, heel strak in de mond. Toch een mooi evenwicht door voldoende molligheid. Middellange afdronk. Nog jong. Een heel verfrissende wijn. 14,0/20 21€
7
De Wijnspiegel Nummer 86 gemaakte, wijnen van vooral shiraz (25% van de aanplant) in rood en chardonnay (20%) in wit. Ook hier zet diversificatie zich echter door, met nu nog vooral de Bordeaux-klassiekers cabernet sauvignon, merlot en sémillon en steeds meer druivenrassen die het in de koelere gebieden goed doen: pinot noir, riesling, sauvignon blanc.
Te Koko Sauvignon Blanc 2014 Deze topcuvée van 100% sauvignon blanc komt van een selectie van oude wijnstokken in vier verschillende wijngaarden. De druiven werden tijdens de eerste week van april 2014 geoogst. Na 24 uur koeling van de most gebeurde de vinificatie in Franse eiken vaten (8% nieuw). De rijping “sur lies” duurde tot de lente van 2015. Een deel onderging malolactische omzetting. Botteling in november 2015 (kadertje) “Te Koko” verwijst naar de inheemse naam van Cloudy Bay, “Te Koko-o-Kupe”. Deze naam gaat terug op de legende van een zekere Kupe die na een lange jacht op een reuze-octopus door de Stille Oceaan beschutting zocht in de fameuze baai, waar hij met een schep (“koko”) oesters viste. Vandaar de naam “Te Koko-o-Kupe” of “de Schep van Kupe”. Als het niet waar is (met de marketing-machine van LVMH weet je nooit), is het toch mooi gevonden. Si non è vero, è ben trovato. Mooi strogeel, helder, schitterend, mooie viscositeit. Een wat discrete neus met na walsen mineraal, houttoets, exotisch fruit, abrikoos, perzik. Doet wat denken aan sauvignon blanc uit Pessac-Léognan (en dat is een compliment). Fijne vettigheid in de mond, frisse zuren. De houtlagering is mooi geïntegreerd. Mooie afdronk van 5 à 6 seconden. Mooie herinnering. Dit is een top-gastronomische wijn. 15,1/20 38€
Met 4,5% van de wereldproductie komt Australië op de vijfde plaats op de wereldranglijst (2015). Twee derden van de productie wordt geëxporteerd. De 150000 hectare wijngaard liggen verdeeld over de verschillende deelstaten van dit federale land, met de voornaamste wijngebieden in South Australia, Victoria en New South Wales. Tasmanië, het koelere eiland ten zuiden van het Australische vasteland, is momenteel in volle ontwikkeling en veelbelovend voor pinot noir, chardonnay en sauvignon blanc.
Australië
Margaret River De wijnen die we proeven komen uit het wijngebied Margaret River in de deelstaat Western Australia. Het ligt in de zuidwestelijke hoek, in een koelere regio, met een maritiem klimaat. De wijnbouw ontwikkelde er zich pas vanaf de jaren 1970. Vrij snel bleek het een topregio voor cabernet sauvignon en merlot en we blijven in de Bordeaux-sfeer met de typische blend van sauvignon blanc & sémillon. Margaret River kent droge en warme zomers, die getemperd worden door de oceaanwind. Met 5000 hectare vertegenwoordigt het amper 3% van Australische wijnproductie in oppervlakte, maar die produceren dan wel 20% van de “premium” Australische wijn.
De geschiedenis van de wijnbouw in Australië gaat terug tot de 18de eeuw. Net als in Nieuw-Zeeland was er vooral een traditie van versterkte wijnen, en dit tot in de jaren 1950. De “Grange Hermitage” van Penfolds was in 1951 dus een voorloper en is intussen uitgegroeid tot de (quasi onbetaalbare) Australische icoon-wijn. Nu is Australië bekend om zijn moderne, door “flying winemakers”
Cape Mentelle Met de eerste aanplant in 1970 was Cape Mentelle één van de eerste vijf wijnbedrijven in Margaret Ri-
8
De Wijnspiegel Nummer 86 ver. Het domein werd genoemd naar de nabije kaap “Cape Mentelle” die in 1801 in kaart werd gebracht maar nu vooral populair is bij surfers. Cape Mentelle bezit nu 150 hectare eigen wijngaarden, die slechts voor een deel voorzien in de wijnproductie, die verder wordt aangevuld met aangekochte druiven.
David Hohnen De Australiër David Hohnen stond aan de wieg van twee domeinen die als pionier kunnen gelden in hun wijnregio, met de interessante bijkomstigheid dat ze elk in een ander land liggen. Cape Mentelle, in het Australische Margaret River, hielp de regio op de kaart zetten voor topwijnen, onder meer dankzij zeer goede cabernet sauvignon, waarmee het domein vanaf de jaren 1970 prijzen won. Verder experimenteerde hij met shiraz, sémillon, sauvignon blanc en zinfandel. In 1985 lanceerde David Hohnen Cloudy Bay, die snel één van de vaandeldragers werd voor Nieuw-Zeelandse sauvignon blanc uit het toen nog minder gewaardeerde Marlborough. Hij kon het goed vinden met Joseph Henriot, de toenmalige baas van Veuve Clicquot, en verkocht in 1990 zijn beide domeinen aan het champagnehuis. De daarop volgende investeringen en verhoogde distributiecapaciteit zorgden voor verdere groei van zowel Cloudy Bay als Cape Mentelle. David Hohnen bleef werkzaam op beide domeinen tot 2003, wanneer Veuve Clicquot en zijn twee geesteskinderen door LVMH werden overgenomen. Hij heeft nu opnieuw een eigen domein, McHenry Hohnen, met zijn dochter Freya als wijnmaker Margaret River Sauvignon Sémillon 2016 Deze witte bordeaux-blend van 57% sauvignon blanc en 43% sémillon komt uit het koelere zuiden van Margaret River. De wijngaarden hebben klei- en zandbodems met veel kiezels. De druiven worden ‘nachts geoogst, om de frisheid in de wijn te bewaren. Zoals te verwach-
9
ten verloopt de gisting met temperatuurcontrole in inox cuves. 8% van de wijn wordt vergist in nieuwe eiken vaten. Na 4 maand “sur lies” worden de verschillende loten en druiven samengevoegd. Botteling in juli 2016 Licht gekleurde wijn (citroengeel), schitterend, hoge viscositeit. Rijp wit fruit in de neus (peren, gele appel, perzik). Er lijkt meer sémillon in te zitten dan sauvignon blanc. De wijn heeft ook iets floraals. De wijn heeft de vettigheid van sémillon en de mooie aciditeit van sauvignon, veel fraîcheur. Middellange afdronk met iets bitters en iets fris. Dit is geen vermoeiende wijn, eerder toegankelijk en redelijk commercieel gemaakt. 14,2/20 14€ Margaret River Cabernet Merlot 2013 Een rode bordeaux-blend, met naast 62% cabernet sauvignon en 32% merlot ook nog eens 5% cabernet franc en zelfs 1% petit verdot. De wijn wordt gemaakt op basis van zijn van eigen en aangekochte druiven. Wijngaarden hebben een kiezelbodem op diepe ondergrond van klei. De gisting gebeurt per perceel en duurt tot 30 dagen. Daarna rijpt de wijn 14 maanden in eiken vaten waarvan 20% nieuw. Schitterende wijn, diep robijnrood, intens gekleurd, ondoorzichtig met lichte waterrand. Typische neus met groene paprika, kruidigheid (kruidnagel, peper), eucalyptus, grafiet. Na walsen: vanille (mooi verweven met de wijn). Sappige smaak in de aanzet en met tannine. Vlezige wijn. Middellange afdronk van 6 à 7 seconden. Deze wijn wordt duidelijk door cabernet sauvignon gedomineerd. 14,9/20 19€ Margaret River Shiraz 2012 Deze 100% shiraz komt van een eigen wijngaard van1340 jaar oud, met een klei- en kiezelbodem. De oogst vond plaats in maart-april 2012. De maceratie en gisting duurden tot 15 dagen. De wijn rijpt 14 maanden in eiken vaten waarvan 20% nieuw. Botteling in oktober 2013. Intens gekleurd, ondoorschijnend. Neus van drop, teer, chocolade, vanille, veel gebrande geuren, zwart fruit (cassis), jammy, kruidig. Ronde mond, een heel versmolten wijn, stevig maar toch zacht. Hij mist wat aciditeit en frisheid. Strenge tannine maar toch toegankelijk. Goede afdronk. Deze wijn is geschikt om te bewaren. Een Australische shiraz die niet vermoeiend is. 15,1/20 24€
De Wijnspiegel Nummer 86
Margaret River
Cabernet Sauvignon 2012 Deze topcuvée bevat 91% Cabernet Sauvignon, 8% Merlot en 1% Cabernet Franc, afkomstig van de eigen wijngaard die werd aangelegd in1970 en 1972, en uitgebreid in 1988. De wijnstokken staan er op een heuvelrug met kiezels - “une coupe de graves” zouden ze in Bordeaux zeggen. De oogst vond plaats in maart-april 2012. Opmerkelijk: de druiven werden niet enkel met de hand geplukt, maar ook met de hand ontrist, een behandeling die mee het hoge prijskaartje verklaart. De gisting gebeurt per perceel en duurt tot 30 dagen. Daarna volgen 18 maanden rijping in eiken vaten (50% nieuw). De assemblage in oktober 2013 werd gevolgd door de botteling in november 2013
Aangegeven prijs per fles is de richtprijs in de detailhandel.
Wijngallerij Crombe; Kortrijk Wijnen Declerck; Kortrijk Wijnhuis Bollaert; Merelbeke Weber wijnen : Sint-Ides Bald
Enorme kleurenconcentratie. Zeer complexe neus van koekebrood, eucalyptus, paprikasnippers, moerbei, kruidnagel, stalgeur, .… Volle aanzet in de mond, mond vullende impressie, zoete tannine, geen hoekigheid in deze wijn. Lange afdronk. Een traag gemaakte wijn met veel beheersing, trage gisting, houtlagering. Een complexe wijn die geschikt is om te bewaren.
16,7/20 55€
10
De Wijnspiegel Nummer 86
Onze ervaringen met wijn en restaurants in Nieuw-Zeeland november 2017. De aankondiging van de proeverij bij ons van Nieuw -Zeelandse wijnen, bracht een ode aan de Sauvignon Blanc van Cloudy Bay. Die Sauvignon Blanc duikt hier inderdaad overal op. Vraag in een restaurant naar een goede Sauvignon Blanc en ze wijzen naar Cloudy Bay. Gedurende onze korte trip door dit land (een week), doorkruisten we eerst het Noordelijk en daarna het Zuidelijk eiland. Zo bezochten we enkele wijnhuizen in Marlborough country, gelegen op Waiheke island in de baai van Auckkland. Auckland, de grootste stad van het land en gelegen op het Noordelijk eiland. Vanaf de pier van Auckland voeren we in 35’ naar Waiheke. Een enthousiaste meneer wachtte ons op aan de loopbrug voor het bezoek aan enkele wijnboeren. Hij toonde op een kaart de 40 domeinen die het eiland rijk is. Het klimaat zorgt ervoor dat het nooit te heet wordt. De oceaan mildert de koude nachten maar tempert ook de hete zomermaanden in de cruciale periode van rijping. Vandaar dat we 3 award winning wijnhuizen konden keuren.
klaar stonden, met 3 flessen wijn. Het eerste schoteltje, gerookte zalm, werd geserveerd met een Semillon. Dan kwam het gebraden vlees aan de beurt, met een Airfield 2016. Hier begint het specifieke verhaal van Stonyridge. Van bij het begin hebben de eigenaars de lat hoog gelegd. Zij wilden een superieure wijn Bordeaux style die ze Larose noemden. Wanneer die wijn niet voldeed, dan hadden ze een tweede wijn die wel goed was maar niet excellent. Dit is de Airfield. Airfield is een blend met Cabernet Sauvignon, Malbec en Cabernet Franc. Tenslotte kregen we een klein stukje kaas met een Pilgrim, een blend met Grenache, Syrah en Mourvedre. Zij noemden die wijn Pilgrim omdat ze zich voorstelden dat de pelgrims naar Compostella door de Provence, Roussillon en Languedoc trokken en dergelijke blends konden waarderen. Wij proefden mooi gemaakte wijnen, met een duidelijke link naar Frankrijk, waar voortdurend mee vergeleken werd.
Het eerste domein, Kennedy Point, serveerde zijn Sauvignon Blanc met oesters vers uit de schelp. Onze beperkte kennis van Nieuw Zeelandse Sauvignon Blancs slaat op de bedwelmende neus. Niets daarvan hier. We kregen een frêle zeer frisse wijn die wondergoed samenging met de oesters. De ontvangende dame bleek een Française te zijn die dolgelukkig was om ons met haar Frans te overstelpen. Zij was vooral enthousiast over de biodynamische filosofie die hier toegepast werd. Hun grootste zorg gaat naar de Syrah. Zij winnen met hun Syrah prijzen in wedstrijden in de Angelsaksische wereld, vooral in Londen: goud in 2007, 2008, zilver in 2013. Bij het proeven van de Reserved Syrah 2016 komt in de neus het fruit naar voor van donkerrode bessen, gevolgd door kruidigheid, pepers. Het is een stevige wijn die lang in de mond blijft hangen. Jaren rijping kan zeker geen kwaad. De tweede wijnbouwer: Stonyridge is een der beroemdste domeinen van Nieuw-Zeeland. Een Chinese dame leidde ons in het restaurant naar een tafeltje waar 3 schoteltjes
11
Als derde wijnbouwer hadden we Vineyards Mudbrick. Een trio van wijnspecialisten verwelkomde ons met een Pinot Gris 2017 met het bekende pallet van steenfruit en citrus, en met de nogal ronde smaak die we kennen van de Elzas. De Sauvignon Blanc Marlborough is hier de lie-
De Wijnspiegel Nummer 86 veling. Weer geen sterk geparfumeerde neus. Deze 2017 bood een fijn aroma van passievruchten en guave, om nadien te evolueren naar rode bes en meer kruidigheid, en te eindigen met citrusvruchten. We kregen frisheid in de mond en een lange afdronk. En dan de Syrah; we proefden Shepherd’s Point 2016, zeer purper, met een ingetogen neus. We roken viooltjes, pruimen, daarna pepers en rood fruit; in de mond edele tannine, een elegante wijn. Het gebruik van Franse eik voor de lagering is hier een must voor wie wil meedingen naar prijzen, want deze eik laat meer zuurstof door dan de eik van de US. Ook een nieuwtje, voor ons althans: in de Sauvignon Blanc doen ze 2 à 3 % Viognier om de smaak nog meer tot zijn recht te laten komen. Terug in Auckland deden we ervaringen op in een oesterbar aan de Waterfront. We kregen de keuze tussen drie creuses oestersoorten, allen uit de Pacific Ocean. De Clevedon, groot en robuust, dik en gezwollen, heeft niet de zilte smaak die wij graag lusten. De Wild Stick en de Mahurangi zijn eveneens zeer groot en gezwollen, dus meer dan mondvullend, met een ‘creamy taste’ (van april tot september zijn ze best smaakvol en kleiner, vertelde men ons). Om de vette oesters aantrekkelijk te maken, serveren ze er wijnazijn bij. Wij probeerden oesters met bovenop een laag spekblokjes en pilipili, in de oven gegaard. Snij die oesters in twee, zo geraken ze in je mond met spek en al. We dronken er een passende schuimwijn bij van Cloudy Bay. Prijzen: Kennedy Point Syrah 2014: 45 NZ$; Mudbrick Sauvignon Blanc 2017: 27 NZ$ en Syrah Shepherd’s Point 2016: 45 NZ$. 1 Euro is 1,66 NZ$. Een prachtige Nieuw Zeelandse Sauvignon Blanc in de Colruyt, met name 2 Rivers 2015 kost 16,5 Euro.
op de kaart in de restaurants het dubbele geprijsd. Op die kaart zie je weinig oudere wijnen en als die er op staan gaan die snel tot 190 NZ$. De meerderheid van onze groep was van de States, de Westkust. Niemand van hen had een wijnkelder, ook niet de aanwezige Australiërs. Ze keken ervan op dat wij onze wijnen jaren lieten rusten in onze kelder. Kinross is een coöperatieve die voor Valli, Coalpit, Hawkshead, Surveyor Thomson, Wild Irishman witte en rode wijnen maakt. Voor wit hebben we Sauvignon Blanc, Pinot Gris, Riesling. De Sauvignon Blanc heeft hier de uitbundige neus, of de discrete, fijne, fruitige neus; de Pinot Gris was naar de droge kant terwijl de Riesling rond overkwam. In bijna elk wijndomein hebben ze rosé van de Pinot Noir met voldoende body en droog. We ontdekten één rosé gemaakt van Pinot Gris. En nu de alomtegenwoordige Pinot Noir. De meest geprezen Pinot Noirs tonen agressieve tannine die bitter smaakt. Bij ons worden die 8 jaar naar de kelder verbannen, daar staan ze op de kaart van de restaurants. De Wild Irishman en Valli zijn het duurst geprijsd: 69 tot 120 NZ$ voor de 2015. Een aantal Valli’s komen van verschillende percelen. Op de prijslijst stond vooraan de Reserve Pinot Noir 2014 aan 140 NZ$, de 2015 aan 120 NZ$, Le Maitre Pinot Noir 2015 aan 100 NZ$, China Terrace Pinot Noir en School House Pinot Noir, beiden van 2015 aan 65 NZ$. De drie laatste zijn minder agressief, zonder bittere impressie, doch ze blijven zeer geconcentreerd, stevig. Eén restaurant in Queenstown steekt boven de anderen uit: Botswana. Ook het Novotel is ons daar zeer goed bevallen. Hugo De Mey.
Van Auckland vlogen we naar Queenstown op het Zuidereiland. Vanuit Queenstown planden we een deelname aan een groepsreisje naar de Gibbston Valley in Central Otago, het domein van de Pinot Noir. Het was toen heel zonnig. Twee dagen later sloeg het weer om: regen en boven de 600 m sneeuw. Om zich te wapenen tegen vorst in november zetten de wijnboeren tussen de wijngaarden kleine windmolens of bestellen ze helikopters. We bezochten Kinross en werden ontvangen door een jonge sympathieke wijnmaker, die voluit vertelde over zijn Pinot Noirs en graag naar de Bourgognestreek verwees. Wanneer hij het waagde enkele gemeenten uit de Côte D’or uit te spreken fronste het gezelschap de wenkbrauwen, tot Christine hulp bood met de correcte uitspraak: Gevrey-Chambertin. De aangeboden wijnen waren jong, 2014 tot 2016 met een gemiddelde prijs van 55 NZ$. Dezelfde jonge wijnen staan
12
De Wijnspiegel Nummer 86
Bubbels wereldwijd We zetten ons nieuw Commanderij-seizoen in met een sprankelende proefavond. Dankzij (vooral) Prosecco en Cava weten we al lang dat Champagne niet de enige schuimwijn ter wereld is. Maar ook buiten deze drie vinden we interessante wijnen met bubbels, in ongeveer elk wijnproducerend land, op basis van talloze druivenrassen en volgens uiteenlopende methodes - voldoende om er een volledig proefjaar van de Commanderij rond op te bouwen. Keuze te over dus, zodat een strenge selectie onvermijdelijk was. Voor deze proefavond kozen we voor wat men klassieke schuimwijnen zou kunnen noemen: geproduceerd volgens de “traditionele” methode (met tweede gisting op fles) en op basis van voornamelijk chardonnay en pinot noir. Als dat een belletje doet rinkelen, dan is dat logisch: op basis van deze criteria zou het ook een Champagne-avond kunnen geworden zijn. We gaan echter wereldwijd - waarbij we zowel landen aandoen met een lange traditie in schuimwijnen - Frankrijk, Italië, Zuid-Afrika (Méthode “Cap Classique”) en de VS - als nieuwe (schuim-)wijnlanden - Argentinië, Australië en, dichter bij huis, België en het sterk opkomende Engeland.
Deze typische cava komt uit het hart van cava-country, Sant Sadurni d’Anoia. Deze cuvée is een assemblage van drie onderscheiden terroirs. De druiven zijn de klassieke cava-druiven Macabeo, Xarel·lo & Parellada, die apart gevinifieerd worden. De wijn wordt volgens de traditionele methode gevinifieerd en ondergaat minstens één jaar flesrijping. Het is een brut nature, zonder enige dosering. Licht- tot mediumgeel, fijne en persistente belletjes. Geen kroontje. Een open neus met fruit (vooral appel), toast, licht mineraal. In de mond, een fijne CO2-explosie, droog in de aanzet en strak; er is duidelijk geen restsuiker. Nadien toch wat molligheid en zachtheid maar de aciditeit domineert. Afdronk van enkele seconden. Heeft een zekere charme en is opvallend afgerond voor een “brut nature”; vraagt om hapjes. Score: 13,1/20 15,95 € bij Alhambra, Mellew Domaine Ste Michelle Brut Columbia Valley, Washington State
Tijdens de algemene vergadering voorafgaand aan de proefavond wordt een cava geschonken, om het verschil of zelfs contrast met de meer traditionele schuimwijnen duidelijk te maken. Castellroig Brut Nature 2014 Cava, Spanje
Domaine Ste Michelle is een grote producent in het Noord-Westen van de Verenigde Staten. Ze hebben een uitgebreid gamma aan schuimwijnen. De wijn wordt gemaakt van pinot noir, chardonnay en, vrij uitzonderlijk buiten Frankrijk, pinot meunier. Het is een assemblage van van verschillende jaargangen. De dosering van deze brut ligt met 12 g/l aan de hogere kant.
13
De Wijnspiegel Nummer 86 Lichtgeel. Het uitzicht is vergelijkbaar met de vorige maar deze heeft een meer uitgesproken schuimkroontje. Mooie zachte pareling. In de vrij discrete neus ruik je aanvankelijk rijp fruit - ook hier vooral appel - geen mineraliteit. Na walsen meer variatie, met honing, rijp wit fruit, perzik. Veel molligheid in de mond. Ook het fruit (rijpe peren, mandarijnen) komt terug. De spanning valt wat weg door de molligheid. Vrij korte afdronk, met een klein bittertje, zoals van een citroenschil.
Pongrácz Brut Pinot Noir-Chardonnay , Zuid-Afrika
Score: 12,8/20 13,95 € bij Vinam, Gent Jacob’s Creek Reserve 2015 Chardonnay Pinot Noir Australië
Deze klassieker uit Stellenbosch bestaat voor 60% uit pinot noir en 40% chardonnay. D e wijngaarden liggen op 320 m (pinot noir) en 100 à 200 m (chardonnay). Ook hier heeft de malolactische omzetting plaatsgevonden. De wijn rijpt minstens 2 jaar “sur lies” op fles. Met een dosering van 8 g/l is dit een frisse brut. Lichtgeel. Mooie kraag en mousse. De belletjes gaan van grof naar fijn. Mooie tranen. Mooie complexe neus. Een ietwat weeïge geur als van jackfruit, steenfruit (perzik), amandelen De zuren zijn explosief aanwezig. Voldoende molligheid, deze wijn heeft veel body. Een fris bittertje in de afdronk. Puur product. Mooie fles. Score: 14,4/20 14,50 € bij Rouseu, Sint-Martens-Latem Extra Brut Del Fin Del Mundo Patagonië, Argentinië
Dit product van het zeer grote Jacob’s Creek, dat deel uitmaakt van de Pernod-Ricard groep, is afkomstig uit South Eastern Australia (Adelaide Hills). Hij bestaat uit chardonnay & pinot noir in niet nader genoemde verhoudingen. 2015 was een goed jaar in dat deel van Australië. Speciaal bij de vinificatie is dat de malolactische omzetting is doorgegaan. Er is ongeveer 1 jaar flesrijping. Deze brut is duidelijk redelijk gedoseerd - maar hierover wordt evenmin iets gelost. Witgeel van kleur. Dikke bellen bij het inschenken die snel fijner worden. Het schuimkroontje verdwijnt vrij snel. Uitbundige, exotische neus: rijpe mango, mandarijn, lychee. Een beetje boter. Strakker in de mond dan de vorige. Voldoende zuren maar toch wat molligheid. Fris. Een bittertje in de afdronk. Een behoorlijke schuimwijn, ook voor bij een Thais slaatje. Score: 13,2/20 12,39 € bij Delhaize (webshop)
Bodega Del Fin del Mundo is een groot wijnbedrijf met niet minder dan 870 ha wijngaarden. Met een ligging rond 39° Zuiderbreedte zitten we hier in een voor het Zuidelijk halfrond koel klimaat, geschikt voor pinot noir en chardonnay
14
De Wijnspiegel Nummer 86
Traditionele methode Deze methode is die van de “tweede gisting op fles” en werd vroeger vaak “méthode champenoise” genoemd, omdat het dé methode is waarop Champagne moet gemaakt worden. De Champagne-lobby heeft er echter voor gezorgd dat (althans in Europa) deze term niet meer mag gebruikt worden, om te vermijden dat anderen de associatie met Champagne als commercieel argument zouden kunnen uitspelen. Bij deze methode worden de volgende stappen doorlopen: •maken van een stille basiswijn; in Champagne wordt een specifiek onderscheid gemaakt: van 4000 kg druiven mogen de eerst geperste 2050 liter als “cuvée” bestempeld worden; de volgende 500 liter vormen “taille”: de rest gaat naar de stokerij. •bij het maken van de stille wijn kan gekozen worden om de malolactische omzetting al dan niet te laten doorgaan; dit is het omzetten van het frissere appelzuur in ronder melkzuur; dit proces vindt meestal spontaan plaats en wordt bewerkstelligd door in de wijn aanwezige enzymen. Als men ervoor kiest om de omzetting niet te laten plaatsvinden, dan is een technische interventie vereist, meestal door het toevoegen van SO2 (sulfiet) of door de wijn te filteren. •veel schuimwijnen zijn het resultaat van assemblage: stille wijnen van verschillende jaargangen (soms in een “solera”-systeem, zoals bij Sherry), percelen en/of druivenrassen worden samengevoegd, teneinde een jaar na jaar homogeen product te verkrijgen; zeker in klimatologisch wisselvallige noordelijker wijnregio’s is dit daarom een gangbare praktijk; assemblage kan ook complexiteit toevoegen. Uitzonderingen bevestigen de regel en er zijn natuurlijk ook schuimwijnen van hetzelfde jaar, single-vineyard cuvées en mono-cépage schuimwijnen. • voor de tweede gisting op fles wordt de stille wijn gebotteld met toevoeging van gistcellen en suiker (de “liqueur de tirage”; de gisten zetten de suiker om in alcohol (ongeveer één alcoholpercent extra) en het koolzuurgas, dat als nevenproduct van de gisting wordt geproduceerd, blijft gevangen in de afgesloten fles en zorgt zo voor het sprankelend karakter van het uiteindelijk product. • om de smaak en de pareling te verfijnen, dient de wijn een zekere tijd in contact te blijven met de (dode) gistcellen, “sur lies”; de duur wordt bepaald door de reglementering van de herkomstbenaming; in Champagne geldt bijvoorbeeld een minimum van 15 maand rijping op fles (waarvan 12 “sur lies”). •om de wijn klaar te maken voor consumptie worden de gistcellen verwijderd, door de fles geleidelijk in de flessenhals te laten zakken (“remuage”) en vervolgens de aldus ontstane stop te verwijderen (“dégorgement”). •de laatste bepalende stap voor het afgewerkt product is het toevoegen van de “liqueur d’expédition”, een mengsel van wijn en suiker die het uiteindelijk type schuimwijn zal bepalen, van extra-brut tot zoet. Andere methodes Naast de traditionele methode met tweede gisting op fles zijn er nog technieken om schuimwijn te produceren: • transfer-methode: hierbij wordt de wijn na de tweede gisting op fles onder druk in een tank overgeheveld en dan geklaard en gedoseerd alvorens opnieuw gebotteld te worden • Charmat- of Martinotti-methode: hierbij gebeurt de tweede gisting in een afgesloten inox tank, waarna de wijn wordt gebotteld. Deze methode laat productie op grote schaal toe en wordt onder meer gebruikt voor prosecco. • “methode rurale”: hierbij wordt de wijn gebotteld vooraleer de (eerste) alcoholische gisting is afgerond, zodat de CO2 die daarna vrijkomt, in de wijn gevangen blijft. Methode die onder meer voor de Blanquette de Limoux gebruikt wordt. Verder zijn er nog variaties zoals de “transvasage” (wijn gemaakt volgens de traditionele methode, maar op het einde wordt de wijn overgeheveld naar andere volumes - bijvoorbeeld voor magnums of halve flesjes); de “continu-methode”, ooit populair in de Sovjet-Unie; of zelfs de toevoeging van koolzuurgas (de “coca-cola methode”).
15
De Wijnspiegel Nummer 86 (een flink stuk zuidelijker dan Zuid-Afrika en vergelijkbaar met Tasmanië en het zuiden van Nieuw-Zeeland). Met 85% overheerst pinot noir de 15% chardonnay. Na één jaar flesrijping komt de wijn op de markt als extra-brut, met een dosering lager dan 6 g/l (maar verder niet nader bepaald).
Mooi witgeel, helder, briljant, fijne pareling, mooie kraag. Frisse neus, citrus, mineraal, brioche, lactische toets. Aangename pareling in de mond, wat molligheid met fijne zuren. Afdronk van een paar seconden. Een klassiek, kwalitatief product. Een beetje romig in de mond.
Lichtoranje gekleurd (waarschijnlijk van de overheersende pinot noir). Heel fijne belletjes, schuimkraag, blinkt mooi. Aroma’s van gele en rode appel, citrus, pompelmoes, toast, en wat vlier. Romig mondgevoel, met een mooie persistentie van de fijne mousse en aromatische persistentie van boter en fruit. Zachte en fijne zuren, zelfs wat tannine. Friszure afdronk met citroenbittertje. Tot nu toe is dit de meest vineuze wijn.
Score: 15,1/20 16,80 € bij www.belgianwines.com Marksman Vintage 2013 Blanc de Blancs, Engeland
Score: 14,7/20 14,65 € bij Felicia Wines, Landegem Ruffus, Chardonnay Brut België In Haulchin, nabij Binche, vinden we de wijngaard “Les Agaises”, gelegen op een zuid-gerichte helling met een kalkrijke bodem - geologisch een onderdeel van de boorden van het Bassin Parisien, zoals ook de wijngaarden van de Champagne, Chablis of Sancerre. In de twaalfde eeuw heerste kasteelheer Ruffus over het gebied, vandaar dus de naam van de wijn. Met 23 ha is het domein de grootste wijnproducent in België. De aanplant bestaat uit het Champagne-trio chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Behalve de geologische logica en de aanplant is er nog een verband met Champagne: er werd voor de know-how een beroep gedaan op Thierry Gobillard van het gelijknamige Champagnehuis in Hautvillers. Dit succesverhaal begon in 2002, dankzij de samenwerking tussen Raymond Leroy, wijnhandelaar, Etienne Delbeke, landbouwer en twee ondernemers (Michel Wanty en Joël Hugé). We proeven een cuvée van 100% chardonnay, met een dosering van 6 g/l en die 12 à 15 maand flesrijping meemaakte.
Deze Engelse schuimwijn van het huismerk van de oer-Britse supermarkt Marks & Spencer wordt geproduceerd door Ridgeview Winery. Dit domein, opgericht door Mike en Chris Roberts, begon meer dan 20 jaar geleden met de productie van Engelse schuimwijn. Het is gelegen in East Sussex, een beetje ten noorden van Brighton. Ook hier bevinden we ons geologisch langs een rand van het Bassin Parisien, met een rijke kleien kalkbodem. Ook hier bestaat de aanplant uit chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Het domein wordt nu geleid door Tamara Roberts en haar broer Simon is wijnmaker. Deze cuvée van 100% chardonnay rijpte niet minder dan 3 jaar op fles en werd gedoseerd op 10 g/l. Lichtgeel, met een heel sterk kroontje. Wat reductief in de neus (“putje”), kool, weinig fruit, pannekoekendeeg, patisseriegist, mastellen, uienconfijt, komkommer, artisjokharten. De geur evolueert de hele tijd. Veel materie in de mond, veel zuren. Heel elegant. Lange afdronk. Deze wijn heeft gastronomisch potentieel, maar de lange flesrijping heeft het fruit laten wegdeemsteren.. Score: 14,4/20 21,00 € www.marksandspencer.fr
16
De Wijnspiegel Nummer 86 Lamiable Brut Grand Cru Champagne, Frankrijk Dit klein (minder dan 10 ha) familiedomein ligt in de Grand Cru gemeente Tours-sur-Marne, in het gebied van de “Montagne de Reims”. Na een eerste oogst in 1955 en een eerste eigen wijnpers in 1960, bouwde Jean-Pierre Lamiable vanaf 1972 het domein verder uit. Sinds 2006 staat dochter Ophélie aan het roer. Zij herintroduceerde vatrijping voor sommige cuvées en laat haar wijnen de malolactische omzetting doormaken; dat maakt ze stabieler zodat er onder meer minder sulfiet nodig is. Zoals te verwachten op de Montagne de Reims, overheerst in deze cuvée de pinot noir (60%) naast de chardonnay (40%). Interessant weetje: tot een paar decennia geleden was Tours-sur-Marne enkel voor pinot noir erkend als grand cru; sindsdien wordt ook chardonnay toegelaten. Het domein gaat voor strak gevinifieerde wijnen; hun extra brut werd meermaals bekroond. We proeven de meer toegankelijke brut, met een dosering van 8 g/l.
woord op Champagne. Het gebied ligt tussen Bergamo en Brescia in Lombardije. Ricci Curbastro is een familiedomein met 27 ha wijngaarden en een breed gamma, met ook naast schuimwijnen ook enkele stille wijnen. We proefden op ons banket van 2017 hun extra-brut. De brut van deze avond (dosering van 8 g/l) bestaat uit 60% chardonnay, 30% pinot blanc en 10% pinot noir - opnieuw drie druivenrassen die ook in Champagne toegelaten zijn (ook al is pinot blanc daar minder verspreid). De flesrijping duurde 30 maand. Lichtgeel met een licht groene schijn. Fijne belletjes. De wijn heeft een schuimkrans en dikke tranen. In de aanzet vrij gesloten neus, daarna: citrus, pompelmoes, zacht wit fruit, een toets van groene kruiden (salie), floraal, boter en, opvallend, kruidnagel. Veel fraîcheur in de mond, fijne zuren, met de lichte kruidigheid die terugkomt. Vrij lange afdronk van 6 à 7 seconden. Je zou deze wijn een “kruidenextract op bubbels” kunnen noemen. Score: 15,5/20 21,95€ bij Cavatappi, Gent
Mooie schuimkraag, mooie tranen. Intens geel. Mooie pareling die niet heel intens is. Explosieve geur. Rozen, vijgen, gist, perziken, wit steenfruit, mineraal. De wijn heeft veel molligheid, de frisse zuren komen nadien. Is heel evenwichtig. Lange afdronk en aangename herinnering met een klein bittertje op het einde. Dit is een wijn met veel diepgang.
Dosering van schuimwijnen
Met de “liqueur d’expédition” kan men het uiteindelijk karakter van een schuimwijn bepalen. Historisch waren de meeste schuimwijnen veel zoeter dan we ze tegenwoordig kennen. De smaken evolueerden echter en ook de verbeterde basiswijnen zorgden voor een verlaging van het suikergehalte in de wijnen. De toevoeging van suiker vervult drie functies: ten eerste, aanpassing aan de smaak van de consument, ten tweede verdoezeling van onzuiverheden in de basiswijnen en ten derde het toevoegen van reliëf aan de wijn (suiker heeft, met mate gebruikt, een smaakversterkend effect). Er is nu een Europees erkende schaal voor de aanduiding van het type schuimwijn: • zoet of doux: > 50 g/l • halfdroog of demi-sec: 32 tot 50 g/l • “droog” of sec: 17 tot 32 g/l • extra dry: 12 tot 17 g/l • brut: < 12 g/l • extra brut: 0 tot 6 g/l - of: “brut nature”, “brut zéro”.
Score: 16,0/20 17,80 Ter plaatse Ricci Curbastro Franciacorta Brut, Lombardije, Italië
Franciacorta wordt gepresenteerd als het Italiaanse ant-
Tekst: Pierre Paul Stacanov Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok.
17
De Wijnspiegel Nummer 86
Blindproeven 21 okt 2017 Vorig jaar (WS 83) verheugde ik er mij op dat we na meer dan tien jaar eindelijk weer eens een blindproefavond hadden met een grote opkomst (86), en kijk, die tendens werd dit jaar bevestigd, ja zelfs geconsolideerd. Op 21 oktober meldden zich namelijk 95 commanderijleden present om hun basis proefkennis te proberen bevestigen. Blind proeven zit dus in de lift, en zo hoort het ook: ook al voert Commanderij Gent de sociale interactie en gezelligheid hoog in haar vaandel, we blijven in eerste instantie een (groot) gezelschap van wijnliefhebbers en liefst ook wijnkenners. En dat houdt niet alleen een al dan niet encyclopedische wijnkennis in, maar in de eerste plaats proefondervindelijke ‘herkenning en onderscheid van geuren, kleuren en smaken’, zoals dat in de intronisatieformule voor de wijnmeesters en -grootmeesters aangehaald wordt. Het concept van dit jaar verschilde niet van de voorbije jaren: drie reeksen van 4 wijnen, één witte en twee rode, met een ‘voorproeffles’ voor de variabele druivenrassen en dat waren dit jaar gamay en zinfandel. Gamay van Beaujolais deed daarmee na vijf jaar afwezigheid1 opnieuw zijn intrede. U weet wel dat de keuze van de wijnen/streken in eerste instantie bepaald wordt door de nationale wijnmeester Eddy Sarlet, verantwoordelijk voor de organisatie van de Nationale Proeven (dit jaar op 19 nov in en door ZW Vlaanderen georganiseerd). Vroeger had je namelijk tweemaal een vaste reeks van Bx Brg Bjl en CduRh, waarbij de tweede normaliter moeilijker was door de hogere kwaliteit van de selectie. Onze wijnmeester somde naar goede jaarlijkse gewoonte eerst even de typische kenmerken van de 4 klassieke witte druiven op en dan maar ruiken, proeven en toewijzen. Laten we eens kijken wat we dit jaar in de glazen kregen voorgeschoteld door Pierre Paul en zijn schenkassistenten. In glas 1 zat de riesling. Van kleur was hij behoorlijk diepgeel, met wat partikeltjes (haha!). Een rijpe neus met zoete (bijna snoeperig zoete) impressies én een duidelijke mineraliteit. Pittig zuur van bij de aanzet, licht prikkelend op de tong, in het midden bevestiging van de rijpe toetsen en dan op naar een zuurgedomineerde finale. Een herkenbaar rieslingplaatje als je het mij vraagt. De chenin stond ernaast, altijd een gevaarlijk en verwisselbaar koppel. Voor mij gaf de neus eerst wat karnemelk, ranzige honig en dan duidelijk kweepeermarmelade. Daaronder wat appel en dan na een tijdje iets van peperkoek met geconfijt fruit. De keuze was al gemaakt. In de
1
mond was hij medium vet, met een uitgesproken lactische kant, en goede retronasale bevestiging. Strakke chenin zuren alom. De strafste proevers hadden misschien zelfs de stijl van het ons stilaan goed bekende huis Domaine des Forges herkend. De chardonnay uit de Chalonnaise was eveneens intens geel, maar viskeuzer dan wijn 1. We wisten dat we moesten zoeken naar houtlagering, als enige in de reeks. En ja hoor: de vanille, het romige toastige sprong uit het glas, met verder rijpe gele appel en een beurré kantje. Qua mondstructuur: vol en mollig, terug herkenbare boisésmaak en een aciditeit die voor een klassiek chardonnay bittertje in de finale zorgde. De mooiste wijn voor mij was nummer vier of de rechtse. Mooie sauvignonneus , niet groen of buxusachtig, maar wel wat grassig en ook floraal, zacht mineraal, wit fruit. Wat een charme in de mond: fijn, elegant, zacht fruitig;wel iets minder mineraal dan zijn silex naam deed verwachten. En de scores in deze startreeks? Zeer goed als je het mij vraagt: niet minder dan 57 op 94 met 4 op 4 juist (vorig jaar: 36 op 86) en 17 proevers die één wissel maakten. Bravo. Bovendien is deze score het bewijs dat een groot aantal van onze proevers trouw zijn aan hun ‘proefgeheugen’, al dan niet bewust. Want wisten jullie dat onze wijnmeester – de sloeber – drie keer dezelfde wijn nam als vorig jaar ?? Alleen de riesling was deze keer van Rings, een huis dat we leerden appreciëren in de Duitse riesling avond op 22 april. Opmerkelijk vind ik dat bij de mensen die één foute wissel maakten er evenveel zijn die chardonnay en riesling omwisselden als chardonnay en chenin, maar blijkbaar geen chenin-riesling verwarring. Op naar de rode. Vooreerst toch even het vrij goed bekende Beaujolais standaardplaatje. Gamay geeft normaliter fruitige, soepele rode wijnen, te herkennen aan hun helder paars- (jong) tot robijnrode tint. Maar die intensiteit is natuurlijk afhankelijk van stijl & leeftijd. Aroma’s van blauwe bessen, framboos, viooltjes, de fameuze “banaan”, het fruit yoghurtje. Qua structuur merken we dat de wijn weinig tannine heeft, vooral rond fruit en een redelijk hoog zuurgehalte; weinig alcoholrijk. Maar opgepast voor de crus van Beaujolais die toch stevig uit de hoek kunnen komen en – met de jaren - naar pinot noir kunnen neigen. Behalve in die ‘homeregio’ vinden we ook gamay in de Lyonnais, en ook in de regionale Bourgogne, maar de druif komt ook voor in de Loire (Touraine, Loire Atlantique) en de onderliggende Auvergne. Gamay is vroeg rijp en daarmee geschikt voor koelere regio’s, in de Middeleeuwen was het zelfs dé grootste speler veel van de genoemde regio’s maar daarna dikwijls als min-
In 2012 kregen we namelijk een tannat en een sangiovese als’nieuwe’ druivenrassen.
18
De Wijnspiegel Nummer 86 derwaardig naar de tweede rang verdreven. En er is ook gamay aangeplant in Zwitserland, Canada, zelfs Turkije. De druif geeft meestal een lekker, complexloos drinkende wijn die je gastronomisch best niet ‘te zwaar’ inzet. Hierna schonk Pierre Paul vooraf een toonbeeld beaujolais. Alhoewel… ik had het persoonlijk een ietsje lastig met de wat aards-vegetale toetsen in de neus, en stoorde me aan een niet zo uitgesproken fruitigheid en zelfs een bittertje in de finale. Dan was de Juliénas van domaine Corinne Guillot in de proefreeks wel veel typischer: veel rood fruit in de neus, aardbei, na walsen wat lactisch en ook een beetje rubberig (dat kon misleidend zijn, want grenache in de Côtes du Rhône heeft dat ook). Zacht van aanzet, maar met een goede T présence waardoor hij zich echt wel als een cru-beaujolais waarmaakte. De pinot noir in deze eerste reeks, een bourgogne tout court, was vrij doorzichtig, dat was al een hint, en gaf veel zuur in de mond. De zure krieken waren heel dominant en de wijn had niet al te veel body, typisch voor een regionale bourgogne die dikwijls wat rijpheid mist. De Côtes du Rhône, derde van links, had grote kleurconcentratie; in de neus was het fruit wat gestoofd, zeer zonnig en naar pruimen op. Dan wist je het al wel. Dat werd in de mond goed bevestigd, met een tikkeltje alcoholische branderigheid. Een stevige, klassieke Rhône van de Plan de Dieu, een Villages benaming met recht op zijn ‘commune’ vermelding sedert 2005. Maar eigenlijk is ‘Plan de Dieu’ geen naam van een dorp, deze uitsluitend rode wijn komt namelijk van vier dorpen in de Vaucluse: Camaret-sur-Aygues, Jonquières, Travaillan en/of Violès ( ze liggen onder de appellatie Cairanne, en boven Vacqueyras). De bordeaux tenslotte was sterk gebrand in de neus, met veel vanille, koffie, wat mon chéri. Stevige tannine maar ook veel molligheid, met een voor mij eerder merlot gedomineerde textuur. Maar dat laatste kon ik niet bevestigd vinden op de website van Dourthe, wel dat de wijn inderdaad 1 jaar nieuwe eik lagering had gekregen. Wat vertelde het scorebord ons na deze reeks? Niet minder dan 44 deelnemers zetten de vier eerste rode wijnen op de juiste plaats. Een heel goed cijfer alweer, maar helaas waren het niet allemaal dezelfde mensen die ook de witte allemaal juist hadden. Conclusie: nog 28 proevers aan de streep om een foutloos parcours van 12/12 te lopen. Vorig jaar waren er slechts 33 juiste strookjes op 86, maar ja, toen was het een stuk moeilijker met een Bordeaux én een merlot samen. Dé grote verwarring dit jaar lag – zoals verwacht - bij het koppel bourgogne-beaujolais: zomaar even 36 keer verwisseld!
19
De tweede reeks rood tenslotte, met een bordeaux, een bourgogne, een beaujolais en een zinfandel. Aangezien de drie laatst genoemden allen een vrij expressieve fruitigheid kunnen demonstreren beloofde dit de moeilijkste reeks te worden. Maar vooreerst, wat konden we van de zinfandeldruif verwachten? Alleszins soepele rode wijn met helder paarsrode schijn of gewoon robijn. Want de intensiteit is sterk afhankelijk van het rendement: zin kan lichtvoetig zijn, maar er zijn ook krachtiger types die zelfs sommige Amerikaanse cabernets en syrahs naar de kroon steken. Aromatisch mag je vooral aardbei, bramen, frisse kruiden en zoete tabak verwachten. In de mond is de tannine meestal niet prominent, er is veel fruit en mollige body, tot jammy en alcoholrijke impressies toe. Zin(fandel) is voor ons gelinkt aan Californië maar zijn thuisland is eigenlijk Kroatië, waar de gemeenschappelijke (?) voorvader van de zin én de Pugliese primitivo vandaan komt. Nog niet zolang geleden (januari 2016) besteedden we een proefavond aan het koppel Zinfandel-Primitivo, ik verwijs dus naar Wijnspiegel nr 80, p. 22-3 waar onze wijnmeester u het complexe DNA verhaal van beide druiven uit de doeken deed. Als voorproever gaf Pierre Paul ons een ‘Bold Vine’ Zinfandel van 2013 van Lodi, een wijn die goud kreeg op de Los Angeles International Wine Competition. Met zijn mooie aardbei-framboos neus, wat natte aluminium (zei Hugo VDB) en wat Clan tabak een goed voorbeeld van een zinfandel met mooie AMT balans. In de proefreeks zelf kregen de Stone Barn van Delicato Family Vinyards van 2012. Dus al vijf jaar oud en inderdaad wie goed naar de spiegel keek zag een wat bruiniger rand. Hij was complex in de neus: eerst peperig, dan exotisch(er) qua fruit en zacht versmolten uitdeinend in de mond. Ik vond dit de mooiste wijn uit deze reeks. De Regnié was de enige met purperen rand (hij was ook een jaartje jonger dan zijn voorganger), in de neus fruitig-lactisch en dat vleugje banaan was er ook voor de liefhebbers. In de mond had hij wat minder concentratie dan de Juliénas, en dat moet je ook niet van een Regnié verwachten. Misschien had Pierre Paul hem beter in de eerste reeks rood gezet. Wist u dat Regnié de nakomeling binnen de cru familie van tien is? Pas in 1988 kreeg het dorp Regnié-Durette die status, de overigen al in de jaren dertig of veertig. De donkerste wijn was de derde. Deze wijn sprak me helemaal niet aan, en ja dan ga je in de fout… Hadden we een “slechte” fles aan onze tafel? Ook Hans vond hem neutraal in de neus, laat staan dat er veel typiciteit kon uitgehaald worden. In de mond bijzonder zwak, we misten Haut-Médoc niveau. De laatste, rechts geplaatste wijn was een Chorey-lès-Beaune, een minder bekende appellatie uit de Zuidelijke
De Wijnspiegel Nummer 86 Côte d’Or, ze hebben er ook geen enkele premier cru op 154,5 ha aanplant (waarvan ook een 10 ha wit). Buren van deze AOC zijn Beaune, Savigny-lès-Beaune en Aloxe-Corton. Geen bleke pinot kleur, maar toch iets minder concentratie. Hij had wat tijd nodig om zich te openen, had behoorlijk wat (misleidende?) houtlagering toetsen maar was qua mondstructuur toch echt pinot noir.
Dit zijn die vijftien winnaars: Alain Slock, Bob Driege, Benny Vanspringel *, Caroline De Baene, David De Clercq, Fanny Dhondt, Filip Verhoest *, Hans De Smet *, Hartwig Andries, Karel Raman, Karel Vercruysse, Koen Lebegge, Lieve De Puydt, Luc Maes en Tim Wieme. Proficiat aan allen (en zeker aan die drie * want die waren vorig jaar ook bij de tien winnaars)!
Wat waren hier de meest misleidende koppels? Frans Moens telde voor mij de’ 2 op 4 spelers’ na en dat gaf aan dat zinfandel en bourgogne 13 maal werden omgewisseld, en bordeaux en bourgogne zowaar 7 maal. Opmerkelijk hier is dus dat de meest voor de hand liggende wissel zin-beaujolais niet (zoveel) gemaakt werd. In alle geval, er waren in deze reeks bijna evenveel 4/4 resultaten als in reeks 2: namelijk 39/ 94 (tgo 44/94). Maar slechts 15 van die 39 hadden ook de twee vorige reeksen volledig juist.
Voor wie minder ‘gelukkig’ was, deze uitsmijter. Blind proeven blijft een les in bescheidenheid want geen evidentie. Je moet vooreerst ‘in goeden doen’ zijn om je zintuigen naar best vermogen te laten werken, en dan is er ook nog het proefgeheugen dat ons frustrerend in de steek kan laten of het juiste poortje obstinaat voor ons gesloten houdt. Het doet me denken aan die ronde plastic doolhofschijfjes waarin je het metalen kogeltje naar het middelpunt moest manoeuvreren door het doosje nauwkeurig en handig heen en weer te kantelen. Ook ooit geprobeerd en op gesakkerd? Luc Wieme
Reeks I WIT riesling
Riesling Steinacker 2013 Weingut Rings
chenin
Savennières Moulin du Gué 2014 Domaine des Forges
chardonnay
Rully 1er Cru Grésigny 2014 Domaine Michel Briday
sauvignon blanc
Pouilly-Fumé Rochailles Silex 2015 Domaine Bouchié-Chatellier
Reeks II - 1° ROOD Bourgogne – pinot noir
Bourgogne Pinot Noir 2015 Domaine Daniel Largeot
Beaujolais - gamay
Beaujolais Juliénas “Les Chanoriers” 2015 Domaine Corinne Guillot
Côtes du Rhône
Côtes du Rhône Plan de Dieu 2015 Domaine Rose Dieu
Bordeaux
Bordeaux La Grande Cuvée 2015 Dourthe
Reeks III – 2° ROOD zinfandel
Zinfandel Stone Barn 2012 Delicato Family Vineyards
Beaujolais - gamay
Beaujolais Régnié 2016 Domaine de la Plaigne
Bordeaux
Bordeaux Haut-Médoc 2015 Moulin de Reysson
Bourgogne – pinot noir
Bourgogne Chorey-les-Beaune 2015 Domaine Daniel Largeot
20
De Wijnspiegel Nummer 86
En dan waren er de Nationale Proeven … De Nationale Proeven gingen zoals al gezegd dit jaar op 19 november door in Avelgem, en waren een organisatie van Commanderij Zuid-West-Vlaanderen. Onze Commanderij vaardigde 1 kandidaat grootmeester en vijf kandidaten meester af, een mooi aantal. In totaal namen aan de proeven 75 aspiranten deel, 44 voor meester-wijnproever en 31 voor grootmeester. Ik dacht vooraf dat met de terugkeer van de Beaujolais de kansen op slagen een stuk beter lagen dan bij de vorige edities (met merlot – Bordeaux , en met Blaufränkisch – Bordeaux, of grenache - nebbiolo) maar dat bleek een verkeerde inschatting: niet minder dan 15 kandidaten slaagden niet in de proef, wat betekent 20%! En dat was ‘evenredig’ verdeeld over de twee categorieën, meer bepaald 7 voor M, 8 voor GM. Anderzijds is het ook zo dat tien grootmeesters een volledig foutloos parcours liepen met 300/300. Ook onze Marnix De Gusseme deed het voortreffelijk met een score van 265/300. Proficiat! Maar bij de meesterkandidaten liep het helaas verkeerd af voor drie van onze deelnemers. Een ervan spijtig genoeg door schromelijke verwaarlozing van het theoretische gedeelte van de proef, waar je òòk de helft dient op te halen. Slaagden wel met onderscheiding: Tom Gemeen en Luc Maes. We kijken er al naar uit om hen alle drie op het banket met lint en diploma te mogen feliciteren. Het mag duidelijk zijn dat de Nationale proeven sedert de aanpassing van het reglement in 2012 écht een examengehalte hebben gekregen, en je als deelnemer wel degelijk dient in te calculeren dat het kan mislopen,
21
maar ook dat de enige juiste attitude hier die van de jockey is die na een val zo snel mogelijk weer in het zadel wipt en zijn paard opnieuw over de hindernis jaagt.
De ‘meester wijnen’ waren hier : Bourgogne: Chorey-les-Beaune 2014 (J. Drouhin) Bordeaux: Château Pomys Saint-Estèphe 2015 Côtes-du-Rhône: Crozes-Hermitage Silène 2014 (J-L Chave sélection) Beaujolais: Beaujolais Village Château de Lacarelle 2015 De grootmeester wijnen: sauvignon blanc: Marlborough Saint-Clair 2016 chardonnay: Rully blanc 2015 (J. Drouhin) chenin blanc: Vouvray Pointe de silex 2015 riesling: Riesling Künstler Hochheimer Herrnberg 2016. En in rood: Bourgogne: Chorey les Beaune 2014 (J. Drouhin) Bordeaux: Château Pomys Saint-Estèphe 2015 Beaujolais: Beaujolais Village Château Lacarelle 2015 zinfandel: Wente Beyer Ranch Zinfandel 2013 Bij de kandidaten grootmeester waren er maar 2 die struikelen over de witte wijnen. Bij de kandidaten meester komt de klassieke omwisseling Bordeaux – Côtes-du-Rhône het meeste voor. Bij rood: zowat alle combinaties maar veelal wisselt men de Beaujolais en de zinfandel.
Luc Wieme
De Wijnspiegel Nummer 86
Op 10 december 2016 organiseerde onze Commanderij een “Veuve Clicquot Vintage Atelier” in De Lozen Boer. Het concept “vintage atelier” omvat een gastronomisch champagnediner, met begeleidend commentaar van een expert van het champagnehuis. Voor de gelegenheid kwam oenoloog Philippe Thieffry vanuit Reims naar Lochristi om duiding te geven bij de verschillende cuvées en de combinatie wijn-gerecht. Het was de derde ontmoeting tussen onze Commanderij en de heer Thieffry, die ons ter plaatse had ontvangen tijdens onze eerste Champagnereis in 2001 en in 2005 een fel gesmaakte proefavond in Gent had verzorgd. “Jamais deux sans trois”, zeggen ze in Reims, en dus werd na een eerder toevallige ontmoeting van onze wijnmeester met Philippe Thieffry deze extra avond georganiseerd. Veuve Clicquot maakt sinds 2003 deel uit van het LVMH luxe-imperium en is na Moët & Chandon uit dezelfde stal het tweede meest verkochte champagne-merk ter wereld - iets waar ze niet teveel ruchtbaarheid aan willen geven. Ondanks het commercieel succes wordt het exclusieve imago immers streng bewaakt en daar moeten de topcuvées in het gamma mee voor zorgen, ook al wordt ook gediversifieerd met cocktail-versies zoals “Rich”. Van aperitief tot dessert werden vijf verschillende cuvées geschonken, bij een speciaal voor de gelegenheid samengesteld viergangendiner. Bij het aperitief proeven we de “basiscuvée” Veuve Clicquot Yellow Label, maar dan wel in magnum-versie. In dit geval mag men wel zeggen dat “size matters” - de ervaring leert dat de magnum het ideale formaat blijkt voor champagne - en bij uitbreiding voor andere wijnen die baat hebben bij flesrijping. Met de tweede gisting op fles is flesrijping bij Champagne zelfs een essentiële stap in het productieproces. Ook hier was het verschil duidelijk met de “halve magnum”-versie die soms letterlijk wat té “brut” kan overkomen; er was finesse, kracht en een vineus karakter dat doelbewust gecultiveerd wordt, ook bij deze instapwijn die door pinot noir gedomineerd wordt.
Als hapjes kregen we sint-jakobsvrucht met „pied de porc“ & gestoofde prei, een velouté van boschampignons en gebakken ganzenlever in een zoetzure saus. Krachtige smaken die de Yellow Label moeiteloos de baas kon. 2008 was een topjaar in Champagne en de Veuve Clicquot Vintage Réserve 2008 is eigenlijk nog jong, vol gebalde kracht en met een ingehouden intensiteit en mooie mineraliteit. Een grote wijn, als perfecte begeleider van een gevuld scheermesje met zeevruchten en een crème van parmezaan & erwt. La Grande Dame is dé prestige-cuvée van Veuve Clicquot, met in verhouding meer chardonnay en zelfs een beetje houtlagering. De jaargang 2006 bleek zeer toegankelijk en combineerde gastronomisch mooi met de “dorade sauvage“, fijne groentjes & beurre nantais. De grootste uitdaging bij een champagnediner is de combinatie wijn-gerecht met vlees. Tijdens onze wijnreis hadden we bij Veuve Clicquot een oudere Vintage geproefd bij een mooi stukje kalfsvlees. Voortbordurend op dat thema, en het wildseizoen indachtig, viel de keuze op een filet van reebok uit de Pyreneeën. De reeds mooi versmolten en elegante Veuve Clicquot Vintage Réserve Rosé 2004 harmonieerde met het gerecht, maar werd in smaakintensiteit wat weggedrukt. Pierre Paul Stacanov
Commanderij Gent 22
De Wijnspiegel Nummer 86
Ken wijn Wedstrijd Door een technische fout werd maar een deel van het artikel gepubliceerd in de Wijnspiegel 85. U vindt hier het vervolg.
7. Domaine de Fondrèche Cuvée Persia 2013 – Côtes du Ventoux 90% Syrah, 10% Mourvedre P1. Intens donkerrobijnrood; immobiel lactisch; na walsen “stinker”, gerookt, metalig, eucalyptus; frisse afdronk; achteraf beschouwd : indien ik had geweten dat het een bio-dynamische wijn was, had ik zeker meer op de zuurbalans gelet en op het frisse karakter van de wijn wat je in de Ventoux bij conventionele wijnen totaal niet verwacht; nu is Ventoux nooit een optie geweest; wel Portugal om evidente redenen (stinker, eucalyptus, koel); P2.Hier kiezen we aanvankelijk voor Ventoux, de Ventoux bevat 90 % Syrah, dus hij moet toch wel wat donker zijn en verder toch wat fruit en kruiden, uiteindelijk veranderen we hem jammer genoeg in MALBEC omdat het de tweede donkerste was. P3. Paarsrood, vegetaal, gebrand, dierlijk, zurig, oxo, gist, redelijk wat zuren en tannine, spritzig, de combinatie zuren en vegetale “stinker” doen ons naar Portugal gaan. P4. Heel intens gekleurd, paarszwart. Rijp rood fruit, vanille en ook wat vegetaliteit (stinker) in de neus. Relatief frisse wijn met toch redelijk wat gebrande toetsen en tannine. We dachten aan Portugal vanwege de combinatie rijp fruit en gebrande toetsen. 8. Rully Premier Cru Les Cloux 2015 Domaine Jacquesson 100% Pinot noir P1. Intens paars; zoete neus, floraal, cola; veel moelleux, weinig T; gemiddelde A; pinot noir was onze 2de optie maar kleur en cola-aroma deden de balans overhellen naar Chianti P2. Lichte kleur (iets donkerder dan gewoonlijk weliswaar) en voor mij ook de typische pinot noir neus van rode bessen, snoep: BOURGONDIE P3. Licht, helder, zurig, kers, aardbei, oxo, licht dierlijk, eventjes op PN gezeten, maar dan naar Chianti overgegaan vanwege het iets warmere karakter. P4. De tweede licht gekleurde wijn van de reeks, dus bijna automatisch gingen we naar Beaujolais. Misschien door die suggestie dat we vooral zoet fruit in de neus vonden, net als in de mond?
9. Bogle Vineyards Old Vine Zinfandel 2014 - Californië 100% Zinfandel P1. In de neus vooral lactisch, vanille (van het hout, Amerikaanse eik?), chocolade en (rotte) sinaas deden de rest om ons ervan te overtuigen dat dit Spanje moest zijn; niet dus! Zin is nooit een optie geweest, immers geen enkele kapstok gevonden (metaligheid, aardbeien,…); het hout heeft hier duidelijk voor verwarring gezorgd; P2. Lichte kleur, aardbeien, mollig, typisch nieuwe wereld: ZINFANDEL P3.Llichter in kleur, vegetaal, gebrand, warm, kersenpit, hout, frisse zuren, warm klimaat. De sappige zuren deden ons naar Nero d’Avola gaan. Nooit een moment aan zinfandel gedacht… P4. Relatief intens robijnrood gekleurd. Rijp fruit en vanille in de neus. Veel body, mollig, lichte alcoholtoets, weinig aciditeit. We hebben hem zuidelijk geplaatst, in Spanje, maar slechts na veel discussie.
10. Vinha Grande tinto 2012 – Douro Casa Ferreirinha - Portugal P1. Inktzwart, ondoorschijnend (kapstok 1); zwart rijp fruit (kapstok 2); apothekersgeuren (vickx); kruidig; Portugal was onze optie 2 en achteraf beschouwd met reden : deze wijn had te weinig molligheid (te weinig jammy) voor een malbec. P2. Hier was er twijfel: de donkere kleur en de droogtrekkende tannines doen ons naar Malbec neigen, uiteindelijk kiezen we toch voor DOURO, gezien dit ook past bij zijn kleur en neus en zien hij bij nader inzien toch mooi evenwichtig is qua tannines en aciditeit P3. Geconcentreerd, paars, zoetig, jammy, hout, vegetaal, chocolade, speculoos, veel tannine, redelijk wat zuren, goed evenwicht. Door de tannine en het hout maken we er Malbec van. P4. Zeer intens gekleurd, zo goed als zwart. Lichtjes jammy fruit in de neus, met wat kruiden. Veel body, zachte tannine, mooie aciditeit. Wat warme afdronk. We kiezen voor Malbec.
Samengevat :
P1
Ventoux
Bourgogne
Nero d’Avola
Beaujolais
Zinfandel
Bordeaux
Douro
Chianti
Spanje
Malbec
P2
Spanje
Beaujolais
Chianti
Ventoux
Nero
Bordeaux
Malbec
Bourgogne
Zinfandel
Douro
P3
Ventoux
Beaujolais
Spanje
Zinfandel
Bourgogne
Bordeaux
Douro
Chianti
Nero
Malbec
P4
Nero
Bourgogne
Chianti
Zinfandel
Ventoux
Bordeaux
Douro
Beaujolais
Spanje
Malbec
Nero
Beaujolais
Chianti
Malbec
Spanje
Bordeaux
Ventoux
Bourgogne
Zinfandel
Douro
23
De Wijnspiegel Nummer 86 Onze enige zekerheid met de vier ploegen bleek de Bordeaux te zijn. Een Bourgogne en een Beaujolais omwisselen is op zich niet zo’n grote misser (qua zuren en structuur kunnen die wel op elkaar gelijken), net als Chianti met Nero d’Avola (Italiaanse zuurtjes), maar ja, het moet juist zijn natuurlijk… Maar dat we de Malbec er niet uithalen, waar we zo veel op hebben geoefend, dat Spanje nooit juist werd benoemd, da’s toch wel vreemd. Dat we dikwijls onafhankelijk van elkaar tot dezelfde conclusie komen is ook wel opvallend. Al bij al kunnen we toch wel stellen dat het dit jaar bijzonder moeilijk was. Als de wijnen echt zo typisch waren zouden we toch gemiddeld veel beter moeten scoren dan dit ? Als je met 3 juiste wijnen nog steeds in de bovenste helft eindigt dan zegt dit volgens mij ook al veel. Ploeg 4 (Jan, Luc DV en Koen behaalde de 21° plaats met 3 wijnen juist en 7/10 op theorie. Ploeg 3 (Linda, Andy, Gomaar) de 29° met 2 juiste wijnen en 9/10 theorie en de ploeg van Fanny, Chris en Hans de 44° plaats, met 1 wijn juist maar ook met 9/10 juiste theorievragen. We mogen dus wel stellen
dat we op theoretische kennis heel sterk scoren, en dat maakt – zeker in het hogere segment – dat je een belangrijk aantal plaatsen opschuift naar het podium toe. Nadien heb ik even de statistieken kunnen inkijken en over het geheel genomen kunnen we zeggen dat de Chianti Classico, de Bordeaux, en de Zinfandel er als meest typsche uitkwamen, ze werden het meeste juist geraden. Nero d’Avola, Malbec, Spanje Bourgogne en Portugal werden door minder dan tien ploegen (van de 54 !) correct benoemd. Meer nog: Beaujolais werd maar liefst 35 keer met Bourgogne omgewisseld (en 22 keer in de andere richting). Malbec 19 maal met Nero d’Avola, en Portugal 28 keer met Malbec. Dat ploeg 2 dus een derde plaats heeft gehaald met 6 juiste wijnen is dus wel een topprestatie te noemen. Dikke proficiat aan Stefaan Deboosere, Luc Wieme en Bob Driege! Op de tweede plaats kwam Amici 3 met 8 juiste wijnen en de grote winnaar was Commanderij Molenberg uit Lede met 8 juiste wijnen en 9/10 voor theorie. Respect!
Commanderij
Aantal
Team
Deelnemers
Gent
4
Team 1
Voornaam
Familienaam
1
Fanny
D’hondt
2
Chris
Monten
3
Hans
De Smet
1
Luc
Wieme
2
Stefaan
Deboosere
3
Bob
Driege
1
Linda
Impe
2
Andy
Haegeman
3
Gomaar
Laureyns
1
Jan
Vanermen
2
Luc
De Vrieze
3
Koen
Lebegge
Wijn
Theorie
Totaal
Plaats
9
9
18
44
54
9
63
3
18
9
27
29
27
7
34
21
2,96
5,96
Team 2
Team 3
Team 4
Gemiddelde
24
op 54
De Wijnspiegel Nummer 86 Ik moet jullie natuurlijk niet vertellen dat we met onze drie andere ploegen met een dubbel gevoel naar huis gingen. Waaraan liggen onze lage scores? Zijn we dan niet goed bezig met onze Ken Wijn – voorbereidingen? Of moeten we ons troosten met het feit dat het dit jaar heel erg moeilijk was en dat behalve de drie eerste ploegen niemand echt goed scoorde? Gezien de statistieken denk ik dat we onszelf niet al te veel verwijten mogen maken. En het loont nog altijd om wat theorie te leren: we behaalden met onze ploegen maar liefst 3 keer negen op tien. Eén ding is zeker, we geven niet op. Een nieuwe Ken Wijn – avond komt er al aan. Bij deze nog eens bedankt aan alle Ken Wijn deelnemers, niet alleen aan onze ploegen die aan de wedstrijd deelnamen maar ook aan de mensen die van elke voorbereiding een toffe avond maken en ervoor zorgen dat we elk jaar kunnen verder spelen. Volgend jaar afspraak in Lede?
- Zaragoza 7. In welke USA staat mag men voor wijn geen Europese namen gebruiken? - Oregon - Texas - New Mexico 8. “White zinfandel” is een - witte wijn - rode wijn - rosé wijn 9. Welk Zuid-Amerikaans land heeft de grootste wijnproductie? - Uruguay - Argentinië - Chili 10. Altesse is een uniek inheems druivenras uit de Savoie. Een synoniem van Altesse is: - Jacquere - Mondeuse - Roussette
Theorie: 1. Onder welke naam kent men in Stellenbosch ( Zuid Afrika ) de Muscat d’Alexandrie? - hanepoot - bereklauw - muscadel
Schiftingsvraag: “Wijn is de meest gezonde en hygiënische aller dranken. “, is een citaat van Louis Pasteur. In welk jaar is Louis Pasteur gestorven?
2. Welk wit druivenras wordt als hoofddruif gebruikt in de DOC Etna Bianco op Sicilië? - cataratto - carricante - grillo
Oplossingen: 1. Hanepoot 2. Carricante 3. Toscana 4. Montagne de Reims 5. Baga, Tinta barroca, Trincadeira 6. Alicante 7. Oregon 8. rosé wijn 9. Argentinië 10. Roussette
3. Carmignano is een DOCG in de regio - Veneto - Umbria - Toscana 4. Bouzy produceert Champagne Grand Cru. In welke regio is dit dorp gelegen? - Côte des Blancs - Vallee de la Marne - Montagne de Reims
schiftingsvraag: 1895
5. Portugal is befaamd omwille van het vasthouden aan hun autochtone druivenrassen. In welke combinatie staan drie Portugese druivenrassen? - arinarnoa, ramisco, alfrocheiro - baga, tinta barroca, trincadeira - tinta negra mole, freisa, touriga franca 6. Yecla is een DO in Spanje ten westen van: - Alicante - Salamanca
25
Linda Impe
De Wijnspiegel Nummer 86
Die vervelend verwarrende tannine Wat is dan mondgevoel? Dit is een niet-specifieke proefterm die de indicatie van textuur als gevoel in de mondholte probeert te omschrijven. Hiervoor ontwikkelde the Australian Research Institute in 1998, naar analogie met het aroma-wiel het mondgevoel-wiel.
We hebben het over chemische verbindingen, polyfenolen genaamd die voorkomen in boomschors en fruit (oa kweepeer, avocado en natuurlijk druiven). Strikt genomen is het een stof die een interactie aangaat met eiwitten en deze doet neerslaan. Dat is de basis van het leerlooien of het proces om van huid leder te maken. In het Latijn betekent looien tannare. Het binden aan eiwitten zorgt voor een samentrekkende werking, die je duidelijk kan voelen in de mond. De eiwitten van het wangslijmvlies in de mondholte worden licht gefixeerd door de aanwezigheid van tannine. Deze sensatie, die aanvankelijk beschouwd werd als een smaaksensatie gelijkwaardig aan zoet, zuur, zout en bitter wordt dikwijls verward met het proeven van bitter. Nu wordt ze echter beschouwd al een tactiele ( dus waarneembaar met tastzin) reactie, onafhankelijk van de smaakreceptoren. Dit is astringentie, ook afkomstig uit het Latijn , waar ad stringere, binden betekent. Deze astringentie is belangrijk in het bepalen van de textuur en het mondgevoel dat een wijn ons geeft. Textuur kan omschreven worden als het tactiele gevoel dat gladheid, zachtheid en astringentie samenbrengt op het mondoppervlak. Dit voornamelijk met betrekking op rode wijn. Verantwoordelijk zijn de receptoren van zintuigen en gevoelszenuwen, die prikkelingen registreren. In proefnotities botsen we op woorden als zijde, fluweel, korrelig, taai, steenachtig, stalig, olieachtig, romig, mondbekledend. Wijnstudies die probeerden het gevoel van textuur geïsoleerd te beschrijven botsten echter op de complexe interactie tussen astringentie, body, viscositeit, bitterheid en aciditeit. Duidelijk is wel de betrokkenheid van tannine, gepigmenteerde tannine ( een polymeer dat samen met de anthocyanen verantwoordelijk is voor de rode kleur van wijn) en ethanol. Ook polysacchariden (koolhydraten die reageren met tannine) zouden een belangrijke rol spelen, net als de serveertemperatuur.
De smaaksensatie bitterheid , ook veroorzaakt door tannine, meer bepaald de kleine tannine en catechines (polyfenolen die als antioxidant in de druif voorkomen) dienen we als aparte smaaksensatie te beschouwen. Men maakt dus onderscheid tussen kleine en grote tannine, waarbij eerste eerder de smaak bitter geven en laatste het gevoel van droogtrekking opwekken. Welke tannine gevormd wordt hangt af van de wijn die een zure omgeving is waarin moleculen enzymatische en oxidatieve reacties ondergaan. Er is dus eerst vorming in het metabolisme van de druif en daarna een moleculaire herschikking in de wijn. Zo ontstaat uit proanthocyanide (oorspronkelijke tannine) gepigmenteerde tannine, het resultaat van reacties tussen de anthocyanen en catechine; hydroliseerbare tannine, afgeleid uit zuren die geëxtraheerd werden uit de eik tijdens de houtlagering of werden toegevoegd als oenologische tannine. Laatste is commerciële tannine, gemaakt uit eik, kastanje, berk of druivenpitten die de wijnboer kan toevoegen op zoek naar verouderingspotentieel, textuur, diepte en kleurstabiliteit. Behoorlijk complex en ook wel saai allemaal. Het komt erop neer dat begrip van omgaan met tannine verre van compleet is. Dit geldt ook voor de wijnboer die bij het wijn maken dient te betrouwen op ervaring en intuïtie om tot de juiste extractie te komen. Het is wel een van de meest cruciale aspecten waarbij de kwaliteit en het karakter van de wijn bepaald worden. Heel druk moeten we er ons misschien niet om maken. We onthouden gewoon dat er een smaaksensatie van bitterheid is en een fysiek tactiele sensatie van uitdroging. Beiden zouden er wel eens kunnen op wijzen dat u rode wijn aan het drinken bent. Gomaar
26
De Wijnspiegel Nummer 86
BASIS WIJNDEGUSTATIE Er worden over de hele wereld zeer goede, goede, minder goede en slechte wijnen geproduceerd. In deze cursus leer je de wijn te beoordelen en te beschrijven, zonder ‘etikettendrinker’ te willen zijn. Er worden per avond 7 à 8 wijnen geproefd. Aalst, Asse, Gent, Oudenaarde en Sint-Niklaas • Duur: 4 avonden
ASPIRANT SOMMELIER Klanten in horecazaken verwachten steeds meer van de medewerkers dat ze de geschikte wijn kunnen bieden die past bij hun gerecht en hun persoonlijke smaak. Aalst, Oudenaarde en Sint-Niklaas • Duur: 1 jaar
SOMMELIER CONSEIL WIJNHANDELAAR Deze opleiding kwam tot stand in nauwe samenwerking met de prestigieuze Franse Université Du Vin van Suze-La-Rousse in de Rhônestreek. Het diploma Sommelier Conseil dat de Vlaamse Wijnacademie aflevert, wordt erkend door de Franse Wijnuniversiteit. Asse en Gent • Duur: 3,5 jaar
De Vlaamse Wijnacademie is in Vlaanderen dé referentie op het vlak van wijnopleidingen met een uitgebreid en kwaliteitsvol opleidingsaanbod. Je krijgt les van hooggekwalificeerde docenten die gepassioneerd zijn door hun vak.
WIJNBOUWER WIJNMAKER Je leert alles over soorten druiven, druiventeelt, wijnbouw en het proces van wijn maken. Een theoriegedeelte wordt aangevuld met de nodige praktijklessen, waarin je niet enkel aan de slag gaat in de wijngaard, maar waarin je ook het proces van wijn maken onder de knie krijgt.
www.VLAAMSEWIJNACADEMIE.be
Gent • Duur: 2 jaar
27
De Wijnspiegel Nummer 86
Sprokkels uit de losse pols. Wijncitaat Er zit meer filosofie in een fles wijn dan in alle boeken. (Louis Pasteur, Frans wetenschapper 1822-1895)
Wijnpersoon: Steven Spurrier
ger, al zouden de vele twitterberichten over hagel in die regio ons anders kunnen doen geloven. Hier wordt een stijging van 14% voorzien ten opzichte van vorig jaar, toen de vorst daar veel schade aanrichtte. De Languedoc-Roussillon staat mede door ‘coulure’ bij de grenache op -6% met altijd nog 11,6 miljoen hectoliter. Corsica is dit jaar de enige regio met een stabiele productie.
Wijnconsultant en wijnjournalist.
België - Resultaten Beste Belgische wijn 2017
Ondanks zijn Britse afkomst organiseerde Steven Spurrier in 1976 een grootse blindproeverij en zette de bekende Franse wijnen met grote namen tegenover Californische wijnen, waarbij de laatste het haalden. Dit evenement ging de geschiedenisboeken in als ‘The Judgement of Paris’. Ook Steven Spurrier verkocht in die tijd enkel Franse wijn en dacht niet dat Californië zou winnen. Frankrijk stelde daarop dat hun wijnen meer tijd nodig hadden om op dronk te komen. De eveneens door Spurrier georganiseerde re-tasting, 30 jaar later in 2006, toonde opnieuw Californië dat Frankrijk versloeg in het verouderingsproces. Steven richtte de ‘Academie du Vin’ op, Frankrijk’s eerste private wijnschool waar oa Michel Bettane zijn opleiding genoot. Hij schreef verscheidene boeken over wijn en is oprichter van Christie’s Wine Course. Bovendien kiest hij de wijnen voor Singapore Airlines en schrijft oa voor Decanter. Recent werd hij ere- voorzitter van de Wine & Spirit Education Trust.
Naar jaarlijkse gewoonte organiseert de Vereniging van de Vlaamse Sommeliers de wedstrijd Beste Belgische wijn. In de gastronomische school Ter Groene Poorte proefde een jury van 56 gepassioneerde sommeliers 128 Belgische wijnen met maar één doel voor ogen: de beste Belgische wijnen selecteren. Net zoals de voorbije jaren werden er verschillende medailles uitgedeeld. Het resultaat? 24 wijnen van 14 verschillende Belgische wijndomeinen scoorden meer dan 85 punten en wonnen een gouden medaille.
Wijn actualiteit: Frankrijk - Franse wijnproductie onder druk Het is nog wat vroeg, maar de eerste cijfers over een lagere wijnproductie in 2017 circuleren in Frankrijk, uitgegeven door het statistisch bureau van het ministerie van landbouw. Er wordt een daling verwacht van 17% ten opzichte van 2016 en van 16% ten opzichte van het langjarig gemiddelde. De reden is een combinatie van voorjaarsvorst, hagel en droogte. Daarmee wordt 2017 de kleinste oogst sinds 1991, ook een jaar met voorjaarsvorst op grote schaal, destijds in de Loire en, net als dit jaar, in de Bordeaux. Het verlies aan volume in de Bordeaux is erg zwaar. De oogst wordt geschat op 3,3 miljoen hectoliter: dat is -57%. In de Champagne richtte de voorjaarsvorst minder schade aan dan vorig jaar, zodat een stijging van 8% tot 2,2 miljoen hectoliter wordt voorzien, wat overigens nog een daling van 9% is ten opzichte van het langjarig gemiddelde. De situatie in de Bourgogne is veel gunsti-
Op 25 september werd de plukopbrengst in de Gentse stadswijngaard ‘In Monte Blandinio’ gewogen per aangeplante druivensoort. Resultaten: 170 kg souvignier Gris (zuurtegraad: 14,5) 306 kg Johannitter (zuurtegraad: 10,75) 5 kg Solaris (recentste aanplant). Spanje – Rioja: Rothschild en Pablo Alvarez lanceren een nieuwe topwijn in Rioja. Macan, zo zal hij heten, de nieuwe topwijn uit de Spaanse regio Rioja. Op zich is een nieuwe, rode wijn niet zo verrassend ware het niet dat hij een creatie is van twee grote namen uit het wereldje. Vijftien jaar geleden besloten de Rothschilds en Pablo Alvarez samen een nieuw wijnhuis uit de grond te stampen. De eerste twee zijn, behalve telgen uit het roemrijke Franse bankiersgeslacht, ook de eigenaars van drie beroemde wijnkastelen in Bordeaux. De tweede bezit het bijna mythische Spaanse wijnhuis Vega Sicilia, in de bekende appellatie Ribera del Duero. Dus kochten ze 120 hectare wijngaarden in en rondom de dorpen San Vicente de la Sonsierra en Samaniego. Daarvan zijn 92 hectare in productie. In 2009 kwamen twee cuvées van de Macan op de markt (voor 25 of 40 euro per fles), maar pas in september dit jaar werd ook de splinternieuwe bodega officieel ingehuldigd. Van de totale investering van 35 miljoen euro gaat 22 miljoen euro naar de wijntempel, getekend door de Spaanse toparchitect Enrique Johansson.
28
De Wijnspiegel Nummer 86 Argentinië – op eenzame hoogte Om world-class wijnen te maken, heb je world-class wijngaarden nodig. En die vonden de wijnmakers van Catena, één van de meest prestigieuze wijnbedrijven van Argentinië, in Mendoza. In dit wijngebied tegen de voet van de Andes is alles aanwezig wat een druif zoekt. Vers smeltwater, goede drainage, zon, verkoeling door hoogte en wisselende bodemsoorten. Maar het meest bijzondere is de hoogte waarop de druiven worden verbouwd: tussen de 800 en 1.500 meter behoren de wijngaarden Catena zelfs tot de hoogste ter wereld. De Adrianna-wijngaard ligt op maar liefst 1.450 meter en de hiervan gemaakte Mundus Bacillus Terrae behoort tot de beste Malbec ter wereld. Nu, met zijn 189 € per fles mag die natuurlijk ook wel lekker zijn. England - Bruisende Brexiteers In Engeland blijft de discussie over de gevolgenvan de Brexit voortduren. Een schrikbeeld voor wijndrinkers en Europese wijnproducenten is de invoering van een nieuwe importbelasting, hoewel deze nog niet voor 2018 zal zijn. . Dit probleem speelde al bij de primeurverkopen, omdat de wijnen uiteindelijk duurder zouden kunnen uitvallen dan voorzien. Net als in de VS overigens, vanwege de politieke onzekerheid rond de plannen van president Trump op dit punt. Er is een klein lichtpuntje: de Engelse wijnproductie zelf groeit als kool. De afgelopen vijf jaar is de omzet in ‘eigen wijn’ zo ongeveer verdrievoudigd. Alleen al in 2016 kwamen er meer dan zestig nieuwe producenten bij. Engelse mousserende wijnen worden inmiddels al geëxporteerd naar 27 landen. De productie is gestegen tot ongeveer 5 miljoen flessen.
Algemeen - Het geld bubbelt binnen Mousserende wijnen beleven de afgelopen jaren grote successen. En dan praten we over het hele scala, van simpele prosecco tot complexe champagnes en alles daartussenin. Het is vooral een Europees succes. Frankrijk, Spanje en Italië alleen zijn goed voor de productie van bijna 87% van alle mousserende wijnen ter wereld. De totale export beloopt zo’n 222 miljoen flessen, met een gemiddelde flesprijs van 5 euro: de hoogste van alle wijncategoriën. Champagne is goed voor 48% van de waarde, en voor niet meer dan 12% van het volume. De Champenois toucheren dan ook maar liefst gemiddeld 20 euro de fles. Voor prosecco is dat niet meer dan 3 euro. Dus dat er bijna twee keer zoveel prosecco wordt geëxporteerd als Champagne, zal ze in Reims en omstreken weinig kunnen deren.
Wijndruif: Susumaniello. Zeldzame (72ha) diepgekleurde druif, welbekend in de pro-
29
vincie Brindisi, Puglia. Haar synoniem -somarella-, betekent ezel, een referentie naar de lading die dit dier moet dragen aan gewicht druiven. Het is een kruising tussen garganega en de lokale tafeldruif uva sogra. Meestal wordt ze geblend met de andere lokale druiven malvasia, nera di brindisi en negroamaro. In monocépage geeft ze diepgekleurde naar rood fruit geurende wijnen, die vaak hard en stroef zijn.
Wijnweetje Rhône – Châteauneuf-du-Pape: 13 of 18 druiven? We leerden altijd : in Châteauneuf-du-Pape mogen 13 druiven worden gebruikt. Toch lees je regelmatig dat 18 druiven zijn toegestaan. Hoe zit dat nu juist? De“Fédération des syndicats de producteurs de Châteauneuf-du-Pape” legt uit: er zijn 13 druiven toegestaan. Echter, van een aantal zijn er verschillende kleuren gepermitteerd, zoals grenache blanc, noir en gris. Als je die afzonderlijk telt, kom je op 18
Schandaal - Goedkope tafelwijn verkocht als Châteauneuf-du-Pape. Eén van Frankrijks grootste handelaars in bulkwijn wordt ervan verdacht grote hoeveelheden goedkope tafelwijn te hebben verkocht onder de benaming Côtes du Rhône en zelfs Châteauneuf-du-Pape, een van de beroemdste wijndorpen in Frankrijk. Het gerechtelijk onderzoek is al aan de gang sinds eind vorig jaar, maar werd nu pas aan het licht gebracht door V&S News, het Franse vakblad voor de sector van “Vins et Spiritueux”. De naam van het betrokken wijnbedrijf is Raphaël Michel, die van de CEO en eigenaar Guillaume Ryckwaert , die het bedrijf in 2002 overnam en twee jaar later naar de beurs bracht. Ryckwaert (39) heeft 1 miljoen euro moeten betalen om op borgtocht vrij te kunnen komen. Hij mag tot nader order geen contact meer hebben met zijn bedrijf. Het gaat dan ook om een ernstige zaak: een grote hoeveelheid goedkope wijn, die tot 10% van de totale wijnproductie in de Rhônevallei zou bedragen, werd door het bedrijf mogelijk frauduleus gelabeld als “Côtes du Rhône” en “Châteauneuf-du-Pape”, de topappellatie van de Rhônevallei waar de prijzen de laatste tien jaar fors zijn gestegen. Dat laatste maakt een wijnstreek altijd aanlokkelijk voor fraudeurs. Heel wat van de betrokken wijn zou niet eens uit de Rhônevallei afkomstig zijn. Lenen bij de buurman In Frankrijk is besloten dat wijnboeren in bepaalde gebieden druiven mogen inkopen om de grote verliezen van hun oogst voor strenge vorst en hagelstormen te
De Wijnspiegel Nummer 86 compenseren. Veel wijnboeren in de Bourgogne, Loire en delen van de Languedoc hebben namelijk een deel of zelfs hun hele oogst van 2016 verloren zien gaan. De omstreden regel, die in 2015 nog is afgeketst, staat de wijnhuizen toe om tot 80% van hun druiven in te kopen bij anderen boeren binnen dezelfde appellation. Deze wijnen zouden dan niet mogen worden verkocht onder de reguliere merknamen, maar wel als een nieuwe cuvĂŠe. Allemaal leuk en aardig, maar de trotse wijnmakers zelf staan niet bepaald te springen om wijn te maken van andere druiven dan die van henzelf. Daarnaast zal het nog een hele opgave worden om druiven te vinden binnen dezelfde appellation omdat hun buren natuurlijk met dezelfde weeromstandigheden te kampen hebben gehad.
( Bronnen: WineLife magazine, consumentengids Que Choisir, Wijnkanaal.be, Wijnmetersgilde Gent.) Met dank aan Georges De Smaele, wijnresencent. 16 .10. 2017
Wistjedatje... De wijnspiegel ook kan lezen op issuu.com
30