De wijnspiegel 89

De Wijnspiegel

P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1

Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 25 - 2018-2019- Nr 89 - Derde kwartaal 2018

Ribera del Duero Hongarije Climats de Bourgogne Ken Wijn Wedstrijd ........

De Wijnspiegel Nummer 89

Commanderij Gent Activiteitenkalender 2018 - 2019 September 2018

Oktober 2018

November 2018

Januari 2019

Februari 2019

Maart 2019

08

Feestelijke opening 25ste gildejaar in Sint-Pietersabdij

19 Toscane

20

2&3 23

April 2019 27

Het beste uit de nieuwe wereld

Libanon

18 24

Nationaal feest 50 jaar Vlaamse wijngilde Top-Garnacha uit Spanje

Mei 2019

30/05-02/06 Wijnreis Bordeaux

30 31

Nationale wijnproeven Pessac-LĂŠognan

3 Wijnmeesters Ken Wijn Wedstrijd: Commanderij Zele

Juni 2019 15

Kapittel en banket

De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent 2018-2019

Medewerkers aan dit nummer

Redactie & lay-out

Voorzitter: Karel Vercruysse

Teksten Pierre Paul Stacanov Luc Wieme Gomaar Laureyns Georges De Smaele Linda Impe Foto’s Luc Wieme Fanny Dhondt Proefcommentaren Peter Kok

Lay-out Isabelle Van Tomme isabella.van.tomme@gmail.com redactie@commanderij-gent.be Verantwoordelijke uitgever Karel Vercruysse Rechtstro 29 -9185 Wachtebeke Voorzitter@commanderij-gent.be Redactieraad Gomaar Laureyns,Luc Wieme, Pierre Paul Stacanov, Hans De Smet,Koen Lebegge

Ondervoorzitter: Ronnie Blancquaert Wijnmeester : Dominique Markey Secretaris: Fanny Dhondt Penningmeester: Frans Moens PR: Steffie van der Heiden Keldermeester: Dirk Robbrecht Webmaster: Peter Kok Eindredacteur: Gomaar Laureyns

1

De Wijnspiegel Nummer 89

Editoriaal Gestruikel over definities.

Naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van onze commanderij en de geslaagde feestelijke opening van het gildejaar, waarbij we hoog beoordeelde wijnen uit onze proefavonden herproefden, ben ik ook gaan bladeren in oude wijnbesprekingen.

Het is soms moeilijk aan een ‘wijnleek’ uit te leggen hoe we wijn benaderen en bespreken. De meeste leden ervaarden ook dat je niet tegen iedereen kan zeggen wat je soms bereid bent te betalen voor een fles, zonder dat hun visie op je geestelijke gezondheid verandert. Je hoort ze bijna denken: de functie van wijn is lekker zijn en daar houdt het op. Met het eerste zijn wij het eens, alleen houdt het voor ons niet op en hebben we- een nerdgehalte in verlangen- hierover te communiceren.

En hier loopt het soms mis, gaan we soms wat vreemd en onbepaald klinken. We proberen dan ook emoties in woorden te vatten, een gebied waar enkele van onze menselijke tekortkomingen zich al te duidelijk presenteren. De ‘toevallige’ wijndrinker bekijkt ons wat meewarig.

Op onze beurt denken we: ‘die kent het wijnlexicon niet en mist een deel van de schoonheid van het glas, meer nog het mysterie van de wijn, nog een schep erbij, de zin van het leven’. We zouden dus overdrijven.

Om communiceren over passie niet als overdrijven te laten klinken moeten we weten waarover we het hebben.

Dan dienen de definities te kloppen. In deze wijnspiegel vind je dan ook een artikel van Luc Wieme over de definitie van ‘climats’ en ‘lieu-dits’ in Bourgogne.

Van dezelfde auteur verscheen in de Wijnspiegel N°80 een ijzersterke uitdieping van het woord mineraliteit waarbij weer maar eens duidelijk werd dat er geen aantoonbare link is tussen het ‘aroma’ mineraliteit en de samenstelling van de bodem. Het tegendeel werd bewezen. (ik had het geluk een jaar te studeren aan The Institute of Masters of Wine en verwijs daarvoor graag naar een seminarie waarvan de video nog steeds kan bekeken worden op www.mastersofwine.org/en/video/minerality Seminar 11 october 2016) Ook Georges De Smaele gaf ons een visie in Wijnspiegel 87.

Controversieel en 20 jaar geleden onvindbaar in wijnbeschrijvingen, terwijl je nu niet verbaasd moet zijn als je genodigden de geserveerde lamsbout mineraal vinden.

Wanneer we het herkennen als aroma (of is het een niet herkennen van een vage achtergrondgeur?) dan benoemen we dit graag, maar laat ons ondanks Chablis en Sancerre, toch voorzichtig blijven om dit zonder bewijs te koppelen aan bodem en ondergrond.

En zo is het ook met ‘molligheid’. Dit woord is een vertaling van het Franse moelleux en verwijst in deze naar zoet. In de internationale Engelse wijntaal heb je de keuze tussen dry – off-dry – medium-dry – medium-sweet – sweet – luscious. Nu drinken we niet vaak zoete wijnen in de commanderij, zeker niet zoveel als het aantal keer dat het woord molligheid opduikt in wijnbesprekingen. Zoete wijn start bij off-dry en dit betekent dat we de restsuikers beginnen proeven. Afhankelijk van de proever gebeurt dit rond de 6 gram rs/liter. Een geoefend proever zal dus een tot 8gr/liter gedoseerde Champagne, die officieel Brut is, beschrijven als off-dry. Een Duitser zal verkiezen dat je zijn Auslese-wijn met 30 gram restsuiker als Lieblich beschrijft. En zo kan je jezelf kalibreren via likoureuze wijnen, Sherry, Port, Madeira, tot bij de Essencia Tokaji die voor 85% uit suiker durft bestaan. Moeten we het dan voor de duidelijkheid niet over droge wijnen hebben als de restsuiker niet te proeven is? En de zoete impressies die we waarnemen wijten aan de rijpheid van het fruit?

Ook de tranen van de wijn activeren vaak poëtische beschouwingen die tekortschieten in een mogelijke link naar kwaliteit. Dat hoeft niet te verbazen, we kijken namelijk naar een fysisch verschijnsel, het Marangoni-effect. Een gevolg van het feit dat ethanol een lagere oppervlaktespanning heeft dan water waardoor een capillaire werking ontstaat. Iets met intermoleculaire krachten, waterstofbruggen en dipoolmoment, u gaat er maar eens naar op zoek. Uiteraard kunnen we dat mooi vinden, maar laten we goed weten wat we aan het verheerlijken zijn en hoe dat eventueel overkomt op een vierdejaars wetenschappen student.

Nu de definities van mens, illegaal, gelijkwaardig, recht, fraude, solidariteit, zo onbepaald geworden zijn en deze onbepaaldheid onze maatschappij verandert, moeten we misschien proberen preciezer en duidelijker te communiceren. Aangezien liefde alles overwint kunnen we dat alvast doen via dat moeilijk te definiëren vergist druivensap, waar we zo van houden, want een 25-jarige commanderij gaat verandering niet uit de weg.

Gomaar Sommelier-conseil DIPWSET

2

De Wijnspiegel Nummer 89

Inhoud Wijndagboek

4

Focus op onze sponsors

5

XXIV ste Kapittel en Banket

7

Climats de Bourgogne

10

Ken Wijn Wedstrijd

17

Wijnen uit Rheinhessen

23 24

Ribera Del Duero

29

Hongarije

33

Sprokkels uit de losse pols

3

De Wijnspiegel Nummer 89

Wijndagboek.

Deel de dagdagelijkse aanwezigheid van wijn in uw leven met de commanderijleden. Stuur uw wijnavonturen naar redactie@commanderij.gent.be en laat ons mee genieten.

Het cowboy-gehalte in marketing.

Op 1 september was ik uitgenodigd om kennis te maken met de Young Guns van Zuid-Afrika, later verduidelijkt tot gepassioneerde, revolutionaire breinen en de toekomst van Zuid-Afrikaanse top wijn. Nu het westerngenre zijn beste tijd gehad heeft, ben ik blij dat dit archetype van heldhaftige veroveraars zachtjes voortleeft in de wijnwereld. Dat komt omwille van een vaag heimwee naar de vermeende eenvoud van een tijd, waarin de wereld bestond uit goeden en slechten. ( Warschaupact <-> Navo; god <-> duivel; cowboys <-> Indianen) We hebben reeds de Rhône Rangers, die op de westkust van Californië wijn maken met Rhône-variëteiten, maar dat is in het land van de cowboyhoed zelve en voelt daardoor om de een of andere verkeerde geschiedenis-insteek juist. Hun naam is een woordspeling op The Lone Ranger, de eenzame Clayton Moore, die met Zorro-masker, in de jaren ’50 verdrukten redde van wetteloze snoodaards, HiYo silver roepend, alvorens aan de horizon weg te draven.

Voor diegenen die de jaren ’50 gemist hebben: niet echt hoor, een tv-serie.

Purple Cowboy is een brand uit Paso Robles (inderdaad bekend als Cowboy Wine Country), de Vintage Cowboy Winery in Santa Margarita houdt het bij mono-cépages, The Wine Cowboy is een blogger en chef-kok, The Cowboy Canyon Winery heeft ook een wijnclub opgericht, Artevino Cowboy Red kost ondertussen 35 dollar en uit de Tankgaragewinery komt de cuvée Space Cowboy.

Cowboy-boots vind ik sinds mijn eerste, met een vakantiejob, zelf verdiende 5000 Belgische Frank, het enig mogelijke schoeisel om deze planeet mee te bewandelen, maar het is toch zonder hoed dat ik richting West-Vlaanderen naar de Young Guns draaf.

David Sadie van David & Nadia.

Samen studeren en dan trouwen, velen die hoopten zo de feestmomenten van het studentenleven verder te zetten, vergisten zich. Maar deze combinatie van een student oenologie en een bodemdeskundige draagt wel druiven.

Uit Swartland, wat in de wijnpers wel het nieuwe Stellenbosch lijkt. Een onderschatte regio die wachtte op de juiste wijnmakers om haar potentieel te tonen en ditmaal niet zozeer met pinotage. Wijnen van chenin blanc, viognier, clairette blanche, sémillon, roussanne and marsanne. Min of meer Rhône-blends dus die op de markt komen aan

prijzen boven de € 35 en knappe jongen die deze blind in Zuid-Afrika plaatst. Het is eerder Californische rijpheid met de elegantie van 1er Cru Chablis en de ‘je ne sais quoi’ van Santoriniaanse ongrijpbare mineraliteit.

Lukas Van Loggerenberg van Van Loggerenberg Wines. ’n Ware Afrikaner gebore in die Breëkloof, wijnvallei. De cuvee ‘ Break a leg’ is een blanc de noir van cinsault.

Wie maakt nu zoiets? En dan krijg je in proefverslagen zinnen als: ‘pretty damn hot’ omdat de vermeende professionals het ook niet meer weten. Ik was bijna blij dat deze wijngaarden wel in Stellenbosch en Paarl liggen, het geeft wat houvast wanneer je deze wijnmaker hoort zeggen dat wijnmaken voor hem en zijn vrouw ‘a leap of faith’ is.

Donovan Rall van Rall/Vuurberg.

Oude wijnstokken van mediterrane variëteiten in (opnieuw) Swartland. Non-interventionist die het geheim van zijn kwaliteit samenvat met het woordje ‘geluk’. Na een uur praten met hem is het duidelijk dat dit uiteraard niet de sleutel is. Hij zou bijna de buitenkant van de vaten nog even met een zacht schuurpapier en vochtige stofdoek aanpakken indien daar de tijd voor was, naast de minutieuze zorg voor wijngaard en wijndruif.

Francois Haasbroek van Blackwater.

Gelegen te Elgin en dan wil je toch altijd proeven hoe het daar met de pinot noir gesteld is. Deze ex-‘cellar rat’ van Neil Ellis die het job verder leerde in Sonoma en Marlborough, heeft met geduld van zijn kennis een gevoel gemaakt. Dit geduld proef je in de wijn. Twee jaar verouderen zonder interventie en dan jeugdiger, lichter en sappiger smaken dan de meeste pinot noir? Lekker, duur, maar dat laatste is geen probleem want ook onvindbaar omwille van de zeer beperkte productie.

Callan Williams van The Garajeest is de enige die me het gevoel geeft meer in marketing te geloven dan dat de wijn zichzelf in de aandacht brengt. Zij koppelt de naam van haar wijnen aan Bruce (Springsteen), Jim (Morrisson) en Jagger (Mick). Oude tot dode rocksterren die waarschijnlijk bekender zijn bij een kapitaalkrachtig ouder publiek dan ze verwijzen naar vernieuwing. Bij onconventionele creativiteit zou je eerder verwijzingen naar ‘Faces on Tv’ verwachten, maar misschien staan ze in Zuid-Afrika veel verder in wijnmaken dan in het volgen van de hedendaagse muziekcultuur.

Pas toch maar op voor de schietkracht van deze jonge cowboys.

4

De Wijnspiegel Nummer 89

Focus op onze sponsors: Trevi en Trevion.

Een van de meest intrigerende reclameblokken in de Wijnspiegel is die van Trevion.

Trevion verkoopt groene stroom en Trevi maakt die voor u uit gekurkte wijn.

Voldoende duidelijk? Voor mij alvast niet en daarom was ik blij dat Gedelegeerd Bestuurder Stefaan Deboosere tijd wilde maken voor meer uitleg.

Trevi werd 26 jaar geleden opgericht en het zoekt oplossingen voor milieuproblemen vanuit een globale benadering. Zuivering is een overkoepelende ambitie en dit betekent volle aandacht voor het samenspel tussen water, lucht en bodem. Zo kom je ook bij mestverwerking terecht en het geniale concept om energie op te wekken uit afvalstoffen.

Eens die groene energie geproduceerd, is er Trevion om deze te verdelen. De enige niet-coöperatieve elektriciteitsmaatschappij die 20/20 kreeg van Greenpeace. (Ik citeer Greenpeace: ‘Enerzijds kunnen we hun biogasinstallaties na verder onderzoek gelijkschakelen met de meest duurzame energiebronnen als zon en wind, maar anderzijds komen ook hun aankopen van elektriciteit en garanties

5

van oorsprong uit 100% hernieuwbare productie en plant het verdere investeringen in hernieuwbare energiecapaciteit.’)

Maar eerst Trevi.

Je struikelt er over laboranten, milieuonderzoekers, ontwerpers, tekenaars, lassers, monteurs, elektriciens, programmeurs en projectverantwoordelijken die intens met elkaar samenwerken. (Struikelen uiteraard bij wijze van spreken want eerder onmogelijk in de ruime, moderne, lichtrijke kantoren te Gentbrugge) Dit multidisciplinair team van meer dan 120 mensen maakt dat een klant, die op zoek is naar de oplossing van een milieuprobleem, alle knowhow bij één partner vindt. Men doet er aan onderzoek, ontwikkeling, start pilootproeven, gaat voor het ontwerp en de realisatie en na de opstart is er opvolging en exploitatie. De projecten zijn wereldwijd en bedenk bij uw volgende passage in Brussels Airport, op weg naar dat andere stukje wereld, dat ook hier Trevi het afvalwater zuivert. Of bedenk dit in Plopsaland als u daar liever komt.

De Wijnspiegel Nummer 89 Het technische plaatje is voor specialisten maar denk aan efficiëntie, biologisch zuiveren d.m.v. bacteriën en zoeken naar oplossingen voor overschot. Met vergisting kan je energie creëren uit de reststoffen van landbouw, broodafval van de bakker, vetten van de landbouwindustrie, de most van wijn, …. Hier ontstaat gas, dat kan je verbranden in een motor die elektriciteit en warmte opwekt, warmte op haar beurt te gebruiken in productieprocessen, zodanig dat er o.a. gedestilleerd water ontstaat. Doordacht, oplossingsgericht en hoopgevend. Trevi ontwikkelde hiervoor biogas installaties en de groene energie die deze produceren kan u afnemen via zusterbedrijf Trevion.

Misschien kent u Trevion niet en dat kan te maken hebben met hun keuze geen reclame te maken. Reclamebudgetten zijn immens en zorgen vaak - contradictorisch - voor verlieslatende bedrijven. Kwaliteit kan hier, net zoals bij wijn, voor zichzelf spreken. Bij het opwekken van elektriciteit ontstaat warmte. Klassiek is de efficiëntie 50% elektriciteit en 50% warmte, laatste zorgt dan echter voor opwarming van rivieren. Trevion gaat voor 45% elektriciteit en 55% warmte. Maar nu gaat deze warmte niet verloren, ze wordt gerecupereerd en zorgt i.p.v. voor opwarming voor het maken van proper water. Want dat is dus het verschil met kerncentrales of biomassacentrales. Hier blijven geen afvalstoffen over. De door Trevi ontwikkelde

biogascentrales die afval en mest verwerken geven dus elektriciteit, proper water en residuele meststoffen zoals fosfor en stikstof, een fractie gewild voor de akkerbouw in Frankrijk.

Naast installaties in Rumbeke, Halle, Moorslede, Ardooie en Menen start begin 2019 een centrale in Grobbendonk met een capaciteit van 9 megawatt. Dat staat gelijk aan energievoorziening voor 28 000 gezinnen. Stil en bescheiden, mogelijks, maar alvast niet meer klein te noemen. Luchtzuiveringsinstallaties vinden we o.a in Australië, Japan en Singapore. Naast niet klein, ook niet dichtbij.

Wanneer u omwille van de opwarming van de aarde niet op een punt wil komen waarbij er enkel nog hoog alcoholische glühwein te drinken is moet u misschien toch eens vragen naar de formule voor wijnliefhebbers zoals geadverteerd in deze Wijnspiegel. U contacteert dan een bedrijf dat reeds 26 jaar groeit in de jonge markt van milieutechnologie. Een trendsetter met een niet te onderschatten kennisvoorsprong in een wereld van veranderend consumentenbewustzijn.

Gomaar

6

De Wijnspiegel Nummer 89

XXIVste Kapittel & Banket 21 april 2018

Banket

De Lozen Boer Zaal Hélène

Asperges met een gepocheerd eitje & fijn gesneden jambon de Bayonne Clos des Lunes, Lune d’Argent, Bordeaux 2016

Kapittel

*** Bouillabaisse met dorade, zeebaars, gamba’s & fijne groentjes Domaine de la Solitude, Rosé de la Solitude, Bordeaux 2016

Aperitief & amuse bouches Louis Picamelot Les Reipes, Blanc de Blancs Extra Brut Crémant de Bourgogne 2014

*** Lamscarré uit de Corrèze, bordelaisesaus & primeurgroenten Domaine de Chevalier, L’Esprit de Chevalier, Pessac-Léognan 2014 Grand Enclos du Château de Cérons, Cuvée St-Martin, Graves 2015

******

Intronisatie tot Grootmeester Wijnproever Marnix de Gusseme

*** Warm peertje met crème anglaise, sorbet van pêche de vigne, amandelschilfers & karamel Château de Cérons, Cérons 2008

Meester Wijnproever Tom Gemeen Luc Maes

*** Mokka, versnaperingen & cannelés de Bordeaux

Gezel Wijnproever Fanny Dhondt Filip Martens Anneke Verbeeck

Dansfeest met Discobar Ludwigs

7

De Wijnspiegel Nummer 89

XXIVste Kapittel & Banket wijnkaart Louis Picamelot, Les Reipes,

Clos des Lunes, Lune d’Argent, Bordeaux 2016

Blanc de Blancs Extra Brut Crémant de Bourgogne Clos des Lunes werd in 2011 in het leven geroepen met de ambitie grote witte wijnen te produceren in en rond 2014 Louis Picamelot begon in 1926 in Rully met het huis dat nog steeds zijn naam draagt en dat sedert 1987 door zijn kleinzoon Philippe Chautard wordt geleid. Deze laatste bouwde het uit tot één van de betere producenten van Crémant de Bourgogne. De groei kent in 2000 een orgelpunt met de aanleg van een spectaculaire kelder in een vroegere steengroeve - te bezoeken vanaf eind 2018.

De druiven voor de schuimwijnen komen zowel van aankoop bij andere wijnbouwers als van eigen wijngaarden.

Deze laatste vormen de basis voor meer terroir-gerichte cuvées, die vaak als millésimé op de markt komen, zoals deze Les Reipes.

Les Reipes is een perceel van 100% chardonnay dat gelegen is langs de heuvels rond Saint-Aubin. Manuele pluk in september, zachte persing met een pneumatische pers en enkel gebruik van de “coeur de cuvée”, het eerste, fijnere deel van de most. De stille wijn rijpte negen maand in inox en houten vaten alvorens de tweede gisting op fles aan te vatten. Na een verblijf van minstens 18 maand “sur lattes” wordt de wijn gedoseerd als extra-brut (minder dan 6 g/l suiker).

Sauternes, om de tegenvallende verkoop van zoete wijnen te compenseren. Het domein van 70 ha strekt zich uit over hellingen aangeplant met oude stokken sauvignon blanc en - vooral - sémillon. Er zijn drie bodemtypes, met de diepe kiezelbodems van Sauternes, kiezels op klei-in Bommes en kalkbodem en de rode klei van Barsac. Het domein produceert naast droge witte wijnen (Lune d’Or, Lune d’Argent en Lune Blanche) in de appellatie Bordeaux ook wat Sauternes.

Deze Lune d’Argent is gemaakt op basis van 70% sémillon en 30% sauvignon blanc, van gemiddeld 35 jaar oude stokken. Manuele oogst en trage persing zonder voorafgaande maceratie. 6 maand rijping, voor 25% in vaten, de rest in cuves.

Domaine de la Solitude, Rosé de la Solitude, Bordeaux 2016

Vanaf 1820 is Domaine de la Solitude bewoond door de “Communauté religieuse de la Sainte Famille”. In de jaren 1970 wordt het beheer van de 32 ha wijngaard door de residerende nonnen uitbesteed aan derden en vanaf 1993 neemt Olivier Bernard het domein voor 40 jaar in pacht. De wijngaard wordt gereorganiseerd met voorrang De wijnen van Olivier Bernard aan cabernet sauvignon en sauvignon blanc. Het domein In de zoektocht naar de wijnen voor het Bordeaux-banket groeit uit tot een referentie in Pessac-Léognan. kwamen we drie wijnen van Olivier Bernard op het spoor en het leek ons interessant deze op tafel te kunnen zetten. Rosé de la Solitude is een “rosé de saignée”, waarbij Voor wie Olivier Bernard niet kent: in 1983 nam de fami- most onttrokken wordt aan cuves rode wijn in een vroeg lie Bernard, négociants in brandewijn en grand crus van stadium van de gisting, wanneer de extractie van kleur en Bordeaux, het Domaine de Chevalier over. Olivier Bernard tannine nog niet voltrokken is. Daarna gebeurt de vinifinam het beheer ervan in handen en bouwde het domein catie en rijping zoals voor witte wijn. Zoals de rode wijnen verder uit tot één van de toppers in Pessac-Léognan. Hij van het domein is de de wijn gemaakt op basis van vooral liet het echter niet daarbij en breidde zijn actieterrein in de cabernet sauvignon en merlot. regio verder uit, al dan niet in samenwerkingsverband, met Clos des Lunes, Domaine de la Solitude, Château Les- Domaine de Chevalier, L’Esprit de Chevalier, pault-Martillac en Château Guiraud (waarvan we de droge Pessac-Léognan 2014 witte wijn op een vorig banket proefden).

Domaine de Chevalier is één van de Grand Crus Classés de Graves die zowel in wit als rood geklasseerd zijn. 50 van de 55 ha wijngaard zijn bestemd voor de rode wij-

8

De Wijnspiegel Nummer 89 nen (100.000 flessen, tegenover 18.000 wit). Vanaf 1989 wordt er een tweede wijn gemaakt, L”Esprit de Chevalier, in eerste instantie om de productie van jonge stokken te verwerken die toen nog niet geschikt werd bevonden voor de “grand vin”. Sindsdien is deze tweede wijn een vaste waarde geworden, op basis van jonge stokken, maar ook van andere percelen die niet in de structuur van de “grand vin” passen. Toch worden ook in L’Esprit elegantie en raffinement gezocht, met een wijn die sneller toegankelijk en genietbaar is.

L’Esprit de Chevalier 2014 bestaat voor 65% uit cabernet sauvignon, 30% merlot en 5% petit verdot. De vinificatie is klassiek, met een rijping tot 18 maanden op vat - waarvan 30% nieuwe.

Grand Enclos du Château de Cérons, Cuvée St-Martin, Graves 2015 Grand Enclos du Château de Cérons is een domein dat reeds in de 19de eeuw werd afgesplitst van het gelijknamige kasteel. Het domein ontleent zijn naam aan een ommuurd perceel van 10 ha, geprangd tussen de huizen van het dorpje Cérons. De huidige geschiedenis van het domein begint in Toscane, wanneer Giorgo Cavanna kennis maakt met de Franse wijnconsulent Patrick Léon die van 1981 tot 2005 op Castello di Ama werkt. Diens zoon Bernard tipt Giorgio in 2000 over domeinen in Bordeaux die op een overnemer wachten, waaronder Grand Enclos du Château de Cérons. Na de overname wordt fors geïnvesteerd in mensen en middelen om het domein op de kaart te zetten. De wijngaard heeft nu een oppervlakte van 30 ha, waarvan 16 ha voor rode wijnen. Daarnaast produceert het domein ook droge witte Graves en zoete Cérons.

Wistjedatje...

De wijnspiegel ook kan lezen op issuu.com

9

De Cuvée Saint Martin is een tweede wijn van het domein (ook te vinden onder het etiket Château Lamouroux). De 2015 werd gemaakt op basis van 60% merlot en 40% cabernet sauvignon. De wijn rijpte 12 maanden in vaten van één en twee jaar.

Château de Cérons, Cérons 2008 Het Château de Cérons is een kartuizerklooster uit de 17de eeuw, gelegen in het hart van Cérons. In 1958 werd het domein van 25 ha overgenomen door de ouders van Xavier Perromat, die sinds 2012 samen met zijn vrouw Caroline het domein leidt. Het terroir van Cérons vormt de overgang tussen de Graves en Sauternes / Barsac.

Daar waar de rode en de droge witte wijnen onder de herkomstbenaming Graves vallen, hebben de zoete wijnen recht op hun eigen appellatie Cérons. Het riviertje Ciron zorgt er voor een ideaal micro-klimaat voor de botrytis cinerea, de schimmel die aan de basis ligt van de edelzoete wijnen.

Deze Cérons 2008 is afkomstig van een perceel van 5 ha met 25 jaar oude stokken op een ondergrond van kalk met zeefossielen en bedekt met klei en kiezels. De wijn wordt gemaakt van 90% sémillon, 8% sauvignon, en 2% muscadelle. Na een manuele pluk in verschillende passages van de gebotrytiseerde druiven worden ze langzaam geperst. Zowel de gisting als de rijping gedurende 18 maanden gebeuren in eikenhouten vaten.

Pierre Paul Stacanov Wijnmeester Met dank aan Dirk Van der Borgt die ter plaatse de Crémant de Bourgogne ging ophalen en aan Michel De Cuyper die hetzelfde deed voor de Cérons.

De Wijnspiegel Nummer 89

Climats de Bourgogne

Er zijn zo van die woorden die in een bepaalde context een artikel te schrijven: het onvolprezen hors-série numeen betekenis krijgen die volkomen uniek en afwijkend mer 31 van de Revue du Vin de France ‘Spécial Bourgogis van hun algemene, courante inhoud. We kunnen ze ne’ van november 2016 en het in handen krijgen van het als beroep technische of als jargon woorden bestempe- schitterend naslagwerk van Silvain Pitiot en Marie-Hélène len omdat de gewone sterveling ze niet als dusdanig kent Landrieu-Lussigny, “Climats et lieux-dits des grands vigen helemaal geen weet heeft van hun specifiek gebruik. nobles de Bourgogne, Atlas et Histoire des Noms de LiHet Franse woordje ‘climat’ is er zo één. Doorgaans ver- eux”1 , dat reeds twee jaar eerder, in oktober 2014 gedrukt wijzend naar de typische meteorologische en seizoens- werd bij Editions de Monza & Editions du Meurger (418p., gebonden kenmerken van een bepaalde regio van onze 69€). Ondertussen is het al 2018 geworden als ik dit neeraardbol, of in figuurlijke betekenis, synoniem voor sfeer of tik... we zullen maar stellen dat een goed idee eerst wat stemming ervaren door een groep mensen, roept de term moet rijpen, net als een goede bourgogne. climat voor de wijnliefhebber een totaal ander concept Op zoek naar een definitie op. Als deze het woord hoort of leest wordt hij immers Een eerste uitdaging bestaat erin een goede definitie spontaan gekatapulteerd naar het lieflijke, glooiende van ‘climat’ te geven. Men kan het begrip immers op Bourgondische landschap, slaat zijn wijnverbeelding op verschillende niveau’s interpreteren: het formeel geohol en krijgt hij het water, of liever de wijn in de mond. grafische, het cultureel-historische, en zelfs het lexicoEen schier eindeloos défilé van premiers en grands crus logische-etymologische. Het is vanuit die laatste optiek ontrolt zich voor zijn geest en roept even zovele vinologidat voor het zonet geciteerde boek de medewerking sche herinneringen op. werd gevraagd van Mw Landrieu-Lussigny , professor Twee prikkels zetten me er toe aan over dit onderwerp 1 Pitiot (°1950) werkte 20 jaar als verantwoordelijke voor de wijngaard van Clos de Tart (tot eind 2014). Door zijn opleiding als topografisch ingenieur, zeg maar landmeter, zal het u niet verwonderen dat hij op instigatie van en samen met zijn schoonvader begon met het redigeren van een Atlas des Grands Vignobles de Bourgogne (1985; Nouvel Atlas … 2°ed. 1999).

En mijn eerste boekje dat ik ooit kocht over de Bourgogne regio was “Les Vins de Bourgogne”, ook van Sylvain Pitiot (en JeanCharles Servant), dat in 1997 al aan zijn 12de editie toe was (Collection Pierre Poupon, PUF).

Een ander recent standaardwerk verscheen bij Glénat: “Climats du vignoble de Bourgogne”, met een voorwoord van TV figuur Bernard Pivot. Het werd samengesteld door een door hem opgericht Collectief, ter ondersteuning van de aanvraag tot klassement van de climats van Bourgogne door de Unesco op 4 juli 2015. De teksten zijn van Jean-Pierre Garcia, professor aan de Université de Dijon, die hier ook al vroeger over publiceerde.

10

De Wijnspiegel Nummer 89 in de Klassieke Letteren. Haar bijdrage vinden we terug in het 139 bladzijden tellende toponymie – dictionnaire gedeelte van het boek. “La Bourgogne est autant un lexique qu’un terroir” zo formuleerde Pivot het mooi lapidair.

Bovendien is het zo, en hier begint al de verwarring, dat in Bourgogne drie termen naast en door elkaar gehanteerd worden: climat, lieu-dit en cru. Misschien eerst even een woordje over ‘cru’, dat we soms wat ongelukkig en letterlijk vertalen door ‘gewas (eigenlijk zouden we ‘crû’ moeten schrijven, want het is het voltooid deelwoord van ‘croître’= groeien)’. We bedoelen er een wijn mee afkomstig van een door de INAO geklasseerd appellatiegebied van het niveau ‘premier cru’ of ‘grand cru’. In Bourgogne kennen we 33 grands crus en 562 premiers crus, gelegen in 28 AOC’s. Een cru is dus een klassewijn, en als we zeggen ‘we drinken vanavond een cru’ bedoelen we een premier of een grand cru.2 Niets te maken dus met de betekenis die het woord heeft in de populaire uitdrukking ‘c’est un vin du cru’, waarmee bedoeld wordt: een wijn van hier, van deze streek. Vroeger hanteerden de Bourgondische wijnbouwers de term cru dikwijls als synoniem voor climat, dat is vandaag niet meer het geval.

Wat is dan een lieu-dit? Dat kunnen we omschrijven als een stuk grond dat eeuwen geleden al een naam gekregen heeft en door alle dorpsbewoners als dusdanig bekend is en (ook kadastraal) gesitueerd kan worden. Die naam verwijst meestal naar een topografische bijzonderheid of een historisch gegeven. Velen gaan terug tot in de Middeleeuwen, de oudste zelfs tot het Gallo-Romeins tijdperk. Concreet verwijzen ze bvb naar het type vegetatie (‘Les Genevrières’), de (onder)grond (Les Grèves = zand), of het uitzicht of de ligging van het terrein (bvb ‘La Pièce-sous-le-bois’). Als historische verwijzingen vinden we ondermeer de naam van een vroege eigenaar (‘Le Champ de Bertin’) of de aanwezigheid van een kapelletje, enz.. Gelukkig vond Napoleon tweehonderd jaar geleden het kadaster uit, waardoor die percelen nu perfect gedefinieerd zijn en vastliggen. De lieux-dits zijn dus niet door de INAO gecreëerd.

Volnay-Santenots Premier cru “Clos des Santenots” een gedeelte van de lieu-dit Les Santenots du Milieu. Of een climat wordt gevormd door bepaalde delen van meerdere lieux-dits. Zo is de Pommard Premier Cru “Clos des Epeneaux” samengesteld uit een deel van Les Grands Epenots en een deel van Les Petits Epenots… Met een ‘omvattende climat’ heb je ongeveer de omgekeerde situatie.

Zo’n climat omvat meerdere lieux-dits (waarvan sommige soms niet volledig binnen die climat vallen). Ik geef als voorbeeld de beroemde climat Clos de Tart (Grand Cru van Morey-St-Denis), die omvat de volledige lieu-dit Clos de Tart en een deel van de lieu-dit Les Bonnes Mares.

Wanneer dan nog blijkt dat hier en daar de naam van een climat eigenlijk een bijnaam is van een lieu-dit, dan is het hek natuurlijk helemaal van de dam!

Pitiot komt tenslotte tot de volgende definitie: een climat is de naam die door collectief of privé gebruik aan een stuk grond werd gegeven, dat bij voorkeur een Premier of Grand Cru wijn oplevert. Het kan een deel zijn van een lieu-dit, of meerdere lieux-dits integraal of deels omvatten, of kan een vervangnaam of een aanvullende naam van een lieu-dit zijn. Belangrijk is ook dat volgens de lokale wijnbouwers zo’n climat een eigen, distinctieve identiteit vormt dankzij zijn ligging, oriëntatie, helling, hoogte en (onder)grond. Met daaraan uiteraard gelinkt de geschiktheid ervan om hetzij chardonnay, hetzij pinot noir stokken te dragen. Vandaar ook dat men tegenwoordig dikwijls spreekt van ‘micro-climats’. De omschrijving van Bernard Pivot wil ik u ook graag meegeven: “Een climat is een geheel van wijngaarden die dezelfde klimatologische en geologische eigenschappen bezitten en die wijnen opleveren die zich alleen door het werk van de wijnbouwers onderscheiden”. (p.8, op. cit.) De grootte van een climat en een lieu-dit is zeer variabel: van minder dan 1 hectare tot meerdere tientallen 4, maar de meesten blijven (ver) onder de tien hectaren.

Tenslotte nog speciaal voor de etymologen onder de lezers: het woord climat komt van het Grieks κλιμα [klima], en dan het Latijn clima, climatis, met de betekenis “helling”. De term is voor het eerst geattesteerd in een document uit 1584 dat gaat over le Chambertin (eigenlijk le champ de Bertin). U ziet dat er dus een nauwe link is met de ‘coteaux’ waarop de climats liggen, en niet direct met de algemeen gangbare betekenis van ‘klimaat’.

De climats zijn wèl door de INAO afgebakend en vallen binnen het systeem van de AOC’s, voornamelijk in de Premiers Crus en de Grands crus. Ze vallen voor een groot deel samen met de lieux-dits, maar niet elke lieu-dit is ook een climat3, en een climat kan ten opzichte van de lieu-dit Met dank aan de monniken? ofwel restrictief zijn, ofwel omvattend. Ik verklaar me naVanuit historisch standpunt wordt steevast de cruciale rol der. Met ‘restrictief’ wordt bedoeld dat de climat maar een van de monniken onderstreept bij het tot stand komen en deel van een bepaalde lieu-dit uitmaakt. Zo is bvb de 2 In Bordeaux is een cru eigenlijk iets anders, namelijk een wijn afkomstig van een kasteel dat behoort tot een klassement, bvb het Classement du Médoc, of St-Emilion, of Graves.

3 4

Zo ligt er bvb in Volnay een lieu-dit Les Combes, maar die vind je niet terug in de lijst van de climats van Volnay.

Les Beaumonts in Chorey-lès-Beaune bvb is 40 ha groot.

11

De Wijnspiegel Nummer 89 afbakenen van de climats. Recent geschiedkundig onderzoek nuanceert dit toch wel even, maar hun rol is moeilijk te onderschatten, net als in zoveel andere wijnstreken in Europa . De abdijen bezaten niet alleen reusachtige oppervlakten aan gronden en wijngaarden (nodig zowel voor de ritus als voor hun eigen levensonderhoud), zij hadden ook de beste vinificatie know-how en de middelen om die te verspreiden. En in Bourgogne zijn de twee meest iconische wijngelinkte monumenten, de Hospices de Beaune en het kasteel van de Clos de Vougeot, in oorsprong religieuze gebouwen. In het in 1443 door kanselier Nicolas Rolin opgerichte hôtel-Dieu of armenhospitaal werden de zorgen verstrekt door de Soeurs Hospitalières de Beaune, en is het altaar voor de ontelbare missen een essentiële component in de grote zaal. De Hospices wijngaarden, nu in totaal zo’n 60ha, kwamen mettertijd tot stand door giften, en de eerste veiling van de wijnen vond plaats in 1795. Op 19 november 2017 was dat voor de 157ste keer, met oude kraker Charles Aznavour als eregast.

In de Clos de Vougeot wijngaard bouwden de monniken van Cîteaux reeds in de twaalfde eeuw ruimtes voor hun wijnbouwactiviteiten. Pas in de XVI° eeuw nam het hoofdgebouw zijn renaissance kasteelvorm aan die we nu nog allemaal kennen. Wist u dat ook hier jaarlijks een veiling doorgaat? La Vente des Hospices de Nuits was in maart

2018 aan haar 57° editie toe.

Maar de bewering dat het de monniken waren die de wijngaarden uitkozen en aanlegden klopt niet. Toen de Cisterciënzers zich in de streek vestigden5, en zij waren niet de eerste religieuze orde daar, waren er reeds overal wijngaarden. Jean-Pierre Garcia stelt dat de monniken bijna uit noodzaak de betere percelen op de hellingen in gebruik namen omdat de gronden in de vlakte beter geschikt en al ingenomen waren voor graangewassen.

Bovendien is het zo dat het vermelden van de climats op de fles of de vaten pas veel later, in de XVIII° eeuw in voege kwam. In de Middeleeuwen gaf men gewoon aan dat de wijnen uit Beaune of Chablis kwamen, dat waren toen de twee grootste Bourgondische wijnhandelscentra.

Maar in de achttiende eeuw, ook eeuw der Verlichting genoemd kadert het identificeren van de climats perfect in de Encyclopedische drift van het wetenschappelijk catalogeren. Idem dito voor de botanica, ook al gebeurde dat door een Zweed, Linnaeus (1707-78). In 1728 schreef een Bourgondische pater, Claude Arnoux, een’ Dissertation sur la situation de Bourgogne et sur les vins qu’elle produit’, met daarin de ons eerst bekende wijnkaart van de Côte. Hij vernoemt daarin … 18 climats, waaronder Montrachet, Beaune-Fèves, Chambertin en bien sûr, Clos de Vougeot. Hiermee staat het licht op groen en steeds meer bourgogne flacons worden voortaan verkocht on-

5 De abdij van Cîteaux, waar nog steeds een dertigtal monniken leven, ligt bezuiden Dijon, in het plaatsje St-Nicolas-lèsCîteaux, op 12 km ten Oosten van Nuits-St-Georges.

12

De Wijnspiegel Nummer 89

der hun specifieke naam, van bvb Corton of Romanée. In 1752 neemt de stad Beaune een historische beslissing.

Zij vraagt namelijk aan het Parlement van Bourgogne om de wijnbouwers voortaan te verplichten op hun vaten de plaats van productie te kerven. Vanaf dan zal het aantal climats exponentiëel stijgen. Dat hiermee af en toe ‘gefoefeld’ werd zodat minderwaardige wijn in meerwaardige climat vaten werd verhandeld, zal u niet verwonderen en is van alle tijden. Het INAO controle systeem uit de jaren dertig van de vorige eeuw is van onschatbare waarde gebleken om die fraudes tegen te gaan.

120 lieux-dits en climats die het woord Clos bevatten. In de Dictionnaire van het boek van Pitiot zijn 13 bladzijden van 3 kolommen elk nodig om ze allen te vermelden en te beschrijven! Hun namen kunnen een religieuze verwijzing bevatten : een heilige, een kapelletje, enz. (Clos St-Jacques, Clos de la Chapelle, Clos du Chapitre, Clos de Bèze= abdij). Of ze duiden de oorspronkelijke eigenaar aan (Clos du Roy, des Lambrays, des Ursules, de l’Audignac in Volnay,…) maar veelal zit er een geografische of geologische verwijzing in (Clos de la Féguine = beukenbos; Clos de la Garenne = omhaagd bos; Clos des Aiguillières = kleigroeve, Clos de la Roche ).

Terzijde opgemerkt, vergelijk even met wat zich al een stuk vroeger in Bordeaux afspeelde: Arnaud III de Pontac, eigenaar van Haut-Brion, verkoopt als eerste in 1666 in Londen zijn wijn niet meer gewoon als bordeaux , maar onder de naam ‘Haut-Bryon’ (spreek uit: Brian), én als slimme marketeer avant la lettre aan veel hogere prijzen dan zijn concurrenten. Hiermee gaf hij de aanzet aan het bordelese ‘cru’ systeem, gelinkt aan een kasteelwijngaard (zie voetnoot 2).

Hebben de monniken het climat systeem dus niet uitgevonden, zij waren het wel die wijngaarden begonnen af te bakenen met stenen muurtjes, en zo de fameuze ‘clos’ creëerden. Dat had als gevolg dat die wijngaard vanaf dan ‘vereeuwigd’ werd in die vorm/oppervlakte en zo ook meestal zijn faam bestendigd werd. Hoeveel grands crus zijn er niet die afkomstig zijn van een clos-wijngaard?

6 Dat ommuren deden ze niet om de wijngaard bijvoorbeeld te beschermen tegen de gure wind, maar wel uit fiscale overwegingen. De Middeleeuwse geplogenheden bepaalden immers dat alles wat binnen een ommuurd terrein geproduceerd werd vrijgesteld was van taksen, tolgelden en transportkosten. En bovendien kon hierdoor geen enkele discussie meer zijn omtrent het ‘eigenaarschap’ van de daar geoogste druiven. Niet vergeten dat in die tijd de velden ‘open space’ waren, ze werden alleen door wegen en door bossen afgelijnd en werden door de gemeenschap bewerkt.

Ik ben begonnen met de premiers crus-clos te tellen maar heb het opgegeven… ; er zijn immers meer dan 6

Het “monnikenwerk” van Sylvain Pitiot en zijn ploeg vereiste tien jaar opzoekingswerk en leidde tot het identificeren en repertoriëren van 1463 climats én lieux-dits.

In het Unesco decreet (document http://whc.unesco.org/ fr/decisions/6373 houdt men het op “ 1247 parcelles, chacune identifiée par son propre nom et des données cadastrales, les unités de production associées”. Belangrijk is zeker ook op te merken dat de Unesco klassering enkel slaat op de Côte d’Or regio. Maar de climats vinden we over de gehele Bourgogne regio, van Chablis tot Beaujolais. Zo is de Clos Reyssié, genaamd naar een vroegere eigenaar, een van de bekendste climats van Pouilly-Fuissé en vermelden sommigen het expliciet op hun etiket. Over de climats van Chablis had ik het reeds uitvoerig in Ken Wijn Magazine nr24 p.22-31 en in de WS 77 p. 28-35 ) Het naslagwerk “Climats et Lieux-dits des Grands Vignobles de Bourgogne” van Pitiot geeft in zijn eerste deel van elk van de 35 Côte d’Or dorpen - 15 in Côte de Nuits, 20 in Côte de Beaune - een uiterst gedetailleerde topografische kaart (twee, wanneer er significatieve verschillen

Clos de Bèze, Clos de Tart, Clos des Lambrays, Clos de la Roche, Clos Saint-Denis.

13

De Wijnspiegel Nummer 89 zijn tussen de climats en de lieux-dits) plus een lijst van de climats én een van de lieux-dits, met telkens hun oppervlakte - tot op de centiare - en of er witte en/of rode kan gemaakt worden. Indrukwekkend!

De Bourgondiërs zijn terecht fier op dit climat patrimonium. Het toont ook aan dat hier een uitzonderlijk en zeer kleinschalig productiemodel in stand wordt gehouden (heel anders dan in Bordeaux) dat ook ‘tastbaar’ in het landschap aanwezig is door weggetjes, muurtjes, afsluitingen, poortjes, murgers (= opeengestapelde stenen) die als afbakeningen van de percelen fungeren. Zoals reeds gezegd is een grasduinen in de kleurrijke namen van de lieux-dits een meer dan aangenaam tijdverdrijf.

Zo kunnen we ons verplaatsen in de dierenwereld, bijna zoals in de fabels van La Fontaine: Les Serpents, Les Renardes, Aux Perdrix, Les Dents de Chien, Sur le Dos d’Ane, Le Clos des Mouches (voorbeelden die ook Pivot aanhaalt). Of we maken een natuurwandeling langs Le Concis des Champs, Le Coteau des Bois, La Creusotte (het valleitje), La Montée Rouge, Les Ruisseaux enz., enz.. Landschappelijke beschrijvingen alom: Clos de Verger, Aux Fourches, Aux Ormes, Derrière la Grange, Les Bonnes Mares (mare= poel), Aux Champs Chardons (distels)…. Verder zijn er een heleboel ‘lieftallige’ verwijzingen: Les Brunettes, Les Amoureuses, Les Pucelles, Les Charmes. Talloze verwijzingen naar Middeleeuwse heren natuurlijk ook: Le Clos du Roi

creëerd met het stukje grond waarop hij staat. Zeker voor de Bourgondische wijnbouwer brengt elke climat zijn eigen wijn voort, zijn rol ligt uitsluitend in het verzorgen van die plantjes en in het laten vergisten en ‘opvoeden’ van het geoogste sap. De rest is het wonder van de natuur, of van God.7 Mag ik u als uitsmijter een paar dieper uitgespitte climat namen uit de doeken doen, uiteraard zoals Marie-Hélène Landrieu ze verklaart?

Les Chambres Zo ligt in Chassagne-Montrachet een lieu-dit met de toch wel intrigerende naam ‘Les Chambres’. Bestonden er eeuwen geleden al chambres d’hôtes in Bourgogne? Helemaal niet, het woord is oud-Frans, afkomstig van het latijnse ‘camera’, dat dacht u wel al, maar het betekende toen : gewelf, gebogen dak, en het verwijst naar de kleine stenen huisjes/hutjes met zo’n dak, die men vandaag cabottes noemt, en die je nog hier en daar in de wijngaarden vindt. Ze dienden als schuilhut voor de regen, als rustplaats waar de wijnbouwers hun casse-croûte opaten, en als opberghok voor hun werktuigen.

Er moeten dus op dat perceel een paar van die hutjes gestaan hebben. Les Chambres ligt boven La Corvée, een woord dat we ook in onze taal gebruiken voor een zwaar, ondankbaar werk. Maar hier verwees het naar de werkdagen die de heer van zijn lijfeigenen eiste, gratis te presteren in zijn wijngaard. Een vorm van verkapte slavernij die standhield tot de Franse revolutie.

En weet u waar de beroemde climat “Le Corton” vandaan komt?

Les Cortons

Clos de la Maréchale, Chevalier-Montrachet en Les Chevalières, la Grande Maréchale… Of naar religieuze personages en plaatsen (voorbeelden zie hoger). En dan heb je nog zuiver poëtische evocaties zoals La Goutte d’Or, Le Richebourg, les Chouacheux (oud-Frans voor wilgen), les Babillères (hoort u ook de kabbelende bronnetjes?), Les Murgers des Dents de Chien…

De wijnstok is alleszins de enige door de mens gecultiveerde plant die zo’n unieke, distinctieve band heeft ge-

In het cartularium van de abdij van Citeaux uit 1212 is al sprake van de Vineae de Cortun! De vermelding ervan in 1483 als ‘Courthon’ laat toe de oorsprong ervan te traceren, namelijk: cort(is) Ottoni, het koninklijke hof van Otto. Die wijngaard behoorde dus vroeger toe aan Otto de Grote, koning van Germanië. Hij werd in 936 in Aken tot hoofd van Francia Orientalis gekroond en ging als Otto de Eerste, koning van de Franken, de geschiedenis in. Bourgogne was een deel van zijn koninkrijk, en we mogen dus aannemen dat hij toen die wijngaard in het dorp Aloxe (ver)kreeg. In Saint-Aubin ligt dan weer een climat Les Cortons, in het meervoud. De link met de vorige is dat hier stokken werden geplant die afkomstig waren van Le Corton, en die deden het daar blijkbaar zo goed dat ze hun oorsprongsnaam aan de wijngaard in St-Aubin gaven.

7 “Si la France est la fille aînée de l’Eglise, les vignerons bourguignons sont les vendangeurs des vignes du Seigneur” dixit Jérôme Baudouin in RVF nov 16, p 19.

14

De Wijnspiegel Nummer 89 Prachtige verhalen, is het niet? Ook zin gekregen om binnen afzienbare tijd nog een weekje in het Eldorado van de Côte d’Or rond te toeren om de poëzie van de climats op te snuiven en in het glas te genieten van de unieke Bourgondische chardonnay en pinot aroma’s en smaken? 8

Bourgogne vandaag … en morgen?

Ik zei het al, de Bourgondische wijnbouwers zetten een fiere borst op met deze Unesco bekroning van 2015. Maar hoe doen ze het eigenlijk, met hun kluwen van appellaties en climats en grands crus, in een wijnwereld waar grootschaligheid en modernistische aanpak het hoge woord voert? Helemaal niet zo slecht, stelt Jérôme Baudouin in de RVF(nov.16, p 19-28). De prijzen van de prestige wijnen swingen de pan uit, overtreffen dikwijls ruim die van de kleppers uit Bordeaux en worden dus voor de échte wijnliefhebber helemaal onbetaalbaar. Het Bourgogne exportpercentage van 49% ligt ondanks dat zelfs hoger dan dat van Bordeaux. De slechte reputatie van overbesproeide wijngaarden en ontgoochelende basiswijnen is sedert een kleine generatie verleden tijd. Zonder daarom met veel bio labels uit de kast te komen zorgen de wijnbouwers voor gezondere gronden en verkleinen ze hun rendementen.

de banken, verzekeringsmaatschappijen en groepen van privéinvesteerders, zoals we in Bordeaux zien met tientallen kastelen die niet meer het eigendom zijn van de oorspronkelijke wijnbouwers, die in het beste geval wél nog het domein runnen (bvb Véronique Sanders van Haut-Bailly). Latour betwijfelt dat omdat in Bourgogne veel minder transacties van domeinen plaatsvinden dan elders in Frankrijk. Per jaar verandert amper 1,5% van de wijngaarden van eigenaar. Er is wel meer beweging op de ‘onroerende’ markt in de regionale appellaties, buiten de Côte d’Or, daar is veel minder speculatie aan de gang en kunnen jonge starters wel nog aan de slag. Zo zijn de Hautes Côtes en vooral de Côte Chalonnaise en de Mâconnais momenteel de regio’s waar het meest beweegt en waar je als amateur de mooiste prijs-kwaliteit wijnen kunt vinden. Toch is het zo dat veel kleine wijnbouwers de financiële touwtjes zeer moeilijk aan elkaar kunnen knopen en zwaar stresseren door overmatige schulden en afbetalingen.

Een andere constatatie is dat veel succesvolle wijnbouwers négoce combineren met eigen productie (ik denk bvb aan de Bret Brothers = négoce wijnen uit de Mâconnais, terwijl hun eigen wijnen als “La Soufrandière” op de markt komen). Of ze gaan associaties aan met bevriende domeinen.

Een laatste fenomeen, dat ook gelinkt is aan het zojuist Maar, zoals ook de grote négociant Latour zegt: “ Il y a beschrevene, is de minder fraaie toestand van veel wijndeux Bourgognes, celle qui rit et celle qui pleure”. Niet gaarden. In de grote appellaties verouderen de wijniedereen eet hier rijstpap met gouden lepels. De klimagaarden gestadig en wordt er onvoldoende aan nieuwe tologische grillen (vorst in 2016 en 17, de te vroege bloei aanplant gedaan. Het is gewoon een te zwaar financieel wegens te zachte winters, hagelbuien…) zijn vooral voor verlies om een wijngaard te rooien en vier jaar te moede kleintjes, en die zijn hier héél talrijk, dikwijls catastroten wachten op nieuwe oogsten. Bovendien heeft men faal. Een tweede heet hangijzer is het systeem van erfin Bourgogne veel te lijden van ziektes zoals de suzukii belasting (les droits de succession) gekoppeld aan de (fruitvlieg), de cicadelle (soort sprinkhaan), de esca (parawaanzinnige prijsstijgingen van de wijngaarden (le prix sitaire fungi op de bladeren) en de court-noué (een virale du foncier). Soms worden perceeltjes van maar enkele aantasting van de Amerikaanse onderstammen). Tegen ouvrées groot (1 ouvrée = 428m²) verkocht voor meerde twee laatste plagen kan men momenteel niets doen dere miljoenen euro’s. Een wijnbouwer die in Chambolbehalve het hele veld te rooien… le-Musigny een domein van 13ha premier cru overnam in 1997 voor omgerekend 10 miljoen euro, betaalde tien U ziet het, een complexe balans, maar het is zeker zo jaar later 7 miljoen voor amper 3,5ha. In een top grand dat de Bourgogne niet verstard is of op haar lauweren cru zoals Montrachet gaat het over astronomische berust. Ze vernieuwt zich vooral in de periferie en de meer dragen : meer dan veertig miljoen euro voor 1 hectare… zuidelijke subregio’s. We mogen dus hopen dat ze haar Maar ook in de minder grote appellaties kunnen vele unieke karakter en ziel niet verliest en de referentie blijft jonge wijnbouwers de successierechten niet ophoesvoor het allerbeste wat chardonnay en pinot noir kunnen ten bij het overlijden van papa, en rest hen alleen maar geven. “C’est le privilège des grands vins: appartenir déjà de optie: verkopen van (een deel van) het familiaal paau futur quand on n’a jamais fini d’en savourer l’histoire.” trimonium. Hebt u de film ‘Retour en Bourgogne’ of ‘Ce Dixit Bernard Pivot. qui nous lie’ van Cédric Clapisch niet gezien? Die illustreert dat op een zeer gevoelige, diepmenselijke manier. Luc Wieme Het zou wel eens kunnen dat we in de Côte d’Or evolu- Met dank aan Fanny Dhondt voor de foto’s en het uitlenen eren naar een situatie waar de gronden toebehoren aan van het Pitiot boek.

8 Neem dan bvb de Route des Grands Crus, gemarkeerd sedert 1995, die 37 dorpen passeert. Of nog beter: druk deze prachtige PDF af om de Parcours historique du site des Climats te volgen van Dijon tot Beaune: https://www.vins-bourgogne.fr/ escapades-viticoles/les-incontournables/les-parcours-thematiques-des-climats/gallery_files/site/2962/2963/41224.pdf

15

De Wijnspiegel Nummer 89

16

De Wijnspiegel Nummer 89

Ken Wijn wedstrijd 25/03/2018 Met de monsterscore van acht juiste wijnen vorig jaar mocht Commanderij Molenberg dit jaar de wedstrijd organiseren. In zaal De Bron in Lede verzamelden zich 50 ploegen voor een spannende proef.

Na de theorie werden de tien kannetjes uitgeschonken en konden we met onze drie ploegen aan het proeven slaan.

6. Cannonau is de Sardische naam voor de: - garnacha

A.Theorie (antwoorden in vet)

8. Abouriou was een bijna uitgestorven druivenras dat nu een nieuw leven leidt in:

7. De Kroatische grasevina druif is een synoniem voor: - welshriesling

- Côtes du Marmandais 1. De Côtes du Couchois wordt als AOC steeds gekoppeld aan Bourgogne 2. Geef de naam van de nieuwe Vlaamse grensoverschrijdende appellatie (België – Nederland).

-BOB Maasvallei Limburg 3. Schiava is een lokaal druivenras vooral aangeplant in: - Trentino-Alto Adige 4. In Bourgogne wordt witte wijn zelden van de sauvignon druif gemaakt. Een uitzondering hierop zijn de wijnen uit de: - AOC Saint-Bris 5. Hoeveel DAC-wijngebieden (Districtus Austriae Controllatus) zijn er tot op heden erkend in Oostenrijk?

- tien

17

9. Zweigelt is een kruising van: - St-Laurent en blaufränkisch 10. Stéphane Derenoncourt, befaamde wijnconsultant met meer dan 100 klanten heeft ook een eigen wijndomein “Domaine de l’A”. In welke appellatie is dit domein gelegen?

- Castillon - Côtes de Bordeaux Schiftingsvraag. Hoeveel bedraagt de totale aanplant aan wijngaarden in de AOC Montagne-Saint-Emilion, uitgedrukt in hectare? (Ref. La RVF nr 618 févr 2018) 1793ha

De Wijnspiegel Nummer 89

B. Blind proeven We kregen het volgende als gegevens:

Wijn

Land / Regio

Assemblage

A

Frankrijk / Côt. du Languedoc

77% syrah, 17% grenache, 6% mourvèdre

B

Spanje / Rioja

85% tempranillo, 15% garnacha

C

Frankrijk / Hautes-Côtes de Nuits

100% pinot noir

D

Chili / Maipo Valley

100% carmenère

E

Z.-Afrika / Robertson Valley

100% cabernet sauvignon

F

Italië / Puglia

100% primitivo

G

Oostenrijk / Niederösterreich

100% zweigelt

H

Frankrijk / Brouilly

100% gamay

I

Italië / Veneto

70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella

K

Frankrijk / Médoc

69% cabernet sauvignon, 20% merlot, 9% petit verdot, 2% cabernet franc

Hieronder volgt een beschrijving van de tien wijnen en hoe we tot onze conclusies zijn gekomen.

Ploeg 1 (Andy, Linda, Gomaar ), ploeg 2 (Hans, Fanny, Koen ), ploeg 3 (Bob, Stefaan, Luc )

1. Zweigelt Zull 2015 - Oostenrijk - Niederösterreich Odilon, 11,60euro 100 % zweigelt Ploeg 1: Helder, robijnrood, doorschijnend, paarse rand, Fruitig ( framboos , zure kersen ), bloemen ( rozen ), toasty, Veel aciditeit, mooie vulling, rond, zachte tannine.

We zijn naar Zweigelt gegaan vanwege het Beaujolais-gehalte maar dan met meer molligheid.

Ploeg 2: Hans: Wijn 1 : Zweigelt, was mijn eerste gedacht op grond van het snoeperig rood fruit; een verwarring met gamay behoorde tot de mogelijkheden maar we hielden het op Zweigelt ( gelukkig) Ploeg 3: Stefaan: nr 1 had een mooie neus van framboos, appelmoes, een beetje Rhone stijl, veel aciditeit en taninne : de kandidaat voor Zweigelt

Bob: Heb hier ook aan de Beaujolais gedacht. Vond niet zoveel tannine, maar na een tijdje wel de kenmerkende lichte pepertoets in de neus.

2. Arendsig Block A9 2015 - Zuid-Afrika - Robertson Valley L’Avinture, 14,55 euro 100 % Cabernet sauvignon

Ploeg 1: Donkerrood, Zure krieken, hout, rubber, gebrand, licht animaal, pinotage-toets, Stevige tannine, redelijk wat zuren.

Andy en Gomaar zeiden onmiddellijk: dat verbrande, pinotage-achtige, dit is Zuid Afrika.

Ploeg 2: Hans: Wijn 2 : Cabernet sauvignon uit Zuid -Afrika : alleen al op de neus afgaande was dit voor mij een 100% zekerheid : groene paprika, fumé, viandé, verbrand rubber… zoals je alleen in Zuid –Afrika vindt.

Ploeg 3: Stefaan: nr 2 was donker, had veel blauw fruit (bramen), was wat dierlijk en had ook behoorlijk wat molligheid en tannine: Primitivo bleef over en paste in het plaatje, jammer genoeg verwisseld met de Zuid-afrikaan !

Bob: Mijn eerste neusimpressies waren paprika en een licht gerookte toets. Rijp rood fruit. Hoe ver zit je dan van een Zuid-Afrikaanse Cabernet?

18

De Wijnspiegel Nummer 89 Maar er was ook geconfitureerd fruit, véél molligheid, zwoel in de mond. Als je die paprika dan vergeet is Primitivo niet zo veraf. Dedju toch!

3. Grey Ventisquero 2014 - Chili - Maipo Valley Magnus, 15,98 euro 100 % Carmenère

Ploeg 1: Donkerrood, ondoorzichtig, Plantenstengels, rozen, aards, vegetaal, paprika, Warm, zwoel, rond, redelijk wat tannine, bittertje.

Zeker Carmenere vanwege het vegetale karakter.

Ploeg 2: Hans: Wijn 3 : Carmenère : mijn belangrijkste kapstok voor de cepage bleek van goudwaarde nl. (groene) kruisbes; daarbij nog een kapstok voor het land : chocolade!

Kleur : zwartrode wijn; mond : overrijp (toch even getwijfeld bij het proeven van wijn 7 omwille van de bittere afdronk van deze wijn) Ploeg 3: Stefaan: nr 3 daar gaf voor mij de eucalyptus - neus de doorslag, zeker gezien de zeer donkere kleur, de nieuwe wereld stijl: Carmenere uit Chili Bob: Krachtige neus met paprika impressies én eucalytus. Maar ik had ook mokka en koffie - geuren. Ik heb hier ook aan de Zuid-Afrikaan gedacht.

4. Ca’ La Bionda Valpolicella Superiore Ripasso Malavoglia 2013 – Italië – Veneto 70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella Wijnenzo, 17,95 euro Ploeg 1: Helder, doorschijnend, robijnrood, Tabak, hout, leder, kersen, gerookt, mineralig, vanille, Heel veel zuren, warm, versmolten tannine.

Tot op de laatste 5 minuten hebben we op Veneto gestaan, het Italiaanse karakter, de kleur, de zuurtjes. Op het laatste ogenblik hebben we deze omgewisseld met nummer 8, nl. Spanje omdat we nummer vier iets warmer vonden ( uiteraard : Ripasso ). Andy hield vol dat we goed zaten, hadden we naar hem geluisterd, we hadden deze wedstrijd gewonnen…

Ploeg 2: Hans: Wijn 4 : Veneto : aanvankelijk vond ik deze wijn Bordeaux-getypeerd (hout, mokka, koffie) maar na een

19

tijdje vervaagde deze impressie grotendeels en aangezien mijn 2 companen Bordeaux elders hadden geplaatst, hebben we deze wijn eigenlijk per eliminatie als gamay gemarkeerd (banaan in de neus); gevoelsmatig wisten we dat er iets niet klopte, maar tijdsgebrek heeft ons de das omgedaan…)

Ploeg 3: Stefaan: nr 4 kwam al snel naar boven als een wijn uit Italie: licht van kleur, een neus van rood fruit, veel aciditeit, wel wat veel tannine, voor ons de Veneto en dat was ook juist Bob: Ik liep hier wat achteraan omdat ik eerst een andere kandidaat had voor de Veneto (zie wijn 8) maar het groepswerk deed de rest.

5. Copa Santa Domaine Clavel 2015 - Frankrijk Côt. du Languedoc Magnus, 17,89 euro 77 % syrah, 17 % grenache, 6 % mourvèdre

Ploeg 1: Donkerrood, ondoorzichtig, paarse rand, Kruiden, fruit, zwaardere rijpe geuren, vegetaal, koffie, stinker, zweetvoeten, Droogtrekkende tannine, veel aciditeit, evenwichtig, gebouwd.

De tannine, de kruiden, het Franse karakter: Languedoc.

Ploeg 2: Hans: Wijn 5 : Languedoc : de meest geslotene van de 10 wijnen; verschillende opties lagen open : Rioja, Veneto ( per eliminatie want voor onze ploeg hadden we geen referentiepunten en dus stof voor een volgende KW! ) en Languedoc; uiteindelijk beslisten we op basis van rijpheid en werd het Languedoc ( paarse rand, veel zuren en tannine, vol en rijp ) Ploeg 3: Stefaan: nr 5 was wat donker van kleur, medicinaal, lactisch, rood fruit (aardbei, aalbes) en nogal droogtrekkend: daar waren we het over eens: Languedoc Bob: Donker/ondoorschijnend maar voor mij zwart fruit en cassis, drop. Géén balans in de mond met astringente tannine.

6. Brouilly Les Roches Bleues 2014 - Frankrijk – Beaujolais L’Avinture 11,55 euro

100 % gamay

Ploeg 1: Helder, doorschijnend, robijnrood, Fruitbom: aardbei, banaan, framboos,

De Wijnspiegel Nummer 89 Heel veel zuren, fruitig , sappig.

Weer een zekerheid: Beaujolais.

Ploeg 2: Hans: Wijn 6 : gamay : onze analyse lag volledig in de lijn van wat kan worden verwacht van een gamay, nl rijp rood fruit (aardbei!), zachte tannine en veel fruitzuren en molligheid maar zoals gezegd onder tijdsdruk en op basis van een metalige koude-impressie maakten we van deze wijn de primitivo; nochtans had wijn 7 ook dat metalig karakter en was dat de juiste optie geweest.

Ploeg 3: Stefaan: nr 6 de beaujolais was voor mij het meest eenvoudig: onmiskenbaar aan de geur: frambozen, banaan, ook de kleur (licht) klopte, dus die wijn kon al opzij gezet worden.

Bob: lichte kleur, rood fruit, lactische toets, goed aanwezige zuren. Weinig twijfel.

7. Anima di Primitivo 2015 - Italië - Puglia Odilon, 14,20 euro 100 % primitivo

Ploeg 1: Donkerrood, ondoorzichtig, paarse rand, Zeer zwoel, zoet, hout, zwart fruit, drop, leder, jammy, zinfandel-impressie, Warm, stevige tannine, sappige zuren.

Het mooie zoet/zuur spel deed me onmiddellijk aan Primitivo denken, zeker in combinatie met de jammy neus.

Ploeg 2: Hans: Wijn 7 : primitivo : inktzwart, metalig; per eliminatie de onvoldoende gekende Veneto van gemaakt.

Ploeg 3: Stefaan: nr 7 hadden wij, voornamelijk ik en Luc, het idee dat dit de typische neus had van een Zuid Afrikaan: een zwoele toets van braam, zwarte kers, veel tannine, een beetje Bordeaux, jammer genoeg fout !

Bob: Lang getracht mijn ploeggenoten op een ander idee te brengen, maar tevergeefs. Ook al omdat ik niet zo direct een alternatief had.

De wijn was voor mij té zuiders en warm, té zacht, rijp.

Voor mij weinig of geen connectie met Cabernet sauvignon.

8. El Conjuro 2015 - Spanje – Rioja Odilon, 18,50 euro 85 % tempranillo, 15 % garnacha

Ploeg 1: Donkerrood, ondoorzichtig, Zwoel, fruitig, kruiden, porto, aards, balsamico, rozijnen, Stevige tannine, heel veel zuren.

Ik heb me sinds de wedstrijd al vele malen de kop gebroken waarom ik van gedacht ben veranderd. Die kleur, dat warme, het moest Spanje zijn. Uiteindelijk zijn we toch veranderd naar Veneto omdat ik dacht “amarone” te ruiken…

Ploeg 2: Hans: Wijn 8 : Rioja : donder kersenrood; zwoel, jammy, zoetig in de neus, chocolade; rijpe aanzet, veel zuren, lichte kruidigheid, licht uitdrogende tannine; retronasaal : sinaas; ook Languedoc of een passito-Veneto lagen in de weegschaal, maar gelukkig drukte Fanny haar Spanjeverhaal door ( merci Fanny ) Ploeg 3: Stefaan: nr 8 daar waren Luc en ik overtuigd de Spaanse wijn in het glas te hebben: voornamelijk de houttoets, naast de kleur en de vele tannine, gaf hier de doorslag en het was juist; Bob: Ook hier een juiste conclusie dankzij het groepswerk. Ik heb lang aan de Veneto gedacht, vooral omdat de wijn opvallend veel zuur had. Dat in combinatie met hout/kreupelhout/gedroogd fruit...

9. Les Dames Huguettes Ht-Cotes de Nuits 2013 – Frankrijk – Bourgogne Devos, 25,00 euro 100 % pinot noir Ploeg 1: Helder, bleek, doorschijnend, baksteenrood, Krieken, groenig, tabak, rabarber, Heel veel zuren, komt Frans over.

Weinig twijfel hier: Pinot noir.

Ploeg 2: Hans: Wijn 9 : Bourgogne : lichte evolutie in de kleur; gerookte toets, licht animaal, witte peper, citronné; frisse lichte mondstructuur; over deze wijn waren we het zeer snel eens Ploeg 3: Stefaan: nr 9 was de volgende in de rij: licht van kleur en pinot neus: Bourgondie zonder twijfel.

Bob: De lichte kleur, fijne gebrande toetsen en vooral veel aciditeit, leiden naar een pinot noir. Wel weinig body voor een Hautes Côtes.

20

De Wijnspiegel Nummer 89 10. Clos Manou 2015 - Frankrijk - Médoc Wijngilde, 25,88 euro 69% cab sauv., 20% merlot, 9% p. verd. 2% c f

Ploeg 1: Donkerrood, ondoorzichtig, paarse rand, Hout, kruiden, vanille, vegetaal, porto, paprika, Vrij veel zuren en tannine, alcohol.

Moet wel Bordeaux zijn.

zeer donker, paprika, hout, de nodige tannine: de kandidaat voor Bordeaux.

Bob: Ik durfde eerst twijfelen aan de fel paarse rand. Maar de gebrande koffietoetsen en de tanninestructuur namen die aarzeling weg.

Als ik voor onze ploeg mag spreken, voor ons was het één van de “gemakkelijkere” KW- wedstrijden van de laatste jaren met heel typische wijnen. We hebben heel vlug vijf à zes wijnen opzij gezet als zekerheden ( wel nog uitvoerig besproken ) en de andere kwamen er door de wijnen te analyseren op aciditeit, tannine, enz.

Ploeg 2: Hans: Wijn 10 : Bordeaux : zwarte wijn; karamel, vanille, nieuwe eik, cederhout; rijp fruit, rijpe tannine maar frisse ondertoon; deze wijn was voor Koen een evidentie (“Slechte wijn = Bordeaux”) Ploeg 3: Stefaan: nr 10 daar waren we het ook snel over eens:

Met onze drie ploegen kwamen we tot deze conclusie:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Team 1 ( B, S, L ) G

F

D

I

A

H

E

B

C

K

Team 2 ( H, F, K ) G

E

D

H

A

F

I

B

C

K

Team 3 ( A, L, G ) G

E

D

B

A

H

F

I

C

K

G

E

D

I

A

H

F

B

C

K

Wijn

Land / Regio

A

Frankrijk / Côt. du Languedoc

B

Spanje / Rioja

C

Frankrijk / Hautes-Côtes de Nuits

D

Chili / Maipo Valley

E

Z.-Afrika / Robertson Valley

F

Italië / Puglia

G

Oostenrijk / Niederösterreich

H

Frankrijk / Brouilly

I

Italië / Veneto

K

Frankrijk / Médoc

21

De Wijnspiegel Nummer 89

Dit resulteerde in volgende uitslagen: Ken Wijn 2018

Wijn

Theor.

Totaal

Plaats op 50

Gent

3

Team 1 1 Bob 2 Stefaan 3 Luc

Driege Deboosere Wieme

72

8

80

4

1 Hans 2 Fanny 3 Koen

De Smet Dhondt Lebegge

63

8

71

9

1 Andy 2 Linda 3 Gomaar

Haegeman Impe Laureyns

72

8

80

4

Team 2

Team 3

Niet slecht gewerkt, al zeggen we het zelf. We waren zeer tevreden met deze uitslag, maar we gaan natuurlijk niet blijven stil zitten. Wat kan beter ? De minder bekende druiven/streken van Italië uitspitten, Zuid Afrika nog eens onder de loep nemen, …

En niks zegt uiteraard dat we volgend jaar dezelfde wijnen krijgen, dus we hebben nog heel wat thema’s voor een volgende Ken Wijn voorbereiding.

De derde plaats was voor de Bloeyenden wijngaerdt uit Asse (10 wijnen juist, 3 op tien voor theorie), tweede plaats voor Amici (10 wijnen juist, 4 op tien voor theorie ) en de winnaar was Commanderij Zele met 10 wijnen juist en 4 op 10 voor theorie. Proficiat Zele en tot volgend jaar !

Linda Impe

22

De Wijnspiegel Nummer 89

WIJNEN UIT RHEINHESSEN Jonge Duitse wijnmakers ontdekken de potentie van dit dynamisch wijngebied

uit steen opgebouwd in het houtarme Rheinhessen.

Concluderend kan men stellen dat Rheinhessen niet meer de kweekvijver is van goedkope, zoete slobber, maar een gebied met tintelfrisse wijn van hogere kwaliteit.

Aanplant Ca. 26.500 ha Verhouding tussen witte en rode wijnen is 69/31 Belangrijkste druivenrassen: müller-thurgau, riesling, dornfelder, silvaner, potugieser, spätburgunder.

Bron: Deutches Weininstitut-Mainz

Bezoek!

Liebfrauenstift-Kirchenstück in Worms Ten westen van de steden Worms en Mainz ligt deze Niersteiner Glöck grootste productieregio van Duitsland, met ongeveer Bezoekerscentrum van Kupferberg in Mainz 26.500 hectare wijnbouwgebied. Het is niet voor niets Bron: Deutches Weininstitut-Mainz dat dit zacht glooiende landschap bekend staat als ‘Land van Duizend Heuvels’. Als het minst beboste gebied van Duitsland zorgen toch de hoogten van Hunsrück, Taunus, Odenwald en Nordpfälzer voor beschutting tegen de kou- Weetje de winden en hevige neerslag. Daardoor behoort dit ge- Mainz, de hoofdstad van het bondsland Rheinland-Pfalz, bied tot de droogste en warmste gebieden van Duitsland is ook de hoofdstad van Rheinhessen. Sinds 2008 is het wat gunstig is voor zowel de wijnbouw als de fruitteelt. een trots lid van de selecte groep Capitals Global NetAan gevarieerde bodems is er zeker geen gebrek. Met work. Daartoe behoren negen steden in de belangrijkkwarts, porfier, leisteen, kalk en vulkaangesteente is deze ste wijngebieden van de wereld. Behalve Mainz zijn dat wijnregio ideaal voor wijnaanplant. Miljoenen jaren gele- Bordeaux, Florence, San Francisco, Cristchurch, Bilbao, den was op de plek van Rheinhessen een binnenzee. Die Mendoza, Porto en Kaapstad. Doel van de vereniging is oeroude zeegrond met schelpjes zorgt nu voor een diepe het stimuleren van toerisme en wijncultuur. kalkrijke omgeving voor de druivenwortels. Dit verklaart Bron: Deutches Weininstitut-Mainz de frisheid, de aroma rijkheid en de frisse zuren van de witte wijnen uit Rheinhessen.

Georges De Smaele, wijnrecensent Kennen we nog de mierzoete supermarktwijn Liebfraumilch? Dit massaproduct, van erbarmelijk niveau kwam ook uit Rheinhessen. Sedert de jaren ’80 vonden de wijnboeren dat het beter kon en werd er gefocust op droge wijnen. Sommigen behoren zelfs tot de absolute top van Duitsland. Het traditionele ras van de streek is de silvaner waarvan Rheinhessen de wereldwijd grootste aanplant bezit. Ook worden riesling, müller-thurgau en burgunders aangeplant. Bij de rassen voor rood zijn dornfelder, spätburgunder en portugieser van betekenis. Vergeten we vooral niet de Winzersekt die ongeveer dertig jaar geleden werd geboren. Deze geproduceerde sekt met geografische herkomst is gemaakt volgens de traditionele methode (zoals Champagne). In de wijngaarden van Rheinhessen staan af en toe huisjes met koepeldaken die stralend gewit zijn. Deze schuilhuisjes voor wijngaardwerkers zijn

23

De Wijnspiegel Nummer 89

Ribera del Duero

De laatste proefavond van het gildejaar lag letterlijk in het verlengde van de wijnreis naar Porto en de Douro-vallei. We gaan stroomopwaarts tot in Spanje, tot dichtbij de bron van de stroom die hier Duero heet, in de herkomstbenaming Ribera del Duero. De wijnen worden er, net als in Toro en vooral Rioja, vooral op basis van tempranillo gemaakt, lokaal tinto fino of tinta del país genoemd. Dit wijngebied werd pas in 1982 als Denominación de Origen (DO) erkend maar wist zich zeer snel op te werken tot één van de topregio’s voor Spaanse wijnen. Dat gebeurde niet toevallig: met Vega Sicilia produceert Ribera del Duero sinds de 19de eeuw één van de beste (en duurste) Spaanse wijnen. De opmars van de laatste decennia is echter te danken aan een reeks persoonlijkheden die traditie met innovatie wisten te combineren en waarvan we de wijnen zullen proeven, naast die van recentere bodega’s die een frisse wind door de regio doen waaien.

Cepa 21 HITO Rosado 2017 Cepa 21 werd als wijnhuis voor de 21ste eeuw opgericht in 2007 door de derde generatie van de familie Moro die haar wijnsporen verdiende in Bodegas Emilio Moro, dat als één van de eerste domeinen in de regio de traditionele benamingen “crianza”, “reserva” … voor bekeken hield en alle wijnen als “cosecha” bottelde, ook voor de topcuvées.

Daar waar het moederschip in Pesquera de Duero gevestigd is, liggen de 50 ha eigen wijngaarden van Cepa 21 en de hypermoderne installaties – compleet met bezoekerscentrum en restaurant – wat meer stroomopwaarts, nabij Castrillo de Duero. De wijnstokken werden geënt van

oude wijnstokken van het familiaal domein.

De HITO Rosado 2017 is gemaakt met 100% tinto fino.

De wijngaard is op het Noorden gericht en heeft een kleien kalkbodem die bezaaid is met keien. De rosé komt van het lager gelegen gedeelte van de wijngaard – op 725 tot 750 meter hoogte – waar het vochtiger is en de rendementen hoger (ook al waren die in 2017 na vorstschade een stuk lager dan normaal). De vinificatie gebeurt in inox met temperatuurcontrole en de fraicheur wordt verzekerd door de malo-lactische omzetting te blokkeren.

Rosé komt niet vaak aan bod in de commanderij, maar we herkennen een heldere zalmroze wijn met glanzende spiegel, fruitig (sinaas, pompelmoes, fruitella) zonder verdere complexiteit, zoals verwacht bij instap rosé (€ 7,20 via www.decantalo.com). Voldoende textuur, frisse zuren omheen enige molligheid. We denken aan een zomerse dag en een frisse salade.13,2/20 Pago de los Capellanes Joven roble 2016 Pago de los Capellanes is het domein van Paco Rodero en Conchita Villa, die na een carrière in het bedrijfsleven in 1996 in de wijnbouw stapten. Vertrekkend van gronden in familiaal bezit, bouwden ze het geleidelijk aan uit tot 100 ha eigen wijngaarden. De gemiddelde leeftijd van de wijnstokken is 30 jaar, met oudere stokken tot 80 jaar oud.

Ook hier valt de moderne architectuur van de bodega nabij Pedrosa del Duero op: daar waar het oorspronkelijk gebouw in 1996 nog in traditionele stijl werd ontworpen,

24

De Wijnspiegel Nummer 89 zorgde de dochter des huizes als jonge architecte voor een eigentijds ontwerp van de gebouwen die in 2010 werden opgeleverd. De familie Rodero heeft ook het domein O Luar do Sil in Valdeorras uit de grond gestampt, waar ze zich op witte wijnen toeleggen.

De Joven roble uit 2016 is voor 100% van tinto fino gemaakt, afkomstig van de wijngaard Santa Gadea nabij Mambrilla, op 840 m hoogte. De stokken zijn er 25 jaar oud. De most ondergaat 6 dagen maceratie op 12°C vóór de alcoholische gisting. De klassieke vinificatie wordt gevolgd door 5 maanden rijping in vaten van Franse eik (300 liter).

Intens dieprood met nog steeds een jeugdige paarse rand. Ook de tranen zijn veelvuldig met duidelijke kleur.

Opnieuw sinaasappel, maar nu ook peper en vanille.

Waarneembaar hout.

In aanzet een rondheid die eerst het fruit op de voorgrond brengt, maar direct zorgen fijne zuren en zachte tannine voor balans, hoewel een algemene indruk van kracht bepalend blijft. Middellange afdronk en opnieuw de geconcentreerde kracht die bijblijft, waardoor foodpairing met barbecuevlees geen probleem mag zijn.

14,5/20 € 12,89 (www.young-charly.com)

25

Bodegas Reyes Teófilo Reyes Crianza 2015 Teófilo Reyes was één van de meest gerespecteerde oenologen in Ribera del Duero en één van de pioniers van de appellatie. Hij stond aan de wieg van Protos, oorspronkelijk een coöperatieve en nu nog steeds een toonaangevend bedrijf in Ribera del Duero. Samen met Alejandro Fernández zette hij Tinto Pesquera op de kaart als één van de toppers in de regio én in Spanje, nog voor Ribera del Duero als herkomstbenaming erkend werd. In 1994, toen hij bijna 70 was, zorgden zijn zonen voor een eigen domein, Bodega Reyes, in Peñafiel, waarvan het kasteel in een gestileerde vorm de etiketten van het domein siert.

Teófilo Reyes overleed in 2016 op 94-jarige leeftijd. Bodegas Reyes is, samen met de 60 ha eigen wijngaarden, sinds enkele jaren in handen van Zuazo Gastón, een wijnhuis uit Rioja.

Deze wijn van 100% tinto fino is afkomstig van wijngaarden op 750 à 920 m met een klei- en kalkbodem. De vinificatie gebeurt in inox met temperatuurcontrole. Met een rijping van 15 maanden op barriques van Amerikaanse en Franse eik is deze wijn technisch een “crianza”, ook al is hij officieel als gewone “cosecha” geregistreerd.

De Wijnspiegel Nummer 89 Een nog intenser gekleurde donkerrode wijn, maar de jeugdige paarse rand toont zich niet meer. De neus doet zonnig aan met sinaasappel en rood fruit waartussen toch een vegetarisch puntje rondzweeft. Licht tertiare (grafiet, leder) en torréfaction (chocolade, koffie) elementen vergroten de complexiteit. De afdronk is niet alleen lang maar de zonnige warmte laat zich opnieuw voelen.

14,2/20 € 20,98 (www.labuenavida.be) Viñas del Jaro Jaros 2014 Dit domein in Pesquera de Duero werd in 2000 opgericht door nazaten van de Osborne-familie die sedert de 18de eeuw actief is in Jerez. Het domein “El Quiñón” in Ribera del Duero was de eerste investering van de Compañía de Viñedos Iberian. De wijngaarden omvatten voornamelijk tinto fino (44 ha) en daarnaast merlot (2,5 ha) en cabernet sauvignon (2,5 ha). Binnen het klassiek opgebouwd gamma zijn Chafandín en Sed de Caná de topwijnen.

De Jaros 2014 bestaat voor 85% uit tinto fino, 9% cabernet sauvignon en 6% merlot, waarvoor de stokken werden aangeplant tussen 1974 en 2000. De bodem is er één van klei en kalk met keien, opgebouwd in zacht glooiende terrassen. Na 4 dagen koude maceratie duurt de alcoholische gisting 12 dagen. De rijping gedurende 17 maand gebeurt op vaten van Franse eik (300 liter) van een 1°, 2° & 3° wijn.

Intens kersenrood, de kleur laat zich eveneens opmerken in de tranen en de spiegel toont zich schitterend. Na een uitbundige eerste kennismaking verrast de ingetogenheid van de neus. Opnieuw zweeft iets groen in het ditmaal zwarte fruit ( donkere kersen, bramen). De neus speelt verder met caramel, chocolade, hout, ‘After Eight’, grafiet, zoethout en vlier en neigt naar hoe we merlot kennen. We proeven een stevig gestructureerde wijn met veel tannine, waardoor het even duurt voor je de zuren gewaar wordt.

Toch evenwichtig en mondvullend, waarbij de chocolade nog even komt pieken. Een bovengemiddelde afdronk en dit kan goed combineren met eendenborst.

15,0/20 € 17,75 (www.alhambra.be) Grupo Pesquera Tinto Pesquera Reserva 2012 Alejandro Fernández is eerder een ondernemer dan een wijnbouwer. Hij was actief als verdeler van landbouwmachines alvorens zich in 1974 tot de wijnbouw te bekeren.

Hij noemde zijn wijn simpelweg naar het stadje van waaruit hij de wereld zou veroveren: Pesquera de Duero. Tinto Pesquera werd, met de hulp van Teófilo Reyes, een voltreffer en is nog altijd een klassieker. Intussen heeft Ale-

jandro Fernández nog drie andere bodega’s uit de grond gestampt : Condado de Haza, ook in Ribera del Duero – geconcipieerd naar het model van een Bordeaux-château en moderner dan Tinto Pesquera; Dehesa La Granja, met Vino de la Tierra de Castilla y León; en El Vinicolo in La Mancha. Telkens is tempranillo de voornaamste druif. In Peñafiel heeft onze ondernemende Alejandro een hotel en op drie van de vier domeinen is er een restaurant.

De Tinto Pesquera Reserva 2012 is voor 100% tinto fino, afkomstig van 35 à 40 jaar oude stokken, van een wijngaard in Pesquera de Duero, met een bodem van klei met kiezels en gelegen boven 800 meter, gericht op het Zuiden. Over vinificatie laat het huis niets los, maar zoals het een reserva betaamt, rijpt hij eerst 2 jaar in vaten van Amerikaanse eik en daarna nog 1 jaar op fles alvorens op de markt te komen.

Geconcentreerde donkerrode kleur. De lagering op Spaanse eik en de veroudering (2012) dragen bij aan de complexe neus van zoetig fruit (rijpe bessen), zoethout, gebrand, kruiden en specerijen. De tannine is nog stevig, de rijpheid wordt geprononceerd door voelbare alcohol.

De aciditeit is laag en dit gaat ten koste van de algemene balans en structuur. De lange afdronk maakt dan weer een en ander goed. Geen binnenkoppertje maar vraagt aandacht. Beter dan de Reyes en meer fruit dan de Jaros.

15,3/20 29,28 € (www.young-charly.com) Viñas del Jaro Chafandín 2014 In contrast met de Jaros van hetzelfde huis (zie boven) is dit een mono-cépage van 100% tinto fino, afkomstig van een specifiek perceel van 5 ha in ‘El Quiñón’ dat wordt gekenmerkt door een arme kalkbodem met keien en een laag rendement van 25 à 30 hl/ha. De gisting en maceratie duren in totaal 28 dagen, waarna de wijn 21 maand op nieuwe Franse eik rijpt.

Donker robijnrood met paars aan de rand en in de dikke tranen. Gedoseerde complexiteit met ceder, tabak,peper, onderbos. Je moet middels walsen voor wat zuurstof zorgen om het rode en zwarte fruit te laten opduiken. Volle aanzet, het fruit voelt mollig (rijp), er komen nu ook getor-

26

De Wijnspiegel Nummer 89 refieerde toetsen omhult door rijpe tannine en edele zuren. Jonge sappigheid, een jeugdigheid die verder wordt benadrukt door de gefaseerdheid. Er is nog tijd nodig vooraleer alle componenten gaan versmelten. De lange afdronk toont dat hiervoor tijd zal zijn. Maar ook nu reeds zeer lekker en tevens herkenbaar voor haar appellatie.

16,2/20 € 31,54 (www.alhambra.be) Dominio de Atauta 2014 Dit domein ligt in het uiterste Oosten van het herkomstgebied voor Ribera del Duero, in de Soria-provincie. Het werd in 1999 opgericht door de Madrileense wijnhandelaar Miguel Sánchez die de Fransman Bertrand Sourdais als wijnmaker aantrok. Door de zanderige kleibodem en arme ondergrond van kalksteen heeft de phylloxera hier geen vat gekregen op de wijnstokken. Daardoor bezit het domein een areaal van voornamelijk pre-phylloxera wijnstokken, tot wel 150 jaar oud. Naast de 55 ha eigen wijngaarden, heeft Dominio de Atauta 100 ha in beheer.

Sinds 2009 ging het domein over in handen van de Avanteselecta-groep die in verschillende Spaanse wijnstreken aanwezig is. Met Almudena Alberca kwam een nieuwe wijnmaker aan het roer. Bertrand Sourdais is nog steeds actief in de regio met Bodegas Antidoto en Dominio de Es en verdeelt zijn tijd over Ribera del Duero en het familiale Domaine de Pallus in Chinon.

samenwerking met Peter Sisseck die intussen, sinds 1995 zijn eigen project Dominio de Pingus uit de grond gestampt heeft en met Pingus één van de moderne icoon-wijnen van Spanje produceert.

De samenstelling van deze “cosecha” (het domein produceert ook een “reserva” en een “reserva especial”) is 80% tinto fino, 10% cabernet-sauvignon en 10% merlot. Lage rendementen van 25hl/ha. De maceratie duurt in totaal 28 dagen - met temperatuurcontrole. De rijping gedurende 17 maand vindt plaats op vaten van Franse eik (Allier) waarvan 30% nieuw.

Intens robijnrood, donkergekleurde tranen. Naast het fruit (kersen), veel kruidigheid. Ook floraal, grafiet en eucalyptus. Ronde aanzet met fijne zuren en tannine die voor de balans zorgt. Bovengemiddelde afdronk waarna elegante aroma’s aanwezig blijven. De nieuwe eik is niet dominant wat het fruit duidelijker op de voorgrond brengt en in het geheel een Bordeaux-impressie oproept.

16,6/20 € 35,21 (www.cavesdefrance.be)

De Dominio de Atauta is gemaakt met 100% tinto fino, afkomstig van niet-geënte, pre-phyloxera wijnstokken (100 tot 140 jaar oud), uit wijngaarden rond 1000 meter hoogte, met uiterst lage rendementen (20 hl/ha). De wijn rijpt 16 maand in vaten van Franse eik waarvan 40% nieuw.

Donkerrood met waterige rand en schitterende spiegel.

Aromatisch beperkt met voornamelijk zwart fruit en cacao. De smaak lijkt interessanter, geen zuiderse geweldenaar, maar luxueuse zachtheid. Een ruwe schoonheid die nog tot bloei moet komen. Veel fraîcheur door de dunne schil. Gepolijste tannine. Deze wijn wordt samengehouden door de aciditeit. Een lange afdronk en een veelbelovende toekomst. Opnieuw te proeven over 5 jaar.

16,0/20 € 28,30 (www.xpertvinum.be) Hacienda Monasterio 2015

In 1990 richtte een groep Deense investeerders dit domein op. Zij trokken de eveneens Deense wijnmaker Peter Sisseck aan, die toen in Bordeaux werkzaam was.

Hacienda Monasterio omvat nu 167 ha, waarvan 108 aangeplant met wijnstokken. Het domein ligt in het Westen van de appellatie, op 730 à 790 meter hoogte.

De huidige eigenaar is Carlos del Rio, een ondernemer uit Jerez die van in het begin bij Hacienda Monasterio betrokken was. Carlos de la Fuente is de wijnmaker, in

27

Peter Sisseck Aalto 2015 Dit moderne domein in Pedrosa del Duero werd in 1999 opgericht door Mariano García en Javier Zaccagnini.

Deze laatste was tot dan voorzitter van het “Consejo Regulador” van de D.O. Ribera del Duero, waar hij begin jaren 1990 was ingehuurd als crisismanager. Mariano García heeft een achtergrond als wijnmaker, en wat voor één: van 1968 tot 1998 was wijnmaker bij Vega Sicilia, hét historische domein in de regio. Vanaf 1978 heeft hij zijn eigen domein, Mauro, net buiten het herkomstgebied voor Ribera del Duero. In 1997 begint hij met Bodega Maurodos in Toro. Om maar te zeggen dat de oprichters van Aalto met kennis van zaken begonnen aan hun am-

De Wijnspiegel Nummer 89 bitie om een absoluut topdomein uit te bouwen. Dankzij hun enorme voorkennis van het gebied kochten ze 130 ha wijngaarden bij elkaar, verspreid over 200 percelen in 9 dorpen. Er worden twee cuvées geproduceerd: Aalto en Aalto PS.

De Aalto 2015 is gemaakt van 100 % tinto fino afkomstig van 40 tot 80 jaar oude stokken verspreid over 7 dorpen in Burgos en 2 in Valladolid. De rijping duurde 16 maand in Franse en Amerikaanse eik, waarvan 50% nieuw.

Donkerrood met paarse tranen, hoge viscositeit. Aanvankelijk enkel een zachte fruitneus maar na walsen komt een hoop donker fruit alsook kruidigheid (rozemarijn), ‘Mon Chéri’ en eucalyptus. Hier een krachtige aanzet, waarna een sappige indruk waarbij de smaakcomponenten nog dienen te versmelten. Gefaseerd dus, maar alles is er, een ‘blockbuster’. Een te verwachten lange afdronk in deze nog jonge wijn.

16,8/20 € 37,95 (www.adbibendum.be)

Tekst: Pierre Paul Stacanov

Mariano García en Javier Zaccagnini

Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok en bewerkt door Gomaar.

28

De Wijnspiegel Nummer 89

Hongarije De zoete witte wijnen uit Tokaj hebben Hongarije al eeuwen op de wereldwijnkaart gezet. Ook het rode ‘stierenbloed’ uit Eger genoot een zekere faam. Buiten deze twee historische referenties blijft het Hongaarse wijnlandschap voor de meesten onder ons gehuld in mysterie. Toch is Hongarije in de top-tien van Europese wijnlanden qua productie vergelijkbaar met het naburige Oostenrijk en ligt het zelfs een straatlengte voor op Bulgarije, dat andere vroegere Oostblokland dat zich internationaal kon profileren. Tijd dus om de sluier op te lichten van een ongemeen boeiend wijnland, met topproducenten die in wit en rood Hongarije naar de kwalitatieve Europese top gebracht hebben. De proefavond bood een ronde langs de voornaamste wijngebieden van Hongarije, van het Balaton-meer in het westen, over het warme Villány in het zuiden naar de oostelijker Eger en Tokaj.

Wijn met een intens rode kleur waarin ook lichte robijntinten als sporen van veroudering, glanzende spiegel. Aroma’s van zwart fruit (bramen en zwarte kersen), kruidig, drop en een lichte vanillegeur. Een ronde aanzet, waarna zeer fijne zuren gebalanceerd met edele rijpe tannine.

Middellange afdronk waarna opnieuw zachte tannine in de herinnering. Dit is een lichte, elegante wijn die 13.6/20 scoort.

14,5€ (www.matthys-wines.be)

Gere Attila Athus Cuvée 2013 Villány

Heimann Alte Reben Kékfrankos 2013 Szekszárd

Dit domein Heimann gaat terug tot een familie die in de 18e eeuw overkwam uit Schwaben (Zuid-Duitsland) – vandaar de 1758 die op de etiketten prijkt. Na WO II werd het domein geleid door Ferenc Heimann Jr. die het domein op de kaart heeft gezet. Zoltán & Ágnes Heimann hielden in 1990 hun carrière als economisten voor bekeken om de leiding van het domein te nemen. Hun zonen Zoltán en Gábor draaien intussen ook mee in dit leidend domein in Szekszárd. Ze produceren vooral wijnen op basis van internationale druivenrassen (120 000 flessen per jaar).

Wij proeven echter een 100% kékfrankos, afkomstig van een wijngaard die werd aangeplant in 1969 in de Baranya-vallei. De rendementen zijn beperkt tot 1 kg/wijnstok.

De vinificatie gebeurt in neutrale cuves van cement en glasvezel, deels met volledige trossen (niet ontrist). De rijping vindt plaats in nieuwe en gebruikte vaten van Hongaarse eik (uit Kádár).

29

Topwijnmaker Attila Gere verzeilde eerder toevallig in de wijnbouw: hij kreeg in 1978 een wijngaard cadeau van zijn schoonvader. Pas in 1991 stopte hij zijn job in de bosbouw om zich full-time aan de wijn te wijden, en met succes: in 2004 scoorde zijn 2000 Solus Merlot beter dan Pétrus in een blinddegustatie in Oostenrijk. De wijnen worden in een moderne stijl gemaakt, van zowel internationale als autochtone druivenrassen. De 70 ha eigen wijngaarden worden biologisch bewerkt. In 2002 werden nieuwe installaties in gebruik genomen. Er zijn ook een hotel en restaurant aan het domein verbonden. Attila Gere heeft ook nevenprojecten in samenwerking met andere wijnmakers: sedert 1992 met Franz Weninger (‘Gere-Weninger’) en vanaf 2010 met Vilmos Schubert (‘Csillagvölgy’).

De Wijnspiegel Nummer 89 De Athus Cuvée 2013 die we proeven is een blend van 50% kékfrankos, 25% cabernet sauvignon en 25% portugieser. De wijngaard met wijnstokken van gemiddeld 30 jaar oud ligt in Csillagvölgy en produceert 50 hl/ha. De vinificatie gebeurt in inox cuves en de rijping gedurende 10 maanden in grote vaten (25-50hl).

Opnieuw een wijn waarin de veroudering zichtbaar is middels een baksteen kleur. De tranen zijn dik aflopend.

Gesloten wijn, die zuurstof nodig heeft alvorens kruiden (vooral tijm), gebrande toetsen en jammy fruit te onthullen. De aciditeit bespeelt met haar frisheid de eerste viool, maar de rondheid van de tannine zorgt voor evenwicht.

Het mondgevoel is daardoor aangenaam. Deze basiscuvée van een grote wijnmaker heeft een middellange afdronk en scoort 14.2/20.

10,6 € (www.wereldwijnonline.com)

St. Andrea, Aldás 2015 Egri Bikavér Dit nog jonge domein, met hun eerste wijn in 1997, wordt geleid door vader & zoon György (jr) Lörincz die het tot één van de toppers uitbouwden in de bakermat van de traditionele Egri Bikavér (‘stierenbloed’). Ze leggen de nadruk op terroir-expressie in hun 9 wijngaarden verspreid over 4 gemeenten. De thuisbasis is Egerzalók.

de zuren. Al bij al een elegante wijn met een luchtige structuur. Niet klassiek, wel goed voor 15/20.

16,6 € (www.wereldwijnonline.com)

Szászi Olaszrizling 2016 Balaton (Badacsony sub-regio) Wijnmaker Endre Szászi kan bij het biologisch bewerken van zijn 20 ha wijngaarden op de Szent György heuvel genieten van het zicht op het Balaton-meer. Hij produceert er vooral witte wijnen van lokale druiven.

Deze 100% Olaszrizling 2016 wordt manueel geoogst. De natuurlijke gisting gebeurt in inox cuves met temperatuurcontrole. De wijn rijpt voor botteling 6 à 8 maanden in grote houten vaten.

Goudgele wijn met een groene schijn, briljant en met trage tranen. De eerste aroma’s zijn er van wit fruit (zachte appel en peer), na walsen wordt dit exotischer (ananas) en de complexiteit verhoogt middels mineraliteit. Het fruit doet mollig aan in de mond in deze toch droge wijn waarin de zuren aangenaam balanceren. Middellange, sappige, soepele afdronk, alles samen goed voor 13.9/20.

10,0 € (www.matthys-wines.be)

Pajzos Furmint 2015 Tokaj Pajnos werd in 1991 opgericht door 12 investeerders,

Vader & zoon György (jr) Lörincz Zoals het een Egri Bikavér betaamt is het een blend, met niet minder dan acht druivenrassen: kékfrankos (33%), merlot (29%), pinot noir (12%), cabernet franc (12%), turán (5%), cabernet sauvignon (4%), kadarka (3%) & syrah (2%). De kleibodem heeft een ondergrond van vulkanisch rhyoliet en tufsteen. Deze cuvée is afkomstig van jonge wijnstokken (3-8 jaar oud).

Diep donkerrode wijn met fijne tranen uit Eger. De eerste geurimpressies geven animaliteit, het is opnieuw na walsen dat een rijkdom van kruiden (buideltje laurier en tijm) samen met rood fruit zich openbaart. We proeven nog niet versmolten kracht, waarin aciditeit en tannine gefaseerd proefbaar zijn. De herinnering is fijn en gedomineerd door

waaronder Jean-Michel Arcaute en Jean-Louis Laborde van o.a. Château Clinet (Pomerol). Het domein omvat 87 ha waarvan 56 in productie: 17 ha hárslevelű, 17 ha sárgamuskotály (muscat blanc à petit grains) en 22 ha Furmint.

30

De Wijnspiegel Nummer 89

Deze droge Tokaj uit 2015 is gemaakt op basis van 90 % furmint,6 % Hárslevelű en 4 % sárgamuskotály, waarvoor vooral de jonge aanplant (2000-2004) gebruikt wordt. De oogst gebeurt in twee fases. Klassieke vinificatie en rijping gedurende 6 maand in inox.

Een licht goudgele wijn, schitterend met traag aflopende tranen. Aroma’s van geel fruit en gist, het is na walsen dat de complexiteit vergroot doordat we ook witte peper, honing, ananas en ziltigheid registreren. De smaak wordt gedomineerd door levendige zuren in een wat vettige structuur. Middellange afdronk met aangename herinnering, 15/20.

7,8 € (www.delhaize.be)

Holass Furmint & Hárslevelü 2015 Tokaj Holass is het wijnproject van het Hongaars-Belgische koppel Imre Halasz & Ellie Bauwens. Hij is wijnmaker, met ervaring in Zuid-Afrika, Oostenrijk en Frankrijk. Zij is

31

sommelier en actief in de wijnhandel. Met Holass willen ze vanaf 2015 een selectie wijnen op de markt brengen die authenticiteit uitdragen, in kleine oplages. Hun focus ligt op regio’s waar ze een persoonlijke connectie hebben; Somló, Tokaj, Sopron in Hongarije, Burgenland in Oostenrijk en de Loire in Frankrijk. Naast cuvées onder hun eigen naam, verdelen ze ook wijnen van bevriende wijnmakers uit die regio’s.

Deze Tokaj uit 2015 is gemaakt met 80% furmint en 20% hárslevelű, afkomstig van 40 à 50 jaar oude stokken van op een vulkanische bodem (rhyoliet). De wijngaard wordt biologisch bewerkt, de vinificatie is traditioneel en de wijn rijpt in vaten van 500 liter.

Een strogele (tot licht goudgele) kleur, heldere wijn met traag aflopende tranen. Rozenbloesems vermengen met petroleum, appel, amandel en kruidigheid. Het geheel is licht oxidatief. Ronde, volle aanzet die heel fruitig en mondvullend is. De stevigheid wordt gecounterd door een frisse finesse. We hebben een lange herinnering waarin ook een bittertje gaat spelen. Mooie wijn die 15.5/20 scoort.

15,9 € (www.holass.com)

De Wijnspiegel Nummer 89

Puklus Tokaji Aszú 2013

Imre & Ellie Halasz-Bauwens

Somlói Apátsági Juhfark 2015

Somló De naam verwijst naar een voormalig kloosterdomein dat gedurende de 19de eeuw eigendom was van een Joodse familie uit Wenen. Het huidige domein was een doorstart in 2001, toen 3 ha wijngaard en het gebouw in ere hersteld werden. Er wordt met traditionele technieken gewerkt, zoveel mogelijk handmatig en de focus ligt op lokale druiven.

De Juhfark 2015 is afkomst van een wijngaard op 220-­260 meter hoogte, gericht op het zuid-oosten, op een bodem van klei, zand en basalt. De samenstelling is voor 100% juhfark – een unieke druivensoort voor Somló; de naam betekent “schapenstaart” naar de vorm van de trossen.

De vinificatie vindt plaats in eiken vaten, waarin de wijn nog 1 jaar rijpt voor botteling.

Strogele, heldere en schitterende wijn. Minerale neus met peer, zoete appel, vanille, pompelmoes en ook exotisch fruit. Volle aanzet, mondvullend, gebalanceerd door frisse zuren. De mollige aanzetimpressies doen denken aan restsuikers maar de wijn blijkt toch duidelijk droog te zijn.

Een interessant contrasterend gevoel. Zeer lange afdronk en haalt 15.3/20.

Dit wijnhuis werd in 1974 opgericht door János Puklus in 300 jaar oude kelders, met inbreng van de eigen wijngaard en nieuwe aanplant die nu 15 ha beslaan. Met huidig wijnmaker Péter Puklus is het domein nog steeds in familiale handen.

Deze zoete wijn van 100% furmint is een Tokaji Aszú 5 puttonyos. Het aantal puttonyos verwijst naar de hoeveelheid botrytis-druivenpasta die aan de most werd toegevoegd: 5 puttonyos komt overeen met 5 ‘mandjes’ van 25 kg per vat van 136 liter. De wijnwetgeving in Hongarije is intussen veranderd en nu is restsuiker het bepalende criterium: een Aszú moet minimaal 120 g/l restsuiker hebben, maar het is nog altijd toegelaten om het overeenstemmende aantal puttonyos te vermelden. Bij Puklus rijpt de Aszú 3 tot 6 jaar op vat.

Een diep intens goudgele Tokaj met briljante spiegel.

Onmiddellijk abrikozen, na walsen aangevuld met marsepein (amandel), honing, geconfijt fruit, vijgenconfituur en sinaasappelschil. Mollige aanzet met wat lage aciditeit.

Het gebrek aan zuren gaat wat ten koste van het evenwicht. De afdronk is echter wel lang en het geheel geeft een weelderige indruk, waarbij vooral de elegantie en de mooie neus de score opkrikken naar 16/20.

27,0 € (www.roidesrois.be) Tekst: Pierre Paul Stacanov Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok, bewerkt tot tekst door Gomaar.

18,0 € (www.roidesrois.be)

32

De Wijnspiegel Nummer 89

Sprokkels uit de losse pols Wijncitaat “Het leven zorgt dat er zorgen zijn: zorgen doorbreken doet de wijn.”

(Johann Wolfgang von Goethe. Duits wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, natuuronderzoeker en staatsman 1749 – 1832) Wijnpersoon: Richard Smart.

In 1945 geboren Australische wijnbouwer, die na het behalen van zijn diploma in 1966, consulting deed voor 300 wijnbouwers in 40 landen. Hij noemt zich zelf de ‘Flying Vine-doctor’ Hij schreef ‘Sunlight into Wine’ het standaardwerk dat de principes van canopy-managment op de verbetering van kwantiteit en kwaliteit van de oogst uiteenzet.

Het geleidingssysteem Smart-Dyson is zijn idee.

Hij waarschuwt al geruime tijd voor de gevolgen en invloed van klimaatopwarming op de druiventeelt. (rode druiven die kleur verliezen, variëteiten die hun typische aroma’s kwijtspelen, verdwijnen van witte variëteiten, vermeerdering van gevaarlijke insecten,…)

De 87 Duitse hectare vind je in Franken en de Pfalz. Er wordt ook een uitzonderlijke trockenbeerenauslese gemaakt door Dreissigacker en Keller in Rheinhessen.

In tegenstelling tot de mooie botrytis wijnen die men er (veel te weinig) van maakt zijn de droge versies ongebalanceerd alcoholisch met dominerende aciditeit.

Wijnweetje Indien het u enig houvast geeft om druivenvariëteiten te koppelen aan regio dan is er een beetje slecht nieuws.

Pinotage, de signatuur druif van Zuid-Afrika is nu ook met commerciële doeleinden aangeplant in England. In Horsham plantte men 0,75ha. De keldermeester Johann Fourie denkt dat het Engelse klimaat ideaal is voor de vroege rijper met een dikke schil die bestand is tegen rot.

Gomaar

Hij is ook technisch journalist met artikels vor wijnbladen als The Wine Spectator, Decanter, Wine and Spirit International en gespecialiseerde websites. tevens werkte hij mee aan publicaties over de wijnbouw in ‘The Oxford Companion to Wine’. ( zie Jancis Robinson) Hij was de ‘Government Viticultural Scientist’ in Nieuw Zeeland en aldus mee verantwoordelijk voor het succes van hun sauvignon blanc.

Voor zijn werk en inzichten ontving hij wereldwijd een 15tal onderscheidingen.

Wijnactualiteit Als u 10 jaar geleden geen grand cru-wijngaard kocht in de Bourgogne wegens te duur, dan had u dat misschien toch moeten doen, want de prijzen verdubbelden tot € 14 miljoen per hectare. We mogen de kleine familiebedrijven dus beginnen uitwuiven, het grote geld zal de Bourgogne niet meer loslaten. Als u toch blijft dromen van uw eigen wijngaard Franse pinot noir dan is nog wel iets te koop bij de basis, in de regionale appellaties. Hier gingen de prijzen van € 45 000 (10 jaar geleden) naar € 70 000/ha.

Wijndruif: rieslaner Zeldzame, ondergewaardeerde op riesling-gelijkende Duitse kruising tussen sylvaner en riesling. Uitstekend voor gebotrytiseerde zoete wijn.

Net als riesling een late rijper met behoud van hoge aciditeit. Lage opbrengsten en last van millerandange indien het regent tijdens de bloei. Ook de steeltjes zijn zwak waardoor er soms verlies is van oogst tijdens de rijping.

33

Little Asia stopt op 23 december 2018 Bedankt voor de jarenlange sponsoring

De Wijnspiegel Nummer 89

34