De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 26 - 2019-2020- Nr 94 - Vierde kwartaal 2019
P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent brugge
Date met Bacchus Cava, een verhaal op een keerpunt? BOB Maasvallei Limburg In het kielzog van de wijnmeester ...........
De Wijnspiegel Nummer 94
Commanderij Gent Activiteitenkalender 2019- 2020 September 2019
Oktober 2019
November 2019
Januari 2020
Februari 2020
Maart 2020
April 2020
Mei 2020
Juni 2020
28
Noordelijke Côtes du Rhône
18 Slovenië 26 Feest van de Vlaamse Wijngilde
5
Aula Vini VlWg meets Vini Piemontesi ( cancelled) 25 Coteaux du Giennois (cancelled)
19
15
Blindproeven
24 17 30
Ahr
Aula Vini VlWG La Nueva Rioja Nationale proeven in Denderleeuw Bob Maasvallei Limburg
22 Ken Wijn Wedstrijd ( cancelled) 28 Alto Adige (cancelled)
16-17 Wijnronde in de Chablis 21-24 Wijnreis Languedoc-Roussillon (onder voorbehoud)
13 7
Kapittel en banket Ken Wijn Wedstrijd (nieuwe datum)
De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent 2019-2020
Medewerkers aan dit nummer
Redactie & lay-out
Voorzitter: Karel Vercruysse
Teksten Pierre Paul Stacanov Luc Wieme Gomaar Laureyns Dominique Markey Foto’s Maarten Brys Martin Verfaille erratum: Remi De Bruycker voor banket WS 93 Proefcommentaren Peter Kok
Lay-out Isabelle Van Tomme isabella.van.tomme@gmail.com redactie@commanderij-gent.be Verantwoordelijke uitgever Karel Vercruysse Rechtstro 29 -9185 Wachtebeke Voorzitter@commanderij-gent.be Redactieraad Luc Wieme, Pierre Paul Stacanov, Hans De Smet,Koen Lebegge
Ondervoorzitter: Ronnie Blancquaert Wijnmeester : Dominique Markey Secretaris: Fanny Dhondt Penningmeester: Frans Moens PR: Steffie van der Heiden Keldermeester: vacant Webmaster: Peter Kok Eindredacteur: Luc Wieme
1
De Wijnspiegel Nummer 94
Editoriaal Beste Commanderijleden, Wat een opmerkelijke tijden beleven we toch dezer dagen! Terwijl we, op deze schrikkeldag waarop ik dit schrijf, al negen maanden navelstarend op zoek zijn naar een federale regeringsformule voor ons klein landje - De Lijn overweegt het inleggen van een speciale ‘hop on hop off buslijn’ naar het koninklijk paleis – gebeur(d)en er toch zaken die ons meer dan ooit met de neus op het feit duwen dat we in een geglobaliseerde wereld leven en dat onze horizon dus de hele planeet Aarde is. Natuurlijk denken jullie hier al dadelijk aan dat vooralsnog niet pandemische coronavirus dat steeds dichterbij komt én zich tegelijkertijd wereldwijd uitzaait, onstuitbaar omwille van onze enorme mobiliteit. We mogen verhopen dat we het virale beest met onze huidige straffe medische kennis uiteindelijk wel zullen onder controle krijgen, maar de gevolgen van de huidige en komende maatregelen zullen op vele vlakken desastreus zijn. Ook de wijnwereld zal er niet aan ontsnappen. Ik maakte mij die bedenking tijdens het persmoment van de Union des Grands Crus de Bordeaux in Brussel op 18 februari, waar ons werd verteld dat hun gezamenlijke jaarlijkse ‘wereldreis’ zo’n kleine honderd kasteelheren naar 65 steden brengt, en dan hebben we het nog niet over hun individuele promotietournées… In welke mate die allemaal op de helling komen te staan is nog koffiedik kijken en je zou kunnen opwerpen dat dit toch maar een luxe-probleem is dat bovendien op ecologisch vlak meer en meer onder vuur komt te staan. De Union beseft dit trouwens maar al te goed en zoekt naar compenserende initiatieven om die kritiek te counteren. De onrechtstreekse impact van het coronavirus op de steeds meer op export gerichte wijnwereld zou wel eens ingrijpend, ja dramatisch kunnen worden. Die exportgevoeligheid wordt overduidelijk geïllustreerd door de zoveelste ‘geniale’ beslissing van de onnavolgbare Trump die vorig najaar in oktober de import van wijn uit o.a. Frankrijk naar de USA een taks van 25% oplegde. Het is een ‘zoete weerwraak’ van de immer strijdlustige president op de Europese steun aan Airbus en de zogenaamde taxe Gafa (Google Amazon Facebook Apple) op de digitale diensten van multinationals. Volgens het Rhône tijdschrift Le Vigneron exporteren zo’n 6000 bedrijven naar de States. Een aantal ervan zien nu al hun bestellingen als pudding ineen zakken. Daarover aan de tand gevoeld op de persconferentie van de Union des Grands Crus de Bordeaux antwoordde hun président Ronan Laborde dat hij zich voorlopig geen al te grote zorgen maakte; er is nog heel wat in Amerika
aanwezige stock te liquideren, zei hij. Wellicht zullen de grands crus niet al te erg getroffen worden, denk ik: wie kapitaalkrachtig en gewoon is om grands crus te kopen zal zijn kelder blijven aanvullen, ten allen prijze. Toch is de verlenging met 6 maanden van de maatregel die eerst voor vier maanden zou gelden nu al een feit en toch wel zorgwekkend, gaf hij toe. Het zal er dus alweer op neerkomen dat de “kleinere Bordelese spelers” de grootste slachtoffers zullen worden. Laborde gaf wel mee dat er in de maand november al een terugval werd genoteerd van niet minder dan 44% in de verkoop naar de USA! Op het laatavondjournaal van France Deux hoorde ik Michel Chapoutier , grote négociant uit de Noordelijke Rhône, zeggen dat hij het zich niet kon permitteren zijn uitvoer naar de States uit “colère” stop te zetten: maar al te graag zouden concurrenten uit andere (Nieuwe Wereld) landen in het gat springen, en het zou jaren kosten om dat verloren gegane marktsegment later te heroveren. Dus zal hij desnoods met verlies zijn wijnen aan de Amerikanen aanbieden. Maar laat me eindigen op een positieve noot, én terug Bordeaux gelinkt. De grootste Franse wijnregio weert zich de laatste jaren als een duivel in een wij(n)watervat om zijn blazoen op te smukken, en is daar volgens mij goed in aan het slagen. Een van de meest voorkomende kritieken betrof het anti-bio discours dat vele Bordelese châtelains er op nahielden. Wel, we kunnen hier van een vrij drastische ommezwaai spreken die gestaafd wordt door recente cijfers en ecologische initiatieven. Ik verwijs ten bewijze naar het hors-série nummer 37, november 2019 van de Revue du Vin de France, met de voor zich sprekende dossiertitel: “Bordeaux, au-delà des préjugés” (50 pagina’s!). En van de reeds aangehaalde Laborde vernamen we dat een grootscheepse enqûete bij alle wijnbouwers in Bordeaux, met een twintigtal vragen over hun “pratiques culturales et phytosanitaires” uitwees dat momenteel 11% van de domeinen bio gecertifieerd zijn en nog eens 11% “en transition”. Dan zijn ze de koplopers Rhône, Elzas en Languedoc-Roussillon toch snel aan het bijbenen. En op het vlak van de prijs-kwaliteit vind ik het betekenisvol dat diezelfde Revue du Vin de France in haar nummer van maart 2020 een dossier van negen bladzijden wijdt aan “les Bordeaux à moins de 15 euros”, met als eerste zin in de ondertitel: “Il n’y a pas que les crus classés à Bordeaux”. Luc Wieme Wij wensen iedereen veel moed in deze Corona-tijden.
2
De Wijnspiegel Nummer 94
Inhoud Wijn wist je datjes
4
Cava, een verhaal op een keerpunt
6
Angst en moeilijkheden in de Oostenrijkse wijnbouw
11
Blind date met Bacchus
13
Nationale Proeven
15
BOB Maasvallei Limburg
16
In het kielzog van de wijnmeester op zoek naar St Jozef
20
Graag inschrijven op de nieuwsbrief? Stuur een mailtje naar info@wijnhuistinto.be 3
De Wijnspiegel Nummer 94
Wijn wist je datjes Prosecco is ongetwijfeld dé schuimwijn die staat te trappelen om het stagnerende en zelfs licht dalende marktaandeel van Cava in te pikken (zie artikel elders in dit nummer). Wereldwijd kon die Italiaanse charmeur zijn inbreng al meer dan verdubbelen tussen 2010-16 en ook in België is er een gestage groei. Een straf gegeven is dat cavareus Freixenet in 2018 een prosecco brut en rosé op de markt bracht, met hun eigen merknaam op het etiket! Het succes van Prosecco is zo groot dat de grond hen daar letterlijk van onder de voeten/wijnstokken schuift. 400 000 ton aarde glijdt er namelijk jaarlijks de hellingen af omdat men steeds steilere flanken gaat beplanten. Nu de regio in juli 2019 tot Unesco werelderfgoed werd geproclameerd zal de bescherming van hun terroir door die bodemerosie in te perken alvast een prioritaire bekommernis worden! Valdobbiadene en Conigliano die een DOCG status hebben verkochten in 2018 negentig miljoen flessen Prosecco superiore. Het zoetere type Extra dry met 12 à 17 gr/l restsuiker is goed voor het leeuwenaandeel van 60%. Die dry term is eigenlijk wat misleidend want zoeter dan brut. Maar in 2019 introduceerden ze een Extra Brut categorie (minder dan 6gr/l suiker) wat bewijst dat ook hier de vraag naar het drogere type groter wordt. Een goede zaak als je het mij vraagt want hoe minder restsuiker camouflage, hoe duidelijker de (alerte) consument zwakke kwaliteit kan detecteren, afkomstig van fenolische bitterheid of gebrek aan concentratie en fruitzuiverheid. Met een geschatte productie van 412 miljoen flessen voor 2020 is prosecco afgetekend nummer 1 in de schuimwijnwereld.
Cannabis in de wijn? Moet kunnen! Cannabis is voor veel mensen al lang zijn verboden vrucht aureool verloren, zeker door het feit dat het de laatste jaren een helend medicinaal effect toegeschreven krijgt. Onderzoek wees namelijk uit dat cannabis kan helpen tegen pijn, spierkrampen, misselijkheid, neveneffecten van chemo en aidsmedicatie, en zelfs tegen Gilles de la Tourette en glaucoom. Maar bestaat er geen leuker alternatief dan cannabispillen slikken? Jawel hoor: al gehoord van cannabidiol (CBD)? Het gaat hem hier om de niet psychoactieve component die je nu al in bier, soft drinks en distillaten kunt vinden en die de typische cannabisaroma’s zou afgeven. Tot voor kort bleek de wijnwereld er niet happig naar, maar nu zien sommigen in dit toverrecept een middel om de jongere generatie tot wijnconsumptie te verleiden. Foei! De eerste probeersels van wijn met CBD komen verrassend (of niet?) uit Spanje. Zo lanceerde Winabis van Bodega Santa Margarita (dan nog met een heiligennaam!)
in 2018 een CBD Verdejo. En het eveneens Spaanse Canna Wine lanceerde rode blends met garnacha-cariñena en garnacha-macabeo, gearomatiseerd met hennep extracten en CBD. Kleine wijnshops in de UK zien er wel brood in, zoals bvb Wynil, een wijn-en platenshop in Manningtree (nee, niet Vynilla dus). Het slaat aan als verrassend cadeautje, als curiosum, en schept blijkbaar het gevoel of de illusie van een meer dan gewone ‘relaxerende’ wijn. De hennep touch geeft aan de rode vooral een vermouthachtig karakter, waardoor men het aanraadt als aperitief, licht gekoeld. Benieuwd of CBD wijn ook de weg naar de Belgische markt zal vinden… (Bron: The Wine Merchant, januari 2020)
Uitzonderlijke whisky veiling We hebben het zelden of nooit over distillaten in onze Wijnspiegel, maar dit nieuwtje wilde ik jullie toch niet onthouden. Eén ding hebben de meest complexe geestrijke dranken als cognac en whisky met wijn gemeen: uitzonderlijke en zeer oude flessen gaan astronomische prijzen op gespecialiseerde veilingen. Dat is zeker ook het geval voor de waanzinnige 3900 flessen tellende collectie Schotse whisky’s die de Amerikaan Richard Gooding verzamelde (hij was CEO van … Pepsi Cola Bottling Co). Ze werden geveild half februari en van 10-20 april bij de Whisky Auctioneer en men schat dat ze wel 10 miljoen euro zullen opbrengen. Gooding zal dat fortuin helaas niet zelf kunnen incasseren, hij overleed namelijk in 2014. De collectie is niet alleen uitzonderlijk groot maar ook zeer veelzijdig en volledig. En ze bevat enkele rariteiten zoals een ‘Macallan Fine and Rare 60 Years Old 1926’, bijna honderd jaar geleden gedistilleerd en 60 jaar op vat gerijpt. Er werden er maar 40 flessen van gebotteld. Dat unicum alleen al zal wellicht afgehamerd worden op zo’n 2 miljoen euro!
In memoriam : Pierre Galet en Georges Duboeuf RVF 639 mars Op één week tijd verloor de Franse wijnwereld twee monumenten op wat men een gezegende leeftijd pleegt te noemen: Pierre Galet (†30 december, 98 jaar) en Georges Duboeuf (†4 januari, 86 jaar oud). De laatste stierf thuis in zijn dorp Romanèche-Torins. Beaujolais kenners weten dat hier de fameuze Moulin-à-Vent vandaan komt, en wellicht ook dat Duboeuf in en naast het stationnnetje van het dorp “le Hameau du Vin” inrichtte in 1993: een wijnmuseum en een reuzegroot eerder kitscherig ingericht degustatielokaal. Zijn verdienste als pionnier van het oenotoerisme is ontegensprekelijk, ook al leek het soms meer op een attractie waar busladingen toeristen aan de
4
De Wijnspiegel Nummer 94 lopende band op af kwamen. Als négociant die zich bij wel 400 Beaujolais wijnbouwers bevoorraadde en zijn flessen van een bloemrijk etiket voorzag verspreidde hij zijn naam tot in Japan en de USA. Ook al had zijn grote rol in de
creatie van de beaujolais nouveau hype achteraf gezien desastreuze gevolgen voor het Beaujolais imago, hij kende als geen ander alle percelen en producenten van de Beaujolais wijngaard.
https://www.oenotourisme.com/a-la-decouverte-du-hameau-duboeuf/
Pierre Galet mogen we beschouwen als de grootste ampelograaf van de XX° eeuw (dixit RVF). Hij repertorieerde wel 10 000 druivenrassen in een tijdperk waar DNA nog geen uitsluitsel gaf omtrent hun stambomen of synonieme verwikkelingen. Zijn bevindingen publiceerde hij in wel 50 boeken, met zijn ‘Dictionnaire encyclopédique des cépages et de leurs synomymes’ als standaardwerk (° 2000 1ste editie, 1200p, uitgeput, heruitgave in 2015). Zo onderscheidde hij bvb honderd pinot variëteiten! Het
5
was wachten tot 2012 toen Jancis Robinson met haar ‘Wine grapes’ 1368 wereldwijde druivenvariëteiten kon voorstellen op basis van de huidige DNA onderzoeksresultaten, maar toch erkentelijk voortbouwend op het pionnierswerk van Pierre Galet. Luc Wieme
De Wijnspiegel Nummer 94
Cava, een verhaal op een keerpunt? Vorig najaar kreeg de redactieraad van Ken Wijn Magazine een uitnodiging voor een driedaagse opleiding georganiseerd door de Consejo Regulador del Cava in samenwerking met de Cava Academy België in Excellis, het nieuwe Horecahuis en centrum voor Gastronomie in Evere. Die beschikt over een prachtige infrastructuur, op een boogscheut van de VRT toren, met professionele keuken, ontvangst- en vergaderruimtes voor demo’s en masterclasses, een café, en zelfs een tweetalig tijdschrift, het Horeca Magazine. Bedoeling was een in depth vorming te geven over Cava, een beeld te schetsen van de huidige marktpositie en vooral aan te geven hoe de Consejo een antwoord wil bieden op het toch wat tanende imago van deze Spaanse schuimwijn. Want inderdaad, het gigantische wereldwijde exportsucces van de Cava bubbels genereerde tegelijkertijd een ‘devaluatie van de appellatie’ zoals Bruno Vanspauwen al titelde in De Standaard in november 2013. Commanderij Gent wilde er meer van weten en vaardigde drie van haar leden af.
Historia del cava, ayer y ahora Uiteraard start je dan met een historische schets die terugkeert tot de tweede helft van de XIX° eeuw toen enkele wijnbouwersfamilies uit Sant Sadurni d’Anoia (Penedes) ism het Institut Agricola Català de Sant Isidro de méthode ‘champenoise’ probeerden toe te passen op hun inheemse druivenrassen. De man die als pionier de wijngeschiedenisboeken haalde is -zoals u wel weet – Josep Raventós, lid van de familie Codorníu, die vandaag nog steeds, samen met Freixenet (> 100 mio fl/jr), dé cava gigant is (>3000ha in eigendom). Josep haalde zijn ‘mosterd’ aan de bron tijdens een reis in de Champagne en bracht in 1872 zijn eerste flessen op de markt – een tijdgenoot Agustí Vilaret deed dat tegelijkertijd in Blanes (70km boven Barcelona) maar verdween in de nevelen des tijds. Sant Sadurní d’Anoia (45km Z van Barcelona) is met 97% van de productie het absolute epicentrum, maar er zijn toch in totaal 160 gemeenten die cava produceren in Spanje. Buiten Calalonië met Barcelona (64), Tarragona (52) Lleida (12) en Girona (5) vind je er nog in Rioja (18) en letterlijk een paar dorpen in Navarra, Aragon, Alava, Valencia; en zelfs dat laatste gebied is nog goed voor 9 miljoen flessen en 10% groei vorig jaar. Het product had in de jaren twintig de Spaanse markt stevig veroverd, echter niet onder de naam Cava, maar als Champan /champaña of xampany. Pas in 1959 verscheen samen met de eerste Spaanse schuimwijnwetten het woord cava (kelder), bekrachtigd in 1966. De Consejo regulador de los Vinos Espumosos werd enkele jaren la-
ter (1972) opgericht, precies na een conflict met Frankrijk dat de naam champagne als alleenrecht claimde. De jaren zestig werden trouwens booming business voor de Spaanse producenten die mee dankzij het opkomend internationaal toerisme de Europese markt begonnen te veroveren (productie x 4,5 op 10 jaar). Een volgend doorbraakmoment was de toetreding van Spanje tot de EEG in 1991. Momenteel (cijfers 2018) wordt op 37924 hectaren druiven voor cava geteeld door 6647 wijnbouwers en zijn er 145 basiswijn producenten en 224 Cava makers. De laatste acht jaar kwamen er nog 7000ha bij om aan de steeds stijgende vraag te kunnen beantwoorden. Opmerkelijk en in tegenstelling tot champagne is dat coöperatieven maar een peulschil uitmaken (3%). Wel typisch is dat de producenten hier ook meestal een deel van hun druiven of most aankopen, zo’n 37% werkt zelfs uitsluitend met aangekocht materiaal! Nog iets: de aanplantdichtheid per hectare is met 1500 à 3500 stokken een stuk lager dan in de champagne, toch mag men tot 12 000kg druiven oogsten per ha (meestal draait de oogst rond de 10 000 kilo, in Champagne gaat het van 10 tot 15 000kg! Daarmee haalde de DO Cava in 2018 een productie van meer dan 244 miljoen flessen. Dat is 3% minder dan in 2017 maar toen was er een recordoogst en het geschatte economisch waardecijfer van 1146,8 miljoen euro evenaarde finaal dat van 2017. Je gaat er misschien van opkijken maar het productiecijfer is eigenlijk zo goed als stabiel sedert 2010. Het is de export die stijgt, en die is wel goed voor de twee derden: in 2010 gingen 131,2 mio flessen over de grens en dat aantal steeg mooi progressief naar 165 mio in 2018. Nog even ter vergelijking aangeven dat de Champagnestreek in 2018 niet minder dan 362 miljoen flessen produceerde op een 4000 ha kleiner areaal (33843 ha tgo 37924ha voor cava)!
Soorten, druiven en niveau’s Naargelang de dosering van de licor de expedición onderscheidt men 7 types, van brut nature (<3gr/l suiker) tot dulce (>50gr/l), ongeveer zoals bij champagne, en ook hier is brut nature en extra brut (tot 6gr) in opgang. De zoete semi-seco (32 à 50 gr/l) is echter ook nog erg populair bij het Spaanse publiek. Net zoals de meeste mensen denken dat champagne uitsluitend van 3 druiven komt is dat idee ook sterk verspreid voor cava. En inderdaad macabeu (= viura) met 36,5%, xarel-lo 25,3% en parellada 19,7% zijn goed voor dik 4/5 van de wijngaardoppervlakte. Maar we mogen het aandeel van garnacha negra 4,4% en trepat 3% niet vergeten, naast de Franse chardonnay met 8% en veel minder pinot noir 2,3%. Rest nog wat monastrell (de oudste
6
cava druif) en subirat parent, beter bekend als malvasia. Macabeu moet voor de elegantie van de cava zorgen, xarel-lo, meest geplant op < 400 m hoogte, geeft body en parellada, wél best hoger aangeplant, heeft een lagere aciditeit en geeft zachtere, fruitige wijn, ideaal om mee te doseren. Xarel-lo komt de laatste tijd ook steeds meer voor als (monocépage) stille wijn (In de DO Alella heet de druif dan pansa blanca). Cava is meestal een ‘horizontale’ assemblagewijn van deze drie uvas, het integreren van reserve wijn uit oudere jaren in de ‘coupage of cupatge’ is niet zo courant. Ik wil hier evenwel een lans breken voor de trepat. Afkomstig uit het hoog gelegen Conca de Barbera en ook uit Pira (Tarragona) is trepat een rode druif die echter weinig kleur geeft en haar reputatie dankt aan de rosado cava’s die ermee gemaakt worden, dikwijls na een vinificatie als witte wijn (rosé cava wordt hier niet zoals in de Champagne bekomen door toevoeging van rode wijn). Er zijn echter evengoed ‘witte’ trepat cava’s op de markt, eerder vin gris van kleur, heel apart en subtiel. Bijna onvindbaar hier in België, maar zeker eens proeven als je er de kans toe hebt. Rosado cava maakt in totaal toch 8,4% uit van de totaalproductie.
Trepatdruif U weet uiteraard dat er drie kwaliteitsniveau’s zijn op basis van de rima of lageringstijd (en de selectie van de druiven, mogen we hopen): basis (traditionele) cava die minstens 9 maand sur lattes heeft, cava reserva met minimum 15 maand lagering en gran reserva met minimum 30 maand. De flessen zijn, naast de vermelding op het etiket, ook te onderscheiden aan de kleur van het capsulezegel (wit, groen, of zwart + grijs). De twee hogere categorieën vertegenwoordigen samen nog geen 13% (11 en 2%)! De negen maand sur lattes voor de standaard cava ligt meer in de lijn van de crémants en een stuk onder de
minimale 15 maand voor champagne. Dit argument wordt dikwijls onterecht aangehaald ter verklaring van de lage(re) prijs van cava. Hoofdverklaring is echter de prijs die de boeren krijgen voor een kilo druiven. Die bedraagt amper 30 à 38 cent, daar waar de champagneboeren op 6€ kunnen rekenen! Dat is meer dan een slok op de borrel verschil en ik ga daar verder nog op in.
A new star is born : cava de paraje In het cavalandschap bestaat er geen premier of grand cru systeem, gelinkt aan hoger aangeschreven dorpen of terroirs, en dat werd ook door de Consejo als een tekort aanzien. Toen de kwaliteitsmalaise een aantal jaren geleden zo sterk was dat Toni en Josep Maria van Albet i Noya in 2013 uit de appellatie stapten1 en dus het woord cava van hun etiket verwijderden, ging de alarmbel af en zocht men naar een tegenzet. Dat werd de creatie van de cava de paraje calificado, aangekondigd in 2014 en amper twee jaar later, op 13 juni 2016 officieel gelanceerd in het grandioze modernismo decor van het Palau de la Musica in Barcelona. Het is expliciet de bedoeling om met deze categorie cava een prestige kroon op te zetten die het imago van goedkope standaard schuimwijn op zijn minst moet nuanceren én omhoog krikken. Aan welke voorwaarden dient een paraje cava te beantwoorden? Met de termkeuze is al een duidelijke link naar terroir bevestigd: paraje (of paratge in het Catalaans) betekent immers ‘plaats’, het gaat dus om cava afkomstig van specifieke, uitzonderlijke terroirs qua microklimaat, ligging en geologie, als dusdanig erkend door de Consejo. De wijnstokken moeten minstens 10 jaar oud zijn, de oogst manueel en met een behoorlijk lager rendement (8 000 kg max, ipv 12 000). Dat geeft dan 48 hectoliter most per hectare. Alle voor cava toegestane druiven kunnen ook voor paraje aangewend worden. De paraje wijnen zijn altijd (extra) brut (nature), millésimé én het resultaat van minimum 3 jaar lagering (en die zal meestal ruim over-
1 Sedert februari zijn er al negen producenten gevolgd: Gramona, Recaredo, Torello, Llopart, Nadal, Sabaté i Coca, Mas Candí, Huget-Can Feixes en Julia Vernet, onder een EU erkend label, Corpinnat. Volgens Bruno Vanspauwen (DS 4/2/19) is dat slechts 1% van de markt, maar ze maken wel 30% van de gran reserva cava! Rioja ging nog een stap verder, schrapte cava uit het woordenboek en nam de plaatselijke schuimwijn op in de DO als ‘Espumoso de Rioja’ Zie Ken Wijn Magazine 31, p27, artikel van Peter Arijs.
7
De Wijnspiegel Nummer 94 schreden worden). Uiteraard is traceerbaarheid en kwaliteitscontrole met degustatie primordiaal. Volgens Pedro Ballesteros zijn er tien dergelijke cava’s op de markt, afkomstig van zes bedrijven en acht terroirs2 . En jawel, de twee reuzen Freixenet en Codorníu zijn dadelijk op de kar gesprongen, de laatstgenoemde zelfs met 3 cuvées (Figuur 7 de 10 parajes hier in de buurt zetten) In 2018 stonden toch al 130 000 flessen cava de paraje op de toonbank aan prijzen van in de dertig euro tot in de zeventig euro… We hadden in de cursus de unieke opportuniteit om de helft van die paraje wijnen te proeven, en wat mij naast de evidente hoge kwaliteit nog meest opviel wat de verscheidenheid van stijl onderling. Ze komen immers van diverse regio’s, maar ook de bedruiving en de lageringsduur is verschillend.
mooie belletjes, zeer minerale (krijt) touch, appel envwat amandel toast, strak en edel van structuur. (https://www. spanishwinelover.com/243-winerie-vins-el-cep). Prijs ter plekke rond de 25€, tot 50€ op internet. De Pere Ventura Gran Vintage brut 2012 komt ook van een familiebedrijf (°1992) uit Sant Sadurní. Van hun 328ha selecteerden ze de zeer oude percelen La Anciana (duidelijk) en La Secreta voor een fifty-fifty assemblage van macabeo en xarel-lo. 36 maand in hun ondergrondse kelders en gepresenteerd in een chique fles met ‘parfum allures’. De cava die voor mij meest een millésimé champagne benadert: gistgeuren, brioche,honig en romig van structuur, weelderig en eten-en-drinken gevoel. 62€ bij De Gouden ton (Nl) https://pereventuragroup.com/ pere-ventura-gran-vintage-2014-new-cava-de-paraje-calificado-in-do-cava/ Een totaal andere wijn is één van de drie Codorníu parajes: de Finca El Tros Nou, afkomstig van een perceeltje van amper 1,63 hectare uit het ‘koudere’ Serralada de Prades in Conca de Barbera. Met 100% jonge pinot noir is hij ook speciaal van bedruiving. Voeg daaraan toe dat de tirage van de geproefde jaargang in 2008 plaats vond en hij zomaar even 90 maand op lattes had gelegen bij de eerste dégorgement! Een brut met toch 12 gr suiker/liter waarvan amper 600 flessen op de markt kwamen…Fel parelend, boterig en lactisch maar ook duidelijk sterfruit en exotische aroma’s die bevestigd worden in de mond en een structuur die een duidelijk belegen gevoel vertoont. De prijs van deze eet-cava is navenant: 108€ voor de 2009 bij Spanjewijn.be https://www.codorniu.com/en/ ars-collecta-el-tros-nou-gran-reserva.html
Cavas de paraje De “Claror” van Vins el Cep, brut nature van 2012 gaat prat op zijn biodynamische achtergrond (hun eerste biodynamische cava was van 2006), een primeur dus. Vier families uit Sant Sadurní sloegen in 1980 de handen in elkaar (mooie foto op Facebook) om hun 200ha gezamenlijk én organisch te exploiteren. De 5,5ha die ze selecteerden voor hun Claror Can Prats omvatten per druif telkens 2 terroir- of ligging onderscheiden percelen met oude stokken (jaren zestig of 47) van xarel-lo 43%, macabeu 33% en parellada 24%. Opmerkelijk is dat ze 12% van de stille basiswijn twee maand op hout lagerden. De wijn bleef 48 maand sur lattes. Het geeft een cava met heel
Alta Alella Mirgin Exeo brut nature 2013 komt van de paraje Vallcirera, en die ligt in het natuurpark Serralada de Marina, tussen de dorpjes Alella en Tiana, vlakbij de kust en amper 18km boven Barcelona. Daar vind je de zogenaamde Sauló-bodem : een zurige en zandige ondergrond met een laag kalksteengehalte en graniet. Weer een totaal andere fles, ook al letterlijk door haar langwerpige smalle vorm, want dit is een blend van 60% pansa blanca (quiz vraag: synoniem ? = xarel-lo) en 40% chardonnay. Ook curieus: tot 2013 gebruikten ze deze druiven voor een stille witte bio wijn, En nog dit: een deel van de wijn fermenteert in eiken vaten van 2 à 3 jaar. ‘Produced only in exceptional vintage years’. Fijn mineralig, rijpe citrus en wit steenfruit, Fijnzinnig, vineus, zeer rijk. Deze wijn was mijn absolute topper. 45€ in Spanje. www.altaalella.wine.
2 Volgens Decanter en Vins el Cep waren het er twaalf die op 12 juli 2017 door het Ministerie van Landbouw werden erkend. Dat zijn dan ook Gran Torelló (Vinyes Can Marti) en Recaredo met de Turó d’en Mota en de Serrall dell Vell . De Gran Vintage van Pere Ventura is er pas met de 2014 añada als paraje bij gekomen, wat het totaal op 13 brengt. Het proefpaneel dat de kandidaten cava de paraje goedkeurde bestond uit: Pedro Ballesteros MW, Lenka Sedlackova MW, Ferran Centelles, Guillermo Cruz, Joan Miquel Canals, Enric Vives en Ramon Francàs.
8
De Wijnspiegel Nummer 94
Cava in België Straffe constatatie: ons kleine landje is jarenlang de grootste importeur van cava geweest! Pas voor het jaar 2018 moesten we die eerste plaats afstaan aan de 70 miljoen Duitsers die 32 miljoen flessen importeerden. Maar, interessant weetje: België is blijkbaar dol op het reserva type, daar steken we Duitsland ver voorbij met 2,7 miljoen flessen import tegenover 1 miljoen in Duitsland. De grootste invoerders in 2018 var. tov 2017 mio flessen 1 Alemania 2,2% 32,110 2 Bélgica -4,8% 27,229 3 USA 3,2% 21,714 4 Reino Unido -6,4% 21,675 5 Francia 10,9% 10,496 6 Japón -7,9% 8,405 7 Suecia 23,8% 5,199 8 Países Bajos 16,0% 5,034 De spectaculaire opgang van de cava bij ons kunnen we situeren rond 2008. Vanaf dan ging het met reuzesprongen jaarlijks vooruit3 om de Everestpiek te bereiken in 2014 met 30,4 miljoen flessen (vijf maal meer dan de 6 miljoen uit 2007). Vier jaar lang bleef de import quasi stabiel (30,1, 29,6, 29,3) maar dan ging het plots 4,8% achteruit voor de laatst beschikbare termijn 2018. Als je de hele Benelux bekijkt begint de daling van de import al in 2016. Enkele verklaringen dringen zich op. Vooreerst is er de economische wetmatigheid die zegt dat geen enkele groei eindeloos is in functie van de vraag en de consumptiecapaciteit. Als je ook nog weet dat het vooral de Vlamingen zijn die cava flessen aan de lopende band soldaat maken (onze Waalse broeders kopen nog altijd ¾ van hun schuimwijn in Frankrijk en Luxemburg; wij amper de helft) dan denk ik dat de spreekwoordelijke emmer stilaan vol is. Ik merk trouwens meer en meer in mijn omgeving tekenen van saturatie en ABC syndroom (anything but Cava – ooit was het chardonnay). Cru gesteld worden een aantal mensen het stilaan beu om op alle mogelijke plaatsen en gelegenheden een glas cava onder de neus geschoven te krijgen, helaas niet altijd van overtuigende kwaliteit. En de concurrentie of de alternatieven staan al aan de deur te lonken: prosecco, die met zijn wat zoetfruitige nasmaak wat vlotter dan cava binnenloopt, en daarachter de Franse crémants die zeker het (her)ontdekken waard zijn. Het bijna niet te geloven gegeven dat je een schuimwijn gemaakt volgens het toch intensieve, complexe proces van de méthode traditionnelle kunt kopen aan zeg maar 6 euro de fles draagt ook geenszins bij aan de perceptie dat je hier met een kwaliteitsvol product te maken hebt, ook al is die prijszetting sterk bepaald door de ridicule prijs die de grote spelers bepalen/betalen voor
het basisproduct (zie hoger). Denk ook even terug aan de imagoschade veroorzaakt door de Beaujolais nouveautjes die je enkele jaren terug voor 3-4 euro en masse naar het hoofd gegooid kreeg. Evenzo is het geen goede marketingstrategie dat je met de regelmaat van de klok en hoppend van het een naar het andere grootwarenhuis cava kunt kopen aan substantiële kortingen van 25% tot 1 +1 aanbiedingen. Je zou wel gek zijn als je je voorraad cava nog aan de volle prijs zou inleggen voor je komende fuif of receptie… Een initiatief zoals deze cava cursus en de oprichting van een Belgische cava Academie is dus wel op zijn plaats en bewijst dat de Consejo Regulador zich bewust is van de noodzaak van positieve imago building. Alleen betwijfel ik een beetje of de creatie van een nieuwe topcategorie cava dé oplossing is. Ook al wordt hiermee bewezen dat cava alles in zich heeft om prachtige, complexe bubbels te maken, evenwaardig aan champagne, daar ligt de doorsnee consument niet van wakker. Veeleer dient gewerkt te worden aan het garanderen van basiskwaliteit en het in the picture plaatsen van de kleinere producenten die verrassende en eigenzinnige smaken en stijlen kunnen aanbieden. Die moet je misschien nu nog te veel gaan opsporen bij de cavisten
Javier Pagès Moet Cava bang zijn dat de Belgische terugloop zich ook in de andere landen zal manifesteren? Ik denk het niet
3 Cijfers België per jaar: 2007: 6 miljoen flessen ; 2008: 9 ; 2009: 15 ; 2010: 20 ; 2011: 23 ; 2013: 27,2; 30,1 ;2016: 29,6; 2017: 29,3 miljoen flessen!
9
2014: 30,4 ; 2015:
De Wijnspiegel Nummer 94 direct, in de meeste gevallen ligt de markt daar nog open. De overname van 50,7% van het Freixenet kapitaal door de Duitse Sekt gigant Henkel & Co in november 2018, bewijst maar al te goed dat beiden samen als schuimwijn wereldleider nieuwe markten willen aanboren en die mét hun gezamenlijke distributiekanalen efficiënter bespelen
Pedro Ballesteros In de tweede en derde lessessie werd ook behoorlijk aandacht besteed aan de foodpairing mogelijkheden van cava. Terecht, en wel zeker een braakliggend terrein met toekomstperspectieven in ons land waar de doorsnee
Fanny Dhondt
Belg nog verwonderd opkijkt als je beweert een volledig champagne diner van apero tot dessert te hebben meegemaakt of georganiseerd. Dat je dit ook met cava zou kunnen proberen lijkt wel een heel ver van mijn bed show, maar is alleszins een interessante marketing uitdaging voor cava importeurs en cavisten. Dat heeft de DO Cava absoluut begrepen en bvb concrete vorm gegeven in een prachtig Engelstalig kookboek “Cava Moments”, uitgegeven in 2017 in samenwerking met de Real Academia de Gastronomia. Zowat alle grote Spaanse sterrenchefs stellen er een gerecht in voor dat met cava wordt bereid. De foto’s brengen je het water (of de cava?) in de mond maar de meeste bereidingswijzen zijn helaas niet voor beginners weggelegd. De Consejo Regulador del Cava, aangestuurd vanuit de UK – waar trouwens in juli 2018 een vergelijkbaar Academy event werd georganiseerd - had alleszins alles uit de kast gehaald om deze driedaagse lessessie (22 en 29 okt, 5nov) op een hoog niveau te laten doorgaan, in de eerste plaats door de keuze van de lesgevers: Patrick Fiévez, wijnjournalist, Andy De Brouwer, Eerste Maître d’hôtel van België 2019, Johan Sterckx, 1° Sommelier België 97, Natalia Gomez, marketing consultant vr DO Cava, Cees Van Casteren en Pedro Ballesteros Torres, beiden Master of Wine; én Javier Pagés, president van de Consejo Regulador in persoon. De 39 deelnemers, overwegend uit Vlaanderen, werden tot slot onderworpen aan een serieuze theoretische vragenlijst en een proeftest die 32 onder hen de titel van ‘miembro oficial de la Academia del Cava’ opleverde en voor drie laureaten – waaronder … Bob Driege! - zelfs een driedaagse reis naar ‘Cavaland’. Luc Wieme
Bob Drieghe
10
Luc Wieme
De Wijnspiegel Nummer 94
Angst en moeilijkheden in de Oostenrijkse wijnbouw. Het kostte Oostenrijk 30 jaar om opnieuw geloofwaardigheid op te bouwen na het ‘antivries’-wijnschandaal en nu de wereld hun weer in de armen sluit, blijkt dit een wereld te zijn waarin foodpairing de ‘buzz’ is. Daar sta je dan met een bevolking die opgroeide met knöddel. Oud brood, granen, melk, gerookt vlees, vlokken van alhier en kruidige toevoegingen van ginder, ieder heeft zijn favoriete recept om tot een in water (soms bouillon) gekookte massa te komen. Met schrik wacht je op je bord omdat deze Europese tegenhanger van fufu (balletjes van bakbanaan of maniok) elke Oostenrijkse wijnparel met een Mike Tyson uppercut in de vernieling tikt. Lokale gerechten met lokale wijnen? Vergeet het als je, omwille van de weerbots, geen water drinkende fruitariër wil worden. Een tweede moeilijkheid is de naam van hun belangrijkste druif. De grüner veltliner heeft twee puntjes en de wereld is bang van de umlaut omdat ze de klank verandert van de letter waar ze boven zweeft, maar bijna niemand weet hoe. Een a wordt e, een o een eu en u een oe; massaal heeft men beters te doen dan deze nuances te bestuderen. Ik vroeg Willy Klinger (die 13 jaar verantwoordelijk
11
was voor het beheer van de Oostenrijkse wijnmarketing (ÖWM) of er hoop is. Als de Fransen iets als Bienvenue Bâtard Montrachet internationale weerklank kunnen doen krijgen moeten er toch mogelijkheden zijn? Hij antwoordde met het verhaal over een New Yorkse sommelier die zijn gasten deed kiezen tussen witte, rode of groene wijn. Dat lijkt me wel iets, marketing als een machinegeweer op een melodie van Mozart; gelijklopend met de impressie die ik krijg bij het drinken van groene wijn. En zonder marketing lijkt in deze op ontploffen staande kapitalistische wereld nog weinig te lukken. De tweede Oostenrijkse parel - de riesling, misschien minder precies maar wel voller gestructureerd dan de Duitse - heeft ook nog niet de internationale status die hij verdient. Riesling is koning, maar marketing is master. Vandaar de haastige creatie van DAC ( Districtus Austriae Controllatus). Uit angst de boot te missen, die oa door de Duitse VDP’ers te water werd gelaten om de consument een kwaliteit classificatie aan te bieden, rollen er een hoop moeilijkheden van de wijnberg.
De Wijnspiegel Nummer 94 5400 wijngaarden in 18 wijngebieden, ga er maar aan zitten om die in een kwaliteit hiërarchie te plaatsen. Zeker als je na de Tweede Wereldoorlog de ‘fieldblends’ opzij schoof om 60 jaar monocépage-wijnen te promoten. En nu komt de focus dus op terroir te liggen. Zoals je weet heeft Oostenrijk Erste Lagen, dat zijn dus premier cru’s. Nu is het de bedoeling dat het komende decennium 2- 3% van de wijngaarden promoveren naar Grand Cru. Daarna gaat men samenzitten en nadenken over een wettelijk kader. 14 DAC’s die verwijzen naar druiven en een premier/ grand cru klassificatie die verwijst naar een specifieke wijngaard. Brrr. Twee derde van de Oostenrijkse aanplant gaat naar deze witte toppers en het boeiende is dat ze complementair zijn. Waar de ene van houdt vindt de andere niet fijn en omgekeerd. Zo zie je op wereldvermaarde hellingen als Heiligenstein (niet Heilige Steen , maar wel een verbastering van Hellenstein, waar de zon brandt als in de hel) bovenaan de riesling, aangeplant met de helling mee en waar de arme grond goed draineert. Onderaan vind je de grüner, dwars van noord naar zuid aangeplant, die al het water van de berg opvangt. Riesling is hier de aromatische druif en volgens veel Oostenrijkers mag je deze lijn doortrekken en de grüner veltliner semi-aromatisch noemen. Een compromis dat op slechte politiek lijkt, je bent zwanger of je bent het niet, denk ik dan. Ondertussen dient men zich, zoals overal, verder te bekwamen in de denkoefening omtrent een veranderend klimaat. 1.86% van de gewassen op de wereld zijn druivelaars. Die verbruiken wel 64% van de fungiciden. Wist je trouwens dat 75% van het eten in de wereld afkomstig
is van 12 planten en 5 dieren? Misschien de achillespees van onze vermeende onoverwinnelijkheid? Het aandeel van ons inkomen dat we spenderen aan voeding zit met 13% op een all-time-low. Ook deze druk komt bij de wijnbouwer terecht. Een wijnbouw met moeilijkheden en mysteries. Vraag maar eens aan een wijnboer die geen fabrieksgist toevoegt waar zijn wilde gisten vandaan komen. Van de druif? Uit de kelder? De wind? Meegebracht door werklui? Lijkt belangrijk maar men weet het niet. Het vraagt om bescheidenheid, wijn is uiteindelijk slechts de stap tussen druif en azijn. Een stap waarbij we soms te enthousiast zijn in het gooien met kwaliteitsparameters. Neem bijvoorbeeld de vermelding ‘Alte Reben’. Hoe ouder de wijnstok hoe beter het druivensap? In Geisenheim bewees men dat er tussen 5 en 25 jaar veel verschil is, maar tussen 25 en 60 jaar geen verschil. Oppassen met conclusies dus na het lezen van een etiket.
Maar ik wijk af. De Oostenrijkse wijnen zijn mooi en de koppeling van kwaliteit aan herkomst is zo moeilijk als je het zelf wil maken. Mijn laatste angstmoment rond deze wijnen was toen ik in augustus mijn thesis verdedigde tegenover Oostenrijkse Masters of Wine om te bewijzen dat wijn even veel te maken heeft met Boeddha en Karl Marx als met aangehaalde bovenstaande factoren. Iedereen had een vreemde blik toen ik met onderscheiding de titel Weinakademiker kreeg.
Gomaar Sommelier-conseil Weinakademiker/Dip Wset
12
De Wijnspiegel Nummer 94
Blind date met Bacchus 19 oktober 2019 Voor de tweede proefavond van dit seizoen nam de wijnmeester de draad van de Blindproeven terug op, na een ‘sabbatjaar’ gedurende ons vijfentwintigste jubileumjaar. En, nieuwe meesters, nieuwe wetten, Dominique paste de formule ook aan en reduceerde het spel tot slechts twee reeksen, een wit en een rood. Zij weerhield wel het uitstekende didactische idee dat Pierre Paul sedert 2015 invoerde, namelijk het apart voorstellen van de ‘wisselwijn’ in beide kleuren. Dat waren voor deze editie de viognier en de nebbiolo. Ja, ik weet het, sommigen betreuren misschien de tijd toen we niet minder dan vier reeksen speelden, maar ik vraag me eerlijk gezegd wel af hoe we het klaarspeelden om dat binnen de gestelde tijd praktisch af te werken (net zoals ik me, als zovele gepensioneerden, soms afvraag hoe we vroeger job, kids, boodschappen, renovaties en hobbies combineerden). Pro memorie: sedert 2007 werden het drie reeksen, één wit en twee rood. Dit jaar daagden 75 aanwezigen op, die benieuwd naar hun blindkennis, de proef absoluut wilden meemaken. Dat is een goede opkomst, want van ouds is het zo dat de blindproefavond een zekere drempelvrees met zich mee brengt bij een aantal leden. In 2015 waren er amper 70 deelnemers, in 2016 83, maar toen telden we meer dan 150 leden. In 2013, 14 en 18 waren er geen blindproeven. Viognier versus sauvignon blanc, riesling en chardonnay We startten dus met een viognier van de Cave de Tain, Première Note 2018. Een doordachte keuze want dit druivenras is van de Noordelijke Rhône afkomstig, meer bepaald uit de prestigieuze maar heel kleine appellatie Condrieu. In de Tour de France van de drie wijnmeesters (april 2019, WS 93) presenteerde Wilfried Lissens ook een zeer mooie viognier, van Villard. U vindt dus in dat nummer het uitvoerige verhaal én de type beschrijving van deze druif. Philippe Khazzaka beschreef de voorbeeldwijn als volgt: “hij heeft een licht goudgele kleur met een groene schijn. Hij heeft een heldere, schitterende spiegel en is viskeus. In de neus is hij zeer aromatisch met een beetje kruidigheid. Hij heeft een uitgesproken bloemengeur en qua fruit vinden we er abrikoos en perzik in terug. In de mond is deze viognier-wijn rond, vettig en mollig. Deze wijn is te combineren met een curry met kokosmelk”. Persoonlijk vond ik hem typisch Rhône in zijn kruidigheid, met een medicamenteus anijs kantje. Niet zo geparfumeerd als veelal het geval is. De wijn 2 in de blindreeks, Delbeaux premium viognier 2018 van de Vignerons du Narbonnais, Languedoc dus, had een aantal gelijklopende kenmerken, maar week toch ook af van het net ge-
13
schetste plaatje, bij zover dat ik even bedacht dat hij misschien nog beter als ‘voorspeler’ had kunnen fungeren. Maar kijk,in neus vond Linda de viognier wel zeer gelijken op de voorproever (bloemen, muscat, amandel), in mond bevestigde die ook: filmend, vettige toets. Lichtgeel, bloemig, abrikoos, weinig zuur, kruidige afdronk, vond Hans. Manifest gebrek aan zuren (zeker tgo wijn 1 vd reeks, de sauvignon) en bloemige neus, bevestigde Bram. In glas 1 hadden we dus de sauvignon blanc, een Pouilly fumé 2018 van Domaine Champeau. Hij had niet de typische ‘pipi de chat/buxus’ neus en miste ook wel wat het rokerige silex van pouilly fumé, was eerder een Sancerre type merkte ik op. Maar gezien zijn expressieve zuren toch duidelijk sauvignon. De lichtste van kleur (bijna altijd), groene schijn; licht agrumen, kruisbes, goede aciditeit. Op nummer drie stond de chardonnay, Cuvée Prestige Mon Cardonnay van 2015 van Michel en Catherine Langlois, een IGP want afkomstig van een atypische regio, de Coteaux du Giennois. Voor mij toch overduidelijk chardonnay, door zijn donkerste gele kleur al, en een vrij uitgesproken vanillé door de houtlagering, met boterig kantje. ronde aanzet, vettig, fruitmolligheid (Hans). Laatste in de rij moest dus de riesling zijn. Hij verraadde zich bij velen door de pareling in het glas. Hij had ook een lichte beginnende petrolé en heel wat mineraliteit. Hij kwam van het kwaliteitsvolle Oostenrijkse huis Birgit Eichinger, deze Strass 2017. 33 proevers, de kleine helft dus zette ze alle vier op een juiste rij. Mooi, maar dus toch niet evident. Spijtig genoeg vertelt de excel score lijst mij niet welke wijnen het meest werden omgedraaid of verkeerd ingeschat. Maar bij mij persoonlijk was er een wissel nodig tussen de riesling en de viognier die mij door zijn zoete indruk van wat restsuiker deed denken aan een vendange tardive type. Het was het besef/de aanduiding dat we te maken hadden met een Oostenrijkse en niet met een Elzasser riesling dat ik gelukkig op tijd die foute inschatting besefte.
Twee duo rijders in rood De rode reeks dan, met nebbiolo als insteker. De topdruif uit Piemonte is niet zo makkelijk blind te herkennen, zo is er een behoorlijk verschil tussen een Langhe, een Barbaresco en een Barolo, daar moet ik u niet meer van overtuigen, om nog te zwijgen van de persoonlijke stijlinvulling van de wijnbouwers. Hans had de eer de voorproever te omschrijven: de Ca’ del Baio Langhe Nebbiolo Bric del Baio 2017 : matig intens robijnrood met discrete oranjero-
De Wijnspiegel Nummer 94
de schijn aan de rand; de wijn is helder met een glanzende spiegel en goede viscositeit wat zich vertaalt door een sterke traanvorming. Aroma’s in de neus : immobiel licht reductief maar na walsen krijgen we rood fruit, kersen op alcohol, een lichtjes vegetale toets, groene kruidigheid en wat witte peper; retronasaal: gedroogde kruiden. De smaak is een blauwdruk van de aroma’s in de neus, met veel rijp rood fruit gevolgd door een karrevracht aan frisse zuren en in de finale prominent aanwezige, edele maar nog licht droogtrekkende tannine. De wijn is gefaseerd en heeft baat bij nog een aantal jaren veroudering op fles om tot een meer evenwichtig geheel te versmelten. Afdronk : middellang met een alcoholtoets en dito bittertje. Wijn en gerecht : zuiders wildstoofpotje al dan niet geparfumeerd met witte truffel. Zoals ik net al aangaf kregen we in de reeks zelf een toch wat afwijkend plaatje met de Diego Pressanda 2016, eveneens een Langhewijn, vooral door zijn zachtere mondvulling. Maar wel opnieuw: oranjerode rand, rood fruit, veel zuren en veel tannine. Ook Linda had dat oranje randje opgemerkt, ze vond de wijn ook iets matter en hij had naast de rozenblaadjes ook veel vegetaliteit, met in de mond de strengste tannine en meeste zuren. In die kleurtoets zat dus de eerste clou om in de goede richting te gaan: nebbiolo is immers een druif die vrij snel tuileert. Doordat de tweede wijn in de rij op het eerste gezicht al even licht van kleur leek, was onmiddellijk duidelijk dat we een 2 x 2 reeks voorgeschoteld kregen, met de ‘lichtgewichten’ nebbiolo en pinot noir enerzijds, en de donkere rakkers uit Rhône en Bordeaux anderzijds. De zuren in de pinot en de nebbiolo waren niet echt een sleutel: beide rassen vertonen die duidelijk, je moest het eerder bij de iets drogere tannine van de nebbiolo gaan zoeken (ook de mening van Koen). Terwijl de mooie Givry 1er cru La Grande Berge van Goubard na enkele minuten door zijn iets zoetere finesse de nebbiolo voorbij stak en mij opnieuw pas dan tot de juiste toewijzing bracht. Koen beschrijft hem als volgt: “Minder intens gekleurd, helder kersenrood met weinig concentratie, brede rand en hoge viscositeit. Aardse neus, duidelijk champignon en wat animaliteit. Na walsen duidelijk leder en wat kersen. Fruitige en sappige aanzet, hoge aciditeit en weinig tannine. Soepele en lichte wijn met veel fruit. Mooi. Middellange afdronk”. De Bordeaux was een Fronsac, we proefden deze Delphis de la Dauphine trouwens ook op de wijnreis. Maar door zijn rijp millésime 2016 stuurde hij heel wat proevers ‘den bos in’. Diep intens kersenrood met paarse rand, verbrand rubber, zwarte peper, zwart fruit, krachtige zuren en tannine (Hans). Aanvankelijk was hij wat gesloten, maar toonde dan wat gebrande toetsen, grafiet en onderbos, was in mond heel evenwichtig, terwijl de syrah dan weer
meer cassis, viooltjes, rubber, leder en zoethout had en in mond een pak warmer, ronder, en rijp was (Linda). Want inderdaad, de Rhône wijn was een ‘specialleke’: hoewel afkomstig uit de meridionale appellatie Roaix is de Pique Basse ‘Au Coeur du Ventabren’ 2016 een zuivere syrah. Karel Raman schreef het volgende: “De syrah had veel kruidigheid en rijper fruit dan de Bordeaux. Ook in de mond iets meer molligheid. Deze herinnerde me ook het meest aan de Saint-Joseph wijnen die we op vorige proeverij dronken”. Voor mij tenslotte was het zo dat de pruimenrijpheid in de Roaix de doorslag gaf, en bij de bordeaux het getorrefieerde karakter. Welke wijnen het meest door elkaar gehaspeld werden of niet herkend verklapt de excel lijst spijtig genoeg niet, maar wellicht werden vooral telkens het lichte en/of het donkere duo omgewisseld. Een laatste bedenking: we constateren dus dat Bordeaux en Côtes du Rhône blind heel wat dichter bij elkaar liggen dan we traditioneel ervaarden. Een door Hans achteraf georganiseerde Ken Wijn avond met in elke ronde die beide regio’s bevestigde dit ook nog eens voor wat we toch geoefende proevers mogen noemen. Het mag dan ook duidelijk zijn dat de reusachtige Bordeaux regio niet (meer) in één zak (of fles?) te stoppen is en dat de rijpere jaren een dusdanige fruitexpressie vertonen dat ze de zo herkenbare bordeaux tannine en vegetaliteit totaal op de achtergrond drukken. En wat gaf dat allemaal op dat scorebord? Wel, de proevers deden het eigenlijk beter in rood dan in wit want niet minder dan 49 op de 75 proevers zetten de rode rakkers correct op een rij (65%). En daar mag je ook nog eens 27 scores van 6/8 juist naast zetten (1 wissel dus)! Mooi. Maar bij die 39 zaten helaas niet alle deelnemers die ook in de eerste reeks 4/4 hadden gescoord. Verre van zelfs, en toch wel wat verwonderlijk. Slechts 22 leden hadden een even goede neus voor wit als voor rood, maar dat leverde toch een heel mooi winnaar palmares. Vergelijk even met de vorige edities: 2015 = 17/70; 2016 = 10/86; 2017 = 15/95. Ik herhaal evenwel dat een objectieve vergelijking niet mogelijk is doordat er nu in plaats van drie maar twee reeksen waren, wat natuurlijk het risico op ‘afvallen’ verkleint. De winnaars: Erna De Bruyn, Fanny Dhondt, Linda Impe, Ingrid Van Middelem, Ronnie Blancquaert, Rik De Buysser, Andy Haegeman, Hartwig Andries, Benny Vanspringel, Bob Driege, Dominique Santens, Johan Peeters, Joris Lemmers, Karel Raman, Marc De Temmerman, Martin Verfaillie, Pascal Maenhout, Patrick Vandenberghe, Pierre Paul Stacanov, Tomas Vanderhaegen, Rudy Vermeulen, Luc Wieme.
14
De Wijnspiegel Nummer 94
Nationale proeven Die werden dit jaar op 17 november georganiseerd door Commanderij Bellebeek, in Denderleeuw. Wij vaardigden twee kandidaten meester, Dominique Santens en Philippe Khazzaka, en ĂŠĂŠn grootmeester af, Philippe Bultinck. En ja hoor, we kunnen hen alle drie een dikke proficiat wensen! Luc Wieme
15
De Wijnspiegel Nummer 94
BOB Maasvallei Limburg: mooie wijnen van (bijna) eigen bodem België-Nederland: 8-2 Het zou zomaar even een voetbaluitslag kunnen zijn, maar het was de opzet van een proefavond. Op 30 november 2019 was uw Commanderij namelijk nog eens het schouwtoneel waarop Belgische wijn gepresenteerd werd (de vorige keer gaat al terug tot 21/4/2012). Dat op zich is niet uitzonderlijk, de opeenvolgende wijnmeesters vertonen wel vaker dergelijke opstoten van patriottisme. Iets zeldzamer is het feit dat er niet alleen Belgische wijnen, maar ook Nederlandse wijnen geproefd werden. De score uit de tussentitel slaat trouwens op de verhouding van de geproefde wijnen: acht uit België, twee uit Nederland. Helemaal bijzonder wordt het als je weet dat die wijnen allemaal uit één herkomstbenaming komen. De goed geïnformeerde wijnliefhebber weet natuurlijk direct dat het hier gaat om de BOB Maasvallei, tot nader order de enige grensoverschrijdende herkomstbenaming voor wijn in Europa. Op zich dus al een mooi onderwerp voor een interessante proefavond, maar de kers op de taart was natuurlijk de aanwezigheid van één van de initiatiefnemers voor deze unieke herkomstbenaming, namelijk Karel Henckens van het wijndomein Aldeneyck. Karel heeft een verleden in de fruitteelt, maar besliste rond de eeuwwisseling om voluit te gaan voor zijn grote passie, het maken van wijn. In die tijd was de wijnsector in ons land nog zeer beperkt, dus advies over geschikte druivenrassen voor ons klimaat en bodem was moeilijk te krijgen. Karel volgde een opleiding aan het wijnbouwinstituut in Trier en plantte een experimentele wijngaard aan met vijftien verschillende druivenrassen. De resultaten van die aanplantingen zetten Karel ertoe aan te investeren in de klassieke pinot-rassen. Het is uiteraard geen toeval dat de verschillende pinots terug te vinden zijn als toegelaten druiven in het lastenboek van de beschermde oorsprongsbenaming, aangevuld met nog enkele andere rassen. Chardonnay, riesling en gewürztraminer zijn voor de modale wijnliefhebber waarschijnlijk de bekendste, maar ook typische druivenrassen voor in koelere en vochtige klimaten zijn toegelaten. We spreken dan over acolon, auxerrois, dornfelder en siegerrebe.
De Maasvallei Wijndomein Aldeneyck beslaat ondertussen 10 hecta-
re op de oevers van de Maas. Karel Henckens nam in zijn inleiding de gelegenheid te baat om ons iets meer te vertellen over het specifieke microklimaat dat hier op de grens van beide landen geldt. Geologisch gezien is het een gebied met veel breuklijnen, waardoor de Maas hier sneller stroomde en er enkel grovere afzettingen (kiezels) terug te vinden zijn. Die afzettingen belemmerden later de stroom van de rivier, zodat die telkens een nieuwe bedding moest gaan zoeken. Het resultaat was een sterk meanderende Maas, met veel nevengeulen tussen de verschillende grindafzettingen. Daar zie je nu eigenlijk niet veel meer van, omdat in de 19de eeuw een dijk gebouwd werd om de Maas in zijn centrale bedding te houden, meer landbouwgrond vrij te maken en trekscheepvaart mogelijk te maken. In de 20ste eeuw heeft de mens dan opnieuw ingegrepen in dit landschap, door de vele grindbanken te gaan ontginnen. Daardoor zijn de Maasplassen ontstaan, een min of meer aaneengesloten geheel van grote of kleine meren die een paradijs zijn voor watersporters. Nu vraag je je misschien af wat de link met de wijnbouw is? Door die grote wateroppervlakten geniet men hier van een prachtig microklimaat, met gematigder temperaturen (niet de hitte die men in de Kempen wel kan kennen, maar ook een lager risico op lentevorst) en een regelmatige wind die voor ventilatie van de wijnranken zorgt. Door de ligging ten opzichte van het Kempisch plateau wordt het gebied ook wat afgeschermd van de regenval, waardoor het één van de droogste gebieden van het land is. Tot slot is natuurlijk ook de bodemsamenstelling van belang. Door de eeuwenlange afzetting van materiaal door de Maas, bestaat de ondergrond op wijndomein Aldeneyck uit een tien meter dikke laag kiezel, met daarbovenop een klein laagje leem (soms zelfs maar 20 centimeter). Dat resulteert in strakke en minerale wijnen met een uitgesproken smaakprofiel.
De werkwijze bij Aldeneyck Bodem, klimaat en druivenras zijn drie van de vier factoren die de kwaliteit van een wijn bepalen. De vierde factor is de invloed van de wijnboer zelf, de keuzes die hij of zij maakt om tot dat mooie eindproduct te komen. Karel Henckens kon ons gedurende zijn uiteenzetting overtuigen van zijn compromisloze focus op kwaliteit, die we daarna ook bevestigd zagen bij het proeven van zijn wijnen.
16
De Wijnspiegel Nummer 94 Enkele voorbeelden? Hij neemt deel aan het vitimeteo-systeem waarbij in samenwerking met het proefcentrum van de fruitteelt in Sint-Truiden op basis van 8 weerstations voorspeld kan worden wanneer schimmelsporen zich gaan ontwikkelen en er dus gesproeid moet worden. Begin juni (ongeveer een week na de bloei) gaat hij ongeveer de helft van het bladerdek in de druivenzone ontbladeren, waardoor de druiven zelf meer zon zullen zien en een hardere schil zullen krijgen. Dat helpt dan weer om meer smaakstoffen op te bouwen en tegelijkertijd is het een goede bescherming tegen botrytis. De enige druif waarbij je moet opletten bij dat ontbladeren is de riesling. De typische petroleum-geur van riesling wordt gemaakt in de wijngaard: hoe meer de druiven de zon zien, des te sterker wordt die petroleumgeur. In principe plukt men op Aldeneyck volledig manueel, tenzij er regen dreigt. Dan moet er gekozen worden voor het minste kwaad: ofwel je oogst volledig laten verwateren, ofwel toch maar een oogstmachine inzetten. Als je weet dat dergelijke machines op anderhalf uur tijd een hectare kunnen plukken, en dat met de moderne machines het kwaliteitsverlies zeer beperkt is, is de keuze snel gemaakt. Nog zo’n voorbeeld van de compromisloze nadruk op kwaliteit zien we in de wijnkelder waar 120 nieuwe barriques staan te wachten op hun inhoud. Karel Henckens schaft deze aan bij twee ambachtelijke kuiperijen (in Rully en Reims), en vraagt specifiek naar een zo licht mogelijke toasting, om de invloed op de smaak van zijn wijnen zo laag mogelijk te houden. Bij het verwerken van de oogst kiest hij ervoor om de druiven zo min mogelijk te bruuskeren. Het persen gebeurt langzaam en zeer zacht, zodat 100% rendement gerealiseerd wordt onder zeer lage druk. In de wijnkelder zal je ook geen pompen zien; alle operaties maken gebruik van de zwaartekracht. Nochtans vind je hier geen wijnmakerij in verdiepingen, maar een heftruck kan dat probleem snel oplossen. Tot slot nog een woordje over de mousserende wijnen van wijndomein Aldeneyck. De klassieke ‘Pinot brut’ wordt gemaakt met identieke percentages pinot blanc, pinot gris en pinot noir. Uiteraard wordt steeds gewerkt volgens de méthode traditionnelle, dus met tweede gisting op de fles. Bijzonder is dat Aldeneyck een speciale techniek gebruikt om de gistresten uit de fles te verwijderen: het droog degorgeren. Daarbij haalt een machine de kroonkurk van de fles, zodat de gistresten weg kunnen. Een fractie van een seconde later wordt de hals van de fles afgesloten met een metalen plaatje, zodat er geen wijn verloren gaat. Speciale camera’s binnen in de machine checken ondertussen of er toch geen gistresten overblijven in de wijn. Het mag dus duidelijk zijn dat Karel Henckens kosten nog moeite spaart om topwijn te maken. De aanwezigen konden dit tijdens deze mooie proefavond zelf vaststellen:
17
zowat het hele Aldeneyck-gamma kwam op tafel, aangevuld met twee wijnen van wijngoed Thorn. Hans Vorselen, eigenaar van dit Nederlandse wijngoed, was mede-initiatiefnemer voor de erkenning van de BOB Maasvallei. De vergelijking tussen de wijnen van Aldeneyck en Thorn gaf dan ook een inzicht in de verscheidenheid die er ook leeft in deze herkomstbenaming. Algemene conclusie? De Nederlandse wijnen zijn iets ronder en molliger, terwijl de Belgische wijnen meer de nadruk leggen op strakke mineraliteit. Volgens Karel Henckens is dat een bewuste keuze, de gemiddelde Nederlander zou een rondere wijn meer appreciëren. Wat dit zegt over de cultuurverschillen tussen onze beide landen zullen we hier maar in het midden laten; feit was dat het een geslaagde proefavond was; leerrijk en met fantastische wijnen op tafel. Koen Lebegge Technische info + Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok: Aldeneyck Pinot Brut: Hand geoogst van percelen aan de Heirbaan (Maastricht-Nijmegen). Persing van hele trossen. Assemblage pinot noir, pinot gris en pinot blanc. Fermentatie en lagering in roestvrijstalen cuves. 2de gistinq op fles, 30 maanden sur lattes, druk 6 bar.
De Wijnspiegel Nummer 94 Strogeel, helder, mooie schuimvorming, mooie beentjes. Vanille, floraal, rokerig, fruit (citrus, appel, perzik met na een tijdje exotischer fruit: ananas), amandel, gist. Frisse zuren. Een mooie aanzet met wat meer molligheid. Medium afdronk. Deze schuimwijn heeft fraîcheur. Is geschikt voor bij het aperitief.
Score: 14,2/20 Prijs: 17 €
Aldeneyck Chardonnay Heerenlaak Brut: Hand geoogst van perceel Heerenlaak in Aldeneik. Persing van hele trossen en monocepage chardonnay Fermentatie en lagering in roestvrijstalen cuves. 2de gistinq op fles. Sur lattes gedurende 48 maanden. Strogeel met dikkere parels. Schitterende spiegel. Munt, anijs, perzik, zure appel, zuivel, mineraal. Frisser fruit dan de vorige. Wat pompelmoes. Mooie aanzet met frisse zuren. Langere afdronk. Iets voller dan de vorige, meer voor bij gerechten. Score: 14,8/20 Prijs: 19,5 € Thorn Auxerrois 2018: De wijngaard is gesitueerd op een oude Maasarm en bestaat uit klei, zand en op enige diepte overgaand in kiezel. Opbrengst 60 hl/ha 100% auxerrois. Gisting in roestvrij stalen vaten. Temperatuur gestuurde gisting op 14 °C. Alcohol 12,5 %, restsuiker 5,0 gr/l . Licht strogeel, helder, schitterende spiegel, dikke tranen. Discrete neus met na een tijdje fruit (peer, onrijpe appel, perzik, vijgen), vegetaal (gras, munt).Smaak: Vrij mollig met een goede aciditeit. Sappig maar de balans gaat naar de molligheid. Lange afdronk met wat frisheid. Eindindruk: Ronde tot mollige wijn. Score:13,4/20 Prijs: 7,9 € Aldeneyck Pinot Blanc 2017: 3 uur schilcontact na de gisting . Bewaring 6 maanden sur lie in inox cuves .13%
alc. Strogeel, schitterende spiegel, mooie evenwijdige tranen. Aroma’s: Immobiel: perzik, appel, peer, kruisbes. Na walsen: nog meer fruitexpressie (sinaasappel), kruidig (peper), mineraal, lactisch. Smaak: Frisse zuren maar niet storend. Zachter, voller, en aangenamer dan de vorige wijn. Lange afdronk, vrij goede herinnering. Evenwichtig. Score:14,8/20 Prijs: 12,5 € Thorn Pinot Gris 2018: 50hl/ha inox. Kleur: Felgeel, helder, schitterend, trage tranen. Aroma’s: Ananas, rijpe witte peer, perzik, licht mineraal, floraal. Smaak: voldoende aciditeit maar vooral zoet in de middellange afdronk. Wat aan de zoete kant. Score:14,2/20 Prijs: 9,1 € Aldeneyck Pinot Gris 2017: 6 maanden sur lie in inox cuves. Strogeel, iets donkerder dan de vorige Thorn. Krachtiger neus: specerijen, gebrand, rijpe peer. De mond verrast: molligheid is aanwezig maar de zuren nemen de bovenhand. Veel vineuzer dan de vorige wijn. Afdronk: lang. Deze pinot gris uit de Maasvallei is soepel en heel drinkbaar. Score:15,3/20 Prijs: 12,5 € Aldeneyck Riesling 2017: Hand geoogst en zes maand inox bewaring. Strogeel, schitterende spiegel. Aroma’s: Lichte petroleumgeur. Groene appel, rijpe peer, perzik, pompelmoes. Smaak: Mooi evenwichtig, zeer mondvullend maar zeer soepel. Lange aangename afdronk. Mooie herinnering. Score:15,8/20 Prijs: 14 € Aldeneyck Chardonnay Heerenlaak 2017: Gisting op lnox cuves en onmiddellijk erna op Franse eiken barriques gedurende 5 maanden sur lie. Vaten 1,2,3 en 4jarig.
18
De Wijnspiegel Nummer 94 Wekelijkse bâtonnage. Kleur: Vrij intens strogeel, zeer helder, sterk tranend. Aroma’s: Immobiel: discreet, wit fruit. Na walsen: groene appel, een amandeltoets, mineraal. Smaak: Frisse aanzet, mooi evenwicht tussen molligheid en fraîcheur. Lange afdronk. De houtlagering is mooi verweven in de structuur. Deze chardonnay geeft een mooie expressie van het terroir. Score:15,8/20 Prijs: 19,5 € Aldeneyck Pinot Gris Barrique 2017: Laat geoogste druiven; 5 maanden sur lie op Franse eiken vaten, 1/3 nieuw. Wekelijkse bâtonnage. 12,8% alc.. Zachtgeel, schitterende spiegel, “een halssnoer van tranen”. Aroma’s: Immobiel: een lichte houttoets, een beetje rokerig. Na walsen: zeer expressieve wijn. Evenwicht tussen fruit en hout: perzik, peer, amandel, kruidig (kerrie), mineraal, rokerig. Smaak: Zeer mondvullende textuur, met een harmonieus samenspel tussen zuren, molligheid en houtrijping. Een ‘elastische afdronk’ van tussen de 5 en de 15 s (?). Een ronde, frisse wijn. Score:15,7/20 Prijs: 17 €
19
Aldeneyck Pinot Noir 2016: Manuele, late oogst gevolgd door 5 dagen koude maceratie zonder kneuzing. Cuvaison 3 weken, 12 maanden op Franse eiken vaten, 1/3 nieuw. Intens gekleurd, helder, transparant. Een “perle fine” van tranen. Wat evolutie in de kleur. Een intense neus. Immobiel: donkerrode kersen. Na walsen: chocolade, hout, bosbessen. De neus bevat ook een geur die tussen dierlijk en aards inhangt. Smaak: Sappig, mollige aanzet, edele tannine. Het geheel is mooi versmolten. Afdronk: middellang tot lang. Complexe maar elegante rode wijn. Moet nog wat rusten, komt wat te jong over. Score:16,4/20 Prijs: 19,5 €
Ooit gezien op TV? In 2015 zond de VRT een fel gesmaakte tiendelige serie uit: “Tom & Harry”, in een regie van Toon Slembrouck met een schare bekende Vlaamse acteurs: Karlijn Sileghem, Gilles De Schryver, Robrecht Vanden Thoren, Frank Focketyn, Marc Lauwrys, Evelien Bosmans, Tine Embrechts, Sien Eggers, An Nelissen. De jonge Tom neemt het wijndomein van zijn ‘moeder’ en oom over ... Domein Aldeneyck diende als locatie voor de opnames.
De Wijnspiegel Nummer 94
In het kielzog van de wijnmeester op zoek naar Sint-Jozef Maar eerst het appellatieplaatje:
• De tweede grootste (na Crozes-Hermitage) appellatie van de Noordelijke Rhône. •
Cru statuut zoals ook de andere 7 AOC septentrionales.
•
Vroeger ‘vin de Mauves’ genoemd kreeg de wijn in de XVII° eeuw van de Jezuïeten
de huidige naam Saint-Joseph .
•
1956 : een eerder late en kleine AOC erkenning met 6 gemeenten en 90hectaren.
•
1994: 23 gemeentes in Ardèche, 3 in Loire, totaal goed voor 1.330 ha met mogelijks uitbreiding tot 3.400 ha.
•
Langgerekt areaal tussen AOC Condrieu (N) en Cornas (Z).
•
Veel terrassen op steile hellingen (drainage nodig) van ≠ soorten graniet, meer zachte gneiss in
het Noorden en mergel en complexe zure graniet in het Zuiden.
•
Hoofdzakelijk rode wijn van Syrah (87%) maar ook wit van marsanne/roussanne.
•
Er mag tot 10% witte druiven bij de rode gevoegd worden om te verzachten.
•
Gemiddeld 50 000hl productie, met laag rendement van amper 38hl/ha.
In de voetsporen van de penningmeester op zoek naar Saint-Jo
De stilte in die omgeving is er hoorbaar! Peace
Een poëtisch wijn- en reisverslag…
It does not mean to be in a place where there is no noise, no trouble or hard work,
Zondag 30 juni 2019. We hadden een uitnodiging van de wijnmeester om samen de Noordelijke Rhône, en meer bepaald de Saint-Joseph appellatie, te gaan verkennen. Martine en ikzelf kenden er een beetje de streek, hadden contact met een B&B en waren gewapend met een paar goede adressen van wijndomeinen, geput uit eigen ontdekkingen en hints van enkele commanderijleden, waarvoor onze dank.
Maar eerst mochten we ergens halverwege tussen Gent en Rhônestreek de eerste reistrip onderbreken en overnachten op het platteland bij Dominique en Martin. Het zonovergoten terras en de tuin met voldoende deugddoende schaduwplekken onder kolossale boomkruinen, brachten ons de zalige rust na de vermoeiende trip.
It means to be in the midst of those things and still be calm in your heart Naamloos, (gelezen op internet). We werden verwend met de gekende godendranken en heerlijke spijzen. Als afsluiter planden we de activiteiten voor de volgende dag: het verderzetten van de reis naar de Rhône. Eens in slaap gekwaakt door twee blaaskikkers en na een welverdiende rust, namen we het ontbijt in de rijzende zon, met stilaan dempend kikkergezang, oef, en weer stilte alom.
20
De Wijnspiegel Nummer 94
Maandag 1 juli 2019 Na een dampende kop koffie en rijkelijk ontbijt met de reguliere spiegeleitjes, baveux zoals het hoort, lekker zelfgebakken brood en veel meer, gingen de dames aan de slag met een picknickmand. Martin was de driver van dienst. Thomas van “Waze” op mijn mobiel en de dame van Martins GPS leidden ons feilen boeteloos naar de B&B “Ferme Robin” in Marsaz op een boogscheut van Tain l’Hermitage in de Drôme. We werden er uitbundig begroet door de nieuwe hond Kyra, door Anne-Marie, nog steeds dezelfde sinds jaren en door Georges, ook nog dezelfde maar met intussen sneeuwwitte haren en dito baard. Een roseetje en/of wit wijntje (bag in box wijnen) uit de ‘buitenmuurnisfrigo’ als welkom deed echt deugd na de meer dan 450 km door de hitte. We waren het erover eens dat de twee wijnen niet eens zo verkeerd waren. Unaniem bevestigd door leden van de grootste commanderij van Vlaanderen, dat betekent wat! De table d’hôtes, verzorgd door Georges en opgediend door Anne-Marie was sterrenwaardig. De wijnen – in vakantiestemming - en het fijne gezelschap pasten perfect. We hadden er aangename gesprekken met twee Franse broers dakdekkers en een jong Brussels koppeltje met drie grote kinderen. Kingsize bedden in nette ruime kamers en propere badkamers brachten ons naar dromenland en naar de volgende dag.
Dinsdag 2 juli, finies les vacances, au travail! Stokbrood met een oeuf à la coque, te openen met een ‘coupe-oeuf coque’, kaas en worst, diverse home made jams, fruitsap, thee en koffie gaven ons de energie om onze missie aan te vangen. Het bleek een hele klus om als ‘maître de vin et membres de la Commanderie de Gand’ telefonisch een ernstige afspraak te maken met de wijnboeren, en om niet als toeristen te worden bestempeld! Dat veranderde snel eens we ter plaatse waren en Dominique haar arsenaal gerichte vragen afvuurde. Wij zagen grote ogen en hoorden open oren. De wijnboeren namen respectvol extra tijd voor ons en schonken uitbundig wijn om te proeven en te selecteren. Meestal kregen we een interessante kelderrondleiding op de koop toe. Domaine Coursodon Een wervelende “engel”, brede natuurlijke glimlach, één en al oor en gedienstigheid, professionaliteit en vriendelijkheid zijn maar een greep uit mijn woordenschat om de dame ter plekke te omschrijven. Een ontvangst en proeverij om niet te vergeten.
21
Een waarheid Wat jong wordt geklaard, soms lang wordt bewaard, liggend in flessen en dorst kan lessen ... Wat donker of helder, na jaren in kelder, zijn smaken verbindt en evenwicht vindt … Wat na vele jaren, in de koelte bewaren, de rijken en armen hun hart kan verwarmen ... Wat, als ‘t wordt geschonken en met mate gedronken, de wangen doet gloeien en vriendschap laat groeien … is wijn!! FM We leerden er dat het domein, in tegenstelling tot vele andere die we zouden bezoeken, exclusief Saint-Joseph produceert. Het doel is excellentie te bereiken in fijne, elegante wijnen, onder het leitmotiv: « C’est la somme des petits détails qui fait la différence. » Met Jérôme Coursodon is de 5e generatie aan zet. Vader Pierre helpt en adviseert. De wijngaarden liggen vooral in Mauves en beslaan 16 ha: 13,5 ha R (95 %) et 2,5 ha W (5 %). De snoeiwijze is gobelet en de opbinding van de wijnstokken gebeurt met riet of stro aan een stok of échalas. De oogst gebeurt manueel en in de kelder worden de druiven streng geselecteerd. Bij Coursodon kochten we: Saint-Joseph Silice 2018, een monocépage van marsanne. Het rendement wordt laag gehouden: 38 hl/ha. De bodem bestaat uit 50 % graniet en 50 % klei. Na een zachte lange pneumatische persing, volgt een natuurlijke alcoholische gisting op 18 °C. De malolactische omzetting wordt afgeremd. Daarna volgt een lagering van 6 maand op inox. L’Olivaie 2017, een monocépage van syrah. De 80-jarige stokken groeien op hellingen op het volle zuiden in Saint-Jean de Muzols. Het rendement bedraagt slechts 32 hl/ha. De oogst gebeurt parcellair. Na volledige ontristing van de trossen, gebeuren schilmaceratie en gisting in open inox vaten gedurende 18 dagen, waarbij de brij tweemaal per dag wordt gepigeerd. De houtlagering duurt 15 maanden, in eiken vaten waarvan 15 % nieuw is.
De Wijnspiegel Nummer 94
Bij Marsanne Domaine Gripa Een minder engelachtige ontvangst, maar goede wijnen, we klagen niet! We kwamen er onaangekondigd wegens geen telefooncontact en “boîte de messagerie débordante”. Maar de internetsite van Gripa maakte gewag van de mogelijkheid om zonder afspraak te proeven. We waren in de buurt dus … De wijn was er misschien iets ruwer, mannelijker of hoe je het ook mag noemen.
Nuttige levenswijsheid in een spreuk gegoten: Een glimlach en een schouderklop, vertellen meer dan duizend woorden, in een taal die elk verstaat. FM We leerden dat Gripa een familie van wijnmakers is die teruggaat tot de 17e eeuw. In 1974 installeert Bernard Gripa zich in Mauves en commercialiseert zijn eerste wijnen. Zoon Fabrice neemt de zaak over in 1993. Het domein kan bogen op een zeer grote reputatie in Noordelijke Rhône en bezit er 16 ha van de beste terroirs in Mauves en Tournon.
We kochten er Saint-Joseph [rouge] 2017. De syrah groeit op een bodem van graniet en kalk. De vinificatie kent een gewild traditionele benadering: Gripa zoekt geen innovatie. In de wijngaard geldt het principe van de culture raisonnée, waarbij ziektes punctueel behandeld worden. De oogst gebeurt manueel met een 1e selectie in de wijngaard. De druiven worden voor 90 % ontrist. De gisting gebeurt in open vaten. Er is een houtlagering van 12 maand voorzien. Domaine Jean-Claude Marsanne - What’s in a name… Een bordje wees ons de achteringang, daar was parkeren en laden gemakkelijker dan aan de straatkant. Voorbij een nieuwbouw-wijnmakerij in de tuin stonden we voor een oeroude poort. Sinds de jaren ’90, toen ik daar de eerste keer aanbelandde, was het alsof de tijd er stil had gestaan. De ontvangst is er de taak van la maman, vroeger steeds in haar propere schort, nu in een schoon kleedje, maar verder onveranderd, oud, kranig en met een welgemeende glimlach. Ze opende de oude poort en leidde ons met nog kranige tred bergaf, de diepte in, vele kistjes abrikozen voorbij. Het leek de hel, maar eens het licht brandde, was het de hemel, een oude bogenkelder met een lemen vloer, waar steevast de proeverij doorgaat op
22
De Wijnspiegel Nummer 94 een gekanteld vat, proeftafel en bureau tegelijk.
De wijnen zijn sinds jaren top, vroeger misschien op ouderwetse wijze gemaakt, maar nu staat duidelijk de moderner geïnspireerde zoon-oenoloog aan het roer. Na een beetje aandringen, vindt ze voor Commanderij Gent 12 flessen van 2015. ’t Is volop zomer, hier een zomers sonnet: Zomer Wie weet er meer van dan de bijen, die van bloem tot bloem nu zoemen en dan de vlinders op die bloemen, die enkel ‘s zomers maar gedijen.
Cave de Tain, de grote…!!! Na enkele homeopathisch gedoseerde proevertjes door een duidelijk te druk bezette jongeman, kregen we een geleid bezoek aan kelder en installatie, kortweg adembenemend, op Bordeauxniveau! De gidsende sympathieke en goed onderlegde jongedame had, in tegenstelling met haar collega, snel door dat we geen toeristen op “aperitiefjacht” waren. We konden de proeverij hervatten en vervolledigen met negen proefwaardige hoeveelheden, en … mademoiselle nam tijd voor ons! Cave de Tain is de “beste coöperatieve van Frankrijk” volgens Jancis Robinson. We leerden er dat het werk gebeurt door 300 coöperanten en 55 werknemers. De wijngaarden beslaan 1.000 ha, waarvan er 12 de eigendom zijn van Cave de Tain zelf. 85 % van de wijnen betreffen 5 AOC’s: Hermitage, Crozes-Hermitage, Saint-Joseph, Cornas, Saint-Péray. Cave de Tain is verder de grootste producent syrah van Europa. Sinds 2007 neemt de coöperatieve deel aan het project Vignerons en Développement Durable.
Wie weet er meer van dan de zon, die op d’ aarde neer mag schijnen en die de wolken doet verdwijnen, z’ is des mensens levensbron. Na de winter en ‘t lentegroen opent ‘t wolkendek zijn deuren voor een zomers mooi seizoen,
We kochten:
met de meest intense geuren, op het veld en het plantsoen en vóór de herfst, in sepia kleuren. FM
We leerden er dat Jean-Claude Marsanne (4e generatie) in 1991 in dienst ging bij zijn vader Jean (overleden in 2018 en tot dan actief). Het domein bezit 6,5 ha in Mauves en Tournon en Jean-Claude hanteert een biologische werkwijze zonder label. John Livingstone-Learmonth, Rhône-specialist, schrijft over de familie Marsanne: “...always discreet, mainly because they were so often in the vines rather than entertaining in the cellar. […] There is no crazy behaviour in the cellar”. We kochten er Saint-Joseph [rouge] 2015. De oogst gebeurt manueel. De alcoholische fermentatie gebeurt met autochtone gisten, eerst in inox, dan in kleine houten vaten, gedurende 3 weken. Er volgt een houtlagering van 12 maand in demi-muids van 600 l en barriques van 230 l. 15 % daarvan is nieuw hout. De bewaarcapaciteit is verrassend tot 2031-2033.
Saint-Joseph, Grand classique [blanc], 2017, een monocépage van marsanne. De verspreide wijngaarden vertonen een bodem van graniet en vieilles vignes van 45 jaar. De oogst gebeurt manueel en vóór de persing wordende druiven 24 u koud gestockeerd. Via degustaties selecteert men de sappen. De alcoholische gisten vindt plaats in inox en in houten vaten. Voor 30 % van het volume gebeurt dan de malolactische omzetting in houten vaten. Dan volgt gedurende 7 maanden een lagering op lies fines in houten vaten van 400 l en in inox cuves.
Viognier voor de blindproeverij van oktober 2019.
We bleven daar tot de sluitingstijd en keerden terug naar Anne-Marie en Georges … Geen table d’hôtes die avond. In een voor de gasten voorziene en degelijk ingerichte buitenkeuken aten we de restjes van onze ‘heenreis-picknickmand’ met een prijzige Saint-Joseph! De juiste ‘food pairing’ was misschien zoek, maar het smaakte. We maakten nog wat plannen voor de volgende dag, en aanhoorden tips van Anne-Marie en Georges, met enige argwaan. De avondschemering bracht ons terug naar onze intussen stilaan afkoelende kamers en in dromenland. Zzzz…
Restaurant La Chaumière in Tournon Om even te bekomen van de indrukken na drie proeverijen mochten onze magen weer eens gevuld worden. Een degelijk menu zorgde ervoor dat we er weer tegenaan konden dus, we reden de Rhônebrug over, op weg naar …
23
Woensdag 3 juli. Onze trouwe chauffeur Martin bracht ons weer eens veilig en wel een eindje verder naar het noordelijke deel van Saint-Joseph voor een bezoekje aan…
De Wijnspiegel Nummer 94 Domaine François Villard Hier weer hetzelfde verhaal: onmogelijk telefonisch contact en eveneens de “boîte de messagerie pleine”. De heer Villard was net druk in de weer met een proefmoment, wellicht een klant of restaurateur, in elk geval leek het ons geen toerist. Met een glimlach stuurde hij ons zijn bediende, een zeer vlotte vriendelijke dame, die snel plaats ruimde in haar bureautje en ons daar te woord - en te wijn - stond. Het stak haar niet op de moeite, ze was duidelijk deskundig en liet ons zelfs – op onze vraag – een extraatje proeven. De wijnboer maakte wel 2 minuten vrij voor een fotosessie. We leerden dat François Villard een kok is, die een opleiding volgde tot sommelier en wijnbouwer is geworden. In 1989 stichtte hij zijn wijnbedrijf. Hij bezit momenteel 30 ha in Limony, Saint-Pierre-de-Boeuf en Chavanay, en produceert succesvol bijna alle AOC’s van de regio. Met Yves Cuilleron (leermeester) en François Gaillard creëerde hij in 1995 Les vins de Vienne met als doel de teloorgegane wijnen van Seyssuel nieuw leven in te blazen. Volgens een getuigenis uit de 18 e eeuw hadden die de kwaliteit van de Côte-Rôtie (AOC sinds 1980). Nu hebben ze al een IGP-statuut. We kochten Reflet Saint-Joseph 2012, gemaakt van druiven van wijnstokken die in 2012 al twintig jaar groeiden op een bodem van verbrokkelde graniet en kwartz. Het rendement is beperkt tot 40 hl/ha. Slechts een kwart van de trossen werd ontrist. De alcoholische gisting gebeurde in open inox en houten vaten. Er volgde een houtlagering gedurende 17 maanden voor 30 % in nieuwe vaten en voor 70 % in vaten van 2-4 jaar oud. Reflet 2012 kan bewaard worden tot 2029.
hun plaats ingenomen, Audouin was zijn naam, “comme le roi Baudouin mais sans B, Audouin d’Anger, pas danger mais Anger, sans D”! Een gezellige olijkerd wiens schoonzoon ook ‘vigneron de Muscadet en Sèvre et Maine’ bleek te zijn. Het proefrestantje was even aanpassen voor ons smaakpallet. Als dat een ‘mosselwijn’ was, moesten het wel lekkere mossels zijn! We hebben een fotootje van het etiket genomen, je weet maar nooit.
Donderdag 4 juli Domaine Gilles Robin Dit was de hint van Anne-Marie en Georges van de B&B Ferme Robin. Toeval of bewust omwille van de naamsgelijkenis? We hadden zelf geen contact kunnen maken, ze hadden geen tijd en wilden voor een bezoeker voldoende tijd nemen was ons gemeld. Anne-Marie regelde het, weliswaar via “monsieur Theo” een goede vriend-klant-restauranthouder van het huis Robin. We kregen het privénummer van de heer Robin’s mobiel en troffen hem op zijn tractor. Zijn vrouw zou ons ontvangen! Met enige argwaan - het domein had geen vermelding in de Guide Hachette – arriveerden we netjes op tijd. Een statige mevrouw Robin liet ons binnen in de mooie inkomhal. Haar aandacht was snel gewekt door de duidelijke kundige aanpak van onze wijnmeester, we konden de prachtige kelders bezoeken, proeven van 3 vaten, kregen een meer dan verwacht deskundige uitleg en vernamen dat madame eveneens oenologe was. Ze liep hoog op met de werkmethoden van haar man Gilles en was blijkbaar in haar nopjes omdat we zo aan haar lippen hingen. Terug naar de proefplaats in de inkom werden ons nog eens drie wijnen voorgezet. Het huiskenmerk was duidelijk: mondvullend alom.
Daar dankte ik de god der wijn, voor al dat lekkers!
Auberge Saint-Michel In een eenvoudige buurtherberg lunchten we bij een bezige bij, die als een wervelwind de toog bediende, de keuken runde, zowel binnen als buiten op het terras opdiende en afruimde, en zelfs nog tijd maakte om een babbel te slaan op ’t einde, voilà. En toen vertrokken we naar… La Maison des vins in Tain l’Hermitage Het leek ons ook nuttig om ook die instelling eens te gaan bezoeken. De aanbeveling kwam van de dame van Cave de Tain. We werden vriendelijk onthaald en bekeken interessante filmpjes. Op eenvoudige vraag kregen we mooie flyers, prachtige posters en de belofte dat ze de filmpjes zouden bezorgen per e-mail. ‘Table d’hôtes’ nummer twee op de B&B Martin kon er, gezellig keuvelend met een gespecialiseerde carrossier, zijn beste Italiaans bovenhalen. De familie uit Brussel was er niet meer. Een koppel uit Anger had
24
De Wijnspiegel Nummer 94
Bacchus Dank je Bacchus, god der wijn, dank je Bacchus, dank je zeer, omdat wij hier samen mogen zijn, samen eten, drinken en nog meer.
François Villard 22 ha en doet aan parcellaire vinificatie. Sinds 2012 produceert hij biowijnen en schakelt nu over naar de biodynamie. Bij de oogst doet hij een strenge selectie van de trossen. De vergisting gebeurt met autochtone gisten en in principe streeft Gilles Robin naar minder extractie dan bij zijn collega’s. Verder worden de vaten waar de wijn op lagert, zeer geregeld beneveld om ze vochtig te houden.
We kochten bij Gilles Robin Péalat Saint-Joseph 2016.
Dank je voor de wind die waait en voor de regen die de velden laaft, voor de boer die heeft gezaaid en dan de knollen boven graaft.
De wijn is genoemd naar de vorige eigenaar van het betrokken perceel. De aanplant gebeurde in 1996 op zeer arme bodem. De (manuele) oogst werd in 2016, een moeilijk jaar, volledig ontrist, terwijl hij in 2018, een zeer zonnig jaar in de Rhône, met volledige trossen werd vergist, om de mineraliteit te bewaren en het alcoholpercentage te verminderen. In 2016 werden slechts 2000 flessen
Dank je Bacchus, god der roes, dank je voor de zonneschijn die ons verwarmt zonder taboes en ook dank voor al die wijn.
Péalat gebotteld. Cave Yves Cuilleron
Dank je Bacchus ! FM We leerden er dat Louis Pasquion, overgrootvader van Gilles Robin, in 1920 1,27 ha koopt om er wijn te verbouwen voor zijn persoonlijke consumptie. In 1965 koopt Michel Robin, vader van Gilles, 3 ha bij. In 1996 neemt Gilles Robin neemt bedrijf over, koopt 5 ha van een cave coopérative en bouwt een cuverie. Momenteel bezit hij
25
Achter een toog stond een sympathieke jongedame, duidelijk thuis in de wijnwereld. Ze twijfelde aan de lichte banaan die ze meende te horen in onze commentaar en nam gezwind een glas om deze geur ook te ontdekken. We trachtten haar duidelijk te maken dat rijpe peer soms een beetje naar banaan neigt of is het omgekeerd? Ze lustte hoegenaamd geen peer, zei ze, en kon dus niet oordelen, maar van de geur van peer in hun wijn had ze nog gehoord. Over haar relatie met bananen geen woord!
De Wijnspiegel Nummer 94 Yves Cuilleron hebben we niet ontmoet, maar we leerden dat zijn grootvader Claude Cuilleron in 1920 al wijn verbouwde. De zaak werd in 1960 overgenomen door Antoine Cuilleron, oom van Yves. In 1987 nam Yves Cuilleron 3,5 ha over van hem in Condrieu en Saint-Joseph. In 1992 installeerde hij zijn kelder in Verlieu bij Chavanay. Met François Villard en Pierre Gaillard richtte hij in 1995 Les vins de Vienne op en streeft met hen om de wijnen van Seyssuel als AOP te laten herkennen. In 2013 creëerde hij in Californië de cuvée Domaine des Chirats met Jeff Cohn. Vandaag bezit Yves Cuilleron 75 ha, waarvan er 7 Saint-Joseph wit en 20 Saint-Joseph rood produceren. Zijn visie is “ni conventionnelle, ni bio, ni biodynamique, mais produire les meilleurs raisins possibles ». Voor hem is de monocépage van roussanne een hele uitdaging. Omdat de vinificatie ervan moeilijk is, maakt hij enkel IGP. We kochten Saint Joseph Lieu-dit Digue 2017, een monocépage van marsanne, product van een parcellaire oogst in Saint-Pierre-de-Boeuf, waar het terroir bestaat uit granite du Velay en gegranitiseerde gneis. De plantdichtheid valt er op: 8.000 tot 10.000 stokken per ha. Voor de alcoholische gisting mikt Cuilleron op autochtone gisten. De lagering sur lies gebeurt gedurende 8 maanden op hout: 50 % in foudres van 30 hl en 50 % in Bourgondische vaten van 228 l. Er was geen table d’hôtes op donderdagavond, … dus besloten Martin en ikzelf om van de B&B-buitenkeuken gebruik te maken om eens voor onze vrouwen te koken. Boodschappen doen, niet mijn favoriete bezigheid, was de volgende stap, dat hoort er nu eenmaal bij. Met de beperkte middelen die we in de buitenkeuken ter beschikking hadden maakten we een - zelf gemarineerd - schijfje lamsbout met een ratatouille van zuiderse groenten en krielpatatjes. We dronken er een, naar onze bescheiden mening, iets méér dan passende Saint-Joseph bij, maar met goed gezelschap en buiten past dat, denk ik altijd wel. Onze vrouwen waren vriendelijk en beleefd, ze zeiden zelfs dat het lekker was. De afwas mochten we ook zelf doen. We praatten nog wat na, maakten de balans op van de aankopen en van de ontvangsten, en waren het er unaniem over eens: we waren zelf tevreden. “Nu maar hopen dat de commanderijleden er ook zo over denken”, dachten we luidop. Aan onze inzet, het vele voorbereidende werk van onze wijnmeester Dominique en aan de gegroeide vriendschap zal het zeker niet liggen. De punten moesten we nog afwachten want zeg nu zelf, wie kan die voorspellen? Hoe doe je goed voor iedereen? - Des goûts, des
parfums et des couleurs on ne discute pas! Numbers … een paar bedenkingen … Is de kwaliteit van wijn meetbaar? - Zijn de punten een echte maatstaf? – Wat weten we over wijn? – En wat doen we dan met volgende wijze woorden? Lord Kelvin ever said: “I often say that, when you can measure what you are speaking about, and express it in numbers, you know something about it.” The wise man himself. We vertrokken naar dromenland, met duizend en één vragen, met vooral de onopgeloste vragen des levens, de toekomst ...
Vrijdag 5 juli Martin had met een bang hart een plannetje gemaakt om zoveel wijn voor de Commanderij én onze bagage in zijn koffer te krijgen. Dat lukte op enkele dozen na. Die werden op de middenzetel van de achterbank gestapeld. De wijn was de hele rit van vijf uur geflankeerd door onze vrouwen. Hopelijk zou het geen te ‘vrouwelijke’ wijn worden onderweg! Echter, met Noordelijke Rhônewijnen is daar wel weinig kans toe, maar het is toch bang afwachten, je weet maar nooit. Na een stevig ontbijt en afscheid van Ferme Robin zetten we de terugweg in naar de Loiret. We werden er dra verwelkomd door het kikkerkoor! Restaurant Le Coligny Onze lieve vrienden reserveerden een tafel in een gezellig restaurantje in de buurt waar we ons laatste avondmaal - van de reis - hebben genoten. Tenslotte, met kwaakgeluiden naar bed, om op …
Zaterdag 6 juni na nog een lekker verrassingsontbijt en voorzien van een picknick, met spijt in het hart en met een warm gevoel van vriendschap afscheid te nemen van Dominique en Martin, de terugweg naar Dikkelvenne aan te vatten.
26
De Wijnspiegel Nummer 94
Zondag 7 juli … home Zweet home!
Echte vrienden
’t Is heet, diverse taken uit het leven van een penningmeester en wat tuinactiviteiten hebben de dag gevuld. Het is precies middernacht als ik dit reisverslag - onafgewerkt - beëindig. Zzzzz…
Hun glimlach laat me de lente zien, wat ze zeggen proeft naar de zon. Aan hen kan ik mijn herfst kwijt, de donder en bliksems in mijn hoofd. Zij halen de winter uit mijn hart.
Met onze oprechte dank aan Dominique en Martin voor alles. ’t Was mooi!
Ze zijn mijn wijn en de rijst, mijn licht en het hout in de haard.
Frans Moens Met onze oprechte dank aan Frans en Martine. ’t Was ontegensprekelijk mooi en lekker!
FM
Dominique Markey
Vignobles Gilles Robin
Proefcommentaren op 28 september , Openingsavond gildenjaar 2019-2020 Cave de Tain, Grand Classique (blanc) 2017 Strogeel, bleek met een groene schijn. Mooie schittering. Aroma’s: Immobiel: beetje hout, zeer expressief, fris. Na walsen: bloemig (acacia), gestoofde appel, citrus, vuursteen, ziltig. Smaak: Heel mooi evenwicht tussen zuren en vettigheid. Afdronk: Middellang, ziltig met een bittertje. Eindindruk: Elegante wijn met culinaire mogelijkheden. Score: 13,6/20 Prijs: 14,85 €
27
Pierre et Jérôme Coursodon, Silice 2018 Zeer schitterend, een intens gele kleur met een groene schijn, trage benen. Aroma’s: Immobiel: zoet (appels, peren), na walsen: citrus, abrikoos, mineraal, acacia. Smaak: Mooi versmolten in de mond. Middellange afdronk. Eindindruk: Elegante wijn. Droger en aangenamer dan de eerste. Score: 14,3/20 Prijs: 20 € Yves Cuilleron, Lieu-dit Digue 2017 Kleur: Mooi helder, strogeel. Aroma’s: Immobiel: hooi, na walsen: gedroogde abrikoos, perzik, rozijnen, honing, citrus (pompelmoes, mandarijn, sinaasappel), bloemig, vuursteen. Smaak: Fijne zuren, een prikkeling op de tong. Afdronk: Middellang, met een bittertje. Eindindruk: Fijn en elegant, fris. Score: 15,1/20 Prijs: 27,3 €
De Wijnspiegel Nummer 94
Domaine Bernard Gripa (rouge) 2017 Donkerrood, ondoorschijnend, paars aan de rand. Aroma’s: Rood en zwart fruit (bramen), drop, zoethout, rubber, animaal, een complexe neus. Smaak: Nogal hoekig, een stevige tannine gedragen door de molligheid. Nog geen evenwicht. Lange afdronk. Eindindruk: Deze wijn heeft alles om mooi te verouderen. 14,9/20 Prijs: 20€ Pierre et Jérôme Coursodon, L’Olivaie 2017 Intense kleur, bijna ondoorschijnend, een paars randje en trage tranen. Aroma’s: Kruidig, donkerzwart fruit, animaal, mineraal (grafiet), gebrande toetsen (caramel), onderbos. Smaak: Vlezige wijn met wat molligheid, zuren en een zachte fluwelige edele tannine. Afdronk: Lange, krachtige afdronk. Eindindruk: Lange herinnering. Score: 16,2/20 Prijs: 28,5 € Domaine Jean-Claude Marsanne (rouge) 2015 Donkerrood, bijna geen waterrand, ondoorschijnend. Aroma’s: Licht animaal, floraal( viool), leer, paprika, peper, fruit (rijp, zwart fruit: kersen, bramen, vlierbes). Niet jammy. Smaak: In de mond meer tannine, meer zuren en meer molligheid dan verwacht vanuit de neus. Lange afdronk met een
fris bittertje. Eindindruk: De wijn laat iets fris achter in de mond. Score: 15,8/20 Prijs: 24 € François Villard, Reflet 2012 Kersenrood met evolutie in de kleur, mooi viskeus. Aroma’s: Immobiel: zwarte bessen, pruimen, leer, animaal, gerookt vlees. Na walsen: peper. Smaak: Dit is de rode wijn met de meeste aciditeit tot nu toe. Heel sappig, met een grote spanning. De wijn is ook mooi versmolten, de houtlagering valt niet op. Mooie lange afdronk. Eindindruk: Een evenwichtige wijn. Score: 16,4/20 Prijs: 45 € Gilles Robin, Péalat 2016 Intens donkerrood. De rand heeft dezelfde kleur als de spiegel. Schitterende spiegel. Aroma’s: Complexe, mooie neus. Immobiel: munt, eucalyptus, kruiden, mineraal, animaal, leer. Na walsen: zwart fruit. Smaak: Vrij elegante mond, nog wat gefaseerd met tannine, fijne zuren en een vrij hoge molligheid. Afdronk: Lang: 7 à 8 s. Eindindruk: Mooie herinnering. Nog wat te jong nu. Score: 16,8/20 Prijs: 28 €
Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok.
28
De Wijnspiegel Nummer 94
29
Wistjedatje... De wijnspiegel ook kan lezen op issuu.com
Terrasses Saint-Joseph