De Wijnspiegel
P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1
Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 21 - 2014-2015 - Nr. 76 - Eerste kwartaal 2015
Sicilië Zuidelijke Côtes du Rhône Kapittel en Banket
De Wijnspiegel Nummer 76
Commanderij Gent AUGUSTUS 2013
Activiteitenkalender 2014 - 2015 SEPTEMBER 2014
20
Tour de France - de beste Coopératives
Algemene vergadering
OKTOBER 2014 18
DiamAndes - topargentijnen Malartic-Lagravière
NOVEMBER 2014 16
Nationale proeven
22
Médoc 2010
DECEMBER 2014
JANUARI 2015 24
Sicilië met drie wijnbouwers!
FEBRUARI 2015
MAART 2015
1
Nationaal feest
15
Ken Wijn Wedstrijd
28
Zuidelijke Rhône
21
Kapittel en Banket
APRIL 2015 25
Cahors Clos Triguédina
de crus
MEI 2015
JUNI 2015 13
OKTOBER 2015
Portugal in wit
30 - 15 nov
Verkiezingen bestuur
Wijnreis Zuid-Afrika
2015 - 2018
De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent
Medewerkers aan dit nummer
2014 -2015
Redactie Jacques Blancquaert
Teksten:
Drooghout 3 , 9860 Oosterzele
Voorzitter : Luc Wieme
Luc Wieme, Pierre-Paul Stacanov
jacques@blancquaert.be
Ondervoorzitter: Stefaan Deboosere
Georges De Smaele, Frans Moens
redactie@commanderij-gent.be Verantwoordelijke uitgever
Wijnmeester: Pierre Paul Stacanov Secretaris : Ann Waeyenberghe
Foto’s:
Luc Wieme
Penningmeester: Karel Vercruysse
Geplukt van het internet
F. Lousbergskaai 128 , Gent
PR: Steffie van der Heiden
Pascal Blancquaert
voorzitter@commanderij-gent.be
Webmaster: Peter Kok
Proefcommentaren:
Redactieraad
Hoofdredacteur: Jacques Blancquaert
Peter Kok
Luc Wieme, Piere Paul Stacanov,
Keldermeester: Hans De Smet
Hans De Smet, Luc Van Steendam
-2-
De Wijnspiegel Nummer 76
De Wijnspiegel - 76 INHOUD 5 Sicilië 12 Cru’s van de zuidelijke Rhône 23 Kapittel en banket 2
Activiteitenkalender
20
Koopwijzer
4
Editoriaal
22
Poëzie
5
Sicilië
23
Kapittel en banket
9
Koopwijzer Sicilië
33
Alcoholvrij
12
Zuidelijke Côtes du Rhône
38
Koosjer en Halal
-3-
De Wijnspiegel Nummer 76
Editoriaal
Luc Wieme Beste wijnvrienden
Onze stilaan vaste wijnrecensent Georges heeft het deze keer over écht alternatieve wijnen en leert aan wie 'grensverleggend' wil gaan alles over koosjer, halal en alcolholvrij.
Een klein artikeltje in mijn geliefd wijntijdschrift trok deze morgen mijn aandacht. Het beschreef hoe een wijnbouwer uit de Beaujolais, Robert Perroud, het idee had opgevat om een “gamay à l’ancienne” te maken. Hij ging daarvoor op zoek naar een oude ploeg ergens in een godvergeten schuur, haalde een paard van stal en bewerkte een halve hectare, steil tegen de Mont Brouilly gelegen. Hij wilde immers met de meest simpele middelen een wijn maken volledig op de wijze en in de geest van zijn voorouders. En hij gaf die cuvée de naam “Un travail de Romain”, een kleine woordspeling maar vooral een tribuut, een eresaluut aan zijn vader die ... Romain heette. Ik haal dit kleine verhaal graag aan omdat het de zoveelste bevestiging is van een fenomeen dat mij telkens weer opvalt en raakt in de wijnbouwerswereld: het respect voor het werk van de (voor)ouders. Bijna elke domeinwebsite begint met een terugblik op het werk en de verdienste van le papa, le pépé en zo verder tot bij het verhaal van le père fondateur van het familiedomein. Hoe dikwijls hebben we dergelijke bewonderende of erkentelijke verwijzingen en anecdotes ook niet gehoord op onze wijnreizen? Hoe succesvol en modern technologisch het familiaal wijngoed mag geworden zijn, het is uiteindelijk het resultaat van het doorgeven van kennis en liefde voor het product, de natuur en het terroir. En hoeveel keer zagen we de wijnbouwer niet glunderen van trots wanneer hij ons zijn zoon of dochter voorstelde die enthousiast en bruisend van nieuwe ideeën, of nog wat onwennig bescheiden, de erfenis zou overnemen en hopelijk een nieuw elan geven. Ik vind dat een schoon en diepmenselijk gegeven in een wereld die naast het zuivere wijnmaken ook harde business en concurrentie kent, en zeer veel energie en tijdinvestering vergt naast veelzijdig vakmanschap.
Ondertussen hebben we alweer genoten van de schitterende Cahors wijnen van Clos Triguédina, en rest ons dus nog één proefavond: een wit reisje voor Portugal, maar dat wordt voorafgegaan door een belangrijk moment: de verkiezing van een nieuw bestuur voor de drie komende gildenjaren. Hieronder de officiële oproep tot kandidaatstelling, die overeenkomstig het Huishoudelijk reglement binnenkort nog eens per mail zal herhaald worden.
De verkiezing van een nieuw bestuur van Commanderij Gent zal plaatsvinden op 13 juni 2015 om 19 uur.
Het nieuwe bestuur wordt verkozen voor de gildenjaren 2015-2016 , 2016-2017, 2017-18.
De huidige bestuursleden zijn allen ontslagnemend, behalve twee: Steffie Van der Heiden (pr) en Jacques Blancquaert (redactie) die nu twee jaar in het bestuur zitten.
Zijn ontslagnemend en stellen zich niet meer verkiesbaar voor hun huidige functie: Luc Wieme, voorzitter, Hans De Smet, keldermeester en Karel Vercruysse als penningmeester.
Zeven bestuursfuncties staan dus open voor al onze leden die zich willen engageren voor een goede werking van onze Commanderij. We doen dan ook een warme oproep om uw kandidatuur te stellen voor een bestuursfunctie, meer bepaald voor die van keldermeester waarvoor we tot nu toe nog geen kandidaat hebben.
Het HH reglement bepaalt dat iedereen kandidaat kan zijn die minstens gezel is en niet ouder is dan 70 jaar. Twee op hetzelfde adres wonende leden kunnen niet beiden kandideren. U dient uw kandidatuur ten laatste op 31 mei op te sturen/te mailen, naar de huidige voorzitter Luc Wieme. voorzitter@commanderij-gent.be.
Wat krijgt u in dit nummer 76 zoal te lezen? Dat zijn uiteraard de uitvoerige verslagen van de twee eerste proefavonden in 2015: de Sicilië proeverij met 3 vertegenwoordigde domeinen, en het mooie overzicht van de Crus van de Zuidelijke Rhône. En na drie edities in juni verlegden we dit jaar ons banket weer naar de maand maart om er op de eerste lentedag weer feestelijk tegenaan te gaan. Natuurlijk bent u benieuwd naar de evocatie van ons éénentwintigste Kapittel en Banket, met alweer twaalf geïntroniseerden.
-4-
De Wijnspiegel Nummer 76
Sicilië
Pierre Paul Stacanov
Drie gebieden, drie domeinen
Voor deze proefavond ontvingen we vertegenwoordigers van drie domeinen uit het zonovergoten eiland in de Middellandse Zee. Zij stelden ons wijnen voor uit de drie voornaamste wijnregio’s van Sicilië, met de nadruk op de lokale druivensoorten, zoals frappato en perricone en de onvermijdelijke nero d’avola voor rood; carricante, cataratto en grillo voor de witte wijnen. Naast de verscheidenheid aan druivensoorten, zorgt de verspreiding van de wijngaarden ook voor een rijkdom aan terroir-expressie, met de vulkanische bodem van de Etna als letterlijke top. Deze avond kwam tot stand in samenwerking met Cavatappi.
In Sicilië wordt over het hele eiland wijn geproduceerd. Er zijn echter drie gebieden die voor de productie van kwaliteitswijnen sterker naar voor komen, telkens met een eigen karakter.
•
-5-
Oostkust: het gebied rond de Etna, nog altijd zeer beperkt in oppervlakte, maar met een grote uitstraling. De unieke vulkanische bodem, in combinatie met de lokale druivenrassen (carricante voor wit en nerello voor rood), zorgt voor een typisch karakter. We proeven Etna-wijnen van het
De Wijnspiegel Nummer 76
•
•
domein Vini Scilio, vertegenwoordigd door Salvatore Scilio.
Zuid-Oosten: de zuid-oostelijke tip van Sicilië ligt zuidelijker dan het noorden van Afrika. In dit warme klimaat worden op de rotsbodem toch zeer fijne wijnen gemaakt, getuige daarvan de Cerasuolo di Vittoria, de enige Siciliaanse DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita - de topcategorie in het Italiaanse appellatiesysteem). Ook de alomtegenwoordige nero d’avola zorgt hier voor mooie wijnen. We proeven wijnen van Terre di Giurfo, vertegenwoordigd door Achile Alessi
Westkust: het gebied rond de havenstad Marsala is de bakermat van de Siciliaanse kwaliteitswijnen. Het landschap is hier, in tegenstelling tot het meer bergachtige Oosten, zacht glooiend en met lichtere zand- en kleibodems. De witte druivenrassen overheersen hier, met vooral catarratto, inzolia en grillo, ooit voornamelijk de basis voor de versterkte wijnen van Marsala. We proeven wijnen van Caruso e Minini, vertegenwoordigd door Csilla Boros.
Dit vrij recent wijnhuis ligt in het Zuid-Oosten van Sicilië, met wijngaarden langs de Dirillo rivier, in het gebied tussen Licodia Eubea en de provincie Iblea. Er wordt met veel zorg voor kwaliteit in zowel wijngaard als kelder gewerkt, met moderne technieken. De wijnen worden mooi verpakt in de markt gezet, met fantasierijke namen.
Het domein heeft ook logies, de Villa Remigio Libertini, een achttiende-eeuws patriciërshuis.
www.terredigiurfo.it
Vini Scilio
Valle Galfina 2013
Etna Bianco DOC
Valle Galfina ligt op de Noord-Oostelijke flank van de Etna, 675 meter boven de zeespiegel. Het klimaat wordt gekenmerkt door sterke temperatuurschommelingen tussen dag en nacht. De bodem is vulkanisch, zeer rijk aan mineralen.
De familie Scilio produceert sinds vijf generaties wijn op de flanken van de Etna. De familiale wijnkelder is gelegen in Linguaglossa en werd in 1815, het jaar van de eerste oogst, uit de lavasteen gehouwen. De wijngaarden liggen in de Valle Galfina, binnen het natuurpark van de Etna. De wijngaard wordt biologisch bewerkt. Het domein beschikt ook over een agriturismo.
Salvatore Scilio leidt het domein.
Deze wijn wordt gemaakt van 100% carricante, afkomstig van gemiddeld 20 jaar oude stokken. Rendement van 36 hl/ha. Klassieke vinificatie onder strenge temperatuurcontrole.
Goudgele wijn, schitterend in het glas, mooie viscositeit. Immobiel discrete neus. Na wat walsen: floraal, mineraal, allerlei fruit waaronder appeltjes, perzik en ananas. In de mond eerst wat molligheid en daarna zuren die het verdere smaakprofiel domineren. Een smaakstructuur vergelijkbaar met die van riesling met een mooie mineraliteit. Vrij korte afdronk van 3 seconden. Mooie opener. Geschikt als aperitief in de zomer.
www.scilio.it
13,8/20
Caruso & Minini
Dit familiaal wijnhuis uit Marsala werd opgericht in de 19de eeuw. De wijngaarden zijn gelegen in de zacht glooiende heuvels tussen Salemi en Marsala, waar de temperatuurverschillen tussen dag en nacht zorgen voor meer aromatische wijnen. Het familiedomein wordt nu Terre di Giumara genoemd, ook de naam van één van de zes gamma’s wijnen die het wijnhuis produceert.
Timpune Grillo 2013
Sicilia DOC
Deze wijn maakt deel uit van “I Sicani”, de reeks wijnen van Caruso & Minini die het accent leggen op de traditionele Siciliaanse druivenrassen.
100% grillo. Noord-Oostelijk gerichte wijngaarden op 500 meter hoogte, in de heuvels rond Salemi, met zandkleibodems. Na ontristing en een zachte kneuzing volgt een koude maceratie van 4 à 12 uur op 4° in inox. Na persing en klaring, vergist de most in vaten van eik en acacia, met temperatuurcontrole (16°C). Verfijning “sur lies” op inox met frequente batonages. 3 maanden rust op fles.
Het wijnhuis wordt nu geleid door Stefano Caruso, samen met zijn broers Francesco en Roberto. Csilla Boros is de export manager.
www.carusoeminini.it
-6-
De Wijnspiegel Nummer 76
Strogeel met een groene schijn, helder, schitterend met een mooie spiegel. Wat vettigheid. Complexe neus met veel zachte aroma’s. Citrus (limoen, pompelmoes), appel, peer, meloen. Mooi evenwicht in de mond tussen fruit en zuren. Lichtvoetig maar toch met body, typisch voor een wijn afkomstig van een zandbodem.Mooie afdronk (3 seconden). Als aperitief of bij een koude schotel.
60% nero d’avola en 40% frappato. Vrij hoog gelegen wijngaarden, op 550 meter boven de zeespiegel, in de omgeving van Ragusa. Doorlaatbare ondergrond met veel kalk. Veel regen in de winter en droge en warme zomers. Rendement van 45hl/ha. Korte maceratie en fermentatie, van beide druiven samen, op inox met temperatuurcontrole, gevolgd door een korte verfijning op vat.
14,2/20
Intens rood met een waterrandje. Mooie beentjes, schitterende spiegel. Aroma’s van eik en alles wat daarmee te maken heeft (ceder, eucalyptus), fruit (aardbeien), vijgen. Mondvullend en rond. Alles is aanwezig maar nog niet versmolten. Vrij lange afdronk, met een minerale ondertoon van de kalkbodem (krijt). “Eten en drinken”.
Isula Cataratto 2013
Sicilia DOC,
Deze wijn maakt deel uit van “Le Selezzioni”, de reeks wijnen van Caruso & Minini met terroir-gerichte combinaties van bodem en druivenrassen.
15,3/20
Vini Scilio
100% cataratto. 15 ha wijngaard in Giummarella, op altitude of 230 meter hoogte, in de heuvels rond Salemi, met zand-kleibodems. Zachte kneuzing, koude maceratie in inox van 4 à 12 u op 4°C. Fermentatie op vat - deels eik, deels acacia, strenge temperatuurcontrole. Verfijning “sur lies” op vat (6 weken).
Valle Galfina 2012
Etna Rosso DOC
Deze wijn wordt gemaakt van 100% nerello mascalese, afkomstig van gemiddeld 20 jaar oude stokken. Rendement van 36 hl/ha. Lange maceratie en fermentatie onder strenge temperatuurcontrole.
Goudgeel met een beetje groen, schitterend, grote viscositeit met trage tranen. Immobiel aroma’s van rijp wit fruit en exotisch fruit. Na walsen: nog meer fruitexpressie: ananas en bananenlikeur. Mooie zuren maar met veel fruitmolligheid. De zuren ondersteunen de vettigheid. Goed, met een bittertje - het gevolg van gedeeltelijke houtlagering? Bij Oosterse gerechten.
Donkerrood, doorschijnend met fijne beentjes. Aardse neus, paardenmest, zadel, mineraal (grafiet). Vlezige wijn met stevige tannine en fijne zuren, wat molligheid en voldoende alcohol.
Wat trekkende tannine. Dit doet denken aan iets tussen Nebbiolo en Mourvèdre in. 13,1/20
14,0/20
Caruso & Minini
Sachia Perricone 2012
Terre Siciliane IGT
Terre di Giurfo
Belsito 2012
Terre Siciliane IGT
Deze wijn maakt deel uit van “I Sicani”, de reeks wijnen van Caruso & Minini die het accent leggen op de traditionele Siciliaanse druivenrassen.
100% frappato. Vrij hoog gelegen wijngaard, op ongeveer 500 meter boven de zeespiegel, tussen Ragusa en Catania. Vrij jonge stokken (aanplant in 1995). Doorlaatbare ondergrond met veel kalk. Veel regen in de winter en droge en warme zomers. Korte maceratie en fermentatie op inox met temperatuurcontrole. Botteling in februari na de oogst.
100% Perricone. Zuid-Oostelijk gerichte wijngaarden op 260 meter hoogte, rond Salemi, met zand-kleibodems. Strenge selectie van de druiven. Lange (15 à 20 dagen) maceratie en fermentatie in inox bij 25 °C, gevolgd door de malolactische gisting in inox. Verfijning enkele maanden op inox en verder op fles gedurende 3 à 6 maanden.
Helder, donkerrood met een paarse rand. Veel tranen. Aroma’s van donkerrood fruit, chocolade, sterk lactisch (fruityoghurt), framboos, viooltjes, Mon Chéri. Nogal s t r a k i n d e m o n d , m e t v e e l z u re n . N i e t z o geconcentreerd, tannine amper merkbaar. Eerder korte afdronk, met een sterke gewaarwording van snoepjes. Te drinken voor het fruitplezier.
Donkerrood, helder, met tranen. Frambozen, zwart fruit, drop, een rokerig accent (sigaren).
Niet overrompelend maar met aardse kracht. Een gesofisticeerde wijn. Lang. Krachtige, extraverte druif. Deze wijn is een aromatische bom. Iets heel aparts : ofwel hevige voorstander ofwel …
13,5/20
14,9/20
Maskaria 2011
Cerasuolo di Vittoria DOCG,
Cutaja Nero d’Avola 2011
Terre Siciliane IGT
-7-
De Wijnspiegel Nummer 76
Deze wijn maakt deel uit van “Le Selezzioni”, de reeks wijnen van Caruso & Minini met terroir-gerichte combinaties van bodem en druivenrassen.
zijn fruitconcentratie. Bij vet vlees, lamsbout, of everzwijn.
15,3/20
100% Nero d’Avola. De wijngaard Cuttaia ligt in Mazara del Vallo op een hoogte van 190 meter; wijngaarden met zand en kleibodems en een massa aan keien (cuti). Strenge selectie van de druiven. Lange maceratie gevolgd door fermentatie in inox bij 25 °C. en later ook de malolactische gisting op inox. Voor 30 % verfijning op vaten van 500 liter gedurende 4 maanden. Rest in inox gedurende 8 maanden.
Inktzwart, ondoorzichtig, erg viskeus met trage beentjes. Immobiel eerder gesloten neus, wat lichte tabak. Na walsen: donker fruit en gebrande toetsen. Mooie zuren en goed afgeronde tannine. In evenwicht. Vrij lange afdronk (5 à 6 seconden). Toegankelijk product.
15,3/20
Terre di Giurfo
Kuntari Nero d’Avola 2012
Sicilia DOC
100% nero d’ avola. Vrij hoog gelegen wijngaarden, in de omgeving van Ragusa. Poreuze ondergrond met veel kalk. Veel regen in de winter en droge en warme zomers. 45hl/ha. Lange maceratie en fermentatie op inox onder temperatuurcontrole. Verfijning van 1 jaar op eiken vaten. De naam verwijst naar “cuntari”, Siciliaans dialect voor “vertellen”; deze wijn geeft het verhaal van nero d’avola.
Inktzwart, ondoorzichtig, erg viskeus met trage beentjes. Immobiel: aroma’s van gestoofd fruit, vijgen. Na walsen worden de aroma’s nog zoeter. Meer tannine en molligheid dan de vorige wijn. Lange afdronk (7 seconden). Een vrij complexe wijn.
15,8/20
vlnr: Mw. Boros van Caruso-Minini , van Terre di Giurfo, Mr. Scilio en Sylvana
Vini Scilio
Orpheus 2011
Etna Rosso Riserva DOC
Deze wijn wordt gemaakt van 80% nerello mascalese en 20% nerello mantellato (ook nerello capuccio genoemd), afkomstig van 50 à 100 jaar oude stokken. Rendement van 20 hl/ha. Lange maceratie en fermentatie onder strenge temperatuurcontrole. Verfijning in barriques gedurende 10 à 12 maanden en verdere verfijning op fles gedurende 2 jaar.
Donkerrood met wat evolutie. Gekleurde tranen, vrij veel viscositeit. Licht dierlijke neus, mineraal, groene thee, roest (ijzeroxide), spinazie, zoethout, zwart fruit, rauwe schorseneren en kaneel. Deze wijn heeft zuren die hem fraîcheur geven, vrij veel molligheid en ‘vulkanische tannine’ - een soort tannine die je alleen maar aantreft bij wijnen waarvan de druiven op een vulkaanflank geteeld zijn. Zeer lang, met zwarte chocolade in de herinnering. Doet een beetje aan een passitowijn denken omwille van
Proefcommentaren opgetekend door Peter Kok. Pierre Paul Stacanov
-8-
De Wijnspiegel Nummer 76
Koopwijzer Commanderij Gent januari 2015
Sicilia
24
Producent
Wijn
Jaar
Prijs per fles
Scillio
Etna Bianco DOC
2013
8,95 €
Caruso & Minini
Timpune DOC
2013
9,75 €
Caruso & Minini
Isula DOC
2013
10,50 €
Terre di Giurfo
Belsito DOC
2012
9,75 €
Terre di Giurfo
Cerasuolo di Vittoria “Maskaria” DOCG
2011
11,95 €
Scillio
Etna Rosso DOC
2012
8,95 €
Caruso & Minini
Sacchia “Perricone” IGT
2012
10,50 €
Caruso & Minini
Nero d’Avola “Cutaja” DOC
2011
10,50 €
Terre di Giurfo
Nero d’Avola “Kuntari” DOC
2012
13,15 €
Scillio
Etna Rosso Riserva “Orpheus” DOC
2011
14,95 €
-9-
De Wijnspiegel Nummer 76
- 10 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Seizoensgebonden keuken Menu’s met aangepaste wijnen - formules op maat Mogelijkheid tot aankoop van de geproefde wijnen aan interessante meeneemprijzen
- 11 -
De Nummer 76
Cru's van de Zuidelijke Rhône
Luc Wieme
Vorig gildejaar (19 oktober 2013, WS 71) verkenden we de regio van de Noordelijke Côtes du Rhône, door de Fransen ietwat dichterlijk les Côtes du Rhône septentrionales genoemd. Maar het zwaartepunt van de tweede grootste Franse wijnstreek is de Zuidelijke subregio beneden Montélimar. Het was dan ook niet meer dan logisch dat we dit jaar, op 28 februari 2015, het vervolgverhaal brachten, gefocust op de topbenamingen: de cru’s. Maar daar waar we vorige keer alle wijnen uit de grote korf van het huis Chapoutier haalden ging onze wijnmeester dit keer, alweer ter plekke, op zoek naar een brede selectie wijndomeinen, sommigen oude bekenden, maar voor velen onder u ook heel wat nieuwe namen. What’s in a name? Laten we vooreerst nogmaals de vrij courante naamsverwarring omtrent de Rhône streek ophelderen. Er dient immers onderscheid gemaakt te worden tussen “Côtes du Rhône”, zoals hierboven reeds vermeld te verdelen in de twee subregio’s Noord en Zuid, en de bredere term “Vallée du Rhône”, wijnen uit de Rhônevallei. Deze laatste omvat Noord én Zuid plus een aantal rand-appellaties die hetzij meer westelijk (4), hetzij meer oostelijk (3) van de Rhône gelegen zijn. Costières de Nîmes, Duché d’Uzès (ten noorden van Nîmes, tot de uitlopers van de Cévennes), Clairette de Bellegarde en Côtes du Vivarais (noordelijker, in Ardèche en Gard, naar het Massif Central toe) liggen alle vier ten westen van de Rhône. Ventoux en Lubéron bevinden zich zuidwestelijk van Carpentras. En tenslotte is er de meest noordelijke AOP Grignan-lés-Adhémar (net onder Montélimar, en vroeger Côteaux du Tricastin genoemd). De Rhônestreek lijkt nog steeds expansief, en is dat zeker vanuit historisch perspectief: Costières de Nîmes heette vroeger Costières du Gard en behoorde tot de Languedocregio, Duché d’Uzès is ook een nieuwkomer sedert 2003 en nogal wat mensen denken dat de wijnen van Les Baux de Provence ook tot de Rhône behoren, maar zij dolen. Begrijpelijk evenwel als je weet dat tot bijna 100 km van de oevers van de stroom Côtes du Rhône staat en die naam dus eigenlijk de lading niet dekt. Herwig Van Hove zegt dan ook dat voor velen ‘Côtes du Rhône’ meer een type wijn is dan een plaatsbenaming.
cuves, geproduceerd door een vijfduizendtal wijnbouwers, en dat is voor vier vijfden (79%) rode wijn, aangevuld met 15% rosé (in opmars) en 6% wit. Het verschil tussen Noordelijke Rhône en de rest is zeer groot: 3515 ha tegenover 65 500ha in het Zuiden (waarvan 15400ha voor de ‘satellieten’ van de Vallée). In totaal tellen we in de Rhône 27 appellaties (>< Bordeaux 60, Bourgogne 100!).
De verschillen tussen Noord en Zuid zijn frappant. Het Noorden werkt met monocépage wijnen (of toch bijna uitsluitend): syrah voor rood en viognier, marsanne of roussanne (minder) in wit. Het Zuiden levert bijna altijd assemblagewijnen af (zie verder). Klimatologisch is het Zuiden echt mediterraan met minder regen (700mm vs 900mm), meer zon (2740u vs 2354u) en dus warmer (14,2° gemiddeld). Bovendien is er het heel bepalende fenomeen van de Mistral, een koude wind met drogend effect. Geologisch is het Noorden een impressionant rotslandschap met steile hellingen met een ondergrond
Het gaat hier dus om een reusachtig wijnareaal van in totaal 70 000ha (cijfers van 2013); vergelijk dat toch even met de Franse nummer één, Bordeaux, die goed is voor ongeveer 113 500 ha. Het is verdeeld over zes departementen, waarvan de Vaucluse het grootste is in oppervlakte, maar de Gard de nummer één in volume van productie. Verder zijn er nog de Drôme, de Ardèche, en de kleintjes: Rhône en Isère. Jaarlijks vloeien ongeveer 2,5 miljoen hectoliter Rhônewijnen uit de
- 12 -
De Nummer 76
van graniet en leisteen, terwijl het Zuiden zeer gevarieerd is zowel landschappelijk als qua bodemstructuur.
Rasteau. Daar waar in het Noorden de situatie al van oudsher vastligt zit er meer progressie in het Zuiden. Zo vervoegden Vinsobres in 2006 en Rasteau (voor droge rode wijnen) pas sedert 2010 het rijtje cru’s. En ook in Cairanne ambiëren veel wijnbouwers al sinds jaren het statuut van cru.
De hiërarchie De Rhônewijnen zijn te vatten in een vrij overzichtelijke piramidale structuur van 4 niveau’s. Pierre Paul zette dat reeds uitvoerig uiteen in de Noordelijke Rhône proeverij (WS 71, p 34-35), dus heel bondig kan bijgevoegd overzicht volstaan.
De druivenrassen Dat we hier met assemblagewijnen te maken hebben is niet verwonderlijk als je weet dat er wel een dertigtal druivenrassen aangeplant staan in de Zuidelijke Rhône. Blends van 5 tot 10 druivensoorten in één cuvée zijn niet zeldzaam. Maar we kunnen stellen dat voor de rode wijnen en de rosé (ons proefterrein voor deze avond) er een vijftal koplopers zijn, waarvan de grenache noir de vaandeldrager is.
De grenache
komt waarschijnlijk uit Spanje (Aragon) waar men hem garnacha tinta noemt, maar is reeds sinds de Middeleeuwen in Frankrijk aangeplant. Aangezien de koningen van Aragon ook Sardinië hadden veroverd zal het je niet verwonderen dat je hem daar ook terugvindt, maar dan onder de naam cannonau. Net als de pinot bestrijkt hij een hele kleurfamilie: naast de grenache noir zijn er de blanc en de gris. Grenache (meestal zonder die ‘noir’ toevoeging) is de vierde meest aangeplante druif ter wereld en in Frankrijk staat hij na de merlot op nummer 2 (99 000ha in 2006). Vooral in de Vaucluse is hij koning. In de Côtes du Rhône Villages moet hij minimum de helft van de assemblage uitmaken. Hij heeft zon en warmte nodig en is met zijn dunne schil gevoelig voor schimmelziekten. Hij kan echter goed tegen strakke wind, dus voelt hij zich ook bij stevige Mistral in zijn nopjes. Hij is niet zo kieskeurig qua terroir dus breed inzetbaar. Vrij licht van kleur en vrij vlug tanend geeft hij soepele wijnen, met veel fruit en makkelijk wat alcohol. Zijn tannine is meestal zacht, maar er zijn stevige uitzonderingen, zeker bij kleine rendementen.
Er is dus een duidelijke gradatie van groot naar klein, die gepaard gaat met een steeds kleinere productie per hectare1 en een principieel steeds groter wordende reputatie en kwaliteit. De cru’s, die goed zijn voor in totaal 19% van de productie, zijn in aantal ongeveer gelijk verdeeld over Noord (8) en Zuid (8+2) waar ook 2 Vin Doux naturels meespelen: Beaumes de Venise en
De syrah:
voor zijn oorsprong werd graag verwezen naar de Perzische stad Shiraz, of ook naar Syracuse op Sicilië. De druif zou door de kruisvaarders naar Europa gebracht zijn. Maar recent DNA onderzoek wees uit dat de syrah uit de Rhônestreek stamt en een kruising is van de mondeuse blanche (Savoie) en de dureza. Deze laatste komt voor in het noorden van de Ardèche en vertoont nogal wat verwantschap met de duras uit Van 40 000ha en max.43hl/ha voor de regionale Côtes du Rhône, over 3380 ha en 42hl/ha voor de Côtes du Rhône Villages, naar 40hl/ha voor de Côtes du Rhône Villages Communaux die 5822 beplante oppervlakte tellen. Dit zijn maximale rendementen, het reële gemiddelde ligt telkens ongeveer 3 hl/ha lager. 1
- 13 -
De Nummer 76
Gaillac en met de Italiaanse teroldego. Deze eerder late bloeier is behoorlijk resistent en productief. Hij geeft zeer donkere wijnen met krachtige tannine én voldoende aciditeit (zeker in de Noordelijke Rhône). Animaal, zwarte bessen, leder zijn vrij typische aroma’s. Leent zich uitermate goed tot veroudering. Het is meestal de tweede component van de cru’s in het Zuiden.
Elders is het meer zand en rotsbodem, en het derde type (oostelijk van het dorp) zijn er de fameuze “galets roulés” die we ook in het nabije Châteauneuf-du-Pape vinden.
De rosé van Tavel is een assemblagewijn, aangezien er per exploitatie geen enkel druivenras meer dan 60% van de oppervlakte mag innemen. Grenache is echter dominant met daarnaast cinsault, bourboulenc, clairette (rose et blanche), mourvèdre, picpoul (noir, blanc, gris), syrah, elk goed voor maximaal 10% van de aanplant per domein.
De mourvèdre:
hier tasten we een beetje in het duister wat de afkomst betreft, maar we moeten die wellicht in Spanje zoeken. Daar heet de druif monastrell of mataro in het Catalaans. Wij associëren de mourvèdre natuurlijk met de schitterende Bandol wijnen uit de Provence, maar je vindt de druif ook in de Languedoc (voornamelijk in Pic-St-Loup) en in de Zuidelijke Rhône is ze zeker in opmars. Het is een late bloeier die net als syrah krachtige tannine geeft en een hoog bewaarpotentieel garandeert. Let vooral op zijn mooie kruidigheid.
Cinsault:
komt in de hele Franse Mediterrane regio overvloedig voor en is dé druif om rosé mee te maken. In Tavel moet hij minstens 15% van de cuvée uitmaken. Vermelden we ook dat hij door professor Perold gekruist werd met de pinot noir om de fameuze Zuid-Afrikaanse pinotage te creëren. Door zijn lichtvoetigheid komt hij zelden als monocépage voor. Hij heeft weinig pigment en tannine maar levert wel zeer grote opbrengsten. Door zijn goede aciditeit is hij een welkome component in heel veel rode rhônewijnen.
Domaine Lafond “Roc Epine”, Tavel 2013
En verder zijn er nog : Counoise, carignan noir (hier lange tijd misprezen en nog altijd geband voor Châteauneuf), terret noir, picpoul noir, muscardin, vaccarèse muscat noir, marselan (= grenache x cabernet sauvignon), calitor (Tavel), grenache gris …
Cuvée geproduceerd door de twee broers Jean Pierre en Pascal Lafond uit 60% grenache, 10% cinsault, 10% syrah, 5% carignan + clairette, picpoul, bourboulenc, mourvèdre. Een hele fruitkorf vol! De most onderging 48 uur koude maceratie (8°C à 10°C) en daarna een gisting met temperatuurcontrole (16 à 20°C) gedurende 8 à 10 dagen. De rijping gebeurde in inox cuves (het domein produceert ook een houtgelagerde Tavel). Domaine Lafond is bio sedert 2012.
Wat de witte cépages betreft vermeld ik hier alleen de aanbevolen zes: grenache blanc, bourboulenc, marsanne, roussance, clairette en viognier. Maar ook hier zijn er heel wat meer voorradig.
Helder, ‘medium’-intensiteit, ‘medium’-zalmkleurig, mooi tranend. Aroma’s van grenadine, wat minerale kalkexpressie, een licht lactische toets. kersen en aalbessen, gedroogde provençaalse kruiden. Nog jonge smaak maar toch in ontwikkeling. Wat vettig in de start, maar verder levendige wijn. ‘Medium’ afdronk, bittertje van roze pompelmoes. 2 jaar verouderingscapaciteit.
De selectie Met uitzondering van de Tavel (en Roaix), volgen we een omgekeerd chronologische volgorde in de cru’s: we beginnen met de meest recent gepromoveerde cru’s om te eindigen met de oudste van allemaal: Châteauneufdu-Pape.
13,6/20
Tavel
Roaix
Aangezien er slechts één cru is die uitsluitend rosé wijnen maakt, en met een zeer goede reputatie, was Tavel de voor de hand liggende starter. Gelegen westelijk van de Rhône, ter hoogte van Avignon en met als ‘bovenbuur’ Lirac, is Tavel één van de oudste Rhône AOC’s (°1937). Er zijn een goede 900 ha aangeplant en die geven met een minimum alcoholgehalte van 11% een rendement van 37hl/ha. Tavel kan bogen op een eeuwenoude reputatie en zou zeer in de smaak gevallen zijn van Philippe IV en de zonnekoning. In het appellatiegebied onderscheiden we 3 bodemtypes: westelijk van het dorp is dat vooral kalk- en leisteen.
Dit is voor velen ongetwijfeld een zo goed als onbekende naam, het dorp bevindt zich in het noordoostelijke deel van de regio, in de buurt van Rasteau en het prachtige dorpje Séguret. De cave coopérative groepeert trouwens de 123 wijnbouwers van Roaix én Séguret. In de 12° eeuw stond hier een commanderij van de Tempeliers en toen die orde ontbonden werd ging het dorp in pauselijke handen over, wat de wijnbouw dan weer ten goede kwam. Het is verder de kleinste gemeentelijke Côtes du Rhône Villages, tot dat statuut toegetreden in 1967: slechts 137 hectare, goed voor gemiddeld 4000 hl - 14 -
De Nummer 76
per jaar. Met rendementen tussen de 34 en de 25hl/ha zitten we ook zeker aan de lage kant. In de vlakte kun je vanaf de weg de meer zanderige wijngaarden zien, die lichtere wijnen opleveren, ook in rosé en wit. Langs de Ouvèze rivier zie je terrasvormige wijngaarden vol keien. Op de hellingen (200 à 350m) krijg je een mix van galets roulés (rolkeien), rode en een beetje grijze klei. En daar moet je het stevige gerief zoeken: rode gecorseerde wijnen van opmerkelijke kwaliteit. Roaix maakt de drie kleuren, maar wit en rosé maken amper een paar procent uit. Voor rood en rosé moet telkens minstens de helft grenache zijn (en minstens 20% syrah en/of mourvèdre). Toch best te drinken binnen de vijf jaar.
wijn ondergaat 35 dagen maceratie en gisting in betonnen cuves en rijpt er 12 maand voor de botteling.
Heel donkerrood met paarse rand, ondoorzichtig, mooie spiegel. De neus is niet bijzonder uitbundig: rood en zwart fruit (rode en zwarte kersen en bessen), lactisch, drop. Vol in de mond: mollige aanzet, eerder droge tannine, presente zuren. Middellang, met tannine en gebrande toetsen. Nog niet versmolten.
13,5/20
Rasteau Iets ten westen van Roaix gelegen, is Rasteau een apart verhaal omdat het twee cru’s herbergt: van oudsher (°1944) een Vin Doux Naturel (VDN) die wit (25%), rosé maar meestal rood (70%) kan zijn en recentelijk (2010, met ingang van de jaargang 2009) stapte het voor de droge rode wijnen over van CDR Villages (1996) naar cru. De rode VDN Rasteau is gemaakt van 100% grenache noir en komt van amper veertig hectare, maar voor de overige stille wijnen kan er naast de dominante grenache nog met niet minder dan 18 andere druiven geassembleerd worden. In de praktijk zijn het vooral syrah en mourvèdre die tweede en derde viool spelen. Bij de aanvullende druiven merken we hier wel dikwijls de carignan op, een druif die elders in de Rhône een tijdje het lelijke eendje was, maar die zich op deze droge, warme terroir perfect in zijn nopjes voelt. AOP Rasteau staat op 938 ha en leverde in 2013 26,824 hectoliter wijn. Momenteel is dat uitsluitend rode wijn. 36% gaat naar het buitenland. De ondergrond is vergelijkbaar met die van Roaix, alleen op de bovenste percelen heb je hier mergel en conglomeraten. Het dorp zelf telt slechts 700 inwoners en vanop de top (200m) waar nog een bisschoppelijke residentie uit de 12° eeuw staat heb je een prachtig uitzicht op de vlakte.
Waarom Roaix? Wij plaatsten deze wijn bij onze reeks cru’s om te bewijzen dat er ook gemeentelijke wijnen van zeer goed niveau gemaakt worden, en dat hier en daar een dynamiek aan de gang is die in de min of meer nabije toekomst tot nog meer cru’s zal leiden. Het statuut van cru gaat wel gepaard met bijkomende eisen die voor typiciteit moeten zorgen. Naast rendementen, druivenrassen en vinificatie, betreft het voornamelijk de selectie van de percelen die in aanmerking komen voor de promotie. Dat impliceert dat de promotie tot cru ook verliezers oplevert, met wijnbouwers die een deel van hun wijngaarden “gedegradeerd” zien. Als een dorp wordt gepromoveerd tot cru, wordt de gemeentelijke Côtes-du-Rhône appellatie opgeheven en worden de wijnen ofwel generieke Côtes-du-Rhône Villages of zelfs ‘maar’ Côtes-du-Rhône. Uiteindelijk past men dezelfde principes toe als in Bourgogne, met het verschil dat daar elke vierkante meter wijngaard reeds geklasseerd is, terwijl in de Rhône-vallei nog veel mogelijkheden zijn.
Domaine Pique-Basse, CDR Villages Roaix “L’As du Pique” 2013
Wijnbouwer Olivier Tropet startte pas in het jaar 2000 met de overname van de wijngaarden van zijn grootouders. Hij werkt zo natuurlijk mogelijk en oogst manueel. Proef zeker ook zijn cuvée “Au coeur du Ventrabren”, afkomstig van een hoog (320m) gelegen perceel met 40 jaar oude syrah.
Domaine Pique-Basse, Rasteau 2012
Een eenvoudige assemblage van 80% grenache en 20% mourvèdre, met heel laag rendement: 20hl/ha. Komt van alluviale terrassen met kalk- en kleibodems. De druiven worden ontrist, ondergaan 20 dagen maceratie en 12 maanden rijping op inox.
Grenache 80 % (40 jaar oude stokken), syrah & mourvèdre 20 %. Afkomstig van 25 à 30 jaar oude stokken, die staan op percelen op het massif du Ventabren - met zand- en kleibodems en Zuid / ZuidOost gericht. Lage rendementen van 25 à 30 hl/ha. De
- 15 -
De Nummer 76
Donkerrood, bijna paars met dikke tranen. Aroma’s van donker fruit, een beetje tactisch met iets vegetaals, drop. Mooie tannine, de wijn is in balans maar wel nog droog trekkend. Lange afdronk. Beantwoordt aan de reputatie van Rasteau, met het zoete toetsje in de finale.
deze cuvée, afkomstig van een wijngaard gericht op het Zuiden, aan de voet van een helling met klei- en kalkbodem. De vinificatie is traditioneel, met gisting en rijping in betonnen cuves met temperatuurcontrole. Ze hebben trouwens geen houten vaten in de chai, een bewuste keuze.
14,6/20
Donkerrood met paarse toetsen, goed geconcentreerd. Karamel, vanille, gebrande kandij, leer, fruit (bosbessen en bramen), kruidig, peperkoek, honing, zoethout. Ronde wijn, heel zacht met fijne aciditeit, fruitmolligheid. Goede afdronk. Aangenaam en gemakkelijk drinkbare wijn maar heel fijn. Tip: serveren met eendenborst
Vinsobres Opnieuw één van de recentere cru's in het rijtje. Sedert 2006 erbij gekomen en de enige zuidelijke cru uit de Drôme. Vinsobres is ook een echt gemeentelijke appellatie met 441ha wijngaard, die allemaal binnen de gemeentegrenzen liggen. In 1957 werd het dorp Côtes du Rhône Villages, tien jaar later Côtes du Rhône Villages Vinsobres en nog 40 jaar later kortweg Vi n s o b re s , e c h t e r u i t s l u i t e n d v o o r ro o d . H e t wijnlandschap is hier al zeer hellend, met kiezel en zanderige mergelgrond en wie ooit zijn vakantie in de Drôme doorbracht weet hoe impressionant mooi deze streek is. Ook hier moet grenache minimum 50% van de assemblage uitmaken (70% van de aanplant is trouwens grenache), en syrah en/of mourvèdre of beiden samen minimum één vierde. Syrah is in Vinsobres duidelijk present, logisch gezien hij zich op de wat hoger gelegen percelen perfect in zijn sas voelt. Vinsobres is trouwens meestal een stevige, goede bewaarwijn. Er zijn, naast de zeer goede coöperatieve “La Vinsobraise”, slechts een zestiental private domeinen, waaronder dat van een Belg uit Nijvel, Constant Duquesnoy.
15,3/20
Valérie Chaume-Arnaud
Beaumes de Venise: We proefden uit tijdsgebrek geen wijn uit dit dorp maar om het overzicht van de cru’s volledig te maken, volgt hier toch een korte voorstelling van deze welbekende appellatie.
Domaine Chaume Arnaud, Vinsobres 2012
Domaine Chaume Arnaud is een relatief klein domein (33ha), maar wordt met veel ijver en zin voor detail sedert 1999 geleid door Valérie Chaume-Arnaud, samen met haar man Philippe. Ze kreeg trouwens ook veel lof toegezwaaid in een recent nummer van de Revue du Vin de France. Het domein is biodynamisch gecertifieerd sedert 2009.
60% grenache, 15% syrah, 15% mourvedre, 5% zeer oude carignan, 5% cinsault, dat is de samenstelling van
- 16 -
Het verhaal van Beaumes de Venise is een beetje vergelijkbaar met dat van Rasteau. Dit dorp is (wereld)bekend voor zijn zoete witte muscat, een AOP sedert 1943, maar promoveerde in 2005 ook tot cru voor zijn rode wijn. De naam is etymologisch nogal misleidend: Beaumes is niet het Franse woord beaume dat parfum, balsem betekent (zou mooi geweest zijn als link naar de geurige muskaatdruif), maar komt van Ad Balmas, grotten die onder het dorp en in de rotshellingen zijn gegraven. En Venise heeft niets te maken met het Italiaanse Venetië, maar is een verbastering van Venisse of Comtat Venaissin, een oud (pauselijk) deel van het departement Vaucluse dat onder meer Carpentras, Vaison, Sorgues en Cavaillon omvat. Balma Venitia is trouwens de naam van de cave coopérative van het dorp. Het dorp ligt aan de voet van de Dentelles de Montmirail en er zijn prachtige wijngaarden die op steile terrassen langs het rotsmassief zijn ingeplant. De appellatie omvat ook enkele omliggende dorpjes en telt
De Nummer 76
629 ha wijngaard. Ook hier vinden we ongeveer hetzelfde lage gemiddelde rendement van 27hl/ha. Ter vergelijking toch even meegeven dat de muscat komt van 472ha, goed voor 10 000hl met nog kleiner rendement, namelijk 20hl/ha. Verbazingwekkend is wel dat van de vermaarde Vin Doux Naturel (VDN) minder geëxporteerd wordt dan van de rode wijn. Is Vinsobres een ingeslapen dorpje, dan is Beaumes de Venise heel druk in de zomermaanden en krioelt het in zijn leuke smalle straatjes echt van de toeristen.
Domaine La Fourmone, Vacqueyras Les Ceps d’Or 2011
Dit familiedomein kennen de ‘oudere’ commanderijleden heel goed. Het is één van de favoriete bestemmingen van Wilfried, en we bezochten het op onze wijnreis in … 1999. Het ligt op de route de Bollène, ongeveer even ver van het dorp Vacqueyras als van Gigondas, en ze maken dan ook wijn van beide appellaties: 20 ha Vacqueyras en 10 ha Gigondas. Vader Combe was ‘poète à ses heures’ en de beste cuvée heette dan ook “Trésor du Poète” (nu kortweg ‘Le Poète’). Nu heeft dochter Marie-Thérèse het heft in handen en zorgt voor de nodige modernisering, die zich onder meer in de nieuwe sobere etiketten vertaalt. Toch blijft het bedrijf qua stijl eerder behoren tot de “traditionalisten” van Vacqueyras.
Vacqueyras Was in 1955 één van de eerste dorpen dat zijn naam mocht toevoegen aan de benaming Côtes du Rhône, die wat later Côtes du Rhône Villages Vacqueyras werd genoemd. Het werd op 22 februari 1990 een cru. Op 1406 hectare werd tussen 2003 en 2010 jaarlijks gemiddeld 44592 hl wijn geproduceerd door vijf caves coopératives (waarvan Les Vignerons de Caractère echt wel het leeuwendeel voor hun rekening nemen), 80 vignerons indépendants en 32 négociants. Het basisrendement is opnieuw zeer laag met een toegelaten 36 hl/ha, maar in de praktijk is het gemiddeld slechts 27hl/ha. Er bestaat wel wit en rosé maar met respectievelijk 4 en 1% van de productie zijn dat eerder rariteiten. We proefden wel een witte in magnum op het banket. Het dorp heeft zijn eigen Confrérie en als ik u een gouden tip mag meegeven: probeer eens de Fête des vins op de 14 juillet mee te maken, een ongelooflijke ervaring met een banket tussen de platanen van de hoofdstraat, en daarna een ‘walking degustation’ bij alle producenten in de garagestandjes en tentjes het hele dorp rond… Ook hier zitten we aan de voet van de Dentelles de Montmirail, maar de dorpen Vacqueyras en Sarrians zelf liggen op vrij vlak terrein. In Sarrians vinden we ook Erwin Devriendt die op Domaine Les Ondines zijn fameuze Clos des Frères maakt. We komen later zeker meer uitgebreid terug op dit apart verhaal.
‘Les Ceps d’Or’ is gemaakt van overwegend grenache, met wat mourvèdre. De wijnstokken staan op rotsbodem op een wijngaard van 4 ha. Traditionele vinificatie in inox en twee jaar rijping in betonnen cuves.
Donkerrood met waterrand, tranend. Kruidige neus, met peper, leer, wat animaal, niet-overrijp zwart fruit, cederhout. In de mond overheersen de zuren, maar de wijn is versmolten en op dronk. Mooie afdronk. Mooi voor wie van het klassiek type Vacqueyras houdt. Tip: met lamsvlees.
15,5/20
Gigondas Deze wijn wordt dikwijls terecht ‘le Prince des Crus méridionaux’ genoemd. Prachtig gelegen langs de flanken van de Dentelles de Montmirail, waarvan de hoogste top ‘le rocher du Turc' 630 m hoog is. Het dorp, “village de caractère”, ligt trouwens aan het eind van een doodlopende weg. Zanderige kalkgrond, mergel met kalk en leem en naar de vlakte toe zwaardere grond met klei, grind en keien. De AOC dateert van 1971. Wijn heeft hier natuurlijk een zeer lange geschiedenis. Interessant is het feit dat de wijngaarden een sterke uitbreiding kenden na 1956 toen een bar koude winter de olijfgaarden aan de voet van de Dentelles decimeerde. De olijfbomen werden door wijnstokken vervangen. Dat geeft vandaag 1216 ha wijngaard, op enkele roséflessen na allemaal
- 17 -
De Nummer 76
rode wijn, met een laag gemiddeld rendement van 24hl/ ha. Als je bedenkt wat je in veel andere streken betaalt voor wijnen met zo’n lage opbrengst, dan blijft Gigondas zeer betaalbaar. Zoals altijd komt het er op aan goed te kiezen want zelfs hier is er kaf onder het koren.
rechteroever van de Rhône. Met 2700 zonne-uren zitten we hier echt wel Provençaals te zonnebaden. 3 types bodem, maar vooral veel rode klei met daaronder kalk en daartussen (rol)keien. Die rolkeien zijn aangevoerd door de Rhône die hier zo’n twee miljoen jaar geleden in een andere bedding passeerde.
Domaine de la Mordorée Lirac La Reine des Bois 2011
La Mordorée (eigenlijk ‘bossnip’) maakt zowel Lirac als Tavel en Châteauneuf-du-Pape. Het is een domein van 60 hectare, verspreid over 8 gemeenten en 38 percelen. Het credo van Christophe Delorme: Respect voor de mens, de natuur, de cultuur, de klanten, onder het motto: ‘La fin ne justifie jamais les moyens’. Mooi, is het niet? Reeds een dikke 25 jaar actief op het domein, samen met zijn broer Frédéric, hebben ze het domein overgeschakeld op bio.
De naam van de geproefde cuvée verwijst ook naar de bécasse of snip, die staat trouwens op het etiket afgebeeld. Het is een atypische assemblage van grenache 33 %, mourvedre 33 % en syrah 33 %. 40 jaar oude stokken op bodems van kalk & klei, zand en rolkeien. 30 dagen maceratie (34°C) en 30% rijping op vat tegenover 70% inox.
Domaine Santa Duc, Gigondas ‘Aux Lieux Dits’ 2011 De naam is een verbastering van de grote uil Grand-Duc, en het domein gaat terug tot 1874. Het werd onlangs supermodern gerenoveerd. Yves Gras heeft een ruim gamma wijnen over meerdere appellaties heen, en ze genieten van een uitstekende reputatie.
Wat moeten we weten over zijn Gigondas? Gemaakt van grenache 75%, syrah 10%, mourvèdre 13% en cinsault 2%, van gemiddeld 40 jaar oude stokken. Hij komt van 8 verschillende “lieux-dits”: rode en blauwe kleibodems, kalkrijke mergel. Voor een deel vinificatie van volledige trossen, lange maceratie en 18 maand rijping in foeders (=grote oude vaten).
Donkerrood met evolutie en lichte waterrand, intens gekleurd (ondoorschijnend), tranend. Kruidige aroma’s (rozemarijn, tijm), cederhout, kersen, alcohol, kerrie, rijpe aardbeien, wat chocolade. Veel fraîcheur, molligheid, mooi in balans versmolten. Een lange afdronk van 5 à 6 s. Mooie herinnering
Donkerrood, intens gekleurd en ondoorzichtig. Immobiel: aroma’s van zwart fruit (cassis), grafiet, munt, kruiden. Na walsen: kruidig, rubber, cassis. Stevige smaak, met body, mooi gebouwd met tannine en frisheid, ondanks zijn hoog alcoholgehalte. Aangename afdronk die nog steeds kruidig aandoet. Indrukwekkende wijn.
15,7/20
Lirac
15,9/20
Misschien verwonderde het sommigen dat deze cru zich hier als het ware met ellebogenwerk een plaats wist te veroveren tussen twee van de meer prestigieuze namen. Daar zijn twee goede redenen voor: enerzijds is Lirac de oudste cru die recht had op het produceren van de drie kleuren (1947), bovendien is het gekozen domein echt top. In Lirac wordt op 782 ha wijn gemaakt (gemiddeld rendement 26hl/ha), waarvan 85% rood, 9% wit en 6% rosé. Het ligt tussen Avignon en Orange, aan de
- 18 -
De Nummer 76
Santa Duc
Châteauneuf-du-Pape Pour finir en beauté, zoals de Fransen zeggen, eindigen we met een mooie pauselijke wijn. Het pauselijke schild bevindt zich immers verplicht sedert 1937 in reliëf op de fles. Over deze appellatie kunnen we bladzijden uitweiden, alleen al historisch is er een boek over te schrijven (zie het artikel over Clos des Papes in WS 59 p. 27-29). Laten we ons hier beperken tot enkele algemeenheden. Verwijzend naar de zomerresidentie van de pausen van Avignon roept de naam het beeld op van de toren-ruïne op de heuvel boven het dorp. Maar wist je d a t h i e r h e t b e g r i p ‘ A O C ’ o f g e c o n t ro l e e rd herkomstgebied ontstond? Het ontsproot aan het brein van baron Leroy, eigenaar van Château Fortia, tot op heden één van de beroemdste châteauneufs en hij slaagde in zijn opzet in 1933. Men zal in heel Frankrijk geen oudere AOC’s vinden. Het is ook in oppervlakte de grootste cru, met 3161 ha over vijf dorpen: Châteauneuf zelf uiteraard en stukken van Courthézon, Bédarrides, Sorgues en Orange. Dit is zowat het droogste gebied in de Zuidelijke Rhône, en dan zijn er nog de fameuze kanjers van rolkeien die de warmte van overdag opslaan om ze ’s nachts af te geven. Châteauneuf staat voor complexe rode topwijnen die verbluffend kunnen verouderen, maar ook de 6% witte zijn in hun zeldzaamheid zeer gezocht. Een ander curiosum: Châteauneuf mag gemaakt worden van 13 druiven, waarvan sommige witte zijn. Maar er zijn er ook (niet zoveel) die uitsluitend van grenache gemaakt zijn, zoals de absolute topper Château Rayas. Er is dus veel vrijheid qua assemblage maar carignan mag opmerkelijk genoeg niet meespelen, waarschijnlijk te wijten aan de vroegere kwalijke reputatie van die druif als basis voor bulkwijn uit de Languedoc. En nog een weetje: op vijftig jaar tijd vervroegde het begin van de oogst in Châteauneuf met 1 maand!
Clos du Mont-Olivet Châteauneuf-duPape 2012
De familie Sabon startte dit domein op in 1932, en het is nog steeds in die familiale handen. Naast 10 hectare Côtes du Rhône bezitten ze 20 hectare voor Châteauneuf, verspreid over vele percelen. Ze maken er 4 verschillende wijnen mee, waarvan 1 witte.
De Clos is de belangrijkste en werd in 2012 gemaakt van 80% (oude) grenache, 10% syrah, 6% mourvèdre, 4% cinsault, counoise, vaccarèse, muscardin, terret noir, picpoul noir, dat zijn dus alle rode rassen uit de korf, maar zoals u merkt in ‘peper en zout hoeveelheden’. Voor een deel vinifieert men volledige trossen, dus zonder ontristen. De gisting gebeurt in betonnen cuves, de rijping in foeders. We kunnen ook hier gerust spreken van een ‘traditionele’ Châteauneuf.
Donkerrood met lichte evolutie in de rand, trage gekleurde beentjes. Een complexe neus met fijne toetsen van rood fruit, peper, ceder, zoethout, veel fijnheid. Een fijne structuur met zachte en edele tannine, voldoende molligheid en fijne zuren. Afdronk van 7 seconden. Fijn en fruitig, een klassieke Châteauneuf
16,2/20
- 19 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Koopwijzer
Commanderij Gent
Zuidelijke Côtes du Rhône
Producent
Wijn
Lafond Roc Epine
AOP Tavel 2013
Domaine Pique-Basse
28 februari 2015 Prijs / fles
Verdeler
9,14 €
young-charly.eu
AOP CdR Villages Roaix L’as de pique 2013
10,70 €
bob@vynilla.be
Domaine Pique-Basse
AOP Rasteau 2012
11,20 €
bob@vynilla.be
Domaine Chaume Arnaud
AOP Vinsobres 2012
12,40 €
vins-mostade-gobert.be
Domaine La Fourmone
AOP Vacqueyras Les Ceps d’Or 2011
14,00 €
domaine-la-fourmone.com
Domaine Santa Duc
AOP Gigondas Aux Lieux Dits 2011
20,00 €
vins-mostade-gobert.be
Domaine de la Mordorée
AOP Lirac La Reine des Bois 2011
20,11 €
topwijnen.be
Clos du Mont-Olivet
AOP Châteauneuf-du-Pape 2012
24,99 €
vinesse.be
- 21 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 21 -
De Wijnspiegel Nummer 76
V!enden van de poĂŤzie â&#x20AC;Ś
Ik ben een god. Ik ben een god want ik drink wijn, en wijn is toch de drank der goden, te lang wachten is me verboden, want wijn verzuurt dan tot azijn. Ik ben een god moet je geloven, wil dan samen wijnen proeven, even in de waan vertoeven, dat de hemel hier is, niet hierboven. Ik ben een god dat moet je weten, maar toch ben ik niet speciaal, al drink ik wijn, ook bij het eten, ik ben een god is mijn verhaal, en dat mag je niet vergeten, want net als jij ben ik normaal.
Sonnet uit mijn eerste bundel: "De bron" Fons van Lutter-Seele Alias voor Frans Moens
- 22 -
De Wijnspiegel Nummer 76
De banketspeech
Luc Wieme
Ook een aantal namen van appellaties, climats of domeinen overstijgen de ‘terre à terre’ verwijzingen naar een plaatsnaam of een heilige of een grote seigneur om onze verbeelding te prikkelen: onklopbaar is natuurlijk St-Amour, de ideale St-Valentijnwijn uit de Beaujolais ; maar stond u er ooit bij stil dat drie van de 5 climats van Montrachet eigenlijk bastaards zijn ? Eén ervan heet zelfs breeddenkend: Bienvenue Bâtard ! ‘Et alors?’ zou Mitterrand gezegd hebben om dit prerogatief van de ’men at the top’ goed te praten. Om in Bourgogne te blijven, genoot u al ooit van de Gevrey-Chambertin “Montrecul” genaamd, of van een hemelse Clos de Bèze? Onbereikbare dingen voor de gewone man, als u het mij vraagt. Misschien moeten we eens op bezoek gaan bij château Lamour in St-Emilion) en op château Grand Désir (een witte bordeaux). Of zijn er onder u die vallen voor een château Gay? Ook de appellatie Pécharmant nodigt ons uit als een ondeugend charmante wijnregio waar we nog niet op wijnreis gingen. Clos La Putain uit Givry lijkt me dan weer de ideale huiswijn voor DSK. Of zou hij liever Liebfraumilch drinken?
Beste Commanderijvrienden,
Voor de negende (en laatste…) keer sta ik hier om jullie van uw gezellige tafelbabbels af te houden en jullie aandacht op te eisen voor de banketbeschouwingen van de voorzitter. Traditio obligat. Ik moet bekennen dat ik meer dan ooit werd achtervolgd door writersblock in mijn queeste naar zinvolle invulling van dit zoveelste discours. Zowat alle mogelijke gastronomie en wijn gelinkte thema’s heb ik immers reeds in vorige edities aangesneden, met min of meer succes en even dacht ik: het vat is leeg, la part des anges is vervlogen, de bacchische inspiratie is opgedroogd.
Wel, laat dat woord ‘inspiratie’ nu precies de leidraad zijn van deze causerie, bedacht ik toen. Het is immers zo dat wijn een van de meest inspirerende creaties van het menselijk vernuft is. Hoe simpelweg vergist druivensap tot zo’n pluriforme en onuitputtelijk boeiende drank kon uitgroeien is op zich al een wonder. In onze drang om die wonderbaarlijke complexiteit te vatten hebben wij een technisch vocabularium ontwikkeld, maar hoeveel indruk we daar ook mee kunnen maken op wijnleken, helemaal bevredigen doet het onszelf dikwijls niet. Dan verlaten we maar de droge organoleptische analyse voor een poëtische omschrijving van de wijnsubtiliteiten. Sommigen onder ons, nietwaar Gomaar? hebben op dit vlak een ongeëvenaard talent ontwikkeld, en weten ons te verbluffen door het onstuitbaar elan waarmee ze in een cascade van metaforen de onvatbare gelaagdheid van de goddelijke wijn in hun glas proberen te vatten. En wat valt daarbij dan op? Dat de verwijzingen naar vrouwelijke schoonheid en verleiding legio zijn, zelfs in de eerder gemeengoed geworden typeringen. Zo hebben we het om te beginnen over fijne beentjes en snelle of dikke tranen, twee onweerstaanbare troeven van het vrouwelijk geslacht. We vinden de wijn rond en elegant, of zwoel met pittige herinnering. Maar vooral in de taal van Molière zijn de feminiene associaties sprekend: le vin est bien en chair , il a du corps, il est corsé (een verwijzing naar het gelijknamige, vormen accentuerende kledingstuk uit de belle époque?), il est sensuel, soyeux et séducteur, tout en dentelles, enz. Verwonderlijk eigenlijk dat het woord ‘vin’ zelf nog geen transgender mutatie ondergaan heeft naar het vrouwelijk geslacht.
Wellicht zijn hier mits wat verder zoekwerk nog heel wat authentieke pareltjes te vinden. Maar een andere, creatievere bezigheid is het welbewust bedenken van een inspirerende naam voor een cuvée. Daarin zijn de makers van bio- en natuurwijnen echte kampioenen! De etiketten die zij daarbij ontwerpen om hun woordspelingen of calembours visueel te verduidelijken laten niets aan de verbeelding over. Eigenlijk zou ik hier een diascherm moeten laten aanrukken om die plaatjes te visualiseren, maar da’s toch wat te omslachtig. Mag ik u enkele pareltjes meegeven? Wist u dat er naast de 10 crus in de Beaujolais een Grand Q Classé bestaat en dat er in Morgon een Gama Sutra is, uiteraard van gamay druiven gemaakt? In hetzelfde ietwat scabreuze register kunt u misschien eens de vin de table Gro ca ca proberen, een assemblage van grolleau, cabernet franc en cabernet sauvignon. Bij een andere cuvée, Grololo genoemd hebben we dan weer het raden naar de bedruiving, of doet die er niet toe? Tout bu or not to bu vind ik dan weer een schitterende Roussillon, zeer to the point. En wat dacht u van dit doordenkertje: op het etiket staat een roze gekleurde zaag, une scie roze; hebt u ze? want homoniem voor een fatale leveraandoening die ik jullie zeker niet toewens. Even verfijnd vind ik deze Touraine wijn: Un ptit tannique qui coule bien . Va te faire boire is dan weer helemaal niet beledigend maar wel
- 23 -
De Wijnspiegel Nummer 76
lui ai proposé de monter dans ma Banyuls pour faire un petit tour le lendemain. C’était une journée ensoleillée et on s’est baladés Entre-Deux-Mers. On a nagé dans l’eau Clairette et après on s’est reposés dans les dunes des Rivesaltes. Mais comme le Mercurey est monté audessus des 30 degrés, on a eu les Côtes-Rôties et on a décidé de rentrer chez moi, dans mon Châteauneuf. Oh oui, je sais que vous vous imaginez déjà la suite Bellet et piquante… mais je vous Jurançon que nous sommes restés bien sages, car notre St-Amour était vraiment Sancerre!”
uitnodigend bedoeld. Dat kan zeker ook gezegd worden van een wijn gelabeld Garçon!. Le blanc de l’Oeuf verwijst naar een witte wijn gevinifieerd in een betonnen eivormige cuve, van het Domaine Le Mas des Caprices (in Fitou-Corbières) die, faut le faire, voor elk van zijn cuvées een woordspeling verzint. “Oops” is de naam van een Chileense merlot die achteraf een carmenère bleek te zijn. En om te eindigen en terugkerend naar het verleidelijke maar soms ook wrede vrouwelijke geslacht: hoe zou deze Languedocwijn smaken: Cru Elles? Bedacht door een jonge wijnbouwer toen die door zijn liefje in de steek werd gelaten… Vermoedelijk een wijn met een zeer bittere afdronk! Nogmaals, het lijkt erop dat, misschien ‘en manque de sulfite’, bio en biodynamie inspireren tot al dan niet subtiele taalspelletjes.
Zie je wel beste vrienden hoe wijn inspireert en humor en schalksheid genereert? Laat dat nu in mijn overtuiging twee fundamentele waarden zijn die het leven relativeren, kleuren en opfleuren. Humor en spiritualiteit brengen de mensen samen, voeren ons naar hogere sferen, ze zijn absoluut de beste remedie tegen verbittering, verzuring en jawel, tegen intolerantie en fanatisme. Mag dit de boodschap zijn die ik u vanavond wil meegeven, dik twee maand na het onnoemelijke Charlie Hebdo drama (7/1/15). Geniet van spijs en drank u door de Commanderij en Lozen Boer geserveerd en een gezellige avond verder!
En dan zijn er de verhaaltjes gebrodeerd op woordvervormingen en dubbelzinnige interpretatie van appellaties: dat is nog zo’n Franse specialiteit ofte gauloiserie. Ik trakteerde u al op zo’n anecdote in mijn allereerste banketspeech. Misschien de moment voor een vervolgverhaal… Luister naar de helaas onvertaalbare liefdesperikelen die mijn jonge vriend en wijnbouwer Jérémie me toevertrouwde bij het ledigen van een goede fles:
Luc Wieme
“C’était il y a quelque temps, au bal de la Nuits-StGeorges, que j’ai rencontré la jolie Juliénas, une Roussette, vraiment un beau Meursault dans sa robe Fleurie, bien Moulis. On a Valençay sur une valse de Strauss, et après on a dansé Anjou contre Anjou. Je lui ai offert un Petit Chablis, moi j’ai pris un Grand Cru Hengst, pour me donner du courage, et on a trinqué “Santenay!”. Elle avait les joues Rosé de Riceys quand je
21 maart 2015 , in De Lozen Boer
- 24 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Kapittel
Receptie met mondplezier
Champagne Saint-RĂŠol Grand Cru Brut
******
Intronisatie tot
Grootmeester Wijnproever Karel Raman
Marc Van Caenegem
Perry Vermeulen
Freya Verschraege
Meester Wijnproever Bram De Bruyne
Rik De Buysser
Magda De Roover
Gomaar Laureyns
Kristof Martens
Tim Wieme
Gezel Wijnproever Martine Quartier
Patrick Vandenberghe
- 25 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Banket
Filodeegje gevuld met zeevruchten
Domaine La Fourmone, “La Fleurantine”, Vacqueyras 2013 ***
Suprême van dorade in een blanke botersaus
Colomé, Torrontès, Valle Calchaqui, Salta, Argentina 2013 Caruso & Minini, Inzolia “Terre di Giumara”, Terre Siciliana 2013 ***
Pyreneeënlam in voorjaarspracht
Château du Cèdre, Cahors 2011 Château Beaumont, Haut-Médoc 2010 ***
Variatie van chocolade en Yuzu-ijs
Blandy’s, Malmsey, Madeira 5 years ***
Mokka en versnaperingen
****** Dansfeest met Discobar Ludwigs
- 26 -
De Wijnspiegel Nummer 76
De Wijnen op het banket
Pierre Paul Stacanov
Het Commanderij-jaar in één avond De wijnkeuze voor het 21ste Kapittel & Banket werd samengesteld rond de zeven thema’s van de proefavonden van het Commanderij-jaar 2014-2015. Telkens werd gekozen voor een wijn die evengoed had kunnen geselecteerd worden voor de proefavond zelf, maar door de gemaakte keuzes uit de boot viel.
Champagne Saint-Réol Grand Cru Brut Wijncoöperaties spelen in de Champagne een sleutelrol en staan in voor een aanzienlijk deel van de totale productie. Voor het banket selecteerden we het huismerk van de coöperatie van Ambonnay, die deel uitmaakt van de Union Champagne, één van de vier grootste coöperatieve groeperingen in de streek. Ambonnay is één van de 17 dorpen die als grand cru geklasseerd werden. Het ligt in het deelgebied “Montagne de Reims” en produceert voornamelijk pinot noir.
Saint-Réol Grand Cru Brut bestaat uit 75% pinot noir en 25% chardonnay. De basiswijn is 2009, aangevuld met 38% reservewijnen; dat zijn wijnen uit verschillende oudere jaargangen die mee zorgen voor een constante kwaliteit van een cuvée over de jaren heen.
- 27 -
De Wijnspiegel Nummer 76
De cuvée Château du Cèdre is de klassieke cuvée van het domein. Het is een assemblage van 90% malbec, 5% merlot en 5% tannat. De wijn rijpte 22 maanden op eikenhouten vaten, waarvan 1/3 nieuwe, 1/3 van één wijn en 1/3 van twee wijnen. 2011 werd gekenmerkt door een zeer warme lente, gevolgd door een koelere zomer.
Domaine La Fourmone, “La Fleurantine”, Vacqueyras 2013 De Rhône-vallei is vooral gekend om rode wijnen. Daarnaast zijn er ook rosé en witte wijnen. Vooral die laatste zijn in de minderheid, zeker in de Cru’s van de Zuidelijke Côtes-du-Rhône. Naast zoete witte wijnen in Rasteau en Muscat de Beaumes-de-Venise, vinden we droge witte wijnen in Lirac, Châteauneuf-du-Pape en Vacqueyras. We selecteerden een witte Vacqueyras van Domaine La Fourmone, één van de vaste waarden van de appellatie.
Château Beaumont, Haut-Médoc 2010 Voor de avond rond Médoc 2010 hadden we keuze te over uit betaalbare kwaliteitswijnen. Château Beaumont is een betrouwbaar domein gelegen ten noorden van Margaux. De wijngaard uit één stuk beslaat niet minder dan 114 ha en wordt bewerkt volgens het duurzaamheidslabel “Terra Vitis”. De aanplant bestaat uit 53% cabernet sauvignon, 40% merlot, 4% cabernet franc en 3% petit verdot.
De cuvée Fleurantine 2013 bestaat uit grenache blanc en clairette. De grenache blanc zorgt voor kracht en fruit in de wijn, terwijl de clairette vooral voor fraîcheur zorgt. Deze wijn rijpte in inox.
Colomé, Torrontès, Valle Calchaqui, Salta, Argentina 2013
De Château Beaumont 2010 bestaat vooral uit cabernet sauvignon en merlot en rijpte 12 à 14 op vat (waarvan 1/3 nieuw). De jaargang 2010 werd gekenmerkt door bijna ideale weersomstandigheden, vanaf de botzetting tot de oogst.
Torrontés is dé witte wijndruif uit Argentinië. Het is een kruising tussen muscat d’Alexandrie en de criolla chica. De wijnen combineren het aromatische van de muscat met veel frisheid. De druif gedijt best in de Salta provincie in het noord-westen van Argentinië. Daar vinden we de hoogst gelegen wijngaarden ter wereld, op hoogtes tussen 2300 en meer dan 3000 meter.
Blandy’s, Malmsey, Madeira 5 years Zoals we ons commanderij-jaar afsluiten met witte Portugese wijnen, sluiten we hier af met een Madeira, ook Portugees en (voornamelijk) wit, maar minder passend in het plaatje van de frisse witte wijnen die ons in juni te wachten staan. Blandy’s is één van de merken die door de Madeira Wine Company worden geproduceerd. Sedert 1989 heeft de Symington familie uit Porto geleidelijk de meerderheid overgenomen van de Blandy's familie.
Bodega Colomé werd in 1831 opgericht en is daarmee één van de oudste wijnhuizen van Argentinië. De Torrontés van Colomé is afkomstig van wijngaarden in pergola-stijl, met lage rendementen. De oogst gebeurt manueel en de vinificatie in inox.
Caruso & Minini, Inzolia “Terre di Giumara”, Terre Siciliana 2013
Malmsey staat voor het zoetste type Madeira en wordt gemaakt van malvasia. De vinificatie is die van versterkte wijn: door toevoeging van alcohol tijdens de gisting wordt die gestopt en blijft er niet-vergiste suiker over. Wat Madeira typisch maakt is het (licht) verwarmen van de wijn tijdens de rijping. Deze Malmsey rijpte in vaten van Amerikaanse eik in het “Canteiro”-systeem: de vaten worden eerst in de warme (of verwarmde) zolders gestockeerd, verhuizen dan naar de tussenverdieping om op het koelere gelijkvloers te eindigen. De leeftijdsaanduiding van vijf jaar verwijst naar de (minimum) gemiddelde leeftijd van de wijnen die werden gebruikt.
Inzolia is één van de vele typische druiven uit Sicilië. Samen met grillo en catarratto komt ze voor in de versterkte wijnen van Marsala. Ook bij de ‘gewone’ witte wijnen is inzolia vaak onderdeel van een blend. Het wijnhuis Caruso & Minini is een familiedomein uit de streek van Marsala. “Terre di Giumara” staat voor hun mono-cépagewijnen en deze inzolia bewijst dat de druif ook op eigen benen kan staan.
D e z e i n z o l i a w e rd m o d e r n g e v i n i fi e e rd , m e t temperatuurcontrole en een korte rijping op inox gedurende 4 maanden. De wijn mikt op aromatische intensiteit, strak fruit en fraîcheur.
Château du Cèdre, Cahors 2011 Met Clos Triguedina proeven we in april één van de topdomeinen uit Cahors. Château du Cèdre is sinds jaren het andere vlaggenschip van Cahors. Het is een familiedomein dat geleid wordt door de broers Pascal en Jean-Marc Verhaeghe. Hun Vlaamse wortels gaan terug tot begin twintigste eeuw. Het domein van 27 ha is sedert 2012 bio gecertifieerd.
- 28 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 29 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 30 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 31 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 32 -
De Wijnspiegel 76
ALCOHOLVRIJE WIJNEN
IN OPMARS?
Georges De Smaele
What’s in a name ?
5.5 – 1.2 % 1.2 - 0.5 % 0.5 - 0.05 % 0.05 – 0 %
= = = =
gereduceerde alcohol
laag alcoholgehalte
gedesalcoholiseerd alcoholvrij
=
Europese norm
Alcoholvrije wijn en afslanken:
We zijn allen In The Mood bij het drinken van een wijntje, een biertje of zelfs bij het genieten van een glaasje whisky of bij een nu in de mode zijnde gin tonic.
Maar wat als er een moment komt dat een glaasje alcohol (tijdelijk) niet meer mag of dat we gewoonweg onze levensstijl gezonder willen aanpakken? Is alcoholvrij dan dé oplossing?
Zwangere vrouwen, de bob’s op een avondje uit, topsporters, diegenen die om medische redenen geen alcohol mogen drinken, zakenlui die opteren voor alcoholvrije lunchen, zij die willen afslanken…zijn in principe dé doelgroep voor de commercialisering van niet alcoholische dranken. Zij prospecteren hun dranken als een gezondere aperitief i.p.v. water, zoete drankjes, frisdranken en breezers.
- 33 -
De Wijnspiegel 76
Alcohol is echter schadelijk voor het ongeboren kind. Alcoholvrije wijn is een ideaal alternatief voor zwangerschap.
Levert al snel een besparing op in calorie-consumptie van 40 tot 60%. Alcohol legt de stofwisseling stil en verstoort de koolhydraatstofwisseling.
Hoe maakt men alcoholvrije wijn?
Alcoholvrije wijn en gezondheid:
Alcoholvrije wijnen zijn niet nieuw. Ze bestaan inmiddels al meer dan honderd jaar. Al in 1908 patenteerde de Duitse wijnproducent Carl Jung uit Rudesheim am Rhein een manier om alcohol uit wijn te onttrekken.
De meeste producenten wijzen erop dat hun alcoholvrije wijn wel degelijk wijn is en geen sap van druiven. Men vertrekt vanuit normale wijn waaruit men de alcohol verwijdert. Als men de drie methodes analyseert merk ik als wijnrecensent dat dit niet helemaal klopt. Laten we de methodes nader bekijken:
1e methode:
De most wordt opgewarmd zodat de alcohol verdampt.
Minpunten:
- de aroma’s verdampen ook
- kan men wel spreken van wijn als men de most behandelt?
2e methode:
O m g e k e e rd e o s m o s e . H e t g a a t h i e r o m e e n filtermethode waarna een osmose wordt toegepast en waarbij een deel van de suikers wordt weggewerkt zodat er minder fermentatie is en dus minder alcohol wordt aangemaakt.
Minpunten:
- de aroma’s zijn grotendeels weg
- er is nauwelijks sprake van normale wijn aan de basis
In wijn zitten stoffen die de weerstand van het menselijk lichaam ondersteunen, waardoor je weerbaarder wordt tegen griep en verkoudheid. Vooral rode wijn, waarin de stof tannine uit de schillen en pitten van nature aanwezig is, heeft hierin een ondersteunende functie. Alcoholvrije wijn bevat al deze stoffen, behalve alcohol.
3e methode:
Alcoholvrije wijn en zwangerschap:
Vacuüm verdamping of distillatie onder vacuüm. De gewone wijn wordt opgewarmd tot max. 28°C. Met een vacuümpomp wordt de alcohol aan de wijn onttrokken en naar boven gezogen. De wijn wordt vervolgens overgepompt naar een volgende kolom. Dit proces wordt 3 tot 4 maal herhaald.
Pluspunten:
- de geur- en smaaksubstanties worden apart opgevangen en nadien terug toegevoegd. De oorspronkelijke geur blijft behouden.
- Het is niet nodig extra geurverbeteraars toe te voegen.
In de praktijk voegen bijna alle producenten most of ongefermenteerd druivensap toe en daarom zijn de meeste alcoholvrije wijnen niet erg droog doordat ze restzoet bevatten.
Dit hightech destillatieproces wordt toegepast door topmerken zoals Domaine de Fleur, Vini Vici, Testillant, Carl Jung, Torres, Emina Sin en Rankoph Hofmann. Deze toepassing gebeurt voornamelijk op de cépages merlot, cabernet sauvignon, chardonnay, riesling.
- 34 -
De Wijnspiegel 76
Zowel witte, rode, rosé als champagne en mousserende wijnen behoren tot hun gamma.
volgens de techniek ‘spinning cone columm’, vrij vertaald als ronddraaiende distilleertank waarbij men beweerd dat de subtiele smaak en geur van de wijn blijft behouden (??). Voornoemde wijntjes liggen tussen de 5 en de 10 Euro.
Het loont de moeite om de Edenvine shiraz uit Australië of de Edenvine chardonnay (Delhaize) eens uit te proberen. Carrefour presenteert zijn Franse Vintesse chardonnay en Vintesse merlot. Hema concurreert met zijn Free wijnen afkomstig van Australië, gemaakt
Wat mij betreft pleit ik absoluut voor de toevoeging van alcoholvrije wijnen op de wijnkaart. Voornoemde doelgroepen zullen er zeker gebruik van maken. Persoonlijk kies ik nog altijd voor de alcoholrijke variant maar dan met mate in consumptie.
Gezondheid aan ieder!
Georges De Smaele, wijnrecensent.
- 35 -
De Wijnspiegel Nummer 76
- 36 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Een oplossing voor wijn met kurk Trevi produceert groene stroom uit afval. Trevion verkoopt de groene stroom van Trevi. U koopt groene energie bij Trevion aan een scherpe prijs. Met het verschil in prijs koopt U wijn. Is de fles goed dan drinkt u ze uit en geniet ervan. Heeft de fles kurk dan maakt Trevi er elektriciteit van en hierdoor kunnen wij u een extra korting geven op uw elektriciteitsprijs. Bel ons vandaag nog op 09/255.70.10 en vraag naar de formule voor wijnliefhebbers.
Trevion nv Dulle-Grietlaan 17/17 9050 Gentbrugge Belgium
T F E S
+32 9 255 70 10 +32 9 222 88 89 info@trevion.be www.trevion.be
ISO 14001 ISO 9001 BE 0839.663.969
HIER KOMT DE TEKST VAN DE DRUKKERIJ
- 37 -
De Wijnspiegel Nummer 76
WIJN … HALAL OF KOSHER ?
Georges De Smaele
Halal = Koosjer =
Arabisch: Hebreeuws:
rein, toegestaan
geschikt
Er is duidelijk wat verwarring rond beide termen wanneer we het over wijn hebben.
witte, rode, rosé als bubbels zijn in verkoop. De wijn is gemaakt op basis van een nieuwe techniek waarvan het procedé beschermd is door een octrooi. De wijn heeft een Halal Quality Control certificaat gekregen van Halal Office uit Den Haag. Als het om drank gaat kan men dus het begrip “halal” reduceren tot “alcoholvrij”. Alcohol is niet halal maar haram. Maar er is natuurlijk meer dan drank! Halal is meer dan het mijden van alcohol en varkensvlees maar bevat waarden en normen zoals voorgeschreven in de Koran en op basis van het voorbeeld of uitspraken van de profeet Mohammed. Halal omvat het principe van de Islam: alles wat gezond en goed is voor de mens is toegestaan.
Bij de moslims zijn er speciale richtlijnen welke zij dienen te volgen als het over voedsel gaat. De regels zijn afgeleid uit de Koran, de Hadith en de daaruit afgeleide soenna. Halal voedsel eten is een plicht voor moslims, tenzij men door omstandigheden niet anders kan.
De Nederlandse ondernemer Taner Tabak uit Nijmegen heeft halal wijn op de markt gebracht. Dit klinkt als een contradictie maar dat is het niet want die wijn, onder het merk Kevser Helal Wine, is 100% alcoholvrij. Deze wijnen zijn te verkrijgen in verschillende smaken. Zowel
Koran:
Is de enige zuivere leer van de door moslims erkende Heilige Boeken. Het is de eerste bron van de Islam.
Hadith:
Zijn de in grote verzamelingen vastgelegde overleveringen over het doen en laten en over de uitspraken van Mohammed.
Soenna (Arabisch: gewoonte): Heilig boek binnen de Islam. De zogenaamde Hadith verzamelingen vastgelegd en verbonden aan de woorden en daden van de profeet Mohammed. Ze bevatten gezaghebbende voorschriften voor het doen en laten van de gelovigen.
- 38 -
De Wijnspiegel Nummer 76
Behalal:
Is een merk van het jonge Belgische bedrijf Halal Industries en is dus een innovatieve en marketing gedreven distributeur voor halal producten.
Halal certificate: Het halal-certificate wordt uitgereikt door onafhankelijke controle-organismen die onder een commerciële vorm als vereniging zonder winstoogmerk (VZW) kunnen opereren. In sommige gevallen komt het certificaat van de (lokale) moskee. In Frankrijk bijvoorbeeld zijn het vooral de moskeeën die actief zijn als controle-organisme. De drie grootste van het land (de Grande Mosquée de Paris, Evry en Lyon) zijn verantwoordelijk voor de halal certificatie van de overgrote meerderheid van alle halal productie in Frankrijk. In België zijn er een tiental controle-organismen zoals Eurohalal, European Islamic Halal Certification…..Daarnaast is er ook de “Halal Federation of Belgium» opgericht in 2007 waarvan enkele controle-organismen lid zijn.
druivenstokken mogen niet bemest worden, in ieder geval niet met dierlijke mest, en de wijngaard moet ieder zevende jaar braak liggen. Dan mag niet worden geoogst. De druivensoort is niet van belang voor de regels en de druiven mogen, zolang zij niet worden gekneusd ook worden geoogst door niet-Joden op nietJoodse grond. Een tiende van de wijn moest in de Oudheid worden weggegeven aan de Tempel in Jeruzalem. Nu wordt een op de honderd flessen weggegeven als herinnering aan die verplichting. De fles moet beslist door een Jood worden geopend. Zo niet, dan is de ooit koosjere wijn alsnog treife.
Halal in de Islam mag niet verward worden met koosjer van de Joden. Wat volgens de Joden niet koosjer is, is treife , en dat is niet goed. Doch, alcohol op zich is niet treife!
Koosjere wijn mag niet met dierlijke producten in aanraking komen. Dat sluit klaren met eiwit en vislijm uit. Iedere beroering met een niet-koosjer product moet tijdens de productie worden vermeden. Alleen de toezichthoudende rabbijn en Joodse arbeiders mogen vanaf het moment dat de schil van de druif breekt en de most vrijkomt noch de druiven, de most en de wijn aanraken. De wijn mag rood, rosé of wit zijn. De
RESUME Wijn is halal als hij geen alcohol bevat. Alcohol is immers haram. Wijn is koosjer als hij een reeks voorschriften i.v.m. productie volgt. Hij mag niet in aanraking komen met dierlijke producten of ongelovigen. Dan wordt hij treife
Georges De Smaele, wijnrecensent.
Bron: Wikipedia en www.behalal.be
- 39 -
RESTAURANT
WINEBAR
WINE SHOP
Vintage is een wijnrestaurant, wijnbar ĂŠn wijnwinkel met passie. In het restaurant vormen wijn en gerecht een geheel. Sommelier en maitre Mathieu gaat samen met zijn team weloverwogen op zoek naar de juiste wijn bij elk gerecht. In de wijnbar wordt gewerkt met een variabel assortiment van een 30-tal wijnen. Wit, rood, en bubbels die zowel per glas als per fles besteld en gedegusteerd kunnen worden op elk moment van de dag. In de wijnwinkel zijn alle wijnen verkrijgbaar aan meeneemprijzen. Eerst even proeven en deskundig advies vragen is steeds mogelijk. Telefonisch bestellen of snel binnenspringen voor een flesje wijn kan natuurlijk ook. Het jonge en gepassioneerde team ontvangt u graag en staat steeds open voor uw vragen.
Van maandag tot zaterdag : MIDDAG / 2 of 3 gangen weeklunch AVOND / driegangenmenu Ă la carte
Voor reservaties en verdere informatie kan u steeds onze website raadplegen.
Onderbergen 35 9000 Gent + 32 9 223 51 32 www.vintagewine.be info @ vintagewine.be GESLOTEN OP ZONDAG