De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 22 - 2015-2016 - Nr. 81 - Tweede kwartaal 2016
P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1
CHAMPAGNE CHABLIS & MEER
Chablis - D. Gruhier
DOMAINE JEAN VELUT DOMAINE MOUTARD DOMAINE DEVAUX DOMAINE DRAPPIER DOMAINE DUMONT DOMAINE OLIVIER HORIOT DOMAINE JACQUES DEFRANCE
DOMAINE WILLIAM FEVRE DOMAINE JEAN-MARC BROCARD DOMAINE JEAN DURUP EN DOMAINE COLINOT DOMAINE GRUHIER DOMAINE NATHALIE FALMET
De Wijnspiegel Nummer 81
Commanderij Gent SEPTEMBER 2016 24
Ronde van Frankrijk in Rosé
Algemene Vergadering
Activiteitenkalender 2016 - 2017 OCTOBER 2016
22
NOVEMBER 2016
Blind proeven
26
Piemonte
Marchesi Alfieri
DECEMBER 2016 04
Nationale degustatie
JANUARI 2017 21
Grands Crus Classés van
FEBRUARI 2017
Lalande de Pomerol
12
Feest van de Vlaamse Wijngilde
Fleur de Bouard
18
Riesling uit Duitsland
Saint - Emilion
MAART 2017 12
Ken Wijn wedstrijd
25
Kapittel en Banket
APRIL 2017 22
MEI 2017
Carignan wereldwijd
21
Wijnronde
25-28
Wijnreis
JUNI 2016 10
Nieuw-Zeeland en Australië
De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent
Medewerkers aan dit nummer
Redactie
2015 -2016
Teksten:
Jacques Blancquaert
Pierre Paul Stacanov,
Drooghout 3 , 9860 Oosterzele
Luc Wieme, Patrick Van den Berghe
jacques@blancquaert.be
Voorzitter : Karel Vercruysse Ondervoorzitter: Stefaan Deboosere
redactie@commanderij-gent.be
Wijnmeester: Pierre Paul Stacanov
Foto’s:
Verantwoordelijke uitgever
Secretaris : Ann Waeyenberghe
Jacques Blancquaert
Karel Vercruysse
Penningmeester: Frans Moens
Van het www geplukt
Rechtstro,29 - 9185 Wachtebeke
PR: Steffie van der Heiden
voorzitter@commanderij-gent.be
Keldermeester: Ronnie Blancquaert
Proefcommentaren:
Redactieraad
Webmaster: Peter Kok
Dominique Markey, Francis Verschaeve
Luc Wieme, Piere Paul Stacanov,
Hoofdredacteur: Jacques Blancquaert
Hans De Smet, Luc Van Steendam
-2-
De Wijnspiegel Nummer 81
Een tocht door
mooie landschappen
Naast de wijngaarden de kleurrijke raapzaadvelden
Een mooie gedisciplineerde groep Ook onder de nieuwe reisleiders wist de groep zich keurig te gedragen !
Niet bang van een experiment Nathalie Falmet heeft amphora in verschillende vormen en formaten
5 Het reisschema
18 Domaine Jean Velut
29 Domaine William Fèvre
6 De wijnen van de Aube
20 Domaine Moutard
31 Domaine Brocard
11 De wijnen van de Yonne
21 Domaine Devaux
32 Domaine Jean Durup
15 Irancy & Saint-Bris
22 Domaine Drappier
33 Domaine Colinot
15 Epineuil, Tonnerre & CrĂŠmant
24 Domaine Dumont
34 Domaine Gruhier
26 Domaine Horiot
36 Domaine Nathalie Falmet
27 Domaine Jacques Defrance -3-
De Wijnspiegel Nummer 81
Deze wijnreis is een creatie van Commanderij Gent.
Champagne en Chablis zijn voor onze Commanderij geen onbekend wijnterritorium. Voor het boekje voor de medereizigers kon dan ook geput worden uit een uitgebreid archief aan artikels in de Wijnspiegel. Ook voor de bezoeken aan de domeinen konden we terugvallen op eerdere persoonlijke contacten. Waarvoor dank in het bijzonder aan Michel De Cuyper en Luc Wieme. Voor de organisatie van de wijnreis lieten we ons leiden door de ervaring van de vorige reizen georganiseerd door Wilfried Lissens, Bob Driege en Marc Van Roy.
Pierre Paul en Patrick
Jean Marc Brocard : Crombé, Doenaertstraat 20, 8510 Kortrijk-Marke T +32 (0)56 21 19 87 www.crombewines.com En ALBO NV, Windmolenstraat 194A, 2660 Hoboken, T +32 3 440 14 36
www.albodrinks.be
De importeurs : Champagne Jean Velut: Wijnhuis Jeuris, Kaaistraat 62 A,8800 Roeselare 051 22 28 50
Champagne R Dumont: Francoise GAUTHIER, Rue Driesbos 51, 1640 Rhode-Saint-Genèse (+32) 0475 21 76 03 - www.be-gauthier.be
Champagne Moutard: Brasserie Vanuxeem rue d’Armentières 150, 7782 Ploegsteert Districo Oostlaan 7 – Industriezone 8560 GULLEGEM BC & L Sparrenstraat 9 38890 Peer
Domaine du Petit Quincy Francoise GAUTHIER, Rue Driesbos 51, 1640 Rhode-Saint-Genèse (+32) 0475 21 76 03www.be-gauthier.be
Champagne Drappier : online via http://www.vins-fins.be; of Wijnhandel De Kok, Hagenbroeksesteenweg 180, 2500 Lier • Tel 03 480 85 95
Colinot: Charvins Rue des Tayettes 22, 6280 Gerpinnes Tel:071 50 15 86
Champagne Devaux : Drinks Soetens, Rue Lieutenant Cotton 39 a, 7880 Flobecq, T: +32 68 44 80 57 Quali drinks Steylsstraat 118 1020 Bxl 02 4207603
Durup o.a. Wijnen De Clerck, Bissegemsestraat 65, 8501 Kortrijk (Heule),T +32 (0)56 35 65 11 info@wijnendeclerck.be ; Magnus wijnen (in Kontich en Deurne) 03/326 55 33 info@magnuswijnen.be
En dichterbij
Champagne Jacques Defrance: geen importeur
VAN DEN BUSSCHE NV Vlaanderenstraat 110 9000 Gent Tél: +32 92 25 00 36 Mail: info@vandenbussche-wines.be
Champagne Horiot: A Taste affair, Voorhoutkaai 13 Gent -0473 65 80 08
DE MUSKETIERS Sleepstraat 2 en 6 9000 Gent Tél: 32 9223 1598 Mail: wijnen.musketiers@skynet.be
William Fèvre: Le Palais du vin, 5 rue Pierre Van Humbeek, 1080 Bruxelles, 02 512 47 77
BVBA WIJNHANDEL VAN DEN BOSSCHE Koning Leopoldlaan 1 G 9990 Maldegem Tél : +32 5071 1009 Mail : info@wijnhandelvandenbossche.be
Champagne Falmet: LEUVIN , Werner Van Damme, Charles Deberiotstraat 15 Leuven
Winkel: Monseigneur Ladeuzeplein 7, 3000 Leuven; Tel:0472 41 78 47
Le Compte BVBA Leo de Betunelaan 10 9300 Aalst Tél: +32 5370 1516 Mail: info@wijnenlecompte.be
-4-
De Wijnspiegel Nummer 81
Reisschema
verwelkomt. Na de degustatie in zijn kelder in Les Riceys wandelen we een paar straten verder tot Champagne Jacques Defrance. We sluiten de dag af in het restaurant Le Val Moret in Magnant, waar het champagne-diner in samenwerking met Champagne Devaux tot stand kwam.
De eerste dag rijden we door tot Montgueux nabij Troyes, een dorpje op een heuvel gespecialiseerd in
De derde dag verhuizen we van departement: van de Aube naar de Yonne. Het ons reeds bekende huis William Fèvre ontvangt ons in de voormiddag met een overzicht van Chablis. Wat verderop bezoeken we Jean-Michel Brocard in Préhy. Na het bezoek worden we er op degustatie en een licht buffet vergast. Naast Chablis proeven we er ook Sauvignon de Saint-Bris. Een korte busrit brengt ons tot Maligny, waar we door
chardonnay, daar waar de streek vooral in pinot noir grossiert. We bezoeken en genieten van een buffet bij het familiaal domein Jean Velut. In de namiddag rijden we door naar Buxeuil voor een ontvangst op het klassieke middelgrote huis Moutard. We eindigen in Bar-sur-Seine, bij Champagne Devaux, het topmerk van de coöperatieve vereniging Union Auboise.
het echtpaar Durup-Colinot worden ontvangen. Hij stelt ons de wijnen van het ouderlijk huis Jean Durup (Chablis) voor, zij maakt ons wegwijs in de wijnen van Irancy, van het familiaal topdomein Colinot. We sluiten de dag af bij nog een oude bekende, Dominique Gruhier, in Epineuil. We degusteren uit het uitgebreide gamma en vertrekken na het avondmaal op het
Avondmaal en een welverdiende rust genieten we in ons hotel Golden Tulip Troyes. De tweede dag doorkruisen we bijna het hele wijngebied van de Aube, tot in Urville, voor onze eerste degustatie bij Drappier, een nog steeds familiaal huis dat de allure van een groot merk heeft
domein terug richting Troyes.
verworven. Even verderop, in Champignol-lezMondeville bezoeken we Champagne R.Dumont & Fils, waar we oude bekende Bernard Dumont terugzien die zijn wijnen reeds in Gent kwam voorstellen. Na het buffet nemen we de bus richting Les Riceys, de gemeente met de grootste oppervlakte wijngaarden in de Champagne en ook gekend (of juist
De laatste dag gaat richting Rouvres-les-Vignes, waar oenologe Nathalie Falmet ons ontvangt voor een bezoek en degustatie. We sluiten ons verblijf in de Aube waardig af in Hostellerie La Montagne in Colombey-les-Deux-Eglises met een feestmaal. Het restaurant ligt op wandelafstand van het Mémorial Charles de Gaulle.
niet) om de uitstekende droge en stille Rosé des Riceys. Onderweg worden we opgewacht door Olivier Horiot die ons eerst in één van zijn wijngaarden
-5-
De Wijnspiegel Nummer 81
De wijnen van de Aube
-6 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Ligging
De Côte des Bar vormt een vierde en vaak vergeten onderdeel van de Champagnewijngaarden, naast de Montagne de Reims, de Vallée de la Marne en de Côte des Blancs.
De wijngaarden van de Aube of de Côte des Bar (genoemd naar de steden Bar-sur-Aube en Bar-surSeine) vormen het zuidelijkste deel van het gebied van de Champagne herkomstbenaming. Ze liggen in de buurt van de stad Troyes, een dikke honderd kilometer ten zuiden van de meer bekende Champagnesteden Reims en Epernay.
Geschiedenis
Aanplant
De wijnbouw in de Côte des Bar gaat eeuwen terug. De Gallo-Romeinse periode was een eerste aanzet, en werd op grote schaal verspreid door de kloosterorden - met onder meer de oprichting in de streek van de cisterciënzer abdij van Clairvaux in de elfde eeuw. In de negentiende eeuw was de oppervlakte aan wijngaarden vier maal groter dan de huidige aanplant. Na de phylloxera en de eerste wereldoorlog werden de wijngaarden heraangeplant met voornamelijk de nobele druivensoorten pinot noir en chardonnay.
De aanplant van 8000 ha vertegenwoordigt een kwart van de oppervlakte van de Champagne en ligt verspreid over 63 wijndorpen. Alle toegelaten druivenrassen voor Champagne zijn vertegenwoordigd: pinot noir (7000 ha) spant de kroon en is dé druif bij uitstek in de regio. Daarnaast vinden we ook de vertrouwde chardonnay (800 ha) en pinot meunier (180 ha), maar ook de minder gangbare pinot blanc (20 ha), arbanne (0.5 ha), petit meslier (0.5 ha) en zelfs wat pinot gris. Er zijn een 2000tal wijnboeren.
Deze uithoek van de Champagne wordt gekenmerkt door weidse (landbouw-)vlaktes en bossen, met schilderachtige dorpjes. De talrijke vakwerkhuizen, zowel in de dorpen als in het prachtige Troyes, geven een doorleefd historisch karakter aan de streek.
Te r r o i r e n k l i m a a t
Aube - Côte des Bar
De ondergrond is van het Kimméridgien-type (zoals in Chablis en Sancerre) en bestaat uit mariene afzettingen uit het secundaire tijdperk (90 miljoen jaar geleden). Die vele stenen in de bodem vormen een ideale voedingsbodem voor witte wijnen. Het klimaat wordt beïnvloed door het nabijgelegen plateau de Langres en is vrij streng. Er zijn zowel oceanische als continentale invloeden, wat voor een geleidelijke rijping van de druiven zorgt.
-7 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Aube - Montgueux
Montgueux ligt slechts enkele kilometer buiten Troyes. De naam komt van het Latijnse “Mons Gothorum”, of berg van de Gothen en zou verwijzen naar een Germaanse nederzetting tijdens de Romeinse periode. Het dorpje ligt bovenop een heuvel die tot 270 meter boven de zeespiegel en 100 meter boven de omliggende vlakte oprijst. Dit bijzonder massief temidden van de vlakte rond Troyes is te verklaren door een kalkrots die hier aan de oppervlakte komt. Geologisch ligt deze bodem in het verlengde van de meer noordelijk gelegen Côte des Blancs en de zuidelijker gelegen Côte-des-Bar.
kalkbodem, doorspekt met wat klei en vuursteen, wordt hier bovendien vooral chardonnay aangeplant, daar waar pinot noir in de rest van de Aube domineert. Door de meer zuidelijke ligging en wijngaarden die vooral op het zuiden gericht zijn, is de chardonnay hier echter rijper en voller dan het strakke type van de Côte des Blancs, met een bijna bourgondisch karakter waardoor sommigen zelfs (overdreven) gewag maken van “Montrachet de Champagne”.
Ongeveer 200 ha wijngaarden in Montgueux zijn erkend voor de productie van Champagne.
Als wijngebied ligt Montgueux afgezonderd van de andere wijngaarden van de Aube. Door de specifieke
Aube - Les Riceys Geschiedenis
Les Riceys maken deel uit van de Côte-des-Bar en vormen eigenlijk geen afgescheiden wijngaard zoals Montgueux. Toch verdienen ze een apart hoofdstuk gezien de geschiedenis, het belang van de wijnbouw en, natuurlijk, de Rosé des Riceys, een unieke rosé. Bovendien is het dorp met 866 ha het grootste in oppervlakte wijngaarden niet alleen in de Champagne, maar zelfs in heel Frankrijk.
Les Riceys is niet toevallig in het meervoud: er zijn inderdaad drie dorpskernen die de huidige gemeente vormen: Ricey-Bas, Ricey-Haute-Rive en Ricey-Haut. De dorpjes liggen in de vallei van de Laignes - gespreid over amper 3 km. Ricey-Bas is het oudste van de drie en dateert van de Gallo-Romeinse periode, gedurende
-8 -
De Wijnspiegel Nummer 81
dewelke ook de wijnbouw zijn intrede deed die dan later verder ontwikkeld werd door de monniken van de abdij van Molesme (Bourgogne). Gedurende de Middeleeuwen maakte het gebied afwisselend deel uit van de Champagne en de Bourgogne. Tot in 1826 was Les Riceys de tweede gemeente van de Aube in bevolkingsaantal (na Troyes). Daarna nam de bevolking stelselmatig af, vooral na de vernietiging van de wijngaarden door de druifluis eind 19de eeuw. Nu nog getuigen kerken en kapellen van de rijke geschiedenis van het huidige dorp van 1400 inwoners.
De vinificatie maakt deels gebruik van ‘macération carbonique’, voor een intensere extractie van fruitaroma’s. Daarbij worden de trossen in hun geheel, ongeplet of licht gekneusd, in de gistkuipen gebracht en begint de gisting van de most binnen de schil. In een tweede stadium komt de alcoholische gisting op gang. Het schilcontact wordt afgebroken wanneer de gewenste aromatische intensiteit is bereikt. De kleur varieert van de ene millésime op de andere, maar is meestal vrij intens.
Het is en blijft een atypische rosé met wel een zeer mooi gastronomisch potentieel, met naast rood fruit ook gekonfijte aroma’s en fijne kruidigheid. Het is echter geen allemansvriend, ook niet qua prijs. Er is dan ook commerciële vraag om over te schakelen op de meer populaire stijl van de zeer licht gekleurde en piepjonge rosé de Provence.
Te r r o i r e n l a n d s c h a p Geologisch liggen Les Riceys in het verlengde van de Côte-des-Bar. Ook hier dateert de ondergrond uit het Kimméridgien, diep ingesneden door de vallei van de Laignes maar ook door talrijke kleinere valleitjes. De ondergrond uit het Kimméridgien is 90 à 100 m diep en bestaat uit drie lagen kalkmergel die afgewisseld worden met lagen kalksteen. Bovenaan de hellingen vindt men op het plateau de hardere kalkbodem van het Portlandien.
Coteaux Champenois In Champagne worden ook stille wijnen gemaakt onder de herkomstbenaming Coteaux Champenois, in zowel wit, rosé als (vooral) rood. Gezien de noordelijke ligging is het niet evident om evenwichtige stille wijnen te produceren. Het gebeurt dan ook vooral op plaatsen waar de voorwaarden voor een goede rijping van de druiven vervuld worden. De rode wijn uit Bouzy is waarschijnlijk de bekendste. Er zijn echter nog andere gemeenten die bekend staan voor hun stille rode wijnen: Ambonnay, Aÿ, Cumières, Mailly, Sillery, Verzy… Voor wit is dat het geval voor Chouilly en Le Mesnil. Niet toevallig zijn deze dorpen in de Montagne de Reims of Côte des Blancs Premier of Grand Cru.
De hellingen met de wijngaarden worden gekenmerkt door een trapsgewijs reliëf, met vlakkere gedeelten (kalkbodems) en steile hellingen (mergel), het resultaat van de verschillen in erosie tussen de hardere en zachtere grondlagen. De bovenlaag in de wijngaarden bestaat uit de afbraakelementen - klei en kalk - van deze eeuwenlange erosie. Deze typische geologische kenmerken, gecombineerd met de historische aanwezigheid van wijngaarden, zorgt voor een uniek landschap.
Aanplant
Maar ook in de Aube, waar geen enkel dorp als Premier of Grand Cru werd geklasseerd, vinden we interessante stille wijnen en dan in het bijzonder in de dorpen Balnot sur Laignes, Buxeuil en Neuville sur Seine - voor rood en Celles sur Ource en Landreville - voor wit.
De wijngaard van Les Riceys strekt zich uit over 866 ha, met 93% pinot noir, 6% chardonnay en 1% van de vijf andere toegelaten druivenrassen: voornamelijk pinot meunier maar ook de minder voorkomende pinot blanc, pinot gris, arbanne en petit meslier. Deze laatste vier vertegenwoordigen trouwens ook in de hele Champagne minder dan 1% van de totale aanplant.
In Les Riceys worden naast rosé ook stille wijnen gemaakt in zowel rood als wit. Zoals bij de Rosé des Riceys zijn het wijnen met een zekere terroir-expressie, op basis van pinot noir voor rood en voornamelijk chardonnay voor wit, ook al wordt er ook gebruik gemaakt van pinot blanc of pinot noir. De vinificatie van Coteaux Champenois volgt de traditionele methodes voor witte en rode wijnen. De wijnen van de Yonne
Rosé des Riceys In Les Riceys wordt een rosé van pinot noir geproduceerd die sedert 1947 een eigen herkomstbenaming heeft. De druiven voor deze wijn moeten afkomstig zijn van het grondgebied van Les Riceys en dan nog van geselecteerde wijngaarden: van de totale oppervlakte wijngaarden van 866 ha komen er slechts 350 in aanmerking voor de Rosé des Riceys. In werkelijkheid wordt deze capaciteit verre van volledig benut en blijft deze wijn een zeldzaam product. Slechts 17 producenten (op de 288 geregistreerde wijnbouwers) brengen hem op de markt.
De wijnen van de Yonne worden vaak gelijkgesteld met die van Chablis. Eigenlijk maakt de Chablisien vooral deel uit van wat men le Grand Auxerrois noemt - vroeger een reusachtige wijngaard, leverancier van de Parijzenaars - die onderverdeeld is in le Jovinien (NW, Joigny), le Tonnerrois (NO,Tonnerre), le Vézelien (Z, Vézelay) en l’Auxerrois. Deze laatste is na Chablis misschien wel de bekendste dankzij de rode Irancy en de witte Saint-Bris. Maar de roem van Chablis is zo groot dat die kleine buren altijd in de schaduw geduwd worden, ten onrechte soms.
De wijngaarden voor de Rosé des Riceys liggen op steile hellingen, met veel zon en idealiter met oude stokken (30 tot 50 jaar). De wijn wordt in principe enkel tijdens goede jaren geproduceerd en is een bewaarwijn. Ter plaatse vindt men doorgaans de wijn van vijf jaar oud als jongst beschikbaar. Rosé des Riceys is dan ook een wijn met een bewaarcapaciteit van 3 tot 10 jaar (of meer).
Geografisch ziet het gebied er uit als een soort golfplaat, gevormd door 3 parallelle valleien die geërodeerd werden door 3 rivieren : van Noord naar Zuid : de Armançon, de Serein (die door Chablis loopt) en de
-9 -
De Wijnspiegel Nummer 81
de streek heel wat AOP Bourgogne, zonder meer, die is ook overwegend wit.
Yonne zelf. Op de Armançon (bijrivier van de Yonne) vinden we, in het Oosten, de wijngaard van Joigny (le Jovinien) en in het Westen de Tonnerrois. Op de twee oevers van de Yonne zelf bevindt zich het gebied van de Auxerrois, onder de stad Auxerre. Tenslotte is er nog de heel kleine wijngebied rond het stadje Vézelay (le Vézelien). Dat geeft dus in totaal 4 subregio’s maar in werkelijkheid geeft het geheel een zeer verbrokkeld groot aantal wijnvlekken op de kaart.
Daarnaast hebben we niet minder dan de volgende regionale AOPs gelegen rond een stadje:
• Bourgogne Côtes St-Jacques (rond Joigny) (alleen rood),
• Bourgogne Epineuil (vooral rood)
Is het klimaat niet zo evident ,de ondergrond is dan wel zeer geschikt voor wijnbouw. We zitten hier op twee geologische lagen uit het Secundair tijdperk, meer bepaald uit het Jura (tussen 195 en 135 miljoen jaar geleden gevormd): de Kimméridgien en de Portlandien (beide namen verwijzen naar plaatsen in Zuid-Engeland met sterk kalkhoudende afzettingslagen van het Bassin Parisien. Vooral de Kimméridgien geeft schitterende minerale wijnen – kijk maar naar Chablis. Op de Portlanden-bodem krijg je vettiger wijnen.
• Bourgogne Tonnerre, (alleen wit),
• Bourgogne Chitry (vooral wit),
• Bourgogne Coulanges-la-Vineuse (vooral rood)
• Bourgogne Vézelay (wit) en
• Bourgogne Côtes d’Auxerre (wat meer rood dan wit).
Met wit wordt hier telkens voornamelijk chardonnay bedoeld, met rood pinot noir.
Het gebied van de Yonne levert vooreerst heel veel crémant, een schuimwijn die volgens de traditionele (champagne-)methode wordt gemaakt. De productie van crémant vertegenwoordigt gemiddeld ongeveer ¼ van de hele Yonne (zonder Chablis). Maar we mogen ook de aligoté niet vergeten, je weet wel, dé beste wijn voor Kir, zegt men: bijna 300 ha (op 1575 ha aligoté over de hele Bourgogne) liggen in de Yonne. Tenslotte maakt men in
Eveneens tot de Auxerrois (buiten Chablis) behoren de gemeentelijke AOPs: Irancy (alleen rood van pinot noir en césar) en de Saint-Bris (wit van sauvignon blanc en gris).
- 10 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Yonne - Chablis
Chablis, de mineraliteit en de finesse. Het Kimmeridgien is een tijdsnede in het Laat-Jura, ongeveer 150 miljoen jaar geleden en is genoemd naar de stad Kimmeridge in Dorset (Engeland).
Ligging en klimaat Het gebied van Chablis strekt zich uit over een breedte van 20 km en een lengte van 15 km langs de rivier Serein in het departement Yonne. Chablis ligt totaal a f g e s n e d e n v a n d e re s t v a n B o u rg o g n e d a t aaneensluitend van noord naar zuid de Côte d’Or (met Nuits en Beaune), de Côte Chalonnaise, de Mâconnais en eigenlijk ook de Beaujolais omvat. Het stadje ligt namelijk op 25 km van Auxerre in het departement van de Yonne, en je moet van Chablis tot Marsannay 135 km rijden voor je opnieuw aansluiting vindt met de Bourgogne! Het is best vergelijkbaar met de situatie van de Côte des Bar ten opzichte van de rest van de Champagne. Eigenlijk ligt Chablis dichter bij Troyes dan bij Dijon.
Petit Chablis ligt meer op het plateau, op een ondergrond uit het Portlandien (120 miljoen jaar geleden) van kalkhoudende leembodem. Daardoor heeft Petit Chablis een meer uitgesproken Chardonnay-karakter, dat na enkele jaren verdwijnt - Petit Chablis is geen bewaarwijn, in tegenstelling tot Chablis.
Chablis, vroeger en nu Chablis is een zeer oud verhaal dat teruggaat tot de Romeinen. Daarna is er in de vroege Middeleeuwen (1114) de klassieke stichting van een Cisterciënzer klooster (abbaye de Pontigny) waarvan de monniken naarstig de wijnbouw ontwikkelden en wellicht de chardonnay uit Bourgogne meebrachten. De oudste nog bewaarde Chablis kelder ‘le Cellier du Petit Pontigny’ gaat trouwens terug tot de XII° eeuw. Weldra overklassen ze in kwaliteit de wijnen van het naburige Auxerre. In de XIV°eeuw (1328) telt Chablis 500 ha wijngaard, in de XVII° 640 ha, in de XVIII° 700 ha en in de XIX° bijna 800 ha. En toen al was een stevige exportmarkt ontwikkeld, tot in Rusland toe. Tolstoi’s Anna Karenina dronk met veel plezier champagne en ... chablis. Maar met de phylloxera werd dat allemaal van tafel geveegd en mocht men van nul herbeginnen. In de jaren 1950 had men al 500 ha opnieuw aangeplant, rond
Het klimaat is semi-continentaal met zeer sterke temperatuurschommelingen. Gezien de noordelijke ligging kan de vorst er aanzienlijke schade aanrichten in de lente. Om de schade te beperken worden de wijngaarden letterlijk verwarmd met kacheltjes.
Het landschap is sterk hellend en de wijngaarden hebben een grote diversiteit aan oriëntatie. Sommige wijngaarden hebben hellingen tot 50%. De Kimméridgien-ondergrond is zeer specifiek voor Chablis en bevat zeer veel zee-sedimenten, zoals oesters en schelpen. Deze ondergrond zorgt voor de ziel van de
- 11 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Chablis Grand Cru. Naar Bourgondische normen – die regio telt precies 100 AOP (zonder de Beaujolais) – is dit dus op het eerste zicht een eenvoudig klassement.
1970 waren het er ongeveer 700, en nu ....- verschiet niet – 4800ha, goed voor 282 100 hectoliter!.
Aanplant en productie
In werkelijkheid ligt het toch iets gecompliceerder. Meestal spreekt men van een piramide met vier trappen (zie schema) waarvan de derde de Premiers Crus zijn. Net als elders in Bourgogne hebben die Premiers Crus geen apart AOP statuut: zij vallen onder de ‘gemeentelijke appellatie’ AOP Chablis. En nog iets: er zijn 7 grands crus, maar slechts één AOP Chablis Grand Cru. Zo werkt het Bourgondisch systeem hier. Want buiten Chablis, in de Côte d’Or dus, is elke Grand Cru wél een aparte AOP, en zo zijn er in totaal 33.
De Chablis wijngaard beslaat een oppervlakte van 4 803 ha, verspreid over:
• Petit Chablis, voornamelijk gelegen op het plateau (780 ha - 46 000 hl).
• Chablis, gelegen op Noord– en Oost-gerichte hellingen en op het plateau (3 150 ha - 187 000 hl) .
• Chablis Premier Cru, gelegen op Zuid– en Westgerichte hellingen (770 ha - 43 900 hl).
Chablis Grand Cru Er zijn zeven “climats” als Chablis Grand Cru geclasseerd. Vijf van deze Grands Crus worden sedert 1919 erkend. In 1938 kwamen daar Les Preuses en Bougros bij.
• Les Clos
• Vaudésir
• Valmur
• Blanchots
• Chablis Grand Cru, gelegen in Chablis en Fyé, op de rechteroever van de Serein (103 ha - 5200 hl).
• Bougros
(Cijfers 2014)
• Preuses
In Chablis wordt alleen witte wijn geproduceerd van de chardonnay.
• Grenouilles
Moutonne wordt als de achtste Grand Cru beschouwd en werd als dusdanig erkend door het INAO, maar (nog) niet in een AOP decreet. De wijngaard ligt voor 95% op Vaudésir en voor 5% op Preuses. Het is een monopolie van Château Long-Depaquit, en wordt gecommercialiseerd als Chablis Grand Cru.
De Chablis-hiërarchie Chablis is goed voor één vijfde van alle Bourgogne wijnen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat binnen zo’n volume een zekere hiërarchie geldt. De niveaus zijn gekoppeld aan drie AOP: Petit Chablis, Chablis en
- 12 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Dorp(en)
primaire CRU (17)
: de ‘secundaire’ crus. In vet
Lieu-dit (79)
die welke ook soms onder eigen naam gebotteld worden. Fleys, Fyé
MONT DE MILIEU
Vallée de Chigot
Fyé
MONTEE DE TONNERRE
Chapelot, Pied d’Aloue, Côte
Sous pied d’Aloue
de Bréchain La Chapelle-Vaupelteigne,
FOURCHAUME
Poinchy, Fonteney,
Vaupulent
Côte de Fontenay
Maligny
L’Homme mort Vaulorent Chablis
VAILLONS
La Fourchaume, Les Vaupulents, la Côte, Dintchien, La Grande Côte, l’Ardillier, Bois Seguin, La Ferme Couverte, Les Couvertes, Les Quatre Chemins
Châtains, Les Lys, Sécher,
Sur les Vaillons, les
Beugnons, Melinots, Les
Châtains, Les Grandes
Epinottes, Roncières
Chaumes,Les Beugnons, Champlain, Les Minos
Chablis
MONTMAINS
Forêts, Butteaux
Les Fôrets, Le bout de Butteaux Les Ecueillis,
Le Milieu des Butteaux Milly
COTE DE LECHET
Le Château
Poinchy, Beines
BEAUROY
Troesmes; Côte de Savant
Vaugerlains, Vaux Miolot
Sous Boroy, Vallée des Vaux, Benfer, Côte de Troesmes, Frouquelin, Le Verger, Le Cotat Château ; Adroit de Vaurenard
Beines
VAU LIGNEAU
La Forêt
Sur la Forêt, Vau de Longue, Vau Girault, Vau Vigneau
Beines
VAU DE VEY
Vaux; Ragons
La Grande Chaume
Chichée
VAUCOUPIN
Adroit de Vaucoupin
Chichée
VOSGROS
Vaugiraut
Adroit de Vosgros
Fleys
LES FOURNEAUX
Morein,
La Côte, Sur la Côte
Côte des Prés; Girots Fyé, Chablis
COTE DE VAUBAROUSSE
Fyé, Chablis
BERDIOT
Courgis
CHAUME DE TALVAT
Les Landes
Courgis
LES BEAUREGARDS
Côte de Cuissy
Vallée de Cuissy, Haut des Chambres du Roi, Bec d’Oiseau, Les Corvées
Courgis
COTE DE JOUAN
- 13 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Het rendement van Chablis Grand Cru is beperkt tot 54 hl/ha. Chablis Grand Cru is een bewaarwijn, met een bewaarcapaciteit van 10 tot 15 jaar - en meer.
secundaire cru’s om commerciële redenen liever onder de paraplu van een welbekende primaire premier cru op de markt komen: een Chablis Beauroy zal vlotter verkopen dan zeg maar een Troesmes. Toch zijn er een paar die koppig hun eigenheid beklemtonen en als secundaire cru op de markt komen (ze staan in de lijst op de vorige bladzijde vet gedrukt). Die lijst geeft voor alle duidelijkheid niet alle climats weer, alleen de meest voorkomende.. Tenslotte kun je ook flessen vinden met d e v e r m e l d i n g ‘ C h a b l i s P re m i e r C r u ’ z o n d e r climatvermelding (die komen dan vaak van meerdere climats).
Hoe klein ze ook zijn ( de grootste is Les Clos met 25ha, de kleinste is Grenouilles met 9,1ha), toch heeft elke cru wel een eigen reputatie. Zo zegt men dat Les Clos de krachtigste is, Vaudésir is intens en elegant, Valmur heeft diepte en breedte, Bougros en Grenouille zijn robuust en Blanchot zou de zachtste zijn. Uiteraard zijn dit veralgemeningen en speelt ook hier de stijl van de wijnbouwer. Maar geologisch en qua expositie zijn er toch objectieve verschillen die dan ook de diversiteit verklaren.
Het rendement van Chablis Premier Cru is beperkt tot 58 hl/ha. Een Premier Cru kan vijf tot acht jaar verouderen.
De meest uitgestrekte, Les Clos, is bovenaan de helling zeer steil, en op dat hoogste deel (215m) staan de beste stokken op de ‘moederrots’(op een diepte van 80cm) van de midden Kimméridgien. Het laagste deel op 150m is dan weer rijk aan klei. Wijnen van Les Clos zijn behoorlijk streng in hun eerste levensjaren, het is dus echt een bewaarcru die met de tijd uitgesproken vuursteenaroma’s vrijgeeft. Valmur (12ha3a) ligt deels op het zuiden, deels W-NW, en levert wat zachtere wijnen, zeer aromatisch en toch ook levendig.
Petit Chablis AOP sedert 1944 en goed voor 17% van de productie zou je de Petit Chablis als de ‘instapchablis’ kunnen beschouwen.. Vroeger werd de Petit Chablis zelfs niet gebotteld maar binnen het jaar vooral en vrac verkocht (lokaal en voor de Parijse markt-) en in karaf geserveerd. Tegenwoordig wordt ook Petit Chablis gebotteld en is er sprake van een zekere opwaardering. Uiteraard minder complex is hij vooral wat scherper van zuren, met een groen kantje dus. Maar mits wat zoeken, en zeker in de betere jaren, zijn hier mooie dingen te vinden voor wie een betaalbaar dagdagelijks product zoekt. Basis rendement is bepaald op 60hl, net als voor de Chablis. De Petit is vooral aangeplant bovenaan, op de plateaux waar we de kalkrijke, maar minder goed aangeschreven Portlanden-bodem vinden. Vooral op het grondgebied van Beine liggen een aantal percelen tussen de premiers crus climats en die leveren best wel kwaliteit op. De aire de production telt 1560 ha waarvan dus vandaag een kleine helft beplant is.
Vaudésir (14ha45) :staat ook zeer hoog aangeschreven. Pal op het zuiden gelegen, met een stevige bovenlaag, ondanks de hellingsgraad. Er is ook een deel dat N-NW georiënteerd is waar de druiven dus moeilijker rijpen en minder complexe wijn geven. Grenouilles (9ha8a) is een Z-ZW georiënteerde climat, zeer homogeen hellend, dus met perfecte drainage. Complexe, consistente wijnen, die soms de beste, elegantste van de 7 zijn. Les Preuses (11ha7a) is net als Vaudésir concaaf en vrij steil hellend. Onder een halve meter lichte grond ligt een compacte strook van 20cm harde Kimméridgien, met daaronder wat klei en tenslotte de ‘roche-mère’ die wel zeer gescheurd is en zo de wortels goed doorlaat. Finesse en mineraliteit verzekerd. Bougros (14ha35a) ligt uiterst links in het grand cru areaal, op een lager gelegen deel van de helling (150-170m). De grond is er vrij diep met mergel en klei. De Bougros zijn altijd sterk mineraal, maar minder complex, precies omwille van die minder hoge ligging en de NW tot Z-ZW oriëntatie. Blanchot (12ha19a) ligt volledig aan de andere kant, naast Les Clos en krijgt alleen ‘s morgens zon. Ook hier bruine kalkgrond die wat strenge wijn geeft, mineralig maar minder verouderingspotentieel. In de goede jaren geeft hij echter zéér complexe cuvées.
Valse Chablis Misschien is het mooiste bewijs van het succes van Chablis het bestaan van “valse” Chablis: voor elke fles “echte” Chablis zijn er 8 of 9 “valse”, vooral uit Californië, waar het een generische benaming is voor droge witte wijn – maar er worden zelfs rode en rosé wijnen onder die noemer verkocht. De wijnboeren uit Chablis voeren daar een niet aflatende strijd tegen, zodat Australië intussen is gestopt met het produceren van “Chablis” en Japan reeds in de jaren 1980 akkoord ging om geen valse Chablis meer in te voeren.
Chablis Premier Cru
De markt
Hiermee is de kous echter nòg niet af. Er zijn traditioneel 17 premiers crus, verspreid rondom het stadje. In totaal telt Chablis 79 climats, en daarvan zijn er 40 die principieel recht hebben op hun vermelding als ‘premier cru’ op het etiket. Zij hebben echter de keuze om ofwel onder hun eigen naam gebotteld te worden, of onder die van de dichtstbij gelegen bekende cru. We kunnen de 17 voor het gemak ‘primaire’ cru’s noemen, en de andere secundaire; de climats die geen recht hebben op een expliciete vermelding als premier cru noemen we dan best ‘lieux-dits’. U begrijpt dat veel eigenaars van
65% van de totale Chablis-productie gaat naar export, dat doet zelfs Bordeaux met 42% export hen niet na. België importeert jaarlijks 2 miljoen flessen Chablis, en ons klein landje staat daarmee op de 4° plaats van de exportlanden in omzet (8,8 miljoen euro of 7% van de totale exportwaarde) maar zelfs op de tweede plaats in volume (7,6%, cijfers voor 2010). Het grootste deel van de export gaat naar landen van de Europese Unie, naast België vooral naar het Verenigd Koninkrijk en Duitsland (5,5%). Buiten Europa zijn vooral Japan en de Verenigde Staten afzetmarkten.
- 14 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Yonne - Irancy & Saint-Bris
Irancy is een gemeentelijke AOC die geproduceerd wordt op het grondgebied van de gemeentes Irancy, Cravant en Vincelottes. Hier worden rode wijnen geproduceerd op basis van pinot noir en ook tot 10% césar, een lokaal druivenras met veel tannine en intens van kleur en fruitige aroma’s. Het karakter van de wijnen varieert dus naargelang van de aanwezigheid van césar. César vertegenwoordigt amper 5 ha van de totale aanplant. Het zou indertijd door de Romeinse legioensoldaten naar het gebied van de Yonne gebracht zijn.
amfitheater dat omringd wordt door heuvels en de aanzet tot een plateau. De wijngaarden, op een hoogte van 130 en 250 meter hoogte, liggen op hellingen met mergelbodem uit het kimméridgien, afgewisseld door bruine kalkbodem. De oriëntatie varieert maar is onder meer op het Zuiden en Zuid-Westen.
Oppervlakte (2011): Rood: 159,08 ha. Gemiddelde opbrengst (van 2007 tot 2011): Rood: 7 374 hl
Saint-Bris is een gemeentelijke AOC voor witte wijnen die geproduceerd worden op de gemeentes Saint-Brisle-Vineux, Chitry, Irancy, Quenne en Vincelottes. De gemeentelijke herkomstbenaming Saint-Bris verving in 2003 de benaming Sauvignon de Saint-Bris. Met wijnen op basis van sauvignon blanc en (een klein beetje) sauvignon gris is het een Bourgondisch buitenbeentje.
Irancy is reeds lang erkend als een apart wijngebied, maar werd pas in 1998 een gemeentelijke herkomstbenaming, nadat het in 1977 de (sub-)regionale AOC Bourgogne Irancy werd. In goede jaren levert Irancy zeer kwaliteitsvolle, wat eigenzinnige Bourgogne, en het is dan ook niet verwonderlijk dat de lokale wijnbouwers voor hun bekendste climats (Côte du Moutier, Les Cailles, Les Mazelots, Palotte en Veaupessiot) graag het statuut van premier cru zouden krijgen.
Saint-Bris-le- Vineux is een oud dorp, gebouwd op middeleeuwse kelders. Daarnaast zijn er nog 3,5 ha kelders in de vroegere steengroeve van Bailly. Voor de wijngaarden wisselen de bodems af tussen portlandien en kimméridgien. De beste wijngaarden zijn gericht op het noorden.
Irancy ligt op de rechteroever van de Yonne, ongeveer vijftien kilometer ten Zuiden van Auxerre en ten ZuidWesten van Chablis. Het landschap vormt een
Oppervlakte (2011): Wit: 133,63 ha
Yo n n e Epineuil, To n n e r r e & Crémant
Gemiddelde opbrengst (van 2007 tot 2011): Wit: 8 071 hl
In de wijnstreek rond Tonnerre worden de wijnen in drie herkomstbenamingen of AOC’s geklasseerd:
De AOC bestaat sinds 1993, maar een gerechtelijke uitspraak gaf Epineuil sinds 1930 het recht een eigen identiteit op te eisen. De wijnen van de abdijen van Saint-Michel en van Quincy hebben hier sinds de Middeleeuwen hun reputatie opgebouwd. De “bon vin de Tonnerre” stond voor een goed deel in voor de bevoorrading van Parijs.
Bourgogne Epineuil, een regionale AOC enkel geproduceerd in Epineuil een gemeente ten noordoosten van de stad Tonnerre. Hier worden rode (pinot noir) en rosé (pinot noir, pinot gris) wijnen geproduceerd. Witte wijnen zijn ook toegelaten, maar komen momenteel niet meer voor. De rode wijnen afkomstig van de Côte de Grisey zijn heel bijzonder omwille van hun aroma’s.
Het terroir is vergelijkbaar met dat van Chablis. De bodem is bezaaid met witte stenen (Kimméridgien) en heeft zekere kwaliteiten. De wijngaarden op de hellingen zijn afgeschermd van de koude wind die op het plateau
- 15 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Crémant de Bourgogne, een regionale AOC uit Bourgogne geproduceerd in 54 gemeenten van o.a. het departement de Yonne. 4 soorten crémants worden hier geproduceerd: blanc, blanc de blancs, blanc de noirs en rosé.
van Langres waait en geniet daardoor van een gunstig micro-klimaat.
Oppervlakte (2011): Rood: 74,76 ha
Gemiddelde opbrengst (van 2007 tot 2011): Rood en rosé: 3 569 hl
Bourgogne
T o n n e r r e , een AOC die het licht zag op 17 juli 2006 en enkel kan gebruikt worden voor de witte wijnen op basis van chardonnay en geproduceerd in de gemeenten Dannemoine, Epineuil, Junay, Molosmes, Tonnerre en Vézinnes.
Het gebied van Bourgogne Tonnerre produceert wijn sinds de negende eeuw. Na de phylloxera in de late 19e eeuw raakte de wijnbouw in verval. Pas vanaf 1987 werd de draad weer opgenomen en werden opnieuw stokken aangeplant. De specifieke AOC Bourgogne Tonnerre bestaat sinds 2006.
De bodem is rijk aan klei en kalksteen - met een bovenlaag van kimmeridgien-gesteente. De streek is heuvelachtig, met hellingen die op het zuiden en het zuid-oosten gericht zijn.
Oppervlakte (2011): Wit: 29,25 ha
Gemiddelde opbrengst (van 2007 tot 2011): Wit: 2 235 hl
- 16 -
De Wijnspiegel Nummer 81
-17 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Domeinen en Proefcommentaren Donderdag 5 mei 2016
Dit is niet het grootste of meest gerenommeerde domein in Montgueux, maar wel één waar hartelijke ontvangst vanzelfsprekend lijkt, net als de onmiddellijke bereidheid om ons een buffet aan te bieden. Denis Velut is actief binnen het Comité interprofessionnel du vin de Champagne en kent zijn regio door en door. We zijn hier dus op het juiste adres om ingewijd te worden in de Champagne van de Aube.
Domaine Jean Velut
9, rue du Moulin - 10300 MONTGUEUX
Naast klassieke champagne-cuvées vinden we hier ook een rode Coteaux Champenois van pinot noir - een buitenbeentje in Montgueux. Ook de cuvée “L’Oubliée”, met rijping op vat, is niet alledaags.
www.champagne-velut.fr
We werden ontvangen door vader én zoon en dadelijk in twee groepjes opgesplitst. Éen daarvan trok met vader Denis de omliggende wijngaard in; het andere dook met zoon Benoît in de kelder voor een uitvoerige toelichting over streek en domein.
Mongueux is wel een apart verhaal binnen de Auberegio. Het is vooreerst zowat de enige plek waar bijna uitsluitend (90%) chardonnaydruiven zijn aangeplant. Mongueux is een opvallende kalkheuvel in het overigens vrij vlakke omliggende land. Geologisch zitten we op een van de concentrische heuvelruggen van de Bassin parisien, namelijk de 2e côte, de Côtes de Champagne (hogerop ligt bijvoorbeeld de 1e côte, de Côte des Blancs, zie ook tekst over ‘Aube-Mongueux’). Vervolgens was Mongueux het enige dorp in deze omgeving dat in 1927, toen de Champagne AOC werd gecreëerd, het champagnestatuut aanvroeg. Dat was vrij visionair, want in die tijd was er ter plekke geen ‘champagnecultuur’ en waren de boerderijen polyculturen. Landbouw bracht toen meer op dan wijnbouw. De stille wijnen kwamen in die periode van de armste gronden (er werd daar zelfs gamay geteeld, niet direct een druif om champagne van te maken).
Dit klein familiedomein is vanaf de jaren 1960 gegroeid uit een traditioneel landbouwbedrijf. Huguette en Jean Velut besloten toen zich te concentreren op de productie van druiven voor Champagne. Ze breidden geleidelijk aan het aantal percelen uit en verkopen in een eerste fase hun oogst aan de grote Champagne-huizen. Wat later brengen ze ook hun eigen Champagne op de markt - een deel van de productie gaat nog steeds naar de grote huizen. De zaak wordt nu voortgezet door hun zoon Denis Velut, op zijn beurt bijgestaan door zijn zoon Benoît die in Bourgogne stage liep. Het domein omvat ongeveer 7,5 ha.
In de jaren 40-50, was de familie Velut alleszins één van de eerste die uitsluitend aan wijnbouw ging doen,. Momenteel verkoopt zij nog steeds de helft van haar productie aan de négoce uit het Noorden: een vrij klassiek maar weinig bekend gegeven in de Aube. De Aube zit wel in de markt de laatste tijd, en zo hopen de wijnbouwers hier dat de huidige 200 ha rond Mongueux tegen 2025 zullen verviervoudigd zijn …
Dit jaar werd er zeer vroeg – en uiteraard manueel – geoogst vanaf 1 september. Normaliter is dat vanaf 10 - 18 -
De Wijnspiegel Nummer 81
september, wat nog heel wat vroeger is dan 50 jaar geleden toen men pas eind september de druifjes plukte! “Le réchauffement de la terre, n’est-ce pas?” Er is een passage au froid na de persing (zie kader) om de bourbes te laten zinken, én om een teveel aan wijnsteenzuur te vermijden: anders krijg je een teveel aan belletjes die zich aan die kristalstructuren vasthechten en die dan een te grote schuimexplosie veroorzaken bij het openen van de fles. De vinificatie is parcellair: ze gebeurt per perceel (de Veluts hebben 12 percelen). De millésimé komt van de 2 beste percelen en ze weerhouden 8 cuves voor hun vin de réserve.
Brut Tradition (85 % ch, 15 % PN, dosage 8 gr: de meest gedoseerde van het huis ; 1/3 vin de réserve;) Bob Driege: U: rijke schuimkraag, heel fijne pareling. N: veel fruit (rijpe appel), bloesems, witte bloemen. M: een mollige aanzet, dan voldoende fruit, goede zuren en finaal een bittertje, wat bijdraagt tot de spankracht van deze vrij eenvoudige champagne. Un champagne d’apéritif.
De malolactische gisting wordt systematisch toegepast. Dat is tegenwoordig een vrij algemeen verspreide werkwijze. Men heeft immers gemerkt dat er dan weliswaar minder aciditeit in de wijn zit, maar er toch een complexere en vooral stabielere champagne kan worden gemaakt.
Cuvée Spéciale – Blanc de Blancs uitsluitend vin de réserve
U: intenser diepe gele kleur tov de vorige champagne, een weliswaar bescheidener kroontje, fijne belletjes. N: deze champagne is frisser geserveerd qua temperatuur dan de vorige en dit onderdrukt de geur; appel, peer, een licht getoaste toets, wat noterig (geopende okkernoot), kortom een grotere complexiteit. M: meer mondvullend dan nr 1, aciditeit en molligheid, de CO2 explosie is fijner. A/H: een goede droge fi n a l e + f r u i t i g h e i d . L u c W i e m e Pierre Paul Stacanov: deze champagne
legt minder het accent op citrus, maar des te meer op het fruit van de chardonnay.
Wat het afvullen betreft, die gebeurt hier opmerkelijk genoeg nog manueel, zodat deze ‘tirage à la main’ drie dagen werk kost, maar Velut heeft het er voor over, zei Benoît. Nog een bewijs van het in ere houden van de traditionele werkwijze: er zitten hier nog altijd 1000 flessen op pupiters, ook al duurt deze remuage 4-5 weken tegenover 4-5 dagen met gyropaletten.
.
Het persen van de champagne druiven gebeurt volgens een uniek en welomschreven ‘stappenplan’ en gebeurt per ‘persingcuvée’ van 4 000 kilo druiven.
Rosé
U: mooie kir-cassiskleur diep rosé dus, mooie mousse en dito pareling. N: fruit, snoepjes (cuberdons), een kruidige toets, en vrij uniek : druivensap. M: mooie zuren, gevolgd door molligheid en een bittertje in de finale. Steffie van der Heiden: voor mij een ongewone rosé, die me even aan lambrusco deed denken. Velut zei dat hij PN expressie zoekt, o.a. door vrij lange maceratie 24-48u en het toevoegen (soms) van een beetje vin de presse.
Sedert 1993 mag men uit elke ‘vracht’ van 4 000 kilogram druiven slechts maximaal 2 550 liter halen, verdeeld over 2 persbeurten of « presses » : •
De eerste persing leidt tot een « cuvée » van 2 050 liter.. Dit cijfer gaat historisch terug op de 10 eerste « pièces » of champagnevaten van 205 liter die men daarmee kan vullen. Deze most geeft uiteraard de beste kwaliteit
•
De tweede persing of « première taille » mag niet meer dan 500 liter uitmaken. Kwaliteitsbewuste huizen zullen dit deel vrijwel niet meer gebruiken, toch zeker niet voor hun betere cuvées.
(rosé de saignée van
PN) ,
L’ o u b l i é e , ( 1 0 0 %
Cha met houtlagering 3-4jr op oude vaten uit Meursault)
Wat overblijft is de « rebêche », die niet meer voor champagne mag gebruikt worden, wel voor distillatie. Vroeger gebeurde ook een « deuxième taille », maar die werd in 1993 afgeschaft (hoewel Benoît Velut ze nog vermeldde).
U: intensere gele kleur, fijne pareling, mooi kroontje.N: uitbundige, expressieve neus: rijpe appel, getoast brood, amandel. Typische millésimé neus. M: een volle romige smaak, mooi spel tussen fruit en zuren. A/H: heel lange afdronk, pure erotiek, een champagne ‘voor een zwoele zomeravond’. Francis Verschaeve
160 kilo druiven geven normaliter 102 liter most (le moût) die na vinificatie ( verlies van 1,5 %) en na dégorgement (verlies van 0,5 %) 100 liter wijn geven, hetzij 133 flessen van 75 centiliter.
De Coteaux champenois die bij het buffet kwam verraste me door het contrast tussen de fruitige neus van aardbei en kers en het zeer ‘aardse’ mondgevoel, droog met nogal bittere finale.
- 19 -
De Wijnspiegel Nummer 81
van Marc de Champagne, een traditie die zich nog altijd vertaald in een breed gamma digestieven (Marc de Champagne maar ook distillaten zoals Poire Williams of Vieille Prune). Enkele jaren geleden kocht Moutard een domein van 18 ha in Bourgogne, nabij Tonnerre. Daarmee beschikt het huis over drie verschillende productgamma’s: Bourgogne, distillaten en, natuurlijk, Champagne.
Het brede gamma Champagne omvat verschillende categorieën: - reeds interessante basiscuvées zoals de Grande Réserve van 100% pinot noir, - terroir-getypeerde cuvées van individuele percelen, - een paar prijzige curiosa zoals een 100% arbanne (104€) of de “cuvée des 6 cépages”(>50€) - prestige-cuvées en millésimés tot meer dan 20 jaar oud.
Dit is een klassiek middelgroot huis, met een professionele ontvangst en zeer representatief voor de Aube. Het domein is gevestigd in Buxeuil, niet ver van Bar-sur-Seine, één van de twee kernen van de Côte des Bar (naast Bar-sur Aube).
www.champagne-moutard.fr
Zoon Alexandre schetst ons de genealogie van het huis dat eigenlijk Moutard-Diligent heet. Het was trouwens François Diligent die in 1927 de eerste champagne kurkte. Sedert 1980 zorgen Véronique, Agnès en François Moutard, met kinderen en 3 neven voor de expansie van het bedrijf, nu goed voor 800 000 fl/jaar. Daarvoor moeten ze ook wijn of druiven aankopen bij de buren.
een zelfgebouwde remueur …
Domaine
Moutard Père & Fils
Rue des Ponts B.P.1 - 10110 Buxeuil
Dit familiaal huis heeft zich opgewerkt tot één van de grotere spelers in de Aube, met naast wijnen van hun eigen 22,5 ha een grote productie op basis van aangekochte druiven. De familie Moutard zit al sinds de 17de eeuw in de wijnbouw maar begon pas in 1927 met zijn eigen productie. Voordien, vanaf eind 19de eeuw, hadden ze zich wel al gewaagd aan de distillatie
Grande cuvée (100 % PN)
U: licht strogeel, met een lichte mousse en veel fijne parels. N: frisheid (citrus, perzik), dan boter, lichte briochétoets, nootjes. M: mollige aanzet, gevolgd door frisheid; voldoende structuur. 10gr restsuiker, en dat geeft dan ook een eerder zachte champagne. Benny Vanspringel
- 20 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Cuvée Prestige
wijnproducenten die in totaal zo’n 1400 ha verbouwen. Een (zeer) groot deel van de productie gaat naar de grote Champagne-huizen of wordt verwerkt voor de grote distributie in huismerken van de supermarkten. Voor hun eigen prestigemerk Devaux selecteert de coöperatieve de productie van een honderdtal hectare die volgens een specifiek lastenboek worden opgevolgd. Door de uitstraling van Devaux werd de Union Auboise onlangs trouwens omgedoopt tot Groupe Vinicole Champagne Devaux.
(50 % cha, 50 % PN, 10 gr
dosage)
U: licht strogeel, mooie pareling en mooie kraag die lang in het glas blijven. N: discrete neus groene appel, peer, brood-briochétoets. Vrij lactisch. M: mollige aanzet, fijne zuren, veel fraîcheur met een bittertje op het einde. A/H: lang, smaakvol, reeds gastronomisch. Ingrid Van Middelem
Cuvée prestige rosé (50 % cha, 35 % PN, 15 %
De geschiedenis van het merk - oorspronkelijk Veuve Devaux - gaat terug tot 1846 wanneer de 39-jarige weduwe van Claude-Joseph Devaux, in Épernay de “Maison Vve A. Devaux” opricht. Haar schoondochter neemt de zaak als tweede weduwe over in 1879, tot haar dood in 1895. In 1907 overlijdt haar zoon CharlesAuguste Devaux, zodat een derde weduwe aan het roer komt en zal blijven tot 1951. In 1987 zal Pol Auguste Devaux, de laatste afstammeling en zelf zonder erfgenamen of een weduwe om de zaak over te nemen, het merk toevertrouwen aan de Union Auboise - die trouwens al een toeleverancier van Veuve Devaux was. Intussen werd de merknaam ingekort tot “Devaux” tout court.
vin rouge)
U: licht gekleurd, lichte zalmkleur met een mooie pareling. N: peer, abrikoos, jeneverbes, wat rijper fruit. M: veel molligheid, mooie zuren, een mooie structuur met vleugje tannine. A/H: een mooie dessertchampagne. Carine De Vrieze
Extra brut
(50 % cha, 50 % PN, 0 dosage; 5 jaar veroudering en 1 jaar fles!)
U: licht goudgeel, een variante van strogeel, mooie pareling, mooie mousse. N: rijp, lactisch – yoghurt, karaktervol. Voor mij ook mineralig-rokerig. M: nadruk op de aciditeit, veel fraîcheur, een mooi bittertje, geen mineraliteit. A/H: een champagne met materie en complexiteit, een champagne voor de liefhebbers. Dominique Markey
Naast de cuvées onder het merk Devaux is er de Collection D waarvoor de selectie per perceel gebeurt. Door de infrastructuur die het hele gebied van de Côte des Bar bestrijkt, kunnen de druiven zeer dicht bij de plaats van oogst gevinifieerd worden. De reservewijnen rijpen voornamelijk in eikenhouten foeders. Voor de klassieke cuvées wordt enkel de eerste persing gebruikt (de zogenaamde “cuvée” - de tweede persing is de “taille”). Voor de Collection D beperkt men zich tot de “coeur de cuvée”. Interessant is ook de Rosé des Riceys die volgens dezelfde strenge normen als de Champagne wordt geproduceerd en volgens goede bron van één van de betere percelen uit Les Riceys afkomstig is.
D e o n t v a n g s t g e b e u rd e i n “ L e M a n o i r ” , e e n schilderachtig kasteeltje uit de 18de eeuw met een park langs de oevers van de Seine. Het staat symbool voor de ambitie van een huis dat de concurrentie met de grote Champagnemerken wil aangaan en daar alvast kwalitatief in slaagt. In de gids van de Revue du Vin de France staat Devaux op gelijke hoogte met onder meer Lanson, Moët & Chandon, Mumm, Ruinart en Veuve Clicquot. We bewonderden de duiventil voor 1200 duiven, statussymbool van de eerste eigenaar van de manoir, die fortuin had gemaakt met zijn papiermolens en -handel.
Devaux werkt sedert 2000 met een kwaliteitscharter voor de toegeleverde druiven.
Champagne Devaux
Hameau de Villeneuve - 10110 Bar-sur-Seine
Devaux is sedert 1987 eigendom van de Union Auboise, een groepering van ongeveer 800 coöperatieve
- 21 -
We proefden twee stille wijnen of “vins clairs” van pinot noir: de ene van Urville (N) met kruisbes en rieslingzuurtjes, en de andere van Ricey (Z), om het verschil in mineraliteit en vinositeit aan te voelen. We deden ons ‘hoedje' af voor de maîtres-assembleurs. Bij de twee cuvées Champagne kregen we aangepaste hapjes, die echter nogal zwaar uitvielen. Vrijdagavond proefden we nog enkele cuvées uit het gamma bij een gastronomisch diner dat door Devaux gearrangeerd werd.
De Wijnspiegel Nummer 81
www.champagne-devaux.fr
Zelfs met een productie van anderhalf miljoen flessen blijft Drappier een familiaal huis, met thuisbasis in Urville, waar het grootste deel van de 55 ha eigen wijngaarden liggen die voor een deel biologisch worden bewerkt. De eigen productie wordt aangevuld met aankopen tot in de Montagne de Reims (Ambonnay) en de Côte des Blancs (Cramant). Het domein dateert van 1808 en is nog steeds gehuisvest boven de kelders uit de 12de eeuw die tot de abdij van Clairvaux hoorden. Michel Drappier staat nu aan het roer, in opvolging van zijn vader André die samen met zijn vrouw Micheline het domein een beslissende wending gegeven hebben.
Blanc de noirs brut (100 % PN uit Ricey, 20% vin de réserve 9 gr de dosage)
Tip van de juf: de pinot noir oudert beter dan de pinot meunier. Deze champagne heeft een zekere kracht, maar toch primeert hier de fraîcheur.
Hapje: een millefeuille de fromage de Troyes, figues et carpaccio de magret …
Cuvée D brut (60 % PN, 40 % cha;
wijn van 2008 en 40% vin de réserve; het huis werkt met een solerasysteem met wijn die teruggaat tot 2002)
Pierre Paul Stacanov: finesse, lange afdronk, een uitgesproken minerale toets, een mooie harmonie tussen ‘moëlleux et acidité’. Hapje: pana cotta met venkel, gamba en dille. Heerlijke match!
Vrijdag 6 mei 2016
Drappier
Rue des Vignes - 10200 Urville
- 22 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Pinot noir lijkt vanzelfsprekend in de Aube, maar was dat niet tot in de jaren 1930, wanneer de grootvader van Michel Drappier, tot verbazing van zijn buren als eerste deze druif introduceerde in het canton. Pinot noir vertegenwoordigt nu 70% van de eigen wijngaard en meer dan drie kwart van die in de gemeente. Daarnaast blijft Drappier ook de minder gangbare druivenrassen cultiveren zoals de arbane, petit meslier en pinot blanc (of blanc vrai). Naast de biologische landbouw in de wijngaard is er ook een zoektocht naar extra zuivere expressie van terroir en druif door beperkte dosage en minimaal gebruik van sulfiet. Het resultaat is onder meer een Brut Nature Sans Soufre.
magnums van de Grande Cendrée en nog meer aan de melchisedechs, de monsterflessen van 30 liter. De prijs hiervoor is ongeveer € 3 800, waarvan € 1 700 voor de fles ‘zonder consigne’: de lege fles wordt niet teruggenomen. Trouwens, wie zo’n ding koopt bewaart het zeker als ‘souvenirke’. Ook nog nooit gezien waren de rij dame-jeannes, glazen flacons waarin men de bruinrode liqueur d’expédition tot 15 jaar lang bewaart: een siroop van wijn met 700 gr rietsuiker/liter en …. ? Secret de la maison!
Drappier bottelt zo maar eventjes 1,6 mio flessen/jaar (er staan zo'n 150 cuves), en doet nog voor 20% aan manuele remuage, beweerde Jeremy. De jus van de PN première taille gebruikt hij voor het maken van zijn coteaux champenois. Hij pochte met het feit dat hij als enige de 7 cépages heeft (die 7e is pinot gris). Een ander credo van het huis: minimale dosage, bijvoorbeeld 7 gr voor de carte d’or, en minimale sulfitering.
Het commercieel succes van Drappier begint met de introductie van de cuvée Carte d’Or in 1952. Een andere mijlpaal is de selectie door Général de Gaulle in 1965 van een cuvée van 100% pinot noir voor zijn persoonlijke kelder in Colombey-les-Deux-Eglises. De Drappier rosé, eveneens van 100% pinot noir, vond intussen zijn weg tot in het Elysée.
Brut Nature
(100 % PN, 3 jr op lattes, niet gefilterd;
0 gr de dosage)
www.champagne-drappier.fr
U: lichtgeel met een fijne pareling. N: discreet, finesse, fruit, kruiden, brioche. M: mooie balans tussen fijne zuren en molligheid, met een finale van pompelmoes. A/ H: een mooie opener en de referentie van het domein. Steffie. Voor mij matige pareling en CO², strak maar niet streng, meer een wijn dan een champagne.
Dit domein was duidelijk “incontournable” voor onze wijnreis in de Aube. We maakten er kennis met een groot huis dat toch een familiale sfeer ademt, zeker wanneer de ‘pépé’ zijn opwachting maakte en je merkte van wie de zoon de zin voor humor en kwinkslagen had geërfd. Na een tijdje konden we zelfs een drie-generatiesfamilieportret maken van Michel, Jeremy en kleinzoon Hugo. We bewonderden eerst de middeleeuwse Cisterciënzerkelder en vergaapten ons aan de 4 500
Carte d’Or Brut (80 % cha, 15 % PN, 5 % pinot meunier, 6 gr de dosage), in magnum geserveerd. U: lichtgeel, veel parels. N: fruit, witte bloesems van linde, - 23 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Drie generaties samen met onze voorzitter
brioche, retronasaal wat gist en brioche én mineraliteit. M: aciditeit+, fraîcheur. A/H: een lange afdronk. Peter Kok
vandaag wel met een c geschreven). Ook de fles is speciaal van vorm, naar flessen gevonden in de middeleeuwse kelder.
Rosé Brut
(100 % PN rosé de saignée van 2,5 dagen maceratie, 2 gr dosage),
U: heldere wijn, schitterende spiegel, strogeel, mooie pareling. N: belegen geuren, peer, abrikoos, veel floraliteit en mineraliteit, een complexe en intense neus. A/H: 6 à 7 seconden, gastronomisch. Patrick Vandenberghe
U: helder, briljant oranje rosé, fijne belletjes, kleine kraag. N: rood fruit, meloen, brioche. M: mousse, brioche, kruidigheid, ook wat droogtrekkend zoals je dat van een rosé mag verwachten. A/H: 4 à 5 seconden. Ronnie Blancquaert
Cuvée Charles de Gaulle
(80 % PN, 20 % cha, 6 gr dosage). De druiven komen van vieilles vignes uit Urville; 10% krijgt foudres fermentatie. Le général prijkt in goud op de fles, maar zijn snor komt ongelukkig genoeg zo prominent uit de verf dat hij een beetje op zijn aartsvijand gaat lijken ☺ .
René Dumont & Fils
Rue de Champagne - 10200 Champignol-lez-Mondeville
De geschiedenis van de wijnbouw in de Aube gaat bij de familie Dumont terug tot voor de Franse revolutie. De eigen Champagne-productie is begonnen in de jaren 1970, toen de gebroeders Raphaël en Robert Dumont het huis René Dumont et Fils oprichtten. Nu is het de zoon van Robert, Pierre Dumont, die zich met de wijngaard inlaat en die van Raphael, Bernard Dumont, die de vinificatie voor zijn rekening neemt.
U: mooi licht goudgele kleur, briljante spiegel. N: delicate neus, wit fruit, zeer zoete appels, peer, cavaillon. M: eerder mollige aanzet, gevolgd door fijne zuren, alles goed in evenwicht. A/lange afdronk en mooie herinnering. Ingrid
Grande Sendrée (50 % PN 50 % cha; 1 jaar op hout en met amper 4 gr dosage bijna een extra brut) De naam verwijst naar het vrij kleirijke, oost georiënteerd perceel waar na een dorpsbrandvan Urville in 1838 de asse van de huizen werd uitgestrooid (cendres is
Het domein in Champignol-Lez-Mondeville strekt zich uit over 23 ha wijngaarden ten zuidwesten van Bar-surAube. Deze liggen ongeveer 100 meter hoger dan het gemiddelde van de streek, met het hoogste punt 370 m
- 24 -
De Wijnspiegel Nummer 81
boven de zeespiegel. Dit verklaart de latere oogstdatum en een verhoogde frisheid van de hier geproduceerde champagnes. De champagnes bezitten hierdoor ook een betere bewaarcapaciteit. Twee typische bodemsoorten domineren de wijngaard: de “Kimméridgien calcaire” (zelfde bodem als in Chablis en deels in Sancerre) en de “Portlandien” (hoger gelegen).
druiven, aan zijn ami Drappier bijvoorbeeld. “We zijn meer partners dan concurrenten en bespreken samen met nog andere wijnbouwers regelmatig onze problemen en de nieuwste technieken of tendenzen”, aldus Bernard.
We proefden de verschillende cuvées van het huis bij een uitgebreid buffet campagnard.
Op het domein past men de “lutte raisonnée” toe waardoor chemische behandelingen tot een minimum herleid worden. Elk perceel wordt apart gevinifieerd, zodat zijn identiteit bewaard blijft. De druiven worden in moderne horizontale persen geperst. De alcoholische en malolactische gisting vinden plaats in inox cuves met temperatuurcontrole, opnieuw voor een betere expressie van de aroma’s. De wijnen met een eigen identiteit vormen dan ook voor een rijkere basis voor de assemblage.
www.champagnedumont.fr
Brut Tradition
(90 % PN, 10 % cha. Wijn van 4 oogsten :2011= 50-60% – tot 2008 ‘ la référence du domaine’) U: strogeel met lichtroze schijn, een mooie schuimkraag en een fijne pareling. N: een discrete neus, met het accent op fruit (citrus en mango). M: een frisse aanzet met afgeronde zuren en veel fruit. Mooie prijs/ kwaliteit. Benny
Millésimé 2006
Dit champagnehuis heeft ons tijdens de degustatie in Gent op 18 juni 2011 en op het feestbanket van 20 jaar Commanderij Gent gecharmeerd met de kwaliteit van de geproduceerde cuvées en het professionalisme van de wijnboer. Het was dus een beetje ‘thuis komen’ en de begroeting, alweer onder stralende zon, was zeer hartelijk. Bernard Dumont vertelde enthousiast over zijn recent bezoek aan de Floralieën op uitnodiging van Michel De Cuyper. Bernard vertelde ons dat hij ook de minder bekende champagnecépages herplant had, maar momenteel geen pinot meunier staan heeft. Tien procent van zijn wijngaard is chardonnay. Hij werkt ook met een solera voor zijn réservewijnen. Hij produceert zo’n 120 000 flessen, maar verkoopt ook een deel van zijn
(2/3 PN, 1/3 cha, 6 gr dosage, geselecteerde percelen). 2006 was ‘un millésime solaire’ //2015, dus zeer rijpe druiven.
U:intenser van kleur, exuberanter qua bubbels. N: palet is voller, rijker, complexer, zeer fruitig met een lichte brioché. M: idem, met een klein bittertje van pompelmoes. Luc W: een champagne met nog veel ‘jeunesse’ voor een 2006. Patrick VDB
Brut Nature
(blanc de noir, PN 100 %, pas de dosage, 6 jaar cave), Lut Wolfs
- 25 -
De Wijnspiegel Nummer 81
N: een expressieve neus van fruit, bloemen, brioche en mineraliteit. M: een frisse aanzet, strak maar voldoende fruitmolligheid, mondvullend. Iets ronder dan de brut nature van Drappier; dus een toegankelijker type. Lut W.
Brut Rosé
U: lichtrosé, mooie kroon en elegante pareltjes. N: zeer expressief, rood fruit (framboos, cassis), gebrande toets, getoast brood. M: fruitig, zeer evenwichtig, mooie combinatie van zuur en zacht. A/H: gemiddelde afdronk. Voor mij wat streng-droog. Rik
(100 %PN, hoge dosage 12gr, rosé de saignée 48 u maceratie zonder omroeren van grappes entières)
“Moet er nog ‘Kimméridgien zijn?” Op deze wijnreis werd deze geologische term ons ettelijke keren om de oren geslagen. Waarover hadden de wijnboeren het? Chablis en ook de Aube liggen op kalkplateaus, doorsneden met valleien, die dateren uit het Jurassiek tijdperk (201 -145 mio jr), meer bepaald de Boven Jura (163,5 – 145 mio jaar geleden). Het komt hier natuurlijk op geen miljoen jaar aan. De Jura-era behoort tot het Secundaire tijdperk (voorafgegaan door Trias en gevolgd door het Crétacé of Krijt) en die Jurassique supérieur wordt onderverdeeld in drie subtijdperken: Oxfordien, Kimméridgien en als jongste Thitonien of Portlandien (denk maar aan de Portlandcement). Deze laatste laag ligt uiteraard het hoogst, op de top van de Chablis heuvel bijvoorbeeld en is meestal bebost. In het middendeel bevindt zich dan de fameuze Kimméridgienstrook, die zijn naam ontleent aan het Zuid-Engelse Dorset kustgebied rond het stadje Kimmeridge. Kimméridgien is voor de wijnkenner met geologische achtergrond synoniem voor ‘kalklaag, ontstaan door afzetting van het Bekken van Parijs’, toen heel Frankrijk op Bretagne na onder zeewater stond. De Chablis, Jura en Bourgogne kalklagen vormen de oostelijke rand van dit bassin of bekken. Dat dit gebied ooit een zee was merken we nog steeds aan de vele fossielen, die trouwens toelaten de Kimméridgien ( gemiddeld 90m dik volgens Horiot) op zijn beurt in drie sublagen te verdelen, naargelang het type afdrukken en fossielen, maar ook op basis van de hoeveelheid klei en mergel: De bovenste zone is de ‘beroemdste’ met haar gefossiliseerde oestertjes, Exogyra virgula genoemd, kleine kommavormige schelpjes. In de middenste zone zitten vooral Mutabilis zeeanemonen, en in de onderste lagen, die zich onderaan de côtes bevinden, vind je massa’s astarten (ze lijken op venusschelpen) in de kalk-mergellaag. Een speurtocht door de wijngaarden levert met wat geluk enkele mooie exemplaartjes op. En daar hadden we in de wijngaard van Olivier Horiot even de gelegenheid toe, zodat we toch enkele stenen met mini-oestertjes of een schelpafdruk konden oprapen. beperkte eigen productie in verhouding zeer veel aandacht en zorg kan besteden. Dat gebeurt ook in de wijngaard - met biologische wijnbouw (met ook enkele biodynamische technieken).
Olivier Horiot
De aanplant van het domein omvat alle 7 toegelaten druivenrassen voor Champagne: 75% Pinot Noir ;10% Chardonnay ;5% Pinot Blanc; 3% Pinot Meunier; 3% Arbane; 2% Petit Meslier; 2% Pinot Gris
25, rue de Bise - 10340 Les Riceys
Deze diversiteit vinden we ook terug in het gamma van Olivier Horiot. Hij speelt daarbij niet enkel met de druiven in de assemblage, maar ook met het terroir. Zijn stille witte en rode Coteaux Champenois, net als zijn Rosé des Riceys, worden allemaal per perceel gevinifieerd en gebotteld. Ook verschillende cuvées Champagne - wit en rosé - zijn telkens van één jaargang en één perceel en dus ook mono-cépage, zoals de zeer zeldzame cuvée
van 100% arbane. De wijnen rijpen allemaal één jaar op vat.
www.horiot.fr
Onze eerste halte in Les Riceys is bij Olivier Horiot, een begaafde wijnmaker die het familiedomein van 8,5 ha vanaf 1999 een nieuw élan gegeven heeft door eigen cuvées op de markt te brengen, daar waar zijn vader Serge Horiot via de coöperatieve (waarvan hij een medeoprichter was) werkte. Olivier Horiot verkoopt nog altijd het grootste deel van zijn oogst, zodat hij aan zijn
Olivier Horiot bleek de meest welbespraakte eigenzinnigaard van de reis. Elk jaar hebben we er wel zo één. Hij wachtte ons op zijn tractor op, te midden van zijn wijnvelden. Hij toonde ons de grondstructuur (zie kader) en beklemtoonde de terroirnuances, zelfs binnen de kimméridgien. Om dat te bewijzen zalhij binnenkort een kist van 6 flessen uitbrengen, van diverse climats en
- 26 -
De Wijnspiegel Nummer 81
meerdere wijnbouwers. Tot 2004 maakte hij trouwens alleen stille wijn, ‘om de terroirs beter te begrijpen’. Hij vertelde ons dat Ricey met zijn 3 kernen vroeger de grens was tussen Bourgogne en Champagne. Er stonden hier vóór de phylloxera dubbel zoveel vignes (ongeveer 1 700 ha)
leder, met een bio-dynamische achtergrond. M: Bob: fruitexplosie, zachte tannines, mooie zuren; Luc:><: pittige taninnes in de zin van kersenpitten.
Coteaux Champenois 2010
“Riceys Rouge en Barmont”. Olivier: “ we behandelen deze wijn als een infuus, we streven niet naar concentratie, wel naar drinkgenot”. Voor hem is hij pas na 8 jaar op dronk. De 2009 is nu opulent, de 2010 heeft meer frisheid. U: Bob: helder en briljant; Luc: meer kleurconcentratie N: Bob: sterke fruitneus (bessen, fraises des bois), mineraliteit (gerookte silex); Luc: rokerig, meer uitbundige en animale neus. M: Bob: volle wijn, blijft hangen door de soepelheid; Luc: mondvullend in de aanzet, spanning, ‘van alles meer’.
Ook zijn nieuwe chai was een curiosum want die had aan de buitenkant nog het uitzicht van een oude schuur. Binnenin was alles nieuw. Origineel was de oplossing om de druiven met een monte-charge, een soort grote lift, naar plafondhoogte te brengen, om zo het oppompen te vermijden en ‘par gravité’, door zwaartekracht, te kunnen werken. Een kleine pers laat hem toe om microvinificaties te maken, bijvoorbeeld van zijn arbanne, en te experimenteren. Verder gebruikte hij barriques op rolletjes om zachter te kunnen batonneren: enkel de kleine particules worden ‘opgewolkt’. We bespeurden geen nieuwe vaten, maar ‘occasies’ van minstens 4 jaar tot 12 jaar oud. Verder stonden er ook 3 nieuwe grote cuves tronçonniques (conische tanks, breder onderaan dan boven) en een ovum (eivormige cuve). Altijd malo: dat accentueert volgens Olivier de mineraliteit.
Horiot beaamde die rokerigheid, die hij ‘lardé’ noemt, ze zou van de mergel in de kimméridgien komen.
Coteaux Champenois Ricey blanc 2011 (cha + pinot blanc) als extra. “Blanc sur rouge, rien ne bouge” is een Bourgondisch wijngezegde. Aanzet vol met fruit en frisheid op het einde.
Olivier is een wijnboer met visie en zonder franjes, getuigen daarvan ook zijn glazen: geen flûtes, want champagne is in de eerste plaats een wijn.
Jacques Defrance
We kregen een unieke degustatie van 4 wijnen die alle vier van hetzelfde jaar 2010 én van hetzelfde perceel kwamen: “en Barmont”. De bio(-dynamische) aanpak was meer (1 en 3) of minder waar te nemen naargelang de cuvée. Bob en Luc lieten zich volledig gaan in een duo-wijnbespreking van de geproefde wijnen.
28 rue de la plante - 10340 les Riceys
Na Louis, Jacques en Roger is Christophe Defrance sedert 1988 de vierde generatie aan het roer van dit domein in Les Riceys dat dateert uit 1867. Met 12 ha wijngaard is het een middelgroot familiedomein. Door de jaren heen heeft het domein het karakter van de verschillende percelen goed kunnen situeren: Champmargot, Chianval of l’Ermitage.
Sève Blanc de noirs
(brut nature 100 % PN) De klei van Barmont geeft kracht en spanning. U: Bob: lichtgeel en helder, schitterende spiegel, helder en briljant; Luc: uitbundige mousse, kleine belletjes. N: Bob: mineraliteit (krijt, kalk), steen, rijp wit fruit; Luc: rokerig, stal, acacia, boenwas, mineraliteit, kalk, vuursteen. M: Bob: fruitmolligheid en mooie zuren, wat een mooie spankracht oplevert, een bittertje op het einde; Luc: idem, met een smaak van gestoofde appel en een lange afdronk.
De aanplant bestaat voornamelijk uit pinot noir, chardonnay en pinot meunier, maar er is ook een uitzonderlijke cuvée “L’Exception” die van pinot blanc wordt gemaakt. Naast zeer toegankelijke champagne met ook een toegankelijk prijskaartje - vinden we bij Defrance ook uitstekende Rosé des Riceys.
Het domein werd ons vanuit verschillende hoeken aanbevolen en behoort volgens Bernard Dumont tot de beste van Les Riceys. Niet toevallig zijn Bernard Dumont en Christophe Defrance goede vrienden. Maar zoals men zegt: een goede wijn drinkt men best bij goede vrienden.
Sève Rosé de Saignée (extra brut) Selectie van van het perceeldeel met de oudste stokken. Zelfde maceratie (7 dagen) als voor de rosé de ricey(3°); bij oogst slechts 10-11° potentieel, gechaptaliseerd tot 12-13 (mag in Champagne hoor).
U: Bob: zalmmoussekleur, veel pareling, mooie belletjes; Luc: lichte ambré. N: Bob: licht fruitige neus, eerder parfum dan fruit, lactisch; Luc: terroir, kruidig, aalbes. M: Bob: veel materie; Luc: de CO2-attaque is hier duidelijker dan in 1, maar tegelijk zeer fijn; bessenfruit komt retronasaal zeer mooi terug. Grote lengte opnieuw.
www.champagnejacquesdefrance.com
We werden vriendelijk ontvangen door de hele familie: mijnheer, mevrouw en hun dochter loodsten ons naar hun mooie kelder, middenin het dorp gelegen. Jacques vertelde fier over zijn pinot blanc. Het perceel had de twee laatste jaren last van vorst, maar pinot blanc is een cépage tardif en kan zich herpakken na de vorst.
Rosé des Riceys
“en Barmont” Tip van de wijnbouwer: karafferen 1 uur op voorhand. Dit type wijn veroudert makkelijk 8 à 10 jaar, heeft tijd nodig. Bij deze wijn was suikertoevoeging niet nodig. U: Bob: zalmroze, lichter van kleur dan 1 en 2; Luc: een heel lichte kleurzetting, zeer briljant. N: Bob: fruit, aalbessen, framboos, minerale toets; Luc: de pinot noir-neus: kers,
Brut Tradition
(80% PN 20 % cha, 30% vin de réserve 2010-8; 7 gr dosage),
- 27 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Brut Exception
U: sterk fijn parelend, moussekraag verdwijnt snel, lichtgeel. N: rijp wit fruit, appel, peer. M: mollige aanzet, gevolgd door zuren die de overhand nemen, dan weer molligheid, dit alles wat gefaseerd; een bittertje van agrumen en ook een kalksmaak. A/H: relatief lange afdronk. Dominique Markey. Al bij al een eerder zoetronde champagne, zeer toegankelijk.
(100 % pinot blanc, 6 gr de
dosage)
U: witgeel, weinig schuim, veel parels. N: gist,witte appels, gerookt, mineraal. Bob: lichte kruidigheid. M: molligheid en zuren domineren, heel fris. Peter Kok
Slechts een 12 tal wijnbouwers – waarvan 10 in de Aube - hebben pinot blanc staan. De druif evolueert bij rijpheid heel snel (48 uur), als ze te laat oogsten doen ze de p blanc gewoon bij de andere cuvées. De vrije gele kleur associeerde de wijnboer met een schilderij van Renoir “Torse nu au soleil”. Wat leidde tot de idee om (samen met andere wijnbouwers) 10 champagnes bij 10 doeken van Renoir te plaatsen.
Brut Prestige
(90 % cha, 10 % PN, 6-7 gr de dosage; basiswijn is van 2009 met 30% 2008 en 06; 30 tot 36 maand lagering) Hij plant zijn chardonnay op de minder zonnige flanken, om aciditeit te vrijwaren. Tip van d e w i j n b o e r : fi j n e b e l l e t j e s z i j n i n s e g e e n kwaliteitsgarantie. Je bekomt ze vooral door gewoon je fermentatie-temperatuur laag te houden (16°). Ronnie Blancquaert
Rosé de Ricey 2009
: was voor de vlugge mannen en vrouwen, we werden immers verwacht in Le Val Moret voor een zeer mooi ‘dîner aux champagnes Devaux”.
U: helder, licht strogeel met een groene toets, heel briljant. N: complex: groene appel, fraîcheur, lactisch, mineraal. M: rijpe appel nu, gist, brioche. A/H: 3 à 4’.
Brut Excellence (100 % PN, 6 – 7 gr de dosage; hier geen vin de réserve, alles 2010) U: lichtgeel, goede mousse met veel pareling die blijft duren. N: geurig, gestoofd rijp wit fruit, neus is persistent. M: veel volle smaken en fijne zuren. A/H: lange afdronk. Ingrid. Vanaf de bloemzetting gebruikt hij alleen nog bio-producten, daarvòòr is het risico op verlies te groot = vorm van lutte ‘raisonnée’.
- 28 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Zaterdag 7 mei 2016
Binnen die groep is het nauw verbonden met het Bourgogne-huis Bouchard Père & Fils.
William Fèvre
De wijnen van het domein zijn afkomstig van 80 verschillende percelen - 8 tot 10 per herkomstbenaming. Het werk in de wijngaard wordt “à la carte” aangepast aan de situatie van elk perceel, onder meer wat betreft
10 rue Jules Rathier - 89800 Chablis
Reeds meer dan 250 jaar is deze familie aanwezig in de streek. Het domein bezat in de jaren 1950 7 ha van de toenmalige totale Chablis-aanplant van 500 ha. William Fèvre richtte het Domaine de la Maladière op en de eerste oogst geschiedde in 1959. Hij was één van de eerste die geloofde in de toekomst van Chablis en met nieuwe aanplantingen is begonnen. De huidige 48 ha eigen wijngaarden van het domein waren reeds in de jaren 1960 aangeplant.
het ploegen, onkruid verdelgen, ontbladeren etc. De oogst gebeurt manueel – terwijl 95% van de Chablis machinaal wordt geplukt. De manuele pluk heeft een invloed op de kleur: door de betere sanitaire toestand van de druiven is er geen maceratie vóór de persing, waardoor er geen extractie van kleurstoffen uit de schil plaatsvindt. Dit verklaart mee de zeer lichte kleur van alle wijnen van het domein.
De percelen worden ook apart gevinifieerd en gerijpt; de assemblage gebeurt pas bij de botteling. Bij de rijping wordt er niet teveel hout gebruikt, in weerwil van de reputatie van het huis, waar vroeger vrij veel nieuwe eik werd gebruikt. Nu zoekt men meer naar de expressie van het terroir, met frisheid, elegantie en mineraliteit. Er wordt nu geen nieuwe eik meer gebruikt: elk jaar wordt 10% van de vaten vervangen door reeds gebruikte vaten uit de Côte d’Or. De vatlagering bedraagt nooit meer dan zes tot acht maanden, en wordt maar op een deel van de cuvée toegepast (30 à 50% voor de premiers, 50 à 70% voor de grands crus).
William Fèvre is steeds een grote voorvechter geweest van de historische terroirs van Chablis. Ieder perceel weerspiegelt zijn persoonlijkheid in de wijn. Het domein bezit percelen in alle Grands Crus en dat is toch vrij uniek. Van de eigen wijngaard zijn 27 ha Premier en Grand Cru. In totaal beschikt het huis over de opbrengst van 130 ha, afkomstig van zowel eigen wijngaarden als van zelfstandige wijnboeren die druiven leveren. Daarvan zijn 92 ha Premier en Grand Cru. Door de aankoop van druiven bestrijkt het aanbod van het huis een zeer breed gamma – zo zijn de Sauvignon de Saint-Bris en Petit Chablis enkel afkomstig van aangekochte druiven.
Ook de aangekochte druiven worden per perceel gevolgd, worden door dezelfde oogstploeg geplukt (in cagettes van 13 kilo) en volgen dezelfde vinificatie als de druiven van het domein. Alleen op het etiket is duidelijk te zien waar de druiven vandaan komen: enkel de wijnen
Aangezien geen van zijn beide dochters het zag zitten om het domein over te nemen, verkocht William Fèvre het in 1998 aan de groep Henriot uit Champagne.
- 29 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Chablis premier cru Fourchaume 2014,
van de eigen wijngaard krijgen “Domaine William Fèvre” op het etiket. De andere wijnen moeten het met de merknaam “William Fèvre” stellen.
grootste premier cru in oppervlakte, komt daarentegen van de rechteroever van de Serein, ‘boven’ de grands crus (zie kaartje). “Hier zijn de wijnen genereuzer, ook jonger te drinken”. Fourchaume is enerzijds de bekendste premier cru, maar ook divers van kwaliteit (naargelang de wijnbouwer en de ligging binnen de cru, eigenlijk zijn er 5 climats), niet altijd zeer ‘chablis’.
Om de frisheid van de wijnen te behouden, beslist het huis William Fèvre soms tot een vroege oogst. Die valt dan soms vóór de “Ban des vendanges”, de officiële startdatum van de druivenpluk zoals door het INAO vastgelegd. Om toch vóór die datum te kunnen oogsten, moet een wijnboer, per perceel, een aanvraag indienen, ten laatste 48 uur vóór de aangevraagde oogstdatum. Het INAO controleert dan binnen de 24 uur, zodat de oogst nog eens 24 uur later kan starten. De klimaatverandering is duidelijk te merken: in Chablis oogstte men normaal in oktober. Nu is dat steevast in september.
U: zeer licht strogeel, zeer heldere wijn met een schitterende spiegel. N:bloemen, perzik, wit fruit. M: heel fijne zuren, mooie fruitmolligheid en een mineraliteit die lang blijft hangen. Benny V. PPS: zeer compacte wijn, die nog moet evolueren.
Chablis premier cru Vaulorent 2011,
Spijtig genoeg kon Didier Seguier, de oenoloog van het domein die we reeds uitnodigden bij ons in Gent op 15 maart 2008, ons niet ontvangen, maar Nicolas kweet zich uitstekend van zijn taak (met ietsiepietsie Engelse tongval). Voor de kaart van Chablis kregen we weer een lesje ‘kimméridgien’, en verder een situering van de petits tot de grands, en het verhaal van de 17 premiers crus, die eigenlijk met veel meer zijn (zie hoofdstuk over chablis). We leerden dat ze bij William Fèvre de druiven niet ontrist persen, omdat dit een betere afvoer van de jus bevordert, dat zij ‘kop en staart’ ( 2 x 5%) van het geperste sap niet gebruiken (zoals bij het distilleren van whisky en cognac), en dat ze vervolgens het sap koelen tot 14°. De vele kleine cuves laten 90 parcellaire gistingen toe, volgens Nicolas.
Petit Chablis 2014, komt dus niet op vat, mikt op toegankelijkheid, maar kan toch ook een paar jaartjes bewaren. Nicolas proefde onlangs nog een 2010.
U: lichtgeel met een groene schijn, heldere wijn met mooie spiegel.N: fruit en frisheid, agrumen. M: veel souplesse, voldoende fraîcheur en met een lichte minerale toets; dit laatste komt ongetwijfeld bij de latere betere wijnen nog meer tot uiting. A/H: normaal; un vin svelte, dixit de man van het huis, ideaal als apérowijn, een mooie opener van de proeverij. Martin Verfaillie
Chablis Domaine 2014,
U: witgeel, helder, schitterende spiegel.N: een warme gloed, vanille, lactisch, mineraliteit, fruit (lychee).M: levendig, met mooie evenwichtige zuren en een mooie mineraliteit. A/H: een 3-tal seconden, mooie wijn. Peter. Nicolas: ”Deze wijn is minder aromatisch dan de petit Chablis, maar voller in de mond, omwille van de Kimméridgien-ondergrond.”
Chablis premier cru Vaillons, door zijn ligging op de linkeroever krijgen we een verfijndere, preciezere wijn.
“2011 was een warmer jaar, de wijn evolueert wat sneller, maar toch nog goed houdbaar”.
U: helder met een schitterende spiegel, intens, licht strogeel.N: complex: fruit (wit fruit, appel) agrumen, bloemen, een grotere mineraliteit. M: rondeur als aanzet, dan evenwichtige zuren, wat leidt tot een knappe fraîcheur, een wijn met volheid en structuur.A/H: een PAI (persistance aromatique intense) van 6 à 7 seconden, met veel frisheid in de herinnering, volgens Patrick Willems.
U: meer kleurintensiteit dan de vorige wijnen, een briljante schitterende spiegel. N: ananas, wit fruit, kruidigheid. M: meer versmolten, acaciahoning, houtimpressie. Dominique Santens
- 30 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Chablis grand cru Bougros côte Bougerots 2011, een lieu-dit binnen de grand cru
Julien Brocard werkt sedert 1995 mee op het domein, na zijn ingenieursstudies. Het is onder de impuls van Julien dat het domein vanaf 1997 voor biodynamie kiest op het Domaine de la Boissonneuse. Ook het domein JeanMarc Brocard ontwikkelde zich sedertdien tot één van de belangrijkste in Bourgogne voor biologische wijnbouw. 60 ha zijn gecertifieerd in biologische landbouw en 40 ha in biodynamie.
dus, die volgens Nicolas “le plus facile et détendu des grands crus”is.
U: goudgeel, heel briljant, mooie spiegel.N: fruit (wit tot exotisch), vuursteen, amandel. M: mooie fijne zuren, molligheid en kruidigheid, een wijn met een mooie structuur, lang zoals je mag verwachten van een GrCru. Steffie.
Met een productie van bijna 1 miljoen flessen heeft Jean-Marc Brocard een uitgebreid gamma Chablis en andere wijnen uit de Yonne in de aanbieding. Er zijn drie onderverdelingen in het gamma: de Chablis van JeanMarc Brocard (deels biologisch), de biodynamische Chablis van Julien Brocard en wijnen uit de regio zoals Saint-Bris, Irancy en Côtes d’Auxerre. Dit domein bewijst dat kwantiteit en kwaliteit (en redelijke prijzen) kunnen
Jean-Marc Brocard
3, route de Chablis - 89800 Préhy
Jean-Marc Brocard heeft uit het niets één van de grootse domeinen van Chablis uitgebouwd. Hij werd in 1946 geboren in een landbouwersfamilie in de Côte d’Or maar volgde de raad van zijn vader op om een andere loopbaan te kiezen en werd ingenieur in Auxerre. Zijn eerste contact met de wijnbouw was via zijn toekomstige echtgenote en zijn schoonfamilie, wijnbouwers in Saint-Bris-le-Vineux. In 1973, wanneer hun zoon Julien geboren werd, plant Jean-Marc Brocard zijn eerste wijnstokken in Préhy, waar het domein nog steeds gevestigd is.
samengaan.
www.brocard.fr
De ontvangstruimte wordt momenteel volledig vernieuwd. We werden onthaald door Sébastien, de schoonzoon, die ons de bio- en biodynamische benadering van het huis schetste: bio sedert 2008 , biodynamie vooral gepromoot door de zoon. Er wordt met grote Franse eiken foudres van 25 (voor de GC), 50 of 100 hl gewerkt. Brocard gebruikt geen enkele barrique, behalve voor wijn van een recent aangekocht perceel met stokken van 100 jaar oud. We bewonderden drie
- 31 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Chablis grand cru Valmur 2009,(was
een
rijp jaar; 14 maand foudres + eieren)
U: gele kleur. N: aanvankelijk vrij gesloten, nadien fruit (rijpe appel, peer), iets rokerigs en kruidig (curry).M: heel vrijgevig met mooie zuren. A: heel mineraal. (Eén van de 2 geschonken flessen had iets oxidatiefs, moest lucht krijgen). Rik De Buysser
Jean Durup Père & Fils
4 Grande Rue - 89000 Maligny
betonnen eieren van 16 hl, die een betere microoxigenatie zouden bewerkstelligen.
Chablis Sainte Claire 2015
U: een kleur die meer naar het doré gaat, met veel vettigheid langs het glas. Een uitbundige neus, met nadruk op het fruit:’ un nez solaire’, met vooral agrumen en exotisch fruit. M: eerst molligheid, dan rijp fruit, dan een crescendo van de zuren. A/H: fruit, zeer charmante herinnering. Luc W
De familie Durup is reeds eeuwenlang “bezig” met wijn in Chablis. De geschiedenis van het huidige domein loopt parallel met de groei van Chablis over de laatste decennia. Jean Durup nam in 1968 het familiaal domein van 2 ha over. Vandaag beheert hij, samen met zijn zoon Jean-Paul en dochter Valérie, een domein van om en bij de 200 ha - jawel: op bijna 50 jaar verhonderdvoudigde hij zijn domein, om één van de grootste zelfstandige domeinen in Chablis te worden.
Chablis premier cru Butteaux 2011 (dit is een climat binnen Montmains, linkeroever vd Serein, O-ZO orientatie, verouderd in foudres van 50hl die 5jr oud zijn)
U: feller geel dan de wijnen van Fèvre. N: licht houtaroma’s verweven met mineraliteit, rijp fruit, exotisch fruit, appel, witte perzik, een tikje agrumen en een tikje mineraliteit. M: zeer fijne mooie zuren, strakheid en ingehouden molligheid.A/H: een mooie wijn, vol finesse en rankheid, een wijn voor feeën en princessen, dixit Bob.
Het domein werkt traditioneel, zowel in de wijngaard als in de kelder. Traditioneel betekent in Chablis dat er geen houtlagering aan te pas komt. De betrachting is om zo zuiver mogelijk druif en terroir tot hun recht te laten komen. Opmerkelijk voor een domein van deze omvang is dat het geen Grand Cru bezit of op de markt brengt: alle cuvées zijn Petit Chablis, Chablis of Chablis Premier Cru. Gezien de totale oppervlakte van het domein en de bijkomende activiteit als négociant (aankoop van druiven), is er een zeer breed gamma aan wijnen die bovendien zeer schappelijk geprijsd blijven en van het ene op het andere jaar een betrouwbare kwaliteit bieden.
Chablis premier cru Vaulorent 2013 (hoort tot Fourchaume, 50 jaar oude stokken, ‘ le 8e grand cru’ noemt Sébastien deze climat)
U: fel geel, helder, schitterend, de wijn kleeft aan het glas.N: immobiel: rijp fruit, tikje honing, fijne acacia, mineraliteit, de houtlagering komt heel discreet aan de oppervlakte.M: evenwicht tussen molligheid en mooie aciditeit. A/H: een middellange afdronk waarbij de zuren persisteren, een wijn met veel rondeur, ‘’un vin d’une grande buvabilité’. Dominique M
De eigen wijnen van het huis Durup worden op twee domeinen geproduceerd: Domaine de l’Eglantière en Château de Maligny. Dat laatste domein werd door Jean Durup heropgebouwd; in de 19de eeuw was zijn overgrootvader reeds verantwoordelijk voor dit domein.
- 32 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Domaine de l’Eglantière is het meest gekende domein van Jean Durup.
minder vrouwelijk is dan de Fourchaume, met meer ‘muscle’; een wijn met inhoud, spankracht. Bob
Naast de obligate Premier Cru appellaties, zijn er in het gamma interessante cuvées met koninklijke of keizerlijke benamingen: Vigne-de-la-Reine, Marche-du-Roi, Carréde-César, en Reine-Mathilde. Deze laatste is een assemblage van verschillende percelen in premier cru.
Colinot
1 rue des Chariats - 89290 Irancy
Die namiddag maakten we een uitzonderlijke primeur mee. Voor het eerst in onze wijnreisgeschiedenis kregen we een duo- degustatie van een koppel waarvan de beide partners hun eigen wijnen produceren: enerzijds Jean maakt witte chabliswijnen en Stéphanie rode. Zij hadden nog nooit eerder samen een degusta tie gegeven, althans niet tussen de Durupcuves (terloops: we hebben nog maar zelden zo’n reusachtige cuves in glasvezel gezien). De proefomstandigheden waren niet ideaal weliswaar, want het Duruphuis is door zijn négociantaanpak eigenlijk niet ingesteld op het ontvangen van groepen. Durup bedient 4 000 tot 5 000 restaurants en exporteert naar wel 36 landen!
www.durup-chablis.com
Petit Chablis l’Eglantière 2015 (Durup heeft niet minder dan 30 ha petit chablis, over 7 gemeenten verspreid en veel percelen daarvan liggen dicht bij de 1ers crus. Opmerkelijk: na gisting blijft de wijn 10 dagen op -3° om een wijnsteenzuurval te krijgen, en die zo te vermijden later in de fles.)
U: geel, mooie spiegel. N: gist en wit fruit, appel, zelfs iets mineraal. M: molligheid in balans met zuren. A/H: 3 à 4 seconden, een mooie aperowijn. Steffie
Chablis l’Eglantière 2015, (komt van percelen uit 11 dorpen, goed geörienteerd)
U: lichtgeel met een groene schijn, zeer briljant. N: meer mineraliteit, appels, grassig, groene vegetaliteit. M: mollige aanzet, ondersteund door mooie zuren, een evenwichtige wijn, een zachte wijn met meer materie dan de vorige. A/H: een mooie afdronk en een lange herinnering. Dominique M
Chablis premier cru Fourchaume 2014 (percelen van Maligny, dat kasteel diende als een soort grenspost: aan de overkant vd Serein lagen de gronden van de Hertogen van Bourgondië, idem voor Mont de ‘Milieu’; ze hebben 18ha in deze cru! Etymologie: fourche à homme…)
U: strogele, heldere wijn met een schitterende spiegel. N: rijper fruit, gestoofde appels, vuursteen, wit fruit. M: zachte zuren, mooie fruitmolligheid en een lange minerale toets.Benny
Het domein Colinot is ontegensprekelijk hét topdomein in Irancy. De familie Colinot is reeds een tiental generaties thuis in de wijnwereld van Irancy. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Léontine Colinot actief in de wijnbouw; haar enige zoon Robert ontwikkelde met zijn Poolse vrouw Rosa de wijngaard en de kersenteelt tijdens de jaren 1960. Jean-Pierre, hun oudste zoon, en zijn vrouw Anita namen het domein over en breidden het uit tijdens de jaren 1990. De leiding van het domein is sinds 2001 in handen van Stéphanie, hun oudste dochter die in Beaune oenologie en wijnhandel studeerde.
Chablis premier cru 2014 “L’homme mort” ( deze macabere climat naam zou verwijzen naar de oude galgplaats; 1 terroir met 35% pente, midden in Fourchaume gelegen),
U: helder geel, met lichtgroene schijn. N: een strakkere neus van vuursteen, wit fruit en een lichte kruidigheid. M: veel fruitmolligheid en een schat aan zuren, een wijn die
- 33 -
De Wijnspiegel Nummer 81
De 12 ha wijngaard van het domein zijn geconcentreerd in de herkomstbenaming Irancy, waarvan de wijngaarden een amfitheater vormen op klei-kalkbodems met een ondergrond uit het Kimméridgien. Stéphanie Colinot vinifieert de verschillende percelen afzonderlijk, om hun eigen karakter te beklemtonen: in totaal produceert het domein 9 verschillende cuvées in Irancy.
smaak, met veel fijne zuren. A/H: een mooie wijn, ideaal bij een slaatje of als apero in de zon. Carine De Vrieze
Irancy vieilles vignes 2013
( met ong. 10%
césar voor tannine steun)
U: licht doorschijnend, met een paarse rand en een mooie viscositeit.N: rood fruit (bes, kiers), drop, gerookt naar het minerale toe. M: mondvullend, een mooi evenwicht tussen zuren en tannines. A/H: een mooie herinnering van tannines en fruit, een aangename wijn. Francis
De wijngaard van zowel oude als jongere stokken wordt traditioneel bewerkt (“lutte raisonnée”). De laatste jaren wordt er geploegd tussen de wijnranken, om het gebruik van onkruidverdelgers te beperken. De snoei is kort om de rendementen te beperken. De aanplant bestaat voornamelijk uit pinot noir, maar ook voor 5% uit césar, een druif die door de Romeinen naar de streek zou zijn gebracht. Irancy mag tot 10% césar bevatten. De assemblage van césar en pinot noir gebeurt traditioneel bij de “cuvaison”.
Irancy cuvée Soufflot 2013, (genaamd naar de Panthéon-architect die in het dorp werd geboren; 100% op nieuwe eik, geen césar; 2013 was een goed, getypeerd jaar, mét fruit). Peter Kok
U: granaatappelrood, met een schitterende spiegel en mooie tranen. N: onderbos, kruiden, grafiet, jammy fruit. M: heel gefaseerd, tannines en zuren. A/H: een krachtige speciale wijn, te combineren met rood vlees en harde kaas. Peter. Luc W : eerst komt het gebrande, dan het fruit.
De vinificatie van de rode wijnen is traditioneel, met deels ontriste trossen. De rijping gedurende 9 à 12 maanden gebeurt in cuves (geen vaten). Naast de rode Irancy produceert het domein ook een Passetoutgrain, met één derde gamay en twee derde pinot noir. De rosé wordt als “vin gris” gemaakt: rechtstreekse persing en vinificatie zoals bij witte wijn.
Irancy Les mazelots 2011, pinot noir et césar, (wellicht het hoogst aangeschreven climat, zuidelijk gericht.)
Het domein in Irancy beschikt niet over de infrastructuur om grote groepen te ontvangen. Vandaar dat we met Stéphanie Colinot en haar wijnen zullen kennismaken in Maligny, ten huize Durup. In 2008 trouwde ze immers met Jean Paul Durup, zoon van Jean Durup.
U: kersenrode wijn, intens gekleurd met een mooie spiegel. N: gebrande toetsen van koffie, chocolade, gevolgd door fruit (bessen). M: versmolten, fijne zuren, een evenwichtige wijn. A/H: een goede afdronk en een lange herinnering Ingrid
www.irancy-colinot.fr
Gruhier
Wetenswaardig is dat momenteel ongeveer 180 ha beplant zijn van het 315 ha tellend areaal, daar waar de meeste domeinen rond de 15 ha bezitten.
Dominique Gruhier
Bourgogne rosé 2014,( pressurage direct)
Rue du Clos-de-Quincy - 89700 Epineuil
U: lichtroze, zalmkleurige, lichtgrijze wijn. N: buxus, platte perzik, wit fruit, een heel aparte neus. M: een volle
Dominique Gruhier studeerde oenologie in Beaune. Tijdens zijn legerdienst kreeg zijn familie de kans de wijngaarden over te nemen van één van de pioniers die de AOC Epineuil nieuw leven had ingeblazen maar die op pensioen ging. De hele familie (vader, broers en zussen) investeerde in de aanschaf van het Domaine de
- 34 -
De Wijnspiegel Nummer 81
l’Abbaye du Petit Quincy in 1990 en Dominique zorgde voor het wijnmaken. Sinds 2007 is hij enige eigenaar. Het domein telt nu 27 ha, met vooral pinot noir, chardonnay (vooral voor de Chablis van het domein, maar ook in Tonnerre) en een beetje pinot gris (die in de rosé wordt gebruikt). Het grootste deel van de wijnstokken werd tussen 1975 en 1995 aangeplant. Ze zijn dus gemiddeld 30 jaar oud. Eén perceel dateert van 1946.
2 Bourgogne Epineuil rosé 2014, combinatie van pinot noir en pinot gris
De filosofie van het domein richt zich op een optimale terroir-expressie. De wijnen zijn niet-commercieel en hebben een uitgesproken karakter. De laatste jaren wordt er in de wijngaard meer en meer op natuurlijke
6 Chablis premier cru Vaillons 2014
3 Bourgogne Epineuil rouge 2014
4 Bourgogne Epineuil rouge ‘L’Ame des Dannots’ 2009 (prachtig op dronk)
5 Bourgogne Tonnerre 2015 (wit uiteraard)
wijze gewerkt. Sinds 2005 worden er geen onkruidverdelgers of insecticide meer gebruikt. Geleidelijk aan werden ook andere niet-biologische middelen afgebouwd en nu werkt het domein 100% biologisch - ook al is het nog niet volledig als dusdanig gecertifieerd. De biologische werkwijze zorgt voor een betere terroir-expressie in de wijn en meer resistente wijnstokken - ook in moeilijke jaren. De ondergrondse chai is hypermodern. Druiven worden deels met de hand, deels machinaal geplukt en door zwaartekracht neergelaten in de inox of houten cuves.
Dominique Gruhier was reeds tweemaal te gast bij onze Commanderij: voor een degustatie van zijn wijnen in 2009 en voor ons feestbanket van 20 jaar Commanderij Gent. Spijtig genoeg was hij er nog niet bij onze aankomst en verliep de maaltijd, voorafgegaan door zijn uitstekende Crémant, een beetje geïmproviseerd. Toen hij opdaagde, deed hij met zijn enthousiasme de sfeer omslaan. De extra Vaillons, die we ook met een mooie korting konden aankopen, was een fijne afsluiter.
www.bourgognevin.com
We proefden – maar bespraken niet – de volgende wijnen:
1 Crémant de Bourgogne (40 % PN, 60 % cha, dosage de 5 gr)
- 35 -
De Wijnspiegel Nummer 81
eenzelfde oogstjaar. Zo komt Le Val Cornet brut van een wijngaard met oude stokken pinot noir en pinot meunier (in een 50-50 verhouding). Ook de rosé de saignée bestaat uit telkens 50% pinot noir en pinot meunier. Enkel de “brut sans année” maakt gebruik van reservewijnen die in een “solera” worden bewaard. De wijnen rijpen deels op vat, maar sinds kort experimenteert Nathalie Falmet ook met amforen.
Zondag 8 mei 2016
Nathalie Falmet
1, Rue Saint Maurice - 10200 Rouvres-les-Vignes
vlnr :De reisorganisatoren Patrick en Pierre Paul, Nathalie Falmet en voorzitter Karel
Nathalie Falmet studeerde scheikunde en daarna oenologie. Naast haar activiteit als oenologe voor andere domeinen heeft ze in 1999 een deel van het familiaal domein overgenomen om er haar ding te doen. Ze brengt pas sedert 2009 haar eigen cuvées op de markt, die elk een uitgesproken karakter hebben.
www.champagne-falmet.com
Onze voorzitter en Pierre-Paul waren hier al meerdere keren langs gekomen. Het ijs hoefde alweer niet gebroken te worden, en Nathalie lanceerde zich in een omstandige uitleg, waarbij ze de technisch-oenologische kant van het wijnproces niet schuwde: we zijn immers geen ‘bleus’! Zo vernamen we dat sommige percelen van oude stokken (deels) op houten vaten verouderen: dat resulteert in minder productie maar in grotere concentratie én mineraliteit.
De wijngaarden van Nathalie Falmet strekken zich uit over een bescheiden 3,5 ha, in Rouvres-les-Vignes en het naburige Colombey-les-Deux-Eglises, geboorteplaats van Général Charles de Gaulle. We bevinden ons hier op de uiterst Oostelijke grens van het wijngebied van de Aube, geologisch vergelijkbaar met Chablis. In de wijngaard wordt zoveel mogelijk biologisch gewerkt - ook al is het domein niet als dusdanig gecertifieerd; dat laat ook de ruimte om in dit noordelijk klimaat in te grijpen met traditionele middelen indien nodig.
Haar eerste cuvée op amfoor (uit Zuid-Italië) gaf, dankzij een soort continue spontane bâtonnage, een verhoogde mineraliteit en een iets lagere aciditeit, maar tot nu toe is daar nog geen champagne van klaar. De stille wijn proefde volgens Nathalie als een ‘energetischer’ wijn. Ze heeft, net als Drappier, ook een solera 2008-15 voor haar reservewijn, en daar mogen we ook een staal van
Ook in de vinificatie geeft Nathalie Falmet voorrang aan terroir, druivenrassen en millésime. De meeste van haar cuvées komen van individuele wijngaarden en van - 36 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Le Val Cornet 2011 (50
proeven als starter. Nathalie werkt met geselecteerde bio-gisten en die gisting verloopt aan zeer lage temperatuur: 12 à 15°. De druivensuiker voor de liqueur d’expédition is bij haar neutraal, in tegenstelling bijvoorbeeld tot Drappier (zie hoger). Eigenlijk kan je door de samenstelling van die liqueur de wijn verouderen of verjongen, verklapte ze. (En er zijn ook wijnbouwers die met houten schilfers houtlagering in de champagne nabootsen …) Foei! Het is duidelijk zo dat mevrouw Falmet zeer zuivere champagnes nastreeft, die goed het oogstjaar respecteren. Ze vond het zo spijtig dat ze geen cuvée had meegebracht naar het restaurant. Wij vonden dat ook …
% PN, 50 % pinot meunier : vrij zeldzaam in deze streek, de meunier zorgt voor rondeur, aroma’s van aardbei en rode bessen verdraagt ook goed houtlagering, zeker bij oude stokken van ong. 45 jaar)
U: elegante, fijne beentjes, meer kleurintensiteit, met een persistenter kroontje en fijne belletjes. N: uitbundig, wit fruit, toasty, amandel. M: mooie CO2 explosie, intens zonder echt krachtig te zijn; zachte molligheid overwonnen door de zuren. A/H: champagne met meer lengte. Luc
Tentation Rosée rosée de saignée (50 % PN, 50 % pinot meunier, dosage 5-6 gr, 1 remontage per dag. Als de sinaasappelschilgeur zich aandient, hevelt ze over naar een andere cuve voor de gewone gisting.)
Soléra 100 % PN: is een stille wijnstaal uit de solera reserve.
U: zeer intense zalmkleur, fascinerend, fijne pareling, mooi kroontje. N: fruitig: aardbeien, framboos, bes, vermouth (PPS: te wijten aan de sinaasappelschil), kruidigheid. M: mollige aanzet en krachtige aciditeit, pareling op de tong, veel fruit. Dominique M
Mineraliteit, het zout van oestersap, agrumen, citroen, pompelmoes.
Brut nature 2011
U: lichtgeel met een roze schijn, met een fijne pareling. N: rijpe appel, witte perzik, mineraliteit. M: een toch niet zo droge champagne, met een citrustoets. A/H: een ongeslepen diamant. Bob. Luc: je proeft het iodium, de mineraliteit.
- 37 -
De Wijnspiegel Nummer 81
Horeca
Hôtel «Golden Tulip»
Route de l’Aéroport, RD 619`
Barberey-Saint-Sulpice,
France
De domeinen :
Pierre Paul Stacanov
Proefnotities :
Dominique Markey Francis Verschaeve
Aanvullingen en eindbewerking :
Luc Wieme
Hôtellerie La Montagne
10, rue de Pisseloup
52330 Colombey-les-Deux-Eglises
http://www.hostellerielamontagne.com
- 38 -
De Wijnspiegel Nummer 81
- 39 -
Een oplossing voor wijn met kurk Trevi produceert groene stroom uit afval. Trevion verkoopt de groene stroom van Trevi. U koopt groene energie bij Trevion aan een scherpe prijs. Met het verschil in prijs koopt U wijn. Is de fles goed dan drinkt u ze uit en geniet ervan. Heeft de fles kurk dan maakt Trevi er elektriciteit van en hierdoor kunnen wij u een extra korting geven op uw elektriciteitsprijs. Bel ons vandaag nog op 09/255.70.10 en vraag naar de formule voor wijnliefhebbers.
Trevion nv Dulle-Grietlaan 17/17 9050 Gentbrugge Belgium
T F E S
+32 9 255 70 10 +32 9 222 88 89 info@trevion.be www.trevion.be
ISO 14001 ISO 9001 BE 0839.663.969