De ahr ee paradi v r wi lie hebber

De Wijnspiegel Nummer 95

DE AHR : EEN PARADIJS VOOR LIEFHEB- BERS VAN RODE WIJN.

De Ahr is met ongeveer 560 ha wijngaarden (480 ha rood en 80 ha wit) één van de kleinste van de in totaal 13 wijnbouwgebieden in Duitsland. De Ahrvallei, beschut door het Ahrgebergte, de Eifel en de Hoge Venen, is bij wijnliefhebbers vooral bekend als het rode wijnparadijs van Duitsland. Naast Spätburgunder (340 ha) behoort ook Früburgunder (35 ha) tot de specialiteiten van de regio. Het zware werk in de extreem steile wijngaarden wordt er beloond met topkwaliteit.

Tot voor een dertigtal jaar werden de wijnen uit het Ahrgebied (Duitsland) niet echt au sérieux genomen. Het waren dunne, zoetige wijnen, gemaakt van Spätburgunder of pinot noir, die vooral de dagjestoeristen konden bekoren. Kwantiteit stond voorop in de productie.

Midden de jaren tachtig wilden Werner Näkel (Weingut Meyer-Näkel) en wijlen Gerhard Stodden (Weingut Stodden) daarin verandering brengen en de Ahr ook als gebied voor droge kwaliteitswijnen op de kaart zetten. Beiden waren geïnspireerd door de Bourgogne. En inderdaad, de Ahrstreek is vandaag vooral gekend als het paradijs van de pinot noir, hoewel er 22 rode druivenrassen en 45 witte zijn toegestaan.Een opvallend mild en zonnig mesoklimaat (1450 zonuren per jaar), vergelijkbaar met dat van de regio rond Beaune qua temperatuur en neerslaghoeveelheid (615 mm), de gunstige invloed van de nabijheid van de Rijn, steile hellingen waar de fotosynthese en de bodemopwarming wel bij varen, een interessante bodemvariëteit en een grote vakkennis zorgen voor uitstekende wijnen. Wijnen die boeiend zijn omdat de druiven hier niet op een kalkbodem groeien, maar op leisteen (Schiefer) en kiezelzandsteen (Grauwacke) (hoger deel van de Ahrvallei) of op klei, leem en löss (lager deel). Wijnen die het product zijn van diverse vinificatietechnieken en daarom grote stijlverschillen kunnen vertonen. Wijnen die soms kunnen concurreren met de wereldtop van pinot noir …

Grosso modo kunnen we 2 grote stijlen onderscheiden: enerzijds pinot noir van het klassieke type met een roestachtige tint, weinig kleurintensiteit, weinig tannine en relatief veel zuren; anderzijds pinot noir van het moderne type met krachtige rode kleur, meer tannine en minder zuren. Voor de Duitse Spätburgunder avond van 15 februari 2020 selecteerde de wijnmeester voor u bijzondere wijnen bij Meyer-Näkel, Kreuzberg, Deutzerhof (allen lid van het Verband Deutscher Prädikatsweingüter, afgekort VDP en herkenbaar aan de adelaar afgebeeld op de flessenhals) en de rijzende ster Julia Bertram. Er werden vooral Spätburgunders gekozen omwille van de typiciteit van de streek. Als afsluiter proefden we een Frühburgunder, ook gekend als pinot précoce of pinot Madeleine, de “diva der Duitse druiven” genoemd. Voor wie nog extra info wenst over de Ahr, verwijs ik graag naar het artikel dat werd gepubliceerd in het Ken Wijn magazine nr 32, pag. 66 naar aanleiding van de Wijnronde in 2019.

Meyer – Näkel

Familiaal domein sinds 5 generaties. Momenteel geleid door vader Werner, de man die de Ahr groot maakte, en zijn dochters Meike en Dörte Näkel die hun opleiding kregen aan de Hochschule in Geisenheim. 18 ha aanplant, waarvan drie kwart Spätburgunder, voornamelijk op blauwe leisteen. De wijnen zijn mineralig en fruitig, en barrique-aroma’s worden zoveel mogelijk vermeden.

We proefden een Spätburgunder van het jaar 2017, een Blauschiefer Spätburgunder eveneens van het jaar 2017 en een Frühburgunder 2017.

De eerste wijn (gisting op inox, malo en 6 maanden lagering op eiken foeders, geen filtering noch klaring) was zeer licht intens, helder, granaatrood met fijne tranen; in de neus aroma’s van kaneel, kersen, jeneverbessen, onderbos, minerale ondertoon; in de mond nog gefaseerd, sappig rood fruit, frisse, elegante zuren, rijpe, soepele tannine; combinatie wijn/gerecht: konijn, fricandon met krieken. Score: 13,7/20; Prijs: 11,80€.

De tweede wijn van Meyer - Näckel (schilmaceratie tot 18 dagen en 10 maanden opvoeding op eiken vaten van 2 tot 4 jaar) die duidelijk van alte Reben op leisteenbodem afkomstig is, kleurt net zoals de eerste granaatrood maar dan iets intenser; in de neus nemen we immobiel zoet rood fruit waar evenals een lichte animale toets, na walsen mineraliteit (zwavelig), visolie, ansjovis, zwarte ta-

De Wijnspiegel Nummer 95

penade, balsamico, licht gebrand aroma, chocolade; in de mond een volle fruitige aanzet, duidelijk meer materie en structuur dan in de eerste wijn; een fijne wijn met evenwichtige afdronk en een frisse herinnering; combinatie wijn en gerecht: fazant. Score: 15,2/20. Prijs:21€. dig, peper, retronasaal cassis; in de mond ronde aanzet, iets minder aciditeit dan de Spätburgunders, rijpe, zachte tannine; complexe, elegante wijn met lange afdronk, mooie fraîcheur en ongetwijfeld een goed bewaarpotentieel. Combinatie wijn en gerecht : eendenborstfilet. Score: 15,1/20. Prijs: 19€.

De derde wijn van het huis Meyer – Näckel die als afsluiter van de avond werd geserveerd, was de Frühburgunder 2017. Bodem: leisteen, Grauwacke en verweringsgesteente. Zes maanden lagering deels in foeders, deels in barriques. In uitzicht granaatrood, helder, vrij transparant; in de olfactieve fase zacht rood fruit, bosaardbei, licht vegetale toets (stengels van reukerwten), cederhout, krui

Kreuzberg

De zeer steile, grotendeels zuidwest georiënteerde wijngaard van 9 ha, met deels leisteenbodem, deels löss en leem, van Ludwig Kreuzberg en Frank Josten, is zonder twijfel een vaste waarde in de Ahr regio. Negen wijngaarden staan gecatalogeerd als VDP Grosse Lage (grand cru). Er wordt gewerkt volgens de principes van de geïntegreerde wijnbouw (ecologische bodembewerking met stalmest, stro, gras tussen de rijen en dergelijke). Beperkte rendementen, soms tot 35 hl/ha (groene snoei), gedeeltelijke ontbladering in de late zomer, uitdunning van de trossen en manuele oogst zijn evenveel elementen die een topkwaliteit moeten garanderen. In de wijnkelder vergisten de rode VDP-wijnen in open kuipen waarna ze lageren op deels oude, deels nieuwe barriques. De wijnen worden steevast gekenmerkt door de mooie balans tussen de zuren en de tannine, de precieze dosering van de extractie en de fijne houttoetsen. De eerste wijn die we proefden van dit huis was de Spätburgunder trocken van 2018. Bodem: leem, löss,

De Wijnspiegel Nummer 95

Grauwacke en Devonschiefer. Gisting in open vaten, 6 maanden lagering op 70 jaar oude foeders van 1000 liter. In de visuele fase: intens, donker kersenrood, glanzende spiegel, kleeft mooi aan het glas; qua aroma’s in de neus valt opnieuw de kaneeltoets op in de immobiele fase, na walsen komt het fruit sterk naar voor (cassis, zwarte bessen, pruimen, aardbeigelei), ook wat melkchocolade met kersenvulling; in de mond is de aanzet eerder mollig tot licht geconfitureerd, maar veel fijne zuren en een hint van muntkruid maken het geheel toch evenwichtig ondanks het snoeperig fruit; de tannine is zacht; retronasaal: caramel. In de afdronk blijft een impressie van restsuiker aanwezig waardoor de wijn eerder zwoel overkomt. Score: 14/20. Prijs: 10€.

De tweede wijn van dit domein was de Neuenahrer Spätburgunder 2018. Bodem: leisteen, löss, lössleem. Grand cru wijngaard. Tien maanden houtlagering in barriques van 3 tot 6 jaar, Allier-eik medium getoast. In het glas zien we een dieprode kleur, lichtjes getuileerd; in de neus opnieuw kaneel, zoet fruit, na walsen wat vegetale toetsen, paprika, roze peperbollen, leder, zwavel, onderbos, cederhout, koffie; qua smaak houden het fruit, de zuren en de tannine elkaar mooi in evenwicht; elegante wijn die goed zou passen bij een rundscarpaccio. Score: 14,4/20. Prijs: 17€. de wijnkelder wordt bepaald volgens de maanfasen van de maankalender van Maria Thun. Tussen de wijnranken groeien grassen en kruiden die de waterhuishouding in de wijngaard reguleren en tevens de humusvorming bevorderen. De rode cépages worden opgevoed op een mix van nieuwe en oude eiken vaten om zo beter de terroirexpressie tot uiting te laten komen.

We proefden van dit domein de Caspar C Spätburgunder van het jaar 2016 (Falstaff 90/100). Manuele pluk, schilmaceratie en spontane gisting op hout, lagering op barriques van 1 tot 2 jaar gedurende 9 maanden. In het glas zien we een pinot noir getypeerde wijn: licht getuileerde dakpanrode kleur; complexe neus : cederhout, onderbos, humus, ‘putje’, peper, zwarte chocolade met munt (‘after eight’), rokerig, vuursteen, kersen, aardbei; de aroma’s blijven evolueren in het glas; de wijn heeft een krachtige structuur, veel materie, mooi versmolten tannine, een lange afdronk, kortom een complexe, krachtige en zeer geraffineerde wijn te combineren met verfijnde gerechten met klein pluimwild (parelhoen, houtsnip…). Score: 16,3/20. Prijs: 23€

Julia Bertram

Julia Bertram, wijnprinses van de Ahr in 2012 en wijnkoningin van Duitsland in 2013, is één van de grootste talenten van de laatste jaren in de Duitse wijnbouw. Ze bottelt haar eigen wijn pas sinds 2014.

Deutzerhof

Een domein met een geschiedenis die tot 11 generaties ver terug gaat. Caspar en Catharina Cossmann worden in 1574 voor het eerst vermeld als wijnbouwers. In totaal zijn er 7 ha wijngaard aangeplant, voor 70% met Spätburgunder. Het domein behoort tot de top 100 van beste wijndomeinen in Duitsland. Aan het hoofd staat Hella Hehle samen met keldermeester Hans-Jörg Lüchau. De filosofie van het domein bestaat erin om zo natuurlijk mogelijk te werken. Zowel het werk in de wijngaard als in In 2017 breidde ze haar domein uit met de wijngaard van haar grootvader Ernst Sebastian (4,5 ha vooral spätburgunder). De percelen liggen verspreid in de Ahrvallei en haar gamma reflecteert dan ook in zekere zin de verschillende wijnstijlen van deze piepkleine wijnregio. Haar credo luidt: alle werk in de wijngaard, zo min mogelijk in de wijnkelder. Eenmalige sulfitering zo dicht mogelijk bij de botteling teneinde een zo expressief mogelijke wijn te verkrijgen. Het resultaat mag er zijn: verfijnde, elegante, puristische pinots noirs gemaakt met veel precisie en met de juiste dosering van de concentratie.

De Wijnspiegel Nummer 95

We proefden de Handwerk Spätburgunder 2017. Bodem: leisteen, kiezelzandsteen en löss. De wijn wordt gemaakt van de jonge stokken van alle percelen. Spontane gisting, geen filtering, lagering op oude foeders en barriques.

Uitzicht: licht intens kersenrood, heel transparant, schitterende spiegel; Immobiel: animaal, mineralige accenten (zwavelig, fumé-toets), ‘putje’, gebrand, koffie; na walsen: rood fruit (aardbei, kriek), kruidig, lichte vegetaliteit. Retronasaal : bevestigend. Mooie fruitmolligheid gevolgd door frisse, sappige zuren en fluwelige tannine. Elegante vlezige wijn met lange afdronk, veel fraîcheur, strakke middenbouw, tegelijk krachtig en verfijnd, verbluffend voor een zogenaamde ‘instapwijn’. Prijs/kwaliteit: top! Combinatie wijn en gerecht: charcuterie, gevogelte (duif), gegrilde vis. Score: 15,1/20. Prijs: 11€ ste eigenschap van de betere Frühburgunder is zijn grote klasse en finesse. Het resultaat is een kleurrijke, volle en expressieve wijn met een fluwelen karakter. De wijn rijpt meestal op eikenhouten vaten en gaat heerlijk samen met (wild)stoofschotels (patrijs) en wilde paddestoelen. De Frühburgunder heeft vele benamingen, wat één van de bewijzen is dat de druivensoort reeds lang bestaat en op verschillende plaatsen in de wereld aangeplant wordt of is geweest. Een aantal voorbeelden zijn: Augustklevner, Blauer Augustiner, Früher Clävner, Frühreifer, Madeleine Noire, Madeleine Violette, Morillon Hatif, Morillon Noir, Morillon Parisien, Noir Printannier, Petit Noir Précoce, Petit Noirien, Pineau Plant de Juillet, Pineau Madeleine, Pinot Hatif de Rilly, enz.

De Frühburgunder is een blauwe druif die voornamelijk verbouwd wordt in Duitse wijnstreken. Het is een mutatie van de pinot noir, in het Duits ook wel Spätburgunder genoemd. Wikipedia

Hans De Smet

De VDP wijnbouwers

Früburgunder: een specialiteit van de Ahr, Diva der Duitse druiven.

Dit is een zeer oud Europees druivenras, ook wel pinot madeleine genaamd, een mutant van pinot noir. De naam ‘Frühburgunder’ kan begrepen worden als ‘vroege Spätburgunder’, omdat de druif doorgaans 2 tot 4 weken vroeger rijp is dan de Spätburgunder. Het is een zeer moeilijk te verbouwen druivenras met zeer lage en onzekere opbrengst. De druif komt hoofdzakelijk voor in Duitsland, voornamelijkin de Ahr, Pfalz, Baden-Württenberg, Rheinhessen en Franken (slechts 250 ha in totaal waarvan in de Ahrvallei 35 ha). De prijzen zijn bijgevolg aan de gepeperde kant. Doorgaans worden de wijnen gekenmerkt door een hoog fruitconcentraat, een krachtige maar evenwichtige structuur, fijne zuren en een goed verouderingspotentieel. De beste Frühburgunders moeten zeker niet onderdoen voor de beste pinot noir uit de Bourgogne. De voornaamHet Verband Deutscher Prädikatsweingüter werd al ruim een eeuw geleden in 1910 opgericht (en in 1926 erkend) met de bedoeling topkwaliteitswijnen af te leveren. Ze noemden zich (tot 1971) “Verband Deutscher Naturweinversteigerer”, waarbij die Naturwein niet in de moderne betekenis mag begrepen worden. Bedoeld werd: niet-gechaptaliseerde wijn (chaptaliseren was toen in Duitsland zeer gebruikelijk).

De 196 aangesloten Winzer (wijnbouwers) streven naar een aanplant van voornamelijk (80%) streek typische druiven, voornamelijk riesling en pinots, en sedert 1990 staat biologische teelt in hun vaandel. In 2012 lagen zij aan de basis van een nieuw klassement (zie piramide elders) die niet meer op het Oechsle gewicht is gebaseerd maar op de oorsprong én vooral de kwaliteit van de wijnbergen, en eigenlijk een soort Bourgondisch cru systeem vormt.

De VDP wijnen zijn zeer herkenbaar aan hun arend logo op de capsule. https://www.vdp.de/de/die-winzer