Ws 82

De Wijnspiegel

P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1

Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 22 - 2015-2016 - Nr. 82 - Derde kwartaal 2016

Rioja Corsica Rosé

De Wijnspiegel Nummer 82

Commanderij Gent SEPTEMBER 2016 24

Ronde van Frankrijk in Rosé

Algemene Vergadering

Activiteitenkalender 2016 - 2017 OCTOBER 2016

22

NOVEMBER 2016

Blind proeven

26

Piemonte

Marchesi Alfieri

DECEMBER 2016 04

Nationale degustatie Grand Crus Classés Saint-Emilion

10

Champagnediner

JANUARI 2017 21

FEBRUARI 2017

Carignan wereldwijd

12

Feest van de Vlaamse Wijngilde

18

Lalande de Pomerol

Veuve Cliquot

Ch. La Fleur de Boüard

MAART 2017 12

Ken Wijn wedstrijd

25

Kapittel en Banket

APRIL 2017 22

MEI 2017

Riesling uit Duitsland

21

Wijnronde

25-28

Wijnreis Westelijke Loirevallei

JUNI 2016 10

Nieuw-Zeeland en Australië

De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent

Medewerkers aan dit nummer

Redactie

2015 -2016

Teksten:

Jacques Blancquaert & Isabelle Van Tomme

Pierre Paul Stacanov

Drooghout 3 , 9860 Oosterzele

Voorzitter : Karel Vercruysse

Luc Wieme, Georges De Smaele,

jacques@blancquaert.be

Ondervoorzitter: Stefaan Deboosere

J.P. Nieuwbourg, Chris Monte

redactie@commanderij-gent.be

Wijnmeester: Pierre Paul Stacanov

Foto’s:

Verantwoordelijke uitgever

Secretaris : Ann Waeyenberghe

David De Clercq

Karel Vercruysse

Penningmeester: Frans Moens

Jacques Blancquaert

Rechtstro,29 - 9185 Wachtebeke

PR: Steffie van der Heiden

Van het www geplukt

voorzitter@commanderij-gent.be

Keldermeester: Ronnie Blancquaert

Proefcommentaren:

Redactieraad

Webmaster: Peter Kok

Steffie van der Heiden, Peter Kok

Luc Wieme, Piere Paul Stacanov,

Hoofdredacteur: Jacques Blancquaert

Hans De Smet, Luc Van Steendam

-2-

De Wijnspiegel Nummer 82

4

R I O J A

Alta, Alavesa en Baja

14

R O S É Een aparte ronde van Frankrijk

28

C O R S I C A Vermentino, Nielluccio, Sciacarellu en zo veel meer !

4

Rioja

14

Tour de France rosĂŠ

19

Op je gezondheid

21

Cape Winemakers Guild Auction 2016

26

Lezers reageren

27

Corsica

-3-

De Wijnspiegel Nummer 82

Rioja - rode topwijnen Pierre Paul Stacanov

Rioja Alta

Om het gildejaar in schoonheid af te sluiten, zorgde de wijnmeester op 18 juni 2016 voor een selectie topwijnen uit Rioja. We proeven wijnen van gevestigde waarden als Artadi, Allende, Roda of CVNE, maar ook van minder gekende domeinen, om een zo representatief mogelijk beeld te geven qua stijlen, subregio’s en druivenrassen.

Deze subregio omvat het noordwesten van de appellatie waarvan het klimaat wordt gekenmerkt door een koele Atlantische invloed, maar getemperd door de bergketen Sierra de Cantabria. Op de bodem van vooral klei wordt 40% van de Rioja-productie voortgebracht. Typisch voor Rioja Alta zijn de krachtige wijnen met veel bewaarpotentieel.

Met een unieke en toch afwisselende geografische ligging langs de rivier Ebro, produceert Rioja immers een verscheidenheid aan wijnen. Die verscheidenheid, maar ook de algemene kwaliteit zijn nog toegenomen met de opkomst van nieuwe domeinen die experimenteerden met terroir-gerichte cuvées, moderne vinificatietechnieken en/of biologische wijnbouw. Daarnaast blijven de traditionele grote huizen niet stilstaan: ze hebben niet voor niets de laatste 150 jaar de reputatie van Rioja mee opgebouwd en overleefd.

Rioja Alavesa Deze enclave in Baskenland ligt tussen de noordelijke oever van de Ebro en de Sierra de Cantabria. De bodem is er rijker aan kalksteen en zorgt voor 20% van de Rioja-productie. Vooral tempranillo gedijt hier goed. De wijnen hebben kracht én elegantie. Er is een opmerkelijke groei van nieuwe domeinen in Rioja Alavesa. Naast het specifieke terroir zou dat volgens sommigen ook ingegeven zijn door het gunstigere fiscale klimaat in de Baskische regio.

Een beetje aardrijkskunde

Rioja Baja

Rioja is een herkomstbenaming waarvan het gebied grotendeels samenvalt met de administratieve regio “La Rioja”. De herkomstbenaming deint ook uit over de naburige regio’s Baskenland en Navarra. Van de drie subregio’s van de appellatie is enkel Rioja Alta (in het noordwesten) volledig in La Rioja gelegen. Rioja Baja (in het zuidoosten) ligt verspreid over La Rioja en Navarra.

De derde subregio, Rioja Alavesa, ligt zelfs volledig in Spaans Baskenland. Behalve de administratieve verschillen zijn er natuurlijk voor de wijnen meer relevante verschillen tussen de subregio’s, zowel klimatologisch als geologisch.

Dit zuidoostelijk deel van de Rioja ondergaat klimatologisch een Mediterrane invloed, wat voor warmere rijpingsomstandigheden zorgt. De oogst vindt er 4 tot 6 weken vóór die in de Rioja Alta plaats. De betere wijngaarden zijn hoog gelegen, met een gemiddeld lagere temperatuur en vooral een hoger temperatuurverschil tussen dag en nacht, wat het evenwicht tussen suiker en aciditeit in de druiven bevordert. De wijngaarden liggen op vlakker terrein, met gevarieerde bodems. Opvallend hier is de grotere aanwezigheid van garnacha, die meestal dient voor assemblage, maar meer en meer interessante wijnen voortbrengt.

-4 -

De Wijnspiegel Nummer 82

zijn dat zo’n prestigieus domein in het als minder kwalitatief beschouwde Rioja Baja zou liggen.

Toen de phylloxera in Frankrijk en met name in Bordeaux zorgde voor lege wijnkelders, werd Rioja één van de belangrijke leveranciers voor de Franse wijnhandels. De aanleg van een spoorweg, met het station van Haro als knooppunt, en de nabijheid van de Baskische havens zorgden voor de nodige logistiek. Ook die passage zorgde voor een bijkomende injectie Franse wijncultuur, tot Rioja op haar beurt getroffen werd door de phylloxera.

Een beetje geschiedenis Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw ontwikkelde Rioja zich onder meer onder de impuls van enkele pioniers die in Bordeaux kennis maakten met de Franse manier van vinifiëren. In 1860: werd het wijnhuis

Rioja In 1925 werd de Consejo Regulador opgericht en wettelijk erkend in 1953, waarbij het wijngebied Rioja werd afgebakend en de naam werd beschermd. De formele wettelijke erkenning als herkomstbenaming (Denominacion de Origen - DO) kwam er in 1970 In 1991 kwam de promotie tot Denominación de Origen Calificada (DOCa).

Rioja in cijfers Met 62.000 ha en 3 miljoen hl is Rioja één van de vaste waarden in het Spaanse wijnlandschap. Er zijn 16.000 wijnbouwers, maar slechts 500 geregistreerde producenten. Dit is, een beetje zoals in Champagne, te verklaren door de meerderheid aan kleine eigenaars die hun productie aan enkele grote wijnhuizen leveren: zo is 54% van de totale productie in handen van slechts 15 producenten, daarna volgen 33 producenten die 26%

Marqués de Riscal in Rioja Alavesa opgericht.

De oprichting van Marqués de Murrieta, nabij de regionale hoofdstad Logrono, volgde in 1872. Beide huizen zijn nog steeds actief en behoren tot de meest prestigieuze van de regio. Naar het schijnt hield de grens tussen Rioja Alta en Rioja Baja rekening met de ligging van Marqués de Murrieta - het zou immers niet logisch -5 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Tempranillo

vertegenwoordigen. De overige 20% wordt verdeeld over 461 wijnhuizen.

Dit druivenras overheerst in Rioja, waar het ook uit afkomstig is. Het is een vroeg rijpend druivenras (“temprano” betekent “vroeg”) dat zich goed aanpast aan verschillende klimatologische en geologische omgevingen. Het is wel gevoelig voor schimmels, ziektes, droogte en warmte. Voor de wijnmaker is het een veelzijdige druif, met een natuurlijk evenwicht tussen alcohol, tannine en zuren. Een hoog bewaarpotentieel is mogelijk, maar even goed kunnen er aangename jong te drinken wijnen van gemaakt worden.

Rioja in kleuren De aanplant is voor 95% rode druiven en 5% wit. De productie komt daarmee overeen, met 5% wit, 5% rosé en 90% rood.

De druiven Bij de rode druiven overheerst tempranillo met 80% van de totale aanplant. Garnacha komt ver achterop met slechts 7,5%. De lokale graciano en de mazuelo (lokale benaming voor de carignan) worden met 2% meestal enkel gebruikt in assemblage met de twee voornaamste druivenrassen, ook al komen er meer en meer aparte monocépage cuvées van op de markt, waaronder enkele topwijnen. Met 0,2% is de maturana tinta anekdotisch.

Bij de witte druiven overheerst de viura (in de Languedoc gekend als macabeo). De zeldzame tempranillo blanco vervolledigt het plaatje. Daarnaast zijn er ook experimentele aanplanten van internationale druivenrassen als cabernet sauvignon en merlot.

Tempranillo is dé Spaanse druif bij uitstek: ze is toegelaten in 28 Spaanse DO en belangrijk in 12 daarvan. Vaak gebeurt dat onder één van de vele synoniemen: Cencibel, Tinto de Madrid, Tinto del País & Tinto Fino;Tinto de Toro (uit de gelijknamige DO) en Ull de Llebre (Catalonië) zijn niet echt identiek, maar wel duidelijk verwant en om commerciële redenen worden ze ook als tempranillo aan de man gebracht.

Garnacha tinta

Dit druivenras is ook oorspronkelijk afkomstig uit Spanje (waarschijnlijk Aragon), maar is ook aangeplant in Frankrijk (Rhône, Languedoc, Roussillon), Italië, Australië en Californië. In tegenstelling tot tempranillo aardt garnacha wel goed in een warm, droog klimaat. Het heeft aanleg voor coulure (niet volledig ontwikkelde bloei en daardoor onregelmatige fruitproductie) maar is voor het overige zeer resistent aan schimmels en ziektes.

Indien de rendementen niet in toom gehouden worden, is ze zeer productief en (te) rijk aan alcohol.

Classificatie rode Rioja De enige classificatie in Rioja heeft niets te maken met de herkomst van de druiven of zelfs het intrinsiek kwaliteitsniveau van de wijnen. De enige criteria die gelden zijn de vereiste duur van de rijping op vat en op fles vooraleer de wijn op de markt mag gebracht worden. De oorspronkelijke logica was wel degelijk kwalitatief: de idee was dat het de moeite loonde om betere wijnen langer te laten rijpen alvorens ze op dronk waren en dus op dat moment konden gecommercialiseerd worden. Dit verklaart ook waarom vele modernere wijnboeren afstappen van de classificatie en hun topwijnen als eenvoudige “cosecha” op de markt brengen, op hetzelfde niveau als jonge, eenvoudige en niet-gerijpte wijnen.

Garnacha is ook veelzijdig en kan, afhankelijk van rendementen, leeftijd van de wijnstokken, omgeving en vooral zorg van de wijnmaker, een breed scala aan wijnen produceren: droge rode wijnen en rosé; ook versterkte zoete wijnen (vin doux naturel). In Rioja wordt garnacha vooral gebruikt in assemblage, zelden als mono-cépage.

Afhankelijk van land of streek zijn er synoniemen: Grenache noir, Cannonau (Sardinië), Garnatxa (Catalonië). Zoals pinot noir maakt de garnacha tint deel uit van een bredere familie, met ook een witte (grenache blanc) en grijze (grenache gris) variant.

• C r i a n z a : minimum 2 jaar rijping waarvan minstens 12 maanden op vat - 40% van de productie

• R e s e r v a : minimum 3 jaar rijping waarvan minimum 12 maanden op vat - 18% van de productie

• G r a n R e s e r v a : minimum 5 jaar rijping waarvan minimum 24 maanden op vat - 2% van de productie

• C o s e c h a : geen vereisten - 40% van de productie.

Graciano

Dit druivenras is afkomstig uit Rioja en is weinig verspreid daarbuiten. Het was bijna verdwenen maar is opnieuw in opmars. Het gedijt goed op klei-kalkbodems en in een koel klimaat. Bovendien is het vrij resistent. Als nadelen heeft het een late rijpingscyclus en een lage opbrengst. Met uitgesproken aciditeit en tannine, en ook een sterk aromatisch karakter heeft het de reputatie van moeilijke druif om te vinifiëren. Daarom komt ze meestal voor in assemblage met tempranillo, garnacha en/of mazuelo. Er zijn echter ook mooie mono-cépage cuvées van op de markt.

-6 -

De Wijnspiegel Nummer 82

De degustatie

Paco Garcia

De thuisbasis van dit domein is Murillo de Rio Leza, in Rioja Baja, op 450 m hoogte. Het werd opgericht in 2008 door de nog jonge Juan Baptista Garcia (°1980), met de ambitie om toegankelijke wijnen te maken met een artisanaal karakter. Dat artisanaal karakter wordt weerspiegeld in het logo van het domein - een handafdruk. Paco Garcia heeft 40 ha eigen wijngaarden, verspreid over 7 percelen. De gemiddelde leeftijd van de wijnstokken is 30 jaar, met oudste stokken tot 80 jaar.

Paco Garcia Crianza 2012 Ook al bevinden we ons in Rioja Baja, toch overheerst in deze crianza de tempranillo met 90%, aangevuld met 10% garnacha. De wijn is afkomstig van drie percelen, waarvan twee aangeplant in 1998 en één in 1986, op een hoogte rond de 470 m. De wijn rijpt 12 maanden op twee jaar oude vaten van Franse eik.

Donker kersenrood, geen waterrandje.

Veel fruit met kersen en krieken, hout, drop, kruidig.

Soepel, fruitig, in balans (meer dan de vorige). Lang.

Iets fluweelachtiger dan de vorige.

12,50 € www.vinesse.be

Heredad de Baroja

Het domein heeft zijn thuisbasis in Elvilar, in Rioja Alavesa, op 600 m hoogte. Het werd in 1964 opgericht door de familie Meruelo uit Ribera del Duero. Het domein werd genoemd naar de dichter Pio Baroja. Vanaf de jaren 1980 kwam er expansie en ook export. Het domein omvat 40 ha eigen wijngaarden, die instaan voor 10% van de totale productie. Naast de productie van Rioja in klassieke stijl produceert het huis onder het merk Lar de Paula wijnen in een moderne stijl (sinds 2005).

14,8/20

Bagordi

Heredad de Baroja Crianza 2012 Deze 100% tempranillo komt van wijngaarden boven 600 m hoogte met een klei- en kalkbodem. Door de hoogte zijn er tussen dag en nacht temperatuurverschillen van 20ºC of meer. De vinificatie gebeurt in inox met temperatuurcontrole. De wijn rijpt daarna in vaten gedurende 12 maanden voor 75% in Amerikaanse en voor 25% in Franse eik.

Matig intens rood met een paars randje.

Eerst wat gesloten. Daarna vanille, kers, ceder, aardbei.

Stevige aanzet, de zuren zijn prominent aanwezig.

Tannine is niet versmolten. Middellang.

Krachtige wijn.

9,20 € www.alhambra.be

13,2/20

-7 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Amerikaanse Virginia en 94% uit het Franse Allier). De botteling gebeurt zonder filtering. Van deze cuvée w o rd e n e r n i e t m i n d e r d a n 2 5 0 . 0 0 0 fl e s s e n geproduceerd.

Kersenrood, mooie tranen, de kleur is nog redelijk fris.

Kruidig, animaal, onderbos, grafiet, vlier en vijgen. Zuren, tannine, zeer versmolten.

De zuren verlengen het effect van de wijn. Aangenaam, warm, veel materie.

22,30 € www.alhambra.be

Het domein is gevestigd in Andosillo, eveneens in Rioja Baja, maar aan de overkant van de Ebro, naar de Pyreneeën toe. De wijnbouwersfamilie Carcar,gaat al 14 generaties terug, tot 1723. Het domein cultiveert een verscheidenheid aan cépages, waaronder merlot op experimentele basis. Het heeft 58 ha eigen wijngaarden die biologisch worden bewerkt. We proeven van dit domein een 100% graciano

15,4/20

Bagordi Graciano Joven 2012 Deze 100% Graciano. is afkomstig van oude wijnstokken. De wijn rijpte slechts 6 maanden in vaten van Franse eik, wat de “joven” benaming verklaart, ook al is het al een wijn van 2012. De reden is dat erna nog rijping op fles volgt op het domein, om de aciditeit en tannine te laten versmelten en afronden.

Donker, bijna inktzwart, stevige tranen.

Gesloten aanzet, vanilletoetsen, drop, grafiet, bittere chocolade, zwart fruit (cassis). Presente zuren. Veel tannine maar alles komt nog gefaseerd. Mondvullend.

Lang.

Mooie wijn.

8,95 € bob@vynilla.be

CVNE

De afkorting CVNE staat voor Compañia Vinicola del Norte de España. De “V” in de afkorting werd ooit eens verward met een “U” en sindsdien wordt de naam gemakkelijkheidshalve als “Koené” uitgesproken. Dit domein is één van de oudste wijnhuizen die gevestigd zijn in de stationswijk van Haro. Vanuit deze buurt vertrokken vanaf de late 19de eeuw de treinen naar de havens.

14,2/20

Het domein, of beter gezegd wijnhuis, werd in 1879 opgericht door de broers Eusebio and Raimundo Real de Asúa. Het is nog steeds een familiebedrijf, ook al zijn een deel van de aandelen beursgenoteerd. Het huis groepeert niet minder dan vier bodega’s: het moederhuis

Finca Allende

In 1995 richtten Miguel en zijn zus Mercedes Angel de Gregorio dit domein op in Briones, in Rioja Alta. Het omvat nu 42 ha wijngaarden op een hoogte van 415 à 480 m, met oriëntaties naar het noorden, noordoosten en noordwesten, onder atlantische invloed. De aanplant wordt overheerst door tempranillo (34 ha) en Graciano (1,5 ha) naast wat Garnacha en voor de witte wijnen Viura en Malvasia. De topcuvées Aurus en Calvario horen bij de absolute top in Rioja. Naast de moderne klassiekers van Finca Allende heeft het domein een nieuw domein, met meer traditionele cuvées gelanceerd onder de toepasselijke benaming “Finca Nueva”.

CVNE, Imperial, Viña Real en Contino die samen 7 miljoen flessen vertegenwoordigen. We proeven een wijn van de bodega Imperial, die gehuisvest is in een uniek gebouw dat door Gustave Eiffel werd ontworpen.

CVNE Imperial Reserva 2008 Deze assemblage van 85% tempranillo,10% graciano en 5% mazuelo is afkomstig van een eigen wijngaard van 28 ha in Villalba (Rioja Alta). Deze cuvée wordt reeds sinds 1920 op de markt gebracht en was daarmee de recentere trend van “single vineyard” Rioja ver vooruit.

De naam van de cuvée en nu ook de bodega verwijst naar de inhoud van de oorspronkelijke flessen, die overeenkwam met een “imperial pint”. De vinificatie vindt plaats in hout en inox met temperatuurcontrole. Daarna

Finca Allende 2008 Deze 100% tempranillo ondergaat 22 dagen maceratie, gevolgd door 13 maanden rijping op vat (6% uit het

-8 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Campillo Gran Reserva 2005

volgen twee jaar rijping op vaten van Franse en Amerikaanse eik en nog eens twee jaar rijping op fles.

Deze wijn heeft een ongelooflijke kleur, een soort ondoorschijnend zwart.

Mooi zwart fruit, gebrand, koffie, tijm, rozemarijn, vlees, chocolade, karamel, sigarenkistjes. Aangename zuren en molligheid en zachte tannine. Een mondgevoel met een groot evenwicht. Lang.

Nu op dronk en dat zal lang zo blijven.

26,95 € www.jopivino.be

Deze gran reserva is afkomstig van 100 jaar oude tempranillo en graciano. De oogst passeert eerst de sorteertafel. Na de klassieke vinificatie (met ultra-modern materieel) volgt de rijping van 24 maanden in vaten van Franse eik. In totaal rijpt de wijn tot 10 jaar op het domein alvorens op de markt te komen.

Intens donkerrood, geconcentreerde tranen. Nauwelijks zichtbare evolutie in de kleur, er is zelfs nog een paars randje. Vanille, zwart fruit, gebrand, kruidig (eucalyptus), bittere chocolade, fruitig. Zuren, tannine, mooi versmolten maar toch fris.

Heel lang met een chocoladebittertje.

Fruitig en elegant.

15,8/20

Campillo

Dit domein in Laguardia (Rioja Alavesa) is het resultaat van een project uit de jaren 1980 van Julio Faustino Martínez - van de Grupo Faustino. Het imposante gebouwencomplex werd in september 1990 afgewerkt.

Het opzet was het introduceren van het Bordeauxconcept van een “Château” in Rioja. De productie komt van 50 ha eigen wijngaarden die rond het “kasteel” liggen. Campillo is trouwens niet het enige architecturale hoogstandje in Rioja: wereldberoemd is ook de bodega van Marques de Riscal die door Frank Gehry (die van het Guggenheim in Bilbao) werd ontworpen.

25,71 € www.young-charly.com

16,3/20

Roda

Ook al heeft dit wijnhuis zijn thuisbasis in de stationswijk van Haro, zoals verschillende oudere wijnhuizen die tot de 19de eeuw teruggaan, is het een vrij recent project.

Het werd opgericht in 1987 door Mario ROtllant en Carmen DAurella - waarvan de twee eerste letters van de familienamen werden samengevoegd tot “RODA”. De gebouwen werden afgewerkt in 2001. Roda heeft 150 ha wijngaard in beheer, waarvan de helft in eigendom, verspreid over 28 percelen op hoogtes van 380 tot 650 m. Jaarlijks worden 17 percelen geselecteerd om Roda te maken. Net zoals Finca Allende hoort Roda bij de moderne klassiekers van Rioja, met topcuvées als Cirsión.

-9 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Roda Reserva 2011

Zo zwart als een blok marmer.

Frambozen, orangettes, coulis van fruit, leer, ceder, grafiet, zoethout. Aciditeit en vrij veel molligheid.

Concentratie en complexiteit. Lang. Er is balans tot in de afdronk.

Deze wijn heeft heel veel extractie.

39,00 € www.roels.be

Roda Reserva is een assemblage van tempranillo, graciano en grenache in functie van de jaargang. In 2011 was de verhouding 91% tempranillo, 8% graciano en 1% garnacha. De hele oogst gebeurt manueel en alles komt binnen via de sorteertafel. De maceratie en gisting gebeuren in grote eikenhouten foeders, per perceel. De malolactische omzetting gebeurt in eiken vaten. Alle vaten zijn Franse eik, waarvan de helft nieuw. Na één jaar rijping wordt bepaald welke vaten voor welke wijn bestemd zijn (Roda of Roda I). Roda Reserva is dus eigenlijk de “tweede wijn” van Roda I, één van de topcuvées.

Intens donkerrood met een paars randje, erg ondoorschijnend. Volle aanzet, zwart fruit, kersen, drop, zoethout, cederhout, kruidig. Veel fijne zuren, krachtige tannine. Heel evenwichtig. Lang.

Veel materie en een goede mondvulling.

29,63 € www.labuenavida.be

16,8/20

Artadi

16,2/20

Viñedos de Paganos

In 1985 start Artadi als wijncoöperatieve, maar reeds in 1992 volgt de overname door Juan Carlos López de lacalle, de leidende figuur van de groepering die er een eigenzinnige visie op nahield (en -houdt). Hij gelooft zeer sterk in het verhaal dat Rioja geen eenheidsworst mag zijn: het kan toch niet dat er binnen één gebied van meer dan 60000 ha geen onderscheid kan gemaakt worden tussen herkomst. Het is alsof in Frankrijk er geen onderverdeling zou zijn in Bordeaux of Bourgogne: geen Saint-Emilion, geen Meursault, geen Chablis, geen Saint-Julien of Gevrey-Chambertin.

In 2015 trok Artadi zijn conclusies en besloot het niet meer deel te willen uitmaken van de DOCa Rioja die door de grote wijnhuizen wordt gedomineerd welke huiveren van een meer teeroir-gerichte aanpak die de wijnboeren meer macht over de prijszetting zou geven.

Dit zorgde voor heel wat ophef - met onder meer het argument dat Artadi precies binnen die appellatie groot geworden was.

Paganos is een dorpje in de buurt van La Guardia in Rioja Alavesa. Dit domein werd uit het niets opgericht in 1998: door Marcos en Miguel Eguren van het Rioja wijnhuis Sierra Cantabria. De gebouwen met indrukwekkende ondergrondse kelders liggen te midden van de wijngaard El Puntido. De topcuvée La Nieta komt van op een perceel van 1,75 ha. Het domein bottelt doelbewust in bourgogne-flessen om te benadrukken dat hier naar teeroir-expressie gezocht wordt.

Artadi levert regelmatig met zijn topwijn El Pisón de “beste wijn van Spanje”, het (dure) product van een minuscuul perceel van amper een paar hectare. Gelukkig heeft het domein in totaal 85 ha wijngaard, die, in Bourgondische zin zijn ingedeeld in regionaal (Alavesa niet Rioja), villages, premier cru en grand cru. De aanplant is 100% tempranillo en wordt biologisch bewerkt. Buiten Rioja (of beter gezegd, Baskenland) is Artadi ook actief in Navarra (Artazu) en Alicante (El Sequé).

Viñedos de Paganos El Puntido 2011 De wijngaard van 25 ha ligt op 600 meter hoogte, gericht op het zuiden, met een klei- en kalkbodem en zandsteen in de ondergrond. De wijnstokken van 100%.Tempranillo werden aangeplant in 1975 en hebben een rendement van amper 28 hl/ha. Na 5 dagen maceratie op 6°C, duurt de alcoholische gisting 8 dagen, gevolgd door nog eens 8 dagen schilweking. De rijping duurt 16 maanden op nieuwe vaten van Franse eik.

- 10 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Artadi Valdegines 2012 De wijn is afkomstig van een wijngaard van 7 ha in Laguardia op 600 m hoogte, aangelegd in terrassen en met een klei- en kalkbodem op een ondergrond van zandsteen (vergelijkbaar met El Puntido, de vorige wijn).

De vinificatie gebeurt in open cuves, met een koude maceratie gedurende 24 à 48 uur. De gisting duurt 10 à 12 dagen. De rijping duurt 12 maanden op nieuwe vaten van Franse eik.

Een zeer geconcentreerde wijn met gekleurde tranen.

Grafiet, mineraal, zwart fruit, eucalyptus.

Zeer geconcentreerde fijne zuren, edele tannine, zeer sappig.

Zeer lang. Blind zou men bij deze wijn nooit denken aan een Rioja. Doet eigenlijk denken aan Malbec. Voor de bespreker (Jan Vanermen) was dit de mooiste wijn van de avond.

36,66 € www.young-charly.com

16,7/20

Pierre Paul

De geuren en de smaken …

- 11 -

De Wijnspiegel Nummer 82

- 12 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Wistjedatje Via het internet heeft elk lid toegang tot alle verslagen, foto’s en punten van onze degustaties. Ga dus regelmatig naar www.commanderij-gent.be.

Uw Commanderij op het wereldwijde web

Ons programma en verdere nuttige informatie kunnen onze leden overal raadplegen op PC, tablet of smartphone, waar ze zich ook bevinden !

Ook aan onze website wordt voortdurend gewerkt.

Zelfs deze Wijnspiegel staat te pronken op www.issuu.com

- 13 -

De Wijnspiegel Nummer 82

TOUR DE FRANCE

ROSÉ Pierre Paul Stacanov

Meer dan 40% van de Corsicaanse wijnen zijn rosé (zie ook het artikel over Corsica in deze Wijnspiegel). Een groot deel is voor de lokale consumptie door de vakantiegangers op “l’Ile de Beauté” en van het vlot drinkbare type. Ook de betere domeinen van het eiland hebben meestal een rosé in de aanbieding en die zijn niet te versmaden.

Domaine Vico / Clos Venturi Dit domein werd in 1901 opgericht door Jean Vico. In 1987 namen de huidige eigenaars, de familie Venturi, het over. Het is één van de weinige en waarschijnlijk het grootste domein in het binnenland van Corsica, nabij het stadje Ponte Leccia. De wijngaarden liggen op een hoogte van 260 à 360 meter en worden omgeven door sommige van de hoogste pieken (boven de 1000 meter) van het eiland. Het domein valt uiteen in twee subdomeinen, wat voor de nodige verwarring kan zorgen: Domaine Vico heeft een oppervlakte van 65 ha en zorgt voor de meer eenvoudige en toegankelijke wijnen. De wijnen van Clos Venturi komen van 18 ha wijngaard die op de beter gelegen terroirs gelegen zijn. Het domein specialiseert zich meer en meer in het heraanplanten van lokale druivenrassen.

Degustatie Tour de France Rosé op 24 september 2016 Rosé-wijnen worden de laatste jaren populairder, maar ook steeds beter. Dan hebben we het niet alleen over de vlotte terraswijntjes, maar ook over de meer ambitieuze versies van gedreven wijnmakers. Waar men ook gaat langs Franse wegen, overal komt men wel rosé-wijn tegen; elke Franse wijnstreek heeft een min of meer uitgesproken traditie in de productie van rosé-wijnen, zodat zelfs een uitgebreide selectie onvolledig zou zijn. Onze ronde van Frankrijk brengt ons op klassieke stopplaatsen zoals Tavel, Côtes de Provence en Bandol, maar ook op plaatsen die minder gekend zijn om hun soms uitstekende rosé-wijnen, zoals Bordeaux, Sancerre en Bourgogne. Ook de Champagne-regio heeft met de Rosé des Riceys een nietalledaagse stille rosé in de aanbieding - die we speciaal van de wijnreis hebben meegebracht. Een frisse degustatie om ons nieuw proefseizoen in te zetten en een warme nazomer af te sluiten.

Domaine Vico Corse "1769" Rosé 2015 Deze wijn van 100% sciaccarello is afkomstig van de jonge aanplant op Clos Venturi, op een ondergrond van leisteen. De wijn wordt via “pressurage direct” bekomen en rijpt na v i n i fi c a t i e i n i n b o x gedurende zes maanden in betonnen cuves.

AOP Corse Heldere spiegel, lichtroze schijn, fijne beentjes. Vrij gesloten neus met frisse toetsen zoals zure appel en citroen. Na walsen komen zoetere geuren zoals ananas en lychee vrij. Ook iets mineraligs en rode besjes.

Een frisse wijn waarin de zuren domineren.

Lange afdronk.Lange herinnering.

De etappes

12,9/20

8,49 € www.klassewijnen.be - 14 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Heel veel molligheid, gevolgd door zuren.

Lange afdronk.

Domaine Mandourelle

12,6/20

Herinnering met een bittertje.

7,25 € - www.dewitwijnen.be

Dit domein in de Languedoc (Corbières) is sinds 2013 in Belgische handen toen Wim Va n H a u t e & K a t r i e n Ceymeulen hun droom van een eigen wijndomein realiseerden. De ruime gebouwen werden omgebouwd tot verschillende gastenverblijven en de installaties van het domein werden volledig gerenoveerd.

Het domein van in totaal 240 ha telt nu 30 ha wijngaarden.

Domaine de Chevalier Dit is één van de weinige domeinen in de herkomstbenaming Pessac-Léognan die als “cru classé de Graves” geklasseerd werd voor zowel wit als rood. Het domein van 45 ha is in handen van de familie Bernard sedert 1983.

Huidig eigenaar Olivier Bernard heeft het domein tot de top van de appellatie gebracht, in samenwerking met oenologen Stéphane Derenoncourt en de onlangs overleden Denis Dubourdieu. Olivier Bernard speelde ook een voortrekkersrol in Bordeaux voor de ontvangst van wijnliefhebbers op het domein, zoals we een tiental jaar geleden op wijnreis mochten ervaren.

Domaine Mandourelle Languedoc Rosé ** 2015

Domaine de Chevalier Bordeaux Rosé de Chevalier 2015 Bordeaux kent sinds jaar en dag een traditie van rosé, zij het dan in de vorm van “clairet”, een redelijk intens rosétype dat overeenstemt met de oorspronkelijke vinificatie van Bordeaux-wijnen. Niet voor niets is het Engelse synoniem voor Bordeaux wijn “claret”. Het gaat terug op een tijd toen de vinificatietechnieken nog niet op punt stonden en men de maceratie (en de extractie van kleurpigmenten uit de schil) niet te lang durfde laten doorgaan. Ook al bestaan er nog (opnieuw) dergelijke clairet-wijnen, we proeven de “nieuwe” rosé van Domaine de Chevalier, die enkele jaren geleden koos om voor het “Provençaalse” type te gaan, met minder kleurextractie.

Het domein maakt twee rosé-wijnen: met één ster (*) als basis cuvée (schroefdop) en met twee sterren (**), de “premium” cuvée die we proeven. Deze assemblage van 50% syrah, 35% grenache en15% mourvèdre is afkomstig van op een klei- & kalkbodem, met lage rendementen van 25 tot 40 hl/ha. De pluk gebeurt met de hand. Na schilweking (“macération pelliculaire”) en persing (“pressurage”) gebeuren de vinificatie en rijping in inox cuves.

AOP Languedoc Heldere spiegel, zalmkleurig met wat grijzigs, mooie beentjes.

Een wat gesloten neus. Na walsen: citrus, wit fruit, peer.

Iets mineralig.

Domaine de Chevalier

- 15 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Natuurlijk hebben we hier een ander terroir en druivenrassen.

8,60 € - ter plaatse

Domaine Colinot

De wijn wordt gemaakt met 85% cabernet sauvignon, 10% merlot en 5% petit verdot, die afkomstig zijn van op een bodem van kiezels met ondergrond van klei. Het is een “rosé de saignée”, die verkregen wordt door een deel van rode wijn in wording - vooraleer de extractie van kleur en tannine voltooid zijn - af te tappen. Deze rosé is dus afkomstig van dezelfde druiven als de topwijnen van het domein. De vinificatie gebeurt in inox op 16 à18° C en de wijn wordt na slechts 4 maand gebotteld.

AOP Bordeaux Helder zalmroze, schitterend, trage tranen.

Een expressieve neus: mineralig, lactisch, rood fruit (aardbeien), sinaasappel, steenfruit, maar ook iets gerookt (meloen met gerookte ham). Retronasaal iets kruidigs.

Een evenwichtige smaak met aangename zuren en fruitmolligheid. Wat tannine.

Lange afdronk met wat kruidigheid in de afdronk.

Dit familiedomein in Irancy in de Yonne (Bourgogne) behoort tot de absolute top in de regio. Na haar ouders Anita en Jean-Pierre heeft Stéphanie Colinot de teugels van het domein overgenomen. De 12 ha wijngaard liggen verspreid over verschillende percelen die voor een deel apart geverifieerd en gebotteld worden. Irancy is gekend om zijn verrassend krachtige rode wijnen, maar ook rosé wordt er sinds jaar en dag geproduceerd. In tegenstelling tot Marsannay, die als (enige) gemeentelijke appellatie ook rosé mag produceren, heeft Irancy daartoe niet het recht aangevraagd.

Colinot Bourgogne Rosé 2014 Deze rosé van 100% pinot noir wordt verkregen door rechtstreekse persing en vinificatie in inox. Moeilijker moet het niet zijn.

AOP Bourgogne Een heel mooie oranje kleur en een schitterende spiegel.

Een explosie van geuren met putje, buxus, rode pompelmoes, kruisbes, en vuursteen.

Fris met zeer fijne zuren en voldoende molligheid.

Droogtrekkend.

Lange afdronk.

14,5/20

Een bittertje in de herinnering.

10,90 € - www.topwijnen.be

Domaine Serge Laporte Dit familiedomein wordt nu beheerd door de derde (Serge) en vierde (zijn zoon) generaties van de familie Laporte. Het domein en de wijngaarden zijn gelegen in en rond Chavignol. De totale oppervlakte aan wijngaarden beslaat 12 ha, verdeeld over

14,

Mooie herinnering. /20 10 € - ter plaatse

niet minder dan 45 percelen.

Domaine Serge Laporte Sancerre Rosé Malice 2015 Sancerre is vooral een witte wijnregio, en is ook gekend om zijn rode wijnen van pinot noir. Er wordt ook meer en meer rosé geproduceerd op basis van deze op zich al licht gekleurde druif en in Sancerre brengt dit opvallend mooie resultaten voort. Niet voor niets kwam in een recent overzicht van “premium” rosés in het Britse wijntijdschrift Decanter een Sancerre als beste uit de selectie - en ook dit domein hoorde bij deze top 50.

Deze 100% pinot noir wordt verkregen na maceratie en persing. De druiven zijn afkomstig van een kalkbodem ("Terres blanches”). De vinificatie en rijping vinden plaats in inox cuves.

AOP Sancerre Helder, zalmroze, briljant, vrij vettig.

Een fruitbom met aardbei, framboos, kersen, krieken, en een minerale toets.

Een vineuze wijn met een mooie aanzet en mooie zuren.

Lange afdronk.

Mooie herinnering.

Devaux Devaux wordt geproduceerd door de coöperatieve Union Auboise die ongeveer 800 wijnbouwers groepeert die samen zo’n 1400 ha vertegenwoordigen in het departement van de Aube in het zuiden van de Champagne. Het merk Devaux evolueerde uit de overdracht aan de Union Auboise van het merk Veuve A. Devaux en is het huismerk van de Union Auboise waarvoor ongeveer 100 ha van de wijngaarden van de coöperanten werden geselecteerd. Ze worden volgens een speciaal

14,7/20

- 16 -

De Wijnspiegel Nummer 82

lastenboek gevolgd en bewerkt, om tot een uitgebreid gamma te komen. De echte prestigecuvées vallen onder de "Collection D”. Deze Rosé des Riceys hoort in het rijtje van de meer exclusieve wijnen, getuige waarvan de met de hand aangebrachte etiketten en met de hand geschreven nummering van de flessen.

biologisch.

Domaine de la Mordorée Tavel "La Reine des Bois" 2013 Tavel is een cru uit de zuidelijke Côtes du Rhône die enkel voor rosé geldt, wat hem echt uniek maakt. Het verhaal gaat dat dit het resultaat zou zijn van een compromis met het naburige Châteauneuf-du-Pape, dat enkel wit en rood zou produceren en het gat in de markt voor rosé aan Tavel liet.

Devaux Rosé des Riceys 2011 De Rosé des Riceys is een aparte herkomstbenaming die enkel mag gebruikt worden voor wijnen afkomstig van druiven van op een beperkt aantal percelen in de gemeente Les Riceys. Bovendien is de voorgeschreven vinificatiemethode origineel: de trossen worden in hun geheel in de cuves gebracht. Het onderste kwart van de druiven krijgt een zachte kneuzing, om wat sap vrij te maken dat een koolzuurgisting (“macération carbonique”) zoals bij Beaujolais, op gang brengt. Na een korte tijd (vooraleer te veel kleur of tannine worden geëxtraheerd) wordt het sap afgetapt en de koek geperst. De verdere vinificatie, zoals voor een witte wijn, gebeurt in inox cuves. De rijping gebeurt voor een deel op vat en voor een deel in inox cuves. Het is een bewaarwijn.

Momenteel is bij Devaux de 2011 op de markt, maar bij andere producenten is het de 2009 of 2010.

Devaux 2011 AOP Rosé des Riceys Licht kersenrood, schitterende spiegel, wat traantjes.

Een zeer complexe aromatische neus: bosaardbei, framboos, aalbesjes, kruidig (laurier, Oosterse kruiden), onderbos.

Heel droge wijn, met frisse zuren en veel fruitigheid.

Een heel lange afdronk.

“La Reine des Bois” is de benaming voor de topwijnen van Domaine de la Mordorée. Deze top-Tavel bestaat uit 60% grenache,15% clairette ,15% syrah en 10% cinsault die afkomstig zijn van een perceel van 3 ha op het "Plateau de Vallongue", dat bezaaid is met rolkeien op een klei- & zandbodem. De 40 jaar oude stokken hebben een beperkt rendement van 38 hl/ha. De vinificatie wordt gekenmerkt door 48 uur koude maceratie en gisting op 18°C. AOP Tavel Intens diep zalmrood, een zeer egale spiegel, heel briljant, medium viskeus.

Een niet-evidente neus, drijvend op fruit maar op een subtiele manier. Peren, gele mirabellen, pompelmoes, ook toetsen van rood fruit, zoethout, witte peper.

Een zwoele impressie in de mond, veel exotischer dan de neus. Superrijpe perzik, rode toetsen maar toch met een strakheid en kruidigheid die de vettigheid compenseert.

Alcoholimpressie.

Kruidigheid in de zeer lange afdronk.

Heel lange herinnering.

15,4/20

16,76 € - www.topwijnen.be

Miraval Dit kasteeldomein omvat niet minder dan 600 ha wijngaarden, olijfbomen en bos. Het domein heeft een eigen vallei, met een specifiek, vrij koel, microklimaat. De wijnen worden deels geproduceerd met de opbrengst van de eigen wijngaarden die biologisch verbouwd worden, maar niet als dusdanig gecertifieerd zijn. Het kasteel werd decennia lang als muziekstudio gebruikt: na Pink Floyd in 1979 volgden andere artiesten als AC/DC, The Cure, Chris Rea, Steve Winwood … en natuurlijk ook Franse sterren als Maxime Le Forestier en Chantal Goya. Sedert 2004 fungeert het kasteel als buitenverblijf van “Brangelina”. Voor de wijnen wordt sinds 2012 samengewerkt met de Famille Perrin, het bedrijf achter topwijnen als Château de Beaucastel.

14,1/20

Lange herinnering.

22 € - ter plaatse

Domaine la Mordorée Dit topdomein uit de Zuidelijke Rhöne werd in 1986 opgericht door de familie Delorme en heeft zijn thuisbasis in Ta v e l . D e n a a m verwijst naar de lokale benaming voor de houtsnip (“bécasse”), waarvan een afbeelding de etiketten siert. Het domein beslaat 60 ha in en rond Tavel, verspreid over 38 percelen, tot in Châteauneuf-du-Pape toe. Het domein werkt

Miraval Côtes de Provence 2015 De cinsault, grenache, syrah en rolle (ook gekend als vermentino) zijn afkomstig van een klei-kalkbodem, deels in - 17 -

De Wijnspiegel Nummer 82

terrassen op een gemiddelde hoogte van 350 meter, wat zorgt voor de nodige afkoeling en temperatuurverschillen tussen dag en nacht. De rosé wordt bekomen via “pressurage direct” voor de Cinsault, Grenache en Rolle., en via “saignée” voor de Syrah. De vinificatie gebeurt voor 95% in inox met temperatuurcontrole, en voor 5% in vaten, met bâtonnage.

Diep intens oranje, fijne tranen, briljante spiegel.

Exotisch rijp fruit, wit steenfruit, gekonfijte vruchten, iets floraals (viooltjes).

Mollige, volle, vette aanzet, ondersteund door krachtige zuren. Met tannine. Mooi in evenwicht. Lange afdronk

16

Een schot in de rosé. /20 19,84 € - www.cavesdefrance.com

14,9/20

15,50 € - ter plaatse - www.familleperrin.com

Pierre Paul Stacanov

Château de Pibarnon

De oorsprong van het domein gaat terug tot de jaren 1950 wanneer een Italiaans immigrant, Modesto Ramognino een 3,5 ha wijngaard aanplant. In 1978 wordt het domein aangekocht door de familie de Saint Victor, dat kosten noch moeite spaart om een modern domein uit de grond te stampen. Met bulldozers werden in de garrigue terrassen aangelegd om nu tot 50 ha wijngaarden te komen in de vorm van een indrukwekkend “amfitheater" met zicht op zee, tot 300 m hoogte.

Château Pibarnon Rosé 2015 Zoals hoort bij een Bandol overheerst de mourvèdre met 65%, naast 35% cinsault. Het lage rendement van 35 hl/ha wordt verkregen op 20 ha hellingen met kalkrijke bodem.

De vinificatie gebeurt via “pressurage direct” voor de cinsault en “saignée” voor de mourvèdre; beide cépages worden vóór de gisting geassembleerd. Deze duurt gedurende 25 à 30 dagen in inox cuves, op 22°C. De botteling volgt na nog eens 6 maand rijping in inox cuves.

AOP Bandol

- 18 -

De Wijnspiegel nummer 82

OP JE GEZONDHEID Georges De Smaele -Wijnresencent DE DIEPERE BETEKENIS VAN ONZE KLASSIEKE TOOST

Denken we maar aan de welles-nietjesdiscussie over resveratrol. De Stichting tegen Kanker stelt in haar website dat rode wijn resveratrol bevat maar dat dit voordeel niet opweegt tegen de nadelen van alcohol die wijn bevat. Is dit voor de gezonde mens niet te scherp gesteld door deze organisatie? Andere wetenschappelijke publicaties en opinies huldigen de uitspraak: geniet, maar drink met mate. Ik geef duiding met enkele voorbeelden: de Britse wetenschapsjournalist Tony Edwards stelt in zijn boek The Good News About Booze dat vooral rode wijn een wonderdrank blijkt te zijn, maar ook witte wijn, bier en sterke drank zijn efficiënte geneesmiddelen. Toch benadrukt hij dat teveel alcohol nefast is.

De Universiteit van Harward volgde ruim 12 jaar lang 12000 mannen met een hoge bloeddruk.

Conclusie van de studie? Hoe meer de mannen dronken, hoe kleiner de kans op een hartaanval.

Al te vaak last van een snotneus? Witte wijn is de oplossing want die blijkt het risico met 88% terug te dringen. Rode wijn is een ietsje minder krachtig wapen tegen verkoudheden.

-T w e e a f z o n d e r l i j k e Scandinavische studies in 2009 concludeerden dat na onderzoek bij 3000 vrouwen niet-drinkers 40% meer risico hadden om artritis te ontwikkelen, terwijl regelmatige drinkers 45% minder risico op deze aandoening kunnen oplopen.

Drank zorgt ook voor slaapkamergenot, dat stelden Italiaanse wetenschappers vast in 2009.

Zij ontdekten dat dames die geregeld een paar glazen wijn drinken betere seks hebben dan niet drinkers.

Canadese vorsers die de resultaten van 1500 studies bundelden, ontdekten dat al wie al eens een glaasje lust, 13% minder kans heeft op diabetes. Osteoporose bij oudere mannen en vrouwen kan bestreden worden door regelmatig alcohol te gebruiken, dat stelden vorsers van de Universiteit van Oregon vast in 2012 en hun analyses werden bevestigd.

Zelfs het risico op diverse vormen van kanker neemt af bij wijndrinkers. Zo lopen vrouwen die elke dag een beetje alcohol drinken liefst 42% minder kans op borstkanker te krijgen, terwijl er bij degenen die slechts af en toe een glas drinken geen effect merkbaar was. Ook mannen hebben baat bij het rode wondermiddel. Een Amerikaanse studie zegt dat het risico op prostaatkanker halveert bij vier glazen per week. Verder beschermt rode wijn tegen maag- en darmkanker.

« OP JE GEZONDHEID » Sinds de Oudheid kreeg wijn reeds een gezond imago. Het zou de eetlust opwekken alsook de spijsvertering bevorderen. De Romeinen ontdekten reeds dat alcohol veel veiliger was dan het water in de meest veroverde gebieden. Hun legers zouden dan ook gebruik hebben gemaakt van wijn om te desinfecteren. Vroeger grepen artsen veel vaker naar de wijnkruik en de kurkentrekker dan naar de injectiespuit en het operatiemes. Vierhonderd jaar voor Christus schreef Hippocrates, de vader van de moderne geneeskunde, wijn voor als versterkend middel en als remedie tegen ischias** en hij behandelde er wonden en darmziektes mee. Tot de 19e eeuw bestond er een ware wijngeneeskunst. In deze tijd was een goed gevulde wijnkelder belangrijker dan een medicijnkast. Van vervlogen tijden gesproken!

Geldt alleen in Frankrijk nog wijn als een heilzaam middel, niet alleen onder de bevolking maar ook onder de Franse artsen en wetenschappers?

Elders in de wereld wordt wijn vaak als een gevaar voor de gezondheid. Men is zo gefixeerd op de schadelijke werking van overmatig alcoholgebruik dat voorbijgegaan wordt aan de stelling van Paracelsus*, dat het op de hoeveelheid aankomt. Het denken over wijn veranderde pas toen de zogenaamde Franse paradox werd ontdekt.

een goed gevulde wijnkelder is belangrijker dan een medicijnkast.

Op zaterdagavond 17 november 1991 keken ruim 20 miljoen Amerikanen naar het befaamde 60 minuten programma over de Franse Paradox. Hoe kan het dat de Fransen zelden aan hart- en vaatziekten overlijden, terwijl hun eetgewoontes barst van verzadigde (lees verkeerde) vetten? Antwoord van de presentator bij het rondwalsen van een glas rode wijn: het kan wel eens in de rode wijn zitten. In vier weken steeg de verkoop van rode wijn met 44 procent. (nvdr : De Ierse arts Samuel Black tekende dit in 1819 voor het eerst op) De herontdekking van het oeroud geneesmiddel WIJN wordt tegenwoordig uitvoerig beschreven in zowel wetenschappelijke magazines als in publicaties met commerciële doelen. Denken we maar aan de talrijke natuurwinkels en apotheken welke nog altijd gouden zaken doen met het verkopen van pillen samengesteld uit fijngestampte wijnbladeren of uit druivenpittenextracten. Denken we maar aan de schoonheidsinstituten die ‘The Wine therapie’ als schoonheidsbehandeling toepassen op de huid bij middel van producten afgeleid van druiven zoals druivenpitoliën.

Zijn we nu mooier en jonger geworden?

- 19 -

De Wijnspiegel nummer 82

ingenieurswetenschappen van de KU-Leuven. Onderzoek stelt dat 1 à 2 glazen per dag gezonder is dan helemaal niets van alcohol. Iedere wetenschapper en ieder nuchter denkend persoon weet dat ‘te veel’ ongezond is.

Laat ons de jacht op de heilzame bestanddelen van wijn met ijver voortzetten. Laat ons samen zingen met Joe Harris grootste succes in 1975 uitgebracht (cover van het Udo Jürgens-nummer Griechischer Wein) “Drink rode wijn, dan vergeet je al je zorgen”, Drink rode wijn, want dan denk je niet aan morgen.

Resveratrol is een polyfenol, een antioxidant vooral aanwezig in de pitten, steeltjes en pellen van druiven. De pellen bevatten de hoogste concentratie resveratrol en rode druiven zijn een betere bron dan witte druiven. (cf.

Wikipedia) Kunnen we nu concluderen dat wijn goed is voor ons hart, o n z e c h o l e s t e ro l , t e g e n a d e r v e r k a l k i n g , t e g e n bloedarmoede, goed voor onze hersenen, goed voor een gezonde slaap, tegen de ziekte van Alzheimer, tegen neerslachtigheid en slecht humeur, tegen stress, tegen verkoudheden, tegen Astma bronchiale, tegen ontstekingen, tegen kankers, tegen maagklacht, tegen obstipatie, tegen de vorming van galstenen, tegen nierstenen en blaasaandoeningen, tegen prostaatvergroting, tegen diabetes mellitus, tegen gifstoffen in het lichaam, goed voor de slanke lijn, goed voor de gewrichten, tegen Osteoporose, goed voor de seks, zien we er beter uit, tegen doorbloeding van de huid, tegen rimpels……Vergat ik nog iets?

Bron: mijn verzamelde artikels over Gezondheid van wijn uit het Nieuwsblad en De Morgen (zie paragrafen Denken we maar aan……..)

TE VEEL IS ONGEZOND

*Paracelsus-Theophrastus 1493doctor in de medicijnen.

Twee glazen alcohol per dag: dat is het wetenschappelijk advies in ons land en dat zegt ons Theo Niewold, professor Voeding en Gezondheidsleer aan de faculteit Bio-

**Ischias: zenuwpijn, zeer goed voelbaar in de rug.

- 20 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Cape Winemakers Guild Auction 2016

Luc Wieme

Op donderdag 22 september had ik de unieke kans en het uitzonderlijk genoegen de pretasting van de Cape Winemakers Guild Auction 2016 mee te maken, georganiseerd door wijnhandel Rouseu, specialist in Zuid-Afrikaanse wijnen. Jawel, ook Zuid-Afrika heeft zijn jaarlijkse wijnveiling, net als de Fransen hun wereldberoemde Hospice de Beaune. Wordt deze laatste al sedert 1859 georganiseerd, dan is de Kaapse Wijnmakergilde dit jaar toch ook al aan zijn tweeëndertigste editie toe. Maar ook het opzet, de organisatie en de missie van dit Zuid-Afrikaans lofwaardig wijninitiatief zijn verschillend.

Opmerkelijk is dat de wijn op het moment van de veilingnog zijn élevage dient te ondergaan en uiteraard daarna op flessen moet getrokken worden. Je koopt dus een beetje zoals in de Bordelese ventes en primeur, en je moet dus (spannend, bangelijk….) afwachten wat je uiteindelijk in je kelder zult kunnen leggen. De opbrengst van de veiling gaat naar charitatieve doelen, meer bepaald naar de werking van het meer dan vijf eeuwen oude hospitaal van de Hospices de Beaune (in 1443 door Nicolas Rollin opgericht) . Wie van jullie heeft de prachtige Vlaams-Bourgondische ziekenzaal van het Hôtel-Dieu nog niet bezocht? Of ziet er niet de burleske scene in geprojecteerd met Louis de Funès uit La Grande Vadrouille?

La vente aux enchères des Hospices de Beaune

The Cape Winemakers Guild

Over het unieke, diep historisch gewortelde veiling systeem in Beaune verscheen een uitvoerig artikel in het Ken Wijn Magazine nr 12 (december 2009), naar aanleiding van een Vinoforum in De Lozen Boer met als gasten Roland Masse, régisseur van de Hospices, en Anthony Hanson van het Londonse huis Christies dat sedert 2005 de veiling in handen heeft. Nationaal wijnmeester Eddy Sarlet schetst daar de historiek en het verloop van dit event dat jaarlijks plaatsvindt op de derde zondag van november. 45 prestigieuze cuvées, bestaande uit een of meerdere vaten, worden elk jaar per vat verkocht, in totaal gaat het om 400 à 600 Bourgondische vaten (228 liter = 288 flessen).

De veiling van Kaapse Wijnmakers verloopt daartegenover behoorlijk anders. Om te beginnen gaat ze uit van een vereniging van wijnbouwers zelf, zoals de naam al aangeeft. De Gilde ontstond in 1982 als een groepje dat geregeld samenkwam om topwijnen van alle grote wijnlanden te proeven en er lessen uit te trekken om hun eigen wijnen te verbeteren.

Met de jaren breidden ze uit en verruimden hun actieterrein, maar nog steeds komen de momenteel 47 leden maandelijks samen om te proeven en ervaringen uit te wisselen. Om

- 21 -

De Wijnspiegel Nummer 82

tot die selecte groep toegelaten te worden moet je minstens vijf jaar je eigen wijn(en) maken (van a tot z) en erkend worden voor je technisch kunnen of je baanbrekend werk. We kunnen gerust stellen dat de groep zowat alle pioniers omvat die de voorbije decennia de Zuid-Afrikaanse wijnen naar de top hebben gebracht, wijnmakers die innovatief waren op het vlak van vinificatie, het perfectioneren van bvb de cap classique schuimwijnmethode, cape blends, druivenrassen, terroirkennis en -uitbreiding, én het in Zuid-Afrika sterk beklemtoonde ecologische respect.

De veiling is internationaal want er zijn telefonische biedingen mogelijk. Reeds lange jaren neemt Willy Rouseu deel aan het bieden, en hij geeft zijn klanten niet alleen de kans om ook een bod te doen, maar dat te doen ‘met kennis van zaken’ dit wil zeggen dat hij proefstalen laat opsturen en die ter tasting aanbiedt. Het speciale etiket op elke proeffles is voorzien van het logo van de CWG : een (symbolische ) sleutel.

Het idee van een veiling van eigen topcuvées ontstond al heel snel en de eerste editie dateert van 1985, toen 15 leden 19 wijnen inbrachten. Was de opbrengst toen belachelijk laag - “ the prices wouldn’t even buy you a soft drink”- dan is dit de dag van vandaag wel even anders: van de allergoedkoopste 25 euro sauvignon fles tot de 108 € voor een Kanonkop Paul Sauer . Prijzen exBTW en eventueel accijns, invoerrecht en transport, reken op 5 euro/fles.

Het sociale doel

In 2015 brachten 40 leden 56 wijnen onder de hamer, en het gaat hier dus niet om kelderresten of oude krakers, maar om speciaal geselecteerde jonge cuvées, die (soms?) uitsluitend op deze veiling te koop zijn. De oudste fles in het proeflot voor 2016 was een 2007 cabernet van Le Riche, alle andere wijnen kwamen van de ‘oesjare’ 2011-2015. Het aantal kisten (van 6 = minimum aankoop) per lot/wijnbouwer gaat van 20 tot een uitzonderlijke 100, met een gemiddelde van zowat 40. De veiling gaat door elke eerste zaterdag van oktober, dit jaar ging ze dus op 1 oktober om 9 uur van start, in Spier (Stellenbosch).

Nog een verschil met de Hospices: de Kaapse wijnmakers hebben met de opbrengst een sociaal doel voor ogen, namelijk jonge oenologen ondersteunen in hun opleiding. Dit gebeurt in samenwerking met de hoofdsponsor, de Nedbank, die daarvoor the Nedbank Cape Winemakers Guild Development Trust and Protégé Programme oprichtte in 2006. Die opleidingen worden verder mogelijk gemaakt door donaties en trainingen verstrekt door de leden-wijnbouwers. De “protégés” worden zo gecoacht door uiterst ervaren professionals en krijgen een brede opleiding (ook marketing en business courses; tevens samenwerking met de

- 22 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Stellenbosch University en het Elsenburg Agricultural College) bekroond met een diploma dat hen zal toelaten een mooie job en carrière in de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie aan te vatten. Tot nu toe namen 20 “protégés” deel aan het programma, waarvan er 12 al afgestudeerd zijn. Een foto (en een video http:// www.capewinemakersguild.com/protege-programme) van de acht die nu nog in opleiding zijn toont ons dat zeven cursisten kleurlingen zijn. Het is dus duidelijk ook een vorm van ontwikkelingshulp’ die hier wordt nagestreefd.

Johan Malan (Simonsig), Niel Ellis , Pieter Ferreira (Graham Beck MCC) …

De proeftafel En wat een wijnweelde stond daar op die proeftafel! 49 flessen, waarvan 3 Méthode Cap Classique (MCC), 15 witte, waarvan 6 met chardonnay op kop, en in rood 5 pinots, 7 shiraz, 4 Cab S., 13 red blends, en – verrassend – slechts 3 pinotages . Maar dat waren dan wel 3 kleppers, namelijk Beyerskloof Traildust 2014, Kanonkop CWG 2014 en Rijk’s CWG 2013. De eerste klopte vorig jaar af op 120€/fles, de tweede op 82€ en de Rijk haalde 69€ (BTW in); ze zitten daarmee uiteraard verdiend voorop in het prijspeloton. De wijn van Beyer is volop zwart fruit en profileert zich met een prachtige boisé als wat ‘bordelees’ van stijl, terwijl de Kanonkop pronkt met mooie kruidigheid en prachtige zuren die hem als het ware een Italiaanse drinkbaarheid verlenen. Twee magnifiek gestructureerde wijnen alleszins, waarnaast Rijk toch zijn mannetje staat met grote, typische animaliteit en ledertoetsen die momenteel het fruit wat overtroeven, maar in de

De leden en hun veilingwijnen Zoals ik reeds vermeldde deden wijnbouwers mee aan de veiling, dit jaar zijn het er al 48. Ik moet eerlijk bekennen dat ik een groot deel ervan niet ken(de), maar het verheugde me wel ook een aantal ons vertrouwde topnamen in het lijstje te zien pronken: Abrie Beeslaar van Kanonkop, Beyers Truter, Peter Finlayson, Etienne Le Riche, Gordon Newton Johnson, Jan Boland Coetzee, Coenie Snyman van Rust en Vrede,

vorig jaar 40

Ik heb persoonlijk wel een boontje voor de ZuidAfrikaanse syrah

- 23 -

De Wijnspiegel Nummer 82

mond komt dat fruit er wel zeer goed door. Een pinotage die op souplesse speelt.

Commanderij bezochte Newton Johnson: totaal anders maar groot in zijn subtiliteit, met zijn klein rood bessenfruit, bloemigheid in de neus en zijn zachte structuur verschaft hij maximaal pinot genot.

Ik ga hier niet alle stalen bespreken die ik proefde, maar wil wel een paar opmerkelijke dingen vermelden.

De syrah reeks dan. Ik heb persoonlijk wel een boontje voor de Zuid-Afrikaanse syrah: hij is meestal wat lichtvoetig, heeft geen last van onrijpe zuren zoals dat wel eens in de Noordelijke Rhône het geval is, en ook de alcoholgloed en zwoelte van nogal wat Languedoc syrah is hem meestal vreemd. Kortom het is een wijn die dikwijls veel drinkplezier geeft en zich niet opdringt. De Teddy Hall Maria Van Loon beantwoordde goed aan dit profiel. De Groot Constantia Auction Shiraz (in een uitzonderlijke Bordeauxfles) was ook een schot in de roos met grote, op aciditeit gefocuste frisheid. De Teen Die Hoog Shiraz komt uit Cederberg, een warmere regio, en dat merkte je, reeds aan de diepe kleur. Met zijn vlezigheid, kruidigheid en behoorlijk wat tannine was dit een vrij krachtige wijn. Enkel Mullineux viel in deze mooie reeks door de mand wegens gesloten en plat (ook in de tweede fles die we ter controle openden). By the way, hebt u gezien dat men in Zuid-Afrika de twee schrijfwijzen voor de druif gebruikt?

De 3 schuimwijnen (Graham Beck, Silverthorn en Simonsig) bewezen alleszins al dat ze de Franse champagnes kunnen evenaren. Een opmerkelijke 100% clairette uit Swartland (Mullineux) en een Simonsig Mediterraneo (met roussanne, grenache blanc en verdelho ) maakten duidelijk dat Zuid-Afrika zijn druivenrassenarsenaal uitbreidt en dat Rhône druiven hierin een groeiend aandeel gaan spelen, en dat geldt eveneens voor rode assemblages.

Er waren slechts drie chenins , eigenlijk zeer weinig voor ons die Z-Afrika wit toch vooral linken aan die druif, en wat viel me op? Twee van de drie waren barrel fermented, 7 maand voor de “Moerse Moer” van Beaumont, en de andere (Rijk’s) zelfs 14 maand. Dit type chenin is zeker niet bekend bij de doorsnee consument die uitsluitend inox gevinifieerde cheninwijnen uit de rekken haalt. In beide gevallen was het hout echter zeer goed geïntegreerd en in de neus quasi onmerkbaar bij Beaumont; Rijk leverde wel een romige, exotische wijn af met behoorlijke zoete nasmaak.

Bij de 100% cabernets sauvignons vond ik het boeiend om de oudere Le Riche van 2007 naast zijn jonger broertje van 2013 te plaatsen. Wat ik verwachtte werd beantwoord: de 2013 was nog gefaseerd in T M en A volgorde, maar goed in structuurbalans. De 2007 vond ik top, op zijn secundair plateau: versmolten, subtiele boisé mét behoud van zacht fruit.

Ik proefde niet alle chardonnays maar het viel mij op dat er slechts 1 klassiek Bourgondisch-Amerikaans houtgemarkeerde wijn bij was, met veel boter en cake en ananas: de Ataraxia van Kevin Grant, uit de Hemel-enAarde Ridge. Op onze Zuid-Afrika reis merkten we dat deze streek sterk refereert naar het Bourgondische model. Bij de overige 3 geproefde stalen werd het duidelijk dat nu ook in Z-Afrika naar een strakker type chardonnay gestreefd wordt, minder zwoel, exotisch en/ of boisé maar met veel agrumen hints en pittige aciditeit backbone. Eén ervan deed me zowaar aan Chablis denken.

Maar de hoofdmoot in rood werd gevormd door 13 assemblage wijnen, maar tot mijn verbazing was er geen enkele cape blend bij1 . De meesten combineren met succes cabernet sauvignon met merlot en syrah en geven wijnen met mooie balans en rijpe tannine. Ander opvallend punt: 3 op de 13 assemblages bevatten behoorlijk wat mourvèdre, voor ons sterk geassocieerd met de Provençaalse Bandol. Salonsberg Die Erf presenteerde zelfs een blend van 71% syrah, 9 mourvèdre, 18 grenache en jawel, 2% viognier, de witte druif die men (vroeger vooral) toevoegde aan de Côte Rôtie om de stugge syrah wat af te ronden en die een toetsje violet meegeeft. Ik was echt wel gecharmeerd door dit buitenbeentje: zacht in de start met toch veel inhoud en zeer mooie afdronk.

En dan het rode gamma. We startten natuurlijk met de (vijf) pinots noirs, die volledig mijn hoge (Hemel en Aarde) verwachting waarmaakten. Diversiteit troef, met slechts één wijn (Gottfried Mocke) waarin ik te weinig (Frans) pinotkarakter terugvond en de Vriesenhof die ik wat gemis aan fris fruit verwijt. Belangrijk: alle deelnemende wijnmakers beklemtonen de noodzaak van een hooggelegen, fris terroir om pinot tot volle expressie te brengen. Zeer eigenzinnig vond ik De Grendel op die Berg (wat een naam alweer!) met animaliteit, vuursteen mineraliteit en verrassend veel tannine voor een pinot noir. De twee toppers waren voor mij de Paul Cluver Auction Selection 2014: zeer helder, diepe neus met vleugje munt, volrijp in de mond zodat je hier wat twijfelt tussen de Côte de Nuits of de Ahr stijl. (Cluvers De Rust Estate ligt op de hoogste flanken in Elgin en is gemaakt van nieuwe klonen (667,113,155; Willy vertrouwde me toe dat volgens hem de 777 de beste PN kloon is). En vervolgens de Seadragon PN 2015 van de door de

Op één uitzondering na viel mij tevens op dat deze ZuidAfrikaanse blends helemaal niet jammy overkwamen, zoals dat dikwijls in Australië het geval is. Maar ja, we proefden hier wel het neusje van de zalm van wat dit prachtige wijnland vandaag te bieden heeft.

Het orgelpunt in de reeks stond terecht als laatste in de rij: de Kanonkop CWG van Paul Sauer 2013 (69CS, 14 Me, 17 CFr). Wat een complexiteit en welk een finesse, nu reeds! Merci Willy, Christoph en An.

1 Rode Cape blends zijn in principe assemblage wijnen met pinotage erbij.

- 24 -

Luc Wieme

De Wijnspiegel Nummer 82

2016 GUILD MEMBERS Abrie Beeslaar – Kanonkop Adi Badenhorst - AA Badenhosrst Family Wines Andrea Mulllineux - Mullineux & Leeu Family Wines Andries Burger – Paul Cluver Estate Wines Bartho Eksteen Bernhard Veller – NiKda Beyers Truter – Beyerskloof Boela Gerber – Groot ConstanKa Estate Braam van Velden Bruce Jack – The DriR Farm Carel Nel – Boplaas Carl Schultz – Hartenberg Estate Carl van der Merwe – De Morgenzon Charles Hopkins – De Grendel Wines Coenie Snyman – Rust en Vrede Danie Steytler – Kaapzicht Estae David Finlayson – Edgebaston David Nieuwoudt – Cederberg Private Cellar David Trafford – De Trafford Wines Dewaldt Heyns – Saronsberg Cellar Duncan Savage - Savage Wines EKenne le Riche Frans Smit – Spier Wines Gary Jordan - Jordan Wine Estate

Gordon Newton Johnson - Newton Johnson Family Vineyard GoVried Mocke - GoVried Mocke Wine Projects Jacques Borman – Boschkloof Jan Boland Coetzee – Vriesenhof Jeff Grier – Villiera Wines Jeremy Walker – Grangehurst Winery Johan Joubert Johan Malan – Simonsig John Loubser – Silverthorn Wines Kevin Arnold – Waterford Estate Kevin Grant – Ataraxia Louis Nel – Louis Wines Louis Strydom – Ernie Els Vinyards Marc Kent – Boekenhoutskloof Miles Mossop – Tokara Neil Ellis Nicky Versfeld Niels Verburg – Luddite Wines Peter Finlayson – Bouchard Finlayson Pierre Wahl – Rijk’s Pieter Ferreira – Graham Beck Wines Rianie Strydom - Strydom Family Wines SebasKan Beaumont - Beaumont Family Wiines Teddy Hall - Teddy Hall Wines

- 25 -

De Wijnspiegel Nummer 82

LEZERS REAGEREN Een nieuwe rubriek in de Wijnspiegel …

Beste lezers, Onlangs ontving Luc via e-mail een reactie op zijn interessant artikel in WS 80 over de «mineraliteit». Hij las met plezier dat zijn pennenvruchten niet enkel gelezen werden, maar ook een reactie teweegbrachten.

Reden genoeg om in de wijnspiegel een nieuwe rubriek «Lezers reageren» boven de doopvont te houden. Dus beste lezers, heb je bedenkingen, vragen, suggesties : één adres redactie@commanderij-gent.be Hier volgt alvast de volledige en onaangeroerde tekst van de e-mail van J.P. Nieuwbourg.

Beste Luc,

waarmede men diverse stijlen kan bekomen, fruitig, houterig, zacht, bordeauxstijl, bourgognestijl enz.

Effectief de wijnen van dezelfde most waren totaal verschillend tengevolge van de diverse gisten.

Cultuurgisten zijn zo sterk en geconcentreerd dat zij de natuurlijke gisten domineren en zorgen ervoor dat op een korte periode het gistingsproces efficient verloopt, een keuze die veel wijnbouwers maken vanuit financiele motieven.

Een natuurlijke gisting verloopt zeer langzaam en elke gist kan zijn bijdrage leveren wat resulteert in een complexiteit van smaak vaak gepaard gaande met een mooie mineraliteit.

Bij een natuurlijke gisting verkrijg je een spel van suikers die gevat worden door gisten. De sterkste gisten binden zich het eerst met suikers, vervolgens de iets minder sterke gisten en tenslotte ook de minst sterke. Elke gist krijgt na verloop van tijd de mogelijkheid zijn bijdrage te leveren wat de complexiteit en mineraliteit versterkt. Bij cultuurgisten vangen de versterkte gisten in een minimum van tijd alle suikers wat uitlegt waarom deze wijnen vaak strak en eenzijdig zijn, zonder veel complextiet dito mineraliteit.

Een natuurlijke gisting kan tot 6 maand duren , kan vaak mislukken en is bijgevolg een risicovolle stap die weinig wijnbouwers durven nemen, zeer begrijpelijk als je weet hoe complex het is om reeds een goede oogst te verkrijgen.

Met veel aandacht las ik uw artikel. Blijkbaar ben je niet de enige die gepassioneerd is door het begrip mineraliteit.

Om dit te vatten heb ik na de sommelier-conseil opleiding nog die van wijnbouwer gevolgt en daardoor ben ik in contact gekomen met een reeks wijnbouwers die uiteraard een totaal andere blik en visie op wijnbouw hebben dan de wijnamateur. Wat ik daar opgestoken heb over mineraliteit wil ik je dan graag hierbij doorgeven.

De belangrijskste factoren voor een goede mineraliteit zijn de volgende :

1. de bodemsamenstelling : hoe vruchtbaarder, hoe moeilijker, of omgekeerd uitgedrukt , hoe armer de grond hoe beter de mineraliteit omdat het wortelgestel dan diep moet graven om aan voeding te geraken, en hoe dieper hoe langer de afstand naar de druif, hoe meer impact van het terroir. Hoe dieper men gaat hoe harder de gesteentes vandaar de grond of silexsmaak.

Bij vruchtbare gronden gaat men de wijnwortels op +-70cm afstand op zo diep mogelijk afsnijden met een grondschijf om te voorkomen dat de wortels horizontaal hun voeding gaan nemen.

Een tweede en vaak in combinatie met bovenvermelde toepassing bestaat erin om tussen de rijen het gras en onkruid te laten groeien zodat de druivenwortels concurrentie ondervinden en verplicht worden dieper hun voeding te zoeken.

Je beseft dat mineraliteit geen geschenk is die uit de hemel valt en enorm veel inspanning en risico vereist van de wijnbouwer.

Bij de meeste natuurwijnen zal men vaak een mooie mineraliteit vinden die echter ook vaak aangetast wordt door een te grote aciditeit, een te zwak alcoholgehalte ( gisting voortijdig gestopt, te onrijpe druiven enz), een te vegatatieve smaak enz.

2. het niet spuiten van de druiventrossen : hoe minder men sproeit hoe meer de natuurlijke (of wilde) gisten zich kunnen ontwikkelen.

Deze natuurlijke gisten kunnen zich dan nestelen op de schil en zijn bijzonder essentieel om tot een natuurlijke gisting te kunnen komen.

Open je eenmaal het doosje van mineraliteit dan ben je vertrokken naar een fantastische zoektocht waarbij ik je veel verder degustatiegenot toewens.

3. de gisting moet opstarten met een natuurlijke gisting en niet opgestart te worden door cultuurgisten.

Ik heb geparticipeerd aan een eindproef waarbij men op eenzelfde most verschillende gisten gebruikt heeft en dus aparte wijnen gemaakt heeft. Het resultaat was spijtig genoeg verbluffend, er bestaan cultuurgisten

Met vriendelijke groeten,

jp nieuwbourg

- 26 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Een oplossing voor wijn met kurk Trevi produceert groene stroom uit afval.

Trevion verkoopt de groene stroom van Trevi.

U koopt groene energie bij Trevion aan een scherpe prijs.

Met het verschil in prijs koopt U wijn.

Is de fles goed dan drinkt u ze uit en geniet ervan.

Heeft de fles kurk dan maakt Trevi er elektriciteit van en hierdoor kunnen wij u een extra korting geven op uw elektriciteitsprijs.

Bel ons vandaag nog op 09/255.70.10 en vraag naar de formule voor wijnliefhebbers.

Trevion nv Dulle-Grietlaan 17/17 9050 Gentbrugge Belgium

T F E S

+32 9 255 70 10 +32 9 222 88 89 info@trevion.be www.trevion.be

ISO 14001 ISO 9001 BE 0839.663.969

- 27 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Corsica

terroir en traditie

Chris Monten

verschillende hoogtes met hun verschillende expositie naar de zon, voor een veelvoud aan microklimaten.

Situering Corsica is het meest zuidelijke punt van Frankrijk, gelegen op de 42ste breedtegraad, dichter bij Toscane (83km) en Sardinië (12km) dan bij Frankrijk (170km).

Het eiland verdient met vlag en wimpel haar koosnaam ‘Ile de Beauté’. Het berglandschap op haar 183 km lengte en 85 km breedte is een paradijs voor trekkers en wandelaars.

Meer dan de helft van het eiland ligt boven de 400m. Er zijn meer dan 20 toppen boven de 2000m waarvan de Monte Cinto de hoogste is met 2706m. De intensiteit van de natuur vergroot nog door de lage bevolkingsdichtheid.

(305.000 inwoners waarvan 100.000 in de twee grootste steden Ajaccio en Bastia). Het gebrek aan industrie en werkgelegenheid zijn hiervan verklarende factoren.

Uiteraard zorgen de valleien en bergflanken op

- 28 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Klimaat

• Afzettingsgesteenten op de lijn noordwest – zuidoost en kalk in Patrimonio ( niellucciu)

Klimatologisch mediterraan met milde natte winters en warme droge zomers. De zon schijnt er 2885 uren/jaar (ter vergelijking: in Bordeaux zijn er dat 2000). Dit zorgt voor de hoge gemiddelde jaartemperatuur van 20°C. Ook de neerslag is echter hoog: 550 mm bij de kust en 1200 mm in het binnenland. (Bordeaux: 900mm). Doordat de regen vooral valt tussen oktober en december geeft dit vaak overstromingen. Het oogstseizoen is gelukkig droog.

• Van Bastia tot Solenzara in het noordoosten is er mergelachtige zand en alluviale afzetting, dit geeft lichtere wijnen.

- - - - - -

Geschiedenis In de 6de eeuw voor Christus plantten de Grieken er de eerste wijnranken. De Romeinen organiseerden de wijnbouw in grote agrarische exploitaties. Na de Romeinse overheersing blijft het enkele eeuwen onrustig in Corsica zodat de wijnbouw verkommert.

In 1077 verkrijgt Pisa de heerschappij over Corsica.

Bruggen en wegen worden aangelegd en de vele kloosters brengen de wijnbouw opnieuw tot bloei.

Eind 13de eeuw neemt Genua de heerschappij over en wordt wijnbouw de belangrijkste bedrijfstak van Corsica.

In de 16de eeuw wordt de wijnbouw gereglementeerd in een aparte wetgeving.

In 1755 wordt Corsica zelfs onafhankelijk. In 1769 wordt het Frans grondgebied, maar de export van de wijn blijft naar Noord-Italië gaan.

Begin 18de eeuw verleent Napoleon Bonaparte fiscale rechten aan Corsica. Zij kunnen hun wijn exporteren zonder belastingen te moeten betalen.

Rond 1850 waren er circa 20.000 ha wijnvelden en ¾ van de bevolking was werkzaam in de wijnbouw. Na 1875 volgt een donkere tijd met phylloxera, economische crisis en 2 wereldoorlogen. De wijnbouw komt tot totale stilstand. Tot WO II wordt er vooral een weinig likeurwijn gemaakt.

In 1957 wordt de strenge AOC wetgeving van kracht met als doel de kwaliteit van de wijnen te vergroten. Bovendien is er in 1962, naar aanleiding van de onafhankelijkheid van Algerije, een invasie van Franse wijnboeren uit Algerije waardoor de wijnbouw een kentering ondergaat. Deze Pieds Noirs geven de Corsicaanse wijnbouw een boost. In de ‘60 en ‘70 jaren wordt de wijnoppervlakte fel uitgebreid (1976: 32.000 ha) maar de productie betrof echter veelal goedkope alcoholrijke want gechaptaliseerde tafelwijn.

In de tweede helft van de ’70 jaren lanceert Europa een rooiprogramma om een halt toe te roepen aan de overproductie. Kwaliteit is gewenst, niet langer kwantiteit.

E e n n i e u w e g e n e r a t i e w i j n b o e re n h e r s t e l t d e oorspronkelijke druivenrassen in ere.

Ook wind speelt een belangrijke rol in Corsica: Mistral vanuit de Provence Libeccio vanuit Gibraltar die regen brengt Tramontane komt uit de Alpen (droog en koud) Gregale uit de Appenijnen Sirocco uit de Sahara

Soms bereikt de wind snelheden boven 150km per uur. Dat betekent dat de wijnstokken stevig in de grond moeten worden verankerd en dit bepaalt onder andere de oriëntatie van nieuwe aanplant. Deze winden temperen de hitte wat de zuurtegraad van de druiven ten goede komt en ziektes verhindert, waardoor men gemakkelijker biologisch kan werken.

Rond 1850 waren er circa 20.000 ha wijnvelden en ¾ van de bevolking was werkzaam in de wijnbouw.

De aanwezigheid van de zee is belangrijk want die zorgt voor afkoeling overdag en geeft ’s nachts dan weer warmte af. Bijzonder in Corsica is dat het in het noorden iets warmer is dan in het zuiden.

Bodem Het Corso-Sardijnse microcontinent is ongeveer 30 miljoen jaar geleden losgekomen van de Provence. Daaruit zijn 4 grote bodemtypes ontstaan.

In een algemene indeling zien we: • Graniet en vulkanisch in het westen en het zuiden (sciaccarellu), • Schist in het oosten, Cap Corse

De evolutie van de laatste 20 jaar is spectaculair: de sciaccarellu stijgt van 0 naar 731 hl, de niellucciu van 418 naar 2805 hl, de vermentinu van 1272 naar 4786 hl en de muscat à petits grains van 0 naar 3090 hl. Ook andere oorspronkelijke druivenrassen, niet erkend in AOC, worden opnieuw aangeplant zoals de bianco gentile (gecommercialiseerd als Vin de Table). De wijnoppervlakte wordt gereduceerd tot een 7000 ha, de productie beperkt tot 370.000 hl en het volume aan AOC wijnen stijgt van 67.000 hl tot 112.000 hl.

De doelstellingen voor de komende 10 jaar zijn: de oppervlakte gelijk houden, het aandeel AOC wijnen

- 29 -

De Wijnspiegel Nummer 82

optrekken, de kwaliteit van rosé verhogen, meer aandacht voor witte wijn en promotie-campagnes in Franse restaurants.

Op kalk geeft vermentino, mineraliteit en floraliteit, een frisse aciditeit, volheid en afdronk van amandelen en appel.

Cépages

Nielluccio (= sangiovese die in de 16de eeuw door de Genuesen werd binnen gebracht, ondertussen helemaal aangepast aan de terroir en nog moeilijk nog te vergelijken).

Autochtone druiven

Vermentino (= favoria – malvoisie-rolle)

35% of 2380 ha. Niellu = donker, zwart.

17% of 1186 ha. Wit: van lichtgekleurde krokante tot full body goudkleurige wijn met heel rijpe fruitaroma’s. Bijna altijd droog maar bestaat ook in zoet. Het is een polyvalente druif, vroeg te plukken. Indien laat geoogst stijgt het suikergehalte met dezelfde snelheid als de aciditeit afneemt. Dat kan mooie zoete wijnen geven. Vaak wordt ook malvasia gebruikt in de zoete wijnen van de Cap Corse.

Compact, temperamentvol, vettig en fruitig. Een neus van viooltjes, rood en zwart fruit op brandewijn, abrikozen, kreupelhout, drop en hazenbout of wildzwijn. Stevige, rijke, vlezige smaakstructuur en veel ontwikkelingspotentieel.

Niellucciu heeft minstens 5 à 6 jaar nodig om zich te ontwikkelen. Veroudering benadrukt de geuren van hazenpels en zoethout.

De meeste vermentino wijnen krijgen geen houtopvoeding maar soms wel een malolactische gisting; toch zijn ze opvallend fris. Na 2 jaar flesrijping is in deze wijnen de invloed van de minerale bodem te proeven. Vermentinu wordt ook gebruikt in rosé.

Sciacarellu

15% . Druif die onder deze naam enkel in Corsica voorkomt.

Sciacarellu betekent ‘krokant tussen de

- 30 -

De Wijnspiegel Nummer 82

tanden’. Hij heeft een krokante pel en is eveneens een eetdruif. De druif is het meest expressief als hij aangeplant is op een granietbodem, vandaar dat we hem in Corsica vooral aantreffen in het westen (Ajaccio en Sartène). Het is de belangrijkste druif van de AOP Ajaccio, maar komt voor in alle appellaties, behalve Patrimonio.

traditioneel in gobelet gesnoeid. Ter bevordering van de mechanisatie is er ook cordon de Royat en single Guyot.

De wind helpt tegen ziektes als meeldauw en valse meeldauw. Flavescence Dorée is wel een probleem.

Densiteit van de aangeplante stokken is gemiddeld 2500 stokken/ha. Sommigen experimenteren met 10.000 stokken per ha (Mariotti)

In de neus vaak rood fruit, frambozen en aalbessen, ook cassis , kruidigheid, peper, maquis, … Rijpt vlot en ontwikkelt dan aroma's van rook en tabak. Wijnen gemaakt van sciacciarello zijn lichtgekleurd. Geeft ook krachtige en spannende rosé. De zuurtegraad is hoog, wat d e v e ro u d e r i n g t e n g o e d e k o m t .

De beste serveertemperatuur ligt tussen 12 en 14°C.

Vinificatie Europese subsidies maakten dat 70% van de coöperatieven investeerden in moderne inox vaten en koeling. Er zijn verder een 100-tal individuele caves in AOP. Er wordt meer geëxperimenteerd met hout en de aandacht blijft gaan naar het maken van rosé saignee.

Appelaties

Deze 3 druiven, die vaak geblend worden, zijn verantwoordelijk voor twee derde van de AOP wijn. Verder bestaan nog zes autochtone druiven. Drie witte, nl. biancu gentile, codivarta, genovese en drie rode: aleaticu, minustellu en carcaghjolu neru. Ten slotte zijn er de internationale druiven, sommige wel toegestaan in AOP, andere niet. Ze beslaan een vierde deel van de aanplant.

Het zijn bekenden syrah, chardonnay, merlot, cinsaut, carignan, grenache, tempranillo, pinot noir en mourvedre.

En tenslotte de muscat à petits grains voor vin doux naturel.

Naast de AOP valt 64% van de wijn onder IGP Ile de Beauté of zelfs IGP Méditerranée erbij, rest 6% als Vin de france. Er is een niet-officiële onderverdeling in Cru en Village. De rest is regionaal en valt onder de benaming Vin de Corse, die met 1272 ha de grootste appellatie is waarin de vermentino gemaakt wordt. De twee Crus zijn Ajaccio, 242 ha en hoogst gelegen in het westen. Dan Patrimonio, groter met 421 ha en de eerste sinds 1968. Het is een uitgestrekte vlakte met heuvels en valleien, aan de voet van Cap Corse, voornamelijk op een kalkbodem. Onder Village vallen 4 dorpen en ook Coteaux du Cap Corse (30ha), Muscat du Cap Corse (77ha verdeeld over 5 caves) wat een Vin Doux Naturel is. De dorpen zijn: Calvi (204ha), Sartène (215ha), Figaro (131ha) en Porto Vecchio ( 88ha).

Men maakt er 44% rosé, 40% rood, 13% wit en 3% muscat. Deze wijnen worden vooral ter plaatse geconsumeerd, hoewel 30% naar het vasteland van

Wijnbouw Op 7000 ha, waarvan 2682 ha in AOP. Dit geeft een opbrengst van 370 000 hl/jaar waarvan 112 000hl in AOP, 234 000 in IGP en 24 000 als Vin de France. Gemiddeld is dat 41hl per ha. Dit zonder irrigatie, want verboden. De wijnstokken staan tot op 300 m hoogte en worden - 31 -

De Wijnspiegel Nummer 82

Domaine Pero Longo, Le Lion de Roccapina blanc 2014,

Frankrijk vertrekt en slechts 10% gaat naar internationale export. Vooral naar de VS en Duitsland.

De verschillen per wijnjaar zijn niet erg groot met uitzondering van een miserabel 2006 voor rood en een triest 2005 voor wit.

Vermentino, Sartène, 100% vermentino Graniet Vinificatie op houten fouders Geel fruit, agrum, fumé

We proeven het biodynamische Domaine Pero Longo uit zelfgemaakte schuinliggende ‘eierencuves’. De met bodem en plantdensiteit experimenterende Nicolas Mariotti die geruggensteund wordt door Antoine Arena en de kelders van Leccia mag gebruiken. Domaine Giudicelli: biologisch, autochtone gisten en rendementen van 16hl/ha. Muriel is ook voorzitster van Uva Corse, een vereniging van 35 Corsicaanse wijnbouwers die zich tot doel stelt hun specifieke identiteit te promoten op het vasteland.

Domaine U Stiliccionu, biodynamie op graniet en leisteen.

Goudgeel en mooi viskeus. Geurige aroma’s zoals Amarettolikeur, roomboter, bloemig, mango. Rond mondvullend,krachtige aciditeit. Evolueert constant met mooie afdronk. Evenwichtige wijn passend bij vis met moiusselinesaus of asperges op Vlaamse wijze.

19,70 €

14,5/20

Domaine Giudiccelli, Muscat Sec 2010, Muscat à petits grains, Vin de

Overzicht van de wijnen Wit :

France, 100% muscat a petits grains kalk/leisteen inox vinificatie

Domaine Pero Longo, Sérénité 2015, Vermentino, Sartène,

Stropereig gee met de geur van Muscatdruif, aromatisch en levendig, mooi rijp, ananas , zoet kruidig. Verandert het idee over de Muscatdruif, structuur staat op poten, kaneel, gedroogd fruit, rozenblaadjes zuurtjes, minimum aan alcohol, expressief, complex met veel body. Gemiddelde afdronk.

18,90 €

100% vermentino Graniet 12 jaar oude stokken en een densiteit van 3300 stokken per ha Koude maceratie in de pers Gisting zonder cultuurgist of voedingsstoffen in liggende betonnen eieren Elevage sur lies gedurenden 6 a 7 maanden Fris, perzik en exotisch fruit, mineraliteit, Aperitief of fruit de mer

14,2/20

Rood :

Lichtgeel, briljant en mooie beentjes. Discrete aroma’s, kruidig, fijne bloesem, groene zure appel , rijpe peer. De smaak is gefaseerd, ronde zoete aanzet, kortevetige toets, fijne zuren, exotische toets. Middellange afdronk met amandelbittertje. Te drinken als aperitief op een terras of bij een lichte maaltijd. €16.80

13,5/20

Domaine Nicolas Mariotti, Mursaglia 2013, Vermentino, Patrimonio , 100 % vermentino kalk/klei/ijzer fermentatie in inox Elevage van 18 maanden op inox en ook in betonnen eieren Niet gefilterd Intense vaalgele kleur, helder, licht oxidatief.

Minder discrete neus, gekarameliseerde appels, zuivel, mineraal, prikkeling Een suikerzoete aanzet, minder vettig, droge en knapperige zuren. Kort en strakke maar evenwichtige afdronk. Te drinken als apreritief, bij kreeft. De wijn is eigenzinnig en doet blind aan Chablis denken.

21,70 €

Domaine Pero Longo, Equilibre 2014, Sartène, 40% Niellucio/40%Sciacarello/20% Grenache Granietbodem Zuid/west georiënteerd Koude maceratie Gisting in betonnen eieren zelfgemaakt en schuin,

13,6/20

- 32 -

De Wijnspiegel Nummer 82

delestage en remontage Opvoeding op de lies

Donkerrood en viskeus, kruidig (peper), fruit, krieken op alcohol, cuberdon, grondgeuren. Mooie zuren met edele aangename tannine, elegantie en fraîcheur. Gemiddelde afdronk. Blind is het net een pinot noir, het is iets speciaals en past bij gevogelte en champignons.

21,00 €

Doorzichtig rood. Zwarte bessen, gerookt en gebrande toetsen, scharcuterie. Heel sappig tannine, dorstlessend, veel materie, fijne zuren, een wijn met ruggegraat.

Gemiddelde afdronk. Serveren bij lichte salades, charcuterieschotels 15,80 €

14/20

Domaine Pero Longo, Le Lion de Roccapina 2014, Sartène,

14,1/20

Domaine Giudiccelli, Rouge 2011, Patrimonio,

€19.70 80% Nielluccio/20% Sciacarello Graniet

€23.00 2011 was een koude winter en een nat voorjaar.

Intens mooie kleur met mooie tranen. Een discreet boeket van fruit, kersen, fijne kruidigheid, muskaatnoot en peper, vleugje grafiet. Elegante verfijnde aciditeit, rijpe tannine present, edele kracht, molligheid. Middellange afdronk.

19,70 €

15,7/20

Vegetatieve achterstand maar dankzij de warme zomer toch nog een vroege oogst (eind augustus) 100% Nielluccio Kalk Volledig ontrist en licht gekneurd koudemaceratie alcoholische gisting in houten fouders enkele maanden verouderd beetje sulfiet bij het bottelen Donkerrood met lichte verkleuring aan de rand en mooie viscositeit. Gerookt-gebrande aroma’s, zwart fruit , animaal, eucalyptus. Een mollige aanze, tannine zet door en de zuren volgen langzaam. Witte peper in de afdronk 23,00 €

15,8/20

Domaine U Stilliccionu, Antica 2013, Ajaccio Sciacarello Graniet Volledig ontsteeld 5 dagen koudemaceratie 25 dagen gisting op inox, pigeage en remontage, 9 tot 10 maanden op inox

De degustatie werd gevolgd door de traditionele tombola

- 33 -