Ws 85 quadri

De Wijnspiegel

P602638/P.B. 8685 – Afgiftekantoor Gent 1

Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent - Jaargang 23 - 2016-2017- Nr 85- derde kwartaal 2017

Carignan wereldwijd Château La Fleur De Boüard Riesling uit Duitsland ......

De Wijnspiegel Nummer 85

Commanderij Gent Activiteitenkalender 2017 - 2018 September 2017

Oktober 2017

November 2017

Januari 2018

Februari 2018

Maart 2018

23

27

Bubbels worldwide Algemene Vergadering

Paul Meunier (Roussillon)

21

04 24

April 2018

21 Kapittel en Banket 12-13 Wijnronde: Champagne

Blindproeven

Feest van de Vlaamse Wijngilde (Oostenrijk) Domaine Larue Rood-Bourgogne

Mei 2018

19 25

24 25

Nationale wijnproeven Zuidelijke Rhône Châteauneuf-du-pape ism Erwin Devriendt

Hongarije Ken Wijn Wedstrijd: Commanderij Molenberg

Juni 2018

Wijnreis ( OLH-Hemelvaart) 9 Het nationaal bestuur laat ons weten dat, om praktische reden, de datum van onze wijnronde in de champagneregio verplaatst is naar het Pinksterweekend: 19 & 20 mei 2018.

Douro of Ribera del Duero + algemene vergadering

De Wijnspiegel Driemaandelijks tijdschrift van de Commanderij Gent Bestuur Commanderij Gent 2106-2017 Voorzitter: Karel Vercruysse Ondervoorzitter: Stefaan Deboosere Wijnmeester : Pierre Paul Stacanov Secretaris: Ann Waeyenberghe Penningmeester: Frans Moens PR: Steffie van der Heiden Keldermeester: Ronnie Blancquaert Webmaster: Peter Kok Eindredacteur: Gomaar Laureyns

Medewerkers aan dit nummer

Teksten Pierre Paul Stacanov Luc Wieme Gomaar Laureys Hans de Smet Georges De Smaele Linda Impe Foto’s David De Clercq Remi De Bruycker Proefcommentaren Peter Kok Steffie Van Der Heijden Ginette Couvreur

Redactie & lay-out

Lay-out Isabelle Van Tomme isabella.van.tomme@gmail.com redactie@commanderij-gent.be Verantwoordelijke uitgever Karel Vercruysse Rechtstro 29 -9185 Wachtebeke Voorzitter@commanderij-gent.be Redactieraad Gomaar Laureyns,Luc Wieme, Pierre Paul Stacanov, Hans De Smet

De Wijnspiegel Nummer 85

Editoriaal.

Spanning, hoogspanning.

In de wijnwereld begint het jaar niet op 1 januari, maar wel bij de druivenoogst. Een jaar werk dat nu letterlijk vruchten afwerpt. Het zijn straffe, waarschijnlijk yoga praktiserende wijnboeren, die nu rustig slapen.

En wij doen mee. Als wijncommanderij bestaan we enkel omdat er nu druiven worden geoogst, ook wij beginnen aan ons gildenjaar.

Verborgen solidariteit met de spanning van de druivenplukkers, want ook een fles wijn verbergt vaak een schatkamer aan emoties. En toch zijn dit geen werkelijk verstopte geheimen, je moet enkel wat moeite doen om ze te ontmoeten. De rust creëren geconcentreerd en respectvol je zintuigen de controle te laten overnemen.

De onrustig slapende wijnboer heeft hetzelfde objectief als wij, we zoeken naar dezelfde schat. Ik heb het romantische idee van een eenzaam strijdende alchemist aan het begin van een omzettingsproces.

Oorspronkelijk wilden die goud creëren uit gewone metalen. Dat was een vergissing, het is wijn die moet gemaakt worden uit druiven, dat is wat ziektes geneest en langer doet leven. En wij aan de andere kant van dit proces, openen de flessen en zoeken elkaar op omdat we begrepen hebben dat schoonheid veel krachtiger wordt als we ze delen.

moet geroken en gevoeld worden.

Commanderijleden zijn niet anders, wij komen samen om wijn te proeven en emoties te voelen. Bevooroordeelde buitenstaanders zouden het durven afdoen als snobisme, stoeferij en hautain gedoe. Zij dwalen en ontzeggen zich vele mooie momenten. Of heeft u dat nooit zo aangevoeld in onze diverse groep, verbonden door dat product waar de wijnboer nu zijn slaap voor laat?

De wijnbouw gaat 6000 jaar terug en in die tijdspanne stikte het van politieke, economische, filosofische, ecologische en sociale spanningen. Tegenwoordig lijken deze erger dan ooit. Desondanks komen er ieder jaar opnieuw, vanaf het moment waarop de wijnboer zijn druiven oogst, wereldwijd groepen mensen samen die al die spanningen even achter zich laten om samen te genieten van wat de wijnboer nu onder hoogspanning produceert.

Allemaal een gelukkig Nieuwjaar.

Gomaar.

Een commanderij is een trefpunt van openheid en nieuwsgierigheid. Geen geheime handdrukken noch verborgen cryptische symbolen, enkel mensen die samenkomen om hun appreciatie te delen voor wat de wijnboer nu aan het oogsten is. Politieke overtuiging, religieuze keuze, arm-rijk, verleden-toekomstidealen, het maakt niet uit. De wijn overstijgt dit in een zinderend ruiken, proeven en zintuiglijk delen (zonder fysieke aanraking van de andere). Wij kennen de steen der wijzen.

De oogst is eveneens de start van de vinificatie. De techniek staat zo ver dat (een rijke) wijnmaker met een pina colada in de ene, een ipad in de andere hand, van op een zonnig strand de computergestuurde gistingstanks, duizenden kilometers verderop, kan aansturen. Nu wat hogere temperatuur, nu wat remontage, nu overpompen en klaren. Hij/zij wil er echter bij zijn, de start van het nieuwe millésime, de wording van de wijn

3

De Wijnspiegel Nummer 85

Inhoud Wijndagboek

5

XXIIIste Kapittel en banket

6

Carignan wereldwijd

11

Château Fleur de Boßard

16

Riesling uit Duitsland

19

Onze Gentse stadswijngaard

25

Terug naar de ambachtelijke aperitieven op basis van wijn

27

Ken Wijn wedstrijd

28

Sprokkels uit de losse pols

31

Wistjedatje... de wijnspiegel ook kan lezen op issuu.com

4

De Wijnspiegel Nummer 85

Wijndagboek.

Deel de dagdagelijkse aanwezigheid van wijn in uw leven met de commanderijleden. Stuur uw wijnavonturen naar redactie@commanderij-gent.be en laat ons mee genieten.

Meestal gaat een sommelier dit probleem proberen op te lossen door aromatische witte wijn voor te stellen, type gewürztaminer, viognier, muscat. Maar wat als je omwille van het herfstgevoel geen zin hebt in wit of die uitgesproken, maar meestal niet al te subtiele, opdringerige wijnaromas?

Een voorzichtige lichtheid

Ik vond het antwoord, opnieuw bij de veeleisende pinot noir. Vroeger lamentabel indien aangeplant buiten de Bourgogne, maar nu reist deze druif met voorzichtige lichtheid noordwaarts. Niet alleen Sancerre, Duitsland en België mag zich bezinnen over toenemende aanplant, ook de Elzas geeft momenteel een geheel nieuw profiel aan deze moeilijke dame. Op terugtocht van mijn jaarlijkse wijn - Tour de France stopte ik bij Andre Kientzler ( Ribeauvillé) omdat ik verzot ben op de minerale strakheid van zijn rieslings. Ik nam ook een doos pinot noir 2016 mee, die ik niet mocht voorproeven, maar er zijn van die wijnbouwers die je in het verleden voldoende kippenvel bezorgden om ze te vertrouwen.

Bakken fruit, rood, vers geplukt met het gevoel van spelen in de boomgaard op 10-jarige leeftijd. Kruidigheid? Nee. Complex? Nee. Plezant, smakelijk, vlot?

Ja. De kruidige complexiteit zit in het gerecht en doet verlangen naar de chaotische smeltkroes die het land is, maar de wijn houdt me hier, vertrouwd fruit dat deze herfst even tot lente maakt met een zachte weemoed van kersen plukken alvorens uit de boom te tuimelen.

De geest maakt interesse sprongen. Wat daartoe de aanleiding is valt niet steeds te achterhalen. Die van mij zoekt rust tijdens deze opstartende herfstperiode in Indisch vegetarische kookboeken. Al 15 jaar denk ik sporadisch aan experimenteren met dal, gobi, narangi pulao, aardappelbonda’s, groentenmasala’s, pawa en jadish saag aloo en nu gebeurt het als vanzelf. Het kruidenrek wordt hervuld en bij de afwas kleurt het water geel.

Het probleem dat zich stelt is niet de ingrediëntenkeuze en kruiding maar wat een bijpassende wijn kan zijn. Ik herinner me mijn eerste maaltijd in New Delhi waarbij een plas zweet onder mijn stoel. Ik hou van pittig, maar chili kan niet het hoofdingrediënt van een schotel zijn.

Bovendien vind ik koriander, kurkuma, fenegriek, gember, kardamon en garam masala veel interessanter om te combineren en een gerecht te laten steigeren. Maar wat drink je daarbij?

De vluchtheuvel van lokale wijn met lokaal gerecht kan hier niet helpen. Ik herinner me de Indische wijnen die ik proefde, hoewel ik mijn best doe om ze me niet te herinneren. Ook het betere werk van bijvoorbeeld de Sula-winery uit Nashik ( Maharashtra) kan me niet charmeren. Dit is een land waar de hitte en vochtigheid de wijnrank geen goed doen. Geen druiven zonder irrigatie en terwijl we hier de herfstbuien van augustus beleven zorgt de klimaatsverandering voor een dodelijk watertekort op het Indische subcontinent. De tropen zorgen bovendien dat de wijnrank geen rust krijgt, na de oogst gaan die gelijk verder werken en komen zo tot een tweede vendange binnen hetzelfde jaar. U en ik weten hoe belangrijk rust is om iets deftigs te produceren.

Kruidigheid in het gerecht, dus kruidigheid in de wijn?

Het magneetgebied is dan Zuid-Frankrijk, wijnen uit de Rhône, Languedoc, Provence. De kruiden zijn hier echter peperig, tonen van kruidnagel, laurier, tijm, rozemarijn, soms lavendel. Dit is het ook niet, de ene kruidenwereld kan niet steeds de andere charmeren.

Gomaar.

5

De Wijnspiegel Nummer 85

XXIIIste Kapittel & Banket Lochristi, 25 maart 2017 De Lozen Boer Zaal Hélène

Kapittel intronisatie tot Grootmeester Wijnproever Filip Casselman

Gezel Wijnproever Tom Gemeen Philippe Khazzaka Patrick Polfliet Dirk Robbrecht Dominique Santens

6

De Wijnspiegel Nummer 85

Banket

Aperitief & zuiderse hapjes Ricci Curbastro, Franciacorta Extra Brut *** Mediterrane variaties van gamba, tonijn en inktvis Lunae- Bosoni, Etichetta Grigia, Vermentino Colli di Luni 2015 *** Ravioli van zwezerik met krokantje van gevogelte Cave de Tain Terre d’Ivoire, Saint-Joseph 2015 *** Piëmontees rund met zuiderse asperges Umberto Cesari, Liano, Rubicone 2013 La Pèira, Obriers de la Pèira, Terrasses du Larzac 2014 *** Gariguettes met ijs, basilicum en meringue van limoncello Vignerons de Beaumes de Venise, Douce Folie des Balmes Brut rosé *** Mokka en versnaperingen ****** Dansfeest met Discobar Ludwigs

7

De Wijnspiegel Nummer 85

Wijnkaart een klassieke vinificatie met temperatuurcontrole. De wijn rijpt 6 maanden in inox cuves.

Ricci Curbastro, Franciacorta Extra Brut Franciacorta in Lombardije, in de streek rond Brescia, is één van de oudste regio’s in Italië voor schuimwijnen gemaakt volgens de traditionele methode met tweede gisting op fles. De voornaamste druiven zijn pinot noir, pinot blanc en chardonnay. Kalkrijke bodems en het koele klimaat zorgen ervoor dat men hier goede schuimwijnen kan maken. De familie Curbastro maakt Franciacorta sinds 1967. Vandaag de dag staat zoon Riccardo (“Ricci”) aan het hoofd van dit domein met 27,5 ha wijngaarden.

Cave de Tain, Terre d’Ivoire, Saint-Joseph 2015 Saint-Joseph is één van de cru’s uit de Noordelijke Côtes du Rhône, gelegen langs de rechteroever van de Rhône, met een ondergrond van graniet. 90% van de appellatie zijn rode wijnen, maar er worden ook mooie witte wijnen gemaakt van marsanne en (in mindere mate) roussanne. De coöperatieve Cave de Tain zorgt voor de vinificatie van meer dan 1000 ha wijngaarden in de cru’s Hermitage, Crozes-Hermitage, Saint-Joseph, Cornas en Saint-Péray.

Deze extra brut heeft 3 à 4 g/l restsuiker en is gemaakt van 60 % Chardonnay, 20 % Pinot Bianco en 20 % Pinot Nero uit de eerste zachte persing (de “cuvée”). De vinificatie van de stille basiswijnen gebeurt in barriques. De tweede gisting gebeurt op fles, met 48 maanden verfijning “sur lattes”.

Deze “Terre d’Ivoire” is een 100% marsanne van op een granietbodem met kalksteen. De ivoorkleurige bodem zorgt voor weerkaatsing van de warmte en rijpere druiven. Na een zachte pneumatische persing wordt een deel van de most op vat gevinifieerd en verfijnd, een deel in inox cuves. Beiden worden in de lente geassembleerd en gebotteld om de frisheid te behouden.

Lunae-Bosoni, Etichetta Grigia, Vermentino Colli di Luni 2015 De Ligurische kust rond Genua herbergt enkele minder gekende Italiaanse herkomstbenamingen, zoals de Colli di Luni, dat zich in de provincie La Spezia bevindt en omgeven wordt door de Apennijnen, de zee en de rivier Magra. Het domein van Paolo Bosoni ligt in hartje van dit herkomstgebied.

Umberto Cesari, Liano, Rubicone 2013 Emilia-Romagna vormt samen met Veneto en Puglia de top drie van de Italiaanse wijnregio’s in termen van productie. Daar waar Emilia vooral naam gemaakt heeft met de rode Lambrusco-schuimwijn, is Romagna voor rode wijnen vooral afhankelijk van de Sangiovese. De IGT Rubicone omvat ongeveer geheel Romagna. Het wijnhuis Umberto Cesari ontstond in de jaren 1960, rond 20 ha wijngaarden in het hart van Emilia-Romagna. Nu beslaat het wijnhuis 170 ha, ver-

Deze “etichetta grigia” is een 100% Vermentino afkomstig uit wijngaarden in Castelnuovo Magra en Ortonove, met stokken van 35 jaar oud. Na een strenge selectie van de druiven volgen een zachte persing, een korte maceratie op lage temperatuur en

8

De Wijnspiegel Nummer 85

spreid over zes verschillende domeinen, waaronder Liano. Naast de lokale Sangiovese, Albana, Pignoletto en Trebbiano werden ook internationale druiven zoals Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot aangeplant.

De “Liano” wordt gemaakt van 70% Sangiovese en 30% Cabernet Sauvignon, van gemiddeld 15 jaar oude stokken. De klassieke vinificatie gebeurt in inox cuves met temperatuurcontrole, en omvat een lange schilweking. De wijn rijpt 18 maanden in foeders (5 500 liter) van Franse eik en daarna nog 6 maanden op fles.

La Pèira, Obriers de la Peira, Terrasses du Larzac 2014 De AOC Terrasses du Larzac in de Languedoc dateert pas van 2005, maar ligt in één van de oudste wijnregio’s van Frankrijk als we de archeologische vondsten uit de Romeinse tijd mogen geloven. La Pèira en Damaisèla of kortweg “La Pèira” ontstond in 2004 met de aankoop van twee percelen door de Australische muzikant Robert Dougan en de Frans-Chinese zakenadvocate Karine Ahton, die kosten noch moeite spaarden om een topdomein uit de grond te stampen. De diepe kiezelbodem zorgt voor een goede drainage en lage rendementen. Het domein van amper 11,4 ha produceert vier verschillende rode cuvées en sinds kort twee witte. Het gemiddelde

rendement ligt op minder dan 20 hl/ha.

Obriers de la Pèira is de basiscuvée van het domein, gemaakt van manueel geoogste Cinsault (65%) en Carignan (35%). De vinificatie, per perceel, gebeurt in inox en houten cuves, met lange maceratie onder temperatuurcontrole. Rijping gedurende 1 jaar in grote foeders. 2014 was een droog jaar, met een koele zomer.

Vignerons de Beaumes-de-Venise, Douce Folie de Balmes De coöperatieve van Beaumes-de-Venise in de Zuidelijke Côtes du Rhône produceert voornamelijk de gelijknamige “vin doux naturel” en rode Cru, beiden afkomstig van wijngaarden tussen de Dentelles de Montmirail en de Mont Ventoux. De 160 coöperanten beheren ongeveer 340 ha.

De “Douce Folie de Balmes” is een rosé schuimwijn op basis van 100% Muscat - met naast de witte ook wat Muscat Noir. Er worden bij de productie van deze brut (dus maximaal 12 g/l restsuiker) geen suiker voor de de tweede gisting of likeur voor de dosage bij expeditie toegevoegd; in de plaats daarvan wordt vin doux naturel Muscat de Beaumes-de-Venise gebruikt.

Het resultaat is een originele dessertwijn.

9

De Wijnspiegel Nummer 85

10

De Wijnspiegel Nummer 85

Carignan wereldwijd Op 21 januari 2017 organiseerde de Commanderij Gent een proefavond rond het thema “carignanwijnen wereldwijd”. De carignandruif was tot voor enkele decennia de meest aangeplante druif van Frankrijk, en was vooral dominant aanwezig in de Languedoc-Roussillon. De massale aanplant stond echter in schril contrast tot de bedenkelijke kwaliteit van de wijnen. De slechte reputatie van de druif zette veel wijnbouwers aan om massaal carignanstokken te gaan rooien. Ondertussen hebben ongetwijfeld velen spijt van deze beslissing, nu blijkt dat carignan, mits de juiste aanpak, wel degelijk topcuvées kan voortbrengen, zelfs in monocépages. Dit is het geval in Frankrijk waar oude wijnstokken prachtwijnen opleveren, maar ook in Spanje (Priorat), Italië (Sardinië), andere landen rond de Middellandse Zee, tot in de Nieuwe Wereld (Chili, Californië). Pierre Paul maakte een strenge en verrassende selectie die het bewijs levert dat de carignandruif al lang geen tweederangsdruif meer is.

meer bepaald in de provincie Cagliari. De beste wijnen vindt men in de DOC Carignano del Sulcis. Verder vindt men deze druivensoort ook nog in Marokko, Tunesië, Algerije, Californië, Mexico, Chili, Argentinië, Uruguay, Australië (Barossa vallei) en China.

DE WIJNEN

KENMERKEN EN OORSPRONG VAN DE DRUIF De carignan (noir) is van nature een zeer productieve druif (tot 200hl per hectare!) die wanneer men de opbrengst niet beperkt, alleen maar middelmatige slobberwijnen voortbrengt. Vandaar dat de druif veelal in assemblages voorkomt, voornamelijk met grenache, syrah, mourvèdre, cinsault enz. Naast droge rode wijnen (al dan niet met toepassing van macération carbonique) worden er ook zoete en halfzoete wijnen, alsook roséwijnen van gemaakt.

De druif is laatrijpend en bijzonder geschikt voor warme mediterrane regio’s. De wijnen zijn intens gekleurd, hoog in aciditeit en tanninerijk.

Oude wijnstokken (60 jaar oud en meer) op het juiste terroir (arme gronden) met een maximum rendement van 40 hl/ha kunnen echter prachtige wijnen voortbrengen.

De druif is zeer gevoelig voor meeldauw.

De carignandruif zou haar oorsprong hebben in Spanje, meer bepaald in Aragon, waar de DO Carinena rond de stad met dezelfde naam ligt. In de Riojastreek heet deze druif mazuelo, in Cataluna samso.

Er bestaan ook een paar zeldzame mutaties, met name de carignan gris en blanc.

Carignan treffen we voornamelijk in Frankrijk aan, met name in de Languedoc-Roussillon, Provence, Corsica en de zuidelijke Rhône. In Spanje gedijt de druif vooral heel goed in Priorat op leisteenbodem (“llicorella”). In Italië treft men de carignano vooral aan op Sardinië,

FRANKRIJK Château de Jau Gelegen in de uitlopers van de Corbières, kijkt het domein uit de Roussillon met zijn 100 ha wijngaarden, uit over de vallei van de Agly. Het château werd aangekocht door de familie Dauré in 1974 en produceert zowel Côtes du Roussillon als Muscat de Rivesaltes, Rivesaltes en vin de pays. Voorts beschikt het domein over een kunstgalerij en een restaurant.

De wijn die we proeven is een IGP Côtes Catalanes, “Jaja de Jau” 2014, 100% carignan op leembodem.

Jaja betekent eigenlijk “vin de soif”, met andere woorden een plezierwijn. De wijnstokken hebben een gemiddelde leeftijd van 35 jaar en het rendement werd beperkt tot 40 hl/ha. Het toepassen van de macération carbonique laat toe het beste uit de oogst te bekomen.

De druiven macereren in betonnen cuves. Door intracellulaire gisting wordt alcohol in de druif gevormd en worden de aromatische componenten uit de relatief dikke schil geëxtraheerd. Na het gistingsproces volgt nog een korte rijping alvorens over te gaan tot botteling. Het resultaat was een aangename maar eenvoudige basisdrinkwijn, vooral gekenmerkt door zijn frisse fruitzuren (2014 was een fris jaar), rood fruit (kers, aardbei), en een korte afdronk. Zonder twijfel een goede begeleider van grillades of charcuterie.

Clos du Gravillas

11

De Wijnspiegel Nummer 85 eendenborst.

gelegen aan de voet van de Pic de Nore (1212 m), het hoogste punt van het Parc Naturel Régional du Haut-Languedoc, op een hoogte van 270 m, liggen de 8,5 ha wijngaarden van le Clos du Gravillas, in een maanlandschap van witte kalkstenen en zeefossielen.

Het domein werd aangekocht in 1999 door Nicole (FR) en John (US) Bojanowski en ligt in het dorpje SaintJean de Minervois. Samen verbouwen ze er 15 verschillende druivensoorten (carignan, syrah, grenache blanc, gris et noir, muscat à petits grains, terret gris, terret noir, cabernet sauvignon, cinsault, mourvèdre, counoise, maccabeu, roussane en tenslotte voignier).

Het bedrijf werkt biologisch en past ook bepaalde principes toe van de bio-dynamie zoals bio-dynamische preparaten.

ITALIE Cantina Giba Het domein, opgericht door 5 vrienden in 2002, bevindt zich in het zuiden van Sardinië in het Sulcisgebied, nabij het dorp Giba. Het wijndomein produceert 120 à 150.000 flessen per jaar in 2 gamma’s, Giba en 6 Mura, op basis van carignano (rood) en vermentino (wit).

We proeven de Giba rosso 2014 – DOC Carignano del Sulcis, gemaakt van stokken van 10 à 25 jaar oud. De wijngaard ligt op lage hoogte (50 m) en het rendement is beperkt tot 35 à 40 hl/ha. De klassieke vinificatie gebeurt op inoxcuves, maceratie gedurende 20 dagen met temperatuurcontrole. Vervolgens wordt de wijn snel gebotteld. Ondanks het feit dat de wijn niet houtgelagerd werd, nemen we toch een impressie van licht gebrande toetsen waar. De verklaring hiervoor moet worden gezocht in de relatief lange extractie. Het rode fruit komt zeer rijp over en het hoog alcoholgehalte (15°) suggereert opgelegde krieken. In de mond nemen we aroma’s van rijpe vijgen en zwarte pruimen waar, naast een lichte kruidigheid. Deze wijn zou wonderwel te combineren zijn met gegrilde vis uit de Middellandse zee, afgewerkt met Sardische groentenhutsepot.

We proefden de cuvée “ lo vièlh” 2014, in sé een AOP Minervois maar omdat hij bestaat uit 100% carignan, wat niet volgens de AOP-regelgeving is, wordt de wijn gecommercialiseerd als een IGP Hérault Côtes de Brian. Sommige wijnstokken zijn meer dan 100 jaar oud, de druiven worden manueel geoogst, het rendement bedraagt 22 hl/ha, de vinificatie verloopt “natuurlijk”, nadien rijpt de wijn nog gedurende 12 maanden op grote vaten van 500 l (demi-muids) van Franse eik. In het glas krijgen we een paarszwarte wijn; immobiel reductief, na walsen dierlijk, aards, kruidig (kruidnagel); het accent ligt op zwart fruit, goed ondersteund door frisse, zilte zuren; minerale afdronk; de wijn is puur, evenwichtig en “racé”, ondanks het massieve fruit en kracht van de tannine, blijft de wijn elegant en verleidelijk. Favoriet gerecht : ragout van parelhoen.

Le Roc des Anges het domein, gesitueerd in Montner (Frans Catalonië), werd opgericht in 2001, en is eigendom van Marjorie en Stéphane Gallet. De naam van het domein komt van de quartzader in de carignanwijngaard, oorspronkelijk “le Roc Blanc” genaamd. Momenteel zijn zo’n 40 ha wijngaarden in productie (deels in de Roussillon en nu ook in Maury). In 1903 werden 3 percelen carignan aangeplant op een bodem van “zachte” leisteen (schiste friable). Deze speciale, brokkelige bodem heeft als voordeel dat de wortels van de wijnstokken gemakkelijk kunnen infiltreren in de diepte, wat ze minder kwetsbaar maakt voor de hitte en de droogte.

We proeven de “Carignan 1903”, millésime 2015 (rijp jaar), IGP Côtes Catalanes, vinificatie in beton, rijping op vat in functie van het jaar, op vaten van 3 à 5 jaar uit Bourgogne. Deze paarszwarte, geconcentreerde wijn ruikt naar cuberdon, cassis, bosbessenconfituur, kaneel; gebouwde wijn maar met behoud van finesse en fraîcheur. Combinatie wijn en gerecht : gegrilde

12

De Wijnspiegel Nummer 85 MAROKKO

CALIFORNIA

Les Celliers de Meknès

Cline Family Cellars

Deze gigant, opgericht in 1964 door Brahim Zniber, produceert niet minder dan 85% van de Marokkaanse wijn, goed voor zo’n 25 miljoen flessen, afkomstig van ruim 2000 ha wijngaarden. Het gamma is zeer breed, gaande van de appellaties Guerrouane en Beni M’tir tot Coteaux de l’Atlas.

Opgericht in 1982 door Fred en Nancy Cline. Aanvankelijk produceerden ze wijnen in “Rhônestijl” met 100 jaar oude stokken van mourvèdre, carignane, marsanne, roussanne en viognier. Later breidden ze hun wijnimperium uit met nieuwe wijngaarden in Somoma en Carneros en kwamen er ook nieuwe activiteiten zoals een brouwerij, productie van olijfolie, een hotel…

De 100% carignanwijn, “Ancient Vines Carignane 2013 – Contra Costa County”, die werd geserveerd, is afkomstig van 4 wijngaarden met stokken tot 100 jaar oud. De wijngaarden profiteren van een microklimaat dankzij de verkoelende wind vanuit San Joaquin en Sacramento Valley. Er wordt manueel geoogst, de druiven worden zacht gekneusd en vervolgens klassiek gevinifieerd op inoxvaten met temperatuurcontrole (30°C). nadien rijpt de wijn nog 8 maanden op Franse eik waarvan 1/3 nieuw. In het glas zien we een zwartrode wijn, ondoorschijnend, sterk geconcentreerd; de neus is jammy, verder rijpe vijgen, wat drop en eucalyptus; in de mond een duidelijke “amarone”-impressie; de wijn komt geconfitureerd over en verraadt restsuiker. Past bij voorkeur bij chocoladedesserten.

De wijn die we proefden komt uit de AOG (Appellation d’Origine Garantie) Beni M’tir, namelijk “Domaine Riad Jamil 2013”. De wijngaarden situeren zich op een hoogte van 700 m nabij Meknès. Men past macération carbonique toe met temperatuurcontrole en vervolgens rijpt de wijn in vaten van Franse eik (1/3 nieuw, 1/3 van 1 jaar en 1/3 van 2 jaar). In het glas zien we een wijn met hoge viscositeit; in de neus vinden we aroma’s van munt, koffie, cederhout, hars; in de mond genereert de alcohol die ietwat branderig overkomt, een zoete toets van rijp, zacht fruit; het hout is mooi verweven en de munt geeft de wijn een frisse afdronk. Past uitstekend bij schaapsnavarin of lamsbout met kruiden.

CHILI Gillmore Vigno Het wijnbedrijf werd opgestart door Francisco Gillmore die inmiddels de fakkel heeft doorgegeven aan zijn dochter Daniella en echtgenoot Andrés Sanchez, oenoloog en voorzitter van Vigno. Ze beschikken over 54 ha wijngaarden, gelegen in een droog gebied nabij de kust (secano costero), met name Loncomilla. De wijngaarden worden niet geïrrigeerd.

We proefden van dit domein de Vigno Carignan Old vines 2011 afkomstig van een wijngaard uit de Loncomilla Valley (behoort tot het Maule gebied). Deze 100% carignan van wijnstokken van meer dan 50 jaar oud, kreeg een klassieke vinificatie in inox cuves, met regelmatige remontage. Na de gisting volgen nog 3 weken maceratie en vervolgens 18 maanden rijping op vaten van Franse eik. De wijn kleurt de glaswand met overvloedige trage traanvorming; in de neus kan de wijn zijn Chileense afkomst niet loochenen : medicinaal, hoestsiroop, vlierbes, eucalyptus. Ook in de mond herkennen we duidelijk de volle, jammy kenmerken van een nieuwe wereldwijn en de link met bepaalde aroma’s die we ook in de meeste carmenère wijnen terugvinden is hier zeker niet gratuit (groene kruiden, kruisbes). Deze wijn is goed te combineren met rillettes en gebraden rood vlees.

13

De Wijnspiegel Nummer 85 DE PRIJZEN Jaja de Jau Carignan 2014 : 6,19€ (Caves de France) Giba rosso 2014 : 9,92€ (Selezione Vini Italiani) Domaine Riad Jamil 2013 : 8,60€ (Vinicole Leloup & Fils) Cline – Ancient Vines Carignane 2013 : 15,90e (Portovino) Clos du Gravillas – Lo Vièlh 2014 : 18,75€ (Maes Braem) Le Roc des Anges – Carignan 1903 – 2015 : 29,50€ (Portovino) Gillmore Vigno – Carignan Old Vines 2011 : 22,00€ (Chileboutique) Clos Mogador – Manyetes 2010 : 43,20€ (Alhambra) Domaines de Jau, Ja Ja de Jau, Carignan 2014 Herkomst: IGP Côtes Catalanes Kleur: Donker vaalrood, gesluierd, matig tranend Aroma’s: Immobiel: vlier. Na walsen: vijgen, gebrande toetsen. Kruidig. Expressief, evolueert in de neus.

Smaak Mooie zuren, scherpe tannine, kruidige structuur, sappig.

Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Basiswijn die fris gedronken moet worden.

Geen houtlagering.

Score: 12,4/20

SPANJE Clos Mogador in 1979 installeerde René Barbier, afkomstig uit de Rhône, zich in het dorpje Gratallops gelegen te midden de onherbergzame heuvels van het toen nog vrijwel onbekende Priorat. Hij zag als eerste het enorme potentieel van het terroir van zwarte leisteen (llicorella) met het gekende resultaat als gevolg : Priorat groeide uit tot één van de meest prestigieuze wijnregio’s ter wereld dankzij de decennialange inzet en noeste arbeid van de man die aan de basis ligt van de renaissance van Priorat. Momenteel wordt het domein geleid door zijn zoon René Barbier Meyer. Behalve de iconische wijngaard van le Clos Mogador, wist René Barbier zich nog met 2 andere wijngaarden in de schijnwerpers te plaatsen : Clos Nelin voor witte wijnen en Manyetes voor carignan.

Pierre Paul selecteerde de Manyetes 2010 – DOQ Priorat : deze wijn is een assemblage van 90% carinena en 10% garnatxa. 2010 was een koud jaar. De wijngaard beslaat 10 ha, zuid georiënteerd en met llicorella bodem en is gelegen op een hoogte van 350 m. De wijn rijpte 16 maanden op vat (50% nieuw/50% van 1 jaar). De wijn die we proefden kan alleen maar worden omschreven met superlatieven : concentratie in het glas; complexe aroma’s (rijp zwart fruit, bosbessen, bramen, tijm en laurier, cederhout, drop, zeste van sinaas, geconfijte vijgen, “mastiek”…) en krachtige structuur (zowel de alcohol als de zuren versterken het fruit en de fijne zuren gaan naadloos over in de uitgerijpte edele tannine); een gestileerde spankracht tussen materie en mineraliteit; kortom een wijn die zoveel meer is dan de som van de delen, een wijn die indruk maakt en de benaming “godendrank” meer dan waardig.

14

Cantina Giba, Giba rosso 2014 Herkomst: DOC Carignano del Sulcis Kleur: Donker vaalrood, intens gekleurd, viskeus met lichte tranen en waterrand.

Aroma’s: Jammy, kruidig (kaneel, salie, peper), drop, gerookt vlees, koffie, krieken.

Smaak Fruitig, mooie zuren, aangename tannine. Een warme, zware wijn met veel alcohol.

Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Lekkere wijn voor bij een barbecue of een charcuterieschotel.

Score: 13,2/20

De Wijnspiegel Nummer 85 Wijn: Les Celliers de Meknès, Domaine Riad Jamil 2013 Herkomst: AOG Ben M’Tir Kleur: Donkerrood, viskeus, matig intens gekleurd.

Aroma’s: Gesloten in de aanzet. Daarna kruidig, fruit (jammy, kersen), eucalyptus, gedroogde pruimen, drop, leer, chocolade, mineraal.

Smaak Haast versmolten, verrassend evenwicht, de tannines zijn mooi afgerond.

Afdronk: Gemiddelde afdronk.

Eindindruk: Kwalitatief interessant.

Score: 13,3/20 Cline Family Cellars, Ancient Vines Carignane 2013 Herkomst: Contra Costa County Kleur: Donkerrood, viskeus, intens gekleurd, trage tranen.

Aroma’s: Wat gesloten in de aanzet. Na walsen: kruidig (munt, kaneel, anijs), drop, frambozen, hout.

Smaak Deze wijn heeft zuren, gemaskeerde tannine en een zoete smaak. Alcohol.

Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Een sappige wijn met fraîcheur.

Score: 14,2/20

Aroma’s: Zwart fruit (bramen), kruiden (munt, eucalyptus, zoethout), aards, dierlijk, leer, inkt. De neus evolueert.

Smaak Mooie zuren en tannines, de wijn is krachtig en sappig. Er is molligheid maar de zuren domineren.

Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Mooi product, lekker.

Score: 14,6/20 Clos Mogador, Manyetes 2010 Herkomst: DOQ Priorat Kleur: Donkere auberginekleur met paarse rand, viskeus.

Aroma’s: Fruit (framboos), onderbos, amandel, peperkoek, tabak. Wat zoet en gebrand in de neus, alsof de wijn gecarameliseerd is. Magnifieke neus.

Smaak Mooie zuren en tannine, deze wijn heeft body en struktuur.

Afdronk: Lange afdronk.

Eindindruk: Een zeer vineuze maaltijdwijn.

Score: 16,8/20 Tekst: Hans De Smet Proefcommentaren opgetekend door Steffie van der Heijden en Ginette Couvreur.

Clos du Gravillas, Lo Vielh 2014 Herkomst: IGP Hérault Côtes de Brian Kleur: Kersenrood met violette rand, matig viskeus.

Geconcentreerd.

Aroma’s: Fruit (bramen), kruidig (kruidnagel), dierlijk, leer, aards.

Smaak Mooie zuren, krachtige tannine. Krachtig en droogtrekkend.

Afdronk: Vrij lang. Eindindruk: Mag fris geschonken worden. “Make Carignan great again”.

Score: 15,0/20 Le Roc des Anges, Carignan 1903-2015 Herkomst: IGP Côtes Catalanes Kleur: Violette wijn, licht gekleurd. Viskeus.

Aroma’s: Fruit (frambozen), kruiden (peper, kaneel), vijgen, mineraal. Deze wijn heeft terroir.

Smaak Zuren, tannine, alcohol. Met spankracht en spanning.

Afdronk: Gemiddeld Eindindruk: Mooi product. De beste wijn tot nu toe, heeft finesse en elegantie.

Score: 15,4/20 Gillmore VIGNO, Carignan Old Vines 2011 Herkomst: Loncomilla Valley Kleur: Violette rand, maar zeer geconcentreerd rood.

Viskeus.

15

De Wijnspiegel Nummer 85

Château La Fleur De Boüard Bordeaux, is Mr de Boüard een zeer gerespecteerd man en consulent van een groot aantal wijnkastelen in de Bordelais. De familie, met ook broers Matthieu en Quentin en zus Stéphanie (sedert 2012 aan het hoofd van Angélus), combineert technische en oenologische knowhow in een milieuvriendelijke benadering van wijnbouw. Precisie en duurzaamheid zijn sleutelwoorden. Coralie beklemtoonde trouwens ook dat zij hun labo’s willen profileren als een soort toonaangevend onderzoekscentrum. Eigenlijk ziet de familie Fleur de Boüard als een testlaboratorium om Angelus nog beter te maken.

Zonnig weer met zowel warmte als vochtigheid zorgen voor vroege bloei in dit deel van Bordeaux, vandaar de verwijzing ‘Fleur de’.

Zoals je mag verwachten bestaat de aanplant voornamelijk uit merlot (80%) met verder cabernet franc (15%) en cabernet sauvignon (5%).

Te gast in de commanderij: Coralie de Boüard-Maillet, die het landgoed leidt sinds 2014, samen met haar echtgenoot Loïc Maillet. Ze werkt aan het internationaal prestige van Château La Fleur de Boüard middels het aanbrengen van nieuwe ideeën omtrent de decoratie van de flessen en een op evenementen gebaseerde ontwikkeling van wijntoerisme - zoals een kunstveiling voor het goede doel. Zij onderhoudt relaties met diverse marktpartijen en geeft vele presentaties in Frankrijk en het buitenland.

We bevinden ons in Lalande-de-Pomerol, ten noorden en in de schaduw van het veel meer gerespecteerde Pomerol. De grens met het in oppervlakte kleinere Pomerol wordt bepaald door het riviertje La Barbanne (ooit de scheidingslijn tussen het deel van Frankrijk dat ‘oc’ zei voor ‘ja’ - de Languedoc - en het deel dat ‘oil’ zei, in “la langue d’oil”. De vader van Coralie, Hubert de Boüard de Laforest, eigenaar van het fameuze Château Angelus Premier Grand Cru Classé A in St-Emilion, gelooft hier in het terroir van klei, zand en goed drainerende gravel. Het land is hier een stuk goedkoper dan in Pomerol en dat trekt investeerders aan die reeds eigendommen bezitten in St-Emilion en Pomerol Hubert kocht het wijngoed van 25ha in 1998. Van vorming oenoloog afgestudeerd aan de universiteit van

Het château is een innovatief technologisch en architecturaal experiment dat de schoonheid van glas combineert met de waardigheid van hout. Hier ook een analytisch laboratorium waar men onderzoek doet naar druivenstok en vinificatie.

De kelder heeft 32 omgekeerde, afgeknotte, kegelvormige gistingstanks, uniek in de wereld. Ze lijken in de lucht te zweven terwijl ze zorgen dat de vinificatie gestuurd wordt door zwaartekracht. Alle bewerkingen zoals remontage en overheveling maken gebruik van een lift, de eerste op de rechteroever van de Garonne.

Dit zorgt voor de zachtst mogelijke ‘vin de coule’ in een geïsoleerde kelder waar de temperatuur constant op 14°C. wordt gehouden om de aroma’s van het fruit te beschermen en microbiologisch bederf tegen te gaan.

Stikstof buffert de zuurstof en vermindert het gebruik van zwavel drastisch. Alles in een zoektocht naar de essentie van het terroir.

Deze techniek geeft vorm aan de drie cuvées Château La Fleur de Boüard, Le Plus de La Fleur de Boüard en Le Lion de La Fleur de Boüard.

La Fleur wordt gemaakt met de oogst van stokken die werden aangeplant in 1998. De individuele aanplant van merlot (80%), cabernet franc (15%) en cabernet sauvignon (5%) wordt apart gevinifieerd. Dan volgen 18 tot 24 maanden veroudering op Franse eik met 75% nieuwe vaten.

Le Plus komt van de oudste wijnstokken op een terroir

16

De Wijnspiegel Nummer 85 met keien boven de klei. Dit is een monocépage. Merlot, inderdaad. De opbrengsten schommelen tussen 15 en 29 hl/ha. 33 maanden veroudering op eik waarvan 18 op de fijne droesem.

beste wijn (Le Plus de la Fleur de Boüard 2012) ook het meest zou verkocht worden. Niet dus, zo blijkt uit onderstaande tabel. De prijs was waarschijnlijk een meer bepalende factor, net als het bewaarpotentieel (waardoor de jongere 2014 meer succes had). Het kan natuurlijk ook te maken hebben met het feit dat we de jongere wijnen (nog) niet op hun juiste waarde inschatten en dat ze daarom lager scoren. Aan de andere kant scheppen de “betere” oudere jaargangen de verwachting dat die 2014 ook nog beter zal worden na enkele jaren in de kelder. Wie zal het zeggen? Koopgedrag blijft moeilijk te bevatten.

Dan zijn er ook de jongste stokken, die dienen voor Le Lion, tweede wijn van het château sinds 2011. Deze wijn veroudert 12 maanden waarbij slechts 15% nieuwe eik wordt gebruikt.

De leeuw, familie embleem van de Boüard-familie, symboliseert de wil om dit erfgoed te cultiveren en er een nieuwe waarde en prestige aan te geven. Met slim toegepaste kennis en nauwkeurige monitoring van het terroir maken Hubert de Boüard en zijn kinderen een zeer goede kwaliteitswijn, die een waardevolle erfenis stevig wil verankeren.

Alweer een bijzonder hoogstaande commanderij avond, in aanwezigheid van een hoogst charmante en assertieve kasteeldame en haar echtgenoot, négociant Loïc Maillet die ook zorgde voor de mogelijkheid om alle geproefde wijnen aan gunstprijzen te kunnen kopen.

Le Lion de la Fleur de Boüard 2014 Kleur: Helder, mooi, briljant. Kersen-robijnrood met snel aflopende beentjes.

Aroma’s: Immobiel: kruidig (peper), zacht gebrand (moka en caramel), gedroogd fruit.

Na walsen: kruidig en zwarte bessen.

Smaak Lichte mollige aanzet, met zachte tannine en met zuren. Zeer gefaseerd maar evenwichtig. Soepele wijn.

Afdronk: 4 s Eindindruk: Mooie rondeur.

Score: 14,0/20 Prijs: 10,74 La Fleur de Boüard 2014

“What’s in a score” Na elke proefavond verzamelen we de scores die aan elke wijn worden gegeven en berekenen we een gemiddelde dat we samen met de proefnotities publiceren. Bij de groepsaankoop was het de vraag of de

Kleur: Donkerrood, geconcentreerder dan de vorige wijn. Paarse rand, mooie, fijne tranen.

Aroma’s: Eerst wat gesloten, daarna donkerrood fruit (kersen, zwarte bessen), grafiet, kruiden, vanille.

Smaak Stevige wijn met vrij veel molligheid. Nog wat gefaseerd.

Afdronk: Lang.

Eindindruk: Mooi.

Score: 14,4/20 Prijs: 21,60

17

De Wijnspiegel Nummer 85 Score: 16,1/20 Prijs: 24

La Fleur de Boüard 2013 Kleur: Donkerrood, paarse schijn, licht waterrandje, vrij intens gekleurd, mooie viscositeit.

Aroma’s: Vrij gesloten. Na walsen: zacht fruit (krieken, kersen, aalbessen), kruidig, cederhout.

Smaak Frisse aanzet. Meer body dan de vorige wijn (2014). Elegant.

Afdronk: Mooie lange afdronk.

Eindindruk: Vlottere wijn dan de vorige (2014).

Score: 15,0/20 Prijs: 20,40

Wijn: Le Plus de la Fleur de Boüard 2012 Kleur: Zeer intens gekleurd, intens donkerrood, schitterende spiegel, traag aflopende beentjes.

Aroma’s: Een complexe neus met rijp rood en zwart fruit, gebrande toetsen, kruiden (anijs), eucalyptus, grafiet.

Smaak Ronde wijn met fruitmolligheid, fijne zuren en tannine. Nog gefaseerd.

Afdronk: Heel lange afdronk.

Eindindruk: Fijne herinnering.

Score: 17,5/20 Prijs: 84 Tekst : Gomaar Laureys Proefcommentaren : Peter Kok

Wijn: La Fleur de Boüard 2012 Kleur: Vrij donker, ondoorschijnend, een paars randje, gekleurde aflopende tranen.

Aroma’s: Chocolade, vanille, kruidig, onderbos, grafiet, zoete kersen.

Smaak Mondvullend, vlezig. Met fijne zuren en tannine maar ze zijn mooi versmolten.

Afdronk: Lange afdronk.

Eindindruk: Leuke herinnering.

Score: 16,1/20 Prijs: 24,20 Wijn: La Fleur de Boüard 2011 Kleur: Donkerrood, grote concentratie, mooie, briljante spiegel.

Aroma’s: Duidelijk verschillend van de vorige wijn.

Edele en fijne gebrande toetsen (moka, koffie, ceder), ietwat ingekookt fruit, vanille, chocolade, onderbos, ook iets vegetaals.

Smaak Waar de vorige wijn meer krokant en jong fruit leek te bevatten, heeft deze 2011 veel materie en gloed.

Deze wijn is vleziger dan de vorige.

Afdronk: Lang Eindindruk: Deze wijn is meer een klassieke Bordeaux dan de vorige.

18

De Wijnspiegel Nummer 85

Riesling uit Duitsland Het was al een lange tijd geleden dat we in onze Commanderij ‘iets’ rond riesling deden, toch één van de vier klassieke witte edele druivenrassen die we jaarlijks gelukkig wél in de blindproefavond voorgeschoteld krijgen en toch niet altijd herkennen. We moeten terug tot oktober 2005 toen we daar een Beste Fles avond aan weidden. En natuurlijk was er de Elzas wijnreis in mei 2010. Het was dus hoog tijd dat we dit euvel goedmaakten en waarom zouden we dat niet doen door de Duitse tegenhangers in het proefglas te brengen? Wat geschiedde op zaterdag 24 april.

Laten we vooreerst even het wereldwijde rieslingplaa tje bekijken. Dan blijkt dat de druif met bijna de helft van de wereldproductie in Duitsland te vinden is en er ook ongetwijfeld heer en meester is. Wereldwijd moet er zowat 50 000 ha riesling staan, waarvan 23.293 h in Duitsland (2014). Even terzijde: verrassend is wel dat er momenteel al meer riesling gemaakt wordt in de USA en (South-)Australia dan in de Elzas (3380 ha aanplant in 2014) én vooral dat die in België vrij zelden te vinden zijn.

Globaal gezien is 22,4% van de Duitse wijngaarden (die beslaan iets meer dan 102 000ha totaal) beplant met riesling, en regio nummer 1 is de Rheingau: maar liefst 80% van de totale aanplant bestaat er uit riesling.

Rheingau is echter met zijn 3166 ha een van de kleinere van de 13 Duitse Weingebiete. Vergelijk maar even met de top drie: Rheinhessen (>26500ha), Pfalz 23 500ha) en Baden (15800ha). Werp zeker even een blik op de tabel met rieslingproductie per regio, dan merk je dat er in volume drie grote spelers zijn: Mosel,Plalz, en Rheinhessen. Maar we kunnen wel stellen dat traditioneel de twee beroemdste rieslingstreken Rheingau en Moezel zijn. In die laatste regio is het rieslingaandeel met 60% trouwens ook heel hoog.

De aanplant van de Riesling is de afgelopen twintig jaar met 5000 hectare toegenomen, goed voor het terugveroveren van de eerste plaats, vóór de Müller-Thurgau.

Alle gebieden dragen daaraan bij, zij het in verschillende omvang. Even de cijfers van de belangrijke riesling

regio’s: Mosel (5200 hectare), Pfalz (5000 hectare), Rheinhessen (3200 hectare), Württemberg (2100 hectare), Rheingau (2420 ha), Baden (1200 hectare) en de Nahe (1000 hectare). In elf van de dertien Duitse wijngebieden behoort Riesling tot de Classicdruiven.*1 Pierre Paul schetste ons ook de organoleptische typiciteit van de rieslingdruif. We weten dat ze ons, net als de chenin, van beendroge tot halfzoete, zoete en edelzoete wijnen kan geven, liefst en meestal in monocépage. En niet alleen stille maar ook schuimwijnen (Sekt). Riesling gedijt het best in vrij koel klimaat en doet het prachtig op steile hellingen, in Duitsland is dat natuurlijk langs de Rijn en de Moezel. Die directe inval van de zon heeft de druif nodig om tot volle rijping te komen. Typisch voor de Duitse riesling is ook het meestal vrij lage alcoholgehalte. Ook de kleur kan van licht tot zeer diepgeel gaan, maar let vooral op de minuscule belletjes die je dikwijls in het glas merkt, vlak na het uitschenken. Jonge riesling is fruitig in de neus, met groene appeltjes voorop, citroen en soms wat peer.

Minerale impressies heb je ook al vaak van in de neus, zeker bij die uit de topregio’s. En ja, dan is er natuurlijk die curieuze petroleumtoets die zich kan ontwikkelen bij het verouderen, you like it or not… Maar dat soms fenomenaal verouderingspotentieel is nu eenmaal ook de sterkte van die druif. In de mond is er dan ook een uitgesproken aciditeit, en die is in de Duitse riesling dikwijls uitgesprokener dan in de Elzasser exemplaren.

Met zes Moezels en twee Rheingau’s, 1 Pfalz en 1 Mittelrhein bood Pierre Paul ons een heel representatieve selectie aan, met een paar bekende kleppers en ook enkele verrassingen.

Rheingau Kloster Eberbach Riesling brut 2014 We begonnen bij een prestigieuze historische locatie, het in 1136 gestichte Cisterciënzer Kloster Eberbach in de buurt van Eltville am Rhein. De stichter was niemand minder dan Bernardus van Clairvaux. Het groeide uit tot het grootste Duitse landgoed en werd na de secularisatie in 1803 verder beheerd door de Hertogen van

*1Het concept ‘Classic’ werd in 2000 gelanceerd voor meer dan gemiddelde, droge kwaliteitswijnen. Achterliggende gedachte is dat de hoeveelheid restsuiker in de wijn maximaal tweemaal zo hoog mag zijn als de zuurgraad. In Classicwijnen is het restsuiker gehalte nooit meer dan 15 gr/liter en ligt het alcoholgehalte minstens 1 graad hoger dan vereist, dus minimaal 12%. Verder was het idee ook om eenvoudiger, leesbaarder etiketten te maken, zodat je bij Classicwijnen geen wijngaardnamen vermeld ziet. Het woord “klassiek” staat dus voor regionaal herkenbare, droge kwaliteitswijnen. bron: Deutsches Weininstitut

19

De Wijnspiegel Nummer 85 Nassau, om in 1866 een Koninklijk Domein te worden van de Pruisische Staat. Sedert 1945 is de Hessische deelstaat eigenaar van het wijndomein. Het telt niet minder dan 252 hectaren, uitgestrekt over zo’n 100 kilometer! Het Kloster staat wijd open voor het publiek met ondermeer een schitterende walking-wijnproeverij waarbij je van elk proefglas in telkens weer een andere ruimte kunt genieten. Wie mee was op onze Duitsland wijnreis (1-4 juni 2000) is deze ervaring ongetwijfeld sterk bijgebleven. Romantische zielen kunnen er zelfs hun huwelijksfeest laten doorgaan. Hun devies is immers:”Porta patet, cor magis” - Unsere Tür steht offen, mehr noch unser Herz! Hun gamma is gigantisch: zo hebben ze niet minder dan 35 rieslings in assortiment…

Opmerkelijk echter is de afwezigheid van dit domein in de Duitse wijnbijbel van Gault & Millau.

Weingut Becker-Steinhauer Mosel Dit is natuurlijk een heel ander verhaal, maar wel zeer gepersonaliseerd, want de wijnbouwer Karsten Becker is een boezemvriend van onze eigenste gewezen Kellermeister Frans Moens. Hier zitten we in het plaatsje Mülheim, vlakbij het alom bekende Bernkastel (Mittel Mosel). Hun zes steile wijnbergen liggen tussen Brauneberg en Zeltingen. Het zijn harde rotsgronden van verschillende kleurtinten: grijs, blauw en brons. 90% van de acht hectaren van het domein zijn beplant met riesling. We proefden: Veldenzer Kirchberg 2015 Riesling Kabinett trocken De in de naam vermelde wijnberg is Z en ZW georiënteerd en heeft een terroir van blauwe leisteen. De stokken zijn er gemiddeld 35 jaar oud. Becker werkt met natuurlijke gisten en geeft de wijn een korte rijping en klaring op grote houten vaten en inox. 6,5 g/l zuren ,7 g/l restsuiker. Deze wijn is een Kabinett, zie hierover toelichting in het kadertje.

Maar wij proefden een Sekt van het Kloster. Hij werd gemaakt volgens de traditionele methode, dus niet zoals de meeste Sekt die een cuve close vinificatie ondergaat (Charmatmethode). Afkomstig van verschillende percelen, dat zal u niet verwonderen bevat hij 12,5% alcohol , 7,6 gr/l zuren en 11,7 gr/l restsuiker.

Proefcommentaar: Goudgeel, schitterende spiegel, heel helder, traant.

Aroma’s: Minerale toetsen, aards, asperges, kweepeer.

Na walsen: citrus.

Smaak: Molligheid in de aanzet, daarna fijne zuren.

Een waar zurenfestijn met veel finesse. Lange, mooie afdronk.

Eindindruk: Een volle wijn, een heel mooi product.

Score: 13,6/20 Ter plekke 6€.

Proefcommentaar: Mooie schuimkraag die snel verdwijnt, licht goudgeel, mooie fijne belletjes.

Aroma’s: fruitig (appel, citroen, kruisbes), kamille, thee.

Smaak: mooie fijne zuren en molligheid. Evenwichtig.

Afdronk is lang, met appelsmaak.

Eindindruk: Mooie aperitiefwijn. Ook geschikt voor bij een fruitdessert.

Score: 13,3/20 13,95€ bij Chacalliwines De Duitse kwaliteitshiërarchie

Als we de Duitse Tafel- en Landwein buiten beschouwing laten hebben we twee kwaliteitscategorieën: QBA : Qualitätswein Bestimmter Anbaugebiete : uit één van de 13 regio’s afkomstig en minimaal mostgewicht van 51° tot 72° Oechsle. Chaptaliseren mag hier.

Prädikatsweine: die moeten aan strengere eisen beantwoorden en hier mag men niet chaptaliseren.

Binnen die categorie hebben we volgende opbouw : Kabinett: zijn de vroegst geoogste druiven met minimale mostgewicht van 73° Oechsle Spätlese: letterlijk ‘laatgeplukt moet aan 85° Oechsle beantwoorden.

Auslese: van ‘uitgelezen druiven, dwz dat men handmatig onrijpe druifjes verwijdert; rijpere druiven die dan ook al 95° Oechsle titreren, en dus zoete wijnen geven.

Beerenauslese: (BA) hier oogsten we zeer rijpe tot overrijpe besjes, waarvan sommigen al door edelrot zijn aangetast. Met een Oechslegehalte van 125° zitten we hier in de likoreuze wijnen.

Trockenbeerenauslese (TBA) is de zoete top, van nog later geoogste druiven. De term trocken verwijst hier helemaal niet naar het type wijn maar naar de tot rozijntjes ingedroogde besjes, door ‘Edelfaüle’ aangetast (= botritis). Hier zitten we aan minimum 150° Oechsle.

Eiswein tenslotte is een specialleke omdat de druiven hiervoor aan -7° Celsius moeten geoogst worden.

Deze zeldzame wijnen vind ik persoonlijk heel wat verfijnder dan de zwaardere TBA’s..

20

De Wijnspiegel Nummer 85 Weingut Rings Pfalz

Kalkmergel Riesling Trocken 2015

Is een ‘jong’ domein, maar zeker als a rising star te beschouwen. De Gault & Millau gids ontdekte en vermeldde hen voor het eerst in 2007, maar gaf hen vijf jaar later al drie rode trossen (max. is 5) en plaatst hen bij de beste Pfalz domeinen. De broers Andreas (Andy) en Steffen maken het hier jaarlijks waar in een stijl die vooral speelse lichtheid nastreeft. De 24 ha rond Freinsheim gelegen wijngaarden zijn beplant met riesling (1/3) en nog iets meer pinot noir. Ze zijn bezig met bio reconversie en sloten in 2015 aan bij de VDP wijnvereniging.

Misschien eerst even vermelden dat de Duitsers van oudsher zo zoet ingesteld zijn - althans qua wijnsmaak (!) - dat zij het nodig vinden om op hun etiketten het woord ‘trocken’ te vermelden om de consument als het ware te waarschuwen dat hij geen zoete wijn in de fles mag verwachten. Deze uiteraard van een kalk en mergel bodem afkomstige wijn van jonge stokken, met een rendement van 59hl/ha (is redelijk braaf naar Duitse normen) is van een Spätlese niveau. Reden te meer om die trocken aanduiding aan te geven, want nogal wat mensen denken dat Spätlese per definitie (half)zoet is. Hij wordt gemaakt in inox cuves (90%) en voor de rest in grote houten foeders. 7,9 g/l zuren en 5,1 g/l restsuiker.

Proefcommentaar: Lichtgeel, lichte pareling, schittert in het glas. Strakke neus: mineraal (krijt), wit fruit, appel, citrus.

Smaak: pittige aanzet. Heel fris met veel fraîcheur. Heel lange, frisse afdronk met citrusbittertje.

Eindindruk: Veel finesse en elegantie, frisse lichte structuur.

Score: 14,4/2.

11,9 € bij Portovino.

VDP wijnen De toonaangevende wijnbouwersorganisatie VDP , wat staat voor Verband Deutscher Prädikatsweingute, werd in 1910 opgericht en telt momenteel meer dan 200 top Winzer (=wijnbouwers).

Sedert 2012 stelt zij volgende rangorde voorop: Basiswijnen worden de “Gutsweine” genoemd bvb : Weingut X, Riesling trocken. Zonder verdere vermelding van gemeente of wijngaard.

Een trap hoger staan de “Ortsweine”, de gemeentewijnen zeg maar, bv Weingut X, Riesling trocken Ruppertsberger.

Daarboven de Erste Lagen, dit zijn de Premiers Crus. Bvb Weingut X, Riesling trocken, Königsbacher ÖLBERG. Daar zijn er al 391 van.

En helemaal bovenaan prijken de Grosse Lagen, dit zijn de Grands Crus die in droge vorm “Grosses Gewächs” heten, bv Weingut X, Riesling trocken Königsbacher IDIG. Dit 4-trapsmodel is momenteel enkel voorbehouden voor VDP leden. Een eerste classificatie dateert van 2006, en die werd aangepast in 2012.

VDP wijnen zijn duidelijk herkenbaar aan hun wel heel Duits ogend adelaarslogo dat op de capsule dikwijls ook op het etiket prijkt.

en

21

De Wijnspiegel Nummer 85 Weingut Toni Jost Mittelrhein Een wijn van Peter en Linde Jost én dochter Cecilia, mocht in dit overzicht zeker niet ontbreken. Commanderij Gent heeft een warm hart voor deze familie, en dat is echt ook wederzijds. We bezochten hen op ons Duitse wijnreis en beleefden er een schitterende degustatie, waarbij Frau Linde al bij de tweede wijn snel haar man erbij riep om ons verder te begeleiden. Ze waren ook bij de eregasten op ons twintigjarig Jubileumbanket.

Hun thuisbasis is Bacharach, een prachtig aan de Rijn gelegen plaatsje waar ze 15ha steile rieslinghellingen bewerken, met als paradepaardje hun Bacharacher Hahn die ze omzeggens als monocru bezitten. Ook de naam van hun huis verwijst naar deze Weinberg: Hahnenhof. De familie is ook al sinds 1831 met wijn bezig.

Vader Peter nam het in 1975 van zijn vader over en gaf recentelijk de fakkel door aan Cecilia (zesde generatie).

80% van hun wijnen zijn rieslings, 15% is Spätburgunder (pinot noir).

een 13,5ha groot domein, bijna uitsluitend met riesling beplant. Goed voor zo’n 100 000 flessen per jaar. De Weinguide geeft aan dat zelfs hun basiswijnen steeds een zekerheid zijn. Zij kochten in 2008 Weingut KarlSchmitt Wagner over. We hebben nu de pauze achter de rug en leggen de lat een trapje hoger met een Spätlese.

Laurentiuslay Spätlese Riesling 2015 De Laurentiuslay is een uiterst steile en als ‘Spitzenlage’ aangeschreven wijnberg en de druiven voor de Spätlese staan helemaal boven op die ZW gerichte helling, met terrassen en muurtjes verstevigd. De ondergrond is grijze leisteen. Spätlese verwijst zoals gezegd naar een late oogst, evenwel zonder botritis (de wind maakt die hier schier onmogelijk). Loewen werkt met natuurlijke gisten en laat deze wijn rijpen op foeders.

Proefcommentaar: de kleur gaat in deze categorie de goudgele kant op.

Aroma’s: vrij gesloten eerst, mineraal, steenfruit (perzik), appel, ananas. De smaak is zoet, deze wijn heeft veel restsuiker. Lange afdronk.

Eindindruk: Vrij krachtig, mooie finesse.

Score: 14,7/20.

Prijs is 14,95€ bij L’Avinture in Brugge.

Alte Reben Riesling Trocken 2014

Bacharach is het laatste stadje van de Mittelrhein als je stroomopwaarts vaart.

Deze wijn komt dus van het nabijgelegen Rheingau, van een wijngaard aan het Taunusgebergte. Het is een hooggelegen perceel op een echte steile helling van 32%, met quartz en klei op kiezelbodem. 8,3 g/l zuren; 9,1 g/l restsuiker.

En we blijven bij vader en zoon Loewen met de: Laurentiuslay Riesling Alte Reben Trocken 2015 Van dezelfde wijnberg afkomstig maar nu van 100 jaar oude stokken, rendement van 45hl/ha. En ook zelfde werkwijze als de vorige, dus met autochtone gisten gefermenteerd en gelagerd op grote houten vaten.

Proefcommentaar: goudgeel opnieuw, maar intenser gekleurd dan de vorige wijn, veel schittering.

Aroma’s: honing, rozenwater, pompelmoes, iets vegetaals.

Smaak: mooie aciditeit, levendige wijn. Goede afdronk met klein bittertje.

Eindindruk: dit is een grote wijn, maar hij is nog wat te jong.

Score: 15,3/20.

Prijs: 18,55€ bij L’Avinture

Proefcommentaar: Heldere spiegel, lichtgeel met groene schijn.

Aroma’s: Immobiel: zeer mineraal; na walsen: citrus, groene appel, ananas, lichte petroleumgeur.

Smaak: veel frisse zuren, mooie zuur-zoetbalans, veel fraîcheur. Lange afdronk, lange fraîcheur.

Eindindruk: Mooi.

Score: 14,9/20.

Prijs: 12,5€ bij Langbeen.

Weingut Carl Loewen Terug naar de Moezel waar we gaan proeven bij een meer dan 200 jaar oud wijnbedrijf (°1800) gelegen in Leiwen, ook in de Midden Moezel. Oorspronkelijk was het een klooster: de Detzemer Maximiner Klosterlay. Karl Jozef en zoon Christopher bewerken hier

22

De Wijnspiegel Nummer 85 Weilberg Riesling Trocken van Weingut Rings Pfalz Ook dit domein komt hier een tweede keer aan bod met een wijn van hun Ungsteiner Weilberg. Een wijngaard met een speciale ondergrond, ‘Roterde’ genoemd, omwille van de ijzerhoudende löss- en leembodem. Hij werd in 2005 als Grosses Gewächs geklasseerd. Het rendement is hier wel zeer laag: amper 28hl/ha. Opnieuw werd geopteerd voor een ‘gemengde’ lagering, nu voor de helft in inox en de helft in foeders. 7,5 g/l zuren en 3,2 g/l restsuiker.

Proefcommentaar: goudgeel met groene schijn, mooie spiegel, viskeus.

Aroma’s: lichte petroleumtoets, mineraal, lichte citrusgeur (limoen), groene appels.

Smaak: volle aanzet van de restsuiker; mooie, krokante aciditeit.

Afdronk was heel lang.

Eindindruk: grote wijn met zeer veel potentieel, en dat mag wel voor zijn prijs.

Score: 16,0/20.

Prijs: 29,90€ bij Portovino.

Hahn Riesling 2013 Grosses Gewächs van Hahnenhof Terug naar de familie Jost, met hoe kon het ook anders, een wijn van zijn leistenen ‘topberg’, de Bacharacher Hahn. Kunt u zich een helling van 50 à 70 % voorstellen? 7,2 g/l zuren en 8,7 g/l restsuiker.

Proefcommentaar: goudgeel, heldere spiegel, viskeus.

Aroma’s: Gesloten aanzet. Immobiel: mineraal, yoghurt.

Daarna: ananas, citrus, floraal, gemaaid gras.

Smaak: wat mollig in de aanzet, mondvullende zuren die voor mooie balans zorgen. Persoonlijk vond ik hier een verrassend contrast tussen de wat exotische fruit aroma’s en de ‘droge’ mondimpressie Afdronk: mooie, lange afdronk.

Eindindruk: mooie herinnering, grote terroir typiciteit.

16,5/20.

23,5€ Langbeen.

We eindigen in schoonheid en in zoetheid met een Auslese.

Weingut Reinholt Haart Mittel-Mosel Een domein met een historische wijnachtergrond alweer die teruggaat tot 1337. Gelegen in Piesport, één van de oudste rieslingbergen: we weten immers dat Johannes Hau, Pastor in het dorp in 1763 zijn parochianen ervan overtuigde om alleen nog maar riesling aan te planten.

Deze cru geniet dan ook al eeuwenlang van een grote reputatie. Theo en Ingrid en hun zoon Johannes Hart hebben ‘amper’ 8hectaren in bezit, maar behoren tot de grote namen van de streek en zij bevestigen dat vooral in de zoetere rieslingversies. Droge riesling maken dan ook slechts een heel klein procent van hun productie uit. Nog even vermelden dat ze natuurlijke landbouw hoog in het vaandel voeren en VDP geklasseerd zijn.

Piesporter Goldtröpfchen Riesling Auslese 2005 Hij komt van een amper op 50 meter hoogte gelegen perceel, aan de voet van de Goldtröpfchen helling, hier beplant met niet zo’n oude stokken van 10 à 25 jaar, die 35-40 hl/ha opleveren. Klassieke vinificatie in inox maar toch 20 dagen maceratie met temperatuurcontrole. De wijn wordt daarna snel gebotteld. 6,7 g/l zuren en 117 g/l restsuiker.

23

De Wijnspiegel Nummer 85 Proefcommentaar: Diepe goudgele kleur, schitterend, viskeus. Een complexe neus met intense geuren die de late oogst verraden, honing, bloemen, acacia, licht oxidatief. Mollige aanzet uiteraard maar toch een mooie aciditeit, ronde structuur, mooie balans tussen zuur en zoet.

Afdronk: lang met een halfzoete herinnering.

16/20 Langbeen aan 17,5â‚Ź voor 37,5 cl fles.

Luc Wieme tekst Peter kok voor proefcommentaren

24

De Wijnspiegel Nummer 85

Onze Genste stadswijngaard In Monte Blandinio gelegen op de helling tussen de Sint-Pieterskerk (koorzijde) en de Schelde

Ontstaan van de St.-Pietersabdij en de wijngaard In de 7de eeuw, rond het jaar 630, is de Heilige Amandus vanuit Frankrijk hierheen gekomen om het Christendom te verkondigen. Hij stichtte hier de Sint-Pietersen de Sint-Baafsabdij aan de samenvloeiing van de Leie en de Schelde.

In de 9de eeuw heeft volgens archivalische bronnen Abt Einhard (biograaf van Karel de Grote 770-840) van de Sint-Pietersabdij een wijngaard laten aanleggen.

Zo begonnen de monniken bier te brouwen en wijn te verbouwen. Wijn hadden ze o.a. nodig voor hun misviering. Zij verwierven ook het recht op een aantal flessen wijn voor eigen gebruik. Lange tijd was de Sint-Pietersabdij het centrum van de wijnhandel in Gent. De Sint-Pietersabdij bezat ook wijngaarden in Frankrijk en Duitsland. Het transport van de tonnen wijn gebeurde destijds per schip via de Schelde. De Gentse stadswijngaard was met zijn hellend vlak uitstekend gelegen. De opkomende zon zorgde voor een perfecte fotosynthese op het bladgroen van de aangeplante druivelaars.

In de 15de eeuw wordt de wijngaard voor het laatst vermeld. Het klimaat werd toen te koud voor het verder verbouwen van wijn.

Het opnieuw aanleggen van een stadswijngaard In 1978 heeft onze Ere-deken en stichter van de Wijnmetersgilde Willy De Smet, oenoloog, contact genomen met de stad Gent om te zien of het mogelijk was om opnieuw een wijngaard aan te leggen op de helling van de Sint-Pietersabdij. Na goedkeuring en het opstellen van nodige regelgevingen heeft de Plantsoendienst van de stad Gent dan in 1980 een 400-tal stokken aangeplant.

Hun keuze viel op de druivensoort Müller Thurgau. Later werd deze druivensoort gedeeltelijk vervangen door de cépages Sirius en Phoenix. Ingevolge de schimmelvorming van de Müller Thurgau werd deze volledig vervangen door de cépage Johanniter.

De groendienst van de stad Gent staat nog steeds in voor de aanplanting, het sproeien en het bemesten van de wijngaard. De grote snoeibeurt in februari valt ook onder hun bevoegdheid. De Kapittelleden en de Vrienden van de Gentse wijngaard staan in voor het mede-onderhoud welke bestaat uit verdere snoeibeurten, om de 14 dagen, van mei tot september. Begin september worden er netten gehangen om de druivelaars te beschermen tegen de vogels en té nieuwsgierige bezoekers.

De studenten van de stedelijke hotelschool Gent staan in voor het plukken van de druiven en het opstarten van het vinificatieproces dit in samenwerking met een aantal vrijwilligers gegroepeerd onder de vereniging ‘ de vrienden van de Gentse Wijngaard ‘. Het persen, het vinificatieproces en het bottelen gebeurt voortaan in ‘ Het Gents Wijnmetershuis’ (oude koster woning), gelegen aan de achterkant van de Sint-Pieters kerk en palende aan de wijngaard.

Sedert de aanleg van de wijngaard maakte men gebruikelijk een stille witte wijn en men noemde deze ‘In Monte Blandinio’. ¼ van de opbrengst moet volgens onze overeenkomst met de stad Gent afgestaan worden aan de stad zelf die het kan gebruiken als relatie geschenk.

De rest van de ongeveer 250 flessen opbrengst is bestemd voor ‘ de vrienden van de Gentse Wijngaard’ waarvan ieder lid recht heeft op één fles.

Door de jaren heen ondervond de Gilde dat sommige aangeplante druivenrassen te weinig suiker produceerden en besloten zij, op advies van onze wijnmakers Jan Caudron en Hugo De Graeve en ingevolge de resultaten van de suikermetingen van Prof. Dominique Van Der Straeten van de Universiteit Gent, om de cépages Sirius en Phoenix gefaseerd te rooien. Deze niet rijp te krijgen wijnsoorten werden vervangen door resistentere soorten zoals Souvignier Gris en door de suikerrijke Solaris. Momenteel bestaat onze aanplant uit iets meer dan een 500-tal wijnstokken.

Gezien het te lage suikergehalte van de Sirius en de Phoenix besliste men om van de oogst 2016 een schuimwijn te maken volgens de ‘methode traditionnel-

25

De Wijnspiegel Nummer 85 le’, versie Brut, tweede gisting op de fles. Deze mousserende wijn zal gebotteld worden onder de naam ‘In Monte Blandinio – Brut’.

De tweede gisting op de fles startte op 13 april 2016.

De volgende stap in ons vinificatieproces is de remuage.

In de 14de eeuw is er reeds sprake van een wijnmetersgilde in Gent. Deze gilde werd bevestigd door Keizer Karel in de 16de eeuw. Hun taak bestond erin de wijn te meten in de tonnen voor het bepalen van de accijnzen.

Onze gilde staat in voor het beheer en het onderhoud van de wijngaard. De huidige deken is de heer Christian Genbrugge, opvolger van Ere-deken Jan Vallaeys.

Onze patroonheilige is Sint-Maarten. Het embleem stelt een ton voor met een boor bovenaan de ton. Dit schild kan men terugvinden op de sokkel van het standbeeld van Jacob Van Artevelde op de Vrijdagsmarkt te Gent.

Alle gilden zijn daar trouwens afgebeeld.

De Wijnmetersgilde (VZW)

Vrienden van de wijngaard In Monte Blandinio Om onze wijngaard betere bekendheid te geven heeft de Wijnmetersgilde een feitelijke vereniging opgericht die jaarlijks een aantal activiteiten inricht rond het wijngebeuren. Alle activiteiten over de Gilde én ‘de vrienden’ zijn terug te vinden op onze website: wijnmetersgildegent.wordpress.com Georges De Smaele, Wijnrecensent en gezworene van de Gentse Wijnmetersgilde.

26

De Wijnspiegel Nummer 85

Terug naar de ambachtelijke aperitieven op basis van wijn?

Tijdens de nieuwjaarsreceptie georganiseerd door de Vereniging van Vlaamse Sommeliers te Brugge mocht ik naast het proeven van talrijke parelende en stille wijnen genieten van een naar mijn smaakpapillen uitstekende aperitief blend.

Nevens de hedendaagse hipe van gin en rum bereidingen was mijn pallet gecharmeerd door een verfrissend drankje op basis van een recept geïnspireerd uit de jaren ’50 van Madame Volmer* en gemaakt van rosé wijn afkomstig uit de Franse Luberon streek, een distillaat van bittere appelsienen, rietsuiker en een geheime kruidenmix. Vooral het verfrissende en de balans tussen het fruitige van de sinaasappel en het bittere van de zeste gaven mij een mooi smaak evenwicht tussen zuur en zoet.

Het recept afkomstig uit het hart van de Provence werd bedacht door Madame Volmer die het drankje serveerde als huisaperitief aan haar streekgenoten en vrienden bezoekers. Een van die bezoekers was de Belgische familie Lefere uit Watou. Door de aanhoudende, blijvende vriendschap kreeg deze familie het geheim recept mee naar België. Dochter Annelies speelde met de commerciële gedachte dat ook de Belgische fijnproevers dit product zouden kunnen appreciëren en begon contact te leggen met een artisanale stokerij in Luberon. Door haar experimenten blies zij nieuw leven in het aperitief van Madame Volmer.

Dit licht rosé kleurig aperitiefje op basis van rosé uit de Provence kan je puur drinken of mixen met tonic, prosecco, cava of zelfs met champagne alhoewel ik deze laatste prefereer in zijn zuivere vorm. Het leuke aan deze drank is dat je ervan kunt genieten zowel bij warm als koud weer. Het hartverwarmend winterdrankje, Hot Volmer, geeft dan perfect zijn geurige winterkruiden vrij.

Doe me eens na of experimenteer en verras je gasten met: Volmer en Tonic: (10cl Volmer, 10cl kruidige tonic, zwarte peper, citroentijm, viooltje) Vul het glas met ijs. Giet de Volmer. Voeg de tonic toe door over de bar lepel te gieten om de bubbels maximaal te behouden. Versier met een takje citroentijm alsook met een viooltje. Werk af met vers gemalen zwarte peper.

Volmer en espresso: (7,5cl Volmer, 1 espresso, 3cl koffielikeur, 2 druppels pastis, 1 steranijs) Vul het glas met ijs. Laat de espresso afkoelen. Vul de shaker volledig met ijs. Giet de Volmer, de koffielikeur, de pastis en de espresso in de shaker. Schud gedurende 8 seconden. Verwijder het ijs uit het glas. Giet enkel de vloeistof uit de shaker in het glas (geen ijs). Verwarm de steranijs met een aansteker en leg die bovenop het glas.

Hot Volmer voor twee personen: (20cl Volmer, rietsuiker, 1 kaneelstokje, ½ vanille stokje, 1 kruidnagel, 1 zeste van appelsien) Verwarm Volmer en voeg er een koffielepel rietsuiker, 1 kruidnagel en 1 zeste van appelsien aan toe. Filter dit en giet in verwarmde glazen. Decoreer met een schijfje appelsien.

Optioneel: voeg er 20cl warme Earl Grey thee aan toe, met een koffielepel rietsuiker en 1 schijfje citroen.

Santé Georges De Smaele, Houder van WSET Level 3 advanced certificate in Wines and Spirits.

(*) De verkoopprijs ligt rond de 15 Euro/fles van 75cl en wordt enkel verkocht in gespecialiseerde drankenhandels.

En maar mengen…. Volmer met tonic, met mint, met ginger, met cava, met gin, met cassis, met vodka, met whisky én zelfs met espresso.

27

De Wijnspiegel Nummer 85

Ken Wijn wedstrijd gedacht aan Portugal, aan Malbec en uiteindelijk naar Ventoux overgegaan, nooit één moment aan Italië gedacht…

De jaarlijkse Ken Wijn wedstrijd op zondag 12 maart werd net als vorig jaar georganiseerd door commanderij Den Bloeyenden Wijngaerdt, zij wonnen immers de vorige editie. We waren opnieuw te gast in Lier, meer bepaald in het voetbalstadion van SK Lierse.

Maar liefst 54 ploegen waren aanwezig, een aantal commanderijen waren zelfs met zeven ploegen vertegenwoordigd.

Vanaf 10 u werden we ontvangen en welkom geheten om dan tegen 10u30 te starten met de wedstrijd. Die duurde ongeveer anderhalf uur en bestond uit een praktisch en een theoretisch gedeelte. De praktische proef (op 90 punten van de 100) bestond uit het herkennen van tien rode wijnen. Het theoretische gedeelte omvatte tien multiple choice vragen (op 10 punten).

Tegelijkertijd was er ook een wijnbeurs met een vijftiental wijnhandelaars, maar onze vier ploegen hadden natuurlijk wat anders te doen.

We begonnen vol goede moed aan de tien wijnen.

Hieronder onze proefnotities en onze conclusies. Je ziet telkens de commentaren van de ploegen

P4. Intens paarsrood, geconcentreerd. Heel rijpe neus, rijp zwart fruit, wat vlezig en kruiden. Zachte aciditeit, veel body, wat gebrand en alcoholwarmte. We denken aan Sicilië, vooral omdat we tijdens de voorbereiding een gelijkaardige wijn proefden.

2. Domaine Raphaël Chopin – Regnié Caprice 2013 – Beaujolais 100% Gamay P1. Licht intens kersenrood; immobiel A in de neus (rabarberzuren); aardbeienconfituur na walsen, citrus (sinaas); mondstructuur : veel zuren maar ook veel tannine (teveel vonden we voor een gamay en dus belandden we bij een pinot noir of een zinfandel (optie 2)); achteraf beschouwd hadden de aardbeien de doorslag moeten geven in combinatie met de zuren maar wijn 4 (de malbec) had zoveel banaan in de neus en retronasaal dat we daar de gamay plaatsten.

P2. Lichte kleur en plots de typische beaujolais neus van banaan, rood fruit: BEAUJOLAIS

ploeg 1 (P1: Fanny, Chris, Hans), ploeg 2 (P2: Luc Wieme, Stefaan, Bob), ploeg 3 (P3: Linda, Andy, Gomaar), ploeg 4 (P4: Jan, Luc De Vrieze, Koen)

P3. Helder, licht, kersenrood, zuur fruit, aardbei, banaan, peper, kruidig, veel zuren, weinig warmte, duidelijk Beaujolais voor ons.

P4. Licht gekleurd, weinig concentratie. Kersen in de neus, maar ook (verkeerdelijk?) indruk van onderbos en paddestoelen. Frisse en soepele wijn, weinig tannine, fijne zuren. Onze indruk van de neus doet ons naar Bourgogne neigen.

1. La Favola 2014 – DOC Eloro Pachino– Tenuta La Favola - Sicilië 100% Nero d’Avola P1. Diep intens zwart-rood; in de neus immobiel floraal, na walsen geconfitureerd, lichte ledertoets; aroma’s in de mond : gestoofd fruit (pruimencompote), zuiders warm; qua structuur veel moelleux, licht uitdrogende tannine, relatief weinig aciditeit > deze beschrijving bracht ons op het spoor van een Ventoux maar achteraf beschouwd kan je wel stellen dat er te weinig aciditeit was voor een 90% syrah/10% mourvèdre.

3. Chianti Classico DOCG 2012 – Casale dello Sparviero - Italië 95% Sangiovese, 5% Canaiolo P1. Evolutie in de kleur; portoneus, vijgen, dadels, pruimen; veel zuren, veel fruitmolligheid maar weinig tannines; sangio was nooit een optie, wel nero of Ventoux en we hebben lang getwijfeld tussen wijn 1 en 3 welke nu de nero zou zijn; hadden we hier een Ventoux van gemaakt , dan hadden we de nero op 1 gezet (wat dus juist was) maar we vonden dat wijn 1 teveel T had voor een nero (moeten we dus op oefenen in een leer-kenwijn); en wijn 3 te weinig T voor een Ventoux; achteraf

P2. Hier maken we verkeerdelijk SPANJE van: donkere kleur, toets van hout, we menen ook een grenache geur waar te nemen.

P3. Paars, geconcentreerd, ondoorschijnend, zure kersen, rode kool, bouillon, licht medicinaal, komt zwoel en warm over, vrij veel zuren en redelijk wat tannine,

28

De Wijnspiegel Nummer 85 beschouwd hadden de (Italiaanse) fruitzuren de doorslag kunnen geven, maar alle andere kenmerken van deze wijn stuurden ons in een totaal andere richting.

P2. Lichte kleur, typisch Italiaanse neus van kersen, veel aciditeit en tannine: TOSCANE P3. Iets geëvolueerder in kleur, helder, doorschijnend, gebrand, warm, hout, jammy, stopverf, kirsch, chocolade, komt warm over, veel tannine, droogtrekkend. Het hout doet ons naar Spanje neigen.

P4. Relatief donker gekleurd, maar toch wat evolutie, granaatrood. Rijp fruit in de neus, op het randje van jammy en zelfs wat port. Ook wat vlezigheid, zelfs een beetje stal. Relatief stevige tannine, misschien zelfs wat wrang en groenig. We kiezen voor de Chianti.

4. Catena Malbec 2014 - Bodegas Catena Zapata – Mendoza - Argentinië 100% Malbec P1. Intens paars; jammy in de neus; mollig, snoeperig, rood fruit, met een vrij frisse afdronk en na verloop van tijd steeds meer (gebakken) banaan; op het jammy karakter in de neus na, wees alles op een typische Beaujolais; niet dus!

P2. Licht van kleur, een toets van hout en vanille, veel tannines: Verkeerdelijk VENTOUX P3. Paars, ondoorzichtig, chemisch, fruitig, cassis, licht dierlijk, aardbei, stevige tannine, droogtrekkend, warm.

Nieuwe wereld, zeker, maar Zinfandel van gemaakt vanwege zijn fruit.

P4. Intens paars gekleurd. Zwart fruit in de neus (cassis), maar ook wat vegetale toetsen. Frisse wijn met veel fruit, wat toetsen van kruidnagel en kaneel. Na lang twijfelen opteren we voor Zinfandel.

wijn 7 was een (bio-dynamisch) buitenbeentje en lag mee in de weegschaal om er een zinfandel van te maken maar uiteindelijk hielden we het bij wijn 5 omwille van de kauwgom.

P2. Gebrand, een beetje bordeaux impressie, veel tannines minder aciditeit: verkeerdelijk NERO D’AVOLA P3. Donkerrood, paarse rand, stinker, krijt, vegetaal, rood fruit, grenadine, redelijk wat zuren, sappig. Mocht ik niet beter weten, ik zou naar Carmenere zijn gegaan of Cabernet franc door het vegetale, krijtige, maar deze zaten er niet tussen. Vanwege de zuren dan maar naar Bourgogne gegaan.

P4. Intens robijnrood. Beetje van een stinker, met animale aroma’s, maar ook wat pruimen en kruiden.

Relatief frisse wijn met veel aciditeit en toch wat alcohol op het einde. Deze wijn hebben we maar als één van de laatste ingevuld, wat er overschoot bleek dan Ventoux te zijn.

6. Château Pindefleurs 2014 – St. Emilion Grand Cru 90% merlot, 5%cCabernet franc, 5% cabernet sauvignon P1. Donkerkersenrood; torréfaction in de neus, gebrande koffie, mokka, paprika retronasaal, strakke tannines; typisch Bordeaux dachten we en inderdaad er zijn nog zekerheden in de wijnwereld; P2. de neus was bepalend: hout, ceder, koffie gebrand: BORDEAUX P3. donkerrood, etherisch, koffie, mokka, haagdoorn, evenwichtige struktuur. Oef, Bordeaux!

P4. Intens robijnrood, wat gerookte toetsen in de neus, gecombineerd met kruiden. Stevige tannine, misschien wat groen. We dachten onmiddellijk aan Bordeaux.

5. Cara Nord Negre 2014 – Conca de Barbera - El Celler de la Cara – Spanje - 42% Garnatxa, 38% Syrah, 20% Garrut

7. Domaine de Fondrèche Cuvée Persia 2013 – Côtes du Ventoux - 90% Syrah, 10% Mourvedre

P1. Bizarre wijn, gesloten, na walsen groene takken, en retronasaal wat munttoetsen (kauwgom), wat mij meteen deed denken aan Californië; achteraf beschouwd was deze wijn te groenig en had hij te weinig moelleux voor een Californische zinfandel maar om daar nu een Noord-Spaanse garnatxa/syrah van te maken ??? Ook

P1. Intens donkerrobijnrood; immobiel lactisch; na walsen “stinker”, gerookt, metalig, eucalyptus; frisse afdronk; achteraf beschouwd : indien ik had geweten dat het een bio-dynamische wijn was, had ik zeker meer op de zuurbalans gelet en op het frisse karakter van de wijn wat je in de Ventoux bij conventionele wijnen totaal

29

De Wijnspiegel Nummer 85 niet verwacht; nu is Ventoux nooit een optie geweest; wel Portugal om evidente redenen (stinker, eucalyptus, koel);

ring gezorgd; P2. Lichte kleur, aardbeien, mollig, typisch nieuwe wereld: ZINFANDEL

P2.Hier kiezen we aanvankelijk voor Ventoux, de Ventoux bevat 90 % Syrah, dus hij moet toch wel wat donker zijn en verder toch wat fruit en kruiden, uiteindelijk veranderen we hem jammer genoeg in MALBEC omdat het de tweede donkerste was.

P3.Llichter in kleur, vegetaal, gebrand, warm, kersenpit, hout, frisse zuren, warm klimaat. De sappige zuren deden ons naar Nero d’Avola gaan. Nooit een moment aan zinfandel gedacht…

P3. Paarsrood, vegetaal, gebrand, dierlijk, zurig, oxo, gist, redelijk wat zuren en tannine, spritzig, de combinatie zuren en vegetale “stinker” doen ons naar Portugal gaan.

P4. Relatief intens robijnrood gekleurd. Rijp fruit en vanille in de neus. Veel body, mollig, lichte alcoholtoets, weinig aciditeit. We hebben hem zuidelijk geplaatst, in Spanje, maar slechts na veel discussie.

P4. Heel intens gekleurd, paarszwart. Rijp rood fruit, vanille en ook wat vegetaliteit (stinker) in de neus. Relatief frisse wijn met toch redelijk wat gebrande toetsen en tannine. We dachten aan Portugal vanwege de combinatie rijp fruit en gebrande toetsen.

10. Vinha Grande tinto 2012 – Douro - Casa Ferreirinha - Portugal

8. Rully Premier Cru Les Cloux 2015 - Domaine Jacquesson - 100% Pinot noir P1. Intens paars; zoete neus, floraal, cola; veel moelleux, weinig T; gemiddelde A; pinot noir was onze 2de optie maar kleur en cola-aroma deden de balans overhellen naar Chianti

P1. Inktzwart, ondoorschijnend (kapstok 1); zwart rijp fruit (kapstok 2); apothekersgeuren (vickx); kruidig; Portugal was onze optie 2 en achteraf beschouwd met reden : deze wijn had te weinig molligheid (te weinig jammy) voor een malbec.

P2. Hier was er twijfel: de donkere kleur en de droogtrekkende tannines doen ons naar Malbec neigen, uiteindelijk kiezen we toch voor DOURO, gezien dit ook past bij zijn kleur en neus en zien hij bij nader inzien toch mooi evenwichtig is qua tannines en aciditeit

P2. Lichte kleur (iets donkerder dan gewoonlijk weliswaar) en voor mij ook de typische pinot noir neus van rode bessen, snoep: BOURGONDIE

P3. Geconcentreerd, paars, zoetig, jammy, hout, vegetaal, chocolade, speculoos, veel tannine, redelijk wat zuren, goed evenwicht. Door de tannine en het hout maken we er Malbec van.

P3. Licht, helder, zurig, kers, aardbei, oxo, licht dierlijk, eventjes op PN gezeten, maar dan naar Chianti overgegaan vanwege het iets warmere karakter.

P4. De tweede licht gekleurde wijn van de reeks, dus bijna automatisch gingen we naar Beaujolais. Misschien door die suggestie dat we vooral zoet fruit in de neus vonden, net als in de mond?

9. Bogle Vineyards Old Vine Zinfandel 2014 - Californië - 100% Zinfandel P1. In de neus vooral lactisch, vanille (van het hout, Amerikaanse eik?), chocolade en (rotte) sinaas deden de rest om ons ervan te overtuigen dat dit Spanje moest zijn; niet dus! Zin is nooit een optie geweest, immers geen enkele kapstok gevonden (metaligheid, aardbeien,…); het hout heeft hier duidelijk voor verwar-

30

P4. Zeer intens gekleurd, zo goed als zwart. Lichtjes jammy fruit in de neus, met wat kruiden. Veel body, zachte tannine, mooie aciditeit. Wat warme afdronk. We kiezen voor Malbec.

Tekst: Linda Impe

De Wijnspiegel Nummer 85

Sprokkels uit de losse pols.

Wijncitaat

Wijndruif: romorantin

“Als ik een glas wijn drink, word ik een ander mens, en die ander heeft altijd geweldige dorst.”

Moeilijk rijpende druif die we enkel vinden in de appelatie Cour-Cheverny (Loire). Kruising tussen pinot teinturier en gouais blanc. De eerste vermelding van de druif gaat terug tot 1868 en ze werd genoemd naar het dorp Romorantin in de Loir-et-Cher. Ze staat slechts op 73ha en is ook in de Loire een exclusiviteit. Doordat ze moeilijk rijpt wordt ze meestal droog gevinifieerd met vaak te hoge, scherpe zuren. Ze heeft meer karakter indien ze van oude, ongeënte wijnstokken gemaakt wordt zoals bij Thierry Puzelat en Domaine de la Charmoise.

Cazin’s Cuvée Renaissance is een late oogst, gebotrytiseerde halfzoete versie.

(Simon Carmiggelt, Nederlands schrijver 1913-1987) Wijnpersoon: Jancis Robinson

Wijnweetje

Jancis Mary Robinson, MW (geboren 22 april 1950) is een Britse wijncriticus, journalist en wijnschrijver.

Ze schrijft momenteel een wekelijkse column voor de Financial Times, en schrijft voor haar website JancisRobinson.com, die dagelijks wordt bijgewerkt. Zij geeft ook advies voor de wijnkelder van Koningin Elizabeth II. Als wijnschrijver is zij uitgegroeid tot een van ‘s werelds voornaamste schrijvers van educatief en encyclopedisch materiaal en ze wordt door Decanter beschouwd als ‘de meest gerespecteerde wijncriticus en journalist in de wereld’. De ‘Oxford Companion to Wine’, bewerkt door Robinson, wordt algemeen beschouwd als de meest uitgebreide wijnencyclopedie ter wereld. Daarnaast is de ‘World Atlas of Wine van Hugh Johnson en Robinson één van ‘s werelds toonaangevende wijnatlassen.

Portugal zal in 2020 over Frankrijk springen wat betreft de hoogste wijnconsumptie per inwoner. Wanneer de evolutie zich doorzet zullen de Portugezen 49,79 liter per persoon per jaar drinken en de Fransen slechts 43,63 liter. Terwijl de Fransen toch dachten dat het vooral de Zwitsers en Italianen waren die hun nummer één positie konden bedreigen. En ze hoeven het niet ver te gaan zoeken, de 200 000 Portugese wijnboeren maken steeds mooiere wijnen van touriga nacional, trincadeira, castelao, enz…

Gomaar Laureys

Wijn actualiteit: Franse wijnproductie Er wordt een daling voorzien van 17% ten opzichte van 2016 en 16% ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Dit komt voornamelijk door de voorjaarsvorst die bloesems vernietigde en hagelbuien die druiven kapot maakten. Voor Bordeaux circuleert een cijfer van -51%.

Enkel in de Jura hebben ze recht op nog meer klagen want daar gaat de oogst met 57% achteruit. Vanuit de Bourgogne zijn de berichten positiever met een vermoedelijke oogststijging van 14% vergeleken met 2016.

Enkel de productie op het niet getroffen Corsica blijft stabiel.

31

De Wijnspiegel Nummer 85

BASIS WIJNDEGUSTATIE Er worden over de hele wereld zeer goede, goede, minder goede en slechte wijnen geproduceerd. In deze cursus leer je de wijn te beoordelen en te beschrijven, zonder ‘etikettendrinker’ te willen zijn. Er worden per avond 7 à 8 wijnen geproefd.

Aalst, Asse, Gent, Oudenaarde en Sint-Niklaas • Duur: 4 avonden

ASPIRANT SOMMELIER Klanten in horecazaken verwachten steeds meer van de medewerkers dat ze de geschikte wijn kunnen bieden die past bij hun gerecht en hun persoonlijke smaak.

Aalst, Oudenaarde en Sint-Niklaas • Duur: 1 jaar

SOMMELIER CONSEIL WIJNHANDELAAR Deze opleiding kwam tot stand in nauwe samenwerking met de prestigieuze Franse Université Du Vin van Suze-La-Rousse in de Rhônestreek. Het diploma Sommelier Conseil dat de Vlaamse Wijnacademie aflevert, wordt erkend door de Franse Wijnuniversiteit.

Asse en Gent • Duur: 3,5 jaar

De Vlaamse Wijnacademie is in Vlaanderen dé referentie op het vlak van wijnopleidingen met een uitgebreid en kwaliteitsvol opleidingsaanbod.

Je krijgt les van hooggekwalificeerde docenten die gepassioneerd zijn door hun vak.

WIJNBOUWER WIJNMAKER Je leert alles over soorten druiven, druiventeelt, wijnbouw en het proces van wijn maken. Een theoriegedeelte wordt aangevuld met de nodige praktijklessen, waarin je niet enkel aan de slag gaat in de wijngaard, maar waarin je ook het proces van wijn maken onder de knie krijgt.

www.VLAAMSEWIJNACADEMIE.be

Gent • Duur: 2 jaar

32