K S . DA R I U S Z S O N A K
Czy można zrozumieć Ich miłość? ROZ WA Ż AN IA DROGI KRZYŻOWEJ ROK
B
W Y D A W N I C T W O S A L W AT O R KR AKÓW
Redakcja Magdalena Mnikowska Projekt okładki Artur Falkowski Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Artur Falkowski
Imprimi potest ks. Józef Figiel SDS, prowincjał
© 2021 Wydawnictwo SALWATOR
ISBN 978-83-7580-812-4 (wersja drukowana) ISBN 978-83-7580-813-1 (wersja elektroniczna)
Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260-60-80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com
Wstęp
Czas Wielkiego Postu wzywa nas do nawrócenia i kontemplacji męki Pańskiej. Oba zadania są wciąż żywe i mamy je uaktualniać w swoim życiu wiary. W jaki sposób? Pierwszą i najważniejszą rzeczą jest podążanie w tych dniach za Jezusem jak uczniowie, których On wybrał, „aby Mu towarzyszyli” (Mk 3,14)1. Bycie uczniem, tym, który jest obok Mistrza, staje się ułatwione, gdy sięgamy do fragmentów opisujących Zbawiciela i uczestniczących w Jego życiu uczniów. A jak mamy wejść na drogę ucznia, rozważając mękę Pańską, skoro wiemy, że w tamtej chwili pozostali z Nim tylko św. Jan, Maryja i kilka kobiet? Rozważając stacje drogi krzyżowej, musimy pamiętać o jednej podstawowej sprawie – życie Jezusa zmierzało ku krzyżowi i nie było ono oddzielone od tej godziny. Wielokrotnie z ust Mistrza słyszymy, że żyje On ze świadomością nadchodzącej godziny męki. Jakże wciąż zaskakujące jest Jego osamotnienie w tym czasie krzyża. Hans Urs von Balthasar pisał: „W tym tkwi nierozwiązalny paradoks: Jego droga krzyżowa jest w swojej istocie niepowtarzalna, na jej rozstrzygającym odcinku naśladownictwo jest chwilowo niemożliwe (J 13,33), co więcej, ci, którzy usiłują naśladować i obiecują to (Mt 26,33; Cytaty biblijne za: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia, wyd. 5, Poznań 2007.
1
5
J 11,16), «muszą» stracić wiarę w Niego i zdradzić Go. Dopiero po hiatusie śmierci, kiedy On sam wypełni całe dzieło, otrzymają możliwość naśladowania Go jako świadkowie swoim życiem”2. Nie możemy rozważać drogi krzyżowej, pozostawiając w cieniu naukę, która przygotowywała Jezusa na ten moment. Dlatego w Twoje ręce trafiają rozważania drogi krzyżowej ułożone na podstawie niedzielnych Ewangelii Wielkiego Postu. Dzięki temu nabożeństwu będziesz mógł pełniej kontemplować Boga przez słowa Ewangelii, które usłyszysz w niedzielę, bądź skorzystać z tych rozważań jako komentarza po niedzielnej liturgii. Wejdź w dynamikę Bożego słowa, ono będzie cię prowadzić przez najbliższe czterdzieści dni Wielkiego Postu. Bądź uczniem, który swoją postawą odpowie na podstawowe zadanie, a jest nim towarzyszenie Jezusowi. Ewangelie przeznaczone na rok B w cyklu czytań liturgicznych ukazują nam przede wszystkim piękno relacji Ojca i Syna Bożego. Duch, który wyprowadza Jezusa na czterdziestodniowy czas pustyni, przypomina nam o zaproszeniu, które Kościół kieruje do swoich dzieci, rozpoczynając Wielki Post – „(…) bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!” (Mk 1,15). Na tej drodze mamy towarzyszyć Jezusowi, którego poznajemy jako umiłowanego Syna: „To jest mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie!” (Mk 9,7). Ojciec otacza Syna chwałą, a Syn zaprasza do uczestnictwa w tej chwale tych, którzy Mu służą 2
H.U. von Balthasar, Teologia Misterium Paschalnego, tłum. E. Piotrowski, Kraków 2001, s. 87.
6
(por. J 12,26). Syn staje się darem, bo „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne” (J 3,16). Przez całą swoją publiczną działalność troszczy się o to, co należy do Ojca: „z domu mego Ojca nie róbcie targowiska!” (J 2,16). Nade wszystko Jego pragnieniem jest wypełnienie woli Ojca, aż po tajemnicę śmierci na krzyżu: „Jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak trzeba, by wywyższono Syna Człowieczego” (J 3,14). Całe misterium paschalne, które ma swój kulminacyjny moment podczas Paschy w Jerozolimie (por. Mk 11,1), jest oddaniem się Syna Ojcu, wyrazem Ich miłości, by „przyciągnąć wszystkich do siebie” (por. J 12,32), „aby każdy, kto w Niego wierzy (…) miał życie wieczne” (J 3,16). Naszą odpowiedzią na Ich relację, do której nas zapraszają, niech będzie postawa wiary w Ewangelię (por. Mk 1,15). Umocnijmy ją, kontemplując przemienione i pełne chwały oblicze Jezusa. Szukajmy czasu, by wejść na górę naszego spotkania z Bogiem, poświęćmy noc jak Nikodem na rozmowę z Nim, niech nasze postanowienia będą wołaniem: „chcemy ujrzeć Jezusa” (J 12,21). Podążajmy za Mistrzem w mocy Ducha Świętego, stając się ewangelicznym ziarnem pszenicy, które musi obumrzeć dla grzechu (por. J 12,24), by przemienić się w dziecko światłości spełniające wymagania prawdy (por. J 3,21). Podążajmy w kierunku Jerozolimy naszego jestestwa, by w niej dokonało się misterium paschalne Syna Bożego, które zawsze wiedzie ku pełni życia.
Odkryć drogę do królestwa Bożego (I NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU)
Ewangelista Marek odsyła nas w pierwszą niedzielę do początku działalności Jezusa, a dokładnie do trzech wydarzeń: obecności Jezusa na pustyni i doświadczania przez Niego kuszenia, uwięzienia Jana Chrzciciela oraz wezwania do nawrócenia i wiary w Ewangelię. Wspólnym mianownikiem jest tajemnica bliskości królestwa Bożego. Zbawiciel wielokrotnie przypominał o strukturach, naturze i funkcjonowaniu tego królestwa. Towarzysząc Mu w dźwiganiu krzyża, starajmy się odnaleźć swoje miejsce zarówno w tych pierwszych dniach Jego działalności, jak również przy cierpiącym Królu, który w momencie krzyża pokazuje, jak kocha swoje dzieci i ile kosztuje ich nawrócenie. Panie Jezu, pozwól mi z Tobą wyruszyć na pustynię i odkryć, czym ona jest i jak ma wyglądać w moim życiu. Pomóż mi doświadczyć bliskości tajemnicy królestwa Bożego, które chcę poznawać przez słuchanie Ewangelii i postawę wiary.
9
EWANGELIA MK 1,12-15
Zaraz też Duch wyprowadził [Jezusa] na pustynię. A przebywał na pustyni czterdzieści dni, kuszony przez szatana, i był ze zwierzętami, aniołowie zaś Mu służyli. Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: „Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!”.
1. Pan Jezus na śmierć skazany Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Ciebie, żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył. Proces sądowy Jezusa przebiegł bardzo sprawnie. Fałszywi świadkowie, kolejne przesłuchania przed obliczem: Annasza, Kajfasza, Heroda i Piłata. Wreszcie wyrok potwierdzony wolą tłumu: „ukrzyżuj Go!”. A wszystko w kilka godzin. Ponad trzydzieści lat życia przekreślone błyskawicznie wydanym wyrokiem śmierci. Z łatwością przychodzi nam być sędziami, wydajemy wyroki w różnych dziedzinach życia – jednomyślnie stwierdzamy, kto się nawrócił, a kto nie, kto dobrze się modli, a kto źle, kto jest bliżej Boga, a kto dalej. Początek Wielkiego Postu to początek szkoły, w której mamy nauczyć się pokochać czas. Zbawiciel przez czterdzieści dni przebywał na pustyni i przygotowywał się do publicznej działalności. Dostajesz dzisiaj w prezencie czas, by chociaż rozpocząć drogę nawrócenia, by poznać, czym jest królestwo Boże. Nie wydawaj zbyt szybkiego wyroku na siebie i innych. Zacznij od pierwszego kroku – bycia wyprowadzonym na pustynię. Jeszcze na niej nie jesteś, więc przygotuj się, by usłyszeć zaproszenie Tego, który nie będzie wydawał wyroku w twojej sprawie. Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami. 11
2. Pan Jezus bierze krzyż na swoje ramiona Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Ciebie, żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył. Wyprowadzają Jezusa na drogę, gdzie czeka na Niego krzyż. Syn Boży był wyprowadzony przez Ducha na pustynię, gdzie miał czas na samotną rozmowę z Ojcem, a ludzkie oko nie przypatrywało się temu wydarzeniu. Teraz wyprowadzony przez człowieka, stoi przed oczami wielu gapiów. On daje się prowadzić człowiekowi na mękę, gotowy ponieść konsekwencję tej decyzji, którą podjął w ogrodzie Oliwnym: „nie to, co Ja chcę, ale to, co Ty niech się stanie” (Mk 14,36). By dać się komuś prowadzić, potrzebujemy zaufania i pokory. Czy dajesz się prowadzić Duchowi Świętemu w czas modlitwy, a teraz w okres Wielkiego Postu? Kto będzie cię prowadził przez te najbliższe tygodnie? Której postawy Jezusa ci brakuje? Zaufania Ojcu i powierzenia Mu swojej woli? A może pokory, w której On uniżył siebie, by być blisko ciebie? Daj się wyprowadzić na pustynię modlitwy i spotkania z Ojcem i towarzysz Jezusowi w tej trudnej drodze, którą zgotował Mu człowiek. Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami.
12
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Odkryć drogę do królestwa Bożego (I niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Osiągnąć szczyt najważniejszej góry (II niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Jesteś darem Ojca dla Syna (III niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 By całe życie było „dokonane w Bogu” (J 3,21) (IV niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Bądź sługą otoczonym chwałą Ojca (V niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Pozwól Jezusowi znaleźć w tobie Betanię (VI niedziela Wielkiego Postu) . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Zamknięcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117