K S . S E B A S T I A N FA J F E R
Z A KO C H A N I LECTIO DIVINA DO KSIĘGI RUT
W Y D A W N I C T W O S A L W AT O R KRAKÓW
Redakcja Anna Śledzikowska Korekta Magdalena Mnikowska Projekt okładki Roman Baran Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Artur Falkowski
Imprimi potest ks. Józef Figiel SDS, prowincjał
© 2021 Wydawnictwo SALWATOR
ISBN 978-83-7580-855-1 (wersja drukowana) ISBN 978-83-7580-856-8 (wersja elektroniczna)
Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260 60 80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com
Moim Rodzicom, Siostrom wraz z Rodzinami
Wstęp
„W górach jest wszystko, co kocham” – to popularne hasło bliskie wszystkim miłośnikom gór. I coś ważnego w nim jest. To potrzeba miłości do gór, tęsknota za widokiem krajobrazów górskich, aby zdobywać kolejne szczyty, czerpiąc z tego jednocześnie wielką radość i satysfakcję. Taki obraz może pomóc zrozumieć sens i piękno poznawania Bożego słowa. Gdy uświadomię sobie, że Bóg, kierując się niewyobrażalną miłością, pragnie poprzez swoje Słowo nawiązać tu i teraz żywy kontakt ze mną, zmienia się moje nastawienie do Pisma Świętego. Bóg zaprasza mnie do dialogu. To wielka szansa dla mnie, aby wejść z Nim w bardzo osobistą relację. Doświadczenie bliskiej więzi z Dawcą Słowa sprawi, że usłyszane Słowo będzie kształtować całe moje życie. Zachęcam Cię do poznania Księgi Rut wchodzącej w skład Starego Testamentu według metody lectio divina, co w tłumaczeniu oznacza „Boże czytanie”. Metoda ta została wypracowana w starożytnym Kościele i jest przeznaczona dla wszystkich wierzących. Papież Benedykt XVI w adhortacji Verbum Domini jednoznacznie podkreśla, że metoda lectio divina „może otworzyć przed wiernym skarb słowa Bożego, a także doprowadzić do spotkania z Chrystusem, żywym Słowem Bożym” (VD 87). 7
Metoda lectio divina składa się z czterech etapów: lectio, meditatio, oratio, contemplatio. Lectio. Rozpocznij od modlitwy do Ducha Świętego. Przeczytaj uważnie wybrany tekst, uczyń to parę razy. Jeśli okoliczności na to pozwalają, przeczytaj go na głos ze świadomością, że są to słowa samego Boga skierowane bezpośrednio do Ciebie. Meditatio. Zadaj sobie pytanie: Co Bóg chce mi teraz powiedzieć? Zatrzymaj się przy tych słowach, przy zdaniach, które poruszyły Twoje serce. Koncentruj się na słowie Bożym, a nie na swoim życiu. Pobądź z nim. Oratio. Zwróć się w szczerej modlitwie do Boga, opowiedz Mu o przeżyciach, które zrodziło w Tobie Jego Słowo. Mów o tym, co podpowiada Ci serce. Pomyśl o postanowieniu. Contemplatio. Trwaj w Bożej obecności. Słowo Boże podprowadziło Cię do intymnej i zażyłej więzi z Bogiem. Samą tę obecność uczyń modlitwą. Uwielbiaj dobrego Boga. Kameduła Innocenzo Gargano w książce Zgłębianie słowa Bożego w lectio divina z przekonaniem mówi: „Bez zakochania się w słowie Bożym nie jest możliwa żadna droga lectio divina”. Odkrycie piękna w modlitwie Bożym słowem wymaga z naszej strony systematyczności, cierpliwości i czasu. Boże słowo sprawia, że zaczynamy patrzeć oczami Boga na otaczającą rzeczywistość. Ono zmienia nasze myślenie, pomaga odkrywać prawdziwy obraz Boga, drugiego człowieka i siebie samego. Lectio divina umacnia w nas przekonanie, że nigdy nie jesteśmy i nie będziemy sami. Jeśli zakocham się w słowie Bożym, będę pragnął codziennie je rozważać i przeżywać w jego świetle codzienne życie. Książka jest zbiorem wprowadzeń do spotkań „Zakochani. Lectio divina do Księgi Rut”, które odbywały się co miesiąc 8
w parafii pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bielsku-Białej w latach 2020-2021. Każde wprowadzenie wyjaśnia wybrany fragment biblijny, nad którym warto się zatrzymać na mniej więcej pół godziny, opierając się na etapach lectio divina. Zakochani to Rut Moabitka i Booz. Dwoje obcych sobie ludzi pochodzących z dwóch różnych światów, których połączyła miłość. Ich historia wpisuje się w historię zbawienia, a więc w historię miłości Boga do człowieka. Dzięki Księdze Rut rozpoznajemy w Bogu naszego Wybawiciela i najbliższego krewnego, Tego, który czuwa nad nami i ma moc wyprowadzenia nas z największych życiowych trudności. Niech bogactwo tej księgi pomoże Ci odkryć oblicze Boga, który jest nieustannie obecny przy Tobie, troszczy się o Ciebie tak jak kiedyś o Moabitkę Rut.
Rt 1, 1-5
Czas próby
Ruszamy z kolejnym sezonem Lectio divina. Wielka to dla mnie radość, że możemy wspólnie czytać i rozważać słowo Boże. Święty Grzegorz Wielki mówi, że: „Pismo Święte rośnie wraz z czytającym”. Im częściej i dłużej czytamy Pismo Święte, tym bardziej wzrastamy, a gdy wzrastamy, lepiej rozumiemy i odkrywamy święty tekst. W tym roku naszą bohaterką będzie Rut. Po czterech latach spotkań ze św. Piotrem nadszedł czas na poznanie historii kobiety, której imieniem została nazwana starotestamentalna księga. I to jest zmiana, z której cieszą się kobiety, a zapewne zainteresuje ona również mężczyzn. Dlaczego taki wybór? Rut jest bohaterką jednej z ksiąg Starego Testamentu. Żydzi umieścili tę księgę w grupie Pism po hebrajsku nazywanych Ketuwim razem z księgami: Pieśń nad Pieśniami, Estery, Koheleta i Lamentacji Jeremiasza. To właśnie te księgi czytano w czasie najważniejszych żydowskich świąt. Czytano je ze świadomością, że historia w nich opisana się nie zakończyła, ale ciągle się dzieje, wciąż jest aktualna. Księga Rut jest czytana w Pięćdziesiątnicę, czyli Święto Tygodni, jedno z trzech najważniejszych żydowskich świąt. To wtedy nastąpiło 11
zesłanie Ducha Świętego. Arcybiskup Grzegorz Ryś w książce Rut Moabitka pisze, że dla Żydów ten dzień był świętem czytania słowa Bożego: „W domach żydowskich każda rodzina przygotowuje sobie dobry posiłek, tata stawia wino… Siadają sobie przy tym winie, zapalają światło, otwierają Księgę Rut i czytają – całą noc. Medytują”. Lectio divina powinno być zawsze dla nas takim świętem. To świętowanie możesz przeżywać zarówno w kościele, jak i w swoim domu. Zachęcam Cię już dziś do zrobienia sobie takiej „nocy Pięćdziesiątnicy”. Życzę Ci doświadczenia tęsknoty za usłyszeniem Boga. Przypomnę tutaj jeden z moich ulubionych cytatów św. Jana od Krzyża: „Tyle oczekujemy, ile pragniemy, i tyle otrzymujemy od Boga, ile pragniemy”. Rut jest naszą krewną. Imię Rut pojawia się w rodowodzie Jezusa Chrystusa w redakcji św. Mateusza. Obed, syn Rut i Booza, był ojcem Jessego, a Jesse był ojcem króla Dawida. Idąc tak dalej, dochodzimy do Jezusa. Rut była zatem prababką Dawida, a jest i naszą krewną, gdyż przez przyjęcie sakramentu chrztu i wypełnianie woli Bożej należymy do rodziny Chrystusa. To jest ciekawe, że w systemie patriarchalnym w rodowodzie Jezusa są umieszczone cztery kobiety. Mało tego, jedna z nich, właśnie Rut, nasza bohaterka pochodziła z Moabu, krainy pogańskiej pogardzanej przez Żydów. Mam nadzieję, że Rut podobnie jak Piotr stanie się dla Ciebie postacią bardziej znaną i bliższą. A może nawet poznając jej historię, coraz bardziej będziesz się z nią utożsamiać. Być może jesteś teraz w takim miejscu na drodze wiary, gdzie wszystko się rozsypuje, przeżywasz trudności i problemy, nie radzisz sobie z grzechem. I gdy mówię, że należymy do rodziny Chrystusa, to stwierdzasz: 12
Spis treści
Wstęp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Rt 1, 1-5 Czas próby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Rt 1, 6-22 Przyjaźń. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Rt 2, 1-16 Zakochanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Rt 2, 17-23 Bóg naszym najbliższym krewnym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Rt 3, 1-5 Kobieca mądrość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Rt 3, 6-15 Wyznanie miłości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Rt 3, 16-18 Dobre rady. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Rt 4, 1-12 Bezinteresowna miłość. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
83
Rt 4, 13-17 Bóg, który działa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Rt 4, 18-21 Bóg, który prowadzi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81