KS. ARTUR SEWERYN
Idźcie i głoście... K A Z AN IA NA RO K B
W Y D A W N I C T W O S A L W AT O R KRAKÓW
Redakcja Magdalena Mnikowska Korekta Anna Śledzikowska Projekt okładki Artur Falkowski Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Artur Falkowski Imprimi potest ks. Józef Figiel SDS, prowincjał
© 2020 Wydawnictwo SALWATOR
ISBN 978-83-7580-804-9 (wersja drukowana) ISBN 978-83-7580-805-6 (wersja elektroniczna)
Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260 60 80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com
PIERWSZA NIEDZIELA ADWENTU Iz 63,16b-17.19b; 64,2b-7; Ps 80; 1 Kor 1,3-9; Mk 13,33-37
„CZUWAJCIE” Najmilsi! Słowo „adwent” oznacza przyjście. Bóg pragnie być z nami. Powie ktoś, że przecież przyszedł do nas w ludzkiej postaci 2000 lat temu. Żył wśród nas, nauczał, uzdrawiał. To prawda. Jezus przyszedł i znów przyjdzie. Chociaż jest z nami obecny w sakramentalnych znakach, przyjdzie ponownie. Kiedy nastąpi owo przyjście? Nie wiemy. Pierwsi chrześcijanie przejęci zapowiedzią końca świata trwali nieustannie w gorączkowym oczekiwaniu. Wraz z upływem lat to oczekiwanie stało się mniej gorączkowe. Ludzie zaczęli sobie uświadamiać, że na powtórne przyjście Zbawiciela trzeba będzie poczekać nieco dłużej. Około roku tysięcznego uważano, że to właśnie ten czas wybrał Bóg na sąd ostateczny. Drogami podążały pielgrzymki pokutne, nawet sam cesarz był przekonany, że bliski jest koniec ludzkości. Tymczasem Bóg zakrył tę datę przed człowiekiem. Tak samo jak datę naszego odejścia z tego świata, naszej śmierci. Ksiądz Jan Twardowski pisał, że „każdy nekrolog w jakimś sensie jest końcem świata dla kogoś, zwykle przed terminem”1. Bóg zakrył datę naszej śmierci tak samo jak datę końca świata. Dlaczego? Aby pobudzić nas do nieustannego czuwania, czyli… do świętości. Oczekiwać, czuwając – oto nasze zadanie.
J. Twardowski, „Niech Cię wielbią, kochają i słyszą”. Kazania i homilie, Warszawa 2000, s. 22. 1
7 |
Jezus w dzisiejszej Ewangelii przestrzega uczniów, by – kiedy przyjdzie na końcu czasów – nie zastał ich śpiących. Przypomina im i nam, że sąd ostateczny będzie się wiązał z oceną naszego życia. Jaki będzie to sąd? Pierwsze słowo, które przychodzi nam na myśl, to „miłosierdzie”. Bóg jest miłosierny! Bardzo wiele razy o tym słyszeliśmy. Zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach, gdy ten przymiot Boga podkreślał św. Jan Paweł II. Kilka lat temu papież Franciszek ogłosił w Kościele Rok Miłosierdzia. Nie powinniśmy jednak zapominać, że Bóg jest nie tylko miłosierny, ale i sprawiedliwy. Jest Sędzią, który za dobro wynagradza, a za zło karze. Ta prawda wiary nie zmieniła się od czasu, gdy uczyliśmy się jej w drugiej klasie szkoły podstawowej. Może mniej głośno o niej wspominamy. Warto zatem ją przypomnieć. Sprawiedliwość nie wyklucza miłosierdzia, a miłosierdzie może być najwspanialszym wyrazem sprawiedliwości. Czy mamy się lękać chwili sądu? Jeśli nasze życie będzie prawdziwie chrześcijańskie, w żadnym razie. Przedwojenny wybitny kaznodzieja bp Tihamer Tóth tak sobie wyobrażał ten moment: Niewymowne szczęście napełni moją duszę, jeśli w dzień Sądu Ostatecznego Chrystus stanie przede mną i śmiało będę mógł odpowiadać na Jego pytania: – Czy uczęszczałeś co niedzielę i w święta na Mszę świętą? – Tak! – Czy dobrze się spowiadałeś? – Tak! – Czy przyjmowałeś Komunię świętą? – Tak! – Czy pomagałeś biednym? – Tak! – Czy w razie potrzeby broniłeś wiary? – Tak! – Czy walczyłeś ze swymi namiętnościami? | 8
– Tak! – Czy przyczyniałeś się do rozwoju chwały Bożej na ziemi? – Tak! Widzicie, jak potężnym źródłem siły i nadziei jest dla nas myśl o Sądzie Ostatecznym2.
Tak kończy swą myśl przedwojenny kaznodzieja. Można powiedzieć, że ów biskup w opisywanej scenie nakreślił bardzo konkretne formy czuwania, do którego zachęca nas Chrystus. To słowo „czuwajcie” w krótkim fragmencie biblijnym zostało powtórzone trzykrotnie. Otwiera i zamyka odczytany urywek Ewangelii. Dzisiaj powinienem zapytać samego siebie, czy jestem człowiekiem czuwania? Czy rzeczywiście całym życiem oczekuję na spotkanie z Tym, który jako jedyny może mi ofiarować pełnię szczęścia? Czy jestem zawsze gotowy na spotkanie z miłosiernym i sprawiedliwym Bogiem? Ten rozpoczynający się Adwent może stać się czasem przebudzenia sumienia i serca. Przez wytrwałą modlitwę, uważne słuchanie Bożego słowa, również w czasie zbliżających się rekolekcji parafialnych, okażmy, że pragniemy czuwać. Módlmy się, aby przyjście Pana nas nie zaskoczyło, ale by było oczekiwaną chwilą radości i spełnienia. Amen.
T. Tóth, Chrystus w cierpieniu i chwale, tłum. R. Olear, Warszawa 2012, s. 17. 2
9 |
W I E L K I P I ĄT E K Iz 52,13-53,12; Ps 31; Hbr 4,14-16; 5,7-9; J 18,1-19,42
ZNAK NASZEJ WIARY Najmilsi! W centrum dzisiejszej liturgii znajduje się krzyż. Przed chwilą odczytaliśmy najbardziej przejmujące fragmenty Ewangelii według św. Jana opisujące ukrzyżowanie Jezusa. Za kilka minut trzykrotnie uklękniemy, gdy znak naszej wiary będzie odsłaniany przez kapłana. Ucałujemy krzyż, dziękując Chrystusowi, że na nim oddał życie dla naszego zbawienia. Chrześcijanin często spotyka się z krzyżem. Po urodzeniu naznacza nas nim ksiądz podczas chrztu, a następnie znak ten wykonywany jest przy udzielaniu każdego sakramentu. Czynimy go, zaczynając i kończąc modlitwę. Spotykamy się z krzyżem, gdy dotyka nas ból, cierpienie. Raniero Cantalamessa, włoski zakonnik, porównywał krzyż do dłuta w ręku rzeźbiarza. Artysta żłobi długie bruzdy swym narzędziem, aby z nieforemnej bryły marmuru powstał anioł. I my jesteśmy rzeźbieni przez krzyż cierpienia, aby z człowieka pełnego egoizmu, pewności siebie i grzechu powstał Boży człowiek, ofiarujący swój ból za innych w imię miłości21. Krzyż to symbol naszej wiary. Jakie są postawy wobec niego? Bardzo różne. Jedni potrafią oddać życie, broniąc krzyża. Znany jest przykład austriackiej zakonnicy, siostry Restituty, która poniosła śmierć męczeńską w czasie drugiej wojny światowej. Por. R. Cantalamessa, Nauczał w szabat. Niedzielne kazania telewizyjne. Rok B, tłum. G. Niedźwiedź, Wrocław 2001, s. 112.
21
| 60
W 1938 roku pracowała w szpitalu. Gdy otworzono nowy oddział, zawiesiła w jego salach krzyże. Nieoczekiwanie okazało się, że zwolennicy partii nazistowskiej chętniej widzieliby na ścianach portrety Hitlera i swastykę. Mimo surowych nakazów siostra nie zdjęła krzyży. Osadzono ją w więzieniu, a 30 marca 1943 roku została skazana na śmierć. Wyrok wykonano. Beatyfikował ją papież Jan Paweł II 21 czerwca 1998 roku podczas pielgrzymki do Austrii. Są też inne postawy wobec Chrystusowego krzyża. Oto przykład. Rodzina zmarłego oczekuje w domu na rozpoczęcie pogrzebu. Przy otwartej trumnie stoją wszyscy zgromadzeni. Większość jest niewierząca. Ponieważ zmarły również podzielał ich poglądy, spodziewają się urzędnika stanu cywilnego. Ktoś jednak poprosił księdza. Wchodzący kapłan zastaje następującą scenę: jeden z członków rodziny siekierą usiłuje odrąbać krzyż z wieka trumny. Drugi powstrzymuje go słowami: „Co ty robisz! Kupiona ozdobiona, ozdobiona ma zostać”. Dla tych ludzi krzyż był jedynie ozdóbką. Można ich zrozumieć, ponieważ byli niewierzący. Wielu wierzących zachowuje się jednak bardzo podobnie. Krzyż jest im potrzebny, gdy kapłan wykonuje ten znak przy chrzcie dziecka, na pogrzebie ojca, matki. W pozostałych przypadkach mógłby dla nich nie istnieć. Wstydzą się powiesić go na ścianie swego mieszkania. Nie wykonują go przy modlitwie, bo się nie modlą. Często przeszkadza im w szkole, w szpitalu, w urzędzie. Za chwilę, najmilsi, uklękniemy przed krzyżem. Jesteśmy świadomi, że wielu za ten symbol Bożej miłości oddało życie. Są też tacy, którzy (w cudzysłowie) „oddaliby życie”, aby znak chrześcijaństwa zniknął z publicznej przestrzeni. Klękając przed krzyżem Zbawiciela, dziękujmy Mu za miłość, która objawiła się w czasie Jego męki i śmierci. Módlmy się, aby ci, którzy z krzyżem walczą, zrozumieli to i otrzymali łaskę wiary. Prośmy również, aby nasze życie – także przez szacunek dla symbolu naszej wiary – ukazywało, że jesteśmy prawdziwymi uczniami Chrystusa. Amen.
T R Z Y D Z I E S TA T R Z E C I A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A Dn 12,1-3; Ps 16; Hbr 10,11-14.18; Mk 13,24-32
GWIAZDY NIEBIESKIEGO FIRMAMENTU Najmilsi! Gwiazdy zawsze fascynowały ludzi. Niewielkie punkty świecące na nocnym niebie były i są przedmiotem dociekań naukowców, astronomów, ale także natchnieniem poetów i zakochanych. Są tajemnicze i piękne. Trudno je badać ze względu na ogromną odległość, która nas od nich dzieli. Jest też drugie znaczenie słowa: „gwiazda”. Określa się nim celebrytów, ludzi znanych z pierwszych stron gazet, z ekranów telewizyjnych. Aktorzy, sportowcy, politycy. Niektórzy prezentują pozytywne wartości. Sława pozostałych opiera się na wywoływaniu wciąż nowych skandali. Ich życie stanowi pożywkę ciekawości innych. Popularna wyszukiwarka internetowa po wpisaniu słowa „gwiazdy” odnajduje naukowe informacje dotyczące ciał niebieskich, zaraz potem podaje „newsy” o ciałach i życiu celebrytów, polskich i zagranicznych „gwiazd” i „gwiazdeczek”. Można przeczytać najgorętsze plotki ze świata show-biznesu, obejrzeć pikantne fotografie i filmy. Dzisiejsza liturgia uświadamia nam, że nastanie taki dzień, gdy rozsypią się w proch i pył zarówno ciała niebieskie, jak i sława ludzi, których określamy jako „gwiazdy”. Jezus mówi o dniu sądu ostatecznego. „W owe dni, po wielkim ucisku słońce się zaćmi i księżyc nie da swego blasku. Gwiazdy będą padać z nieba i moce na niebie zostaną wstrząśnięte”. To o ciałach nie| 196
bieskich. A ludzie? W dniu sądu nie będą się liczyć znajomości, koligacje, bogactwo, sława, władza. Będzie się natomiast liczyła miłość. Będziemy sądzeni z miłości. Ci, którzy tu, na ziemi, miłowali Boga i bliźniego, staną się wybranymi: „Wówczas ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego w obłokach z wielką mocą i chwałą. Wtedy pośle On aniołów i zbierze swoich wybranych z czterech stron świata, od krańca ziemi aż do szczytu nieba”. To będzie firmament wieczności, a wybrani będą jaśnieć na nim jak gwiazdy. Słyszeliśmy przed chwilą słowa proroka Daniela: „Mądrzy będą świecić jak blask sklepienia, a ci, którzy nauczyli wielu sprawiedliwości, jak gwiazdy przez wieki i na zawsze”. Trzeba żyć miłością już tutaj, aby zostać gwiazdą na firmamencie wieczności. Przykłady takich ludzi, którzy potrafią obdarzyć innych miłością, spotykamy każdego dnia. To wojownicy naszych czasów. Nie zobaczymy ich – z reguły – na okładkach kolorowych tygodników. Ich oczy prawdopodobnie nie spojrzą na nas z małego i dużego ekranu. Można powiedzieć, że są do bólu zwyczajni, a dla wielkich tego świata – właściwie nieistniejący. Ale to oni przez swą miłość, heroizm codziennych wyborów, wierność Ewangelii stają się źródłem światła w świecie tak często pogrążonym w mrokach zła. Czy należę do takich ludzi? Potrafię żyć miłością i dzielić się nią? Dorota Łosiewicz, dziennikarka, w książce Życie jest cudem opisuje między innymi historię heroicznej walki Urszuli i Wojciecha, młodych małżonków z Wrocławia, o miłość do swojego syna. Rok po ślubie doczekali się radosnej nowiny o poczęciu dziecka. Początkowo wszystko przebiegało znakomicie. Do czasu, gdy badania wykazały, ze ich syn jest poważnie chory. Nie dość, że był obciążony zespołem Downa, to lekarze zdiagnozowali u niego drugi zespół chorobowy – Klinefeltera. Najpierw Urszula zdecydowała, że urodzi dziecko, chociaż wielu ludzi, także z najbliższego otoczenia, doradzało jej aborcję. Małżeństwo postanowiło oddać syna, gdy się narodzi, do ośrodka opie197 |
kuńczego. Sami nie czuli się na siłach, aby właściwie zaopiekować się chorym chłopcem. Powodem była depresja, z którą od wielu lat zmagała się Urszula. Były obawy, że chory członek rodziny może pogłębić problemy psychiczne młodej matki. Darek, bo takie imię otrzymał syn, rzeczywiście trafił do ośrodka. Rodzice często go odwiedzali. Wreszcie po jakimś czasie miłość rodzicielska zwyciężyła. Wojciech i Urszula zdecydowali, że zabiorą go do domu. Autorka książki pisze: „Owocem sytuacji, która na starcie wydawała się beznadziejna, jest dziś szczęśliwa rodzina. Ula, którą wszyscy postrzegali jako kobietę mało zaradną, zaczęła żyć nowym życiem. Doskonale radzi sobie z poukładaniem rehabilitacji, zajęć, wizyt u lekarzy. Wojtek jest zakochany w synu, a Darek reaguje na niego po prostu entuzjastycznie. Co więcej, Ula, odkąd Darek jest z nimi, nie miała załamania stanu zdrowia. (…) Wystarczyło tylko pokonać strach, by po prostu cieszyć się życiem. Własnym i tym darowanym, choćby nawet nie było doskonałe. A najlepszą terapią i lekiem jest po prostu czysta, niczym nieograniczona miłość”71. Dorota Łosiewicz przywołuje w swej książce jeszcze kilka podobnych historii, a we wstępie pisze: „Wciąż spotykam pięknych, niesamowitych ludzi. Świecą wewnętrznym blaskiem. Są jak latarnia morska, która rozbłyska w ciemności, nie pozwalając statkowi zboczyć z kursu. (…) Czemu pojawiają się akurat ci, a nie inni? Może dlatego, że gdzieś ktoś potrzebuje tego konkretnego światła, by móc się go uchwycić i odnaleźć drogę”72. Najmilsi! Każdy z nas jest powołany, aby stać się gwiazdą. Na firmamencie wieczności. Żeby tak się stało, już tutaj powinniśmy świecić wewnętrznym blaskiem miłości. Pamiętajmy, że jest wielu ludzi, którzy potrzebują tego konkretnego światła, by móc się go uchwycić i odnaleźć drogę. Amen. 71 72
| 198
D. Łosiewicz, Życie jest cudem, Kraków 2017, s. 60-61. Tamże, s. 11.
SPIS TREŚCI OKRES ADWENTU PIERWSZA NIEDZIELA ADWENTU
„Czuwajcie”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 DRUGA NIEDZIELA ADWENTU
Potrzebny prorok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 TRZECIA NIEDZIELA ADWENTU
Przykład pokory. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 C Z WA R TA N I E D Z I E L A A D W E N T U
Na progu święta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
OKRES BOŻEGO NARODZENIA PA S T E R K A
Przyjmij to Dziecko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 BOŻE NARODZENIE
Początek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 NIEDZIELA ŚWIĘTEJ RODZINY
Świętość rodziny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 DRUGA NIEDZIELA PO BOŻYM NARODZENIU
Błysk Bożego światła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
OKRES WIELKIEGO POSTU Ś R O DA P O P I E LC O WA
Wyrzeczenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 PIERWSZA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
Zwyciężyć zło. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 DRUGA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
Przemiana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 TRZECIA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
Nie róbcie z domu Boga targowiska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
245 |
C Z WA R TA N I E D Z I E L A W I E L K I E G O P O S T U
Radość nadprzyrodzona. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 P I ĄTA N I E D Z I E L A W I E L K I E G O P O S T U
„Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 N I E D Z I E L A PA L M O WA
„Hosanna” i „Ukrzyżuj Go”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 W I E L K I C Z WA R T E K
Największe przykazanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 W I E L K I P I ĄT E K
Znak naszej wiary. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
OKRES WIELKANOCY W I G I L I A PA S C H A L N A
Przejście ze śmierci do życia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 WIELKANOC
Bieg nadziei. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 N I E D Z I E L A M I ŁO S I E R D Z I A B O Ż E G O
Taki jest nasz Bóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 TRZECIA NIEDZIELA WIELKANOCNA
Świadczyć z mocą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 C Z WA R TA N I E D Z I E L A W I E L K A N O C N A
„Pan jest moim Pasterzem”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 P I ĄTA N I E D Z I E L A W I E L K A N O C N A
Błogosławione oczyszczanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 S Z Ó S TA N I E D Z I E L A W I E L K A N O C N A
„Tak jak ja was umiłowałem”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 W N I E B O W S TĄ P I E N I E PA Ń S K I E
Idźcie i głoście. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 U R O C Z Y S TO Ś Ć Z E S Ł A N I A D U C H A Ś W I Ę T E G O
Ożywiciel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
OKRES ZWYKŁY Ś W I Ę TO C H R Z T U PA Ń S K I E G O
Najpiękniejszy prezent. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 DRUGA NIEDZIELA ZWYKŁA
Prowadzić do Boga. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 TRZECIA NIEDZIELA ZWYKŁA
„Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
| 246
C Z WA R TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Nauka z mocą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 P I ĄTA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
„Panie, Ty leczysz złamanych na duchu”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 S Z Ó S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Uleczyć chorobę ducha. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 SIÓDMA NIEDZIELA ZWYKŁA
Kogo niosę do Jezusa?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 ÓSMA NIEDZIELA ZWYKŁA
Zdrowa religijność. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 D Z I E W I ĄTA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Dzień święty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 D Z I E S I ĄTA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Pełnić wolę Bożą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 J E D E N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Królestwo Boże w nas i wokół nas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 D W U N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Miłość Chrystusa przynagla nas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 T R Z Y N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
„Nie bój się, wierz tylko”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 C Z T E R N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Być prorokiem w swoim domu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 P I Ę T N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Święci i nieskalani. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 S Z E S N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Odpocznijcie nieco. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 S I E D E M N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Szacunek dla chleba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 O S I E M N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Chleb życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 D Z I E W I Ę T N A S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Moc Bożego pokarmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 D W U D Z I E S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Prawdziwe życie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 D W U D Z I E S TA P I E R W S Z A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Chcemy służyć Panu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 D W U D Z I E S TA D R U G A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Chrześcijaństwo chwil powszednich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
247 |
D W U D Z I E S TA T R Z E C I A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Przezwyciężyć głuchotę. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 D W U D Z I E S TA C Z WA R TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Przyjmij krzyż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 D W U D Z I E S TA P I ĄTA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Obdarzyć miłością. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 D W U D Z I E S TA S Z Ó S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Dobry radykalizm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 D W U D Z I E S TA S I Ó D M A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Sakrament szczęścia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 D W U D Z I E S TA Ó S M A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Wytrwałość w realizacji powołania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 D W U D Z I E S TA D Z I E W I ĄTA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Przełożeństwo jest służbą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 T R Z Y D Z I E S TA N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Wytrwałe wołanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 T R Z Y D Z I E S TA P I E R W S Z A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
„Jaka miłość – taki człowiek”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 T R Z Y D Z I E S TA D R U G A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Ofiarować Bogu wszystko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 T R Z Y D Z I E S TA T R Z E C I A N I E D Z I E L A Z W Y K Ł A
Gwiazdy niebieskiego firmamentu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 U R O C Z Y S TO Ś Ć R O C Z N I C Y P O Ś W I Ę C E N I A KO Ś C I O Ł A
Służyć Bogu z czystym sercem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 U R O C Z Y S TO Ś Ć J E Z U S A C H R Y S T U S A , K R Ó L A W S Z E C H Ś W I ATA
Król umysłu, woli i serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 U R O C Z Y S TO Ś Ć T R ÓJ C Y P R Z E N A J Ś W I Ę T S Z E J
Zaufaj Bogu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 U R O C Z Y S TO Ś Ć N A J Ś W I Ę T S Z E G O C I A Ł A I K R W I PA Ń S K I E J
Dar Eucharystii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 U R O C Z Y S TO Ś Ć N A J Ś W I Ę T S Z E G O S E R C A PA N A J E Z U S A
Pełnia miłości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
UROCZYSTOŚCI I ŚWIĘTA W CIĄGU ROKU U R O C Z Y S TO Ś Ć Ś W I Ę T E J B O Ż E J R O D Z I C I E L K I M A R Y I ( 1 S T YC Z N I A )
Czysta i piękna dusza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 U R O C Z Y S TO Ś Ć O B J AW I E N I A PA Ń S K I E G O ( 6 S T YC Z N I A )
Czwarty z mędrców. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
| 248
Ś W I Ę TO O F I A R O WA N I A PA Ń S K I E G O ( 2 LU T E G O )
Ofiarować siebie Bogu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 U R O C Z Y S TO Ś Ć Z W I A S TO WA N I A N A J Ś W I Ę T S Z E J M A R Y I PA N N Y (25 MARCA)
Zjednoczenie z Chrystusem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 U R O C Z Y S TO Ś Ć N A J Ś W I Ę T S Z E J M A R Y I PA N N Y K R Ó LO W E J P O L S K I (3 MAJA)
Orędowniczka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 U R O C Z Y S TO Ś Ć W N I E B O W Z I Ę C I A N A J Ś W I Ę T S Z E J M A R Y I PA N N Y (15 SIERPNIA)
Uwielbiaj i dziękuj jak Maryja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 U R O C Z Y S TO Ś Ć N A J Ś W I Ę T S Z E J M A R Y I PA N N Y C Z Ę S TO C H O W S K I E J (26 SIERPNIA)
Relacja miłości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 U R O C Z Y S TO Ś Ć W S Z Y S T K I C H Ś W I Ę T YC H ( 1 L I S TO PA DA )
Być jak Jezus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 W S P O M N I E N I E W S Z Y S T K I C H W I E R N YC H Z M A R ŁYC H ( 2 L I S TO PA DA )
Modlitwa za tych, którzy odeszli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 U R O C Z Y S TO Ś Ć N I E P O K A L A N E G O P O C Z Ę C I A N A J Ś W I Ę T S Z E J M A R Y I PA N N Y ( 8 G R U D N I A )
„Bądź pozdrowiona, pełna łaski”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242