MIŁOŚĆ NIGDY NIE USTAJE KAZANIA PASYJNE
Redakcja DAW I D C Z A IC K I
Wydawnictwo SALWATOR Kraków
Korekta Olga Izdebska Redakcja techniczna Agnieszka Kalata Grafika Teresa Smolarczyk Projekt okładki Artur Falkowski
Imprimi potest ks. Józef Figiel SDS, prowincjał
© 2019 Wydawnictwo SALWATOR
ISBN 978-83-7580-666-3
Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260 60 80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com
ks. Stefan Koperek CR Miłość Trójedynego Boga objawiona w krzyżu Chrystusa1
I Niedziela Wielkiego Postu Część I „Gorzkich Żali” Wystawienie Najświętszego Sakramentu
Nabożeństwo „Gorzkich Żali” rozpoczyna się wystawieniem Najświętszego Sakramentu, któremu towarzyszy pieśń eucharystyczna.
Wprowadzenie do chwili cichej adoracji Panie, nasz Boski Zbawicielu! Wraz z Piotrem i z całym Kościołem, wszystkich czasów, wyznajemy: Tyś jest Jezus, Syn Boga żywego, Tyś jest prawdziwie, rzeczywiście i istotnie obecny z Bóstwem i uwielbionym Człowieczeństwem w tej Najświętszej Hostii! Jezu, Ty nam objawiłeś tajemnicę niewyrażalnej miłości Boga w Trójcy Przenajświętszej do ludzi, do każdego z nas. Ta miłość najpełniej została wyrażona w Twej męce, którą pragniemy rozważać w tych Gorzkich Żalach. Przez te wyśpiewywane hymny i lamenty pragniemy wielbić Cię Panie za to, coś wycierpiał, za nas i zamiast nas. Prosimy Cię, Jezu, o łaskę wiary, o łaskę umiłowania, kontemplowania Twej męki, o łaskę szczerego żalu za nasze grzechy: „Uderz, Jezu, bez odwłoki w twarde serc naszych opoki! Jezu mój, we krwi ran swoich obmyj duszę z grzechów moich!».
Chwila ciszy. Śpiew „Pobudki” Śpiewamy wszyscy razem, klęcząc. 1
Rozważania pasyjne wygłoszone w kościele Ojców Trynitarzy pw. Przenajświętszej Trójcy przy ul. Łanowej w Krakowie, Kraków 2008.
73
Gorzkie żale, przybywajcie, serca nasze przenikajcie. Rozpłyńcie się, me źrenice, toczcie smutnych łez krynice. Słońce, gwiazdy omdlewają, żałobą się pokrywają. Płaczą rzewnie Aniołowie, a któż żałość ich wypowie? Opoki się twarde krają, z grobów umarli powstają. Cóż jest, pytam, co się dzieje? Wszystko stworzenie truchleje! Na ból męki Chrystusowej, żal przejmuje bez wymowy. Uderz, Jezu, bez odwłoki, w twarde serc naszych opoki! Jezu mój, we krwi ran swoich, obmyj duszę z grzechów moich! Upał serca swego chłodzę, gdy w przepaść męki Twej wchodzę2. Czytanie z Pisma Świętego i rozważanie pasyjne Posłuchajmy słów Ewangelii wg św. Mateusza (Mt 26,36-46): Wtedy przyszedł Jezus z nimi do ogrodu, zwanego Getsemani, i rzekł do uczniów: «Usiądźcie tu, Ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił». Wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, począł się smucić i odczuwać trwogę. Wtedy rzekł do nich: «Smutna jest moja dusza aż do śmierci; zostańcie tu i czuwajcie ze Mną!» I odszedłszy nieco dalej, upadł na twarz i modlił się tymi słowami: «Ojcze mój, jeśli to możliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakże nie jak Ja chcę, ale jak Ty». Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do Piotra: «Tak, jednej godziny nie mogliście czuwać ze Mną? Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe». Powtórnie odszedł i tak się modlił: «Ojcze mój, jeśli nie może ominąć Mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja!» Potem przyszedł i znów zastał ich śpiących, bo oczy ich były senne. Zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci, 2
Teksty „Gorzkich Żali” cytowane są za: A. Jełowicki CR, K. Wojtowicz CR, Droga Krzyżowa. Gorzkie Żale, Kraków 2003, s. 39-50.
84
powtarzając te same słowa. Potem wrócił do uczniów i rzekł do nich: «Śpicie jeszcze i odpoczywacie? A oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników. Wstańcie, chodźmy! Oto blisko jest mój zdrajca». Jezus mistrzem modlitwy i wierności woli Bożej Jezus, klęczący w Ogrodzie Oliwnym, Boski Zbawiciel, uczy nas modlitwy. On nie tylko modli się w różnych momentach, ale jest nieustanną modlitwą. Ta w Ogrójcu jest jednak wyjątkowa. To przygotowanie na najtrudniejszy etap, wykonania zadania, sensu swego posłannictwa. Jezus nieraz mówił, że po to przyszedł na świat, by żyć dla spraw Ojca, by wypełniać na każdy dzień Jego wolę, ale oto przychodzi moment najtrudniejszego wyzwania: trzeba podjąć ostateczną decyzję na oddanie się do końca, na poświęcenie życia w ofierze, w męce, w okrutnej krzyżowej śmierci; przyjąć ten krzyż, aby do końca wypełnić zbawczy zamiar Ojca, by ludziom przywrócić ich utraconą godność, bo przecież są Jego braćmi i siostrami. Syn Boży przyjmując ludzką naturę, stał się Krewnym i Bratem każdego człowieka. On, niewinny, najdoskonalszy Człowiek, a zarazem najświętszy Bóg, ma oddać życie. Ale za kogo? Za miliony grzeszników. Za nich będą Go krzyżować! Za tych, co Go wyrzucą z serca, z życia, ze społeczności, którzy znieważą Jego największy dar – miłość! Ma umrzeć za ludzkie grzechy, za nasze grzechy. Grzech, to największe zło, zło zabijające w człowieku życie i godność. Zło wypełnione pogardą do wszystkiego, co Boże, święte, piękne. Grzech to odwrócenie się od miłości Najświętszego, od miłości Stwórcy i Odkupiciela, to wyrzucenie, wykreślenie miłości Tego, który umiłował bezgranicznie człowieka. On na Ostatniej Wieczerzy, umiłowawszy swoich uczniów, do końca ich umiłował i zostawił im na wszystkie czasy niezwykły dar – obecność swojego Ciała i Krwi. A po zmartwychwstaniu, obdarzając Apostołów Duchem 95
Świętym, przyniósł im dar Bożego Miłosierdzia – moc odpuszczenia grzechów. A to wszystko dokonało się dla naszego zbawienia. Jezus, a w Nim Bóg w Trójcy Świętej Jedyny, umiłował Apostołów, powołał uczniów i nazwał ich przyjaciółmi. Umiłował każdego z nas. A oto, jeden z wybrańców, już Go wydał, zdradził i wziął za tą zdradę wyznaczoną mu cenę. „Jezu za trzydzieści srebrników od niewiernego ucznia zaprzedany, Jezu mój kochany”. Jezus wie, że przyszła Jego godzina – najtrudniejsza godzina zawierzenia, oddania się bez reszty Ojcu w ofiarnym darze, za zbawienie świata. Modliłeś się, Jezu, dopiero co w Wieczerniku, ustanawiając ten najświętszy dar Serca – Eucharystię: „Ojcze (...), za nich Ja poświęcam w ofierze samego siebie” (J 17,19). Wtedy też modliłeś się za swoich uczniów, za tych, których powołałeś: „Ojcze Święty, zachowaj ich w Twoim imieniu, które Mi dałeś, aby tak jak My stanowili jedno”; „Oby się tak zespolili w jedno, aby świat poznał, żeś Ty Mnie posłał i że Ty ich umiłowałeś, tak jak Mnie umiłowałeś”; „Ojcze (...) objawiłem im Twoje imię i nadal będę objawiał, aby miłość, którą Ty Mnie umiłowałeś w nich była i Ja w nich» (J 17,11-26). Jakże nietypowy był ten ostatni wieczór, wieczór paschalny. Apostołowie zapewne nie zdawali sobie sprawy, że to ostatnia Pascha z Jezusem, że to właśnie Jezus jest tym nowym, najprawdziwszym barankiem paschalnym, że to On zostanie złożony w ofierze – krwawej, nieludzkiej, okrutnej, że będzie zdradzony, wydany, ośmieszony, skazany przez ludzi, na śmierć. Ale Ty, Panie, wiedziałeś wszystko. Ty przyszedłeś właśnie na tę godzinę. Będąc prawdziwym Człowiekiem, odczuwałeś Panie, i lęk, i ból, i opuszczenie, doświadczyłeś zdrady umiłowanego przyjaciela. Miałeś przed oczyma ogrom męki, która już wkrótce ma się rozpocząć i ogrom ludzkiego grzechu. Wzdrygasz się przed tym wszystkim. Prosisz Ojca, jeżeli to możliwe, niechby odsunął od Ciebie ten kielich goryczy. „Wszakże, wołasz w modlitwie pełnej pokory, nie jak 6 10
Spis treści
ks. Stefan Koperek CR Miłość Trójedynego Boga objawiona w krzyżu Chrystusa . . . 7 I Niedziela Wielkiego Postu. Część I „Gorzkich Żali”. . . . . . . . . . 7 II Niedziela Wielkiego Postu. Część I „Gorzkich Żali”. . . . . . . . 16 III Niedziela Wielkiego Postu. Część II „Gorzkich Żali” . . . . . . 25 IV Niedziela Wielkiego Postu. Część II „Gorzkich Żali” . . . . . . 35 V Niedziela Wielkiego Postu. Część III „Gorzkich Żali” . . . . . . 45 VI Niedziela Wielkiego Postu. Część III „Gorzkich Żali”. . . . . . 55 ks. Tomasz Pasławski „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy”(Lm 5,21) . . . . . . . . 66 „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy” (Lm 5,21). . . . . . . . . . „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy” (Lm 5,21). . . . . . . . . . „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy” (Lm 5,21). . . . . . . . . . „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy” (Lm 5,21). . . . . . . . . . „Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy” (Lm 5,21). . . . . . . . . .
70 75 79 83 88
ks. Piotr Wróbel Klejnot rany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Kazanie I – RANA ZDRADY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Kazanie II – RANA KŁAMSTWA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Kazanie III – RANA UPODLENIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Kazanie IV – RANA CIAŁA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Kazanie V – RANA SAMOTNOŚCI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Kazanie VI – KLEJNOT RANY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
163
ks. Bogdan Zbroja Jezus i my . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 I. Jezus „bezdomny”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Jezus „marginalizowany”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Jezus „opuszczony”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Jezus „zdradzony” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Jezus „samotny”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Jezus „niezrozumiany”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
130 135 140 145 151 156