K S. S E B A S T I A N POLAK SDS
SIEDEM SŁÓW ROZ WA Ż A N I A P A S YJ N E DROGA K R Z Y ŻO WA
Wydawnictwo SALWATOR Kraków
Redakcja Agnieszka Ćwieląg-Pieculewicz Korekta Anna Śledzikowska Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Anna Olek Projekt okładki Artur Falkowski Imprimi potest ks. Piotr Filas SDS, prowincjał l.dz. 039/P/2014 Kraków, 23 stycznia 2014
© 2014 Wydawnictwo SALWATOR
ISBN 978-83-7580-385-3
Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. (12) 260 60 80, faks (12) 269 17 32 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com
Wstp W Wielkim Poście Kościół zaprasza nas do jak najgłębszego wejścia w tajemnice męki i śmierci Chrystusa, ponieważ właśnie tam znajdujemy prawdziwy wyraz miłości Boga do człowieka. Na drodze zgłębiania tych wielkich i wstrząsających tajemnic możemy czytać Słowo Boże, kontemplować krzyż, śpiewać gorzkie żale czy ze szczególną uwagą skupić się na tajemnicach bolesnych różańca świętego. Możemy również uczestniczyć w pięknym nabożeństwie drogi krzyżowej. We wszystkich tych formach duchowości pasyjnej bardzo pomocne są rozważania, które ktoś przygotował wcześniej, dzieląc się własnym doświadczeniem i przemyśleniami. Jest to wielowiekowa tradycja w Kościele, według której czyjeś rozważania, medytacje, oprócz oczywiście najważniejszej – Biblii, stają się dla wiernych pokarmem życia duchowego. W niniejszej książce znajdujemy rozważania pasyjne oraz te, które mogą nam towarzyszyć w podążaniu drogą krzyżową. Przygotowane są przez młodego kapłana, tchną — 5 —
zatem świeżością przemyśleń i autentycznością. Prostota języka i pasja, z jaką zostały napisane niniejsze teksty, sprawiają, że zasługują one na zatrzymanie się przy nich. Warto ulegać i dać się kształtować słowu, które Autor dla nas przygotował, mając na uwadze nie pragnienie „błyszczenia słowem”, lecz prostego, ale i pełnego pasji podzielenia się tym, czym sam żyje. W autentyczności słowa zawsze kryje się jego moc. Niech ta moc zadziała na każdego czytelnika i niech przygotowane przez księdza Sebastiana Polaka treści pozwalają nam w okresie Wielkiego Postu (i nie tylko) jak najgłębiej przeżyć Tajemnicę Paschy. ks. dr hab. Adam Rybicki profesor KUL
— 6 —
RozwaĹźania pasyjne
Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzÄ…, co czyniÄ…. (Ĺ k 23,34)
Kiedy otwieram Biblię i zaczynam czytać fragment Ewangelii św. Mateusza, który dotyczy Ukrzyşowania naszego Pana, przed moimi oczami staje Jezus, który najpierw modli się w Ogrójcu, potem zostaje pojmany, przeşywa zaparcie się Piotra, jest wyszydzony, osądzony przez Sanhedryn, potem staje przed Piłatem, zostaje ponişony przed Herodem, ponownie wraca do Piłata, przeşywa odrzucenie przez swój naród, idzie drogą krzyşową, upada pod cięşarem Krzyşa. To właśnie takiego Jezusa pragnę kontemplować. Ewangelista Šukasz powie, şe Jezus został ukrzyşowany między dwoma złoczyńcami, jednym po prawej stronie, drugim po lewej. Takiego Jezusa pragnę kontemplować. Kiedy zostaje przybity do belki, kiedy Jego zmasakrowane Ciało zawisło na drzewie şycia, wypowiada słowa, które przepełnione są — 9 —
„Niewiasto, oto syn Twój. (‌) Oto Matka twoja�. (J 19,26n)
Chrystus znowu zaprasza nas do kontemplacji Słowa. Wisząc na krzyşu, mówi: „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią� (Šk 23,34). Podnosi głowę i patrzy w niebo. W ten sposób zwraca się do Ojca. Następnie jest przyczyną i świadkiem nawrócenia jednego ze złoczyńców i składa mu obietnicę: „Dziś będziesz ze Mną w raju� (Šk 23, 43). Później Jego wzrok wędruje na ziemię – pod krzyş. Pod swymi stopami ujrzał „Matkę i stojącego obok Niej ucznia� (J 19,26) i wypowiedział słowa do Maryi: „Oto syn Twój� (J 19,26n), a do Jana rzekł: „Oto Matka twoja� (J 19,27). Obok krzyşa Jezusowego, oprócz Maryi, stały jeszcze inne kobiety: Maria Magdalena, Maria, şona Kleofasa i siostra Jego Matki, Maria. Kobiety w şyciu Jezusa zawsze odgrywały znaczącą rolę. One zawsze z Nim były, zawsze Mu towarzyszyły. Jezus nigdy nie bał się kobiet, były dla Niego — 21 —
Droga krzyĹźowa
Zamiast wstpu Bóg idzie tą drogą ze względu na miłość! Nie ma innego wytłumaczenia: tylko miłość podejmuje takie czyny. Dzisiaj patrzymy na krzyż, dzieje człowieka i dzieje Boga. Spoglądamy na ten krzyż, gdzie można zasmakować owego miodu aloesu, miodu gorzkiego, tej gorzkiej słodyczy ofiary Jezusa. Ale jest to tajemnica tak wielka, że sami nie możemy dobrze jej dostrzec, nie tyle, aby ją zrozumieć – tak, zrozumieć... ale by dogłębnie odczuć jej zbawcze znaczenie. Przede wszystkim tajemnicę krzyża można trochę zrozumieć na kolanach, na modlitwie, ale również poprzez łzy: to one bowiem przybliżają nas do tej tajemnicy. Papież Franciszek
— 45 —
I Jezus skazany na mier I całe ich zgromadzenie powstało; i poprowadzili Go przed Piłata. Tam zaczęli oskarżać Go. (Łk 23,1-2)
Jezusowi postawiono trzy zarzuty: podburza nasz naród, zakazuje płacić podatki, podaje się za Chrystusa, Króla. Piłat bierze pod uwagę tylko trzecie oskarżenie, dla niego najważniejsze: czy Jezus jest królem, który zagraża panowaniu rzymskiemu? Ty też wybierasz i próbujesz się zabezpieczyć przed tym, co ci realnie zagraża. Chronisz to, co wydaje ci się wartościowe, co jest twoim całym życiem. Piłat obawiał się, że zostanie odsunięty od władzy. Przywiązanie do pozycji społecznej i postawienie jej w centrum swojego życia zaczyna niszczyć moją i twoją egzystencję. Zamykasz usta i nie potrafisz bronić wiary. Nie potrafisz — 47 —
Spis treci Wstp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozwaania pasyjne Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią (Łk 23,34). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Zaprawdę, powiadam ci: Dziś będziesz ze Mną w raju (Łk 23,43) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 „Niewiasto, oto syn Twój. (…) Oto Matka twoja” (J 19,26n) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 „Eli, Eli, lema sabachthani?”, to znaczy: „Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?”(Mt 27,46) . . . . . .25 Pragnę (J 19,28). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Dokonało się! (J 19,30). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mego (Łk 23,46). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Droga krzyowa Zamiast wstpu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Jezus skazany na mier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Jezus bierze krzy na ramiona . . . . . . . . . . . . . . III. Jezus upada pod krzyem po raz pierwszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Jezus spotyka swoj Matk . . . . . . . . . . . . . . . .
— 65 —
V. Szymon Cyrenejczyk pomaga Jezusowi nie krzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Weronika ociera twarz Jezusowi . . . . . . . . . . VII. Jezus upada po raz drugi . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Jezus pociesza płaczce niewiasty . . . . . . . IX. Jezus upada po raz trzeci . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. Jezus z szat obnaony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI. Jezus przybity do krzya . . . . . . . . . . . . . . . . . . XII. Jezus umiera na krzyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII . Jezus zdjty z krzya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIV . Jezus złoony do grobu . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zamiast zakoczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .