Podlaskie Agro Nr 4 (111)/2021 by Wydawnictwo Skryba

NR 4(111)/2021

ISSN

1896 - 8260

MAJ 2021

Poszukujemy Handlowca do sprzedaży maszyn rolniczych (Augustów, Mońki, Sejny) CV prosimy wysyłać na rekrutacja@bmdanex.pl

Wyłączny dystrybutor na województwo podlaskie

Siedziba Główna Rogienice Wielkie ul. Olszanka 27 18-516 Mały Płock tel. 86 279 15 65

Punkt Wystawowy 17-100 Bielsk Podlaski ul. Żwirki i Wigury 73 tel. 784 297 554 Oddział Grajewo ul. J. Piłsudskiego 47 19-200 Grajewo tel. 606 445 100

www.bmdanex.pl

Oddział Wysokie Mazowieckie 18-200 Wysokie Mazowieckie ul. Zambrowska 34 tel. 604 957 248

Punkt Wystawowy 16-400 Suwałki ul. Sportowa 23 tel. 602 599 300

e-sklep: www.edanex.pl

W NUMERZE: QQ AKTUALNOŚCI QQSpór o meliorację

QQCausade i Euralis razem

QQMłodzi o bezpieczeństwie

QQPodsumowanie roku pandemii

QQ WYWIAD NUMERU QQPytania do KOWR

QQ HODOWLA QQRecepta na rozrodczość

QQ UPRAWY QQAminokwasy i stres

QQPasza nowej generacji

QQ MASZYNY QQPrzegląd przetrząsaczy

QQZwinne ładowarki

DRODZY CZYTELNICY, Pogoda wraca do pozytywnej średniej wieloletniej, „zaraza” (odpukać w niemalowane) chyba odchodzi. Miejmy nadzieję, że już ostatecznie... Możemy wrócić do starych problemów. W Białymstoku rolnicy protestowali przed siedzibą Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. O co poszło? O to, o co na Podlasiu najłatwiej. Spór na linii rolnicy i „ekolodzy” chyba nigdy się nie skończy. Więcej przeczytacie w numerze. W Warszawie rolnicy protestowali również, choć w zupełnie innej formie, choć w treści równie dramatycznej. Otóż rolnicy za darmo rozdawali ziemniaki. Dlaczego? Bo sprzedaż za 30 gr w hurcie po prostu się nie opłaca. Lepiej oddać ludziom. Może ktoś pochyli się nad tym, że rolnik otrzymuje ponad dwadzieścia razy mniej niż sklep, który wyprodukowane płody rolne sprzedaje? Marża marżą, ale to niebezpiecznie ociera się o spekulację. Czemu o tym piszę? Słysząc takie wiadomości, zaczynam dochodzić do wniosku, że rolnictwo na pierwsze strony gazet jest w stanie przebić się tylko wtedy, gdy zrozpaczeni ludzie głośno protestują w przestrzeni publicznej i upominają się o prawa swojego zawodu. Dlaczego musi być tak, że producenci rolni są słuchani tylko wtedy, gdy blokują drogi lub pikietują w centrach dużych miast, przypominając o swojej obecności „miastowym”. Miejmy nadzieję, że powrót do starych problemów nie będzie oznaczał także powrotu do starych sposobów ich załatwiania, czyli odsuwania na bliżej nieokreśloną przyszłość. Artur Golak

redaktor naczelny

QQ CIEKAWOSTKI QQHodowla „zero waste”

QQ MOTORYZACJA QQWiosna na dwóch kółkach

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72, www.podlaskieagro.pl, e-mail: biuro@podlaskieagro.pl

 Redaktor naczelny: Artur Golak , agolak@skryba.media.pl

QQ ROZRYWKA

 Redakcja:

Barbara Klem, Marzena Bęcłowicz lek. wet. Józef Wszeborowski

QQKrzyżówka

 Współpraca:  DTP:

Jan Kitszel

QQHumor

 Reklama:

Sebastian Rutkowski 503-039-455, kierownik biura reklamy

Zdjęcie na okładce: Ewa i Piotr Zawistowscy z miejscowości Skłody Piotrowice oraz ich pociechy – Karolina i Robert Fot. Artur Golak

PODLASKIE AGRO

Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788, Andrzej Niczyporuk 501-303-181, Justyna Ostaszewska 791-792-016

 Wydawca: Wydawnictwo Skryba  Druk: Bieldruk Białystok

 Nakład: 15.000 egz.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

AKTUALNOŚCI

Protest odbywał się pod hasłami ochrony swoich miejsc pracy. Dostało się także ekologom, którzy złożyli zawiadomienie o prowadzonych na obszarze Bagno Wizna pracach melioracyjnych. Raczej między rolnikami a ekologami dobrze nie będzie...

Protest

rolników z   gm.

Rutki i Wizna

Bagno w decyzyjnym bagnie

Blisko 40 podlaskich rolników z gm. Rutka i Wizna protestowało przeciwko decyzji zabraniającej do stycznia 2024 r. czyszczenia rowów melioracyjnych na obszarze Bagno Wizna. Swoje zdanie wyrażali przed siedzibą Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku, 27 kwietnia br.

Sprawa nabrała rozgłosu w zeszłym roku, kiedy cała Polska obserwowała walkę z pożarem, szalejącym w Biebrzańskim Parku Narodowym. Wtedy też, rolnicy z terenów Bagno Wizna, rozpoczęli prace melioracyjne, do których zobligowani byli jako właściciele gruntów lub dzierżawcy. Opowiadali, że dzierżawcy gruntów dostali... dwa tygodnie na przeprowadzenie prac melioracyjnych, pod groźbą zerwania umowy. W ruch poszły piły i koparki. Czujne oczy ekologów nie przegapiły tych prac i do RDOŚ w Białymstoku wpłynęło zawiadomienie z Fundacji „Dzika Polska” w sprawie prowadzenia nielegalnych prac melioracyjnych, polegających na pogłębianiu i udrażnianiu rowów melioracyjnych. Pisma trafiły także do Ministra Środowiska oraz Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Białymstoku. 10 czerwca ub.r. RDOŚ wszczęła w tej sprawie postępowanie, a w listopadzie zapadała decyzja o zakazie prowadzenia prac melioracyjnych na tym terenie do 7 stycznia 2024 r. A naszym rolnikom... opadły ręce... Zakaz sprawia, że większość tych terenów 4

zostanie w praktyce wyłączonych z gospodarki rolnej. Bagno Wizna Natura 2000 obejmuje powierzchnię 14.470 ha i położone jest w zachodniej części województwa podlaskiego. Obszar, jeszcze w połowie lat 60-tych ubiegłego wieku, został zmeliorowany. Obecne torfowiska to atrakcyjne obszary trawiaste, na których gospodarzą rolnicy z okolicznych powiatów. Większość z nich utrzymuje krowy mleczne. Dla nich uprawa łąk to kwestia być lub nie. – Obszar „Bagno Wizna” jest zlewiskiem 60% wód spływających z sąsiednich gmin: Rutki, Kołaki Kościelne, Zawady i Tykocin, które zlewają się bezpośrednio na naszych łąkach lub też na terenach przyległych, należących do obszarów chronionych Natura 2000 – mówi Waldemar Kalinowski ze wsi Jawory, gm. Rutki, prezentując zdjęcia zalanych w lipcu zeszłego roku łąk. – W takich warunkach nie mogliśmy zebrać zbóż, łany jęczmienia stały w wodzie. I to wszystko było wynikiem nieoczyszczenia rowów melioracyjnych. Teren obszarów

chronionych nie mógł odebrać ogromu tej całej wody opadowej. Straty poniosło kilkuset rolników, szacowana wartość strat z tereny gminy została wyliczona na ok 1,5 mln zł, w trakcie szacowania szkód. Najbardziej boli w tej sprawie, że zarówno właściciele, jak i dzierżawcy są z mocy prawa lub podpisanej umowy zobowiązani do bieżących prac konserwacyjnych obiektów melioracyjnych, a sama sprawa dotyczyła bardziej nie prowadzonych prac nad udrożnieniami rowów melioracyjnych (nie, jak pojawiało się w mediach, kopanie zupełnie nowych), ale braku odpowiednich zezwoleń, m.in. decyzji rolno-środowiskowej. Jak podkreślali zgromadzeni, by udrożnić rowy melioracyjne trzeba złożyć niemal tyle dokumentów, ile na budowę obory. To procedura długa i kosztowna. Na absurd zakrawa fakt, że kiedy rolnicy otrzymywali decyzję o wstrzymaniu prac nad pogłębianiem i udrożnianiem rowów melioracyjnych, w tym samym czasie Państwowe C.D. NA STR. 6

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

KÄRCHER CENTER EFEKT

ul. Bitwy Białostockiej 8 C 15-103 Białystok tel. 85 66 47 112 fax 85 66 23 720 www.karchercenter-efekt.pl

SPRZEDAŻ SERWIS

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI problemem, a siłami jednej gminy na pewGospodarstwo Wodne „Wody Polskie”, przy- no sobie nie poradzipominały o konieczności przeprowadzania my, tym bardziej nie bieżących konserwacji, polegających m.in. poradzą sobie rolnicy na odmulaniu dna rowów przez właścicieli rozproszeni po wieposzczególnych działek. W piśmie tym czy- lu gminach tej części tamy, że „niewykonanie określonych w decyzji województwa. Nie obowiązków, stanowi podstawę do wszczęcia mogą chociażby popostępowania egzekucyjnego (...)”. Więcej, łączyć się w spółkę w umowach dzierżawy, które podpisują rol- wodną, bo nie miesznicy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolni- kają na tym samym ctwa jest zapis: „w szczególności dzierżawca terenie. Przyjeżdżają zobowiązuje się do dokonywania konserwacji tu tylko pracować. Atmosfera protei remontów urządzeń wchodzących w skład podmiotu dzierżawy, w tym urządzeń melio- stu była spokojna, a wszystkie strony, racji szczegółowych (...)”. – W tej chwili na obszarze „Bagna Wizna” łąki również RDOŚ w yużytkuje kilkuset rolników – mówi Dariusz Mo- rażały chęć rozmów dzelewski, wójt gminy Rutki-Kossaki. – Tylko i załatwienia sporu na terenie naszej gminy ziemie użytkują rol- z poszanowaniem innicy z 18 gmin z pięciu powiatów. To problem, teresów rolników, jak który dotyczy całego regionu. Przyjechaliśmy i podlaskiej przyrody. tu domagać się rozmów z wojewodą. Jako wójt Rolnicy wręczyli Beachcę wiedzieć, mówiąc kolokwialnie, na czym cie Bezubik, dyrektor nasi rolnicy stoją. Jeżeli nie będą mogli czyścić RDOŚ w Białymstoku rowów, to cała infrastruktura, również drogo- petycję. Jak obecna wa, ulegnie zniszczeniu. Podkreślam, że to nie na spotkaniu podkretylko sprawa rolników. Podatnicy z gminy Rutki śliła, część zawartych nie poradzą sobie ze zniszczeniami o takiej w niej postulatów już Obecny na proteście Grzegorz Leszczyński, prezes Podlaskiej Izby Rolniczej skali, a zakaz oczyszczania rowów obowiązu- została zrealizowana. mówił, że ochrona środowiska i zrównoważona gospodarka rolna nie stoją – Pewnie część je do 2024 r. Czekamy na konkretne decyzje, ze sobą w sprzeczności i że regularnie wykaszane łąki będą ostają ptaków znad które przecież nie powinny zapadać na pozio- z   p a ń s t w a u w a Biebrzy. Dyrektor Beata Bezubik apelowała o wspólne rozmowy w temacie mie gminy. Mówimy o obszarach po dawnym ża, że mój przekaz przyszłego Planu Zadań Ochronnych. PGR-e, to kilka tysięcy hektarów. Domagamy bę dzie różnić się się, by tą sprawą zajął się rząd. Rządzący jesz- od tego, co powiedział prezes Podlaskiej Beata Bezubik. – Dostaliśmy pismo prezesa PIR cze w latach ‚90 zostawili mieszkańców z tym Izby Rolniczej, tak nie będzie – powiedziała w sprawie powołania nowych członków do zespołu roboczego. Odbyło się już kilka spotkań w tej sprawie. Jesteśmy na etapie składania ofert przetargowych w sprawie ekspertyzy. Petycja, złożona w grudniu ubr. r. podpisana przez 160 rolników, trafiła do Dyrektora Generalnego. Kiedy w 2013 r. tworzyliśmy Plan zadań ochronnych, zainteresowanie ze strony rolników było niewielkie. Może wynikało to z tego, że nie wiedzieliście państwo, co taki plan niesie ze sobą, jakie są jego możliwości i konsekwencje. Mam nadzieję, ze teraz nowy Plan powstanie w wyniku naszych wspólnych rozmów. Państwa wiedza i doświadczenie będzie nam potrzebne, by ustanowić nowy plan zadań ochronnych. Protest trwał półtorej godziny, po czym zgromadzeni spokojnie rozeszli się. I jeżeli coś szczególnie zwracało uwagę, to ilość przybyłych funkcjonariuszy policji, których liczba nie była dużo mniejsza niż protestujących i którzy Atmosfera zgromadzenia była wyjątkowo spokojna, organizatorzy apelowali o zachowanie dystansu hojnie wręczali rolnikom mandaty. Do sprawy będziemy wracać. społecznego. Tym bardziej zastanawiała duża ilość obecnych funkcjonariuszy policji. „Jak na meczu

C.D. ZE STR. 4

Jagiellonii” żartowano.

Tekst i  fot. Artur Golak

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Nowy

wielki gracz , teraz także na   polskim rynku

Fuzja wielkich

Caussade i Euralis – dwie firmy nasienne, połączyły siły również i w naszym kraju. Z rynku znika druga marka, a w jej miejsce powstanie zupełnie nowy podmiot działający pod nazwą Lidea. O mariażu dwóch francuskich gigantów rynku nasiennego dyskutowało się już od ubiegłego roku. W Polsce nowa marka zainicjowała działalność 15 kwietnia br. Oba przedsiębiorstwa zyskały uznanie jako wyróżniający się producenci materiału siewnego. U nas kojarzeni są głównie z wysokiej jakości nasionami kukurydzy i rzepaku, słonecznika i soi. Dzięki połączeniu programów hodowlanych, Lidea będzie oferować najszerszą paletę odmian roślin rolniczych na rynku, m.in. ziarna kukurydzy, rzepaku, słonecznika, zbóż, mieszanki pastewne oraz poplonowe, a także sorgo i soję. Jak deklarują szefowie obu marek, relacje z odbiorcami indywidualnymi nie ulegną pogorszeniu, a dzięki połączeniu sił, firma będzie mogła więcej inwestować w programy hodowlane oraz innowacyjne rozwiązania dla rolnictwa. Co to oznacza dla naszych rolników? Z rynku zniknie Euralis, a nowo powstały podmiot będzie oferować swoje nasiona pod dwiema nowymi markami: Lidea i Caussade Semences Pro. Nie będą wobec siebie konkurencją,

ponieważ ich oferta jest skierowana do różnych grup konsumenckich. W opakowaniach z logo Lidea, będzie można kupić nasiona wszystkich hodowanych gatunków u dystrybutorów, którzy sprzedają odmiany z palety wyłącznościowej. Marka Caussade Semences Pro swoją ofertę skupia na dwóch głównych uprawach: kukurydzy i rzepaku, a nasiona będzie można dostać u dystrybutorów lokalnych. Dzięki fuzji obu przedsiębiorstw, Lidea stała się dziesiątym na świecie i szóstym w Europie, producentem materiału nasiennego. Może poszczycić się własną siecią dystrybucyjną rozmieszczoną w 48 krajach świata, przy zatrudnieniu przeszło 2 tys. pracowników. Utrzymuje w Europie 17 stacji badawczych oraz osiem zakładów nasiennych. Rocznie przedsiębiorstwo może pochwalić się obrotem w wysokości ok. 350 mln euro, z czego ok. 30 mln euro przeznacza na inwestycje przemysłowe i działalność badawczo-rozwojową. Polska część firmy mieści się w Poznaniu, a prężnie działająca stacja hodowlana – w Kórniku (woj. wielkopolskie).

Lidea jest obecnie piątym największym producentem nasion kukurydzy na świecie. W ubiegłym roku sprzedała 3 mln jednostek kukurydzy, co pozwoliło obsiać 2 mln ha plantacji. Lideruje także na europejskim rynku odmian ekologicznych kukurydzy. Na pięć ha „zielonych” upraw, więcej niż hektar wysiewany jest z jej ziaren. W Polsce, z udziałem w wysokości 16%, firma zajmuje drugie miejsce wśród sprzedawców nasion kukurydzy. Nie inaczej jest na r ynku innych gatunków uprawnych. W produkcji rzepaku zajmuje szóste miejsce, trzecie na rynku nasion słonecznika (w Polsce jest to 40% rynku) oraz pierwsze wśród dostawców materiału nasiennego sorgo i soi. Strategicznym celem marki w naszym kraju jest osiągnięcie 20% rynku w ziarnach kukurydzy, 10% rzepaku i aż 50% słonecznika, a także być rozpoznawalnym graczem w segmencie mieszanek międzyplonowych, roślin pastewnych oraz sorgo i zbóż. Oprac. (AG)

Gospodynie Podlasia – łączcie się

do przedstawicieli Podlaskich Kół Gospodyń. Inicjatorzy akcji zachęcają też do polubienia i obserwowania fanpage’u KGW Podlaskie. Na bieżąco można dowiedzieć się tam o ciekawych wydarzeniach, kierowanych do osób, Fundacja „Okno Na Wschód” i panie z Koła ale także ogólnodostępnym forum, na któ- które na co dzień aktywizują życie swoich Gospodyń Wiejskich „Łapianki na obcasach” rym członkinie (i członkowie) będą informo- „małych ojczyzn”. Zainteresowanych zapraw Łapach-Dembowinie razem zawalczą o sil- wani o zbliżających się szkoleniach, spotka- szamy do odwiedzenia strony KGW Podlaskie. niejsze, prężniejsze i jeszcze bardziej sku- niach i inicjatywach, skierowanych wyłącznie Oprac. (AG) na  podst. wrotapodlasia.pl teczne Koła Gospodyń Wiejskich na Podlasiu. Dlatego planują dołączyć do Podlaskiej Bazy KGW, pierwszej w Polsce Wojewódzkiej Bazy I uwaga Danych KGW. To oferta skierowana do wszystkich pań Zapraszamy gospodynie na łamy „Podlaskiego Agro”. Niech o Was działających w KGW. Jak dołączyć do wojei Waszych dokonaniach dowiedzą się inni. Przysyłajcie zdjęcia oraz wódzkiej bazy danych? Nic prostszego. Należy teksty (objętość do ok. 4.700 znaków), w których zaprezentujecie Wasze wypełnić formularz, w którym trzeba opisać wsie, Wasze koła, Wasze członkinie i członków. Pokażcie swoje pasje wszystkie dotychczasowe działania i podać i hobby. Napiszcie, jak pracujecie i jak odpoczywacie. Uwaga, o publikacji dane kontaktowe. Po zweryfikowaniu poprawtekstów, będzie decydować kolejność zgłoszeń, ale przesłane materiały nie ności danych, zgłaszający zostanie poproszony zginą. Opublikujemy je w kolejnych wydaniach naszego magazynu. Nasza o dosłanie kilku zdjęć w celu skompletowania redakcja oferuje profesjonalną pomoc w redakcji nadesłanych materiałów. „wizytówki” koła. I pomyliłby się każdy, kto uważa, że nie Kontakt ma to większego sensu. Baza będzie nie tylagolak@skryba.media.pl tel. 791 792 377 ko prostym i skutecznym sposobem na zaprezentowanie swoich sukcesów i osiągnięć, 8

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Rozstrzygnięta XI edycja etapu wojewódzkiego Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego na   wsi mamy – od  30 lat z  KRUS wypadkom zapobiegamy”

dla

Dzieci,,Bezpiecznie

Młodzi artyści przemówili...

...w kwestii tak ważnej jak bezpieczeństwo na wsi. Z całego Podlasia na konkurs wpłynęło 2.136 prac ze 182 szkół. A każda była wyjątkowa, toteż przed komisją konkursową stanęło nie lada wyzwanie. Prace oceniane były w dwóch kategoriach wiekowych: klas 0-III i IV-VIII. W pierwszej kategorii I miejsce zdobył Igor Stolarewski, II miejsce przypadło Iwo Stolarewskiemu – obaj ze Szkoły Podstawowej w Dubinach. Na III miejscu znalazł się Bartłomiej Rogiński ze Szkoły Podstawowej w Wąsoszu. W drugiej grupie wiekowej laury otrzymali: Magdalena Wińska ze Szkoły Podstawowej w Srebrnej za I miejsce, Łucja Sokołowska ze Szkoły Podstawowej

QQ Igo

r Stola

w Kuleszach Kościelnych za II miejsce oraz Eliza Lenczewska ze Szkoły Podstawowej w Płaskiej za III miejsce. W obu kategoriach wiekowych przyznano także po dziesięć wyróżnień. Za najaktywniejszy udział w konkursie – Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Płaskiej, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dobrzyniewie Dużym i Szkoła Podstawowa

w Czyżach. Młodym plastykom gratulujemy i zachęcamy do dalszej aktywności artystycznej, może na łamach Podlaskiego Agro? Szkołom gratulujemy utalentowanych uczniów. Ze względu na stan epidemii, w najbliższym czasie nie jest możliwe zorganizowanie uroczystego podsumowania etapu wojewódzkiego konkursu. Jeśli sytuacja ustabilizuje się, możliwe będzie uroczyste podsumowanie wyników i nagrodzenie laureatów w późniejszym terminie, np. jesienią tego roku. Oprac. (AG)

rewski QQ Bar

tłomie

j Rogiń

QQ Iwo Stolarewski

ski

QQ Eliza Lenczewska

QQ Łucja Sokołowska

QQ M

len gda

ińsk

Wynajmę 69 51 19 lokal biurowy 74 4 w centrum Białegostoku te l.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

NAWET DUŻE POWIERZCHNIE WYDAJĄ SIĘ MAŁE

KOSIARKA Z KONDYCJONEREM NM 9000SF

www.agrihandler.pl

WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR ELHO W POLSCE

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI 13

lat działalności

Polskiej Izby Mleka i  podsumowanie

roku pandemii

Silniejsi niż przed kryzysem

Kiedy dotarła do nas pandemia, wszyscy programowo zapowiadali katastrofę. Pojawiała się niepewność w zakresie utrzymania eksportu, zapowiadano czasowe wstrzymanie dostaw części zamówionych produktów. Wśród rolników wyrażane były obawy o regularny odbiór mleka. Nade wszystko obawiano się zachorowań, które zamkną zarówno produkcję, jak i przetwórstwo.

I co po roku pozostało z tych obaw. Niewiele, na szczęście. Cały sektor mleczny potrafił dostosować się do epidemicznych warunków funkcjonowania gospodarki, utrzymać zatrudnienie, produkcję i sieci dostaw na poziomie sprzed covidu. Oczywiście, nie był to wynik wyłącznie siły samej branży, ale i szybkich decyzji odpowiedzialnych osób. – W pierwszej kolejności przygotowaliśmy schemat działań prewencyjnych związanych z Covid-19, głównie działań profilaktycznych i zaradczych – powiedziała Agnieszka Maliszewska, dyrektor Polskiej Izby Mleka. – Konieczna była maksymalnie szybka komunikacja z prezesami lub dyrektorami zakładów, którzy non stop, o różnych porach natychmiast podejmowali działania. Stworzyłam grupę na jednym z komunikatorów, co znacząco usprawniło nam natychmiastową wymianę informacji oraz reakcji na kryzysy. To był czas maksymalnie wytężonej pracy, ale skutecznej. Można te słowa traktować jako deklarację, ale stoją za nimi konkretne liczby. – Dane, jakimi dziś dysponujemy, pokazują, że w 2020 r. sytuacja finansowa sektora mleczarskiego poprawiła się w stosunku do 2019 r.- podkreśla dyrektor. – Przychody z całokształtu działalności operacyjnej zwiększyły się o 1,8% do 35,5 mld zł, w tym przychody ze sprzedaży produktów o 1,9% do 31,2 mld zł. Wartość eksportu bezpośredniego z przedsiębiorstw mleczarskich zwiększyła się o 7,2% do 6,0 mld zł. Koszty działalności operacyjnej zwiększyły się o 0,7% do 34,4 mln zł. Większa dynamika przychodów niż kosztów operacyjnych skutkowała

dużym wzrostem zysków, które w ujęciu brutto wzrosły o 54% do 956,7 mln zł, a w ujęciu netto o 63% do 776,0 mln zł. Większa dynamika zysku niż przychodów spowodowała, że poprawiły się wskaźniki rentowności brutto do 2,68%, wobec 1,77% przed rokiem, a rentowności netto z 1,36 do 2,18%. Rentowność przemysłu mleczarskiego pozostaje nadal niższa niż średnio w przemyśle spożywczym (4-5%). Rentowność kapitału własnego wzrosła do 7,21%, wobec 4,69% w 2019 r. Na tej podstawie stwierdza się, że branża pozostaje atrakcyjna dla inwestorów. Przedsiębiorstwa mleczarskie charakteryzowały się bezpieczną płynnością finansową 1,65, która uległa poprawie w porównaniu z 2019 r. Przedsiębiorstwa były zdolne do bieżącego regulowania zobowiązań krótkoterminowych, np. zapłaty za surowiec mleczny. Analiza poczynań branży producentów i przetwórców mleka w ubiegłym roku przyniosła nie tylko wieści krzepiące. Nadal obserwowana jest tendencja do likwidowania mniejszych zakładów produkcyjnych i spółdzielni mleczarskich. Jest to jednak jedno z prawideł wolnego rynku. W znacznej mierze jest to efekt konsolidacji branży, choć nie zabrakło także spektakularnych upadłości. Mowa tu o bielskiej spółdzielni Bielmlek, której problemy obserwowaliśmy od dłuższego czasu. Tam, jak w soczewce, skupione zostały wszystkie problemy i nieprawidłowości obecne w działalności spółdzielni rolniczych. Najbardziej bolesne jest to, że koszty likwidacji Bielmleku w znacznej mierze poniosą jej spółdzielcy, odpowiadający za zobowiązania swojej spółdzielni do wysokości obejmowanych udziałów. Zatrudnienie

w przemyśle mleczarskim w 2020 r. wyniosło ok. 31,9 tys. pełnych etatów i było o 3,2% mniejsze niż przed rokiem. Spadek zatrudnienia jest wynikiem m.in. zmniejszenia się liczby przedsiębiorstw. Dało się odczuć, że niepewność co do rozwoju sytuacji kazała skupić się na oszczędnościach. I choć udział firm, które wypracowały zyski w ogólnej licznie przedsiębiorstw zwiększył się z 68% do 77%, to inwestycje, które w ostatnich latach stały się znakiem rozpoznawczym krajowego przemysłu przetwórstwa mleka, wyhamowały. W 2020 r. mleczarze mniej inwestowali, zapewne w obawie przez przyszłością związaną z pandemią. Wartość nakładów inwestycyjnych zmniejszyła się o 10,5% do 871,9 mln zł. Ważne jest, że wartość inwestycji była jednak o 65% większa od odpisów amortyzacyjnych i w konsekwencji systematycznie zwiększa się wartość majątku trwałego. Sektor mleczarski to nadal jedna z najważniejszych gałęzi polskiego sektora rolno-spożywczego. Udział mleczarstwa w całym rolnym sektorze to 12,2%. Wbrew obawom cena mleka płaconego dostawcom nie spadła, a wręcz przeciwnie – wzrosła. W ubiegłym roku Izba odnotowała rekordowe ceny mleka, które spółdzielnie wypłacały dostawcom. W tej beczce miodu jest również łyżka dziegciu. Wzrosły koszty produkcji i koszty działalności operacyjnej. Polska Izba Mleka powstała w kwietniu 2008 r. i od tej pory stale wspiera działalność zakładów i spółdzielni mleczarskich. Działa na arenie krajowej i międzynarodowej. Oprac. (AG),

fot.

Polska Izba Mleka

Hodowcy zapłacą za długi

upadłościowego w ciągu roku od dnia, w którym członek przestał należeć do spółdzielni, traktuje go nadal tak jak czynnego Sprawa dotyczy 776 byłych członków spółdzielcę, zobowiązanego do pokrycia Los Bielmleku dopełnił się. Sąd Rejonowy w Białymstoku ogłosił upadłość spółdzielni spółdzielni. Ich zobowiązania w ynikają strat spółdzielni. Z wielu stron w stronę poz Bielska Podlaskiego, a syndyk masy upad- z Prawa Spółdzielczego, zgodnie z którym szkodowanych rolników wyciągają się dłołościowej ma oszacować jej wartość. Po stronie członkowie spółdzielni uczestniczą w po- nie z pomocą. Ze swojej strony interwencję pasywów jest już ponad 240 mln zł, a rolnicy- krywaniu strat do wysokości do wysokości zapowiedziała Agrounia, która od dłuższe-dostawcy, nie tylko nie otrzymali pieniędzy udziałów. Wielu spółdzielców wcześniej usi- go czasu nagłaśniała problemy bielskich za dostarczone mleko, ale otrzymują wezwa- łowało wypowiedzieć swoje udziały. Nieste- spółdzielców. na do zapłaty. ty, prawo, w razie wszczęcia postępowania Oprac. (AG) 12

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

tel. +48 12 43 44 110

www.avantpolska.pl

CZAS NA MOC

PEŁNA OBSŁUGA STADNIN KONI

PODLASKIE AGRO

WYWIAD NUMERU KOWR,

to warto wiedzieć

O jakość obsługi

Czy procedury stosowane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa są efektywne. Czy na Podlasiu da się kupić atrakcyjną działkę z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Jak innowacyjne może być polskie rolnictwo oraz co zrobić, by polska żywność stała się jeszcze popularniejsza. Rozmawiamy z Jadwigą Zabielską, dyrektorem Oddziału Terenowego KOWR w Białymstoku.

Podlaskie Agro: Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa to instytucja powołana, aby pomagać rolnikom w rozwiązywaniu ich problemów. Jakie są jej zadania? Jadwiga Z abielska: Zadania KOWR zostały ściśle określone w ustawie z 10 lutego 2017 r. o KOWR (Dz. U. 2017 poz. 623). Jego głównym celem jest wspieranie polskiego rolnictwa w szerokim spektrum. To zarządzanie Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa, wspieranie eksportu polskich produktów rolno-spożywczych, promocja polskiej żywności, stabilizacja rynków rolnych, transfer innowacyjnych rozwiązań dla rolnictwa oraz sprawowanie nadzoru właścicielskiego nad spółkami o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. P.A.: Ważnym obszarem działalności KOWR jest zwiększanie konkurencyjności polskiego sektora rolno-żywnościowego? J.Z.: Kluczem do sukcesu w tej dziedzinie jest promocja polskich produktów rolno-spożywczych w kraju i zagranicą. Prace podejmowane przez KOWR mają na celu budowanie silnej marki polskich produktów żywnościowych na całym świecie, a znakiem rozpoznawczym jest hasło: „Polska smakuje” – „Poland tastes good”. Działania te wykonuje się w oparciu o przekaz, że polska żywność jest wysokiej jakości, naturalna i smaczna. Dlatego KOWR organizuje misje gospodarcze i stoiska narodowe na zagranicznych targach spożywczych, umożliwiając przedsiębiorcom z branży rolnej promocję swojej oferty. Natomiast w celu budowania patriotyzmu konsumenckiego i zwiększenia liczby konsumentów polskiej żywności prowadzimy intensywne działania promocyjne na poziomie ogólnopolskim i regionalnym. We współpracy z MRiRW realizowana jest kapania promująca „Produkt Polski” skierowana do konsumentów oraz producentów żywności. Ma ona zachęcać do kupowania zdrowej, certyfikowanej polskiej żywności. P.A.: A inne zadania KOWR? J.Z.: Prowadzimy działania służące poprawie i stabilizacji na rynkach rolnych. Realizujemy 14

mechanizmy prywatnego przechowywania produktów, interwencyjnych zakupów, handlu zagranicznego, energii odnawialnej w rolnictwie, administrowania produkcją wina, monitoringu produkcji cukru oraz wsparcia dla pszczelarzy. Do obowiązków KOWR należ y tak że kontrola pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych. W ramach mechanizmów wspierających konsumpcję KOWR realizuje Program dla szkół oraz Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 Jadwiga Zabielska, dyrektor OT KOWR w Białymstoku (POPŻ). Celem pierwszego programu jest trwała zmiana nawy- prowadzony jest na zasadach rynkowych przez ków żywieniowych dzieci przez zwiększenie Towarową Giełdę Energii SA, na podstawie liudziału w diecie owoców i warzyw oraz mleka cencji udzielonej przez KOWR jako Giełdowy i przetworów mlecznych. Drugi, skierowa- Rynek Rolny. ny jest do osób najbardziej potrzebujących, Innym ważnym projektem, nad którym którym niezbędna jest pomoc w zapewnie- obecnie pracuje KOWR, to Paszportyzacja Żywności. Chodzi o stworzenie systemu, któniu żywności. ry będzie wymiernym wsparciem dla oferty P.A.: W momencie utworzenia KOWR mó- handlowej gospodarstw, grup producenwiło się, że będzie to instytucja stawia- ckich, i firm sektora spożywczego, świadcząjąca na innowacje w rolnictwie... cy o pełnej transparentności pochodzenia J.Z.: Rzeczywiście, realizacja polityki państwa produktu i jakości jego wytworzenia. Wprow zakresie wdrażania innowacyjności w rolni- wadzenie projektu paszportyzacji żywnoctwie i przemyśle rolno-spożywczym należy ści, w efekcie ma przynieść szereg korzyści do priorytetowych zadań KOWR, gdyż inno- w budowaniu marki polskiej żywności w kraju wacje to klucz do postępu w każdej dziedzinie. i za granicą. Jednym z najważniejszych zadań innowacyjnych było uruchomienie platformy żywnoś- P.A.: Chwila na gospodarowanie Zasobem ciowej. 31 sierpnia ub. r. dobiegł końca pilotaż Własności Rolnej Skarbu Państwa... Platformy, realizowany przez KOWR i Grupę J.Z.: Podstawowymi formami gospodarowania Kapitałową Giełdy Papierów Wartościowych jest dzierżawa i sprzedaż, ale także udzielanie we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa C.D. NA STR. 16 i Rozwoju Wsi. Od 1 września 2020 r. RTRS

PODLASKIE AGRO

WYWIAD NUMERU C.D. ZE STR. 14

bezzwrotnej pomocy finansowej na utrzymanie infrastruktury na terenach wiejskich oraz współpraca m.in. z samorządami w zakresie nieodpłatnego przekazywania gruntów na realizację zadań własnych. P.A.: Jakie jest zainteresowanie rolników Podlasia ofertą gruntów rolnych będących w ZWRSP? J.Z.: Oferowane grunty rolne w formie dzierżawy, czy sprzedaży o powierzchniach powyżej 1 ha oraz o przeznaczeniu na cele rolnicze, zgodnie z ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi SP, są rozdysponowywane w pierwszej kolejności w przetargu ograniczonym, który jest skierowany do rolników indywidualnych na powiększenie gospodarstw rodzinnych. Rolnicy chętnie przystępują do przetargów na dzierżawę organizowanych przez KOWR. Oferowane areały kilku hektarowe mają zauważalnie większe zainteresowanie niż te o niewielkiej powierzchni. Dotyczy to głównie tych terenów, gdzie gruntów jest mało, a rolnicy prowadzący np. produkcję bydła mlecznego chcą się rozwijać. P. A .: Sł ychać głosy części rolników, że dzierżawa gruntów rolnych z ZWRSP nie zaspokaja potrzeb producentów rolnych. Krytykowane są m.in. procedury oddawania gruntów w dzierżawę, uznawane za nieefektywne, a także długość zawieranych umów dzierżawy oraz stosunkowo łatwe ich wypowiadanie. J.Z.: Procedury wyraźnie określają, kto może przystąpić do przetargu. Mówimy tu w szczególności o ograniczeniu do rolników indywidualnych, którzy mają miejsce zamieszkania w gminie, w której położona jest nieruchomość wystawiana do przetargu lub w gminie graniczącej z nią. Obecnie nowe umowy są zawierane na 10 lat. Natomiast w przypadku wystąpienia przez osobę będącą już dzierżawcą i spełniającą warunki rolnika indywidualnego w myśl ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, umowa przedłużana jest do 15 lat. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, wydłużenie umowy może nastąpić na dłuższy okres. Umowy dzierżawy wypowiadane są, gdy dzierżawca nie wywiązuje się z zapisów umowy a w szczególności, gdy zaprzestał użytkowania, użytkuje niezgodnie z przeznaczeniem, bądź doprowadza do degradacji gruntów rolnych. P.A.: Na Podlasiu obserwujemy silne rozdrobnienie gruntów rolnych. To nie sprzyja efektywnej gospodarce rolnej. 16

Czy Pani zdaniem istnieje potrzeba strukturalnego rozwiązania tej sytuacji i jakie to mogłyby być rozwiązania? J.Z.: W tym miejscu należy doprecyzować, co to znaczy strukturalne rozwiązanie. Jeżeli mamy na myśli jakieś mechanizmy, które powodowałyby ustalanie w oparciu o jakieś algorytmy porządkowanie struktury własnościowej to nie wydaje się możliwe wprowadzenie takich rozwiązań, szczególnie bez uwzględniania stanowiska właścicieli gruntów. Jakiekolwiek zmiany w strukturze własnościowej muszą się odbywać we współpracy z właścicielami tych gruntów. Istnieje narzędzie prawne, które w dużej mierze rozwiązuje ten problem. Mowa o ustawie z 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów. Na terenie województwa podlaskiego postępowania dotyczące scaleń gruntów są prowadzone przez starostów zgodnie z w/w ustawą, a jednostką wykonawczą jest Wojewódzkie Biuro Geodezji w Białymstoku jako jednostka podległa Marszałkowi Województwa Podlaskiego.

łożona w trudnym terenie (na skarpach, między wałami przeciwpowodziowymi) lub też wymaga głębokich inwestycji, a nawet ma nie do końca uregulowany stan prawno-geodezyjny. Czy to nie zniekształca w oczach rolników stanu posiadania KOWR? J.Z.: Państwowe grunty rozdysponowywane są od 1992 r., więc logiczne jest że najbardziej atrakcyjne działki zostały już rozdysponowane. Jeżeli chodzi o drugą cześć pytania to na terenie województwa podlaskiego, nie mamy tego rodzaju problemów. Oczywiście nieruchomości są położone różnie, ale to wynika ze specyfiki ukształtowania. Jeśli chodzi o grunty, z którymi KOWR ma problemy, dotyczące uregulowania stanu prawnego, to zdarzają się pojedyncze przypadki. Wynika to w głównej mierze z niekompletnej dokumentacji stanowiącej podstawę przejęcia gruntów do ZWRSP. P.A.: Prywatny rynek obrotu ziemią, zwłaszcza na Podlasiu, nie jest w stanie rozładować głodu ziemi. Hektar ziemi w obrocie prywatnym w niektórych regionach województwa, osiąga cenę nawet 100 tys. zł. To granica nie do przejścia, zwłaszcza dla młodych rolników. Czy grunty znajdujące się w ZWRSP mogłyby, przynajmniej w jakiejś części, rozładować ten problem? J.Z.: W rejonach, gdzie występują obecnie tak wysokie ceny, KOWR dysponował niewielką powierzchnią gruntów pochodzących głównie z Państwowego Funduszu Ziemi. Na tych obszarach nie były zlokalizowane PGR-y, po których w głównej mierze zostały przejęte grunty przez byłą AWRSP, której następcą prawnym została ANR, a obecnie jest to KOWR. Na terenie naszego województwa mamy niezagospodarowanych 4.890 ha użytków, które mogą być wykorzystane na cele rolne. Są one jednak w znacznym stopniu rozdrobnione i dlatego w niewielkim stopniu mogą przyczynić się do powiększenia gospodarstw rolnych.

P.A.: Ile gruntów i o jakiej strukturze aktualnie znajduje się w ZWRSP na Podlasiu? Jaka ich część w rzeczywistości nadaje się do prowadzenia produkcji rolnej? J.Z.: Aktualnie w ZWRSP w woj. podlaskim jest prawie 31 tys. ha gruntów z czego rozdysponowanych nietrwale jest ok. 25 tys. ha, a wolnych jest ponad 6 tys. ha. Średnia powierzchnia działki wolnej w woj. podlaskim, w której udział SP wynosi 1/1 jest równa 0,48 ha. Jak z tego wynika, działki wolne w ZWRSP są rozdrobnione. Jest to konsekwencja historii, ponieważ sporą część Zasobu stanowią działki pochodzące z Państwowego Funduszu Ziemi. Aby wydzierżawić większą powierzchnię do dzierżawy przeznaczane są działki łączone. Użytki rolne stanowią ok. 86,5% powierzchni ZWRSP w woj. podlaskim. Większość gruntów jest objęta umowami dzierżawy, a dzierżawcy w prawidłowy sposób wywiązują się z obowiązków z nich wynikających. Jeżeli chodzi o stan użytków rolnych P.A.: KOWR istnieje prawie cztery lata. Jak na gruntach wolnych, to jest on różny. Grunty Pani ocenia jego funkcjonowanie? takie porastają samosiejkami drzew i krzewów. J. Z .: KOWR to wciąż nowa inst y tucja. W przypadku przeznaczenia ich do dzierżawy, Dlatego ze strony rolników i przedsiębiorszczególnie większych powierzchni, rolnicy ców rolnych mogą pojawiać się uwagi dotychętnie przystępują do przetargów i przywra- czące sposobu jej funkcjonowania. Jednak cają takie grunty do rolniczego użytkowania. naszym celem jest likwidowanie wszelkich barier we współpracy. Będziemy dążyć, P.A.: Istnieje powszechne przeświadcze- aby jakość obsługi naszych partnerów bynie, że wszystkie najbardziej atrakcyjne ła na jak najwyższym poziomie. działki rolne już zostały rozdysponowane. Rolnicy narzekają, że wiele ziemi Dziękuję za rozmowę Rozmawiał Artur Golak, w ZWRSP ma nieuregulowane stosunki wodne, jest ona zakamieniona, pofot. OT KOWR w B iałymstoku PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA

Robert (13 lat) już garnie się do pracy w oborze. Rodziców cieszy jego stosunek do zwierząt. Empatia

dla hodowcy jest czymś elementarnym, bez czego hodowla bydła mlecznego istnieć nie może. Jego siostra, Karolina (15 lat) akurat jest na lekcjach, wpadnie tylko na zdjęcie i znów do szkoły. Obok obora wolnostanowiskowa na 130 krów mlecznych. Już z zewnątrz robi wrażenie.

Z  wizytą w Skłodach-Piotrowicach,

gm.

Zaręby Kościelne

We dwoje raźniej

Rok 2005 to szczególna data dla Piotra Zawistowskiego. Wtedy to objął gospodarkę i wtedy ożenił się. A to dopiero początek tej historii, pełnej wysiłku, ale także satysfakcji z tego co daje praca, którą się kocha i rodziny, która jest zawsze razem. Ojciec naszego gospodarza utrzymywał krowy mleczne, ale zasadniczą częścią gospodarki była hodowla trzody chlewnej. Po „świńskim” krachu w pierwszej połowie lat 2000, kiedy to wielu rolników nie wytrzymało sinusoidy cen żywca, młodzi postawili na produkcję mleka. Piotr i Ewa od razu wzięli się do pracy. Nie zadzierali nosa, nie udawali, że wiedzą więcej od innych, choć Piotr ma wyższe wykształcenie kierunkowe – skończył wydział techniki rolniczej i leśnej SGGW w Warszawie i, jak sam mówi, studia dały mu obycie, umiejętność poruszania się po meandrach spraw, które decydują o współczesnym rolnictwie. Słuchali rad i sugestii innych. Ich pierwsza zawodowa decyzja zdeterminowała resztę ich życia na gospodarce. Nie rozbudowywali starej obory po rodzicach, ale postawili zupełnie nowy obiekt – oborę wolnostanowiskową na 60 krów mlecznych z halą udojową typu „rybia ość” 2x5, dostarczoną przez firmę DeLaval. Początki gospodarki to ciężka praca od świtu do nocy. 18

– Do nowego obiektu trzeba było wejść już z pełną obsadą – mówi Ewa Zawistowska. – Pamiętam, że jałówki były wszędzie. Trudno było nad tym zapanować. A i tak parę sztuk trzeba było dokupić. A przecież obora na 60 krów w doju to dopiero początek inwestycji. Brakowało podstawowego sprzętu, jak choćby paszowozu, czy dodatkowego ciągnika. Jeżeli jednak szukać słowa, które najlepiej definiuje życie Zawistowskich, będzie to... konsekwencja. Wolno, ale konsekwentnie pracowali na sukces. Rozbudowywali park maszynowy, dokupywali ziemię. Trzy lata temu (bo – cytat – jesteśmy zbyt młodzi, by osiąść na laurach) podjęli decyzję o rozbudowie obory. Dobudowali część takiej samej wielkości. Obecnie stado krów mlecznych liczy 130 sztuk. W sumie zwierząt jest ok. 300. I na tym nie koniec, ale o tym później. Bydło z gospodarstwa Zawistowskich to marka sama w sobie. Byczki schodzą na pniu, jałówki zostają w domu – priorytetem jest utrzymanie wysokiego potencjału stada

podstawowego. Bez „zapasu” perspektywicznych jałowic nie jest to możliwe. Odchodzą zwierzęta, które z jakichś względów nie rokują lub sprawiają problemy. A i obora też z gumy nie jest. I efekty takich działań są widoczne. – Na początku wspólnego gospodarowania wydajność od sztuki wynosiła w przybliżeniu 6 tys. kg mleka – mówi Piotr Zawistowski. – W zeszłym roku było to już 10.700 kg przy parametrach mleka: 4,2% tłuszczu i 3,4% białka Obecnie udój odbywa się na hali typu „rybia ość” 2x10. Drążę temat, bo takie rozwiązanie przy tak licznym stadzie wymaga wysiłku i czasu. Piotr Zawistowski odpowiada, że dramatu nie ma. Za każdym razem, dój, bez koniecznego przygotowania, zajmuje ok. 2 godzin. Efekt praktyki i doświadczenia. – Może z perspektywy lat zdecydowałbym się wtedy na halę typu „bok w bok” posadowioną na środku obory – zauważa gospodarz.

C.D. NA STR. 20

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA

krów, wiadomo, lepszy jest jęczmień, ale -Rozbudowa hali była dużo tańszym rozwią- ubiegłoroczne zbiory zaniem niż budowa nowej od podstaw- dodaje kukurydzy przeciągEwa Zawistowska. nęły się i na jęczmień Mleko trafia do Mlekovity, przez moment było trochę późno. komentujemy ceny mleka na rynku. Śmie- I stąd pszenica. Jechem-żartem obaj mówimy, że mogłyby być... sienią zastosowałem wyższe. Ale nasz gospodarz zaraz poważnieje. opryski od chorób – Oczywiście, że mogłyby być wyższe, ale gr z y bow ych. Jes t co naprawdę się liczy, to ich stabilność. Bez dobrze. nadmiernych wahań. Tylko w ten sposób możKażdy rolnik na cokolwiek planować i prowadzić zrówno- ma ulubioną markę ważoną gospodarkę w jakimś akceptowalnym masz ynową. U Zaprzedziale czasowym. wistowskich pracuZiemi mają coś ze 130 ha, swojej ok. 50 ha. je Landini, błękitny Kukurydzy sieją 60 ha, 15-17 ha zbóż i 50 ha cią gnik N e w Holtraw. Na własne potrzeby wystarcza, ba… za- land, a nawet stary pasy z zeszłego roku są konsumowane jeszcze Ursus – pieszczoch w okolicach Nowego Roku, ale rodzące się syna. Jednak to Masmłode zwierzęta każą myśleć o przyszłości, sey Ferguson skradł ale... o tym później. Pytam się o zimę, czy serce gospodar za nie zostawiała przykrych śladów. Nie, dra- ze Skłodów-Piotrowic. matu nie ma, choć siew kukurydzy opóźnił W tym roku do „stasię o tydzień, ale są znajomi hodowcy, któ- da” dołączył trzeci rzy kukurydzy nie wysiali nadal, zwłaszcza egzemplarz – MasHala typu „rybia ość” 2x5 marki DeLaval. Udój, bez wcześniejszego przygotowania, ci, którzy gospodarują na cięższych glebach sey Ferguson S7718. zajmuje Zawistowskim ok. 2 godzin. (rozmawiamy w połowie maja). – Krowy pochłaniają – Pierwszy raz zasiałem w ubiegłym roku każą chwilę, sprzęt musi to w jakimś stop- – Jeżeli zaczynasz później, musisz mieć traktor pszenicę ozimą – uśmiecha się Piotr. – Dla niu amortyzować – mówi Piotr Zawistowski. mocny, trwały i wydajny, również w okresie znacznego obciążenia pracą. Reszta to hodowlana klasyka. Paszowóz RMH, maszyny zielonkowe Pottinger, rozsiewacz nawozów, który jeszcze nie zdążył, pokazać na co go stać. Zastanawiają się nad dużą przyczepą samozbierającą. Z jednej strony jest potrzeba, z drugiej, to duży wydatek. W gospodarstwie jest już mała, ale w szczycie pierwszego pokosu nie daje sobie rady. A trawę, trzeba zbierać szybko. Wystarczy 48 godzin i jej jakość dramatycznie obniża się. Zbierać trzeba i taką, krowy ją zjedzą, ale jej wartości: odżywcza i smakowa nie satysfakcjonują. Ostatnio posiłkowali się usługami białostockiej firmy Adler Agro, choć obciążenie firm świadczących usługi agro w okresie zbiorów jest olbrzymie. A czekać Sukces rozrodu to wynik wieloletniej praktyki, konsekwencji, papierowej mrówczej pracy i współpracy nie można... C.D. ZE STR. 18

z odpowiednimi ludźmi. To także dowód na to, że mimo dostępnych technologii, człowiek jest nadal nie do zastąpienia.

C.D. NA STR. 22

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA C.D. ZE STR. 20

Bez zaplecza dostawców towarów i usług współczesne gospodarstwo mleczne nie istnieje. Od ponad dekady Zawistowscy współpracują z firmą Skłodowski z siedzibą w Zarębach Kościelnych, ponadregionalnym dostawcą rozwiązań związanych z żywieniem zwierząt i uprawą roślin, a przy okazji – sąsiadem zza miedzy. – Z rodziną Zawistowskich współpracuję od początku mojej kariery w firmie, czyli od 11 lat – mówi Wojciech Han z firmy Skłodowski. – Od tego czasu zapewniamy im kompleksowe usługi z zakresu żywienia i doradztwa żywieniowego. Każdy nasz klient musi mieć świadomość, że znajdzie u nas, nie tylko produkty najwyższej jakości, ale również pewność stałych dostaw, począwszy od produktów żywienia zwierząt, do środków ochrony roślin i systemów nawożenia. Skupiamy się na czterech liniach komponentów paszowych naszej marki. Są to: Corn Energy, Top Protein, Top Energy oraz Top Mineral. Stale rozszerzamy paletę naszych produktów, tak jak zwiększają się potrzeby i oczekiwania producentów mleka. Rozród to prawdziwa duma w gospodarstwie. Zawistowski to perfekcjonista, więc jeżeli mówi, że jest bardzo dobrze, to jest... ponadprzeciętnie dobrze. A zajmuje się tym pani Ewa, która jak sama mówi, nim przyszła na gospodarkę, była praktycznie zielona w temacie krów. Dziś jej wiedzy mógłby pozazdrościć niejeden szanowany zootechnik. Sama pilnuje terminów, prowadzi skrupulatnie notatki (rozmawiamy w otoczeniu dziesiątków segregatorów). Przyszłym matkom robią USG trzy razy: na 32 dzień po inseminacji, po 70 dniu i przed zasuszeniem. Zdarzało się, że wcześniej zasuszało się krowę

Massey Ferguson S7718 to najnowszy nabytek Zawistowskich. Dołączył do dwóch innych ciągników tej

marki. Mocny i trwały sprzęt, akurat dla gospodarstwa, w którym zawsze brakuje czasu.

i okazywało się, że jest niecielna – stąd badanie krów na cielność przed zasuszeniem. Sporo zawdzięczają lekarzowi weterynarii, Andrzejowi Berezowskiemu, z którym współpracują od lat. W gospodarstwie nie ma spontanicznego krycia, jest wypracowany od lat schemat, który dopracowali niemal do perfekcji. Jego fundamentem jest – znowu – konsekwencja. Nie ma „zrobię wieczorem” lub „wpiszę później”. Później z reguły jest zbyt późno. Nawet systemy informatyczne nie są bez wad, bez czynnika ludzkiego i tak niewiele da się zrobić. – Nie zdecydowaliśmy się na system monitorujący aktywność krów wspomagający m.in. rozród w stadzie z powodów czysto ekonomicznych- mówi Piotr Zawistowski. – Terapia hormonalna, którą wypracowaliśmy z lekarzem weterynarii na podstawie protokołów R.Pursley’a (dla wtajemniczonych

Zgrany choć już nie najmłodszy duet – ciągnik Landini i paszowóz RMH.

twórca Ovsynchu) sprawdza się najlepiej. Jest skuteczna i oszczędza cenny czas. Wysoki wskaźnik rozrodu to powód do dumy, ale także kłopot (oby takich więcej). Zmuszeni są do sprzedaży części wysokiej jakości materiału hodowlanego z powodu braku miejsca. Nasi gospodarze zastanawiają się nad nowym obiektem, tylko dla młodzieży. – Przy młodych zawsze jest dużo roboty ręcznej – zaznacza Ewa Zawistowska. – Oddzielna obora sporo by ułatwiła. Ale, zwłaszcza teraz, z inwestycjami trzeba ostrożnie. Tekst i  fot. Artur Golak

I coś jeszcze, bez czego gospodarstwo mleczne

istnieć nie może. Schładzalnik na mleko. Ten

akurat marki Wedholms.

PODLASKIE AGRO

UPRAWA Prewencja

antystresowa na   polu

Aminokwasy –

cudowne antidotum?

Zdobywają uznanie w produkcji rolniczej na całym świecie, a ich grono użytkowników systematycznie powiększa się. Producenci chętnie sięgają po nawozy zawierające te związki z uwagi na ich pozytywny wpływ na metabolizm roślin. Aminokwasy. Z uwagi na korzystne oddziaływaw cząsteczkach aminokwasów centr nie na proces regeneracji po wychiralnych. Większość aminostąpieniu stresów, początkowo kwasów może występować zalecano ich stosowanie interw tego rodzaju formach izomerycznych, które różnią wencyjnie, już po wystąpiesię rozmieszczeniem w przeniu czynnika stresogennego. Obecnie zaleca się ich używastrzeni czterech podstawninie prewencyjnie i włączenie ków związanych z atomem tego typu produktów do stanwęgla. W organizmach żywych aminokwasy występują tylko w fordardowej agrotechniki. Dlaczego? Na początku trzeba wyjaśnić, jak amino- mach lewoskrętnych, czyli aktywnych biolokwasy działają? Rośliny samodzielnie syn- gicznie. Tylko te formy efektywnie odżywiają tezują je i wykorzystują, przede wszystkim, rośliny. Warto zweryfikować formę aminodo tworzenia białek. Jednak proces ten jest kwasów w produkcie. Przykładem preparatu, bardzo czasochłonny i wymaga stosunkowo który spełnia te kryteria jest między innymi dużych nakładów energii. W przypadku wy- Basfoliar Avant Natural SL. Jest to biostymustąpienia niekorzystnych warunków, organizm lator o wysokim stężeniu, preparat zawiera roślinny skupia się na przezwyciężeniu stresu, 10% wolnych aminokwasów. Są to w pełni a nie budowie plonu. Stąd dostarczenie z ze- roślinne aminokwasy z dużą ilością biolownątrz odpowiedniej dawki aminokwasów gicznie aktywnych L-aminokwasów. Nie tylzapewni efektywne przezwyciężenie czyn- ko poprawiają tolerancję na stres, ale także nika stresowego, bez uszczerbku dla proce- stymuluje wzrost i rozwój roślin. Produkt ten su formowania plonu. Związki te gwarantu- zawiera także peptydy pochodzenia roślinją roślinom możliwość przeznaczenia czasu nego, wspomagające wzrost korzeni, pobiei energii w krytycznych dla nich momentach ranie składników odżywczych i odporność na inne procesy życiowe. Dodatkowo wspie- na stres upraw rolnych i ogrodniczych. Dla rają naturalną odporność przed patogenami roślin cenne są przede wszystkim peptydy oraz szybszym i efektywniejszym pobiera- krótkołańcuchowe, które są połączeniem aminiu składników pokarmowych z gleby. Warto nokwasów o specyficznej konfiguracji. Prepaje zatem dostarczać nawet kilka razy w ciągu rat opiera się o aminokwasy roślinne, dzięki sezonu wegetacyjnego, aby utrzymać rośliny czemu ich zawartość i proporcje pokrywają w dobrej kondycji i zapewnić najkorzystniej- się z aminokwasami, które naturalnie wystęsze warunki dla optymalnego plonowania. pują w roślinach. Na sklepowych półkach dostępna jest szeRolnicy, którzy dotychczas nie stosowali roka gama produktów zawierających te związ- produktów z aminokwasami na swoich planki. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na ilość tacjach lub stosowali je tylko interwencyjnie, wszystkich biogennych aminokwasów. powinni rozważyć użycie tej technologii jako Istotna jest także zawartość wolnych ami- standardowego zabiegu agrotechnicznego. nokwasów, czyli aminokwasów niezwiązanych, Włączenie dolistnego oprysku aminokwasami charakteryzujących się niską masą cząstecz- poprawi ogólną kondycję i odporność roślin, kową. Dzięki temu mogą być bardzo szybko zapewni lepsze plonowanie, a tym samym pobierane przez rośliny. Ważne jest, aby wolne wzrost rentowności produkcji. Najkorzystniej, aminokwasy były w formach lewoskrętnych, gdy cel ten udaje się osiągnąć przy ograniwarunkujących ich aktywność w roślinnych czeniu użycia nawozów sztucznych i pestyprocesach metabolicznych. W aminokwasach cydów. Tego wymaga się od świadomych występuje zjawisko izomerii optycznej. Wy- producentów. Technologia ta jest całkowicie różniamy ich formy L- (lewoskrętne) i D- (pra- bezpieczna dla środowiska. woskrętne). Spowodowane jest to obecnością Tekst Artur Golak, fot. archiwum redakcji 24

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

UPRAWA Kukurydza

uprawiana na   ziarno

–

podstawa w   żywieniu bydła

Pasza na nowe czasy

We współczesnej hodowli bydła mlecznego i opasowego nie ma alternatywy dla kukurydzy jako podstawowego źródła energii. Gwałtownie zmieniające się warunki jej uprawy, stawiają przed rolnikami nowe wyzwania, których rozwiązanie wyznaczy trendy w produkcji pasz i wykorzystaniu roślin paszowych na najbliższe dziesięciolecia. Zmieniający się klimat i gwałtowny przyrost populacji mieszkańców naszej planety, a co za tym idzie, rosnące zapotrzebowanie na żywność – zarówno tę pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego – stanowią najważniejsze wyzwania dla współczesnego rolnictwa. Priorytetem w nich są coraz wyższe plony, przy czym należy pamiętać, że ich uzyskiwanie odbywa się w coraz trudniejszych i mniej przewidywanych warunkach pogodowych, z wymaganiami jak najmniejszego negatywnego wpływu na środowisko naturalne. I to niezależnie od stref klimatycznych. Wprowadzanie innowacyjnych technologii doprowadzi do pełnego wykorzystania potencjału zrównoważonego rozwoju gospodarczego, ekologicznego i społecznego. W takiej sytuacji produkcja roślinna musi polegać na łączeniu technologii i dobrych praktyk rolnych w sposób sprzyjający zrównoważonemu rozwojowi. Trzeba pamiętać, że bezpieczeństwo żywnościowe leży w centrum strategii Unii Europejskiej. Strategia „Od pola do stołu” odzwierciedla cele Wspólnoty zawarte w projekcie „Zielony Ład”. Aby wspomóc rolnictwo w zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa, należy dążyć do wydajnej produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz osiągnięcia maksymalnych korzyści dla rolników, konsumentów i środowiska, m.

in. poprzez transformację metod produkcji. Jednym z takich rozwiązań jest opracowanie innowacyjnych fermentowanych produktów energetycznych. Produktem takim, z całą pewnością, jest Corn Energy. Ze względu na niewielki koszt produkcji i łatwość zakiszania, kukurydza jest najpopularniejszą rośliną stosowaną w żywieniu bydła. Kiszonka przygotowana z całych roślin jest obecnie podstawową paszą objętościową i energetyczną w rodzimych gospodarstwach mlecznych. Wysoka wartość energetyczna kiszonki kukurydzianej wiąże się głównie z wysoką zawartością skrobi i tłuszczu w ziarniaku. Sama pasza cechuje się dużą smakowitością i jest chętnie pobierana przez zwierzęta, jednakże jej jakość, w dużej mierze, zależy od sposobu jej przygotowania i przechowywania. Coraz częściej obserwowany jest trend wykluczający z diety bydła mlecznego kiszonkę z całych roślin kukurydzy. Nie oznacza to rezygnacji ze stosowania innych form paszy przygotowywanej z tej rośliny. W ostatnim okresie coraz większym zainteresowaniem cieszy się samo ziarno kukurydzy, zarówno w postaci suszonej, jak i kiszonej. Fermentowane całe ziarna kukurydzy Corn Energy stanowią doskonałą paszę energetyczną. Zbiór ziarna kukurydzy

do zakiszenia można rozpocząć już dwa tygodnie wcześniej, w czasie, gdy planuje się jego dosuszanie. Zawiera wtedy ok. 65-70% suchej masy. Takie ziarno przed procesem fermentacji należy rozdrobnić mechanicznie w celu zniszczenia otoczki szklistej ziarniaków, a także po to, by uwolnić zawartą w nich skrobię. Przygotowane w taki sposób ziarno, należy podać procesowi fermentacji z dodatkiem zakiszacza w opakowaniach foliowych typu big-bag. Ta metoda zmniejsza straty drogiego surowca kiszonkarskiego, a dodatkowo zapewnia bardzo dobrą jakość paszy, również w perspektywie dłuższego czasu przechowywania. Corn Energy Kiszone Gniecione Ziarno Kukurydzy zawiera 7,8-8,3MJ energii oraz 11-12% białka. Wilgotność nie przekracza 30-35%. W rolnictwie zrównoważonym muszą być stosowane nowoczesne technologie produkcji i konserwowania materiałów paszowych, uwzględniające szeroko rozumiane aspekty ochrony środowiska naturalnego oraz poprawę efektywności produkcji i jakości uzyskiwanych produktów. Tekst

kierownik

mgr   inż. Wojciech

Han,

Działu Żywienia Zwierząt w  firmie

Fot.

Skłodowski

archiwum redakcji

PODLASKIE AGRO

MASZYNY Pielęgnacja

użytków zielonych

SOS dla łąk

Według raportu opracowanego przez Główny Urząd Statystyczny 20% wszystkich użytków o charakterze rolniczym stanowiły łąki. Wydaje się dużo, choć w rzeczywistości, oznacza to zmniejszenie ich powierzchni w stosunku do roku poprzedniego. Nic dziwnego, że obszary, które nadal w ewidencji figurują jako „użytki zielone” wymagają szczególnej uwagi.

Dyskusje forach branżowych na temat przywracania nieużytkom charakteru rolnego budzą szczególne emocje. Wszyscy jednak zgadzają się, że proces ten należy rozłożyć na lata i działać bardzo konsekwentnie, nie spodziewając się kokosów już w pierwszym roku. I zadbać o odpowiednie zaplecze techniczne. Firma APV-Polska w swojej ofercie posiada sprzęt polecany zarówno rolnikom gospodarującym na dużych areałach, jak i tych, którzy stawiają na produkcję ekologiczną na mniejszych powierzchniach. Brona chwastownik GS 300 M1 i GS 600 M1 w wersji Full Edition opracowany został na potrzeby użytków wymagających intensywnej pielęgnacji. Jako pierwsza pracuje włóka wyrównująca, która wyrównuje kretowiska i inne nierówności, by 4 rzędy zębów mogły jak najlepiej wykonać swoje zdanie. Agresywniejsze, zagięte zęby – na życzenie średnica 10 lub 12mm – wyrywają trawę, tworząc miejsce na wysiew. Poza tym zabieg ten usuwa sfilcowaną roślinność i mech oraz dokładnie napowietrza glebę. Zagięte zęby o długości ośmiu mm w trzecim i czwartym rzędzie strząsają nadmiar ziemi z wyrwanych korzeni i delikatnie zasypują nią nasiona. Długie

zęby pozwalają na szybszą jazdę z mniejszym zapchaniem przestrzeni między zębami materią zieloną. Oczywiście podsiew możliwy jest jedynie przy zastosowaniu odpowiedniego siewnika. Firma APV poleca maszynę GS w wersji Full Edition. To kompletna maszyna zagregowana dodatkowo z siewnikiem pneumatycznym PS 120, PS 200 lub PS 300 M1. Z siewnikiem współpracuje szereg sensorów umożliwiających wygodną i precyzyjną eksploatację. Zaletami maszyny są m.in.: resorowana włóka wyrównująca, dwa pola zębów z zębami zagiętymi o różnej agresywności (unikatowa kombinacja w technologii rolniczej w krajowej ofercie), optymalne dopasowanie do gleby dzięki możliwości oddzielnych ustawień dla każdego, rodzaju zębów, prosta i intuicyjna regulacja zębów trzeciego i czwartego rzędu. Brona ma zastosowanie również w uprawach polowych np. przy wysiewie poplonów. Agregaty: GP 300 M1 i GP 600 M1 Full Edition przeznaczone są do wykonywania zarówno umiarkowanych, intensywnych jak i bardzo intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych To maszyny zaprojektowane do renowacji intensywnie użytkowanych łąk

i pastwisk, Stąd też szczególnie polecane są do gospodarstw wielkoobszarowych, jak też działalności usługowej, choć nic nie stoi na przeszkodzie, by wykonywać nimi zadania rekultywacyjne na mniejszych powierzchniach. Co więcej, funkcje agregatu pozwalają na jego użytkowanie kilka razy w roku. Agregat Grünlandprofi jest wyposażony w cztery rzędy zębów o różnej grubości. Agresywność zębów 12 mm w dwóch pierwszych rzędach zwiększa się dzięki dużej masie całej maszyny, a w szczególności wału oddziałującego na ten element konstrukcji. Ma to istotne znaczenie w pracy na mocno zachwaszczonych użytkach. Można korzystać z wielu opcji ustawień zębów i tym samym decydować o stopniu intensywności ich pracy i realizacji różnych zadań. Agregat Grünlandprofi wyposażony jest w ciężką, resorowaną włókę wyrównującą kretowiska czy inne nierówności. Za włóką znajdują się dwa pola z zagiętymi, okrągłymi zębami sprężynowymi o różnej grubości. Narzędzi roboczych można używać pojedynczo (choćby wał) lub w kombinacji z innymi narzędziami roboczymi. Oprac. Artur Golak,

fot. archiwum redakcji

PODLASKIE AGRO

MASZYNY CynkoMet z  homologacją

europejską

Na papierach

Rejestracja albo świadectwo homologacji europejskiej – takie są obecne wymagania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wobec maszyn rolniczych na rynku polskim. Maszyny CynkoMet, zarówno przyczepy jak i rozrzutniki, spełniają te warunki. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego, we wszystkich krajach Unii, maszyny takie jak: ciągniki rolnicze, przyczepy rolnicze oraz wymienne urządzenia ciągnięte, podlegają obowiązkowi posiadania homologacji europejskiej oraz ich późniejszej rejestracji, czyli m.in. tablic rejestracyjnych, ubezpieczenia i innych związanych z tym dokumentów. Polska była dotychczas jednym z ostatnich unijnych krajów, w którym ten przepis nie został wdrożony i nie był egzekwowany. Obowiązkowi rejestracji podlegały wyłącznie przyczepy rolnicze, natomiast rozrzutniki obornika były traktowane przez polskie prawo, jako maszyny rolnicze i tak samo jak np. pługi, opryskiwacze czy siewniki – nie podlegały rejestracji. W ostatnim czasie ARiMR zwraca się do wnioskodawców ubiegających się o unijne dofinansowanie na zakup rozrzutników obornika o przedstawienie dokumentów homologacyjnych tych maszyn. Należy założyć, że w razie ich braku, dotacje nie będą przyznane. – Mając na uwadze, że nasi klienci niejednokrotnie kupują maszyny rolnicze z unijnym dofinansowaniem, zadbaliśmy o to, by nasze

PODLASKIE AGRO

Homologacja europejska szerzej utworzy drzwi na zagraniczne rynki dla masz yny posiadały homologację eumaszyn z Czarnej Białostockiej. ropejską, co spełnia wymogi ARiMR – mówi Mariusz Dąbrowski, być sprzedawane i zarejestrowane w każdym prezes CynkoMet. – Jako jedna z nielicznych państwie UE; spełniają też wymagania unijne na polskim rynku firm, posiadamy homo- w kwestii dotacji. Jednak, by otrzymać homologację na wszystkie przyczepy i rozrzutni- logację, urządzenia muszą przejść szereg teki ze swojej oferty, dlatego też uspokajamy stów. By im sprostać, CynkoMet wykorzystuje naszych klientów – każdy, kto kupił maszynę przy produkcji wysokiej klasy komponenty, m. w opcji europejskiej i będzie potrzebował in. dwuobwodowe instalacje hamulcowe Halświadectwa homologacji, otrzyma je. dex, dwuobwodowe instalacje hydrauliczne W ofercie rozrzutników CynkoMet są ma- Safim, mocniejsze osie ADR, współpracująszyny dedykowane dla różnej wielkości go- ce z zawieszeniem wykorzystującym resory spodarstw, o ładowności od 3,5 do 14 ton. paraboliczne oraz rozbudowane instalacje Nowa generacja rozrzutników – CS-Line, która elektryczne. Wszystkie testy i badania niezadebiutowała na przełomie lat 2020/2021 zbędne w procesie certyfikacji realizowane również została zaprojektowana i wykonana są w Centrum Badawczo-Rozwojowym Techzgodnie z wymaganiami homologacji europej- nologii Rolniczych spółki. – Objęcie homologacją całej oferty maszyn skiej i posiada ją w standardzie. Warto dodać, że praktycznie cała konstrukcja maszyn jest w znaczny sposób zwiększa nasz potencjał ocynkowana ogniowo, co w znacznym stop- sprzedażowy również na rynkach zagraniczniu wydłuża jej trwałość. nych. Dzięki temu, mimo trudności związanych CynkoMet inwestuje w rozwój, skupiając się z pandemią, jesteśmy w stanie sprostać najnie tylko na rynku polskim, ale także na ryn- większemu tegorocznemu wyzwaniu, jakim kach zagranicznych. Posiadanie homologacji jest dalszy wzrost eksportu – dodaje Mariusz europejskiej to priorytet w proeksportowej Dąbrowski. polityce spółki – dzięki temu maszyny mogą Oprac. (AG), fot. archiwum redakcji

MASZYNY

Przegląd

przetrząsaczy

Pogromcy łanów

Nie są nafaszerowane elektroniką? Nie są. Nie są specjalnie skomplikowane? Nie są. Nie oznacza to, że nie są ważne. W sezonie zbiorów traw przetrząsacze udowadniają swoją przydatność. Przede wszystkim służą do napowietrzania i obracania zżętej zielonki, co ma ją chronić przed zawilgoceniem. Choć nie pracują na łąkach przez okrągłe 365 dni w roku, to muszą odznaczać się wysoką odpornością

mechaniczną i podatnością na szybkie naprawy najbardziej zużytych elementów. A że gabarytowo to sprzęt duży i trudny w transporcie, to najwygodniej kupować go u najbliższego sprzedawcy, który swoją ofertą zaspakaja

nasze potrzeby. Oddajemy do Waszych rąk przegląd przetrząsaczy dostępnych na Podlasiu. Może stanie się inspiracją przy poszukiwaniach nowego sprzętu? Zebrał: Artur Golak, Fot. Archiwum

redakcji

ADROL KUBOTA TE 6576 Typ: zawieszany; Masa: 890 kg; Szerokość: 7,6 m (robocza), 2,98 m (transportowa); Wysokość w postoju: 3,85 m; Regulacja kąta pracy: tak, bez narzędzi; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: przekładnia kątowa; Wydajność robocza: 6,1 ha/h; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6,5-8; Głowica: trzypunktowy układ zawieszenia kat. II

KUBOTA TE 6060

Typ: zawieszany; Masa: 680 kg; Szerokość: 6 m(robocza), 2,8 m (transportowa); Wysokość w postoju: 3 m; Regulacja kąta pracy: tak, bez narzędzi; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 5 szt.; Napęd wirników: przekładnia kątowa; Wydajność robocza: 4,8 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 50 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6,5-8; Głowica: trzypunktowy układ zawieszenia kat. I+II

KUBOTA TE 4052

TE 6576 Typ: zawieszany; Masa: 530 kg; Szerokość: 5,2 m (robocza), 2,9 m (transportowa); Wysokość w postoju: 2,6 m; Regulacja kąta pracy: tak, bez narzędzi; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przekładnia kątowa; Wydajność robocza: 4,2 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 40 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6,5-8; Głowica: trzypunktowy układ zawieszenia kat. I+II

KRONE KW 8.82/8

AGROMIX ROJĘCZYN

Typ: zawieszany; Masa: 1.180 kg; Szerokość: 8,8 m (robocza), 2,9 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,80 m; Regulacja kąta pracy: hydrauliczna; Liczba wirników: 8 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: sprzęgło palcowe Krone OctoLink; Średnica wirnika: 1,54 m; Wydajność robocza: 8,80 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 80 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8; Głowica: amortyzowana – pozwalająca na stabilną i spokojną pracę

KRONE KW 6.72/6

Typ: zawieszany; Masa: 860 kg; Szerokość: 6,7 m (robocza), 2,85 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,8 m; Regulacja kąta pracy: centralna – mechaniczna; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: sprzęgło palcowe Krone OctoLink; Średnica wirnika: 1,54 m; Wydajność robocza: 6,70 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 60-70 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8; Głowica: amortyzowana

KRONE KW 5.52/4X7

KW 8.82/8 Typ: zawieszany; Masa: 680 kg; Szerokość: 5,5 m (robocza), 2,98 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,8 m; Regulacja kąta pracy: centralna – mechaniczna; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: sprzęgło palcowe Krone OctoLink; Średnica wirnika: 1,82 m; Wydajność robocza: 5,5 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 50-60 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8; Głowica: amortyzowana

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

REBELL -classickompaktowa brona talerzowa

idealna do płytkiej uprawki optymalne przygotowanie łoża siewnego małe zapotrzebowanie na moc Info: Marcin Piecha Tel.: +48 518 825 425 | marcin.piecha@koeckerling.de Paweł Masłowski Tel.: +48 509 517 852 | pawel.maslowski@koeckerling.com

PODLASKIE AGRO

MASZYNY AGRO-SZCZUKA SIP SPIDER ALP 400 4 Typ: zawieszana; Masa: 330 kg; Szerokość: 4 m (robocza), 2,4 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,5 m; Regulacja kąta pracy: 14-18 stopni; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Średnica wirnika: 1,5 m; Napęd wirników: podwójny przegub; Wydajność robocza: 4 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 18 KM; Obroty WOM: 450/540 obr./min; Ogumienie: 15x6.00 – 6; Głowica: w kąpieli olejowej

SIP SPIDER ROBUST 815 8

Typ: zawieszana/ciągana; Masa: 1.055/1.410 kg; Szerokość: 7,85 m (robocza), 2,95 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,95/3,3 m; Regulacja kąta pracy: 16-20 stopni; Liczba wirników: 8 szt.; Liczba Spider ALP 400 4 ramion wirnika: 5 szt.; Średnica wirnika: 1,3 m; Napęd wirników: podwójny przegub/sprzęgło palcowe; Wydajność robocza: 9,5 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 60 KM; Obroty WOM: 450/540 obr./min; Ogumienie: 16x6.50-8, 16x9.50-8; Głowica: w kąpieli olejowej

SIP SPIDER HEAVY DUTY 1500 14T

Typ: ciągana; Masa: 3.200 kg; Szerokość: 14,8 m (robocza), 2,98 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,511 m; Regulacja kąta pracy: 15-21 stopni; Liczba wirników: 14 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Średnica wirnika: 1,450 m; Napęd wirników: sprzęgło palcowe; Wydajność robocza: 22 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 70 KM; Obroty WOM: 450-540 obr./min; Ogumienie: 16x6.50-8, 16x9.50-8; Głowica: w kąpieli olejowej

CONTRACTUS AGRO CLAAS VOLTO 800 Typ: karuzelowy; Masa: 980 kg; Szerokość: 7,7 m (robocza), 2,98 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,4 m; Regulacja kąta pracy: 12-16 stopni; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: palcowy Permalink; Średnica wirnika: 1,7 m; Wydajność robocza: ~7,5ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 60 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8

CLAAS 65 VOLTO Typ: karuzelowy kompaktowy; Masa: 710 kg; Szerokość: 6,4 m (robocza), 2,75 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,46 m; Regulacja kąta pracy: 12-16 stopni; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: napęd palcowy, Permalink; Średnica wirnika: 1,5 m; Wydajność robocza: ~6 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 30 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8

CLAAS VOLTO 55

Volto 800

Typ: karuzelowy, kompaktowy; Masa: 560 kg; Szerokość: 5,2 m (robocza), 2,75 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,56 m; Regulacja kąta pracy: 12-16 stopni; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: palcowy, Permalink; Średnica wirnika: 1,7 m; Wydajność robocza: ~5ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 25 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5-8

EDMASZ KVERNELAND 8452 Typ: przetrząsacz zawieszany; Masa: 530 kg; Szerokość: 5,2 m (robocza), 2,9 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,65 m; Regulacja kąta pracy: regulacja mechaniczna 3-stopniowa; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: bezobsługowy napęd oraz przekładnie karuzel ProLine w kąpieli olejowej. Podwójne łożyskowania gwarantuje długowieczność układu napędowego.; Średnica wirnika: 1,66 m; Wydajność robocza: 4,20 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 60 KM; Obroty WOM: 540 obr./ min; Ogumienie: 16x6,50 – 8; Głowica: sworznie zaczepowe I i II kategorii z możliwością zastosowania koła podporowego; nie jest na sztywno przyspawana do ramy, skrętna, pływająca z tłumikami drgań.

8452

MOTO-AGRO KONGSKILDE Z 8805 T Typ: przetrząsacz pokosów; Masa: 1.510 kg; Szerokość: 8,8 m (robocza), 2,95 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,5 m; Liczba wirników: 8 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przekładnia palcowa; Średnica wirnika: 1,5 m; Zapotrzebowanie na moc: 30kW/40 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16/6.5-8; Głowica: zamknięta, smarowana smarem

KONGSKILDE HYDRO-555 Typ: przetrząsacz pokosów; Masa: 505 kg; Szerokość: 5,4 m (robocza), 2,89 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,7 m; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: podwójny wał Kardana; Średnica wirnika: 1,7 m; Zapotrzebowanie na moc: 30 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16/6.5-8; Głowica: zamknięta, smarowana smarem

KONGSKILDE Z 765 PRO

Z 8805 T

Typ: przetrząsacz pokosów; Masa: 890 kg; Szerokość: 7,6 m (robocza), 2,95 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,35 m; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: podwójny wał Kardana; Średnica wirnika: 1,65 m; Zapotrzebowanie na moc: 82 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16/6.5-8; Głowica: zamknięta, smarowana smarem

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

MASZYNY PRONAR

PRONAR PWP 770

Typ: zawieszany; Masa: 915 kg; Szerokość: 8,275 m w położeniu roboczym; 7,7 m szerokość pracy; Transport: 2,99 m (szerokość), 3,9 m (wysokość); Regulacja kąta pracy: ręczna – każde koło oddzielnie w zakresie 13, 16 i 19°; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: przeniesiony z WOM; Średnica wirnika: 1,62 m; Wydajność robocza: 7,7 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 50 KM; Obroty WOM: 540 obr/min; Ogumienie: 16 x 6.5 – 8 (6PR); Głowica: mokra (w kąpieli olejowej)

PRONAR PWP 460

Typ: zawieszany; Masa: 600 kg; Szerokość: 5 m (robocza), 2,99 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,9 m; Regulacja kąta pracy: ręczna – każde koło oddzielnie w zakresie 13°, 16°, 19°; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przeniesiony z WOM; Średnica wirnika: 1,47 m; Wydajność robocza: 4,6 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 30 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5 – 8 (6PR); Głowica: mokra (w kąpieli olejowej)

PRONAR PWP 530

PWP 770

Typ: zawieszany; Masa: 685 kg; Szerokość: 5,65 m (robocza), 2,99 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,9 m; Regulacja kąta pracy: ręczna – każde koło oddzielnie w zakresie 13°, 16°, 19°; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 7 szt.; Napęd wirników: przeniesiony z WOM; Średnica wirnika: 1,62 m; Wydajność robocza: 5,3 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 30 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6.5 – 8 (6PR); Głowica: mokra (w kąpieli olejowej)

SAMASZ

SAMASZ P8 – 890

Typ: przetrząsacz zawieszany; Masa: 1.320 kg; Szerokość: 8,9 m (robocza), 3 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,8 m; Regulacja kąta pracy: pochylenie goleni; Liczba wirników: 8 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przekładnia kłowa; Średnica wirnika: 1,53 m; Wydajność robocza: ~10,60 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: od 60 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 18x8,5 – 8/16x6,5 – 8

SAMASZ P4 – 471

Typ: zawieszany; Masa: 665 kg; Szerokość: 4,7 m (robocza), 3 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,5 m; Regulacja kąta pracy: pochylenie goleni; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przekładnia olejowa; Średnica wirnika: 1,62 m; Wydajność robocza: ~5,60 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: od 30 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6,5 – 8

SAMASZ P6 – 771

P8-890

Typ: przetrząsacz zawieszany; Masa: 945 kg; Szerokość: 7,7 m (robocza), 2,95 m (transportowa); Wysokość transportowa: 4 m; Regulacja kąta pracy: pochylenie goleni; Liczba wirników: 6 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: przekładnia olejowa; Średnica wirnika: 1,72 m; Wydajność robocza: ~9,20 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: od 60 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Ogumienie: 16x6,5 – 8

PRIMATOR

TALEX TORNADO 550

KUHN GF 502 Masa: 522 kg; Szerokość: 5 m (robocza), 2,85 m (transportowa); Wysokość transportowa: 2,72 m; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Napęd wirników: Oryginalne sprzęgło palcowe Digidrive (patent Kuhn); Zapotrzebowanie na moc: 20 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; Głowica GF 502 ruchoma

Typ: zawieszany; Masa: 800 kg; Szerokość: 5,9 m (robocza), 3 m (transportowa); Wysokość transportowa: 3,1 m; Regulacja kąta pracy: nie; Liczba wirników: 4 szt.; Liczba ramion wirnika: 6 szt.; Prędkość obrotowa wirnika:150 obr./min; Kategoria zaczepu TUZ ciągnika: kat. II; Wydajność robocza: 5,5 ha/h; Zapotrzebowanie na moc: 50 KM; Obroty WOM: 540 obr./min; OgumieTornado 550 nie: 18x8.50-8

Na przetwórstwo W Krajowym Planie Odbudowy przewidziane zostały także pieniądze dla rolników. Będą przeznaczone na rozwój zaplecza przechowalniczego i dystrybucyjnego. Trafią do rolników w ramach skracania łańcuchów dostaw. Wsparcie będzie kierowane do małych i średnich przedsiębiorców, spółdzielni z sektora rolno-spożywczego, na rynki rolno-spożywcze oraz do organizacji pożytku publicznego. Przede wszystkim mogą także trafić do rolników, również tych z Podlasia. 34

TALEX

Rozważane jest wsparcie w wysokości do 50% wartości inwestycji, natomiast wartość dofinansowania – w zależności od kategorii podmiotu wnioskującego – ma wynosić od 100 tys. do nawet 10 mln zł, choć w przypadku rolników będą to kwoty niższe. Na co można wykorzystać pomoc? W zasadzie rodzaj inwestycji jest nieograniczony. Na wsparcie mogą liczyć przedsięwzięcia mające na celu dystrybucję, przechowalnictwo, tworzenie sieci logistyki, przetwórstwo, jak

też wiążące się z nimi aplikacje cyfrowe. Działaniem powinni się też zainteresować rolnicy wprowadzający żywność do obrotu, np. producenci zajmujący się małym handlem detalicznym czy sprzedażą bezpośrednią. Nabór ma ruszyć w przyszłym roku, natomiast ostatnie dokumenty będą rozliczane w 2026 r. Wydaje się, że jest czas, ale to złudne. W przypadku większych inwestycji, obejmujących nie tylko budowę, ale i zbieranie dokumentów – trzeba zacząć działać natychmiast. Oprac. (AG),

na   podst. wrotapodlasia .pl

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

MASZYNY stronie mocy!

AUTORYZOWANY DEALER

Kramer – on the safe side!

Zwrotność i udźwig w każdych warunkach? Dlaczego iść na kompromisy i rozdzielać coś, co stanowi funkcjonalną i koncepcyjną jedność? Oto prezentujemy unikatowy system Kramer, dostępny już w Polsce. Ładowarki to sprzęt, który na stale zadomowił się w gospodarstwach mlecznych. Ich wszechstronność i uniwersalność powoduje, że są równie niezbędnymi maszynami jak ciągniki. Ładowarki z zasady pracują na ograniczonej powierzchni, to każe zastanawiać się nad ich optymalnym wykorzystaniem i zapewnieniem bezpieczeństwa operatorowi i otoczeniu w którym ładowarka pracuje. Marka Kramer oferuje ładowarki kołowe i ładowarki kołowe z wysięgnikiem teleskopowym z czterema kołami skrętnymi. Maszyny te imponują swoim wysokim poziomem stabilności dzięki sprawdzonej i przetestowanej, jednoczęściowej ramie pojazdu. Dzięki zastosowaniu jednoczęściowej ramy pojazdu nie występuje przesunięcie środka ciężkości w momencie skręcania. Ruch kierownicą powoduje skręcanie tylko kół. W ten sposób wysoka stabilność jest zapewniona nawet przy wąskim promieniu skrętu, na nierównym podłożu i z maksymalnym udźwigiem. Wszystkie ładowarki kołowe i ładowarki kołowe z wysięgnikiem teleskopowym Kramer wyróżniają się wysokim poziomem stabilności. Zbudowane są na jednoczęściowej ramie, dzięki której środek ciężkości maszyny nie zmienia się – nawet podczas pełnego skrętu kół. To sprawia, że pojazdy są stabilne – nawet na nierównym lub nieutwardzonym podłożu. Jednoczęściowa rama w porównaniu

Tzw. Psi chód umożliwi precyzyjne manewrowanie ładowarką na niewielkiej przestrzeni, bez ograniczania udźwigu.

Fricke Maszyny Rolnicze Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 6, 11-700 Mrągowo tel. 782 330 222 www.fricke.pl

Nie istnieje gospodarstwo rolne z aspiracjami w którym nie byłoby ładowarki. Jej uniwersalność i umiejętność pracy w różnych środowiskach i z różnymi materiałami przekonała do siebie wszystkich.

z ładowarkami przegubowymi, zapewnia przegubowych, w których masa ładunku spaznakomitą stabilność, bez przesuwania się da wraz ze wzrostem kąta skrętu kół. Zastosowanie układu skrętnego z cztereśrodka ciężkości podczas skręcania. To co należy podkreślić, to wręcz kocia ma kołami skrętnymi w ładowarkach Kramer zwrotność. Wszystkie cztery koła skrętne i kąt umożliwiło wyodrębnienie trzech różnych skrętu wynoszący 40º na przedniej i tylnej osi, trybów skrętu kół. Ich zmiany dokonuje opezapewniają wysoki stopień zwrotności. Dzięki rator wybierając jeden z przycisków w kabinie. temu niektóre manewry układu kierownicze- W zależności od wykonywanej pracy, operator go stają się po prostu niekonieczne. Z tego może wybrać jeden z trzech trybów: wynikają m.in. krótsze czasy cyklów. Zawraca- QQWszystkie koła skrętne nie staje się łatwiejsze i szybsze, gdy wszyst- QQSkrętne koła przedniej osi kie koła skręcają, zamiast marnowania czasu QQPsi chód na manewrowanie np. ładowarką przegubową. Pierwszy tryb przy kącie skrętu 2x40º Stały udźwig docenią zwłaszcza hodowcy na przedniej i tylnej osi zapewnia szybkie krów, którzy operują dużymi ciężarami ładun- manewrowanie, optymalizację trasy czy mały ków Jednoczęściowa rama sprawia, że odle- promień skrętu. Skrętne koła przedniej osi zagłość pomiędzy przeciwwagą a ładunkiem pewniają bezpieczną i intuicyjną jazdę po drona wysięgniku nie zmienia się. Wynik: gach z dużą prędkością, łatwe prowadzenie stała dźwignia, która zapewnia specjalnego osprzętu, intuicyjny układ sterobezpieczną pracę we wszyst- wania. Są także idealne do jazdy z przyczepą. kich sytuacjach obciążenia. Tzw. „Psi chód” oznacza zwrotność na najW trakcie pracy udźwig mniejszej przestrzeni, precyzyjne pozycjonopozostaje zawsze taki sam, wanie w najbardziej ograniczonych warunkach, niezależnie od kąta skrętu. możliwość przesuwanie specjalnego osprzętu Stała dźwignia zapewnia dodatkowego, czy też np. proste odjeżdżanie stały udźwig, w przeci- od ścian i wykopów. wieństwie do ładowarek Tekst Paweł Łączny, fot. Kramer

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Po  bezpiecznej

PODLASKIE AGRO

CIEKAWOSTKI Nowoczesny

chów zwierząt może być ekologiczny

Hodowla i środowisko

Dobrze zarządzane gospodarstwa hodowlane nastawione na produkcję mleka i mięsa dysponują wystarczającym potencjałem, który umożliwia transformację energetyczną i wprowadzenie zasad zrównoważonego rozwoju. Ich funkcjonowanie obala mity i stereotypy o kolosalnym zużyciu wody, zanieczyszczeniu azotanami, metanem i degradacji gleby, za co mieliby odpowiadać hodowcy. Producenci mięsa i mleka „awansowali” do czołówki niszczycieli naszej planety, na równi z przemysłem petrochemicznym i transportem. Ba, według badań, nawet znaleźli się na pierwszym miejscu. Co prawda trudno znaleźć jakąkolwiek analogię krowy i samochodu (chyba to, że do jednego i drugiego można się przywiązać). Krowa to organizm biologiczny, odżywiający się paszą, która w przeważającej części wytwarzana jest z roślin, czego efektem są naturalne produkty przemiany materii, które w dodatku może spożytkować rolnictwo. Czy nie ma lepszego przykładu dla polityki „zero waste”? Krytycy hodowli zwierząt przedstawiają „suche” dane, bez umieszczenia ich w odpowiednim kontekście. To zwykła manipulacja. Jednym z najczęstszych argumentów używanych przeciw hodowcom jest teza o kolosalnym

Pierwsza biogazowania rolnicza w Polsce powstała w 2005 r. Dziś jest ich już 117.

zużyciu wody i zbóż, którymi można by wykarmić miliardy ludzi. I tak, do wyprodukowania 1 kg wołowiny potrzeba ok. 25 kg zbóż i 15 tys. l wody, a na tym tle prezentuje się np. uprawę … pomidorów. Porównanie rzeczy nieporównywalnych jest przekłamaniem semantycznym i liczbowym. Twierdzenie o zużyciu wody zakłada, że woda użyta przy produkcji zwierzęcej niknie nieodwracalnie, czyli zostanie dosłownie zużyta, jak np. węgiel czy ropa naftowa. Ty m c z a s e m , j a k w y n i k a z   b a d a ń prof. dr hab. Agnieszki Wierzbickiej, ta „zużyta” woda w różnej formie ponownie wraca do środowiska. W dodatku jej „powrót” można usprawnić i przyspieszyć. Duże hodowle stać na to, by dzięki systemu oczyszczania i filtracji, woda wracała w swej naturalnej postaci. Nawet jeśli wróci w postaci nawozu, pary produkowanej przez zwierzęta,

Woda jest niezbędna w procesie hodowli zwierząt? Na pewno tak. Czy jest bezpowrotnie tracona? Na pewno nie.

PODLASKIE AGRO

czy nawet ze spożytym mięsem i np. z produktami mlecznymi, na pewno pozostanie w środowisku. Drugie z przekłamań ma charakter statystyczny. Często bowiem bierze się w obliczeniach pod uwagę czystą wagę produktu, tymczasem wartość kaloryczna i odżywcza kilograma wołowiny i pomidorów jest nieporównywalna. Tym samym zużycie wody powinno się mierzyć raczej na wartość odżywczą produktu a nie jego ciężar. Autorzy oskarżeń nie biorą pod uwagę, że produkowany nawóz jest bardziej naturalny niż nawozy sztuczne, które niewłaściwie stosowane, mogą prowadzić do eutrofizacji wód. Hodowla zwierząt i ochrona środowiska mogą się wzajemnie uzupełniać. Biogazownie są tego najlepszym przykładem. Zasilane obornikiem, gnojowicą a także kiszonką z kukurydzy i zbóż, czyli składników wytwarzanych w gospodarstwie. Produktem ubocznym procesu fermentacji wkładu biologicznego są tzw. pofermenty, nie emitujące szkodliwych gazów cieplarnianych (głównie metanu, który działa trzydzieści razy silniej niż CO2), tak jak obornik czy gnojowica, a będące pełnoprawnym naturalnym nawozem, bogatym w fosfor, azot i potas. W idealnej konfiguracji, w gospodarstwie mlecznym można produkować także energię elektryczną i nawozy, które można sprzedawać okolicznym gospodarzom. Brzmi trochę jak science-fiction? Nie do końca. Według informacji prasowych, tylko osiem biogazowni firmy Goodvalley zlokalizowanych na Pomorzu o łącznej mocy 7,4 MWe wytwarzane było rocznie ok. 54 GWh energii elektrycznej, co wystarczyłoby do zaopatrzenia ok. 17 tys. gospodarstw domowych. W ciągu roku biogazownie te pozwalają zredukować o ok. 250 tys. ton emisje CO2, co odpowiada rocznej emisji spalin z ponad 80 tys. samochodów osobowych. Oprac. (AI),

fot. archiwum redakcji

MOTORYZACJA Wszechstronny

pojazd do  gospodarstwa rolnego

Wiosną na rower

Czas skorzystać z uroków pięknej pogody i przesiąść się na rower. Jednak niech to nie będzie przypadkowy sprzęt, tylko bezpieczny i wypróbowany pojazd, który stanie się oddanym towarzyszem bliskich i dalszych wycieczek. Z całą pewnością rowery Kross z serii Trans 8.0 to sprzęt godny polecenia osobom, które chcą aktywnie wypoczywać. Zaliczany jest do rodziny rowerów trekkingowych, a więc takich, którymi przejedziemy krótką trasę do sąsiadki, a weekendami udamy się nimi w dłuższą wycieczkę z rodziną, niekoniecznie równymi, asfaltowymi ścieżkami. Opony z lekkim bieżnikiem poradzą sobie w terenie, gdzie przeważającą część stanowią szutrowe drogi lub leśne ścieżki. Rowery z niżej opuszczoną ramą coraz częściej zyskują

zwolenników wśród mężczyzn, przede wszystkim z racji tego, iż są wygodniejsze przy wsiadaniu i zsiadaniu niż w przypadku rowerów z wysoką ramą. Wielu mężczyzn decyduje się na wybór roweru z niską ramą również ze względu na różne problemy zdrowotne, takie jak bóle pleców lub kręgosłupa. Miękkie, żelowe siodełko marki Selle Royal umieszczone na amortyzowanej sztycy, doskonale amortyzuje drgania, wywołane jazdą po nierównej powierzchni. Praktycznie wszystkie nieprzyjemne wstrząsy zostaną pochłonięte przez konstrukcję, wydatnie odciążając nasz kręgosłup. Rama została zaprojektowana i skonstruowana w taki sposób, by przyjmować jak najbardziej wyprostowaną pozycję, wtedy nasze plecy będą znajdowały się stale w anatomicznej pozycji – bez zbędnych pochyleń, powodujących ciągłe napięcie mięśni w plecach. Amortyzowany widelec, podobnie jak amortyzowana sztyca, niweluje drgania, oszczędzając stawy. Rower Kross Trans 8.0 wykonany jest ze specjalnego stopu aluminium, a więc waży zdecydowanie mniej niż rowery wyposażone w stalowe ramy. W rowerze uzyskamy 27 przełożeń, a za napęd odpowiadają komponenty z najwyższej półki. Kombinacja przedniej – Shimano Acera oraz tylnej – Shimano

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji UTV lub poznać ofertę quadów i pojazdów UTV wraz z dedykowanymi do nich akcesoriami, skontaktuj się z autoryzowanym punktem sprzedaży i napraw quadów w województwie Podlaskim Andzik, Anna Bereziecka, w jednej z dwóch lokalizacji: ►► ul. Hetmańska 67, 15-727 Białystok ►► ul. Jana Pawła II 26 lok. U3, 19-300 Ełk telefon: 515 122 959 e-mail: andzik.rowery@gmail.com na temat możliwości jakie dają pojazdy

Deore, zapewniają sprawną i bezawaryjną zmianę biegów. Regulowany mostek w połączeniu z regulowaną kierownicą, w łatwy sposób umożliwi uzyskanie optymalnej pozycji podczas jazdy. Kierownicę wyposażono w ergonomiczne chwyty Kross Gripen, zapewniające pewny i wygodny chwyt. Dzięki zastosowaniu takich rozwiązań, oszczędzimy stawy nadgarstkowe, a także zapobiegniemy bólom obręczy barkowej, wywołane utrzymywaniem ciała w ciągłym napięciu. Rower ten można zdefiniować jako synonim wygody. Kross Trans 8.0 to nie tylko komfort, ale także wiele praktycznych i unikalnych rozwiązań. W standardowym wyposażeniu znajduje się wszystko to, co czyni go rowerem kompletnym. Oświetlenie sprawia, że jesteśmy widoczni innym uczestnikom ruchu drogowego z daleka, dzwonkiem ostrzeżemy innych o swojej obecności. Pełne błotniki uchronią nas przed zabrudzeniami wydostającymi się spod kół, a osłona łańcucha zapobiegnie ubrudzeniu naszej odzieży smarem z łańcucha. Bagażnik wyposażony w gumy, zapewni wygodny transport przewożonych przez nas przedmiotów, a cały rower wygodnie oprzemy na dołączonej stopce. Tekst Anna Bereziecka,

fot.

Andzik

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

ZDROWIE I URODA POT? STOP!

Antyperspiranty Etiaxil dostępne są w tr zech wariantach: Original, Strong oraz Comfort. Aplikujemy je wieczorem na czystą, suchą skórę i zostawiamy do wyschnięcia. Rano zmy wamy wodą z mydłem. Każdy z nich zawiera chlorek glinu, który dzięki swoim właściwościom tworzy warstwę żelu, blokującą ujścia kanalików gruczołów potowych, zapobiegając przedostawaniu się potu na powierzchnię. Skóra pozostaje przyjemnie sucha i świeża nawet do pięciu dni. Fot. Etiaxil

BYE BYE, MOSQUITOS

Mosquito S.O.S Aerozol przeciw kleszczom, komarom i meszkom to środek biobójczy o szerokim spektrum działania. Substancjami aktywnymi są ikarydyna i Insect Repellent 3535 (IR 3535), które skutecznie odstraszają owady, zwłaszcza kleszcze. Preparat jest bezpieczny dla dzieci od 3. roku życia, praktycznie bezzapachowy oraz nie podrażnia skóry. W ofercie także Mosquito S.O.S Spray ochronny na komary, kleszcze, meszki oraz Mosquito S.O.S Nawilżający żel łagodzący skutki ukąszeń owadów. Fot. Mosquito

UZUPEŁNIJ NIEDOBORY

Suplement diety Plusssz 100% Multiwitamina + Minerały to specjalistyczny preparat w formie tabletek musujących o smaku mango – pomarańcza, zawierający kompleks 10 najważniejszych witamin w ilościach zapewniających 100% dziennych Referencyjnych Wartości Spożycia dla osób dorosłych w 1 tabletce. Zawiera też niezbędne dla organizmu składniki mineralne takie jak: magnez, cynk, selen, wapń i miedź. Bez dodatku cukru, z sokiem owocowym w proszku. Fot. Plusssz

Weź

udział w  zabawie i  wygraj atrakcyjne nagrody

Konkurs dla małych… Książki i gry od dwóch Wydawnictw – HarperCollins i Egmont oraz zestawy klejów i silikonów od firmy Bostik. To nagrody jakie przygotowaliśmy dla Państwa w dwóch konkursach. Do udziału w pierwszym zapraszamy najmłodszych, do udziału w drugim – nieco starszych.

Egmont Polska jest jednym z największych w kraju wydawców czasopism, komiksów oraz gier planszowych dla dzieci i młodzieży. Jest także partnerem takich międzynarodowych gigantów jak Disney, Mattel, Lego czy Hasbro. Ma w swojej ofercie kilkadziesiąt tytułów prasow ych dla młodych czytelników. Są to zarówno pisma z ulubionymi bohaterami znanymi z kreskówek i seriali (Psi Patrol, Bing, Power Rangers), jak również magazyny dla fanów zabawek i gier (Hot Wheels, Barbie, „Lego Explorer). Ponadto od kilkunastu lat wydaje gry planszowe i karciane stworzone przez najwybitniejszych autorów i grafików z całego świata.

Wydawnic t wo Harper Collins to drugi największy wydawca książek na świecie, z oddziałami w 18 krajach oraz ponad 200-letnią historią działalności. Jest wyłącznym właścicielem 65 imprintów, publikuje rocznie ok. 10 tys. książek w ponad 30 językach oraz posiada katalog liczący ponad 200 tys. tytułów w wydaniu papierowym i cyfrowym. Niezwykle bogata oferta wydawnicza obejmuje m.in. beletrystykę, literaturę faktu, książki kulinarne, poradniki, albumy, książki dla dzieci, leksykony oraz wydawnictwa o tematyce specjalistycznej.

Firma Bostik wprowadza na rynek nowej generacji uszczelniacz poliuretanowy Bostik P795 Seal’N’Flex Premium. To jednoskładnikowy, wysokomodułowy uszczelniacz dedykowany do wypełniania szczelin posadzkowych i fasadowych. Wykazuje bardzo dobrą przyczepność do wielu materiałów budowlanych bez gruntowania, np. beton, tynki, wylewki, drewno, stal, ceramika budowlana, aluminium, glazura, terakota, gres, PCW i tworzywa sztuczne podobnego typu. Cechuje go wydłużony okres trwałości do użycia – aż 15 msc. od daty produkcji. Produkt przeznaczony jest też do wypełniania szczelin w prefabrykatach betonowych, galanterii betonowej, itp. Dzięki wyjątkowej wytrzymałości może zostać również zastosowany do uszczelnienia złączy dachowych oraz konstrukcji

stalowych. Bostik P795 Seal’N’Flex Premium znajdzie zastosowanie także w przypadku uszczelniania płytek ceramicznych na tarasach lub balkonach. Sprawdza się też przy wykonywaniu dylatacji w posadzkach przemysłowych czy magazynowych. Ciekawostką na temat produktu jest fakt, że może być stosowany w motoryzacji do uszczelnienia spawanych lub zgrzewanych złączy elementów metalowych w kanałach ściekowych, oprawie świateł, dachu czy innych elementów karoserii samochodowej. P795 Seal’N’Flex Premium jest pozbawiony przykrego zapachu, tak charakterystycznego dla tradycyjnych uszczelniaczy poliuretanowych, dzięki czemu jego aplikacja nie wpływa na pogorszenie komfortu użytkownika.

…i dużych

W obu konkursach nagrodzimy 18 osób (15 dzieci, 3 dorosłych). Dzieci przygotowują dowolne prace plastyczne, które przesyłają nam ich rodzice (proszę podać wiek dziecka), dorośli – wymyślają hasło reklamujące sponsora konkursu – firmę Bostik. Zgłoszenia należy wysyłać na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl do 5 czerwca br. PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA Student Dawna gra karciana

PrzepłyLiche wa przez posłanie Kair

Miasto Koloroz Krzywą wy Wieżą paciorek Stały lub czasowy

Cudowny napój

Minerał skałotwórczy

Mahometanizm

Wśród drzew owocowych

Pokonał Afera Goliata obyczaMinnelli, jowa aktorka

NietykalStałe lub na gazowe świętość

Gotowy produkt

Magmowa skała głębinowa

Ze stolicą w Bagdadzie

Kierownica łodzi

Znaczna ilość

Tramp, obieżyświat

Impreza artystyczna

Roślina oleista Awantura

Stawia piece

Newman lub Anka

Hełm motocyklisty

Opowieść przy ognisku

Gogolewski, aktor

Nie posłuchał rad Dedala

Interwał Czarne muzy- ptaszysczny ko

Dawny worek podróżny

Przyjemny zapach

Jedna drugą myje

Smutek

Atrybut ministra

Zakrywa dziurę Panika Niewiadoma na w giełdzie równaniu

Karenina u Tołstoja

Biblijna żona Abrahama

Sposób

Smukłe warzywo

Wyspa Odyseusza

Gibon białoręki

Dietetyczna jednostka

Koń maści czarnej

Arkadiusz, piłkarz

... Centrum Groźna naftowa cyklonu mina

Tragedia Eurypidesa

Kuriozum, ewenement

Występ solisty

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy książkami Śmietanufundowanymi przez Wydawnictwo Bernardinum. ka towaZgłoszenia prosimy wysyłać na adres rzyska redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl. Ruchy Na rozwiązania czekamy do 15 czerwca 2021 r. mięśni Uwaga! twarzy W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.

Sąsiad Szkota

Jeden z muszkieterów

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Przewodnik Elżbiety Dzikowskiej.

Próżność, zgrywanie się

1 Możliwość powodzenia

Prosta droga w lesie

BOŚNIA.

MUZYK A , KUCHNIA I DOBR ZY LUDZIE Argymir Iwicki zabiera Czytelnika w podróż do kraju złożonego, nieco skomplikowanego, ale na pewno wartego odwiedzenia. Opisuje swoje spostrzeżenia oraz historie z własnego życia, które dotyczą przede wszystkim codzienności mieszkających tam ludzi, religii, języka, zwyczajów, kultury oraz miejsc ciekawych i wartych zobaczenia. Książka „pachnie” świeżo przygotowanym burkiem, „brzmi” przygrywaną lokalną piosenką oraz „smakuje” wyborną rakiją. Bośnię można potraktować wakacyjnie – śmignąć z Makarskiej i połazić dwie godziny po Mostarze, poudawać skupienie w Medjugorje, poskakać między sarajewskimi różami i zadumać się na moment nad bezmyślnością wojny. Właśnie po to jest ta książka – dla poszerzenia horyzontów i nabrania optymizmu. A Bośniacy są optymistami. Gdy sąsiad umrze na jesień, zazdroszczą mu i mówią, że przynajmniej nie będzie musiał odśnieżać podwórka nadchodzącej zimy. Oprac. MB, Fot. Bernardinum PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA ***

– Jasiu, zawsze kiedy jest klasówka ciebie nie ma z powodu chorej babci. – Proszę Pani my też podejrzewamy, że babcia symuluje... ***

***

Pyta się jedna koleżanka drugiej. – W sumie to ilu ty miałaś mężów? – Ale swoich czy ogólnie? ***

– Czym się zajmujesz? – Jestem instagramerką. – To super! Ja też nic nie umiem! ***

Żona do męża: – Ile razy ja już ci mówiłam, żebyś do cholery przestał być taki drobiazgowy?! – Osiem. ***

Młody mężczyzna mówi do ojca swojej dziewczyny: – Wiem, że to tylko zwykła formalność, ale chciałbym prosić o rękę pańskiej córki. – Kto ci, do cholery, powiedział – że to jest tylko zwykła formalność?!!! – Ginekolog... ***

Żona do męża: – czy wydaje mi się, że jesteś pijany? – Nie! – Co nie?! – Nie wydaje ci się...

***

Żona pyta się męża wracającego z pracy: – Zjesz coś? – A co jest do wyboru? – Tak albo nie. ***

Matka pr z ychodzi odebrać dziecko Czego potrzeba gówniarzowi, żeby w ciągu z przedszkola. jednej minuty zepsuć laptopa? Widzi, że wszystkie dzieciaki bawią się w pia– Laptopa i jednej minuty. skownicy, a przedszkolanka przysypia na ławce. *** Matka robi wychowawczyni opeer. Rozmowa kwalifikacyjna: – Proszę pani, a jak któreś dziecko wyjdzie – Więc, ile ma pan lat? z tej piaskownicy?! – 30. – Nigdzie nie wyjdzie, wi-fi można złapać – A jak długo pan pracował w poprzedniej tylko w piaskownicy. firmie? – 35 lat. *** – Jakim cudem? Przychodzi baba do okulisty. – Nadgodziny... Lekarz podchodzi do tablicy i pyta: – Jaką literę pokazuję? *** – A gdzie pan jest? MacGyver: Poproszę 100 metrów stalowej liny, zestaw narzędzi, szlifierkę kątową i pół *** Mama Jasia wiedziała że Jaś podkradał cu- kilo gwoździ. Sprzedawca: Niestety, nie ma. kierki. Pewnego dnia zapytała go: MacGyver: A co jest? – Wiesz, że Bóg na ciebie patrzy? Sprzedawca: Brzoskwinie w puszkach. – Wiem. MacGyver: Mogą być. – I co do ciebie wtedy mówi? – Jesteśmy tu tylko my dwaj, ty i ja. Weź *** dwa... Rozmowa dwóch facetów: – Wiesz, ten ostatni rok to był dramat! *** – Co się działo? Orkiestra kościelna na Górnym Śląsku: – Więcej alkoholu wylałem na ręce niż – Trumpen fertig? wypiłem... – Ja, fertig. – Puzonen fertig? *** – Ja, jahwol! Mąż siedzi w pokoju przy komputerze, wpi– Zymbalisten fertig? suje w google: – Naturlich, fertig! Jak rozpoznać, czy moja żona to wiedźma? – Also... ein, zwei, drei... Booooooże, coś Nagle słyszy z kuchni głos żony: Pooolskę... – A nie możesz mnie zapytać wprost?!

PODLASKIE AGRO

Podlaskie Agro Nr 4 (111)/2021

Articles inside

Q Wiosna na dwóch kółkach

Q Hodowla „zero waste”

Q Zwinne ładowarki

Q Przegląd przetrząsaczy

Q Pasza nowej generacji

Q Aminokwasy i stres

Q Recepta na rozrodczość

Q Młodzi o bezpieczeństwie

Q Pytania do KOWR

Q Podsumowanie roku pandemii

Q Causade i Euralis razem

Q Spór o meliorację