“Je mag er zijn zoals je bent. Dat is de troostrijke boodschap van God.”
Ewoud Gosker Pagina
Kwetsbaarheid. Openheid. Vertrouwen. Dat zijn voor mij kenmerken van compassie, het thema van deze Nabij. Hoe krijg je je naaste zover dat hij of zij iets met jou wil delen? Dat lukt alleen als ik me kwetsbaar opstel. Door de ander ruimte te bieden, ontstaat er ruimte. Door oprecht te luisteren en te vragen. Door zelf te durven delen en het moeilijke gesprek niet uit de weg te gaan.
Compassie is voor mij ook verantwoordelijkheid nemen. Onze medewerkers zijn goed in zorgen voor een ander. Dat doen ze elke dag met liefde en doorzettingsvermogen. Ook als het hectisch is, zoals in het afgelopen coronajaar. Als ze moe zijn en er nauwelijks tijd is om stil te staan. Altijd gaat de zorg voor cliënten door.
Voor jezelf kiezen is vaak lastiger. Maar iedereen heeft aandacht nodig. Als werkgever vind ik het belangrijk om dat mogelijk te maken. Dus zijn onze pastoraal werkers er niet alleen voor cliënten in onze locaties en in de thuiszorg, maar ook voor collega’s. Rondom corona bieden we nazorg. Bijvoorbeeld door de training Compassie in de Zorg in een kloosterhotel. Deze training geeft medewerkers de ruimte om echt even stil te staan. Weg uit de drukte van alledag, tijd voor jezelf en voor de ander.
In deze editie vertellen collega’s, cliënten en andere betrokkenen hoe zij compassie in de praktijk brengen en ervaren. Voor mij staat vast: mensen hebben mensen nodig die naar elkaar omzien. Compassie gedijt alleen bij wederkerigheid. Het gaat om zien en gezien worden.
‘Compassie is voor mij ook verantwoordelijkheid nemen.’
‘Hart
34 Alie: “Ik kon een schakeltje zijn tussen medewerkers en familie. Het gaf mij een goed gevoel dat ik op die manier toch iets kon betekenen.”
Zien, bewogen worden en in beweging komen
Podcast voor mantelzorgers: Hoe zorg je ook goed voor jezelf?
‘Ik wil weer een veilige werkplek. Daarom is mijn missie groepsimmuniteit’
‘t Van Puin naar Tuin: de schop kan bijna de grond in bij Het Nieuwe Feithenhof
mag er zijn zoals je bent.’
‘We zijn er voor bewoners in voor- en tegenspoed’
Samen aan tafel is samen genieten
voor de OR, stem jij ook?
cliënt woont hier, als medewerker zijn wij te gast’
Ze woonden en werkten een groot deel van hun leven onder de rook van Rotterdam. Op latere leeftijd verhuisden ze naar de Doornspijkse bossen en van daaruit naar een zorgwoning bij Hart van Thornspic. Uit het Westen namen Maria en Krijn den Boer hun positieve kijk op het leven mee. “Saamhorigheid is zo belangrijk.”
Tegenover elkaar zitten ze aan tafel. Beiden hebben een grote groene snijmat voor zich. Zorgvuldig knipt Krijn den Boer de kleine figuurtjes uit het vel papier. Zijn vrouw Maria heeft een pincet in haar hand. Laagje voor laagje lijmt zij de vormpjes op een stuk karton. Even later is een zelfgemaakte kaart klaar.
Kaartje te koop Elke dag zitten ze zo samen te werken. Stapels kaarten kwamen er al uit hun handen. Niet voor eigen gebruik
overigens. “Ik schenk ze aan de overkant”, vertelt Maria. “Gratis. Het materiaal betaal ik zelf.” De overkant is in dit geval Hart van Thornspic. Bij de receptie staat standaard een mandje vol kaarten. Voor € 1,- koop je er twee. Het geld komt ten goede aan de dagbestedingsactiviteiten. De koper kan voor een klein bedrag een kaartje sturen. “Ook wie niet veel te besteden heeft, moet een kleinigheidje kunnen kopen om een ander blij te maken.”
‘We staan nuchter en positief in het leven. Dat houdt ons overeind’
Met pretoogjes kijkt Krijn naar zijn vrouw. Ze lachen elkaar toe. “Ik heb al vijf keer een herseninfarct gehad”, zegt Maria. “Krijn heeft net een pacemaker gekregen. Maar we blijven nuchter, positief en met humor in het leven staan. Dat houdt ons overeind.”
Die houding bracht het paar veel moois. Beiden groeiden op onder de rook van Rotterdam. Krijn werkte als vakbondsvoorzitter en zat er jaren in de deelgemeenteraad, Maria was lerares-coupeuse. Het stel woonde in Gouda. Samen runden ze daar een buurthuis. “Krijn was voorzitter, ik gaf naailes aan buitenlandse vrouwen. Ik maakte bruidskleding, vooral voor joodse families. Met alle buren samen renoveerden we onze huizen. Onze voordeur stond altijd open. De dankbaarheid die we ervoor terugkregen was heel mooi.”
Van Rotterdam trokken Maria en Krijn richting de Veluwe. “Krijn wilde graag buitenaf wonen. Dus kochten we een chalet in de bossen bij Doornspijk. Het was er verrukkelijk.” Toen ze ouder werden, schreven ze zich in voor het nieuwbouwproject Hart van Thornspic. Ze kregen een woning en waren een van de eerste bewoners.
Na de stad en het bos was wonen in een dorp een flinke overgang. Maria en Krijn hechten waarde aan saamhorigheid. Dat is niet overal even makkelijk op te bouwen. “Het is hier een hechte gemeenschap met veel onderlinge familiebanden. Het is moeilijk om ertussen te komen”, zegt Krijn. Ze geven de moed echter niet op. “We proberen dingen op te zetten. Handwerken, kaarten of biljarten, in een clubje is het zoveel leuker.” Samen vermaken ze zich gelukkig ook best. Maria met patch-
work en borduren. Van zolder haalt ze een groot borduurwerk. Het is een kleurrijk oud Frans tafereel. Ze zou het nog graag eens laten inlijsten, maar dat is behoorlijk prijzig. Krijn
kijkt ondertussen voetbal of politieke programma’s. En ze maken dagelijks kaarten voor de overkant. “Het deel van het leven dat we nog overhebben, willen we gebruiken om anderen gelukkig te maken.”
‘Ook wie niet veel te besteden heeft, moet een kleinigheidje kunnen kopen’
Ken je dat? Dat je graag wilt lijken op een ander? Als ik mevrouw Zuidema, 91 jaar, vraag of er iemand is op wie zij graag zou willen lijken, antwoordt ze met zachte maar overtuigende stem: “Ja, op mijn man, maar waarom kan ik niet goed vertellen.”
Voor mij is mijn vader mijn held gebleven. Hij was de liefste van de hele wereld en vooral mijn voorbeeld. Maar zo worden als hij kan ik niet. Mijn vader is mijn vader en ik ben die ik ben. En dat is goed zo.
Opboksen tegen hoe goed én fijn het moet zijn, dat kost energie en is zonde van je tijd.
Je doet jezelf daarmee tekort. Want we zijn allemaal uniek in wie en wat we zijn. Dus loop je eigen weg en volg niet de voetstappen van een ander. Wees blij met jezelf, dankbaar voor wat je hebt en trots op wat je doet.
Compassie versterkt het gevoel van ‘samen’
Compassie. Voor wie in de zorg werkt is het een kledingstuk dat als gegoten zit. Zorgen voor de ander met liefde en toewijding gaat vanzelf. Maar hoe zit het met zelfcompassie? Want pas als je goed voor jezelf zorgt, kun je voor een ander zorgen. WZU Veluwe biedt medewerkers daarbij ondersteuning.
Een meerdaagse training in Kloosterhotel Zin in Vught. Thema: Compassie in de zorg. Met interesse lees ik het bericht van Margriet Sprong, adviseur zingeving bij WZU Veluwe. Het coronajaar heeft veel van ons gevraagd, schrijft ze. Compassie is soms onder druk komen te staan. Niet alleen de compassie voor anderen, ook voor jezelf.
Denkend aan de afgelopen periode kom ik tot de conclusie dat ik als communicatieadviseur het contact met cliënten en collega’s heb gemist. Vanuit het bedrijfsbureau heb ik mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat de zorgmedewerkers goed, duidelijk en tijdig geïnformeerd werden. Om te zorgen dat zij hun werk goed
‘Neem
konden doen. Maar ik miste de verbondenheid met de locaties. Zelf was ik ook niet in balans. Ik maakte veel overuren, was thuis moe en chagrijnig, at meer dan nodig en sliep slecht. De uitnodiging voor de training komt dus op het juiste moment. Ik meld me aan.
af en toe de tijd om iets te doen waar je blij van wordt’
Maandagmiddag 30 november. Mijn koffer is gepakt, mijn wandelschoenen staan klaar. Ik zet nog snel een kop thee en smeer brood. Ik heb gelezen dat we kunnen genieten van prachtige natuur en de biologische keuken.
Omdat ik best een pietlut ben met eten, neem ik wat repen ontbijtkoek mee. Dan vertrek ik richting het zui den. Op naar Vught. Ruim op tijd kom ik aan bij het prachtige Kloosterho tel. Het inchecken verloopt vlekke loos, ik krijg een kamer aan het eind van een lange gang. Enthousiast, maar ook wat gespannen, stap ik mijn onderkomen voor de komende dagen binnen…
Grenzen verleggen Normaal gesproken had ik allang weer bij de receptie gestaan om een andere kamer te vragen. Maar ik heb me voorgenomen om mijn grenzen te verleggen, dingen meer op me af te laten komen. Dus neem ik genoegen met de kamer vlak naast de begraafplaats van het klooster. Als ik de gordijnen open, zie ik in het donker tientallen grafstenen staan. Daarnaast slapen vind ik best spannend. Maar ik blijf. Ik pak mijn koffer uit en ga op zoek naar de ontvangstruimte. Die is vanwege corona sober ingericht. Lekkere zitjes hebben plaatsgemaakt voor tafels en hoge stoelen, anderhalve meter uiteen. We moeten
Langzaam druppelen collega’s binnen. De meeste gezichten achter het mondkapje herken ik. Als iedereen er is, lopen we naar een gezellige en sfeervolle zolderkamer. Hier start de training. We praten over motivatie en inspiratiebronnen. Over wat compassie voor jou betekent. Dat doen we aan de hand van het verhaal van de Barmhartige Samaritaan en diverse opdrachten. Met oefeningen leren we luisteren naar ons lichaam en we maken een heerlijke stiltewandeling. Het wordt een meerdaagse met een veelzijdige groep mensen. Vol met mooie en soms verdrietige gesprekken, inspirerende opdrachten, fijne en droevige ervaringen. Ik vind het een cadeautje.
Wanneer je je kunt inleven in anderen, begrijp je hun emoties beter en kun je effectiever communiceren of handelen.
Wanneer ik nu, thuis of op kantoor, denk aan compassie, denk ik empathie of inlevingsvermogen. Wanneer je je kunt inleven in anderen, begrijp je hun emoties beter en kun je effectiever communiceren of handelen. En zelfcompassie? Dat begint bij liever zijn voor jezelf. Neem af en toe de tijd om iets te doen waar je blij van wordt. Zeg vaker nee. Vind rust, geniet meer en verminder stress. Want wanneer je goed voor jezelf zorgt, kun je ook beter voor een ander zorgen.
Compassie is een kernthema in de zorg. Het zorgt ervoor dat niet de regels, maar de onderlinge relatie van mens tot mens centraal komt te staan. Compassie versterkt het gevoel van ‘samen’, kan teams verbinden.
Het intensieve jaar rond corona heeft veel van medewerkers gevraagd. WZU Veluwe biedt hen daarom als ondersteuning de training Compassie in de zorg aan.
Ben je medewerker van WZU Veluwe? Dan vind je meer informatie over de training op Werkplein. Bent u cliënt en heeft u behoefte aan een gesprek? Onze pastoraal werkers bieden graag een luis terend oor. Vraag ernaar bij uw contact verzorgende.
1. Leg je handen op je hart voor je uit bed stapt. Voel je adem en nodig je innerlijke glimlach uit.
2. Geef jezelf de kans om alles vandaag iets langzamer te doen.
3. Gun jezelf af en toe pauze ook al moet er nog zoveel.
4. Adem af en toe in je hart met de woorden ‘dat ik liefdevol mag zijn voor mezelf’.
5. Doe één ding tegelijk en geef het je volle aandacht. Dat is al goed genoeg.
6. Geef jezelf minstens een dag per week vrij van werk.
7. Spreek je dankbaarheid uit voor al het goede in je leven.
De Boskamp gaat verhuizen. Aan de Burgemeester van der Feltzlaan in Epe bouwt WZU Veluwe een nieuwe woonzorglocatie. Vooruitlopend op de toekomstige zorgverlening is in het huidige gebouw een speciale ontmoetingsplek gestart. “Wie je bent maakt niet uit, we maken het passend.”
Eenzaamheid bij ouderen. Ook in De Boskamp hebben we daarmee te maken. Ouderen die veel in hun appartement zitten. Geen doel, weinig aansluiting en uitkijkend naar bezoek. We leren dat eenzaamheid bij ouderen mede voortkomt uit het geen doel meer hebben in het leven. Het gevoel hebben dat je er niet meer toe doet en geen bijdrage meer levert aan de samenleving.
Dit kan anders, vonden wij. Geïnspireerd en denkend aan een nieuwe De Boskamp, waar de focus ligt op kleinschalig wonen, ontstond het idee om een dagbestedingsgroep op te zetten in de oude De Schakel. We doopten De Schakel om tot De Brink. Een ontmoetings -
waar je mag zijn wie je bent. Waar we kijken naar de mogelijkheden binnen je kunnen, waar genoeg dagelijkse taken zijn en er voor iedereen wat aangeboden wordt.
Tea Wichman is coördinator van dit project. Haar passie en energie zijn aanstekelijk. Ze heeft kunstenaars aan het werk gezet om de nieuwe naam een symbolische uitstraling te geven: een puzzel van vier stukken met de naam De Brink en spiegelstukjes hierin verwerkt. Het vertelt: ‘Wie je bent maakt niet uit, we maken het passend’. De spiegel vertelt mij dat je er mag zijn.
plek voor mensen waar je mag zijn wie je bent. Kom je voor een b étje gezelligheid? Dan is dat oké! Kom je voor het onderhouden van het tuintje? Dan is dat oké! Kom je voor het schenken van koffie? Dan is dat oké? De Brink is een plek
Bij De Boskamp zien we nu cliënten de stoep aanvegen, bloemetjes in de grond zetten of een gesprek voeren met een kopje koffie of thee. Fantastisch! Onze cliënten zijn mensen met een verhaal, met hobby’s en met een leven waar graag betekenis aan gegeven wordt!
Locatie De Boskamp voldoet niet meer aan de eisen van de huidige en toekomstige zorg. Nieuwbouw is onvermijdelijk om in Epe voldoende goede ouderenzorg te kunnen blijven bieden. WZU Veluwe heeft hiervoor een mooi plekje gevonden: in een bosrijke omgeving aan de Burgemeester van der Feltzlaan.
De nieuwe Boskamp wordt een toekomstgerichte woonzorglocatie met 60 zorgstudio’s. Een (t)huis voor cliënten met een psychogeriatrische en/of somatische zorgvraag en een goede werkomgeving voor medewerkers en vrijwilligers. De nieuwbouw telt straks drie bouwlagen met in totaal vijf kleinschalige woonvormen met elk 12 zorgstudio’s met eigen badkamer, een grote huiskamer en ondersteunende ruimten en voorzieningen. In het gebouw komt een eigen (para)medische staf, zoals een ergotherapeut, fysiotherapeut, diëtist en specialist ouderengeneeskunde.
Eind maart is de omgevingsvergunning voor de bouw verstrekt. We hopen dat we snel aan de slag kunnen. Dat is de bewoners en medewerkers van De Boskamp gegund.
‘We leren dat eenzaamheid bij ouderen mede voortkomt uit het geen doel meer hebben in het leven.’
Mantelzorg verlenen is een zware belasting. Om het vol te houden is het belangrijk dat mantelzorgers ook goed voor zichzelf zorgen. Maar hoe doe je dat? Mantelzorgondersteuners van WZU Veluwe en collegaorganisaties maakten hier een podcast over.
Zorgen voor een naaste is voor de meeste mensen vanzelfsprekend. Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met mantelzorg. Mensen doen dit uit liefde voor elkaar. Mantelzorg is hulp die verder gaat dan de ‘gebruikelijke’ hulp. Het is onbetaald en kan nooit als een verplichting worden opgelegd. Mantelzorg overkomt je.
Er zijn voor de mantelzorger Zorgen voor een familielid, vriend of buur met psychische problemen is een van de meest belastende vormen van mantelzorg. Ruim een op de tien mensen die mantelzorger is voor iemand met psychische problemen, heeft zelf een depressie of angststoornis. Het is belangrijk dat professionals dit signaleren. Naast
dat de mantelzorger een belangrijke rol speelt in het leven van mensen met psychische problemen is het goed dat er hulp geboden wordt aan de mantelzorger zelf. Het is belangrijk om er ook voor de mantelzorger te zijn en ondersteuning te bieden.
Om meer bekendheid te geven aan de problemen waar een mantelzorger mee te maken kan krijgen, hebben WZU Veluwe en collega-organisaties een speciale podcast (audio-uitzending) gemaakt. De podcast vertelt het verhaal van een mantelzorger en een professional. Een verhaal over de mogelijkheden en onmogelijkheden van ondersteuning van een cliënt met een geestelijke gezondheidszorg (GGZ) achtergrond. Er wordt antwoord
gegeven op vragen als: Hoe sluiten professionals aan bij de leef- en belevingswereld van mantelzorgers? Hoe houd je het vol als mantelzorger? Hoe ontspan je? Hoe blijf je goed voor jezelf zorgen? Vooral dat laatste is heel belangrijk om de mantelzorg vol te houden: zorg dat je goed voor jezelf blijft zorgen! De podcast is te beluisteren via www.wzuveluwe.nl. Aan de totstandkoming werkten mee: WZU Veluwe, GGNet, Vilans en Radio Heerde.
‘Zorg dat je goed voor jezelf zorgt. Dat is het enige goede advies dat je kunt je krijgen. Anders red je het niet.’
‘Hij kan dingen met mij delen, maar ik niet meer met hem. Dat doe ik om hem te beschermen.’
‘Ik heb steun aan iemand waar ik onbekommerd tegenaan kan praten en waar ik ook kan huilen.’
Meestal kunnen mantelzorgondersteuners Gerda van der Geer en Charlene van ’t Ende zich een goed beeld vormen van mantelzorgers. Maar toen het coronavirus ervoor zorgde dat de verpleeghuizen dicht moesten voor bezoek, wisten zij ook even niet wat de beste oplossing was.
Duidelijk was dat de maatregel grote invloed had op mantelzorgers en familie van de cliënten. Dus pakten Gerda en Charlene de telefoon. “We hebben veel mantelzorgers gebeld en het gevoel van verdriet, onmacht en boosheid zullen wij niet snel vergeten”, vertelt Gerda. “Maar ook de dankbaarheid voor de zorgverleners, die zo goed mogelijk voor hun familieleden zorgden heeft indruk gemaakt.”
Gerda en Charlene merkten dat mantelzorgers zich machteloos voelden. “Ze hadden geen invloed op de maatregelen en werden daardoor afhankelijk”, zegt Charlene. “Juist in deze spannende tijd wilden zij er zijn, een hand vasthouden of elkaar in de ogen kijken.”
Leren voor de toekomst Kunnen we mantelzorgers op een andere manier betrekken? Op die vraag proberen de mantelzorgondersteuners een antwoord te vinden. Gerda: “Het zou mooi zijn als zij minder onmacht ervaren, waardoor het samenwerken makkelijker gaat en we elkaar kunnen aanvullen.”
Ondersteuning nodig?
Zoekt u als mantelzorger ondersteuning?
Dan kunt u bij terecht bij de mantelzorgondersteuners van WZU Veluwe. Zij geven u graag informatie, advies en praktische steun. U bereikt hen via e-mailadres mantelzorgondersteuning@wzuveluwe.nl.
Het was geen makkelijke keuze voor haar kinderen. Mevrouw Vlieger uit De Bunterhoek zou beter op haar plek zijn op een afdeling Kleinschalig Wonen. Maar wat betekende dat voor haar zelfstandigheid? De nieuwe woonomgeving pakte boven verwachting goed uit. “Ze is veel blijer nu ze niet meer alleen is.”
Haar appartement in de oude Bunterhoek was op een afdeling Wonen met Zorg. Dagelijks wandelde de nu 89-jarige mevrouw Vlieger daar haar rondje. Na elk ontbijt klopte ze zorgvuldig haar schort uit in de deuropening naar de gang. Eieren die te hard gekookt waren, gaf ze aan de vogels buiten. Overdag zat ze te breien in een stoel bij het raam. In de grote zaal zag je haar nauwelijks. Vanwege haar doofheid en de vele mensen die daar zaten, vond ze het daar niet prettig.
Dochter Grietje Vis en de andere kinderen merkten wel dat hun moeder niet veel onder de mensen kwam.
“Alleen voor gymnastiek en haar wandelingetje kwam ze de deur uit”, vertelt Grietje. Vlak voordat de cliënten begin 2020 gingen verhuizen naar de nieuwgebouwde
‘Ze zijn hier zo lief voor me, ik heb het echt naar mijn zin’
Bunterhoek kreeg mevrouw Vlieger de indicatie voor Kleinschalig Wonen. Dat was schrikken voor de familie, herinnert Grietje zich. “Onze eerste gedachte was: dan moet moeder weer een stukje zelfstandigheid inleveren. Maar we zagen ook wel in dat ze meer hulp nodig had.”
Spannende verhuizing Tegen de verhuizing zag mevrouw Vlieger erg op, net als veel andere bewoners van De Bunterhoek. “Het liefst was ze in haar oude kamer blijven zitten”, blikt Grietje terug. “Maar vanaf het eerste moment op haar nieuwe afdeling Kleinschalig Wonen was het goed. Na een week zei ze: ‘Ze zijn hier zo lief voor me, ik heb het naar mijn zin.’ Dat stelde ons gerust.”
Wat ook vanaf de eerste dag op
haar nieuwe afdeling een gewoonte werd voor mevrouw Vlieger: eten in de gezamenlijke huiskamer. Daar is dochter Grietje heel blij mee: “In de keuken van de afdeling wordt gekookt voor bewoners. De etensgeuren zorgen voor meer trek en er is meer zicht op wat mama eet en drinkt.” Mevrouw Vlieger smult intussen van een banaan. “Ik lust graag wat, ik weiger niet snel iets van het eten”, zegt ze lachend.
Minder eenzaam
Terugkijkend is dochter Grietje blij met de verhuizing van haar moeder naar Kleinschalig Wonen. “We vonden het in eerste instantie een moeilijke keuze, want ze levert toch in aan zelfstandigheid. Maar het is heerlijk om te zien dat mama het hier zo naar haar zin heeft.” Mevrouw Vlieger zelf oogt ook tevreden. “De zusters hier helpen me
allemaal goed.” Breien en bewegen doet ze nog altijd met plezier: vrolijk zwaait ze met haar handen en ze trappelt ritmisch met haar voeten op de grond.
Oog voor anderen “Haar kwaliteit van leven is enorm verbeterd”, zegt Grietje. “Mama is veel blijer nu ze niet meer alleen is. Ze geniet van de gezelligheid van meerdere bewoners in de woonkamer en heeft weer interesse in de mensen om haar heen. Op Kleinschalig Wonen is ze echt opgebloeid.”
‘Moeder heeft weer interesse in de mensen om haar heen’
Ze deed zelf grondig onderzoek naar vaccinatie tegen het coronavirus. Dat hielp Ellen Remmers, regieverpleegkundige van De Boskamp, bij het maken van haar keuze. Ook voorzag ze twijfelende collega’s van informatie. Haar belang? Groepsimmuniteit, zodat iedereen weer veilig kan leven en werken.
Vanwege haar baan in de ouderenzorg was ze dit jaar als een van de eersten aan de beurt om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus. De zware maanden waarin het virus rondwaarde lagen ook bij Ellen nog vers in het geheugen. Toen viel begin januari de uitnodigingsbrief op de mat. “Ik wilde niet meteen volmondig ‘ja’ zeggen tegen die prik. Ik wist niet wat het beste was.”
Kritisch debat Omdat ze een weloverwogen keuze wilde maken, verdiepte Ellen zich in de werking en veiligheid van de vaccins. “Ik heb mezelf kritische vragen gesteld, ben echt met mezelf in debat gegaan.” Ze zocht uit hoe lang het vaccin in je lichaam blijft. “Een paar dagen maar. Alcohol is schadelijker.” Ze dacht aan de reis naar Tunesië die ze
‘Zeg je ‘nee’ tegen een vaccinatie? Dan kies je indirect voor blijvend veel zieken en overlijdens’
ooit maakte. “Toen heb ik zonder nadenken een vaccinatie gehaald. Ik wilde gewoon op vakantie.” En ze las over de overeenkomsten van corona met de virussen Sars en Mers, waarbij gedegen onderzoek is gedaan naar de vaccins.
Eén ding stond voor Ellen vast: wat zij en haar collega’s in de eerste en tweede golf hadden meegemaakt, wilde ze niet weer. “Nog altijd staat op mijn netvlies gebrand hoe mensen alleen zijn gestorven. Geen dierbaren om hen heen. Dat was heel erg.” Ook de verantwoordelijkheid was zwaar. “Ik heb af en toe nog nachtmerries van dilemma’s waarbij
Ellen maakte van groepsimmuniteit haar missie. “Als je dat wilt bereiken, moet je je verantwoordelijkheid nemen. Als je ‘nee’ zegt, kies je indirect voor blijvend veel zieken en overlijdens.”
Voor twijfelende collega’s werd ze een vraagbaak. “Was iemand bang voor een allergische reactie? Dan
niet te laten vaccineren. Ik wil geen onzekerheid meer, geen test bij elk verkoudheidje, geen quarantaines en geen 25 doden in 50 dagen. Wel veel knuffels en gezellige borrels, een veilige werkplek zonder mondkapjes. Ik laat me vaccineren.’ Op 16 januari stroopte ze haar mouw op voor de prik.
Ruim driekwart van de medewerkers van WZU Veluwe gaf dit voorjaar aan een prik te willen. Onder cliënten is de vaccinatiebereidheid ruim 90 procent. Dat komt overeen met het landelijk gemiddelde. In de woonzorglocaties zijn vrijwel alle cliënten die dat wilden twee keer gevaccineerd. Datzelfde geldt voor de medewerkers. Ook thuiszorgmede-
je er alleen voor stond. Je bent als zorgmedewerker dicht bij mensen op het kwetsbaarste moment, maar mag ze niet aanraken.”
Intussen werd de vaccinatiebereidheid op de verschillende locaties gepeild. “Die leek eerst niet hoog genoeg. Ik schrok! Dat betekent dat mijn werkplek niet veilig wordt, dat we quarantaine blijven houden, ons te pas en te onpas moeten laten testen en bezoek beperkt blijft.”
zat ik ’s avonds op de bank informatie te zoeken.” Duik de diepte in, adviseerde ze. “Blijf zoeken naar duidelijkheid. Stop niet met lezen na een mening of bewering. Laat je niet beïnvloeden door je omgeving.”
Zelf was ze er na een tijdje wel uit. Op social media schreef ze erover: ‘Ja, ik heb wel degelijk over de vooren nadelen nagedacht. En nee, ik oordeel met mijn verhaal niet over de mensen die ervoor kiezen om zich
werkers en een deel van de ondersteunende diensten hebben een eerste of tweede prik gehad. Vaccinatie is niet verplicht, het is een vrije keuze. Het is voor WZU Veluwe één van de middelen om het virus onder controle te houden. We blijven alert, maar zijn dankbaar dat we langzamerhand meer ruimte kunnen bieden aan bewoners en hun familie.
‘Als je groepsimmuniteit wilt bereiken, moet je ook zelf je verantwoordelijkheid nemen’
Thuiswonende oudere langer zelfstandig
Een dispenser die laat weten wanneer het tijd is voor medicatie en een fotolijstje dat afspraken en informatie toont. Voor ouderen die nog zelfstandig wonen zijn er allerlei mogelijkheden om zelfredzaamheid en structuur te behouden. Thuiszorg Doornspijk en ’t Harde namen de proef op de som met de Medido en de Luna.
Het is klein, rechthoekig en met slechts een paar knoppen om het te bedienen. Af en toe klinkt er een piep. Niet echt een apparaat dat opvalt. Toch kan de Medido-medicijndispenser veel betekenen voor de thuiswonende oudere: meer zelfredzaamheid en vrijheid.
Gebruiksvriendelijk
Enthousiast bekijken Verzorgenden IG Yvonne Kous en Lisanne Westerink van Thuiszorg Doornspijk de zojuist geleverde Medido. “Het apparaat is heel gebruiksvriendelijk”, zegt Lisanne. “Op het tijdstip dat de cliënt zijn of haar medicatie moet innemen, laat de Medido een signaal horen. Met een druk op de knop geeft de dispenser een zakje met medicijnen af.
Eén keer per week een nieuwe baxterrol plaatsen is voldoende.”
Hulp van een thuiszorgmedewerker is bij het gebruik van de Medido niet langer noodzakelijk, vertelt Yvonne. “Dat geeft de cliënt veel meer vrijheid. Hij of zij is niet afhankelijk van ons, is zelfredzamer en behoudt daarmee langer zelfstandigheid. Wij hebben tijd voor andere zorg.”
Cliënt is positief Acht ouderen uit WZU Veluwe-locatie Hart van Thornspic in Doornspijk doen mee aan de proef. Meneer Stoel is een van hen. Hij vertelt over zijn ervaringen. “In het begin zag ik er wel tegenop. Hoe gaat het in zijn werk met het apparaat? Hoe moet ik het gebruiken? Maar inmiddels zou ik niet meer zonder de Medido willen. Het bevalt me goed en ik zie er zeker de voordelen van in. Ook met het oog op de toekomst, als er meer vergeetachtigheid op komt spelen.”
Een donkergrijze rechthoek staat op tafel bij mevrouw Holstege in ’t Harde. Het lijkt op een fotolijstje waar nog een afbeelding in hoort. Maar wie goed kijkt, ziet tekst staan: ‘woensdagmiddag 5 mei’ en ‘zorg komt langs’. Die paar woordjes brengen structuur aan in de dag van iemand met dementie of geheugenproblemen.
Verzorgende IG en Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie Dineke Bosch is samen met collega Wilma Mol projectleider van de Luna. “We raakten enthousiast toen we de Luna zagen”, vertelt Dineke. Ze benaderde een cliënt om het apparaat uit te proberen. “Luna is handig voor cliënten met een vorm van dementie. Vaak nemen zij minder eigen initiatief, zijn snel gedesoriënteerd of halen dag en nacht door elkaar. Met als gevolg dat ze verward de mantelzorger bellen.”
In de Luna zet de thuiszorgmedewerker informatie rond de dagindeling, zoals momenten waarop de zorg langskomt, tijden om te eten of kleine klusjes als was opvouwen. “Pictogrammen werken daarbij goed. Ze zijn herkenbaar.” Ook familie heeft
toegang tot de Luna, die gekoppeld is aan het Caren-portaal waarmee WZU Veluwe werkt. “Zij kunnen aangeven wanneer ze op bezoek komen. Als de cliënt hun namen leest, geeft dat een vertrouwd gevoel.”
Trouwfoto
Naast structuur krijgt de cliënt ook meer zelfvertrouwen. “Het is niet fijn om steeds te horen: u moet nu dit of dat. Dan wordt iemand geconfronteerd met het onvermogen om dingen te onthouden. Door de Luna kan de cliënt zich zelfverzekerder voelen.” Ook voor de zorg is er een voordeel: tijd voor een echt gesprek. “Als in de Luna staat dat het de trouwdag is, kan ik een praatje maken over de trouwfoto. Of vragen naar de trouwtekst.”
Op elke tafel
De proef is intussen geslaagd. “Mevrouw Holstege accepteerde de Luna en we merken dat hij haar meer rust en houvast geeft.” Een tweede cliënt ontvangt er binnenkort ook een. Daarna krijgt elk thuiszorgteam van WZU Veluwe er twee om uit te proberen. Wat Dineke hoopt voor de toekomst? “Bij elke cliënt een Luna op tafel. De kwaliteit van leven neemt er echt door toe.”
Het is jouw schuld, ma. Gekscherend zegt Egbert Bos dat soms tegen zijn moeder als hij weer in actie komt met de EBF Foundation. Er gaat geen dag voorbij zonder dat ze, samen met collega bekende Elburger de Loermeeuw, druk zijn voor het goede doel. En dat allemaal door een verzoek dat moeder Neeltje Bos ooit kreeg. Als mantelzorger, vrijwilliger en lid van de cliëntenparticipatieraad was ze regelmatig te vinden op Het Nieuwe Feithenhof. Na de renovatie in 2018 was er op die locatie geen budget meer voor de aanleg van een tuin. Of zoon Egbert daarvoor iets kon betekenen. “Na een operatie woonde hij tijdelijk bij mij om aan te sterken. Verveel je je al, vroeg ik hem na een tijdje. Je kunt wel wat aan die tuin gaan doen. En van het een kwam het ander.”
Volière en bankjes “Het wordt fantastisch, hoor”, verzekert moeder Bos vanuit haar woning tegenover het woonzorgcentrum. “Er fluiten straks vogeltjes in de volière, overal komen bankjes en natuurlijk bloemen, planten en bomen.” Afgelopen jaar gooide corona weliswaar roet in het eten, maar
met het mooie weer in aantocht neemt het enthousiasme voor de plannen alleen maar toe.
Muziekmarathon
Een muziekmarathon is de meest recente actie van de stichting. De heren van Mooi Wark en Poar Neem’n draaiden een weekend lang plaatjes vanuit het plaatselijke City Café. Dat leverde maar liefst €12.000 op. De Nationale Postcode Loterij overhandigde een cheque van €5.000 en de Lyonsclub zegde begin mei ook nog eens €500 toe. Een wekelijkse actie met groente- en fruitpakketten brengt eveneens geld in het laatje, net als de donaties van bedrijven en particulieren uit de omgeving. “Ruim driekwart van het benodigde bedrag is binnen”, weet Egbert. Tot zijn grote verrassing ontving hij eind april een koninklijke onderscheiding voor zijn vrijwilligerswerk. Trots poseert hij met het lintje voor de foto. Moeder Neeltje kijkt al even trots toe.
Waarschijnlijk gaat deze zomer de schop dan echt de grond in. Het ontwerp is samen met de hovenier en WZU Veluwe helemaal doorgesproken. Alle partijen kunnen aan de slag. Egbert en moeder Neeltje kunnen
niet wachten tot ze door het eindresultaat mogen lopen. En daarna? Dan is er voor EBF Foundation vast wel weer een Elburger die hulp nodig heeft. “Gewoon, uit liefde voor de medemens.”
Wilt u de actie Van Puin naar Tuin steunen? Heel graag!
Dit kan eenvoudig door geld over te maken naar bankrekening NL91 RBRB 0787 7086 23 op naam van Stichting EBF Foundation onder vermelding van ‘Tuinactie van Puin naar Tuin’.
Omzien naar elkaar, aardig doen, vergeven, meeleven, barmhartigheid. Er zijn veel woorden waar je aan kunt denken bij compassie. Medewerkers van WZU Veluwe vertellen wat het bij hen oproept.
Voor mij betekent compassie aanraking. Dat kan op verschillende manieren, letterlijk fysiek maar ook heel goed geestelijk. Door echt te luisteren naar elkaar, waardoor je het idee hebt dat een ander je begrijpt en jou daarin (aan)raakt. Daarnaast betekent compassie voor mij emotie en denken met het hart. Compassie kan zijn ten opzichte van de ander, maar ook naar jezelf. Dat vergeten we soms. Lief zijn voor jezelf en meevoelen met jezelf is soms nodig om weer in verbinding te kunnen komen met een ander. Charlene
Voor mij is compassie: er zijn voor een ander, door te luisteren en te kijken of vragen wat een ander nodig heeft. Danielle
Compassie betekent voor mij: dichtbij, in je eigen omgeving, oog en oprechte aandacht hebben voor elkaar. Dat kan in kleine dingen zitten. Een appje naar de buurman als je weet dat hij die dag een afspraak had in het ziekenhuis om te vragen hoe het gaat. Een zelf geplukt veldboeketje brengen bij iemand in de straat van wie je weet dat zij jarig is. Een kaartje door de bus bij iemand die kortgeleden een kindje heeft gekregen. Een collega een compliment geven voor iets waarvan je vindt dat zij dat zo goed aanpakt. Met
Frieda
Compassie betekent voor mij: er zijn voor de ander. Ik zie mijn cliënten niet als cliënten, maar (soms) als onderdeel van mijn familie. Zij zijn er voor mij en ik voor hen. (Wij zijn er meestal ook vaker dan familie, waardoor je een band opbouwt.) Ik geniet als ik het cliënten naar de zin heb kunnen maken. Dit doen we als team, denkend in mogelijkheden en niet in onmogelijkheden. Inge
het gezin bidden voor een tante die ongeneeslijk ziek is. Luisteren naar een broer die behoefte heeft aan een luisterend oor. Zo zijn er tal van voorbeelden te noemen. Het gaat dus eigenlijk om het zoeken naar mogelijkheden om iets van liefde aan je naaste concreet te maken. Zonder enkel eigenbelang, zonder er iets voor terug te verwachten. Ik doe dit vanuit de opdracht van God om mijn naaste lief te hebben als mezelf. Vanuit de vrucht van de Heilige Geest die mij deze liefde voor mijn naasten schenkt! Marian
Ik denk bij compassie aan: geven zonder iets terug te verwachten en ontvangen zonder in het krijt te staan bij de ander, vanuit de overtuiging dat mensen ten diepste niets liever willen dan bij te dragen aan elkaars welzijn. (Gebaseerd op de theorie ‘Geweldloze communicatie’ van Marshall Rosenberg.) Shweta
Compassie
de zorg
in
is voor mij: de mens ontmoeten (en niet primair zijn ziekte) en dan van betekenis zijn voor hem of haar. Pieter
Voor mij is compassie: iets extra’s doen voor een ander; niet omdat het moet, maar omdat het kan. EJ
Compassie is voor mij omzien naar een ander, invoelen en proberen te begrijpen. Iets voor een ander over hebben. En ook: goed zorgen voor onze cliënten. Dat kan ook op afstand met innovatieve ICTmiddelen.
Compassie is voor mij van betekenis kunnen zijn voor een ander.
Ingrid
Voor mij is barmhartigheid echt luisteren naar elkaar! Alleen door echt te luisteren kun je erachter komen waar de behoefte van iemand in zit. Marjolein
Compassie betekent voor mij: warmte, aandacht voor de ander, me inleven in hoe de situatie voor de ander kan zijn. Daarnaar vragen (niet zelf invullen!) en onderzoeken of er mogelijkheden zijn om te ondersteunen. Proberen te ontdekken wat de werkelijke behoefte is en daarop inspelen. De ander respectvol benaderen vanuit gelijkwaardigheid en zoveel mogelijk eigen regie laten behouden. Daarnaast mijn eigen grenzen bewaken (zelfcompassie). Alida
Bij compassie in zorg en voor een ander denk ik direct aan het woord empathie. Oftewel inlevingsvermogen. Wanneer je je in kunt leven in anderen, dan begrijp je hun emoties beter en kun je effectiever communiceren of handelen. Bij compassie voor jezelf denk ik aan liever zijn voor jezelf. Neem af en toe echt even de tijd om iets te doen waar je heel blij van wordt. Zeg wat vaker nee. Vind rust, geniet wat meer en verminder stress. Sylvia
Compassie in mijn baan op de dagbesteding van De Eijk is voor mij meewandelen met de cliënt in de wereld die we dementie noemen. Ik ga mee in de gesprekken en beleefwereld van de cliënt met dementie, zodat hij of zij zich veilig en begrepen voelt. Ik zorg ervoor dat de cliënt bij binnenkomst de warmte en veiligheid als een warme deken mag ontvangen, zodat hij of zij zich thuis voelt. Carine
Compassie betekent voor mij: met een warm hart je betrokken
Marjolijn
Bij compassie wil je de ander gelukkig zien. Daar doe je alles voor en dat is niet per definitie het beste. Empathie in de zorg betekent dat je je kan inleven in mensen en dat je verbinding zoekt met de ander, zodat je samen op zoek gaat naar het beste. Annemarie
Bij het woord compassie denk ik aan zelfcompassie. Dat is iets wat we allemaal hebben, een menselijke eigenschap die in aanleg meer of minder tot bloei kan komen. (Zelf)compassie zorgt voor een goede relatie met jezelf en voor empathie naar anderen toe. Daar is moed en ruimhartigheid voor nodig. Anne-Marie
Vanuit ons team Thuiszorg en Huishouding Wapenveld hebben wij voor Pasen voor onze cliënten leuke zakjes gekocht en daar paaseitjes in gedaan, voorzien van een leuke kaart met een geschreven tekst. Dit is voor ons compassie: omzien naar anderen in deze gekke tijd, waarin heel weinig kan. Kleine moeite, groot plezier. Thuiszorg en Huishouding Wapenveld
voelen bij de ander of bij het werk.
Voor mij is compassie: oprecht inleven en meeleven met de ander vanuit je hart. De ander aanvoelen en begrijpen. Eerlijke en oprechte aandacht waarbij je jezelf wegcijfert. Besluiten durven nemen in mededogen met de ander, maar daarbij de werkelijkheid niet uit het oog verliezen. Janny
Compassie is voor mij dat een ieder mag zijn wie hij of zij is als persoon. Gehoord worden en elkaar accepteren zoals je bent, dus zonder te veroordelen. En daarbij iemand kunnen helpen of steunen op wat voor manier dan ook. Alie
Compassie betekent voor mij: het voelen van warmte, zorgzaamheid en de behoefte om de ander te helpen of te ondersteunen, juist als ze fouten maken of tegenslag ondervinden.
Jeanette
‘Er gaat niets boven vriendelijkheid’, zei het paard. ‘Stilletjes overstijgt dat alles.’
Dit brengt hart en hoofd, tijd, drukte samen. Wees lief voor elkaar! Dus voor je collega’s en cliënten en ook voor jezelf!
Compassie is voor mij: dat wat iets bij je losmaakt. Waar je door geraakt wordt. Wat je ontroert of in beroering brengt. Marianne
Een teken van medeleven, een blijk van waardering, gewoon zomaar. Een kaartje ontvangen is voor veel mensen een plezierige verrassing. En een kaartje sturen is vaak een kleine moeite.
Als lezer van Nabij krijgt u bij dit nummer een setje kaarten. Om zelf te bewaren of als verrassing te versturen naar iemand die u dierbaar is. Veel plezier!
Compassie is voor mij: je durven laten raken door een ander.Hester
Ze komt binnen wanneer de diagnose is gesteld en blijft betrokken tot thuis wonen niet langer gaat. Met kennis en compassie loopt casemanager dementie Harmke Bakker mee met cliënten en hun familie. “Het is een reis die we samen maken.”
Het is niet niks: te horen krijgen dat er sprake is van dementie. Enerzijds kan het een vermoeden bevestigen, anderzijds roept het juist meer vragen en emoties op. Een casemanager dementie kan in dat geval veel betekenen, weet Harmke. “Op praktisch gebied geef ik tips en help ik bij het regelen van bijvoorbeeld thuishulp of maaltijdservice. Daarnaast bied ik een luisterend oor en mentale ondersteuning.” Taken overnemen is uitdrukkelijk niet de bedoeling. “Ik loop mee van diagnose tot opname, zowel met de cliënt als de mantelzorger.”
Tot voor kort combineerde Harmke haar functie met werken bij het Cliëntservicepunt van WZU Veluwe. Door het toenemend aantal ouderen dat langer thuis blijft wonen, zag ze de hulpvragen groeien. Vanaf 1 mei is ze daarom volledig aan de slag gegaan als casemanager. Persoonlijke betrokkenheid is voor de cliënt met dementie heel belangrijk, weet ze. “Ik ben oprecht
‘Dementie betekent ook afscheid nemen’
‘Bij
geïnteresseerd in iemands verhaal en probeer vertrouwen te winnen. Een band opbouwen helpt bij het accepteren van hulp.”
Aanvoelen wat een cliënt nodig heeft, is voor de casemanager van essentieel belang. Dat zit hem bijvoorbeeld in het al dan niet benoemen van de gestelde diagnose dementie. “Dat kan ik doen bij iemand die zich nog bewust is van de diagnose. Maar bij een ander ben ik soms gewoon de ouderenzuster die een praatje komt maken.”
Probeer mee te bewegen met het gedrag van de cliënt, adviseert Harmke vaak. Tegelijkertijd weet ze dat dit gemakkelijker is gezegd dan gedaan. “Vooral voor familie is het lastig om met de situatie om te gaan.” Onbegrip is niet zo gek, weet ze. “Kinderen hebben vaak al veel zorg op
zich genomen en ervaren een grote verantwoordelijkheid. De diagnose
‘Soms ben ik gewoon de ouderenzuster die een praatje komt maken’
dementie betekent toch een soort afscheid. De achterblijvers raken een geliefde kwijt en maken een voortdurend rouwproces door.”
Daarom is de casemanager er ook voor de naasten van de cliënt. “Ik kijk naar de onderlinge verhoudingen. Achter elke voordeur vind je een ander verhaal. Er zit vaak veel emotie. Het is prettig dat ik in die situatie veel voor mensen kan betekenen. Ook als mijn hulp aan de cliënt minder wordt, houd ik contact. Ik blijf verbonden.”
Als een huisarts of geriater de diagnose dementie heeft gesteld, krijgt een cliënt altijd hulp van een casemanager dementie. Voor WZU Veluwe zijn twee casemanagers actief. Naast Harmke Bakker is dat Gerda van der Beek.
Gerda werkt in de regio Epe-Wapenveld-Hattem. De huisarts of geriater meldt de cliënt hier aan bij het netwerk dementie. Vanuit hier wordt een casemanager toegewezen. In de regio Nunspeet-’t Harde-Elburg, waar Harmke werkt, kiest een cliënt of familie zelf een zorgorganisatie. “Het voordeel van WZU Veluwe is dat we ook woonzorglocaties hebben, waar een oudere terecht kan als thuis wonen niet meer mogelijk is.”
Camera draait, vrijwilliger zit klaar. En… actie! De dagopening voor cliënten is tegenwoordig niet meer alleen te horen. WZU Veluwe begon dit voorjaar een eigen televisiekanaal, waarop elke bewoner mee kan kijken. Ewoud Gosker werkt met veel toewijding mee aan de uitzendingen. “Via beeld probeer ik mensen echt te raken.”
‘Je mag er zijn zoals je bent. Dat is de troostrijke boodschap van God die ik wil delen’
In zijn woning in ’t Harde is de boekenkast goed gevuld. Aan de muur hangen mandala-tekeningen en gedichten van zijn hand. Ewoud Gosker is een belezen en creatieve man. En na een werkzaam leven voor de klas als docent Engels ook een goede verteller. Die kwaliteiten zet hij graag in als vrijwilliger. “Twee ochtenden in de week als begeleider op de dagbesteding bij Jeanne d’Arc, zo nu en dan bij het koffieschenken in Mariposa en sinds de corona-uitbraak als poortwachter bij de ingang”, vertelt hij. “Ook praatte ik jarenlang kooravonden aan elkaar en verzorgde ik dagopeningen.”
Door corona vielen veel activiteiten zo goed als stil. “Ik houd van lezen, tekenen en puzzelen, dus ik kan me goed vermaken. Maar het idee dat mensen bang voor elkaar zijn is heftig. Je wilt niet iets meenemen of besmet raken, je kijkt naar anderen of ze melaats zijn.” Eenzaamheid ligt dan op de loer, merkte hij. “Dat speelde zeker toen de deuren van de woonzorglocaties op slot gingen. Zonder aandacht worden mensen zo ongelukkig!”
Juist in zulke tijden is het belangrijk om samen de dag te beginnen, vindt Ewoud. Hij meldde zich dan ook meteen aan toen WZU Veluwe een eigen televisiekanaal lanceerde (zie kader op de volgende pagina). Sinds de start daarvan verzorgt hij weer dagopeningen. “Ik zoek liederen, een gebed en maak mijn eigen overdenkingen.”
‘Waarvoor leef ik hier in ’s hemelsnaam op aarde? Nou, God heeft een doel met u, met jou.’
Er is veel ruimte voor eigen invulling, constateert Ewoud. “Ik wil vooral de troostrijke en liefdevolle boodschap van God meegeven: je mag er zijn zoals je bent. Ouderen hoeven zich niet tot last te voelen.” Veel
inspiratie haalt Ewoud uit het boek Doelgericht leven van Rick Warren. “Dat gaat over de vraag: waarvoor leef ik hier in ’s hemelsnaam op aarde? Nou, God heeft een doel met u, met jou. Hij heeft je gemaakt zoals Hij dat wilde.”
Talent telt
“Kijk niet naar tekortkomingen, maar naar talenten.” Die woorden draagt Ewoud al zijn hele leven uit. “Ik gaf les op wat nu het VMBO is. Ook bij mijn leerlingen keek ik niet naar het geleerde, de prestatie. Veel belangrijker vond ik hun inspanning.” Er is altijd wel iets waarin je uitblinkt, hield hij hen voor. “Dat geldt voor iedereen. Veel talenten vergen ook weinig inspanning. Genieten is
‘Kijk niet naar tekortkomingen, maar naar talenten. Er is altijd iets waarin je uitblinkt’
zo’n gave. Glimlachen of hartelijk zijn, dat kun je toch ook.”
Vrijblijvend is het niet, de talenten van elk mens. “Er zijn ook heus plichten. Zorg dat je uitblinkt in waar je goed in bent. Kun je mooi vertellen? Doe dat dan! Kun je goed bakken? Ga dan bakken! Als je een goede moeder bent, dan heeft God jou daarvoor gemaakt. Daar besteed ik veel aandacht aan. Er is niet alleen duisternis. Je mag ook zingen van licht.”
De dagopening bekijken vanuit het eigen appartement of samen in de recreatiezaal. Voor cliënten van woonzorglocaties is dat sinds dit voorjaar mogelijk.
WZU Veluwe is gestart met een eigen televisiekanaal. De programmering wordt de komende maanden stap voor stap uitgebreid.
De belemmeringen vanwege de coronacrisis waren de belangrijkste reden om te starten met een televisiekanaal. Vanwege de verplichte 1,5 meter afstand zijn er tal van beperkingen bij groepsactiviteiten. Cliënten kunnen hierdoor minder dan voorheen deelnemen aan activiteiten. Ook zijn er weinig activiteiten met mensen van ‘buiten’. Koren die komen zingen worden bijvoorbeeld al lange tijd gemist. Het WZU Veluwe-televisiekanaal is een aanvulling van de activiteiten op het gebied van identiteit en welzijn.
Met hulp van vrijwilligers als Ewoud Gosker zijn we gestart met het uitzenden van een dagopening. Stap voor stap gaan we zelf meer programma’s maken en uitzenden. Daarbij kunt u denken aan WZU Veluwe in beweging, een verzoekplatenprogramma of interviews. Ook willen we gaan samenwerken met lokale omroepen, kerken of koren. Informeer bij uw contactverzorgende op welke zender u WZU Veluwe-tv kunt vinden.
Oog hebben voor de behoeften van cliënten. Voor de lokale cliëntenparticipatieraden (CPR) staat welzijn van bewoners op de eerste plaats. CPRleden Chris van Os en Evert van ’t Slot vertellen hoe zij zich met compassie inzetten voor Mariposa en De Bunterhoek.
Waar denkt u aan bij compassie?
Chris: “Compassie betekent voor CPR ’t Harde: een luisterend oor bieden aan bewoners. Hen proberen aan te voelen en te begrijpen. Er voor hen zijn in voor- en tegenspoed.”
Evert: “Compassie laat zich niet beïnvloeden door organisatorische of maatschappelijke ontwikkelingen. Als CPR Nunspeet laten we ons zo min mogelijk leiden door financiële beperkingen. Het welzijn van bewoners staat op nummer 1.”
Hoe brengt u dat in de praktijk?
Evert: “Tijdens de coronacrisis hebben we voortdurend aangedrongen op overleg over de bezoekregeling. Steeds speelde de vraag: wat hebben bewoners nodig aan contact en liefde van hun familie? En we zijn in contact gekomen met Stichting Kontakt, die waardevolle digitale hulpmiddelen verzorgt. Denk bijvoorbeeld aan robothonden en -katten en de QwiekUp.”
Chris: “Dit proberen we bij ieder gesprek met bewoners in praktijk te brengen, bijvoorbeeld tijdens het koffieschenken of andere activiteiten.”
Waar hebben cliënten behoefte aan?
Chris: “Juist aan die aandacht hebben cliënten zoveel behoefte. Echte aandacht! Corona maakte het contact heel moeilijk. We zijn blij dat de bezoekregelingen versoepeld kunnen worden en dat de focus weer op het welbevinden van bewoners komt te liggen. Dat verdienen ze!”
Evert: “Cliënten hebben liefdevolle zorg en welzijn nodig, zoals ze dat thuis ook zouden krijgen. Ze moeten zich thuis voelen in de Bunterhoek. Corona maakt dat lastig. We gaan een online ontmoeting organiseren met mantelzorgers en contactpersonen.”
Chris: “Vóór corona organiseerden we een boottocht op het Veluwemeer, een bustocht met lunch in Harderwijk en een vismaaltijd in Mariposa. We kunnen niet wachten om weer op een normale manier met onze bewoners contact te hebben.”
Evert: “In alle overleggen met de bestuurder zullen wij steeds weer opnieuw de compassie voor bewoners verwoorden.”
Met een stralende lach zit ze achter de balie. Bezoek dat binnenkomt, krijgt een hartelijk welkom. Cliënten geeft ze oprechte aandacht. Voor iedereen heeft ze belangstelling en een vriendelijk woord. Het is precies hoe receptioniste Alie Zwep als mens is. “Gewoon aardig doen geeft zoveel voldoening.”
De woensdag, donderdag en vrijdag zijn ‘haar’ dagen. Ze ziet ernaar uit en geniet er met volle teugen van. Alie is aan de receptiebalie helemaal op haar plek. Dankbaar werk noemt ze het. Werk ook waarin ze veel hoort en ziet. “Ik ben een luisterend oor voor cliënten en een praatpaal voor familie.”
Een momentje van aandacht geven, de tijd nemen om te luisteren, iemand even bij de arm pakken of in een stoel helpen. Een receptioniste heeft normaal gesproken de hele dag contact met bewoners. Hoe vreemd is het dan als dat plotseling stopt. “Lange tijd bleef Mariposa vrij van corona”, blikt Alie terug. “De andere locaties werden zwaar getroffen, wij niet. We waren er best een beetje trots op. Maar op 17 december 2020 veranderde alles.”
Afgesneden
Terwijl de rest van de woonzorglocaties van WZU Veluwe langzaam opkrabbelde na twee hevige coronagolven, gingen bij Mariposa de deuren op slot. Alle cliënten moesten in hun appartement blijven. In de centrale hal kwam niemand meer.
“In één keer waren we afgesneden van de rest. Je zag geen bewoner, hoorde niks. De collega’s liepen te zwoegen en waren onherkenbaar in hun beschermende kleding.”
‘Onze taak vanuit het geloof is: God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf’
Vanaf dat moment werd de sluis bij de ingang een centraal punt, vertelt Alie. “Daar kwam familie spullen afgeven voor hun dierbare. Soms met een handgeschreven briefje erbij. Ik kon een schakeltje zijn tussen medewerkers en familie. Het gaf mij een goed gevoel dat ik op die manier toch iets kon betekenen.”
Hoewel Alie de bewoners tijdelijk niet zag, lieten ze haar niet los. “Ik las de ervaringen van andere locaties tijdens corona, in de hoop hiermee wat voor onze bewoners te kunnen betekenen. Bijvoorbeeld over het effect van muziek op de kamer. Als ik het idee had dat we er iets mee konden, deelde ik dat met de locatiemanager of de regieverpleegkundige.” Ook via de telefoon kwamen er signalen binnen. “Familie vertelt iets soms wel aan mij maar
niet aan de zorg. Ik zie het als mijn taak om dat door te geven.”
Emotioneel weerzien
Na bijna acht weken mochten bewoners half februari hun kamer verlaten. Het werd een emotioneel weerzien. “Na zo’n lange tijd zag ik ze pas weer. ‘Oh Alie, we hebben elkaar zo gemist’, zeiden sommigen. Kippenvel kreeg ik ervan!” Er kwam een herdenkingsbijeenkomst voor overleden cliënten. “Tien foto’s op een rij op tafel. Dat gaf heel veel verdriet.”
De vreugde over het weerzien was van korte duur. Na de versoepeling kwam een tweede besmettingsronde. “Weer moest iedereen op de kamer blijven”, herinnert Alie zich. “Eén vaste bezoeker per cliënt bleef gelukkig toegestaan.” Privé voelde ze ook de verantwoordelijkheid om voorzichtig te zijn. “Jongens, denk
aan mama’s werk, zeiden mijn man en ik thuis.”
Naastenliefde
Ondanks de zware tijd, die ook op Mariposa ten einde lijkt te komen, is er voor Alie geen fijnere werkplek
denkbaar. “Mijn hart ligt bij de mensen van Mariposa. Soms ben je maar een speldenprikje in iemands dag, maar het kan zoveel goed doen.” Buiten werktijd houdt dat voor haar niet op. Dan gaat ze als mantelzorger naar een oudere dame of op bezoek bij een tante van 97 jaar. “Het is onze taak vanuit het geloof: God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf.”
‘Soms ben je maar een speldenprikje in iemands dag, maar het kan zoveel goed doen’
Voor WZU Veluwe was 2020 het jaar van corona. Het virus raakte ons zwaar en beïnvloedt nog altijd de dagelijkse zorg en ondersteuning. Maar er gebeurde meer. In deze terugblik zijn de belangrijkste onderwerpen uit het jaar en kwaliteitsverslag 2020 te lezen.
Het coronavirus treft WZU Veluwe zwaar. Tijdens de eerste gevolg worden De Bunterhoek, Rehoboth en De Boskamp hard geraakt. Tijdens de tweede golf zijn er veel besmettingen op Mariposa en Het Nieuwe Feithenhof. In totaal overlijden 81 cliënten, één vrijwilliger en twee medewerkers. Pastoraal werkers houden diverse herdenkingsbijeenkomsten, waarbij familie en medewerkers (digitaal) aanwezig zijn. Het meeleven onderling en de erehagen van medewerkers buiten op straat voor de overledenen is indrukwekkend. Het is mooi en intens om dit samen te kunnen doen.
De Bunterhoek gaat in 2020 over op zorg met behandeling, na Het Nieuwe Feithenhof en Mariposa. Bij zorg met behandeling zijn paramedische hulp en ondersteuning in eigen huis aanwezig. Dat biedt veel voordelen: multidisciplinair overleg is makkelijker, er zijn korte lijnen en er wordt gewerkt vanuit één visie. Een goed voorbeeld hiervan is de Wolk heupairbag. Door deze in te zetten bij cliënten die regelmatig vallen zijn er in 2020 80 procent minder heupfracturen.
Het contact met familie of sociaal en kerkelijk netwerk vermindert sterk door de sluiting van de woonzorglocaties en de beperkte bezoekregeling daarna. Gelukkig kunnen de pastoraal werkers hun individuele bezoek aan cliënten voortzetten. Zij spelen een belangrijke rol in de zorg rondom het levenseinde voor cliënten. Ook praten ze met individuele medewerkers over wat zij meemaken in de coronaperiode. Collega’s zien veel leed, zien cliënten snel overlijden en krijgen te maken met morele dilemma’s. Pastoraal werkers kunnen hen hierbij ondersteunen.
Meer welzijnsuren direct voor de cliënt en organisatorische zaken centraal uitvoeren. Deze verandering naar vraaggericht werken wordt in 2020 ingezet. Welzijnsmedewerkers inventariseren wensen van cliënten en realiseren die waar mogelijk, ook al maakt corona dat soms lastig. Het nieuwe centrale Bureau Welzijn organiseert activiteiten voor de gezamenlijke locaties. Een mooi voorbeeld zijn de buitenconcerten. Daarbij treden artiesten op vanuit de tuin. Dat valt in de smaak; het is goed voor de sfeer en geeft afwisseling en ontspanning.
Aantal cliënten (woonzorglocaties, thuiszorg, huishouding en dagbesteding): 1.330 Aantal medewerkers: 357 FTE
Cliënttevredenheid woonzorglocaties: 8 Cliënttevredenheid thuiszorg: 8,5
Medewerkerstevredenheid: 7
Medewerkers Promotie Score: voor WZU Veluwe als werkgever 7,3 voor werkplezier 7,5
Het gehele jaar- & kwaliteitsverslag is te lezen op www.wzuveluwe.nl
Om vacatures goed en snel in te vullen, lanceren we in 2020 het vernieuwde platform WerkenbijWZUVeluwe.nl. Met verhalen van ambassadeurs, social media en een recruitmentsysteem ondersteunen we de werving. Elke nieuwe medewerker krijgt een warm welkom met een fysieke of digitale introductiebijeenkomst. In 2020 worden digitale informatievideo’s opgenomen en wordt een inwerkprogramma op maat ontwikkeld. Vanaf 2021 krijgt elke nieuwe collega een buddy, die hem of haar wegwijs maakt en op wie de nieuwe medewerker kan terugvallen.
Van en met elkaar leren
Mede door corona neemt leren op de werkplek een vlucht in 2020. Alle medewerkers maken zich nieuwe werkwijzen en protocollen eigen. Van en met elkaar leren krijgt echt inhoud. Leercoaches en praktijktoetsers worden vaker ingezet om leerlingen, stagiaires en medewerkers in de praktijk te beoordelen. Op De Bunterhoek runt een groep stagiaires zelfstandig een afdeling met werkbegeleiders als back-up. Het aantal leerafdelingen wordt in 2021 uitgebreid.
Behandeldienst in eigen huis
In gesprek met cliënt en collega
Een gezamenlijke maaltijd voor bewoners en medewerkers.
Op het menu: poffertjes en ijs toe. Aansluitend een potje bingo. Team de Waterkant van De Bunterhoek bood cliënten dit voorjaar extra aandacht en gezelligheid. En de volgende maaltijd staat al gepland.
Meer saamhorigheid als collega’s en met cliënten. Dat is het teamdoel dat afdeling de Waterkant zich dit jaar heeft gesteld. Geïnspireerd door het waardevolle samenzijn tijdens het laatste kerstdiner schuiven de medewerkers elke twee maanden aan bij de bewonersgroep. Op 11 maart was de aftrap.
Een tafelschikking zorgde ervoor dat bewoners en zorgcollega’s door elkaar zaten. Even verderop in het restaurant waren medewerkers druk bezig met het bakken van poffertjes. Bijna 700 stuks kwamen er van de bakplaat! Als toetje was er een heerlijke ijstaart. Alles werd door het vaste team geregeld én aangeboden.
Activiteit door stagiaires Stagiaires Arinda Bikker en Celine van den Hardenberg zorgden na de maaltijd voor een leuke activiteit. Voor hun opleiding Verzorgende IG & Maatschappelijke zorg hadden ze beide de opdracht om iets te organiseren voor een bewoner. “Omdat we bij elkaar in de klas zitten, besloten we de opdracht samen te doen en het grootser aan te pakken”, vertelt Celine. “Het werd een activiteit voor de hele afdeling, waarbij bewoners konden kiezen om mee te doen.”
Interactie Samenwerken en afstemmen was het leerdoel voor het tweetal. Met plaatjes van vroeger stelden Arinda en Celine daarom een bingo samen. “Dat zorgde al voor veel interactie met de bewoners”, zegt Arinda. “Er kwamen allerlei verhalen los. Onder
andere over hoe er vroeger gekookt werd en hoe ze de was deden.” Kleine prijsjes, zoals een cake en chocolaatjes, ontbraken natuurlijk niet.
Voor herhaling vatbaar De plaatjesbingo in combinatie met het poffertjes eten leverde een gezel-
van de bewoners voor de bingo een 8,5 én leuke reacties. Meneer Visser zei direct na afloop: “Dat is voor herhaling vatbaar.” Twee dagen na de bingo kwam mevrouw Dijkgraaf naar hen toe en liet weten dat ze ontzettend genoten had. Mevrouw Bouwman kreeg de dag na de bingo nog een flesje sinaasappelsap als troostprijs, waarop ze zei: “Ik zal aan jullie denken als ik het opdrink.” Ze was er zichtbaar blij mee. Collega’s merkten de volgende dag dat de bewoners aan het nagenieten waren. Het deed Arinda en Celine goed om al die positieve geluiden te horen.
lige avond op. Voor iedereen was er oprechte belangstelling en persoonlijke aandacht. “Het was mooi dat de meeste bewoners erbij konden zijn en dat je ze echt zag genieten. Daar doen we het natuurlijk voor”, vindt Celine. De stagiaires kregen
Het organiseren en meebeleven gaf ook het team een gevoel van saamhorigheid. Met liefde en enthousiasme hebben de medewerkers het geregeld, met een warm gevoel denken
zij terug aan deze prachtige avond. Op het gebied van welzijn heeft dit zeker meerwaarde, het team is ervan overtuigd dat het goed is om dit erin te houden. Wat er de volgende keer op het menu staat? Dat kiezen medewerkers en bewoners samen, net als de activiteit na het eten. Genieten wordt het zeker.
‘Mooi dat je bewoners echt zag genieten. Daar doen we het voor.’
Stof afnemen, stofzuigen, bedden verschonen. Huishoudelijke ondersteuning lijkt vooral te gaan over schoonmaken. Maar het sociale aspect is net zo belangrijk, weet medewerkster huishouding Janny Penninkhof. “Een gesprekje betekent heel veel voor mensen.”
Ze is net thuis na een ochtend werken. Het blauwe uniformjasje van WZU Veluwe heeft ze nog aan. Hartelijk doet ze de deur open, schenkt thee in en doet haar verhaal. Ze heeft net een nieuwe cliënt ontmoet, een oudere dame uit Wapenveld. De eerste kennismaking was positief, vertelt Janny lachend. “Ze zei: ‘Och, wat bin’k toch bliede da’j d’r bint. Ik zie ’t al, ie bin een gewone deerne.’”
Bedankt mien deerne
En dat klopt. Niks geen poespas voor Janny. Doe maar gewoon je werk, vindt ze. Dus zet ze zich elke ochtend met veel liefde en enthousiasme in voor haar cliënten. Tien heeft ze er in totaal, stuk voor stuk ‘zulke lieve mensen’. “Als het kan, praat ik gewoon plat met ze. Het is heel dankbaar werk. Bedankt mien deerne, zeggen ze dan. Die waardering maakt het mooi.”
keer is het gewoon een pleziertje of wat kletsen, dan weer is het serieus. Ik probeer zo goed mogelijk aan te voelen wat iemand nodig heeft. Cliënten vertrouwen mij best veel toe, soms hoor ik meer dan hun eigen kinderen.”
De medewerkers onderling hebben ook veel contact. Het team Huishouding in Wapenveld is hecht. “We staan voor elkaar klaar. Onderweg kom je soms een collega tegen, dan praten we altijd even bij. We delen lief en leed met elkaar.”
Signaleren en overleggen Tijdens het afgelopen coronajaar hadden thuiswonende ouderen het zwaar, merkte Janny. “Soms was ik de enige persoon die ze zagen. Mensen werden emotioneel, angstig of zelfs depressief. Ik voelde me net een maatschappelijk werker.” Waar nodig overlegt een huishoudelijk medewerker met familie of schakelt de thuiszorg in. “Wij komen wekelijks bij iemand over de vloer en kunnen goed beoordelen hoe het met iemand gaat. We hebben een signaleringsfunctie.” Ook nu er weer meer kan en mag, kijken mensen echt uit naar haar komst, ziet Janny. “Ik vien ’t zo gezellig
Meer dan schoon
Het is niet alleen het huishoudelijk werk dat de cliënten blij maakt. “Het is belangrijk dat het schoon en leefbaar is. Maar we zijn er voor zoveel meer dan poetsen.” Ten eerste is er het samenwerken. “Een cliënt hoeft echt niet op de stoel te blijven zitten”, zegt Janny. Dus vraagt ze de mensen wat zij willen dat er gedaan wordt en gaan ze samen aan de slag. “Als je zelf nog bepaalde taken in huis kan doen, geeft je dat een zinvol gevoel.”
Tijd voor een kopje koffie en een praatje moet er ook zijn, vindt Janny. Die gesprekken kunnen over van alles gaan. “De ene
da’j d’r bint, zeggen ze dan.” Met elkaar meeleven spreekt vanzelf. Toen ze een paar jaar geleden zelf ziek was, stonden enkele cliënten onverwacht met een bloemetje op de stoep. Andersom gebeurt hetzelfde. “Als iemand in het ziekenhuis ligt, ga ik erheen. En als thuis wonen niet meer gaat, blijf ik contact houden. Ik laat niemand vallen. Een band opbouwen is wat het werk zo mooi maakt.”
‘Een cliënt hoeft echt niet op de stoel te blijven zitten’
‘Als het kan, praat ik gewoon plat met mensen’
Een open cultuur met ruimte voor ieders mening. Zo omschrijft Johan van Brussel als lid van de Ondernemingsraad (OR) de sfeer bij WZU Veluwe. Dat biedt de mogelijkheid om de belangen van medewerkers zo goed mogelijk te beschermen.
“Het is belangrijk om je invloed te laten gelden.”
‘Je
Als inkoop- en contractmanager is Johan gewend zaken uit te zoeken. Tijdens corona maakte hij dagelijks de ingewikkelde puzzel om te zorgen voor voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen en desinfectiemiddel voor de hele organisatie. Als hij daarvoor meer van een onderwerp moest
Samen met de bestuurder is de OR verantwoordelijk voor goede medezeggenschap. “Met elkaar denken we na over de toekomst van WZU Veluwe.” Johan is blij met de samenwerking. “De bestuurder biedt veel ruimte. Je mag hier overal over meepraten. Dat is bijzonder.” Een open cultuur maakt betrokkenheid bij
Na twee jaar zit de termijn van een deel van de OR-leden erop.
> Van 11 tot en met 20 juni zijn er verkiezingen voor een nieuwe Ondernemingsraad.
weten, zorgde hij daarvoor. Zo kwam hij op het spoor van Hooghoudt, de jeneverproducent. “Die bleek tijdelijk desinfectiemiddel te maken en te verkopen. Ik heb meer onderzoek gedaan en kon het tegen een gunstige prijs aanschaffen.”
Een leven lang leren, altijd kritisch kijken en vragen stellen. Met die instelling zet Johan zich in voor WZU Veluwe. “Een webinar of een cursus volg ik met plezier. Ik vind het belangrijk om kennis in huis te hebben.”
Het is een houding die ook in de OR goed van pas komt. “Je leert strategisch denken, verbanden zien, afwegen en onderhandelen. Je maakt kennis met allerlei facetten van een organisatie. Bovendien zijn er voor OR-leden talloze opleidingsmogelijkheden en leer je veel andere mensen kennen. Het heeft ook mijn eigen werk verrijkt.”
diverse onderwerpen mogelijk. De OR denkt mee over zaken als roosterbeleid, duurzaamheid, werkdruk. “De kunst is om het proces zo te laten verlopen dat betrokken medewerkers zich gehoord en gezien voelen.”
Na twee jaar neemt een deel van de OR-leden afscheid en treedt een nieuwe lichting aan. Johan blijft en kan het OR-werk van harte aanbevelen. “Het gaat vooral om luisteren en je inleven, zowel in medewerkers als de organisatie. En je moet wel een mening hebben, of die durven vormen.” Een stevige discussie komt de besluitvorming ten goede, vindt Johan. “Succes is niet per se dat jij gelijk hebt. Je hoeft niet altijd te winnen. Het kan ook zijn dat andermans mening jou nieuwe inzichten geeft. Er is geen goed of slecht. Je moet er samen uit komen.”
Er valt wat te kiezen, de kandidaten hebben de afgelopen weken enthousiast campagne gevoerd. Als medewerker van WZU Veluwe kun je je invloed laten gelden door je stem uit te brengen. Hoe je dat doet lees je op Werkplein.
Zitten jij en je collega’s met een onderwerp dat de organisatie of je werk raakt? Dan kun je terecht bij de OR. Op elke locatie heeft de OR zogenoemde ambassadeurs. Zij zijn de thermometer van de werkvloer. De ambassadeurs peilen hoe een onderwerp leeft onder medewerkers en bespreken dit met een van de OR-leden. Zij kunnen het op hun beurt aankaarten in het overleg met de bestuurder. Andersom werkt het ook en kan de OR medewerkers bevragen over een mogelijk besluit.
‘Je moet wel een mening hebben, of die durven vormen’
Een prettige omgeving, een kamer die rust biedt en elementen die positieve herinneringen oproepen. Voor alle mensen en zeker die met dementie is de ruimte waarin zij leven van groot belang voor hun welbevinden.
Team Dementie van locatie Rehoboth doet er alles aan om dat mogelijk te maken. “Wij zijn hun gids en moeten ervoor zorgen dat zij het hier fijn hebben.”
Een zachtgroen geschilderde muur, een lekkere warmrode bank, prettige verlichting en niet te vol. Het appartement van de schoonmoeder van Verzorgende IG Gerrald Ruis is zo ingericht dat het voor haar een rustgevende plek is. Aan de muur hangt weinig, maar wat er hangt is voor mevrouw Matahelumual speciaal: medailles die ze als jonge turnster won in een lijstje en een set oude zilveren lepeltjes in een houten rekje. “Dat roept fijne herinneringen op.”
Toen zijn schoonmoeder naar Rehoboth ging verhuizen, viel Gerrald de inrichting van de kamers op. “Witte muren die zonlicht hard weerkaatsten. Ik verbaasde mij er al eerder over dat alle kamers zo waren, dat bleek te liggen aan bepaalde regelgeving. Ik vind dat een kamer moet leven en prettig moet voelen.” Hij kan het weten, want voor zijn opleiding Gespecialiseerde Verzorgende Psychogeriatrie (GVP) verdiepte hij zich in omgevingszorg voor mensen met dementie, zoals zijn schoonmoeder.
Bij hen zijn waarneming en gezichtsvermogen mede bepalend voor het gedrag. Het gebruik van de juiste kleuren in een ruimte kan onrust of ronddwalen tegengaan, ontdekte Gerrald. “Zo kun je voorkomen dat mensen zich onprettig voelen, wat het dagelijks functioneren vermindert.” Hij deed onderzoek naar kleurgebruik en kwam erachter dat de basiskleuren rood, geel, groen en blauw geschikt zijn. “Voor de omgeving kies >>
Team Dementie op locatie Rehoboth telt vijf personen. Elke collega heeft een eigen aandachtsgebied. Zo houdt Alien Sollie zich bezig met eten. “Eten moet herkenbaar zijn. Samen met de diëtist en de keuken kijken we hoe we het zo kunnen aanleveren dat mensen er wat mee kunnen. Zelf snijden of schillen wekt de eetlust op. Samen koken geeft iemand het gevoel zinvol bezig te zijn.”
Aandachtspunt van Betsy Dijkgraaf is zinvolle dagbesteding. Zij kijkt wat iemand ondanks de beperkingen nog kan en waar de cliënt interesse in heeft. “Belangrijk is dat je je verdiept in de achtergrond van de bewoner.” Met Tony Hassan en collega’s van afdeling Manenberg gaat Betsy beleefhoekjes creëren. “Dat zijn plekjes met spullen van vroeger of attributen rond een bepaald thema. Ook staan her en der bankjes. Met die rustpunten bevorderen we de mobiliteit van de bewoners.” Tony Hassan maakt ook kleine
beleefkastjes bij appartementen. “Een plankje naast de voordeur waarop een cliënt spulletjes van zichzelf kan zetten. Zo wordt de eigen entree herkenbaar.” Tonny verzorgt ook themakoffers, die familie of collega’s kunnen gebruiken.
Voor cliënten van afdelingen kleinschalig wonen is Mirjam Heijboer aanwezig op het gedragspreekuur. “Samen met de psycholoog en andere disciplines bespreken we daar alle bewoners. Ik kijk vanuit mijn expertise als GVP’er en adviseer over de omgang met cliënten.” Het team hoopt in de toekomst meer met de opgedane kennis te doen. “We hebben veel geleerd, nu willen we er ook mee aan de slag. Omgevingszorg moet een speerpunt worden.”
Meer weten over kleuren en het kleurenprocesplan? Neem contact op met Team Dementie via woonzorglocatie Rehoboth.
Team Dementie, met van links naar rechts Betsy, Tony, Gerrald en Alienje de zachte variant in een bepaalde kleurwaarde, gebruiksvoorwerpen moeten juist felgekleurd zijn.”
en zachte verlichting, aandacht voor akoestiek en zijn er oriëntatiehulpmiddelen.” Snuisterijen mogen, maar niet te veel. “Kies een paar belangrijke spullen van vroeger.” Bij mevrouw Matahelumual werden dat dus de medailles en de lepeltjes. “Elke cliënt moet de vrijheid hebben om zijn appartement zo in te richten en wij moeten dat mogelijk maken”, vindt Gerrald. “Zij wonen hier en als medewerkers zijn wij bij hen te gast.”
zorgen dat zij zich gekend en begrepen voelen. Het draagt allemaal bij aan welbevinden.”
Dat gebeurt bij voorkeur al voordat iemand bij WZU Veluwe komt wonen, vindt Gerrald. “Als ik als GVP’er aanwezig zou zijn bij het intakegesprek, kan ik familie adviseren. Wat is qua inrichting van de toekomstige kamer belangrijk om te weten? Ik kan zo al
Ideale kamer Naast kleur spelen meer zaken een rol, weet Gerrald. “In de ideale kamer is er wisselend gebruik van hardere
Gerrald vergelijkt dementiezorg met reizen. “Ik reis graag en voordat ik naar een vreemd land ga, lees ik mij in. Ik verdiep me in de cultuur, de taal, de mensen, zodat ik mij daar kan redden. Zo kun je je ook inspannen voor mensen met dementie. Zij leven in een voor ons vaak onbekende wereld. Verdiep je in de cliënten voor wie je zorgt, leer hun levensgeschiedenis en de ziekte dementie kennen. Zo kun je met compassie naar hen kijken. Dan word je hun gids in het leven en kun je ervoor
een beeld krijgen van de natuurlijke woonomgeving en hoe iemand daar is. Het klinkt logisch, maar vergis je niet, dementie maakt het vaak een uitdaging.”
‘Wij zijn de gids en moeten ervoor zorgen dat mensen met dementie het hier fijn hebben’
‘In de ideale kamer is er goed gebruik van licht en staan er planten om rust te creëren’
De woorden in deze woordzoeker zitten horizontaal, verticaal of diagonaal verborgen. U kunt uw oplossing tot en met woensdag 30 juni inleveren bij de receptie van de dichtstbijzijnde woonzorglocatie, meegeven met uw verzorgende of afgeven bij de dagbestedingsmedewerker. De winnaars ontvangen persoonlijk bericht. Puzzel allemaal gezellig mee!
De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer was: Samen zijn we sterker. Mevrouw Van der Kemp uit De Bunterhoek won een prijs. “Ik heb een poos niet gepuzzeld en nu ik weer heb meegedaan, win ik ook nog”, zegt zij. Ook Robin Pothoven, een jeugdige bezoeker van Hart van Thornspic, mocht een prijs in ontvangst nemen. Op Mariposa won mevrouw Stijf een fleurige bos bloemen.
VAN HARTE GEFELICITEERD!
Mattheüs 5:7
Gelukkig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
Als pastoraal werker voel ik me vaak bevoorrecht. Elke dag mag ik aanschuiven bij bewoners. Vaak ben ik diep onder de indruk van de kwetsbare, eerlijke maar ook pijnlijke verhalen. Ooit sprak ik een mevrouw uit de Betuwe. Ze vertelde hoe zwaar en vernederend het was om te leven met een man met een alcoholverslaving. Tranen biggelden over haar wangen. Wat kan het leven pijn doen! Vaak ben ik ook bemoedigd door de veerkracht, het vertrouwen en geloof van mensen. Diezelfde mevrouw had dankzij de kracht van de Here God de moed om door te gaan, om zelfs haar man te vergeven. Wat kan ik dan nog veel leren.
Bij elk verhaal probeer ik met compassie te luisteren. Compassie is voor mij het antwoord op al het imperfecte in het leven. Een ander woord is mededogen of barmhartigheid. Dat laatste heeft Bijbelse roots. We kennen allemaal het verhaal van de Barmhartige Samaritaan.
In een wereld die steeds meer seculier wordt, hoor je het woord barmhartigheid niet vaak meer. Woorden als onbarmhartig en meedogenloos worden anno 2021 vaker
de aandacht die we besteden aan de zwakste schakel. Dit geldt ook voor de ouderenzorg. De kwaliteit van de zorg in onze huizen is af te lezen aan de aandacht die we besteden aan de kwetsbaarste bewoner. Degene misschien wel met het meest onbegrepen gedrag.
gebruikt. Zou het met de tand des tijds te maken hebben? Zonder compassie gaat het mis met de wereld. Dat blijkt wel uit het taalgebruik.
Wat is het bijzonder dat de Bijbel ons aanmoedigt om barmhartig te zijn, compassie te hebben met mensen om ons heen. Als we leren om compassie in de praktijk te brengen, heeft dat mooie gevolgen voor de wereld. Sterker: de kwaliteit van onze samenleving is af te lezen aan
Hoe kunnen voor hen compassie tonen? Het begint met tijd maken. Tijd om te zitten en te luisteren, tijd om iemands hand vast te houden. We moeten leren om zelf de eerste stap te zetten, in actie te komen, trouw te zijn, een bemoedigend woord te spreken, iemand te verrassen. Allemaal gezichten van compassie. Dat klinkt soft. Maar compassie is ook: een bewoner liefdevol confronteren met gedrag of een uitspraak. Of een leidinggevende confronteren door te pleiten voor verandering in de omstandigheden van onze meest kwetsbaren. Compassie is niet soft, het vergt moed.
Wat levert compassie op? De ander wordt gezien, gehoord. De mevrouw uit de Betuwe was nogal gesloten. Toen ik de eerste stap had gezet, toen ik meerdere middagen langskwam om te luisteren, hoefde ik nog amper vragen te stellen. De stroom verhalen met de diepe gevoelens van verdriet en afwijzing kwam vanzelf. Ze voelde zich gezien en gehoord.
De mooiste vrucht van compassie is misschien wel mildheid. Ik leer de ander te zien zonder oordeel en om milder naar mezelf te kijken. Dankzij compassie zie ik wat werkelijk van waarde is voor de ander. Als je het ziet, dan raakt het je, of zoals de Bijbel zegt: ‘je wordt met ontferming bewogen’. Als we in de ouderenzorg leren zien, worden we meer en meer geraakt en komen we in beweging. Beweging in de richting van kwetsbare, gebroken mensen. Daarmee volgen we het voorbeeld van de Here Jezus.
- Door pastoraal werker Erik van Loo -
‘De kwaliteit van onze samenleving is af te lezen aan de aandacht die we besteden aan de zwakste schakel’
‘Compassie is niet soft, het vergt moed’
Wilt u blijven wonen op de u vertrouwde plek? Wij helpen u! Jong en oud kunnen rekenen op ondersteuning passend bij de eigen gewoonten.
Hulp bij uw huishouding
Personenalarmering
Maaltijden
Verzorging en verpleging bij u thuis
Nachtzorg
Gespecialiseerde zorg
Palliatieve zorg begeleiding en ondersteuning bij een ongeneeslijke ziekte
Casemanagement persoonlijke begeleiding
Als zelfstandig wonen niet veilig voelt, bent u welkom in een woonzorglocatie of zorgwoning.
Ook logeren na bijvoorbeeld een ziekenhuisopname is mogelijk. ▷ Zorgwoningen zelfstandig wonen dichtbij woonzorglocatie(s) met zorg en ondersteuning. ▷ Kortdurend verblijf bij herstel na ziekenhuisopname of bij respijtzorg ▷ Kleinschalig wonen in woonzorglocatie(s) voor mensen met dementie
Woonzorglocatie(s) te vinden in: Elburg, Epe, ‘t Harde, Nunspeet (2x) en Wapenveld
Behoefte aan dagstructuur of op zoek naar gezelligheid?
Ook als u zelfstandig woont ontmoeten wij u graag als gast in één van onze dagbestedingslocaties of wijkontmoetingscentra.
Doornspijk Hart van Thornspic
Elburg Het Nieuwe Feithenhof
Epe De Schakel, De Eijk
Harde Jeanne d’Arc
Oene Keizershof
Nunspeet De Clockenslach
Wapenveld Berkenhof
U kunt bij ons terecht in de plaatsen: Heeft u een zorgvraag?
Wij zoeken samen met u naar een passende oplossing.
Bel: (0578) 76 37 08
mail: clientservicepunt@wzuveluwe.nl of kijk op: www.wzuveluwe.nl
Meer weten over de dienstverlening van WZU Veluwe?
Kijk op www.wzuveluwe.nl of neem contact op met onze cliëntadviseurs. Bereikbaar via het telefoonnummer (0578) 76 37 08 (bij voorkeur tussen 08.30 - 17.00 uur) of via het e-mailadres clientservicepunt@wzuveluwe.nl.
Doornspijk
Harde
Laat het weten op ZorgkaartNederland www.zorgkaartnederland.nl
Voor WZU Veluwe is Zorgkaart Nederland een instrument waarmee wij zien wat er volgens onze cliënten en hun naastbetrokkenen goed gaat en wat beter kan. We vinden het belangrijk om dit van u te horen. Zodat wij onze zorg en dienstverlening aan u kunnen blijven verbeteren.
Dit magazine is een uitgave van WZU Veluwe
Hoofdredactie: Annet van der Linde
Redactie: Jolanda ter Agter, Francina Beugeling, Alina Bruijnes, Margo Leusink, Coreina Pleizier en Jenneke Veldman
Ontwerp: Jaager Hattemerbroek
Reacties en opmerkingen kunt u sturen aan: Afdeling communicatie: Stationsstraat 27, 8161 CP Epe, communicatie@wzuveluwe.nl (0578) 56 90 46
Druk- en zetfouten voorbehouden
www.wzuveluwe.nl twitter.com/wzuveluwe facebook.com/wzuveluwe linkedin.com/company/wzuveluwe
Is dit blad onjuist geadresseerd? Dit kunt u melden via het e-mailadres info@wzuveluwe.nl
Aandacht is gezien worden oog voor jou Aandacht is toewijding iemand voor jou
Aandacht is een oase weg van de snelweg Aandacht is attent zijn zonder op baat te letten
Aandacht moet niets maar doet veel Aandacht schept ruimte waar het knelt Aandacht kost geen tijd maar schept tijd Aandacht is ervaren dat je er mag zijn
Aandacht geven is aandacht ontvangen Aandacht vragen is een mensenrecht
Aandacht geven is van mensen houden